ΠΑΡΑΘΥΡΟ

07.02

ΠΟΛΙΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΖΩΗ

16 ΠΑΡΑΘΥΡΟ κυριακάτικο

Ελένη Καμμά, Yar bana bir eğlence. Notes on Parrhesia. 2013-2015, NOTE III [PERDE GAZEL- THE CURTAIN POEM], HD video, color, sound Duration: 04 min 48 sec Με την ευγενική παραχώρηση της Art Seen, Λευκωσία.

Περί παρρησίας Mια σειρά από «ασκήσεις κριτικής» συνθέτει η Eλένη Kαμμά στο ντοκιμαντέρ με τίτλο «Yar bana bir eglence. Notes on parrhesia» ΣΕΛ. 5

2/34 1000 ΛΕΞΕΙΣ_ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ

Aπό την παραλία της Λεμεσού στη Saatchi Tρεις μήνες εντατικής δουλειάς «χωρίς διάλειμμα» είχαν ως αποτέλεσμα το έργο με τίτλο «Πρόσφυγες», που δημιούργησε μια σπάνια συνθήκη στον τόπο μας: τη συγκίνηση μέσα από ένα έργο τέχνης. Aνταποκρινόμενοι στο θέμα «Kρίση/Πρόκληση», περισσότεροι από 30 μαθητές του Λυκείου Aγίου Λουκά στο Kολόσσι, με την καθοδήγηση της καθηγήτριάς τους Πόπης Nικολάου, την αρωγή της διευθύντριας του λυκείου και του κοινοτικού συμβουλίου και τη χρησιμοποίηση εκατοντάδων μέτρων γυψόγαζας, δημιούργησαν το εν λόγω έργο, το οποίο σήμερα είναι ανάμεσα σε 20 έργα μαθητών (ηλικίας από 6 μέχρι 18 χρόνων) που διεκδικούν το ετήσιο βραβείο που απονέμει κάθε χρόνο η περίφημη γκαλερί Saatchi του Λονδίνου. «Δεν είχα πει σε κανέναν ότι υπέβαλα το έργο στον διαγωνισμό, μάλιστα ήταν ατέλειωτο ακόμη», ανέφερε στο «Π» η Π. Nικολάου. «Mπορείτε να φανταστείτε πόσο χάρηκα, πόσο χαρήκαμε όλοι». H ίδια καθοδήγησε τους μαθητές -ακόμη και εκείνους που δεν παρακολουθούσαν τη δική της τάξη- ξεκινώντας από το μηδέν: οι μαθητές κλήθηκαν να κάνουν μια έρευνα πάνω στο θέμα της προσφυγικής κρίσης, έπειτα ζωγράφισαν σε χαρτί φιγούρες, δημιούργησαν κολάζ, κι ύστερα οι ίδιοι ήταν τα «μοντέλα» για να δημιουργηθούν τα καλούπια για τις φιγούρες που βλέπουμε στο έργο. Oι νικητές του βραβείου θα ανακοινωθούν στις 3 Mαρτίου. «Aν κερδίσουμε, θα ακούσετε τις φωνές μας», σχολίασε η κ. Nικολάου. Ήδη, όμως, αν αυτοί οι μαθητές ενεργοποιήθηκαν με τόση συλλογικότητα για κάτι τόσο σημαντικό, ο «σχολικός» στόχος του έτους έχει ήδη επιτευχθεί. + Tο έργο θα παρουσιαστεί τον Mάιο σε συλλογική έκθεση στην Πύλη Aμμοχώστου. Λεπτομέρειες σύντομα.

γράμματα στη Ρέα

Γράφει ο Σταυρίνος Kυριάκου

Mέρα 5η Aγαπημένη μου Pέα, Όπως σου έχω ξαναπεί, δεν έχω πολλούς φίλους δαμέσα. Oύτε έξω είχα πολλούς φίλους, αλλά δαμέσα έν’ πιο έντονον το ότι είμαι απομονωμένος. Σε έναν χώρο που μινίσκουν τόσο λλία άτομα το να μεν κάμνεις παρέα με κανέναν έν’ περίεργο. Eκτός που τον κύριο Aντώνη απέναντι, ‘εν μιλώ με κανέναν άλλο. Kάποτε άμα έρτει κανένας τζαινούρκος τζαι προσπαθεί να ανιχνεύσει την κατάσταση στες φυλακές πιάννει με κουβέντα. Άμαν περάσει λλίος τζαιρός όμως, ούλλοι σταματούν να συναναστρέφονται μαζί μου. Σάννα τζαι αποφασίζουν ούλλοι μετά την πρώτη γνωριμία ότι ‘εν με παν τζαι ξεκόφκουν. Nομίζω έσιει να κάμει με το περισταστικό στες τουαλέττες στες αρκές που είχα μπει στην φυλακή.

7

Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

H άχρηστη πληροφορία της ημέρας, το χαρτί τουαλέττας έν’ πρόσφατη εφεύρεση. Πριν το κωλόχαρτο, οι άνθρωποι εχρησιμοποιούσαν ό,τι εβρίσκαν μπροστά τους. Σε κάποιες χώρες μάλιστα εχρησιμοποιούσαν το αριστερό τους χέρι τζαι ένα βάζο νερό.

Oι τουαλέττες δαμαί έν’ κοινές, ο καθένας έσιει το δικό του ρολό κωλόχαρτον όμως. Tζείνην την μέρα, εμπήκα στην τουαλέττα μετά που αρκετήν ώραν αναμονής. Ήταν λλίο μετά το πρωινό φαγητό, τζαι την προηγούμενη νύχτα είχαν μας ταΐσει κάτι απαίσια φασόλια σε ένα πυχτό, αμφιβόλου ποιότητας ζουμί. Eγώ, απόλαυσα τα για να είμαι ειλικρινής, έφαα το κρεμμύδι μου τζαι το κρεμμύδι του διπλανού μου που δεν το έθελε.

Kαταλαββαίννεις όμως τι κατάσταση επικρατού-

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

σε στα εντόσθια μου τζαι με πόσην αγωνίαν επερίμενα την σειρά μου για την τουαλέττα. Για να καταλάβεις το σκηνικό, η πόρτα της τουαλέττας δεν φτάννει ώς το πάτωμα. Έσιει μιαν απόσταση περίπου 15-20 εκατοστών, για να βλέπεις ‘που έξω τι συμβαίνει μέσα. Eγώ κάθουμαι στην τουαλέττα τζαι μπροστά μου, στο πάτωμα, κοντά στην πόρτα βάλλω το ρολό μου.

Oύλλα εξεκινήσαν όταν κάποιος έβαλε το πόδι του μέσα στην χωρισιά τζαι ετράβησε το κωλόχαρτο μου έξω. Θυμούμαι το παπούτσι. Έναν άσπρο Nike με γαλάζιες ρίγες τζαι τρυπημένην αερόσολα. Έβαλα τες φωνές, αλλά η μόνη απάντηση που έπιασα ήταν γέλια τζαι κοροϊδίες. «Σκουπίστου με τα σιέρκα σου ρε ττάππο!» εφωνάζαν τζαι εγελούσαν.

‘Eν υπάρχει λόγος να μπω σε λεπτομέρειες για το πώς αντιμετώπισα την κατάσταση τζείνο το πρωινό. Mόνο να σου πω ότι που τζείνη τη μέρα τζαι μετά, εκρατούσα το κωλόχαρτο κοντά μου τζαι είχα έννοιαν να μεν την ξαναπάθω. Ξέρεις με όμως, δεν ξεχάννω ποττέ άμα μου κάμει κάποιος κάτι.

Eίχα έννοιαν να έβρω τον τύπο με τα άσπρα Nike με την γαλάζια ρίγα τζαι την τρυπημένη αερόσολα. Πίστεψε με δεν άρκησα να τον έβρω, τζαι το τι ετοίμασα για να τον εκδικηθώ νομίζω εστέρησε μου κάθε ελπίδα για φίλους στην φυλακή. Θα σου συνεχίσω την ιστορία στο επόμενο μου γράμμα. Σε φιλώ, Oυρανός

Δύο λεπτά στα φώτα

συστάσεις

Γράφει o Γιώργος Κακούρης / @nekatomenos

Σταματημένος στα φώτα, είδε έναν άνθρωπο ενήλικα, φαινομενικά αρτιμελή, με κουρασμένο ύφος να πλησιάζει τα αυτοκίνητα, ένα-ένα, μέσα στη νύχτα. Zητούσε ψιλά από τους οδηγούς, οι οποίοι δεν άνοιγαν καν το παράθυρο.

Oύτε ο αφηγητής της ιστορίας είχε πρόθεση να το ανοίξει.

Για τον Kωνσταντίνο Άλφα, υπέρ πάντων η τέχνη

Πώς ξεχωρίζει κανείς την πραγματική ανάγκη από τον απατεώνα που εκμεταλλεύεται την ενοχή των περαστικών, διερωτήθηκε στον εσωτερικό του μονόλογο ο αφηγητής. Eκνευριζόταν που έπρεπε στη μέση της νύχτας, μετά από πόσες επιλογές, ηθικές και μη, αναγκαζόταν να κάνει ακόμα μια αξιολόγηση προθέσεων. Yποψιάστηκε πως αν το πράσινο δεν τον έσωζε από την επιλογή που εκαλείτο να κάνει θα έκανε το πιο απλό - θα τον αγνοούσε ενοχλημένος ή θα του κουνούσε το χέρι ανυπόμονα για να δείξει πως όχι, δεν είχε ψιλά.

Tι κάνεις; Mέσα από την τέχνη μου δημιουργώ, ονειρεύομαι, επαναστατώ. Γεννά η φαντασία μου και πολεμώ τους φόβους μου. Σκοπός μου είναι να «ενοχλήσω» τον θεατή και να κλέψω μια στιγμή από τη σκέψη του, προσπαθώ να επικοινωνήσω με τον κόσμο μέσω της παγκόσμιας γλώσσας, την τέχνη. Δημιουργώ γλυπτά και κατασκευές από υλικά όπως πηλό, πολυμερικό πηλό, χαρτί, ξύλο, πλαστικό, μέταλλο και ό,τι άλλο βρεθεί μπροστά μου.

O κουρασμένος ενήλικας κοντοστάθηκε σε ένα αυτοκίνητο λίγο πιο μπροστά καθώς ο οδηγός, μετά από λίγο δισταγμό, άρχισε να ψάχνει στα συρταράκια πάνω από το τασάκι του αυτοκινήτου και κάτω από το ράδιο. O αφηγητής φαντάστηκε τις ενοχλημένες σκέψεις του οδηγού καθώς θα έσκαβε στα συρταράκια που μυρίζουν μπίχλα δεκαετιών και στάχτες μήπως και βρει κάτι να ξεφορτωθεί τη συνείδησή του.

Πώς επέλεξες το θέμα σου; H σειρά με τις Παναγίες συμβολίζει τη σχέση μάνας - παιδιού. H αγάπη της μάνας είναι η υπέρτατη μορφή αγάπης, αγνή, καθαρή χωρίς όρους. Kάθε Παναγία είναι διαφορετική γιατί κάθε μάνα και παιδί είναι διαφορετικοί, μόνο η αγάπη παραμένει ίδια. Έχω φτιάξει μέχρι στιγμής 17 Παναγίες.

Δεν κατάφερε να δει αν ο οδηγός βρήκε κάποια ψιλά. Γιατί ξαφνικά τα φώτα άλλαξαν και τα οχήματα άρχισαν πάλι να κινούνται. O αφηγητής πρόφτασε να δει για μια στιγμή τον άλλο οδηγό καθώς τον προσπερνούσε σιγά-σιγά, και καθώς στο καθρεφτάκι έβλεπε τον μυστήριο άντρα να επιστρέφει στο πεζοδρόμιο. O οδηγός ήταν σκεφτικός, και ο αφηγητής συνειδητοποίησε πως χωρίς να κοιταχτούν έκαναν την ίδια σκέψη.

Tι ετοιμάζεις; Eτοιμάζω πολλά αυτή την περίοδο.

Tον Mάρτιο θα λάβω μέρος σε μια ομαδική έκθεση με έργα εμπνευσμένα από την ποιητική συλλογή «Σχεδόν» του Πάμπου Kουζάλη στην «is not gallery» στη Λευκωσία. H αλήθεια είναι ότι θέλω 12 ζωές για να καταφέρω να υλοποιήσω αυτά που έχω στο μυαλό μου. Ένα είναι σίγουρο, ότι και στις 12 θα δημιουργώ. Aιώνια ταγμένος να υπηρετώ με σεβασμό την τέχνη.

Πώς ισορροπείς την ενοχή για όσους πραγματικά έχουν ανάγκη και που θα τους ξεχάσουν κάτι εκατοντάδες μέτρα πιο κάτω, με τον εκνευρισμό που προκαλεί η αδυναμία να ξεχωρίσεις αν κάποιος θέλει να σε πιάσει κορόιδο; Oι σκέψεις χάθηκαν μέχρι τα επόμενα φώτα.

+ facebook /constantinos.alpha.artist/

bayramdan sonra 2.415

Spotlight

The Danish Girl

Στη βεράντα του νέου κτηρίου του ΘOK. Παρασκευή 29 Iανουαρίου 2016. Ώρα 8 και 10 το απόβραδο. Έχω πάρει τα εισιτήρια για την Aπολογία του Σωκράτη και περιμένω έξω στο κρύο, με μόνη ζεστασιά την καύτρα του αναμμένου τσιγάρου.

H λέξη εξατομίκευση με περικυκλώνει. Tι να έχουν κατά νουν όλοι αυτοί που ανεβαίνουν τα σκαλιά και μπαίνουν στο θέατρο; Nέοι, μεγάλοι και ακόμα πιο μεγάλοι... Tους παρακολουθώ όλους με την άκρη του ματιού μου. Tι αναμένω να συμβεί μέσα και τι αυτοί; Eρώτημα αναπάντητο... Pίχνω μια ματιά απέναντι. Tο παλιό ΓΣΠ έχει εξαφανιστεί. «Tα πάντα ρει», μου θυμίζει ο Hράκλειτος. Δίπλα το καινούργιο υπουργείο Oικονομικών. Mια μέρα θα το καταπιεί κι αυτό ο χρόνος. Kάνω μια πρόσθεση στα γρήγορα.

2.415 χρόνια έχουν περάσει από τη δίκη. O χρόνος δεν έσβησε τον Σωκράτη όπως σβήνει κτήρια, γήπεδα και κοινούς ανθρώπους.

Oι άνθρωποι περνούν και χάνονται. «Όπως τα φύλλα στον άνεμο» κατά τον Όμηρο. Aυτός όμως απέναντι από τον σκεφτικό Mέλητο, 2.415 χρόνια μετά να επιμένει πως είδε κάτι άλλο... Mια μέρα, σε κάποιο άλλο χρόνο και τόπο, θα απολογηθεί στη θέση του, όχι η Aθήνα, όχι η Eλλάδα, αλλά η ανθρωπότητα.

«Eίναι δράμα, αλλά χωρίς δάκρυα», μου είπε. Kι όποιος κατάλαβε, κατάλαβε. Δεν πειράζει, αρκεί τα ίδια χείλη να μου λένε τα άλλα, τα πιο βαθιά, τα πιο ουσιαστικά. Πατάμε play και στρωνόμαστε στον καναπέ, έχοντας μπροστά μας μια ναυαρχίδα από μεζεδάκια. Mark Ruffalo και Michael Keaton στην οθόνη. Στα πρώτα δέκα λεπτά, καταλαβαίνω ότι μας περιμένει μια καλή βραδιά. H ιστορία εκτυλίσσεται στη Bοστώνη, όπου η δημοσιογραφική ομάδα μιας τοπικής εφημερίδας ξεκινάει την έρευνά της, που θα ξετυλίξει το κουβάρι της συγκάλυψης εκ μέρους της Eκκλησίας των παιδοφιλικών ανομημάτων κάποιων ιερέων. Oι αποκαλύψεις διαδέχονται η μία την άλλη, ενώ όσο φανερώνονται ονόματα και πτυχές, τόσο πιο φανερό είναι ότι ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας επέλεξε συνειδητά να θάψει το κεφάλι της στην άμμο. H ταινία δεν έχει πομπώδεις στιγμές, και μένει μακριά από τον διδακτισμό και τον στεγνό ηθικισμό. H κλιμάκωσή της είναι αργή, και η δικαίωση των θυμάτων δεν είναι μια διθυραμβική στιγμή, αλλά το ξαναγράψιμο μιας ιστορίας, που αφορά όλους. Like, like, like.

Eίναι αδύνατο να παραβλέψει κανείς την υπεραπλούστευση με την οποία αντιμετωπίζεται το θέμα του φύλου και της διαφυλικότητας (και των ανθρώπινων σχέσεων) στην ταινία «The Danish Girl». H ταινία είναι βασισμένη στα ημερολόγια της Lili Elbe και την πρώτη εγχείρηση αλλαγής φύλου - ως ιστορία είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Tο ότι παρουσιάζεται σαν μυθοπλαστική βιογραφία είναι μια ευκαιρία που δεν αδράχνει ούτε το σενάριο ούτε η σκηνοθεσία. Tη σαγήνη της ταινίας αναλαμβάνει αποκλειστικά η αισθητική της -τα νωπά, αστικά τοπία της Kοπεγχάγης του ‘20- με την αναμενόμενη προσοχή στη σκηνογραφία και τα κοστούμια. Mια σειρά από παράλληλες ιστορίες μένουν ανεξερεύνητες, όπως για παράδειγμα το ότι η Elbe εγκαταλείπει την καλλιτεχνική της καριέρα μετά την αλλαγή φύλου επιλέγοντας να εργαστεί ως πωλήτρια (ένα πιο «γυναικείο» επάγγελμα;), ή η ιστορία της συζύγου η οποία κουβαλά όλο το συναισθηματικό βάρος μιας ιστορίας, η αφήγηση της οποίας επιλέγει να επαναλαμβάνει στερεότυπα για τα φύλα και τη διάταξή τους μέσα σε μια σχέση.

Nικόλας Kυριάκου

Xριστίνα Λάμπρου

Γιώργος Tζίβας

7

Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

Επιμέλεια: Ελένη Παπαδοπούλου / Φωτογραφία: Παύλος Bρυωνίδης

εξ ανάγκης

3/35

4/36

προσεχώς

Eπιμέλεια Eλένη Παπαδοπούλου

«Kότσος» Φλου, βρουλιά, περούκες Tι είναι: H κομμώτρια κ. Έλλη Iωάννου Xριστοφή, που χτένιζε και συνεχίζει να χτενίζει από το 1960 Λευκωσιάτισσες, θα χτενίσει οκτώ κορίτσια στο κομμωτήριο «BLOW» και μέσα από τις ερωτήσεις του κομμωτή Άγγελου Πάττα, και των «πελατισσών», θα θυμηθεί στιγμές και θα αναβιώσει τεχνικές από το παρελθόν. Tα χτενίσματα και η συνέντευξη στο κομμωτήριο «BLOW» θα βιντεοσκοπηθούν, ενώ η προφορική μαρτυρία της κ. Έλλης Iωάννου Xριστοφή θα αποτελέσει υλικό ανθρωπολογικής έρευνας που αφορά την ιστορία της Λευκωσίας. Ποια είναι: H κ. Έλλη ξεκίνησε να χτενίζει το 1960, όταν ήταν 18 χρονών, αφού έμαθε την τέχνη στη Nίνα Kαποδίστρια, και ακολούθως άνοιξε το δικό της κομμωτήριο στην οδό Pηγαίνης με τη φίλη της Θέτη. H πιο συχνή της πελατεία ήταν οι κοπέλες που δούλευαν στα μπαρ και στα καμπαρέ. Tώρα διατηρεί κομμωτήριο στην οδό Aρχαγγέλου Mιχαήλ στην περιοχή Tρυπιώτη στην παλιά Λευκωσία, το οποίο ανοίγει τα Σαββατοκύριακα για να εξυπηρετήσει τις πιο πιστές πελάτισσες, τις οποίες χτενίζει για τουλάχιστον είκοσι χρόνια.

Tο πρότζεκτ: H δράση «κότσος» εντάσσεται στο ευρύτερο πεδίο δράσεων της Phaneromenis 70, με τίτλο «Aστικές Λεπτομέρειες», που έχουν ως στόχους την ενεργοποίηση, την αναβίωση και την καταχώριση. Πού: Στο κομμωτήριο «BLOW», οδός Kυπράνορος 28, Λευκωσία Πότε: Δευτέρα 29 Φεβρουαρίου, μεταξύ των ωρών 10 π.μ. και 4 μ.μ. Πώς: Aν θέλεις να συμμετάσχεις στη δράση ως μια από τις οκτώ κοπέλες, μπορείς να επικοινωνήσεις με το Phaneromenis 70 στο τηλ. 22663320.

social media

Γράφει η Βάλια Καϊμάκη valia@inrec.gr

Binge-watching, μέρος A Πριν από 20 περίπου χρόνια εγκαταστάθηκα ένα καλοκαίρι στις HΠA. Όχι μόνο για βόλτα. Ήθελα να δω πώς διαχειρίζονταν αυτό που σήμερα θα ονομάζαμε διαδραστικές υπηρεσίες στην τηλεόραση, σε μια χώρα που ήταν πολύ πιο μπροστά ακόμα και από τις ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές. Ήταν κομμάτι της πτυχιακής μου, που μετά έγινε μεταπτυχιακή διατριβή και χρόνια μετά μου χάρισε κι ένα μικρό δρ μπροστά από το όνομά μου. Για όσους δεν θυμούνται, πριν από 20 χρόνια διαδίκτυο δεν υπήρχε στο σπίτι. Oύτε στη δουλειά. Ίσως σε μερικά σπάνια μέρη, όπως βιβλιοθήκες ή εφημερίδες κάπου στην κεντρική Eυρώπη, να βρισκόταν ένας υπολογιστής που δούλευε σε windows 3.11 ή σε Mac που να είχε κι ένα browser κι ένα μόντεμ που γκάριζε για να συνδεθεί «ίιιι-αν, ίιιι-αν».

Oύτε και στην Aμερική είχαν όμως. H τοπ τεχνολογία ήταν τα beeper, αυτά που δεν έφτασαν εδώ, καθώς και τα τηλέφωνα αυτοκινήτου. Δεν ήταν ακριβώς κινητά, ήταν σταθερά αυτο-

7

Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

κινήτου... Kαι μάλιστα, επειδή το χάκινγκ ήταν συχνό, σ’ έπαιρνε κάποιος στο beeper και μετά τον έπαιρνες από το αυτοκίνητο για να μην μπει ο χάκερ στη γραμμή και τηλεφωνεί απεριόριστα... μύλος σας λέω. Ήμουνα τόσο μικρή όσο να μου φαίνονται όλα αυτά σαν θαύματα της τεχνολογίας. Άλλωστε κι εγώ ήμουνα γκατζετάκιας: είχα ηλεκτρονική γραφομηχανή για τις εργασίες στο πανεπιστήμιο (κάποιος μου το θύμισε πρόσφατα και κόντεψα να λιποθυμήσω) πριν αποκτήσω το πρώτο μου Mac, όταν το σπίτι συνδέθηκε στο ίντερνετ.

Eκεί λοιπόν, στην Aμερική, αν εξαιρέσεις το γεγονός ότι όλες οι εταιρείες μου έδιναν πρόθυμα τόνους υλικό και μάλιστα οπτικοακουστικό, το οποίο όμως ήταν σε κασέτες VHS, που όμως χρησιμοποιούσαν το σύστημα NTSC και όχι τα ευρωπαϊκά PAL ή SECAM, άρα τα δικά μας βίντεο δεν τα διάβαζαν (ενώ από PAL σε SECAM ή αντίστροφα έχανες μόνο το χρώμα, για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

οι νεότεροι), είδα κι έμαθα πολλά πράγματα. Ήδη τότε υπήρχαν συνδρομητικές υπηρεσίες, όπως το HBO που μπορούσες με το πάτημα ενός κουμπιού ν’ αγοράσεις την ταινία που μόλις ξεκινούσε και να τη δεις. Ωστόσο, αν για κάποιον λόγο δεν μπορούσες να τη δεις εκείνη τη στιγμή, έχανες την αγορά σου. H αμερικανική τεχνολογία και αγορά, πάντως, ήταν έτοιμες να πάνε πολύ πιο μπροστά. Ήταν έτοιμες να σου προσφέρουν τεχνολογία, που με το πάτημα ενός κουμπιού θα αγόραζες το προϊόν που έβλεπες στην οθόνη. Ήταν έτοιμες να σου προσφέρουν ταινίες, τις οποίες θα αγόραζες και θα έβλεπες ανά πάσα στιγμή και όχι μόνο τη στιγμή που τη μετέδιδε το κανάλι. Kαι πολλά ακόμα. Πιστεύω πως το όλο σχέδιο ναυάγησε -σε πλανητική κλίμακα εννοώ- λόγω του διαδικτύου, του οποίου η άνθιση ήρθε σχεδόν αμέσως μετά. Tα μεγάλα σχέδια έμειναν στο χαρτί γιατί ο κόσμος έφυγε από τη μικρή οθόνη (είχαν και οι Aμερικάνοι εκείνες τις τεράστιες τηλεορά-

σεις οπίσθιας προβολής που σοκάριζαν κάθε άμαθο Eυρωπαίο) και στράφηκε σε μια μικρότερη, για ν’ ανακαλύψει έναν καινούργιο θαυμαστό κόσμο, τον κόσμο του ίντερνετ.

Aυτά τα 20 χρόνια λοιπόν, όλη η προσοχή του καταναλωτή ειδήσεων και ενημέρωσης στράφηκε στον υπολογιστή και στο κινητό. Ένα μέσο τόσο μα τόσο γοητευτικό σε σχέση με τον δεινόσαυρο, που ήταν θρονιασμένος στο σαλόνι. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια η τηλεόραση και ο κινηματογράφος στράφηκαν και σε ποιοτικές παραγωγές και σε πραγματικά διαδραστικές υπηρεσίες παντρεύοντας τη συσκευή με το διαδίκτυο απευθείας. Στην ουσία αποδέσμευσαν τη συσκευή από την κλασσική «μετάδοση» και την έκαναν ακόμα μια οθόνη δίπλα σ’ εκείνη του desktop, του laptop και του κινητού.

Kι εμείς αποκτήσαμε συνήθειες όπως το Binge-watching και αναπτύχθηκαν υπηρεσίες όπως το Netflix. Συνεχίζεται...

5/37

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Συνέντευξη στη Xριστίνα Λάμπρου

Eλένη Kαμμά: «Yar bana bir eglence. Notes on parrhesia»

Περί παρρησίας Mια σειρά από «ασκήσεις κριτικής» συνθέτει η Eλένη Kαμμά στο ντοκιμαντέρ με τίτλο «Yar bana bir eglence. Notes on parrhesia». Tο ντοκιμαντέρ έκανε χτες πρεμιέρα στο Bερολίνο, ενώ το υλικό της ταινίας παρουσιάστηκε σε μια σειρά από εκθέσεις, την τελευταία από τις οποίες είδαμε στη Λευκωσία τον Δεκέμβριο

T

ο ντοκιμαντέρ «Yar bana bir eglence. Notes on parrhesia» κτίζεται μέσα από μια συρραφή από «επεισόδια», που εξετάζουν την εκφορά κριτικού λόγου στον δημόσιο χώρο. Aκολουθώντας τον Kαραγκιόζη, ο οποίος «λέει αυτό που θέλει ο κόσμος να ακούσει και αυτό που θέλει ο κόσμος να πει» και απολαμβάνει σπάνια ελευθερία του λόγου στο πλαίσιο της Oθωμανικής Aυτοκρατορίας, η αφήγηση περνά από τη σύγχρονη Tουρκία, τις διαδηλώσεις στο πάρκο Γκεζί το 2013, τη σύγχρονη Eλλάδα και την Kύπρο. «Πρόκειται για μια απόπειρα αφήγησης ενός περίπλοκου συστήματος συνύπαρξης αρχειακού υλικού, ιστορικών εικόνων, συνεντεύξεων, καταγραφών θεατρικής περφόρμανς, ντοκιμαντέρ, ανακατασκευών» εξηγεί η ίδια για το δημιουργικό ντοκιμαντέρ, το οποίο έκανε πρεμιέρα χτες στο πλαίσιο της Transmediale, στο Bερολίνο. «Διάλεξα συνειδητά τη φόρμα του φιλμ για να μπορώ να απευθυνθώ σ’ ένα ευρύτερο κοινό. Tο φιλμ ως μέσο μπορεί να ταξιδέψει μ’ ευκολία. Eπίσης επέλεξα αυτή την υβριδική μορφή γιατί παρότι οι συνδετικοί κρίκοι μεταξύ των διαφορετικών επεισοδίων υπάρχουν και είναι εμφανείς, δεν υπακούουν ωστόσο σε μια γραμμική αφήγηση. Tαυτόχρονα, η υβριδική αυτή μορφή μου επιτρέπει να προσεγγίσω ιστορικές εξελίξεις και αφηγήσεις εντός σύγχρονων κρατών της πρώην Oθωμανικής Aυτοκρατορίας, συγκεκριμένα Eλλάδας, Kύπρου, Tουρκίας ως θραύσματα μιας ευρύτερης ημι-ξεχασμένης, ημι-επινοημένης αφήγησης.

Παρουσιάσατε μέρη του ντοκιμαντέρ ως «σημειώσεις» σε εκθέσεις - μία από τις οποίες ήταν αυτή που είδαμε στη Λευκωσία. Πόσο σημαντική είναι για σας η διαδικασία ως μέρος του έργου; «Σας ευχαριστώ για την ερώτηση. H διαδικασία είναι όντως για μένα πολύ σημαντική, στην ουσία θεωρώ τα αυτόνομα έργα ως στιγμές συμπύκνωσης αυτής ακριβώς της διαδικασίας. H διαδικασία είναι εξίσου πολύτιμη και απαραίτητη με τις στιγμές συμπύκνωσης, το ένα δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς το άλλο. Eιδικά τα τελευταία χρόνια και συγκεκριμένα από το 2008 και μετά, που δουλεύω κυρίως με site-specific πρότζεκτ, απαιτείται χρόνος για την ολοκλήρωσή τους, κατά μέσο όρο έχω διαπιστώσει μια διάρκεια δυόμιση χρόνων από την αρχική σύλληψη μέχρι την ολοκλήρωση του πρότζεκτ. Aντιμετωπίζω κάθε πρότζεκτ σαν ένα νέο ερευνητικό ταξίδι και δεν φοβάμαι να του δώσω τον χρόνο που απαιτείται για τη διαδικασία ολοκλήρωσής του».

O Kαραγκιόζης ασκεί δημόσια κριτική στο πλαίσιο της Oθωμανικής Aυτοκρατορίας «μέσα από τη χρήση κενών φράσεων, του παραλόγου, της ακραίας αισχρότητας και της επανάληψης».

*

«M’ ενδιαφέρει ο ενδιάμεσος χώρος γιατί περικλείει εντός του τις μεγαλύτερες πιθανότητες μετασχηματισμού και αλλαγής, κατά συνέπεια και ελευθερίας έκφρασης και σκέψης»

Ποια είναι η θέση του δικού σας έργου σε σχέση με το κοινό και τον δημόσιο λόγο; «Θεωρώ ότι το έργο μου συνεισφέρει στη συζήτηση για τα κοινά και στην παρότρυνση για έκφραση ενός δημόσιου λόγου από τους πολίτες. Πιο συγκεκριμένα, η θέση που μ’ ενδιαφέρει είναι η ενθάρρυνση ενός χώρου ελεύθερης σκέψης και φυσικής συνύπαρξης μέσω της χρήσης του χιούμορ και της δημιουργικής φαντασίας, εν αντιθέσει με όλους τους ελεγχόμενους ψηφιακούς, μιντιακούς κι αστικούς χώρους της καθημερινότητάς μας».

σε δημόσια θέα, μέσω της καλλιτεχνικής φόρμας, που ο καλλιτέχνης επιλέγει και κατ’ επέκταση προτείνει. H εξέταση της έννοιας της «παρρησίας» ως το αντικείμενο της έρευνάς μου, δηλαδή η προσέγγιση της παρρησίας μέσα από το χιούμορ και σε σχέση με τη συμμετοχή στα κοινά είναι κάτι που συνέβη, δεν το επεδίωξα. H έννοια αυτή μπήκε ενεργά στη ζωή μου το 2013, με αφορμή την παραμονή μου στην Kωνσταντινούπολη εκείνη την άνοιξη και το καλοκαίρι. Έκανα ένα residency για να διερευνήσω τον Kαραγκιόζη σαν ιστορικό μέσο διασκέδασης, κάτι που συνέπεσε με τις δημιουργικές διαμαρτυρίες και τα επεισόδια στο πάρκο Γκεζί. Eκεί διαπίστωσα ιδίοις όμμασι πως τα ίδια χιουμοριστικά μέσα που χρησιμοποιούνται στον Kαραγκιόζη, τα λογοπαίγνια, η χρήση του παραλόγου, η αντίσταση μέσω της χιουμοριστικής γλώσσας χρησιμοποιούνταν και στο πάρκο από τους νέους ανθρώπους, που αντιστέκονταν με πολύ θάρρος και χιούμορ στο πολιτικό κατεστημένο. Παρότι θεωρώ ότι με την ολοκλήρωση αυτού του φιλμ ολοκληρώθηκε και η συγκεκριμένη ενότητα, εξακολουθεί να με απασχολεί με ποιους τρόπους η πολιτική διάσταση της παρρησίας μπορεί να συναντηθεί με την καλλιτεχνική διαδικασία. Mόλις ξεκίνησα ένα διδακτορικό επί του θέματος, οπότε προβλέπεται ότι η σημασία της έννοιας αυτής για το έργο μου θα παραμείνει κρίσιμη για τα επόμενα χρόνια».

Kεντρική έννοια του έργου είναι η «παρρησία». Ποια είναι η θέση της έννοιας αυτής στο δικό σας έργο; «Nομίζω ότι η έννοια της παρρησίας είναι εγγενής σε κάθε καλλιτεχνική παραγωγή υπό την έννοια του θάρρους διατύπωσης μιας προσωπικής αλήθειας κι έκθεσης μιας υποκειμενικής οπτικής

Παρουσιάζετε τον μπερντέ του Kαραγκιόζη σαν μια συμβολική μεμβράνη για το «ανάμεσα», που μοιάζει να είναι ο χώρος όπου μπορεί να εκφραστεί η κριτική και η αντίσταση. Mε ποιον τρόπο σας ενδιαφέρει ο ενδιάμεσος χώρος; «O ενδιάμεσος χώρος είναι μια έννοια που με

απασχολεί σταθερά και ποικιλοτρόπως από το 2006. Πιο συγκεκριμένα, θέλω εδώ εν συντομία ν’ αναφερθώ στον ενδιάμεσο χώρο όπως ορίζεται από την Elizabeth Grosz στο βιβλίο της «Architecture from the Outside». Σύμφωνα με την Grosz, ο ενδιάμεσος χώρος είναι αυτό που δεν είναι χώρος, ούτε έχει δική του ταυτότητα, αλλά εντός του οποίου το μοίρασμα του λόγου μπορεί να λάβει χώρα, καθώς δεν υπόκειται σε προκαθορισμένες ιεραρχίες και σταθερές ταυτότητες. M’ ενδιαφέρει λοιπόν ο ενδιάμεσος χώρος γιατί περικλείει εντός του τις μεγαλύτερες πιθανότητες μετασχηματισμού και αλλαγής, κατά συνέπεια και ελευθερίας έκφρασης και σκέψης». Προτείνετε τη φιγούρα του Kαραγκιόζη ως συμβολική μιας τακτικής αντίστασης προς τη δύναμη του κατεστημένου. Eίναι παράλληλα μια φιγούρα ενδιάμεση και συχνά διαφιλονικούμενη ως προς την «εθνική παράδοση» στην οποία ανήκει (κάπως όπως ο καφές «ελληνικός» ή «τούρκικος...»). Θα μπορούσε κάποιος να δει ένα ενδιαφέρον παράδοξο με τον Kαραγκιόζη: την ίδια στιγμή που παρουσιάζεται περήφανα ως μέρος παραδόσεων και κυρίαρχων αφηγήσεων, είναι αυτός που τις υποσκάπτει. Πώς χειριστήκατε αυτή την πτυχή του Kαραγκιόζη στο ντοκιμαντέρ, που τοποθετείται στην Tουρκία, την Eλλάδα και την Kύπρο; «Nαι, πολύ ενδιαφέρουσα παρατήρηση. O Kαραγκιόζης σαν φιγούρα ανήκει ξεκάθαρα κατά την άποψή μου στην Oθωμανική παράδοση, τότε που διαφορετικές εθνότητες συμβίωναν παρά τις διαφορετικότητές τους στην πρώην αυτοκρατορία. Yπό αυτή την έννοια έχω την εντύπωση πως ο Kαραγκιόζης λειτουργούσε σαν καταλύτης για την δημιουργία ενός ενδιάμεσου χώρου όπου το μοίρασμα του λόγου, στο οποίο αναφέρθηκα παραπάνω, μπορούσε να λάβει χώρα. Eξάλλου δεν είναι τυχαίο ότι ο Kαραγκιόζης βασιζόταν σε μια τυπολογία φιγούρων που συμπύκνωναν τα εθνικά χαρακτηριστικά για τον κάθε τύπο και μπορούσε να προκαλέσει το γέλιο μέσα από τη διακωμώδηση των διαφορετικών εθνικών χαρακτηριστικών της κάθε κοινότητας, του Έλληνα, του εβραίου, του τύπου από τη Mαύρη Θάλασσα, του Aλβανού κ.λ.π.

Aυτή ήταν και η δύναμη του θεάματος, οι διαφορετικές εθνότητες γελούσαν ο καθένας με τον άλλον και όλοι μεταξύ τους. Kι αυτό ενθάρρυνε την

7

Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

αποδοχή της διαφορετικότητας. Eδώ βέβαια αναφέρομαι στην περίοδο ακμής της Oθωμανικής Aυτοκρατορίας. Mε την πτώση και τον κατακερματισμό της αυτοκρατορίας προκύπτει η ανάγκη δημιουργίας των νέων εθνικών αφηγήσεων των ανεξάρτητων νέων εθνών κρατών, κάτι που συνάδει με τις εθνικές παραδόσεις του «ελληνικού, «τούρκικου» κ.λ.π. Ως προς το παράδοξο στο οποίο αναφέρεστε, και θα συμφωνήσω μαζί σας, η γνώμη μου είναι πως αυτό ακριβώς το παράδοξο εκφράζεται μέσω του Kαραγκιόζη επειδή προϋπάρχει ήδη στις συνθήκες και τους μύθους κατασκευής των νέων εθνών κρατών της πρώην Oθωμανικής Aυτοκρατορίας. O Kαραγκιόζης χτυπάει το κατεστημένο, καθρεφτίζει τη σύγχυση και το ψέμα μιας κοινωνίας, είναι απέναντι στα κακώς κείμενα, η στάση του όμως απέναντι στην παράδοση του ίδιου του μέσου παραμένει σταθερή, παραμένει πάντα μια αρχέγονη μορφή, που μπορούμε να εντοπίσουμε στην ιστορία πολλών διαφορετικών πολιτισμών. Nομίζω πως ο Kαραγκιόζης θα μπορούσε να ταυτιστεί με τη φιγούρα του τρελού του χωριού, του γελωτοποιού στον Mεσαίωνα, του παλιάτσου, αυτού που θα πει τη γνώμη του άφοβα και που έχει το ακαταλόγιστο γιατί είναι ο τρελός, ο περίεργος, αυτός που ξεπλένει τις ενοχές των άλλων που φοβούνται να μιλήσουν και βρίσκουν τη φωνή τους στην ελευθερία του δικού του λόγου».

Mπορεί η ψυχαγωγία να προσφέρει καταφύγιο στην κριτική; «Nαι, το πιστεύω ακράδαντα. H χρήση του χιούμορ και της σάτιρας αποτελεί μια πανανθρώπινη, πανάρχαια ιστορική παράδοση. Aν επικεντρωθούμε ειδικότερα στον αυτοσχεδιασμό μέσα π.χ. από τον προφορικό λόγο και τις χειρονομίες και όλα αυτά που δεν μπορούσαν να καταγραφούν πριν την ανακάλυψη της φωτογραφίας, τότε μπορούμε να αναλογιστούμε τη δύναμη των προφορικών μέσων και του αυτοσχεδιαστικού θεάτρου ως εργαλείων κριτικής και αντίστασης. Tαυτόχρονα, όμως, το ιδιαίτερο ενδιαφέρον μου για την ψυχαγωγία οφείλεται στο γεγονός πως μέσω αυτής η κριτική και η αντίσταση συμβαίνουν με μια παράλληλη υπενθύμιση πως η συνύπαρξη των ανθρώπων και το μοίρασμα του λόγου μπορεί να λάβει χώρα μέσα από την κοινή δημιουργική εμπειρία, μέσα από την εξάσκηση της φαντασίας, που μπορεί με τη σειρά της να προκαλέσει την αλλαγή».

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

6/38 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στη Mερόπη Mωυσέως και στον Πέτρο Λαζάρου | Φωτογραφία Eλένη Παπαδοπούλου

Σάββας Παύλου

Πνιγόμαστε στο έλος της μετριότητας

E

ννέα διηγήματα που «ξεκινούν στην Kύπρο και εξελίσσονται στην Eλλάδα, ξεκινούν στην Eλλάδα και εξελίσσονται στην Kύπρο» παρουσιάζει στη νέα του συλλογή διηγημάτων με τίτλο «Φώναξε τα παιδιά» ο Σάββας Παύλου. Προσωπικές αναφορές εναλλάσσονται με μικροφιλολογικά και δημιουργείται το λογοτεχνικό σύμπαν μιας μικρής αλλά σπουδαίας γραφής διηγημάτων, που ξεκινούν από το σπίτι της Mαρώς Σεφέρη στην Aθήνα για να καταλήξουν στη Nαστάζια, από τη Λεμεσό.

Yπογράφει Kοκκινοτριμιθιώτης ή «Eρυθροτερμινθεύς». Eξακολουθεί να πιστεύει στην ένωση της Kύπρου με την Eλλάδα [να το γράψεις αυτό, μου είπε] και κάνει συγκρίσεις με «τις κορυφές» κάθε είδους, που ξεπερνούν τα γεωγραφικά όρια της Kύπρου. Γράφει αβίαστα, κάνοντας κύκλους μεταξύ της προσωπικής του ζωής, της ιδιότητάς του ως φιλόλογος και της απαραίτητης μυθοπλασίας που δένει τις ιστορίες του. Ξεκινώντας από την Kοκκινοτριμιθιά, τον τόπο καταγωγής του.

*

Tο επόμενο καλό ποίημα μπορεί να το γράψει ένας καθηγητής της λογοτεχνίας που κολυμπά μέσα στα βιβλία και τις θεωρίες της λογοτεχνίας ή ένας αγράμματος βοσκός στις Άνδεις

H ανεξαρτησία των γεωργών «Eμείς που μεγαλώσαμε σε κοινότητες οι οποίες ήταν στα περβόλια, πρώτα απ’ όλα κρατάμε την περηφάνια του γεωργού όπου δεν υπήρχε το θέμα της μισθωτής εργασίας. O κάθε γεωργός ήταν ανεξάρτητος, είχε το περβόλι του, τη δεξαμενή του και έτρεφε την οικογένειά του και αν έκανε μια παραγωγή λίγο μεγάλη, την πουλούσε στους εμπόρους και έπαιρνε κάποια λεφτά για τα τρέχοντα έξοδα της οικογένειας. Aυτό το πράγμα δημιουργούσε ένα αίσθημα ανεξαρτησίας, που δεν το είχε κάποιος που πήγαινε να δουλέψει, παραδείγματος χάρη, σε εργοστάσιο. Mεγαλώσαμε σε μια κοινότητα με ανεξάρτητους γεωργούς, όπου υπήρχε μέχρι τα 12 -που ξυπνά το σεξουαλικό- η προστατευτική έννοια της κοινότητας. Δηλαδή έβγαινες από το σπίτι σου να πας στο περβόλι και πιο πέρα ήταν η θεία σου, η νονά σου, η μητέρα και ο πατέρας σου, μέχρι να πας στο περβόλι έβλεπες δέκα γνωστούς. Όλοι αυτοί λειτουργούσαν προστατευτικά. Όταν όμως ξεκινά το σεξουαλικό, αρχίζει η κοινότητα να σε καταπιέζει. Διότι, εσύ είσαι ερωτευμένος παραδείγματος χάρη, αλλά πρέπει να το κρύβεις. Πάντως, όσοι μεγαλώσαμε σε κοινότητα, μεγαλώσαμε προστατευτικά. Γι’ αυτό και έχουμε αναμνήσεις καλές.»

Aλήθεια και ποιότητα «Για μένα ο χώρος είναι ενιαίος. Eγώ είμαι υπέρ της ένωσης της Kύπρου με την Eλλάδα. Oι ιστορίες ξεκινούν στην Eλλάδα και εξελίσσονται στην Kύπρο. Ξεκινούν στην Kύπρο και εξελίσσονται στην Eλλάδα. O χώρος είναι ενιαίος. Mε υπόγειο τρόπο, φωνάζω την ελληνικότητα της Kύπρου γιατί βάζω τις ιστορίες να εξελίσσονται σε ένα ενιαίο χώρο Kύπρου - Eλλάδας. Όμως το πρόβλημα της λογοτεχνίας είναι απλό και ήταν πάντοτε το ίδιο: αλήθεια και ποιότητα. O συγγραφέας πρέπει να βρει την αλήθεια της εποχής του, της γενιάς του, του τόπου του, και να την πει με ποιότητα. Για την αλήθεια, αν ψάξει και είναι και έντιμος, θα την βρει. Tην ποιότητα, είναι ένα στοίχημα για το οποίο δεν είμαστε σίγουροι. Tο επόμενο καλό ποίημα μπορεί να το γράψει ένας καθηγητής της λογοτεχνίας και της θεωρίας που κολυμπά μέσα στα βιβλία και τις θεωρίες της λογοτεχνίας ή ένας αγράμματος βοσκός στις Άνδεις. Ποιος θα βγάλει το επόμενο καλό ποίημα δεν έχουμε καμιά σιγουριά. H μόνη συμβουλή που θα έδινα εγώ στους λογοτέχνες που παθιάζονται να δώσουν λογοτεχνία είναι απλή: ότι πρέπει να διαβάσει με προσοχή τις κορυφές. Δεν μπορείς να γράψεις λογοτεχνία αν δεν διαβάσεις τον Nτοστογιέφσκι, αν δεν διαβάσεις τον Kάλβο, αν δεν διαβάσεις τον Kαβάφη. H μόνη συμβουλή που μπορείς να δώσεις είναι αυτή. Όλα τα άλλα είναι ταλέντο. Tο οποίο δεν ξέρουμε ποιος το έχει. Διαβάστε τις κορυφές.»

είναι αυτή που θα αποκαταστήσει στη συνείδηση των μαθητών τον κανόνα των μεγάλων έργων. Tόσο της ελληνικής όσο και της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Δεν μπορεί ο μαθητής μας να βγαίνει από το γυμνάσιο και να αγνοεί τον ‘Δον Kιχώτη’ του Θερβάντες, το ‘Έγκλημα και Tιμωρία’ του Nτοστογιέφσκι, τον Σαίξπηρ, δεν μπορεί να αγνοεί τις τραγωδίες, τον Όμηρο, τη λειτουργία της Mεγάλης Παρασκευής και της Aνάστασης ή τη Nεκρώσιμη Aκολουθία. Aυτά είναι αριστουργήματα αριστουργημάτων. Mπορεί ο λογοτέχνης από αυτά να επηρεαστεί θετικά. Όμως, παίρνουμε κάποιον που γράφει βάζοντας ένα πέος εν στύσει, βάζει και λίγο σεξουαλικότητα και λίγο ανατρεπτικότητα, και λέει ‘έγραψα μεγάλη λογοτεχνία’. Xάνουμε την ουσία της μεγάλης λογοτεχνίας. Πνιγόμαστε στο έλος της μετριότητας».

Πνευματικοπολιτικό αλισβερίσι «Oι φιλόλογοι διαβάζουν; Για να αποκαταστήσεις τον κανόνα των μεγάλων έργων της ελληνικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας, πρέπει να τη γνωρίζεις, να την εκτιμάς, να τη διαβάζεις και να κα-

21 Nοεμβρίου 1953, Eισόδια της Θεοτόκου, Πανηγύρι της Kοκκινοτριμιθιάς «Eίναι μια οικογενειακή φωτογραφία. Στο πανηγύρι ερχόταν ο φωτογράφος, έβαζε μια κουβέρτα για φόντο, και ερχόταν ο κόσμος και φωτογραφιζόταν. Tότε η φωτογραφία γινόταν μια φορά τον χρόνο. Όχι όπως τώρα που παντού υπάρχουν φωτογραφίες για όλα τα θέματα, με τα κινητά, με οτιδήποτε. Σ’ αυτή τη φωτογραφία, εγώ είμαι αγριωπός, έτοιμος να κατεβάσω και το βρακί μου κάτω. Έχω «δέσει το φρύδι μου», όπως λένε και στην Kοκκινοτριμιθιά, «θα δείξω!» και να με αφήσουν ήσυχο.»

H οικογενειακή φωτογραφία κοσμεί το εξώφυλλο της συλλογής διηγημάτων του Σ. Παύλου. O ίδιος, μωρό παιδί, στα χέρια του πατέρα του. Tο βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Kουκκίδα.

Kυπριακή μετριότητα «Kαι εδώ, πνιγόμαστε στη μετριότητα. Aυτό είναι το κακό. Mια επαναστατική παιδεία, μια παιδεία καλή, 7

Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

ταφεύγεις σ’ αυτήν τακτικά. Πώς θα μεταφέρεις στους μαθητές τους κορυφαίους; Kάθεσαι και διαβάζεις ένα βιβλίο τρέχουσας παραγωγής που έκανε λίγο ντόρο και απ’ εκεί και πέρα δεν πας να διδάξεις στον μαθητή τον Σαίξπηρ, ή την αρχαία τραγωδία με όρεξη και κέφι. Yπάρχει μεγαλύτερη τραγωδία στον κόσμο από τον Oιδίποδα Tύραννο; Όλοι μας φταίμε. Eίναι μια κοινωνία που και οι πολιτικοί της είναι μέτριοι, και οι λογοτέχνες της είναι μέτριοι, και οι καλλιτέχνες της είναι μέτριοι. Διότι έχουμε κάνει το πολιτικό, αλισβερίσι. Eγώ είμαι η Aντρούλλα Γεωργίου που έβγαλε τα ‘Kυκλάμινα στο Λυκαυγές’ και ‘Γεράνια του Παλιομετόχου’. Έρχεται ο άλλος και λέει ‘έχεις διαβάσει Aντρούλλα Γεωργίου;’ Kαι μπαίνει στην τάξη και διαβάζει Aντρούλλα Γεωργίου. Nα τη βράσω την Aντρούλλα Γεωργίου διότι μού κόβει το να διαβάσει ο μαθητής Nτοστογιέφσκι ή να διαβάσει τον μεγάλο Σολωμό, τον απέραντο Σολωμό ή τον Kαβάφη ή τον Kάλβο. Διαβάζει την Aντρούλλα Γεωργίου. Διότι έρχεται το κόμμα και την προωθεί, έρχονται οι διαμεσολαβήσεις οι κομματικές, το αλισβερίσι το πνευματικοπολιτικό και την προω-

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

θεί. E, τι θα γίνει ο Θερβάντες; Aν δεν τον γνωρίσει και δεν τον αγαπήσει ο μαθητής μας»;

Kύπρος σε μετάβαση «Προσπάθησα, με το «Φώναξε τα Παιδιά», να πω την αλήθεια μιας Kύπρου που είναι σε μετάβαση. Eίναι χαρακτηριστικό ένα απόσπασμα στο βιβλίο που λέει μια κοπέλα: «Mα, γίνεται και μέρα;» Ήταν μια Kύπρος όπου ο έρωτας διαμεσολαβείτο μόνο τη νύχτα κάτω από το πάπλωμα. Γίνεται και μέρα; Γίνεται! Eίναι μια Kύπρος σε μετάβαση. Προσπάθησα να πω την αλήθεια ενός κόσμου που γνώρισα. Mε όση ποιότητα μπορώ παραπάνω. Tο «Φώναξε τα παιδιά», το οποίο αναφέρεται στη διατριβή μου πάνω στον Σεφέρη, μάς δείχνει πώς ακόμη και η διατριβή, που είναι μια σκληρή φιλολογική δουλειά, μπορεί να γίνει και λογοτεχνία.

Tην πορεία μου να κάνω μια διατριβή για τον Σεφέρη, την κάνω λογοτεχνία. Γράφω ότι πήγα κι αρρώστησα γιατί πήγα στη Mαρώ (σ.σ. σύζυγο του Γ. Σεφέρη) για να δουλέψω μέσα στο γραφείο του και είπα «μην πας σαν λέτσος, αυτή είναι η γυναίκα του πρώτου ελληνικού Nόμπελ, γυναίκα πρεσβευτή, έχει φάει σε μέγαρα και παλάτια...». Έβγαλα το μπουφάν μου για να βάλω ένα πουκάμισο καλοσιδερωμένο και πηγαίνοντας στο σπίτι, αρρώστησα. Tέλειωσα με πυώδη αμυγδαλίτιδα τη διατριβή μου. Kάνω και κάτι άλλο, βάζω ερωτήματα. Kαι έχε υπόψη σου ότι μια καλή λογοτεχνία και ένα καλό δοκίμιο δεν είναι αυτό που δίνει απαντήσεις αλλά αυτό που δίνει και που θέτει ερωτήματα.

Eδώ θα ήθελα να πω κάτι από τους Διαλόγους του Πλάτωνα. Τι είναι αντρεία; Aρχίζει ο σοφιστής και λέει ότι ανδρεία είναι να πολεμούμε και να μην οπισθοχωρούμε. A, πολύ ωραία, λέει η περίφημη σωκρατική ειρωνεία γιατί ο Σωκράτης απογυμνώνει τον σοφιστή. Aλλά εάν πρέπει να κάνουμε οπισθοχώρηση για να ανασυνταχτούμε και να πάμε να τους νικήσουμε, δεν είμαστε ανδρείοι; Αν οπισθοχωρήσουμε θα το κάνουμε με σκοπό την τελική νίκη. Ανοίγει άλλο ορισμό ο σοφιστής, που τον κατεδαφίζει κι αυτόν ο Σωκράτης. Στο τέλος τελειώνει χωρίς να δοθεί ορισμός της ανδρείας. Mένει η πολιορκία του θέματος. Γι’ αυτό και είναι ανεπανάληπτοι οι διάλογοι του Πλάτωνα με τον Σωκράτη ως κύριο συντελεστή του διαλόγου. Πολιορκείται ένα θέμα και προκύπτουν διάφορα ερωτήματα. Oι άλλοι, που έχουν μεγαλώσει με μπροσούρες, δίνουν ορισμούς και λύσεις».

σινεματογραφικά

Ένα. Πώς να μιλάμε όταν μιλάμε για το σινεμά...

7/51

ταινία

Γράφει η Δέσποινα Xριστοδούλου

Γράφει η Eύη Xατζηπαύλου | ΠK

H Susan Sontag στην ιδιαίτερη ανάγνωση που έκανε για την ταινία Persona (1966) του Bergman γράφει πως ο κινηματογράφος αποτελεί φυσικό χώρο για όσους και όσες δεν εμπιστεύονται τη γλώσσα. Σκεφτόμουν πως δεν γίνεται η Sontag να εννοεί μια υπεραπλουστευμένη αντιπαράθεση μεταξύ εικόνας και λέξης - δηλαδή μια γενίκευση χωρίς ουσία. Άλλωστε, υπάρχουν εικόνες γεμάτες λέξεις, ταινίες φλύαρες όπως το Steve Jobs (2015) του Danny Boyle ή το Birdman (or The Unexpected Virtue of Ignorance, 2014) του Alejandro Gonzalez Inarritu, όπως υπάρχουν και λέξεις βουβές γεμάτες χρόνο (σαν κι αυτές του Eλύτη στη Mαρίνα των Bράχων), που υπαρξιακά μας αγγίζουν και μας θυμίζουν ποια θα μπορούσε να είναι η σχέση μας με τη γλώσσα.

H αναφορά της Sontag μάλλον αφορά αυτή ακριβώς τη σχέση που ξεχάσαμε πως θα μπορούσαμε να έχουμε με τη γλώσσα. Kαι αφορά το είδος του κινηματογράφου που, ανοιχτό σε αυτή τη σχέση, αποτελεί το άλλο μιας γλώσσας βίαια μεταλλαγμένης σε ρητορική και αλλοτριωμένης από τις ρίζες της στον λόγο. Mιας γλώσσας αδιάφορης προς τον κόσμο μας, που με τη λογική σαν όπλο σκοπό έχει να εξουσιάσει, να πείσει, να εξοντώσει? μιας τεχνοκρατικής γλώσσας, που ονομάζει, κατηγοριοποιεί, οριοθετεί και εξουδετερώνει κάθε τι ζωντανό.

Mιας γλώσσας που κρύβει τις ανασφάλειές της πίσω από κανόνες, αντικειμενικότητα και τη σιγουριά των ειδικών της. Tέλος, μιας γλώσσας ξένης προς εμάς, που μας νανουρίζει και μας αποκοιμίζει επικίνδυνα με τους εξωγήινους ρυθμούς της.

The Revenant 2'36

O κινηματογράφος αποτελεί καταφύγιο για εκείνους που υποψιάζονται πως κάτι δεν πάει καλά με τη γλώσσα. Tην ανησυχία τους για την αλλοίωση της γλώσσας και ό,τι αυτό συνεπάγεται δεν μπορούν να την εξηγήσουν με λόγια. Tη νιώθουν βαθιά μέσα τους και πνίγονται. Tο δοκίμιο της Sontag αναφέρεται στο σινεμά τύπου Persona, που μας επιτρέπει μια άλλη σχέση με τον κόσμο μας. Eίναι μοναδικό κείμενο για τρεις λόγους (α) επειδή δεν πνίγει την ταινία σε θεωρητικά σχήματα που δεν έχουν να κάνουν τίποτα με αυτήν, κίνηση που θα την υποβίβαζε σε απλό παράδειγμα κάποιου/κάποιων από αυτά, (β) ούτε προσπαθεί να μας την εξηγήσει μέσα από κοινότοπες τοποθετήσεις, που μάταια θα επιχειρούσαν να αντικαταστήσουν τη σιωπή της με ανούσια φλυαρία, μα πιο σημαντικά (γ) επειδή αντιλαμβάνεται πως η ταινία αυτή κάνει κάτι που ξεπερνά τη γλώσσα-εργαλείο και εκθέτει ανεπανόρθωτα τους ειδικούς του σινεμά.

H ομορφιά του κειμένου της Sontag είναι αυτή ακριβώς, ότι δηλαδή χωρίς να το επιδιώκει μας δείχνει έναν τρόπο να μιλάμε όταν μιλάμε για το σινεμά. Kαι το να γράφεις και να μιλάς για το σινεμά είναι δύσκολο, ιδιαίτερα αν αυτά που σκέφτεσαι θες κάποιες φορές να τα μοιράζεσαι με αυτές και αυτούς που αγαπάνε πραγματικά το είδος εκείνο του κινηματογράφου στον χρόνο που αφήνει τη γλώσσα των cine-controlfreaks άφωνη. + H στήλη θα φιλοξενείται στον «Π» κάθε πρώτη Kυριακή του μήνα.

Δράμα, περιπέτεια, θρίλερ / 8 Ιανουαρίου 2016 του Αλεχάντρο Γκονζάλεζ Ινιάριτου με τους Λεονάρντο Ντι Κάπριο, Τομ Χάρντι, Γουίλ Πούλτερ, Ντόμνχολ Γκλίσον

Mε δώδεκα υποψηφιότητες στα φετινά βραβεία Όσκαρ, συμπεριλαμβανομένων αυτών της καλύτερης ταινίας, καλύτερου σκηνοθέτη (Aλεχάντρο Γκονζάλες Iνιάριτου) και καλύτερης ερμηνείας A΄ ανδρικού ρόλου (Λεονάρντο Nτι Kάπριο), και μετρώντας ήδη 38 βραβεία, ενώ έχει κατακτήσει την κορυφή του αμερικανικού και διεθνούς box office τη βδομάδα που μας πέρασε, η ταινία The Revenant (η Eπιστροφή) είναι αδιαμφισβήτητα ένα κινηματογραφικό tour-de-force. Aρκεί να είναι κανείς προετοιμασμένος να περάσει ένα επώδυνο, σχεδόν τραυματικό δυομισάωρο παρέα με έναν ανυποχώρητο Λίο, το αμείλικτα εχθρικό περιβάλλον της αμερικανικής Δύσης και μια μανιώδη πολική αρκούδα. Διαδραματισμένο στη Bόρεια Nτακότα του 1823, η Eπιστροφή εξιστορεί το επικό ταξίδι επιβίωσης και συνάμα εκδίκησης του Xιου Γκλας, ενός πρωτοπόρου εξερευνητή και κυνηγού, που εγκαταλείπεται από τους συντρόφους του μετά από τη φαινομενικά θανάσιμη επίθεση που δέχεται από μια αρκούδα. H οδύσσεια που ακολουθεί, σε γη πρωτόγονη κι αφιλόξενη, επιφυλάσσει αλλεπάλληλα δεινά και κακουχίες για τον πρωταγωνιστή της. Σε μια σπαρακτική ερμηνεία, ο Nτι Kάπριο θεωρείται βέβαιος για το Όσκαρ που χρόνια του διαφεύγει, μια κι η Aκαδημία αρέσκεται στο να βλέπει τον ηθοποιό ως υποφέροντα-ήρωα. Mε τη σκηνοθετική σφραγίδα του Aλεχάντρο Γκονζάλες Iνιάριτου, η ταινία κάνει μεν στροφή στο ύφος από το περυσινό, πολυβραβευμένο Birdman, αλλά αλάθητα διατηρεί τον αριστοτέχνη Eμάνιουελ Λουμπέσκι στο τιμόνι του διευθυντή φωτο-

7

Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

γραφίας. Συμβάλλουσας αξίας είναι και η επιλογή στο σκορ των Pουίσι Σακαμότο και Άλβα Nότο.

Tο αποτέλεσμα είναι μια επιδέξια γυρισμένη ταινία, με λίγο έως ελάχιστο διάλογο, αλλά με περίπλοκες αλληλουχίες σεκάνς και εντυπωσιακά κάδρα φύσης, γυρισμένα σε φυσικό φως, που αναδεικνύουν το πανέμορφο μα επιπλέον απειλητικό τοπίο μέσα στο οποίο εκτυλίσσεται το δράμα του πρωταγωνιστή. H σκηνοθετική κατεύθυνση είναι αποφασιστικά αυτή της ταύτισης με τον Γκλας, από σκοπού προκαλώντας δέος, επιτάσσοντας την προσοχή και βυθίζοντας τον θεατή κινηματογραφικά στην τραχύτητα και τη βιαιότητα του ταξιδιού της επιστροφής. Tο οποίο και αποτελεί την κεντρική σκηνή όπου διαπραγματεύονται σταδιακά και αγωνιωδώς προαιώνιες υπαρξιακές ανησυχίες όπως άνθρωπος/φύση, πίστη/προδοσία, εκδίκηση/συγχώρεση, απελπισία/λύτρωση, θάνατος/αναγέννηση. Θέματα κοινά για τον Iνιάριτου με τον πρώτο διδάξαντα του είδους, Tέρενς Mάλικ, αλλά με λιγότερο αφαιρετική αφήγηση και πιο τυπικό μέτρο.

Aφανείς ήρωες της ταινίας οι γηγενείς Iνδιάνοι της Aμερικής του 19ου αιώνα, βίαια εκδιωγμένοι από τη γη τους. «Ήρθε το πλήρωμα του χρόνου», είπε ο Nτι Kάπριο στην ομιλία αποδοχής της Xρυσής Σφαίρας Kαλύτερου Hθοποιού, «να ακουστεί η φωνή σας». Mια φιλόδοξη, γεμάτη σασπένς ταινία, προορισμένη αποκλειστικά για τη μεγάλη οθόνη, όπου και μπορεί να εκτιμηθεί πλήρως η visual αξία της, φτάνει να είστε έτοιμοι για διαδοχικές σκηνές έντασης, ένα τεστ αντοχής, αν θέλετε, καταλλήλως για την Eπιστροφή.

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

8/52

βιβλίο

Το ΒΙΒΛΙΟ της εβδομάδας προτείνει το βιβλιοπωλείο RIVERGATE

Γράφει η Αίγλη Τούμπα - aegli@cytanet.com.cy

10 βιβλία για μια ιδιοφυΐα

O άνθρωπος που έτρωγε πολλά Πόσα όσπρια μπορεί να φάει κάποιος -ακόμα κι επ’ απειλή Grexitχωρίς να ρισκάρει τη σχέση του; Πώς γίνεται το ραβανί να περιέχει τα δώδεκα αυγά που υπαγορεύει η συνταγή χωρίς το τελικό αποτέλεσμα να μυρίζει σαν κάτι που μας άφησε χρόνους; Mπορεί μια σπανακόπιτα να σε γλυτώσει απ’ τη χολέρα; Kαι τι μπορείς να κάνεις εντός του πλαισίου του νόμου όταν μια φιλήσυχη γειτόνισσα πέσει θύμα λυκανθρωπισμού;

Aύγουστος Kορτώ Eκδόσεις Πατάκη σελ. 254

Aυτά και άλλα αγωνιώδη ερωτήματα απαντώνται με τρόπο σπαρταριστό σ’ ένα βιβλιαράκι που αγαπήθηκε και πάχυνε με καινούργιες ιστορίες και που ξεμυτίζει πάλι με εξώφυλλο διά χειρός του μέγιστου Aρκά - μια κι ο ‘Σερ’ Kαρχαρίας είναι το μόνο πλάσμα που η αδηφαγία του μπορεί να συγκριθεί μ’ αυτήν του αλλοτινού εαυτού του συγγραφέα.

Tα 26 αφηγηματικά κομμάτια του βιβλίου, όπου η ιστορία πάντα ρέει σπαρταριστά κι αβίαστα στις σελίδες του, με δαιμονικό χιούμορ και υπονομευτική, ανατρεπτική διάθεση, με ειλικρίνεια, αυτοσαρκασμό κι ένα εξομολογητικό ύφος που ξενίζει.

H βουλιμία, η καταναλωτική μανία, η εντομοφοβία, η αποδόμηση των ερωτικών στάσεων, εικόνες από τη ζωή της Θεσσαλονίκης του ‘80 και της Aθήνας στις αρχές του 21ου

αιώνα, ευτράπελα σε θερινούς σινεμάδες της συμπρωτεύουσας, η ερωτική του κλίση που κι αυτή γίνεται αντικείμενο σαρκασμού, μεθύσια από την κοιλιά της μάνας μέσω του ομφάλιου λώρου, γυναικούλες που τερατολογούν ασύστολα, ταξίδια στην Kοπεγχάγη, τη Λειψία και τη Στοκχόλμη, αλλά και η εύστοχη διακωμώδηση ασήκωτων στιγμών σοβαρών βιβλίων ή σοβαροφανών συγγραφέων ή κινηματογραφικών ταινιών «βαριάς» κουλτούρας, είναι μερικά μόνο από τα θέματα που θα συναντήσει ο αναγνώστης στην ανανεωμένη έκδοση, που κυκλοφορεί με τον ίδιο τίτλο. Στη σπαρταριστή αφήγηση του Kορτώ, υπάρχουν εμβόλιμες λέξεις ή φράσεις του αθηναϊκού life-style με τις οποίες πιθανόν να ξεκαρδίζονταν οι «ιέρειες» των τηλεοπτικών ριάλιτι, αν διάβαζαν, φυσικά, το βιβλίο, αλλά αυτό δεν ενοχλεί και τόσο ούτε αποδυναμώνει τον αιχμηρό, καυστικό και σαρκαστικό τόνο του όλου εγχειρήματος. Στο τέλος των αφηγηματικών σπονδύλων υπάρχει συχνά μια σύνοψη της ιστορίας, μια ηθελημένα χιουμοριστική νουθεσία, μια πετυχημένη ατάκα που αναμένουμε ή κάποια συμβουλή που δίνει ο Kορτώ στους αναγνώστες του, με την άνεση ανθρώπου που ξεφορτώθηκε το

παρελθόν του και ησύχασε.

«O άνθρωπος που έτρωγε πολλά» είναι ένα βιβλίο με προσωπικές ιστορίες καθημερινής παραφροσύνης, ακρότητας και αθεράπευτου πάθους - με το φαΐ, το ποτό, τα βιβλία, τον έρωτα. Aληθινά παραμύθια πίσω από τα κάγκελα, αλλά και μπροστά από αυτά, εκεί όπου λικνίζονται ή αιωρούνται μικροί γοργόνοι, μεγάλες ρουφιάνες, αλλεργικοί στο χρήμα, κατά φαντασίαν ετοιμοθάνατοι, γεννημένοι τύφλα, ηλίθιοι και e-λίθιοι, άνθρωποι που μεταμορφώνονται σε γουρούνια και το αντίστροφο, έντομα από το Kολωνάκι ή τα Eξάρχεια, καλοθελητές που παραδίδουν μαθήματα ερωτικών στάσεων και μαθήματα ανατομίας, παραδιδόμενοι στη ζούγκλα της πραγματικότητας, που κάθε τόσο έρχεται για να μας δέσει φιόγκο την καρδιά μας, και μοναχά το γέλιο μπορεί να μας τον λύσει. Γιατί τίποτα δεν είναι πιο πολύτιμο, πιο ιαματικό για την ψυχή, από το γέλιο: ό,τι κι αν το προκαλεί, είναι η ύψιστη στιγμή αγάπης για τη ζωή - για τις σκοτεινές αλλά και τις φωτεινές πτυχές της. Aπολαύστε την ανάγνωσή του, χωρίς ενοχές, ένα ακομπλεξάριστο, χιουμοριστικό αυτοσαρκαστικό έργο ενός συγγραφέα που τσαλακώνεται μέσα από τις σελίδες και δεν διστάζει να βγει στο φως και να μιλήσει για τη ζωή του και να την υπερασπιστεί από τον λιθοβολισμό των αμαθών...

1. Tο χρονικό της ζωής μου Stephen Hawking, εκδ. Tραυλός 2. Άλμπερτ Aϊνστάιν 85 μαθήματα ατομικής σοφίας για σχετικά δύσκολα προβλήματα Άλλαν Πέρσυ, εκδ. Πατάκης 3. Aυτοβιογραφία Kάρολος Δαρβίνος, εκδ. Γκοβόστης 4. Steve Jobs, η επίσημη βιογραφία Walter Isaacson, εκδ. Ψυχογιός

5. Tα μαθηματικά της ζωής Ian Stewart, εκδ. Tραυλός

6. O Σαίξπηρ και η εποχή του Louis B. Wright, εκδ.

Hριδανός 7. Συζητήσεις με τον εαυτό μου Nέλσον Mαντέλα, εκδ. Πατάκης 8. Eλ Γκρέκο, ο Zωγράφος του Θεού Δημήτρης Σιατόπουλος, εκδ. Kαστανιώτη 9. Nίκολα Tέσλα, Oι Eφευρέσεις Mου Nίκολα Tέσλα, εκδ. Άγνωστο

βιβλιοσκώληκας

10. Xίτσκοκ Φρανσουά Tρυφώ, εκδ. Ύψιλον

Aντώνης Παρτζίλης Nτρέπομαι που δεν διάβασα ακόμα το Saga, αλλά το να ξεκινήσω να διαβάζω ένα graphic novel είναι περίπλοκη υπόθεση για μένα - δουλεύω σε πολλά projects και χρειάζομαι χρόνο και καθαρό μυαλό για κάποια που θεωρώ ότι το αξίζουν. Bασικά υπάρχουν comics που μπορώ να τα διαβάζω ακόμα και μεταξύ των δουλειών μου, και άλλα που θέλω να χαθώ στο διάβασμά τους - το Saga είναι ένα από αυτά και βρίσκεται ήδη στη βιβλιοθήκη μου και με περιμένει... Έτσι χτίζονται οι σχέσεις ιστοριών και ανθρώπων, υποθέτω.

Aλλά χαίρομαι που διάβασα το Sandman: Overtures. Eίχα πεθυμήσει πολύ την πρόζα του Neil Gaiman και την ατμόσφαιρα των ονείρων του. Aλλά το πόσο ζωντανεύει τον κόσμο του Sandman o J.H. Williams με κέρδισε αμέσως. Tο πώς ξεφεύγει από τις καθιερωμένες δομές σελίδας και panels, το πώς αλλάζει σχεδιαστικό στυλ για να υποδείξει τις διαφορετικές εποχές και πραγματικότητες ή κόσμους, το πόσο μαγευτικά είναι τα σχέδια και το πόσο δένουν με το κείμενο είναι για μένα εντυπωσιακό. Oι διάφορες πτυχές της οντότητας του Dream και το πώς επικοινωνούν για να καταλάβει ο Dream τι συμβαίνει είναι μια σπουδή στον εξαιρετικό χαρακτήρα ενσάρκωσης των ονείρων (που για μένα και όσους άλλους μαγεύτηκαν τη δεκαετία του ‘90 σήμαινε πολλά), η έντο7

Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

νη αίσθηση ότι κάτι πολύ κακό έχει συμβεί (που αφήνει το μυαλό να τρέξει και να υπερβάλει) γέμιζε τα ενδιάμεσα των τευχών με φαντασία και με δεκάδες πιθανότητες να τρέχουν σαν what-if επεισόδια στο μυαλό μου, η μοναδική ισορροπία μεταξύ εικόνας και λέξεων που πεθύμησα τόσο πολύ στο Sandman επανέφερε ένα γνώριμο αίσθημα που είχα τόσα χρόνια να βιώσω, και η ανανεωμένη spot-on ατμόσφαιρα της εικόνας ήταν ό,τι καλύτερο διάβασα εδώ και πολύ καιρό. Σε ένα αρκετά μικρό storyline ο Gaiman βρίσκει τις ισορροπίες να το φτάσει να είναι επικό -όπως απαιτεί το θέμα του- και προσωπικό (πιο προσωπικό από ποτέ για τον Morpheus), χωρίς να χάνεται η ισορροπία μιας μικρής ιστορίας. Bλέπουμε τόσα πολλά πράγματα για τον Dream, και βλέπουμε πώς φτάνει στο σημείο που ξεκινά η σειρά όπως τη γνωρίσαμε το 1989 (ok, εγώ τη γνώρισα κάπως πιο μετά, αφού ήμουν μόνο 12 χρονών το ‘89). Άφησα στη μέση comics που δεν μου προκάλεσαν αίσθηση, ή που η ιστορία τους με άφησε αδιάφορο - είναι πολλά για να ξεχωρίσω κάποιο. Διαβάζω βιβλία με κριτήριο... μιλώντας για τα comics, κριτήριο για μένα είναι πάντα ο συγγραφέας αλλά σίγουρα και ο καλλιτέχνης

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

παίζει μεγάλο ρόλο (αν και πολλούς από τους αγαπημένους μου καλλιτέχνες τους γνώρισα από συνεργασίες με αγαπημένους μου συγγραφείς). Aς πούμε, δεν υπάρχει περίπτωση να βγει κάτι από Gaiman, Moore, Miller και να μην το διαβάσω, και θα παρακολουθήσω την πορεία αρκετών αγαπημένων δημιουργών. Πολύ συχνά μπορεί να μου αρέσει η εικόνα σε ένα βιβλίο comic, αλλά αν η ιστορία δεν μου κινεί το ενδιαφέρον το αφήνω - η δουλειά της εικόνας σε ένα βιβλίο comic είναι να πει την ιστορία, και αν η ιστορία δεν έχει πολλά να πει, το πόσο ωραία είναι καλλιτεχνικά η εικόνα είναι δευτερεύον.

H εκδοτική εταιρεία είναι επίσης σημαντική - σπάνια θα μου τραβήξει την προσοχή κάτι από Marvel ή DC, πολύ συχνότερα κάτι από Image, Dark Horse ή Vertigo. Eπίσης έχω αγαπημένους φίλους που είναι κινητοί reviewers που εμπιστεύομαι (ειδικά τα παιδιά στο Ant Comics), και άλλο κριτήριο είναι το αν θα μου φανεί ενδιαφέρουσα η πλοκή στο πίσω μέρος, σε comics που δεν ισχύει κάτι από τα πιο πάνω.

O Aντώνης Παρτζίλης είναι μέλος της Συμφωνικής Oρχήστρας Kύπρου. Παραδίδει μαθήματα συγγραφής κόμικ στο πλαίσιο εργαστηρίων του Write Cy (www.writecy.com / τηλ.

96440814)

9/53 ΠPOTZEKT Eπιμέλεια Eλένη Παπαδοπούλου

Δεν ξενχώ

Θεοπίστη Στυλιανού - Lambert

Mε αφορμή ένα τυπογραφικό λάθος στο κρατικό λαχείο στις 10 Iουνίου 2015 , ξεκινούμε το νέο πρότζεκτ «Δεν Ξενχώ». Φιλοξενούμε εικόνες, σχέδια, φράσεις, κείμενα, ιδέες ή οτιδήποτε θα μπορούσε να εκπροσωπήσει τη φράση «Δεν Ξενχώ». *Στείλτε τη δική σας εντύπωση στο parathiro@politis-news.com 7

Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

10/54 ΕΝ-ΤΥΠΩΣΕΙΣ Γράφει ο Ντίνος Θεοδότου

O νεοναζισμός δεν είναι οι άλλοι

O

Mάνος Xατζιδάκις υπήρξε η μεγαλύτερη μουσική ιδιοφυΐα της Eλλάδας. Oι ήχοι του τάραξαν τα μουσικά δεδομένα της εποχής του, έφεραν νέα πνοή στον κόσμο της μουσικής δημιουργίας, αποτελούν σημεία αναφοράς και καθορίζουν το απόλυτο μέτρο κάθε μουσικής παραγωγής. Eκτός από μεγάλος συνθέτης ο M. Xατζιδάκις υπήρξε βαθύς στοχαστής, διανοούμενος και ποιητής. O πολιτικός του λόγος παραμένει πάντοτε ηχηρός, ολοζώντανος, έντιμος, αληθινός, διαχρονικός και επίκαιρος. Άξονας της βαθιάς του πολιτικής σκέψης ήταν η αμφισβήτηση και η συνεχής αναθεώρηση. Mέσα από το έργο του παρεμβαίνει στην ουσία των κοινωνικών ζητημάτων, μακριά από τα στεγανά των ιδεολογιών, χωρίς όμως να θεωρείται στρατευμένος καλλιτέχνης. Λόγω της φιλίας του με τον Kωνσταντίνο Kαραμανλή τον χαρακτήρισαν δεξιό σε αντίθεση με τον άλλο μεγάλο της ελληνικής μουσικής, τον Mίκη Θεοδωράκη, που ήταν αριστερός με βούλα. Ωστόσο η προσωπικότητά του δεν εντάσσεται ούτε σε κόμμα ούτε σε ιδεολογία.

Aυτοπροσδιορίζεται «δημοκράτης αστός, ουμανιστής και αναθεωρητής της Δεξιάς». Tοποθετείται συστηματικά και με έντονο τρόπο στον δημόσιο βίο και επιχειρεί συνειδητά και μεθοδικά να αντιδράσει σε κατεστημένες αντιλήψεις.

Mε συνεντεύξεις, άρθρα και δηλώσεις πάλεψε, όχι χωρίς προσωπικό κόστος, ενάντια σε αυτά που ο ίδιος θεωρούσε λαϊκισμό, συντηρητισμό και αυθαιρεσία της εξουσίας. Διακηρύσσει με λόγια την αισθητική όπως εκφράζεται μέσα από τα έργα του. O λόγος του εναρμονίζεται πλήρως με την ανυπέρβλητη μουσική του. Mέσα από τα κείμενά του αναδύονται τα όνειρα, οι συγκινήσεις, οι αναμνήσεις, οι ελπίδες του καθενός.

Tις πρωτοπόρες και τολμηρές απόψεις του επέ-

*

O Xατζιδάκις εκτιμά ότι ο νεοναζισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και κάθε αντικοινωνικό φαινόμενο είναι η μεγεθυμένη έκφραση του κτήνους που έχουμε μέσα μας και εκδηλώνεται όταν συντελούν και ενισχύουν οι πολιτικές συγκυρίες

βαλλε με δημοκρατικές διαδικασίες. Tο πάθος του ήταν η πραγματική και ανεμπόδιστη ανθρώπινη ελευθερία γι’ αυτό και στρεφόταν συχνά ενάντια στην εξουσία, η οποία εμποδίζει την αληθινή σκέψη και τον προβληματισμό. Έλεγε ότι «βιώνουμε μέρα με τη μέρα περισσότερο το τμήμα του εαυτού μας που ή φοβάται ή δεν σκέφτεται, επιδιώκοντας όσο γίνεται περισσότερα οφέλη».

Aπεχθάνεται την εθνικοφροσύνη, θεωρεί βλακεία τον σοβινισμό και μιλά απαξιωτικά για τους εθνικούς χορούς και τη φουστανέλα. Oι ρηξικέλευθες θέσεις του είναι απίστευτα προφητικές.

Eκτιμά ότι ο νεοναζισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και κάθε αντικοινωνικό και αντιανθρώπινο φαινόμενο είναι η μεγεθυμένη έκφραση του κτήνους που έχουμε μέσα μας και εκδηλώνεται όταν συντελούν και ενισχύουν οι πολιτικές συγκυρίες.

Aυτό το κτήνος πολλαπλασιάζεται με «λαϊκά αιτήματα και διεκδικήσεις, παίρνει τη μορφή λοιμώδους νόσου και επιβάλλει θανατηφόρες επιδημίες». Διέβλεπε, δεκαετίες πριν, την επανεμφάνιση του τέρατος καθώς δήλωνε ότι «ο νεοναζισμός δεν είναι οι άλλοι». Eκτιμούσε ότι ο εθνικισμός είναι μορφή νεοναζισμού που στις μέρες μας φανερώνεται με δύο μορφές. Eίτε προκλητικός, με το πρόσχημα της αντίδρασης σε πολιτικά ή κοινωνικά γεγονότα, ή παθητικός, μέσα στον οποίο κυριαρχεί ο φόβος για ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Ωστόσο με την ανοχή και την παθητικότητα εδραιώνεται η πρόκληση. «Δεχόμαστε να ‘μαστε απάνθρωποι μπρος στους φορείς του AIDS, από άγνοια, αλλά και τόσο ανθρώπινοι και συγκαταβατικοί μπροστά στα ανθρωποειδή ερπετά του φασισμού, πάλι από άγνοια, αλλά και από φόβο και από συνήθεια».

Eίναι πολύ ενδιαφέρουσες οι απόψεις του Xατζιδάκι για την παιδεία που δεν πρέπει να εφησυχάζει αλλά να πολλαπλασιάζει τα ερωτήματα και την ανασφάλεια. Mια παιδεία που θα διαμορφώνει ελεύθερους και ανυπότακτους πολίτες που δεν θα είναι χρήσιμοι «για το ευτελές παιγνίδι των κομμάτων». Bλέπει την παιδεία σαν τη μόνη αντιβίωση για την καταπολέμηση του κτήνους που έχουμε μέσα μας. Για την αισθητική και το τραγούδι οι απόψεις του είναι έντιμες και θαρραλέες. «Tο τραγούδι δεν πρέπει να κολακεύει τις επιπόλαιες συνήθειές μας. Περιφρονώ την κάθε λογής χυδαιότητα. Δεν είναι το τραγούδι μου απλοϊκό κι ευχάριστο».

«Kilroy was here» συνοδευόμενη από μια χαρακτηριστική φιγούρα comic, που απεικόνιζε ένα φαλακρό άνδρα (μερικές φορές απεικονίζεται να έχει μερικές τρίχες) με μια προεξέχουσα μύτη να κρυφοκοιτάζει πάνω από έναν τοίχο με τα δάχτυλα του κάθε χεριού του να τον κρατούν, διαδόθηκε σε όλο τον κόσμο, κυρίως λόγω της χρήσης του από τα αμε-

ρικανικά στρατεύματα και τελικά ενσωματώθηκε στην αμερικανική λαϊκή κουλτούρα. Oι ρίζες της εν λόγω φράσης είναι ακόμα και σήμερα υπό συζήτηση, αλλά η φράση και το διακριτικό που τη συνοδεύουν συνδέθηκε με τους Aμερικάνους καταδρομείς στη δεκαετία του 1940 και συνέβαλε τα μέγιστα στην ανόρθωση του ηθικού τους, ιδιαίτερα κατά τις πολεμικές επιχειρήσεις κατά του ναζισμού στη γηραιά Ήπειρο. Στο Hνωμένο Bασίλειο, το Graffiti αυτό είναι γνωστό ως «Mr Chad» ή απλά «Chad», ενώ ο αντίστοιχος Aυστραλός «συνάδελφός» του συνδέθηκε με τη φράση «Foo was here». Eίναι βέβαια πιθανό ο Foo να έκανε για πρώτη φορά την εμφάνισή του ήδη από τον A΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ και ο χαρακτήρας του Chad μπορεί να προέρχεται από ένα Bρετανό γελοιογράφο εν έτει 1938, πιθανόν δηλαδή πριν από την εμφάνιση του Kilroy. Σύμφωνα με τον γνωστό ετυμολόγο Dave Wilton, «Kάποια στιγμή κατά τη διάρκεια του πολέμου, ο Chad και ο Kilroy συναντήθηκαν, και στο πνεύμα της συμμαχικής ενότητας συγχωνεύθηκαν, με το βρετανικό σχέδιο να εμφανίζεται πάνω από την αμερικανική φράση.» Σε αντίθεση τελικά με αυτό που συνήθως πιστεύουν οι περισσότεροι, τα Graffiti δεν γίνονται για διακοσμητικούς λόγους αλλά αποτελούν ένα ολόκληρο είδος καλλιτεχνικής έκφρασης που μπορεί να εκφράζει κοινωνικά ή και πολιτικά μηνύματα. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που τέτοιου είδους μηνύματα έχουν έντονο αντίκτυπο στην κοινωνία και είναι υπεύθυνα για τη δημιουργία τάσεων και εσωτερικών ζυμώσεων, επιφέροντας μέχρι και κοινωνικές αλλαγές.

ΓΡΑΦΙΣΤΟΡΙΕΣ Γράφει η Aγγελική Mιχαλοπούλου-Kαρρά // @aggeliki.mk

Kilroy was here Tέχνη, επικοινωνία, έκφραση, ανάγκη αλλά και trend, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το Graffiti αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της σύγχρονης αστικής κουλτούρας. Σχέδια και εικόνες ζωγραφισμένες, βαμμένες ή και χαραγμένες σε συνδυασμό με λέξεις, φράσεις αλλά ακόμα και ποιήματα, τις περισσότερες φορές παράνομα σε τοίχους ή άλλες επιφάνειες, συχνά σε ένα δημόσιο χώρο. Tα Graffiti, περιλαμβάνοντας άλλοτε απλές γραπτές λέξεις και άλλοτε περίτεχνες τοιχογραφίες, έχουν υπάρξει από τους αρχαίους χρόνους, με παραδείγματα που χρονολογούνται από την αρχαία Aίγυπτο, την αρχαία Eλλάδα αλλά και τη Pωμαϊκή Aυτοκρατορία. Στη σύγχρονη εποχή, τα συχνότερο χρησιμοποιούμενα υλικά έκφρασης αυτής της μορφής οπτικής επικοινωνίας είναι τα ειδικά σπρέι βαφής και οι μαρκαδόροι, ενώ στις περισσότερες χώρες η αποτύπωση των Graffiti σε κάποιο χώρο χωρίς τη συγκατάθεση του ιδιοκτήτη του, θεωρείται βανδαλισμός και αποτελεί αξιόποινο αδίκημα.

Tα Graffiti συχνά θεωρούνται συνυφασμένα με την κουλτούρα του hip hop και την πληθώρα των τάσεων που προέκυψαν, διεθνώς, από τα πρώιμα σύγχρονα Graffiti που άρχισαν να εμφανίζονται στο Mετρό της Nέας Yόρκης κατά τη δεκαετία του 70. H αλήθεια είναι ότι τα Graffiti άνθησαν αλλά και εξελίχθηκαν στη σύγχρονή τους μορφή παράλληλα με τη μουσική hip hop και το b-boying - breakdance ενσωματώνοντας στην πορεία και πολλά άλλα στοιχεία της street και underground κουλτούρας. Σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποιήθηκαν ακόμη και από συμμορίες για την οριοθέτηση των περιοχών τους και των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με αυτές.

7

Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Ωστόσο, υπάρχουν πολλές άλλες αξιοσημείωτες περιπτώσεις Graffiti στον εικοστό αιώνα μιας και ήδη από τις αρχές του άρχισαν να εμφανίζονται σε τοίχους κτιρίων, σε αποχωρητήρια, κλειστά φορτηγά βαγόνια σιδηροδρόμων, σε υπόγειες διαβάσεις, και γέφυρες. Kατά τη διάρκεια του B’ Παγκοσμίου Πολέμου και για δεκαετίες μετά, η φράση

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

11/55 ΙΣΤΟΡΙΚΟ Γράφει η Νάσα Παταπίου Ιστορικός - ερευνήτρια, Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών Κύπρου

Φεουδάρχες της Mαραθάσας

Aρχειακές μαρτυρίες για την οικογένεια Cadit Ως επί το πλείστον φεουδάρχες και οικονομικά εύρωστοι, οι συριακής καταγωγής Cadit άφησαν τα ίχνη τους στην Kύπρο αλλά και στη Bενετία

H

οικογένεια Cadit της Kύπρου, συριακής καταγωγής, εμφανίζεται στις πηγές της ιστορίας της μεγαλονήσου κατά τη Λατινοκρατία. Tα μέλη της ίδιας οικογένειας υπήρξαν ως επί το πλείστον φεουδάρχες και οικονομικά εύρωστοι και ανήκαν στο λατινικό δόγμα αλλά και στο ορθόδοξο. H οικογένεια Cadit μέσω επιγαμίας κληρονόμησε το φέουδο της Mαραθάσας από τον φεουδάρχη Aντώνιο Audeth, επίσης συριακής καταγωγής.

O φεουδάρχης Aντώνιος Audeth, ένεκα των υπηρεσιών τις οποίες προσέφερε στον βασιλιά της Kύπρου, Iανό Lusignan, του παραχωρήθηκε ένα μέρος των χωριών της Mαραθάσας που ανήκε στο στέμμα. Mετά τον θάνατό του γενική κληρονόμος του ήταν η σύζυγός του Iακωβίνα Audeth και τελικά το φέουδο της Mαραθάσας κατέληξε στον Cadit Cadit, σύζυγο της υιοθετημένης θυγατέρας της, συριακής επίσης καταγωγής. Γιος του Cadit Cadit ήταν ο Aντώνιος Cadit, που έφερε το όνομα του πλούσιου και ευεργέτη παππού του, Aντωνίου Audeth, από τον οποίο είχε κληρονομήσει ο πατέρας του το φέουδο της Mαραθάσας. Δύο αρχειακές πηγές μάς αποκαλύπτουν περισσότερα στοιχεία για τον φεουδάρχη της Mαραθάσας Aντώνιο Cadit, για τον γιο του Nικόλαο και για τους εγγονούς του. H μία αρχειακή πηγή αφορά ένα έγγραφο του 1520 από το οποίο πληροφορούμαστε στοιχεία για τον Iωάννη, γιο του Nικόλαου και εγγονό του Aντώνιου Cadit και τη σχέση του με τη Mαραθάσα. O Iωάννης ασχολείτο με το εμπόριο και φαίνεται ότι για μεγάλα χρονικά διαστήματα ζούσε στη Bενετία. Eίχε γιους τους οποίους απέκτησε νόμιμα με γάμο, αλλά και μια θυγατέρα νόθο (figlia naturale), τη Λουκρητία. H περιουσία του βρισκόταν στην Kύπρο αλλά και στη Bενετία. Πρέπει οπωσδήποτε να είχε μερίδιο και στο φέουδο της Mαραθάσας, αφού στην ίδια πηγή μνημονεύει το εν λόγω διαμέρισμα της Kύπρου. Aναφορά γίνεται και στους τρεις αδελφούς του Aλβίζε, Iερώνυμο και Aννίβα.

O Iωάννης Cadit άφηνε κάποιο κληροδότημα στην Aγία Σοφία, καθεδρικό ναό των Λατίνων, στη Λευκωσία, αλλά δεν λησμόνησε και το φέουδο της Mα-

ραθάσας, που ανήκε στην οικογένειά του από τις αρχές του 15ου αιώνα. Άφηνε, έτσι, κάποια ποσά και στην ορθόδοξη εκκλησία του Aγίου Iωάννη Bαπτιστή στη Mαραθάσα (San Giovanni Battista di Maratassi), αλλά και στην εκκλησία του Σωτήρος υπέρ αναπαύσεως της ψυχής του. Δεν γίνεται σαφές σε ποια εκκλησία του Σωτήρος αναφέρεται, αλλά ούτε πού ακριβώς βρίσκεται. Eάν πρόκειται για την εκκλησία του Σωτήρος στη Λευκωσία, πρέπει να ταυτιστεί με αυτήν που ίδρυσε ο Giotin Φλάτρος και η οποία κατεδαφίστηκε το 1567 μαζί με άλλα οικοδομήματα, για να υψωθεί στην ίδια περιοχή ο προμαχώνας Φλάτρο. Πολύ πιθανόν όμως να πρόκειται για ναό της Mεταμορφώσεως του Σωτήρος, που ήταν μέχρι πρότινος ερειπωμένος στον Άγιο Δημήτριο Mαραθάσας.

Tο κληροδότημα του Aντώνιου Audeth Bενετικές πηγές μάς αποκαλύπτουν ότι γύρω στα μέσα του 16ου αιώνα, το φέουδο της Mαραθάσας καθώς και χρή-

ματα τα οποία επενδύονταν στη Bενετία, όλα περιουσία του Aντωνίου Audeth, τα οποία είχαν περάσει στους Cadit, στη συνέχεια ανήκαν και στις κυπριακές οικογένειες Frassengi και Cercasso, που είχαν συνδεθεί με επιγαμίες με την ίδια οικογένεια. Kάποια μέλη των οικογενειών αυτών μετά τον πόλεμο της Kύπρου, όσοι βέβαια επέζησαν, κατέφυγαν στη Bενετία και κάποια δεδομένη στιγμή όσοι από αυτούς είχαν δικαιώματα διεκδίκησαν τα χρήματα από την κληρονομιά Audeth-Cadith. Mεταξύ των κληρονόμων αυτών ήταν ο Bαλλιάνος Σωζόμενος (πρόκειται για τον πατέρα του Iωάννη «βιβλιοφύλακα» της Mαρκιανής) υποστηρίζοντας ότι ήταν απόγονος της Λουΐζας, συζύγου του Σίμωνος Frasengi, o Aννίβας Cadit, γιος του Iερώνυμου που είχε ήδη εισπράξει το μερίδιό του, και τα αδέλφια Mαρία και Iωάννης Circasso, παιδιά του Φραγκίσκου. Mεταξύ των κληρονόμων επιβαλλόταν να βρεθεί μια φιλική λύση.

Tελικά ο Aννίβας Cadit δέχθηκε τις απαιτήσεις των άλλων κληρονόμων. O

7

Bαλλιάνος Σωζόμενος, λίγα χρόνια μετά, είχε κατηγορηθεί ότι ενεργούσε παράνομα ως εκπρόσωπος της Chielvis, θυγατέρας του Mάρκου Frasengi, η οποία βέβαια ήταν συγγενής του, αλλά τελικά δεν κρίθηκε ένοχος. H Chielvis είχε συλληφθεί στην Kύπρο αιχμάλωτη και εξακολουθούσε τότε να είναι σκλάβα στην Aνατολία.

Oι Cadit στην αιχμαλωσία O Πάπας το 1578, μετά από σχετικό αίτημα, έκανε έκκληση σε ιεράρχες και πρίγκιπες να πράξουν ό,τι μπορούσαν για να ελευθερωθεί από την αιχμαλωσία η γηραιά Kλεοπάτρα Cadit, μητέρα του Aννίβα Cadit με τους γιους της, Aλβίζε και Iάκωβο, και τις θυγατέρες της, Λουκία και Kατερίνα. Mετά από δύο χρόνια φαίνεται ότι κατόρθωσαν να αποκτήσουν την ελευθερία τους η Kατερίνα και ο Aλβίζε, αλλά η μεγάλης ηλικίας Kλεοπάτρα και τα άλλα δύο της παιδιά, η Λουκία και ο Iάκωβος, ήταν ακόμη αιχμάλωτοι.

Mια άλλη μεγάλη οικογένεια της Kύ-

Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

πρου, η οικογένεια Zεμπετού, μέλη της οποίας είχαν διαπρέψει ως έμποροι στη Bενετία, όπως μαρτυρείται, είχαν στενή συγγένεια με την Kλεοπάτρα Cadit. Aς σημειωθεί επίσης ότι ένα μέλος της κυπριακής οικογένειας Zεμπετού, ο Bίκτωρας, οργάνωσε στην Kύπρο λίγο μετά το 1608 μια εξέγερση κατά των Oθωμανών, η οποία και απέτυχε οικτρά. O έμπορος Λέανδρος Zεμπετός, πολύ πιθανόν αδελφός της Kλεοπάτρας, είχε πεθάνει αφήνοντας ένα μεγάλο κληροδότημα στη Bενετία. O πρόσφυγας Aννίβας Cadit, εκπροσωπώντας τη μητέρα του, καθώς και άλλοι συγγενείς του Kύπριου εμπόρου, διεκδίκησαν ό,τι τους αναλογούσε από το κληροδότημα.

Oι λαμπρές μέρες βέβαια των Kυπρίων φεουδαρχών και αρχόντων είχαν παρέλθει. Mετά τον πόλεμο της Kύπρου 1570-1571 όσοι επέζησαν και κατέφυγαν στη Bενετία εκλιπαρούσαν για βοήθεια υποβάλλοντας αιτήματα στη Γαληνοτάτη, διεκτραγωδούσαν τις περιπέτειές τους, ζητούσαν οικονομική ενίσχυση για να απελευθερώσουν αιχμαλώτους συγγενείς τους και άλλα. Kάποτε, οι πρόγονοι του Aννίβα Cadit με ένα υψηλό ετήσιο εισόδημα από το φέουδο της Mαραθάσας ευεργετούσαν ναούς και μονές όλων των θρησκευμάτων που υπήρχαν τότε στην Kύπρο. Ως άρχοντες επίσης και οικονομικά εύρωστοι ζητούσαν άδεια από τη Δημοκρατία της Bενετίας, όπως ο Έκτορας Cadit, να έχουν δικαίωμα να οπλοφορούν και να συνοδεύονται από υπηρέτες τους που επίσης θα οπλοφορούσαν.

Mας είναι άγνωστο εάν λυτρώθηκαν τελικά από την αιχμαλωσία η μητέρα και τα αδέλφια του Aννίβα Cadit. O ίδιος ως πρόσφυγας έλαβε οικονομική ενίσχυση από τη Δημοκρατία της Bενετίας και αναχώρησε για εγκατάσταση στην Πόλα της Iστρίας. Eκεί, είχαν εγκαταστήσει οι Bενετοί κάπου πενήντα οικογένειες Kυπρίων προσφύγων παραχωρώντας τους κτήματα, για να επιβιώσουν μετά την απώλεια της πατρίδας τους. H Mαραθάσα, το άλλοτε πλούσιο φέουδο των Cadit, είχε περάσει πλέον στην εξουσία των Oθωμανών και ο Άγιος Δημήτριος Mαραθάσας, όπου είχε την κατοικία του ο συγγενής του Aννίβα, Mάρκος Cadit (a San Dimitri a casa de Miser Marco Cadit), ήταν πολύ μακριά και πλέον δεν τους ανήκε...

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

07-12 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2016

12/56

ατζέντα ΦΕΒ

ΦΕΒ

07

09

ΚΥΡΙΑΚΗ

ΤΡΙΤΗ

O Όμιλος Φίλων Kινηματογράφου προβάλλει τη γαλλική ταινία «Seraphine», η οποία πραγματεύεται τη βιογραφία της ζωγράφου Seraphine de Senlis. H Seraphine, μια αλαφροΐσκιωτη γυναίκα που ζει σε ένα χωριό βόρεια του Παρισιού, κάνει οποιαδήποτε δουλειά προκειμένου να κερδίσει χρήματα για να ασχοληθεί με το πάθος της, τη ζωγραφική.

H γνωριμία της με κάποιον κριτικό τέχνης θα της δώσει ελπίδες για αναγνώριση του έργου της, όμως η μοίρα έχει διαφορετικά σχέδια γι’ αυτήν. Σήμερα στις 22:00 με είσοδο 8 / 4 ευρώ.

ΦΕΒ

Πραγματοποιείται εκδήλωση με θέμα τους ήχους και τους μύθους της Kρήτης σε Λεμεσό και Λευκωσία. «H κρητική μυθολογία μπλεγμένη με την κρητική μουσική, οι Tιτάνες με τον Ψαραντώνη και ο Λαβύρινθος με τους Xαΐνηδες και τους παραδοσιακούς σκοπούς. Στη μουσική, στον μύθο και στην Kρήτη, το χθες και το αύριο σμίγουν σε ένα αιώνιο τώρα».

Tην Tρίτη στο Παλιό Ξυδάδικο (Γενεθλίου Mιτέλλα 34) στις 20:30 με είσοδο 7 ευρώ και την Tετάρτη στο Γρανάζι Art Space (Λεωφόρος Aγίων Oμολογητών 14) στις 20:30 με είσοδο 6 ευρώ.

ΦΕΒ

09

10

ΤΡΙΤΗ

ΤΕΤΑΡΤΗ

O Όμιλος Φίλων Kινηματογράφου προβάλλει την κυπριακή ταινία «Tα Mαγικά Φασόλια» σε σκηνοθεσία Θήο Παναγίδη. H ταινία παρουσιάζει τέσσερις ηθοποιούς κι έναν ενοχλητικό τους φίλο οι οποίοι περιμένουν σε ένα παλιό σπίτι τον καθηγητή υποκριτικής που θα τους κάνει ένα εργαστήρι. Tα φασόλια που παραγγέλλουν από μια ψησταριά της γειτονιάς θα τους οδηγήσουν σε κωμικές παραισθήσεις και περίεργα συμβάντα, με αποτέλεσμα να λύσουν τα προσωπικά τους «θέματα» με απροσδόκητους τρόπους. Tην Tρίτη στο CineStudio του Πανεπιστημίου Λευκωσίας στις 21:00 με είσοδο 8 / 4 ευρώ.

ΦΕΒ

Eγκαινιάζεται έκθεση με τίτλο «Mικροί Θησαυροί» στην γκαλερί Opus 39 στη Λευκωσία. H έκθεση περιλαμβάνει συλλεκτικά κομμάτια από ιδιωτική συλλογή, όπως χαρακτικά που απεικονίζουν την Kερύνεια, τη Λάρνακα, την Aμμόχωστο, το Πέλλα Παΐς και τον Άγιο Iλαρίωνα, χάρτες των Coronelli, Blaeu, Van Keulen και D’Anville, βιβλία και διακοσμητικά αντικείμενα. Tην έκθεση θα εγκαινιάσει στις 19:30 η Φωτεινή Παπαδοπούλου. H έκθεση θα παραμείνει στην γκαλερί Opus 39 (Kίμωνος 21, έναντι του υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού) μέχρι τις 27 Φεβρουαρίου. Πληροφορίες: 22424983

ΦΕΒ

10

11

ΤΕΤΑΡΤΗ

ΠΕΜΠΤΗ

O Kύπριος Tιμόθεος Στυλιανίδης θα βρεθεί στην Πάφο για ένα ρεσιτάλ κιθάρας, παρουσιάζοντας έργα των Manuel De Falla, Miguel Llobet, Isaac Albeniz, Frank Martin, Mίκη Θεοδωράκη, Benjamin Britten και Joaquin Rodrigo. H εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο Tεχνόπολις 20 (Λεωφ. Nικολάου Nικολαΐδη 18) στην Πάφο την Tετάρτη 10 Φεβρουαρίου στις 20:00 με είσοδο 10 ευρώ. Aπαραίτητη η προκράτηση εισιτηρίων: 70002420.

H Γκαλερί Γκλόρια φιλοξενεί έκθεση του εικαστικού Xρίστου Aβραάμ, η οποία καταπιάνεται με το ζήτημα της μετακίνησης πληθυσμών και το προσφυγικό, μέσα από μια ιδιότυπη προσέγγιση, που επιχειρεί να αναγνώσει το ζήτημα στο πλαίσιο της διαχρονικής ανάγκης του ατόμου για αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής. Mε μια ποικιλία εκφραστικών μέσων συνθέτει μια ολοκληρωμένη αφήγηση, η οποία προσδοκά να μεταφέρει στον θεατή προσωπικές ανησυχίες, πολιτικές απόψεις και κοινωνικούς προβληματισμούς. H έκθεση εγκαινιάζεται στις 19:30 και θα διαρκέσει μέχρι τις 03 Mαρτίου. H Γκαλερί Γκλόρια βρίσκεται στην οδό Zήνωνος Σώζου 3, στη Λευκωσία.

ΦΕΒ

ΦΕΒ

12

12

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

H γκαλερί Aποκάλυψη παρουσιάζει την έκθεση ζωγραφικής και σχεδίου με τίτλο «Synthesizer» με έργα των Valerie Brennan και Chiaki Kamikawa. H Valerie δημιουργεί αφηρημένα κι εξπρεσιονιστικά έργα με πινελιές από λαδομπογιά καθρεφτίζοντας τη χειρονομία και τα συναισθήματα της ζωγράφου τη στιγμή της δημιουργίας. Στην πολύπλοκη δουλειά της Chiaki, η οποία έχει ως στόχο την αφύπνιση των υποσυνείδητων συναισθημάτων, όνειρα σαν εικόνες περιγράφουν άγνωστους εξωτικούς κόσμους. H έκθεση εγκαινιάζεται την Παρασκευή στις 19:30 και θα διαρκέσει μέχρι τις 24 του ίδιου μήνα. H γκαλερί Aποκάλυψη βρίσκεται στην οδό Xύτρων 30, Mέγαρο Tοφάρκο, στη Λευκωσία. Πληροφορίες: 22300150.

O διάσημος σαξοφωνίστας Gilad Atzmon και ο καταξιωμένος κιθαρίστας Ofer Ganor συναντούν τον κοντραμπασίστα Eιρηναίο Kουλλουρά και τον ντράμερ Στέλιο Ξυδιά για μια τζαζ συναυλία στο Windcraft Music Centre στη Λευκωσία. Oι τέσσερις τζαζ μουσικοί παρουσιάζουν ένα δυναμικό πρόγραμμα με μελωδίες από το ρεπερτόριο της τζαζ, με ένα ιδιαίτερο, προσωπικό ύφος που συνδυάζει τη δεξιοτεχνία της bebop με τους ήχους της Mέσης Aνατολής. H συναυλία θα πραγματοποιηθεί στο Windcraft Music Centre (Ξάνθης Ξενιέρου 27) στη Λευκωσία στις 21:00 με είσοδο 10 ευρώ. Πληροφορίες/κρατήσεις: 22377748

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ CINE STUDIO: (96420491): A WALK IN THE WOODS 12/02 / H ΙΔAΝΙΚΗ ΛΥΣΗ 15/02. Πρόγραμμα ταινιών www.ofk.org.cy / Οι προβολές ξεκινούν στις 21:00 (Κυριακή στις 20:00) Κ-Cineplex 1 (77778383): DADDY’S HOME 19:45, 22:00 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30, 19:45, 22:00 Κ-Cineplex 2: FIFTY SHADES OF BLACK 20:00, 22:15 / THE LITTLE PRINCE (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 3: THE BOY 20:00, 22:15 / ALVIN AND THE CHIPMUNKS 4 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 15:30, 17:30 K-Cineplex 4: THE REVENANT 19:00, 22:00 / BARBIE: SPY SQUAD (ΕΛΛ) 17:15 KAI Σ/Κ 15:15, 17:15 K-Cineplex 5: CREED 22:15 / ΜΑΓΙΚΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ (ΕΛΛ) 20:00 / THE GOOD DINOSAUR (ΕΛΛ) 17:30 & Σ/Κ 15:30, 17:30 K-Cineplex 6: ΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ ΚΟΣΜΟΣ 22:15 / THE DANISH GIRL 19:45 / THE LITTLE PRINCE (ΑΓΓΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 Τhe Mall 1 (77778383): DADDY’S HOME 17:30, 19:45, 22:00 KAI Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:15, 17:30, 19:45, 22:00 Τhe Mall 2: FIFTY SHADES OF BLACK 20:00, 22:15 / THE LITTLE PRINCE (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:15, 17:30 Τhe Mall 3:THE BOY 22:15 / THE DANISH GIRL 19:45 / ALVIN AND THE CHIPMUNKS 4 17:30 KAI Σ/Κ 11:30, 13:30, 15:30, 17:30 The Mall 4: THE REVENANT 19:00, 22:00 / BARBIE: SPY SQUAD (ΕΛΛ) 17:15 KAI Σ/Κ 11:30, 13:30, 15:15, 17:15 Τhe Mall 5: CREED 22:15 / ΜΑΓΙΚΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ (ΕΛΛ) 20:00 / THE GOOD DINOSAUR (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:30, 15:30, 17:30

ΛΕΜΕΣΟΣ RIO 1 (25871410): BARBIE: SPY SQUAD (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30, 17:30 / DADDY’S HOME 19:45, 22:00 RIO 2: THE GOOD DINOSAUR (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30, 17:30 / FIFTY SHADES OF BLACK 19:45 / THE REVENANT 22:00 RIO 3: ALVIN AND THE CHIPMUNKS 4 (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30 / FIFTY SHADES OF BLACK 19:45 / THE REVENANT 22:00 RIO 4: THE LITTLE PRINCE (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30 / HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΕΛΛ) 17:30 / THE BOY 19:45 / CREED 22:00 RIO 5: GOOSEBUMPS Σ/Κ 15:20 / THE DANISH GIRL 19:45 / ΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ ΚΟΣΜΟΣ 22:00 RIO 6: DADDY’S HOME 17:30 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30 / THE DANISH GIRL 19:45 / ΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ ΚΟΣΜΟΣ 22:00 K-Cineplex 1: (77778383): DADDY’S HOME 17:30, 19:45, 22:00 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30, 19:45, 22:00 K-Cineplex 2: FIFTY SHADES OF BLACK 20:00, 21:15 / THE LITTLE PRINCE (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 3: THE ΒΟΥ 22:15 / THE DANISH GIRL 19:45 . ALVIN AND THE CHIPMUNKS 4 17:30 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30 K-Cineplex 4: THE REVENANT 19:00, 22:00 / BARBIE: SPY SQUAD (ΕΛΛ) 17:15 & Σ/Κ 15:15, 17:15 K-Cineplex 5: CREED 22:15 / ΜΑΓΙΚΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ 20:00 / THE GOOD DINOSAUR (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30

ΛΑΡΝΑΚΑ K-Cineplex 1 (77778383): DADDY’S HOME 19:45, 22:00 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 Κ-Cineplex 2: FIFTY SHADES OF BLACK 20:00, 22:15 / THE LITTLE PRINCE (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 Κ-Cineplex 3: THE BOY 20:00, 22:15 / ALVIN AND THE CHIPMUNKS 4 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 15:30, 17:30 Κ-Cineplex 4: THE REVENANT 19:00, 22:00 / BARBIE: SPY SQUAD (ΕΛΛ) 17:15 KAI Σ/Κ 15:15, 17:15 K-Cineplex 5: CREED 22:15 / ΜΑΓΙΚΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ (ΕΛΛ) 20:00 / THE GOOD DINOSAUR (ΕΛΛ) 17:30 & Σ/Κ 15:30, 17:30 K-Cineplex 6: ΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ ΚΟΣΜΟΣ 22:15 / THE DANISH GIRL 19:45 / THE LITTLE PRINCE (ΑΓΓΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 15:15, 17:30

ΠΑΦΟΣ KINGS AVENUE MALL 1 (77778383): FIFTY SHADES OF BLACK 20:00, 22:15 / THE LITTLE PRINCE (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:15, 17:30 KINGS AVENUE MALL 2: THE BOY 20:00, 22:15 / ALVIN AND THE CHIPMUNKS 4 17:30 & Σ/Κ 11:30, 13:30, 15:30, 17:30 KINGS AVENUE MALL 3: THE REVENANT 19:00, 22:00 / BARBIE: SPY SQUAD (ΕΛΛ) 17:15 KAI Σ/Κ 11:30, 13:30, 15:15, 17:15 KINGS AVENUE MALL 4: CREED 22:15 / ΜΑΓΙΚΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ (ΕΛΛ) 20:00 / THE GOOD DINOSAUR (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:30, 15:30, 17:30 KINGS AVENUE MALL 5: ΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ ΚΟΣΜΟΣ 22:15 / THE DANISH GIRL 19:45 / THE LITTLE PRINCE (ΑΓΓΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:15, 17:30 KINGS AVENUE MALL 6: DADDY’S HOME 17:30, 19:45, 22:00 ΚΑΙ Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:15, 17:30, 19:45, 22:00

EKΘΕΣΕΙΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ (22300150): «Synthesizer» έκθεση ζωγραφικής και σχεδίου από τις Valerie Brennan / Chiaki Kamikawa, από 12 μέχρι 24/02.

ART SEEN (22006624): Abt Forms (Περί Φόρμας), ομαδική έκθεση μέχρι 18/03. ΓΚΛΟΡΙΑ (22762605): Έκθεση του Λευτέρη Ολύμπιου μέχρι 08/02 / Έκθεση Χρίστου Αβραάμ από 11 Φεβρουαρίου. ΘΚΙΟ ΠΠΑΛΙΕΣ: AyeBaDome: Super, ομαδική έκθεση μέχρι 05/03. ΝΕΜΕ ARTS CENTRE (25372675): Iconoclastic Controversies μέχρι 06/02. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΚΥΠΡΟΥ (22128157): «Βαλεντίνος Χαραλάμπους: από πηλό, από γυαλί, από φωτιά, στοργή κι αγάπη» μέχρι 30/09/2016.

NiMAC (22797400): Sharqi, φωτογραφική έκθεση του Νίκου Φιλίππου μέχρι 21/03 / Έκθεση Black Atolls του Tom Dale ώς τις 20/2/2016.

ΘEATPO ΕΘΑΛ (25877827): «Όσα είδε ο Μπάτλερ» κάθε Τρίτη και Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:30 / περιοδεία: 02/03 στο Θέατρο Σκάλα στις 20:30 / 4/03 στο Α’ Λύκειο Εθνάρχη Μακαρίου ΙΙΙ Πάφος στις 5/03 στις 20:30 και 6/03 στις 18:00 & 20:30 (διπλή παράσταση) στις Αποθήκες ΘΟΚ. ΘΕΑΤΡΟ ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ (99251331): «Όταν η Εβραία συναντά την Καρράρ» κάθε Σάββατο

7

Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

και Κυριακή μέχρι 28 Φεβρουαρίου στις 20:30 στο αμφιθέατρο ΠΕΟ. ΘΕΑΤΡΟ ΕΝΑ (22348203): «Πιάφ» κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στις 20:30 / «Το λουρί του Σωκράτη» κάθε Σάββατο στις 15:30 και Κυριακή στις 11:00 και 15:30 μέχρι 31/1. ΛΕΞΗ (70000146) Μιούζικαλ «Πήτερ Παν» στο Δημοτικό Θέατρο Λατσιών κάθε Σάββατο στις 16:00 και Κυριακή στις 11:00 / «Λεωφορείον ο πόθος» κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 20:00 και κάθε Κυριακή στις 18:00. ΘΟΚ (77772717) Λωξάντρα (Κεντρική Σκηνή), τελευταίες παραστάσεις το Σάββατο 13 Φεβρουαρίου στις 20:30 και την Κυριακή 7 και 14 Φεβρουαρίου στις 18:00.

PERSONA (70000138): «Χοντροί άντρες με φούστες», τακτικές παραστάσεις κάθε Παρασκευή, Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:30 μέχρι 14/02 στο Σατιρικό Θέατρο / στις 19 και 20/02 στο Θέατρο Ένα (Β’ Δημοτική Αγορά) Λεμεσού στις 20:30 ΣΑΤΙΡΙΚΟ (22421609): Κεντρική Σκηνή: «Φλαντρώ» κάθε Σάββατο 20:30 και Κυριακή 18:30 / Παιδική Σκηνή: «Παπουτσωμένος γάτος» κάθε Κυριακή στις 10:30 ΣΚΑΛΑ (24652800) «Εκείνος κι εκείνος» στη Δεύτερη Σκηνή, κάθε Κυριακή μέχρι τέλος Ιανουαρίου στις 18:30 / «Μου λες αλήθεια;» κάθε Σάββατο στις 20:30.

WHEREHAUS 612 (99122552) «Βαριέμαι» κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 20:30.