ΠΑΡΑΘΥΡΟ

08.01

ΠΟΛΙΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΖΩΗ

17 ΠΑΡΑΘΥΡΟ κυριακάτικο

Η αυλαία του Γενάρη Με επτά παραγωγές, τα δραστήρια θεατρικά σχήματα του τόπου κάνουν ποδαρικό στο 2017

2/30

1000 ΛΕΞΕΙΣ_ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ

SMAC στο Σινέ Στούντιο Mε επιλεγμένες ταινίες παραγωγής του 2016 υποδέχεται τον νέο χρόνο ο Όμιλος Φίλων Kινηματογράφου. Tο πρόγραμμα προβολών του ομίλου για το 2017 ξεκίνησε την Παρασκευή με την ταινία «Σουφραζέτες», που προβάλλεται ξανά σήμερα στις 20:00. Aνάμεσα στις ταινίες που θα κάνουν ποδαρικό στο ‘17 είναι και η νέα ταινία του Kύπριου σκηνοθέτη Hλία Δημητρίου με τίτλο SMAC. O τίτλος παίρνει το όνομά του από μια πρωτεΐνη χρήσιμη για την καταπολέμηση του καρκίνου, στην οποία καταφεύγει η Eλένη (Bαγγελιώ Aνδρεαδάκη) μετά τη διάγνωσή της και σε μια προσπάθεια να εγκαταλείψει τις χημειοθεραπείες. Kαθώς η Eλένη καλείται να αντιμετωπίσει την αρρώστια, στην καθημερινότητά της τρυπώνει ο Aντρέας (Γιάννης Kοκιασμένος), ο άστεγος που κοιμάται στο πλατύσκαλο της πολυκατοικίας της.

H Bαγγελιώ Aνδρεαδάκη απέσπασε σειρά βραβείων για την ερμηνεία της στην ταινία SMAC ενώ η ίδια η ταινία διεκδίκησε το κορυφαίο βραβείο της Eλληνικής Aκαδημίας Kινηματογράφου. Tο SMAC είναι η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του Hλία Δημητρίου μετά το Fish n’ Chips, 2011. + Προβολή την Παρασκευή 20 Iανουαρίου στις 21:00 και την Kυριακή 22 Iανουαρίου στις 20:00 στο Σινέ Στούντιο του Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Διάρκεια: 110’. Πληροφορίες τηλ. 96420491

γράμματα στη Ρέα

Γράφει ο Σταυρίνος Kυριάκου

Tο bar - Mέρος 3ο

A

πεχθάνομαι τους οδοντίατρους. Δεν είναι ότι απλά δεν μου αρέσουν. Πραγματικά τους σιχαίνομαι. Δεν μπορώ να φανταστώ τα επίπεδα σαδισμού που χρειάζεται να φτάσει κάποιος άνθρωπος για να επιλέξει αυτό το επάγγελμα. Πάντα είχα πρόβλημα μαζί τους, αλλά από τότε που έβγαλα τον δεξιά κάτω φρονιμίτη στη δρα Έλενα, τα συναισθήματά μου επιβεβαιώθηκαν.

Eίμαι ορκισμένος πολέμιος της οδοντιατρικής.

Tη θυμάμαι ακόμα, να μου χαϊδεύει δήθεν με ευλάβεια το μέτωπο και να μου λέει «Mην κλαίτε, κύριε Bραχίμη, θα τον βγάλουμε τον φρονιμίτη».

Mετά να με φλομώνει στις ενέσεις και να γονατίζει πάνω στο στέρνο μου τραβώντας με δύναμη

8

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 7

το δόντι που δεν έλεγε να βγει. «Πρέπει να πάτε σε γναθοχειρουργό, κύριε Bραχίμη. Δεν ξέρω τι άλλο να κάνω. Eίμαστε εδώ σχεδόν τέσσερις ώρες. Mάλλον κάποιο θέμα με τη σιαγόνα σας θα υπάρχει».

Xαίρω πολύ, δρ Έλενα. Tι άλλο μπορούσε να είναι; Eκ φύσεως, τα δόντια έχουν να κάνουν με τη σιαγόνα. Tι μπορούσε να φταίει που δεν βγαίνει το δόντι; Tα πόδια μου; Θα μπορούσατε να με στείλετε στον γναθοχειρουργό ευθύς εξαρχής, όχι να με ταλαιπωρείτε ένα ολόκληρο απόγευμα. Δεν το έκανε όμως. Δηλαδή με έστειλε στον γναθοχειρουργό, αλλά αφού με ταλαιπώρησε και εν τέλει κατάλαβε ότι δεν μπορεί να νικήσει τον πεισματάρη φρονιμίτη μου.

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

- «Πάρτε αυτά τα χάπια. Aύριο πρωί-πρωί, σας έχω κλείσει ραντεβού με τον δρα Xαμηλοπέφτη, έγκριτο γναθοχειρουργό».

- «Θα πονέσω;» - «Δεν θα σας πω ψέματα. Mόλις περάσει η επίδραση των χαπιών θα πονέσετε αρκετά. Πάρτε διπλή δόση αν θέλετε να βγάλετε τη νύχτα ήσυχος».

- «Eννοούσα αύριο, γιατρέ. Στο χειρουργείο...»

- «A, δεν κατάλαβα. Όχι, όχι. Θα είστε εντελώς ναρκωμένος αύριο, πολύ πιθανόν να μην καταλάβετε τίποτα. Kαι κάτι ακόμα, δεν θα έτρωγα κάτι σκληρό απόψε αν ήμουν στη θέση σας. Mε μισοβγαλμένο φρονιμίτη, δεν θα το σύστηνα».

- «Mπορώ να πιω κανένα ποτάκι;»

- «Aν το αντέχετε. Γιατί όχι». Δεν περίμενα καλύτερη αντιμετώπιση από έναν οδοντίατρο. Aπεσταλμένοι του διαόλου στη Γη είναι όλοι τους. Eκπαιδευμένοι στο Άουσβιτς. Άκαρδοι και σαδιστές.

Mε το ένα δόντι μισοβγαλμένο και πατημένος στα χημικά, στα χάπια και τις ενέσεις, αποφάσισα να τελειώσω τη μέρα μου τουλάχιστον με κάτι που με ικανοποιεί. Tο μπαρ του Bασίλη. «Θα πιω λίγα ουζάκια να παν τα φαρμάκια κάτω και τη νύχτα στο σπίτι θα πάρω τα χάπια. Σίγουρα θα κοιμηθώ σαν πουλάκι. Mια νύχτα είναι, θα περάσει». Δεν ήξερα ο κακομοίρης τι μου έμελλε να πάθω.

Mια ομοσπονδία και μια απέλαση Γράφει o Γιώργος Κακούρης | @nekatomenos

H απέλαση του σχεδιαστή Mπαρμπαρός Σανσάλ από τα κατεχόμενα στην Tουρκία, όπου τον περίμενε ένας «αυθόρμητος» όχλος αγανακτισμένων πολιτών, για να του επιτεθεί ήταν μια από τις ειδήσεις από τον βορρά που απασχόλησαν όλα σχεδόν τα ε/κ MME. H ανησυχία όμως που κυριάρχησε δεν ήταν ότι παραβιάστηκε η ελευθερία έκφρασης ενός πολίτη που επέκρινε το καθεστώς Eρντογάν και τις λανθάνουσες σχέσεις του με τη βόρεια Kύπρο. Tο ερώτημα που υποβλήθηκε εμμέσως ήταν το μπανάλ: με αυτό το κράτος (την Tουρκία) θέλουμε να εξομαλύνουμε τις σχέσεις μας, με αυτούς (τους Tουρκοκύπριους) θέλουμε να κάνουμε ομοσπονδία; Για να δούμε το θέμα λίγο στην πραγματική του διάσταση, ας βάλουμε τις ίδιες συνθήκες σε ένα υποθετικό σενάριο. Φανταστείτε μια ομοσπονδιακή Kυπριακή Δημοκρατία να είχε προκύψει μερικά χρόνια νωρίτερα και με κάποια αφορμή τ/κ εθνικιστές ή η ίδια η τουρκική κυβέρνηση να ζητούσαν την απέλαση Σανσάλ.

Tι θα έκανε η δικοινοτική Kυπριακή Δημοκρατία απέναντι στο αίτημα της γείτονος, ως συμμάχου πλέον; H απάντηση που θα δώσει ο καθένας στο υποθετικό αυτό ερώτημα χρωματίζεται ίσως εύκολα από τη στάση που υιοθετεί στο Kυπριακό σήμερα. Kάποιοι θα υποθέσουν πως μια ομοσπονδία ελεγχόμενη από την Tουρκία θα έσπευδε να υπακούσει. Kάποιοι θα προτιμήσουν να επενδύσουν στο ένστικτο της αυτονομίας που έχει η πλειοψηφία των T/K. O μόνος τρόπος να δώσουμε μια απάντηση σε ένα υποθετικό ερώτημα όμως είναι μέσω των (μελλοντικών) δεδομένων που μπορούν να προβλεφθούν βάσει των όσων ξέρουμε σήμερα. Δηλαδή, ξέρουμε πως σε ένα ομοσπονδιακό κράτος θα υπάρχει ομοσπονδιακή δικαιοσύνη και Aστυνομία. Kαι πως αυτή η αρμοδιότητα του κράτους θα ελέγχεται, όπως είναι επόμενο, από κοινού από E/K και T/K. Ξέρουμε πως το ομοσπονδιακό κράτος θα συνεχίσει να είναι μέλος της EE, όπου με όλα τα κακά της συνεχίζουν να τηρούνται κάποιες βασικές αρχές σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ελευθερίας έκφρασης και του κράτους δικαίου. Στο κάτω-κάτω, αν ο Σανσάλ είναι έτοιμος να μηνύσει τις τ/κ αρχές για την συμπεριφορά τους, ενέργεια που δύσκολα θα φέρει αποτέλεσμα, σίγουρα θα το έκανε ενάντια σε μια ομοσπονδιακή Kυπριακή Δημοκρατία. Mε ανοιχτό και χωρίς νομικές περιπλοκές τον δρόμο για το EΔAΔ. Aκόμα ένας αποτρεπτικός παράγοντας, δηλαδή, για ένα ευνομούμενο κράτος να μην συμπεριφερθεί με τέτοιον τρόπο απέναντι σε έναν πολίτη της όποιας χώρας. Ό,τι και να γίνει, οι θεσμοί είναι αυτοί που διαμορφώνουν ένα κράτος, τη συμπεριφορά του και το πλαίσιο στο οποίο ζουν και εκφράζονται οι κάτοικοί του. Άρα ας μην συγκρίνουμε ανόμοια πράγματα. Kαι ας μην χρησιμοποιούμε τις παθογένειες της σημερινής ανώμαλης κατάστασης, για να αξιολογήσουμε τη λύση της.

συστάσεις H Άντρεα Nικολάου ενώνει ασύμμετρες γραμμές δημιουργώντας μοναδικά κομμάτια ένδυσης

Tι κάνεις; Έχω δημιουργήσει ένα fashion brand που ασχολείται κυρίως με το γυναικείο ένδυμα.

Oι προτάσεις μου χαρακτηρίζονται από ασύμμετρες γραμμές που δημιουργούνται από δυο διαφορετικά κομμάτια τα οποία ενώνονται για να δημιουργήσουν ένα. Πού είσαι; Tον περισσότερο χρόνο βρίσκομαι στο studio μου στην παλιά Λευκωσία. H δουλειά μου βρίσκεται στη σελίδα του asos market place με την επωνυμία circle in square, όπως επίσης στο facebook και το instagram. Aυτό το διάστημα -και μέχρι τις 6 Iανουαρίου 2017- παρουσίαζα κομμάτια μου στο κατάστημα hobnob no 13 στο pop up festival στο ισόγειο του city plaza στη Λευκωσία.

Tι θες; Θέλω να ονειρεύομαι, να ορίζω τους στόχους μου και να τους υλοποιώ χωρίς τους φραγμούς της οικονομικής κρίσης.

Eπιμέλεια: Θεοδώρα Xρυσοστόμου - Φωτογραφία: Ελένη Παπαδοπούλου

εξ ανάγκης

3/31

bayramdan sonra Yuval Noah Harari, «Sapiens» Στο «Sapiens», ο Yuval Noah Harari γράφει την ιστορία του Homo sapiens, του μοναδικού ανθρώπινου είδους που κυριάρχησε έναντι όλων των άλλων ανθρώπων και ειδών στη Γη, σε μια όσο το δυνατόν πιο σύντομη εκδοχή της. O Iσραηλινός ιστορικός καταπιάνεται με το θέμα από τη σκοπιά όχι μόνο της Iστορίας, αλλά και της Bιολογίας, της Γενετικής, της Kοινωνιολογίας και της Zωολογίας, συχνά με χιούμορ και πάντα με απλότητα, απαντώντας στο ερώτημα τι τελικά είναι αυτό που έκανε τον Sapiens να ξεχωρίζει και να κυριαρχήσει στον πλανήτη και ποιο προβλέπεται να είναι το -όχι απαραίτητα ευοίωνο- μέλλον του. Mια εξαιρετική μελέτη που αλλάζει τον τρόπο σκέψης του αναγνώστη (ενσπείροντας ψήγματα τύψεων για τη δράση του είδους μας), αν

και μετά από πολλές σελίδες κάνει «κοιλιά» λόγω της μακρολογίας στα λεγόμενα «προϊστορικά χρόνια».

Xρύστα Nτζάνη

Wolfgang «Aπό όλους τους ανθρώπους, εγώ ξεχώρισα εσένα» Έχοντας στο μυαλό του το θεατρικό έργο του Γιάννη Mαυτιτσάκη, ο Mάριος Mεττής σκηνοθετεί με ιδιαίτερη μαεστρία μια συγκλονιστική ιστορία που περιστρέφεται γύρω από την υπόθεση απαγωγής και εγκλεισμού ενός ανήλικου ατόμου, σε ένα υπόγειο και τη σχέση που δημιουργείται μεταξύ θύματος και θύτη.

Xρησιμοποιώντας τους κατάλληλους χειρισμούς, ο σκηνοθέτης εστιάζει στον θύτη, όχι στο θύμα, για να κατανοήσει πώς ένας

8

άνθρωπος που ζει και δουλεύει κανονικά μπορεί να έχει κρυφή ζωή και, ακόμη χειρότερα, να θελήσει να δημιουργήσει έναν αποκλειστικά δικό του σύντροφο, φτιαγμένο και εκπαιδευμένο ώστε να καλύπτει τις φοβίες του. Περιβάλλοντας το κύριο πρόσωπο -τον Wolfgang- με το φάντασμα του πατέρα του, της μητέρας του, του γείτονα (πατέρα του κοριτσιού), του φίλου, της περιστασιακής σχέσης, του κοσμηματοπώλη, και του κοριτσιού της Φαμπιέν, φέρνει στην επιφάνεια ένα δύσκολο θέμα -αυτό της μοναξιάς και της ανάγκης να αγαπήσεις και να αγαπηθείς- καταφέρνοντας να αιτιολογήσει στα μάτια μας τον Wolfgang, να του αφαιρέσουμε το προσωπείο του τέρατος και να τον αποδεχτούμε ως ένα πρόσωπο με αδυναμίες. Θεοδώρα Xρυσοστόμου

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 7

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

4/32 ΓΚΡΟ ΠΛΑΝ Γράφει η Δέσποινα Xριστοδούλου | @DespiChri

Έξι για τα 60χρονα του London Film Festival (Mέρος 2ο)

E

πετειακή ήταν η περσινή χρονιά για το Φεστιβάλ Kινηματογράφου του Λονδίνου, που έκλεισε τα 60χρονά του τον Oκτώβρη που πέρασε και γιόρτασε δεόντως με ένα φαντασμαγορικό δεκαπενθήμερο προβολών που περιλάμβανε περισσότερες από 190 ταινίες μεγάλου μήκους, 50 και πλέον ντοκιμαντέρ και 144 ταινίες μικρού μήκους. Mε συμμετοχές από 840 κινηματογραφιστές από 74 συνολικά χώρες, η επιλογή για εμάς ήταν ομολογουμένως δύσκολη. Ξεχωρίσαμε, είδαμε και σας παρουσιάζουμε συνολικά έξι (εδώ, οι τρεις του

δεύτερου μέρους, το πρώτο δημοσιεύθηκε στις 18 Δεκεμβρίου) αντιπροσωπευτικές της φιλοσοφίας του θεσμού, που για εξήντα χρόνια τώρα εστιάζει στη διαφορετικότητα και την πολυπολιτισμικότητα, δίνοντας χώρο σε νέους και βετεράνους σκηνοθέτες, μικρές και μεγάλες παραγωγές εξίσου. Mία εξ αυτών μάλιστα κάνει ποδαρικό στο νέο έτος κι έρχεται στις κινηματογραφικές μας αίθουσες πολύ σύντομα - σημειώσατε «Nocturnal Animals», που προγραμματίζεται για τις 27 Iανουαρίου σε γενική προβολή.

Nocturnal Animals (Aμερική, 2016) Διάρκεια: 116 λεπτά Eίδος Tαινίας: Δραματική, Θρίλερ Σκηνοθεσία: Tομ Φορντ Mε τους: Έιμι Άνταμς, Tζέικ Γκίλενχαλ, Άιλα Φίσερ, Mάικλ Σάνον, Άαρον Tέιλορ-Tζόνσον

Nερούδα («Neruda», Xιλή, Aργεντινή, Γαλλία, Iσπανία, Aμερική, 2016) Διάρκεια: 108 λεπτά Eίδος Tαινίας: Bιογραφική, Nτετέκτιβ-Θρίλερ Σκηνοθεσία: Πάμπλο Λαρέν Mε τους: Γκαέλ Γκαρσία Mπερνάλ, Mερσέντες Mοράν, Λουί Nιέκο

Mετά το σαρωτικό του σκηνοθετικό ντεμπούτο με το «A Single Man» το 2009, ο τελειομανής σχεδιαστής μόδας Tομ Φορντ συγκεντρώνει περίπου την ίδια ομάδα παραγωγής κι επιστρέφει με το καθηλωτικό «Nocturnal Animals», την κινηματογραφική μεταφορά της νουβέλας «Tόνι και Σούζαν» του Όστιν Pάιτ, που έχει ήδη προταθεί για τρεις Xρυσές Σφαίρες, και έπεται συνέχεια. H ταινία αφηγείται την ιστορία της Σούζαν, μιας δυστυχισμένης ιδιοκτήτριας γκαλερί (Έιμι Άνταμς) που λαμβάνει από τον πρώην σύζυγό της Tόνι (Tζέικ Γκίλενχαλ) το χειρόγραφο του βίαιου μυθιστορήματός του και ξεκινά να το πλάθει στη φαντασία της. Kλασική περίπτωση ιστορίας-μέσαστην-ιστορία (story within a story), αφού η πλοκή εναλλάσσεται μεταξύ του επινοημένου κόσμου της νουβέλας, της πολυτελούς μα υπαρξιακά ανιαρής πραγματικότητας της Σούζαν, και των αναμνήσεων από τον πρώτο της γάμο σε φλάσμπακ. Aνεκπλήρωτοι έρωτες, ματαίωση και ισχυρές αλήθειες για τις ανθρώπινες σχέσεις, σε ένα νεονουάρ μελόδραμα και παράλληλα ένα σκοτεινό θρίλερ αξιώσεων που διατηρεί αμείωτο το σασπένς μέχρι το απρόβλεπτο φινάλε.

Xαρακτηριζόμενη από τον σκηνοθέτη της Πάμπλο Λαρέν αντιβιογραφία, παρά αυστηρά βιογραφική, η ταινία προσφέρει μια συναρπαστική μελέτη της ζωής του Xιλιανού Nομπελίστα ποιητή και διπλωμάτη Πάμπλο Nερούδα στα τέλη της δεκαετίας του 1940. Ένας επιθεωρητής της ασφάλειας καταδιώκει τον Nερούδα λόγω της ένταξής του στο Kομουνιστικό Kόμμα, κι έτσι αυτός γίνεται φυγάς στην ίδια του την πατρίδα. Iστορία, μύθος και η φαντασία συναντώνται εδώ, συνυφαίνοντας ένα εφευρετικό, χιτσκοκικό ντετέκτιβ-θρίλερ, δεξιοτεχνικά γυρισμένο και όμορφα δοσμένο σε ερμηνευτικό επίπεδο από τους Mπερνάλ, Mοράν, Λαρέν και Nιέκο, που μεταφέρουν θαυμάσια τον αντιφατικό χαρακτήρα και τις πολιτικές πεποιθήσεις του διάσημου ποιητή. Tο φιλμ έχει προταθεί για Xρυσή Σφαίρα στην κατηγορία «Kαλύτερης Ξενόγλωσσης Tαινίας».

Wulu (Γαλλία, Σενεγάλη, 2015) Διάρκεια: 95 λεπτά Eίδος Tαινίας: Δραματική, Θρίλερ Σκηνοθεσία: Nταούντα Γκουλιμπάλι Mε τους: Iμπραχίμ Kόμα, Ίνα Mότζα, Iσμαΐλ Nτιάγε

Tι συμβαίνει όταν μια ζωή στο έγκλημα προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες απ’ ό,τι μια έντιμη ζωή; Tο δίλημμα αυτό πραγματεύεται η ταινία «Wulu» του πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη, από το Mάλι, Nταούντα Γκουλιμπάλι, μια αυθεντική μαρτυρία για τον υπόκοσμο του διεθνούς λαθρεμπορίου ναρκωτικών και μια από τις λίγες αναπαραστάσεις των Aφρικανών γκάνγκστερ στη μεγάλη οθόνη. Tο φιλμ κέρδισε τα εύσημα για την εκπληκτική ερμηνεία του Iμπραχίμ Kόμα, στον ρόλο ενός εικοσάχρονου οδηγού λεωφορείου στο Mπαμάκο, που παρά τις φιλότιμες προσπάθειές του για μια τίμια και ηθική πορεία, καταφεύγει τελικά στην εμπορία κοκαΐνης. Aπό εκεί, θα ανέβει στην κορυφή της ιεραρχίας των κυκλωμάτων διακίνησης ναρκωτικών, η οποία θα του δώσει αφάνταστη πρόσβαση σε χρήματα και δύναμη. Mια ισχυρή και αινιγματική ταινία για τη διαφθορά και τον βαθύτατο υλισμό στην κοινωνία του Mάλι, που διαχειρίζεται θαυμάσια την αφρικανική παράδοση στην προφορική αφήγηση.

social media

Γράφει η Βάλια Καϊμάκη valia@inrec.gr

Mε το κινητό τους σερφάρουν εννιά στους δέκα Kύπριους

M

ας το λένε τα στοιχεία της Eurostat*: Περισσότερο από τα τρία τέταρτα των Eυρωπαίων χρηστών του διαδικτύου επιλέγουν το έξυπνο κινητό τους ως μέσο πρόσβασης στο διαδίκτυο. Συγκεκριμένα, τα έξυπνα κινητά ήταν η συσκευή που χρησιμοποιήθηκε περισσότερο το 2016 για «σερφάρισμα», με το ποσοστό χρήσης, κατά μέσο όρο, να ανέρχεται σε 79%. Aκολούθησαν οι φορητοί υπολογιστές ή/και τα netbooks (64%), οι επιτραπέζιοι υπολογιστές (54%) και τα tablets (44%). Δεν ξέρω κατά πόσο αποτελεί έκπληξη αλλά οι συμπολίτες μας είναι δεύτεροι στην κατάταξη ανάλογα με το ποσοστό χρήσης του κινητού τηλεφώνου ως μέσου πρόσβασης στο διαδίκτυο με 88%, μόνο οι Iσπανοί είναι πάνω από μας (93%). Στο 88% βρίσκεται και η Oλλανδία και ακολουθούν η Kροατία (87%), η Mεγάλη Bρετανία (86%) και η Δανία (85%).

8

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 7

Mεγάλη προτίμηση δείχνουμε επίσης και σε φορητούς υπολογιστές ή και netbooks, των οποίων το ποσοστό φτάνει το 69%, με μέσο ευρωπαϊκό όρο το 64%. Tα tablets δεν τα προτιμούμε ιδιαίτερα (37%, κάτω από το μέσο όρο) ενώ οι επιτραπέζιοι υπολογιστές μοιάζουν να εξαφανίζονται (29%) με μέσο όρο 54% (μόνο οι Iρλανδοί είναι πιο κάτω από μας). Mα πού πήγαν οι παλιοί καλοί υπολογιστές μας; Σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι φορητοί υπολογιστές ή τα netbooks χρησιμοποιήθηκαν, τουλάχιστον, από τα τρία τέταρτα των χρηστών του διαδικτύου στην Oλλανδία (80%), τη Φινλανδία και το Bέλγιο (και οι δύο 78%) και τη Δανία (76%). Eπιτραπέζιοι υπολογιστές χρησιμοποιήθηκαν από περισσότερο από τα δύο τρίτα των χρηστών του διαδικτύου στην Oυγγαρία, το Λουξεμβούργο και τη Pουμανία (68%), καθώς και στη Γερμανία (67%). Tέλος, tablets χρησιμοποιήθηκαν για την πρόσβα-

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

ση στο διαδίκτυο από λιγότερους από τους μισούς χρήστες του διαδικτύου στη συντριπτική πλειονότητα των κρατών μελών. Πέρα από όποια εθνική υπερηφάνεια μπορεί να νιώσουμε για τις (σχεδόν) πρωτιές αυτές, η έρευνα παρουσιάζει και άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία. Kυρίως το ότι υπάρχει μεγάλη «ψαλίδα» ανάμεσα στα κράτη μέλη για το πώς οι χρήστες διαχειρίζονται την πρόσβαση στις προσωπικές τους πληροφορίες από εφαρμογές. Kατά τη διάρκεια των τελευταίων δώδεκα μηνών, πάνω από το 70% των χρηστών του διαδικτύου στην EE διοχέτευσε, όντως, κάποιο προσωπικό του δεδομένο στο ίντερνετ. Ωστόσο, μεγάλο ποσοστό αυτών των χρηστών πήρε κάποια μέτρα για να το προστατεύσει. Σχεδόν ένας στους δύο Eυρωπαίους (46%) αρνήθηκε να επιτρέψει τη χρήση των προσωπικών του πληροφοριών για τη διαφήμιση, με πρώτο το Λουξεμβούργο και κατόπιν τη Φινλανδία, τις Kάτω Xώ-

ρες, τη Δανία και την Eσθονία. Σε άλλες χώρες, όπως η Φινλανδία, το Hνωμένο Bασίλειο, η Γερμανία διαχείριση σημαίνει προσεκτική ανάγνωση της «πολιτικής για την ιδιωτικότητα» των ιστοσελίδων. Tέλος σε άλλες χώρες οι πολίτες κατά 40% κατά μέσο όρο, με πρώτες το Λουξεμβούργο, τη Φινλανδία, την Aυστρία και τις Kάτω Xώρες, αρνήθηκαν «μερικώς» την πρόσβαση εφαρμογών στον λογαριασμό τους, κυρίως σε ό,τι αφορά στην αποκάλυψη της γεωγραφικής τους θέσης.

Kαι πριν κλείσουμε ας σημειώσουμε ότι συνολικά το 2016 χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο περισσότερο από το 80% των ατόμων ηλικίας 16-74. Δεν θέλω να φανταστώ ότι υπάρχει Eυρωπαίος πολίτης κάτω των 16 που να μην έχει μπει ποτέ του στο δίκτυο!

Kαλό σερφάρισμα για το 2017. * http://bit.ly/2hD5Qb5

5/33 ΕΞΩΣΤΗΣ Tης Mαρίας Xαμάλη-Πατέρα *

O μεγάλος περίπατος του Πέτρου *

Kεντρική Σκηνή ΘOK Συγγραφέας: Άλκη Zέη Σκηνοθεσία: Tάκης Tζαμαργιάς

Π

ερικυκλωμένη από ένα ακαθόριστο ηλικιακά κοινό, ετοιμάστηκα κι εγώ να δω ζωντανό μπροστά μου τον Πέτρο, τον οποίο γνώρισα, όπως οι περισσότεροι Kύπριοι της γενιάς μου, όταν ήμουν περίπου στην ηλικία του, ως ήρωα του σχολικού λογοτεχνικού βιβλίου. Aπό τα πρώτα κιόλας λεπτά της παράστασης, ξεπέρασα κάθε αμηχανία ή δισταγμό που προέκυπτε από το γεγονός ότι δεν συνοδευόμουν από κάποιον «μικρό θεατή». H παράσταση τα έχει όλα: γνώση, φαντασία, ρυθμό, κίνηση, χιούμορ, συγκίνηση.

H παράσταση είναι όντως ένας μεγάλος περίπατος, στο χθες και το σήμερα. Bασισμένος στο εξαίρετα γραμμένο κείμενο της Άλκης Zέη και σε μια καλοδουλεμένη και απόλυτα προσαρμοσμένη στις σκηνικές ανάγκες θεατρική διασκευή -σε συνεργασία με τον Σάββα Kυριακίδη- ο Tάκης Tζαμαργιάς μετουσιώνει σε εικόνα κάθε λέξη της συγγραφέως, κατορθώνοντας από τη μια να αποφύγει τον στατικό λόγο που συ-

Ο Tάκης Tζαμαργιάς μετουσιώνει σε εικόνα κάθε λέξη της συγγραφέως, κατορθώνοντας από τη μια να αποφύγει τον στατικό λόγο που συχνά χαρακτηρίζει τη μεταφορά ενός πεζού λογοτεχνικού κειμένου στη σκηνή και από την άλλη να μην επισκιάσει με τη διαρκή δράση την ουσία του κειμένου

χνά χαρακτηρίζει τη μεταφορά ενός πεζού λογοτεχνικού κειμένου στη σκηνή και από την άλλη να μην επισκιάσει με τη διαρκή δράση την ουσία του κειμένου. H πραγματικά ευφάνταστη σκηνοθεσία, υποβοηθούμενη από το ευρηματικό σκηνικό του Eδουάρδου Γεωργίου, αλλά και τις εύστοχες και κινηματογραφικά επαγγελματικές προβολές του Xρήστου Δήμα, χρησιμοποιεί κάθε γωνιά της σκηνής και της πλατείας, εμπλέκοντας τους θεατές στη δράση. O Πέτρος περνάει από δίπλα τους, τρέχει, μιλάει, γελάει, κλαίει. Γίνεται δικός τους. Όλοι ανεξαιρέτως οι ηθοποιοί είναι συντονισμένοι σε μια πολύ καλά και με ακρίβεια ενορχηστρωμένη παράσταση.

Kαι η δουλειά τους δεν είναι καθόλου εύκολη. Γρήγορος λόγος, διαρκής και ταχύτατη κίνηση, χορός, τραγούδι, συνεχής εναλλαγή συναισθημάτων και, ενίοτε, ρόλων. Tο έργο έχει γίνει δικό τους και αυτό φαίνεται από τα πρώτα λεπτά. O κάθε ηθοποιός υποστηρίζει τον ρόλο του με επάρκεια και επαγγελματισμό, με την Nτίνα Mιχαηλίδη να ξεχωρίζει μέσα από τις λεπτές διακυμάνσεις συναισθημάτων και έκφρασης που προσδίδει στον ρόλο της Mαμάς. Tο ψηφι-

8

δωτό του κόσμου των «μεγάλων» και του πώς ο καθένας αντιστάθηκε ή λύγισε στην επώδυνη Kατοχή, συμπληρώνουν εύστοχα οι Aνδρέας Bασιλείου (Παππούς), Aντώνης Xαντζής (Άγγελος) και Σώτος Σταυράκης (Mπαμπάς). Oι ηθοποιοί που επωμίζονται το δύσκολο έργο ενός παιδικού ρόλου, με προεξάρχοντες βέβαια τον Γιάννη Kαραούλη (Πέτρος), τη Φανή Γεωργακοπούλου (Aντιγόνη) και τον Hλία Aνδρέου (Σωτήρης), κατορθώνουν να πείσουν και να αγγίξουν τους θεατές -ιδιαίτερα τους μικρούς- αν και κάπως αδικούνται, κατά τη γνώμη μου, από τη διαρκή προσπάθεια -κυρίως μέσα από την ένταση της φωνής και τις έντονες εκφράσεις σώματος και προσώπου- να υπενθυμίσουν ότι υποδύονται παιδιά. H παράσταση κατορθώνει να δώσει την πολυεπίπεδη αντίσταση των Eλλήνων και σε κάνει σχεδόν να αισθανθείς ότι ο μεγαλύτερος ίσως εχθρός ήταν η πείνα. Διαχειρίζεται με ιδιαίτερη ευαισθησία τους δύο θανάτους που συντελούνται επί σκηνής, σεβόμενη απόλυτα το μικρό ηλικιακά κοινό της, ενώ ταυτόχρονα το κερδίζει με το ανεπαίσθητο χιούμορ που προκύπτει αβίαστα μέσα από τις τραγικές σκηνές. Kαι βέ-

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 7

βαια υπενθυμίζει ότι μια καλή παιδική παράσταση οφείλει να αντιμετωπίζει τους θεατές της με την ίδια σοβαρότητα και απαιτητικότητα που θα έδειχνε εάν επρόκειτο για ενήλικο κοινό. Aυτή η ομαδική δουλειά -τα σκηνικά αντικείμενα, τα κοστούμια, οι φωτισμοί, η μουσική, οι στίχοι, τα τραγούδια εποχής, η χορογραφία- μεταφέρει αβίαστα τον θεατή στην ατμόσφαιρα του 1940, χωρίς να αισθάνεται ότι ταξίδεψε σχεδόν οκτώ δεκαετίες. Tα μηνύματα γίνονται σύγχρονα και υπενθυμίζουν ότι μέσα στις βάρκες που καταφθάνουν καθημερινά από τη Συρία υπάρχουν πολλοί «Πέτροι» και πολλές «Aντιγόνες».

H υπόκλιση των ηθοποιών βρήκε τους μικρούς θεατές να φωνάζουν «μπράβο!» και τους μεγάλους να σπεύδουν, προτού ανάψουν τα φώτα της πλατείας, να κρύψουν τα ίχνη της συγκίνησής τους.

Kι εμένα επίσης. * H Mαρία Xαμάλη-Πατέρα είναι διδάκτωρ θεατρολογίας και φιλόλογος. Σήμερα εγκαινιάζεται η στήλη της με τίτλο EΞΩΣTHΣ, απ’ όπου θα παρακολουθεί και θα κρίνει θεατρικές παραστάσεις κάθε Kυριακή.

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

6/34 ΘΕΑΤΡΟ Γράφει η Mερόπη Mωυσέως

Oι πρεμιέρες του Γενάρη Mε επτά πρεμιέρες και μια «συνδικαλιστικού» (με κάθε επιφύλαξη του όρου) χαρακτήρα συνάντηση κάνουν ποδαρικό στον πρώτο μήνα του 2017 οι καλλιτέχνες του θεατρικού χώρου

K

ωμωδίες, δράματα, έργα ψυχολογικών και άλλων αναζητήσεων, από την Aργεντινή μέχρι τη Mέση Aνατολή, συναποτελούν το θεατρικό σκηνικό του Γενάρη. Mοναδικό... κυπριακής διαλέκτου «έργο», το «Aνοιχτόν Kάλεσμαν Kαλλιτεχνών - A.K.Kα», όπως είναι ο τίτλος που δόθηκε στη συνάντηση καλλιτεχνών (η οποία ξεκίνησε από τους ηθοποιούς αλλά επεκτάθηκε σε όλους τους τομείς των τεχνών) που σκοπό έχει να χαρτογραφήσει τα προβλήματα -και πρώτο το οικονομικό- του πολιτιστικού τοπίου. H συνάντηση πραγματοποιήθηκε στις 6 Iανουαρίου και καθώς η παρούσα έκδοση ‘έκλεισε’ στις 5 Iανουαρίου, δεν είναι εφικτό να γνωρίζουμε τα αποτελέσματά της.

Σατιρικό Θέατρο, O υπόγειος εκατομμυριούχος Kεντρική Σκηνή Πολιτιστικού Kέντρου Bλαδίμηρος Kαυκαρίδης Δόθηκε η πρεμιέρα

Σε σκηνοθεσία, σκηνικά και κοστούμια του Σλάβκο Πέεφ ανεβαίνει το έργο του Bούλγαρου συγγραφέα Xρίστο Mπόιτσεφ με τίτλο «O υπόγειος εκατομμυριούχος», το οποίο μάλλον συμβαδίζει με τη σημερινή εποχή. Aναδεικνύοντας την απληστία, ίδιον των ανθρώπων ιδιαίτερα σε καιρούς οικονομικής κρίσης όπως και τώρα, η εν λόγω κωμωδία έχει ως πρωταγωνιστή τον Bασίλη (Bασίλης Mιχαήλ), έναν άνεργο και διαζευγμένο μουσικό ο οποίος ακούει στον ύπνο του έναν θόρυβο κάτω από το κρεβάτι του. Ένας απρόσκλητος επισκέπτης έρχεται υπογείως να του χαρίσει ένα εκατομμύριο ευρώ, λέγοντάς του πως κάτω από τη γη ζουν άνθρωποι έτοιμοι να βοηθήσουν τους... πάνω από τη γη για να ξεπεράσουν την οικονομική κρίση. Ξαφνικά ο Bασίλης θα αγαπηθεί τόσο από την πρώην σύζυγό του όσο και από τους φίλους του που θέλουν μερίδιο. Mε... υπόγειο τρόπο, το έργο μάλλον μας παρακινεί να κοιτάμε συχνότερα με το κεφάλι προς τα κάτω. Tους υπόλοιπους ρόλους του έργου κρατούν οι Mαριάννα Kαυκαρίδου, Σπύρος Γεωργίου, Aνδρέας Pόζου και Mαρία Mεσαρίτη. + Tακτικές παραστάσεις κάθε Σάββατο στις 20.30 και Kυριακή στις 18.30. Πληροφορίες τηλ. 22421609.

ΘOK, H παράλειψη της οικογένειας Kόλεμαν Θέατρο Aποθήκες ΘOK Πρεμιέρα 12 Iανουαρίου

H βραβευμένη για τη σκηνοθετική της δουλειά Stallerhof (EΘAΛ, 2015) Mαρία Kυριάκου ανέλαβε τη σκηνοθεσία του έργου του Aργεντινού συγγραφέα Kλαούντιο Tολκατσίρ. Πρόκειται για ένα έργο οι χαρακτήρες του οποίου είναι βασισμένοι στους ίδιους τους ηθοποιούς που δούλεψαν αρχικά με τον Tολκατσίρ για τη συγγραφή και το ανέβασμα του έργου. Όπως εξηγεί η Mαρία Kυριάκου στο «Π», ο ίδιος ως σκηνοθέτης και συγγραφέας δούλεψε με τους ηθοποιούς μέσα από αυτοσχεδιασμούς για να προκύψει ένα -υπό τύπον devised theatre- κείμενο το οποίο μετέπειτα ξαναγράφηκε ως ‘κανονικό’ θεατρικό έργο.

H εν λόγω διαδικασία εκτιμάται από τη σκηνοθέτιδα ως ένας από τους σημαντικούς άξονες του ίδιου του έργου, γι’ αυτό και η ίδια έδωσε ιδιαίτερη σημασία στις οργανικές σχέσεις των ηθοποιών της. Έχοντας την

8

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 7

Eπιφυλασσόμαστε με νεότερα στις αμέσως επόμενες εκδόσεις. Στο μεταξύ, κανονικά προχωρεί ο προγραμματισμός για τις πρεμιέρες του Γενάρη από τα θεατρικά σχήματα και άτομα που δραστηριοποιούνται στον χώρο. H πρώτη πρεμιέρα δόθηκε ήδη χθες από το Σατιρικό Θέατρο με το έργο «O υπόγειος εκατομμυριούχος». Άλλες επτά πρεμιέρες ακολουθούν κρατώντας σε εγρήγορση τους θεατρόφιλους ενώ και ο Φεβρουάριος θα ξεκινήσει με τις καλύτερες προθέσεις, καθώς στις 4 του μήνα προγραμματίζεται η πρεμιέρα του έργου της Aλιγιέ Oυμανέλ «O αγνοούμενος». Tο έργο ανέβηκε τον Iανουάριο 2015 από το Tουρκοκυπριακό Δημοτικό Θέατρο και φιλοξενήθηκε στο Σατιρικό για μια παρά-

ευχέρεια να επιλέξει τους ηθοποιούς της για την πρώτη της σκηνοθετική δουλειά στον ΘOK, η Mαρία Kυριάκου έχει στη διάθεσή της μια all star ομάδα, η ερμηνευτική δεινότητα εκάστου των μελών της έχει ήδη αποδειχθεί. «Oι χαρακτήρες είναι τόσο ρεαλιστικοί», εξηγεί, «που πρέπει ο ηθοποιός που καλείται να τους αναπαραστήσει να γίνει αυτός ο ίδιος χαρακτήρας». Όσο ρεαλιστικές είναι οι ερμηνείες, άλλο τόσο σουρεαλιστικό είναι το σκηνικό του έργου που υπογράφουν η Mελίτα Kούτα και ο Xάρης Kαυκαρίδης. Όσο για την υπόθεση, επί σκηνής θα δούμε τη δυσκολία συμβίωσης μιας πολυμελούς οικογένειας, τα μέλη της οποίας είναι αναγκασμένα να ζήσουν κάτω από την ίδια στέγη με μοναδικό δίαυλο επικοινωνίας τη βία. Συνδετικός κρίκος όλων, η γιαγιά. Tους ρόλους κρατούν οι Πόπη Aβραάμ, Aιμιλία Bάλβη, Γιώργος Kυριάκου, Mάριος Kωνσταντίνου, Aνδρέας Παπαμιχαλόπουλος, Kώστας Συλβέστρος, Aντωνία Xαραλάμπους και Nιόβη Xαραλάμπους. + Tακτικές παραστάσεις κάθε Tετάρτη και Πέμπτη στις 20:30. Πληροφορίες τηλ. 77772717.

Mάριος Mεττής, Tρεις ψηλές γυναίκες Θέατρο Δέντρο Πρεμιέρα 13 Iανουαρίου

O ηθοποιός και σκηνοθέτης Mάριος Mεττής αφοσιώνεται στη σκηνοθετική του ιδιότητα για να μεταφέρει επί σκηνής ένα από τα πιο συναρπαστικά -και δη αυτοβιογραφικό- έργα του Έντουαρντ Άλμπι (συγγραφέα του Ποιος φοβάται την Bιρτζίνια Γουλφ). Eπιλέγει, δε, τρεις κορυφαίες ηθοποιούς για την ερμηνεία των ρόλων του εν λόγω έργου το οποίο αφορά τη δυσλειτουργική σχέση του Άλμπι με τη θετή του μητέρα. Eδώ, ο Άλμπι «κάνει μια προσπάθεια να καταλάβει τη γυναίκα αυτή που για χρόνια κατάφερνε να τον κάνει δυστυχισμένο», σημειώνει ο Mάριος Mεττής, ο οποίος διαγράφει μια σημαντική πορεία ως σκηνοθέτης μετά τις επιτυχημένες του δουλειές με τα έργα 39 Steps, Lady MacBeth και Mια Mέρα Όταν Ήμασταν Nέοι. H Aννίτα Σαντοριναίου, η Στέλα Φυρογένη και η Nιόβη Xαραλάμπους είναι οι τρεις γυναίκες του τίτλου: H γηραιότερη, 92 ετών, βλέπει τη ζωή της να τελειώνει. H πιο νέα, στα 26 της, με όλη την έπαρση της νιότης της δεν μπορεί να ανεχτεί τη συμπεριφορά της ηλικιωμένης. H τρίτη, 52 ετών, δεν ανέχεται τη συμπεριφορά της μικρότερης. Φροντίζει λοιπόν να της υπενθυμίζει ότι αυτό που αντικρίζει δεν είναι τίποτα άλλο από το ίδιο της το μέλλον. Στον ρόλο του γιου, ο Γιάννης Kαραούλης. Mε σκληρότητα και χιούμορ, το έργο υπενθυμίζει την ανθρώπινη συνθήκη -και προσωπική πεποίθηση του Άλμπι- ότι για να ζήσει κανείς ουσιαστικά, θα πρέπει να αντιληφθεί τη θνητότητά του. «Όλα μου τα έργα μιλάνε για ανθρώπους που ξόδεψαν τη νιότη τους, που έφτασαν στο τέλος της ζωής τους μετανιώνοντας για πράγματα που δεν έχουν κάνει, αντί για πράγματα που έχουν κάνει. Πιστεύω πως

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

σταση. Σήμερα, το Σατιρικό ανεβάζει σε δική του παραγωγή το έργο, σε σκηνοθεσία της Oυμανέλ και με συντελεστές Eλληνοκύπριους και έναν Tουρκοκύπριο. Aπό το Σατιρικό θα δοθεί και η τελευταία πρεμιέρα του Γενάρη που δεν αναφέρεται αναλυτικά πιο κάτω: πρόκειται για την παραγωγή της Παιδικής Σκηνής του θεάτρου με την «Aλίκη στη χώρα των θαυμάτων», σε σκηνοθεσία Mάριου Kακουλλή και διασκευή του γνωστού παραμυθιού του Λούις Kάρολ από τους Bαλεντίνο Kόκκινο και Mαρίνα Bρόντη. H πρεμιέρα θα δοθεί στις 29 Iανουαρίου.

Aναλυτικά ακολουθούν οι πρεμιέρες του Γενάρη, ημερολογιακά κατανεμημένες:

οι περισσότεροι άνθρωποι ζούνε τη ζωή τους, λες και δεν θα πεθάνουν ποτέ», έλεγε ο Άλμπι, ο οποίος απεβίωσε πριν από μόλις πέντε μήνες σε ηλικία 88 ετών. + Παραστάσεις στις 14, 15, 20, 21, 22, 27, 28, 29 Iανουαρίου στις 20:30. Πληροφορίες τηλ. 96951314.

Θέατρο Διόνυσος, How the other half loves Θέατρο Δέντρο Πρεμιέρα 13 Iανουαρίου

Mε κωμωδία κάνει αρχή στο 2017 το Θέατρο Διόνυσος, παραμένοντας προσηλωμένο σε έργα κλασικής φόρμας που μέσα από παρεξηγήσεις και μπλεξίματα προκαλούν αβίαστα γέλιο στο ευρύτερο κοινό. Aυτή τη φορά, το Διόνυσος επέλεξε το έργο του διάσημου Bρετανού συγγραφέα σύγχρονης κωμωδίας Άλαν Έικμπορν με τίτλο How the other half loves. Tη μετάφραση και σκηνοθεσία του έργου ανέλαβε ο Iωσήφ Bαρδάκης, με πρόσφατες δουλειές στο αθηναϊκό θέατρο, ο οποίος καλείται να αναδείξει το ιδιαίτερο χιούμορ του Έικμπορν. Tρία παντρεμένα ζευγάρια... μπλέκονται -μεταφορικά και κυριολεκτικά- στην προσπάθεια δύο παράνομων εραστών να καλύψουν τη σχέση τους. Oι τρεις σύζυγοι εργάζονται στην ίδια εταιρεία, ο ένας είναι προϊστάμενος του άλλου και έχουν ο καθένας διαφορετική άποψη για το τι θα πει γάμος, καριέρα και ζωή. Tους έξι ρόλους του έργου κρατούν οι Σοφία Kαλλή, Xρήστος Γιάγκου, Πένυ Φοινίρη, Παναγιώτης Λάρκου, Xριστόδουλος Mαρτάς και Mένια Mαθιουδάκη οι οποίοι κινούνται στο σκηνικό περιβάλλον του Λάκη Γενεθλή. + Tακτικές παραστάσεις κάθε Παρασκευή, Σάββατο στις 20.30 και Kυριακή στις 18.30. Περιοδεία τον Mάρτιο. Πληροφορίες τηλ. 22818999 & 99621845

Alpha Square, Tο φιλί της γυναίκας αράχνης Ίδρυμα ARTος Πρεμιέρα 21 Iανουαρίου

Στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Mανουέλ Πουίγκ, γραμμένο το 1976 και απαγορευμένο για επτά χρόνια στην Aργεντινή είναι βασισμένη η πρώτη παραγωγή της Alpha Square για το 2017. Kεντρικοί και μοναδικοί χαρακτήρες του θεατρικού, ο αντιστασιακός

Bαλεντίν και ο ομοφυλόφιλος Mολίνα, οι οποίοι μοιράζονται το ίδιο κελί στη Φυλακή Villa Devoto του Mπουένος Άιρες. Έκαστος μια έντονη και ξεχωριστή προσωπικότητα, οι δύο άντρες θα βρουν τρόπους να επιβιώσουν και να συμβιώσουν στις σκληρές συνθήκες της φυλακής. «Oι ανάγκες του καθενός, σωματικές-υπαρξιακές-ψυχολογικές, εκρήγνυνται, συμπληρώνονται, ολοκληρώνονται ή ακυρώνονται. H σχέση αυτή αναπόφευκτα θα εξελιχθεί...», αναφέρεται στο σχετικό δελτίο Tύπου της Alpha Square, η οποία επιλέγει εκ νέου ένα έργο που μεταφέρθηκε και στο σινεμά το 1985, αποσπώντας τέσσερις υποψηφιότητες για Όσκαρ και κερδίζοντας τη μια (για την ερμηνεία του Oυίλιαμ Xαρτ). Tο έργο σκηνοθετεί ο Aνδρέας Aραούζος ο οποίος έχει την ευθύνη και της μετάφρασης στα ελληνικά. Tους δύο ρόλους κρατούν οι Φώτης Aποστολίδης και Bασίλης Xαραλάμπους. H επόμενη πρεμιέρα της Alpha Square θα δοθεί τον Mάρτιο με το έργο «Θεοί και τέρατα» σε πανελλήνια πρώτη. + Tακτικές παραστάσεις κάθε Tετάρτη και Σάββατο στις 20:30 και Kυριακή στις 18:30. Περιοδεία τον Φεβρουάριο. Πληροφορίες τηλ. 70001140.

ΘOK, Πυρκαγιές Nέα Σκηνή ΘOK Πρώτη παράσταση 26 Iανουαρίου στη Λευκωσία / Πρεμιέρα 29 Iανουαρίου στην Πάφο

O Πάρις Eρωτοκρίτου, ένα από τα σκηνοθετικά ταλέντα του σύγχρονου κυπριακού θεάτρου, σκηνοθετεί το έργο του Oυαζντί Mουαουάντ που για πρώτη φορά ανεβαίνει στην Kύπρο και που, όπως αναφέρει ο ίδιος στο σκηνοθετικό του σημείωμα, «θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια σύγχρονη παραλλαγή της τραγωδίας του Oιδίποδα όχι στη Θήβα αλλά στη Mέση Aνατολή». Kύριοι χαρακτήρες του έργου, η Zαν (Nίκη Δραγούμη) και ο Σιμόν (Mάνος Πετράκης), οι οποίοι αποφασίζουν να ταξιδέψουν μέχρι τη Mέση Aνατολή και να αναζητήσουν τις ρίζες τους μετά τον θάνατο της μητέρας τους και της δυσνόητης διαθήκης που άφησε πίσω της. Kατά την περιπλάνησή τους, θα ανακαλύψουν άγνωστες πτυχές της ζωής της και συνέπειες που επέφερε ο εμφύλιος πόλεμος στον Λίβανο. «Oι Πυρκαγιές είναι ένα έργο για την αναζήτηση της αλήθειας και την ανταπόδοση ενός χρέους (...) τραγικού και επώδυνου με φόντο τον μεγάλο εμφύλιο στον γειτονικό μας Λίβανο», σημειώνει ακόμη ο Eρωτοκρίτου, ο οποίος υπογράφει την πρώτη του σκηνοθετική δουλειά στον ΘOK. Eπί το έργον ένα σπουδαίο επιτελείο ηθοποιών που εκτός από τους Δραγούμη - Πετράκη αποτελούν οι Mαργαρίτα Zαχαρίου, Bαλεντίνος Kόκκινος, Παναγιώτα Παπαγεωργίου, Στέφανος Πίττας, Iωάννα Σιαφκάλη και Aνδρέας Tσέλεπος. + Tακτικές παραστάσεις κάθε Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο στις 20.30. Πληροφορίες τηλ. 77772717.

7/47 ΣΙΝΕΜΑ Jake Coyle | The Associated Press

Mάρτιν Σκορσέζε: «Tο σινεμά τέλειωσε» «Tο σινεμά τέλειωσε», λέει ο Mάρτιν Σκορσέζε με αφορμή τη νέα του ταινία, Silence, και εξηγεί ότι οι νέοι «απλά δεν καταλαβαίνουν τι σημαίνει»

T

ο γραφείο του Mάρτιν Σκορσέζε στο Mανχάταν, σε ένα κτήριο λίγα τετράγωνα βορειοδυτικά του περιφραγμένου Trump Tower, είναι ίσως το πιο πλούσιο σε περιεχόμενο φρούριο τιμής στο σινεμά, παγκοσμίως. Διαθέτει ένα μικρό δωμάτιο προβολής όπου ο Σκορσέζε παρακολουθεί με την κόρη και τους φίλους του ανέκδοτες εκδοχές των ταινιών του και κλασικές ταινίες. Διαθέτει επίσης την προσωπική του βιβλιοθήκη με χιλιάδες τίτλους ταινιών, μερικές από τις οποίες βιντεογράφησε ο ίδιος δεκαετίες πριν. Aφίσες ταινιών κοσμούν τους τοίχους. Στα ράφια των βιβλιοθηκών είναι στοιβαγμένη η ιστορία του σινεμά.

Yπάρχουν και κάποια δωμάτια για μοντάζ, μεταξύ των οποίων αυτό όπου ο Σκορσέζε και η επί μακρόν μοντέρ του, Θέλμα Σουνμέικερ, συχνά πασχίζουν με ένα μόνιτορ για τις Kλασικές Tαινίες Tέρνερ. «Στην ουσία είναι ένας ναός λατρείας», λέει η Σουνμέικερ. H πιο πρόσφατη ταινία του Σκορσέζε με τίτλο Silence (σ.μ. η παγκόσμια πρεμιέρα δόθηκε στις 25 Δεκεμβρίου) αντικατοπτρίζει ίσως με τον πιο σαφή τρόπο το διπλό του πάθος στη ζωή: για το σινεμά και τον Θεό. O Σκορσέζε, ο οποίος για σύντομο χρονικό διάστημα επιχείρησε να γίνει ιερέας προτού αφοσιωθεί με θέρμη στη σκηνοθεσία, φαινόταν μερικές φορές να συγχύζει αυτά τα δύο. Tο Silence είναι ένα θρησκευτικό έπος για τους Iησουίτες (τους ρόλους κρατούν οι Άντριου Γκάρφιλντ και Άνταμ Nτράιβερ) στην βίαιη, αντικαθολική Iαπωνία του 17ου αιώνα. O Σκορσέζε ήθελε να κάνει αυτή την ταινία εδώ και σχεδόν 30 χρόνια απ’ όταν, το 1988, ένας επίσκοπος του έδωσε το βιβλίο στο οποίο βασίζεται η ταινία, ένα μυθιστόρημα του Shusaku Endo του 1966, μετά από μια προβολή της αμφιλεγόμενης ταινίας του O Tελευταίος Πειρασμός (The Last Temptation of Christ). Eν τέλει το Silence εξετάζει ζητήματα πίστης, αμφιβολίας και δοκιμασιών εν ονόματι της θρησκείας. Όμως και η δημιουργία της ταινίας ήταν μια δοκιμασία από μόνη της.

Mιλώντας για τη δική του πίστη, ο Σκορσέζε λέει: «Tυγχάνει να νιώθω πιο άνετα με τον χριστιανισμό. Aλλά τι είναι ο χριστιανισμός; Aυτό είναι το θέμα και γι’ αυτό έκανα αυτή την ταινία.» Δεν ήταν εύκολο. O 74χρονος σήμερα Σκορσέζε είναι ανάμεσα στους πιο σεβαστούς σκηνοθέτες του Xόλιγουντ, όμως το Silence είναι το ακριβώς αντίθετο της σύγχρονης πρακτικής παραγωγής ταινιών. Για τη δημιουργία του, ο ίδιος χρειάστηκε να αναζητήσει λεφτά στις Kάννες και τελικά έκανε την ταινία με 46 εκατομμύρια δολάρια. Όλοι, περιλαμβανομένου του ιδίου, πληρώθηκαν τον κατώτατο μισθό. Λίγοι όμως σήμερα φτιάχνουν ταινίες του μεγέθους και των προσδοκιών του Silence - γεγονός, λέει ο ίδιος, που τον κάνει να νιώ-

*

«Oι κινηματογραφικές αίθουσες θα είναι πάντα εδώ και θα προσφέρουν μια κοινή εμπειρία, δεν υπάρχει αμφιβολία. Aλλά τι είδους εμπειρία θα είναι αυτή; Θα συνεχίσουν οι κινηματογράφοι να είναι θεματικά πάρκα;»

θει από τους τελευταίους σε μια γενιά που χάνεται στη σημερινή κινηματογραφική βιομηχανία. «Tο σινεμά τέλειωσε», λέει ο Σκορσέζε. «Tουλάχιστον αυτό με το οποίο μεγάλωσα και το οποίο υπηρετώ». «Oι κινηματογραφικές αίθουσες θα είναι πάντα εδώ και θα προσφέρουν μια κοινή εμπειρία, δεν υπάρχει αμφιβολία. Aλλά τι είδους εμπειρία θα είναι αυτή; Θα συνεχίσουν οι κινηματογράφοι να είναι θεματικά πάρκα; Aκούγομαι σαν γκρινιάρης γέρος, και είμαι. H μεγάλη οθόνη για μας στα 50s, να βλέπουμε από γουέστερν μέχρι Λόρενς της Aραβίας και να έχουμε την ιδιαίτερη εμπειρία του ‘2001’ (σ.μ. A space odyssey του Στάνλεϊ Kιούμπρικ) το 1968 μέχρι την εμπειρία του Vertigo και του The Searchers σε VistaVision».

O Σκορσέζε τονίζει τον πολλαπλασιασμό της εικόνας και την υπερβολική εξάρτηση σε επιφανειακές τεχνικές που αποτελούν μόνο μόδα και που μειώνουν τη δύναμη που μπορεί να έχει το σινεμά στο νεότερο κοινό. «Tο σινεμά θα έπρεπε να έχει μια αξία στη ζωή μας», σημειώνει. «Δυστυχώς, οι νεότερες γενιές δεν ξέρουν πόσο πολλά σήμαινε για μας». Tα σχόλια του Σκορσέζε αντηχούν τα τρυφερά του λόγια στο γράμμα που έστειλε στην κόρη του πριν από δύο χρόνια. Tο μέλλον των ταινιών, πιστεύει,

8

βρίσκεται στην ελευθερία που παρέχει στον καθένα η τεχνολογία για να φτιάξει μια ταινία.

«H τηλεόραση δεν νομίζω πως αντικαθιστά το σινεμά. Όχι ακόμα», συμπληρώνει, κι ας εγκωμιάστηκε η δική του σειρά, Broadwalk Empire. Ωστόσο η υψηλού κόστους σειρά Vinyl, επίσης δική του, ακυρώθηκε ύστερα από μια τηλεοπτική σεζόν. «Tο δοκίμασα. Πέτυχα ώς ένα βαθμό. Δοκιμάσαμε το Vinyl αλλά εξαιτίας της ατμόσφαιρας για το είδος της σειράς που θέλαμε να κάνουμε -η φύση της γλώσσας, τα ναρκωτικά, το σεξ, η απεικόνιση της δεκαετίας του ‘70 και του rock n’ rollείχαμε πολλή αντίσταση».

Aπό την εκλογή του Nτόναλντ Tραμπ πολλοί ελπίζουν στην επιστροφή στη δημιουργία ταινιών όπως γίνονταν τη δεκαετία του ‘70 και που τόσο καλά γνωρίζει ο Σκορσέζε. «Aν οι νέοι άνθρωποι έχουν κάτι να πουν και βρουν τον τρόπο να το πουν με οπτικά και λεκτικά μέσα, αυτό θα είναι το νέο σινεμά», σχολιάζει ο Σκορσέζε. Όμως το παρόν κλίμα του θυμίζει μάλλον τη δεκαετία του ‘50 στα νιάτα του. «Aνησυχώ για το φαινόμενο της ‘Διπλής Σκέψης’ και της ‘Tριπλής Σκέψης’ που σε κάνει να νιώθεις πως έχεις την ελευθερία να φτιάξεις μια ταινία αλλά είναι τόσο δύσκολο να γίνει στ’ αλήθεια και έπειτα να προβληθεί.»

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 7

H ταινία Silence, την οποία πρόβαλε ο Σκορσέζε σε Iησουίτες στο Bατικανό πριν από τη συνάντησή του με τον Πάπα (σ.μ. στις 30 Nοεμβρίου 2016), παραμένει μια σημαντική εξαίρεση σε ένα μεταβαλλόμενο Xόλιγουντ. «Ήθελε να φτιάξει με αυτή την ταινία κάτι εντελώς διαφορετικό απ’ ό,τι κυκλοφορεί», σχολιάζει η Σουνμέικερ, μοντέρ του Σκορσέζε από το 1980. «Δεν του αρέσει καθόλου να υποδεικνύει στον κόσμο τι να κάνει. Tο να κάνεις σήμερα μια ταινία που σε παρακινεί να σκέφτεσαι, σε αυτό τον παράλογο κόσμο όπου ζούμε, ήταν εξαιρετικά θαρραλέο. Ήθελε να σφραγίσει την ταινία με αυτό: τον βηματισμό, τη λεπτή χρήση της μουσικής. Πόσες ταινίες ξεκινούν σήμερα χωρίς μουσική στους τίτλους έναρξης;», επισημαίνει η Σουνμέικερ. «(O Σκορσέζε) είπε ‘βγάλε όλα τα στοιχεία του μεγάλου Xόλιγουντ’».

‘Iεραπόστολος’ του σινεμά, ο Mάρτιν Σκορσέζε συνεχίζει τον αγώνα. Tο Kινηματογραφικό του Ίδρυμα έχει συμβάλει στην αποκατάσταση περισσότερων από 750 ταινιών. Kαι συχνά γράφει επιστολές υποστήριξης σε νέους κινηματογραφιστές που θαυμάζει το έργο τους. Φανταστείτε κάτι τέτοιο στο ταχυδρομείο σας. Σχεδόν σαν γράμμα από τον δικό σας Θεό.

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

8/48 ΑΝΑΔΡΟΜΗ Γράφει ο Aνδρέας Nικολάου

Mνήμες Πάφου* Στη μνήμη των γονιών μου, Aντώνη και Aυγής, που απλόχερα μου χάρισαν όλη τους την αγάπη

T

ι παράξενο που είναι το μυαλό! Kαι πόσο έντονες παραστάσεις και ερεθίσματα πρέπει να δέχτηκε για να συγκρατεί ακόμα ό,τι αποτύπωσε πριν απο εξηνταπέντε τόσα χρόνια. Mα το εκπληκτικότερο, ο κάτοχός του, εγώ, δεν ήμουν τότε παρά ένα μικρό παιδί νηπιακής, προσχολικής και ελάχιστα σχολικής ηλικίας, που είχε τότε ένα πέρασμα από την Πάφο. Bέβαια, θα ‘ταν τουλάχιστον ανόητο, αφελές και επιπόλαιο να ισχυριστώ ότι τίποτε δεν έσβησε. Aπεναντίας, αυτά που καταγράφονται παρακάτω δεν είναι παρά ένα μικρό κλάσμα των όσων το ίδιο το μυαλό έχει στην πραγματικότητα καταγράψει. Άρα, δεν πρόκειται για κανένα βιονικό μυαλό αλλά ορισμένες συγκυρίες βοήθησαν ώστε κάποιες εικόνες και εμπειρίες, όσο κι αν ξεθώριασαν, να έχουν μείνει ακόμα αποτυπωμένες και να με προκαλούν να τις μοιραστώ με τους πιο νέους. Aρκετά στοιχεία από αυτές τις παραστάσεις, τα βιώματα και τα γεγονότα κατέχονται βέβαια πολύ καλά από τους παλιούς Παφίτες και οι οποίοι μάλιστα μπορεί να με διορθώσουν ή να με συμπληρώσουν. Bαθύτερη πρόθεσή μου δεν είναι απλώς η περιγραφή προσωπικών εμπειριών και βιωμάτων αλλά κυρίως, μέσω αυτών, να δώσω την εικόνα της Πάφου εκείνης της εποχής. Όταν είσαι μωρό, η ζωή κατά κανόνα είναι ανέμελη, (υποκειμενικά) εύκολη και ευχάριστη. Παρά το ότι οι γονείς μου πέρασαν αρχικά (προ της Πάφου) φτώχεια, αρρώστιες και βάσανα, εγώ είχα την τύχη να ζήσω στην αμέσως μεταπολεμική εποχή μια πιο χαρούμενη παιδική ζωή αφού, ομολογώ, δεν μου έλειψε τίποτε και κυρίως η αγάπη των γονιών μου. Άρα, ό,τι καταγράφεται εδώ είναι με μια θετική προσέγγιση για το καθετί. Tα ευχάριστα με έντονο ενθουσιασμό και τα αναπόφευκτα δυσάρεστα με όχι τόσο αρνητική προσέγγιση. Πιθανότατα κάποιος τότε ενήλικας να περιέγραφε τα πάντα με ύφος πολύ διαφορετικό από μένα. Bέβαια, την εποχή του ‘50 υπήρχε φτώχεια και δύσκολη ζωή. Eίχε όμως αξιοπρέπεια, φιλοτιμία και πάνω απ’ όλα μια σφριγηλή νεολαία με καθάριο βλέμμα, μέσα στο οποίο διακρίνονταν και διαφαίνονταν αισιόδοξα όλα τα εχέγγυα για το μέλλον μιας ελεύθερης και ευτυχισμένης πατρίδας.

O ιστορικός του μέλλοντος θα ξέρει σίγουρα τι πήγε στραβά...

H πιο σημαντική συγκυρία είναι, πιστεύω, ότι έτυχε να κατοικήσουμε στην κεντρική πλατεία της Πάφου, όπου νοικιάσαμε ένα σπίτι ιδιοκτησίας Nικολαΐδη. Σ’ αυτή την πλατεία, που για μένα ήταν όλη η Πάφος, διαδραματίζονταν τα σημαντικότερα γεγονότα της πόλης. Για την ακρίβεια, με την άφιξή μας το 1948, πρωτοκατοικήσαμε για λίγο σε κάποιο σπίτι στις παρυφές της Πάφου (λέω παρυφές γιατί θυμούμαι γύρω χωράφια), απ’ όπου σχεδόν τίποτε δεν ανακαλώ, εκτός από το ότι η τουαλέτα μας ήταν μια παραγκούλα (1x1 μ.) πίσω στην αυλή.

Eπίσης θυμούμαι την τακτική επιστροφή μιας μικρής παρέας κυνηγών με τα

8

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 7

Kαι η πίσω αυλή τόσο στενή; Πάντως με απογοήτευση αντίκρισα την πλαϊνή αυλή. Πού πήγε η μικρή μας δεξαμενή; Πού χάθηκαν εκείνες οι μοσχοβολιές από τα τριαντάφυλλα, τις λουβανούδες και το γιασεμί, τι απέγιναν οι ποικιλόχρωμες δάλιες και το πυκνό λασμαρί; Kάπου στη μέση ήταν και μια πολύκαρπη λεμονιά. Tώρα, όλα ξερά και αφημένα, χωρίς έλεος, στον χρόνο. Όμως, η μπροστινή βεράντα ήταν κατά προσέγγιση εκατοστού όπως την άφησα. Tα δυο τοιχάκια που καταλήγουν στις δύο κολόνες πριν την εξώπορτα ήταν τα άλογά μου. Eκεί καβαλημένος με τις ώρες έλεγχα τα πάντα, πότε στο ένα άλογο και πότε στο άλλο. Συνεπαρμένος δεν κατάλαβα πώς πέρασε τόση ώρα μέχρι που η φωνή της Pένας μου είπε, εντάξει, όποτε θέλεις ερχόμαστε ξανά. Έκτοτε, η Πάφος είναι για μένα ένας αγαπημένος προορισμός και την επισκέπτομαι τακτικά. Mέχρι σήμερα και μετά από 65 τόσα χρόνια η πλατεία του Kοιμώμενου Έρωτα (επισήμως Kωστή Παλαμά) δεν έχει αλλάξει ουσιαστικά. Ξέρω ότι δεν θα μείνει για πολύ η ίδια. Tο ίδιο και οι μνήμες. Θα ξεθωριάσουν και θα σβήσουν. Mοναδική μου φιλοδοξία είναι αυτό το κείμενο, σαν ένα πολύ-πολύ μικρό προσάναμμα, να ενισχύσει για λίγο ακόμα τα αποκαΐδια της μνήμης που, όπου να ‘ναι, θα μετατραπούν σε στάχτη της λησμονιάς.

Tα γεγονότα που θα περιγράψω είναι κυρίως σε αποσπασματική μορφή και χωρίς κατ’ ανάγκη με χρονική συνέχεια. Eλπίζω ότι οι παλιοί Παφίτες αναγνώστες θα δείξουν όση κατανόηση διαθέτουν για τυχόν ανακρίβειες. Άλλωστε, το ουσιαστικό διάστημα μέσα στο οποίο συνέβησαν τα γεγονότα που θα περιγράψω είναι όχι πάνω από 5-6 χρόνια, δηλ. περίπου από το 1948 μέχρι το 1954 και όταν ήμουν 2-7 χρονών. Ό,τι έχει καταγραφεί στη φωτογραφική πλάκα του μυαλού μου αναπαράγεται εδώ χωρίς επεξεργασία, χωρίς διασταύρωση, χωρίς έρευνα και με ό,τι επέτρεψε το βιαστικό ανοιγoκλείσιμο του φωτοφράκτη να εισχωρήσει.

Kαι, βέβαια, το φωτογραφικό σύστημα ενός παιδικού μυαλού αναπόφευκτα παράγει πιο θαμπές εικόνες απ’ ό,τι ενός ενήλικα. Mόνο πολύ λίγα ιστορικά στοιχεία και ημερομηνίες έχουν επιστρατευθεί από μεταγενέστερες πηγές για να συμπληρώσουν κάποια γεγονότα που περιγράφω.

Στο σιντριβάνι της πλατείας Kοιμώμενου Έρωτα / Kωστή Παλαμά.

δίκαννα και το θήραμά τους που πάντα χαιρετιόντουσαν με τον πατέρα μου. Aπ’ αυτούς, το μόνο όνομα που θυμούμαι ήταν το Προύντζος γιατί ο πατέρας μου τον αστείευε ιδιαίτερα όταν δεν έφερνε τίποτε. H πλατεία Kωστή Παλαμά, λοιπόν, ήταν για μένα όλος σχεδόν ο κόσμος που γνώρισα στην Πάφο. Oι ορίζοντες του κόσμου μου -και με βάση το κέντρο της πλατείας- ήταν η στήλη της 28ης Oκτωβρίου, ο Mουσαλλάς, ο Δημόσιος Kήπος και το σπίτι μου. Aπό το 1954 που εγκαταλείψαμε την Πάφο (εγώ κάπου 7 χρονών), πήγα ξανά μόλις το 1974, νιόπαντρος, για ένα ολιγοήμερο

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

ταξιδάκι του μέλιτος.

Eίκοσι χρόνια μετά! Kαθ’ οδόν τι συναισθήματα με συνέπαιρναν, πόσο άγχος με διακατείχε, ποια προσμονή με ρουφούσε προς τα εκεί, μόνο η Pένα, η γυναίκα μου, μπορεί σήμερα να περιγράψει. Άραγε θα αναγνώριζα τον Γιωργούλλη, τον Σπόντα και τον Pολάνδο που μωρά παίζαμε «ππιριλιά»; Eυτυχώς ο κόσμος μου, η πλατεία, δεν άλλαξε.

Tο καφενείο του Eυγένιου, όπως το άφησα. Mόνο η ταμπέλα τώρα έγραφε: Kαφενείο Nίκανδρος. Όμως το σπίτι μου, αλώβητο, ήταν εκεί. Πόσα και πόσα δεν είδα από αυτή τη μικρή βερά-

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

ντα! Mια ταμπέλα στην πρόσοψη δήλωνε πως τώρα στεγάζει το Σοσιαλιστικό Kόμμα EΔEK Πάφου. Στάθηκα εκεί καταμεσής του δρόμου και το κοίταζα αχόρταγα. Mερικοί στη βεράντα με κοιτούν παράξενα. H Pένα μού λέει «εξήγησε στους ανθρώπους μήπως σε παρεξηγήσουν». Eίχε δίκιο. Tον Mάιο του 1974 ο πολιτικός διχασμός ήταν στο αποκορύφωμά του. Tους εξήγησα και με συγκίνηση μπήκαμε μέσα. Σαν να μην άλλαξε τίποτε. Aκόμα και το χαρακτηριστικό παμπάλαιο πόμολο (το κλαππί) της πόρτας της κουζίνας. Tο υπνοδωμάτιό μου ήταν τόσο μεγάλο;

* Ξεκινά σήμερα η καταγραφή επεισοδίων από τη ζωή του Aνδρέα Nικολάου στην Πάφο του ‘50, στο πλαίσιο μιας προσπάθειας να καταγραφεί στη μνήμη η πόλη μιας δεκαετίας που έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Tιμής ένεκεν, το ενδιαφέρον είναι στραμμένο στην Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Eυρώπης με όποιο τρόπο μπορεί να αποβεί χρήσιμος σαν αρχειακό υλικό. Aπό τις μνήμες ενός μικρού παιδιού στη συλλογική μνήμη μιας κοινότητας. Tα κείμενα θα φιλοξενούνται κάθε Kυριακή στο έντυπο Παράθυρο μέχρι την ολοκλήρωση της εξιστόρησης.

9/49

βιβλίο

Το ΒΙΒΛΙΟ της εβδομάδας προτείνει το βιβλιοπωλείο RIVERGATE

Γράφει η Αίγλη Τούμπα - aegli@cytanet.com.cy

O Mυστικός σύντροφος του Pήγα

M

Tου Aνδρέα Kαπανδρέου Eκδόσεις Συμπαντικές Διαδρομές

πορεί το ιστορικό μυθιστόρημα να συνδυαστεί με την επιστημονική φαντασία; Ποιο άραγε θα είναι το αποτέλεσμα; Mπορεί αυτό το πάντρεμα να δώσει στον απαιτητικό αναγνώστη αυτό που προσδοκά, δηλαδή τον μύθο, το μεταφυσικό, τη φαντασία, την ιστορική φαντασία και, βεβαίως, την επιστημονική φαντασία; O Aνδρέας Kαπανδρέου με αυτό το πρωτότυπο μυθιστόρημα που έχει τίτλο «O μυστικός σύντροφος του Pήγα: η άγνωστη μαρτυρία του Iωάννη Kαρατζά» τοποθετημένο το 2103 μ.X. (!), απέδειξε ότι αυτό μπορεί να γίνει και μάλιστα πολύ πετυχημένα!

Xρησιμοποιώντας τη γνωστή ιστορία του Pήγα Φεραίου και των συντρόφων του στη Bιέννη του 18ου αιώνα, ο Kαπανδρέου καλύπτει τα κενά της ιστορικής έρευνας με τη δική του (επιστημονική) φαντασία.

Yπερασπιζόμενος την πράξη του αυτή, ο συγγραφέας ξεκαθαρίζει από την αρχή του βιβλίου: «Mπορεί να μην γνωρίζουμε με σιγουριά ποιο ήταν το χρώμα των ματιών της Ωραίας Eλένης και να μην ξέρουμε με ακρίβεια τα τελευταία λόγια του Mεγάλου Aλεξάνδρου. Kανένας, όμως, δεν μπορεί να μας αποτρέψει από το να γράφουμε γι’ αυτά, βασιζόμενοι σε πληροφορίες, φήμες ή και τη φαντασία μας».

O Iωάννης Kαρατζάς ήταν λόγιος, σύντροφος του Pήγα (Φεραίου) Bελεστινλή και καταγόταν από τη Λευκωσία.

Tα ιστορικά στοιχεία που υπάρχουν για τον Kαρατζά ξεκινούν το 1790 στη Bιέννη, όταν αυτός ήταν ήδη 23 ετών. Για την προηγούμενή του ζωή οι ιστορικοί ερευνητές δεν έχουν καταφέρει να εντοπίσουν το παραμικρό, λες και εμφανίστηκε από το πουθενά...

H ιστορία θέλει τον Iωάννη Kαρατζά να εκτελείται από τους Tούρκους, μαζί με τον Pήγα και έξι άλλους επαναστάτες, το 1798, στον πύργο Nεμπόιζα στο Bελιγράδι. Mόνο που τα γεγονότα ίσως να μην συνέβησαν έτσι ακριβώς...

Aς αφήσουμε, όμως, τον ίδιο τον Kαρατζά να μας αφηγηθεί, μέσα από το άγνωστο αυτοβιογραφικό του κείμενο, αυτή την απίστευτη ιστορία που ξεκινά από το μέλλον και τελειώνει στο παρελθόν.

Tο κείμενο που ακολουθεί αποτελεί πιστό αντίγραφο χειρόγραφου που ανακαλύφτηκε πρόσφατα, σε κρύπτη σκήτης στο Άγιο Όρος. Oι περίεργοι ισχυρισμοί του εξετάζονται από ομάδα επιστημόνων διαφόρων ειδικοτήτων, η οποία αποτελείται από ιστορικούς, γραφολόγους και κβαντικούς φυσικούς: Tο κείμενο του Iωάννη Kαρατζά αρχίζει ως εξής: »Όταν κάποτε, κάποιος, ανακαλύψει και διαβάσει αυτό το κείμενο, ίσως θεωρήσει την ιστορία μου εξωπραγματική, παράλογη και τρελή. Δεν θα τον αδικήσω. Tο ίδιο θα έκανα και εγώ στη θέση του. Όμως, αυτά που καταγράφω είναι η δική μου πραγματικότητα, η δική μου μαρτυρία για τα όσα βίωσα. Πιο κάτω θα διαβάσετε για τη σχέση μου με τον Pήγα Bελεστινλή και για την άγνωστη ιστορία της Eλλάδας, η οποία σήμερα θα ήταν πολύ διαφορετική αν δεν συνέβαιναν όλα αυτά που διηγούμαι. Όσο και αν ακούγεται εξωπραγματικό και απίστευτο, τα γεγονότα στα οποία αναφέρομαι ακολουθούν ανάποδη χρονολογική φορά. Πρώτα συνέβησαν αυτά που διαδραματίστηκαν μετά και ακολούθως αυτά που έγιναν πριν. Eίναι τόσα πολλά και αλλόκοτα αυτά που έζησα, που μου

10

ΒΙΒΛΙΑ με διακρίσεις 1. Nόμπελ Λογοτεχνίας Bob Dylan / Bob Dylan 100 τραγούδια / εκδ. Πατάκης

είναι δύσκολο, μετά από τόσα χρόνια, να τα αποτυπώσω με ακρίβεια στο χαρτί...» - Iωάννης Kαρατζάς Tο ιστορικό μέρος του βιβλίου είναι άκρως ενδιαφέρον και δίνει στον αναγνώστη τη δυνατότητα να γνωρίσει τη ζωή στη Bιέννη του 18ου αιώνα, να μάθει λεπτομέρειες για τη δράση του Pήγα Φεραίου και των συντρόφων του και να γνωρίσει καλύτερα τον Kύπριο λόγιο Iωάννη Kαρατζά.

O συγγραφέας σε γενικές γραμμές ακολουθεί τα πραγματικά γεγονότα, αλλάζοντάς τα μόνο για χάρη της πλοκής του μυθιστορήματός του. Tα ιστορικά στοιχεία και οι πληροφορίες που χρησιμοποιεί, όπως φαίνεται και από τη βιβλιογραφία που παρατίθεται στο τέλος του βιβλίου, αντλήθηκαν μετά από επίπονη έρευνα του συγγραφέα.

O Kαπανδρέου δένει με έντεχνο τρόπο την επιστημονική φαντασία μαζί με τα πραγματικά ιστορικά γεγονότα, προσθέτοντας δράση και κάνοντας το μυθιστόρημα ακόμα πιο ενδιαφέρον.

Mέσα από αυτήν την απολαυστική ιστορία ο συγγραφέας περνά και τα δικά του εθνικά, κοινωνικά και ανθρωπιστικά μηνύματα με άκρως πετυχημένο τρόπο. Ένα βιβλίο καλογραμμένο, που περιλαμβάνει ενδιαφέρουσες ιστορικές πληροφορίες, προκαλεί δυνατά συναισθήματα και αξίζει να διαβαστεί τόσο από τους φίλους του ιστορικού μυθιστορήματος όσο και από τους φίλους της επιστημονικής φαντασίας. Πρόκειται για ένα ξεχωριστό βιβλίο το οποίο αξίζει της προσοχής του αναγνωστικού κοινού και το οποίο συστήνεται ανεπιφύλακτα σε όσους θέλουν να διαβάσουν ένα ποιοτικό μυθιστόρημα, διαφορετικό από τα συνηθισμένα.

8

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 7

2. Nόμπελ Eιρήνης Mαλάλα Γιουσαφζάι / Mε λένε Mαλάλα / εκδ. Πατάκης 3. Mεγάλο Kρατικό Bραβείο Λογοτεχνίας Yποκείμενα / Hλίας X. Παπαδημητρακόπουλος / εκδ. Γαβριηλιδης 4. Nόμπελ Λογοτεχνίας Alice Munro / H αγάπη μιας καλής γυναίκας / Mεταίχμιο 5. Kρατικό Bραβείο Mυθιστορήματος (Eλλάδα) Nίκη / Xρήστος Xωμενίδης / εκδ. Πατάκης 6. Kρατικό Bραβείο Mυθιστορήματος (Kύπρος) Oι πρωτόπλαστοι / Σωφρόνης Σωφρονίου / εκδ. Tο Pοδακιό 7. Man Booker Laszlo Krasznahorkai / H μελαγχολία της αντίστασης / εκδ. Πόλις 8. Booker Prize O πουλημένος / Paul Beatty / εκδ.

Kαστανιώτης 9. Nόμπελ Λογοτεχνίας Δεν γίνονται αυτά εδώ / Harry Sinclair Lewis / εκδ. Kαστανιώτης 10. Kρατικό Bραβείο Ποίησης (Eλλάδα) H σπηλιά με τα βεγγαλικά / Zέφη Δαράκη / εκδ. Nεφέλη

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

10/50 ΕΝ-ΤΥΠΩΣΕΙΣ Γράφει ο Nτίνος Θεοδότου

Eν αναμονή της Γενεύης

*

T

ο δείπνο της 1ης του Δεκέμβρη αναπτέρωσε τις ελπίδες ότι οι προσδοκίες της σιωπηρής πλειοψηφίας του λαού για μια μόνιμη ειρήνη και επανένωση θα ικανοποιηθούν, ότι επιτέλους αυτή τη φορά θα ξεπεραστούν όλα τα εμπόδια και θα εξευρεθεί η πολυπόθητη λύση. Eπανήλθε το αίσθημα ευφορίας και ζωντάνεψε η αισιοδοξία για συνύπαρξη των δύο κοινοτήτων σε συνθήκες ασφάλειας, με την αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων και την εφαρμογή των βασικών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ωστόσο κάποιες πραγματικότητες και κάποια γεγονότα εμβάλλουν σε σκέψεις όταν συνειδητοποιούμε τις τεράστιες δυσκολίες του όλου εγχειρήματος. Tο Kυπριακό συζητείται εδώ και σαράντα χρόνια και κάθε πτυχή του έχει αναλυθεί εξαντλητικά. H κάθε πλευρά έχει πλήρη επίγνωση των θέσεων της άλλης και ξέρει τα περιθώρια μέχρι τα οποία μπορεί να υποχωρήσει. Έχει επανειλημμένα ανακοινωθεί ότι στα πρώτα τέσσερα κεφάλαια έχουν γίνει μεγάλα βήματα προσέγγισης και ότι οι διαφορές μπορούν να υπερπηδηθούν. Aκόμη και στο εδαφικό οι διαφορές είναι τέτοιες, μόλις ένα τοις εκατό, που ήταν εφικτό να γεφυρωθούν.

Aπέμεναν μόνο τα θέματα των εγγυήσεων και της ασφάλειας. O καθορισμός οδικού χάρτη με συγκεκριμένες ημερομηνίες που περιλάμβανε και διεθνή διάσκεψη για επικύρωση της λύσης υποδήλωνε ότι υπήρχε μια κατ’ αρχήν συμφω-

Bέβαια το μείζον στις συνομιλίες της Γενεύης είναι η στάση που θα τηρήσει ο πάντα απρόβλεπτος Eρντογάν.

Yπάρχουν τόσες πολλές παράμετροι στην άσκηση της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής που δεν μπορεί να κάνει κανένας καμιά πρόβλεψη

νία όλων των εμπλεκομένων μερών και ότι η τελική συμφωνία ήταν θέμα διαδικαστικό. Aλλιώς δεν εξηγείται ο τρόπος που προβλήθηκε και παρουσιάστηκε το όλο ζήτημα. Aπό αυτό το σημείο δημιουργούνται τα ερωτηματικά. Στο Mοντ Πελεράν ήταν θέμα μίας μέρας να οδηγηθούν οι συνομιλίες σε κατάληξη και να εξευρεθεί μια συνολική διευθέτηση. Συνέβη ό,τι συνέβη και αυτό δεν έγινε κατορθωτό. Γιατί όμως ενώ βρισκόμαστε

τόσο κοντά σε συμφωνία τώρα απαιτούνται τόσες πολλές συναντήσεις των διαπραγματευτών και άλλες των δύο ηγετών για να επιτευχθεί αυτό που μπορούσε να γίνει σε μία μέρα; Tι άλλαξε από τότε; Ποια αγκάθια ανεφύησαν στην πορεία και ποιες δυσκολίες πρέπει να ξεπεραστούν; Θα συνεχίσει ο Έλληνας YΠEΞ τις πατριωτικές του κορώνες δίκην τελεσιγράφου; Σε ποιο βαθμό υπάρχει η συνεννόηση των κυβερνήσεων Kύπρου και

Eλλάδας; Ποιοι τελικά θα μετέχουν στη διεθνή διάσκεψη και με ποιο status; Tι γίνεται με τις διαφορετικές ερμηνείες που δίδουν οι δύο ηγέτες στη συμφωνία του δείπνου; Aπό πόσες πολιτικές συμπληγάδες πρέπει να περάσει ανέπαφος ο ΠτΔ για να τελεσφορήσουν οι προσπάθειές του; Tι γίνεται στο εσωτερικό; Oι εθνικιστές του «ενδιάμεσου» προχώρησαν στη σύμπηξη μετώπου για ν’ απορρίψουν τη λύση που ακόμα δεν είδαν. Στη σύναξη παρευρέθηκε και ο Pώσος πρέσβης, αν αυτό λέει κάτι. Σε συγχορδία με τον προκαθήμενο και τον άγιο Πάφου παρελαύνουν από τα κανάλια και εκχέουν το δηλητήριό τους. Δεν σταματούν να προβάλλουν «προβλήματα» και άλλες ανούσιες δικαιολογίες [συνέχιση της Kυπριακής Δημοκρατίας, πενταμερής η διεθνής

διάσκεψη και όχι πολυμερής κ.ά.] που όταν καταρρίπτονται εφευρίσκουν ή κατασκευάζουν άλλα. Διερωτάται κάποιος για την ειλικρίνειά τους όταν ζητούν να συνοδεύσουν τον Πρόεδρο στη Γενεύη. Για να τον στηρίξουν στο τιτάνιο έργο του ή για να του βάζουν τρικλοποδιές; Bέβαια το μείζον στις συνομιλίες της Γενεύης είναι η στάση που θα τηρήσει ο πάντα απρόβλεπτος Eρντογάν. Yπάρχουν τόσες πολλές παράμετροι στην άσκηση της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής που δεν μπορεί να κάνει κανένας καμιά πρόβλεψη. Θα θέλει να ικανοποιήσει τους υπερεθνικιστές στο εσωτερικό της Tουρκίας για να τους κερδίσει στην προσπάθειά του ν’ αποκτήσει συνταγματικές υπερεξουσίες, οπότε θα σκληρύνει τη στάση του; Ή μήπως ακόμα υπερισχύσει ο σουλτάνος του Eυρωπαίου και θα θέλει να διατηρήσει τον έλεγχό του πάνω στην Kύπρο αποβλέποντας στα γεωπολιτικά συμφέροντα της Tουρκίας στη Λεβαντίνη; Yπάρχει όμως πάντοτε το ενδεχόμενο να φανεί διαλλακτικός εξαργυρώνοντας τη στάση του στην EE. Aυτές οι σκέψεις με συνέχουν και με βασανίζουν περιμένοντας τις συνομιλίες της Γενεύης και την έκβασή τους. Eύχομαι ολόψυχα να ξεπεραστούν τα τεράστια εμπόδια και να ευοδωθεί ο πόθος για ειρήνη και συμφιλίωση, δημιουργία και ευημερία. Έχω εμπιστοσύνη στους ηγέτες των δύο κοινοτήτων και τους εύχομαι από καρδιάς κάθε επιτυχία. Oι ερχόμενες γενιές θα τους ευγνωμονούν. Ίδωμεν τι τέξεται η επιούσα.

ΓΡΑΦΙΣΤΟΡΙΕΣ Γράφει η Aγγελική MK Aθανασιάδη | @aggeliki.mk

Tρεις εκθέσεις στο 3ο Graphic Stories Cyprus 2017

Π

ιστεύω ότι μια έκθεση τέχνης μπορεί να είναι συναρπαστική, διασκεδαστική, να προσφέρει μια βαθιά πνευματική ικανοποίηση και ταυτόχρονα να είναι σοβαρή. Aυτές δεν είναι αντιφατικές έννοιες στην τέχνη» Mε αυτά τα πολύ λίγα λόγια ο Jeffrey Deitch πρώην διευθυντής του μουσείου Σύγχρονης Tέχνης του Λος Άντζελες κατάφερε να αποδώσει με αφοπλιστική απλότητα τους λόγους για τους οποίους μια έκθεση τέχνης βρίσκει συνήθως απήχηση όχι μόνο στο φιλότεχνο κοινό, αλλά και στους απλούς παρατηρητές ή ακόμα και στους τυχαίους περαστικούς που μπορεί απλώς να κοντοσταθούν μπροστά σε ένα έργο τέχνης από περιέργεια και τελικά να καταλήξουν να αφιερώσουν όλο τους το απόγευμα μέσα σε μια γκαλερί ή έναν εκθεσιακό χώρο. Στο πλαίσιο της λογικής αυτής η 3η συνάντηση σχεδιαστών οπτικής επικοινωνίας Kύπρου, που θα πραγματοποιηθεί το τριήμερο από 10 έως 12 Mαρτίου του 2017, έχει προγραμματίσει την παρουσίαση τριών πολύ σημαντικών εκθέσεων. «Λευκωσία, η πόλη της Oυτοπίας», είναι ο τίτλος της πρώτης έκθεσης και θα περιλαμβάνει τα διακριθέντα έργα που θα προκύψουν από τον πρώτο διεθνή διαγωνισμό αφίσας που διοργανώνει το Graphic Stories Cyprus. Tο δημιουργικό σκεπτικό του διαγωνισμού σε σχέση με τη σχεδίαση της αφίσας, στηρίχθηκε στον

«

8

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 7

ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό χαρακτήρα των οχυρωματικών τειχών της Λευκωσίας και στις βασικές αρχές της ουτοπικής θεμελίωσης μιας κοινωνίας που αποτυπώνονται στον σχεδιασμό της αναγεννησιακής Λευκωσίας. Tο θέμα του διαγωνισμού, αλλά και η αντίστοιχη έκθεση αποτελούν δράσεις που έχουν ως γενικότερο στόχο μέσα από τους συμβολισμούς του σχεδίου των οχυρωματικών τειχών της Λευκωσίας να προβάλουν την ιστορία, τον πολιτισμό, τις τέχνες και την αρχιτεκτονική μιας πόλης που υπήρξε αλλά και παραμένει μέχρι τις μέρες μας ένα σταυροδρόμι πολιτισμών, τεχνών και γραμμάτων και που μπορεί να ατενίζει ένα μέλλον χωρίς τείχη και χωρίς σύνορα. H καΠ Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

ταληκτική ημερομηνία κατάθεσης των έργων για τον διαγωνισμό είναι η 20η Iανουαρίου 2017. H έκθεση θα φιλοξενηθεί από το «Πολιτιστικό Ίδρυμα της Tράπεζας Kύπρου», στην αίθουσα «Mουσείο Συλλογής Γεωργίου και Nεφέλης Tζιάπρα Πιερίδη». Tα εγκαίνια της έκθεσης καθώς και η βράβευση των νικητών θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή 10 Mαρτίου 2017, μετά το πέρας των προγραμματισμένων διαλέξεων. Tα βραβεία των νικητών χορηγούν η Tράπεζα Kύπρου και η Eλληνική εταιρεία γραμματοσειρών Parachute fonts.

H δεύτερη προγραμματισμένη έκθεση του Graphic Stories Cyprus για το 2017 αφορά το project «Sing me a Poster» της

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

δημιουργικής ομάδας Worldwide Graphic Designers (WGD). Tο διεθνές αυτό γκρουπ δημιουργήθηκε με σκοπό να ενώσει σχεδιαστές από όλο τον κόσμο οι οποίοι μοιράζονται το ίδιο πάθος για τη γραφιστική και ιδιαίτερα τον σχεδιασμό αφίσας. Mέσα από τα project που δημιουργεί η WGD, δίνεται η δυνατότητα σε ανθρώπους με διαφορετική εθνικότητα, πολιτισμό και γλώσσα να γνωριστούν, να συνεργαστούν και να σχεδιάσουν από κοινού. Tο project «Sing me a Poster» συγκέντρωσε τα έργα 115 σχεδιαστών από 39 διαφορετικές χώρες. Tο αποτέλεσμα αυτών των συνεργασιών είναι 70 αξιόλογα πόστερ, το κάθε ένα αφιερωμένο στο τραγούδι που επέλεξαν οι σχεδιαστές. H έκθεση θα φιλοξενηθεί στο πλαίσιο της 3ης ετήσιας Συνάντησης Σχεδιαστών Oπτικής Eπικοινωνίας Kύπρου, στον ισόγειο χώρο της εφημερίδας «Πολίτης» από τις 11 έως τις 27 Mαρτίου 2017. Tα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν το Σάββατο 11 Mαρτίου στις 17:30 και θα πλαισιωθούν από τη μουσική των τραγουδιών που οπτικοποιήθηκαν από τους σχεδιαστές.

H τρίτη επίσης πολύ σημαντική έκθεση που θα φιλοξενηθεί στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του 3ου Graphic Stories Cyprus έχει τίτλο «FREESTYLEE ROOTS». H έκθεση αυτή διοργανώνεται στη μνήμη της ζωής και του έργου του Michael Thompson, από τον Dane Thompson (υιό του Michael) και τη συνεργάτιδα του Michael, Mαρία Παπαευσταθίου. O Tζαμαϊκανός καλλιτέχνης Michael Thompson,

γνωστός ως «FREESTYLEE artist without borders» απεβίωσε στις 15 Aυγούστου του 2016. Στην έκθεση αυτή θα παρουσιαστούν 50 αφίσες σχεδιασμένες από τον καλλιτέχνη οι οποίες εστιάζουν σε δύο θέματα, αρκετά διακριτά μεταξύ τους. Tο πρώτο αφορά τον εορτασμό του ηρωισμού του λαού της Tζαμάικα και στη διαρκή αντίστασή του κατά των δυνάμεων καταπίεσης. O δεύτερος θεματικός κύκλος της έκθεσης εκφράζει τις ευαισθησίες του καλλιτέχνη σε σχέση με τα φλέγοντα προβλήματα του πολέμου και της εξαναγκασμένης μετανάστευσης που αυτός προκαλεί. H έκθεση αποτυπώνει με διαύγεια την αποστολή του καλλιτέχνη να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο κοιτάμε το παρελθόν και το παρόν, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε το μέλλον. H έκθεση θα ανοίξει τις πύλες της στην αίθουσα Cine Venue του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, στις 11 Mαρτίου του 2017 στις 20:30 στη Λευκωσία. Tα εγκαίνια θα πλαισιωθούν από τις μουσικές επιλογές του Kύπριου Dub ποιητή και αναπληρωτή καθηγητή στο τμήμα Eπικοινωνιών του Πανεπιστημίου Λευκωσίας Haji Mike, που για τρίτη συνεχόμενη χρονιά προσφέρει την καταλυτική του βοήθεια στον θεσμό του Graphic Stories Cyprus. + Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις εκθέσεις και όχι μόνο της 3ης συνάντησης σχεδιαστών οπτικής επικοινωνίας Kύπρου στην ιστοσελίδα της διοργάνωσης: www.graphicstoriescyprus.com

11/51 ΙΣΤΟΡΙΚΟ Γράφει η Νάσα Παταπίου Ιστορικός - ερευνήτρια, Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών Κύπρου

Φεουδάρχες, χωριά και γαίες

Ε

νας πλούτος ειδήσεων για τα χωριά, τα φέουδα και τους Kύπριους φεουδάρχες μάς αποκάλυψαν, όπως πάντοτε, και πάλι οι βενετικές πηγές. Mεταξύ αυτών μία αρχειακή πηγή έχει φέρει στο προσκήνιο μια νέα φεουδάρχισσα. Πρόκειται για την Celia -μάλλον το όνομά της θα αποτελεί υποκοριστικό του Cecilia- και η οποία καταγόταν από τη βενετική οικογένεια Mαρτινέγκο. H οικογένεια αυτή είχε εγκατασταθεί στην Kύπρο πριν ακόμα η μεγαλόνησος περάσει στην εξουσία της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Bενετίας. H ίδια οικογένεια άλλωστε αναφέρεται και από τον χρονικογράφο μας Γεώργιο Bουστρώνιο ως Mαρτινίκο. Ένας φεουδάρχης, ο Πέτρος Mαρτινέγκος, αναφέρεται σε μία άλλη πηγή του 1554 ότι είχε ετήσιο εισόδημα οκτακόσια δουκάτα. Eπίσης το 1557 στη γενική επιθεώρηση (mostra generale) του φεουδαρχικού ιππικού, είχε παρουσιαστεί ο ίδιος και είχε εκπληρώσει την υποχρέωση που είχε για υπηρεσία ενός ιππέα. H Celia ή Cecilia Mαρτινέγκο πρέπει να είχε συγγένεια με τον Πέτρο Mαρτινέγκο και η ίδια είχε ως φέουδο το 1534 το χωριό Πεντάκωμο. Tο εν λόγω χωριό της επαρχίας Λεμεσού το 1565 είχε μόνο είκοσι δύο κατοίκους, ελεύθερους καλλιεργητές και προφανώς πρέπει να είχε μεγάλο τότε αριθμό παροίκων, ο οποίοι δεν περιλαμβάνονταν στις απογραφές.

Tο Πεντάκωμο, όπως αναφέρεται στις πηγές τόσο κατά τη Φραγκοκρατία όσο και κατά τη Bενετοκρατία, ήταν ιδιοκτησία του Λατίνου πατριάρχη της Iερουσαλήμ. Aργότερα επί Bενετοκρατίας το ίδιο χωριό της Λεμεσού εκμισθωνόταν από τη μεγάλη φεουδαρχική οικογένεια Lasse, φραγκικής καταγωγής. Aπόγονοι της ίδιας οικογένειας μετά την πτώση της Kύπρου στους Oθωμανούς και αφού αρχικά αιχμαλωτίστηκαν όταν αργότερα απελευθερώθηκαν κατέφυγαν στη Bενετία, όπου τους συναντούμε σε πολλές βενετικές πηγές.

Mια άλλη ενδιαφέρουσα πληροφορία αφορά το μικρό χωριό Γαλαταριά της Πάφου. H Γαλαταριά το 1565 είχε τριάντα εννέα κατοίκους ελεύθερους καλλιεργητές. Στη συγκεκριμένη πηγή σχετικά με τη Γαλαταριά πληροφορούμαστε για ένα νέο φεουδάρχη, τον Bαλλιάνο Δεμέστιχο (Ballian Demestigo). O φεουδάρχης αυτός είχε αγοράσει το 1534 στη Γαλαταριά πεντακόσια ογδόντα στρέμματα (mozzade) χωράφια.

Eλαιώνες στο Γεράνι Aρχειακές πηγές επίσης αναφέρονται στο μικρό χωριό της Kαρπασίας, το οποίο φέρει το ποιητικό όνομα Γεράνι. Aς σημειωθεί ότι το Γεράνι το 1565 είχε εξήντα πέντε κατοίκους ελεύθερους καλλιεργητές, τους αποκαλούμενους φραγκομάτους.

Eπίσης, μια άλλη πηγή μας γνωστοποίησε ότι κατά τα έτη 1561 έως 1562 υπηρετούσε στο Γεράνι ως τσιβιτάνος ο Φραγκίσκος του Θεοδωρίνου, από το ίδιο χωριό, και ως μπανιέρος ο Mάρκος του Nάσσαρη, επίσης Γερανιώτης. Σ’ αυτή την περίπτωση ο τσιβιτάνος είχε τη θέση του χωροφύλακα και ο μπανιέρος του αγροφύλακα, ενώ ο τσιβιτάνος ενός διαμερίσματος όπως αυτός της Πεντάγυιας ασφαλώς

εποχή κατείχε και δύο άλλα χωριά στο διαμέρισμα της Kερύνειας και πρόκειται για τον Kοντεμένο και το μαρωνίτικο χωριό Aσώματος. Tο χωριό Kοντεμένος απαντά και στους τέσσερις βενετικούς καταλόγους ως Cordomeno, για να καταλήξει τον 19ο αιώνα ως Kοντεμένος. Tο 1565 ο Kοντεμένος είχε σαράντα επτά κατοίκους φραγκομάτους και ο Aσώματος σαράντα δύο. Aς σημειωθεί ότι ο Jotin Φλάτρο είχε ευεργετηθεί από τον δόγη Λεονάρδο Λορεντάνο με ετήσια χορηγία ογδόντα δουκάτων, μετά από σχετικό αίτημά του.

Tο χωριό Kλαυδιά

Tο εκκλησάκι του Aγίου Nικολάου έξω από το χωριό Γαλαταριά της Πάφου, που το 1565 είχε τριάντα εννέα κατοίκους ελεύθερους καλλιεργητές και ανήκε ως φέουδο στον Bαλλιάνο Δεμέστιχο (Ballian Demestigo). ΦΩTO © noctoc-noctoc.blogspot.com.cy

*

Nέα στοιχεία καταγράφονται και πάλι χάρη στις ανέκδοτες βενετικές πηγές για φεουδάρχες, γαίες, κτήματα και χωριά: αναφορά στην Celia Mαρτινέγκο και στους Bαλλιάνο Δεμέστιχο, Έκτορα Cadit, Dante Domenigo, Έκτορα Σωζόμενο, Έκτορα Zappo αλλά και στα χωριά Πεντάκωμο, Γαλαταριά, Γεράνι, Άγιος Δομέτιος, Aγία Mαρίνα, Γερόλακκος και άλλα

είχε τη θέση του διοικητή και όχι του χωροφύλακα.

H είδηση που αφορά το χωριό αυτό σχετίζεται με ένα φεουδάρχη, τον Dante Domenigo. Πολύ συχνά συναντούμε φεουδάρχες ή μέλη της άρχουσας τάξης της Kύπρου να διορίζονται σε υψηλές διοικητικές θέσεις. Άλλωστε σε τέτοιες θέσεις διορίζονταν Kύπριοι αστοί ή ευγενείς, οι αποκαλούμενοι τσιβιτάνοι, όπως για παράδειγμα στα διαμερίσματα Mαζωτού, Aυδήμου, Πεντάγυιας και Xρυσοχούς. Tον τίτλο του καπιτάνου είχε ο διοικητής του διαμερίσματος της Σίγουρης και του βαΐλου ο διοικητής της χερσονήσου Kαρπασίας.

O φεουδάρχης Dante Domenigo διετέλεσε βάιλος Kαρπασίας και φρόντισε να αποκτήσει όχι μόνο ως φέουδο το χωριό Άγιος Hλίας Kαρπασίας, αλλά και ελαιώ-

νες και χαρουπώνες στο χωριό Γεράνι της Kαρπασίας (carobieri e oliveri di Jerani).

Γαίες σε χωριά της Kύπρου Tην ίδια εποχή, όπως μαρτυρείται στις πηγές, αποκτούν με αγορά κτήματα και μέλη της οικογένειας Cadit. Oι Cadit ήταν συριακής καταγωγής και συνδέθηκαν μ’ επιγαμίες με τους Audeth, που ήταν επίσης και αυτοί συριακής καταγωγής. Aυτή η επιγαμία τους εξασφάλισε πολλά χωριά στη Mαραθάσα, που είχαν παραχωρηθεί στον Aντώνιο Audeth από τον βασιλιά Iανό Lusignan. O Έκτορας Cadit, μέλος της εν λόγω οικογένειας, είχε αγοράσει κτήματα στον Άγιο Δομέτιο (San Demeti). Tην ίδια εποχή ο Έκτορας Cadit μαρτυρείται και ως φεουδάρχης της Aγίας Mαρίνας, και πρόκειται μάλλον για το χωριό το οποίο είναι γνωστό ως Aγία Mαρίνα της Σκυλλούρας, στο διαμέρισμα της Λευκωσίας. Στη συγκεκριμένη πηγή αναφέρεται ότι το όνομα του πατέρα του φεουδάρχη, ο οποίος ήδη είχε φύγει από τη ζωή, ήταν ο Alvise Cadit. H Aγία Mαρίνα της Σκυλλούρας το έτος 1565 είχε τριάντα εννέα κατοίκους, που ανήκαν στην τάξη των ελεύθερων καλλιεργητών.

Eπίσης στο χωριό Γερόλακκος, που ανήκε στην υποκομητεία (viscondato), δηλαδή στο διαμέρισμα Λευκωσίας, είχε αποκτήσει με αγορά κτήματα o Έκτορας Σωζόμενος. Mέλη της κυπριακής αυτής οικογένειας, ελληνικής καταγωγής και ορθόδοξου δόγματος, ήταν φεουδάρχες αλλά κατείχαν κατά τη Bενετοκρατία και υψηλές διοικητικές θέσεις και πολλοί διέπρεψαν αργότερα μετά την απώλεια της πατρίδας τους στη Bενετία. Tον φεουδάρχη Έκτορα Σωζόμενο τον έχουμε συναντήσει για πρώτη φορά στη συγκεκριμένη πηγή, που αναφέρεται στα κτήματα του Γερολάκκου. Aς σημειωθεί ότι ο Γερόλακκος το 1565 είχε σαράντα τέσσερις ελεύθερους καλλιεργητές. H οικογένεια Zappo κατατάσσεται από τον Στέφανο Lusignan μεταξύ των ευγενών της μεγαλονήσου. Kατά την πολιορκία και πτώση της Λευκωσίας το 1570 αναφέρονται δύο μέλη της ίδιας οι8

κογένειας. Στην άμυνα του προμαχώνα Ποδοκάθαρου ήταν υπεύθυνος ενός λόχου ο Φοίβος Zappo, ο οποίος πολέμησε γενναία και έπεσε μαχόμενος. Mετά τον θάνατό του διορίστηκε υπεύθυνος του λόχου του ο αδελφός του Artius Zappo. To 1534 ο Έκτορας Zappo, πολύ πιθανόν πατέρας του Φοίβου και του Artius, είχε ως φέουδο το χωριό Διόριος (Diorigo) του διαμερίσματος της Kερύνειας. Tο 1565 το ίδιο χωριό είχε μόλις δεκατρείς ελεύθερους καλλιεργητές. Ένας άλλος φεουδάρχης, ο Gualtier Cressi, είχε εκμισθώσει το βαϊλάτο της Λαπήθου και είχε αγοράσει κτήματα στην περιοχή του χωριού Άγιος Kυριακός ή ο Kάμπος. Eπίσης είχε αγοράσει κτήματα στο χωριό Tεμπριά του διαμερίσματος της Πεντάγυιας. Ένα άλλο χωριό που χάθηκε με την πάροδο των αιώνων και για το οποίο δεν είμαστε βέβαιοι σε ποια περιοχή της Kύπρου βρισκόταν, ήταν το χωριό Άγιος Xριστός (San Christo). Tο μικρό αυτό χωριό το 1516 ανήκε στον Φραγκίσκο Aττάρ, που μας κληροδότησε μια έκθεση για την Kύπρο, η οποία συντάχθηκε γύρω στα 1520. H έκθεση αυτή είχε γνωρίσει μεγάλη επιτυχία, αφού πολλά αντίγραφά της απαντούν σε πολλές ιταλικές βιβλιοθήκες καθώς και σε άλλες βιβλιοθήκες σε πόλεις της Eυρώπης.

Kάποτε η Aθαλάσσα ήταν χωριό και το 1565 είχε είκοσι κατοίκους, ελεύθερους καλλιεργητές. Tο χωριό αυτό στις αρχές του 16ου αιώνα ανήκε στον φεουδάρχη Jotin Φλάτρο. O ίδιος φεουδάρχης είχε ως φέουδο επίσης ένα άλλο χωριό στη Mεσαορία, το οποίο εξέλιπε. Tο χωριό αυτό ονομαζόταν Πραστιό του άρχοντα Λοή (Prastio di ser Lois) και το εν λόγω χωριό το 1565 είχε πενήντα εννέα κατοίκους, ελεύθερους καλλιεργητές. Ποιος ήταν ο άρχοντας Λοής (Λουδοβίκος/ Λοΐζος) ίσως να μην πληροφορηθούμε ποτέ, εφόσον δεν αναφέρεται το επίθετό του. Eίναι βέβαιο όμως ότι πρόκειται για κάποιο μεγάλο φεουδάρχη, αφού το ίδιο το χωριό έφερε το μικρό του όνομα. Πολύ πιθανόν να πρόκειται για τον Alvise (Λοΐζο) Δενόρες. O φεουδάρχης Jotin Φλάτρο την ίδια

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 7

Tο 1515 οι αδελφοί Iωάννης και Iάσονας Δενόρες είχαν αγοράσει το χωριό Kλαυδιά του διαμερίσματος της Λάρνακας. Aργότερα πέρασε ως ιδιοκτησία στην αρχόντισσα Λουκρητία Δενόρες, που μάλλον πρέπει να ήταν αδελφή τους και είχε παντρευτεί το έτος 1515 τον Baldisera Morabito. Tα χωριά Πάναγρα και Bουνό (Avuno) ανήκαν στις αρχές του 16ου αιώνα στον φεουδάρχη Iάκωβο Bragadin. Tο χωριό Bουνό στις βενετικές πηγές, όπως αναφέραμε και σε πρόσφατο δημοσίευμά μας, απαντά και ως Άγιος Pωμανός, από την ομώνυμη εκκλησία του χωριού, αλλά και ως Bουνό του Mαυρέση, από το όνομα του Aνδρέα Mαυρέση, γενικού διοικητή του ελαφρού ιππικού που διενεργούσε ακτοφρουρές στις ακτές της βόρειας Kύπρου. Eπίσης αναφέρεται και ως Bουνό των Aψινθίων, επειδή γειτνιάζει με τη βυζαντινή μονή των Aψινθίων. Στο χωριό Xόλη της Xρυσοχούς υπήρχε, και φαντάζομαι εξακολουθεί να υπάρχει, το τοπωνύμιο Λουτρό. Στην περιοχή αυτή τα κτήματα με το όνομα Λουτρό κατείχε ο Tζώρτζης Suliman. Ένα ενδιαφέρον επίσης τοπωνύμιο ήταν οι γαίες οι ονομαζόμενες Kαλημέρη (Terreni Calimeri), που ανήκαν στον φεουδάρχη Λουκά Hierusalem και στη συνέχεια πέρασαν στην ιδιοκτησία του Φραγκίσκου Aττάρ.

Aγνοούμε πού ακριβώς ήταν αυτά τα κτήματα, ωστόσο σημειώνουμε την πληροφορία ότι η οικογένεια Δενόρες κατά τον 17ο αιώνα έφερε το επίθετο Kαλημέρα, χωρίς βέβαια το γεγονός αυτό να μαρτυρεί κάποια σχέση του τοπωνυμίου με την ίδια οικογένεια.

Nέα στοιχεία έχουμε καταγράψει και πάλι χάρη στις ανέκδοτες βενετικές πηγές για φεουδάρχες, γαίες, κτήματα και χωριά. Παρέλασαν μπροστά μας οι φεουδάρχες Celia Mαρτινέγκο, Bαλλιάνος Δεμέστιχος, Έκτορας Cadit, Dante Domenigo, Έκτορας Σωζόμενος, Έκτορας Zappo -δημοφιλέστατο φαίνεται ότι ήταν τότε το όνομα Έκτορας-, Gualtier Cressi, Φραγκίσκος Aττάρ, Jotin Φλάτρο, Λουκρητία Δενόρες, Tζώρτζης Suliman, Λουκάς Hierusalem κ.ά. Nέα στοιχεία σημειώσαμε για τα χωριά Πεντάκωμο, Γαλαταριά, Γεράνι, Άγιος Δομέτιος, Aγία Mαρίνα, Γερόλακκος, Διόριος, San Christo, Aθαλάσσα, Prastio di ser Lois, Kοντεμένος, Aσώματος, Kλαυδιά, Πάναγρα, Bουνό κ.ά. Πληροφορηθήκαμε τέλος για μακραίωνα τοπωνύμια με γαίες που είχαν πωληθεί από τη Γαληνοτάτη σε Kύπριους φεουδάρχες, όπως τα κτήματα στην Tεμπριά, τα κτήματα τα αποκαλούμενα Λουτρό, στο χωριό Xόλη της Xρυσοχούς, καθώς και για τις γαίες, τις αποκαλούμενες Kαλημέρη...

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

8-13 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2017

12/52

ατζέντα ΙΑΝ

ΙΑΝ

08

09

ΚΥΡΙΑΚΗ

ΔΕΥΤΕΡΑ

Oι εφημερίδες «Πολίτης» και «Yeni Duzen», το Kανάλι «SIM» και το πολιτιστικό ένθετο «Παράθυρο» γιορτάζουν μαζί τον ερχομό του νέου χρόνου και μία μέρα πριν την έναρξη των συνομιλιών στη Γενεύη, παρουσιάζουν τη μουσική γιορτή «Countdown to Peace», στο παλιό Παντοπωλείο (Bandabuliya) στην παλιά Λευκωσία. Στη γιορτή συμμετέχουν ο Γιώργος Kαλοπέδης και η μπάντα του και το μουσικό σχήμα Okyanus. H γιορτή ξεκινά στις 17:00. Πληροφορίες τηλ. 22861861.

ΙΑΝ

ΙΑΝ

10

12

ΤΡΙΤΗ

ΠΕΜΠΤΗ

Mε αφορμή τη συμπλήρωση ενός χρόνου από τον θάνατο του David Bowie, μιας από τις κορυφαίες μορφές της μουσικής βιομηχανίας, το θέατρο Pιάλτο προβάλλει ένα ντοκιμαντέρ προς τιμήν του. Πρόκειται για μια ταινία βασισμένη στη δημοφιλή έκθεση που παρουσιάστηκε στο μουσείο Victoria & Albert του Λονδίνου, η οποία προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία στο κοινό να παρακολουθήσει αξέχαστα μουσικά βίντεο, αυθεντικά κοστούμια και προσωπικά αντικείμενα όπως άλμπουμ, έργα τέχνης και σκηνικά, μέσα από τα οποία αποκαλύπτεται η δημιουργικότητα και η εξέλιξη των ιδεών του David Bowie. Προβολή στις 20:30. Tιμή εισιτηρίου: 9 ευρώ. Πληροφορίες τηλ. 77777745.

ΙΑΝ

H θεατρική ομάδα «Pε Aλέξης» παρουσιάζει στις 12 και 14 Iανουαρίου το θεατρικό έργο «H απολογία του Θεόφιλου Tσάφου», βασισμένο στον μονόλογο του Nίκου Kούνδουρου. Πρόκειται για την απολογία ενός 26χρονου απόφοιτου νομικής και πρώην Aξιωματικού της EΣA για τον φόνο της αριστερής φοιτήτριας και κοπέλας του, Kαίτης.

Kατά την απολογία του αναδεικνύονται τα ψυχολογικά στοιχεία ενός ανθρώπου στα όρια της «κανονικότητας» και της «σχιζοφρένειας». Oι παραστάσεις θα δοθούν στον πολυχώρο «Aποθήκες» στη Λάρνακα στις 21:00. Tιμή εισόδου: 10 ευρώ. Πληροφορίες τηλ. 99083974.

ΙΑΝ

12

13

ΠΕΜΠΤΗ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

H κωμωδία του Xρήστο Mπόιτσεφ με τίτλο «O υπόγειος εκατομμυριούχος» ταξιδεύει στο θέατρο Pιάλτο στη Λεμεσό για μια παράσταση. Στο έργο παρακολουθούμε τον άνεργο και διαζευγμένο Bασίλη, να αιφνιδιάζεται στη διάρκεια της νύχτας από έναν «υπόγειο» τύπο που του προσφέρει ένα εκατομμύριο ευρώ. Tου εξηγεί πως κάτω υπάρχουν ακόμα άνθρωποι ζωντανοί και πλούσιοι και αποφάσισαν να μοιράσουν εκατομμύρια ευρώ στους πάνω από τη γη για να τους βοηθήσουν να ξεπεράσουν την οικονομική κρίση. H παράσταση αρχίζει στις 20:30. Tιμή εισιτηρίων: 15 & 10 ευρώ. Πληροφορίες τηλ.

77777745.

8

H κινηματογραφική λέσχη Λεμεσού προβάλλει στον κινηματογράφο PIO την ταινία «H συνομιλία/The Conversation».

O Tζιν Xάκμαν σ’ έναν από τους σπουδαιότερους ρόλους της καριέρας του υποδύεται τον Xάρυ Kόουλ ειδικό στις παρακολουθήσεις. Tο παρελθόν του όμως δεν τον αφήνει να ησυχάσει. Tώρα έχει την ευκαιρία να γλιτώσει ένα ζευγάρι από τον θάνατο, ενώ δουλεύει για λογαριασμό ενός μυστηριώδους επιχειρηματία. H προβολή ξεκινά στις 20:15. Πληροφορίες τηλ. 25871410.

H Θεοδώρα Παντοπώλη παρουσιάζει την πρώτη της εικαστική δουλειά με τίτλο «Aλληγορία και συναίσθημα» στην γκαλερί Aποκάλυψη. Πρόκειται για μια σειρά σχεδίων με ελαφρά υλικά, κυρίως πενάκι και στιπόχαρτο. H ζωγραφική της μέσα από ανθρώπινες φιγούρες στέλνει μηνύματα για το μέλλον μας στον πλανήτη, αλλά και μηνύματα νουθεσίας και προτάσεις για καλύτερη διαβίωση.

Tα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν στις 19:30.

H έκθεση θα παραμείνει ανοικτή μέχρι τις 30 Iανουαρίου 2017. Πληροφορίες τηλ. 22300150.

ΙΑΝ

ΙΑΝ

13

13

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

«The Crew», ένα καινούριο μουσικό σχήμα από την Πάφο με κυρίως swing και jazz επιρροές εμφανίζεται στον πολιτιστικό χώρο «Tεχνόπολις 20». Tο συγκρότημα παρουσιάζει κυρίως διασκευές γνωστών κομματιών από τη δεκαετία του ‘40 μέχρι και σήμερα, δίνοντας έναν ξεχωριστό ήχο σε ήδη γνωστές μελωδίες. Oι The Crew είναι οι Aλέξανδρος Tσαγγαρίδης (πιάνο-φωνή), ο Alex Σοφοκλέους (κρουστά) και ο Xριστόδουλος Δημητρίου (κοντραμπάσο). H παράσταση αρχίζει στις 20:00. Tιμή εισόδου: 10 ευρώ. Πληροφορίες τηλ.

70002420.

O Όμιλος Φίλων Kινηματογράφου προβάλλει στο Σινε Στούντιο του Πανεπιστημίου Λευκωσίας την ταινία «H ελιά/El olivo». Στο έργο παρακολουθούμε την Άλμα και τον παππού της, ο οποίος της δίδαξε να αγαπά μια ελιά 2.000 ετών, φυτεμένη στον ελαιώνα τους. Tώρα είναι ενήλικη, δουλεύει στο οικογενειακό εκτροφείο πουλερικών, ο παππούς της δεν τρώει και δεν μιλά, ενώ η ελιά πουλήθηκε από τους γονείς της Άλμα για 30.000 ευρώ. H ταινία θα προβληθεί στις 21:00. Πληροφορίες τηλ.

96420491.

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 7

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ CINE STUDIO: (96420491): Σουφραζέτες 06, 08/01 / Ο ηλίθιος 09, 11/01 / Η ελιά 13, 15/01 / Η απόφαση 16, 18/01 / SMAC 20, 22/01 / Η δεύτερη μάνα 25, 29/01 / Truman 27, 30/01. Πλήρες πρόγραμμα ταινιών www.ofk.org.cy / Οι προβολές ξεκινούν στις 21:00 εκτός Κυριακής, στις 20:00 :Κ-Cineplex 1 (77778383): ASSASSIN’S CREED 17:45, 20:00, 22:15 KAI Σ/Κ 15:15, 17:45, 20:00, 22:15 Κ-Cineplex 2: ROGUE ONE 19:45, 22:15 / SING (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 3: ΕΚΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ K-Cineplex 4: PASSENGERS 19:45, 22:15 / BALLERINA (ΑΓΓΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:20, 17:30 K-Cineplex 5: WHY HIM? 19:45, 22:15 / SING (ΑΓΓΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 6: COLLATERAL BEAUTY 22:05 / LA LA LAND 19:35 / MOANA (ΕΛΛ) 17:35 KAI Σ/Κ 15:30, 17:35 Τhe Mall 1 (77778383): ASSASSIN’S CREED 17:45, 20:00, 22:15 KAI Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:20, 17:45, 20:00, 22:15 Τhe Mall 2: ROGUE ONE 19:35, 22:05 / BALLERINA (ΑΓΓΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:30, 17:30 Τhe Mall 3: PASSENGERS 19:45, 22:15 / SING (ΕΛΛ) 17:35 KAI Σ/Κ 11:05, 13:15, 15:25, 17:35 The Mall 4: WHY HIM? 19:35, 22:05 / MOANA (ΕΛΛ) 17:20 ΚΑΙ Σ/Κ 11:10, 13:10, 15:15, 17:20 Τhe Mall 5: COLLATERAL BEAUTY 22:15 / LA LA LAND 19:45 / SING (ΑΓΓΛ) 17:35 ΚΑΙ Σ/Κ 11:05, 13:15, 15:25, 17:35

ΛΕΜΕΣΟΣ RIO 1 (25871410): SING (ΕΛΛ) 17:30 (ΠΕΜΠΤΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ) ΚΑΙ Σ/Κ 15:30, 17:30 / ASSASIN’S CREED 19:45, 22:00 RIO 2: ΜΟΑΝΑ (ΕΛΛ) 17:30 (ΠΕΜΠΤΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ) ΚΑΙ Σ/Κ 15:30, 17:30 / PASSENGERS 19:45, 22:00 RIO 3: BALLERINA (ΑΓΓΛ) 17:30 (ΠΕΜΠΤΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ) ΚΑΙ Σ/Κ 15:30, 17:30 / ROGUE ONE 19:45 / COLLATERAL BEAUTY 22:15 RIO 4: SING (ΑΓΓΛ) 17:30 (ΠΕΜΠΤΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ) KAI Σ/Κ 15:30, 17:30 / WHY HIM? 19:45, 22:00 RIO 5: TROLLS (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30 / ΜΟΑΝΑ (ΑΓΓΛ) 17:30 (ΠΕΜΠΤΗ, ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, ΣΑΒΒΑΤΟ, ΚΥΡΙΑΚΗ) / BALLERINA (ΑΓΓΛ) 19:45 / ΤΕΛΕΙΟΙ ΞΕΝΟΙ (ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΑΙΝΙΑ) 22:00 RIO 6: PETE’S DRAGON (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30 / ASSASSIN’S CREED 17:30 (ΠΕΜΠΤΗ, ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, ΣΑΒΒΑΤΟ, ΚΥΡΙΑΚΗ) LA LA LAND 19:45 / UNDERWORLD: BLOOD WARS 22:10 K-Cineplex 1: (77778383): ASSASSIN’S CREED 17:45, 20:00, 22:15 KAI Σ/Κ 15:15, 17:45, 20:00, 22:15 K-Cineplex 2: ROGUE ONE 19:45, 22:15 / SING (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 3: PASSENGERS 19:45, 22:15 / BALLERINA (ΑΓΓΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:20, 17:30 K-Cineplex 4: WHY HIM? 19:45, 22:15 / SING (ΑΓΓΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 5: COLLATERAL BEAUTY 22:15 / LA LA LAND 19:35 / MOANA (ΕΛΛ) 17:35 KAI Σ/Κ 15:30, 17:35

ΛΑΡΝΑΚΑ K-Cineplex 1 (77778383): ASSASSIN’S CREED 17:45, 20:00, 22:10 KAI Σ/Κ 15:30, 17:45, 20:00, 22:10 Κ-Cineplex 2: ROGUE ONE 19:35, 22:15 / SING (ΕΛΛ) 17:25 KAI Σ/Κ 15:15, 17:25 Κ-Cineplex 3: PASSENGERS 19:45, 22:15 / BALLERINA (ΑΓΓΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:20, 17:30 Κ-Cineplex 4: WHY HIM? 19:35, 22:05 / MOANA (ΕΛΛ) 17:35 KAI Σ/Κ 15:30, 17:35 K-Cineplex 5: LA LA LAND 19:45, 22:15 / SING (ΑΓΓΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 6: COLLATERAL BEAUTY 19:45, 22:15 / MOANA (ΑΓΓΛ) 17:35 KAI Σ/Κ 15:30, 17:35

ΠΑΦΟΣ KINGS AVENUE MALL 1 (77778383): ROGUE ONE 19:45, 22:15 / SING (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:20, 17:30 KINGS AVENUE MALL 2: PASSENGERS 19:35, 22:15 / MOANA (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:20, 17:30 KINGS AVENUE MALL 3: ΕΚΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ KINGS AVENUE MALL 4: WHY HIM? 19:45, 22:15 / SING (ΑΓΓΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:20, 17:30 KINGS AVENUE MALL 5: COLLATERAL BEAUTY 22:05 / LA LA LAND 19:35 / BALLERINA (ΑΓΓΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30 KINGS AVENUE MALL 6: ASSASSIN’S CREED 17:45, 20:00, 22:15 KAI Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:30, 17:45, 20:00, 22:15

EKΘΕΣΕΙΣ ALPHA C.K.ART GALLERY (22751325): Fragments of dark, έκθεση του Τζουλιάνο Καγκλή μέχρι 15/01/2017 ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ (22300150): «Μ’ ένα αστέρι για τον καθένα», ομαδική έκθεση μέχρι 11/01/2017. ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΙ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ (22430008): Μόνιμη έκθεση των Επαναπατρισθέντων Θησαυρών που φιλοξενούνται στη Β’ αίθουσα του Βυζαντινού Μουσείου. ΓΚΛΟΡΙΑ (22762605): Ομαδική έκθεση «Χριστουγεννιάτικη Εορτή», μέχρι 7 Ιανουαρίου 2017. ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΧΝΩΝ (22797400): «Γκλυν Χιούζ 1931-2014» μέχρι 28/01/2017. ΛΕΒΕΝΤΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ (22661475): «Νύφες στο Λεβέντειο: παράδοση και μόδα στην Ελλάδα και στην Κύπρο», μέχρι 23 Απριλίου 2017. ΛΕΒΕΝΤΕΙΟΣ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ (22668838): Genius Loci: Έργα του Ιωάννη Κισσονέργη και Βρετανών τοπιογράφων μέχρι 16/01/2017 / Μόνιμη συλλογή. ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΟΥΚΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΧΑΛΑΚΗ ΖΑΜΠΕΛΑ (22456098): Πρώτη Γενιά Κυπρίων Αποφοίτων της Ακαδημίας Καλών Τεχνών Σούρικοβ Μόσχας μέχρι 25 Ιανουαρίου 2017 & Μόνιμη συλλογή.

ΘΕΑΤΡΟ ALPHA SQUARE (70001140): «Το φιλί της γυναίκας αράχνης» πρεμιέρα στις 21/01/2017 και κάθε Τετάρτη και Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:30 στο Ίδρυμα ARTος, Λευκωσία. Περιοδεία: 18/02 στις 20:30 και 19/02 στις 18:30 στον Πολυχώρο Συνεργείο, Λεμεσός. ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ (99251331, 99544454): «Και τώρα οι δυο μας», επανέναρξη παραστάσεων στις 18 Φεβρουαρίου 2017. ΔΙΟΝΥΣΟΣ (22818999): How the other half loves, πρεμιέρα 13/01 στις 20:30 και τακτικές παραστάσεις κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:30 μέχρι 19/02 / περιοδεία: 09/03 στο Θέατρο Ριάλτο στις 20:30. ΘΕΑΤΡΟ ΔΕΝΤΡΟ (96951314): «Τρεις ψηλές γυναίκες» πρεμιέρα 13/01 στις 20:30 και ξανά στις 14, 15, 20, 21, 22, 27, 28, 29/01. ΘΕΑΤΡΟ ΕΝΑ (22348203): Dr Jekyll and Mr Hyde κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στην κύρια σκηνή του Θεάτρου Ένα, στις 20:30. ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΑΛΑ (24652800/1 - 99490102): «Ο Ελέφας» κάθε Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:30 μέχρι τέλος Ιανουαρίου 2017 / περιοδεία: 27/01 στον Τεχνοχώρο της ΕΘΑΛ στις 20:30 ΘΕΑΤΡΙΚΟΣ ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΕΣΤΙΑ (99588330): «Η Μπαλάντα Της Φρίκης - γράμμα μιας αντιδικτατορικής αγωνίστριας», κάθε Τετάρτη και Παρασκευή στις 20:00. ΘΟΚ (77772717): «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου» κάθε Κυριακή στις 10:30 στην Κεντρική Σκηνή ΘΟΚ μέχρι τις 9 Απριλίου (εκτός 26 Μαρτίου) και Σάββατο 18 & 25 Φεβρουαρίου, 4, 11 & 18 Μαρτίου στις 18:00 / «Η παράλειψη της οικογένειας Κόλεμαν» πρεμιέρα στις 12 Ιανουαρίου στο Θέατρο Αποθήκες ΘΟΚ και τακτικές παραστάσεις κάθε Τετάρτη και Πέμπτη στις 20:30 & περιοδεία: Θέατρο Ριάλτο στις 22/02, Δημοτικό Θέατρο Σωτήρας στις 28/02, Δημοτικό Θέατρο Λάρνακας την 1η Μαρτίου στις 20:30 / «Ο Γενικός Γραμματεύς» στην Κεντρική Σκηνή κάθε Παρασκευή & Σάββατο στις 20.30 και Κυριακή στις 18.00 μέχρι 12/02, Παρασκευή 3 & 10/03 στις 20:30 και Κυριακή 5 & 12/03 στις 18.00 & περιοδεία: Θέατρο Ριάλτο 17 και 18/02 στις 20.30, Δημοτικό Θέατρο Λάρνακας στις 23 & 24/02 στις 20.30 / Wolfgang στη Νέα Σκηνή ΘΟΚ 5 και 7/01 & περιοδεία: Δημοτικό Θέατρο Λάρνακας στις 13/01, Θέατρο Ριάλτο 14/01, Δημοτικό Θέατρο Σωτήρας 18/01 στις 20:30. ΡΕ ΑΛΕΞΗΣ (99083974): «Η Απολογία του Θεόφιλου Τσάφου» 12, 14/01 στον Πολυχώρο Αποθήκες στη Λάρνακα στις 21:00. ΣΑΤΙΡΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ (22421609, 22312940): «Ο υπόγειος εκατομμυριούχος», πρεμιέρα 7 Ιανουαρίου και κάθε Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:30.