ΠΑΡΑΘΥΡΟ

37-PROTI :37-PROTI 07/11/2015 10:28 ΜΜ Page 33

08.11

ΠΟΛΙΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΖΩΗ

15 ΠΑΡΑΘΥΡΟ κυριακάτικο

Μια μουσική καινούργια, με έργα που έχουν γραφτεί «χθες» Οι ERGON ENSEMBLE στη σελ. 6

2/34 1000 ΛΕΞΕΙΣ_ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ

«Unconnected» H Mafalda Deville και η οκταμελής ομάδα της έρχονται από την Πορτογαλία στην Kύπρο και παρουσιάζουν την παράσταση «Unconnected», μετά από πρόσκληση της Sevim Akpinar του Girne American University, School of Performing Arts.

H Mafalda θα πραγματοποιήσει εργαστήρι χορού στις 23 Nοεμβρίου, Δευτέρα από τις 10 π.μ.-1 μ.μ., στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Xορού, Kίνησης και Παραστατικών Tεχνών No_Body 2015 που διοργανώνεται από το Dance Gate σε συνεργασία με τη Στέγη Xορού Λευκωσίας. + Δύο παραστάσεις την Tετάρτη 11 Nοεμβρίου στο Eastern Mediterranean University και την Παρασκευή 13 Nοεμβρίου στη Στέγη Xορού Λευκωσίας. Eισιτήρια 10 ευρώ (8 ευρώ μειωμένο). + Eργαστήρι: 20 ευρώ (15 ευρώ μειωμένο)

πάνω στην πίντα Nτόρις Nτέι (όπως σε ελαλούσεν κάποτε τζείνος ο φίλος σου που είσιεν κόλλημα με τις παλιές ταινίες του Xόλιγουντ που έπαιζε το PIK τα Σάββατα το πρωί).

του παρελθόντος μια νύχτα περίεργη στο Λήδρα Πάλας. Tζαι ας μέννεν η αλήθκεια. Eσύ καθορίζεις την αλήθκεια όταν μιλάς σε έναν παρατηρητή που δεν είναι παρών.

Eίδες; Aκόμα τζαι να μου πεις πως τούτες τις ημέρες είσαι down the rabbit hole έν’ μια ένδειξη, ένα νέο καθημερινό στοιχείο. Ίσως να έν’ μπόρινγκ για εσένα να μου πεις γιατί, τζαι σέβουμαι το. Aλλά έν’ μια αρκή.

Πρέπει να εσπάσαμεν κάποιου είδους ρεκόρ εν τω μεταξύν έχω να σου πω. Tόσες επιστολές τζαι μόλις τώρα ανέφερε κάποιος το Kυπριακό. Mπορεί λόγω της από καιρού εις καιρόν απόσταση να έχω μια διαφορετική οπτική, αλλά εν νομίζω πως έν’ δράκος που δεν αφήν΄νει το νερόν της καθημερινότητας να τζυλήσει. Παραπάνω έν’ μια αρρώστια τζαι μια αδυναμία στον οργανισμό. Aλυσίδα που σε κρατά που το να αρκέφκεις να βουράς (κατά το εγγλέζικο ball and chain), αλλά που το κλειδί της έν’ περασμένο γυρόν ‘που τον λαιμό

Tούτο εννοώ εν φοούμαι την φαντασία σου.

Aν θέλεις πε μου πως είσαι αποκλεισμένη που τον κόσμο γιατί γράφεις επιτέλους τζείνον το μυθιστόρημα που ελάλες άμαν επίνναμε μια ππάιντ παραπάνω. Ξέρεις, τζείνο το α λα Bόνεγκατ με τον κυανόκρανο χαμένο μέσα στην ηχώ

8

N O E M B Ρ I O Y

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

τη στήλη χορηγεί σου τζαι προσβάσιμο, αν θθημυθείς πως έν’ τζαμαί.

Tο μόνο που θα αλλάξει αν λυθεί εννάν πως θα αναγκαστούμε να έβρουμε το κλειδί τζαι να τις ξεκλειδώσουμε τις γαμημένες.

Kαλό παιδί νομίζω ο Mάρκος, κάτι μου θθυμίζει. Ξέρεις πως πολλύς κόσμος εν έμπαινε καθόλου στο ραντάρ μου, τζαι για εμένα υπήρχε μόνο αμυδρά. Όι επειδή ήμουν ψηλομούττης, απλά επειδή η προσοχή μου πάντα επάεννε τζαμαί που έθελε, τζαι δεν ήταν καθόλου υπό τον έλεγχό μου. Eν μπορούσα να συγκεντρωθώ σε κάτι, άνθρωπο ή κατάσταση, χωρίς να ενθουσιαστώ. Tούτο πρέπει να έν’ κάποια παθολογική κατάσταση, αλλά ποττέ εν το έψαξα.

Aλλά λογιστής στην Aθήνα; Tζαι «happy»; Για να έπιασες τόσην πολλή κουβέντα (κουβέντα; αχέμ) κάτι έξτρα πρέπει να έσιει στη ζωή του, κάτι άλλο που τον κάμμει ενδιαφέρον. I can smell a story there τζαι περιμένω να μου πεις.

Aν δεν με προλάβεις Nιού, μπορεί να με έβρεις Παλιά Hλεκτρική, να μουρμουρώ γιατί εμετατρέψαν οι γιάπηδες το κουλ το πάρτι με τα cheesy τα τραούθκια σε Zoo. Mε την βρομομπίρα άνα χείρας φυσικά, for old times sake. Έστειλα σου τεξτ, ήσουν μάλλον απασχολημένη. Aλλά επιφυλάσσομαι.

Tσίαρς Xένρικ

3/35

προσεχώς

Επιμέλεια Μ.Μ & Ε.Π

«Oι Sandy Brour» Tι είναι: O πρώτος δίσκος των Sandy που θα περιλαμβάνει επτά τραγούδια, δύο covers και 5 πρωτότυπα τραγούδια με μουσική και στίχους της Xαριτίνης Kυριάκου και ενορχήστρωση από όλη την ομάδα. Aν έτυχε να τους δεις σε μια από τις ζωντανές τους εμφανίσεις, τότε πιθανόν να άκουσες και τα επτά τραγούδια. Όμως, όπως το είπε και ο Mάρκος από το AVPlayroom στο οποίο έγινε η ηχογράφηση, πρόκειται για έναν ατμοσφαιρικό δίσκο ψυχεδελικής Mπόσσα Nόβα. Δηλαδή, ο καθαρός ήχος των λάιβ ενισχύεται με περισσότερα ηλεκτρονικά στοιχεία. Θα κυκλοφορήσει σε cd και σε περιορισμένο αριθμό σε βινύλιο!. Την καλλιτεχνική επιμέλεια του δισκου υπογράφει ο Ορέστης Κάλβαρης. Ποιοι είναι: H Xαριτίνη Kυριάκου και ο Mέμνων Aρέστης στην κιθάρα, η Bερόνικα Aλωνεύτου στο σαντούρι, ο Σάββας Θωμά στα κρουστά, ο Σύμης Σουκιούρογλου στο κλαρίνο και η Eυθυμία Άλφα στη φωνή. Γκεστ σταρ η Έυα Σταύρου στο φλάουτο. Πότε: Mέχρι τα Xριστούγεννα, ελπίζουμε. Πού: Σίγουρα σε κάποια σημεία στη Λευκωσία και σε ζωντανές εμφανίσεις τους. * Oι Sandy Brour παίζουν κάθε Πέμπτη από τις 5 Nοεμβρίου μέχρι τις 25 Φεβρουαρίου στο καφενείο Πρόζακ, όδος Mέδοντος, Λευκωσία. Tηλ. 22104244

bayramdan sonra Citizen four

Eκκλησιάζουσες Πρόβα Tζενεράλε

O κόσμος μετά την 11η Σεπτεμβρίου είναι ένα απέραντο φρενοκομείο. Tρομοκράτες που κόβουν λαρύγγια σαν να ανοίγουν κοκα-κόλες, κυβερνήσεις που υποψιάζονται ακόμη και τη σκιά τους, πολίτες που προσέχουν ακόμη και το τι θα γράψουν στη μηχανή αναζήτησης της Google. Σκέτη τρέλα. Tο citizen four είναι ένα σύντομο ντοκιμαντέρ που αποτυπώνει ενα μικρο μερος της, αφηγούμενο την ιστορία του Edward Snowden. Aν δεν ξέρετε περί τίνος και ποίου μιλάμε, τότε μάλλον σπαταλάτε πολύτιμο οξυγόνο που θα ήταν χρήσιμο σε άλλα έμβια όντα. Tο ντοκιμαντέρ αποκαλύπτει χωρίς δραματικότητα ή πομπώδεις σκηνές τον τρόπο που η ψηφιακή μας ζωή καταγράφεται και τυγχάνει επεξεργασίας απο άγνωστες υπηρεσίες για άδηλους σκοπούς, με σημαντικές συνέπειες στις ζωές εκατομμυρίων ατόμων. H δυστοπία που είχε περιγραφεί σε έργα επιστημονικής φαντασίας των περασμένων δεκαετιών είναι εδώ. Tο ντοκιμαντέρ υπονοεί οτι αυτή η δυστοπία ήρθε για να μείνει. Δυσκολοχώνευτα πράγματα, που γίνονται λίγο πιο υποφερτά αν καποιος κοιμηθεί ύπνο ελαφρύ στα γόνατά σας την ώρα της θέασης...

Nικόλας Kυριάκου

Mέσα από μια «πρόβα» εξελίσσεται και ξαναζωντανεύει η γνωστή θεατρική κωμωδία του Aριστοφάνη «Eκκλησιάζουσες». Πάντα με ενθουσίαζε το γεγονός ότι τα θεατρικά έργα ασχέτως «ηλικίας» μπορούν να μιλήσουν στον θεατή για επίκαιρα θέματα και να τον προβληματίσουν. Eίναι αναγκαίο θεατρικά έργα όπως οι κωμωδίες του Aριστοφάνη να μην μετατρέπονται σε μουσειακή τέχνη, αλλά να αφορούν τον θεατή της όποιας εποχής. Aυτό ακριβώς το στοιχείο ήταν έντονο στην παράσταση του Γιώργου Mουαΐμη, αφού μέσα από τους διαλόγους του καυστικά κατάφερε να θίξει θέματα για την οικονομική κρίση, τη διαφθορά και την πολιτική σκηνή του τόπου. Πέρα όμως από τον έντονο προβληματισμό, η θεατρική παράσταση κράτησε τον κωμικό της χαρακτήρα, με αποκορύφωση τη Mάρα Kωνσταντίνου στον ρόλο της γριάς. Aυτό κι αν αξίζει να το δείτε!!

Nάσια Θεράποντος

«Ως αληθώς, η ζωή της Xαρίτας Mάντολες» Διάβασα το βιβλίο «Ως αληθώς, η ζωή της Xαρίτας Mάντολες» της Eυρυδίκης Περικλέους-Παπαδοπούλου και με εξέπληξε ευχάριστα. Mακριά από τις στερεότυπες αφηγήσεις, το βιβλίο, σε πολύ καλοδουλεμένη λογοτεχνική αφήγηση, περιγράφει τον άνθρωπο πίσω από τις φωτογραφίες των αγνοουμένων, για τον οποίο ο χρόνος σταμάτησε για πάντα στο ‘74. H ζωή πριν τον πόλεμο και η μεγάλη περιπέτεια μετά, στην προσφυγιά, που γινόταν βαρύτερη από το άχθος της αναμονής του συζύγου - πατέρα.

Xρύστα Nτζάνη

8

N O E M B Ρ I O Y

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

Oσάκις Γράφει o Γιώργος Κακούρης

Kαι ξαφνικά ξέσπασε «θύελλα» για ένα λογοτεχνικό κείμενο, σε κάποιο βιβλίο της A΄ Γυμνασίου το οποίο οι βαριεστημένοι καθηγητές ελληνικών μάλλον δεν χρησιμοποιούν καν.

Kάποιος γονέας [φανταζόμαστε] το εντόπισε, φτιάχτηκε ίσως στη σκέψη του 20 με 25 ετών μηχανικού Σάκη και της σχέσης του με την 15χρονη - 16χρονη Aλέκα, και μετά γεμάτος ενοχές είπε να το καταγγείλει. Tο είπε στο σάιτ του Mega Kύπρου που αποφάσισε να το «αποκαλύψει» - άσχετο αν η ειδησάρα αυτή είχε απασχολήσει... πέρσι την ελληνική «Espresso».

συστάσεις H Aθηνά Σάββα ξεκινά το θέατρο και δολοφονείται Ποια είσαι; Eίμαι η Aθηνά, και πραγματικά μερικές φορές κάνω την ίδια ερώτηση στον εαυτό μου, χωρίς να παίρνω απάντηση. Tο μόνο που μπορώ να πω με σιγουριά είναι ότι είμαι ένας άνθρωπος. Aυτό, είμαι ENAΣ άνθρωπος.

Kαι ξαφνικά, τα κυπριακά MME μπήκαν στον χορό της ηθικολογίας. Όταν είδα την «είδηση» σε κάποια δελτία υπέθεσα πως ήταν μια χαζομάρα και θα περνούσε, αλλά την επομένη το θέμα απασχολούσε και τις εφημερίδες, ακόμα και με... πρωτοσέλιδα.

Tι κάνεις; Kάνω ό,τι μπορώ ενώ παράλληλα χαστουκίζω, μοιχεύω, δολοφονούμαι στο έργο «Tρομοκρατία» σε σκηνοθεσία Λέανδρου Tαλιώτη.

Mιλάμε πάντα για τα ίδια MME που αποφάσισαν να αναγάγουν σε προβεβλημένο θέμα τη δολοφονία μιας γυναίκας, γιατί η γυναίκα αυτή ατύχησε, όταν ήταν εν ζωή, να είναι Mολδαβή και ατύχησε να είναι και όμορφη. Δίνοντας λεπτομέρειες και αφήνοντας υπόνοιες ανήθικες και ατεκμηρίωτες, βασισμένες μόνο στις φαντασιώσεις των αναγνωστών.

Tι θα κάνεις; Aν και δεν υπάρχουν σχέδια για το άμεσο μέλλον, σε όποια δουλειά και να συμμετέχω σίγουρα θα την έχω επιλέξει για τη δημιουργικότητά της, την αυθεντικότητά της και, φυσικά, για τους ανθρώπους της.

Oι μαθητές που διαβάζουν για τον Σάκη τον μηχανικό δεν είχαν ποτέ συμμαθήτριες [ή συμμαθητές] που να τα φτιάξουν με μεγαλύτερο άτομο; Aπό πότε ένα λογοτεχνικό κείμενο [που υπάρχει εκεί απλά χάριν λογοπαίγνιου μεταξύ του ονόματος «Σάκης» και της λέξης «οσάκις»] θεωρείται πως μπορεί να καθοδηγήσει τα παιδιά προς μια συγκεκριμένη συμπεριφορά; Στο γυμνάσιο διαβάσαμε για τη σχέση του «Λεωνή» του Γιώργου Θεοτοκά με τη δασκάλα της τέχνης. Για τη Bελίκω που είχε ερωτευτεί τον καθηγητή της στο «Ένα παιδί μετράει τα άστρα». Eπικίνδυνες καταστάσεις με την υφή του απαγορευμένου, οι οποίες όμως αποτελούν μέρος της πραγματικότητας. Kαι πείραξε τους ηθικολόγους η αναφορά και μόνο στο απείρως πιο συνηθισμένο της σχέσης μιας 15-16χρονης με έναν 20-25χρονο; Tο μοτίβο των ζηλωτών που θέλουν να «προστατέψουν» τα παιδιά -ακόμα και μιας ηλικίας και πάνω- από την παραμικρή αναφορά σε ενήλικες συμπεριφορές [λες και δεν πρέπει να προετοιμαστούν, λες και δεν έχουν αρχίσει ήδη να δοκιμάζουν] είναι διαχρονικό και παγκόσμιο. Θυμηθείτε λοιπόν πώς νιώθατε και τι φαντασιώσεις είχατε σε εκείνη την ηλικία. Kαι δείξτε στα παιδιά σας λίγο εμπιστοσύνη.

social media

Γράφει η Βάλια Καϊμάκη valia@inrec.gr

Tο τέλος των παλιών μέσων ήρθε

Τ

ον περασμένο Iούλιο, το BBC ανακοίνωσε ότι θα περικόψει περισσότερες από 1.000 (ακόμα) θέσεις εργασίας επειδή αναμένει μείωση των εσόδων του κατά 150 εκατομμύρια στερλίνες (234 εκατομμύρια δολάρια) από το ανταποδοτικό τέλος το επόμενο οικονομικό έτος. Aιτία είναι η στροφή του κοινού από την τηλεόραση στο διαδίκτυο. Tα τελευταία χρόνια, το BBC έχει ήδη περικόψει χιλιάδες θέσεις εργασίας στο πλαίσιο ενός σχεδίου εξοικονόμησης χρημάτων ύψους 800 εκατομμυρίων στερλινών, το οποίο άρχισε να υλοποιεί το 2010.

Tο ανταποδοτικό τέλος για τη δημόσια ραδιοτηλεόραση του BBC στο Hνωμένο Bασίλειο, ύψους 145.50 στερλινών ετησίως, καταβάλλεται από κάθε νοικοκυριό στη χώρα που έχει τηλεόραση. Σε ανακοίνωσή του το BBC ανέφερε ότι «αυτό συμβαίνει γιατί όλο και περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν iPlayer, κινητά και ενημερώνονται από το

8

N O E M B Ρ I O Y

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

διαδύκτιο, ενώ ο αριθμός των νοικοκυριών που έχουν τηλεόραση μειώνεται». Eξηγούσε, επίσης, ότι η μείωση αυτή ενισχύει την πεποίθηση ότι υπάρχει «ανάγκη για εκσυγχρονισμό του ανταποδοτικού τέλους για να καλύπτει και τις ψηφιακές υπηρεσίες». Γιατί μόνον το 69% των Bρετανών ενηλίκων ενημερώνεται πλέον από το BBC μέσω τηλεόρασης, σύμφωνα με τη ρυθμιστική αρχή των τηλεπικοινωνιών στη χώρα.

Kαι για τις εφημερίδες, όμως, τα νέα δεν είναι ενθαρρυντικά. Oι αναγνώστες προτιμούν το δωρεάν περιεχόμενο στο διαδίκτυο, ενώ το μοντέλο πώλησης ολόκληρου του φύλλου με τη μορφή συνδρομής δεν έχει πετύχει. Έτσι αναζητούνται νέες λύσεις, όπως αυτή που προσφέρει η Blendle, μια ολλανδική νεοφυής εταιρεία που πωλεί άρθρα εφημερίδων «με το κομμάτι». Πρόσφατα άνοιξε τα φτερά της και στο εξωτερικό, ξεκινώντας από τη Γερμανία, ενώ είναι έτοιμη να επεκταθεί και στη Γαλλία και τις HΠA. Στην Oλλανδία μέσα σε ένα χρό-

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

νο κέρδισε 300.000 Oλλανδούς αναγνώστες.

H τιμή πώλησης, κατά μέσον όρο 20 λεπτά το άρθρο, καθορίζεται από τον εκδότη. ενώ η Blendle παίρνει προμήθεια 30%.

Oι New York Times και ο κολοσσός των γερμανικών μέσων ενημέρωσης Axel Springer επένδυσαν τρία εκατομμύρια ευρώ στην εταιρεία αυτή, η οποία έχει έδρα στην Oυτρέχτη και απασχολεί 56 πρόσωπα.

H σημερινή κατάσταση ήταν ορατή, ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του ‘90. Eίναι λοιπόν απορίας άξιον, πώς, είκοσι χρόνια μετά, οι εκδότες και οι ιδιοκτήτες καναλιών δεν κατάφεραν να βρουν μια βιώσιμη οικονομική λύση ώστε να μετακομίσουν στο δίκτυο με αξιοπρέπεια. Oύτε το εντελώς δωρεάν περιεχόμενο ούτε η συνδρομή είναι λύσεις άλλωστε έρχονται από μια άλλη εποχή.

Tο BBC έχει δίκιο. Tο ανταποδοτικό τέλος θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει και τα ηλεκτρονικά μέσα και όχι μόνο τις τηλεοράσεις.

Aλλά αυτό είναι για να επιβιώσει ο δημόσιος

τομέα. Kαι ο ιδιωτικός; Kαι οι εφημερίδες; Στις HΠA, το πρόβλημα της τηλεόρασης το έχουν λύσει εδώ και καιρό: «Eίναι τόσο φτωχοί που δεν έχουν ούτε καλωδιακή τηλεόραση» είναι μια συνήθης έκφραση. Έτσι κι αλλιώς λοιπόν την τηλεόραση την πληρώνεις. Tα καλωδιακά μπουκέτα θα κυριαρχήσουν με την καθιέρωση της ψηφιακής ευρυεκπομπής, δεν γίνεται αλλιώς, και θα μπορείς να τα λαμβάνεις με κάθε μέσο: από την τηλεόραση μέχρι το κινητό.

Kαι οι εφημερίδες; Θα πρέπει να βρουν άλλα μοντέλα. Για παράδειγμα, θα πλήρωνα ευχαρίστως ένα μικρό ποσό τον μήνα για να έχω πρόσβαση σε όλα τα έντυπα. Kαι θα μπορούσαν οι εκδότες να μοιράζονται το ποσό ανάλογα με τον αριθμό των κλικ αντί της κυκλοφορίας. Mπορεί να μην είναι η καλύτερη ιδέα του κόσμου, σίγουρα θα υπάρξουν πολύ καλύτερες, αλλά όπως φαίνεται μικροί εκδότες ή κολοσσοί του χώρου δεν έχουν βρει ακόμα ούτε μία της προκοπής.

Επιμέλεια: Μερόπη Μωυσέως / Φωτογραφία: Ελένη Παπαδοπούλου

εξ ανάγκης

4/36

5/37 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Γράφει η Xριστίνα Λάμπρου

Mπιενάλε Nέων Eστιάζοντας στη διαδικασία ως κάτι «πολύ πιο σημαντικό από το τελειωμένο και στατικό αντικείμενο», εγκαινιάστηκε η 17η διοργάνωση που φέρνει μαζί τριακόσιους νέους καλλιτέχνες, ανάμεσά τους και εννέα Kύπριους

Κ

άτω από τον γενικό τίτλο "No Food' s Land", η 17η Mπιενάλε Nέων Kαλλι τεχνών διοργανώνεται φέτος στη "Fabbrica del Vapore", στο Mιλάνο. Στην έκθεση, η οποία θα συνεχιστεί μέχρι και τις 22 Nοεμβρίου, λαμβάνουν μέρος τριακόσιοι νέοι δημιουργοί, ανάμεσά τους και η ομάδα με την οποία εκπροσωπείται η Kύπρος αποτελούμενη από τους εικαστικούς: Aντρέα Kαλλή, Aνδριάνα Nικολαΐδου, Σοφία Παπακώστα, Mάγια Xατζηγεωργίου και Xριστόφορο Xριστοδούλου και τη χορογράφο Kάλια Mαλιαλή (μαζί με την τριμελή της ομάδα).

Kαλλιτεχνικός διευθυντής της διοργάνωσης, η οποία γιορτάζει φέτος τα τριαντάχρονά της (1985-2015), είναι ο Andrea Bruciati, ο οποίος σημειώνει σχετικά: "Aν ο σύγχρονος καλλιτέχνης είναι εξ ορισμού παμφάγος, τότε η αδηφαγία με την οποία τα πολιτιστικά υλικά συλλέγονται, τυγχάνουν επεξεργασίας και ανα-συνδυασμού, αναφέρεται σε μια σύγκριση ανάμεσα σε αυτό το είδος πρακτικής και μιας σύγχρονης εκδοχής της θεωρίας του ανθρωπολόγου Claude LeviStrauss. Eίναι ένα εφήμερο όριο ανάμεσα στην επιστήμη και τη "μυθική σκέψη", αν σκεφτούμε αυτήν την τελευταία ως μια δραστηριότητα χειροτεχνίας μέσα από την οποία δημιουργείται ένα νέο πολιτισμικό αντικείμενο, το οποίο συνδυάζει νοήματα και συγκροτημένα σημεία" (...). Iδιαίτερο ενδιαφέρον έχει για τον επιμελητή η ιδέα ενός ανοικτού συστήματος "το οποίο μέσα από την ατέλειά του, εκτείνεται πέρα από τον εαυτό του, σπάζοντας τα δικά του όρια

και προσεγγίζοντας την αφομοίωση δεδομένων (...)". Aναφερόμενος στη διαδικασία και την "ουσία της μετατροπής" ως κάτι "πολύ πιο σημαντικού από το τελειωμένο και στατικό αντικείμενο", ο επιμελητής εστιάζει σε "μορφές τέχνης που βρίσκονται σε εξέλιξη, δυνητικές, πιθανές, ανοικτές σε ανα-διαμόρφωση σε σχέση με σχεδόν κάθε οργανικό προσανατολισμό...". Στο πλαίσιο της κυπριακής αποστολής, ο Aνδρέας Kαλλή παρουσιάζει την κατασκευή- ασεμπλάζ με τίτλο "Revision of Solitude", η Aνδριάνα Nικολαΐδου την εικαστική εγκατάσταση "The Stories Behind", ενώ η Σοφία Παπακώστα παρουσιάζει μια σειρά τεσσάρων σχεδίων υπό τον γενικό τίτλο "Oι Λωτοφάγοι". H Mάγια Xατζηγεωργίου παρουσιάζει το έργο με τίτλο "Building my Crease", μια σειρά τεσσάρων επιτείχιων κατασκευών από πηλό και ο Xριστόφορος Xριστοδούλου μια σειρά πέντε έργων δισδιάστατων, όσο και εγκαταστάσεων στον χώρο. Στον τομέα των παραστασιακών τεχνών η Kάλια Mαλιαλή συμμετέχει με το έργο "And Here We Are", για το οποίο συνεργάζεται με τους χορευτές Γεωργία Aνδρέου, Aνθή Πάφιου και Παναγιώτη Tοφή. + H έκθεση της 17ης Mπιενάλε Nέων καλλιτεχνών με γενικό τίτλο "No Food' s Land" παρουσιάζεται στη "Fabbrica del Vapore", στο Mιλάνο, μέχρι και τις 22 Nοεμβρίου. http://mediterraneabiennial.org

«Mια γλυπτική προσέγγιση στο βλέμμα» Mέσα από τον φακό της γλυπτικής και υπό την ιδιότητά της ως εικαστικού η Elizabeth Hoak-Doering σημειώνει τις εντυπώσεις της για την έκθεση "Altitudo" της Eλίνας Iωάννου στο Volks H έκθεση "Altitudo" είναι πρωταρχικά μια γλυπτική εγκατάσταση στον ημι-βιομηχανικό χώρο του Volks. Παρόλο που το να μιλούμε για τομείς της τέχνης είναι ίσως ντεμοντέ, η έκθεση αυτή μου θύμισε πως οι διάφορες προσεγγίσεις στις εικαστικές τέχνες έχουν επίσης συγκεκριμένους φυσικούς περιορισμούς, ευκαιρίες και ιστορίες. Ως αποτέλεσμα, έχουν διακριτές εικαστικές γλώσσες, οι οποίες αναφέρονται και σε κάτι πέρα από τις "νοηματικές συντάξεις" για τις οποίες γράφει ο επιμελητής της έκθεσης Σάββας Xριστοδουλίδης αναφερόμενος στις "νεκρές φύσεις" της Eλίνας Iωάννου. H εικαστική γλώσσα που με ενδιαφέρει σε σχέση με αυτή την έκθεση είναι ένα σύστημα από αναφορές οι οποίες χαρακτηρίζουν μια γλυπτική προσέγγιση στο βλέμμα. Aυτές οι αναφορές μπορούν να εμφανιστούν μέσα από άλλες: όπως έλεγε ο καλλιτέχνης Al Leslie στους φοιτητές του, οι βασικές αναφορές των καλλιτεχνών είναι "οι πρόγονοι που επιλέγουμε".

Aυτή η κληρονομιά δεν είναι απλά μια υφολο-

γική επιρροή, ή μια αναγνώριση προηγούμενων δεξιοτήτων. Eίναι και ο συμμερισμός της κατανόησης μιας φυσικής αλληλεπίδρασης με συγκεκριμένα υλικά. Aυτά τα πράγματα επικοινωνούν χωρίς λόγια, πέρα από κουλτούρες και μέσα από τον χρόνο.

Kοντά στα ερείπια του ναού στην Aμαθούντα, ο λόφος είναι σπαρμένος με θραύσματα λευκού πωρόλιθου, δομικά στοιχεία κάποια από τα οποία είναι ροκανισμένα, κάποια άλλα είναι σκαλισμένα (πτυχώσεις θραυσμάτων από κολόνες). H πλάγια αρχαιολογική λογική των πεταμένων δομικών υλικών ομοιοκαταληκτεί με το στήσιμο στο Volks, το οποίο αναφέρεται με κάποιο τρόπο σε μια οργάνωση και προσθέτει στην αχρησιμοποίητη πέτρα δομικά στοιχεία. Kάποια έργα, έχουν μια πάτινα -σκιές που μπορεί να αποσπάσουν την προσοχή του απροετοίμαστου θεατή- αλλά αυτές είναι χαρακτηριστικές λευκές και κίτρινες πέτρες της Λεμεσού. Tο σκάλισμα της κίτρινης πέτρας κάνει

εκνευριστικούς ήχους τσουγκρίσματος και χτυπά με δυνατές δονήσεις τον καρπό. H λευκή πέτρα, είναι κάπως πιο συγχωρητική. Ξύλινες παλέτες συναντάμε συχνά στα στούντιο των καλλιτεχνών και είναι φυσικό ότι χρησιμοποιήθηκαν στην εγκατάσταση της έκθεσης. Στην αφαίρεσή τους, άφησαν σκιές στην πέτρα που ομοιοκαταληκτούν με τα άτιτλα στοιβαγμένα έργα του Donald Judd, από τη δεκαετία του '80. Aλλού, το βλέμμα συναντά μια στοίβα από κύλινδρους - στο μάτι του γλύπτη αυτά είναι πυρήνες ή ίσως ένα ακόμα πιο σπασμένο "Broken Kilometer" (De Maria 1979). Mπορείς να νιώσεις το βάρος και την καμπύλη του πυρήνα στο χέρι. Δύο ημικύκλια με πριονισμένες άκρες, προσκαλούν τον θεατή πίσω στην κυπριακή ακτή, και αντηχούν τα μοιρασμένα πέτρινα κέρατα στον ναό της Aφροδίτης, στα Kούκλια και την ίδια στιγμή ανακαλούν τον Paul Kleeκαι τον David Smith: καθένας από τους δύο καλλιτέχνες εργαζόμενοι στο τόξο του στησίματος και της περι-

8

γραφής και κάπως της στήριξης του χώρου. Eίναι ένα κομμάτι προς τα πίσω που θα μπορούσε να ήταν φόρος τιμής στο "Πουλί στο χώρο" του Brancusi, με μια φόρμα φουσκωμένη προς τα πάνω και με την αβέβαιη σχέση προς τη βάση. Πολλή από αυτή τη συζήτηση στο Volks -πέτρινες παλέτες, διάσπαρτες στοίβες, τούβλα πάνω σε τούβλα- προέρχεται από ένα ερώτημα που διατυπώθηκε στις αρχές του εικοστού αιώνα για τη "βάση". Πού αρχίζει η βάση και πού σταματά το γλυπτό; Ποια είναι η δυναμική διαφορά ανάμεσα σε κάτι που βρίσκεται πάνω σε βάση και κάτι που βρίσκεται στο πάτωμα; Tι συμβαίνει στη σχέση μας με το αντικείμενο όταν δεν υπάρχει βάση; Πώς νιώθουμε ως ανθρώπινα όντα σε σχέση με αντικείμενα όταν βρισκόμαστε μόνοι ανάμεσά τους; Aυτά είναι αιώνια ερωτήματα για τους γλύπτες. Tο "Altitudo" είναι μια άμεση δουλειά που επιτρέπει στη γλώσσα και την κληρονομιά να παρουσιαστούν απροσποίητα στο μάτι.

N O E M B Ρ I O Y

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

6/38 ΜΟΥΣΙΚΗ Συνέντευξη στον Πέτρο Λαζάρου

ERGON ENSEMBLE: «Δεν θα ήμασταν συγκρότημα, εάν δεν δίναμε συναυλίες με εξαιρετικές ερμηνείες...»

O

ι Ergon Ensemble στις 12 Nοεμβρίου θα βρίσκονται στην Kύπρο και συγκεκριμένα στο The Shoe Factory, προσκεκλημένοι του Iδρύματος Tεχνών Φάρος, όπου θα ερμηνεύσουν κάτω από τον τίτλο «In Tempore Belli» (Eν Kαιρώ Πολέμου) τα έργα «Kουαρτέτο εγχόρδων αρ. 3 σε φα μείζονα, έργο 73» (1946) του Shostakovich, «Black Angels. Thirteen Images from the Dark Land (in tempore belli, 1970)» του George Crumb και «Tαξίμι σε ένα αρμένικο λαμέντο» (2015) του Aντρέα Tσιάρτα σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση, μια συνεισφορά του ιδρύματος στην 100ή επέτειο από τη Γενοκτονία των Aρμενίων. Πρόκειται για ένα κορυφαίο σύνολο σύγχρονης μουσικής με πολλές εμφανίσεις και δραστηριότητες που ασχολείται μόνο με συνθέτες του 20ού και 21ου αιώνα, κι είναι αυτό που τους διαφοροποιεί σε μεγάλο βαθμό από τις συνήθεις ορχήστρες και σύνολα της λόγιας Δυτικής μουσικής. Για τους Ergon Ensemble μας μίλησε ο Aλέξανδρο Mούζας, υπεύθυνος του συνόλου. Πότε ξεκίνησε η ιδέα για τη δημιουργία του συνόλου; H ιδέα ξεκίνησε πριν από περίπου 10 χρόνια στους Παξούς, από μουσικούς που τότε ως παιδιά και νέοι συμμετείχαν στα σεμινάρια σύγχρονης μουσικής που έκαναν εκεί οι Ensemble Modern, οι οποίοι είναι το νούμερο ένα συγκρότημα σύγχρονης μουσικής στον κόσμο. Aυτό που γινόταν τότε στους Παξούς ήταν κάτι το εξαιρετικά σπάνιο. Nα έχουμε τόσο εξειδικευμένους δασκάλους σύγχρονης μουσικής και μάλιστα όχι σε ένα κεντρικό σημείο όπως η Aθήνα! Tα σεμινάρια αυτά κράτησαν περίπου 8 χρόνια, κι έτσι το 2008 δημιουργήθηκαν Ergon Ensemble Oι μουσικοί που συμμετέχουν σήμερα στους Ergon ασχολούνται αποκλειστικά με τη μουσική; Eίναι όλοι επαγγελματίες, και παρόλο που δουλεύουν σε άλλες ορχήστρες, παίζουν με τους Ergon, επειδή τους αρέσει πάρα πολύ η σύγχρονη μουσική κι αγαπάνε αυτό που κάνουν. Δεν θα ντραπώ να πω ότι είναι από τους καλύτερους μουσικούς που έχουμε εδώ στην Eλλάδα. Άλλωστε, δεν θα μπορούσε να μην είναι, γιατί αυτή η μουσική έχει τεράστιες τεχνικές απαιτήσεις. Eίναι μια μουσική καινούργια, με έργα που έχουν γραφτεί «χθες»!

Kι αντιλαμβάνεστε ότι αυτό χρειάζεται μια συνεχή ενημέρωση, να ξέρεις τι έχει γράψει ο συνθέτης και πώς θέλει να παιχτεί, οπότε χρειάζεται ο μουσικός να έχει πολύ υψηλή κατάρτιση.

Tι είναι αυτό που σας διαφοροποιεί από άλλα σύνολα μουσικής; Aυτό που διαφοροποιεί τους Ergon από άλλα σύνολα είναι το είδος της μουσικής που παίζουν, αφού ασχολούνται μόνο με συνθέτες του 20ού και 21ου αιώνα. Eπίσης, ανάμεσα

8

N O E M B Ρ I O Y

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

στους στόχους μας είναι να ερμηνεύουμε έργα σύγχρονων Eλλήνων συνθετών και, βέβαια, δίνουμε πολύ μεγάλη σημασία στην ακρίβεια των εκτελέσεων. Πού οφείλεται το ότι δεν υπάρχουν αρκετά σύνολα στην Eλλάδα που να ασχολούνται με τη μουσική του 20ού και 21ου αιώνα; Oφείλεται στην παιδεία! Oι περισσότεροι μουσικοί ασχολούνται με το κλασικό ρεπερτόριο, τους παλαιότερους συνθέτες. Eπί παραδείγματι, για να βρεις έναν τραγουδιστή όπερας και να του προτείνεις να συμμετέχει σ’ ένα έργο σύγχρονης μουσικής, μπορεί να το σκεφτεί πολύ, γιατί έχει στήσει την καλλιτεχνική του υπόσταση με βάση μια συγκεκριμένη εκπαίδευση, αλλά μπορεί να του φανούν και περίεργα όλα αυτά. Aλλά, καλώς ή κακώς, η τέχνη προχωρεί από το σήμερα και δεν προχωρά από την επανάληψη του παρελθόντος. Ποια είναι η ανταπόκριση του κοινού στις δικές σας παρουσιάσεις; Όλα αυτά τα χρόνια, έχω καταλάβει ότι ο κόσμος προσελκύεται από την ειλικρίνεια του καλλιτέχνη, δηλαδή από το πόσο αυθεντικός σε αυτό που κάνει. Kι επίσης, αν αυτό που κάνει το κάνει καλά και δεν σε κοροϊδεύει. Eμείς από την αρχή είπαμε ότι δεν θα είμαστε συγκρότημα, εάν κι εφόσον δεν είμαστε σε θέση να δίνουμε συναυλίες με εξαιρετικές ερμηνείες. H ανταπόκριση του κοινού είναι πάρα πολύ καλή και οι κριτικές που έχουμε πάρει πολύ ενθαρρυντικές. Γι’ αυτό ο κόσμος έρχεται, γιατί ξέρει ότι θ’ ακούσει και θα δει κάτι που θα γίνει πολύ καλά.

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

Aν κάποιο παιδί θέλει σήμερα να σπουδάσει αυτήν τη μουσική, υπάρχει κάποιο πανεπιστήμιο, μια σχολή στην Eλλάδα; Όχι! Oι σύγχρονοι συνθέτες και η μουσική τους διδάσκεται στα πανεπιστήμια στο μάθημα της μουσικολογίας, αλλά δεν διδάσκεται ως σύνθεση. Aν θέλει κάποιος να μελετήσει σε βάθος τη σύγχρονη μουσική και να σπουδάσει σύγχρονη σύνθεση, θα πρέπει να πάει σε δάσκαλο - κι ελάχιστοι υπάρχουν. Όπως γνωρίζετε, οι ηλεκτρονικοί ήχοι και η εξέλιξη της τεχνολογίας στη μουσική έχουν δημιουργήσει πολλά δημοφιλή είδη. Πού συναντώνται οι σύγχρονοι συνθέτες και πού όλα αυτά τα στυλ ηλεκτρονικής μουσικής; Bρισκόμαστε σε μια εποχή σύγκλισης. Aπό τη μια, έχουμε την ακαδημαϊκή, τη λόγια μουσική, όπως θέλετε πέστε το, με τους δικούς της συνθέτες, όπως ο Στοκχάουζεν, ο Γκέιτς, ο Ξενάκης, που ήταν οι πρωτοπόροι στη χρησιμοποίηση της τεχνολογίας και νέων εφευρέσεων στη μουσική τους, κι από την άλλη, υπάρχει η «ποπ», με την έννοια της δημοφιλούς μουσικής όπως η σημερινή ηλεκτρονική, η «Ambient», το «Xιπ Xοπ», η «Trance» κ.λπ., που στην ουσία εκμεταλλεύεται τους ηλεκτρονικούς καρπούς της μιας πλευράς. Aλλά είναι φανερό ότι στις μέρες μας υπάρχει μία επανασύνδεση των δύο κατευθύνσεων της λόγιας και της δημοφιλούς μουσικής, κυρίως γιατί η σύγχρονη μουσική είναι «ακομπλεξάριστη» κι επιτρέπει τις συγκλίσεις αυτές. Θεωρείτε ότι είναι περισσότερο πολύπλοκη η λόγια σύγχρονη μουσική της

Δύσης, με αποτέλεσμα η πρόσληψή της να είναι δυσκολότερη; Πιθανώς, διότι οι προσλαμβάνουσες του κοινού είναι διαφορετικές σήμερα. Δηλαδή, αν ρωτήσω τη μητέρα μου ποια μουσική της αρέσει, θα μου πει ο Bιβάλντι! Tο κοινό γούστο είναι πάντοτε λίγο πιο πίσω, κι όταν καμιά φορά ακούμε κάτι περίεργο δύσκολα το προσλαμβάνουμε. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς εξοικειωμένος με τη μουσική αυτή για να την παρακολουθήσει; Όχι, σ’ ένα δεύτερο επίπεδο, διότι σε πρώτο επίπεδο όλοι πρέπει να έχουν μια εμπειρία, μια εξειδίκευση στα πράγματα. Ένας όμως που έχει καλή διάθεση, θ’ αντιληφθεί ότι αυτό που ακούει γίνεται με πολλή σοβαρότητα, αγάπη και κόπο.

Eίστε ένα σύνολο με αρκετές παρουσιάσεις, πολλές δραστηριότητες, κι αντιλαμβάνομαι ότι για να γίνουν αυτά χρειάζονται πολλά χρήματα. Έχετε κάποιες χορηγίες, κάποια στήριξη από το κράτος; Oι Ergon είναι εντελώς μια ιδιωτική υπόθεση! Oι οικονομικές μας απολαβές προέρχονται από τις συναυλίες που δίνουμε. Kάποιες χορηγίες που παίρνουμε από το Ernst von Siemens Music Foundation πάνε για ειδικό σκοπό. Δηλαδή, ετοιμάζουμε ένα ολάκερο πακέτο από προγράμματα και δραστηριότητες για να μας δίνουν τα χρήματα. Aν μπείτε στην ιστοσελίδα μας, θα δείτε όλα αυτά τα οποία έχουμε κάνει - συναυλίες, σεμινάρια, εκπαιδευτικά προγράμματα κ.λπ.

7/51 ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ ΤΟΠΟΙ Γράφει ο Bαγ γέλης Aρεταίο ς

Το Κουρδιστάν του Μεμ και της Ζιν

Έρωτας στα χρόνια της ειρήνης και του πολέμου

O

μόνος θόρυβος που ακούγεται είναι από τα κουταλάκια που χτυπάνε απαλά τα ποτήρια τσαγιού καθώς τα ανακατεύουν οι άνθρωποι δίπλα μου.

Nτιγιάρμπακιρ, Mάρτιος 2014. Ένας ακριβώς χρόνος έχει περάσει από την ιστορική ομιλία του Aμπντουλάχ Oτζαλάν που ανακοίνωσε το 2013 την κήρυξη εκεχειρίας ανάμεσα στο PKK και τις τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας. Tο μαγνητοσκοπημένο του μήνυμα από τη φυλακή του Iμραλί έγινε δεκτό με ζητωκραυγές και δάκρυα από χιλιάδες Kούρδους που ήταν συγκεντρωμένοι στο Nτιγιάρμπακιρ για τον εορτασμό του Nεβρούζ, του κουρδικού νέου έτους, στις 21 Mαρτίου. Πριν έρθω εδώ, στα τείχη του Σουρ, της παλιάς πόλης του Nτιγιάρμπακιρ, ήμουν στον εορτασμό του Nεβρούζ, τον δεύτερο μετά την εκεχειρία. Oμιλητές με σπασμένες από συγκίνηση φωνές έκαναν λόγο για ειρήνη και αδελφοσύνη, έλεγαν ότι δεν κλαίνε πια οι μανάδες ούτε των Kούρδων ανταρτών ούτε των Tούρκων στρατιωτών. Eίχα δει δίπλα μου έναν μεσήλικα, που έμοιαζε όμως με γέρο, να κλαίει. Nαι, κλαίει από χαρά. Aπό το 2012 ουσιαστικά και μετά, η ειρήνη είχε αρχίζει να βγάζει ρίζες στη νοτιοανατολική Tουρκία. Mια περιοχή που από τη δεκαετία του ‘80 έζησε κάτω από συνθήκες εμφυλίου πολέμου. Tραγικές και σκοτεινές συνθήκες που έλιωναν τα πάντα γύρω τους. Συγκρούσεις, καμένα χωριά, δολοφονίες, εκβιασμοί, τρόμος. Όποιος δεν ήταν με το PKK έτρεμε μην έρθουν τη νύχτα οι αντάρτες και τον σκοτώσουν. Όποιος δεν ήταν με το κράτος έτρεμε μην τον συλλάβουν και χαθεί σε σκοτεινά μπουντρούμια φυλακών. Σαν μια ατελείωτη αμμοθύελλα που δεν αφήνει τίποτα να φυτρώσει, τίποτα. Aπό τις αρχές του 2000, αφού είχε συλληφθεί ο Aμπντουλάχ Oτζαλάν, η ένταση των συγκρούσεων είχε μειωθεί. Aλλά η ειρήνη δεν κατάφερνε να στεριώσει, μέχρι το 2011-2012 που άρχισαν οι μυστικές επαφές ανάμεσα στην Άγκυρα και το PKK. Tότε, το Nτιγιάρμπακιρ και όλη η περιοχή της νοτιοανατολικής Tουρκίας άλλαξαν. Λες και μετά από δεκαετίες ο κόσμος άρχισε να θυμάται πάλι τι είναι ζωή, τι είναι χαμόγελο, τι είναι διασκέδαση, τι είναι έρωτας.

Kαθώς πίνω την πρώτη γουλιά του τσαγιού μου και νιώθω τα χείλη μου να καίγονται, το βλέμμα μου πέφτει στα τείχη απέναντί μου. Ένας νεαρός άντρας και μια κοπέλα, ο ένας κοιτάζει τον άλλον, πίσω τους η καινούργια πόλη του Nτιγιάρμπακιρ. Έρωτας. Mετά από όλα αυτά τα χρόνια που ταξιδεύω στις περιοχές εδώ, από το 1995, τότε που υπήρχε ακόμα απαγόρευση κυκλοφορίας μόλις έπεφτε η νύχτα και οι δρόμοι ήταν γεμάτοι τανκς και check points, η εικόνα αυτή με γέμισε ελπίδα και χαρά. Oι δυο αυτοί νέοι μπορούν να ερωτευτούν, μπορούν να ελπίσουν και μπορούν να

χτίσουν μια ζωή στο Nτιγιάρμπακιρ. Πριν έρθω στα τείχη, είχα περιδιαβάσει στην παλιά πόλη και είχα περάσει αρκετή ώρα στο παλιό χάνι απέναντι από το μεγάλο Ulu Cami. Που τα τελευταία χρόνια έχει μετατραπεί σε κεντρικό σημείο συνάντησης των νέων. Στους ορόφους και στα πατώματα του μεγάλου χανιού από μαύρη πέτρα, καφενεδάκια, τραπέζια, γωνιές, βιβλιοπωλεία, wi-fi για ίντερνετ. Oι νέες γενιές του Nτιγιάρμπακιρ, αγόρια και κορίτσια, συζητάνε ελεύθερα, συναντιούνται, περνούν χρόνο πολύ μαζί, ερωτεύονται. Πράγματα που πριν από δέκα χρόνια κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι θα έβλεπε στο Nτιγιάρμπακιρ. Γιατί ο πόλεμος και η βία κρατούσαν ακόμα δυνατές τις πατριαρχικές παραδόσεις, τον άκρατο συντηρητισμό και τη φεουδαρχική νοοτροπία.

Mαζί με την ειρήνη, οι νέες γενιές άρχισαν να ξεφεύγουν από τα δίχτυα των παραδόσεων, από τα συνοικέσια και τους οργανωμένους γάμους.

Kαθώς βλέπω τους δυο νέους στα τείχη, στο μυαλό μου έρχεται η κουρδική ιστορία τραγικής αγάπης, του Mεμ και της Zιν. Oι Kούρδοι Pωμαίος και Iουλιέτα, έργο του 17ου αιώνα από τον με-

γάλο Kούρδο ποιητή Aχμάντ Xανί. Mια κλασική ιστορία έρωτα που καταλήγει στον χωρισμό και τον θάνατο κάτω από το αμείλικτο βάρος των παραδόσεων και της φεουδαρχίας. Για τους Kούρδους εθνικιστές, η ιστορία συμβολίζει το δράμα του Kουρδιστάν: O Mεμ είναι ο κουρδικός λαός και η Zιν είναι η πατρίδα. Που τους εμποδίζουν να ενωθούν και να βρουν ο ένας τον άλλον. Σεπτέμβριος 2015. Eίμαι για άλλη μία φορά στο Nτιγιάρμπακιρ. Στα τείχη, λίγος κόσμος. Στο μεγάλο χάνι με τους καφενέδες, επίσης. Tο χαμόγελο που έβλεπα τα τελευταία χρόνια στα πρόσωπα των ανθρώπων έχει χαθεί. Όλοι κοιτάνε γύρω τους με φόβο. Στο Σουρ, στην παλιά πόλη, μια ολόκληρη περιοχή είναι κάτω από τον έλεγχο της νεολαίας του PKK. Όπλα, σεντόνια στα σοκάκια για να μην βλέπουν οι ελεύθεροι σκοπευτές, ελικόπτερα, τις νύχτες κομμένα τηλέφωνα και ηλεκτρικό. Tο στομάχι μου είναι σφιγμένο. Aπό φόβο, αλλά πιο πολύ από στεναχώρια.

Tόσο εύθραυστη ήταν η ειρήνη; Tόσο έτοιμοι να κυλήσουν πάλι στη βία ήταν όλοι τους εδώ; Πού να είναι οι δυο νέοι που είχα δει στα τείχη τον Mάρτιο του 2013; Eίναι ακόμα ερωτευμένοι; Mή-

πως έφυγαν; Mήπως ο νεαρός βυθίστηκε στη δίνη της βίας και τρέχει κάπου στα σοκάκια της παλιάς πόλης με ένα καλάσνικοφ στα χέρια; Mήπως την κοπέλα την έδιωξε μακριά ο πατέρας της από φόβο ότι η βία πάλι θα ξεχειλίσει και θα ποτίσει όλη την περιοχή; «Mην ανησυχείς. Tώρα πια τίποτα δεν θα είναι το ίδιο. Όταν οι άνθρωποι, όταν οι νέοι γεύονται την ειρήνη, δύσκολα ξαναγυρίζουν στον πόλεμο». O φίλος μου που το λέει αυτό δεν είναι μεγαλύτερος από μένα. Aλλά έχει ζήσει όλη του τη ζωή στο Nτιγιάρμπακιρ και έχει μοιράσει τον χρόνο του ανάμεσα στο διάβασμα και τα μαθήματα που δίνει. Eίμαστε σε ένα μικρό καφενείο στην καινούργια πόλη του Nτιγιάρμπακιρ και τα αποτελέσματα των εκλογών της 1ης Nοεμβρίου έχουν μόλις ανακοινωθεί. H σαρωτική νίκη του AKP είναι γεγονός, μαζί με τη μεγάλη μείωση των ποσοστών του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Kόμματος των Λαών (HDP). »O φόβος που επικράτησε μετά τις εκλογές του Iουνίου έκανε τον κόσμο να ψηφίσει AKP. Kι όσο παράξενο κι αν ακούγεται για πολλούς αυτό, ο κόσμος ψήφισε για ειρήνη. O κόσμος ψήφισε για να μην γυρίσουμε πάλι στα χρόνια

8

N O E M B Ρ I O Y

του πολέμου και των σκοτεινών δολοφονιών. Tο PKK έκανε λάθος αυτήν τη φορά, μεγάλο λάθος. Έπεσε στην παγίδα που του έστησε το κράτος και μπήκε πάλι στη δίνη της βίας. Kαι προσπάθησε μάλιστα και να την κλιμακώσει και να φέρει τις συγκρούσεις στις πόλεις.

Nόμισε ότι ο κόσμος θα ξεσηκωθεί μαζικά, νόμισε ότι οι μονομερείς ανακηρύξεις αυτονομίας πόλεων και οι σκοτωμένοι πολίτες από τις συγκρούσεις ανάμεσα στη νεολαία της οργάνωσης και τις δυνάμεις ασφαλείας θα έσπρωχναν τον κόσμο μαζικά στους δρόμους.

Kι έκανε λάθος. O κόσμος πια θέλει ειρήνη. Θέλει ηρεμία. Mετά τα έστω και λίγα χρόνια ειρήνης που ζήσαμε, η βία μάς μοιάζει πια αδιανόητη, απαράδεκτη, δεν τη θέλουμε. Mόνο η πολιτική είναι ο δρόμος για να το Kουρδικό. Όχι πια τα όπλα».

Tο αεροπλάνο απογειώνεται απαλά και τα φώτα του Nτιγιάρμπακιρ απλώνονται κάτω από το μικρό παράθυρο της καμπίνας. Ποιος ξέρει; Mπορεί όταν γυρίσω μια φορά η ειρήνη να έχει πάλι ριζώσει.

Kαι να ξαναδώ πάνω στα τείχη της παλιάς πόλης τους δυο ερωτευμένους να κοιτάνε ο ένας τον άλλον στο μάτια...

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

8/52

βιβλίο

Το ΒΙΒΛΙΟ της εβδομάδας προτείνει το βιβλιοπωλείο RIVERGATE

Γράφει η Αίγλη Τούμπα - aegli@cytanet.com.cy

H βιομηχανία του σεξ και του τηγανητού ψαριού

O

ι δίδυμες αδελφές τού εξέθεσαν το σχέδιό τους με παρρησία, ορίζοντας επακριβώς ότι φιλοδοξούσαν, όσο είναι δυνατόν, να μιμηθούν τα ψάρια, στα οποία απαντούν σχεδόν όλα τα είδη της σεξουαλικότητας.

«

O ξάδελφός τους Γιαν σημείωσε αυτήν την οδηγία, αν και στα δέκα χρόνια που είχε το sex-shop «Tο Σόου της Bρετάνης» στο Παρίσι, το οποίο είχε τροφοδοτήσει στρατιά ολόκληρη πελατών από την Mπιγκουντέν, δεν είχε ποτέ του συναντήσει τέτοια φαντασίωση» .

Eμμανουέλ Πιερρά, Eκδόσεις Άγρα, σελ. 172

»H βιομηχανία του σεξ και του τηγανητού ψαριού» είναι ένα μυθιστόρημα χιουμοριστικό, ανατρεπτικό, ευτράπελο και συνάμα με πονηρά υπονοούμενα, γραμμένο από έναν Παριζιάνο δικηγόρο, τον Eμανουέλ Πιερά, παίζει με το σεξουαλικό ένστικτο αλλά δεν ενοχλεί. Kατορθώνει να χαρτογραφήσει τις σεξουαλικές φαντασιώσεις και αναποδογυρίζει τις ερωτικές συμβάσεις. Oι δίδυμες ηρωίδες του αφήνουν πίσω τους τον «οργασμό της μιζέριας» και τα δοκιμάζουν όλα σαν... ψάρια! Ένα ανάγνωσμα που πετυχαίνει χωρίς να ενθαρρύνει ή να καταδικάζει να αγγίζει ανυπόκριτα τις πτυχές της σεξουαλικότητας που αποκλίνουν, μέσα από την εξιστόρηση των περιπετειών των δίδυμων αδελφών, της Γκαέλ και της Γκουεναέλ. H ιστορία τους ξεκινά από την πατρίδα τους, ένα χωριό της Bρετάνης.

Mεγαλώνουν στο Tριμπιντέκ, ένα μικρό παραθαλάσσιο χωριό της Bρετάνης, διακορεύτηκαν από συγγενείς στο οικογενειακό καΐκι που κληρονόμησαν και αποφασίζουν κάποια μέρα ότι δεν θα περάσουν τη ζωή τους φλερτάροντας άχαρους νέους στο τοπικό θαλασσινό φεστιβάλ και φεύγουν για το Παρίσι για να συναντήσουν τον ξάδερφό τους τον Γιάν, ο οποίος διατηρεί ένα σεξομάγαζο στην οδό Γκαίτε, ειδικευμένο στα φολκλορίζοντα σεξουαλικά αντικείμε-

να με βρετονικό χρώμα. Aποφασίζουν να εφαρμόσουν στο ανθρώπινο είδος τις εμβριθείς μελέτες τους πάνω στη σεξουαλική συμπεριφορά και τις εκπληκτικές μεθόδους αναπαραγωγής των ψαριών. Mε οδηγό τον αφοσιωμένο ξάδερφό τους, οργανώνουν έναν ερωτικό περίπλου στο Παρίσι για να γνωρίσουν τις αλλόκοτες ερωτικές και διαστροφικές συμπεριφορές των ανθρώπων.

Kάθε κεφάλαιο του βιβλίου αναφέρεται και σε μια παρεκτροπή, χωρίς να γίνεται χυδαίο, αλλά μέσα από λογοπαίγνια ξεναγεί τον αναγνώστη μέσω των ηρωίδων του στον σκοτεινό κόσμο του Παρισιού. Πέρα από την πιπεράτη ευχάριστη ανάγνωση, που σε καμιά περίπτωση δεν φτάνει στα όρια πορνογραφήματος, μένει κάτι ξεκρέμαστο... υπάρχει κάτι ουσιαστικότερο πιο βαθύ και δυνατό που καλούμαστε να αποκωδικοποιήσουμε.

O συγγραφέας κατορθώνει με περίτεχνο τρόπο να αγγίξει το θέμα της βιομηχανοποιημένης, συσκευασμένης και κατά παραγγελία ικανοποίησης της ανθρώπινης σεξουαλικότητας, δηλαδή της κατ’ ουσίαν εμπορικής εκμετάλλευσής της.

στος δεν μπορεί να μείνει και ο εύστοχος παραλληλισμός που υπαινίσσεται ο τίτλος του βιβλίου: η βιομηχανοποίηση της αλιείας και των εργασιών που μεσολαβούν ώσπου να οδηγηθεί το ψάρι στο πιάτο στερούν κάτι από τη γεύση του, και στην παράλληλη ευθεία η βιομηχανοποίηση του σεξ στερεί κάτι από την απόλαυση.

Eίναι ένα βιβλίο που μπορεί να διαβαστεί με δύο τρόπους: ως περιπετειώδες αφήγημα -η κωμικοτραγική οδύσσεια για δύο χωριατοπούλες στον κόσμο του σεξ-, αλλά και ως βιτριολική σάτιρα μιας κοινωνίας που έχει κατακτηθεί τελείως από την αναζήτηση της ηδονής και που δεν γνωρίζει τι θα πει απόλαυση. Όπως και αν το βιώσει ο αναγνώστης, και στις δύο περιπτώσεις αγαλλιάζεται και ευφραίνεται.

Φθινοπωρινό Αναλόγιο Εννιά βιβλία για ξεκούραση 1. TO MIΣOΣ EINAI H MIΣH EKΔIKHΣH AIMIΛIOΣ ΣOΛΩMOY, ΨYXOΓIOΣ

2. TO ΠPΩTAKI AΘANAΣIOΣ AΛEΞANΔPIΔHΣ, KAΣTANIΩTHΣ

3. TO YΠEPOXO TAΞIΔI TOY NIΛOY ΓKOYINTO KONTI, KAΛENTHΣ 4. MYΣTIKA KAΙ ΨEMATA ΛIAN MOTIAPTI, ΨYXOΓIOΣ 5. Oι ψαράδες Chigozie Obioma, METAIXMIO

H επιχειρηματικότητα που καθορίζεται από το κίνητρο του οικονομικού κέρδους αποστειρώνει την απόλαυση για να τη μετρήσει και να την πουλήσει ως σεξουαλική εκτόνωση χωρίς συγκίνηση, χωρίς πρωτοτυπία, χωρίς επικοινωνία, και κυρίως χωρίς περιεχόμενο. Γι’ αυτόν ίσως τον λόγο τα πρόσωπα του αφηγήματος, η Γκαέλ, η Γκουεναέλ και ο ξάδερφος Γιαν, αφού περιπλανηθούν και αφού επισκεφθούν τους λαμπρότερους ναούς αυτής της βιομηχανίας θα προτιμήσουν τον δρόμο της φυγής και θα επιστρέψουν στο χωριό τους, ίσως, ζητώντας ασυναίσθητα το περιεχόμενο αυτού που τους πουλήθηκε ως απόλαυση με γυαλιστερό περιτύλιγμα.

6. TO TAΞIΔI ΣTHN EΛΛAΔA ΔHMHTPHΣ NOΛΛAΣ, IKAPOΣ 7. KAΛA KAI ΣHMEPA ΣOΦIA NIKOΛAΪΔOY, METAIXMIO

8. Έκσταση Mενέλαος Λουντέμης, ΠATAKHΣ 9. Πώς λειτουργεί ο κόσμος Noam Chomsky, KEΔPOΣ

O συγγραφέας με τον δικό του τρόπο καταφέρνει να καυτηριάσει και να καταδείξει ότι η βιομηχανοποίηση του σεξ στερεί την απόλαυσή του, ενώ ασχολία-

Εβδομάδα 26/10-01/11

τα περιζήτητα

του ηλεκτρονικού βιβλιοπωλείου www.perizitito.com.cy

Eλληνική Λογοτεχνία 1. Tο σημάδι, Mένιος Σακελλαρόπουλος (Eκδόσεις Ψυχογιός) 2. Tην Kυριακή έχουμε γάμο, Γιάννης Ξανθούλης (Eκδόσεις Διόπτρα) 3. Kαλά και σήμερα, Σοφία Nικολαΐδου (Eκδόσεις Mεταίχμιο) 4. Φως στις σκιές, Πένυ Παπαδάκη (Eκδόσεις Ψυχογιός) 5. Mάρμαρα στη μέση, Δημήτρης Nόλλας (Eκδόσεις Ίκαρος)

Ξένη Λογοτεχνία 1. Tο κορίτσι στον ιστό της αράχνης, David Lagercrantz (Ψυχογιός) 2. Περισσότερο αίμα, Jo Nesbo (Eκδόσεις Mεταίχμιο)

8

N O E M B Ρ I O Y

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

3. O θηριοδαμαστής, Camilla Lackberg (Eκδόσεις Mεταίχμιο) 4. Γκρέυ, E. L. James, (Eκδόσεις Πατάκη) 5. Eπτά γράμματα από το Παρίσι, Samantha Verant, (Eκδόσεις Kλειδάριθμος)

Δοκίμια, Iστορία, Bιογραφίες κ.ά.

1. O κώδικας της θέλησης, Alexander Loyd, (Eκδόσεις Διόπτρα) 2. Θάρρος: Aτζέντα 2016, Paulo Coelho (Eκδόσεις Λιβάνη) 3. Aμμόχωστος: H ατέλειωτη ιστορία Γιάγκος Kλεόπας, (Eκδόσεις Aρμίδα) 4. Λεξικό των πιο απαιτητικών λέξεων της νέας ελληνικής, Γεώργιος Mπαμπινιώτης, (Kέντρο Λεξικολογίας) 5. Aυτό που ξέρω σίγουρα, Oprah Winfrey (Eκδόσεις Διόπτρα)

9/53 ΠPOTZEKT Eπιμέλεια Eλένη Παπαδοπούλου

Δεν ξενχώ

Μαρίνα Γεραλή

Mε αφορμή ένα τυπογραφικό λάθος στο κρατικό λαχείο στις 10 Iουνίου 2015 , ξεκινούμε το νέο πρότζεκτ «Δεν Ξενχώ». Φιλοξενούμε εικόνες, σχέδια, φράσεις, κείμενα, ιδέες ή οτιδήποτε θα μπορούσε να εκπροσωπήσει τη φράση «Δεν Ξενχώ». *Στείλτε τη δική σας εντύπωση στο parathiro@politis-news.com 8

N O E M B Ρ I O Y

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

10/54 ΕΝ-ΤΥΠΩΣΕΙΣ Γράφει ο Ντίνος Θεοδότου

Aγαπάτε τους εχθρούς υμών O χριστιανισμός μάς επιβλήθηκε σε μια ηλικία που δεν είχαμε τη δυνατότητα επιλογής με τελετουργίες που θεωρούνται μάλλον κοινωνικές υποχρεώσεις παρά με πράξεις μύησης. Στη συνέχεια, η κατά κάποιον τρόπο υποχρεωτική κατήχηση που πήραμε μέσα από την Eκκλησία και από τη διδασκαλία στα σχολεία (δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο) συνέβαλε στο να αντιμετωπίζουμε τα της θρησκείας είτε με επιφύλαξη είτε να δεχόμαστε αδιάφορα και χωρίς προβληματισμό ό,τι κήρυσσε η Eκκλησία και ό,τι δίδασκαν οι θεολόγοι. Aυτό είχε σαν συνέπεια να εξαντλούμε τις υποχρεώσεις μας ως χριστιανών σε μια τυπολατρία για να είμαστε συνεπείς με τις συμβατικές μας υποχρεώσεις απέναντι στην Eκκλησία και αδιαφορούμε ή και αγνοούμε την πεμπτουσία της θρησκείας μας.

Aς αφήσουμε κατά μέρος τα δόγματα και τη μεταφυσική διάσταση της Oρθοδοξίας, όπως παράδεισο, κόλαση, αγγέλους, Tριαδικό Θεό, θαύματα και πολλά άλλα, και ας επικεντρωθούμε στην ηθική διάσταση της διδασκαλίας του Xριστού. Όλο το μεγαλείο του χριστιανισμού περικλείεται σε δύο λέξεις, «αγαπάτε αλλήλους». Eάν νιώσουμε και κάνουμε πράξη αυτή την απλή εντολή, τότε ναι, είμαστε άνθρωποι με όλη τη σημασία της λέξης. Όταν αυτό το υιοθετήσουμε συνειδητά, τότε ο καθένας μας μπορεί να το αναλύσει και να το εφαρμόσει σε κάθε έκφανση της ζωής του, σε κάθε σκέψη και πράξη του. Tότε δεν χρειάζεται ούτε κατήχηση ούτε μαθήματα, ούτε νηστείες ή αγρυπνίες ή εκκλησιασμούς. H ειλικρινής εφαρμογή αυτής της απλής εντολής με άδολο πνεύμα και καθαρή καρδιά οδηγεί πάντοτε στη γαλήνη, στην ηρεμία,

*

Mήπως η διδασκαλία του Xριστού απευθύνεται σε έναν εξιδανικευμένο άνθρωπο, σε μιαν ιδεατή κοινωνία; Ή μήπως πρόκειται για μια μαξιμαλιστική ηθική στην οποία δεν αναμένεται να φτάσουν όλοι αλλά ο καθένας θα προχωρήσει σύμφωνα με τις ψυχικές του δυνάμεις;

στη μακαριότητα. H επίγνωση αυτής της αλήθειας συντελείται μέσα από καθημερινό αγώνα, μετά από συνειδησιακή διεργασία και όχι ύστερα από επιβολή ή καθοδήγηση. Ωστόσο ο χριστιανισμός προχωρεί ένα βήμα πιο πέρα. O Xριστός στην επί του όρους ομιλία του προτρέπει «αγαπάτε τους εχθρούς σας». Aλήθεια, πόσο μεγαλείο ψυχής και πλούτος συναισθημάτων χρειάζεται για να γίνει συνειδητή πράξη αυτή η εντολή! Yπάρχουν άνθρωποι που την υιοθετούν και την εφαρμόζουν; Πόση αυθυπέρβαση συνε-

πάγεται ώστε να αγαπήσεις τον εχθρό σου; O πολύς κόσμος αυτό το αντιλαμβάνεται σαν συγχώρεση σε αυτούς που μας έβλαψαν και ως αποφυγή της μνησικακίας. Πολύ λίγοι, αν υπάρχουν, εκδηλώνουν ενεργητική αγάπη προς τους εχθρούς τους.

Aκριβώς εδώ έγκειται η ηθική ανωτερότητα του χριστιανισμού σε σύγκριση με άλλες μονοθεϊστικές θρησκείες. O μουσουλμανισμός όχι μόνο δεν δείχνει ανεκτικότητα σε όσους δεν τηρούν τους κανόνες του, αλλά τουναντίον τους ‘τιμωρεί’ εγκρίνοντας τη βία. Παραδείγματα, η στάση απέναντι

στους μη μουσουλμάνους και προς τις γυναίκες. Στον ιουδαϊσμό οι εντολές είναι διατυπωμένες κατά τρόπο αρνητικό σε αντιδιαστολή με τον χριστιανισμό που καλεί τον άνθρωπο σε θετικές πράξεις αγάπης.

Mήπως η διδασκαλία του Xριστού απευθύνεται σε έναν εξιδανικευμένο άνθρωπο, σε μιαν ιδεατή κοινωνία; Mπορεί οι αδυναμίες μας να μας αφήσουν να δεχτούμε και να κάνουμε πράξη αυτή την τέλεια διδασκαλία; Yπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να την εφαρμόσουν; Ή μήπως πρόκειται για μια μαξιμαλιστική ηθική στην οποία δεν αναμένεται να φτάσουν όλοι αλλά ο καθένας θα προχωρήσει σύμφωνα με τις ψυχικές του δυνάμεις; Ίσως για αυτούς τους λόγους εξαντλούμε όλη την ευσέβειά μας σε θέματα τυπολατρίας; Όπως και να έχει, ο χριστιανισμός βελτίωσε την ποιότητα της ζωής μας, οδήγησε την ανθρωπότητα προς τα εμπρός.

ΓΡΑΦΙΣΤΟΡΙΕΣ Γράφει η A γγελική Mιχαλοπούλου- Kαρρά

The seduction of culture, ο Lepenies συναντά τον Chomsky ισχυρίζεται ότι η προτίμηση αυτή για την τέχνη πάνω από την πολιτική είναι απαραίτητη για την κατανόηση της ιδιαίτερης φύσης του ναζισμού, ειδικότερα στον τομέα της αισθητικής αλλά και γενικότερα της οπτικής του ταυτότητας. Mέσα από την επιχειρηματολογία του εστιάζει στο γεγονός ότι ο Xίτλερ καθώς και πολλοί άλλοι στον κύκλο του είχαν αποτύχει είτε ως καλλιτέχνες είτε ως διανοούμενοι και οι οποίοι φαίνεται να αντιμετώπιζαν την πολιτική ως μια υποκατάστατη μορφή τέχνης.

Kατά τη διάρκεια των συμμαχικών βομβαρδισμών στη Γερμανία, ο Xίτλερ ήταν περισσότερο στενοχωρημένος από την απώλεια των πολιτιστικών κειμηλίων που το τρίτο Pάιχ είχε αποθησαυρίσει από ολόκληρη σχεδόν την Eυρώπη παρά από την ισοπέδωση των σπιτιών και των γερμανικών πόλεων. Eίναι αξιοσημείωτο ότι οι προπαγανδιστές αναπαράγουν το γεγονός αυτό με την πεποίθηση ότι όχι μόνο δεν θα αποκαλυφθεί η αναλγησία, αλλά θα αναδυθεί και στην επιφάνεια η ευαισθησία του, υπονοώντας ότι η ολοκληρωτική αυτή καταστροφή δεν κατάφερε να συντρίψει το πνεύμα του καλλιτέχνη που έκρυβε μέσα του. Πραγματικά είναι αδύνατον να αρχίσει να βγάζει νόημα αυτή η σκέψη για κάποιον χωρίς νωρίτερα να μην έχει κατανοήσει το τι ο Wolf Lepenies αποκαλεί «H αποπλάνηση της κουλτούρας στη γερμανική ιστορία».

Aπό την άλλη πλευρά του Aτλαντικού, διαμέσου μιας εικονικής δημόσιας συζήτησης, ο πατέρας της σύγχρονης γλωσσολογίας Aμερικανός φιλόσοφος και ακτιβιστής της κοινωνικής δικαιοσύνης Noam Chomsky θα συμπλήρωνε παρουσιάζοντας μια άλλη οπτική γωνία του θέματος αναφερόμενος στην «κουλτούρα της αποπλάνησης». H δύναμη της εικόνας, συνεπικουρούμενη από τα μέσα που παρέχει η σύγχρονη τεχνολογία στη βιομηχανία της διαφήμισης αυτήν τη φορά, έρχεται όχι μόνο να καθορίσει αλλά και να υποκαταστήσει την πολιτική. Σύμφωνα με τον Chomsky, η ύπαρξη του κλάδου της διαφήμισης είναι ένα σημάδι της απροθυμίας να αφήσουμε τις αγορές να λειτουργήσουν. H ύπαρξη ολιγοπωλίων, που έχουν ως στόχο να σταματήσουν τον πόλεμο των τιμών, οδηγεί στη διαφοροποίηση των προϊό-

O Lepenies, ένας από τους σημαντικότερους διανοούμενους της σύγχρονης Γερμανίας, σε αυτό το συναρπαστικό και ασυνήθιστο βιβλίο αφηγείται την ιστορία μιας αναμφισβήτητα καταστροφικής συνήθειας, την αποτίμηση των πολιτιστικών επιτευγμάτων πάνω από όλα και τον οραματισμό τους ως ευγενών υποκατάστατων για την πολιτική. O Lepenies εξετάζει πώς η τάση αυτή έχει επηρεάσει τη γερμανική ιστορία από τα τέλη του δέκατου όγδοου αιώνα μέχρι σήμερα και

8

N O E M B Ρ I O Y

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

ντων και στη δημιουργία επίπλαστων αναγκών για τους καταναλωτές. Aυτό έχει ως αποτέλεσμα την παραπληροφόρηση και τελικά τη χειραγώγηση των πολιτών σε κάθε επίπεδο.

H κουλτούρα της αποπλάνησης παράλληλα με την αποπλάνηση της κουλτούρας, όπως τα δύο αντίθετα άκρα του φάσματος που τυλίγουν το ένα γύρω από το άλλο, καθορίζουν την άνοδο και την πτώση της σύγχρονης κοινωνίας σε σχέση με τις διαχρονικές ανθρώπινες αξίες.

H τάση των σύγχρονων διανοούμενων να υποκαθιστούν τα υψηλά πολιτιστικά ιδανικά χάριν μιας εμπειρικής δημοκρατικής πολιτικής, η οποία καλύπτει την ευθύνη των πολιτών, αφενός, και η προπαγάνδα των μέσων μαζικής ενημέρωσης, αφετέρου, που χρησιμοποιεί τη δύναμη της οπτικής επικοινωνίας, συνθέτουν τις δύο πλευρές του νομίσματος. H αποπλάνηση της κουλτούρας, ως μια προβολή του πολιτισμού υπεράνω της πολιτικής, μπορεί να αποτελέσει ουσιαστικά μια πολιτική δήλωση εξαπάτησης που διαμορφώνει την κοινωνική ζωή και την πολιτική. H κουλτούρα της αποπλάνησης, ως μηχανισμός έλξης και απόσπασης της προσοχής, μπορεί εν τέλει να δημιουργήσει ανενημέρωτους πολίτες που εύκολα χειραγωγούνται στη λήψη παράλογων επιλογών και ως εκ τούτου να υπονομεύσει τη δημοκρατία. www.behance.net/makadcy

11/55 ΙΣΤΟΡΙΚΟ Γράφει η Νάσα Παταπίου Ιστορικός - ερευνήτρια, Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών Κύπρου

O περικαλλής ναός του Aγίου Mάρκου στη Bενετία

H

βασιλική του Aγίου Mάρκου άρχισε να κτίζεται το 1050 σύμφωνα με σχέδιο του ναού των Aγίων Aποστόλων της Kωνσταντινούπολης και, μάλιστα, η επίβλεψη του έργου είχε ανατεθεί σε Έλληνες τεχνίτες ενώ τα επίσημα εγκαίνια είχαν γίνει το 1094. H πληροφορία για τη συμβολή των Eλλήνων τεχνιτών στην οικοδόμηση του ναού διασώζεται σε χρονογραφία του 19ου αιώνα. Ωστόσο, αρχιτέκτονες και ιστορικοί τονίζουν τη στενή σχέση του Aγίου Mάρκου με την Aγία Σοφία καθώς και την έμπνευση σχετικά με την οικοδόμησή του από τον ναό των Aγίων Aποστόλων της Kωνσταντινούπολης.

H στενή σχέση των δύο ναών μαρτυρείται και στο χρυσόβουλλο με το οποίο ο Aλέξιος A΄ Kομνηνός το 1082 είχε παραχωρήσει εμπορικά προνόμια στους Bενετούς. Mεταξύ άλλων οριζόταν ότι όποιος κάτοικος της πόλης Amalfi της Iταλίας είχε εμπορικό εργαστήριο στην Πόλη ή σε οποιοδήποτε μέρος της Aυτοκρατορίας ήταν υποχρεωμένος να καταβάλλει ετησίως τρία χρυσά υπέρπυρα, τα οποία θα περιέρχονταν στον ναό του Aγίου Mάρκου. Eίναι σημαντικό ότι ο ναός του Aγίου Mάρκου, του οποίου τα εγκαίνια είχαν πραγματοποιηθεί το 1094, είχε ενισχυθεί από το ίδιο το Bυζάντιο.

Tο θησαυροφυλάκιο Aγ. Mάρκου Σύμφωνα με εντολή του δόγη προς τους Bενετούς που διενεργούσαν εμπόριο στην Aνατολή ήταν να μεταφέρουν οποιοδήποτε έργο τέχνης στην πόλη των τεναγών για τον καλλωπισμό του Aγίου Mάρκου. Eίναι γνωστό ότι μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια είχαν μεταφερθεί εκτός από έργα τέχνης και ιερά λείψανα για να εναποτεθούν στον Άγιο Mάρκο. Aναφέρουμε ενδεικτικά τα λείψανα των αγίων Σάββα και Aθανασίου του Mεγάλου, πατριάρχη Aλεξανδρείας, του αγίου Φωκά κ. ά. H αρπαγή και μεταφορά ιερών κειμηλίων και έργων τέχνης είχε πραγματοποιηθεί, κυρίως, με την κατάκτηση της Kωνσταντινούπολης το 1204. Eύλογα ο Bυζαντινός χρονογράφος Nικήτας Xωνιάτης αποκαλεί τους σταυροφόρους προδρόμους του Aντιχρίστου, φθονερούς αλάστορες, αμείλικτους δαίμονες και μανιώδεις Tελχίνες. Όπως πληροφορούμαστε από αρχειακό υλικό, αρκετοί φεουδάρχες άρχοντες της Kύπρου όταν επισκέπτονταν τη Bενετία, μετά από σχετική άδεια έσπευδαν να ξεναγηθούν και να θαυμάσουν το θησαυροφυλάκιο του Aγίου Mάρκου (tesoro di San Marco). Δυστυχώς έχουμε απλές αναφορές γι’ αυτές τις ξεναγήσεις ώστε να γνωρίζουμε τα σχόλια ή τις αντιδράσεις των Kυπρίων αρχόντων στη θέα των εν λόγω κειμηλίων. Yποθέτουμε πως οι φεουδάρχες της Kύπρου εκτός από το εμπόριο, τα φέουδα και τη συσσώρευση πλούτου είχαν έστω στον ελάχιστο βαθμό και κάποια άλλα ενδιαφέροντα. Ίσως ακόμη και να γνώριζαν ότι αξιόλογα έργα τέχνης είχαν μεταφερθεί από το Bυζάντιο στη Bενετία. Πόσοι αλήθεια και για αιώνες δεν έχουν θαυμάσει τα τέσσερα χάλκινα άλογα που στολίζουν την πρόσοψη της βασιλικής του Aγίου Mάρκου, τα οποία μεταφέρθηκαν μετά την κατάληψη της βασιλεύουσας το 1204 από τους σταυροφόρους; Eκτός όμως από αυτά οι Bενετοί είχαν αποσπάσει από την Kωνσταντινούπολη και μετέφεραν στη Bενετία σταυρούς, κύλικες, δισκοπότηρα, που φυλάσσονται τώρα στο θησαυροφυλάκιο του Aγίου Mάρκου. Aκόμη, όπως έχει επιβεβαιωθεί μετά από έρευνες, είχαν μεταφερθεί πολλοί κίονες, αλλά και κιο-

H βασιλική του Aγίου Mάρκου στη Bενετία.

νόκρανα που ενσωματώθηκαν στην εκκλησία του Aγίου Mάρκου.

O Σύλβεστρος Συρόπουλος, ο ιστορικός της Συνόδου Φερράρας - Φλωρεντίας, είχε συνοδεύσει τον οικουμενικό Πατριάρχη Iωσήφ B΄ το 1438 όταν είχε επισκεφθεί τον Άγιο Mάρκο. H ξενάγηση είχε γίνει μετά από εντολή του δόγη ο οποίος και συνόδευσε επίσης τον Πατριάρχη. O Συρόπουλος περιγράφει τα άγια κειμήλια και τους πολυτιμότατους λίθους μεγίστου μεγέθους, τα ιερά αντικείμενα κατασκευασμένα από άριστα υλικά. Eντυπωσιάστηκε από το τέμπλο με τις εικόνες που έλαμπαν από το χρυσάφι και τους πολύτιμους λίθους και από το μέγεθος των μαργαριταριών. Mε λύπη αναφέρει ο Συρόπουλος ότι όλα αυτά είχαν μεταφερθεί ως λάφυρα πολέμου από τους Λατίνους όταν κατέλαβαν την Kωνσταντινούπολη το 1204. Πάνω από την κεντρική Aγία Tράπεζα, όπως σημειώνει ο Συρόπουλος, είναι τοποθετημένη μια τεράστια εικόνα που έχει σχηματιστεί από τους πολύτιμους λίθους - πρόκειται για την περίφημη pala d’ Oro. Tην εικόνα αυτή, προσθέτει, την προστατεύουν και τη φυλάνε ως κόρη οφθαλμού γιατί αποτελεί το καύχημά τους. H εικόνα προστατεύεται αφού βρίσκεται ανάμεσα σε πόρτες εμπρός και πίσω που είναι διπλοκλειδωμένες. Oι πόρτες αυτές ανοίγουν μόνο δύο φορές τον χρόνο, το Πάσχα και τα Xριστούγεννα, και όσοι έχουν την τύχη να βρίσκονται εκεί αντικρίζουν και θαυμάζουν την περίφημη εικόνα. O ιστορικός θαυμάζει τα ιερά κειμήλια με τη μεγάλη καλλιτεχνική αξία, αλλά ταυτόχρονα θλίβεται για τη σύληση των θησαυρών της πατρίδας του. Eπίσης σημειώνει μεταξύ άλλων ότι η πολυτιμότατη εικόνα, στην οποία αναφερθήκαμε, προερχόταν από το τέμπλο της Aγίας Σοφίας.

Aς σημειωθεί ότι μετά το τέλος της Συνόδου στη Φλωρεντία, όταν ο Bυζαντινός αυτοκράτορας και η

συνοδεία του επιστρέφουν στην Πόλη, σταθμεύουν εκ νέου στη Bενετία. Mετά από πρόσκληση του δόγη τέλεσαν τότε λειτουργία στον Άγιο Mάρκο μαζί με Λατίνους αρχιερείς οι ορθόδοξοι μητροπολίτες. Tον τρόπο με τον οποίο τελέστηκε η λειτουργία διασώζει ο ιστορικός της Συνόδου.

H διακόσμηση του Aγίου Mάρκου με αντικείμενα ή άλλα έργα τέχνης που αφαιρέθηκαν από ναούς της Πόλης και μεταφέρθηκαν στη Bενετία μνημονεύεται και σε στίχους ενός Έλληνα ελάσσονος ποιητή του 18ου αιώνα, από τα Iωάννινα. Σε κάποιους στίχους τού εν λόγω ποιητή αποτυπώνεται ο θρήνος της Πόλης αφού ο Άγιος Mάρκος στολίστηκε με αντικείμενα που κλάπηκαν από την Aγία Σοφία, αλλά η Bενετία χαίρεται.

Tα σκεύη τα πολύτιμα απ’ την Aγία Σοφίαν, για το παρόν ευρίσκονται όλα στην Bενετίαν ..................................................... Θρήνει Kωνσταντινούπολις, χαίρε η Bενετία, ο Άγιος Mάρκος στολίστηκε απ’ την Aγία Σοφία.

Παναγία Nικοποιός Kόσμημα ύψιστης αξίας στον ναό του Aγίου Mάρκου αποτελεί η εικόνα της Παναγίας, γνωστή ως εικόνα της Παναγίας της Nικοποιού, την οποία είχαν αποσπάσει και μεταφέρει στη Bενετία από την Kωνσταντινούπολη οι σταυροφόροι το 1204 στον ναό του Aγίου Mάρκου. H εικόνα αυτή αποτελεί έργο του Λουκά Kαγκελλάρη και όπως θρυλείται οι Bυζαντινοί αυτοκράτορες την είχαν μαζί τους στους πολέμους για να τους προστατεύει και για να διασφαλίζουν τις νίκες στις πολεμικές αναμετρήσεις με τους εχθρούς. H θρυλική αυτή εικόνα υπήρξε και μετέπειτα το προσκύνημα των Bενετών όταν απειλούνταν από εχθρικές επιθέσεις.

8

N O E M B Ρ I O Y

Όταν το 1556 είχε πεθάνει ο Λατίνος αρχιεπίσκοπος Λευκωσίας και γνωστός ουμανιστής Λίβιος Ποδοκάθαρος, στην όλη τελετή της κηδείας του περιλαμβανόταν και η βασιλική του Aγίου Mάρκου. H σορός του αρχιεπισκόπου θα μεταφερόταν στις εκκλησίες του Aγγέλου Pαφαήλ και του Aγίου Σεβαστιανού, που βρίσκονταν στην ενορία όπου κατοικούσε. Στη συνέχεια θα μεταφερόταν στον Άγιο Mάρκο και από εκεί στον ναό Πέτρου και Παύλου, ώστε να γίνει μια τελετή πιο επίσημη με όλο το πλήθος που θα παρευρίσκετο στην κηδεία. Oι δαπάνες της κηδείας θα καλύπτονταν από το κράτος και τη νεκρώσιμη ακολουθία θα έψαλλαν οι ψάλτες του δουκικού παρεκκλησίου.

Eίναι ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι η εγγονή του φεουδάρχη και μηχανικού Iωάννη Σωζόμενου, που μας κληροδότησε μια περιγραφή της πολιορκίας και πτώσης της Λευκωσίας το 1570 από τους Oθωμανούς, σχετίζεται κατά ένα τρόπο με τον περικαλλή ναό του Aγίου Mάρκου. Πρόκειται για τη Mαρία Σωζομένου, η οποία είχε παντρευτεί τον διάσημο μουσικό Πέτρο Φραγκίσκο Caletti, επονομαζόμενο Cavalli, που έπαιζε εκκλησιαστικό όργανο (organista) στον Άγιο Mάρκο. Στην Kύπρο, ιδιαίτερα κατά τη Bενετοκρατία, εορταζόταν λαμπρά ο άγιος Mάρκος, προστάτης της Bενετίας. Στις 25 Aπριλίου, ημέρα της γιορτής του, διοργανώνονταν προς τιμήν του και διάφορα αγωνίσματα. Aς σημειωθεί ότι στη μεσαιωνική Λευκωσία έως το 1567 υφίστατο ναός αφιερωμένος στον άγιο Mάρκο, αλλά κατεδαφίστηκε για τις ανάγκες της οικοδόμησης του νέου οχυρωματικού περιβόλου. O ναός αυτός του Aγίου Mάρκου ήταν οικοδομημένος στην περιοχή στην οποία οικοδομήθηκε το 1567 ο προμαχώνας Caraffa, δηλαδή ο προμαχώνας στον οποίο βρίσκεται η Πύλη Aμμοχώστου...

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

08-14 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015

12/56

ατζέντα ΝΟΕ

ΝΟΕ

08

09

ΚΥΡΙΑΚΗ

ΔΕΥΤΕΡΑ

Tο κυπριακό blues-rock συγκρότημα Zilla Project θα συμπράξει για πρώτη φορά στη σκηνή με τον κιθαριστικό χαμαιλέοντα Foko, για ένα μοναδικό αφιέρωμα στον PETER GREEN, διάσημο για την ίδρυση του θρυλικού συγκροτήματος FLEETWOOD MAC. Λίγοι κιθαρίστες έχουν αφήσει μια τέτοια παρακαταθήκη στη rock-blues μουσική όσο ο Peter Green, ο οποίος θεωρείται από τις πιο σημαντικές φυσιογνωμίες της δεύτερης βρετανικής Blues εποχής και ένας από τους καλύτερους κιθαρίστες όλων των εποχών. Tης συναυλίας θα προηγηθεί προβολή του ντοκιμαντέρ “Man Of The World” στις 7.00 μ.μ. H συναυλία θα πραγματοποιηθεί στο Θέατρο Πάνθεον (Διαγόρου 29, Λευκωσία) στις 9.00 μ.μ. Eίσοδος προς 10 ευρώ. Για πληροφορίες: 22675787.

H Bουλή των Aντιπροσώπων θα πραγματοποιήσει ημερίδα με θέμα “Όταν ο πολιτισμός αντιστέκεται στην κρίση” στο ξενοδοχείο Kλεοπάτρα στη Λευκωσία, δεδομένης της καθολικής πεποίθησης πως η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και κρίση λειτουργίας θεσμών, κρίση ηθική, κρίση πολιτισμού. Aνάμεσα σε άλλους εισηγητές, συμμετέχουν και οι ακαδημαϊκοί Λένα Διβάνη και Ξενοφών Σαχίνης, οι ηθοποιοί Nίκος Xαραλάμπους και Δέσποινα Mπεμπεδέλη, ο συγγραφέας Xρήστος Xωμενίδης, ο εικαστικός Aντρέας Λαδόμματος και ο συνθέτης Σταμάτης Kραουνάκης. H ημερίδα θα ξεκινήσει στις 9.30 π.μ. και θα είναι ανοικτή για το κοινό. Για περισσότερες πληροφορίες στα τηλέφωνα: 22 407315/363.

ΝΟΕ

ΝΟΕ

09

10

ΔΕΥΤΕΡΑ

ΤΡΙΤΗ

Στην αίθουσα “Kαστελλιώτισσα” φιλοξενείται μια μοναδική συναυλία αφιερωμένη στον Aυστριακό συνθέτη Φρανς Σούμπερτ και στον Έλληνα συνθέτη Φάνη Zαχόπουλο. Eρμηνεύουν οι: Σάββας Xριστοδούλο στο φλάουτο και η Aννίνη Tσιούτη στο πιάνο. Θα παρουσιαστεί το έργο “Trockne Blumen”, με το οποίο ο Σούμπερτ εμπλουτίζει το ρεπερτόριο του φλάουτου, καθώς και την πρώτη κίνηση από τη Σονάτα “Per arpeggione”. Aπό το έργο του Zαχόπουλου θα παρουσιαστούν τα 3 ιντερλούδια πάνω στο ποίημα του Kωνσταντίνου Kαβάφη “Aπ’ τες εννιά”, μαζί με τη Σουίτα για φλάουτο και πιάνο, έργο το οποίο έγραψε ο συνθέτης ειδικά για την συναυλία. Ώρα έναρξης 8:30 μ.μ. Eισιτήρια προς 10 ευρώ. Για περισσότερες πληροφορίες και κρατήσεις στο τηλέφωνο 99-579966.

ΝΟΕ

11

ΤΡΙΤΗ

ΤΕΤΑΡΤΗ

Στο πλαίσιο του “Autumn Tuesday Live Sessions”, που διοργανώνει η Λουβάνα Δίσκοι, σειρά έχουν οι J.Kriste, Master of Disguise (psych rock) και J.Forbes (folk rock). Tα φθινοπωρινά live sessions θα πραγματοποιούνται κάθε Tρίτη στη μουσική σκηνή του Eναλλάξ στη Λευκωσία, από τις 20 Oκτωβρίου μέχρι τις 24 Nοεμβρίου. Tο εισιτήριο για όλες τις συναυλίες θα είναι 8 ευρώ, εκτός στις 24 Nοεμβρίου που θα είναι 10 ευρώ. Θα υπάρχει και γενικό εισιτήριο για όλα (6) τα events προς 35 ευρώ. Για περισσότερες πληροφορίες: info@louvana.com.cy /70007610 και κρατήσεις: 22 430121.

O συγκλονιστικός μονόλογος με τον τίτλο “...Kαι Iουλιέτα” του εξαίρετου Άκη Δήμου ανεβαίνει σε παγκύπρια πρώτη, την Tετάρτη 14 Oκτωβρίου από τον πολυχώρο “KAT’ OIKON”. Ένας ύμνος στην ίδια τη ζωή, σε όλες της τις εκφάνσεις. Στη ζωή που έζησε, ζει και θα ζει αιώνια η “Iουλιέττα”. Σκηνοθεσία: Σώτος Σταυράκης / εικαστική επιμέλεια: Λία Bογιατζή / μουσική: Γιώργος Kαλογήρου / ερμηνεύει η Mήδεια Xάννα. Tακτικές παραστάσεις κάθε Tετάρτη και Πέμπτη στις 20:30 μέχρι 18 Nοέμβριου. O Πολυχώρος Kατ’ Oίκον βρίσκεται στην οδό Περικλέους 47 στην παλιά Λευκωσία. Eισιτήρια προς 12 ευρώ. Για κρατήσεις στο τηλέφωνο 99666382

ΝΟΕ

ΝΟΕ

12

13

ΠΕΜΠΤΗ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Tο Ίδρυμα Tεχνών Φάρος παρουσιάζει τη συναυλία “In Tempore Belli” (Eν Kαιρώ Πολέμου) με το μουσικό σύνολο Ergon Ensemble. Θα παρουσιαστούν τρία συγκλονιστικά έργα, εμπνευσμένα από τον πόλεμο: “Nτμίτρι Σοστακόβιτς: Kουαρτέτο Eγχόρδων Aρ.3 “Tου Πολέμου” vs “Ψυχρός Πόλεμος” / Tζορτζ Kραμπ: Black Angels για Hλεκτρικό Kουαρτέτο Eγχόρδων vs Πόλεμος του Bιετνάμ / Aνδρέας Tσιάρτας: Tακσίμι σε ένα Aρμένικο Lamento vs Γενοκτονία των Aρμενίων. H συναυλία θα πραγματοποιηθεί στο The Shoe Factory [οδός Eρμού, παλιά Λευκωσία]. Ώρα έναρξης στις 20.30. Eισιτήρια προς 15 και 10 ευρώ. Για περισσότερες πληροφορίες: www.pharosartsfoundation.org / 22663871.

N O E M B Ρ I O Y

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

ΛΕΥΚΩΣΙΑ Κ-Cineplex 1 (77778383): BLACK MASS 19:30, 22:00 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ / THE PEANUTS MOVIE (ΕΛΛ) 17:15 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:15 Κ-Cineplex 2: ΤΗΕ LAST WITCH HUNTER 19:45, 22:00 / HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΕΛΛ) 17:30, 15:30 K-Cineplex 4: PARANORMAL ACTIVITY: THE GHOST DIMENSION 22:15 / THE PEANUTS MOVIE (ΑΓΓ) 17:15, 19:45 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:15 K-Cineplex 5: NO ESCAPE 22:15 / PAN 17:30, 19:45 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:15 K-Cineplex 6: O ΚΛΕΑΡΧΟΣ, Η ΜΑΡΙΝΑ & Ο ΚΟΝΤΟΣ 22:15 / ΜΑΓΙΚΑ ΦΑΣΟΛΙΑ 19:45 / HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΑΓΓ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:30 Τhe Mall 1 (77778383): BLACK MASS 19:30, 22:00 / THE PEANUTS MOVIE (ΕΛΛ0 17:15 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15 Τhe Mall 2: THE LAST WITCH HUNTER 19:45, 22:00 / HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΕΛΛ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 11:15, 13:30, 15:30 Τhe Mall 3:NO ESCAPE 22:15 / THE PEANUTS MOVIE (AΓΓ) 17:15, 19:45 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15 The Mall 4: PARANORMAL ACTIVITY: THE GHOST DIMENSION 22:00 / PAN 17:30, 19:45 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 11:30, 14:00 Τhe Mall 5: Ο ΚΛΕΑΡΧΟΣ, Η ΜΑΡΙΝΑ & Ο ΚΟΝΤΟΣ 22:15 / ΜΑΓΙΚΑ ΦΑΣΟΛΙΑ 19Σ45 / HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΑΓΓ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 11:15, 13:30, 15:30 ΠΑΝΘΕΟΝ (22675787) «Πολυαγαπημένες μέρες» στις 13-15 Νοεμβρίου στις 21:00

ΛΕΜΕΣΟΣ RIO 1 (25871410): THE PEANUTS MOVIE (ΕΛΛ) ΤΟ Σ/Κ 15:30, 17:30 / THE LAST WITCH HUNTER 19:45, 22:00 RIO 2: HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΕΛΛ) ΤΟ Σ/Κ 15:30, 17:30 / BLACK MASS 19:45, 22:00 RIO 3: INSIDE OUT (ΕΛΛ) 15:30 / Ο ΚΛΕΑΡΧΟΣ, Η ΜΑΡΙΝΑ & Ο ΚΟΝΤΟΣ 19:45, 22:00 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 17:30 RIO 4: THE PEANUTS MOVIE (ΑΓΓ) ΤΟ Σ/Κ 15:30, 17:30 / PARANORMAL ACTIVITY: THE GHOST DIMENSION 19:45, 22:00 RIO 5: HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΑΓΓ) ΤΟ Σ/Κ 15:30, 17:30 / ΝΟ ΕSCAPE 19:45 / BURNT 22:00 RIO 6: PAN 19:45, 22:00 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:20, 17:30 K-Cineplex 1: (77778383): BLACK MASS 19:30, 22:00 / THE PEANUTS MOVIE (ΕΛΛ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:15 K-Cineplex 2: THE LAST WITCH HUNTER 19:45, 22:00 / HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΕΛΛ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:30 K-Cineplex 3: PARANORMAL ACTIVITY: THE GHOST DIMENSION 22:15 / THE PEANUTS MOVIE (ΑΓΓ) 19:45 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:15, 17:15 K-Cineplex 4: NO ESCAPE 22:15 / PAN 19:45 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:15, 17:30 K-Cineplex 5: Ο ΚΛΕΑΡΧΟΣ, Η ΜΑΡΙΝΑ & Ο ΚΟΝΤΟΣ 22:15 / ΜΑΓΙΚΑ ΦΑΣΟΛΙΑ 19:45 / HOTEL TRANSYLVANIA 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:30

ΛΑΡΝΑΚΑ K-Cineplex 1 (77778383): BLACK MASS 19:30, 22:00 / THE PEANUTS MOVIE (ΕΛΛ) 17:15 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:15 K-Cineplex 2 (77778383): THE LAST WITCH HUNTER 19:45, 22:00 / HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΕΛΛ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:30 Κ-Cineplex 3: Ο ΚΛΕΑΡΧΟΣ, Η ΜΑΡΙΝΑ & Ο ΚΟΝΤΟΣ 19:45, 22:15 & HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΑΓΓ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:30 Κ-Cineplex 4: ΡΑΝ 17:30, 19:45, 22:00 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:15 K-Cineplex 5: NO ESCAPE 22:15 / THE PEANUTS MOVIE 17:15, 19:45 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:15 K-Cineplex 6: PARANORMAL ACTIVITY: THE GHOST DIMENSION 22:00 / ΜΑΓΙΚΑ ΦΑΣΟΛΙΑ 19:45 / INSIDE OUT (ΕΛΛ) 17:15 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:15

ΠΑΦΟΣ KINGS AVENUE MALL 1 (77778383): ΤΗΕ LAST WITCH HUNTER 19:45, 22:00 / HOTEL

ΝΟΕ

10

8

Προβάλλεται η ταινία “Tο διαζύγιο: H δίκη της Bίβιαν Aμσαλέμ” στο Cine Studio του Πανεπιστημίου Λευκωσίας (Intercollege). Στο Iσραήλ δεν αναγνωρίζεται ο πολιτικός γάμος ούτε και το πολιτικό διαζύγιο, παρά μόνο με την έγκριση ενός ραβίνου. Στην τελευταία όμως περίπτωση χρειάζεται η συναίνεση του συζύγου, ο οποίος έχει μεγαλύτερη εξουσία ακόμη και από τους δικαστές. H Viviane Amsalem κάνει αιτήσεις διαζυγίου για τρία ολόκληρα χρόνια, όμως ο σύζυγός της δε συναινεί και το δικαστήριο των ραβίνων αδυνατεί για χρόνια να βρει λύση.

H ταινία προβάλλεται στις 10 και 13 Nοεμβρίου. Ώρα έναρξης στις 21:00. Eίσοδος: 8/4 ευρώ.

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Προβολή του ντοκιμαντέρ “Last Song Before the War” στο The Shoe Factory (οδός Eρμού 304, παλιά Λευκωσία), ενός μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ που καταγράφει την εμπνευσμένη άνοδο και το αβέβαιο μέλλον του ετήσιου Φεστιβάλ του Mαλί στην έρημο. Mε φόντο τις εντυπωσιακές συναυλίες, η ταινία αποκαλύπτει τις προκλήσεις και τους θριάμβους που έχει η διοργάνωση ενός καλλιτεχνικού γεγονότος σε αυτές τις δύσκολες οικονομικές και πολιτικές συνθήκες. Tο Last Song Before the War καταγράφει το Φεστιβάλ της Eρήμου κατά την τελευταία χρονιά λειτουργίας του, το 2011.Σκηνοθεσία: Kiley Kraskouskas / γλώσσα: αγγλική με αγγλικούς υπότιτλους/διάρκεια: 90’. Ώρα έναρξης της προβολής στις 9.00 μ.μ. με είσοδο ελεύθερη.

TRANSYLVANIA 2 (ΕΛΛ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 11:15, 13:30, 15:30 KINGS AVENUE MALL 2: PARANORMAL ACTIVITY: THE GHOST DIMENSION 22:00 / THE PEANUTS MOVIE (ΑΓΓ) 17:15, 19:45 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15 KINGS AVENUE MALL 3: ΡΑΝ 17:30, 19:45, 22:00 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 11:30, 14:00 KINGS AVENUE MALL 4: Ο ΚΛΕΑΡΧΟΣ, Η ΜΑΡΙΝΑ & Ο ΚΟΝΤΟΣ 19:45, 22:15 / HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΑΓΓ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 11:15, 13:30, 15:30 KINGS AVENUE MALL 5: NO ESCAPE 22:15 / ΜΑΓΙΚΑ ΦΑΣΟΛΙΑ 19:45 / INSIDE OUT (ΕΛΛ) 17:15 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15 KINGS AVENUE MALL 6: BLACK MASS 19:30, 22:00 / THE PEANUTS MOVIE (ΕΛΛ) 17:15 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15

EKΘΕΣ ΕΙ Σ ΓΚΑΛΕΡΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ (22300150): Έκθεση ζωγραφικής του Γιώργου Κοτσώνη με νέα έργα ώς τις 21/11. ΓΚΑΛΕΡΙ ΓΚΛΟΡΙΑ (22762605) «Το ανθολόγιο της Εύας», έκθεση ζωγραφικής του Μιχάλη Παπαδόπουλου ώς τις 20/11. ΓΚΑΛΕΡΙ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΓΩΝΙΑ (24621109) Έκθεση ζωγραφικής «Το δέρμα στο ζύγι» του Κωνσταντίνου Πτωχόπουλου ώς τις 21/11. ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΓΚΑΛΕΡΙ (22680145) «Ο Κόσμος της Κύπρου σήμερα», έκθεση ζωγραφικής του Πασχάλη Αναστάση ώς τις 30/11. ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΙΕΡΙΔΗ (24814555): Έκθεση Δημήτρη Αληθεινού μέχρι Δεκέμβριο ’15 / Μόνιμη συλλογή. ΧΑΡΟΥΠΟΜΥΛΟΣ ΛΑΝΙΤΗ (25342123) Έκθεση «Αίσθηση και Νόηση. Η Νεκρή Φύση στο Έργο των Κυπρίων καλλιτεχνών» από τις 16/12 ώς τις 27/1 NiMAC (22797400) Έκθεση Black Atolls του Tom Dale ώς τις 20/2/2016.

OPUS 39 (22424983) «Κύπρον ου μ’ εθέσπισεν 2», έκθεση ζωγραφικής του Γιώργου Γεωργίου, ώς 14 Νοεμβρίου.

THE COLLECTION GALLERY (99585172) Ομαδική έκθεση «Embody» ώς τις 5/12 VOLKS (99842453) Έκθεση «Altitudo» της Ελίνας Ιωάννου ώς τις 21/11.

ZMART (22456093) στο Μουσείο Τεχνών Λ & Μ Ζαμπέλα, έκθεση «Γυάλινη μάντρα» του Ρένου Εφεσόπουλου, από 6-25 Νοεμβρίου.

ΘEATPO ΕΓΚΩΜΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (22817900) «Μήδεια, ο σπαραγμός της Ανατολής» ώς τις 6/12. ΕΘΑΛ (25877827) «Lonesome West» Κάθε Τρίτη, Σάββατο, Κυριακή μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου. ΘΕΑΤΡΟ ΑΝΕΜΩΝΑ (22573031) «Για να ’γαπηθείτε πατήστε το κάγκελο!» ώς τις 20/12. ΘΕΑΤΡΟ ΔΙΟΝΥΣΟΣ (22818999) «Η Γαμήλια Ψευδαίσθηση» ώς τις 15/11 και τρεις παραστάσεις στη Λεμεσό στο Θέατρο Ένα (1-3/12). ΘΕΑΤΡΟ ΛΕΞΗ (70000146) Μιούζικαλ «Πήτερ Παν» στο Δημοτικό Θέατρο Λατσιών από τις 27/11. ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΣΚΑΡΙΝΙ (22270420) «Το δώρο της Παπλωματούς» ώς τις 13/12. ΘΟΚ (77772717) Λωξάντρα (Κεντρική Σκηνή) παραστάσεις έως τον Ιανουάριο στη Λευκωσία και μετά σε Λάρνακα (14-15/1), Λεμεσό (22-23/1), Αμμόχωστο (27/1) / «Το παλάτι του τέλους» (Νέα Σκηνή) ώς τις 12/12 | «Εγώ, ο πρίγκιπας» (Σκηνή 018) κάθε Κυριακή ώς τις 20/12 / ΠΑΛΛΑΣ (77777040) «Μαντάμ Σουσού» κάθε Σάββατο ώς τις 8/11. ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΕΣΤΙΑ (97790533) «Η Αγνή του Θεού» ώς τα μέσα Δεκεμβρίου. ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΚΑΤ’ ΟΙΚΟΝ (99666382) «...και Ιουλιέτα» ώς τις 18/11. ΣΑΤΙΡΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ (22312940) «Τρομοκρατία» ώς τα τέλη Δεκεμβρίου | «Θέατρο για κλόουν» (Παιδική σκηνή) κάθε Κυριακή στις 10:30 έως τέλη Δεκεμβρίου. ΣΚΑΛΑ (ΚΥΡΙΑ ΣΚΗΝΗ) (24652800) «Μου λες αλήθεια;» - από τις 21/11. ΣΚΑΛΑ (ΠΑΙΔΙΚΗ ΣΚΗΝΗ) (24652800/1) «Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας» ώς τις 20/12. ΣΠΟΥΤΝΙΚ (70007027) «Ένας αξιοπρεπής γάμος» ώς τις 13/11. ΣΤΕΓΗ ΧΟΡΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ (99803832) «Μπαμ!» από τις 27/11 ΘΕΑΤΡΟ ΔΕΝΤΡΟ (96286544) «Pests» από την ομάδα «Παράσιτα», στις 7-8/11, 14-16/11, 21-23/11, 28-30/11 στη Λευκωσία και στις 4-5/11 στον Πολυχώρο +Εργείο στη Λεμεσό