ΘΟΔ. ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ, Aντιπεριφερειάρχης Αγροτικών
Μείωση κόστους στην καλλιέργεια και νέες αγορές 8-9
ΤΕΥΧΟΣ 1 ΜΑΡΤΙΟΣ 2021 ΕΙΔΙΚΟ ΕΝΘΕΤΟ ΤΗΣ «Π»
ΣΠΗΛΙΟΣ ΛΙΒΑΝΟΣ ΥΠ. ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΑΛΕΞΗΣ ΜΑΦΡΕΔΑΣ Νέος Αγρότης πώς γίνεσαι;
ΚΑΙ Η ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ » 4-5
» 28 - 29
Γ. ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗΣ
Ρεκόρ εξαγωγών στη φράουλα
ΤΑΣΟΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
Η πανδημία μείωσε πωλήσεις στη μελισσοκομία
» 10
Στέλιος Δρυς
ΓΑΛΑΚΤΟΠΑΡΑΓΩΓΗ
Απέναντι στους απρόθυμους Οι ώριμες μεταρρυθμίσεις στην ελληνική γεωργία » 22
» 14
ΧΡΗΣΤΟΣ ΒΑΛΙΑΝΑΤΟΣ
Συσπείρωση στην Ο.Π.
ΕΥΕΡΓΕΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ
Δυσοίωνο το μέλλον ΔΙΟΝ. ΜΑΡΙΝΟΣ
Μεσογειακή διατροφή
» 12-13
» 30
» 18
2
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 4–5
Απόφαση για Υλοτόμηση πεύκων στα Καλυβάκια
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ - ΣΠΗΛΙΟΣ ΛΙΒΑΝΟΣ, ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
Η νέα ΚΑΠ, η «ευφυής γεωργία» και η στήριξη των αγροτών 6
Πρόγραμμα δάσωσης αγροτικών γαιών στο νέο ΕΣΠΑ
8 – 9 Θ. Βασιλόπουλος Μείωση κόστους καλλιέργειας και κατάκτηση νέων αγορών 10
Ρεκόρ εξαγωγών για τη φράουλα
12 -13 Δυσοίωνο το μέλλον της γαλακτοπαραγωγής 14
Ο ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΟΣ ΤΑΣΟΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ «Η πανδημία μείωσε πωλήσεις όχι ποιότητα»
16
Τα ελληνικά βιολογικά έχουν θέση στο ράφι Μελισσοκομία : Κρίσιμη χρονιά
18
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΧΡ. ΒΑΛΙΑΝΑΤΟΣ Επιτακτική ανάγκη η συσπείρωση στις Ομάδες Παραγωγών!
20 – 21 Η ΚΑΠ στο μέλλον 22 ΑΡΘΡΟ - Στέλιος Δρυς, «Απέναντι στους απρόθυμους» 26 Στα 2,60 ευρώ το κιλό η τιμή του ελαιολάδου 28 - 29 ΑΛΕΞΗΣ ΜΑΦΡΕΔΑΣ – ΝΕΟΣ ΑΓΡΟΤΗΣ «Δεν επαρκούν τα χρηματοδοτικά προγράμματα για να γίνεις αγρότης» 30
Το 65% έφτασε η απορρόφηση του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης
Σ
ημαντικές επιδόσεις καταγράφονται στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014-2020. Με την ολοκλήρωσή του παρουσιάστηκε εντυπωσιακή πρόοδος στην ενεργοποίησή του, καθώς οι εντάξεις έργων ξεπέρασαν το 113% και οι νομικές δεσμεύσεις το 100% των συνολικών του πόρων, σε όρους δημόσιας δαπάνης. Παράλληλα, παρατηρήθηκε ιδιαίτερα υψηλή απορρόφηση των πόρων του Προγράμματος σε ποσοστό 65%, που αντιπροσωπεύει 715 εκατ. ευρώ σε ετήσιες πληρωμές δημόσιας δαπάνης. Η επίδοση αυτή είναι από τις υψηλότερες διαχρονικά
και από τις καλύτερες ως προς τη συνολική πρόοδο υλοποίησης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ. Με τις επιδόσεις αυτές, το ΠΑΑ υπερκάλυψε το στόχο του ΕΣΠΑ για το έτος 2020, συνεισφέροντας ένα από τα μεγαλύτερα ποσά πληρωμών στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και κατ΄ επέκταση εισροής κοινοτικών πόρων στη χώρα. Όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα, το πρόγραμμα όχι απλώς να «πιάσει» τους στόχους της Ε.Ε. για το 2020, αλλά ουσιαστικά να έχει ήδη υπερκαλύψει τον στόχο πληρωμών και για το 2021.
Μεσογειακή Διατροφή
ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΚΑΠ ΜΕΤΑ ΤΟ 2030
Μικρή αύξηση αδειών νέων φυτεύσεων οινάμπελων «Το σύστημα αδειών φύτευσης αμπέλου, το οποίο εισήχθη με τη μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής του 2013 και οριστικοποιήθηκε το 2015, είναι πλέον το τελευταίο εναπομένον σύστημα περιορισμού της παραγωγής στην ΚΑΠ» αναφέρει, μεταξύ άλλων, η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, απαντώντας σε επιστολή της 28ης Ιανουαρίου του Γενικού Γραμματέα των κεντρικών πανευρωπαϊκών αγροτοσυνεταιριστικών οργα-
ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ -ΕΚΔΟΣΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ: ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΒΑΡΟΥΞΗ ΙΚΕ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ-ΑΓΓΕΛΙΕΣ-ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ-ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ: ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ:5ο ΧΛΜ. Ε.Ο ΠΥΡΓΟΥ - ΠΑΤΡΩΝ, ΤΗΛ 26210 23100
Όπως ανακοίνωσε ο Πάνος Γεωργακόπουλος, Πρόεδρος Κοινότητας Καλυβακίων, μετά από αίτηση της Κοινότητας (Αρ. Πρώτη. 227346/10-10-2019) προς το Δασαρχείο Ολυμπίας - Δασονομείο Κρεστένων και την έγκρισή της με την υπ’αριθ. 109908/896/3696/26 -11-201 ρυθμιστική αστυνομική διάταξη υλοτομίας, γίνονται γνωστά τα παρακάτω ως προς την κοπή δένδρων: «Είκοσι (20) ατόμων χαλεπίου πεύκης λόγω υψηλού κινδύνου πρόκλησης ατυχήματος από πτώση τους στον παρακείμενο δρόμο Καλυβακίων - Σκαλίτσα. Η υλοτόμηση των πεύκων θα γίνει με την παρουσία δασικού υπαλλήλου. Τα ξύλα που θα παραχθούν θα χρησιμοποιηθούν για τις ατομικές ανάγκες των κατοίκων της κοινότητας Καλυβακίων με την ευθύνη του Προέδρου της κοινότητας Καλυβακίων. Όποιος από τους κατοίκους επιθυμεί να συμμετάσχει στην υλοτόμηση να δηλώσει στο γραφείο της κοινότητας και στα τηλέφωνα: 2625051775 & 6946686332».
νώσεων Copa και Cogeca, Pekka Pesonen, σχετικά με το μέλλον του συστήματος αδειοδότησης αμπέλου που απευθύνεται στον Επίτροπο Γεωργίας Wojciechowski.
ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ: ΧΡΙΣΤΟΣ ΠΛΕΥΡΙΑΣ
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ:ΜΑΚΗΣ ΤΣΙΠΟΛΙΤΗΣ
ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΣΤΑΣ ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΕΝΤΑΖΟΣ
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟ: ΛΕΥΤΕΡΗΣ Κ. ΒΑΡΟΥΞΗΣ, ΓΩΓΩ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
ΣΠΗΛΙΟΣ ΛΙΒΑΝΟΣ, ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
Η νέα ΚΑΠ, η «ευφυής γεωργία» «Σ
τόχος μου καθώς και του πρωθυπουργού είναι να αναδείξουμε τον πρωτογενή τομέα σε βασικό πυλώνα της οικονομίας μας αφού η υγειονομική κρίση απέδειξε ότι μπορούμε να ζήσουμε χωρίς ορισμένα υλικά αγαθά, αλλά σίγουρα δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς τα προϊόντα του πρωτογενούς τομέα, τα προϊόντα της γης» τονίζει μεταξύ άλλων στη συνέντευξη που μας παραχώρησε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Σπήλιος Λιβανός ο οποίος παράλληλα αναφέρεται σε όλα τα χρηματοπιστωτικά εργαλεία που θα βρίσκονται στη διάθεση των αγροτών για τη χρηματοδότησή τους υπογραμμίζοντας ότι η νέα ΚΑΠ θα γίνει καθημερινότητα των αγροτών.
ΕΡ: Στο άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας στην Ε.Ε. ζητήσατε τη στήριξη των αγροτών με επιπλέον κονδύλια. Ποιά προϊόντα αφορά η στήριξη; ΑΠ: Ζήτησα από το Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας της ΕΕ να συνεχίσουν τη στήριξη στον πρωτογενή τομέα. Ήδη προς τους γεωργούς, τους κτηνοτρόφους και τους αλιείες έχουν εγκριθεί και ένα μεγάλο μέρος έχει δοθεί, πάνω από 400 εκατ. ευρώ. Από τους ομολόγους μου ζήτησα να ληφθούν αποφάσεις για να συνεχισθεί η στήριξη της αγροτικής οικονομίας και στη νέα περίοδο, από τη στιγμή που συνεχίζεται η πανδημία και οι επιπτώσεις της είναι εμφανείς όχι μόνο στην παραγωγή αλλά και στην εξαγωγή των αγροτικών προ-
ϊόντων. Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στέκεται δίπλα στους αγρότες γιατί πιστεύει στη σημασία που έχει η πρωτογενής παραγωγή στην οικονομική ανάκαμψη και ανάπτυξη. Θέλουμε η επόμενη μέρα από την πανδημία να μας βρει έτοιμους να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της νέας εποχής. ΕΡ: Στην Ηλεία και στους περισσότερους νομούς, η εστίαση και τα ξενοδοχεία απορροφούν μεγάλο ποσοστό αγροτικών προϊόντων. Φέτος η κατάσταση για τους πρώτους ήταν οδυνηρή με προϊόντα να παραμένουν λόγω πανδημίας αδιάθετα και να φρεζάρονται στα χωράφια. Πώς θα ξεκινήσουν τη νέα καλλιεργητική περίοδο οι καταχρεωμένοι αγρότες; ΑΠ: Αναγνωρίζουμε το πρόβλημα και για το λόγο αυτό το έθεσα στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας της ΕΕ. Η κυβέρνηση πέρα από την οικονομική στήριξη των παραγωγών προσβλέπει και στην εξέλιξη του προγράμματος εμβολιασμών με στόχο το εφετινό καλοκαίρι, σε ό,τι αφορά στον τουρισμό, να είναι καλύτερο από το περσινό. Δεν επαναπαυόμαστε. Λειτουργούμε με σχέδιο. Εξετάζουμε όλες τις παραμέτρους και όπου χρειαστεί θα παρέμβουμε προς όφελος των Ελλήνων παραγωγών. ΕΡ: Ψηφιακή μετάβαση, «πράσινη» γεωργία, βιολογικά προϊόντα είναι πυλώνες της νέας ΚΑΠ. Ο αγροτικός κόσμος κατανοεί τη νέα ορολογία και κυρίως είναι σε θέση να ανταποκριθεί στα νέα δεδομένα που δημιουργούνται; ΑΠ: Η ορολογία της νέας ΚΑΠ στο ενδιάμεσο διάστημα, μέχρι την πλήρη εφαρμογή της από το 2023, θα γίνει καθημερινότητα των αγροτών. Χρέος δικό μας είναι να βοηθήσουμε προς αυτήν την κατεύθυνση. Η ΚΑΠ αποτελεί μια μοναδική ευκαι-
ρία όχι μόνο για τον κόσμο του πρωτογενούς τομέα, αλλά και για το σύνολο της ελληνικής οικονομίας. Το ύψος των πόρων της νέας ΚΑΠ 19,3 δισ. €, αποτελεί μια εθνική επιτυχία και είναι αποτέλεσμα της σκληρής και μεθοδικής εργασίας της κυβέρνησης και προσωπικά του Κυριάκου Μητσοτάκη, καθώς και της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΑΑΤ. Το θέμα του ψηφιακού μετασχηματισμού είναι ένα από τα βασικά ζητήματα που συζήτησα με τον πρωθυπουργό κατά την επίσκεψή του στο ΥΠΑΑΤ. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του αγροτικού τομέα αποτελεί και ένα από τα project του Ταμείου Ανάκαμψης που θα «τρέξουμε» σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Από την πλευρά μας μέσω των χρηματοδοτικών εργαλείων που ενεργοποιούμε δίνουμε τη δυνατότητα στον αγρότη να εξασφαλίσει τα απαραίτητα κεφάλαια. Πιστεύω ότι το μέλλον του πρωτογενούς τομέα στην Ελλάδα βρίσκεται στο «πάντρεμά» του με τις νέες τεχνολογίες. Η φράση «ευφυής γεωργία», είναι το κλειδί για τον μετασχηματισμό της αγροτικής παραγωγής και την ανάδειξή της σε ανταγωνιστικό τομέα. ΕΡ: Ποια χρηματοδοτικά εργαλεία θα μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν οι αγρότες; ΑΠ:Το ΥΠΑΑΤ μέσω του Ταμείου Εγγυοδοσίας Αγροτικής Ανάπτυξης (ΤΕΕΑ) στο οποίο μετέχουν ελληνικές τράπεζες, και του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) θα δώσει τη δυνατότητα δανεισμού σε αγρότες και αγροτικές επιχειρήσεις. Το ΠΑΑ συμμετέχει σε αυτό το χρηματοδοτικό εργαλείο με 80 εκατ. και τα υπόλοιπα 400 εκατ. ευρώ θα δοθούν από τις επτά τράπεζες. Θα δοθούν δάνεια από 10.000 € έως 5 εκατ. €. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν επτά τραπεζικά ιδρύματα, Πειραιώς, Εθνική, Συνεταιριστική Θεσσαλίας, Συ-
5
νεταιριστική Καρδίτσας, Procredit, Eurobank και Παγκρήτια, τα οποία υπέγραψαν επιχειρησιακές συμφωνίες με το ΕΤαΕ εντός του 2020. Πρόθεσή μου είναι να ενεργοποιήσουμε κάθε χρηματοπιστωτικό εργαλείο που είναι εφικτό για να χρηματοδοτηθούν οι αγρότες μας.
ΕΡ: Ποιο είναι το βασικό σας μέλημα ως υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων; ΑΠ: Μέλημά μου αλλά και του πρωθυπουργού είναι να αναδείξουμε τον πρωτογενή τομέα σε βασικό πυλώνα της οικονομίας μας. Ο αγρότης κατέχει κεντρικό ρόλο στην ελληνική οικονομία και στην ελληνική κοινωνία και πρέπει να αναγνωρίζεται ο ρόλος και η σκληρή εργασία του. Άλλωστε η υγειονομική κρίση απέδειξε ότι μπορούμε να ζήσουμε χωρίς ορισμένα υλικά αγαθά, αλλά σίγουρα δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς τα προϊόντα του πρωτογενούς τομέα, τα προ-
Μείωση συνολικού κόστους παραγωγής ΕΡ: Χαμηλές τιμές βασικών αγροτικών προϊόντων, αύξηση του κόστους παραγωγής, προγράμματα των αγροτών που δεν «περπατάνε», είναι κάποια από τα θέματα που ίσως κατεβάσουν τα τρακτέρ στους δρόμους. Υπάρχει κάποιος σχεδιασμός και από το Υπουργείο σας ώστε να κατευνάσετε τα πνεύματα; ΑΠ:Η ενίσχυση της εξωστρέφειας, η αύξηση της προστιθέμενης αξίας των ελληνικών προϊόντων, και η ολοκληρωμένη διαχείρισης των φυσικών πόρων με στόχο την μείωση του ενεργειακού κόστους και την μείωση του κόστους άρδευσης, είναι στρατηγικές οι οποίες στοχεύουν ακριβώς στην ενίσχυση του εισοδήματος του παραγωγού αλλά και στην μείωση του συνολικού κόστους παραγωγής. Αναφορικά με την πορεία των προγραμμάτων όπως αναφέρθηκε και παραπάνω το ΤΕΕΑ είναι βασικό εργαλείο της προσπάθειας αντιμετώπισης της ρευστότητας που αντιμετωπίζουν οι έλληνες παραγωγοί και μέσω αυτού ευελπιστούμε ότι προγράμματα που καθυστερούν ακριβώς λόγω απουσίας ρευστότητας θα τρέξουν γρηγορότερα και πιο αποτελεσματικά.
ϊόντα της γης. Στόχος μου είναι να αξιοποιήσω τις γνώσεις και τις πολιτικές επαφές τόσο στον τόπο μας όσο και στην ΕΕ προς όφελος των συμφερόντων των ανθρώπων του καθημερινού μόχθου, του συνόλου του αγροτικού κόσμου. ΕΡ: Ποιες είναι οι βασικές σας προτεραιότητες στο Υπουργείο; ΑΠ: Στόχος μας είναι η ενίσχυση του παραγωγικού μοντέλου του αγροδιατροφικού τομέα, κινούμαστε σε τρεις άξονες: - Ο πρώτος είναι η στήριξη του Έλληνα παραγωγού και η ανάδειξη των ποιοτικών προϊόντων του τόπου μας. - Ο δεύτερος, είναι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και παραγωγικότητας της καθετοποιημένης αγροτικής οικονομίας. Και, - Ο τρίτος άξονας είναι η ολοκληρωμένη ανάπτυξη του αγροτικού χώρου μέσω ορθολογικής χρήσης των φυσικών πόρων και σεβασμού στο περιβάλλον.
Οφείλουμε να μετασχηματίσουμε τον πρωτογενή τομέα με τρόπο ώστε να απαντάμε, στις σύγχρονες προκλήσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη, την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων και την κλιματική αλλαγή, με βάση το ευρωπαϊκό πλαίσιο για την πράσινη ανάπτυξη. Θα επικεντρωθούμε σε πέντε στρατηγικές κατευθύνσεις πολιτικής: - Στην επανατοποθέτηση του ρόλου και δράσης του ΥΠΑΑΤ και της πρωτογενούς παραγωγής στην ελληνική κοινωνία. - Στην ενίσχυση της εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης του κλάδου. - Στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και αύξησης των εξαγωγών. - Σε μια ολιστική στρατηγική για τους φυσικούς πόρους. - Στην «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ», στη δημιουργία δηλαδή ενός ισχυρού brand για τα ελληνικά προϊόντα, που θα συνεισφέρει στο συνολικό rebranding της χώρας που δρομολογεί η κυβέρνηση.
και η στήριξη των αγροτών
6
Πρόγραμμα δάσωσης αγροτικών γαιών στο νέο ΕΣΠΑ
Η
ακύρωση των προκηρύξεων για τις δράσεις Δάσωσης Γαιών (Μέτρα 8.1 και 8.2) για χάρη των ενισχύσεων του κορωνοϊού, άφησε ξεκρέμαστους χιλιάδες αγρότες που προέβησαν σε προεργασίες ένταξης στρεμμάτων σε συνεργασία με εκατοντάδες φυτωριούχους της χώρας, καθώς το μέτρο αφορούσε 108 δενδρώδεις καλλιέργειες.
ριόδου για άλλες δράσεις, ενώ, με το θεσμικό πλαίσιο για τις Δασώσεις σχεδόν έτοιμο, δεν αποκλείεται να τρέξει μία πρόσκληση την τρέχουσα διετία μέσω του ΕΣΠΑ. Τα πάντα θα εξαρτηθούν από το κανονιστικό πλαίσιο των Ταμείων που βρίσκεται υπό την ομπρέλα του ΕΣΠΑ, ενώ, όπως λένε οι έχοντες γνώση των πραγ-
Τώρα, οι αρχές φέρονται να εξετάζουν τη μεταφορά των συγκεκριμένων δράσεων από τα Προγράμματα στο νέο ΕΣΠΑ ώστε να μπορέσει να «σωθεί» κάτι, έστω και με μία μικρή πρόσκληση μέσα στο έτος.
μάτων, αυτό θα λύσει και τα χέρια των διαχειριστικών αρχών του ΠΑΑ σχετικά με ορισμένους περιβαλλοντικούς δείκτες απόδοσης που θα πρέπει να ικανοποιήσουν.
Αν πραγματοποιηθεί αυτό, περί τα 300 εκατ. ευρώ θα απελευθερωθούν από τα προγράμματα της νέας πε-
Υπενθυμίζεται ότι τα Μέτρα 8.1 και 8.2 που αφορούσαν τις Δασώσεις αγροτικών γαιών δεν έτρεξαν τελικά στην τρέχουσα
προγραμματική περίοδο, καθώς τα κονδύλια τους μεταφέρθηκαν σχεδόν εξ’ ολοκλήρου στην έκτακτη ενίσχυση του ελαιολάδου στα πλαίσια του Μέτρου 21. Το Μέτρο 8.2 «Ενίσχυση για γεωργοδασοκομικά συστήματα» άλλωστε απαιτεί και την ολοκλήρωση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης, κάτι που είναι προφανές δεν μπορεί να γίνει σύντομα. Από την άλλη το Μέτρο 8.1 «Δάσωση και δημιουργία δασικών εκτάσεων», είχε
σχεδιαστεί για να καλύψει περί τα 44.000 στρέμματα γης, με δικαιούχους αγρότες που θα λάμβαναν πριμ συντήρησης των εκτάσεων και την κάλυψη των εξόδων για τις νέες φυτεύσεις. Στο κείμενο για την ακύρωση του Μέτρου αναφέρεται: «Μεταφορά πόρων από το Μ 8.1 “Δάσωση και δημιουργία δασικών
εκτάσεων”», με υλοποίηση της δράσης για νέα δάσωση γεωργικών γαιών, με εξοικονόμηση 50 εκατ. ευρώ. Διατηρούνται στο παρόν υπομέτρο μόνο οι πόροι που επαρκούν να καλύψουν τις ανειλημμένες υποχρεώσεις του προγράμματος. Η διάρκεια της στήριξης είναι κατά το μέγιστο 12 χρόνια. Η δάσωση θα αφορούσε γεωργικές γαίες.
Άργησε εξαιρετικά η προκήρυξη των νέων δράσεων του υπομέτρου λόγω διοικητικών προβλημάτων. Το μέτρο θα σχεδιαστεί εκ νέου την επόμενη προγραμματική περίοδο, εφόσον δικαιολογείται σχετική ανάγκη από τη SWOT ανάλυση. Τα εκτάρια που είχαν προγραμματιστεί για τη νέα δράση εγκατάστασης αφορούσαν 4.416 εκτάρια.
ΟΙ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟΓΕΝΉ ΤΟΜΕΑ
Μείωση κόστους καλλιέργειας μείωση του κόστους καλλιέργειας μέσω της δημιουργίας υποδομών που θα παρέχει στους αγρότες φθηνότερη ενέργεια και η κατάκτηση νέων αγορών αποτελούν τις βασικές προτεραιότητες του αγροτικού τομέα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος στην προσπάθεια που καταβάλλει για την υλοποίηση μίας εξωστρεφούς πολιτικής σε έναν από τους πιο βασικούς πυλώνες της τοπικής οικονομίας… Αυτό επισημαίνει ο Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης Θοδωρής Βασιλόπουλος μιλώντας για τον πρωτογενή τομέα και τον σχεδιασμό που έχει εκπονηθεί προκειμένου να καταστεί προσοδοφόρος για τους αγρότες των τριών Περιφερειακών Ενοτήτων, (Αιτωλοακαρνανίας, Αχαΐας και Ηλείας). Η στήριξη του αγροτικού εισοδήματος μέσω της αναζήτησης και της προώθησης των αγροτικών προϊόντων που παράγει η Δυτική Ελλάδα σε νέες αγορές, θα φέρει ρευστότητα στην αγορά που θα έχει ως αποτέλεσμα η τοπική οικονομία να βαδίσει στα μονοπάτια της επιβίωσης. Παράλληλα θα δώσει τη δυνατότητα και στους άλλους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας να αναπτυχθούν βασιζόμενοι στα χρήματα που θα διατεθούν στην αγορά από το αγροτικό εισόδημα. Στα πλαίσια αυτά η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος και η Περιφερειακή Αρχή προχωρά στην υλοποίηση προγραμμάτων προβολής και προώθησης των αγροτικών προϊόντων καθώς επίσης και της αγροδιατροφικής αλυσίδας με τις τοπικές ιδιαιτερότητες που υπάρχουν ανά περιοχή, προκειμένου να προσελκύσει το ενδιαφέρον νέων αγορών, όπως υποστηρίζει ο κ. Βασιλόπουλος.
Η
Τι λέει ο Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης Θ. Βασιλόπουλος για τον αγροδιατροφικό τομέα
Με ποιους τρόπους και δράσεις στηρίζει η Περιφέρεια τις επιχειρήσεις στον αγροδιατροφικό τομέα… Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας αξιοποιεί τους πόρους που έχει στη διάθεσή της. Ξεκινώντας από την τελευταία χρονικά κίνησή μας εξασφαλίσαμε ποσό 1.770.141,53 ευρώ από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για την προώθηση οίνων Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) και Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) στις αγορές της Ιαπωνίας και της Νοτίου Κορέας. Οι συγκεκριμένες αγορές αποτελούν στοίχημα για το κρασί ποιότητας των Περιφερειακών Ενοτήτων Ηλείας και Αχαΐας καθώς σημειώνουν ραγδαία αύξηση κατανάλωσης οίνου και συνεχώς αυξανόμενη προτίμηση σε προϊόντα από μη παραδοσιακές αγορές. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας του προγράμματος στήριξης μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που επλήγησαν από την πανδημία του κορωνοϊού με το ποσό
των 30 εκατ. ευρώ με την χορήγηση κεφαλαίων κίνησης στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που πλήττονται από τις επιπτώσεις της πανδημίας θα ακολουθήσει ένα ακόμα πρόγραμμα 20 εκατ. ευρώ στα τέλη Μαρτίου. Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας ολοκλήρωσε επίσης με επιτυχία τις προβλεπόμενες δράσεις του ευρωπαϊκού έργου BALKANET όπου δόθηκε η ευκαιρία σε επιχειρήσεις αλλά ιδιαίτερα σε νέους επιχειρηματίες - αγρότες να συμμετέχουν σε δράσεις που περιελάμβαναν, μεταξύ άλλων, θεματικό εργαστήριο, φεστιβάλ αγροδιατροφικών προϊόντων και επισκέψεις πεδίου σε καινοτόμες επιχειρήσεις της περιοχής. Συζητάμε για την ποιότητα των προϊόντων της Δυτικής Ελλάδας ωστόσο διαπιστώνουμε δυσκολίες στο να διεισδύσει η παραγωγή του πρωτογενούς τομέα της περιοχή μας σε αγορές…
9
και κατάκτηση νέων αγορών Υπάρχουν τοπικά προϊόντα διαφορετικών ταχυτήτων (αξίας διατροφικής ή οικονομικής),τα οποία χρειαζόμαστε. Άλλα ανταγωνιστικά στις διεθνείς αγορές, άλλα για την premium αγορά και άλλα γιατί χρειάζεται να τα παραγάγουμε. Επομένως, η λύση δε είναι να κυνηγάμε την ουρά μας αλλά να δούμε που πονάει. Να δούμε τι δεν μπορούμε να πουλήσουμε ή τι πρέπει de facto να έχουμε. Η λύση είναι να «διαβάσουμε» το διεθνές περιβάλλον και να μπούμε γρήγορα εκεί, που θα αργήσουν οι άλλοι. Να δούμε ποιες είναι οι καταναλωτικές συνήθειες, που διαμορφώνονται, για να πάμε στις κατάλληλες συνδεδεμένες ενισχύσεις ή να δημιουργήσουμε νέες ανάγκες με παραδοσιακά προϊόντα, που εγκαταλείφθηκαν αλλά σήμερα μπορούν να ανασκευαστούν. Κι επιτέλους να παραδεχτούμε ότι έχουν γίνει ολέθρια λάθη, κατά το παρελθόν σε μία σειρά από προϊόντα, που είναι μη αναστρέψιμη διαδικασία, η εκ νέου παραγωγή τους δίνοντας κίνητρα για αναδιάρθρωση καλλιεργειών όπως η κορινθιακή σταφίδα με νέες θέσεις αγροτικής εργασίας… Υπάρχει ενδιαφέρον για τη δημιουργία επαγγελματιών αγροτών… Η Αγροτική Επαγγελματική Εκπαίδευση αποτελεί τον πρωταρχικό πυλώνα για την προαγωγή των επαγγελματικών γνώσεων, των ικανοτήτων και των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού του αγροτικού τομέα καθώς και για τη διαρκή μετάδοση των επιστημονικών και τεχνικών πληροφοριών και δεδομένων για την εφαρμογή σύγχρονων παραγωγικών διαδικασιών παραγωγής ανταγωνιστικών αγροτικών προϊόντων. Είμαστε στην διάθεση της διοίκησης του ΕΛΓΟ- ΔΗΜΗΤΡΑ να συνεργαστούμε για την φιλοξενία Επαγγελματικής Σχολής στην Περιφέρειά μας, είτε αφορά την κτηνοτροφία είτε την φυτική παραγωγή έχουμε την υποδομή να δημιουργηθεί κάτι νέο στην περιοχή μας… Ποιοι είναι οι βασικότεροι στόχοι που θέτετε για την χρονιά που διανύουμε; Θέλουμε για να αναπτύξουμε τον πρωτογενή μας τομέα και να διασφαλίσουμε ένα υγιές και βιώσιμο μέλλον στους αγρότες μας. H απάντηση είναι: Υποδομές. Βασικός στόχος για τη νέα χρονιά είναι η σύσταση Ενεργειακών Κοινοτήτων από τους ΤΟΕΒ ώστε μέσω της αξιοποίησης Ανανεώσι-
μων Πηγών Ενέργειας (φωτοβολταϊκά, ανεμογεννήτριες, κλπ), αφενός να επιτυγχάνεται σημαντική μείωση του κόστους ενέργειας που απαιτείται για την άρδευση των καλλιεργειών και αφετέρου, οι ΤΟΕΒ ως προμηθευτές ηλεκτρικού ρεύματος, να εξοφλήσουν σε βάθος μερικών ετών, γύρω στα 10, τις παλαιές και ληξιπρόθεσμες οφειλές τους προς τη ΔΕΗ. Σημαντικό στοιχείο της νέας χρονιάς θα είναι το νέο οργανόγραμμα με την αναδιάρθρωση των διοικητικών υπηρεσιών των Διευθύνσεων Αγροτικής Ανάπτυξης και Κτηνιατρικής που θα παρέχουν ευελιξία στην υλοποίηση των διαφόρων αναπτυξιακών προγραμμάτων ενώ δημιουργούμε ξανά Διεύθυνση Υδάτων με έδρα τον Πύργο με στελεχωμένα τμήματα. Ο συνδυασμός ανθρώπινος παράγοντας με τις αγροτικές υποδομές θα είναι καταλύτης για νέα ώθηση στον αγροτικό μας τομέα…
0
Η
φράουλα της Ηλείας με τις νέες ποικιλίες της και την άριστη ποιότητα του προϊόντος έχει πετύχει το ρεκόρ εξαγωγών αφού απευθύνεται τουλάχιστον σε 500 εκατ. καταναλωτές.
Φράουλες καλλιεργούνται στην Αιτωλοακαρνανία, την Αχαΐα, αλλά το 90% της ετήσιας παραγωγής βγαίνει στην ευρύτερη περιοχή της Μανωλάδας του Νομού Ηλείας. Η φράουλα είναι κατά εξοχήν εξαγώγιμο προϊόν. Σχεδόν το 70% της εγχώριας παραγωγής πηγαίνει στις αγορές του εξωτερικού. Ο εξαγωγικός της προσανατολισμός έχει συντείνει τα τελευταία χρόνια στην αύξηση της παραγωγής της. Ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς φράουλας από τη Δυτική Ελλάδα, ο κ. Γιάννης Αρβανιτάκης δηλώνει για το υπέροχο κόκκινο φρούτο: «Η περιοχή μας είναι μοναδική στην Ελλάδα στην παραγωγή φράουλας. Παράγεται ένα πολύ καλό προϊόν με αξία. Όσοι διαχειρίστηκαν καλά τη δουλειά τους και το προϊόν τους, προχώρησαν πολύ καλά. Η φράουλα χρειάζεται σωστή διαχείριση, γιατί είναι μια παραγωγή με πολλά έξοδα και χρειάζεται να αξιολογήσεις την ποιότητα. Εμείς κάθε χρόνο προσπαθούμε να βελτιώνουμε την ποιότητα του προϊόντος αλλά αλλάζουμε και τις ποικιλίες. Άλλωστε αυτές οι δύο έννοιες συνδέονται μεταξύ τους. Κάθε χρόνο πάντως δοκιμάζουμε και κάτι καινούργιο που άλλοτε βγαίνει και άλλοτε δεν βγαίνει. Οι προορισμοί του προϊόντος μας έχουν διευρυνθεί. Η φράουλα της Ηλείας με τις νέες ποικιλίες της και την άριστη ποιότητα του προιόντος έχει πετύχει το ρεκόρ εξαγωγών αφού απευθύνεται τουλάχιστον σε 500 εκατ. καταναλωτές. Δηλαδή εξάγεται στα κράτη του Κόλπου, στις χώρες της πρ. ΕΣΣΔ και όλη την Ευρώπη. Μιλάμε για τεράστια αγορά και υπάρχει αυξητική τάση. Η συγκομιδή γίνεται μόλις οι φράουλες αποκτήσουν κόκκινο χρώμα. Η συγκομιδή της φράουλας αρχίζει από τον Νοέμβριο και τελειώνει περίπου τέλος Ιουνίου». Η φράουλα σε αριθμούς Η Ελλάδα, και ιδιαίτερα η Βορειοδυτική Πελοπόννησος, αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές ζώνες καλλιέργειας φράουλας στην Ε.Ε. Στη χώρα μας, οι μοναδικές εδαφοκλιματικές συνθήκες επιτρέπουν την υψηλής ποιότητας υπερπρώιμη παραγωγή, που αρχίζει πλέον από τα μέσα Νοεμβρίου, προσδίδοντας συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι του ανταγωνισμού με τεράστιο όφελος για την τοπική και εθνική οικονομία. Σύμφωνα με τα στοιχεία του FAO (FAOSTAT, 2018), τα τελευταία δέκα χρόνια, η καλλιέργεια της φράουλας στη χώρα μας έχει υπερδιπλασιαστεί, με την καλλιεργούμενη έκταση να ξεπερνά τα 14.000 στρέμματα και την παραγωγή να φτάνει τους 60.000 τόνους.
ΤΟ ΠΡΟΪΟΝ ΠΟΥ ΣΤΗΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Ρεκόρ εξαγωγών για τη φράουλα Γ. ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗΣ: «Απευθυνόμαστε σε αγορά 500 εκατ. καταναλωτών» Η ελληνική φράουλα κατέχει το 8,1% των εξαγωγών φράουλας της Ε.Ε. (International Strawberry Symposium 2016), με την αξία του εξαγόμενου προϊόντος να υπολογίζεται στα 55 εκατ. ευρώ, ενώ η συνολική αξία της παραγωγής εκτιμάται σε περισσότερο από 130 εκατομμύρια. Το 18% συνολικά της πρώιμης παραγωγής φράουλας στην Ε.Ε. παράγεται στην Ελλάδα. Απόδοση ανά στρέμμα Μία μέση απόδοση για κάθε φυτό φράουλας είναι γύρω στα 0,5 κιλό νωπής φράουλας. Η μέση στρεμματική απόδοση κυμαίνεται στους 2,5 τόνους για τις μονοετείς και διετείς καλλιέργειες, που η πυκνότητα φύτευσης είναι 5.000 φυτά ανά στρέμμα. Στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες που επιλέγονται πιο παραγωγικές ποικιλίες και φυτεύονται σε μεγαλύτερη πυκνότητα (7.000 φυτά/στρ) η απόδοση κυμαίνεται
από 2 έως 5 τόνους/στρ. Το χρώμα της φράουλας μετά τη συγκομιδή δεν αλλάζει, ακόμα κι όταν μαλακώνει η σάρκα και το φρούτο αλλοιώνεται. Οι φράουλες από τη στιγμή της συγκομιδής τους, πρέπει το πολύ σε δύο ώρες να μεταφερθούν σε ψυγείο με θερμοκρασία 2-3 οC και να παραμείνουν εκεί για 3- 4 ώρες. Η διαδικασία αυτή είναι γνωστή σαν πρόψυξη και γίνεται προκειμένου να μην μαλακώσουν οι καρποί και να μειωθούν οι πιθανότητες προσβολής από μύκητες και βακτήρια. Στη συνέχεια οι φράουλες μπορούν να συντηρηθούν, σε θαλάμους με μεγάλη σχετική υγρασία και θερμοκρασία 3 οC, το πολύ για 6 μέρες. Συνήθως αυτό είναι το διάστημα που χρειάζεται για να φτάσουν στον τελικό καταναλωτή.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΓΕΛΑΔΙΝΟ ΚΑΙ ΑΙΓΟΠΡΟΒΕΙΟ
Δυσοίωνο το μέλλον της γαλακτοπαραγωγής Δ
ύο είναι τα μείζονα προβλήματα της ελληνικής γαλακτοπαραγωγής: οι χαμηλές τιμές στις οποίες πωλείται το γάλα της, αγελαδινό και αιγοπρόβειο, γεγονός που δεν επιτρέπει στους παραγωγούς να επενδύσουν, να εκσυγχρονιστούν και να αναπτυχθούν και η αθρόα εισαγωγή αγελαδινού γάλακτος που “βαπτίζεται” ελληνικό. Ο Διονύσης Μαρίνος Πρόεδρος Συλλόγου Αγελαδοτρόφων Ηλείας, συνιδιοκτήτης της πρότυπης μονάδας γαλακτοκομικών προϊόντων «Φάρμα Ηλείας», που είναι άριστος γνώστης της κατάστασης που επικρατεί στην αγορά του αγελαδινού γάλακτος τονίζει ότι θυσιάζεται εν ψυχρώ η ελληνική παραγωγή γάλακτος και αυτό γίνεται στον βωμό του πρόσκαιρου κέρδους, που προέρχεται από τις ιδιαίτερα χαμηλές τιμές του εισαγόμενου γάλακτος, ενώ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το μέλος της αγελαδοτροφίας .
Χαμηλές τιμές για το αιγοπρόβειο Δυσοίωνο είναι και το μέλλον του αιγοπρόβειου γάλακτος σύμφωνα με τον Κώστα Θεοδωρόπουλο πρόεδρο του Συλλόγου Κτηνοτρόφων Ηλείας. Ο πρόεδρος του Συλλόγου κτηνοτρόφων Ηλείας κ. Κώστας Θεοδωρόπουλος δήλωσε: «Η κτηνοτρο-
Ο Κώστας Θεοδωρόπουλος πρόεδρος του Συλλόγου Κτηνοτρόφων Ηλείας
φία επλήγη από πέρυσι με την έναρξη της πανδημίας που ήρθε λίγο πριν το Πάσχα, ενώ την ίδια στιγμή το γάλα ήταν σε χαμηλές τιμές. Το καλοκαίρι του 2020 δόθηκε μια αποζημίωση για γέλια και για κλάματα, 3,80 ευρώ την προβατίνα, ότι χειρότερο
για τον κτηνοτρόφο. Δηλαδή μία μπάλα τριφύλι. Τα Χριστούγεννα επειδή δεν γίνονταν εισαγωγές η πώληση αρνιού για ένα εικοσαήμερο πήγε καλά. Στη συνέχεια το αρνί βρέθηκε να πωλείται σε εξευτελιστική τιμή δηλαδή 2,10 ευρώ ζυγολόγιο. Και ενώ για το γάλα λέγαμε ότι θα πάρει μια άνοδο, 7-8 λεπτά τελικά παίχθηκε η τιμή γύρω στα 4με 5 λεπτά. Οι πολυεθνικές συνεχίζουν και παίζουν τα παιχνίδια τους και καλά κάνουν αλλά το κράτος τι κάνει…Το κόστος παραγωγής γάλακτος ξεπερνά τα 65-70 λεπτά το κιλό. Και πωλείται από 0,85 με 0,92 λεπτά. Και δεν
13
υπάρχει κέρδος γιατί το άρμεγμα είναι μόνο έξι μήνες. Και επιπλέον φάρμακα και ζωοτροφές είναι πάνω. Όσο θέλουν πουλάνε. Και σημειώστε ότι ενώ η φέτα έχει καλή τιμή πώλησης το αιγοπρόβειο γάλα βρίσκεται σε πολύ χαμηλή τιμή». Μέτρα στήριξης Και ο κ. Θεοδωρόπουλος συνεχίζει: «Άμεσα μέτρα στήριξης της κτηνοτροφίας από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ. Αυτό ζητάμε και δεν έχουμε δει ακόμη ανταπόκριση. Η παγκόσμια εξάπλωση της πανδημίας του κορωνοϊού έχει επηρεάσει δραματικά όλη την αλυσίδα αξίας του πρωτογενούς τομέα, με αποτέλεσμα και οι κτηνοτρόφοι, να βιώνουμε μέρες αγωνίας για την επιβίωση του κλάδου μας που στην Ηλεία φθίνει μέρα τη μέρα. Τα νέα παιδιά θέλουν να ασχοληθούν αλλά έρχονται αντιμέτωπα με την αδιαφορία της Πολιτείας. Η μεγάλη αύξηση των τιμών ζωοτροφών, πάνω από 20% για τις βασικές ζωοτροφές, είναι ένα μεγάλο αγκάθι ενώ την ίδια στιγμή, οι κτηνοτρόφοι είδαν, αντί
Ο Διονύσης Μαρίνος πρόεδρος του Συλλόγου Αγελαδοτρόφων Ηλείας
«Στα 3 κιλά γάλα τα 2,2 κιλά είναι εισαγόμενα!» Ο Διονύσης Μαρίνος δηλώνει: «Ο κλάδος της αγελαδοτροφίας και ειδικά της γαλακτοπαραγωγής είναι έρμαιο των πολυεθνικών και βρίσκεται χρόνια τώρα στο περιθώριο και καμία κυβέρνηση δεν έχει φροντίσει να αποκαταστήσει τις αδικίες που γίνονται σε βάρος του φρέσκου ελληνικού γάλακτος. Για να καταλάβετε, στο γάλα στα τρία κιλά τα 2.200 είναι εισαγόμενο! Και φυσικά «βαπτίζεται» ελληνικό. Το κόστος του αγελαδινού γάλακτος γάλα με τη ροή που έχουν οι ζωοτροφές κυμαίνεται από 42 έως 45 λεπτά το λίτρο. Και μεγάλες βιομηχανίες το αγοράζουν 36 λεπτά, γιατί υπάρχει το εισαγόμενο με αυτή την τιμή που φυσικά ποιοτικά δεν για θέσπιση φθηνού αγροτικού πετρελαίου, να αυξάνεται η τιμή πετρελαίου κίνησης 4 λεπτά το λίτρο από την τιμή που ήταν πριν. Κάνουμε έκκληση και μέσω των Ενώσεών μας να μας στηρίξει η κυβέρνηση τώρα για να συνεχίσουμε την παραγωγή κρέατος, γαλακτοκομικών και κτηνοτροφικών προϊόντων γενικά, γιατί αύριο θα είναι αργά. Ως κτηνοτρόφοι είμαστε έτοιμοι για διεκδικήσεις».
έχει καμία σχέση με το ελληνικό αφού στη Δανία και την Ολλανδία για παράδειγμα οι κλιματολογικές συνθήκες είναι διαφορετικές και ο ήλιος πολυτέλεια. Η ελληνική πολιτεία δεν μας έχει υποστηρίξει ούτε οικονομικά ούτε ψυχολογικά. Με τις διαμαρτυρίες έχουμε απελπιστεί. Το 1990 περίπου 30.000 οικογένειες ασχολούνταν με την αγελαδοτροφία. Μετά λύπης μου μετά από 30 χρόνια διαπιστώνω ότι απομείναμε κάτω από 3.000 που ασχολούμαστε με την αγελαδοτροφία! Η απορία μου είναι γιατί οι αγελαδοτρόφοι να μην έχουμε στηριχθεί οικο-
νομικά από την κυβέρνηση; Εμάς δεν μας έχει πλήξει η πανδημία; Εκτός και αν δεν θέλουν πλέον στην Ελλάδα αγελαδοτρόφους. Η κατάστασή μας λοιπόν επιδεινώνεται μέρα τη μέρα»
Ο ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΟΣ ΤΑΣΟΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΕΤΟΡΑΧΗ
Κρίσιμη χρονιά για τον κλάδο το 2021
«Η πανδημία μείωσε πωλήσεις όχι ποιότητα» *
Νέο πρόγραμμα για βελτίωση παραγωγής και εμπορίας
Ο
κλάδος της μελισσοκομίας αποτέλεσε διέξοδο για πολλούς κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης που έπληξε τη χώρα μας τα περασμένα χρόνια, καθώς δεν ήταν λίγοι αυτοί που επέλεξαν να αφήσουν τα αστικά κέντρα και να μεταβούν στην επαρχία. Ο 28χρονος δραστήριος πρόεδρος της κοινότητας Αετοράχης- Δάφνης στον Δήμο Ανδραβίδας- Κυλλήνης, Τάσος Αντωνακόπουλος, αγαπά τη δουλειά του μελισσοκόμου, θέλει τα μελίσσια του να παράγουν άριστης ποιότητας προϊόν και το πετυχαίνει και καλεί τους καταναλωτές να αποφεύγουν το μέλι Κίνας το οποίο είναι τεχνητό και δεν έχει καμία σχέση με μέλι. «Έχω 80 κυψέλες και αν όλα πάνε σύντομα θα τις αυξήσω. Σήμερα παράγω περίπου 1,5 τόνο μέλι ετησίως και η περυσινή περίοδος παρά τον κορωνοϊό για την περιοχή μας, είμαστε περίπου 15 μελισσοκόμοι, πήγε καλά, αλλά φέτος οι πωλήσεις έχουν πέσει», τονίζει ο Τάσος και καλεί τους νέους αγρότες να στραφούν προς τη μελισσοκομία. Αυτή τη περίοδο οι μέλισσες βρίσκονται στη φάση της θεραπείας.
Ο μελισσοκόμος Τάσος Αντωνακόπουλος
Κρίσιμη χρονιά To 2021 χαρακτηρίζεται από τους μελισσοκόμους ως ιδιαίτερα δύσκολη χρονιά. Από τη μια οι αθρόες εισαγωγές μελιού από τρίτες ή ευρωπαϊκές χώρες, κυρίως μέσω Βουλγαρίας, η πανδημία, η παρατεταμένη οικονομική κρίση και η κλιματική αλλαγή, αποτελούν μερικά από τα προβλήματα που έχει να
αντιμετωπίσει ο μελισσοκομικός κλάδος, ενώ οι ελληνοποιήσεις και η πρωτοφανής αδικαιολόγητη νοθεία με καραμελόχρωμα και οι εξευτελιστικές τιμές διάθεσης κάποιων μελιών έχουν φέρει σε απόγνωση τον μελισσοκομικό κλάδο και όλους όσους ασχολούνται με το ελληνικό μέλι.
λοΓΩ ΕλλΕιΨΗσ ΕΠΑΡκΕιΑσ σΤΗ ΓΕΡΜΑΝικΗ ΑΓοΡΑ
Τα ελληνικά βιολογικά έχουν θέση στο ράφι
Μ
πορεί η γερμανική παραγωγή βιολογικών προϊόντων και ειδικότερα τροφίμων να έχει αυξηθεί κατά τα τελευταία χρόνια, ωστόσο τα εισαγόμενα προϊόντα του κλάδου δεν φαίνεται να χάνουν το μερίδιο της αγοράς τους στα ράφια των καταστημάτων, καθώς, όπως αναφέρει το Γραφείο ΟΕΥ της ελληνικής πρεσβείας στο Βερολίνο, πολλά είναι τα τρόφιμα, κυρίως οπωροκηπευτικά, τα οποία εξαιτίας των κλιματολογικών συνθηκών δεν μπορούν να παραχθούν στην Γερμανία.
Ειδικότερα, όπως διαπιστώθηκε και κατά την επιτόπια έρευνα εντός του μήνα, αλλά και από τις επαφές του Γραφείου ΟΕΥ Βερολίνου με εκπροσώπους επιχειρήσεων του κλάδου, μερικά από τα βιολογικά τρόφιμα, τα οποία φαίνεται ότι δεν παράγει η Γερμανία σε επαρκείς ποσότητες και ως, εκ τούτου, εισάγει, είναι τα εξής:• Πορτοκάλια • Ακτινίδια• Πιπεριές• Ντομάτες • Όσπρια• Χυμοί πορτοκαλιού και μήλου• Ελαιόλαδο• Ρύζι
Τζίρος 12 δισ. ευρώ Περισσότερα από 80 χιλ. είδη με βιολογική σφραγίδα είναι, αυτή τη στιγμή, διαθέσιμα στα γερμανικά καταστήματα λιανικής πώλησης, τα περισσότερα, εκ των οποίων, είναι τρόφιμα (κυρίως φρούτα/λαχανικά, ζεστά ροφήματα, όσπρια, βότανα και μπαχαρικά, ψωμί και ξηρές τροφές). Αναφορικά με το μέγεθος της συγκεκριμένης αγοράς, το 2019 κατέγραψε τζίρο 12 δισ. ευρώ περίπου, σημειώνοντας αύξηση 10%
από το 2018, ανεβάζοντας το συνολικό της μερίδιο επί της συνολικής αγοράς τροφίμων στο 5,7% από 5,3% το 2018. Όπως επισημαίνουν αρκετοί εκπρόσωποι του κλάδου, τα βιολογικά προϊόντα φαίνεται ότι κερδίζουν μερίδιο αγοράς τα τελευταία χρόνια, επειδή καταφέρνουν, μεταξύ άλλων, να υλοποιήσουν σε ικανοποιητικό βαθμό τη
στρατηγική της ΕΕ, “farm to fork”. Έλλειψη επάρκειας Η ανάγκη τήρησης υψηλών προτύπων και προδιαγραφών στην αγορά των βιολογικών προϊόντων, καθώς και η κυκλοφορία πληθώρας εγχώριων και εισαγόμενων προϊόντων οδηγούν, ωστόσο, σε υψηλό ανταγωνισμό.
Με δεδομένο ότι η Ελλάδα, αφενός, έχει εδραιωμένη παρουσία στην κυκλοφορία βιολογικού ελαιολάδου και ελιών στη γερμανική αγορά, αφετέρου παράγει όλα σχεδόν τα φρέσκα φρούτα-λαχανικά και όσπρια, τα οποία εισάγει η Γερμανία κυρίως από γειτονικές της Ελλάδας αγορές (π.χ. Ισπανία και Ιταλία) και τα οποία λόγω κλιματολογικών συνθηκών δεν μπορεί να καλλιεργήσει, συνάγεται το συμπέρασμα ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια αύξησης του μεριδίου των ελληνικών βιολογικών προϊόντων στην γερμανική αγορά.
ΑΘΡΟΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΟΠΟΙΗΣΕΙΣ
ΜΕλισσοκοΜIΑ
Αύξηση ορίων κρατικών ενισχύσεων
Κρίσιμη χρονιά κλάδος της μελισσοκομίας αποτέλεσε διέξοδο για πολλούς κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης που έπληξε τη χώρα μας τα περασμένα χρόνια, καθώς δεν ήταν λίγοι αυτοί που επέλεξαν να αφήσουν τα αστικά κέντρα και να μεταβούν στην επαρχία και να ασχοληθούν με την παραγωγή μελιού.
Ο
Οι δικαιούχοι έχουν προθεσμία να καταθέσουν στο Κέντρο Μελισσοκομίας, μέχρι τις 20 Μαΐου 2021 πρωτότυπα παραστατικά αγοράς κυψελών (τιμολόγια ή αποδείξεις λιανικής πώλησης) με ημερομηνία έκδοσης από την 1η Αυγούστου 2020 μέχρι και την 20η Μαΐου 2021, συνοδευόμενα από τις αντίστοιχες εξοφλητικές αποδείξεις, όπου απαιτείται.
Όμως τo 2021 χαρακτηρίζεται από τους μελισσοκόμους ως ιδιαίτερα δύσκολη χρονιά. Από τη μια οι αθρόες εισαγωγές μελιού από τρίτες ή ευρωπαϊκές χώρες, κυρίως μέσω Βουλγαρίας,η πανδημία, η παρατεταμένη οικονομική κρίση και η κλιματική αλλαγή, αποτελούν μερικά από τα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει ο μελισσοκομικός κλάδος ενώ οι ελληνοποιήσεις και η πρωτοφανής αδικαιολόγητη νοθεία με καραμελόχρωμα και οι εξευτελιστικές τιμές διάθεσης κάποιων μελιών έχουν φέρει σε απόγνωση τον μελισσοκομικό κλάδο και όλους όσους ασχολούνται με το ελληνικό μέλι.
Β) Δράση 3.2 “Οικονομική στήριξη της νομαδικής μελισσοκομίας” (Μετακίνηση των μελισσιών).
Νέο πρόγραμμα Νέα προγράμματα υπόσχονται βελτίωση συνθηκών για τον κλάδο της μελισσοκομίας. Ήδη έχει ξεκινήσει η υλοποίηση του προγράμματος για τη βελτίωση των συνθηκών παραγωγής και εμπορίας των προϊόντων της μελισσοκομίας για το έτος 2021, που αφορά την αντικατάσταση κυψελών και μετακινήσεων μελισσοσμηνών και η κατάθεση των δικαιολογητικών έληξε στις 10 Φεβρουαρίου. Οι αιτήσεις που κατατέθηκαν αφορούν στις δράσεις 3.1 «Εξοπλισμός για τη διευκόλυνση των μετακινήσεων» (Αντικατάσταση κυψελών) και
3.2 «Οικονομική στήριξη της νομαδικής μελισσοκομίας» για το έτος 2021. Α) Δράση 3.1΄΄Εξοπλισμός για τη διευκόλυνση των μετακινήσεων (Αντικατάσταση κυψελών). Η αίτηση συμμετοχής στη δράση και η υπεύθυνη δήλωση –μαζί με φωτοτυπία της πρώτης σελίδας βιβλιαρίου τραπεζικού λογαριασμού- υποβάλλονται στο Κέντρο Μελισσοκομίας σε πρωτότυπη μορφή ή διαβιβάζεται σε μορφή σαρωμένου ψηφιακού φωτοαντιγράφου (σκαναρισμένο αντίγραφο).
Η αίτηση συμμετοχής στη δράση και η υπεύθυνη δήλωση υποβάλλεται στο Κέντρο Μελισσοκομίας σε πρωτότυπη – έντυπη μορφή ή διαβιβάζεται σε μορφή σαρωμένου ψηφιακού φωτοαντιγράφου (σκαναρισμένο αντίγραφο) και αφορά τις μετακινήσεις των μελισσιών που θα γίνουν από 11 Φεβρουαρίου μέχρι 20 Ιουνίου 2021. Τα δικαιολογητικά (ΜΑΑΕ, εκκαθαριστικό, άδεια κυκλοφορίας) και τα παραστατικά (δελτία αποστολής και φορτωτικές) της δράσης, μπορούν να υποβληθούν έως τις 20 Ιουνίου 2021.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να παρατείνει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021 το προσωρινό πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις, το οποίο είχε εγκριθεί στις 19 Μαρτίου 2020 για τη στήριξη της οικονομίας στο πλαίσιο της έξαρσης του κορωνοϊού. Αποφάσισε επίσης να επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής του προσωρινού πλαισίου, αυξάνοντας τα ανώτατα όρια που καθορίζονται σε αυτό, όπως για την ενίσχυση αγροτικών επιχειρήσεων που πλέον φτάνουν τις 225.000 από τις 100.000 ευρώ που ίσχυε προηγουμένως. Επίσης, δίνει τη δυνατότητα μετατροπής ορισμένων επιστρεπτέων μέσων σε άμεσες επιχορηγήσεις έως το τέλος του επόμενου έτους.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ & ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΜΙΛΑ Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΑΜΑΛΙΑΔΑΣ ΧΡ. ΒΑΛΙΑΝΑΤΟΣ
Επιτακτική ανάγκη η συσπείρωση στις Ομάδες Παραγωγών! αι μεν, εγκρίθηκε το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα έτους 20212022-2023 της Ομάδας Παραγωγών Αμαλιάδας από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, ωστόσο τα προβλήματα των παραγωγών χρονίζουν επί δεκαετίες. Το νέο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα δίνει βάση στην προστασία του περιβάλλοντος και κατ’ επέκταση στην προστασία του καταναλωτή, σύμφωνα με τους διεθνείς όρους, με τους οποίους πρέπει να εναρμονίζονται οι Ομάδες Παραγωγών και γενικότερα οι αγροτικοί συνεταιρισμοί.
Ν
Η Ομάδα Παραγωγών Αμαλιάδας, ήδη έχει υλοποιήσει τέσσερα Επιχειρησιακά Προγράμματα, με γνώμονα την καλύτερη διασφάλιση των αγροτών, της παραγωγής και του εισοδήματός τους. Όπως αναφέρεται στο νέο Πρόγραμμα, η κοινοτική χρηματοδοτική ενίσχυση στο πλαίσιο της εφαρμογής του, δύναται να ανέλθει για το έτος 2021 έως και 295.000 ευρώ περίπου. Μέσα στους στόχους εντάσσεται ο προγραμματισμός της παραγωγής, η βελτίωση και διατήρηση της ποιότητας του προϊόντος, η βελτίωση της εμπορίας του προϊόντος και η προστασία του περιβάλλοντος. Για τους στόχους και τις προτάσεις της Ομάδας, καθώς και για τα προβλήματα του αγροτικού κόσμου της Ηλείας, μιλά ο πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών Αμαλιάδας κ. Χρήστος Βαλιανάτος. -Έχετε καταθέσει ένα ενδιαφέρον Επιχειρησιακό Πρόγραμμα για την περίοδο 2021 – 2023. Ποιοι είναι οι στόχοι σας μέσα από την υλοποίησή του; - Το νέο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα έτους 2021 – 2022- 2023, το οποίο τέθηκε ήδη σε ισχύ, είναι προς το συμφέρον των παραγωγών. Ήδη, έχουμε εκτελέσει τέσσερα Επιχειρησιακά Προγράμματα από το 2003 που υπάρχει η Ομάδα Παραγωγών και μέσω αυτών έχουν ωφεληθεί οι παραγωγοί. Αυτό που προέχει είναι ότι όλοι πρέπει να μπουν στις Ομάδες Παραγωγών και να υλοποιούνται τα Επιχειρησιακά Προγράμματα. Αυτά τα προγράμματα ρίχνουν το κόστος παραγωγής. Στο νέο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, δίνουμε βάση στην προστασία του περιβάλλοντος, όπως και με προγράμματα που υλοποιούνται ήδη. Θα πρέπει να γνωρίζουν όλοι ότι όλα θα οδηγηθούν εκεί: στην προστασία του περιβάλλοντος και στην προστασία του καταναλωτή. Είμαστε σε μια παγκόσμια αγορά και λειτουργούμε πλέον με διεθνείς όρους. Πρόκειται για ένα αναπτυξιακό πρόγραμμα, που η υλοποίησή του
θα βοηθήσει σημαντικά τους παραγωγούς. -Πείτε κάποιες από τις δράσεις που περιλαμβάνει. -Λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ομάδα Παραγωγών θα κάνει την κατανομή των εκτάσεων προς καλλιέργεια στους παραγωγούς – μέλη του και θα προγραμματίσει τις παραδόσεις πρώτης ύλης στα εργοστάσια, θα έχει τη δυνατότητα να ασκήσει μια πολιτική επιλογής ποικιλιών χρόνου σποράς και καλλιεργητικών τεχνικών κατά χωριό και παραγωγό, σύμφωνα με τις ιδιαίτερες – κάθε φορά – εδαφοκλιματικές συνθήκες.
γειες λόγω των ασύμφορων τιμών στο πετρέλαιο, στο νερό αλλά και τα φυτοφάρμακα, λιπάσματα και σπόρια.. οι νέες αυξήσεις είναι ανεπίτρεπτες. Εάν δεν εφαρμοσθούν μακροπρόθεσμα διαθρωτικά μέτρα, το καλύτερο φορολογικό σύστημα που υπάρχει παγκοσμίως να εφαρμόσουν, θα αποτύχει. Σε ένα δύο χρόνια
- Τα προβλήματα του αγροτικού κόσμου πολλά και χρονίζοντα. Οι επαφές με την εκάστοτε ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης συνεχείς, αλλά αποτελέσματα δεν βλέπουμε. Τι συμβαίνει; -Ο αγροτικός τομέας στην Ηλεία, έχει περιέλθει σε αδιέξοδο τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης, καθώς βλέπουν τα εισοδήματά τους να εξαφανίζονται, την ίδια στιγμή που η εύφορη γη της Ηλείας έχει καταστεί «ανήμπορη» να σηκώσει το βαρύ όπως αποδεικνύεται φορτίο. Η οικονομική κρίση ήρθε να προστεθεί και να επιβαρύνει τον αγροτικό τομέα, σε ένα νομό που τα τελευταία χρόνια αναζητά, μάταια όπως αποδεικνύεται, να βρει το «βηματισμό» του και να αναδειχθεί πρωταγωνιστής και όχι επαίτης. Η εύφορη γη της Ηλείας πληγώθηκε από τις φωτιές και τους σεισμούς και στην προσπάθειά της να ανασυνταχθεί, στην προσπάθεια των αγροτών να ξεφύγουν από τα δεινά, ήρθε η οικονομική κρίση και έδωσε τη χαριστική βολή. Στα παραπάνω, προστίθενται και οι επιπλέον αστάθμητοι παράγοντες, που δεν είναι άλλοι από τις καιρικές συνθήκες. Η Ηλεία τα τελευταία χρόνια πλήττεται από ακραία καιρικά φαινόμενα, με τους αγρότες να οδηγούνται στη πλήρη καταστροφή, αφού στην προσπάθειά τους να ορθοποδήσουν ουκ ολίγες φορές έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με τη μανία της φύσης. Η αγροτική παραγωγή βρίσκεται στο σημείο μηδέν και οδηγείται στον αφανισμό, με ότι αυτό συνεπάγεται για τον πρωτογενή τομέα της χώρας. Επενδύουμε στο πρωτογενή τομέα για έξοδο από την κρίση, ο οποίος χάνεται από το χάρτη. Το πλήγμα για το νομό Ηλείας είναι τεράστιο. Τα τελευταία χρόνια πολλοί καλλιεργητές εγκαταλείπουν συγκεκριμένες καλλιέρ-
θα ψάχνουν αγροτικό εισόδημα να φορολογήσουν αλλά δεν θα βρίσκουν, διότι οι αγρότες θα έχουν σταματήσει να καλλιεργούν. -Τι μέτρα προτείνετε; -Απαιτούνται διαρθρωτικά μέτρα στην Ηλεία. Και όταν λέμε διαθρωτικά μέτρα εννοούμε: Δημοπρατήριο αγροτικών προϊόντων. Το ακούμε να εγκαινιάζεται για πρώτη φορά από τον πρωθυπουργό Γεώργιο Ράλλη το 1981 και ακόμα δεν είναι έτοιμο. Ινστιτούτο Γεωργικής Έρευνας Κοροίβου Το Ινστιτούτο Γεωργικής Έρευνας Κοροίβου ιδρύθηκε όταν υπήρχαν στο νομό Ηλείας υψηλοί ρυθμοί Αγροτικής Ανάπτυξης. Σήμερα έχει εγκαταλειφθεί και η γεωργική παραγωγή είναι εγκαταλελειμμένη στη τύχη της. Πρέπει να λειτουργήσει και να υπάρχει έρευνα σε επιστημονική βάση με σκοπό την αναδιάρθρωση μέρους των καλλιεργειών και εκμετάλλευση των ιδιαίτερων κλιματικών συνθηκών που επικρατούν στο νομό Ηλείας. Ομάδες Παραγωγών Ήρθε η ώρα οι αγρότες να ενωθούν και να αντιδράσουν. Ήρθε η ώρα να πάρουν την
κατάσταση στα χέρια τους. Ισχυρές Ομάδες Παραγωγών όπου θα εφαρμόζονται επιχειρησιακά προγράμματα και θα διασφαλίζονται τιμές ικανοποιητικές για τα προϊόντα τους. Ήρθε η ώρα να απεγκλωβιστούν οι παραγωγοί από στενόμυαλες λογικές του παρελθόντος και να κοιτάξουν μπροστά, να κοιτάξουν το μέλλον με άλλη προοπτική. Χάραξη εθνικής στρατηγικής για τη γεωργία, την κτηνοτροφία και την αλιεία με συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Φορολογικά και ασφαλιστικά μέτρα για τους παραγωγούς που θα ενθαρρύνουν την παραμονή και όχι απομάκρυνση από το επάγγελμα του αγρότη. Λήψη μέτρων μείωσης του υψηλού κόστους παραγωγής. Αναδιάταξη και αναμόρφωση των διάσπαρτων δημοσίων γεωτεχνικών υπηρεσιών σε μια ευέλικτη ενιαία δομή. Αυστηρός έλεγχος της αγοράς προϊόντων, ιδιαίτερα των εισαγόμενων. Αυξημένα κονδύλια για τη δακοκτονία. Αναπροσαρμογή του κανονισμού ΕΛ.ΓΑ. προσαρμοσμένος στις σημερινές καιρικές συνθήκες.
20
Οι αλλαγές που φέρνει στον πρωτογενή τομέα Ο
σχεδιασμός και η υλοποίηση της νέας Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) μετά το 2020 θα έχει μια πιο ολοκληρωμένη και συνεκτική προσέγγιση, η οποία θα υλοποιηθεί μέσω της θέσπισης και έγκρισης ενός Στρατηγική Σχεδίου ΚΓΠ ανά Κράτος Μέλος (ΚΜ) που θα καλύπτει τόσο τον Πυλώνα Ι (άμεσες ενισχύσεις, τομεακές παρεμβάσεις ανά τομείς γεωργικών προϊόντων), όσο και τον Πυλώνα ΙΙ (αγροτική ανάπτυξη) της ΚΓΠ. Το νέο μοντέλο λειτουργίας της νέας ΚΓΠ θα εστιάσει μεταξύ άλλων: α) στη μεγιστοποίηση της συμβολής της ΚΓΠ στην προστασία του περιβάλλοντος και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής («πράσινη αρχιτεκτονική») μέσω θέσπισης φιλόδοξων περιβαλλοντικών και κλιματικών στόχων από τα ΚΜ, β) στην εγκαθίδρυση μιας νέας σχέσης με τα ΚΜ, ενισχύοντας την αρχή της επικουρικότητας και την ευελιξία σχεδιασμού των ΚΜ, με ταυτόχρονη μετάβαση από ένα σύστημα που στηρίζεται στη συμμόρφωση σε ένα σύστημα που πιο στοχευμένο που στηρίζεται «στην επίτευξη των αποτελεσμάτων» (με καθορισμό και επίτευξη σχετικών στόχων και οροσήμων από τα ΚΜ) και γ) στην προώθηση της καινοτομίας, της γνώσης και των νέων τεχνολογιών (βλ. ψηφιοποίηση) στη γεωργία. Στόχευση Η στόχευση της νέας ΚΓΠ για μια έξυπνη και ανθεκτική γεωργία, για την ενίσχυση της μέριμνας για το περιβάλλον και το κλίμα και για την ενίσχυση του κοινωνικοοικονομικού ιστού των αγροτικών πε-
ριοχών εκφράζεται μέσα από την επίτευξη 9 ειδικών στόχων που αφορούν τόσο τον Πυλώνα Ι όσο και τον Πυλώνα ΙΙ και οι οποίοι είναι εξής: *Υποστήριξη βιώσιμων γεωργικών εισοδημάτων και ανθεκτικότητας σε ολόκληρη την Ευρ. Ένωση για τη στήριξη της επισιτιστικής ασφάλειας. *Ενίσχυση του προσανατολισμού προς την αγορά και αύξηση της ανταγωνιστικότητας, συμπεριλαμβανομένης της μεγαλύτερης εστίασης στην έρευνα, την τεχνολογία και την ψηφιοποίηση. *Βελτίωση της θέσης των αγροτών στην αλυσίδα αξίας. *Συμβολή στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και στην προσαρμογή σε αυτήν, καθώς και τη συμβολή στην παραγωγή βιώσιμων μορφών ενέργειας. *Προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και της αποτελεσματικής διαχείρισης των φυσικών πόρων, όπως το νερό, το έδαφος και ο αέρας. *Συμβολή στην προστασία της βιοποικιλότητας, ενίσχυση των υπηρεσιών οικοσυστήματος και διατήρηση οικότοπων και τοπίων. *Προσέλκυση νέων γεωργών και διευκόλυνση της εππχειρηματικής ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές.
*Προώθηση της απασχόλησης, της ανάπτυξης, της κοινωνικής ένταξης και της τοπικής ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της βιο-οικονομίας και της βιώσιμης δασοκομίας. *Βελτίωση της ανταπόκρισης της γεωργίας της Ευρ. Ένωσης στις απαιτήσεις της κοινωνίας όσον αφορά τα τρόφιμα και την υγεία, συμπεριλαμβανομένης της απαίτησης για ασφαλή, θρεπτικά και βιώσιμα τρόφιμα, διαχείρισης, για επίλυσης του ζητήματος των απορριμάτων τροφίμων, καθώς και για καλή μεταχείριση των ζώων.
Χρηματοδότηση Η χρηματοδότηση της ΚΑΠ περιέργως είναι το μόνο στοιχείο της που δεν εντάσσεται στις διαπραγματεύσεις που γίνονται αυτήν την περίοδο για το μέλλον της ευρωπαϊκής αγροτικής πολιτικής. Αντίθετα, εντάσσεται στον ευρύτερο προϋπολογισμό της Ε.Ε. που έχει πάρει την άκρως
γραφειοκρατική ονομασία «Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο» (Multiannual Financial Framework). Το όνομά του, προδίδει ότι διαρκεί χρόνια και ουσιαστικά περιέχει το σύνολο των ευρωπαϊκών δαπανών από τη διαχείριση των συνόρων και την κοινή αγορά μέχρι την εξωτερική βοήθεια και φυσικά τις δαπάνες για την ΚΑΠ. Ένας από τους μεγάλους γρίφους άλλωστε που συνόδευε τα κείμενα και τις προτάσεις ήταν όχι τόσο για ποια ΚΑΠ αλλά για πόση ΚΑΠ πρέπει να συζητάμε. Οι διαπραγματεύσεις ήταν πάντα δύσκολες και χρονοβόρες αφού, κάθε χώρα αλλά και κάθε ευρωπαϊκό όργανο έχει συγκεκριμένες απαιτήσεις και προσδοκίες, που πρέπει να καλυφτούν (ή τουλάχιστον να αντισταθμιστούν από ανάλογες παροχές), εφόσον η συμφωνία επί του προϋπολογισμού απαιτεί ομοφωνία.
Ο δρόμος από την αρχική πρόταση της Επιτροπής το 2018 ήταν μακρύς. Το
21
Δύο σημαντικά εργαλεία Στις άμεσες ενισχύσεις ένα νέο εργαλείο, το αποθεματικό για την προσαρμογή στο Brexit, σχεδιάζεται να στηρίξει παραγωγούς οι εξαγωγές των οποίων θα επηρεαστούν αρνητικά από την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε., εργαλείο που μπορεί να φανεί εξαιρετικά χρήσιμο σε ορισμένους κλάδους προϊόντων στην Ελλάδα, όπως είναι το επιτραπέζιο σταφύλι. Στην Αγροτική Ανάπτυξη, αν πάρουμε τοις μετρητοίς την ανακοίνωση της Επιτροπής Γεωργίας του Κοινοβουλίου (Δείτε το σχετικό δελτίο τύπου) θα πρέπει την περίοδο 2021-22 να περιμένουμε νέες προσκλήσεις για εγκατάσταση νέων αγροτών και επιχειρήσεων στον αγροτικό χώρο, σχέδια βελτίωσης για φιλοπεριβαλλοντικές επενδύσεις στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, βιολογική γεωργία και γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα.
πρώτο βήμα έγινε στις 27 Μαΐου με την αναθεωρήμενη πρόταση της Επιτροπής, ενώ στις 21 Ιουλίου οι αρχηγοί κρατών κατέληξαν σε συμφωνία, μετά από μαραθώνιες και ολονύχτιες διαπραγματεύσεις. Πολλά γεγονότα επηρέασαν την πορεία, όμως η πανδημία του Covid-19 είχε καθοριστικό ρόλο αφού ανέδειξε την ανάγκη για απόλυτη στήριξη της ευρωπαϊκής οικονομίας μετά τις διαδοχικές φάσεις καραντίνας και την συνεπακόλουθη ύφεση. Στις 10 Νοεμβρίου ολοκληρώθηκε και το τελικό βήμα όταν ο διάλογος μεταξύ Συμβουλίου και Κοινοβουλίου, ύστερα από αρκετές (11 για την ακρίβεια) αποτυχημένες προσπάθειες, κατέληξε σε συμφωνία, εγκαινιάζοντας ένα πακέτο 1,8 τρις € για την ευρωπαϊκή οικονομία την ερχόμενη επταετία (Δείτε το σχετικό δελτίο τύπου). Στο πακέτο αυτό περιλαμβάνεται το ταμείο ανάκαμψης το οποίο προβλέπει 750 δισ. € με προοπτική τουλάχιστον το 70% του ποσού αυτού να διατεθεί στα κράτη μέλη το 2021 & 2022. Για το ταμείο ανάκαμψης, όπου η Ελλάδα περιμένει περίπου 32 δισ. €, έχει ήδη αποσταλεί το προσχέδιο στην Ε.Ε. όπου έχει αποκαλυφτεί η στόχευση για τα μεγάλα στρατηγικά σχέδια. Τα έργα αναμένεται να ξεκινήσουν το 2021, εάν φυσικά ξεπεραστεί το βέτο της Ουγγαρίας και της Πολωνίας που αντιδρούν στη ρήτρα... δημοκρατικής λειτουργίας των θεσμών που διαχειρίζονται τον προϋπολογι-
σμό, ενδεικτικό του πόσο πολύπλοκες είναι οι διαπραγματεύσεις. Στο πακέτο θα περιλαμβάνονται μεγάλα εγγειοβελτιωτικά έργα, όμως είναι δύσκολο να κατανεμηθούν πόροι που θα αφορούν μικρότερα ιδιωτικά έργα. Τέτοιους πόρους εξασφαλίζει ο πρόσθετους προϋπολογισμός 7,5 εκ. € για την αγροτική
ανάπτυξη που εξασφαλίζεται μέσω του συνολικού εργαλείου που λέγεται NextGeneration EU. Το γιατί βρίσκεται εκεί και όχι μαζί με τα υπόλοιπα χρήματα του ΠΑΑ μπορούμε μόνο να υποθέσουμε ότι οφείλεται στα παράδοξα των διαπραγματεύσεων αλλά εφόσον δεν περίσσευε χώρος στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (MFF) και τα κράτη-μέλη πίεζαν για μεγαλύτερο προϋπολογισμό για την ΚΑΠ η θέση του ήταν βολική. Για την ΚΑΠ δεν έχει νόημα να εξεταστεί αν η νέα ΚΑΠ είναι μικρότερη ή μεγαλύτερη από την προηγούμενη αφού υπάρχουν πολλοί τρόποι για
να συγκρίνεις τη νέα με την παλιά. Αρκεί να αναφέρουμε ότι η τελική συμφωνία είναι πολύ καλύτερη από αυτήν που προτάθηκε το 2018 και σε γενικές γραμμές οι αλλαγές είναι μικρές, όταν εξετάζονται στο σύνολο. Για την Ελλάδα ενδεχομένως να υπάρχει μια μικρή μείωση στις άμεσες ενισχύσεις και μια μικρή αύξηση στην αγροτική ανάπτυξη. Για τις άμεσες ενισχύσεις το συνολικό ποσό ανέρχεται σε 14,53 δισ. € (τρέχουσες τιμές) το οποίο σπάει σε κάτι περισσότερο από 2 δισ. € κάθε χρόνο. Ο προϋπολογισμός του ΠΑΑ θα ανέλθει σε περίπου 4,02δις €, χωρίς να έχει προστεθεί το ποσό που αντιστοιχεί από το ταμείο ανάκαμψης.
Απέναντι στους απρόθυµους Οι ώριμες μεταρρυθμίσεις στην ελληνική γεωργία ….φράσεις διαχρονικές όπως: “δεν αλλάζει τίποτα και περνάει ο καιρός”, “χαµηλή υπεραξία στα ελληνικά αγροτικά προϊόντα”, “πότε θα µπουν οι επιδοτήσεις”, ακούγονται χρόνια τώρα στην ελληνική περιφέρεια από τους Έλληνες αγρότες. Οι εκφράσεις αυτές τονίζουν με εμφατικό τρόπο τις χαμηλές προσδοκίες που έχουν οι Έλληνες αγρότες και κτηνοτρόφοι για τις ικανότητες της δημόσιας διοίκησης και των φορέων, στο να προχωρήσουν τις αναγκαίες αναπτυξιακές αλλαγές στον αγροτικό τομέα. Αυτή η νοοτροπία πρέπει να αλλάξει, έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για να σχεδιαστούν και εφαρμοστούν σημαντικές μεταρρυθμίσεις στον αγροτικό τομέα, που αποτελούν αναντίρρητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη. Μετά τις διαδοχικές οικονομικές και υγειονομικές κρίσεις των τελευταίων ετών, πρέπει να εφαρμόσουμε την realpolitik κατά MaxWeber στον αγροτικό τομέα, ξεκινώντας από την πρωτογενή παραγωγή, με δέσμη σημαντικών μεταρρυθμίσεων που θα παράγουν συγκεκριμένα μετρήσιμα αποτελέσματα. Οι ομάδες και οργανώσεις παραγωγών (ΟΠ), οι διεπαγγελματικέςοργανώσεις , καθώς και το σύστημα παροχής Συμβουλών σε Γεωργικές Εκμεταλλεύσεις ΣΠΣΓΕ, είναι πρωτογενές κεκτημένο του ευρωπαϊκού δικαίου, με βάση το οποίο κατανέμονται πόροι της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), ιδίως του δεύτερου πυλώνα σε συγκεκριμένους κάθε φορά παραγωγούς αγροτικών προϊόντων. Εργαλεία πολύτιμα για την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα. Το Σύστημα Παροχής Συμβουλών σε Γεωργικές Εκμεταλλεύσεις ΣΠΣΓΕ: Πρόκειται για την αναβίωση του παλαιού και επιτυχημένου θεσμού των γεωπόνων γεωργικών εφαρμογών σε άλλη εκδοχή. Εκτιμάται ότι 1.000 έως 1.500 εκπαιδευμένοι γεωπόνοι - πιστοποιημένοι γεωργικοί σύμβουλοι, μοιρασμένοι αναλογικά στις περιφέρειες της χώρας θα είναι ενταγμένοι σε 100 έως 150 εταιρικά σχήματα. Με συγκεκριμένο τρόπο και ύλη και με απόλυτο έλεγ- χο του δημοσίου θα επισκέπτονται την γεωργική εκμετάλλευση του κάθε γεωργού που ελεύθερα θα αναζητήσει τις υπηρεσίες αυτές. Σύμβουλοι και αγρότες θα υλοποιήσουν μαζί ένα πρόγραμμα πρακτικής και εφαρμοσμένης συμβουλευτικής, με απολύτως καθορισμένο πλαίσιο και αντικείμενο. Ο θεσμός αυτός, παρότι καθιερώθηκε
νουν το προϊόν τους τον Φεβρουάριο του τουλάχιστον κατά 80 2018 με την Υ.Α %, σε μια εμπορικά 163/13692/2018 και αποδεκτή ποσότητα τροποποιήθηκε μετην και το εμπορεύονται Υ . Α 1 5 8 3 μέσω της οργάνω/335048/2020, παρότι σής τους. Οι νομικές στο μητρώο των γεωργιδιαφορές είναι ότι οι κών συμβούλων του ΟμΠ απαιτούν έως ΕΛΓΟ είναι ενταγμένοι 10 γεωργούς φυτικαι πιστοποιημένοι ήδη κής παραγωγής ή 5 3.084 επιστήμονες, ζωικής παραγωγής ακόμη δεν έχει ξεκινήχωρίς όριο τζίρου σει, αναμένεται πιθανόν και μπορεί να αναμετά τον Ιούνιο του γνωριστούν με 2021. Στέλιος Δρυς οποιαδήποτε νοΔιεπαγγελματικές μική οντότητα. Οι οργανώσεις ανά Διευθύνων σύμβουλος ΟΠ απαιτούν το λιπροϊόντική ομάδα: της εταιρίας foodstandard α.ε. γότερο 20 παραγωΟι διεπαγγελματικές ορwww.foodstandard.gr γούς με τζίρο που γανώσεις είναι οργανώπρέπει να υπερβαίsteliosdris@gmail.com σεις του αστικού δικαίου νει τα 250.000 €. Οι και δημιουργούν σχέΕΟΠ αναγνωρίζονσεις διασυνδέσεων μεται όταν τουλάχιστον 2 (δύο) ΟΠ, με ταξύ των διαφόρων επαγγελματικών απόφαση της γενικής τους συνέλευσης κατηγοριών που συμμετέχουν στην παζητούν να αναγνωριστούν ως ΕΟΠ.Οι ραγωγή, εμπορία και την επεξεργασία παραγωγικές αυτές οντότητες καταγράγια το κάθε γεωργικό προϊόν ή ομάδα φονται σε ένα ειδικό μητρώο, διαφοπροϊόντων. ρετικό από το ΕΜΑΣ ,που τηρείται Αποτελούνται κατά 50% από οργανώ- στην διεύθυνση ηλεκτρονικής διακυσεις-επιχειρήσεις του πρωτογενούς βέρνησης του ΥπΑΑΤ και υπερβαίνουν τομέα και κατά 50% από επιχειρήσεις τις 460. Υπάρχουν στην ηλεκτρονική μεταποίησης και εμπορίας του δευτε- βάση, Ο.Π Οπωροκηπευ- τικών, Ελαιρογενούς και τριτογενούς τομέα. Εάν οι ολάδου, Γάλα Γαλακτοκομικά, Βαμαντιπροσωπευτικότητά του αποδεδειγ- βάκι, Ζάχαρης, Καπνού, Πρόβειου και μένα είναι πάνω από 15% στον κάθε αιγειο γάλα, Σιτηρών, Οσπρίων και τομέα, τότε μπορούν να αναγνωριστούν Χορτονομές. θεσμικά από το ΥπΑΑΤ ως εθνικές. Οι διεπαγγελματικές οργανώσεις διαΝέο εθνικό ασφαλιστικό δραματίζουν σημαντικό ρόλο, ενθαρρύνοντας τον διάλογο μεταξύ των πλαίσιο-αναμόρφωση ΕΛΓΑ: παραγό- ντων στην αλυσίδα προσφο- Κανένα κρατικό πρόγραμμα αγροτικής ράς και προώθησης, τις βέλτιστες πρα- ασφάλισης διεθνώς δεν έχει καταφέρει κτικές και τη διαφάνεια της αγοράς. να καλύψει το σύνολο των αποζημιώΈχουν στόχο την παρακολούθηση και σεων και των λειτουργικών δαπανών διαχείριση των στοιχείων του τομέα, με τα εισπραχθέντα ασφάλιστρα.Η πατην χάραξη στρατηγικής ανά προϊόν, ραδοσιακή λύση της κρατικής ασφάλιτην συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρε- σης δεν μπορεί να ξεπεράσει τα σίες του Υπουργείου και των επο- παραπάνω προβλήματα, αντίθετα κοιπτευόμενων φορέων, τη διαχείριση νωνικοποιεί τις ζημιές. των προϊόντων ΠΟΠ/ ΠΓΕ/ΒΙΟ καθώς και την υποβολή προγραμμάτων προ- Η ιδιωτική ασφάλιση μπορεί να προστατεύσει τα προϊόντα, την μεταφορά ώθησης. τους αλλά και το “ευάλωτο” εισόδημα Υπάρχουν εθνικές διεπαγγελματικές του αγρότη, το οποίο μεταβάλλεται ανάοργανώσεις από τον παρελθόν, αλλά λογα με την ετήσια σοδειά. και (...) νέες που μένει να εναρμονιστούν με τη νέα νομοθεσία, για να μπο- Στην Ευρώπη, παρά το γεγονός ότι οι ρέσουν να υλοποιήσουν το έργο το κοινοτικές επιδοτήσεις των αγροτικών ασφαλίσεων ανήλθαν στα 500 εκατ. οποίο τους έχει ανατεθεί. ευρώ (ή το 32% των συνολικών ασφαΔιεπαγγελματικές οργανώσεις στους λίστρων), η σχετική ασφαλιστική διτομείς της γεωργίας υπάρχουν για πε- είσδυση είναι χαμηλή σε σχέση με τις ρισσότερα από 50 χρόνια σε ορισμένες άλλες ανεπτυγμένες χώρες. ευρωπαϊκές χώρες, Γαλλία. Ο νόμος 3877/2010 θέτει τις βάσεις για τη δημιουργία ενός σύγχρονου συΟμάδες και Οργανώσεις Παραγωγών στήματος συνεργασίας της ιδιωτικής (ΟμΠ/ΟΠ) και Ενώσεις αυτών (ΕΟΠ): ασφαλιστικής αγοράς με τον Οργανισμό Ελληνικών Γεωργικών ΑσφαλίΠρόκειται για θεσμό που ξεκίνησε σεων (ΕΛΓΑ). Η συνεργασία του στην Ε.Ε από το 1972 αλλά διαμορδημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα θα φώθηκε ουσιαστικά από τον Κανονιοδηγήσει στην επέκταση της ασφάλισμό 1308/2013 . σης και η καλύτερη διαχείριση των κινΜε την ΥΑ 397/18235/2017, ανα- δύνων θα επιτρέψει στις αγροτικές γνωρίζεται καταστατικά η διαδικασία επιχειρήσεις να βελτιώσουν τόσο τον όπου γεωργοί/ε- ταίροι συγκεντρώ- προγραμματισμό και την οικονομική
τους συγκρότηση όσο και τις εξαγωγικές τους επιδόσεις. Η ελληνική αναλογιστική μελέτη για την καταλληλότητα και την εγκαθίδρυση του θεσμικού πλαισίου των ελληνικών γεωργικών ασφαλίσεων, κάτω από την εποπτεία και διεύθυνση του ΕΛΓΑ, έχει ανατεθεί στην παγκόσμια τράπεζα και αναμένονται οι προτάσεις της βάσει των ευρημάτων. Ίδρυση χρηματιστηρίου γεωργικών εμπορευμάτων στην Θεσσαλονίκη: Το 1891 σε μια πόλη με έντονη εμπορική δραστηριότητα, όπου το μεγαλύτερο μέρος του εμπορίου και της βιομηχανίας ελεγχόταν από Έλληνες, αποφασίστηκε η ίδρυση ενός Χρηματιστηρίου Εμπορευμάτων με κυρίαρχο προϊόν διαπραγμάτευσης το βαμβάκι. Η πόλη αυτή ήταν η Σμύρνη, το συγκεκριμένο χρηματιστήριο λειτουργεί μέχρι και σήμερα και μάλιστα με συνολικό ετήσιο κύκλο συναλλαγών της τάξης των 4 δισ. ευρώ. Ένα οργανωμένο Χρηματιστήριο Γεωργικών Προϊόντων θα μπορεί να έχει ως κυρίαρχο προσανατολισμό τις εξαγωγές. Στα μέλη του, εκτός από τους τοπικούς παραγωγούς, θα μπορούσαν να ενταχθούν διεθνείς οίκοι εμπορίας αγροτικών προϊόντων, κεντρικές λαχαναγορές μεγάλων πόλεων, αλυσίδες supermarket και γενικότερα οίκοι με παρουσία στο παγκόσμιο εμπόριο. Η αναγκαιότητα ίδρυσης ενός διεθνούς χρηματιστηρίου με έδρα την Θεσσαλονίκη που θα διαπραγματεύονται τόσο τα ελληνικά όσο και τα βαλκανικά παραγόμενα προϊόντα, σε συνδυασμό με την γεωπολιτική θέση της Θεσσαλονίκης ως εμπορευματικός κόμβος και διεθνές σταυροδρόμι,θα προσελκύσει εξειδικευμένες αγροτικές παραγωγές από τις γειτονικές χώρες. Τα παραγόμενα συμβόλαια θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ενέχυρο για την κάλυψη τραπεζικών δανειακών συμβάσεων προς τις παραγωγικές μονάδες, ώστε να διευκολύνεται η χρηματοδότηση και η εμπορική συγκέντρωση των προϊόντων Το ίδιο το χρηματιστήριο θα μπορούσε να αποτελέσει εθνική στρατηγική επιλογή με πολλαπλά οφέλη, τόσο για τη χώρα και το ΑΕΠ, όσο και για την αναβάθμιση της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας γενικότερα. Αυτές αρχικά οι μεταρρυθμίσεις σε συνδυασμό με άλλες όπως, η χρηματοδοτική υποστήριξη του αγροτικού τομέα, η βελτίωση του δημόσιου διοικητικού μηχανισμού που ασχολείται με την γεωργία, θα μπορούσαν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να λειτουργήσουν πολλαπλασιαστικά και να αυξήσουν την αξία του τομέα της ελληνικής γεωργίας στα 35 δις από τα 25 δις που είναι σήμερα. Μετά από αυτά ο αγροτικός τομέας πράγματι θα αποτελέσει σοβαρό πυλώνα ανάπτυξης της χώρας μας.
26
Στα 2,60 ευρώ το κιλό η τιμή του ελαιολάδου Σ
ύµφωνα µε στοιχεία από τις ενώσεις ελαιοπαραγωγών η µέση τιµή του λαδιού φθάνει στα 2,60 ευρώ. Ενδεικτικά στη Λακωνία οι τιµές διατηρούν τη βάση των 2,80 ευρώ το κιλό, καθώς και το ταβάνι των 3 ευρώ το κιλό, µε σηµαντικές ποσότητες ωστόσο να φεύγουν πέριξ των 2,95 ευρώ το κιλό.
Μάλιστα, να σηµειωθεί ότι η συγκοµιδή του καρπού βρίσκεται πλέον στα τελειώµατα, κάτι που συνάγεται εισροή σταθερά λιγότερων ποσοτήτων σε καθηµερινή βάση, που σε συνδυασµό µε την ούτως ή άλλως µικρή φετινή παραγωγή, δείχνει πως οι τιµές µπορούν να κινηθούν κατά βάση ανοδικά από ‘δω και στο εξής. Ήδη το προηγούµενο διάστηµα στην Κρήτη οι τιµές παραγωγού προσέγγισαν επίπεδα πέριξ των 2,90 ευρώ το κιλό για το πρώτης ποιότητας ελαιόλαδο, ενώ στη Μεσσηνία οι τιµές προσεγγίζουν τα 2,60 ευρώ. Κατά τ’ άλλα µεγάλη µερίδα παραγωγών και συνεταιρισµών εξακολουθούν σε αυτή τη φάση να αποθηκεύουν ποσότητες ελαιολάδου, ευελπιστώντας σε ένα άνοιγµα της αγοράς µέσα στους επόµενους µήνες µε ορίζοντα την άνοιξη και το καλοκαίρι.
Στα 2,70- 2,80 στη Κρήτη Στην περιοχή της Σητείας οι τιµές για τον παραγωγό παραµένουν στα 2,60- 2,70 ευρώ, για το ΠΟΠ Κολυµβαρίου και 2,502,60 για το έξτρα παρθένο χωρίς σηµάδια ανόδου από πριν τις γιορτές, τη στιγµή που η συλλογή έχει φτάσει κατά µέσο όρο στο 80% στον νοµό. Από την άλλη, η αυτοσυγκράτηση για πώληση των παραγωγών -που κάλυψαν κάποιες ανάγκες µέσω των ενισχύσεων τις οποίες έλαβαν- και η χαµηλότερη ροή κοπής λαδιών σε σύγκριση µε πριν από τις γιορτές έχουν ως αποτέλεσµα µία µικρή διαφοροποίηση προς τα πάνω της τιµής για το βυτίο στη χονδρική.
Στο Ηράκλειο οι τιµές κυµαίνονται µεταξύ 2,60- 2,70, ανέφερε ο πρόεδρος του Συνεταιρισµού, Γιώργος Περογιαννάκης, αισιοδοξώντας ότι το ποιοτικό προϊόν που παράγουν µέσω της κοινής άλεσης θα πιάσει καλύτερη τιµή.
ΑΛΕΞΗΣ
ΝΕΟΣ ΑΓΡΟΤΗΣ
ΜΑΦΡΕΔΑΣ
«Δεν επαρκούν τα χρηματοδοτικά για να γίνεις H
ενασχόληση στη χώρα μας με τον πρωτογενή τομέα ιδίως νέων ανθρώπων πολλές φορές δεν είναι αυτονόητη και αυτό λόγω των συνθηκών κάτω από τις οποίες καλείται κανείς να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις του επαγγελματικού αυτού χώρου. Η εξασφάλιση των προς το ζην μέσα από αξιο-
ποίηση της γης είναι ένας καθημερινός σκληρός και άνισος αγώνας με στοιχεία της φύσης και όχι μόνο. Η έλλειψη πολιτικών επαρκούς στήριξης κάθε νέου που κάνει τα πρώτα του βήματα στον αγροτικό τομέα αποτελεί έναν ακόμα αποτρεπτικό παράγοντα στην προσπάθεια που καταβάλλουν για την επιβίωση. Και
Πώς και ακολούθησες το επάγγελμα του αγρότη; Τι είναι εκείνο που σε ώθησε να ασχοληθείς με την εκμετάλλευση της γης; «Εμάς η οικογένειά μας ήταν πάντοτε αγροτική. Ο πατέρας μου και ο παππούς μου πουλούσαν λάδι, ελιές, τομάτες, καρπούζια. Ακολούθησαν το επάγγελμα αυτό διότι έχουμε περιουσία δική μας. Δηλαδή κτήματα, χωράφια και ως οικογένεια παραδοσιακά ασχολούμαστε με τον πρωτογενή τομέα και εγώ συνεχίζω την παράδοση αυτή». Τα προγράμματα που έχουν υλοποιηθεί στη χώρα μας για τους νέους αγρότες σε βοηθούν σε ένα τέτοιο ξεκίνημα; «Ξέρεις ότι βασικός πυλώνας της οικονομίας της Ελλάδος είναι ο πρωτογενής τομέας αλλά δεν αντιμετωπίζεται από την πολιτεία με τη σημασία που του αναλογεί. Η βοήθεια που έχουμε από την Ελλάδα δυστυχώς δεν είναι αυτή που πρέπει. Δεν μπορώ να πω ότι μας έχουν αφήσει έρμαιους, αλλά απαιτείται λίγη παραπάνω βοήθεια, ώστε να γίνουμε πραγματικοί επαγγελματίες. Αν δεν γίνουμε επαγγελματίες, δηλαδή με εγκαταστάσεις, σύγχρονα μηχανήματα πως θα μπορέσουμε να εξελίξουμε το προϊόν που παράγουμε και πως θα το κάνουμε πιο ανταγωνιστικό για να μπορέσουμε ως αγρότες να ανταπεξέλθουμε στις συνθήκες των αγορών του σήμερα. Γιατί τα προϊόντα μας πάνε σε αγορές της Ευρώπης, όπου εκεί έχουμε χώρες όπως η Ολλανδία που είναι τοπ στον πρωτογενή τομέα, τοπ στην παραγωγή και εκεί το κράτος
Αξίζει να γίνει κάποιος νέος αγρότης; «Αξίζει κάποιος να ασχοληθεί εάν έχει βοήθεια από το κράτος, να κάνει ένα βήμα και φυσικά εάν έχει δική του γη. Αν τα νοικιάζει τα κτήματα δεν τον συμφέρει. Αλλά θα πρέπει να έχει και βοήθεια από το κράτος, την Περιφέρεια, την Ευρωπαϊκή Ένωση, από όλους αυτούς τους φορείς μαζί. Εάν είχα εγώ 200.000-300.000 να φτιάξω θερμοκήπια δεν θα έφτιαχνα. Θα καθόμουν σπίτι μου και θα ζούσα. Δηλαδή χρειάζομαι μία βοήθεια για να ξεκινήσω, να εξελίξω τις καλλιέργειές μου, να κάνω ανταγωνιστικά τα προϊόντα που παράγω για να κερδίσουν μία θέση στις διεθνείς αγορές ώστε να έχω έσοδα από τα οποία θα μου δοθεί η δυνατότητα ένας μέρος αυτής της βοήθειας που πήραν μελλοντικά να την επιστρέψω στο κράτος».
29
προγράμματα αγρότης» αυτό διότι καλούνται μετά την διαδικασία της καλλιέργειας να πολεμήσουν για την είσοδο των προϊόντων τους σε αγορές όπου ο ανταγωνισμός είναι αδυσώπητος με τη συμμετοχή χωρών που σε αυτόν τον τομέα είναι αρκετά βήματα πιο
τους νέους αγρότες τους βοηθάει πιο πολύ και πιο ουσιαστικά. Εμείς είμαστε λίγο πίσω σε αυτά. Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι γίνεται προσπάθεια τόσο από την Περιφέρεια όσο και από όλους τους περιφερειακούς θεσμούς να βοηθήσουν τον πρωτογενή τομέα. Μακάρι να πάνε όλα καλά». Ποιες είναι οι καλλιέργειες με τις οποίες ασχολείσαι; «Ασχολούμαι με καλλιέργειες που απαιτούν θερμοκηπιακές εγκαταστάσεις, τις οποίες έχω φτιάξει μόνος μου χωρίς πρόγραμμα. Είναι λίγο δύσκολα τα πράγματα γιατί βάζω όλα τα χρήματα εγώ και χρειάζεται μία βοήθεια οικονομική για να μπορείς να κάνεις τις καλλιέργειές σου έτσι όπως απαιτούν σήμερα οι συνθήκες για να είναι ανταγωνιστικές. Ασχολούμαι με την παραγωγή λαδιού, έχω 2.500 ελαιόδεντρα, βάζω καρπούζια καθώς επίσης και θερμοκηπιακές καλλιέργειες, όπως μαρούλι, κουνουπίδι. Το καλοκαίρι καρπούζι». Τα Προγράμματα Νέων Αγροτών βοηθούν; «Τα προγράμματα αυτά είναι ένα στήριγμα αλλά είναι λίγα τα λεφτά. Δηλαδή το πρόγραμμα αυτό που ξεκίνησε πριν από πέντε χρόνια το χρηματικό ποσό που σου δίνει είναι μηδαμινό και δεν επαρκεί σε καμία περίπτωση. Δεν παραγνωρίζω βέβαια ότι είναι μία βοήθεια. Αμέσως-αμέσως με την εφορία και την ασφάλεια που μου κρατούν μου τα παίρνουν πίσω. Όταν εμένα μου βάζουν 200 ευρώ ασφάλεια είναι 2.500 τον χρόνο. Στα έξι χρόνια που σε υποχρεώνουν να τηρείς τις προϋποθέσεις του προγράμματος είναι 15.000 ευρώ και όλο το πρόγραμμα για κάθε νέο αγρότη είναι 20.000. Μου παίρνουν τις 15.000 και μου μένουν 5.000 για έξι χρόνια για να καλύψω τα έξοδα της καλλιέργειας. Δεν επαρκούν με τίποτα». Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα; Πως δουλεύει η αλυσίδα διάθεσης των προϊόντων; «Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το πούλημα. Στην κυριολεξία μας πίνουν το
μπροστά από τη χώρα μας. Όμως η οικογενειακή παράδοση στη χώρα μας σπάνια εγκαταλείπεται από τους επίγονους των αγροτικών οικογενειών... Από μία τέτοια οικογένεια προέρχεται και ο Αλέξης Μαφρέδας που ως νέος αγρότης προ-
σπαθεί να επιτύχει στον χώρο αυτό συμμετέχοντας σε κάθε πρόγραμμα που μπορεί να του δώσει τη δυνατότητα να κάνει πιο ανταγωνιστικές τις καλλιέργειες με τις οποίες ασχολείται και τα προϊόντα που παράγει.
αίμα. Πέρυσι εμείς το καρπούζι το δίναμε 8-10 λεπτά και το πουλούσαν σε σουπερμάρκετ, λαϊκές, λαχαναγορές 50, 60 και 70 λεπτά. Δηλαδή αυτοί έβγαζαν με ένα τηλέφωνο 100% κέρδος και εμείς που το φυτεύουμε, το ανασταίνουμε, το φροντίζουμε δεν βγάζουμε ούτε τα έξοδά μας. Πιστεύω πως πρέπει να μπει ένα πλαφόν για εμένα. Αφού το παίρνεις από εμένα 10 λεπτά γιατί εσύ να βγάζεις 70 αφού 12 λεπτά είναι τα έξοδα. Όπως και το λάδι. Το κόστος δεν μειώνεται. Το υπαίθριο καρπούζι το πρώιμο εδώ στην περιοχή μας στη Γλύφα αγγίζει το κόστος τα 900 ευρώ. Άντε να πω 800 κόβοντας κάποια φάρμακα αλλά ποιο κάτω δεν πάει. Το όψιμο πάει 700 ευρώ το στρέμμα. Με τις τιμές που μας δίνουν οι έμποροι δεν βγάζουμε ούτε τα έξοδά μας. Με αυτό τον τρόπο ουσιαστικά στερούν το μέλλον από τις καλλιέργειές μας γιατί αν εγώ δεν έχω λεφτά να αγοράσω τα υλικά για τις θερμοκηπιακές εγκαταστάσεις, τον σπόρο που απαιτείται για την καλλιέργεια, τα λιπάσματα, τα φάρμακα που απαιτούνται πως θα καλλιεργήσω;»
Ω
ς παραδοσιακή Μεσογειακή διατροφή ορίζεται το πρότυπο διατροφής των ελαιοπαραγωγών περιοχών της Μεσογείου μέχρι τη δεκαετία του 1960. Παρόλο που οι διάφορες περιοχές της Μεσογειακής λεκάνης έχουν τις δικές τους τοπικές διατροφικές συνήθειες, υπάρχουν αρκετά κοινά χαρακτηριστικά, τα περισσότερα από τα οποία απορρέουν από το γεγονός ότι το ελαιόλαδο καταλαμβάνει κεντρική θέση στη διατροφή των περιοχών
Να μην εγκαταλειφθεί η παραδοσιακή…
Μεσογειακή Διατροφή Ε
ιδικότερα η παραδοσιακή Μεσογειακή διατροφή χαρακτηρίζεται από υψηλή κατανάλωση ελαιολάδου, λαχανικών, οσπρίων, φρούτων και ανεπεξέργαστων δημητριακών, μέτρια ως υψηλή κατανάλωση ψαριών, χαμηλή κατανάλωση κρέατος και προϊόντων κρέατος, και χαμηλή ως μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων. Χαρακτηριστικό της είναι επίσης, η μέτρια κατανάλωση κρασιού, κυρίως κατά τη διάρκεια των γευμάτων, εφόσον αυτό είναι αποδεκτό από θρησκευτικούς και κοινωνικούς κανόνες. Δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η παραδοσιακή Μεσογειακή διατροφή τηρείται από όλους ή ακόμη τους περισσότερους από τους σημερινούς κατοίκους των Μεσογειακών χωρών. Δυστυχώς αυτό το διατροφικό πρότυπο αργά αλλά σταθερά εγκαταλείπεται. Επισημαίνεται ότι τα επιστημονικά στοιχεία που τεκμηριώνουν τις ευεργετικές ιδιότητες της Μεσογειακής διατροφής αφορούν στην παραδοσιακή Μεσογειακή διατροφή και όχι τη σημερινή διατροφή των χωρών της Μεσογειακής περιοχής. Στο πλαίσιο αυτό χρειάζεται η διαμόρφωση μιας πολιτικής για τη διατήρηση του εξαιρετικού αυτού προτύπου διατροφής. Είναι σκόπιμη η δημιουργία ενός ευρύτερα αποδεκτού ορισμού, αφού το λογότυπο “Μεσογειακή διατροφή” χρησιμοποιείται συχνά και χωρίς ιδιαίτερη προσοχή. Ο ορισμός αυτός θα πρέπει να αναφέρεται στην παραδοσιακή Μεσογειακή διατροφή και να σέβεται την πολιτισμική κληρονομιά. Η Μεσογειακή διατροφή, αλλά και τα συνδεδεμένα με αυτή παραδοσιακά τρόφιμα, επωφελούνται αλλά και τίθενται σε κίνδυνο από το αυξημένο εμπορικό ενδιαφέρον για την προστιθέμενη αξία την οποία συνεπάγεται η Μεσογειακή διασύνδεση. Πολλά νεοφανή προϊόντα τροφίμων παρουσιάζονται ως “Μεσογειακά”, παραπλανώντας έτσι τους καταναλωτές και διακυβεύοντας την υπόσταση της Μεσογειακής διατροφής. Η επιστημονική δραστηριότητα των τελευταίων δεκαετιών έχει συμβάλει σημαντικά στην κατανόηση της συσχέτισης της διατροφής με την υγεία. Στο πλαίσιο αυτό, τα τεκμηριωμένα οφέλη για την υγεία των διατροφικών παραδόσεων των πληθυσμών της Μεσο-
γείου έχουν οδηγήσει στην αποδοχή της Μεσογειακής διατροφής ως ενός υγιεινού διατροφικού προτύπου. Διάφορες επιδημιολογικές μελέτες έχουν επιτρέψει τη στάθμιση της προσήλωσης στην παραδοσιακή Μεσογειακή διατροφή χρησιμοποιώντας παραλλαγές μιας απλής διατροφικής βαθμονόμησης, η οποία ενσωματώνει εννέα κύρια χαρακτηριστικά του Μεσογειακού προτύπου διατροφής που μπορούν, έτσι, να συνδυαστούν σε μια μονοδιάστατη κλίμακα. Σύμφωνα με αυτήν τα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής Μεσογειακής διατροφής είναι :
Υψηλή κατανάλωση ελαιολάδου (καταχρηστικά ακόρεστων λιπιδίων) συγκριτικά με κορεσμένα λιπίδια. Υψηλή κατανάλωση οσπρίων. Υψηλή κατανάλωση κυρίως ανεπεξέργαστων δημητριακών. Υψηλή κατανάλωση φρούτων. Υψηλή κατανάλωση λαχανικών. Χαμηλή κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων. Μέτρια προς υψηλή κατανάλωση ψαριού. Χαμηλή κατανάλωση κρέατος και προϊόντων κρέατος. Μέτρια κατανάλωση κρασιού, εφόσον επιτρέπεται από θρησκευτικούς και κοινωνικούς κανόνες. Η προσέγγιση αυτή επιτρέπει τη συναξιολόγηση διαφόρων τοπικών, πολιτισμικών, γεωργικών ή θρησκευτικών διαφοροποιήσεων. Βασίζεται σε μεγάλες κατηγορίες τροφίμων π.χ. τα δημητριακά μπορεί να περιλαμβάνουν ψωμί, ζυμαρικά ή κους κους. Αν και σημαντικά, ορισμένα Μεσογειακά τρόφιμα δεν αναφέρονται, επειδή είναι δύσκολο να αποδοθεί σε αυτά η κατάλληλη βαρύτητα, δεδομένου ότι καταναλώνονται σε μικρές ποσότητες (π.χ. μέλι, ρίγανη, μαϊντανός, άγρια χόρτα κ.λπ.). Επιπλέον, αυτή η προσέγγιση αποθαρρύνει την αθέμιτη εμπορευματοποίηση. Σειρά μελετών έχει καταδείξει ότι η ευεργετική δράση της παραδοσιακής Μεσογειακής διατροφής εκφράζεται από το σύνολό της και όχι από μεμονωμένα τρόφιμα και θρεπτικές ουσίες. Φαίνεται ότι ο συνδυασμός των τροφίμων και οι βιολογικές αλληλεπιδράσεις των διαφορετικών συστατικών της Μεσογειακής διατροφής συναπεργάζονται τα σημαντικά οφέλη για την υγεία. Οι ευεργετικές συνέπειες μπορούν επίσης να αποδοθούν στα παραδοσιακά τρόφιμα τα οποία αποτελούν τον κορμό της παραδοσιακής Μεσογειακής διατροφής. Τα παραδοσιακά αυτά τρόφιμα ενσωματώνουν τη γνώση και τη σοφία των γενεών του παρελθόντος οι οποίες, ζώντας κάτω από δύσκολες συνθήκες, έμαθαν πώς να αξιοποιούν τα τοπικά διαθέσιμα προϊόντα με σκοπό την παραγωγή εύγευστων εδεσμάτων και συνταγών συμβατών με τις επιταγές της σωστής διατροφής.