Bidden is geen trucje

CMF houdt conferentie over bidden voor zieken: bidden is geen trucje 11-05-2012 | Reinald Molenaar

Paul Lieverse werkt sinds 1989 als anesthesioloog-pijnspecialist in de Daniel den Hoedkliniek te Rotterdam. Foto RD, Anton Dommerholt Ik zorg voor de wond, God geeft de genezing. Het zijn de woorden van de middeleeuwse chirurgijn Ambroise Paré (1510-1590). Paul Lieverse (58), voorzitter van de Christian Medical Fellowship (CMF), haalt ze aan om aan te geven hoe volgens hem een christelijke arts zijn werk moet doen. ”Bidden voor zieken”, is het thema van de halfjaarlijkse conferentie van de CMF die zaterdag in Driebergen voor christenartsen en studenten geneeskunde wordt gehouden. Lieverse: „Gebed geneest niet. God kan genezen.”

Het gebed, dat centraal staat tijdens de bijeenkomst, vervult wel een belangrijke rol, aldus de anesthesioloog-pijnspecialist in de Daniel den Hoedkliniek te Rotterdam. „Net zo’n belangrijke als het gebed voor een veilige reis en het gebed voor je gezin.”

Bewust koos CMF Nederland niet voor een conferentie onder de titel ”Gebedsgenezing”, vertelt Lieverse in zijn werkkamer op de derde verdieping van de kliniek. „Die benaming suggereert dat het gebed werkt als een medicijn, als een alternatief voor de reguliere zorg.

Anderzijds is bidden ook geen maniertje als je om een zieke heen staat. Bidden is je van God afhankelijk stellen en erkennen dat Hij kan ingrijpen. Gebed geneest niet, God kan genezen.”

In de reguliere geneeskunde is de rol van het gebed nihil, erkent de arts. Toch wil hij het gebed voor zieken niet scharen onder de alternatieve geneeswijzen. „Ik zou willen dat het gebed voor zieken een complementaire vorm is, een aanvulling bij de reguliere geneeswijze.”

Huiverig is Lieverse voor onderzoek naar de effecten van het gebed in het genezingsproces, zoals dat in Amerika herhaaldelijk gedaan is. Enkele honderden patiënten kregen dan „bidders” toegewezen en een even grote groep moest het zonder bidders doen. De Rotterdamse arts heeft hier verschillende bezwaren bij, „wat de uitkomst van het onderzoek ook is. Stel nu dat blijkt dat er minder mensen door het gebed geholpen zijn? Verder kun je bij zulk onderzoek niet uitsluiten of er in de privésfeer van de groep mensen voor wie niet gebeden werd geen bidders zijn. Zij zouden het onderzoek dan verstoren.”

Maar wat volgens de CMF-voorzitter het belangrijkste is: de intentie waarmee het onderzoek is opgezet, deugt niet. „Ik moet denken aan C. S. Lewis, die hierover zei: „Het pretendeert dat bidden iets is als een trucje, om God uit de kast te halen.” Daar zit voor mij het grootste bezwaar.”

Lieverse constateert dat er divers wordt gedacht als het over gebed voor patiënten gaat.

Sommigen van zijn christelijke collega’s willen zich strikt houden aan wat ze tijdens hun opleiding of aan de universiteit hebben geleerd. „Ik vraag me dan af wat het verschil is tussen jou en een agnost.” Maar ook komt het voor dat collega’s bidden met de patiënten. „In een poll op de website van CMF hebben we aan de bezoekers van de site gevraagd in hoeverre dat gebeurt. Daarbij gaf 68 procent aan dat ze in stilte bidden, 9 procent bidt nooit voor de patiënten, 13 procent bidt vaak en vertelt het ook soms aan de patiënt, 8 procent bidt af en toe samen met de patiënt en een splintergroep geeft aan vaak aan de patiënt te vertellen voor hem of haar te bidden.

In charismatische kringen wordt het wel eens als ongeloof bestempeld als een patiënt een arts opzoekt voor zijn kwaal”, stelt de anesthesioloog-pijnspecialist vast. Dat spijt hem. „God is de geneesheer, zegt men dan op basis van een tekst uit Exodus. Daardoor kan een bepaalde effectieve behandeling gedwarsboomd worden.”

Waarom zorgt gebedsgenezing volgens u zo vaak voor onrust in kerkelijke gemeenten? „Genezing kan komen van God, maar ook van boze machten. Denk aan het paranormale circuit en alternatieve geneeswijzen die zich met reiki bezighouden. Ook daardoor worden mensen genezen. Om deze reden is het belangrijk om het gebed om genezing te doen binnen de beslotenheid van de kerkelijke gemeenschap. Ik denk dat de eigen gemeente van een patiënt daarin een grote verantwoordelijkheid heeft. Maar het kan ook anders, wij kunnen God niet voorschrijven hoe het moet.”

Is genezing op het gebed een teken van geloof?

„Nee. De genezingen die Jezus deed, worden in het Evangelie vaak een teken genoemd. Een teken van Zijn almacht. Je leest in de Bijbel dat Hij genas uit ontferming, en soms ook juist om te zorgen dat mensen gingen geloven. Ik vind het wreed als wordt gedacht dat genezing een bewijs van geloof is. Ik weet van een terminale patiënt, een man van 40, voor wie tot op zijn sterfdag om genezing werd gebeden. Hij en zijn familie moesten daarin geloven.

Hierdoor konden ze niet beginnen aan het proces van afscheid nemen, terwijl het rouwproces, dat zo belangrijk is, vaak al begint terwijl de patiënt nog in leven is.”

Heeft u zelf wel eens wonderen op het gebed meegemaakt? „Als je bedoelt of ik wonderen heb meegemaakt die niet vanuit medisch oogpunt te verklaren zijn, zeg ik: Nee. Wel heb ik, sinds ik in 1979 als arts begon, genoeg gehoord om te kunnen geloven dat er wonderen gebeuren. Vaak ook ver weg, bijvoorbeeld in moslimlanden.

Christenen hebben het daar misschien ook harder nodig dan wij hier.”