Hammarby Sjöstad: mieszkanie nad wodą

fot. Arild Vågen

Hammarby Sjöstad to dzielnica mieszkaniowa powstająca od 1995 roku w Sztokholmie, na poprzemysłowych terenach wokół jeziora Hammarby. Zespół osiedli jest budowany na powierzchni ok. 250 ha i docelowo ma być zamieszkiwany przez 20 tys. mieszkańców żyjących w 11 tys. mieszkań49 .

Projektowaniu i realizacji dzielnicy towarzyszyło wdrażanie pilotażowego programu The Local Investment Program (LIP)50, mającego na celu stworzenie warunków ekonomicznych zachęcających deweloperów do wprowadzania ekologicznych rozwiązań oraz wykreowanie przestrzeni społecznej, która kształtować będzie optymalne warunki zamieszkania.

Dzięki tym założeniom powstały zespoły zabudowy połączone siecią różnorodnych przestrzeni publicznych o kilku stopniach prywatności. Struktura własności mieszkań została dostosowana do rodzin o różnym statusie ekonomicznym – obok lokali własnościowych znajdują się tu mieszkania

na wynajem długoterminowy (w Szwecji nie ma systemu budownictwa socjalnego).

Na osiedlu nie ma centrum handlowego, ale partery przy głównych ulicach przeznaczone zostały na usług. Na terenie dzielnicy powstały także szkoły i przedszkola. Struktura przestrzenna Hammarby Sjöstad zachęca do rezygnacji z posiadania samochodu. Komunikację z innymi dzielnicami zapewnia prom, naziemny transport publiczny oraz wypożyczalnia samochodów.

Co ciekawe, przestrzenie publiczne osiedla zorganizowane są w dużym stopniu wokół wewnętrznych założeń wodnych i otwierają się na strefę brzegową jeziora z bulwarami spacerowymi. System cieków wodnych rozprowadzonych na całym osiedlu służy także retencji wody deszczowej z dziedzińców zespołów mieszkaniowych i łączy się w kanale głównym, ze stopniami wodnymi zaprojektowanymi przez artystę Daga Birkelanda51 .

Na terenie osiedla wdrożono także wiele rozwiązań proekologicznych. Przetworzona część odpadów z lokali mieszkalnych przeznaczana jest do nawożenia terenów zielonych, a ciepło wytworzone ze spalania śmieci ogrzewa budynki i podgrzewa wodę. Ścieki z mieszkań wspomagają natomiast produkcję energii cieplnej – częściowo są oczyszczane, a częściowo przetwarzane na biogaz zasilający linie autobusowe obsługujące dzielnicę. Na dachach zainstalowano przy tym 390 m2 paneli solarnych. Zakłada się, że po zakończeniu inwestycji osiedle będzie produkować 50% potrzebnej do funkcjonowania energii52. Analizy zużycia mediów w obecnej fazie inwestycji wskazują na fakt, że zużycie wody na osiedlu jest o 25% niższe niż w innych częściach Sztokholmu53, a szacunki pozwalają wnioskować, że docelowo zmaleje ono do poziomu 50%54 .

Ponad 20 lat od rozpoczęcia budowy Hammarby Sjöstad wydaje się zgraną społecznością. Badania55 wskazują, że 75% zachowań związanych z dbałością o środowisko, przestrzenie wspólne oraz zdrowy tryb życia wynika z zaprojektowanych rozwiązań56 .

0 100