Evaluatie: ‘Ouderenzorg in de Toekomst’
08-08-2011
Aanleiding en doel onderzoek
DBMI heeft, met behulp van een nieuw onderzoeksinstrument, een online onderzoekscommunity, onderzoek gedaan naar het thema „Ouderenzorg in de Toekomst‟. De probleemstelling van dit onderzoek was om een beeld te krijgen van de behoeften, wensen, verwachtingen en angsten van de ouderen van de toekomst, specifiek mensen van 55 jaar en ouder met een (toekomstige) zorgvraag. Het betreft een pilot van deze nieuwe methode in samenwerking met ons selectiebureau, CG Selecties.
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
2
Onderzoeksvragen Het onderzoek bestond uit vijf onderdelen. We zijn begonnen met het algemene beeld van ouderenzorg, om vervolgens te kijken naar het ideaal beeld en angsten. Daarna werd er gevraagd naar verwachtingen om te zien hoezeer deze afwijken van het ideaal beeld. Tot slot werd er gekeken naar mogelijke oplossingen, en specifiek naar de bruikbaarheid van E- Health.
Algemeen beeld Ideaal beeld
Verwacht beeld
Angst beeld
Oplossingen Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Conclusies & Aanbevelingen •
Het algemene beeld bij toekomstige ouderenzorg is negatief, hoewel mensen met een positievere levenshouding wel aanpassingsmogelijkheden zien.
•
De grootse angst bij toekomstige ouderenzorg is het verlies van eigenwaarde, door financiële en fysieke afhankelijkheid en het ervaren gebrek aan respect voor ouderen in de samenleving.
•
De verwachting bij toekomstige ouderenzorg is dat kwaliteit van de zorg minder zal worden door tekort aan geld en personeel in combinatie met de toenemende vraag naar ouderenzorg.
•
De groep toekomstige ouderen eist keuzevrijheid in ouderenzorg, respectvolle en professionele verzorgers die hun taken zorgvuldig vervullen, transparantie en verantwoording. Zij willen erkend worden voor wie ze zijn en gerespecteerd worden in de samenleving.
•
Aan deze wensen en eisen kan deels worden voldaan worden door te zorgen voor meer keuze in de zorg, een klantgerichte zorgprotocollen te ontwikkelen en veel te communiceren. Het laatste geldt niet alleen tussen de zorginstelling en hun klanten maar ook tussen zorginstellingen onderling en tussen mantelzorgers.
•
Het E-health concept is een goed bruikbaar systeem en kan nog verder uitgebreid worden om ook de andere oplossingen te faciliteren. Het gebruik van digitale zorg wordt bij deze doelgroep als een goede optie gezien, met veel zinvolle mogelijkheden en overkomelijke drempels.
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Onderzoeksopzet Het onderzoek is uitgevoerd door middel van een online onderzoekscommunity Gebaseerd op de principes van netnography, oftewel online etnografisch onderzoek, faciliteert deze tool interactieve discussie tussen doelgroep, opdrachtgever en onderzoeker. Periode online community: 18 juni t/m 3 juli 20 deelnemers hebben aan het onderzoek meegedaan. Zij voldeden aan deze criteria: • Inwoners van de regio Den Haag, • Tussen 55 en 70 jaar, • Hebben momenteel geen intensieve zorg, • Voldoende computervaardigheden om mee te kunnen doen aan een online community. De deelnemers waren een gemengde groep: • 10 vrouwen en 10 mannen, • Deels werkend, deels met pensioen, • Gemengd achtergrond wat educatie en werk betreft. • Een aantal is getrouwd, een aantal alleenstaand en met of zonder kinderen. •
De deelnemers werden geselecteerd door ons selectiebureau, CG Selecties
Tijdens het onderzoek werd gebruik gemaakt van verschillende vraagmethodes, zoals discussies, een foto opdracht en blogs. Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
RESULTATEN
Deel Deel Deel Deel
1: 2: 3: 4:
Algemeen beeld Angst beeld Ideaal beeld Oplossingen
Deel 1: Algemeen beeld Onderzoeksvragen: 1) In hoeverre is men nu al bezig met toekomstige ouderenzorg? 2) Wat voor verwachtingen heeft men met betrekking tot ouderenzorg in de toekomst? Overzicht: • Over het algemeen geeft men aan nog niet echt bezig te zijn met toekomstige ouderenzorg, men denkt er niet al teveel over (soms bewust (uitstelgedrag) en soms omdat het nog niet aan de orde is gekomen) en heeft weinig tot geen plannen gemaakt. •
Het algemene beeld wordt vooral beïnvloed door ervaringen met de huidige zorg van bijv. ouders en/of andere familieleden of vrienden. Daarnaast wordt er regelmatig gerefereerd aan mediaberichten.
•
Deze ervaringen of berichtgevingen zijn vaak negatief en geven dus een doembeeld van ouderenzorg, waarvan de meesten niet verwachten dat dit zal verbeteren in de toekomst.
•
Veel van de ideeën bij ouderenzorg komen terug op de angst voor afhankelijkheid. Ondanks de eigen eis voor zelfstandigheid is er wel erkenning dat men, naarmate men ouder wordt, men soms niet alles kan begrijpen of accepteren. Daarnaast vindt men dat ouderen ook erg veeleisend kunnen zijn. Dit gedrag wordt vooral herkend bij de eigen ouders of andere huidige ouderen.
•
Dat men in de toekomst net zo wordt, is minder evident, deze generatie beschouwt zichzelf als een mondiger generatie en geven vaak aan dat men de eigen kinderen niet tot last willen zijn (in tegenstelling tot hun eigen ouders/grootouders).
•
Op het moment dat deze groep wel bij het idee van toekomstige ouderenzorg stilstaat komen er twee standpunten naar voren, „extreem negatief‟ en „positieve gelatenheid‟.
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 1: Algemeen beeld Het concept „ouderenzorg‟ werd door deze groep snel geïnterpreteerd of gezien als zorg binnen een verzorgings/verpleeghuis. Het idee van fysieke zorg is hierbij het meest afschrikkende beeld. Niemand kijkt er naar uit om straks verzorging nodig te hebben en meesten ervaren het proces van ouder worden als een afdaling in armoede en groeiende fysieke en financieel afhankelijkheid. Onder de ouderen komen twee standpunten naar voren, „extreem negatief” en „positief gelaten‟. Welk standpunt iemand heeft, wordt vooral bepaald door de algemene levenshouding die men heeft.
Extreem negatief Hebben een negatief beeld over de toekomst, en reageren hier gefrustreerd en doemdenkend over.
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
Positieve gelatenheid Hebben een berustende kijk op (mogelijke) toekomstige ontwikkelingen en staan positief in het leven.
| 08-08-2011
Deel 1: Algemeen beeld Extreem negatief
• Negatief over de huidige staat van de zorg, gebaseerd op eigen ervaringen. Zien ook geen mogelijke positieve verandering in de ouderenzorg van de toekomst. • Negatief ten opzichte van de overheid, voelen zich vergeten en genegeerd. Onder andere door de verwachte bijwerkingen van bezuinigingen en andere politieke ontwikkelingen zoals „Griekenland‟. • Negatief ten opzichte van hun eigen toekomst, zien op tegen mogelijke fysieke of psychische problemen (hebben vaak ook een familiegeschiedenis hierin). • Negatief tegenover hun eigen vermogen om iets te kunnen veranderen aan de eigen situatie.
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 1: Algemeen beeld Extreem negatief
‘zins vorig jaar zit mijn schoonmoeder in een verzorgingshuis voor dementerende ouderen, daar ben ik wel van geschrokken, omdat er altijd te weinig personeel is, en vaak de mensen maar aan hun lot overgelaten worden,ook krijgt iedereen een luier om, omdat er geen tijd is om de mensen iedere keer naar het toillet te brengen,en ik ben bang dat dit in de Toekomst veel erger wordt met al die bezuinigingen.’ ‘Want als je het van de zorg moet hebben, dan word je daar niet echt vrolijk van.’
‘In mijn kennissenkring wordt er veel gepraat over 'later' als we oud en versleten zijn en hoe dat dan moet. NIemand is erg positief.’
‘Het is dan iedere cent op zij zetten voor zo iets [voor een particuliere woning met zorg], of lekker genieten, met een briefje voor als je seniel bent, dat je kunt uit stappen, als je tenminse hulp krijgt!!!!! Triest maar waar, want je wilt toch niet opgeborgen worden in zo'n verpleeghuis!! ’ ‘Ik denk er zo weinig mogelijk aan; het is toch wel een beetje een schrikbeeld, mijn toekomst. Optimale ouderenzorg in een prettige en comfortabele omgeving zal naar mijn mening in de toekomst alleen voor de rijken zijn weggelegd, Amerikaanse toestanden, helaas onvermijdelijk vrees ik. Mensen met weinig geld zullen het met minder moeten doen, minder goede zorg, minder privacy etc.’ ‘Ieder heeft een soort van ideaal beeld, maar dat is gezien de huidige situatie echt niet haalbaar. Ik zal wel erg cynisch zijn, maar ik zou zeggen, blijf maar dromen.’ Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 1: Algemeen beeld Positieve gelatenheid
• Leggen de nadruk op genieten van het leven, in ieder geval zo lang het nog kan. • Verwijzen vaak naar eigen ervaringen, en zeggen hiervan geleerd te hebben en hierdoor ook veel positiever in het leven te staan. • Zijn niet direct optimistisch over ontwikkelingen in ouderenzorg, maar nemen het zoals het komt. Daarnaast geven zij ook sneller voorbeelden van mogelijke oplossingen.
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 1: Algemeen beeld ‘Mijn conclusie is dan ook zorgen en angsten voor je oude dag zie je wel als het zover is.’ Positieve gelatenheid
‘Ach dat valt wel mee, eigenlijk ga ik me nooit van tevoren zorgen maken maar pas op het moment zelf. Ik ben nogal positief ingesteld en denk vaak: "Lach zolang je leeft want je leeft zolang je lacht". Het leven van mijn man en mij heeft al zoveel hobbels gekend, daar zou een goede soap-schrijfster heel wat stof tot schrijven aan hebben! Dus als er nog meer zorgen bijkomen, dan wordt daar ook wel een mouw aan gepast, vind ik. Er is vaak overal een oplossing voor.’
‘Ouder worden is geen schande maar je bent zo oud als jezelf voelt. Ik ken colleg's , die jonger zijn dan ik maar zich gedragen als oude mannen.Een pijntje hier,een pijntje daar en maar klagen.Daar moet je voor passen en proberen positief te kijken naar de toekomst.En denk nou niet dat is makkelijk praten,want......! Ik heb zelf heel veel meegemaakt en sta daardoor positiever in het leven.’ ‘hoop op de toekomst? Ja, pluk de dag.’ ‘Maar misschien is het lot mij wel goedgezind en word ik heel oud in goede gezondheid!’
‘Mijn advies ? Leef het restant van je leven alsof je het gestolen hebt, doe alles wat in je vermogen ligt om plezier te hebben, het kan iedere dag je laatste zijn’
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
RESULTATEN
Deel Deel Deel Deel
1: 2: 3: 4:
Algemeen beeld Angst beeld Ideaal beeld Oplossingen
Deel 2: Angst beeld Onderzoeksvragen: 1) Waar maakt men zich zorgen over met betrekking tot hun toekomst? Wat zijn hun angsten op fysiek, psychisch, sociaal en financieel gebied? 2) Hoe ervaart men het algemene idee van de noodzaak van verzorging?
Overzicht: •
Doordat het algemeen beeld bij de toekomst negatief is wordt er veel nadruk gelegd op zorgen en angsten.
•
De grootste angst is het verliezen van eigenwaarde door middel van afnemend zelfstandigheid en het ervaren gebrek aan respect voor ouderen binnen de samenleving.
•
Hoewel er verschillende fysieke en psychische aandoeningen worden genoemd, zijn het niet zo zeer deze aandoeningen als wel de resulterende afhankelijkheid die deze mensen afschrikt. Dementie is één van de aandoeningen die echt met naam wordt benadrukt, voornamelijk omdat dit tot ultieme afhankelijkheid kan leiden.
•
Sociale angsten worden weinig genoemd, hoewel er wel nadruk is op het belang van gelijkdenkenden. Mensen willen graag in een vertrouwde omgeving blijven, sociaal en fysiek.
•
Verzorging wordt door een grote meerderheid beschouwt als iets ergs, vooral omdat het hun afhankelijkheid benadrukt. Desalniettemin geeft een aantal aan dat enige verzorging of ondersteuning wel plezierig zou kunnen zijn.
•
De algemene ervaringen met huidige zorg zijn slecht en dat versterkt de angst.
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 2: Angst beeld De allergrootste angst bij de deelnemers is de angst om hun eigenwaarde oftewel hun zelfidentiteit te verliezen. Het idee fysiek of financieel afhankelijk te worden en hierbij zelfstandigheid te verliezen draagt bij aan dit grootste schrikbeeld. Het ervaren gebrek aan respect vanuit de samenleving maar ook specifiek binnen de zorginstellingen of de eigen omgeving speelt hier ook een grote rol in.
Zelfstandigheid
•fysieke afhankelijkheid •armoede
Eigenwaarde
Respect
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
• gevoel van onbegrip • „objectiveren‟
| 08-08-2011
Deel 2: Angst beeld
Zelfstandigheid
Fysieke afhankelijkheid De meest genoemde angst bij de deelnemers, was de angst om afhankelijk te worden, zelfstandigheid te verliezen. Het grootste schrikbeeld hierbij was het idee van lichamelijke verzorging. Hulp nodig hebben bij alledaagse handelingen was voor velen een onaangename gedachte, vandaar de angst voor fysieke en psychische aftakeling.
Armoede De angst voor het verliezen van fysieke zelfredzaamheid gaat gekoppeld met de angst voor armoede. Het verminderen van financiële capaciteiten kan mogelijk leiden tot een andere levenswijze, en het verlies van hun huidige levensstijl. Hierbij valt te denken aan bijvoorbeeld een verandering van woonomgeving en/of eetpatroon. De indruk bestaat dat de angst voor armoede deels wordt ingegeven door onwetendheid over de eigen toekomstige financiële situatie. „Het idee lijkt me naar, want afhankelijk zijn van een ander is toch het ergste wat er is. Dat idee van het afhankelijk zijn schrikt mij af!‟ „Het lijkt mij verschrikkelijk om afhankelijk te zijn van andere mensen, maar als het dan toch moet dan toch het liefst in een aanleunwoning, maar heb ik zwaardere verzorging nodig, dan ...........................!‟ Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 2: Angst beeld De angst om afhankelijk te zijn: Zelfstandigheid
„Want als ze tijd hebben, kunnen de mensen op tijd worden geholpen en liggen/ zitten of hangen niet de gehele dag in bed, onverzorgd en met natte of vieze kleding. Iedereen wil toch graag in zijn waarde worden gelaten, ook al kun je niet alles meer zelf!!!! Dit is denk ik het grootste schrikbeeld in de zorg.‟ „Zolang ik nog in mijn eigen huis woon, zal ik die hulp denk ik graag accepteren. Het wordt een ander verhaal in een bejaardenhuis of aanleunwoning. Ik heb sterk het gevoel dat je daar zelfstandigheid moet inleveren. Mag je daar over alles nog zelf beslissen? Hoe laat MOET je eten?‟
„Het lijkt me verschikkelijk om verzorging nodig te hebben, dan hoop ik maar dat ik voor die tijd overlijd. Het idee gewassen of geholpen moet met eten lijkt mij heel erg.‟ „Waar ik me zorgen over maak, zijn twee dingen, zijn er in de toekomst nog wel genoeg gemotiveerde verzorgende of worden er mensen op deze functies gezet die er niet echt voor gekozen hebben maar min of meer verplicht worden om in de gezondheiszorg te gaan werken. Ik zou het niet prettig vinden om verzorgd te worden door iemand die niet echt voor het vak gekozen heeft.‟ „Mijn angst is dat de artrose die ik al jaren heb steeds meer verergerd, en dat ik in de loop der jaren steeds afhankelijker wordt van hulp. Ik vind het best moeilijk om hulp te vragen, en ik weet dat ik dit in de toekomst toch zal moeten, mijn grootste angst is dus ook dat ik mijn zelfstandigheid kwijtraak.‟ Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 2: Angst beeld De angst om afhankelijk te zijn: Zelfstandigheid
„Ik slik nu al veel heel pillen terwijl ik pas 57 ben. 't Kan blijkbaar altijd erger;-) En helaas gaat het ook vaak zo...andere keuze is er niet. Vlak alle bijwerkingen niet uit!‟ Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 2: Angst beeld De angst voor armoede: Zelfstandigheid
„Dan rest er nog de vraag over de financiele toekomst, wat gaan de pensioenen doen? Ja, soms ben ik wel eens bang om heel arm te eindigen,zoals vroeger toen ik net op kamers woonde en het einde van de maand niet altijd haalde.‟ „Door omstandigheden zal ik in de toekomst met nog minder geld moeten zien rond te komen. Dat stemt me somber.‟
„Nee, ik heb nog niets geregeld. Heeft ook geen zin, want alles in de zorg verandert met de 2,3 of 4 jaren dat er een nieuw kabinet komt. Zoals nu wordt, door een niet-erkend sloopbedrijf, alles grondig afgebroken. Daar ziet het tenminste naar uit. Gewoon toegeven dat ik in de verkeerde groep zit, die het niet zelf kan regelen. Want de financiële basis ontbreekt.‟ „Verder is het natuurlijk een ramp dat ik geen goed pensioen heb opgebouwd. Ik ben met 17 jaar gaan werken en het onderwerp pensioen speelde niet tot mijn 40e; toen was het te laat. Straks prive zorg inkopen zal geen optie zijn want daarvoor zal ik geen geld hebben. En wie straks geen geld heeft.....‟ „Ik heb soms het gevoel dat je een stuk kaas bent en dat er iedere week of maand even met de schaaf over je persoonlijke financiele sitatie wordt gegaan. Ik vraag me soms af tot hoelang de schaaf kan in mijn situatie kan blijven schaven.‟ „Het probleem draait zoals met veel dingen om ....geld , of het ontbreken van voldoende geld. Dit is onoplosbaar als je oud bent en niet lang van te voren aan het creeren van Een apppeltje voor de dorst bent begonnen.‟ Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 2: Angst beeld
Respect
Onbegrip Er is een gevoel dat er maar weinig respect is voor ouderen binnen de samenleving, vooral onder de jongere generaties. Door het bezuinigingsbeleid van het huidige kabinet, voelt deze doelgroep zich bedreigd met armoede. Gekoppeld aan de financiële bijdrages aan Griekenland en andere landen, hebben velen het idee dat ze zijn vergeten; het gevoel dat er maar weinig interesse of erkenning is voor ouderen. Niemand doet moeite om hun te begrijpen of om hun te geven. ‘Objectiveren’ Naast het vermeende gebrek aan respect voor ouderen over het algemeen in de samenleving, is er ook een angst voor het gebrek aan persoonlijk respect. ‘Laat mij in mijn waarde’ is een norm die zeer sterk naar voren komt bij deze deelnemers. Met de al aanwezige angst voor afhankelijkheid, wordt deze angst versterkt door het idee dat zij hun volledige identiteit zouden kunnen verliezen en enkel als object worden beschouwd. Zij verliezen hun naam en hun wensen en behoeftes worden onbelangrijk.
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 2: Angst beeld
Respect
„Ouderen worden teveel als lastpost/kostenpost gezien, met name door jongeren, terwijl ouderen in werkelijkheid zeker een bron van wijsheid en kennis zijn. Respect....dat is het sleutelwoord!‟
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 2: Angst beeld Onbegrip: Respect
„De huidige generatie jongeren staat lang niet zo stil bij hun ouders als de wijze waarop wij dat met onze ouders deden (en nog met mijn bijna 94-jarige moeder).‟ „Als dan de tijd daar is voor verzorgings tehuis of ver pleeg huis dat ik dan toch nog als mens word behandeld, maar gezien de tijd en financieen van de regering heb ik daar geen vertrouwen in helaas, maar hopen om de mensen om mij heen dat die nog wakker blijven. Ik begrijp niet dat heel nederland zich daar niet druk overmaakt. Want we worden alle maal ouder toch?‟
„Met de huidige bezuinigingen zien we een volgende stap op een verkeerde weg. Steeds meer (hoge) eigen bijdragen voor, soms, basale zorg. Kabinetten hebben echter wel altijd geld voor Joegoslavie, Libie, Afghanistan, Griekenland en falende ontwikkelingshulp vele decennia in talloze landen.‟
‘Objectiveren’:
„Wat mij afschrikt is, kortom, dat je een ding, een object wordt in een tehuis. Ze spreken je naam verkeerd uit en het interesseert uitzendkrachten in het weekend geen moer of je het nu wel of niet prettig hebt.‟ „En ik wil ook niet op zo'n 'hurken'-toontje worden aangesproken, laat mij in mijn waarde.‟ Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
RESULTATEN
Deel Deel Deel Deel
1: 2: 3: 4:
Algemeen beeld Angst beeld Ideaal beeld Oplossingen
Deel 3: Ideaal beeld Onderzoeksvragen: 1) Wat voor dromen of wensen heeft men voor de eigen toekomst? 2) Wat voor eisen stelt men aan ouderenzorg in de toekomst? Overzicht: •
De meest voorkomende droom bij toekomstige ouderen is een oude dag zonder behoefte aan zorg. Gewoon kunnen blijven genieten van wat men nu ook aan activiteiten doet, in de eigen omgeving met hun familie en vrienden.
•
Veel ouderen van straks zullen al erg tevreden zijn als hun angsten geen realiteit worden. Om dit waar te maken, stellen ze een aantal eisen die de kans op eigenwaarde behouden verhogen en het gevoel van zelfstandigheid bevorderen.
•
Er is geen garantie dat men geen zorg nodig heeft. Mocht dat wel het geval zijn dan is de wens dat er persoonlijke zorg-op-maat ter beschikking is, met liefdevolle en professionele verzorgers die hen respectvol behandelen.
•
De wens is dat men met respect behandeld wordt, dat er erkenning is voor wie ze zijn en dat ze kunnen blijven wie ze zijn met begrip en behoud van hun eigen leefgewoontes.
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 3: Ideaal beeld ‘gezond ouder worden zonder al teveel gedoe’
„Heerlijk genieten met of zonder partner van je oude dag.‟
„Ik hoop dat dit een plaatje van mijn toekomst is‟ Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 3: Ideaal beeld De wensen van een „goede‟ ouderenzorg zijn gebaseerd op een aantal eisen die aan bepaalde waarden voldoen. Deze waarden zijn te onderscheiden op drie niveaus, persoonlijk, de directe omgeving, met nadruk op de verzorgers en in de samenleving, met de nadruk op de overheid.
Zichzelf Vrijheid Inspraak
Verzorgers
Overheid
Eisen
Erkenning Contact Verantwoording
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
Respect Vertrouwen Tijd
Contact
|
| 08-08-2011
Deel 3: Ideaal beeld
Zichzelf
Op persoonlijk niveau, maken de deelnemers onderscheid tussen twee eisen:
Vrijheid De eerste vorm van vrijheid is vrijheid van keuze, de keuze om te leven of om te sterven, de keuze voor goede, betaalbare zorg en de keuze om activiteiten te doen zoals men het altijd al gedaan heeft. Euthanasie speelt een grote rol, het wordt regelmatig genoemd door de deelnemers en wordt gezien als de ultieme vrijheid, een uitweg om aan het angstbeeld te ontsnappen. Een ander beeld dat regelmatig terugkomt en de associatie van vrijheid oproept, is het beeld van buiten zijn. Verzorgings/verpleeghuizen geven het gevoel van opgesloten zijn, het totale inbinden van persoonlijke vrijheid. Daarentegen spreekt het idee van naar buiten kunnen, het liefst op de fiets of voor een wandeling, maar zelfs in een rolstoel als een verademing. Inspraak De tweede eis, is dat deze toekomstige ouderen inspraak krijgen bij zorg die ze zelf krijgen. Terugkomend op het concept „zelfstandigheid‟, de toekomstige ouderen eisen de mogelijkheid om te kunnen bepalen hoe zij wonen, wanneer en wat zij eten, hoe zij zich kleden en wat zij doen en wanneer.
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 3: Ideaal beeld Vrijheid: Zichzelf
„Ik zou het liefst thuis verzorgd willen worden met familie en vrienden en ingekochte hulp. Als dat niet mogelijk is en ik naar een zorginstelling zou moeten dan zou ik van te voren geregeld hebben dat ik euthanasie wil, geen medische ingrepen zou willen en zo waardig mogelijk willen sterven. Denk hierbij ook aan een laatste fase huis.‟ „Ik heb mijn oma, 2 tantes en mijn moeder dement zien worden. Mijn moeder heeft 10 jaar(!) in een PG-verpleeghuis gezeten, tot haar dood vorig jaar. Zij was toen 98. Ik heb me een ding voorgenomen: dat ga ik dus niet doen. Het is zinloos. Mijn moeder was niet heel erg onrustig, maar de eerste vraag was altijd: weet u hoe ik hier eruit kan? (let op het woordje u; ze had geen idee wie ik was). Maar er zaten daar ook vrouwen die de hele dag huilden of schreeuwden. Zinloos. Mocht ik klachten krijgen, dan zal ik alles in het werk stellen om mijn leven te laten beeindigen (net als de schrijver Hugo Claus b.v.). Vandaar mijn lidmaatschap. Mijn dokter is ook geinformeerd zodat het het nu al in mijn dossier staat. Duizenden mensen in NL willen sterven als ze dement zijn, maar dat zal niet lukken, Je moet bij zinnen zijn.‟ „En dat is het nu juist, er is niets concreets waar je je bij kan aan te sluiten.Er zou zo iets moeten zijn als "Voltooid leven, waardig sterven"". Maar je hebt hier niets te zeggen over je eigen leven, en ze houden je dan ook zo lang mogelijk in leven, ook met euthenasie verklaring!!‟ Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Zichzelf
Inspraak:
Mijn ervaringen met ouderenzorg, mijn moeder van 88 woont in een verzorgingshuis, zijn dat de meeste dingen bepaald worden door de directie van het huis, met weinig inspraak van de bewoners. Ik begrijp dat het tijdgebrek van de personeelsleden komt omdat er te weinig geld is, maar toch. Ik denk dat het goed is om je vroegtijdig te orienteren op de vorm van zorg de je het beste aansluit op je eigen levensstijl. Veel instellingen hebben hun info op internet staan , dus dat is vrij eenvoudig. Misschien behoren zorgcentra's of verpleeghuizen in wat warmere oorden tegen die tijd ook wel tot de mogelijkheden .Het is ook belangrijk dat mensen in je omgeving dit weten , voor het geval je plotseling zorg nodig hebt en op dat moment niet zelf kunt handelen of beslissen. De invloed die je zelf in een zorgcentrum/verpleeghuis zou kunnen uitoefenen hangt natuurlijk ook af van toestand waarin je op zo,n moment verkeerd. Hoe assertief ben je op dat moment nog?Als ik tegen die tijd nog mondig genoeg ben zou ik graag lid worden van de bewonerscommisie, zodat je nog enige invloed kunt uitoefenen.
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 3: Ideaal beeld Op niveau van de verzorgers, of het nou thuiszorg is of binnen een zorginstelling, leggen deze toekomstige ouderen de nadruk op de volgende vier eisen. Verzorgers
Respect Zoals al eerder besproken, respect is erg belangrijk. Het gaat om respect voor elkaar, de erkenning dat ieder van belang is. Respecteer door mensen vriendelijk aan te spreken, door te kijken naar hoe hun levenswijze kan worden behouden, door liefde en interesse te tonen. Door respect te tonen kan men een gevoel van eigenwaarde behouden en minder afhankelijk voelen.
Vertrouwen Een vertrouwensband ontwikkelen is van belang, zodat mensen zich niet ongemakkelijk voelen. Weten wie je helpt, en op een vast iemand kunnen rekenen waarbij men zich op hun gemak voelt, wordt vaak genoemd. De angst voor vreemden wordt hierdoor sterk verminderd. Daarnaast wil men graag het vertrouwen hebben dat het werk goed en zorgvuldig wordt gedaan, en niet zo snel mogelijk zonder enig interesse voor de verzorgde. Tijd Tijd wordt gezien als een groot probleem, er is te weinig tijd voor zorg, te weinig tijd voor een gesprek. Dit verhoogt het gevoel van „objectiveren‟, je bent niet meer een persoon maar enkel een klusje dat zo en zo laat gedaan moet worden. Beter gebruik van tijd, of het nou een langere tijd voor zorg is of een tijdstip dat aansluit op de levenswijze van de zorgnemer is een basiseis. Contact Meer communicatie zorgt voor begrip. Begrip voor elkaar, door elkaar beter te leren kennen, door te weten wie je verzorgt maar ook begrip voor wat er gebeurt. Ouderen zijn soms minder snel van begrip, maar zijn daardoor niet net een klein kind, er kan gewoon met hun gecommuniceerd worden. Communiceren is niet enkel van verzorger naar verzorgde, het is ook wederom, luister en bespreek, ook met de mantelzorgers. Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst | | 08-08-2011
Deel 3: Ideaal beeld
Verzorgers
Een letterlijk helpende hand. En dan kom ik weer terug op mijn moeder. Die troffen we wel eens aan achter een bord steenkoud eten. Een beetje helpen, een beetje opletten, daar daat het om, terwijl je de mensen in hun waarde laat.
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
„Efffffffff in het zonnetje, je moet wat. Het alternatief is de hele dag thuis zitten, want de verzorging gaat niet met ze wandelen.‟ | 08-08-2011
Deel 3: Ideaal beeld
Verzorgers
Respect:
„Mocht dat niet lukken en ik afhankelijk word van de zorg dan wil ik met respect behandeld worden en dat er naar mij word geluisterd. Wat ik erg belangrijk vind in een verzorgingshuis is dat het aansluit op de behoefte van de mensen zelf. Als je bv gewend bent om om 7 uur te eten je daar ook de gelegenheid voor krijgt. Ik weet ook uit ervaring dat het naar buiten gaan meestal afhankelijk is van vrijwilligers, ook dat moet gewoon een standaard zorg zijn zodat je naar buiten kan voor de frisse lucht, je boodschappen ,uitje enzen niet letterlijk achter de geraniums eindigt.‟ „Zolang mogelijk in de eigen omgeving kunnen blijven wonen en altijd met respect behandeld worden. Dat zijn twee belangrijke zaken. Het altijd beschikbaar zijn van voldoende gekwalificeerde menskracht is ook heel belangrijk natuurlijk. 24 uur per dag een beroep kunnen doen op verpleging, verzorging en specialisten in de geriatrie. Kwalitatief goed voedsel, zo mogelijk biologisch, is ook erg waardevol. Als men toch opgenomen moet worden zou het prettig zijn als er comfortabele 1-persoonskamers beschikbaar zouden zijn. Privacy wordt steeds belangrijker als men ouder wordt, gezien ook bepaalde kwalen die vaak voorkomen op gevorderde leeftijd.‟ „Ik zag in het verpleeghuis van mijn moeder ook dingen gebeuren die liefdeloos werden gedaan. Het gaat niet altijd over geld, het gaat ook om de intensiteit van de verzorging, de aandacht. Een jurk recht dichtknopen kost net zoveel tijd als scheef (scheef dichtgekoopt? Liefdeloos!).‟
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 3: Ideaal beeld
Verzorgers
Vertrouwen:
„Het zou het mooiste zijn dat er vast personeel is waar je een band en vertrouwen mee op kunt bouwen maar dat is vrees ik een illusie.‟ „Eigen initiafief is er dus niet bij, behalven de goede zorgverleners!! Er zijn er zelf bij die de vuile was op de grond gooien, i.p.v. het in de was te doen, teveel moeite.‟
„Ik zou verzorgd willen worden door iemand die aardig is. Iemand die van grapjes houdt. Iemand die goed met mij overweg kan gaan. Ik vind het ook leuk als iemand er goed verzorgd en leuk uitziet. Bij wijze van spreken dat iemand dat speciaal voor mij heeft gedaan. Het gaat niet over chique. Iemand die kan zien dat ik in mijn afgelopen leven een heel andere identiteit heb gehad, waarin ik juist veel zelfstandig kon doen.‟ „Dan blijft over de thuiszorg. Ik weet dat vele thuiszorgers uit een zorginstelling komen. Wat ik in de buurt zie dat verschillende organisatie's dit op hun schouders hebben en dit veel efficiènter zou kunnen door alles centraler te regelen. Ook zie ik dat het bijna nooit de zelfde mensen zijn. De vertrouwensband, die juist zo belangrijk moet zijn, ontbreekt dus.‟ Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 3: Ideaal beeld Tijd: Verzorgers
„Allereerst, dat je respectvol behandeld wordt, en dat er naar je geluisterd wordt. en ook heel belangrijk, dat men je in je waarden laat. ook als je het allemaal niet meer zo goed aan kan geven. dus geduld is hierbij erg belangrijk.‟
„Door vriendelijke verzorgden met medische achtergrond. Zo aangenaam mogelijk? Genoeg personeel hebben, lijkt mij. Men is absoluut van goede wil, maar heeft te weinig tijd soms. Dit geldt voor verzorgingshuizen alsmede voor ziekenhuizen.‟ „Ook motivatie speelt een belangrijke rol, want veel mensen doen dit werk toch vanuit een roeping of betrokkenheid, maar als je steeds tegen een botte muur van regels en adminstratief werk aan loopt, dan blijft er weinig tijd voor eigen intitatief over en is de motivatie gauw verdwenen.‟ Contact: „Ik zie mijn moeder nu in een tijdelijke opvang. Maar er komt niemand naar haar toe om haar te introduceren in alles wat er gebeuren kan. Dat hoeft dus juist niet de activiteitenbegeleider te zijn, maar een medebewoner die me komt porren om samen iets te gaan doen. Iemand die me introduceert bij het eten aan medebewoners. Voor veel mensen is het hartstikke eng om zelf op pad te gaan. Ze zijn ook een stukje organisatorisch vermogen misschien kwijt geraakt..‟ „In eerste instantie zou het prettig zijn wanneer de heren artsen, je gewoon duidelijke info geven en je niet als een klein onmondig kind behandelen. Uit ervaringen met famlie en vrienden, als ik mee ging voor de en of ander (chemo) kuur, merk ik een behoorlijke terughoudendheid bij de patient. Ik ben dan meestal degene die de vragen stelt.‟ Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 3: Ideaal beeld
Overheid
Erkenning Het gebrek aan respect is een angst bij deze toekomstige ouderen, een eis voor respect is daarom niet verbazingwekkend. Op niveau van de samenleving, wenst deze groep erkenning, begrip en interesse. Vooral van de overheid, die wordt verantwoordelijk geacht, en hoort dus naar deze groep te luisteren en aan hun behoeftes tegemoet te komen. Contact Ook op dit niveau is het belangrijk dat er contact is tussen ouderen en de rest van de samenleving, een combinatie van de eisen van erkenning en verantwoording. Communicatie verhoogt de kans op beide en zorgt voor een groter gevoel van eigenwaarde. Verantwoording Een eis die veel mensen stellen is de mogelijkheid voor controle. De verschillende zorginstellingen en zorgverleners moeten voldoen aan bepaalde basiseisen zoals kennis en uitvoering. Hiervoor zouden ze verantwoording moeten afleggen, en indien zij hun taak onvolledig of slecht uitvoeren moet er een klacht ingediend kunnen worden. Dit moet ook gevolg hebben. Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 3: Ideaal beeld
Erkenning en Contact:
Overheid
„Jammer dat in deze zogenaamde welvaartsstaat veel mensen met toekomstproblemen zitten. Je hebt er totaal geen grip op. Zeker nu de zorgverzekeraars zo veel macht hebben gekregen.‟ „Als toekomstige oudere heb ik geen enkel plan gemaakt. De verzorgingsstaat is aan heftige veranderingen onderhevig en ik wacht het wel af en zie wel wat er gebeurd als het zover is. Ik bedoel hiermee dat de overheid maar moet doen wat ze wil en dat ik mijn eigen plan trek en niet op de overheid ga wachten en als door die zelfde overheid maatregelen worden getroffen die mij goed uitkomen zal ik er gebruik van maken en anders bekijken ze het maar.(P.S. Ik beschik niet over liggende gelden of een redelijk pensioen en heb geleerd de tering naar de nering te zetten en me vooral geen voorstellingen voor de VERRE toekomst te maken).‟ „Eigenlijk kun je geen plannen maken nu er zo veel veranderd door de nieuwe regering. Je kan sparen voor misschien extra zorg, maar het zal er wel op neer komen dat alles wat je nu regelt later tegen je wordt gebruikt met bijvoorbeeld betalen extra belastingheffing. Ik probeer nu maar zo veel mogelijk te doen en te genieten van de dag.‟ „Ik vind gebrek aan personeel (lees GELD i.v.m. de bezuinigingen) het grootste probleem in de Gezondheidszorg. Krankzinnig dat wij Griekenland helpen en onze oudere en zieke medemensen in de steek laten "omdat er geen geld is".‟ Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 3: Ideaal beeld
Overheid
Verantwoording:
„Dan zou er een onafhankelijke beroepsinstantie buiten het zorgcentrum moeten zijn, waar ik een beroep op kan doen. Een beroepsinstantie die kan ingrijpen en een zorgcentrum kan verplichten volgens algemeen geldende regels te handelen in de omgang met de bewonersvereniging.‟ „Dus geen verhaal, heb geen zin om in details te treden, maar door toedoen van inadecaat handelen van de thuiszorg, toen Meavita, nu HWW, is mijn halfbroer (81) in 2009, overleden. Thuiszorg belde met excuus voor de grove nalatigheid en vroeg of ik een klacht wilde indienen. Heb gevraagd of dat zin had en of er iets mee zou worden gedaan, het antwoord was NEE. Misschien zou dat eens moeten veranderen, zodat je mensen ter verantwoording kunt roepen. Misschien zou het verplicht moeten worden dat de hulpverleners een bewijs van goed gedrag moeten halen. Wanneer je bij de Overheid in dienst bent, moet je dat ook en moet je ook een geheimhoudingsverklaring tekenen, misschien een soort van integriteitsverklaring!!! om te voorkomen dat je van je spulletjes word ontdaan. Uit eindelijk gaat het hier toch in de eerste plaats om vertrouwen en afspraken na komen, om dan nog maar niet te spreken van vakmanschap, als je van de hulp afhankelijk bent.‟ Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
RESULTATEN
Deel Deel Deel Deel
1: 2: 3: 4:
Algemeen beeld Angst beeld Ideaal beeld Oplossingen
Deel 4: Oplossingen Onderzoeksvragen: 1) Wat zou men willen veranderen aan de ouderenzorg ten opzichte van de huidige zorg? 2) Hoe zou een zorginstelling het idee „verzorging‟ kunnen invullen, zodanig dat dit voor u zo aangenaam mogelijk wordt? 3) Mochten deze zorgen en angsten een realiteit worden, hoe kunnen ze het beste opgevangen kunnen worden? Overzicht: • Het algemene toekomstbeeld bij ouderenzorg is niet positief, vooral omdat de verwachtingen zijn dat de al hoge druk op zorgverleners alleen maar zal toenemen. Graag zouden de toekomstige ouderen dus zien dat er meer verzorgers komen, die efficiënter en met meer persoonlijke tijd te werk zouden kunnen gaan. •
Verzorgings/verpleeghuizen worden als iets verschrikkelijks gezien, als iets wat men liever vermijdt, want eenmaal daar binnen is men ze overgeleverd aan anderen, zonder enige eigen inbreng en met verlies van hun eigen levensstijl. Door deze angsten te verminderen, door mensen met respect te behandelen, door inspraak te geven kan een zorginstelling het idee van verzorging aangenamer maken.
•
Er wordt regelmatig een nadruk gelegd op gelijkdenkenden, de wens voor een vertrouwde omgeving, fysiek en sociaal. Door dit te faciliteren, vermindert de angst voor de toekomst over het algemeen en wordt het gevoel van eigenwaarde versterkt.
•
Bij deze doelgroep spelen een hoop onzekerheden een rol. Sommige zitten nog met de zorg voor hun eigen ouders, en krijgen hierdoor geen goed beeld bij ouderenzorg. De angst voor hoe dat straks moet, of zij straks ook zo worden behandeld, is geen plezierig vooruitzicht. Geld lijkt hiervoor een oplossing, maar lang niet voor iedereen. Een beter inzicht in de eigen financiële situatie met daarnaast een keuze voor betaalbare en goede kwaliteit zorg zou deze angsten verminderen.
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 4: Oplossingen
Angsten
Eisen
Oplossingen
Vrijheid Keuze in zorg Zelfstandigheid
Inspraak
Communicatie
Beeld van Toekomstige Ouderenzorg
Contact
Vertrouwen Zorgprotocol
Respect Respect
Begrip tonen
Erkenning*
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
E-Health
Verantwoording
Deel 4: Oplossingen Keuze in Zorg
•
Het liefst blijven deze toekomstige ouderen thuis wonen, in hun bekende omgeving en met zoveel mogelijk zelfstandigheid. Hun keuze voor verdere zorg is op basis van behoud van zelfstandigheid.
•
Volledig afhankelijk zijn en terecht komen in een verpleeghuis wordt door sommige deelnemers als zoiets verschrikkelijks beschouwd dat men dan liever voor euthanasie zou kiezen. Men wil graag de mogelijkheid hebben om voor een „waardige dood‟ te kiezen. Deze keuze in stand brengen wordt momenteel nog als erg lastig en gecompliceerd ervaren.
•
Hoewel sommige ouderen van de toekomst graag door een familielid zouden worden verzorgd, zoals hun partner of zelfs kinderen, geven velen aan liever zorg te krijgen van professionals. Deze reden hiervoor is tweedelig, enerzijds willen ze hun kinderen niet te last zijn en anderzijds vinden ze het belangrijk om verzorging (vooral medisch en psychisch) te krijgen van deskundigen.
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 4: Oplossingen Keuze in Zorg
•
Mochten deze ouderen toch op zorg aangewezen zijn oftewel in thuiszorg of in een verzorgings/verpleeghuis dan willen ze graag het liefst zorg-opmaat, waarbij de nadruk wordt gelegd op hun persoonlijke behoeftes en wensen. Zorginstellingen zouden dus keuze mogelijk moeten kunnen maken voor: - tijdstip en soort eten
„Wanneer ze eens een dagje wil uitslapen of gewoon geen zin heeft komt er een personeelslid langs om te informeren hoe het met haar gaat en om te vragen of ze de maaltijd in haar appartement wil gebruiken. "Ze zorgen goed voor me zonder dat ze me betuttelen“ zegt ze. Nou dat zou ik later ook wel willen.‟
- soort activiteiten (hierbij oplettend dat deze doelgroep mogelijk andere interesses hebben dan huidige ouderen) „Ik zou wel heel graag een behoorlijke eigen plek willen hebben met mijn eigen spullen. Ik zie mij (nu) niet in de weer in de recreatiezaal met een breiwerkje of meezingen met oude Hollandse liedjes....‟
•
Het belang van gelijkdenkenden kwam zeer vaak naar voren. Deze groep toekomstige ouderen wil graag de keuze hebben voor een woonomgeving met leefstijlgenoten, waarbij ze zich op hun gemak voelen.
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 4: Oplossingen Voor verzorgers is het erg van belang dat ze rekening houden met de volgende waardes: Zorgprotocol
-
Respect - Respect is makkelijk te tonen door mensen vriendelijk te behandelen maar ook door hun het gevoel te geven dat er naar hun geluisterd wordt, dat men in hen geïnteresseerd is. Een ander aspect is tijd. Met de hoge druk op verzorgers, is er vaak geen tijd voor persoonlijke zorg. Verzorgers zijn vooral gericht op het afhandelen van hun werk; eten geven, medicijnen geven, wassen, aankleden zonder te begrijpen dat hun taken de levensstijl van hun verzorgenden bepalen. Door minder de nadruk te leggen op hun tijd (niet op hun horloge kijken bijvoorbeeld), verhoogt het gevoel van interesse voor de persoon en daardoor hun eigenwaarde. Ook door te schikken naar een gewenste tijd van de verzorgde kan een gevoel van controle geven, wat zorg nodig hebben minder erg maakt.
•
Vertrouwen - Leer elkaar kennen, zorg dat er een vast persoon(of personen) is die de zorg van een persoon op zich nemen. Veel van de deelnemers geven aan zich ongemakkelijk te voelen in een nieuwe situatie, in combinatie met het hulpbehoevend te zijn. Zij moeten hun privacy enigszins inleveren, wat erg moeilijk is maar wel minder erg wordt als er een vertrouwensband is met de verzorger.
•
Volledig - Zorg moet volledig zijn, er moet niet het gevoel zijn dat „de kantjes er worden afgelopen‟. Niet alleen fysieke zorg maar ook sociale zorg is van belang. Zijn er activiteiten waaraan zij mee kunnen doen, zijn er mensen met wie zij goed zouden kunnen communiceren, is het mogelijk om met hun naar buiten te gaan?
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 4: Oplossingen Zorg Protocol
Naast een klantgericht zorgprotocol opstellen voor verzorgers, kunnen zorginstellingen kijken naar hoe zij het werk meer aantrekkelijk zouden kunnen maken.
Een aantal genoemde mogelijkheden zijn: • Kwaliteit van opleiding te verbeteren en/of trainingen voor uitzendkrachten geven. • Vroeger beginnen met mensen introduceren tot werken in de zorg (denk bijv. aan middelbare school stages). „Een heel andere gedachte voor de zorg is: stel een soort dienstplicht in voor jongelui die van school komen van een jaar en denk wel voor de jongens die niet willen zijn in de zorg nog werk genoeg buiten het echte verzorgen. Een ander pluspunt is dat de jongelui allerlei ervaring opdoen die hun later goed van pas komt.‟
•
Eigen initiatief aanmoedigen en takenpakket verbreden.
„Ook motivatie speelt een belangrijke rol, want veel mensen doen dit werk toch vanuit een roeping of betrokkenheid, maar als je steeds tegen een botte muur van regels en adminstratief werk aan loopt, dan blijft er weinig tijd voor eigen intitatief over en is de motivatie gauw verdwenen.‟ „Ik denk dat het een goed idee is als ze op de opleidingen en stageplekjes beginnen om het werk in de zorg voor deze (hoofdzakelijk) meisjes veel aantrekkelijker te maken. Ik denk hierbij aan meer verantwoordelijkheid, meer contact met de bewoners, overal bij betrekken en niet zoals nu gebeurt ze vaak alleen maar schoonmaakwerkzaamheden mogen doen. Deze meisjes hebben over het algemeen veel meer in huis als je ze maar de ruimte en tijd geeft om zich te ontwikkelen.‟ Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 4: Oplossingen
Communicatie
•
• •
Een groot onderdeel van de angst voor de toekomst is onzekerheid. Deelnemers gaven aan dat er veel onduidelijkheid is over zaken zoals toekomstig woonmogelijkheden, financieel overzicht (ook in context van politieke ontwikkelingen), verzekeringen en persoonlijke zorgvragen/klachten. Een duidelijke oplossing voor deze onzekerheden is communicatie.
Informatie: het is belangrijk om duidelijk en helder informatie beschikbaar te stellen, en om een platform te bieden waar mensen hun vragen kwijt kunnen en antwoorden kunnen vinden. - Toegankelijke informatie - Vraag en antwoord mogelijkheid - Samenwerking tussen verschillende instellingen zodat informatie centraal is en overzichtelijk Verantwoording: er worden vaak problemen geconstateerd bij verzorgers, ze doen hun werk slecht, ze zijn nalatig en er wordt gestolen. Een zorginstelling moet zorgen dat cliënten ergens terecht kunnen met klachten, zodat de kwaliteit van de zorg kan worden verzekerd. Contact: contact met verzorgers maar ook met elkaar of met andere mensen in de samenleving (zoals jongeren) wordt gezien als iets belangrijks. Zorginstellingen zouden een platform kunnen ontwikkelen om contact te verbeteren, en activiteiten kunnen organiseren waarbij ouderen en jongeren samenkomen en er een uitwisseling is van kennis (bijv. geschiedenis in ruil voor computer kennis). „Andere kant daarvan is dat er meer eenzame mensen zullen zijn en er vanuit de maatschappij meer vrijwillegers nodig zijn om deze mensen te bezoeken. Ik denk hierbij aan kinderen die een opa of oma zouden kunnen adopteren.‟
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 4: Oplossingen Specifiek op het gebied van het concept E-Health werden de volgende vragen gesteld: 1) Hoe staat deze doelgroep tegenover het gebruik van computer en internet in toekomstige zorg? 2) Hoe zou deze doelgroep het gebruik van de computer of het internet graag willen betrekken bij toekomstige zorg? Overzicht: • Over het algemeen was de basishouding over het introduceren van digitale middelen bij zorg positief. Velen gaven aan dat het ook onvermijdelijk is. Toegankelijkheid is een aandachtspunt. „Ik vind het een goede ontwikkeling.‟ „De p.c. is bijna niet meer weg te denken in het leven (ook van de ouderen).‟
•
De deelnemers van dit onderzoek tonen aan dat computervaardigheden redelijk ontwikkeld zijn bij deze doelgroep, maar dat de veranderingen niet altijd bij te houden zijn. Het is belangrijk om te letten dat er uitleg is bij digitale zaken door middel van cursussen.
•
Het E-health programma zou zich kunnen richten op het bieden van meer informatie en contact m.b.t. een aantal zorgproblemen voor de zorgbenodigde en voor de mantelzorgers. Dit sluit aan op de wens voor meer toegankelijke informatie, maar digitale middelen zouden nog verder kunnen worden ingezet om ook de andere oplossingen te faciliteren.
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 4: Oplossingen
E-Health
Voordelen Makkelijker zorg op maat Snel en makkelijk contact
Lagere kosten Meer tijd voor persoonlijke ‘face-to-face’ zorg Controle zonder dat het stoort Betere samenwerking tussen zorgverleners en instellingen „Een voordeel van het digitale werken in de zorg is denk ik dat heel veel zorginstellingen veel meer samen kunnen gaan doen, zodat je bv. ook de plaatsingen veel meer op maat plaats kunt laten vinden.‟ „Als alles in de toekomst steeds meer geautomatiseerd gaat worden heb je misschien meer tijd over om aan de mensen zelf te gaan besteden.‟ „Desondanks zie ik grote mogelijkheden. Het contact met de zorgverlener, het contact met mede leeftijdgenoten, maar ook met kinderen, kleinkinderen en verdere familieleden. Eigenlijk wordt het dan ook een sociaalcontrolesysteem zonder dat men daarbij het gevoel er van heeft‟
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
47
Deel 4: Oplossingen
E-Health
De genoemde barrières zijn makkelijk op te lossen, en dat werd ook al gedeeltelijk aangeven door de deelnemers, wat hun positieve houding tegenover gebruik van digitale zorg benadrukt.
Barrières
Oplossingen
Begrip van internet/computer
Verzorgen van cursussen/ simpele instructies
Privacy – „wie kijkt er mee?‟
Duidelijk protocol over internet veiligheid
Kosten van computer en internet connectie
Verzorgen van publieke computers en ter beschikking stellen van hardware
Niet geschikt voor alle soorten contact voor slecht nieuws, graag persoonlijk contact
Duidelijk protocol over persoonlijk en digitaal contact
Fysieke beperkingen (bijv. slechtziend)
Verzorgen van publieke computers met grote schermen en/of andere aanpassingen op fysieke beperkingen.
„Ik heb het al eerder aangegeven dat mijn grootste zorg is dat oudere mensen steeds meer moeite krijgen om het alles bij te houden omdat de ontwikkeling zo snel gaat. Ik denk dat je het kunt betrekken door cursussen gericht op ouderen gedaan door vrijwilligers zodat ook de kosten beperkt blijven.‟ Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Deel 4: Oplossingen Toepassingen van E-Health:
•
Informatie en contact tussen ouderen en verzorgers - Over verschillende „woon & zorg‟ mogelijkheden. - Over financiële oplossingen. - Over fysieke of psychische aandoeningen
•
Informatie en contact tussen mantelzorgers en verzorgers - Over verschillende „woon & zorg‟ mogelijkheden in combinatie met hun rol als mantelzorg. - Over fysieke en psychische aandoeningen. - Calamiteitenlijn in geval van nood.
•
Contact onder ouderen onderling (bijv. lotgenoten groepen of leefstijlgenoten) in de vorm van een sociaal netwerk.
•
Digitalisering van eet/activiteiten mogelijkheden en wensen. Dit kan tijd efficiëntie verhogen en zorgen dat er meer tijd is voor persoonlijk contact.
•
Digitalisering van persoonlijke geschiedenis om verzorgers een inzicht te geven in wie iemand is en daardoor persoonlijk contact verbeteren en een vertrouwensband mogelijk te maken.
•
Digitale klachtenlijn en aantoonbare aanpassingen. Een netwerk van een zorginstelling met bewonersinformatie kan zorgen voor transparantie en een gevoel geven van betrokkenheid.
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011
Met medewerking van Merik te Grotenhuis (CG Selecties)
Auteur: Marlies de Groot Email: marliesdegroot@dbmi.nl DBMI Westeinde 12d 2512 HD Den Haag 070 888 5 222
Evaluatie „Ouderenzorg in de Toekomst
|
| 08-08-2011