Macedonia Mysterium Magnum by Perica Sardzoski

MACEDONIA MYSTERIUM MAGNUM Misteriite na

Golemata Majka

PREZENTACIJA NA TEMI:

1. SOVREMENI TOLKUVAWA NA ISTORIJATA 2. SPOREDBENA ANALIZA NA ANTI^KA GRCIJA I MAKEDONIJA 3. GOLEMATA MAJKA I MIGRACIITE 4. SLOVENSKIOT KARAKTER NA HOMER 5. MISTERIITE NA DIONIS I ORFEJ 6. MAKEDONSKATA DREVNA PISMENOST 7. CAR ALEKSANDAR MAKEDONSKI 8. KALA[ITE I MAKEDONCITE 9. MAKEDONSKATA SAGA 10. VIZANTISKA MAKEDONIJA 11. SLOVENSKITE MIGRACII 12. SOVREMENI GLEDI[TA (ZAKLU^OK)

1. SOVREMENI TOLKUVAWA NA ISTORIJATA "Anti~kata istorija kako {to ja izu~uvame denes e katastrofalna oblast. Ni{to ne se sovpa|a. Razvojot na umetnostite, kulturite, i tehnologiite od najranite epohi pokaùvaat zaprepastuva~ki nesovpa|awa. Istori~arite na umetnosta i arheolozite se raziduvaat. Zo{to? Zatoa {to hronologijata na prviot i vtoriot milenium pred na{ata era e uàsno pogre{na. Kako do{lo do vakva katastrofalna gre{ka? Revizionistite na Anti~kata istorija veruvaat deka pri~inata za vakviot razdor leì vo konvencionalnata hronologija na dreven Egipet. Ova gledi{te bilo prifateno kako to~no vrz baza na pretpostavki, a podocna upotrebuvano za definirawe na hronologijata na skoro site drevni civilizacii vo Evropa i Bliskiot Istok. Denes ve}e, oficijalniot akademski establi{ment, koj ima kontrola vrz vakvoto gledi{te, odbiva da prifati bilo kakva revizija koja bi do{la od vnatre. Zatoa, odredeni zainteresirani individualci, zaedno so nekoi istaknati nau~ni dejci, kako i inovativni misliteli, koi sebesi se narekuvaat Anti~ki revizionisti se staveni vo pozicija da istraùvaat so cel da se nadmine vakvoto katastrofalno gledi{te, pri toa zemaj}i gi pred vid site relevantni dokazi, analiziraj}i gi niz makotrpna rabota vo najdlabokata su{tina, se so cel da se razotkrijat site nastani i nesre}ni okolnosti koi dovele do prifa}awe na konvencionalnata hronologija, a so namera da se ispravi ovaa istoriska gre{ka." The Revision of Ancient History - A Perspective, P John Crowe, SIS Jubilee Conference, Easthampstead Park, Sept. 17-19th 1999.

1. SOVREMENI TOLKUVAWA NA ISTORIJATA MARTIN BERNAL: CRNA ATENA 1. Anti~ki model:

- Pelazgi IV-II milenium p.n.e. (domorodci - indoevropski narodi) - Hiksi: Danajci, Fenikijci, Evrei

(1750 p.n.e) Semitski narodi - Propasta na Minojskata civilizacija - Ahajci (XV p.n.e)

- Dorci (XII vek p.n.e) - Propasta na Mikenskata civilizacija

- Klasi~na Grcija

1. SOVREMENI TOLKUVAWA NA ISTORIJATA 2. ARIEVSKI MODEL: "Pove}eto lu|e se iznenadeni koga }e doznaat deka Arievskiot model, koj site nie sme go u~ele i veruvame deka e to~en, vsu{nost e model koj be{e razvien vo prvata polovina na 19-tiot vek. Vo negovata rana ili pro{irena forma, toga{niot nov model ja negira{e vistinata za Egipetskite migracii vo Grcija, i se somneva{e vo ulogata na Fenikijcite vrz razvojot na anti~ka Grcija. Toa {to jas go narekuvam ekstremen Arievski model, koj dostigna kulminacija za vreme na anti-Semitizmot od 1890-tite, a se povtori vo 1920-tite i 1930-tite, celosno go negira{e Fenikiskoto vlijanie. Spored Arievskiot model, imalo invazija od sever - {to voop{to ne e potvrdeno od anti~kite izvori - koj ja preplavil lokalnata Egejska ili pred-Gr~ka kultura. Vo ovoj model, gr~kata civilizacija se prou~uva kako rezultat na me{aweto na indoevropskite Heleni i nivnite domorodni podanici. Tokmu poradi konstruiraweto na ovoj Arievski model jas go narekov moeto delo Fabrikacija na Anti~ka Grcija 1785-1985." - Martin Bernal

1. SOVREMENI TOLKUVAWA NA ISTORIJATA

Pelazgi ili domorodci (4ti i 3ti milenium p.n.e)

2. SPOREDBENA ANALIZA NA: ANTI^KA GRCIJA I MAKEDONIJA Izvadok od "Helenizmot na Anti~kite Makedonici" Apostolos Daskalitis, Profesor na Univerzitetot vo Atina (Institut za Balkanski studii, Solun, 1965) Po~etocite na makedonskoto kralstvo i pretcite na kralskata loza se skrieni zad misteriite na praistoriska Grcija. Grcite, koi pripa|aat na 5-tiot vek p.n.e., so svoite gradovi-dràvi, za prv pat do{le vo kontakt so nivnite bra}a koi bile izolirani pome|u varvarite na sever od Olimp i Pind, duri po persiskite vojni (499-479 p.n.e) prete`no na makedonska zemja, pokraj koloniite na Halkidiki. Sepak, ova e nekolku veka podocna od vospostavuvaweto na kralstvoto Makedonija. Niz vekovite, se pojavile niza legendi i tradicii, koi im dale osnova na klasi~nite Grci da go interpretiraat misterioznoto minato na kralstvoto Makedonija. Moè so sugurnost da se tvrdi deka kralevite na Makedonija ne gi oblikuvale svoite tradicii vo vrska so nivnoto poteklo povrzano so Heraklidite od Arg, vrz baza na gr~kite izvori od klasi~niot period, nitu pak gi izmisluvale svoite tradicii za da gi imitiraat mitovite koi bile aktuelni vo gr~kite gradovi-dràvi za boèstvenoto poteklo na najistaknatite kralski semejstva, tuku gi neguvale, prenesuvani od generacija na generacija u{te od drevni vremiwa.

Pra{awe: Dali Makedoncite se domorodnoto naselenie?

2. SPOREDBENA ANALIZA NA: ANTI^KA GRCIJA I MAKEDONIJA Mikenska civilizacija (prethodnik na dorskite invazii)

zlatni pogrebni maski XVI vek p.n.e.

Makedonija - Ohrid (Trebeni{te)

zlatna pogrebna maska V vek p.n.e.

ANEGDOTA: Koga Darij be{e kral na Persija, gi povika Grcite koi bea prisutni na negoviot dvor, i gi zapra{a dali bi se soglasile da gi smenat svoite obi~ai i da gi jadat mrtvite tela na svoite tatkovci. Tie odgovorile deka toa ne bi go napravile nitu ako im go dadat seto bogatstvo na svetot. Podocna, vo prisustvo na Grcite, i so pomo{ na preveduva~, toj gi zapra{a Kalatijcite, domorodno pleme od Indija, koi gi jadat mrtvite tela na svoite roditeli, dali bi se soglasile da go smenat svojot adet i namesto toa da gi kremiraat svoite mrtvi. Tie zapo~nale da pla~at od u`as, i go zamolile da ne spomnuva takvo u`asno ne{to nikoga{ pove}e. (Herodot, Istorii, 3:38)

Dali postoi vrska pome|u domorodnoto naselenie vo Mikena so Makedoncite?

2. SPOREDBENA ANALIZA NA: ANTI^KA GRCIJA I MAKEDONIJA Grcija:

Makedonija:

Semitski invazii Gradovi-dr`avi Me|usebni konflikti Demokratija vrz baza na robovladetelstvo Politeizam Pragmatizacija na pismoto Filozofija Buvot kako simbol na mudrosta Fabrikacija na mitovi

Domorodno naselenie Kralstvo Rodovi vrski i plemstva Monarhija vrz baza na slobodni podanici Monoteizam Misti~na upotreba na pismoto Misterii: Dionis i Orfej Sonceto kako simbol na ve~nosta Drevni tradicii

3. GOLEMATA MAJKA I MIGRACIITE

Govrlevo: IV-ti mil.p.n.e

Kokino: IV-II mil.p.n.e

Okarina: IV-ti mil.p.n.e

Cocev Kamen: XXX milenium p.n.e

Golemata Majka: 4800-2500 p.n.e

Mlado Nagori~ani: 5000-4500 p.n.e.

3. GOLEMATA MAJKA I MIGRACIITE

SKRIJ SE SG LO[I QUDI PSNI KOI IWI IDU [IRE IDT PG Natpisot e de{ifriran tekst na stara makedonska-vedska pesna (Vasil Iqov), pronajdena vo Grade{nica, vo blizina na Vraca, Pirinska Makedonija, dene{na severozapadna Bugarija. Glinenata tabli~ka, spored Marija Gimbutas, e pribli`no od 5000 p.n.e.

4. SLOVENSKIOT KARAKTER NA HOMER Koj e Homer? - Usna tradicija prenesuvana so generacii - Kolektivno nasledstvo - Pove}e poeti (aoidoi) - Struktura: povtoruvawe na frazi - Usnata epska tradicija kaj ju`nite Sloveni i Homerovskoto pra{awe (South Slavic Oral Epic and the Homeric Question, John M. Foley) - Guslari i ta`alki (`eqawe) - Kolekcijata na Milman Peri: guslar Avdo Medvjedovi} - Grigor Prli~ev - vtoriot Homer (Serdarot, narodna pesna) - Odi (staroangliski: ēode, Homer:οδός, sovremen gr~ki: πηγαίνω pigaino) - Katarevusa (19-ti vek)

Odiseja, Kniga 3, stih 404-446: “καὶ σύ, φίλος, μὴ δηθὰ δόμων ἄπο τῆλ᾽ ἀλάλησο, κτήματά τε προλιπὼν ἄνδρας τ᾽ ἐν σοῖσι δόμοισιν”… "Zatoa nemoj prijatele, daleku da talka{ od domon tvoj, i da go ostavi{ tvojot imot na sinojte vo tvojot dom..." Homer: Homer: Homer: Homer: Homer: Homer: Homer: Homer: Homer: Homer: Homer: Homer:

DAVER - makedonski: DEVER SVEKURO - makedonski: SVEKOR SVEKURA - makedonski: SVEKRVA GOIOVA - makedonski: ZOLVA EITERI,EITERVI - makedonski: JETRVA INIS,SINU- makedonski: SIN SNUKO,SNUSO - makedonski: SNAJKA TETA,TETE - makedonski: TETA,TETKA TATE - makedonski: TATE,TATKO MALA - makedonski: MAJKA VESTIA,EVESTI - makedonski: NEVESTA DORA,DARA - makedonski: DAR, DARUVA

(Odisej K. Bel~evski)

5. MISTERIITE NA DIONIS I ORFEJ -Dionis (Dialus) -Zmijata (Ka) -Maski -Menadi -Plodnost -12 sledbenici -Pat do Indija -^udotvorec -Oziris (Horus) -33 godini (krst) -Voskresenie

Dervenski papirus: -Makedonska grobnica od VI-IV vek p.n.e. -Orfejski himni -Monoteizam -Aristotel (eden Bog) -Platon (Republika) -Bo`icata Deio, ili Rea, Gea... -Dionis -Esenite vo Izrael

6. MAKEDONSKATA DREVNA PISMENOST

6. MAKEDONSKATA DREVNA PISMENOST Demotsko pismo: Kamenot od Rozeta

Toj Bogamo Divejej

NaICe NaiSeme APoToL Na[iVe]ae Prof. Aristotel Tentov Akad. Tome Bo{evski

Tri pisma: egipetski hieroglifi, demotsko pismo (crti i recki), gr~ko pismo (Danajci, Haui-Nebui)

ΠΤΟΛ Ε ΜΑΙΟΥ Apostol, Postol Bela (Pela)

6. MAKEDONSKATA DREVNA PISMENOST Vasil Iqov

Vles knig... Trp Ruen V vek n.e

7. CAR ALEKSANDAR MAKEDONSKI "Odlukata na Olimpija da go poseti svetili{teto na Dodona se dolè{e na ~udnoto predviduvawe {to go ima{e na son, dodeka spie{e pokraj svojot soprug, Filip, Kralot na Makedoncite, koj leè{e pijan posle veselbata taa no}. Taa soni SON na ZMIJA koja sporo se provle~e niz hodnikot od nadvor, i navleze vo nivnata odaja tivko i ne~ujno. Taa moè{e da ja vidi, no ne moè{e da se pomesti, i ne moè{e da povika pomo{."

Linearno B pismo: A-LE-KA-SA-DA-RA A, LE, KA- ZMIJA, SAN â&#x20AC;&#x201C; SON, DAR

Aleksandar: Deteto od Sonot od Valerio Masimo Manfredi

Osvojuva~ ili Osloboditel Patuvawe do Indija Dionis i misteriite Kosmopolitizam Misteriozna smrt na 33 godini Helenizam ili Makedonizam

8. KALA[ITE I MAKEDONCITE

Kala{i (crni) Kale{i

Vrhoven bog Yeve Demotsko pismo: Ye (Zevs) Festival: Budalak

Kala{i i Makedonci

Vev~ani: Glupi Avgust 2400 godini

8. KALA[ITE I MAKEDONCITE

Makedonska nosija â&#x20AC;&#x201C; Solun Nosii na Kala{ite - crnite

9. MAKEDONSKATA SAGA Rimsko Makedonski vojni 215 â&#x20AC;&#x201C; 148 p.n.e Eolska Liga sojuznik na Rim Podelba na Makedonija na I, II, III, IV Ciceron: 10 000 koli so lu|e i plen od Makedonija prodavani kako robovi Masovni pqa~kosuvawa Naselenieto zasolneto vo planinskite predeli Rimska vlast Vostanija Egipet i Ptolemej

Mermerna karta locirana na Via Imperiali koja vodi od Rimskiot koloseum do Rimskite forumi, vo Rim

Kleopatra i Cezar Biblija: Makedonec na son pomo{ od Sv. Pavle

10. VIZANTISKA MAKEDONIJA - Ranohristijanski crkvi

i manastiri vo Makedonija - Romejski jazik (Koine) Aleksandriski dijalekt - Invazii na varvarskite plemiwa - Makedonska dinastija Vasilij I Makedonski - Ermenskite pavliceni i Bogomilstvoto Car Konstantin Veliki (272 â&#x20AC;&#x201C; 337) Naisus, Mezija (Ni{) Hristijanstvo Konstantinopol Vizantija

Justinijan I (483 - 565) Taor (Skopje) Justinijana Prima Rimsko pravo Vizantija

- Tema Makedonija - Dinastijata Komneni - Krstonoscite

11. SLOVENSKITE MIGRACII THE MAKING OF THE SLAVS History and Archaeology of the Lower Danube Region, c. 500â&#x20AC;&#x201C;700 FLORIN CURTA

â&#x20AC;ŚSozdavaweto na Slovenite e najmalku proces na etnogeneza, a mnogu pove}e na izmisluvawe ili imenuvawe od strana na vizantiskite avtori. Nekoj vid na grupen identitet, sepak, koj nie edvaj moème da go nare~eme etni~ki, proizleguva od istoriskite okolnosti koi nastanuvaat po utvrduvaweto na granicata dol` Dunav. Ovoj identitet nastanuva vo senkite na krepostite na Justinijan, a ne vo pripetskite mo~uri{ta (zad Karpatite). Ima dovolno pri~ini da veruvame deka ovoj identitet e mnogu pokompleksen od naznakata Sklavini-Anti nametnata od vizantiskata istoriografija. Vtorata kniga od ûdesata na Sv. Dimitrija Solunski i hronikite na Fredegar davaat jasna slika za ovaa kompleksna sostojba. Faktot deka nitu edno od plemiwata sebesi se narekuvale Sloveni ukaùva ne samo na toa deka nitu edna grupa prifa}ala imiwa nametnati od nadvor, tuku i deka ova labelirawe e mnogu pove}e pedantna konstrukcija, otkolku rezultat na sistematska interakcija von etni~kite granici. Prvata jasna odredba "nie sme Sloveni" doa|a od ruski hroniki od 12-tiot vek. So ova, zavr{iva procesot na sozdavawe na Slovenite, i zapo~nuva nova prikazna: taa na nivnata "nacionalna" upotreba za prisvojuvwe na sopsvenoto potekloâ&#x20AC;Ś - Florin Kurta

11. SLOVENSKITE MIGRACII

11. SLOVENSKITE MIGRACII Slovenskite prosvetiteli

Sv.Kiril i Metodij IX vek Mihael III Paleolog Vasilij I Makedonski (vo arapski izvori - Sloven) Sv.Kliment Ohridski Sv. Naum ^udotvorec Ohridska i Preslavska {kola

Bugarsko Hanstvo

Boris I, poznat i kako Bogoris, bugarski Han, vladetel na Bugarija 852-889. Na denot na negovoto pokrstuvawe vo 864, go dobiva imeto Mihael, po negoviot kum Mihael III, imperator na Vizantija.

Vo najstaroto @itie na Metodij od IX vek celosno se preneseni zborovite na Mihail III upateni do Svetite Bra}a Solunski: "â&#x20AC;Ś vie ste Soluwani, a site Soluwani ~isto slovenski govoratâ&#x20AC;Ś"

12. SOVREMENI GLEDI[TA ИЗВАДОК ОД КНИГАТА НА АЛЕКСАНДАР ДОНСКИ: “ДРЕВНО МАКЕДОНСКО НАСЛЕДСТВО ВО СОВРЕМЕНАТА МАКЕДОНСКА НАЦИЈА” Босанскиот запишувач на македонски народни умотворби и обичаи, Стефан Верковиќ, познато е дека престојувал во Македонија повеќе години во средината на 19 век.

Тој признава дека бил многу изненаден кога во Македонија открил народни песни за личности од античка Македонија. Дури овие песни тој ги прогласил како свое најголемо откритие. Во едно свое писмо Верковиќ сведочи: Ова премногу важно и ненадејно откритие се случи во првата четвртина на 1865 година. Тоа беше една мала песна за Александар Велики, царот Македонски. До крајот на годината најдов уште две песни за него. Следната 1866 година наидов на уште постаро откритие - на песна за Орfеj! (Стефан Верковиќ, цит. дело, стр. 347). Значи, Верковиќ, не само што открил македонски народни песни за Александар Македонски, туку и за митскиот крал на Тракијците Орfеj, за кого веќе наведовме сведоштва дека бил роден (и погребан) во Македонија.

Сведоштво дека споменот за Александар Македонски останал меѓу Македонците во првата половина на 19. век, дал и рускиот истакнат деец Виктор Григорович. Во врска со импресиите од неговата посета на Македонија во 1844-1845 година, тој запишал: Во сите краишта што ги посетив, јас немам чуено други имиња освен имињата на Александар Велики и на Марко Крале. И едниот и другиот живеат во спомените на народот... Споменот за Александар Велики сепак е повеќе утврден кај народот. Во Зборникот од македонски и бугарски народни и уметнички песни од 1909 - 1910 година (Михајло Георгиевски: Словенски ракописи во Македонија, цит. дело, стр. 161-173), на стр. 68, спомната е песна во која се споменува античко-македонскиот цар Каран. Првите стихови на оваа песна гласат: Стара планина, кој ште в тебе војска води Като нјама цара гордиј, Цара Карана. Иако песната овде е запишана на бугарски јазик, повеќе од јасно е дека по содржината тоа е македонска песна.

12. SOVREMENI GLEDI[TA Xorx Gordon Bajron

GEORGE GORDON BYRON: CHILDE HAROLD

The wild Albanian kirtled to his knee, With shawl-girt head and ornamented gun, And gold-embroider'd garments, fair to see: The crimson-scarfed men of Macedon; The Delhi with his cap of terror on, And crooked glaive; the lively, supple Greek: And swarthy Nubia's mutilated son; The bearded Turk, that rarely deigns to speak, Master of all around, too potent to be meek. … "Fair Greece! sad relic of departed worth! Immortal, though no more, though fallen, great! Who now shall lead thy scatter' d children forth, And long-accustom' d bondage uncreate? Not such thy sons who whilome did await, In bleak Thermopylae' sepulchral strait Oh! who that gallant spirit shall resume, Leap from Eurotas' banks, and call thee from the tomb?” Bajron za prv pad ja posetuva Grcija dodeka e seu{te student na Kembrix i e svedok na “ta`nata relikvija“ od golemata civilizacija sega ve}e pod “dolgo naviknatoto ropstvo“ na Otomanskata imperija. Toj ne e osobeno nastroen protiv Turcite. Vsu{nost, toj e zaquben vo seto ona {to go gleda od Turcija pri svoite patuvawe do Mala Azija. No toj e rastaèn od ona {to toj go gleda kaj Grcite, vo odnos na nivnoto pasivno prifa}awe na ropstvoto, kako da im godi. So poetsko proro{tvo, âjld Harold gi pokreva poslu{nite Grci vo akcija. Po trinaeset godini, vo 1821, zapo~nuva gr~kiot revolt protiv Turcite, pri toa prvite pukotnici odeknuvaat kaj Bajron kako povik za borba. Sega ve}e vo svoite triesetti godini, toj e ponesen od idejata da ja oslobodi anti~kata nacija koja bila lulkata na civilizacijata za koja toj u~el i na koja se voshituval cel svoj ìvot. Toj se re{ava da gi vodi “rasprsnatite deca“; i kako {to veli vo svojata poema, }e go krene “duhot na Sparta“, i }e ja “povika Grcija od grobovite“. Vo juli 1823, toj pristignuva vo Grcija za da go izvede pettiot ~in od svojata drama. Naskoro, na Bajron mu stanuva jasno deka gr~kiot revolt zapo~nal mizerno, {to se dolèlo na voenata nekompetentnost i nedostatokot na koherentna nacionalna ideologija. Voden od mitovite za drevnite Spartanci, Bajron raboti neumorno za da vospostavi voena disciplina i da inspirira patriotski duh kaj Grcite, {to vo golema mera i usepal. Negoviot status kako Nacionalen Heroj vo sovremena Grcija e zasluèn, i nitu eden Grk nema da kaè lo{ zbor za nego…

12. SOVREMENI GLEDI[TA Roxer Kejsment za Makedonija Ovoj izvadok od knigata na Xon [ei go ilustrira edinstvoto vo bolkata pome|u Makedoncite i Ircite kako narodi: Moeto pru~uvawe ja utvrdi, na moe zadovolstvo, slabosta na gr~kiot istoriski argument. Jasno mi e deka nacionalnite aspiracii bile pove}e od ìvi vo Makedonija daleku pred vremeto na Tito. Vo golema mera, Makedoncite minuvale niz niza stradawa tokmu poradi toa {to se, dodeka so niv dominirale golemite sili niz pogolemiot del od nivnata istorija - dominacija koja se dolì pred se na stavot na evropskite nacii koi ne bea dovolno brzi da gi poddràt Makedoncite vo 1990-tite.

Kako {to slavniot irski patriot Roxer Kejsment, koj be{e poguben od Britancite po vostanieto vo Irska od 1916, ka`al: “Znam za dve tragi~ni istorii vo svetot – taa na Irska i na Makedonija. I dvete se obespraveni i stradalni.” Kesjment pred se tuka misli na Makedoncite koi vo toj period `iveele vo ramkite na granicite na nivnata drevna tatkovina – Makedonija. Pove}eto od niv govorele slavjanski koga Grcija osvoila pogolem del od Makedonija, prezemaj}i ja od Turcija, pred po~etokot na Prvata Svetska Vojna. Zborovite na Kejsment treba da ne nateraat da se zapra{ame kolku se ispravni gr~kite tvrdewa deka ne-Gr~kata Makedonija e samo komunisti~ka izmislica. (Macedonia and Greece - The Struggle to Define a New Balkan Nation, John Shea, McFarland and Company Inc., North Carolina, 1997)

(ZAKLU^OK)

Makedonija Ve~na