BulletLine Issue #100 • Aug 29 - Sept 3, 2022 L PI A ne PIA bulletin online Bullet 2022 National LiteracyConferenceDPRM:Palakasin ang kultura ng Suriinpananaliksikangbahay bago lumindol P.5 P.3 P.4 P.6 P.7 P.8 Philippine Civil Service Anniversary, ginugunita Fake news, itigil na! World Suicide Prevention Day WANT MORE? ULTRALOTTO 6/58 06-57-48-11-28-13 SEP 04 ULTRALOTTO 6/58 06-13-35-39-47-05 SEP 02 ULTRALOTTO 6/58 37-29-38-05-24-19 AUG 30 LOTTO RESULTS Camille N. Serrano PIA-PMDAngfake news ay hindi isang bagong bagay. Sa katunayan, ito ay matagal nang nagaganap. Sa panahong ito ay mas mabilis na socialdahilimpormasyonangkumakalatmgapekengnarinsamedia. Pg.2 ATMISINFORMATION,DISINFORMATION FAKE NEWS, Ano nga ba ang 1 PIA Bulletin Online
Editors Carlo Cañares Sixto Paulo Agato Staff Writers PMD Art Department Kevin Martin CPSD headed by Bradley de Leon Layout Artist Gabriel Villanueva AggregationProduction/ DDCU with Team Leader Kate Shiene Austria Ang fake news ay hindi isang bagong bagay. Sa katunayan, ito ay matagal nang nagaganap. Sa panahong ito ay mas mabilis na kumakalat ang mga pekeng impormasyon dahil na rin sa social media.
Policy Notes ng Philippine Institute for Development Studies (PIDS), nagkaroon ng ‘infodemic’ dahil sa pagkalat ng misinformation at disinformation – mga salita na may magkaibang depinisyon ngunit may magkaparehas na ideya. Ang mga salitang ito ay mas kilala sa mas popular na tawag na ‘fake news’ at parte ng tinatawag na ‘information disorder’. Ang misinformation at disinformation ay ang dalawang uri ng fake news. Ang misinformation ay ang hindi intensyonal na pagpapalaganap ng maling impormasyon na walang sapat na ebidensya base sa mgaAnghaka-haka.disinformation naman ay ang sadyang pagpapalaganap ng maling impormasyon na may bahid ng malisyosong intensyon para sa personal na interes o upang makapanakit. Ang pagkaka-iba ng misinformation at disinformation ay nagpapanukala na ang paglaganap ng fake news ay maaaring hindi intensyonal subalit ang paggawa nito ay maaaring sadya o planado. fake news..
Ang mga sumusunod ay halimbawa ng disinformation:
1. False context – factually accurate content shared with false contextual information. Isa sa halimbawa nito ay kung saan ang headline ng isang article ay hindi tugma sa laman ng content;
o 4.‘clickbait’Fabricated content: completely false content 5. Misleading content: misleading use of information. Halimbawa ay ang pagpresenta ng isang komento bilang isang katotohanan
Habang ang social media fatigue dahil sa overload ng impormasyon ay maaaring magresulta ng physical at mental impairment na maaaring maging dahilan ng pagkabawas ng interes sa pag-verify ng impormasyon.
Ayon sa mga resulta ng iba’t-ibang cognitive psychology research, maaaring isa sa mga dahilan ng pagpapakalat ng mga maling impormasyon ay dahil sa tinatawag na “I don’t care if it is true or not” attitude kung saan ang mga indibidwal ay agarang nagbabahagi ng impormasyon totoo man o hindi sa kanilangMaaaripalagay.ringmaging sanhi ng paglaganap ng fake news ang pagkatakot ng isang indibidwal na mapagiwanan (FOMO o fear of missing out) kaya naman kinakailangang alam nila ang mga pinakabagong impormasyon, totoo man o hindi.
Iba-iba man ang dahilan, hindi mapagkakaila na sadyang mabilis ang paglaganap ng fake news kaya dapat mas maging mapanuri at bigyang sapat na panahon ng mga indibidwal ang pagbasa at beripikahin ang mga balita o impormasyon na kanilang nasasagap.
6. Satire and parody: presenting humorous but false stores as if they are true. Ito ay hindi madalas isama bilang kategorya ng fake news, subalit ang ganitong uri ng mga impormasyon ay maaaring makapanloko ng mga mambabasa ng hindi sadya
Madalas nating marinig ang salitang fake news. Ano nga ba talaga ang ibig sabihin nito? Maliban sa fake news, mayroon ding mga salitang misinformation at disinformation. Magkapareho ba ang depinisyon ng mga salitang ito? Ayon sa “Fake news, its dangers, and how we can fight it” na isinulat ni Shiela V. Siar at inilathala sa
Mga headline na ‘sensationalized’
2. Imposter content: impersonation of genuine sources. Halimbawa ay ang paggamit o paggaya ng branding ng isang news agency; 3. Manipulated content: distortion of genuine information or imagery.
PIA Bulletin Online 2
3 PIA Bulletin Online
Upang makatulong sa mga taong dumaranas ng depresyon at huwag humantong sa pagpapatiwakal, inilunsadnoong 2019 ng Department of Health- National Center for Mental Health ang Kamusta ka? Tara, UsapTayo! Crisis Hotline. Ito ay isang multi sectoral National Suicide Prevention Strategy na layunin ay makipag-usapmakipag-ugnayan,atmagbigaypayo sa mga taong nakararanas ng depresyon. Kung ikaw o sinumangkakilalamo ay nangangailangan ng emergency mental health support, maaaringmakipag-ugnayan sa National Center for Mental Health Crisis Hotline 0917-899-8727/(02) 7-989-8727 o sa mental health professional.
Mary Rose delos Santos PIA-PMDGinugunita
PIA Bulletin Online 4
sa buong mundo ang World Suicide Prevention Day tuwing Setyembre 10 kada taon upang itaas ang kamalayan at isulong ang mga hakbang upang mabawasan ang bilang ng mga pagpapatiwakal at mga pagtatangka sa pagpapatiwakal. Ang pagpapatiwakal ay isa sa mga pinakamabigat na isyu sa mundo katulad ng Pilipinas. Ang malungkot na katotohanan ay ang suicidal rate sa Pilipinas , batay sa inilabas nadatos ng World Health Organization noong 2020, ay 2.5 tao kada 100,000 populasyon. Ayon naman sa datos ng Philippine Statistics Authority, tumaas sa 3,529 kaso noong 2020, mula 2,808 noong 2019. Ito na rin ay ika-27 dahilan ng pagkamatay, tumaas mula sa ika-31 noong 2019. Ilan sa mga sinasabing dahilan ng pagpapatiwakal ay diskriminasyon, severe depression at pangaabuso at hindi natin lubos-maisip ang labis na lungkot, sakit at kawalan ng pag-asa ng isang tao na dumaranas nito.
World SuicidePrevention Day
Presidential
ginugunitaAnniversary,CivilPhilippineService Setyembre 19-23: Linggo
Agile
Setyembre 1-9: Linggo
5 PIA Bulletin Online
Lingkod
sinumpaang
Bautista PIA-PMDIpinagdiriwang ngayong
Anniversary
12-16: Linggo
Suzzane buwan ng Setyembre ang 122nd Philippine Civil Service na may temang “Transforming Public Service in the Next Decade: Honing and Future-Ready Servant-Heroes”. Ang selebrasyon ay pinagtibay sa bisa ng Proclamation No. 1050, series of 1997 na nilagdaan ni dating Pangulo Fidel V. Ramos. Ito ay bilang pagbibigay-pugay sa walang patid na serbisyo publiko at ang patuloy na pagtupad sa tungkulin na maglingkod ng tapat at mahusay ang mga kawani ng pamahalaan. ng ng Bayan Setyembre ng Paglilinang ng Yaman Sa pangunguna ng Civil Service Commission (CSC), magdaraos ng iba’t ibang aktibidad para sa selebrasyon. Kabilang dito ang mga sumusunod: Samantala, bilang handog magbibigay ang SM Supermalls ng P300 na diskwento kung umabot sa P3,000 ang kabuuang naipamili ng mga kawani ng pamahalaan. Kinakailangan lang ipakita ang kanilang government employee ID at SM Advantage Card. Ang promo na ito ay maaring magamit mula Setyembre 23-25, 2022. Para sa iba pang impormasyon maaaring bisitahin ang website ng CSC sa www.csc. gov.ph o ang Facebook page nito na www.facebook.com/civilservicegovph. ng Malasakit Setyembre 26-30: Linggo ng Pasasalamat
PIA Bulletin Online 6
DPRM: Palakasin ang kultura ng pananaliksik
diin sa pagdaraos ng Development Policy Research Month (DPRM) ngayong Setyembre na mahalaga ang policy research para sa epektibong pagpaplano at paglikha ng polisiya, na dapat ay batay sa datos at masusing pag-aaral. Nilalayon nito na palakasin ang kultura ng pananaliksik at himukin ang pamahalaan at taumbayan na gamitin ito para sa ikauunlad ngAngbansa.tema ng DPRM 2022 ay “#CloseTheGap: Accelerate Post-pandemic Recovery through Social Justice.” Nagbibigay diin ito kung papaano pinalala ng pandemya ang mga sosyo-ekonomikong agwat sa lipunan, na lalong gumipit sa mga mahihirap, at iba pang mga vulnerable sector.
Upang maging pantay-pantay ang paghatid ng oportunidad at matugunan ang problemang sosyo-ekonomiko, kultural, at pulitikal na hindi pagkakapantay-pantay, mahalagang gabayan ng mga prinsipyo ng social justice ang mga hakbangin ng pamahalaan. Ito ay upang maibangon ang bansa mula sa mga epekto ng pandemya, lalo na tungkol sa human capital development at social protection, mga serbisyong pangkalusugan at imprastraktura, at environmental resilience. Bisitahin ang DPRM website sa https:// dprm.pids.gov.ph o https://www.facebook. com/PIDS.PH para sa karagdagang impormasyon at mga inihandang webinars.
Melva C. Gayta PIA-PMDBinigyang
Josephine L. Babaran PIA-PMDIpinagdiriwang ngayong September 2-8, 2022 ang National Literacy Week. Layunin nito na mabigyang halaga ang edukasyon sa pagsugpo ng problema sa kamangmangan. Kaugnay nito magasasagawa ang Department of EducationLiteracy Coordinating Council (DepEd-LCC) ng virtual National Literacy Conference (NLC) ngayong Setyembre 7-8, 2022, 8:00am-12:00nn. Curriculum and Learning InclusivityDelivery and Gender Equality Ang tema ngayong taon ay “Transforming the Future of Literacy Education for Effective Learning Recovery”. Sentro ng selebrasyon ang mga sumusunod na sub-themes: Ang virtual venue na zoom ay tatanggap lamang ng 100 kalahok at magrehistro gamit ang https://bit.ly/2022NLC_Registration. Sa mga nais pang lumahok ay mapapanuod din ang 2022 NLC virtual celebration sa Facebook pages ng LCC, DepEd Philippines, DepEd- International Cooperation Office, Philippine Information Agency (PIA), at E-Net Philippines. 2022 National Literacy Conference Investing in Literacy Education Legislative Agenda for Literacy Literacy Partnerships 7 PIA Bulletin Online
Ang Magnitude 7 na lindol sa Tayum, Abra ay nagdulot ng pagkasira ng maraming bahay at imprastraktura. Mayroong patnubay mula sa DOST-PHIVOLCS upang alamin kung gaano kaligtas ang inyong bahay sa malakas na lindol at kung paano ito mapatibay. Suriin ang bahay bago lumindol Lyndon Plantilla PIA-PMD PIA Bulletin Online 8
