โครงการศึกษาออกแบบรายละเอียด
ระบบขนสงสาธารณะในเขตจังหวัดขอนแกนและผลกระทบสิ่งแวดลอม
สำนักงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (สนข.) กระทรวงคมนาคม ศูนยว�จัยและพัฒนาโครงสรางมูลฐานอยางยั่งยืน คณะว�ศวกรรมศาสตร มหาว�ทยาลัยขอนแกน
สะดวก
ปลอดภัย จากภาพราง สูภาพราง :
รถไฟฟารางเบา
เมืองขอนแกน
ฉับไว
KTS
คุมคา
Khon Kaen
Transit System
รักษาสิ�งแวดลอม
ความเป็นมา
ความเป็นไป
สนข. มีมติให้ออกแบบรถไฟฟ้ารางเบา (LRT) สายสำ�ราญ - ท่าพระ
เตรียมเสนอแบบร่าง รับฟังความคิดเห็นชาวขอนแก่น
เมื่ อ วั น ที่ 29 กรกฎาคม 2559 เวลา 14.00 น. ที่ห้องประชุม สนข. คณะกรรมการกำ�กับการศึกษา ซึ่งมี นายชัยวัฒน์ ทองคำ�คูณ ผูอ้ �ำ นวยการ สนข. เป็นประธาน ได้พิจารณารายงานความก้าวหน้าฉบับกลางของคณะ ทีป่ รึกษาแล้วมีมติเห็นชอบให้เลือกออกแบบรายละเอียด และศึกษาผลกระทบสิ่งแวดล้อม ระบบรถไฟฟ้ารางเบา เส้ น ทางตามแนวถนนมิ ต รภาพ ระหว่ า ง ท่ า พระกั บ บ้านสำ�ราญ เป็นโครงการนำ�ร่อง สำ�หรับจังหวัดขอนแก่น
คณะที่ปรึกษาทุกส่วนงานได้เร่งดำ�เนินการ เพื่ อ นำ � ร่ า งแนวคิ ด การออกแบบรายละเอี ย ด เสนอต่ อ ประชาชนชาวขอนแก่ น ทุ ก ภาคส่ ว น เพื่อมีส่วนร่วมให้ข้อคิดเห็นและเสนอแนะ อนึ่ ง ภาพและข้ อ มู ล ในเอกสารนี้ ใ ช้ เ พื่ อ การรั บ ฟั ง ความคิดเห็น ยังไม่ใช่ข้อยุติ จึงไม่สามารถอ้างอิงได้
การออกแบบ
ระบบรถไฟฟ้ารางเบา (LRT) จ.ขอนแก่น ออกแบบโครงสร้างพื้นฐาน ด้านวิศวกรรมและสถาปัตยกรรม แนวเส้นทางและองค์ประกอบ รูปแบบโครงสร้างทางวิ่ง แบบสถานี แบบโรงจอดรถและศูนย์ซ่อมบำ�รุง แบบโยธาและโครงสร้าง แบบระบบไฟฟ้าและเครื่องกลอาคาร
ออกแบบงานระบบและตัวรถ แบบตัวรถ กำ�หนดพิกัด จำ�นวนขบวน ความกว้างรถ ระบบราง การควบคุมประแจกล การลดเสียงรบกวน ระบบควบคุมรถ อาณัติสัญญาณ ห้องควบคุม การตรวจจับตำ�แหน่งรถ ระบบสื่อสาร สื่อสารข้อมูลหลัก สัญญาณวิทยุ การบันทึกข้อมูล โทรทัศน์วงจรปิด ระบบจัดเก็บค่าโดยสาร
การประมาณค่าลงทุนเบื้องต้นของโครงการ
แนวเส้นทางและตำาแหน่งสถานี จำานวน 16 สถานี ประกอบด้วย 1. สถานีท่าพระ 2. สถานีกุดกว้าง 3. สถานี บขส.3 4. สถานีประตูนำ้า 5. สถานีแยกเจริญศรี 6. สถานี ม.ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (บิ๊กซี) 7. สถานีเซ็นเตอร์พ้อยท์ 8. สถานีแยกประตูเมือง (เซ็นทรัล) 9. สถานีแยกสามเหลี่ยม 10. สถานีไทยสมุทร 11. สถานีโตโยต้ามอดินแดง 12. สถานีแยก รพ.ศรีนครินทร์ 13. สถานีมหาวิทยาลัยขอนแก่น 14. สถานีโลตัสเอ็กซตร้า 15. สถานีหนองกุง 16. สถานีสำาราญ
โครงการศึกษาขอเสนอแนวคิดการออกแบบระบบรถไฟฟ้ารางเบา (LRT) เส้นทางบ้านสำาราญ - บ้านท่าพระ ระยะทาง 22.6 กิโลเมตร ตามแนวถนนมิตรภาพ • มีสถานีทั้งหมด 16 สถานี • เป็นสถานีระดับดิน 11 สถานี • สถานียกระดับ 5 สถานี (เจริญศรี บิ๊กซี เซ็นเตอร์พอยท์ เซ็นทรัล สามเหลี่ยม) • โรงจอดและศูนย์ซ่อมบำารุง • จุดจอดแล้วจร 4 สถานี (ท่าพระ บขส 3 โลตัสเอ็กซตร้า สำาราญ)
• ตลอดแนวเส้ น ทาง มี จุ ด ส่ ง กำ า ลั ง ไฟฟ้ า เข้ า ระบบ ตั้งใกล้สถานี ประมาน 6-7 จุด ห่างกันจุดละ 3-4 กิโลเมตร • สถานีและรางรถไฟฟ้าตัง้ อยูก่ ลางถนนมิตรภาพโดยใช้ พื้นที่เกาะกลางถนน
ตั ว ร ถ
ข้อมูลสังเขป รถไฟฟ้ารางเบา ตู้โดยสารกว้าง 2.20 - 2.65 เมตร ความยาวตู้โดยสารตู้ละ 9 เมตร ความยาวขบวนรถ 36 เมตร (4 ตู้) จำานวนบรรทุกขบวนละ 260 คน อัตราเร็วสูงสุด 60 กม./ ชม. อัตราเร็วเฉลี่ย 35 กม./ ชม. ระยะเวลาจากต้นทางถึงปลายทาง ไม่เกินเทีย่ วละ 35 นาที การให้บริการระยะแรกมีขบวนรถ 11 ขบวน ในระยะยาว จะใช้ถึง 15 ขบวน ภายในรถมีที่นั่ง ที่เกาะยืน มีพื้นที่ รองรับเพื่อความสะดวกของผู้พิการ ผู้ใช้รถนั่ง ผู้สูงอายุ รวมทั้งการวางสัมภาระขนาดใหญ่
แบบราง ข้อมูลสังเขป รางคู่ ไป-กลับ อยู่ติดกัน รางอยู่กลางถนนมิตรภาพยกเว้นรางยกระดับและ
บริ เ วณอุ โ มงค์ ท างลอด รางจะเบี่ ย งไปด้ า นข้ า ง ฝังตะวันตก ระยะเขตรางรวม 7.6 เมตร รางและสถานีระดับดินอยูส่ งู กว่าพืน้ ถนนเดิม 50 ซ.ม. ลดผลกระทบด้ า นเสี ย งและการสั่ น สะเทื อ น ด้วยอุปกรณ์และการปลูกหญ้าตามแนวเส้นทางราง มีการจัดภูมิทัศน์ ตามแนวเส้นทางระดับดิน และสวน แนวดิ่งของตอม่อ เพื่อทัศนียภาพที่สวยงาม ออกแบบจั ด ภู มิ ทั ศ น์ ใ ห้ มี แ นวต้ น ไม้ กั้ น เขตทาง ระหว่างถนนและราง เพิ่มสีเขียวให้แก่เมือง เขตทางโดยรวมกว้าง 13.60 เมตร ตลอดเส้นทาง
สถานีระดับดิน
แ บ บ ส ถ า นี สถานียกระดับ
สะพานลอยเข้าสู่สถานี
ทางลอดเข้าสู่สถานี มหาวิทยาลัยขอนแก่น บริเวณมอดินแดง
การออกแบบสถานีเน้นความสะดวกปลอดภัยสำาหรับ ผู้โดยสารทุกกลุ่มรวมถึงผู้พิการ ผู้สูงอายุ และผู้ใช้รถเข็น ทางเข้าถึงสถานีจาก 2 ฝังถนนมิตรภาพ ใช้สะพาน ลอย ซึ่งจะมีบันไดเลื่อนและลิฟท์ ตามความเหมาะสม ยกเว้นสถานีมหาวิทยาลัยขอนแก่นบริเวณมอดินแดง ซึ่งเป็นเนินสูงต้องใช้อุโมงค์ลอดเข้าสู่สถานี การออกแบบสถาปัตยกรรมเน้นให้มีความทันสมัย แต่มกี ลิน่ อายศิลปวัฒนธรรมและอัตลักษณ์ของขอนแก่น
ศูนยควบคุมและช่อมบำารุง อาคารซ่อมบำารุง
โรงจอดรถไฟฟ้ารางเบา
อาคารบริหารและ ศูนย์ควบคุมการเดินรถ ลานล้างรถ อาคารตรวจสอบและซ่อมบำารุง
จ�ดจอดแล้วจร (Park & Ride, P&R)
เป็นพื้นที่รองรับการใช้รถส่วนตัว มาเชื่อมต่อกับการใช้รถไฟฟ้ารางเบา ซึ่งจะช่วยลดจำานวนรถส่วนตัวที่จะเข้าไป ในระบบจราจรของเมือง ทำาให้ปัญหารถติด อุบัติเหตุจราจร ปัญหามลพิษ ปัญหาโลกร้อนและการเปลี่ยนแปลง สภาพภูมิอากาศ และการใช้พลังงานลดลง ลานจอดแล้วจรมี 4 แห่ง มีขนาดต่างกันตามสภาพปริมาณการเดินทาง
ภาพตัวอย่างเปรียบเทียบก่อน-หลัง การสร้างระบบรถไฟฟ้ารางเบา (LRT) บริเวณประตูเมือง
ชาวขอนแก่นคิดอย่างไร
คลายกังวล
? หากระบบรถไฟฟ้ารางเบาอยูก่ ลางถนนมิตรภาพ ? ห ากถนนมิ ต รภาพจะเปลี่ ย นบทบาทจาก
1. มีโอกาสนํ้าท่วมสถานีและรางหรือไม่ สถานีและรางสูงกว่าถนนเดิม 50 ซม. ย่านที่มีปัญหา นํ้าท่วมได้เลือกให้เป็นสถานียกระดับ
ทางหลวงขนาดใหญ่ มาเป็ น เส้ น ทางสั ญ จร ในเมือง ซึ่งรถยนต์อาจแล่นช้าลงบ้าง รถบรรทุก จะไปใช้ถนนเลี่ยงเมือง ? จำ�นวนและที่ตั้งสถานี LRT เหมาะสมหรือไม่ ? ตำ�แหน่งที่ตั้งของศูนย์ควบคุมและซ่อมบำ�รุง รวมถึงจุดจอดแล้วจร เหมาะสมหรือไม่ สำ�นักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.) กระทรวงคมนาคม www.Otp.go.th
2. ใช้ถนนมิตรภาพแล้วรถอืน่ ทีใ่ ช้อยูจ่ ะมีปญ ั หาหรือไม่ จะมีการสร้างถนนและสะพานทดแทนช่องจราจร ที่ใช้เป็นเขตราง 3. จะมีอุบัติเหตุได้หรือไม่ รถไฟฟ้ า มี ร ะบบควบคุ ม ที่ ดี การก่ อ สร้ า งจะมี ก าร ออกแบบ ปรับปรุงระบบจราจร สัญญาณไฟและ จุดกลับรถให้สัมพันธ์กัน ศูนย์วิจัยและพัฒนาโครงสร้างมูลฐานอย่างยั่งยืน ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น อำ�เภอเมือง จังหวัดขอนแก่น โทร. 043 202 355 โทรสาร 043 202 355 ต่อ 12 E-mail : ktskk2016@gmail.com www.KTS2016.com Facebook : ktskhonkaen2016