Swim Cup in Olympische stijl
Olympische Spelen dicteren de sport, ze zijn er elke dag. Joop Alberda over de impact van de Olympische Spelen op de Nederlandse zwemmers
PROGRAMMA 6 t/m 10 april 2016
SPEEL LOTTO VOOR DE SPORT! ÉN NATUURLIJK VOOR DE JACKPOT.
Met Lotto maak je elke zaterdag kans om de Jackpot van minimaal â‚Ź 7,5 miljoen te winnen. Maar wist je dat je ook automatisch de Nederlandse sport steunt? Dankzij de jaarlijkse miljoenenbijdrage van Lotto aan de sport wordt de Koninklijke Nederlandse Zwembond, verenigingen en de top- en breedtesport ondersteund, wordt talent ontwikkeld en worden lokale trainingsfaciliteiten verbeterd. Dus als je van zwemmen houdt, speel je Lotto! Ga naar lotto.nl of speel mee in de winkel.
SPEEL BEWUST
LOTTO.NL
Kennis Kwaliteit Service Uw totaalleverancier voor zwembadinrichtingen Tel. 0345 615 266 E-mail : info@vdh-leerdam.nl www.vdh-leerdam.nl
03
Werk aan de winkel als zwemmers succes hebben in Rio Deelname aan Olympische Spelen is voor elke sporter het hoogst bereikbare. De Olympische cyclus is dominant. Alles wordt er voor opzij gezet. Maar de zwemmer, waterpolospeler of schoonspringer begint met zijn sportbeoefening bij een vereniging. Of er verband bestaat tussen topprestaties en leden aanwas is volgens de voorzitter van de KNZB Erik van Heijningen niet aantoonbaar. Joop Alberda, technisch directeur Zwemmen benadrukt vooral de noodzaak om na afloop van een groot toernooi klaar te staan om de belangstellende aspirant-leden op weg te helpen.
Road to Rio De sportkaternen van de kranten staan er vol van, media als radio en televisie, twitterberichten, facebookpagina’s, elke uur, elke dag is er wel een nieuws onderwerp. Van geslaagde of mislukte limietpogingen, teleurstellingen en triomfen met Rio aan de horizon. En elk getal wordt gebruikt tot het eindelijk zo ver is: nog zoveel dagen. De ‘road to Rio’ beheerst buiten het alom aanwezige voetbal zeker de komende maanden het Nederlandse sportklimaat. “Olympische Spelen dicteren de sport“, dat onderschrijft ook Joop Alberda, technisch directeur Zwemmen. “Elk toernooi hieraan voorafgaand staat meer in het teken van dit evenement. Olympische Spelen zijn er elke dag, daar kun je niet om heen. Zo is het ook in de weken voor de Swim Cup. Dat is maatgevend, voor de Nederlandse zwemmers één van de laatste kansen om zich te kwalificeren.”
Topprestaties en leden aanwas De megasuccessen van Inge de Bruijn en Pieter van den Hoogenband hadden beslist een toeloop van nieuwe leden bij de KNZB tot gevolg. Maar uiteindelijk was het effect snel uitgewerkt. KNZB-voorzitter Erik Van Heijningen Scan hier voor de campagne van Erik van Heijningen om voorzitter van de Europese zwembond te worden.
04
Wist je dat...
...Rio de Janeiro van 1889 tot 1960 de hoofdstad van Brazilië was, maar nu Brasilia de hoofdstad is omdat het meer centraal gelegen ligt?
Joop Alberda: “De historie heeft laten zien dat topprestaties niet per definitie een verondersteld hoogtepunt vormen voor blijvende interesse in het beoefenen van de sport.” De voormalig coach van het Nederlands volleybal, dat twintig jaar geleden in Atlanta de titel greep, loopt lang genoeg in de sport mee om die bewering te kunnen staven. “Als je daadwerkelijk je sport onder de aandacht wilt houden, dan zal je daar naar moeten handelen met beleid. Als clubs geen badwater en geen trainers beschikbaar hebben, dan loopt elk potentieel lid weer weg.” Het is de bedoeling om ten tijde van de Olympische Spelen een fan basis in Scheveningen op te zetten, waar mee gesport kan worden. Daar is dus ook een demontabel zwembad nodig.
de weg timmert of voor de topzwemmers van het Orca Talententeam uit Leeuwarden, die het zwemmen in de noordelijke provincie promoten. Daarom hebben ze in maart in zeven steden van de Friese Elfstedentocht de plaatselijke zwemjeugd enthousiast gemaakt met hun voorbeeldlessen tijdens de zwembadtraining.
Container De KNZB zou op de achtergrond een container moeten hebben, vindt Alberda. Een mobiele ruimte met allerlei voorzieningen, waarmee de helden van Rio de jonge zwemmers kunnen enthousiasmeren. Licht, geluid, beelden, die uitnodigen tot kijken en mee doen! Met andere woorden: als je een actief beleid blijft voeren ten behoeve van en voor het ontwikkelen van jonge zwemmers bij verenigingen, dan levert dat blijvende ledenwinst op!
Aansprekende toernooien in eigen land “Als sporters succesvol zijn moet dat zichtbaar, voelbaar en tastbaar zijn bij evenementen. Dat hebben we gemerkt bij toernooien in Nederland, zoals de EK korte en langebaan van een paar jaar geleden in Eindhoven, de EK waterpolo in Eindhoven en de Europacup synchroonzwemmen in Hoofddorp,” aldus Joop Alberda. Binnen een sportbond als de KNZB kun je niet stil zitten, want leden komen niet vanzelf. Van Heijningen: “Uiteraard is het leszwemmen de eerste gelegenheid om kinderen te laten kennis maken met bewegen in het water. Daar heb je toeloop, gevolgd door de eerste belevenissen bij verenigingen, waar de opvang gebeurt dankzij een enorm vrijwilligers corps. En dat moet aanspreken, want veel kinderen gaan op een zwemclub door zelf kennis te maken, maar ook omdat een vriendje of vriendinnetje heeft verteld hoe leuk dat is.” Van Heijningen spreekt uit eigen ervaring. Hij kwam in aanraking met water toen hij revalideerde van een voetbalblessure. En daar trof hij veel vrienden die zwommen en waterpolo speelden.
Van Heijningen, intussen bezig met een campagne om voorzitter te worden van de Europese zwembond (LEN) en Alberda zullen de verrichtingen van de zwemmers in Eindhoven met meer dan grote belangstelling volgen. Olympische Spelen met Nederlandse zwemmers in het wedstrijdbad, met troeven in het open water, een schoonspringster en het dames waterpoloteam (bij het ter perse gaan van dit boekwerk was dat nog niet bekend) is van groot belang voor de KNZB. Door: Jos van Kuijeren Technisch directeur Joop Alberda
Clinics De technisch directeur van de zwemmers juicht ook de vele clinics toe, die topzwemmers en actieve clubs organiseren. Je leest er veel over op Facebook en Twitter. Na de EK in Berlijn waren Femke Heemskerk, Nick Driebergen en Bas van Velthoven actief met het geven van clinics en demonstraties. Voor schoolslag clinics met veel techniekoefeningen ben je aan het goede adres wanneer Moniek Nijhuis in Nederland is. Alberda noemt de ‘SwimClinics’ van Joost Reijns en Sebastiaan Verschuren als andere voorbeelden en weet dat Inge en Lia Dekker ook in die richting denken. Veel RTC- en NTC- zwemmers zijn diverse malen per seizoen actief aan de badrand op uitnodiging van clubtrainers of verenigingsbestuurders. “Maar dat zijn allemaal private ondernemingen.” Dat geldt ook voor clinics waarmee bijvoorbeeld de ZPC Amersfoort aan
05
Mooie affiches, noviteiten en unieke avondfinales bij 12e Swim Cup Paul van den Heuvel met Olympische kampioen Cameron van der Burgh
De Swim Cup 2016 geldt als 88-ste editie van Nederlandse kampioenschappen sinds 1927 Vrijwilligers 280 Swim Cup 40 Pieter Cup 25 Junior Swim Cup
Officials 55 Swim Cup 50 Pieter Cup 25 Junior Swim Cup
De twaalfde Swim Cup organiseren is allerminst een routine klus voor toernooidirecteur Paul van den Heuvel en zijn team: “Zo’n wedstrijd waar heel veel op het spel staat geeft extra-energie in dit Olympisch jaar. Er is veel belangstelling van sponsoren, relaties, supporters, die allemaal willen komen kijken. Het betekent ook dat wij dit keer groots willen uitpakken mede door de steun van de Gemeente Eindhoven en de Provincie Noord-Brabant. Natuurlijk gaat de voornaamste focus uit naar de sporters. Het is immers hun wedstrijd!”
In het teken van Rio De Swim Cup in het Pieter van den Hoogenband zwemstadion staat helemaal in het teken van de Olympische Spelen 2016 in Rio de Janeiro. Nooit eerder werd in Nederland een zwemtoernooi georganiseerd waarbij de finales ’s avonds om 21.00 uur aanvangen, terwijl de series in Eindhoven om 12.00 uur beginnen. Qua aanvangstijdstippen is het programma voor de zwemmers in grote lijnen hetzelfde als in Rio met finales laat op de avond en series die midden op de dag worden gezwommen. Nergens in Europa durfde men een dergelijke formule aan. Het gaat een spectaculair evenement worden met nationale en internationale toppers uit maar liefst 27
06
landen, bij wie wereldkampioenen en Olympische medaille winnaars. Zij strijden voor de eer en limieten. Zo kunnen de zwemmers een ticket bemachtigen voor de Paralympische en Olympische Spelen in Rio, het Europees Kampioenschap in London, het EJK in Hödmezövasarhely, Hongarije en de alternatieve wedstrijd voor de EYOF.
Swim Cup Anthem Elk jaar is er wel een noviteit, waarmee de organisatie van de Swim Cup in Eindhoven de zwemmers en toeschouwers verrast. De editie van 2016 vormt daarop geen uitzondering. De ene keer is het een verrassende opening (zoals de Philips Harmonie in 2005), een andere keer technisch snufjes bij het aantikken (led lampjes) of de introductie van rugcrawlstartrandjes (2015). Ook de naam is veranderd. In de beginjaren heette het evenement Dutch Open Swim Cup. In 2014 kreeg de Swim Cup mede op initiatief van Van den Heuvel eveneens de status van kampioenschap van Nederland. In de aankleding en atmosfeer is gedacht aan het groen en geel van Brazilië, terwijl ook een speciaal Swim Cup Anthem is geproduceerd door DJ Boy de Winter.
Opspattend water Toernooidirecteur Van den Heuvel over belangrijke wijzigingen ten opzichte van voorgaande jaren: “Deze keer is er geschoven met de zitplaatsen. De gasten krijgen plaatsen op de eerste ring. Op de badvloer is er ruimte voor trouwe supporters en fans,
Scan hier voor de website van de Swim Cup.
die nu veel dichter bij het strijdtoneel zitten en als het ware het opspattende water zullen voelen. Bovendien is het door VDH beschikbaar gestelde veelkleurige scorebord van plaats veranderd. Dat hangt nu boven het startplatform en dichterbij de toeschouwers.”
Meedogenloos Meer nog dan in andere jaren gaat het in Eindhoven om de limieten voor een groot toernooi. En die kwalificatie is voor de Nederlandse zwemtop meedogenloos. Het gaat allereerst om OS-kwalificatie én EK-kwalificatie. Eindhoven geldt als scherprechter. Op afstanden waar ofwel in Eindhoven of al eerder bij de WK in Kazan twee zwemmers hebben voldaan aan de OS-limiet, zijn deze gekwalificeerd voor Rio. Voorbeeld: Ranomi Kromowidjojo en Femke Heemskerk bezetten met hun tijden op de 100 vrij van Kazan (53.17 en 53.38) de twee beschikbare plaatsen. Dat kan alleen veranderen als anderen in Eindhoven hen passeren op deze lijst. Later niet meer. Bij de Europese kampioenschappen in Londen (15 t/m 22 mei) kunnen alleen startbewijzen verdiend worden wanneer deze al niet eerder bezet zijn. De toernooidirecteur is zich daarvan terdege bewust. “Daarom hebben we er ook alles aan gedaan om de omstandigheden zo optimaal mogelijk te maken. Er staat ten slotte heel veel op het spel.”
100 en 200 vrij top affiches Voor een toernooidirecteur is het natuurlijk smullen als hij op enkele nummers een affiche kan presenteren om de vingers bij af te likken. Uiteraard is dat op de eerste plaats de 100 meter vrije slag bij de dames, waarop Ranomi Kromowidjojo (53.17) en Femke Heemskerk (53.38) met hun tijden van Kazan de beste uitgangspositie hebben. Na dit tweetal gaat het om minimaal nog drie estafetteplaatsen. Europees Jeugdkampioene Marrit Steenbergen zwom vorig jaar bij de Europese Spelen in Baku 53.97. Deze tijd geldt niet als kwalificatie, maar normaal gesproken is de 16-jarige pupil van Frank Bosma, gezien haar optreden in het voorseizoen, de belangrijkste kandidate voor een estafetteplaats. Andere kanshebbers zijn Maud van der Meer (54.43 in Amsterdam) en de sterk naar voren komende Robin Neumann. Mocht het ziekte verloop van Inge Dekker een gunstige wending hebben dan staat haar 54.82 (Swim Cup Amsterdam) ook nog goed in de rangorde.
Kazan (8.01.48) en zorgen dat die tijd voldoende is voor een van de vier resterende plaatsen. Nederland kan met het huidige potentieel best een gooi doen. Tellen we de beste tijden vanaf september 2015 op (Femke Heemskerk 1.56.16, Esmee Vermeulen 1.58.11, Robin Neumann 1.59.53 en Marrit Steenbergen 2.00.11) dan is 7.53.91 mogelijk. Het NR staat met 7.53.84 op naam van de WK-ploeg van Rome 2009. Dankzij de top-twaalf plaats bij de WK in Kazan weten de Nederlandse heren dat er voor de 4x200 meter in Rio op hen gerekend wordt. De Swim Cup wordt scherprechter over de definitieve bezetting. Tot nu toe zijn de beste papieren voor Sebastiaan Verschuren (met 1.45.91 al genomineerd voor het persoonlijke nummer), Dion Dreesens (1.47.57 bij Arena Pro Series in Orlando, zes weken geleden) en Maarten Brzoskowski (1.47.67 bij de Swim Cup in Amsterdam), die tevens persoonlijk is genomineerd op de 400 meter vrije slag. Joost Reijns en Kyle Stolk (bij de WK actief in de estafette finale) behoren natuurlijk ook tot de kanshebbers. Bij de EK in Londen (derde week mei) is er een eerste belangrijk treffen van de snelste Europese ploegen, waarbij ook de Belgen.
Prikkel Een keer in de vier jaar gaat er van Olympische Spelen een belangrijke prikkel uit om er in de training een schepje bovenop te gooien. Vooral in de Verenigde Staten is dat voelbaar. Die vonk is zeker overgeslagen bij onder andere Andrea Kneppers (Universiteit van Louisville) en Kira Toussaint (Universiteit van Tennessee). Zij proberen hun topvorm van de studentenkampioenschappen (NCAA’s) te continueren met topprestaties in Eindhoven. Andrea op de 100 en 200 vrij en Kira op de 100 rug.
Randprogramma In de loop van de jaren is er een aantrekkelijk randprogramma rond de Swim Cup ontstaan. Paul van den Heuvel produceert ze zonder haperen: de finale 100 vrij van de Eindhovens schoolzwemkampioenschappen (vrijdag 18.40 uur), de wedstrijden om de Pieter Cup (zaterdagmiddag en de finale 100 vrij om 18.45 uur) en de Junior Swim Cup (zondagmiddag en de finale 100 vrij om 18.45 uur). Het is vijf dagen topzwemmen in het Pieter van den Hoogenband zwemstadion, reken maar!
Extra estafette
Laatste vraag aan Paul van den Heuvel
Op de openingsdag van het toernooi is ook een estafette 4x200 meter vrije slag ingevoegd met twee Nederlandse teams en enkele buitenlandse. Nederland maakt nog kans op Olympische plaatsing. Dan moet voldaan worden aan twee voorwaarden: minstens voldoen aan de tijdslimiet van de twaalfde ploeg in
“En toekomstige toptoernooien?” Antwoord: “We zijn in gesprek met de gemeente, provincie én een commerciële partij voor de organisatie van de World Cup in 2017, 2018 en 2019.” Door: Jos van Kuijeren
07
Sport verbindt Noord-Brabant is al jaren hofleverancier van kampioenen, bruist van het talent, heeft aantrekkelijke evenementen en een rijk verenigingsleven. Dit maakt Brabant dé sportprovincie bij uitstek. In Brabant sporten we samen. Sport inspireert, motiveert en emotioneert mensen, en maakt energie in hen los. Iedereen wordt er beter van: jong of oud, met of zonder beperking: iedereen doet mee, iedereen móet mee kunnen doen. Daarbij zorgt sport voor bedrijvigheid, innovatie en toerisme. Dat maakt het aantrekkelijk om hier te wonen, werken en recreëren. Dit is belangrijk voor Brabant gezien de ambitie om tot de top van kennis- en innovatieregio’s te blijven behoren. Daarom investeren wij als provincie Noord-Brabant in gehandicaptensport, talentontwikkeling en (top)sportevenementen. Ook de Swim Cup verbindt mensen, zorgt voor extra bestedingen en profileert Brabant. Om die reden steunen wij dit evenement. De provincie Noord-Brabant wenst de deelnemers en bezoekers een goed evenement toe!
www.brabant.nl/sport
De dansoptredens tijdens de Swim Cup worden mogelijk gemaakt door
Alle foto’s zien? Scan de QR-code!
...het Olympic Aquatics Stadium het zwemstadion wordt voor de zwemmers en waterpoloĂŤrs in Rio de Janeiro en dit stadion plaats biedt aan 18.000 toeschouwers?
Wist je dat...
09
De Nederlandse kandidaten voor de Paralympische Spelen in Rio Voorste rij (stoelen): Lisette Teunissen, Michael Schoenmaker. Midden: Marlou van der Kulk, Sanne Hofman, Chantal Molenkamp, Lisa den Braber, Manon Vermariën, Marije Oosterhuis, Chantalle Zijderveld. Achterste rij: Liesette Bruinsma, Lisa Kruger, Tim van Duuren, Bas Takken, Magda Toeters, Simon Boer, Thijs van Hofweegen, Olivier van de Voort, Marc Evers. Niet op de foto: Duncan van Haaren
De Swim Cup is de laatste wedstrijd waar de Paralympische kandidaten een limiet kunnen zwemmen voor Rio. Direct na afloop wordt de definitieve ploeg gepresenteerd door bondscoach Mark Faber in samenspraak met André Cats, Chef de Mission in Rio en prestatiemanager van het NOC*NSF.
Het aantal deelnemers van elk land is vooraf bepaald. Voor Nederland is er officieel ruimte in Rio voor 13 zwemsters en 7 zwemmers. Mogelijk kan een wild card uitkomst bieden, nu er 8 zwemmers voldaan hebben aan de limiet. En 12 dames hebben de limiethindernis genomen.
Zwemmers en zwemsters, die reeds voldaan hebben aan limieten: Dames
Klasse
Vereniging
Vrije slag
Rugslag
Lisette Teunissen
S3
MNC Dordrecht
50, 100
50
Lisa den Braber
S8, SB7, SM8 ZPC Amersfoort
Manon Vermariën
S9
Hieronymus
400
Summer Mortimer
S10
ZPC Amersfoort
50, 100
100
Marije Oosterhuis
S10
De Eemsrobben
50, 100, 400
100
Chantalle Zijderveld
S10, SB9
ZZ&PC De Devel
50, 100
Lisa Kruger
S10, SB9
ZPC Amersfoort
50, 100
Chantal Molenkamp
S10
ZPC Amersfoort
50
Liesette Bruinsma
S11
HZ&PC Heerenveen
50, 100, 400
Sanne Hofman
S13
ZPC Hoogeveen
Marlou van der Kulk
S14
ZPC Amersfoort
Magda Toeters
S14
ZPC Amersfoort
Heren
Klasse
Vereniging
Vrije slag
Michael Schoenmaker
S4, SB3
ZPC Amersfoort
Thijs van Hofweegen
S6
ZPC Amersfoort
Simon Boer
S9, SB7
ZPC Amersfoort
100
Tim van Duuren
S9, SB8
WIDEX GZC Donk
100
Duncan van Haaren
S10, SB9
WIDEX GZC Donk
100
Olivier van de Voort
S10
DZ&PC
100, 400
Bas Takken
S10
ZV Hoorn
400
Marc Evers
S14
ZV Haerlem
10
Schoolslag
Wisselslag 150
100
200
100
200
100
200
100
200
100
200
100
200
Schoolslag
Wisselslag
50, 100, 200
50
200
50, 100, 400
100
100
100 200
100 Rugslag
100 100
200 100
200
Chantalle Zijderveld Chantalle Zijderveld door de ogen van Simon Boer Boomhutten bouwen en verstoppertje spelen. Toen ik twaalf was, waren dat mijn dagelijkse bezigheden. Teamgenoot Chantalle had op die leeftijd hele andere prioriteiten: ze zwom haar eerste WK-finale op de 100 meter schoolslag (2013). In 2014 en 2015 werd ze zelfs Europees- en Wereldkampioen. Een enorm goede prestatie op jonge leeftijd. Zo jong al presteren, dat leidt tot verwachtingen. Maar daar is Chantalle niet van onder de indruk. Of het tijdens trainingen of wedstrijden nou heel lekker gaat of juist slecht loopt: ze blijft rustig. Dat ze die kalmte en nuchterheid op die leeftijd al beheerst, daar heb ik bewondering voor. Ook beschikt Chantalle over een klasse 50 meter vrije slag, wat vrij uniek is voor een schoolslagzwemster. Het zou me daarom ook niets verbazen als ze in de toekomst hierop succes gaat hebben. Helemaal met de killersmentaliteit waarover ze beschikt. Zowel binnen als buiten het zwembad is Chantalle een fijne teamgenoot. Ze is slim, goedlachs en altijd in voor een gesprek. Soms is het een drukke stuiterbal met energie voor tien. En soms is het de rust zelve, die zich uren kan vermaken met muziek en een goed boek. Oh ja, ondanks dat ze op jonge leeftijd al volwassen is, komt de lastige puber die naar Justin Bieber en One Direction luistert nog geregeld in haar naar boven.
Als zwemmer is hij zich bewust van wat hij doet. Ik denk dat elke topsporter zijn zwakke punten heeft, ook Simon, ook ik. Natuurlijk zijn er momenten dat hij wat minder gaat, maar in het team wijzen we elkaar er ook weleens op. Je traint voor jezelf, maar als team doen we het toch samen, en willen we samen het beste uit onszelf halen. Als iemand er bij ons in het team even doorheen zit of iets dergelijks, geven we elkaar een extra zetje. Simon weet waar hij aan moet werken en leeft ook als een topsporter. Hij traint niet alleen ontzettend hard, maar hij neemt ook zijn rust en let op zijn voeding. Steeds als je denkt dat hij er alles uit heeft gehaald, doet hij er toch nog een schepje bovenop. In het water én in het krachthonk. De kracht die er bij hem uitkomt is niet niks. In het begin van het seizoen had hij als doel om met bankdrukken 100kg te halen, een paar weken terug drukte hij ‘even’ 107kg weg. Simon heeft aardig wat tegenslagen te voorduren gehad. Hij heeft Pfeiffer gehad en hij heeft suikerziekte. In 2013 werd zijn moeder ziek, kwam dat er ook nog ‘even’ bij. Ondanks alles kreeg hij het op de WK 2013 in Montreal voor elkaar om zilver te pakken. Om heel eerlijk te zijn deed dat wat met me. Ik denk dat ik nog nooit iemand een medaille zo heb gegund als toen. Een jaar later, op de EK in Eindhoven pakte hij, ondanks dat hij toen ziek was, de Europese titel. Die was voor zijn moeder. Vorig jaar op de WK werd hij derde, een plek lager dan 2 jaar ervoor. Er was namelijk iemand nieuw in zijn klasse, die aardig hard zwemt. Maar ook daar laat hij zich niet door kennen. Voor hem is dat alleen maar een extra reden om nog harder te trainen. We zitten inmiddels in het Paralympische seizoen en dat is niet mis. In september moet het toch echt gaan gebeuren. Je merkt dat Simon, en het team, goed op weg is. De focus is er en hij werkt zich een slag in de rondte. Ik ben ontzettend benieuwd wat hij in Rio kan neerzetten, ik ben er van overtuigd dat dat iets heel moois kan worden. Door: Jos van Kuijeren
Simon Boer door de ogen van Chantalle Zijderveld Ik vind Simon een ontzettend goede sporter. Om te beginnen is hij erg sociaal. Toen ik voor een van de eerste keren mee ging naar een buitenlandse wedstrijd voelde ik me meteen heel erg welkom. Natuurlijk lag dat niet alleen aan Simon, ook de rest van het team, maar je merkt wel dat Simon ontzettend open is. Je kan zo even makkelijk een praatje met hem maken, of je nou bij ons in het team zit, of dat hij je helemaal niet kent. Je kan altijd met hem lachen.
...Rio de Janeiro ongeveer 6,2 miljoen inwoners telt, maar met de inwoners uit de voorsteden meegeteld kom je uit op ongeveer 13 miljoen mensen?
Simon Boer
Wist je dat...
11
energy & talent Sport and innovation, a powerful combination in Eindhoven. By investing in talent development, technical innovation and top-level facilities, Eindhoven has a prominent position in sport. eindhovensport.nl
Drie generaties, drie Olympische verhalen
0,03 seconde is de toegestane marge tussen
aantikken en starten bij een estafetteovername Johan Kenkhuis
Sportprestatie niet zaligmakend of geluk bepalend Johan Kenkhuis (2e van links) met ex-topzwemmers Benno Kuipers, Conny van Bentum, Nick Driebergen, Madelon Baans en Hinkelien Schreuder
Sydney 2000 betekende voor Johan Kenkhuis een “life changing moment”. Olympische Spelen waar hij geconfronteerd werd met de diepste sportieve ellende, gevolgd door onuitsprekelijke vreugde. In vier dagen veranderde zijn leven, waarin alles zo vanzelfsprekend leek. Het hoorde bij de magie van de Olympische Spelen, waarin teleurstelling en overwinning hand in hand gaan. De 16-de september 2000 zou een heel mooie dag worden, want op de openingsdag van het zwemtoernooi in het Aquatics Centre van Sydney lag er een medaille in het verschiet voor de Nederlandse estafetteploeg, waarin Johan Kenkhuis een vaste plaats had verdiend. Bij de EK in Istanbul 1999 immers was Nederland Europees kampioen geworden en dat team was in Australië in topvorm. Met één ding was geen rekening gehouden. Dat het in de series mis kon gaan door diskwalificatie, wanneer iemand te snel overnam. En dat gebeurde. Een overname tijd van 0,03 seconde was de uiterste grens, maar tussen het aantikken van de startzwemmer en het overnemen van de twee zwemmer zat een marge van 0,04. Geen finale, geen medaille.
Toch medailles “Ik liep een paar dagen verdoofd rond totdat Pieter van den Hoogenband me wakker schudde. Op dag vier stond de 4x200 vrij op het programma en daar ging alles in de series naar wens.” De finale was bloedstollend met vakwerk van startzwemmer Martijn
Zuijdweg, Johan Kenkhuis en Marcel Wouda. Pieter van den Hoogenband nam als vijfde over vlak achter de Britten en Italianen. Op de laatste baan passeerde hij die concurrenten met de Italiaan Rosolino als meest geduchte rivaal. “Een bronzen medaille, het was een van de raarste momenten voor mij als 20-jarige sporter.” Bij de Spelen van Athene in 2004 kwam de medaille op de 4x100 meter er toch. Het werd daar zilver achter het verrassende Zuid-Afrika. Twee en driekwart jaar eerder maakte Kenkhuis op 17-jarige leeftijd al kennis met sport op mondiaal niveau toen hij als jong talent mee mocht naar de WK in Perth. Toen al ging er een nieuwe wereld open voor de zwemmer, opgegroeid in Vriezenveen bij het kleine clubje VZ&PC en daarna overgegaan naar De Dinkel in het naburige Denekamp. Een serie cultuurschokken later leerde hij zijn levenslessen in Sydney en kwam erachter dat een sportprestatie niet zaligmakend of geluk bepalend is. Belangrijker is juist hoe je daar mee omgaat.
Taal van de sporter Nu, vele jaren later zegt hij: “Ik ben trots op mijn verleden, waar ik zoveel vriendschappen heb ontwikkeld.” Dat sportverleden heeft hem geholpen in alles wat hem nu bezighoudt. “Je neemt elke project zoals het komt, het zuigt je op.” Dat is de ervaring van een jaar of acht topsport bedrijven en deelname aan topevenementen als de Olympische Spelen. Het geeft status. Studio Sport maakt gebruik van de expertise,
13
die Kenkhuis heeft wanneer er televisie aandacht is voor toptoernooien. Maar de Amsterdammer met Twentse wortels is ook ondernemer. Hij runt YELLOW LANE, een bureau voor communicatie en activatie met een specialisme in sport. Hij spreekt immers de taal van de sporter. Geen wonder dat hij daarom ook benaderd werd door het tv-programma ‘de Reünie’ dat een Olympische aflevering over Sydney voorbereidt. Geen wonder ook dat hij net als Conny van Bentum nauw betrokken is bij de Nautoiren, het netwerk van oud-topzwemmers.
zo individualistisch. In mijn tijd trokken we als zwemmers veel met elkaar op, maar ook met andere sporters. We waren geïnteresseerd in ieders prestatie.” Na haar zwemloopbaan is tweevoudig Sportvrouw van het Jaar Ada Kok tientallen jaren werkzaam geweest als Consultant Sportmarketing. Zij begon bij Rudolf Terlingen van Speedo Nederland en stroomde door naar Speedo International. Zij was de eerste Nederlandse zwemtopper die in de wereld van de sportmarketing terechtkwam. In 2008, 40 jaar na haar gouden medaille op de 200 meter vlinderslag in Mexico, nam zij afscheid van het werk dat haar zo dierbaar was. Haar verschijning en aangeboren talent om contact te maken was het handelsmerk van de negenvoudig wereldrecordhoudster.
Pingpongballen De evolutie in de zwemsport van de afgelopen jaren vindt ze verbazingwekkend. “Ik heb nog meegemaakt dat we voor het eerst in een verwarmd bad zwommen. Dat was in Dieren 1964 bij een landenwedstrijd tegen Italië en Duitsland. De watertemperatuur werd verhoogd met een stoommachine. Na sluitingstijd werd het bad gevuld met pingpongballen om te voorkomen dat de temperatuur extreem zou dalen. Om te kunnen zwemmen moest je de volgende dag eerst pingpongballen vissen, anders liep je tijdens de vlinderslag kans er een in te slikken. Dat kun je je nu toch niet meer voorstellen. En dan die medische begeleiding. Wij waren al blij als er een fysiotherapeut meeging naar belangrijke wedstrijden.”
1.06.1 het wereldrecord
op de 100 meter vlinderslag waarmee Ada Kok definitief doorbrak in Soestduinen 1963
Ada Kok
Goud op hoogte
Ada Kok krijgt de Olympische medaille in Mexico van Prinses Irene
“De sport heeft me gevormd en geestelijk verrijkt” De gouden medaille die Ada Kok behaalde op de Olympische Spelen van 1968 in Mexico-Stad loopt als een rode draad door haar leven. “Nog altijd word ik aan die plak herinnerd; de impact is ongelooflijk,” aldus de niet geboren, maar wel getogen Limburgse. Tegenwoordig kan menig Olympisch kampioen ‘cashen’ en flinke bedragen verdienen door sponsorcontracten. In de jaren zestig was dat beslist niet het geval. Toch zegt de oud-voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Oud-Olympiërs bijna een halve eeuw na haar succes: “Toch ben ik stinkend rijk geworden, maar vooral geestelijk. De sport heeft me gevormd. Tegenwoordig vind ik de topsporters
14
Wist je dat...
Ada Kok won haar gouden race op een hoogte van meer dan 2.000 meter in Mexico Stad. En dat na een bizar seizoen met onder andere een trainings- en wedstrijdentrip van zes weken in en door OostEuropa (januari/februari). Vier weken voor de Spelen reisde de ploeg om te wennen aan de hoogte naar Mexico. Voorafgaand daaraan was er een stage van twee weken in de wintersportplaats Sankt Moritz in Zwitserland. Of zij haar overwinningen aan al die inspanningen te danken had? “Ik vind nog steeds dat ik het goud heb gewonnen dankzij de ‘woede’ in mijn lichaam. Twee dagen voor mijn gouden race was ik vierde geworden op de 100 meter vlinderslag, terwijl ik de wereldrecordhoudster was en me als snelste voor de finale had geplaatst. Dat wilde ik op de 200 meter vlinderslag niet nog eens meemaken. Het was mijn laatste kans op goud. Ik heb mezelf toen zo opgepept dat ik won.”
...het tijdens de Olympische Spelen in Rio de Janeiro vijf uur vroeger is ten opzichte van Nederland?
14 jaar was Conny van Bentum bij haar Olympische debuut in Moskou
Conny van Bentum
Mart Smeets had een speelfilm kunnen maken over haar loopbaan “Met een beetje verbeeldingskracht kun je er een speelfilm over maken: Conny van Bentum, zwemster omdat ze het leuk vond, won olympische medailles als meisje, als puber en als vrouw. Ze deed mee aan drie Olympische Spelen en kwam thuis met brons en tweemaal zilver. De vrouw, die na haar sportcarrière terug kwam op de berg Olympus als ‘doc’ van de dameshockeyploeg (1996 en 2012), heeft de pech gehad dat ze het in de jaren tachtig altijd moest opnemen tegen gedrogeerde DDR-meiden.” Tot zover de inleiding uit het in 2008 verschenen boek “Vuur”, geschreven door Mart Smeets. Toch heeft de zwemster genoten van die periode. Ze heeft het nooit over de “Wat als…” Conny van Bentum was een talentje dat snel tot volle wasdom kwam na de periode waarin Enith Brigitha en Annelies Maas de boegbeelden van het Nederlandse zwemmen waren. Het 14-jarige ‘zwemstertje’ (de liefkozende benaming van de pers), pupil van Rian Smit, was bij de Spelen van Moskou op de 100 meter vrije slag met haar vijfde plaats de beste nietOostblokzwemster en behaald als lid van de bronzen estafetteploeg. “Toen mijn eigen dochter 14 jaar was besefte ik pas hoe jong ik eigenlijk wel was geweest bij mijn debuut, notabene in Moskou, niet direct een plaats waarvan je als ouder dacht, ‘O wat leuk’. Ik was dan wel heel jong, maar mijn ploeggenoten Monique Drost en Reggie de Jong waren niet veel ouder.”
In de jaren daarna grossierde de veelvoudig Nederlands kampioene in EK- en WK-medailles en stond in Los Angeles 1984 en Seoul 1988 wederom op het estafettepodium na zilver op de 4x100 vrij.
Tropenjaren “In die jaren was het haast een onmogelijke opdracht om een studie geneeskunde en de training te combineren. Het waren tropenjaren. Achteraf gesproken had dat gekund, maar dat is niet gebeurd. Wel heb ik mijn studie onderbroken om in Amerika te kunnen trainen in Berkeley”, blikt de huisarts (50) uit Hilversum terug. Op de vraag wat de periode als zwemster haar heeft gebracht, zegt ze kort en bondig “Veel, maar ik zou niet weten waar ik moet beginnen. Het was vooral een vormende tijd, waarin ik mijn man (ex-zwemmer Léon Steenbrink van HPC) ontmoette, de kennismaking met de Universiteit van Berkeley in Californië en het trainen daar als geschenk. Vele dierbare vriendschappen uit die periode (nu nog). Het hockey, waarin ik terecht kwam door toedoen van toenmalig coach van het Nederlands team Tom van’t Hek, ook huisarts. In die wereld heb ik de kracht van teamsport ervaren en leren waarderen.” De betrokkenheid met de zwemwereld is er ook nog steeds mede dankzij de vriendschappen. In 2014 was Conny van Bentum één van de initiatiefnemers bij het oprichten van een netwerk van (oud) topzwemmers, de Nautoiren. Door: Jos van Kuijeren
15
Programma Dag / Day 01 Woensdag / Wednesday 06 April 2016 12:00
Dag / Day 02 Donderdag / Thursday 07 April 2016
Series / Heats
12:00
400 m
Vrije slag
Freestyle
♂
400 m
Wisselslag
Medley
Series / Heats ♀
100 m
Vlinderslag Butterfly
♀
200 m
Rugslag
Backstroke
♂
200 m
Wisselslag
Medley
♂
100 m
Schoolslag
Breaststroke
♂
Breaststroke
♀
200 m
Vrije slag
Freestyle
♀
200 m
Schoolslag
200 m
Vlinderslag Butterfly
♂
100 m
Vrije slag
Freestyle
♂
100 m
Rugslag
Backstroke
♀
1500 m
Vrije slag
Freestyle
♂
50 m
Vrije slag
Freestyle
♂
50 m
Vrije slag
Freestyle
♀
1500 m
Vrije slag
Freestyle
♀
Snelste serie Fastest heat
19:00
B-Finals
19:00
♂
400 m
Wisselslag
Medley
B-Finals ♀
400 m
Vrije slag
Freestyle
400 m
Vrije slag
Freestyle
♂
200 m
Rugslag
Backstroke
100 m
Vlinderslag Butterfly
IPC
♀
200 m
Rugslag
Backstroke
100 m
Vlinderslag Butterfly
C-finale / C-final
♀
100 m
Schoolslag
Breaststroke
200 m
Wisselslag
Medley
♂
IPC Halve final Semi final
♂
C-finale / C-final
200 m
Wisselslag
Medley
100 m
Schoolslag
Breaststroke
C-finale / C-final
♂
200 m
Schoolslag
Breaststroke
200 m
Vrije slag
Freestyle
IPC
♀
200 m
Schoolslag
Breaststroke
200 m
Vrije slag
Freestyle
D-finale / D-final
♀
100 m
Rugslag
Backstroke
200 m
Vrije slag
Freestyle
C-finale / C-final
♀
100 m
Vrije slag
Freestyle
♂
200 m
Vlinderslag Butterfly
IPC Halve finale Semi final
200 m
Vlinderslag Butterfly
100 m
Vrije slag
Freestyle
D-finale / D-final
♂
100 m
Rugslag
Backstroke
C-finale / C-final
♀
100 m
Vrije slag
Freestyle
C-finale / C-final
♂
50 m
Vrije slag
Freestyle
IPC Halve finale Semi final
♂
50 m
Vrije slag
Freestyle
C-finale / C-final
♂
50 m
Vrije slag
Freestyle
IPC Halve finale Semi final
♀
50 m
Vrije slag
Freestyle
C-finale / C-final
♀
IPC
♂ C-finale / C-final
♀ ♀
IPC Halve finale Semi final
♀
C-finale / C-final
♂ ♂
21:00
A-Finals
21:00
C-finale / C-final
♂ ♂
A-Finals
50 m
Vrije slag
Freestyle
IPC
♂
200 m
Wisselslag
Medley
IPC
♂
50 m
Vrije slag
Freestyle
IPC
♀
100 m
Rugslag
Backstroke
IPC
♀
50 m
Vrije slag
Freestyle
Halve finale Semi final
♂
100 m
Vlinderslag
Butterfly
50 m
Vrije slag
Freestyle
Halve finale Semi final
♀
100 m
Schoolslag
Breaststroke
400 m
Vrije slag
Freestyle
♂
100 m
Rugslag
Backstroke
♀
200 m
Schoolslag
Breaststroke
♀
200 m
Rugslag
Backstroke
♂
4x200 m
Vrije slag
Freestyle
♀
400 m
Wisselslag
Medley
200 m
Vlinderslag Butterfly
♂
100 m
Vrije slag
Freestyle
Halve finale Semi final
♂
100 m
Vlinderslag Butterfly
200 m
Vrije slag
Freestyle
Halve finale Semi final
♀
200 m
Wisselslag
Medley
100 m
Rugslag
Backstroke
50 m
Vrije slag
Freestyle
♂
50 m
Vrije slag
Freestyle
♀
16
Halve finale Semi final
♀
♀ Halve finale Semi final
♂
♀
♂ Halve finale Semi final
Wist je dat...
♀
...het zwemprogramma tijdens de Olympische Spelen in Rio 11 dagen duurt,van 6 tot en met 16 augustus?
Programme Dag / Day 03 Vrijdag / Friday 08 April 2016 12:00
Dag / Day 04 Zaterdag / Saturday 09 April 2016
Series / Heats
12:00
Series / Heats
200 m
Wisselslag
Medley
♀
50 m
Schoolslag
Breaststroke
♂
400 m
Wisselslag
Medley
♂
200 m
Vlinderslag
Butterfly
♀
200 m
Rugslag
Backstroke
♀
100 m
Rugslag
Backstroke
♂
100 m
Schoolslag
Breaststroke
♀
50 m
Schoolslag
Breaststroke
♀
100 m
Vlinderslag
Butterfly
♂
200 m
Vrije slag
Freestyle
♂
50 m
Vlinderslag
Butterfly
♀
100 m
Vrije slag
Freestyle
♀
50 m
Rugslag
Backstroke
♂
800 m
Vrije slag
Freestyle
♀
18:40
FINALE SCHOOLZWEMKAMPIOENSCHAPPEN
18:45
PIETER CUP FINALE 100M VRIJE SLAG
FINAL PRIMARY SCHOOLS EVENT
19:00 200 m
B-Finals Wisselslag
Medley
C-finale / C-final
PIETER CUP FINAL 100M FREESTYLE
19:00
B-Finals
♀
50 m
Schoolslag
Breaststroke
IPC
♂
♀
50 m
Schoolslag
Breaststroke
C-finale / C-final
♂
♂
50 m
Schoolslag
Breaststroke
♂
200 m
Vlinderslag
Butterfly
♀
200 m
Vlinderslag
Butterfly
♀
100 m
Rugslag
Backstroke
C-finale / C-final
♂
100 m
Schoolslag
Breaststroke
IPC Halve finale Semi final
♀
100 m
Schoolslag
Breaststroke
C-finale / C-final
♀
200 m
Vrije slag
Freestyle
D-finale / D-final
♂
200 m
Vrije slag
Freestyle
C-finale / C-final
♂
100 m
Rugslag
Backstroke
IPC Halve finale Semi final
♂
200 m
Wisselslag
Medley
100 m
Schoolslag
Breaststroke
400 m
Wisselslag
Medley
200 m
Rugslag
Backstroke
200 m
Rugslag
Backstroke
50 m
Schoolslag
Breaststroke
IPC
♀
50 m
Schoolslag
Breaststroke
C-finale / C-final
♀
50 m
Schoolslag
Breaststroke
100 m
Vlinderslag
Butterfly
IPC
♂
100 m
Vlinderslag
Butterfly
C-finale / C-final
♂
50 m
Vlinderslag
Butterfly
IPC
♀
50 m
Vlinderslag
Butterfly
C-finale / C-final
♀
100 m
Vrije slag
Freestyle
D-finale / D-final
Vlinderslag
Butterfly
♀
♀
50 m
100 m
Vrije slag
Freestyle
C-finale / C-final
Rugslag
Backstroke
IPC
♂
♀
50 m 50 m
Rugslag
Backstroke
C-finale / C-final
♂
50 m
Rugslag
Backstroke
IPC
C-finale / C-final
♀
♂ C-finale / C-final
♀ ♀
♂
21:00
A-Finals
21:00 100 m
Vrije slag
Freestyle
IPC Halve finale Semi final
♀
200 m
Vrije slag
Freestyle
IPC
♂
50 m
Schoolslag
Breaststroke
A-Finals
100 m
Vrije slag
Freestyle
IPC
♂
200 m
Wisselslag
Medley
IPC
♀
100 m
Vlinderslag
Butterfly
Halve finale Semi final
♂
50 m
Vlinderslag
Butterfly
♀
800 m
Vrije slag
Freestyle
50 m
Rugslag
Backstroke
♂
100 m
Rugslag
Backstroke
♂
200 m
Wisselslag
Medley
♀
Halve finale Semi final
1500 m
Vrije slag
Freestyle
♂
100 m
Schoolslag
Breaststroke
Halve finale Semi final
♀
50 m
Schoolslag
Breaststroke
♀
100 m
Vlinderslag
Butterfly
♂
100 m
Schoolslag
Breaststroke
♂
200 m
Vlinderslag
Butterfly
♀
200 m
Rugslag
Backstroke
♀
200 m
Vrije slag
Freestyle
Wisselslag
Medley
♂
Halve finale Semi final
♂
400 m 200 m
Vrije slag
Freestyle
♀
100 m
Vrije slag
Freestyle
Halve finale Semi final
♀
100 m
Vrije slag
Freestyle
♂
♂ ♀
17
Programma / Programme Dag / Day 05 Zondag / Sunday 10 April 2016 12:00
Series / Heats
50 m
Vlinderslag
Butterfly
♂
50 m
Rugslag
Backstroke
♀
200 m
Schoolslag
Breaststroke
♂
400 m
Vrije slag
Freestyle
♀
800 m
Vrije slag
Freestyle
18:45
JUNIOR SWIM CUP 100M VRIJE SLAG FINALE
JUNIOR SWIM CUP 100M FREESTYLE FINAL
50 m
Vlinderslag
Butterfly
IPC
♂
50 m
Vlinderslag
Butterfly
C-finale / C-final
♂
50 m
Vlinderslag
Butterfly
50 m
Rugslag
Backstroke
IPC
♀
50 m
Rugslag
Backstroke
C-finale / C-final
♀
50 m
Rugslag
Backstroke
200 m
Schoolslag
Breaststroke
200 m
Schoolslag
Breaststroke
400 m
Vrije slag
Freestyle
400 m
Vrije slag
Freestyle
100 m
Schoolslag
Breaststroke
Snelste serie Fastest heat
19:00
♂
B-Finals
Scan hier voor livestream en andere zwemfilmpjes op zwemsport.tv
♂
♀ C-finale / C-final
♂ ♂
IPC
♀ ♀
IPC
21:00
A-Finals Rugslag
Backstroke
IPC
♂
100 m
Vrije slag
Freestyle
IPC
♀
50 m
Vlinderslag
Butterfly
♂
50 m
Rugslag
Backstroke
♀
400 m
Vrije slag
Freestyle
♀
200 m
Schoolslag
Breaststroke
♂
100 m
Schoolslag
Breaststroke
♀
100 m
Rugslag
Backstroke
♂
200 m
Vrij slag
Freestyle
♂
100 m
Vrije slag
Freestyle
♀
Wist je dat...
Volg ons op Facebook Onze Helden
♀
100 m
18
Scan hier voor livetiming op swimcup.nl
Volg ons op Twitter @KNZBned
Volg de wedstrijden live via Twitter @KNZB_Live
...je tijdens de Olympische Spelen tot diep in de nacht wakker moet blijven,wil je alle onderdelen van het zwemmen zien?
Support jij de Nederlandse zwemtoppers in Rio de Janeiro?
rio2016@atpi.com 020 2011222 www.atpi.com/olympischespelen
19
Prominente rol “De zwemsport heeft binnen de gemeente Eindhoven en omgeving altijd al een grote rol gespeeld”, licht Bianca toe. “Dit is zeker ook te danken aan de sportieve successen van talenten als Inge de Bruijn, Marcel Wouda en Pieter van den Hoogenband - om maar enkele namen te noemen. Zij hebben zich kunnen onderscheiden en stonden wereldwijd op de kaart, toppers op internationaal niveau. Echte iconen versterken het zwemklimaat en vormen een bron van inspiratie.”
Gemeente Eindhoven
gaat voor goud Bianca van Kaathoven | Wethouder Sport gemeente Eindhoven
Adembenemend spannend… Slechts ’n fractie van ’n seconde maakt het verschil. Meeslepend boeiend, attractief en bewonderingswaardig. Welke laatste slag schrijft geschiedenis? Wie maakt er kans om zichzelf en de wereld te verbazen? Wie smaakt het genoegen om de beste te zijn? Is er een podiumplaats weggelegd voor een nieuw internationaal succes? Mogen wij straks de klanken van ons volkslied horen klinken vanuit Rio en kijken we daarbij weer gezamenlijk naar het hijsen van onze nationale Tricolore? Van woensdag 6 april tot en met zondag 10 april vindt –in het Pieter van den Hoogenband zwemstadion– de Swim Cup plaats. Het deelnemersveld is spectaculair. De competitie gegarandeerd sterk. De kwalificatie en tickets voor de Olympische Spelen in Rio staan immers op het spel. Vele nationale en internationale zwemmers –waaronder wereldkampioenen en Olympische medaillewinnaars– gaan de strijd met elkaar aan. Een strijd boordevol passie, doorzettingsvermogen en ambitie. Gekenmerkt door souplesse in beweging en kracht in iedere slag. De daadkrachtige samenwerking tussen de provincie Noord-Brabant en de gemeente Eindhoven heeft voor de zwemsport een bakermat van potentiële ambitie gecreëerd. Bewezen resultaten zijn –kijkend naar de mondiale prestaties van zwemmers uit deze regio– volop aantoonbaar. Welk effect heeft dit succes op onze gemeente en provincie? Wat zijn de doelstellingen voor de komende jaren en hoe komt het eigenlijk dat de zwemsport zo’n prominente rol heeft ingenomen? In gesprek met Bianca van Kaathoven, Wethouder Sport gemeente Eindhoven.
20
Faciliteiten Eindhoven heeft met het Pieter van den Hoogenband zwemstadion een prachtige plek om de zwemsport in Nederland verder te ontplooien. “Niet op de laatste plaats staat Eindhoven bekend om het talent voor de ontdekking van nieuwe technologische ontwikkelingen. Sportieve innovatie rollen we verder uit. Dat past ook bij het DNA van de stad. De aangebrachte techniek in het bad –Fieldlab Zwemmen– is daar een mooi voorbeeld van. Ontwikkeld voor de topsport, maar ook in de breedte nuttig en bruikbaar. Hoe? De aangebrachte toepassingen zijn toegankelijk voor iedereen die wil werken aan persoonlijke zwemtechnieken of ontwikkeling van talent.” Meetbare resultaten Naast de sportieve prestaties, heeft de Swim Cup voor Eindhoven ook een economisch meetbaar effect. Eindhoven staat dagenlang als zwemstad op de kaart en dat levert positieve media-aandacht op. En met de komst van alle zwemmers, staf, toeschouwers en journalisten naar onze stad profiteert ook de horeca hiervan. “Verder is de Swim Cup ook ’n mooie springplank voor de studenten van het Eindhovense Sport Leerbedrijf. Zij kunnen dankzij de organisatie van dit evenement kennis op doen van organisatiekracht, gastvrijheid en tal van persoonlijke ervaringen die ze kunnen aanwenden in de toekomst.” Maar natuurlijk gaat het in eerste plaats ook om de sportieve prestaties van de zwemmers. “Ik ben benieuwd naar de resultaten en zal dan ook zeker als enthousiaste supporter aanwezig zijn. Een geweldig evenement wat mede is mogelijk gemaakt dankzij de inspanning van al die vrijwilligers. Een diep dankjewel daarvoor! Over het uitzwaaimoment van onze toppers naar Rio kan ik nu nog niets zeggen, maar geloof maar dat ook dat moment een Eindhovens en Brabants tintje zal hebben. Succes aan alle sporters en op naar Rio.” Ga naar Eindhoven.nl
Zwemmen onverminderd belangrijk in provincie Noord-Brabant Henri Swinkels | Gedeputeerde Provincie Noord-Brabant
Natuurlijk gaat hij zelf ook wat wedstrijden bekijken tijdens de Swim Cup, zegt gedeputeerde Henri Swinkels (leefbaarheid en cultuur) lachend. “Zo’n topevenement in mijn eigen provincie, uiteraard ga ik kijken.” De provincie Noord-Brabant investeert al jarenlang in sport. Het huidige sportplan loopt tot eind van dit jaar, maar ook de komende jaren blijft het een belangrijk onderdeel van het beleid in Brabant. “Sport is voor ons belangrijk, want het verbindt mensen. Samen sporten zorgt voor een gedeeld doel, en gedeeld plezier. Sport staat dicht bij de mensen en iedereen wordt er beter van: jong of oud, gezond of ziek, valide of minder valide: iedereen doet mee, iedereen móet mee kunnen doen.” Ook de komende jaren neemt het onderwerp een belangrijke plek op de agenda in. Swinkels: “Maar we gaan de bakens wel verzetten. Zo gaan we bijvoorbeeld meer aandacht schenken aan aangepast sporten, en is er minder aandacht voor het subsidiëren van accommodaties. Daar hebben we de afgelopen jaren flink in geïnvesteerd, en dat is nu goed op orde. Het Pieter van den Hoogenband zwemstadion is daar een goed voorbeeld van.”
Prominente plek In het huidige sportplan was zwemmen een van de kernsporten. Daarom nam het een prominente plek in bij de provincie. Gaat dat dan ook veranderen? De gedeputeerde: “We stappen wel af van de kernsporten, maar zwemmen krijgt zeker ook genoeg kansen in het nieuwe sportplan. Bijvoorbeeld als het gaat over talentontwikkeling, dat in de volle breedte van ons
beleid aandacht krijgt. Ik vind het belangrijk dat iedere Brabander de kans heeft om te ontdekken waar zijn kwaliteiten liggen, en dat hij of zij die verder kan ontwikkelen. Als amateur, maar ook als je ergens echt heel erg goed in blijkt te zijn. Binnen de sport geldt dat natuurlijk ook, en zeker in dit zwembad. We hebben hier een fieldlab waarin alle prestaties worden gemeten en je eigenlijk wetenschappelijk kunt werken aan het verbeteren van je prestaties. En iedereen kan daar gebruik van maken, topsporters maar ook toekomstige talenten en recreanten.”
Economie Sport heeft dus vele kanten. U noemde al gezondheid, verbinding, talentontwikkeling. Zijn er nog meer? “Sport brengt allerlei positieve maatschappelijke en economische effecten met zich mee. Zo komen er bijvoorbeeld bezoekers van buiten de regio naar Brabant om te genieten van de verschillende topsportevenementen, zoals deze Swim Cup. Dat biedt ook kansen voor de vrijetijdseconomie. En door de kansen die sport op verschillende vlakken biedt, kunnen overheid, evenementorganisatie, toeristische ondernemers en andere belanghebbenden goed samenwerken.” “Dat realiseren we ons hier in Brabant. Daarom heeft de provincie Brabant ook in de komende bestuursperiode aandacht voor sport. Want we zijn al jaren hofleverancier van topsporters, nationale en internationale titels en heel veel Olympisch goud. We zijn er trots op en blij met al onze kampioenen, groot én klein, en dat willen we graag zo houden. Als het over sport gaat, staan de neuzen hier echt één kant op.“ Ga naar Brabant.nl
...Rio de Janeiro de eerste Zuid-Amerikaanse stad is die de Olympische Spelen mag organiseren?
Wist je dat...
21
De kanshebbers in Eindhoven Ranomi Kromowidjojo (25)
Femke Heemskerk (28)
Swim Cup-starts: 50 en 100 vrij; 50 vlinder
Swim Cup-starts: 50, 100 en 200 vrij
Het boegbeeld van het Nederlandse zwemmen, Ranomi Kromowidjojo, heeft een indrukwekkende erelijst met drie keer goud bij OS en WK. Zij heeft nominaties op zak voor de 50 en 100 vrij. Zij noemt zelf haar innerlijke kracht als belangrijkste factor op weg naar de perfecte race in Rio.
In de rijke carrière van Femke Heemskerk ontbreekt een aansprekend succes bij Olympische Spelen. In de 4x100 vrij ploeg is zij sinds 2007 een vaste waarde. Illustratief zijn de twee wereldtitels en Olympisch goud op de klassieke estafette. De wereldkampioene 100 meter vrije slag korte baan in Doha 2014 traint dit seizoen bij Philippe Lucas in Narbonne en is voor Rio genomineerd op 100 en 200 vrij.
Maarten Brzoskowski (20)
Joeri Verlinden (28)
Sebastiaan Verschuren (27) Swim Cup-starts: 100 en 200 vrij Vorig jaar in Kazan hervond Sebastiaan Verschuren zichzelf na een carrièredip met een OS-limiet op de 200 vrij. In Londen 2012 was hij zesde op de 100 vrij. Onder leiding van Martin Truijens legt hij de ‘road to Rio’ af in de vaste overtuiging dat de limiet op de 100 vrij absoluut haalbaar is en de estafetteploeg op de 4x200 vrij geheid finalist wordt.
Esmee Vermeulen (19)
Swim Cup-starts: 100, 200 en 400 vrij
Swim Cup-starts: 50 en 100 vlinder; 100 en 200 vrij
Swim Cup-starts: 50, 100, 200 en 400 vrij
De 1500 meter leek zijn domein, maar met Rio in het vizier schakelde Maarten Brzoskowski over naar de middellange afstanden. Al bij de Swim Cup in Amsterdam maakte hij zich meester van een Olympische nominatie op de 400 meter vrije slag. Doel in Eindhoven of anders in Rio is de verbetering van het NR van Pieter van den Hoogenband (3.47.20 in 2002). Tien jaar geleden was hij schoolzwemkampioen van Eindhoven & Omstreken.
Na een WK-loos seizoen begon Joeri Verlinden vol goed moed aan zijn Olympisch traject richting Rio. Fracties van een seconde scheidden hem van de limiet op de 100 vlinder bij de Swim Cup in Amsterdam. Vier jaar geleden was hij Londen finalist op zijn specialiteit.
Dankzij de estafette zijn toernooien als EK’s en WK’s geen onbekend terrein voor Esmee Vermeulen. De geboren Zaanse heeft de EK-limiet op de 200 vrij voor Londen en is ook kandidaat voor de bijhorende estafette, die bij de Swim Cup voor Olympische plaatsing gaat.
Voldaan aan limiet EK Londen en OS Rio Voldaan aan limiet EK Londen
Olympische kandidaten Inge Dekker (ziekte), Sharon van Rouwendaal en Ferry Weertman (Open waterwedstrijd in Florida) en Dion Dreesens (studie in de USA) ontbreken in Eindhoven.
Estafettekandidaten EK en OS Andere EK- en OS-kandidaten
22
Wist je dat...
...de discipline wedstrijdzwemmen vanaf de eerste editie van de moderne Olympische Spelen onafgebroken op het programma staat?
Marrit Steenbergen (16)
Maud van der Meer (23)
Wendy van der Zanden (27)
Swim Cup-starts: 50, 100, 200 vrij; 50 rug; 200 wissel
Swim Cup-starts: 50, 100 en 200 vrij; 50 vlinder
Swim Cup-starts: 50 en 100 vrij; 200 en 400 wissel; 100 vlinder
In april 2015 manifesteerde Marrit Steenbergen zich als groot talent en dat kreeg een vervolg bij de European Games in Baku met o.a. goud op de 100 vrij plus nog vier zilveren plakken. Bij de WK zwom zij mee in het team op de 4x100 vrij, dat zilver behaalde. Haar kracht ligt niet alleen op de borstcrawl, maar ook op de 200m wisselslag.
Een persoonlijke EK-start op de 100m vrij ligt binnen het bereik van Maud van der Meer, die stapje voor stapje een plaats veroverd heeft in de estafetteploeg 4x100 vrij. Voor Rio liggen daar ook haar kansen. Zij traint in de groep van Marcel Wouda bij het NTC Eindhoven.
Het is haar droom om in Rio aan de start te verschijnen en bij het EK in Londen wil Wendy van der Zanden het ticket verdienen op de 200 meter wisselslag. De volhouder in de Nederlandse top, zij debuteerde in 2004 bij de EJK in Lissabon, traint bij Ronald Gaastra in Antwerpen
Joost Reijns (29) Swim Cup-starts: 200 vrij De 200 meter vrije slag, Reijns vindt het de mooiste afstand van alle zwemnummers. ,,Je kan te hard vertrekken en dan sterf je vroeg. Of je gaat te behoudend weg en haalt niet alles eruit wat erin zit.’’ Twee keer eerder mislukte Olympische kwalificatie. In 2008 en 2012. Vier jaar geleden werd de rijzige Noord-Hollander getroffen door teelbalkanker, waardoor hij een half jaar op non-actief stond.
Toptijden in Eindhoven Vorig jaar zwom Femke Heemskerk een Nederlands record op de 200 meter vrije slag tijdens de Swim Cup. Check hier haar race:
Kyle Stolk (19)
Robin Neumann (18)
Swim Cup starts: 100 en 200 vrij;200 wissel
Swim Cup-starts: 50, 100 en 200 vrij
Bij de WK in Kazan was Kyle Stolk een van de vier zwemmers, die een Olympisch ticket bedong voor de estafetteploeg 4x200 vrij. De Nederlander met Zuid-Afrikaanse roots is opnieuw kandidaat op de 4x200 vrij.
In 2012 debuteerde Robin Neumann bij de EJK in Antwerpen. Het duurde even voor zij de overstap maakte naar de echte top, hoewel zij bij de Jeugd Olympische Spelen in 2014 ook in actie kwam. Bij Martin Truijens ontwikkelde zij zich in Amsterdam als kanshebber voor o.a. de 4x200 vrij.
Kira Toussaint (21)
Moniek Nijhuis (28)
Swim Cup-starts: 50, 100 en 200 rug; 100 vrij
Swim Cup-starts: 50 en 100 school
In de USA hervond Kira Toussaint in 2013 haar plezier in de wedstrijdsport toen het in Nederland niet meer lukte. De studente aan de Universiteit van Tennessee “piekt” op de 100 rug en wil in de voetsporen treden van haar moeder, Jolanda de Rover, winnares van het goud op de 200 meter in Los Angeles 1984. Afgelopen december benaderde zij de limiet tot op 0,6 seconde.
Het grillige bestaan als topsporter heeft Moniek Nijhuis (28) langs pieken en dalen geleid. De Twentse van afkomst zag vorig jaar haar WKtoernooi van Kazan (lange baan) mislukken na medailles op de korte baan in Doha. Zij maakte de overstap naar Engeland, waar zij traint met Ruta Meilutyte (goud in Londen) bij Jon Rudd.
23
Ranomi Kromowidjojo
THE POWER IS ON THE INSIDE
Voor de perfecte lichaamspositie, controle over
Voor extra ondersteuning van de spieren en nodig is. Voor intelligente compressie met een hoge dichtheid.
Meer weten over de Powerskin Carbon-Ultra? Ga naar www.arenawaterinstinct.nl
Op weg naar succes.
Foto Š Kees-Jan van Overbeeke
Ook (zwem)talenten met een fysieke of verstandelijke beperking streven het hoogst haalbare na. Dat vergt niet alleen mentaliteit. Maar ook een stukje begeleiding en financiĂŤle ondersteuning. ABN AMRO staat als trotse partner achter de paralympische zwemmers van de KNZB. Lees meer op abnamro.com/partnervandetoekomst
42 kilometer zwemmen
Maarten van der Weijden gaat nu niet voor goud, maar voor kankeronderzoek 42 kilometer non-stop zwemmen, zelfs voor Maarten van der Weijden is dat een enorme uitdaging. De Olympische kampioen 10 kilometer Open water zwemmen (Beijing 2008) gaat in de nacht en ochtend van 8 op 9 april ruim 11 uur achter elkaar baantjes trekken om geld op te halen voor KWF kankerbestrijding. In 2001 werd hij getroffen door leukemie. Dankzij een stamceltransplantatie genas hij. “Met deze nachtzwemmarathon kom ik in een gebied waar ik nog nooit ben geweest. Dat vind ik spannend! Het is geweldig om mezelf uit te dagen voor een doel dat dichtbij mij ligt. Deze keer ga ik niet voor goud, maar voor kankeronderzoek. Ik ben het levende bewijs dat onderzoek werkt.”
lang vol te houden.” Het lijkt eenvoudig, maar de marathonzwemmer zal zijn mentale weerbaarheid moeten aanspreken. “Het gaat om het gedachteloos heen en weer zwemmen. Ik moet wel zeggen dat de monotonie ervan, me tot nu toe niet tegenvalt als ik in het water lig.”
100x100 Uitdagingen zijn Maarten van der Weijden niet vreemd. Als 12-jarige deed de geboren NoordHollander al mee aan de ultieme trainingsopdracht, die 100x100 heet, bij de Alkmaarse zwemclub DAW. Binnen een bepaalde tijd, bijvoorbeeld elke 2 minuten, een honderd meter zwemmen en dat honderd keer achter elkaar.
KWF Marathonweken Steun De KNZB biedt alle steun aan de winnaar van Olympisch goud. Via de sociale media heeft Van der Weijden andere teams uitgedaagd om in de banen naast hem in estafette mee te zwemmen. De uitdaging vond weerklank in Nederlandse en zeker Brabantse zwemkringen, want vanuit Z&PV Nuenen kwam al snel een aanmelding voor nachtelijke ondersteuning in het Pieter van den Hoogenband zwemstadion. Elf uur achter elkaar zwemmen is nieuw voor Van der Weijden. In tegenstelling tot zijn motieven als wedstrijdzwemmer gaat het nu niet om tactiek of een zo snel mogelijke tijd. “Het trucje is om het
26
Wist je dat...
De aanleiding tot het zwemmen van de monstertocht heeft te maken met de KWF Marathonweken, zoals Maarten duidelijk maakte in het tv-programma van Eva Jinek op 17 februari: “Daar hoorde ik vorig jaar al van. Voor mij zou het niet zo moeilijk zijn om bijvoorbeeld twee uur te zwemmen, zeg maar 10 kilometer.
Kijk op KWF.nl voor meer informatie.
...het zwemmen tijdens de Olympische Spelen van 1896 gehouden werd in open water omdat de organisatie het niet nodig vond om het geld uit te geven aan een nieuw zwemstadion?
het banen zwemmen in zwembaden in Dordrecht, Alkmaar of Wachtebeke (net over de grens bij Zeeuws Vlaanderen). Half februari deed hij een eerste lange test van ongeveer zes uur. Over die ervaring vertelde de ‘waterman’ in Jineks talkshow: “Je ziet er niet zo mooi uit als het achter de rug is. Je huid gaat opzwellen. Het is niet heel prettig. Bij mijn eerste test gingen de eerste twee uur wel, maar bij de laatste twee uur kom je in een soort van versufte toestand, waarin je allerlei rare pijntjes hebt. Ik voelde een rib, bijvoorbeeld, en je lichaam zegt voortdurend ‘stop, stop, stop’. Maar het is dan wel leuk, dat je toch gewoon doorgaat. Toen heb ik dus zes uur gezwommen en ‘s nachts niet geslapen van de spierpijn.”
Hart en ziel
Maar het zit ook wel in me om zelf een uitdaging te zoeken en heb toen gezegd ‘KWF marathonweken, weet je wat, ik ga 42 kilometer zwemmen.’ De afstand is me niet onbekend, want ik heb de marathon van Rotterdam en New York ook gelopen. Maar zelfs terwijl ik dit zeg, beginnen mijn benen al te bibberen. En inderdaad, de kans dat ik het niet haal is natuurlijk aanwezig.”
TV Show Op 20 april zal in een live–tv show op NPO 1 bij AVRO/TROS een aantal bijzondere marathons te zien zijn die tijdens de ‘KWF Marathonweken’ plaatsvinden. Presentatrice Caroline Tensen ontvangt bekende en onbekende actievoerders en zij vertellen over hun persoonlijke motivatie achter hun acties. Ook komen wetenschappers aan het woord over het belang van onderzoek en de urgentie van investeringen. De langste afstand die Van der Weijden ooit in een zwembad afgelegd heeft, was een 10 kilometer. In Argentinië waagde hij zich samen met Edith van Dijk in stromend water aan 57 kilometer (uurtje of zeven). Maar 42 kilometer is echt een enorme uitdaging.
Dagelijkse trainingen Sinds het begin van dit jaar probeert Maarten van der Weijden de dagelijkse trainingen zoveel mogelijk te combineren met zijn werkzaamheden als ‘spreker’ bij presentaties in het land. Gelukkig zijn er nog enkele baden in Nederland naast zijn woonplaats Rotterdam waar hij terecht kan. Meestal is er ruimte tijdens
15 jaar na zijn genezing is Maarten van der Weijden nog steeds met hart en ziel bij het KWF betrokken. Hij praat vanuit de patiëntenraad mee over de bestemming van ingezameld geld en adviseert bij een farmaceutische instelling over een nieuwe generatie stamceltransplantaties. In 2004 besloot hij voor het KWF zwemmend het IJsselmeer over te steken. De overtocht van 22 kilometer was heel zwaar en dat is een van de redenen dat hij nu, 12 jaar later, toch weer een zwaardere uitdaging zoekt. Hij schroomt niet om over zijn ziekte en de behandeling van destijds te praten. “Het was een vreselijke behandeling. Drie chemokuren. Stamceltransplantatie. Echt inktzwart. Het leven was toen erg rauw. Mijn herinneringen over hoe ik mezelf voelde en de medepatiënten, die dat helaas dan niet gehaald hebben. Ik lag in een zaaltje met vier en ik ben de enige die er nog is. Ik heb heel veel geluk gehad, dat ik genezen ben, dat ik hersteld ben. Het KWF heeft het onderzoek mogelijk gemaakt en gefinancierd waarmee ik genezen ben.”
6 op de 10 Het wordt vaak gezegd dat het nog een klein tijdje duurt of de oplossing is er, en het medicijn dat we zoeken, is gevonden. Op deze slotopmerking van Eva Jinek in haar programma antwoordde Maarten: “Als je terugkijkt, dan zeggen we eigenlijk al heel lang ‘over vijf jaar is het allemaal heel anders’. Toen ik in 2004 het IJsselmeer over zwom, ging ik het land door met de boodschap dat kanker lang niet altijd het einde betekent. Van de 10 mensen zijn er over vijf jaar nog 5 over. Nu, twaalf jaar later vertel ik hetzelfde verhaal, alleen zijn het er nu geen vijf, maar zes. Elk jaar komen we dichterbij, het lijken kleine stapjes. Honderdduizend krijgen de diagnose kanker per jaar, maar 5 op de 10 zijn er nu 6 op de 10 en dat zijn toch weer 10.000 levens.” Door: Jos van Kuijeren
27
IK VOEL ME ALS EEN VIS IN HET WATER DANKZIJ DE CRUYFF FOUNDATION CHANTALLE AMBASSADEUR AANGEPAST ZWEMMEN
Ondanks dat ik maar één hand heb, train ik keihard voor een medaille tijdens de Paralympische Spelen in Rio de Janeiro. Dat maakt de Cruyff Foundation mogelijk. Zij helpen jongeren met en zonder handicap meer uit het leven te halen, door sport en bewegen toegankelijker te maken. Wil je weten hoe? Kijk dan op cruyff-foundation.org. brengt jeugd in beweging
Limieten voor Rio Wat moeten onze helden zwemmen om zich te kwalificeren voor de Olympische Spelen in Rio? Afstand / Distance Slag Stroke Dames / Women Heren / Men 50 m 100 m 200 m 400 m 800 m 1500 m
vrije slag vrije slag vrije slag vrije slag vrije slag vrije slag
freestyle freestyle freestyle freestyle freestyle freestyle
00:24,81 00:54,06 01:57;00 04:06,21 08:29,18 -
00:22,00 00:48,47 01:46;98 03:48;41 15:05,16
100 m 200 m
rugslag rugslag
backstroke backstroke
01:00,25 02:10,12
00:54,03 01:57,42
100 m 200 m
schoolslag schoolslag
breaststroke breaststroke
01:07,64 02:25,46
01:00,38 02:11,07
100 m 200 m
vlinderslag vlinderslag
butterfly butterfly
00:58,19 02:08,18
00:51,96 01:56,59
200 m 400 m
wisselslag wisselslag
individual medley individual medley
02:12,09 04:39,20
01:59,23 04:15,45
www.nicoberkers.nl
Kantoorartikelen | Kantoormachines | Multifunctionals/ print ers | Kant oorinrichting | Eigen ser vice dienst! Vossenbeemd 1b | 5705 CL Helmond | t 0492 55 22 55 | info@nicoberkers.nl
29
Colofon Swim Cup 2016 Een uitgave van Koninklijke Nederlandse Zwembond en Stichting Internationale Zwemsport Evenementen Verschijning Maart/April 2016 Oplage 7500
Eindredactie Niels Cannegieter Esther Ammerlaan Met bijdragen van Jos van Kuijeren Corine van der Putten Karen Wijnen Miranda van Berkel Met speciale dank aan Erik van Heijningen Joop Alberda Bianca van Kaathoven Paul van den Heuvel Henri Swinkels Onze vrijwilligers
Vormgeving EYEDI.EU Fotografie Kees-Jan van Overbeeke Swimjos archief Wim Roefs Druk Pion Media Copyrights Het auteursrecht op de in dit tijdschrift verschenen artikelen wordt door de uitgever voorbehouden.
Koop nu je tickets!
30
Wist je dat...
...Inge de Bruijn de meest succesvolle Nederlandse Zomer OlympiĂŤr is met acht medailles? (4x goud, 2x zilver en 2x brons)
jij toch ook? Laat het zien! draag het blauwe bandje en deel je foto via Facebook, instagram en Twitter #codeblauw
FEMKE
RANOMI
SEBASTI
INGE
AAN
FERRY
Met Code Blauw laten de KNZB, zwemverenigingen en zwembaden zien dat we ons samen sterk maken voor een sportief en veilig zwemklimaat. Het is onze ambitie om een blauwe golf te creĂŤren, waarbij iedereen elkaar aansteekt om op een positieve manier met elkaar, met de sport en met de faciliteiten om te gaan.
Meer weten? Kijk op www.codeblauw.nl
Juich onze helden naar de Olympische Spelen!
o i R n i u
o y e e S PROGRAMMA 6 t/m 10 april 2016