"Fragile" FANATYZM nr 1 (3) 2009

nr 1 (3) styczeń 2009 (w tym 0 % VAT) ISSN 1899-4261

5 zł

pismo kulturalne

temat numeru:

97 9 771899 4260

0 1>

fanatyzm

arabska | er Jasicki |poezja nd sa ek Al | ć! ier g | Wagner | ać się na śm ska | Lasse Marhau Shop Boys) | Zapis ow et nik (P t Du an ga nn Kin Te | il k | Ne ld Judd Mariusz Wollny Žižek | Orhan Pamu odowy fetysz | Dona tanie | Nietzsche | ch nis mo ga sa Af | w 68 a 19 dd je Bu | woluc bem eryka przed Kolum Surrend | Orlan | Re mowy | Milva | Am do zm ty na fa | i sk Grotow

Surrend, plakat, 2006, dzięki uprzejmości Jana Egesborga

Orlan, The draped the baroque, 1983, dzięki uprzejmości artystki i bnd tomasorenoldibracco contemporaryartvision, Mediolan Helke Sander, Harun Farocki, Koniec z władzą manipulatorów!, 1967–1968, wideo, dzięki uprzejmości Neue Visionen, materiały prasowe, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki

Guy Debord, Społeczeństwo spektaklu, 1973, film, materiały prasowe, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki

Richard Hamilton, Zwolnienie, 1972, sitodruk, kolaż, © Richard Hamilton 2008, fot. dzięki urzejmości British Council Collection, Londyn

Entrée 05

Fanatyczny fantazmat. Žižek o antysemityzmie – Grzegorz Jankowicz

Literatura 12

Pewien rodzaj linczu. Orhan Pamuk prowokuje – Anna Polat

15

Fundamentalizm, rewolucja i wszechobecność państwa. Neil Tennant (Pet Shop Boys) i liryka XXI wieku – Eryk Ostrowski

21

Zapisać się na śmierć! Diagnostyka syndromu „poety” – Anna Kapusta

26

Chrześcijaństwo i islam w wypowiedziach forumowiczów portalu Onet.pl – Michalina Rittner

29

Spisywać tylko fakty doznane. Z Aleksandrem Jasickim o niepoetyckich czasach, krytykach, eko-świadomości – Małgorzata Lebda

35

poezja arabska:

Taoufiki Belaid, Yousef Sh’hadeh, Saleh Souissi

Sztuka 36

Surrend – artyści przeciw fundamentalistom – Alexandra Hołownia

40

Carnal art według świętej Orlan – Marta Lisok

44

Beneficjum rewolucji 1968 roku – Krzysztof Siatka

48

Samochodowy fetysz i kultura konsumpcyjna.

Przykład amerykański – Agata Antonowicz

57

Donald Judd. Obsesja znalezienia miejsca – Ewa Łączyńska

62

Po drugiej stronie lustra – Magdalena Bińczycka

Muzyka 64

Wagner, czyli rzecz o fanatyzmie – Tomasz Gregorczyk

68

Glany vs. parka. O fanatyzmie w subkulturach muzycznych – Mariusz Rzeszutko

71

Muzyka jak ziemniaki. Rozmowa z Lassem Marhaugiem – Tomasz Gregorczyk, Janusz Jabłoński

78

Flamenco opowiada historie. Rozmowa z Laurą La Risą – Bogusław Tondera

Teatr 81

Alchemia Grotowskiego – Magdalena Gałkowska

85

„Fanatyzm domowy” na teatralnych deskach – Barbara Serwatka

89

O sobie, Strehlerze i współczesności. Milva canta Brecht – Monika Ples

Archeologia 91

Miejsce, gdzie świeci słońce – ofiara fanatycznego ikonoklazmu – Dominika Konarska

94

Ameryka przed Kolumbem. Fanatyzm religijny i rytualne składanie ofiar z ludzi – Marek Łasisz

Filozofia 97

Nietzscheańskie rzucanie pereł – przed Niemców – Karolina Glazor

Varia 101

Marzenia rozdartego – Mariusz Wollny

www.fragile.net.pl e-mail: fragile@fragile.net.pl

Kto choć raz spotkał fanatyka i spróbował przedstawić mu swoje racje, rozumie, na czym polega poczucie bezradności, narastająca frustracja (z obydwu stron), nieraz skutkująca wybuchem agresji. Emocje sięgają zenitu, zwłaszcza że jedna strona ma poczucie obcowania z absurdem, druga broni sensu swego życia.

Agresja zaś może dotknąć drugiego człowieka, a może także przybrać formę autodestrukcji. Różnokierunkowe szaleństwo!

Zdjęcia z zamachu w Bombaju obiegły cały świat, a tak naprawdę fanatyzm może być już za ścianą, na wyciągnięcie ręki (a raczej my możemy znaleźć się w jego zasięgu). Nie musi być związany z nowymi, wielkimi ideami. Zdarza się, że dotyczy poglądów, które doskonale znamy, a nawet się z nimi zgadzamy, ale nie aż w takim stopniu, by przybierały karykaturalną postać. Skrajne szaleństwo!

W fanatyku pociągające jest owo bardzo silne ego, które pozwala na pokonywanie wszelakich trudności, prawdziwych i wyimaginowanych, by stworzyć nowe formy w skostniałym teatrze, muzyce, sztuce. Twórcze szaleństwo!

W szaleństwie zaś ciekawe jest to, że niekoniecznie musi ono być w „fanatyku”, może być w nas. Fanatyzm brzmi jak rozrywający pierś krzyk, jak westchnienia podziwu, jak okrzyk „Eureka!”. Może być też ściszonym szeptem, może być tak blisko, że gdy się postaramy, usłyszymy go zza drzwi.

Anna Kościuszko PS. Korzystając z okazji pragniemy podziękować naszemu sponsorowi, Towarzystwu Ubezpieczeń na Życie „Warta” S.A.

redaktor naczelna:

Anna Kościuszko

zespół redakcyjny:

Magdalena Gałkowska, Tomasz Gregorczyk, Marek Górka, Anna Kościuszko, Agnieszka Kwiecień, Radosław Palonka, Janusz M. Paluch

współpracownicy:

Alexandra Hołownia, Magdalena Jankosz, Małgorzata Lebda

okładka, grafika, skład: Magdalena Konik

m.konik@taniecwkrakowie.pl korekta:

Marta Guillermo-Sajdak, Dorota Kułaga

adres redakcji:

ul. Mikołajska 2 31-027 Kraków tel.: 012 422 08 14, fax: 012 431 19 60

Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń, nie zwraca materiałów nie zamówionych oraz zastrzega sobie prawo do skracania, redagowania tekstów i nadawania tytułów własnych. Przedruk materiałów lub ich części tylko za pisemną zgodą redakcji.

Punkty sprzedaży „Fragile”: – sieć salonów EMPiK, – wybrane księgarnie i galerie w Polsce.

Zamówienia można składać na adres redakcji: fragile@fragile.net.pl wydawca:

Śródmiejski Ośrodek Kultury w Krakowie ul. Mikołajska 2 31-027 Kraków dyrektor: Janusz M. Paluch

druk:

nakład:

Zakład Graficzny „Colonel” s.c.

Kraków 700 egz.