Kleurrijk!
Jaargang 1 – nr. 2 – driemaandelijks, september-oktober-november 2015 – Afgiftekantoor: 3000 Leuven X – P 918599
Pleegzorg provincie Antwerpen
Inhoud
Kleurrijk September 2015 > Inhoud <
Kleurrijk September 2015 > Edido <
Edito
3
Geknipt
4
Achtergrondartikel
Tussen vastklampen en terugtrekken
6
Flash De wereld van…
8
Edito
Interview
Eigenlijk zijn we nooit gestopt met opvoeden. Pleeggrootouders Mala en Daniël vangen hun kleinzoon Milan (12) op
10
Pluim
13
In het nieuws
14
Pleegpret
15
De zon begint stilaan aan kracht in te boeten en weldra staan de bomen te stralen in hun mooiste tinten. Een ‘Kleurrijk’ tafereel staat ons te wachten. Ook in dit tweede nummer van ons magazine proberen we de vele kleuren van pleegzorg te belichten. De positieve reacties op het eerste nummer hebben ons alvast veel deugd gedaan en motiveren ons om op de ingeslagen weg verder te blijven gaan. Ook Pleegzorg Provincie Antwerpen blijft goed op weg. Onze organisatie kent immers een gematigde maar constante groei. Iedere maand is er wel érgens een afdeling die een nieuwe medewerker verwelkomt. Een fijne gebeurtenis die tegelijk de nodige flexibiliteit van alle betrokkenen vraagt. Ook letterlijk want er moet telkens een plekje gecreëerd worden en dat leidt tot heel wat geschuif met bureaus, kasten en stoelen, het plaatsen van nieuwe wanden en deuren . Twee afdelingen van Pleegzorg Provincie Antwerpen moesten verhuizen en ook het komende jaar staan er verschillende verhuizen en uitbreidingen op de planning. We houden jullie zeker op de hoogte van de evoluties. Maar de bewegingen binnen Pleegzorg Provincie Antwerpen betekenen niets als je kijkt naar de bewegingen die zich in onze samenleving voordoen. Duizenden mensen verlaten hun land omwille van extreem gevaar, oorlog en een onmenselijke situatie. Onder deze mensen zitten ook heel wat Niet Begeleide Minderjarige Vreemdelingen. Minderjarigen die zonder ouders in ons land aankomen.
COLOFON Kleurrijk! is een uitgave van Pleegzorg Provincie Antwerpen en verschijnt 4 maal per jaar. Pleegzorg Provincie Antwerpen Schuttersvest 45 2800 Mechelen kleurrijk@pleegzorgprovincieantwerpen.be www.pleegzorgprovincieantwerpen.be Vormgeving: www.dsigngraphics.be Illustratie kleurplaat: Danny Juchtmans Foto’s: Stocksy (omslag), Shutterstock, Unsplash en Pleegzorg Provincie Antwerpen
De vluchtelingenstroom bracht ook een stroom aan solidariteit op gang. Vele honderden gezinnen stelden zich kandidaat om een kind, jongere, ja zelfs een heel gezin op te vangen in hun huis of in hun tweede verblijf. In samenwerking met partners uit het werkveld stellen de verschillende pleegzorgdiensten alles in het werk om deze kandidaat-gezinnen versneld te screenen zodat zoveel mogelijke kinderen, jongeren en gezinnen een plek krijgen waar ze tot rust kunnen komen terwijl gezocht wordt naar een duurzame oplossing. Nazomerse groeten, Danielle Decorte Directeur Pleegzorg Provincie Antwerpen
Redactie: Niels Heselmans, Tatiana De Munck en Bernadette Verdonck Verantwoordelijk uitgever: Danielle Decorte - Schuttersvest 45 - 2800 Mechelen
2
3
Kleurrijk September 2015 > Geknipt <
Kleurrijk September 2015 > Geknipt <
geknipt
gt 93.21€ ter bedraa en: r een kleu oljaar Antwoord elage voo orig scho v to je e ig sneller. Als terie van onderwijs De volled 1 Waar. uitbetaling e d t minis rt n p as u er door he aar dat gebeurt da Dan g e b e elage, kan 2. Waar. en m op een to aakt word recht had r aan g e m en dossie ljaar. is iets ook zelf e het schoo euro. Dat e helft van t: 329.56 de tweed e bedraag ige toelag rwijs De volled orger die ltijds onde 3. Waar. de pleegz n voor vo taald aan minder da lleen uitbe e wordt a men De toelag gezinsinko ns est staat. 4. Waar. en met je d u inste o h egzorgatt m l kening ge op het ple ari 2016 a u n ja 1 al wordt re 2014 egkind op le In dat gev af 31 dec n ing. Is je p 5. Waar. ggezin (va an h e b amenstell in het plee 5-2016) d en gezinss micilieerd oljaar 201 da g ge do voor scho 1 jaar + 1 aanvragen lage. r voor de lledige toe of vroege t op de vo tisch rech je automa
Crisistelefoon gelanceerd!
Pleegzorg provincie Antwerpen lanceerde op 7 september een crisisnummer buiten de kantooruren. Pleeggezinnen die te maken hebben met een plotse crisis kunnen op die manier advies inwinnen over wat ze kunnen doen. De crisislijn is bereikbaar van maandag tem vrijdag van 17u-22u. In het weekend en op feestdagen kan je telefonisch terecht op het nummer van 10u-22u. Tijdens de kantooruren kan je gewoon terecht op je afdeling.
Krijg jij dit nieuwe schooljaar 5 op 5 voor je kennis over de school- en studietoelage (studiebeurs) voor pleegouders?
De crisislijn is uitsluitend bedoeld om onvoorziene, ernstige gebeurtenissen te melden. Elke oproep wordt genoteerd en tijdens de werkuren zo snel mogelijk doorgegeven aan de vaste begeleider, die de situatie nadien verder kan opvolgen. Heb je nog vragen over het crisisnummer? Voor extra uitleg kan je steeds terecht bij je pleegzorgbegeleider!
1. Een schooltoelage voor je (pleeg)kind kan je reeds aanvragen vanaf het schooljaar dat het kind naar de kleuterschool gaat. 2. Het is het beste om elk schooljaar een nieuwe aanvraag voor een school- of studietoelage te doen, zelfs al heb je vorig schooljaar al een toelage gekregen. 3. Je kan ook een schooltoelage krijgen voor leerlingen in het deeltijds onderwijs of met een leerovereenkomst. 4. De school- of studietoelage wordt uitbetaald op naam van de pleegzorger (pleegouder) die op het pleegzorgattest staat. 5. Je kan ook een school- of studietoelage aanvragen als je pleegkind nog maar enkele weken of maanden op je adres is ingeschreven.
crisisnummer 0491/39 97 30
4
Waar of niet?
Eerste weekend voor pleeggasten in Mechelen 15 pleeggasten tussen 20 en 73 jaar hebben samen met enkele begeleiders een weekend lang de stad van de Manenblussers (Mechelen) ontdekt. Van naast de Dijle tot bovenop de SintRombout toren, die hen maar bleef volgen, volgens één van de gasten! Dankzij de weergoden konden ze ook meermaals van de Mechelse specialiteiten genieten op een terrasje, waar ze tussen pot en pint vertelden hoe het is om in een gastgezin te wonen en hoe hun beperking hun leven af en toe bepaalt. De gasten gingen ook een kijkje nemen op de hoofdzetel van Pleegzorg Provincie Antwerpen. Daar stonden ze samen met iemand van vzw Konekt stil bij wat participatie kan betekenen. Het was een boeiende eerste stap om ook hen een stem te geven in het grote geheel van PPA. Het was een plezant weekend en de ideeën voor een volgende weekend of activiteit waren alvast groot. New York en Parijs passeerden de revue….
Ook ouders participeren bij Pleegzorg Provincie Antwerpen Binnen Pleegzorg Provincie Antwerpen horen we graag de ervaringen en aandachtspunten van pleegouders, pleegkinderen, pleeggasten en ouders. Dat doen we door het organiseren van verschillende ontmoetingsgroepen. Ook de oudergroep is al enkele keren samengekomen. De bedoeling van deze oudergroep is dat ouders elkaar kunnen ontmoeten, hun ervaringen over pleegzorg met mekaar kunnen delen en aan de pleegzorgdienst suggesties kunnen doen om onze werking te verbeteren. Nieuwe ouders die in de oudergroep stappen zijn vooral verrast door de warme steun, de solidariteit en de openheid waarmee met elkaar gepraat wordt. Vanuit Pleegzorg Provincie Antwerpen zijn we blij met het engagement en de inbreng die we ervaren vanuit de verschillende ontmoetingsgroepen. De oudergroep wordt begeleid door Ilse De Groof van Popant (steungroep voor ouders uit de provincie Antwerpen van wie de kinderen in de jeugdhulp opgevangen worden) en Anja Janssens, participatiemedewerker van pleegzorg Provincie Antwerpen.
Interprovinciale pleegzorg uitwisselingsdag Zaterdag 3 oktober gaat in De Nekker in Mechelen een interprovinciale pleegzorguitwisselingsdag door, georganiseerd door Partners in Pleegzorg. Zo’n 100 pleegouders krijgen de kans om, samen met enkele deskundigen, ervaringen uit te wisselen rond 3 belangrijke thema’s binnen pleegzorg: juridische aspecten, communicatie en opvoeding. Ook 150 kinderen worden enthousiast verwelkomd. Terwijl de pleegouders ernstige gesprekken voeren, kunnen zij terecht bij de kinderopvang voor leuke animatie. In de namiddag mag iedereen, groot en klein, vrij gebruik maken van de faciliteiten op het domein. Schreef je je nog niet in maar heb je toch wel zin in een boeiende én leuke dag? Kijk dan snel op de website van Partners in Pleegzorg (www.pleegzorgvlaanderen/ partners-in-pleegzorg) om te zien of er nog plaats is.
5
Kleurrijk September 2015 > Achtergrondartikel <
Kleurrijk September 2015 > Achtergrondartikel <
de loop van zijn ontwikkeling de verschillende gehechtheidsrelaties die het ervaarde. Het is dan ook van groot belang dat een kind zo veel mogelijk veilige gehechtheidsfiguren ontmoet want iedere veilige relatie beschermt een kind tot op zekere hoogte tegen de nadelige gevolgen van een onveilige relatie.
Iedere baby heeft de spontane reflex om zich te hechten aan de persoon die hem verzorgt, verschoont, troost en voedt. In onze maatschappij vervult de moeder vaak die rol en daardoor denken we al snel dat de moeder-kind band een unieke, onvervangbare band is. Dat hoeft niet persé zo te zijn. Een kind kan zich evengoed hechten aan andere mensen zoals hun vader, grootouders, pleegouders of opvoeders, op voorwaarde dat deze op een regelmatige en betrouwbare manier zorg bieden. Kortom, een kind kan verschillende gehechtheidsrelaties aangaan. Kan het kind zich niet op een veilige manier hechten omdat er geen veilige zorgfiguren aanwezig zijn, dan kunnen de effecten een leven lang voelbaar blijven.
Hoe werk je aan een veilige gehechtheid?
Tussen vastklampen en terugtrekken
Veilige en onveilige gehechtheid De term gehechtheid werd in de jaren 40 geïntroduceerd door de Britse kinderpsychiater John Bowlby. Hij stelde vast dat het contact van een baby met een zorgfiguur van levensbelang was voor een gezonde ontwikkeling. Deze zorgfiguur moet regelmatig aanwezig zijn en afgestemd zorg bieden. In het begin is vooral de fysieke aanwezigheid van groot belang. Als het kind ouder wordt, verschuift de nood van een fysieke aanwezigheid naar een psychologische beschikbaarheid. Het kind kan zich voorstellen dat de verzorgingsfiguur er voor hem is, ook al ziet hij deze even niet. Het gaat zelfstandig op ontdekking om dan weer snel even veiligheid te zoeken bij zijn zorgfiguur. Het ervaart dat het bij verdriet of spanning op zijn verzorger kan terugvallen. Verloopt dit gehechtheidsproces goed, dan leert een kind dat het kan rekenen op de ander en dat de ander te vertrouwen is. Bij uitbreiding ontwikkelt het kind het gevoel dat ook andere mensen te vertrouwen zijn. Op latere leeftijd zijn
6
veilig gehechte kinderen doorgaans zelfstandiger, sociaal vaardiger, nieuwsgieriger, empathischer, enz. dan kinderen die onveilig gehecht zijn. Een onveilige gehechtheid ontstaat wanneer er veel wisselende zorgfiguren waren of wanneer de belangrijkste zorgfiguur (of zorgfiguren) niet veilig of betrouwbaar was (waren). Dit kan het geval zijn wanneer één van de ouders met een verslaving kampt, wanneer de relatie van de zorgfiguren onstabiel is en gepaard gaat met veel ruzie of wanneer een kind te snel te lang alleen thuis wordt gelaten, enz… Een kind doet daardoor de ervaring op dat mensen niet volledig te vertrouwen zijn. Onveilige gehechtheid uit zich grofweg op 2 manieren, die men gehechtheidsstrategieën noemt: sommige kinderen gaan zich net heel erg vastklampen aan iedereen die aandacht voor hen heeft, andere kinderen gaan zich eerder terugtrekken en op zichzelf terugvallen. Op lange termijn kan een onveilige gehechtheid zich uiten in bijvoorbeeld ontwikkelingsproble-
men, beperktere sociale en emotionele vaardigheden en een laag zelfbeeld. Gehechtheid in kansarme gezinnen Heel wat pleegkinderen hebben niet zo’n beste gehechtheidsrelaties kunnen opbouwen met hun vroegste zorgfiguren. Dat heeft vaak -maar zeker niet altijd- te maken met het feit zij in kansarme gezinnen geboren werden. Een onderzoek uit 2007 van Greet Geenen toont aan dat kinderen uit kansarme gezinnen veelal op een onveilige manier aan hun moeder gehecht zijn, wat ontwikkelingsrisico’s inhoudt voor verschillende domeinen. Wanneer de moeders verder bevraagd worden, blijkt dat ook zij dikwijls geen veilige gehechtheidsrelatie konden opbouwen en hun moeilijke verleden onvoldoende verwerkt hebben. Daardoor is het voor deze moeders erg moeilijk om samen met hun kind een veilige gehechtheidsrelatie op te bouwen. Moeders die kunnen denken over hun kind als een autonoom persoontje met eigen gevoelens,
Op zoek naar een veilige hechting gedachten en noden zijn vaak beter in staat om een meer veilige gehechtheidsrelatie op te bouwen met hun kind. We spreken dan van het mentaliserend vermogen van de moeder. De onveilige gehechtheidstrategieën van pleegkinderen duren vaak lang voort, zelfs als de omgevingsomstandigheden verbeteren. Zelfs pleegouders die zich beschikbaar, betrouwbaar en responsief opstellen, kunnen lange tijd afgewezen
Het is van groot belang dat een kind zo veel mogelijk veilige gehechtheidsfiguren ontmoet. worden. Daarom is het belangrijk dat je als pleegouder dit gedrag leert begrijpen en kaderen. Want zelfs voor pleegouders die over goede mentalisatievaardigheden beschikken, is het soms moeilijk het afwijzend gedrag te begrijpen. Heb je als pleegouder invloed op de gehechtheidsstrategie van je pleegkind? Gehechtheid in pleegzorg is een lastig gegeven. Je pleegkind moet de breuk met zijn ouder verwerken en tegelijk een band opbouwen met
nieuwe, vaak onbekende, pleegouders. Maar ook voor de pleegouders is het niet altijd gemakkelijk om een band aan te gaan met een kind waarmee ze geen gezamenlijk verleden hebben. Bovendien dragen de meeste pleegkinderen een beladen voorgeschiedenis met zich mee en is de kans groot dat ze te kampen hebben met emotionele en gedragsproblemen. Kortom, het vraagt van iedereen tijd en geduld om tot een hechtere relatie te komen. Ook de leeftijd van je pleegkind speelt een belangrijke rol. Hoe jonger, hoe meer kans dat je pleegkind tot een veilige gehechtheidsrelatie kan komen. De eerste twee levensjaren zijn de meest cruciale in de ontwikkeling van de gehechtheid maar ook nadien kunnen kinderen, jongeren en volwassenen groeien in hun gehechtheidsrelaties. Zelfs bij oudere pleegkinderen kun je wel degelijk een verschil maken. Een kind integreert immers in
Betrouwbaarheid, sensitiviteit, continuïteit en stabiliteit zijn belangrijke factoren in het opbouwen van een veilige gehechtheidsrelatie. Zorg er dus voor dat je beschikbaar bent voor je pleegkind. Op die manier geef je je pleegkind het basisvertrouwen dat het tot dan toe miste. Daarnaast is het ook belangrijk dat je voldoende kunt mentaliseren. Dat betekent dat je je pleegkind –hoe klein ook- kunt zien als een persoontje met eigen noden en verlangens en dat je die op een sensitieve, afgestemde manier beantwoordt. Omdat continuïteit, betrouwbaarheid en stabiliteit essentieel zijn om het basisvertrouwen van je pleegkind bij te sturen, is het belangrijk dat een vroegtijdige beëindiging van een pleegzorgsituatie zoveel mogelijk vermeden wordt. Een grondige en zorgzame matching tussen pleegkind en pleeggezin is dan ook meer dan noodzakelijk. Zo vergroten we de kans dat een pleegkind de veiligheid en geborgenheid die het in de beginperiode heeft gemist, alsnog kan ervaren. Vanuit deze ervaring kan het kind zich dan verder ontwikkelen. Om pleegouders te ondersteunen wanneer hun pleegkind te kampen heeft met emotionele of gedragsproblemen kan er een beroep gedaan worden op de psychotherapeutische ondersteuning vanuit het Psychopedagogisch Team van Pleegzorg Provincie Antwerpen.
Wil je meer lezen over gehechtheid? Dan zijn deze boeken van Uitgeverij Lannoo alvast een goed begin! Helpende Handen Gehechtheid bij kwetsbare ouders en kinderen Greet Geenen en Jozef Corveleyn Hechtingsproblemen in gezinnen Jean Marie Govaerts
7
Kleurrijk September 2015 > Flash <
De wereld van...
Kleurrijk September 2015 > Flash <
1
2
6
7
8
3
Wanneer een pleegkind of een pleeggast een tijdje in een pleeggezin gaat wonen, verandert er heel wat. Een ander huis, een andere kamer, misschien een extra zus of een hond erbij... In deze rubriek geven ze ons een blik in hun wereld met fotoâ&#x20AC;&#x2122;s die ze zelf gemaakt hebben.
4
10
Wat een ongelooflijk gevoel!
Wil je ook met je fotoâ&#x20AC;&#x2122;s in Kleurrijk!? Stuur dan zo snel mogelijk een mailtje naar kleurrijk@ pleegzorgprovincieantwerpen.be en wie weet sta jij wel in de volgende editie!
11
Kijk deze keer mee in de wereld van Juan. Hij nam in juli deel aan de World Special Olympics in Los Angeles!
9
12
1. Klaar voor vertrek! Voor het eerst richting Amerika! 2. Om een paar duizend kilometer verderop te landen in Los Angeles... 3. En ontvangen te worden in het Olympisch dorp! 4. Mijn pleegma en -pa kwamen me aanmoedigen! 5. En mijn broer Stef ook! Hij ging zelfs even naar Hollywood. 6. De openingsceremonie vond plaats in een gigantisch stadion! 7. En dan ging bij mijn pleegpa even het licht uit, te weinig gedronken. 8. Maar hij was snel al weer op post om me te zien sprinten op de 100m! 9. Ik werd achtste van de wereld! 10. En in de estafette ging het nog beter... 11. We haalden als tweede een zilveren medaille!!! 12. Tijd voor een feestje dus!
5
8
9
Kleurrijk September 2015 > Interview <
Kleurrijk September 2015 > Interview <
Eigenlijk zijn we nooit gestopt met opvoeden Pleegzorg is voor veel pleegouders een heel bewuste keuze maar als je eigen kind in de problemen komt en daardoor niet of onvoldoende voor je kleinkind kan zorgen, dan kies je niet, dan doé je gewoon. Ook voor Mala en Daniël was pleegzorg geen echte keuze maar een engagement waar ze geleidelijk aan ingerold zijn. Het begon met opvang tijdens de weekends en evolueerde naar voltijdse pleegzorg van hun nu 12-jarige kleinzoon Milan.*
Eén op twee pleegkinderen vindt een plekje in een gezin dat het al kent, wanneer het thuis wat moeilijker loopt. Bij broer of zus, een nonkel of tante, een juf van school. Maar ook bij opa en oma kunnen heel wat pleegkinderen terecht. Die grote groep pleegouders binnen Pleegzorg provincie Antwerpen noemen we pleeggrootouders. Ze hebben allemaal hun eigen verhaal maar toch hebben ze ook veel gemeen: het feit dat ze op hun leeftijd nog jonge kinderen moeten opvoeden, de bezorgdheid dat ze niet genoeg
10
‘mee’ zijn met de jeugd van tegenwoordig, hun ‘oude dag’ die een heel andere invulling krijgt, de spanningen die de opvang soms teweegbrengt in de relatie met hun zoon of dochter… Het zijn thema’s die ook Mala en Daniël maar al te goed kennen. Wanneer ik bij hen binnenkom, stelt Milan zich meteen voor en vertelt fier dat hij niet alleen de kleinzoon is van oma en opa maar ook hun pleegzoon. En dat hij deze ochtend al is gaan fietsen en dat hij straks weer gaat fietsen want dat doet hij graag. Na een lekker stuk cake
Pleeggrootouders Mala en Daniël vangen hun kleinzoon Milan (12) op
heeft aangepast onderwijs gevolgd op school De Merode in Berchem, is uiteindelijk lasser geworden en werkt nu al 18 jaar voor dezelfde werkgever.” Mala: “De problemen zijn eigenlijk begonnen toen hij 18 was. Hij is toen pas beginnen puberen maar wist maar al te goed dat hij meerderjarig was en dat wij dus niets meer over hem te zeggen hadden. Hij begon uit te gaan in een dancing hier op de steenweg en is met wat je noemt ‘verkeerde vrienden’ in contact gekomen.” Daniël: “Ik spreek altijd over mensen met ‘levenservaring in het marginale en het illegale’. Er werden al eens joints gerookt en er werd extacy geslikt. Stilaan begon Sven dat heel gewoon te vinden. Hij wist dat wij dat zouden afkeuren dus hij zei niks tegen ons en dat
“Dankzij Milan heb ik de Bumba’s en Ploppen van deze tijd leren kennen zodat ik met onze kleindochter helemaal mee ben!”
en nog meer verhalen stuurt Mala Milan met Amelie -Milans nichtjenaar de woonkamer om te gaan spelen en vertellen zij hun verhaal. Daniël: “Eigenlijk begint ons verhaal al bij de geboorte van onze zoon Sven. Die was zo moeilijk dat de gynaecoloog mij kwam vragen wie van de twee ze moesten redden, mijn vrouw of mijn kind. Gelukkig hebben ze het allebei gehaald maar Sven heeft aan zijn geboorte wel een psychische beperking overgehouden. Dat is voor ons nooit zo’n probleem geweest. Hij
gaf veel spanningen thuis. Ik zeg altijd: als ouder heb je 1/3de van de opvoeding in handen, de school heeft ook 1/3de in handen en die laatste 1/3de, dat zijn de vrienden en het sociale leven en daar heb je niet echt controle over. Mala: Sven is zowel thuis als op school nogal beschermd en conservatief opgevoed met waarden en normen en correct zijn en eerlijk zijn en goed uw best doen op school. Dat viel na zijn opleiding allemaal weg. Bij het uitgaan leerde hij een meisje kennen met een zwaar verleden en op een jaar zijn ze getrouwd en kregen ze een kindje, Milan.” Was het al van bij de geboorte duidelijk dat Sven en zijn vrouw niet voor een kindje zouden kunnen zorgen?
Mala: “Dat werd wel snel duidelijk, ja. Zoë haar ouders zeiden al tijdens de zwangerschap dat zij nooit voor een kindje zou kunnen zorgen. We hebben hen dan van bij het begin bijgestaan maar ze namen alles heel letterlijk. Als ik zei dat een kindje voldoende moest rusten, dan legde Zoë Milan hele dagen in bed en nam ze hem er enkel uit om eten te geven. Daardoor heeft Milan lang een eigen taal gehad omdat hij zo vaak alleen in zijn bedje zat. Stilaan is hij dan de weekends bij ons gekomen maar eens hij naar school ging, is dat omgekeerd. Toen bleef hij tijdens de week bij ons en ging hij tijdens de weekends naar mama en papa. Als ze dat wilden. We lieten dat heel erg open.” Daniël: “Maar ook dat bleek nog te veel voor hen. Toen Milan een jaar of zes was, zat hij een keer stilletjes in een hoekje. Ik ging bij hem zitten en vroeg hem wat er scheelde. “Niks”, zei hij maar toen ik wat aandrong, kwam het er allemaal uit. Hij wilde niet meer naar mama en papa gaan.” Wisten jullie hoe groot de problemen waren thuis? Daniël: “We wisten wel dat het niet ideaal was. Het huis was vuil, er werd geen aandacht geschonken aan hygiëne of gezonde voeding… Maar als we vragen stelden, werden Sven en Zoë kwaad. Het is pas door de verhalen van Milan dat we beseften dat dit zo niet langer kon en dat Milan beschermd moest worden. Ook VAGGA, een dienst Geestelijke Gezondheidszorg in Antwerpen waar we naartoe gingen met Milan, heeft er mee voor gepleit om de opvang van Milan een wettelijk kader te geven. Bovendien zijn Sven en Zoë in die periode ook uit elkaar gegaan en heeft Sven gevraagd of Milan bij ons mocht komen wonen.” Vrijwillige opvang is één ding maar officieel pleeggezin worden, is toch nog een stap verder. Hoe reageerden Sven en Zoë? Mala: “In het begin liep dat best vlot maar toen alles meer concreet werd, zijn de spanningen opgelopen. Ze vonden dat wij hun kind wilden afpakken en uiteindelijk is de zaak op vraag
van de mama voor de rechtbank gekomen. Daar hebben ze het ons ook niet makkelijk gemaakt want ze gaan er nogal snel van uit dat je als grootouders partij trekt voor je eigen kind. Uiteindelijk zagen ze in dat Zoë en Sven geen veilige opvoeding konden geven en hebben ze Milan aan ons toegewezen. Zo’n proces is heel emotioneel en slopend dus er zijn heel wat ups en downs geweest met de nodig verwijten. Dat zal voor veel pleeggrootouders wel herkenbaar zijn.” Hoe verloopt het contact nu? Mala: “Nu is het allemaal wat rustiger. Ze zien ook wel dat Milan het goed heeft hier. Zoë zei altijd ‘ik wil dat Milan een opvoeding krijgt zoals Sven gehad heeft’. En die krijgt hij nu ook. We vinden het wel belangrijk om heel open te zijn naar onze ex-schoondochter toe en geen partij te trekken. Dat is gewoon veel aangenamer als we elkaar zien bij de bezoekregeling. We maken hen ook geen verwijten over de fouten die ze gemaakt hebben. Dat was soms heel moeilijk maar het maakte de spanningen alleen maar groter en loste niks op. We stellen ons ook soepel op qua bezoek en er kan onderhandeld worden over afspraken maar eens er afspraken zijn, willen we ook dat ze die nakomt. Daar zijn we dan weer streng in.” Daniël: “Als Milan het moeilijk heeft met bepaalde dingen bij mama of papa, dan moedigen we hem aan om dat rechtstreeks tegen hen te zeggen en niet tegen ons. En als zij niet naar hem luisteren kan hij nog bij Sarah, onze pleegzorgbegeleidster, terecht. Want als hij het tegen ons vertelt en wij vertellen dat dan aan Sarah of de mama of papa, dan is de kans toch reëel dat ze denken dat we partijdig zijn.” Kunnen jullie genieten van de vrije tijd als Milan bij één van zijn ouders is of zitten jullie toch meer met jullie gedachten bij hem? Mala: “Als hij naar de papa gaat, zijn we gerust. Hij heeft intussen een nieuwe relatie met een vrouw die 2 kinderen heeft van ongeveer dezelfde leeftijd als Milan. Dat vindt
11
Kleurrijk September 2015 > Interview <
hij heel plezant en zij gaat ook op een heel fijne manier met haar stiefzoon om. Die weekends zijn voor ons heilig, dan doen we iets leuk of ploffen we gewoon eens in de zetel met een glas wijn. Als hij naar zijn mama gaat, zijn we iets minder gerust. Ze doet echt heel erg haar best maar het is voor haar moeilijk om activiteiten te bedenken voor een kind van 12 jaar. En dan is het afwachten hoe hij terugkomt. Als hij een slechte dag heeft gehad bij mama is hij soms echt onuitstaanbaar en ongelukkig en moeten wij dat wel uitzweten.” Problematische situaties zoals die met Milan en Sven en Zoë beïnvloeden heel de familie. Hoe is het voor Charlotte, jullie dochter, dat jullie pleeggrootouders zijn? Daniël: “Vroeger waren Charlotte en Sven 4 handen op één buik. Ze waren onafscheidelijk. Maar de hele situatie heeft heel veel stuk gemaakt. We vieren bijvoorbeeld kerstmis of verjaardagen niet samen. Dat is jammer. Sven is de wereld van de macho’s ingerold, Charlotte de wereld van de jeugdbeweging en de diploma’s.” Mala: “Ze vindt het ook erg dat wij niet onbekommerd van onze vrijheid kunnen genieten. We hebben onze twee kinderen grootgebracht en eigenlijk zijn we nu op een punt gekomen dat we opnieuw meer vrijheid zouden kunnen hebben. Maar die is er niet gekomen. Eigenlijk zijn we nooit gestopt met opvoeden want Charlotte woonde nog thuis toen
Kleurrijk September 2015 > Pluim <
Milan meer en meer bij ons bleef. En misschien is dat nog makkelijker dan grootouders die al jaren kinderloos zijn en dan opnieuw een kind voltijds in huis moeten opvangen. Dat lijkt met echt niet evident.” Daniël: “Het voordeel is dat we dankzij Milan de Bumba’s en Ploppen van deze tijd hebben leren kennen zodat ik met onze kleindochter helemaal mee ben!” Wat vinden jullie het lastigste aan de hele situatie? Waar worstelen jullie het hardste mee? Mala: “Ik kan me soms schuldig voelen tegenover Amelie, het dochtertje van Charlotte. We hebben altijd Milan zijn kleren gekocht, klaargestaan voor opvang… En dat kan ik niet op een zelfde manier voor Amelie doen. Daar zijn we echt grootouder en daardoor vraag ik me soms af of ik haar niet tekort doe. Natuurlijk is dat alleen maar omdat Amelie een goeie thuis heeft en ze onze zorg niet nodig heeft maar toch, ik heb er lang mee geworsteld.” Daniël: “Voor mij speelt dat zoeken naar evenwicht niet zo want hoe minder ze op ons moeten terugvallen, hoe beter ze bezig zijn. Dat is dan mijn beloning. Maar het klopt dat we niet echt grootouders kunnen zijn voor Milan. We moeten Milan opvoeden en dat is een andere rol dan als grootouder. Grootouders mogen al eens wat meer verwennen of deugnieterij uithalen maar naar Milan toe hebben we andere verantwoordelijkheden. Dat
“Eigenlijk zijn we nooit meer gerust geweest sinds de geboorte van Milan. Je staat ermee op, je gaat ermee slapen en als je het geluk hebt van te slapen, dan droom je erover.”
is een slappe koord waar je op moet balanceren.” Hebben jullie ooit met de gedachte gespeeld om ermee te stoppen? Daniël: “Dat gaat niet hé. Maar het is bij momenten moeilijk geweest, ja. Er zijn periodes geweest dat we het gevoel hadden dat we niet leefden maar geleefd werden. Eigenlijk zijn we nooit meer gerust geweest sinds de geboorte van Milan. Je staat ermee op, je gaat ermee slapen en als je het geluk hebt van te slapen, dan droom je erover. Heel ons leven stond en staat nog in het teken van Milan, Sven en Zoë. De problemen, de opvang, de regelingen… Je bent daar de hele tijd mee bezig hé. Maar het niet doen, is geen optie. Ik wil sterven met de gedachte dat ik alles gedaan heb dat binnen mijn mogelijkheden lag. Dat geeft mij rust. Soms denk ik: als ik dit allemaal niet zou doen of ik stop ermee, ga ik dan gelukkiger zijn? Bijlange niet, dan krijg ik een schuldgevoel en verwijt ik mezelf dat ik niet alles gedaan heb wat ik kon voor mijn kleinzoon.” Hoe zit het met de generatiekloof?’ Mala: “Milan lost dat heel simpel op! Als ik iets zeg vanuit mijn visie, zegt hij ‘omaatje, de tijden zijn veranderd. Dat is nu niet meer zoals toen jij jong was.’ Dat vind ik heel leuk. Bovendien heb ik het geluk om op mijn werk de oudste te zijn. Ik steek dus enorm veel op van mijn jonge collega’s. En dan weet ik ‘ok, we zijn normaal bezig én Milan is ook een normale 12-jarige!’ Ik denk dat je je moet informeren en openstaan voor hoe het er nu aan toe gaat en aanvaarden dat het anders is dan in onze tijd.” Daniël: “En als we er niet aan uit kunnen, dan vragen we hulp. Je mag echt niet te fier zijn om hulp te vragen. Maar hulp zoeken is in onze maatschappij nog vaak taboe en dat is jammer. Daarom dat die pleeggrootoudercafé’s en de bijeenkomsten van de VVP (Vlaamse Vereniging voor Pleegouders) zo waardevol zijn. Het zijn een soort zelfhulpgroepen waar je van elkaar kunt leren en elkaar tips kunt geven.”
* omwille van de privacy zijn de namen veranderd.
12
Wie verdient volgens jou een pluim?
Ieder nummer reikt Kleurrijk! de Pleegzorg Pluim uit. Een trofee voor iemand die iets geweldig doet binnen pleegzorg. Dit keer gaat de Pleegzorg Pluim naar Ingrid Verheyleweghen. Ingrid liep 6 maanden stage bij Pleegzorg Provincie Antwerpen in het kader van haar opleiding Ervaringsdeskundige in de armoede en de sociale uitsluiting (EDAS).
Stagebegeleider Wim Boiy: “Ingrid verdient zonder twijfel een Pleegzorg Pluim! Toen ze hier aankwam, wisten we niet zo goed wat we moesten verwachten maar het werd al snel duidelijk dat ze veel te bieden had. Ze heeft de begeleiders meer inzicht gegeven in de wereld van kansarme mensen waardoor we nu toch anders met de ouders omgaan en werken. Dat is goed voor iedereen. In het begin was Ingrid nogal een stille maar haar zelfvertrouwen groeide week na week. Ze durfde meer en meer haar ervaringsdeskundigheid inbrengen en dat is haar grote
kracht. Ze heeft zich vooral vastgebeten in de rechten van de mama’s en papa’s en ze was een luisterend oor voor de ouders tijdens de bezoeken in de neutrale bezoekruimte. Het is goed dat ouders eens hun hart kunnen luchten tegen iemand die geen hulpverlener is. Ja, Ingrid was zonder meer een meerwaarde voor onze dienst.” Ingrid: “Ik wilde graag stage lopen bij pleegzorg omdat mijn kinderen in een pleeggezin opgegroeid zijn. Dat was niet makkelijk. Je wilt dat je kinderen kansen krijgen, dat ze kunnen studeren en stabiliteit en veiligheid kennen maar je betaalt er wel een hoge prijs voor. Ik ben als moeder altijd in de schaduw blijven staan omdat ik minder aanwezig was. Voelen dat je op de tweede plaats komt als moeder, is niet makkelijk. Maar mijn ervaring maakt wel dat ik ouders nu heel goed begrijp, een positieve invloed op hen kan hebben en hen kan helpen. Dat heb ik tijdens mijn stage goed kunnen voelen en dat heeft mij doen groeien. Ik vind het spijtig dat de 6 maanden erop zitten maar ik zit nu mee in de ouderparticipatieraad zodat ik bij pleegzorg betrokken blijf. ”
Oproep: wie verdient volgens jou een pluim? Ken je dat? Van die mensen die zo fantastisch zijn, dat ze zonder meer een pluim verdienen? Je pleegouders bijvoorbeeld omdat ze zoveel voor je doen. Je pleegkind omdat het zo goed z’n draai vond in je gezin. De mama van je pleegkind omdat ze echt op goeie weg is. Je zus omdat zij al 4 jaar je kind opvangt. Je moeder omdat ze een lieve oma voor je pleegkind is… Kortom, iemand waarvan jij denkt: “Wat die doet, dat is gewéldig!” Jij kunt die persoon in de bloemetjes zetten dankzij de Pleegzorg Pluim, een kleine trofee als teken van jouw waardering. Hoe? Stuur een mailtje of brief met jouw gegevens, de gegevens van de persoon die de pluim verdient en een korte motivatie naar Kleurrijk!, Schuttersvest 45, 2800 Mechelen of mail naar kleurrijk@pleegzorgprovincieantwerpen.be. En wie weet nemen we contact met je op voor de volgende uitreiking!
13
Kleurrijk September 2015 > Pleegpret <
In het
nieuws Communicatiepas voor personen met een handicap
Animatiefilmpje ‘Charlotte’: veilig internet voor kleuters
> Bron: Child Focus
> Bron: Child Focus
Personen met een handicap leven graag zo zelfstandig mogelijk. Ze willen hobby’s, hebben een dagbesteding, nemen het openbaar vervoer… En gelijk hebben ze! Maar als er iets onverwacht gebeurt, raken ze wel eens in paniek. Dan is het goed dat de mensen rondom hen makkelijk toegang hebben tot belangrijke informatie. En daar komt de communicatiepas op de proppen! Op het publieke luik van de communicatiepas staan belangrijke gegevens zoals de naam van de drager, de gegevens van het pleegof gastgezin, noodnummers, medische gegevens, eventuele communicatieproblemen... Op het privéluik komen 4 thema’s aan bod: zelfredzaamheid, sociale relaties, buitenshuis activiteiten en vrijetijdsactiviteiten. De gegevens kunnen te allen tijde gewijzigd of aangevuld worden door bijvoorbeeld de pleegouders of een andere vertrouwenspersoon maar enkel als men het rijksregisternummer en het e-mailadres met wachtwoord kent. De communicatiepas is niet enkel handig in noodgevallen. Ook op vakantiekamp of op een reisje moeten niet steeds opnieuw een massa papieren ingevuld worden. Alle nuttige gegevens zitten mooi gebundeld. Wil je meer weten over dit handige initiatief van Inclusie Vlaanderen? Surf dan snel naar www.communicatiepas.be.
Dit drie minuten durend filmpje moedigt op een speelse manier de allerkleinste internetgebruikers om alle aspecten van hun ontdekkingstocht te bespreken met hun ouders. Het is heel eenvoudig te begrijpen en je hoeft er niet voor te kunnen lezen. Geschikt voor kinderen van 3 tot 7 jaar en hun ouders. Typ bij je zoekmachine ‘zie je iets raars op het internet’ en je krijgt krijgt de link naar het filmpje.
Games zijn de nieuwe drugs > Bron: Het Nieuwsblad De Vereniging voor Alcohol- en andere Drugsproblemen lanceert een nieuwe campagne. Behalve voor alcohol, cannabis en tabak waarschuwt ze nu ook voor gevaarlijk veel gamen. ‘Vanuit de scholen krijgen we steeds meer klachten dat jongeren er versuft bij zitten en dat hun persoonlijke hygiëne achteruitgaat door urenlang te gamen’, zegt Mia Debock van de Vereniging voor Alcohol- en andere Drugsproblemen (VAD). ‘En ook ouders maken zich zorgen. Ze
zeggen hun kinderen dat het etenstijd is, maar die dagen niet op aan tafel. Of de kinderen zijn ‘s ochtends moe omdat ze tot diep in de nacht achter de computer zaten. Dat is niet normaal. Gamen is een belangrijk onderdeel van de vrijetijdsbesteding bij jongeren, maar het is ook een hobby die snel uit de hand kan lopen.’ Hoeveel uren per week een jongere precies mag gamen, of wanneer spelgedrag problematisch wordt, is volgens Debock moeilijk te zeggen. ‘Het is niet omdat je zoon twintig uur per week achter een computer zit, dat hij verslaafd is. Maar wanneer andere sociale activiteiten onder dat gedrag lijden, je kind slechtgezind is op vakantie omdat er geen spelconsole voorhanden is, en zich volledig isoleert, moet je je als ouder wel vragen beginnen te stellen.’ Vanaf september zullen ouders, scholen of lokale overheden bij verschillende preventiewerkers terechtkunnen voor een vorming rond gamen. Meer info en tips vindt u op de website www.vad.be
Teken jezelf • Materiaal • een printer, een lamineermachine, een zwarte en eventueel gekleurde uitwisbare bordstiften •
Een aquarium • Materiaal • een middelgrote platte doos, overschilderbare tape, een scherp hobbymes, potjes acrylverf, verfborstels, grote knopen van een oude jas bvb., een bol dunne transparante nylondraad, transparante sterke lijm, stevig wit tekenpapier, tekenpotlood en schaar. • Wil je graag een aquarium met vissen die je nooit moet voederen? Die knutsel je gewoon toch even zelf. Je kleeft de naden van je kartonnen doos toe met tape en snijdt aan de voorkant een groot vierkant uit. Naar wens geef je de buiten- en binnenkant kleur met wat acrylverf. In de zijkanten van de doos snij je langs beide zijden twee cirkels uit, de kijkgaten. In de bovenkant van de doos snij je lange smalle reepjes karton uit. Dan teken je op sterk papier verschillende soorten vissen, zelfs zeemeerminnen zijn welkom in deze aquarium! Een keer als je ze langs beide zijden gekleurd hebt, knip je ze voorzichtig uit en maak je een gaatje bovenaan de rug van elke vis. Je snijdt een aantal eindjes nylondraad uit van verschillende lengte, die je dan met een knoopje vastmaakt aan elke vis. De andere kant van de draad steek je telkens door het smalle uitgesneden reepje bovenaan de doos, waarna je een grote knop vastmaakt aan het uiteinde. Nu krijg je je eigen aquarium met vissen die je zelf kan doen zwemmen. Om op de kast te zetten of tegen de muur te hangen.
Racebaan • Materiaal • 1 lange gekleurde Noodle Foam zwemstaaf, te koop in speelgoedwinkels of grootwarenhuizen, houten tandenstokers, gekleurd tekenpapier, een stift, papierlijm, hobbymes, een snijtangetje en twee speelgoed sportautootjes. • Dit is een leuk spel voor binnen en buiten. Je neemt de holle zwemstaaf en snijdt ze voorzichtig in de lengte doormidden. Dan neem je de tandenstokers en prikt die op regelmatige afstand door de rand van beide buizen zodat ze aan elkaar en tegen elkaar vastzitten. Met een tangetje knip je de scherpe kanten van de tandenstoker kort (zie foto). Met de overblijvende tandenstokers maak je de decoratie van je racebaan. Met gekleurd tekenpapier, lijm en een tandenstoker maak je vlaggetjes die je vastprikt op de zijrand van je racebaan. De start en de finish maak je op dezelfde manier. Je zet je racebaan schuin tegen een kast of een tafel, hoe schuiner hoe sneller je autootje zal rijden. En nu, 1, 2, 3 en START!
Bootje vouwen • Materiaal • alle soorten stevig papier zijn geschikt, liefst A4 formaat • Volg de bijgevoegde plooi instructies. De papieren bootjes worden extra mooi als je oude landkaarten gebruikt bvb, je vindt ze overal in kringloopwinkels. Maak je een aantal bootjes na mekaar en bind je ze met een koordje onder elkaar vast, dan kan je een heel decoratieve slinger maken.
Heb je ooit al oma met een snor gezien? Of met een rond brilletje? Deze gepersonaliseerde tekenplaten zijn fantastisch om aan tafel mee te spelen, wanneer het eten te lang duurt om nog spannend te zijn. Ze zijn heel makkelijk te maken. Neem details (een hoofd van of een dier) uit digitale foto’s en vergroot ze met een computerprogramma. Print ze daarna uit met een kleurenprinter en snij de figuur uit. Gebruik een lamineermachine en maak er zoveel als je wenst. Met de droogstiften erbij en een doekje wordt dit gegarandeerd een succesnummer op familiefeesten.
Legomuur • Materiaal • naar keuze een aantal basisbouwplaten van lego, een houten plaat, sterke lijm, een aantal schroeven, pluggen en een boormachine • Is deze legomuur niet een droom voor elke echte legoliefhebber? Het is met de hulp van papa of mama echt niet moeilijk om zelf een stukje legomuur te maken thuis. Neem hiervoor een sterke maar niet te zware houten triplexplaat die je laat snijden op de maat van het aantal platen dat je aan de muur wilt bevestigen. Met sterke lijm kleef je de platen op het hout. Als alles goed vastgelijmd is bevestig je met de hulp van papa of mama, met een paar stevige schroeven, de houten plaat op de plaats waar je het liefst wilt spelen. Gedaan met opruimen en afbreken van mooie legoprojecten! Aan de muur hangen ze in niemands weg en ze zijn bovendien mooi om naar te kijken. .
14
(-: Pleegpret (-:
Kleurrijk September 2015 > In het nieuws <
15
V.U.: Danielle Decorte - Schuttersvest 45 - 2800 Mechelen
Kleurplaat Kleurrijk September 2015 > Pleegpret <
16