LANDSCAPE MAGAZINE | No21 – Hoa Sen

magazine for Vietnamese gardeners

Hoa Sen

Găng tay làm vườn và những tiêu chí lựa chọn

Canh tác và kỹ thuật che phủ

để giảm thất thoát nước

Nguyễn Quang Huy

Kính gửi Quý độc giả thân mến, Trong việc phân bố cây trồng trong vườn, cần xem xét để đảm bảo chúng phát triển hài hòa trong môi trường tự nhiên. Tuy nhiên, trồng xen kẽ các loài cây cạnh tranh trong vườn có thể gây ra những kết quả không mong đợi khi cạnh tranh kéo dài qua nhiều năm.

Trong bối cảnh giảm thất thoát nước, chúng ta có thể áp dụng kỹ thuật canh tác và kỹ thuật che phủ. Kỹ thuật canh tác bao gồm nới lỏng và mở rộng lớp đất để giảm di chuyển

nước từ lớp dưới lên trên, trong khi kỹ thuật che phủ sử dụng lớp phủ để giảm bốc hơi nước từ bề mặt đất.

Tiếp theo, chúng ta sẽ khám phá về hoa sen, từ các thông tin cơ bản đến cách trồng trong chậu, cách chăm sóc và ý nghĩa của hoa sen.

Ở phần tiếp theo, chúng tôi sẽ tiếp tục giới thiệu với Quý độc giả các loại bệnh phổ biến của cây cọ trong cảnh quan và cung cấp thông tin về lựa chọn găng tay làm vườn dựa trên các tiêu chí khác nhau.

Trân trọng!

- Place to grow - 06

Hệ sinh thái (tiếp)

- Soil health - 18

Canh tác và kỹ thuật che phủ

để giảm thất thoát nước

Hoa Sen

30

- Ask Dr.Bug - 46

Các bệnh gây hại cho cây cọ trong cảnh quan P.2

- Equipment focus - 64

Găng tay làm vườn và những tiêu chí lựa chọn

Hệ sinh thái (tiếp)

Cân nhắc về phân bố cây trồng trong vườn

Khi xem xét sự phân bố của các loài cây của chúng ta trong vườn (từ cây nhỏ đến cây lớn), người ta có thể nghĩ đến việc sắp xếp vị trí của chúng cho quá trình phát triển để trở lại môi trường sống tự nhiên theo xuất xứ của chúng. Khu vườn chứa các loài thực vật cạnh tranh trong môi trường sống tự nhiên của chúng. Việc trồng xen kẽ các loài khác nhau như vậy (tình trạng được tìm thấy ở hầu hết các khu vườn), có thể dẫn đến những kết quả

không mong đợi khi sự cạnh tranh này tiếp diễn năm này qua năm khác. Những trải nghiệm như vậy cũng là một phần của niềm vui của việc làm vườn.

Xen canh

Một thực tế ngày càng phổ biến trong một số lĩnh vực làm vườn (thường là trong các tình huống quy mô nhỏ) là việc cố ý thiết lập hai hoặc nhiều loài thực vật ở gần nhau, với mục đích thu được một số lợi ích văn hóa từ sự liên kết của chúng. Một tình huống như vậy thoạt nhìn có vẻ khuyến khích cạnh tranh hơn là cùng có lợi. Những người ủng hộ việc trồng xen canh trả lời rằng các loài động thực vật trong thế giới tự nhiên cho thấy nhiều bằng chứng về sự hợp tác lẫn nhau hơn là cạnh tranh.

Một số kết quả thí nghiệm đã hỗ trợ cho việc thực hành, nhưng hầu hết các bằng chứng vẫn chỉ là giai thoại. Tuy nhiên, cần phải nói rằng trong khi hầu hết các nhà sản xuất làm vườn thương mại ở Tây Âu trồng các khối của một loài duy nhất, thì ở nhiều nơi khác trên thế giới, hai hoặc ba loài khác nhau được trồng xen kẽ như một thông lệ.

Các cơ chế sinh học được trích dẫn để hỗ trợ cho việc trồng xen canh:

Cố định đạm. Các loại đậu như đậu chuyển đổi nitơ trong khí quyển thành các chất nitơ thực vật hữu ích nhờ vi khuẩn Rhizobium trong các nốt sần ở rễ của chúng. Đậu trồng xen kẽ với ngô được cho là cải thiện sự phát triển của ngô bằng cách tăng khả năng hấp thụ nitơ của nó.

Diệt trừ sâu bệnh. Một số loài thực vật được tuyên bố là ngăn chặn sâu bệnh. Hành tây, cây xô thơm và hương thảo giải phóng các hóa chất che giấu mùi của cây cà rốt, do đó ngăn chặn loài gây hại nghiêm trọng nhất (ruồi cà rốt) phá hoại cây cà rốt. Cúc vạn thọ châu Phi (Tagetes) ngăn chặn ruồi trắng nhà kính và tuyến trùng sinh ra từ đất bằng hóa chất thiophene. Cây ngải (Artemisia) tiết ra methyl jasmonate dưới dạng hơi làm giảm khả năng ăn của sâu bướm và kích thích cây chống lại các bệnh như rỉ sắt. Hẹ và tỏi làm giảm sự tấn công của rệp.

Môi trường sống có lợi. Một số loài thực vật là nơi ẩn náu hữu ích cho côn trùng có lợi như bọ rùa, bọ cánh cứng và ruồi. Bằng cách này, việc trồng xen kẽ có thể bảo tồn đủ mức độ của các loài săn mồi và ký sinh trùng này để chống lại sự xâm nhập của sâu bệnh một cách hiệu quả. Có thể đưa ra các ví dụ sau: Cà rốt thu hút bọ cánh cứng; cỏ thi (Achillea), bọ rùa; Goldenrod (Solidago), ong bắp cày ký sinh nhỏ; cây trứng luộc (Limnanthes), ruồi. Ngoài ra, một số loài thực vật có thể được coi là bẫy đối với các loài gây hại quan trọng. Rệp vừng bị thu hút bởi cây sen cạn, bọ chét trên củ cải, do đó khiến các loài gây hại tránh xa cây trồng như bắp cải.

Khía cạnh không gian. Dịch hại hoặc bệnh cụ thể đối với một loài thực vật sẽ lây lan chậm hơn nếu khoảng cách giữa các cây riêng lẻ tăng lên. Trồng xen canh đạt được mục tiêu này. Ví dụ, khoai tây trồng xen với cải bắp sẽ ít bị bệnh cháy lá khoai tây hơn. Tương tự như vậy, bắp cải sẽ ít bị rệp bắp tấn công hơn.

Các yếu tố môi trường Sự phát triển của thực vật &

Áp lực môi trường

Đã xử lý các quá trình xảy ra trong môi trường sống tự nhiên và trong nghề làm vườn, vẫn cần đề cập đến một số yếu tố chống lại môi trường sống đa dạng. Những căng thẳng chính đối với các hệ sinh thái ở Anh và các khu vực khác của Tây Âu là tính axit, dư thừa chất dinh dưỡng, mực nước ngầm cao và kim loại nặng.

Nghiên cứu cho thấy rằng trong 25 năm qua ở Hà Lan chẳng hạn, đã có sự sụt giảm 25% số loài sống trong rừng do độ axit trong không khí tăng lên. Cuộc khảo sát tương tự cho thấy các loài bị mất lần lượt là 50%, 6% và 5% trong các hồ do chất dinh dưỡng dư thừa, mực nước ngầm cao và độ axit không khí.

Thực vật là những sinh vật có khả năng phục hồi, nhưng những căng thẳng áp đặt lên các môi trường sống như môi trường sống gần các thị trấn lớn, những nơi có gió thổi không khí ô nhiễm, những nơi được tưới bởi các con sông tiếp nhận nước thải công nghiệp, phân bón và thuốc trừ sâu nông nghiệp có khả năng làm mất đi các loài bản địa. Sự gia tăng nhanh chóng nhiệt độ hàng năm do 'hiệu ứng nhà kính' có khả năng làm thay đổi quần xã thực vật hoang dã theo cách quan trọng như những áp lực môi trường đã đề cập ở trên.

Ảnh hưởng của

yếu tố gây ô nhiễm đối với ực vật

Tính axit. Tiếp tục tăng độ chua của đất làm giảm hoạt động quan trọng của nấm rễ, gây ra sự rửa trôi các chất dinh dưỡng như magiê và canxi, và để lại phốt phát ở dạng không hòa tan. Trong đất được hình thành trên đá vôi và đá phấn, tác động của mưa axit ít gây hại hơn nhiều.

Mức độ dinh dưỡng dư thừa trong nước và đất (đặc biệt là từ phân bón và thức ăn ủ chua của trang trại) khuyến khích sự gia tăng tảo và sự mất mát oxy hòa tan tương ứng. Quá trình này (được gọi là hiện tượng phú dưỡng) có ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự sống còn của thực vật và động vật. Người ta thấy rõ nhất khi cá ở sông và hồ bị giết theo cách này.

các

Kim loại nặng có thể được thải vào không khí hoặc vào sông dưới dạng sản phẩm phụ của các ngành công nghiệp hóa chất và đốt nhiên liệu hóa thạch. Cadmium, chì và thủy ngân là ba nguyên tố thường được thải ra. Mặc dù thực vật có khả năng chịu đựng các chất này tốt hơn so với động vật, nhưng có sự gia tăng chậm trong tế bào thực vật và quan trọng hơn là mức độ hóa chất tăng lên đáng kể khi thực vật bị ăn và hóa chất di chuyển lên chuỗi thức ăn.

Thuốc trừ sâu. Pháp luật gần đây đã dẫn đến nhận thức rõ hơn về tác động của thuốc trừ sâu đối với môi trường. Tuy nhiên, thuốc diệt cỏ và thuốc trừ sâu ngấm qua đất cát vào các nguồn nước tiếp tục là mối đe dọa nếu việc sử dụng các hóa chất xảy ra gần các nguồn nước. Thuốc diệt cỏ như MCPA có thể giết chết tảo, thực vật thủy sinh và cá.

Thuốc trừ sâu. Pháp luật gần đây đã dẫn đến nhận thức rõ hơn về tác động của thuốc trừ sâu đối với môi trường. Tuy nhiên, thuốc diệt cỏ và thuốc trừ sâu ngấm qua đất cát vào các nguồn nước tiếp tục là mối đe dọa nếu việc sử dụng các hóa chất xảy ra gần các nguồn nước. Thuốc diệt cỏ như MCPA có thể giết chết tảo, thực vật thủy sinh và cá.

Mực nước ngầm cao có thể gây ảnh hưởng rõ rệt đến môi trường sống nếu ảnh hưởng kéo dài. Các điều kiện kỵ khí được tạo ra thường dẫn đến cái chết của rễ ở tất cả trừ các loài thủy sinh có trong cộng đồng thực vật.

Giám sát các yếu tố gây ô nhiễm

Có sự giám sát liên tục của các cơ quan Chính phủ đối với các yếu tố nêu trên. Điều này đặc biệt đúng ở các Công viên Quốc gia, Khu bảo tồn Thiên nhiên Quốc gia (NNR) và Địa điểm quan tâm khoa học đặc biệt (SSSI). Các nhà khoa học và phòng thí nghiệm môi trường có nhiều kỹ thuật để đánh giá mức độ của các yếu tố này. Các thử nghiệm hóa học đối với các chất dinh dưỡng phổ biến và độ pH có thể được thực hiện tại hiện trường. Cần phân tích phức tạp hơn đối với kim loại nặng và thuốc trừ sâu. Một thử nghiệm phổ biến trong năm ngày đối với chất lượng nước được gọi là 'Nhu cầu oxy sinh học' (BOD) cho phép đánh giá mức độ ô nhiễm của mẫu nước một cách chắc chắn. Một mẫu không bị ô nhiễm sẽ đăng ký khoảng 3 mg oxy trên một đơn vị thể tích mỗi ngày trong khi một mẫu bị ô nhiễm bởi phân bón có thể là khoảng 50 mg oxy trên một đơn vị thể tích mỗi ngày.

BIẾN ĐỔI CỦA THỰC VẬT ĐỐI VỚI

CÁC ĐIỀU KIỆN KHẮC NGHIỆT

Một cuộc khảo sát về thực vật trên toàn thế giới cho thấy chúng có những thay đổi về cấu trúc và sinh lý ấn tượng như thế nào để tồn tại trong môi trường sống đòi hỏi khắt khe. Một vài ví dụ về các loài của Anh được mô tả ở đây.

Cây ưa khô là một loại cây thích nghi với môi trường sống khô cằn.

Cây ưa nước là một loại cây thích nghi với việc phát triển trong nước.

Cây ưa mặn là một loại cây thích nghi môi trường nước mặn.

Cỏ Marram (Ammophila arenaria) sống trên cồn cát kiểm soát sự thất thoát nước nhờ phiến lá có hình dạng cuộn lại trên mặt cắt ngang. Nó cũng có rễ cực dài.

Hoa súng vàng (Nupar lutea) có những biến đổi sau: lá có lớp biểu bì mỏng (nhưng có nhiều khí khổng), lá phẳng lớn và thân có túi khí.

Các môi trường sống ven biển cung cấp nhiều ví dụ về các loài phải bảo tồn nước trong điều kiện ven biển có gió và mặn. Glasswort (Salicorniastricta) là một loại cây mọng nước với những chiếc lá bị teo đi đáng kể, có lớp biểu bì dày và khí khổng của nó vẫn đóng hầu như cả ngày. Loài này có thể chiết xuất nước từ nước biển và chịu được nồng độ muối bên trong có thể giết chết hầu hết các loài thực vật. Một loại cây ưa mặn thú vị là cây củ cải đường được nhân giống ở Pháp từ một loài bản địa ven biển. Đây là loại cây trồng duy nhất được trồng ở châu Âu nhận được muối (natri clorua) như một phần của nhu cầu phân bón.

CANH TÁC VÀ KỸ THUẬT CHE PHỦ

để giảm thất thoát nước

Mất nước do bốc hơi từ bề mặt đất có thể được giảm bớt thông qua việc sử dụng lớp phủ hoặc bằng cách làm đất. Hiệu quả của việc làm đất là khác nhau. Mục đích là để đạt được một lớp thô hơn với các lỗ rỗng lớn ở trên cùng của phẫu diện đất. Nói chung đất đã mất một lượng nước đáng kể trước khi điều kiện của nó thích hợp cho việc cày xới. Việc nới lỏng và mở rộng lớp bề mặt sẽ làm lộ ra lớp đất ẩm và do đó có xu hướng làm khô nhanh hơn nhưng có thể làm giảm sự di chuyển của nước từ các lớp bên dưới lên trên. Do đó, việc làm đất có thể ít ảnh hưởng

đến sự mất nước từ đất trống.

Nó rất có thể có lợi trong trường hợp đất sét co lại và nứt nẻ đáng kể khi khô. Mất nước trong đất cũng xảy ra thông qua các vết nứt trong các loại đất như vậy và có thể dẫn đến đất rất khô cứng. Xới đất bề mặt trước khi sấy khô

có thể ngăn ngừa nứt nghiêm trọng

bằng cách giảm thời gian sấy khô.

Việc làm đất cũng có thể hữu ích nếu nó loại bỏ cỏ dại và do đó cắt giảm sự lãng phí nước do sự thoát hơi nước của cỏ dại.

Một lớp phủ là một lớp phủ trên

bề mặt đất. Nó có thể bao

gồm tàn dư thực vật từ vụ trước, hoặc được sử dụng cho mục đích, ví dụ: rơm và vỏ cây, sỏi, hoặc tấm nhựa. Tác dụng

của lớp phủ rất phức tạp. Việc giảm thất thoát nước trong đất xảy ra không chỉ bởi vì lớp phủ hoạt động như một rào cản ngăn ngừa thất thoát; cân

bằng bức xạ của đất và chế

độ nhiệt của nó cũng thường bị thay đổi, do đó ảnh hưởng đến

tốc độ bốc hơi trên bề mặt. Vật liệu phủ thông thường nhất là

tàn dư thực vật. Chúng có thể

không hiệu quả trong việc giảm

tốc độ bay hơi nếu chỉ xuất

hiện dưới dạng một lớp mỏng.

Thông thường, sự bay hơi rất nhanh từ đất ướt được ngăn chặn nhưng quá trình khô chậm có thể tiếp tục sau đó. Do đó, tác dụng của lớp phủ có thể chỉ có lợi khi xảy ra tình trạng ẩm ướt thường xuyên. Những ưu điểm của lớp phủ để bảo quản nước trong đất phải được cân nhắc với những bất lợi. Bề mặt của lớp phủ tàn dư thực vật thường phản chiếu nhiều hơn bề mặt đất và do đó đất vẫn mát hơn so với khi không

có lớp phủ. Lớp phủ của tàn dư thực vật có thể chứa sâu bệnh và hạt cỏ dại sẽ gây ra vấn đề về sau.

Ở một số vùng khí hậu nông nghiệp nhất định, có những thời kỳ thừa nước, có thể gây bất lợi cho sản xuất cây trồng nếu đất không được thoát nước. Quá nhiều nước trong đất làm giảm sự trao đổi khí giữa đất và khí quyển, thường dẫn đến thiếu oxy làm chậm quá trình hô hấp của rễ, làm giảm tổng thể tích của rễ và cũng gây ra sự hình thành một số hợp chất độc hại trong đất. Các mục tiêu chính trong thoát nước là loại bỏ lượng nước dư thừa và kiểm soát độ mặn. Thoát nước bề mặt của lượng nước dư thừa trên đất liền có thể đạt được bằng các mương mở (cống ngăn chặn), cống bên và đường dẫn nước vận chuyển nước với vận tốc không xói mòn để xả vào đồng cỏ hoặc rừng gần đó hoặc vào các dòng suối gần đó. Hệ thống thoát nước bên trong của đất dư thừa trong mặt cắt thường đạt được bằng một hệ thống mương hở và ống thoát nước chôn trong đó nước thấm qua trọng lực (hệ thống thoát nước gạch).

Một hệ thống thoát nước bằng gạch thường được lắp đặt cho một trang trại lớn hoặc nhiều trang trại nhỏ. Trong nhiều trường hợp, cả hệ thống thoát nước trên bề mặt và dưới bề mặt có thể được yêu cầu để ngăn chặn hiệu quả tình trạng ngập úng.

Trong nông nghiệp, chức năng chính của hệ thống thoát nước bên trong là hạ thấp mực nước ngầm đủ nhanh sau khi mưa hoặc tưới tiêu để tránh thiệt hại cho cây trồng. Vì vậy, việc thiết kế hệ thống thoát nước thường dựa trên chỉ tiêu mực nước hạ thấp, trong đó chỉ tiêu tốc độ hạ mực nước ngầm tại một vị trí mực nước ngầm nhất định và tại một thời điểm nhất định. Tiêu chí này được sử dụng làm đầu vào cho các phương trình hoặc mô hình biểu thị tốc độ hạ mực nước dưới dạng một hàm của hình học hệ thống và các thông số đất nhất định, để ước tính khoảng cách cống. Nhiều kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng đất có kết cấu thô đòi hỏi mực nước ngầm nông hơn (60 đến 90 cm). cho năng suất cây trồng tối ưu hơn so với đất có kết cấu mịn (100 đến 150 cm) và độ sâu mực nước ngầm cụ thể làm giảm năng suất đáng kể phụ thuộc vào loại đất, cây trồng và điều kiện khí hậu.

Đôi khi hệ thống thoát nước được lắp đặt trong nông nghiệp để cải thiện khả năng lưu thông của đất nhằm cho phép trồng trọt sớm hơn hoặc để đảm bảo rằng cây trồng có thể được thu hoạch bằng máy ở những khu vực có mưa nhiều trong thời kỳ thu hoạch. Trong những trường hợp như vậy, các đường gạch được lắp đặt để thoát nước càng nhiều khu vực thấp hoặc điểm ẩm ướt càng tốt. Những hệ thống như vậy thường được thiết kế dựa trên kinh nghiệm địa phương. Tuy nhiên, thiết kế hợp lý của một hệ thống thoát nước cho khả năng lưu thông sẽ liên quan đến hàm lượng nước (hoặc sức hút) của lớp đất mặt, lượng mưa và lượng bốc hơi đối với các khoảng cách cống khác nhau, sau đó lựa chọn khoảng cách thích hợp.

ĐO TÍNH CHẤT THẨM THẤU CỦA ĐẤT TẠI ĐỒNG RUỘNG

Hàm lượng nước trong đất và tiềm năng nước trong đất là những đặc tính hữu ích nhất để đo lường tại hiện trường. Cá nhân cả hai đều hữu ích. Nếu được đo đồng thời, chúng có thể được sử dụng để xác định đặc tính giữ nước của đất và độ dẫn thủy lực của đất tại hiện trường ở một loạt độ sâu trong phẫu diện đất. Ngoài ra, có thể đo được hướng và cường độ của dòng nước trong một mùa sinh trưởng.

Hàm lượng nước trong đất có thể được xác định tương đối dễ dàng bằng cách sấy khô trong lò và cân các mẫu lấy từ hiện trường. Tuy nhiên, có hai thiếu sót đối với phương pháp này. Đầu tiên, hàm lượng nước được biểu thị trên cơ sở thể tích hữu ích hơn đáng kể so với biểu thị trên cơ sở trọng lượng. Nhân hàm lượng nước thể tích với độ sâu của mặt cắt sẽ tạo ra độ sâu tương đương của nước trong mặt cắt đó, một con số tương thích với các phép đo độ sâu được sử dụng để định lượng lượng mưa và đầu vào tưới tiêu. Hàm lượng nước thể tích có thể được tính toán từ hàm lượng nước được đo trên cơ sở trọng lượng nếu biết khối lượng riêng khô của đất. Lý tưởng nhất là nên xác định khối lượng riêng khô của mẫu đất nhưng thường là một giá trị từ một số nguồn khác hoặc giá trị trung bình phải được sử dụng do đó làm giảm độ chính xác. Thiếu sót thứ hai là không thể lặp lại các phép đo tại cùng một vị trí và do đó có sai số do yêu cầu lấy mẫu lặp lại.

Các quy trình thay thế, phương pháp thăm dò neutron và các kỹ thuật dựa trên phép đo tính chất điện môi của đất, hiện có sẵn nhưng yêu cầu đầu tư vào thiết bị đắt tiền. Cả hai phương pháp đều cho phép đo tại chỗ hàm lượng nước theo thể tích. Các phương pháp điện môi được phát triển gần đây phù hợp cho việc lắp đặt cố định cũng như giám sát và ghi nhật ký tự động ở một hoặc một số độ sâu/vị trí theo yêu cầu. Nguy

cơ nhỏ liên quan đến sự hiện diện của các nguồn phóng xạ trong các đầu dò neutron ngăn cản việc lắp đặt vĩnh viễn. Tuy nhiên, ưu điểm so với các phương pháp điện môi là

khả năng giám sát ở độ sâu vài mét và khả năng đo trong nước mặn và các loại đất dẫn điện khác mà không gặp khó khăn.

Điện thế thủy lực trong khoảng từ 0 đến -85 kPa được đo bằng máy đo độ căng. Một cốc xốp chứa đầy nước gắn với cảm biến áp suất được lắp đặt ở độ sâu cần thiết trong đất. Nếu đất bão hòa, nước trong cốc xốp sẽ cân bằng với nước trong đất xung quanh nó. Nếu đất không bão hòa, nước sẽ được hút ra khỏi cốc xốp cho đến khi đạt được trạng thái cân bằng giữa hai khối nước. Áp suất của nước trong cốc xốp sau đó sẽ dao động để đáp ứng với những thay đổi tiềm năng của nước trong đất xung quanh nó.

Cảm biến áp suất có thể là áp kế, chân không hoặc bộ chuyển đổi áp suất. Đối với mục đích nghiên cứu, áp kế thủy ngân và hệ thống chuyển đổi áp suất là chính xác nhất. Đối với các mục đích trang trại như lập kế hoạch tưới tiêu, máy đo độ căng chân không thường được sử dụng nhưng sự phát triển gần đây của bộ chuyển đổi áp suất rẻ hơn để sử dụng với máy đo độ căng kín vách ngăn đã cung cấp một giải pháp thay thế đơn giản hơn.

Hoa Sen

Hoa sen được đánh giá cao về vẻ đẹp và ý nghĩa tâm linh. Nó biểu thị sự thanh tịnh và thuần khiết trong tâm hồn, cũng như khả năng nảy mầm từ môi trường đầm lầy và trỗi dậy với sự tinh túy. Hoa sen cũng tượng trưng cho sự kiên cường và kiên nhẫn, vì nó có khả năng nảy mầm và trồng rễ dưới nước lầy mà không bị ô nhiễm.

Hoa sen có tên khoa học là Nelumbo nucifera là loại cây thủy sinh đa niên có nguồn gốc châu Á, xuất phát từ Ấn Độ, sau đó lan qua Trung Quốc, Nhật Bản, vùng đông bắc Úc châu và nhiều nước khác.

Thông tin cơ bản:

Mùa nở: Từ tháng 6 đến tháng 9

Chiều cao: dao động từ 1 đến 1,5 mét (có thể thay đổi theo giai đoạn phát triển của cây và tuổi tác của hoa.)

Môi trường sống: Hoa sen thường sống trong môi trường nước ngọt, như hồ, ao, sông, và đầm lầy. Chúng cần có một môi trường nước chậm, không chảy quá mạnh, và có độ sâu từ một vài centimet đến một mét.

Đất: nơi hoa sen sinh trưởng cần có độ pH trung tính đến hơi kiềm, và nhiều chất hữu cơ.

Đất phải có khả năng giữ nước tốt, nhưng không quá ngập lụt, để cung cấp đủ nước cho hoa sen sinh trưởng.

Ánh sáng: Hoa sen cần ánh sáng mặt trời để phát triển tốt nhất, thường thì ít nhất 6 giờ ánh sáng mặt trời mỗi ngày. Tuy nhiên, chúng cũng có thể chịu được một số bóng râm hoặc ánh sáng yếu.

Nhiệt độ: Môi trường sống của hoa sen thường có nhiệt độ ấm áp, trong khoảng từ 20 đến 35 độ C. Chúng cũng có thể chịu được nhiệt độ lạnh hơn trong mùa đông, nhưng không nên chịu đóng băng hoàn toàn.

Các nhóm Sen hiện nay

Nhóm sen cho củ: cho năng suất củ rất cao, chất lượng tốt nhưng không có hoặc có rất ít hoa, thích hợp trồng ở các chân đất lúa trũng, hoặc đất cao, nhưng duy trì được lượng nước sâu 20-30cm.

Nhóm sen cho hoa: Hoa to, nhiều, màu sắc đẹp nhưng không có củ. Hoa có một, hai hay nhiều tầng cánh, có giống có đến hàng ngàn cánh ( nên thường được gọi là sen ngàn cánh). Màu sắc của hoa đa dạng từ màu trắng, vàng, tím, đỏ hoặc có 2 màu trên 1 cánh (màu trắng ở phần dưới và màu tím ở trên). Nhóm sen cho hoa cũng có gương nhưng hạt nhỏ, năng suất hạt kém, thích hợp trồng ở trồng ở hồ, ao, đầm lầy.

Nhóm sen cho hạt: Cho nhiều hoa với tỷ lệ hạt chắc cao. Hạt lớn, có hương vị thơm ngon. Giống thường chỉ có một tầng cánh, màu đỏ, rễ mảnh và không có củ, thích hợp trồng ở hồ, ao, ruộng trũng.

Nhóm sen làm cảnh: hoa cánh kép, ra hoa quanh năm, hoa bền, đẹp, dùng làm hoa cắt cành hoặc làm cảnh, phù hợp trồng ở hồ, ao, ruộng trũng, hoặc ở các chậu, vại…

Hoa en phát triển ở đâu?

Hoa sen phát triển chủ yếu trong các khu vực có khí hậu ấm và đất giàu dinh dưỡng.

Dưới đây là một số vùng đất nơi hoa sen thường phát triển:

Đông Nam Á: Hoa sen rất phổ biến và được trồng ở nhiều nước trong khu vực Đông Nam Á như Việt Nam, Thái Lan, Campuchia, Myanmar và Lào. Các sông, ao, hồ và đầm lầy ở khu vực này thường là môi trường lý tưởng cho hoa sen phát triển.

Ấn Độ: Hoa sen cũng có mặt phổ biến ở Ấn Độ, đặc biệt trong vùng đồng bằng sông Ganges. Các hồ, ao và kênh mương ở các bang như Bihar và Uttar Pradesh là nơi hoa sen thường mọc.

Trung Quốc: Hoa sen cũng phát triển mạnh ở Trung Quốc, đặc biệt ở các khu vực vùng đồng bằng sông Lưỡng Hà, sông Mã và sông Đông.

Mỹ: Một số loại hoa sen cũng được trồng ở Mỹ, đặc biệt là hoa sen của loài Nelumbo lutea và Nelumbo pentapetala. Các khu vực như Louisiana, Florida và các bang miền Nam khác là nơi hoa sen phát triển.

Hoa en nở trong bao lâu?

Thời gian hoa sen nở có thể khá ngắn và tùy thuộc vào từng loại hoa sen cụ thể. Thông thường, hoa sen sẽ nở trong khoảng thời gian từ 3 đến 7 ngày. Trong suốt thời gian đó, các bông hoa sen sẽ mở rộng và hiển thị vẻ đẹp của mình.

Trong giai đoạn nở, hoa sen thường mở rộng vào buổi sáng và đóng lại vào buổi tối. Những bông hoa sen thường nở trong những ngày ấm và nắng, và khi thời tiết không tốt như khi trời mưa hay âm u, việc nở hoa có thể bị trì hoãn hoặc ảnh hưởng.

Quá trình nở hoa của hoa sen mang tính chất ngắn ngủi, và chúng thường được coi là một cảnh tượng đẹp và đặc biệt mà người ta thường chú trọng và tận hưởng trong thời gian ngắn đó.

Thời điểm thích hợp để trồng hoa Sen

Thời điểm tốt để trồng hoa sen thường là vào mùa xuân và mùa hè, khi điều kiện nhiệt độ và độ ẩm phù hợp. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về thời điểm trồng hoa sen ở ba miền nước ta:

Miền Bắc: Ở vùng miền Bắc, thời điểm trồng hoa sen thích hợp là từ tháng 3 đến tháng 5, trong mùa xuân. Khi đó, nhiệt độ và độ ẩm thích hợp để cây phát triển tốt hơn. Tránh trồng vào mùa đông vì nhiệt độ thấp có thể gây hại cho cây.

Miền Trung: Ở vùng miền Trung, có thể trồng hoa sen vào tháng 3 đến tháng 7.

Mùa xuân và mùa hè là thời điểm có nhiệt độ và độ ẩm cao, tạo điều kiện thuận lợi cho sự sinh trưởng của hoa sen.

Miền Nam: Ở miền Nam, bạn có thể trồng hoa sen quanh năm, nhưng thời điểm tốt nhất là từ tháng 1 đến tháng 6.

Mùa xuân và mùa hè là thời gian mà cây hoa sen có nhiều năng suất và phát triển tốt nhất.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng điều kiện khí hậu và thời tiết có thể thay đổi từ năm này sang năm khác. Do đó, nếu có bất kỳ thay đổi nào về khí hậu, hãy theo dõi tình hình thời tiết hiện tại và tìm hiểu thêm về yêu cầu chăm sóc cụ thể cho cây hoa sen trong vùng của bạn.

Điều kiện phát triển lý tưởng

Hoa sen cần bao nhiêu ánh sáng mặt trời?

Hoa sen cần ánh sáng mặt trời đủ để phát triển một cách tốt nhất. Thường thì hoa sen yêu cầu ít nhất 6 đến 8 giờ ánh sáng mặt trời trực tiếp mỗi ngày. Đây là mức ánh sáng tối thiểu để hoa sen có thể thực hiện quá trình quang hợp cần thiết để sản xuất năng lượng và chất dinh dưỡng cho sự phát triển của cây.

Tuy nhiên, nếu cây sen không nhận được đủ ánh sáng mặt trời trực tiếp, nó vẫn có thể sinh trưởng nhưng sẽ không phát triển mạnh mẽ và hoa sẽ ít hoặc không nở đủ. Do đó, cung cấp ánh sáng mặt trời đủ cho hoa sen sẽ giúp cây phát triển và đạt được hiệu suất tốt nhất.

Chất lượng loại bùn trồng hoa sen:

Hàm lượng chất hữu cơ: Bùn trồng hoa sen nên có hàm lượng chất hữu cơ cao. Chất hữu cơ cung cấp dinh dưỡng và hỗ trợ sự phát triển của cây. Bùn giàu chất hữu cơ thường có màu đen hoặc nâu đậm.

Chất lượng nước: Nước trong hồ hoặc ao nơi lấy bùn nên không bị ô nhiễm hoặc chứa chất độc hại. Nước ô nhiễm có thể gây hại đến sức khỏe của cây sen.

Tỉ lệ hỗn hợp: Bùn trồng hoa sen thường được hỗn hợp với cát hoặc vôi để cải thiện cấu trúc đất và đảm bảo thoát nước tốt. Tỉ lệ hỗn hợp cụ thể có thể thay đổi tùy thuộc vào điều kiện địa phương và yêu cầu của cây sen.

Độ pH: Hoa sen thích đất có pH từ 6,5 đến 7,5.

Đảm bảo bùn có pH tương đương để đáp ứng yêu cầu pH của cây sen.

Kiểm tra ô nhiễm: Trước khi sử dụng, kiểm tra bùn

để đảm bảo không có ô nhiễm nặng kim loại nặng, hóa chất hoặc các chất độc hại khác.

Kỹ thuật trồng hoa trong chậu

1. Thời vụ trồng

Sen trồng chậu có thể trồng quanh năm, nhưng có 2 thời vụ chính là

Vụ Đông Xuân: Trồng vào tháng 1 đến tháng 3 dương lịch.

Vụ Hè Thu: Trồng từ tháng 7 đến tháng 8 dương lịch

Trồng thời vụ tháng 3 cây sẽ nhanh cho hoa và năng suất hoa nhiều hơn cây trồng thời vụ tháng 8.

2. Chọn vị trí trồng:

Sen trồng chậu có thể đặt ở bất cứ vị trí nào sao cho đảm bảo đủ ánh sáng và đáp ứng được mục đích trồngụ và sử dụng

Đối với người sản xuất ở quy mô lớn có thể đặt trên nền ruộng, sân, vườn, đảm bảo cây vừa đủ điều kiện sinh trưởng và thuận tiện trong quá trình chăm sóc. Nên đặt thành hàng khoảng cách giữa hai chậu 10-20 cm, khoảng cách hàng 20-30 cm, từ 2-3 hàng để 1 lối đi thuận tiện cho việc chăm sóc.

Đối với người sử dụng: có thể đặt ở sân, ban công, tùy theo nhu cầu, tuy nhiên vẫn phải đẩm bảo đầy đủ ánh sáng, có như vậy chất lượng hoa mới tốt và nhiều..

3. Chuần bị giá thể và chậu trồng

Giá thể trồng sen chậu gồm hỗn hợp đất, phân.

Đất nên sử dụng loại ruộng trồng lúa, hoặc bùn ao, nếu không có đất ruộng hoặc đất bùn ao thì nên sử dụng loại đất có độ kết dính cao. Hàng năm đất phải được thay mới hoặc bổ sung mới.

Phân, dùng để bón lót sử dụng phân chuồng hoai mục trộn đều với đất theo tỷ lệ 7:3, có thể bổ sung thêm tỷ lệ vôi bột sao cho pH phải luôn đảm bảo 6 – 6,5.

Chậu trồng sen: Tùy mục đích sử dụng mà chọn chậu trồng cho phù hợp về kích thước và chất liệu. Có thể sử dụng chậu sành, sứ hay chậu nhựa …, sử dụng chậu chậu kín đáy, nên sử dụng loại chậu cao thành để duy trì lượng đất và nước phù hợp.

Giá thể được đưa vào khoảng 2/3 hoặc 3/5 chậu, sao cho khi bơm nước thì đảm bảo độ sâu của nước luôn là 10-13 cm.

4. Lựa chọn giống trồng và xử lý mọc mầm.

Một số giống sen trồng chậu hiện nay: Sen bách diệp, sen nghìn cánh, sen phật bà quan âm. Đặc điểm chung của các giống sen này là đã sắc màu (hồng, đỏ, trắng, tím, xanh …), nhiều cánh, hương thơm ngát, sai hoa, thân thấp, phù hợp trồng chậu, cây sinh trưởng quanh năm.

Giống sen trồng chậu được sử dụng chủ yếu là hạt. Sử dụng hạt F1, chọn hạt to, tròn, mẩy, cứng, thường những hạt này sẽ là những hạt mang gen di truyền tốt.

Xử lý tiền mọc mầm: Hạt được tiến hành xử lý tiền mọc mầm bằng các cách

Mài, dũa hoặc dùng kéo cắt lớp vỏ trên phần đầu hạt, không được mài và cắt vào phần thân hạt, vì khi ngâm hạt sẽ bị thối.

Hoặc có thể ngâm trong dung

dịch axit sunfuric nồng độ 0,1%

để làm mềm vỏ hạt trong thời

gian 15 - 30 phút, khi có dấu

hiệu hạt và dung dịch ngâm

chuyển sang màu đen thì vớt ra

rửa lại bằng nước sạch.

Xử lý mọc mầm: Hạt sau xử lý tiền mọc mầm cho ngâm vào nước để nảy mầm, hàng ngày nên thay nước 1 - 2 lần. Sau 3 - 5 ngày hạt bắt đầu mọc mầm, 2 - 3 ngày tiếp theo lá thứ nhất dài khoảng 3 - 5 cm đem ra trồng.

Hạt sau khi nảy mầm đưa ra trồng vào chậu đã được chuẩn bị sẵn, khi trồng độ sâu vùi hạt đảm bảo sao cho mép lá thứ nhất bắt đầu chạm mặt đất, đặt mũi lá thứ nhất nghiêng với mặt đất góc 450 để tránh hiện tượng héo lá khi cuống lá dài ra nếu bị nước cạn giai đoạn mới trồng.

Trồng mầm, 1 chậu, mỗi chậu sau trồng được đánh dấu và ghi thông tin về giống, thời gian trồng …

Cây giai đoạn mới trồng phải được quản lý lượng nước chặt chẽ, như thế sẽ tạo điều kiện cây sinh trưởng tốt và sớm ra hoa.

Chậu sen sau trồng nên đặt ở nơi có đầy đủ ánh sáng, đặc biệt, ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp vào buổi sáng sớm.

5. Kỹ thuật trồng

Ý nghĩa màu sắc hoa sen trong phong thủy

Từ xa xưa, hoa sen đã giữ một vị trí quan trọng trong nghệ thuật phong thủy như một loài hoa đem lại nguồn khí vượng cho gia chủ. Đại diện cho sự thuần khiết, thoát tục, thanh cao. Việc trưng bày các vật phẩm như đĩa sen, cành sen, đèn thờ hoa sen trong căn nhà sẽ mang đến sự ấm cúng, nhẹ nhàng, thanh tịnh cho tổ ấm của bạn. Những bức tranh hoa sen nghệ thuật còn đem đến nguồn năng lượng tốt đẹp, xóa tan mọi phiền muộn, điều hòa khí vượng, tăng sức khỏe cho mọi thành viên trong gia đình.

Ý nghĩa hoa sen trong Phật giáo

Trong nghệ thuật Phật giáo, hoa sen luôn được coi là biểu tượng trong kiến trúc, công trình nổi tiếng, phải kể đến

Chùa Một Cột, Tháp Cửu Phẩm Liên Hoa, Chùa Tây Phương. Ý nghĩa hoa sen gắn liền với sự giác ngộ, thoát khỏi kiếp bụi trần, chốn bùn nhơ, vượt qua mọi cám dỗ, sự tham lam giữa dòng đời ngược xuôi.

Hoa sen là tái hiện cho sự bừng tỉnh, tinh khôi, vươn lên từ bùn nhơ, vượt lên trên sự khó khăn trên đường đời. Ngoài ra, ý nghĩa hoa sen còn tượng trưng cho tấm lòng hướng thiện, theo đạo Phật, trái tim từ bi bác ái, độ chúng sinh. Hoa sen còn đi vào trong những câu chuyện Phật học, gắn liền với hình ảnh Đức Phật đản sinh và câu chuyện đi bảy bước nở hoa lưu truyền trong dân gian.

CÁC BỆNH GÂY HẠI CHO CÂY CỌ trong cảnh quan

PHẦN2

Cháy ở cuống lá

Cocoicola spp. và Serenomyces spp. là mầm bệnh chính gây ra bệnh cháy lá ở cuống ở cọ mặc dù các loại nấm khác, bao gồm Diplodia, Dothiorella, Fusicoccum, Macrophoma, Phoma và Phomopsis cũng có liên quan. Bệnh làm cho cuống lá (phần cuống mảnh giữ phiến lá với gốc lá) và đôi khi là cuống lá (phần kéo dài của cuống lá có loa tai dọc theo chiều dài của nó), và sau đó toàn bộ lá bị héo. Mặc dù thường không gây chết cây, nhưng chúng có thể gây căng thẳng cho cọ đủ để các bệnh khác.

Vật chủ:

Bệnh cháy lá cuống lá chủ yếu tấn công cây chà là và cây quạt California và Mexico.

Hình 1. Triệu chứng của bệnh cháy ở cuống lá

Triệu chứng và Sinh học: Cọ thường có tán lá thu nhỏ lại. Các lá thấp hơn hoặc già hơn bị ảnh hưởng đầu tiên và nghiêm trọng nhất. Ở cây chà là lá lông chim, các lá chét của cây chà là thường chết ở một mặt của phiến lá trước, với những lá ở mặt đối diện còn lại màu xanh (so với bệnh héo do Fusarium sớm hơn) (Hình 1A). Ở cây cọ quạt, các đoạn ở phiến lá màu vàng và chết theo kiểu hình nêm (Hình 1B). Ở cả hai loại cọ, cuống lá và trục lá thường có vệt màu nâu đỏ, nâu sẫm hoặc thậm chí đen (Hình 1C) tương ứng với sự đổi màu bên trong của mô mạch khi nhìn ở mặt cắt ngang. Kiểm tra kỹ các cuống lá và nhánh bị bệnh có thể tiết lộ cấu trúc nấm của tác nhân gây bệnh, đặc biệt là quả thể, gây ra bệnh cháy lá. Cuối cùng chết toàn bộ lá.

Ngược lại với bệnh héo do Fusarium trên cây chà là đảo Canary, loại bệnh này cũng làm chết một bên lá và ảnh hưởng đến nhiều lá trong tán, điển hình là cuống lá và bệnh cháy lá chỉ có một vài lá trong tán bị bệnh.

Trong khi lá chét (của lá lông chim) hoặc các đoạn (của lá quạt hoặc lá cọ) chết, chúng không bị nhiễm bệnh; chỉ cuống lá hoặc trục lá bị nhiễm bệnh. Lá chét và các đốt chết vì tác nhân gây bệnh đã làm chết các mô mạch trong cuống lá hoặc trục lá. Mặc dù bệnh có thể di chuyển lên cao hơn trong tán cây, làm chết nhiều lá hơn nhưng hiếm khi làm chết cây cọ; tuy nhiên, nó có thể làm suy yếu hoặc gây căng thẳng cho cây cọ để một căn bệnh khác như bệnh thối đỏ thân có thể giết chết cây.

Quản lý: Người ta biết rất ít về việc quản lý bệnh cháy lá ở cuống lá và nhánh và các yếu tố môi trường có lợi cho sự phát triển của bệnh. Do các bào tử nấm có lẽ là phương thức lây lan chính của bệnh và độ ẩm cao có thể là một yếu tố quan trọng khuyến khích bệnh phát triển, vệ sinh và quản lý nước là rất quan trọng trong việc quản lý các bệnh cháy lá này.

Loại bỏ và xử lý các lá bị ảnh hưởng có thể là một biện pháp giảm bệnh lây lan sang các cây cọ gần đó. Trên cọ nhỏ hơn tránh tưới trên cao. Duy trì cây cọ ở trạng thái phát triển và sức khỏe tối ưu như đã mô tả trước đó.

Hình 2. Lá của cây chà là Medjool này có triệu chứng thối màu hồng trên các nhánh.

Hình 3. Một chiếc lá của cây chà là đảo Canary này có triệu chứng thối màu hồng. Lá bị tấn công khi nó còn đang phát triển ở vùng mô phân sinh ngọn.

Hình 5. Thân của cây cọ kentia này bị thối đỏ thân. Lưu ý các khối bào tử màu hồng.

Hình 6. Các lá mới mọc ra từ mô phân sinh đỉnh của cây chà là Medjool mới cấy này bị còi cọc và biến dạng là đặc điểm của bệnh thối đỏ thân.

Hình 4. Một chiếc lá mới mọc của cây chà là đảo Canary này có triệu chứng thối màu hồng.

Hình 7. Ở loài cọ quạt California này, bệnh thối đỏ thân đã làm chết một số lá mới mọc. Lưu ý vảy kim cương, có khả năng gây căng thẳng cho cây cọ này, khiến nó dễ bị thối đỏ thân.

Hình 8. Bệnh thối đỏ thân tấn công và giết chết những chiếc lá mới mọc của loài cọ cối xay gió Trung Quốc này.

Các điều kiện canh tác hoặc môi trường có thể gây căng thẳng hoặc làm suy yếu cây cọ, khiến chúng dễ bị thối đỏ thân.

Những điều kiện này bao gồm:

Cọ trồng quá sâu

Cây cọ được cấy ghép, đặc biệt là khi thực hiện không đúng thời điểm trong năm, chẳng hạn như mùa thu và mùa đông

Tưới tiêu quá mức

Thoát nước kém

Vùng rễ thông khí kém

Dinh dưỡng không phù hợp

Sâu bệnh phá hoại và các bệnh và rối loạn khác

Thời tiết lạnh hoặc thiệt hại do đóng băng

Cắt tỉa và loại bỏ gốc lá không phù hợp

Loài kém thích nghi

Nấm Nalanthamala vermoeseni (trước đây gọi là Penicillium vermoeseni hoặc Gliocladium vermoeseni) gây bệnh thối đỏ thân. Do một mầm bệnh yếu nhưng có tính cơ hội gây ra, bệnh thối đỏ thân chủ yếu là một bệnh thứ phát ảnh hưởng đến cọ bị căng thẳng, suy yếu và bị thương. Mặc dù nó có thể tấn công tất cả các bộ phận của cây cọ, nhưng nó gây ra nhiều vấn đề nhất ở các ngọn đang phát triển hoặc mô phân sinh đỉnh nơi các

lá mới được tạo ra và ở các lá mới mọc. Vai trò của nó trong việc gây thối

rữa thân cây cọ chúa và các loài khác vẫn chưa được xác nhận.

Vật chủ: Bệnh thối đỏ thân có thể ảnh hưởng đến gần như tất cả các cảnh quan ngoài trời và cọ trong nhà ở California, bao gồm cọ vua, cọ tre, một số cây chà là, cọ cối xay gió Trung Quốc, cọ kentia, cọ nữ hoàng và cọ California.

Bệnh thối thân đỏ

Triệu chứng và Sinh học

Các triệu chứng của bệnh thối đỏ thân rất đa dạng và bao gồm đốm và thối rữa trên hầu hết các phần của cọ. Các triệu chứng xảy ra ở gốc lá, cuống lá, gân lá (Hình 5), phiến lá (Hình 6 và 7), vùng mô phân sinh đỉnh nơi lá được tạo ra, cụm hoa (cuống hoa), rễ và thậm chí cả thân cây (Hình 8) mặc dù sự xuất hiện sau này không được xác nhận trong nhiều trường hợp. Hiện tượng còi cọc, biến dạng, đổi màu và thậm chí chết lá mới khi chúng mọc ra từ mô phân sinh ngọn là phổ biến (Hình 9 và 10). Các khối bào tử màu hồng nhạt, là nguồn gốc của tên bệnh, thường xuất hiện, đặc biệt khi được bảo vệ phía sau các gốc lá chồng lên nhau hoặc các cấu trúc khác (Hình 11). Cũng có thể có dịch tiết xi-rô màu nâu. Cây bị nhiễm bệnh suy yếu và suy kiệt và cuối cùng có thể chết, đặc biệt nếu mô phân sinh ngọn bị tấn công.

Mặc dù không phải lúc nào cũng cần thiết cho sự phát triển của bệnh, vết thương tạo điều kiện cho mầm bệnh xâm nhập và tăng nguy cơ nhiễm trùng. Tránh làm tổn thương cọ khi cắt tỉa và thực hiện các quy trình làm vườn khác. Đặc biệt tránh cắt bỏ phần gốc lá sớm, có thể làm rách và làm vết thương cho thân cây, gây tổn thương vĩnh viễn và tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Độ ẩm cao và nhiệt độ từ 65° đến 80°F tạo điều kiện cho mầm bệnh và bệnh phát triển. Những cây cọ trồng ở những vùng ven biển mát mẻ, ẩm ướt dễ bị bệnh thối đỏ thân hơn những cây cọ trồng ở những vùng đất liền ấm hơn, khô cằn hơn. Thối đỏ thân thường là vấn đề khó giải quyết đối với cây cọ tre được sản xuất trong vườn ươm nhà kính ẩm ướt, đặc biệt nếu sử dụng hệ thống tưới phun trên cao; trong những tình huống này, nó gây thối lá và thân, chảy mủ, héo và chết.

Bào tử nấm gây bệnh thối đỏ thân có ở khắp nơi và có thể di chuyển theo gió và nước; do đó, loại bỏ và xử lý các lá bị nhiễm bệnh có lẽ không phải là một chiến lược quản lý khả thi.

Việc sử dụng hợp lý và tạm thời một số loại thuốc diệt nấm có thể có hiệu quả trong việc ngăn chặn bệnh thối đỏ thân cho đến khi các vấn đề trồng trọt gây căng thẳng cho cây cọ có thể được khắc phục; tuy nhiên, chỉ điều trị bằng thuốc diệt nấm không phải là một chiến lược quản lý khả thi. Thuốc diệt nấm có thể có lợi sau khi cắt tỉa nhiều để bảo vệ vết thương và mô mới cắt, chưa trưởng thành, hoặc cả hai, hoặc tạm thời để bảo vệ những cây cọ bị căng thẳng trong điều kiện môi trường không thuận lợi.

Rụng ngọn đột ngột

Rụng ngọn đột ngột là một căn bệnh gây chết cây, đúng như tên gọi của nó, toàn bộ ngọn, bao gồm cả tán lá và phần trên của thân cây, có thể nặng vài tấn, hỏng và rụng từ đỉnh thân cây mà không có hoặc có rất ít cảnh báo. Sự thối rữa tiềm ẩn bên trong làm suy yếu thân cây cho đến khi nó không còn có thể nâng đỡ ngọn.

Mặc dù nấm Thielaviopsis paradoxa đã được phân lập từ cây chà là đảo Canary bị hỏng do rụng ngọn đột ngột, nhưng vẫn chưa xác nhận được rằng mầm bệnh này là nguyên nhân chính gây ra bệnh. Các tác nhân gây bệnh khác có thể liên quan, đơn lẻ hoặc song song với T. paradoxa.

Hình 9. Ngọn cây bị rụng đột ngột khiến toàn bộ ngọn cây, bao gồm tán lá và phần trên của thân cây đột ngột rơi khỏi cây chà là.

Vật chủ:

Rụng ngọn đột ngột chủ yếu ảnh hưởng đến cây chà là đảo Canary và ở mức độ thấp hơn là cây chà là.

Triệu chứng và Sinh học:

Thật không may, không có triệu chứng dễ thấy nào của việc rụng ngọn đột ngột. Tán lá thường vẫn xanh và khỏe mạnh và lớp mô thân bên ngoài (vỏ giả) có vẻ bình thường và nguyên vẹn, khiến cho bệnh này cực kỳ khó phát hiện. Tuy nhiên, sự thối rữa tiềm ẩn bên trong đang phá hủy thân cây theo hình gần như đồng hồ cát, với mô khỏe mạnh ở bên trong và mô mục nát ở bên ngoài vẫn nằm trong lớp vỏ giả nguyên vẹn (Hình 10). Vẫn còn đủ mô khỏe mạnh bên trong thân cây để duy trì tán lá trông bình thường. Cuối cùng, mô khỏe mạnh ở “thắt lưng” hoặc phần bị hạn chế của đồng hồ cát không đủ để nâng đỡ trọng lượng bên trên nó, và thân cây bị hỏng, đột ngột rơi tán lá và phần thân kèm theo.

Hình 10. Các mặt cắt ngang này từ thân cây chà là ở đảo Canary, từ phải sang trái, cho thấy mức độ lây nhiễm và thối rữa do rụng ngọn

đột ngột (mô sẫm màu) thoái triển khỏi điểm lây nhiễm ban đầu.

Mặc dù các yếu tố trồng trọt, bao gồm căng thẳng hạn hán, có thể thúc đẩy sự phát triển và mức độ nghiêm trọng của bệnh ở cây chà là đảo Canary, nhưng việc sử dụng rộng rãi cưa xích để tỉa lá, tạo hình và điêu khắc “quả dứa”, khối giống như quả bóng gồm các gốc lá dai dẳng ngay bên dưới gốc lá, lá, và đặc biệt là để “lột vỏ” hoặc “bóc vỏ” thân của những gốc lá già, dai dẳng có thể tạo ra những vết thương hở tạo điều kiện cho mầm bệnh xâm nhập và bắt đầu thối rữa. Vì vậy, sàng lọc hoặc xét nghiệm hàng năm là điều cần thiết để phát hiện.

Những cây chà là đảo Canary thường xuyên được cắt tỉa, đặc biệt là những cây có lịch sử cắt tỉa bằng cưa xích, là những cây dễ bị rụng ngọn đột ngột nhất. Hãy tìm những cây cọ có hình “quả dứa” điêu khắc hoặc đặc biệt là thân cây “đã lột vỏ” hoặc “đã bóc vỏ” bên dưới lá nơi bề mặt có vẻ nhẵn, không có sẹo hình elip ở gốc lá, hoặc thậm chí có mặt thẳng thay vì hình tròn, các chỉ số chắc chắn của sử dụng cưa xích trước đây (Hình 11). Việc cắt tỉa nghiêm ngặt như vậy không chỉ có thể tạo ra các vị trí xâm nhập cho mầm bệnh, mà vị trí điển hình của việc cắt tỉa như vậy, cao trên thân cây nơi các mô vẫn chưa đạt được bất kỳ điểm nào gần sức mạnh và khả năng chống sâu tối đa của chúng, làm tăng khả năng bị thối rữa và rụng ngọn đột ngột.

Hình 11. Tạo hình “quả dứa” và lột vỏ thân bên dưới lá có thể khiến cây chà là đảo Canary dễ bị rụng ngọn đột ngột.

Quản lý:

Tránh các biện pháp cắt tỉa như điêu

khắc “dứa” và “lột vỏ” hoặc “bóc vỏ”

thân của các gốc lá già, thường tạo ra

các vết thương lớn tạo điều kiện cho

mầm bệnh xâm nhập.

Làm sạch và khử trùng kỹ lưỡng tất cả

các dụng cụ cắt tỉa trước khi làm việc trên mỗi cây cọ bằng cách chải mạnh

chúng để loại bỏ mùn cưa và các mảnh

vụn khác. Khử trùng các dụng cụ trong

10 phút bằng dung dịch dầu thông với

nước theo tỷ lệ 1:3, dung dịch thuốc tẩy

gia dụng 1:1 hoặc hơ nóng lưỡi cưa trong ít nhất 10 giây mỗi bên bằng đèn khò butan cầm tay. Làm sạch và khử trùng như mô tả đối với cưa, tất cả các dụng cụ được sử dụng trong vùng rễ của cây chà là đảo Canary, chẳng hạn như xẻng, thuổng, cào, cuốc và máy làm cỏ, có thể làm lây lan bệnh.

Để phát hiện hiện tượng rụng ngọn đột ngột, hãy sử dụng một cái vồ cao su nặng hoặc thanh gỗ chắc chắn để phát ra âm thanh và lắng nghe sự thối rữa tiềm ẩn ở phần trên của thân cây. Khi bị đánh mạnh, các mô khỏe mạnh sẽ phát ra âm sắc chắc, sắc nét, vang và thanh dội lại nhanh chóng. Ngược lại, mô bị phân hủy phát ra âm thanh trầm, uỵch khi bị đánh mạnh và cây gậy không bật trở lại với nhiều lực. Nếu âm thanh phát hiện mô bị phân hủy, thì khu vực đó có thể được thăm dò bằng một công cụ dài, sắc, mảnh để xác định mức độ phân hủy. Nếu sâu lan rộng, cọ nên được loại bỏ.

Bởi vì một cây chà là đảo Canary bị rụng ngọn đột ngột cuối cùng sẽ chết và gây nguy hiểm cực độ, nên cần thận trọng loại bỏ nó càng sớm càng tốt theo các quy trình tương tự đã nêu trước đó trong phần héo do Fusarium để ngăn chặn sự lây lan của mầm bệnh.

&

Găng tay làm vườn

Những tiêu chí lựa chọn

Găng tay làm vườn chuyên dụng là vật dụng không thể thiếu nếu bạn là người yêu thích hoa và chăm sóc cây trồng. Một đôi găng tay làm vườn sẽ giúp bạn tránh khỏi sự tiếp xúc giữa tay với nước, đất hoặc gai hoa hồng, v.v. đồng thời mang lại cảm giác an toàn cho người sử dụng. Nhưng đâu sẽ là loại găng tay làm vườn tốt nhất?

CÁCH CHỌN GĂNG TAY LÀM VƯỜN

VỚI CÁC TIÊU CHÍ KHÁC NHAU

Tiêu

chí

1: Chọn găng tay dựa trên công việc bạn hay làm

Tiêu chí đầu tiên để chọn mua một cặp găng tay làm vườn chính là dựa vào tính chất công việc mà bạn làm. Hãy chọn một cặp găng tay cho phép bạn cảm thấy thoải mái nhất khi làm vườn.

1. Găng tay chống nước: Khi phải tiếp xúc với đất và nước

Nếu bạn đang trồng cây con, làm

cỏ hoặc những công việc cần xử lý

đất hoặc nước, một cặp găng tay

có khả năng chống thấm nước sẽ là

lựa chọn phù hợp. Đối với những loại

găng tay thông thường được làm từ

vải hoặc những chất liệu khác, ngay

cả khi bạn sử dụng đúng cách,

găng tay vẫn sẽ thấm nước, tay của

bạn sẽ bị bẩn với bùn đất.

Dĩ nhiên, đối với công việc làm vườn, việc chạm tay vào đất sẽ đem lại những trải nghiệm thú vị. Tuy nhiên, nếu để đất bị kẹt lại trong kẽ móng tay của bạn sẽ rất khó để làm sạch tay. Bạn cũng cần phải chú ý hơn nếu lòng bàn tay có vết thương từ trước. Để đảm bảo an toàn, hãy chọn một cặp găng tay làm vườn được làm từ chất liệu không thấm nước như cao su.

Găng Có Mặt Lưng Thông Thoáng:

Cắt Tỉa Và Thu Hoạch Đơn Giản

Nếu bạn sử dụng găng tay cho những công việc nhẹ, chẳng hạn như chăm sóc vườn rau, cắt tỉa hoa và cây đơn giản, thu hoạch những loại rau quả, hãy chọn loại găng tay với lòng bàn tay được phủ chất liệu cao su chống trượt và mu bàn tay được làm từ chất liệu vải mỏng nhẹ.

Bạn có thể làm việc thoải mái trong một thời gian dài mà không lo ngại bị bẩn tay ngay cả khi phải tiếp xúc với nước nhưng không bị hầm nóng khó chịu do phần lưng được sử dụng chất liệu thông thoáng. Ngoài ra, với tác dụng chống trượt, đây là loại găng tay an toàn khi cắt tỉa. Loại sản phẩm này cũng sở hữu mức giá thành khá hợp lý, dễ dàng chọn mua. Nếu đây là lần đầu tiên bạn tìm mua một cặp găng tay làm vườn, đây sẽ là loại sản phẩm phù hợp.

2.

3. Găng Tay Dày: Cho Những Công Việc Nguy Hiểm Như Chăm Sóc Hoa Hồng

Một cặp găng tay dày sẽ là lựa chọn thích hợp nếu bạn cần phải chăm

sóc hoa hồng với nhiều gai nhọn

hoặc tiếp xúc với các hoá chất như

thuốc trừ sâu hoặc thuốc diệt nấm.

Ngoài giúp tránh sự nguy hiểm từ

những chiếc gai nhọn, bao tay dày

sẽ hạn chế sự tiếp xúc với các loại

hoá chất độc hại, giúp giảm thô ráp cho đôi tay.

Những sản phẩm găng tay dày thường tương đối đắt tiền nhưng độ bền của chúng cũng là một điểm đáng cân nhắc. Hãy chọn những loại găng tay chắc chắn được làm từ chất liệu da và có khả năng chống thấm nước.

Tiêu chí 2: Chọn Găng Tay Đem Lại Sự Thoải Mái

Để công việc làm vườn trở nên vui vẻ hơn, bạn cũng cần quan tâm đến những yếu tố khá quan trọng như việc cháy nắng da tay và côn trùng. Hạn Chế Việc Cháy Nắng: Găng Tay Làm Vườn Với Cánh Tay Dài

Nếu bạn yêu thích làm vườn nhưng lại lo ngại ánh nắng sẽ làm bỏng rát da, bạn nên chọn những mẫu găng tay có khả năng che nắng. Công việc làm vườn chủ yếu được thực hiện ngoài trời, việc bảo vệ da khỏi tia UV sẽ giúp bảo vệ bạn khỏi nguy cơ ung thư da.

Một số loại găng tay trên thị trường có khả năng xử lý tia cực tím. Tuy nhiên, ngay cả khi bạn mặc áo sơ mi dài tay cùng găng tay ngắn, vùng da ở cổ tay của bạn vẫn có thể bị sạm. Do đó, hãy chọn một loại găng tay làm vườn với phần cánh tay dài, có thể bao phủ phần tay áo, giúp hạn chế tối đa việc tiếp xúc giữa da và ánh nắng.

Trùng: Chọn Găng Tay Dài

Đối với những ai không có nhiều kinh nghiệm khi tiếp xúc với côn trùng, bạn nên chọn những loại găng tay dài và bó. Côn trùng là một trong những yếu tố không thể tránh khỏi khi làm vườn. Có nhiều loài gây hại cho hoa lá và đồng thời còn có cả muỗi và ong.

Cần bảo vệ những khu vực như cổ, mắt cá chân, cổ tay để tránh côn trùng chui vào trong người. Với phần ngăn lại ở cổ tay, bạn còn có thể ngăn chặn việc xâm nhập của bụi vào bên trong quần áo.

Bạn nên chọn những sản phẩm càng dài càng tốt, tuy nhiên cũng nên lưu ý đến những điểm như phần vải ở cổ tay được may bo lại hoặc trang bị đai thun.

1.

Ít Kinh Nghiệm Xử Lý Các Loại Côn

2.

Chọn Kiểu Thiết Kế Mà Bạn Yêu Thích

Việc chọn mua dựa trên chức năng của sản phẩm là quan trọng nhưng bạn cũng cần chú ý đến những kiểu thiết kế và màu sắc bạn thật sự yêu thích để thấy hứng thú hơn khi làm việc. Đặc biệt đối với những ai làm vườn lần đầu tiên, một chiếc găng tay có thể là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến việc bạn có yêu thích công việc không.

Những dòng sản phẩm găng tay làm vườn được bán trên thị trường rất đa dạng. Từ những chiếc găng tay khá ngầu được sử dụng bởi những nhà làm vườn chuyên nghiệp và những mẫu thiết kế với nhiều loại hoa dễ thương mà bạn có thể chọn mua. Việc chọn một sản phẩm mà mình thật sự yêu thích sẽ giúp bạn có những trải nghiệm thú vị hơn với công việc làm vườn.

3.