WI - wiadomości gospodarcze by POLA Design

WIADOMOŚCI GOSPODARCZE WIRTSCHAFTSNACHRICHTEN www.ahk.pl 28 zł ( w tym 8% VAT)

12/2013-01/2014

BANKI: CO PRZYNIESIE PRZYSZŁOŚĆ? BANKEN: WAS WIRD DIE ZUKUNFT BRINGEN?

WSTĘP VORWORT

Anna Włodarczyk-Moczkowska członek Zarządu AHK Polska prezes Zarządu Gothaer Towarzystwo Ubezpieczeń SA / Vorstandsmitglied der AHK Polen Vorstandsvorsitzende der Gothaer Versicherungsgesellschaft SA

Finanse nie tylko od święta Finanzen... nicht erst ab Weihnachten Grudzień to okres, w którym tematem numer 1 wszystkich rozmów są zbliżające się Święta Bożego Narodzenia. Na myśl o tym przychodzą pozytywne skojarzenia – w końcu jest to okres radości i spotkań rodzinnych. Jest także druga, bardziej przyziemna, strona medalu - to czas, w którym bardziej niż zwykle zamartwiamy się nad finansami i planujemy wszelkie zakupy ze szczególną rozwagą. Jesteśmy coraz ostrożniejsi, aczkolwiek chętnie szukamy dodatkowych źródeł pokrycia naszych wydatków.

Der Dezember ist ein Zeitabschnitt, in dem das heranrückende Weihnachtsfest Thema Number One ist. Allgemein assoziiert man damit Positives, denn schließlich ist dies ein Zeitraum der Freude und des Zusammenkommens in der Familie. Es gibt aber auch die andere, eher prosaische Seite dieser Medaille – die Zeit, in der wir uns mehr als sonst um unsere Finanzen sorgen und alle Einkäufe mit besonderer Sorgfalt planen. Wir werden immer vorsichtiger, obwohl wir gern zusätzliche Quellen zur Deckung unserer Ausgaben suchen.

I to właśnie tematyce finansów, a także bankowości i giełdy, poświęcony jest raport w ostatnim w tym roku wydaniu magazynu. Znajdą w nim Państwo artykuł o bankowości mobilnej, która z roku na rok zyskuje na popularności i jest coraz powszechniejszym sposobem dokonywania płatności oraz dostępu do własnych zasobów finansowych. Wywiad z Adamem Maciejewskim, prezesem Giełdy Papierów Wartościowych, pozwala z bliska spojrzeć na sytuację panującą na warszawskim parkiecie. Warte polecenia są też artykuł o inwestycjach w zrównoważone biznesy – trendzie, który dopiero dociera do Polski – oraz panel z prezesami największych firm doradztwa finansowego.

Daher ist die letzte Auflage unseres Magazins in diesem Jahr eben dem Thema Finanzen, Banken und Börse gewidmet. Sie finden hier, geehrte Leser, einen Artikel über das Mobile-Banking, das von Jahr zu Jahr immer populärer wird und zunehmend zum bevorzugten Verfahren für Banktransaktionen und der Verfügbarkeit eigener Finanzbestände avanciert. Das Interview mit Adam Maciejewski, dem Vorsitzenden der Warschauer Wertpapierbörse, gestattet nähere Einblicke in das Leben des Warschauer Parketts. Lesenswert sind auch die Artikel über nachhaltiges Investment, ein Trend, der jetzt erst nach Polen überschwappt sowie das Podiumsgespräch mit den Vorsitzenden der größten Finanzberatungsfirmen Polens.

Grudzień to także miesiąc wielu spotkań organizowanych przez Izbę, które będą okazją, by podsumować działalność AHK Polska w 2013 r, podziękować Firmom Członkowskim i Kooperantom za owocną współpracę i życzyć sobie nawzajem pomyślności i sukcesów w nowym roku. Kalendarium spotkań można znaleźć na naszej stronie internetowej. Przekazuję Państwu życzenia Wesołych Świąt i sukcesów w 2014 roku od Zarządu, kierownictwa i pracowników AHK Polska.

Der Dezember ist aber auch der Monat für viele von der AHK Polen organisierte Treffen, die als Anlass dienen, die Tätigkeit unserer Kammer für das Jahr 2013 zusammenzufassen, den Mitgliedsfirmen und Kooperanten unseren Dank für die fruchtbare Zusammenarbeit auszusprechen und allen für das kommende Jahr viel Glück und Erfolg zu wünschen. Das Kalendarium der einzelnen Treffen finden Sie auf unserer Internet-Seite. Ihnen allen ein frohes Weihnachtsfest und viel Erfolg im neuen Jahr 2014 wünschen Ihnen der Vorstand sowie die Mitarbeiter der AHK Polen.

SPIS TREŚCI INHALT

RAPORT WI RAPPORT WI

GOSPODARKA WIRTSCHAFT

Polska otrzyma ponad 11% z nowej puli środków unijnych Polen erhält über 11% aus dem neuen Fördertopf der EU

Banki: co przyniesie przyszłość? Banken: Was wird die Zukunft bringen? Doradcy finansowi: 2013 pod znakiem rozszerzenia sieci dystrybucji Finanzberater: 2013 im Zeichen der Erweiterung von Vertriebswegen

PRAWO RECHT

Nadchodzą lepsze dni dla polskich firm? Können polnische Firmen eine positive Entwicklung erwarten?

Dokąd zmierza Bitcoin? Wohin führt der Bitcoin? Płatności mobilne – nowy kierunek rozwoju płatności w Polsce Mobil bezahlen – eine neue Entwicklungsrichtung der Zahlungsdienste in Polen

LIFESTYLE

Nowe rozporządzenie spadkowe UE Das nadugfoi aodihosdfho osdfhosdfho dhf Noworoczne zmiany w VAT Änderungen des Umsatzsteuerrechts im neuen Jahr

24 godziny we Frankfurcie 24 Stunden in Frankfurt

INFO

AKTUALNOŚCI AKTUELL

Strategiczne przedsięwzięcie Alior Bank i T-Mobile Polska Strategisches Vorhaben von Alior Bank und T-Mobile Polska 11 grudnia br. Alior Bank i T-Mobile Polska podpisały umowę dotyczącą stworzenia kompleksowej oferty produktów i usług bankowych oraz zagwarantowania do nich wielokanałowego dostępu. Głównym celem aliansu jest zaoferowanie klientom T-Mobile szerokiej palety usług bankowych oraz zapewnienie klientom obu podmiotów dostępu do nowoczesnych rozwiązań opartych na technologii mobilnej i internetowej. To pierwszy w Europie tak złożony projekt współpracy banku i firmy telekomunikacyjnej. Am 11. Dezember dieses Jahres haben Alior Bank und T-Mobile Polska einen Vertrag unterzeichnet, der die Ausarbeitung eines komplexen Angebots für Bankprodukte und Bankdienstleistungen und den in deren Rahmen bereitzustellenden Mehrkanal-Zugriff beinhaltet. Grundlegendes Ziel dieser Allianz ist es, den Kunden von T-Mobile eine breit gefächerte Palette an Bankdiensten anzubieten sowie den Kunden beider Unternehmen den Zugriff auf moderne Lösungen auf der Grundlage mobiler und webbasierter Technologien sicherzustellen. In Europa ist dies das erste Projekt mit einer derartigen Komplexität bei der Zusammenarbeit eines Kreditinstituts und eines Telekommunikationsunternehmens.

Hygienika S.A. przejmuje niemiecką firmę dystrybucyjną Hygienika S.A. übernimmt ein deutsches Vertriebsunternehmen Polski producent artykułów higienicznych przejmuje Poopeys Deutschland GmbH, dystrybutora produktów higieny dziecięcej na terenie Niemiec i krajów niemieckojęzycznych. Atrakcyjność transakcji wynika m. in. z faktu, iż Hygienika S.A. będzie jedynym producentem dla firmy dystrybucyjnej – podkreślił Kamil Kliniewski, prezes Hygienika S.A. Wartość przejęcia to 900 tys. EUR. Polska spółka konsekwentnie realizuje strategię rozwoju działalności w Europie. W najbliższym czasie zamierza sfinalizować przejęcie jednej z głównych europejskich sieci drogeryjnych. Der polnische Hersteller von Hygiene- und Pflegeartikeln übernimmt die Poopeys Deutschland GmbH, eine in Deutschland und in den deutschsprachigen Ländern tätige Vertriebsfirma für Kinderhygieneartikel. Die Attraktivität dieser Transaktion ergibt sich unter anderem aus der Tatsache, dass die Hygienika S.A. der einzige Hersteller für diese Vertriebsfirma sein wird, betont Kamil Kliniewski, Geschäftsführer der Hygienika S.A. Der Wert der Übernahme beläuft sich auf 900.000 EUR. Die polnische Gesellschaft realisiert konsequent die Strategie der Ausweitung der Unternehmenstätigkeit in Europa. Sie plant in absehbarer Zeit, die Übernahme einer der wichtigsten europäischen Drogerieketten abzuschließen.

Zmiany w DZ BANK Polska S.A. Veränderungen bei der DZ BANK Polska S.A. Z dniem 1 listopada 2013 r. DZ BANK Polska S.A. został przekształcony bezpośrednio w polski oddział DZ BANK AG z siedzibą we Frankfurcie nad Menem, czwartej co do wielkości grupy finansowej w Niemczech, zarządzającej aktywami o wartości ponad 400 mld EUR. Polski oddział DZ BANK bezpośrednio kontynuuje wszelkie dotychczasowe usługi bankowe DZ BANK Polska S.A. Poza Warszawą, filie oddziału nadal funkcjonują też w Poznaniu, Katowicach i Wrocławiu. Oddział i filie w Polsce zamierzają jeszcze bardziej skoncentrować się na obsłudze niemieckich klientów w Polsce oraz polskich firm zainteresowanych rynkiem niemieckim. Zum 1. November 2013 wurde die DZ BANK Polska S.A. in eine polnische Niederlassung der DZ BANK AG, der viertgrößten Finanzgruppe in Deutschland mit Sitz in Frankfurt am Main, umgewandelt. Die DZ BANK AG verwaltet Aktiva im Wert von über 400 Mrd. EUR. Die polnische Niederlassung der DZ BANK übernimmt unmittelbar alle bisherigen Bankdienste der DZ BANK Polska S.A. Neben Warschau werden die Filialen der Niederlassung in Posen, Kattowitz und Breslau weiterhin unterhalten. Die Niederlassung und die Filialen in Polen werden sich noch stärker auf die Betreuung der Kundengruppe der deutsche Kunden in Polen und die sich für den deutschen Markt interessierenden, polnischen Firmen konzentrieren.

Polkomtel: Plus oferuje energię elektryczną Polkomtel: Mobilfunkbetreiber Plus als Stromanbieter Plus rozszerzył ofertę o kolejną usługę: dostarczanie energii elektrycznej. Zakup energii elektrycznej jest obecnie dostępny dla klientów biznesowych, zarówno małych jak i dużych firm. W przyszłości zostanie również opracowana oferta dla klientów indywidualnych. Zainteresowane podmioty mogą odnieść korzyści finansowe wynikające z łącznego zakupu usług telekomunikacyjnych i energetycznych. Plus hat sein Angebot um eine weitere Dienstleistung erweitert: die Versorgung mit Strom. Der Stromkauf wird derzeit Geschäftskunden im KMUSektor angeboten. In Zukunft soll auch ein Angebot für Individualkunden ausgearbeitet werden. Für interessierte Unternehmen können sich finanzielle Vorteile aus dem gekoppelten Kauf von Telekommunikationsdiensten und Strom ergeben.

SYLWETKI PERSONALIEN

Tomasz Dąbrowski

nowym CEO kancelarii Dentons w Europie / wird neuer CEO der Firma Dentons für Europa • Tomasz Dąbrowski, partner zarządzający kancelarią Dentons w Polsce i regionie Europy Środkowej i Wschodniej, obejmie stanowisko Partnera Zarządzającego (CEO) w całej Europie i tym samym zastąpi Dariusza Oleszczuka. Dentons to międzynarodowa firma prawnicza, powstała w marcu 2013 r. w wyniku fuzji trzech kancelarii: Salans, SNR Denton i Fraser Milner Casgrain. Tomasz Dąbrowski posiada ponad dwudziestoletnią praktykę zawodową i jest ekspertem w zakresie fuzji i przejęć. Od 1992 r. współtworzył sukcesy firmy Salans. Funkcję Partnera Zarządzającego Dentons w Europie zacznie pełnić z dniem 1 stycznia 2014 roku. • Tomasz Dąbrowski, bisheriger CEO der Firma Dentons für Polen und Mittel- und Osteuropa, übernimmt von Dariusz Oleszczuk die Funktion des CEO für Gesamteuropa. Dentons ist ein internationales Rechtsberatungsunternehmen, das im März 2013 durch Zusammenschluss der drei Rechtskanzleien Salans, SNR Denton und Fraser Milner Casgrain entstanden ist. Tomasz Dąbrowski kann auf mehr als 20 Jahre Anwaltstätigkeit zurückblicken und hat sich als führender Berater im Bereich von Zusammenschlüssen und Übernahmen einen Namen gemacht. Seit 1992 war er bei der Kanzlei Salans tätig, zu deren Erfolg er mit seinen bedeutenden Leistungen beitrug. Dąbrowski wird sein Amt als neuer CEO von Dentons Europe am 1. Januar 2014 antreten.

Konstantin Skorik

Prezes zarządu Freightliner PL / Vorstandsvorsitzender der Freightliner PL • Z dniem 19 września 2013 r. Rafał Milczarski złożył rezygnację z pełnienia funkcji Prezesa Zarządu Freightliner PL Sp. z o.o. (“FPL”) i wszystkich spółek zależnych. Na jego miejsce powołano Konstantina Skorika, który z Grupą Freightliner związany jest od 2002 roku. Konstantin Skorik jest absolwentem studiów MBA w London Business School. Od początku zaangażowany był w tworzenie spółek Freightliner w Polsce i w Niemczech, obecnie poszukuje możliwości rozwoju Grupy na innych rynkach europejskich. Doświadczenie zdobywał pracując m.in. w Banku Światowym, gdzie zajmował się projektami dotyczącymi finansowania w branży energetycznej i infrastrukturalnej. • Am 19. September 2013 hat Rafał Milczarski sein Amt als Geschäftsführer der Freightliner PL Sp. z o.o. (“FPL”) und aller abhängigen Gesellschaften niedergelegt. Als neuer Geschäftsführer wurde Konstantin Skorik berufen, der bei der Freightliner Gruppe seit 2002 tätig ist. Konstantin Skorik hat einen MBA-Studiengang an der Londoner Business School absolviert. Seit Beginn seiner Tätigkeit bei Freightliner engagierte sich Skorik bei den Gründungen der Freightliner Gesellschaften in Polen und Deutschland. Jetzt will er das Wachstum der Gruppe auf anderen europäischen Märkten voranbringen. Seine Erfahrungen erlangte er unter anderem bei der Weltbank, bei der er im Bereich von Projekten zur Finanzierung der Energiewirtschafts- und Infrastrukturbranche tätig war.

Katarzyna Gola

General Manager Nivea Polska / General Manager von Nivea Polska • 1.10.2013 Katarzyna Gola zastąpiła na stanowisku General Managera NIVEA Polska Michaela Haehnela. Katarzyna Gola przybyła do NIVEA Polska z siedziby Beiersdorf AG w Hamburgu, gdzie od 2010 roku zajmowała stanowisko Manager GBF Shower. Polski rynek kosmetyczny zna jednak bardzo dobrze, gdyż wcześniej pełniła funkcję dyrektora marketingu oraz dyrektora sprzedaży w NIVEA Polska. Stojąc na czele zespołu NIVEA Polska, Katarzyna Gola zarządzała będzie zarówno działaniami firmy na rynku polskim, jak i w trzech krajach bałtyckich, na Litwie, Łotwie i w Estonii. • Am 1.10.2013 hat Katarzyna Gola die Funktion des General Manager von NIVEA Polska übernommen, die bisher Michael Haehnel eingenommen hatte. Katarzyna Gola wechselte von der Beiersdorf AG in Hamburg zu NIVEA Polska, in der sie seit 2010 Manager GBF Shower war. Den polnischen Kosmetika-Markt kennt sie sehr gut, da sie vorher bei der NIVEA Polska Direktorin für Marketing und Verkauf war. Als Geschäftsführerin der NIVEA Polska wird Katarzyna Gola die Tätigkeit des Unternehmens auf dem polnischen Markt und in den drei baltischen Ländern Litauen, Lettland und Estland verantworten.

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Banki: co przyniesie przyszłość? Banken: Was wird die Zukunft bringen? Piotr Kątski AHK Polska / AHK Polen

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Polski sektor bankowy suchą stopą przeszedł przez najcięższy okres światowego kryzysu finansowego. Na horyzoncie widać jednak nowe wyzwania, którym banki muszą stawić czoła, aby pozostać konkurencyjnymi w walce o klienta. Co działo się w branży w 2013 roku i jaki będzie miało to wpływ na rynek w nadchodzących 12 miesiącach? Der polnische Bankensektor hat trockenen Fußes die schwerste Zeit während der internationalen Finanzkrise gemeistert. Am Horizont tauchen jedoch neue Herausforderungen auf, denen sich die Banken stellen müssen, um im Wettbewerb um Kunden konkurrenzfähig zu bleiben. Was ist in der Branche im Jahr 2013 passiert und welchen Einfluss wird das auf den Markt in den kommenden 12 Monaten haben?

„Uważam, że świat wkroczył w okres spowolnienia wzrostu. A jak jest okres spowolnienia wzrostu, to jest także okres relatywnie niższych stóp procentowych” – ta prognoza, którą prezes Narodowego Banku Polskiego Marek Belka przedstawił w rozmowie z Polską Agencją Prasową, daje do myślenia zarządom banków. Oznacza to dla nich trudne decyzje, które będą miały na celu przyciąganie klientów przy jednoczesnym utrzymaniu dobrej własnej kondycji finansowej. Ta niekorzystna dla sektora bankowego sytuacja utrzymuje się już od dłuższego czasu. Stopa procentowa NBP spada od maja 2012 roku. Jeszcze w styczniu 2013 roku wynosiła ona 4%, od czerwca 2013 roku utrzymuje się na poziomie 2,5%, najniższym w historii. Tylko najwięksi optymiści spodziewają się, że w 2014 roku może dojść do zmian stóp, ale stanie się to nie wcześniej niż w II połowie roku. NIŻSZE ZYSKI, LEPSZA PŁYNNOŚĆ

Cieszą się kredytobiorcy, bo płacą niższe raty od pożyczek. Sytuacja sprzyja także wzrostowi konsumpcji i inwestycji, co w konsekwencji prowadzi do wzrostu gospodarczego. Mogłoby się wydawać, że na tym wszystkim tracą banki – spadają przychody z odsetek, a klienci odkładają mniej pieniędzy na kontach czy lokatach. Statystyki dowodzą jednak, że wyniki finansowe sektora nie są tak słabe, jak przewidywano. Zgodnie z danymi Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, o sytuacji banków w pierwszych trzech kwartałach 2013 roku, ich zysk netto wyniósł 11,8 miliarda złotych, co oznacza spadek o zaledwie 1,9% w porównaniu z analogicznym okresem w poprzednim roku. Wynikało to właśnie z redukcji stóp procentowych NBP. Wpływy z odsetek sięgnęły 24,8 miliarda złotych, natomiast z prowizji 10,5

RAPORT Wi RAPPORT Wi

miliarda złotych, co także jest niższym wynikiem. Doszło jednak do poprawy płynności banków oraz polepszenia akcji kredytowej. Powstaje więc pytanie: jakie działania w 2013 roku podjęły banki, aby utrzymać konkurencyjność, a jednocześnie nie ponieść wielkich strat w tych trudnych dla nich okolicznościach? BANKOWOŚĆ DETALICZNA

Polacy są najmniej lojalnymi klientami banków – to główny wniosek płynący z raportu „Lojalność klientów w bankowości detalicznej”, sporządzonego przez firmę Bain & Company. Wynika z niego, że w 2013 roku aż 4,7% biorących udział w badaniu zmieniło bank, podczas gdy średnia dla krajów rozwijających się wyniosła 3,2%. Mniej z nas otworzyło też konto. Wskaźniki kształtują się odpowiednio na poziomie 1,8% dla Polski i 2,7% dla krajów rozwijających się. Jak z tym wyzwaniem poradziły sobie banki? Przede wszystkim rozwijając usługi bankowości internetowej i mobilnej. Są to kanały, których używamy coraz częściej do komunikacji z bankiem, czy przeprowadzania transakcji. 38% respondentów przyznaje, że codziennie korzysta z usług mobilnych. Natomiast zgodnie z danymi Związku Banków Polskich, za II kwartał 2013 roku, liczba klientów indywidualnych korzystających z bankowości internetowej wzrosła o ponad 10% w ujęciu rocznym. Statystyki te mogą ulec w nadchodzącym roku znaczącej poprawie, co wynika z większej liczby urządzeń mobilnych, rozwoju sieci punktów akceptujących płatności mobilne, czy też większego bezpieczeństwa transakcji, co do tej pory było jednym z głównych powodów, dla którego Polacy z rezerwą podchodzili do tego typu nowinek. Dlatego też na rynku usług mobilnych można było dostrzec wzmożony ruch. Jedne banki wprowadzały swoje aplikacje, podczas gdy inne rozwijały już te istniejące. Aplikacje oferują obecnie takie udogodnienia, jak śledzenie notowań giełdowych, wyszukiwanie rabatów u partnerów, czy możliwość opłacania rachunków przy użyciu kodów QR. Wartym odnotowania jest wprowadzenie przez jedną z największych sieci handlowych – Biedronkę - systemu płatności mobilnych iKasa, z którego korzystać mogą klienci Alior Banku, Getin Banku i banku Pekao. Oprócz rozwiązań mobilnych banki starają się przyciągać nowymi produktami. Nie jest to łatwe, gdyż przy niskich stopach procentowych nie są w stanie zaoferować wysokiego oprocentowania swoich lokat. Jak podaje Comperia.pl, średnie oprocentowanie 12-miesięcznych lokat wyniosło w grudniu 2013 roku 2,4%. Dlatego też banki ograniczają swoją ofertę depozytów krótkoterminowych na rzecz tych dwu- lub trzyletnich. Najlepsze kuszą oprocentowaniem przekraczającym 5%. Banki starają się także poszerzać swoją ofertę kredytową, licząc na większe zainteresowanie kredytami konsumpcyjnymi, co z kolei przyczyni się do wzrostu gospodarczego. Istotnie, udzielono większej liczby tego typu kredytów, co po części zrekompensowało bankom część strat, ale ekonomiści ostrzegają, że polski wzrost będzie w dalszym ciągu napędzany głównie eksportem, co wynika z wysokiego bezrobocia

i wolnego tempa wzrostu płac. Ostrzegają także przed nadmiernym skupieniem się na kredytach hipotecznych, które nie wpływają na innowacyjność polskiej gospodarki, a są mniej ryzykowne. Jednak na tym polu banki szykują się na „żniwa”. Już w III kwartale 2013 roku udzielono większej liczby kredytów niż rok wcześniej, a dodatkowym impulsem będzie program rządowy „Mieszkanie dla Młodych”, który rusza na początku 2014 roku. Działania te spowodowały, że rentowność banków w czasach kryzysu wynosi 10-15%. W następnym roku można spodziewać się utrzymania tego trendu. Co prawda spadną wpływy z tytułu interchange, ale zostanie to zrekompensowane wyższymi opłatami i prowizjami. Do poprawy przyczyni się także lepsza akcja kredytowa oraz niższa niż przewidywano opłata ostrożnościowa do Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. BANKOWOŚĆ KORPORACYJNA

W sektorze bankowości korporacyjnej, podobnie jak w przypadku klientów indywidualnych, trwa walka o pozyskanie nowych firm. Banki liczą, że lepsza sytuacja gospodarcza wpłynie na zwiększenie inwestycji, co z kolei zwiększy popyt firm na kredyty. Na celowniku znajdują się przedsiębiorstwa, które najlepiej poradziły sobie w czasach kryzysu. Można jednak zauważyć, że coraz częściej banki obniżają swoje wymagania, co jest ukłonem w stronę tych branż, z którymi wiąże się większe ryzyko kredytowe. Konkurowanie ceną nie jest już jedyną metodą, którą wykorzystują banki do pozyskiwania klientów instytucjonalnych. W ofercie jest także szeroki wachlarz usług, np. faktoring, leasing czy finansowanie akwizycji. Część banków stawia na uproszczenie procedur, elastyczność i szybkość podejmowania decyzji kredytowych, a jeszcze inne specjalizują się w konkretnych sektorach, dla których opracowują indywidualne rozwiązania. Na rozbudowaną ofertę mogą liczyć nie tylko wielkie firmy, ale także mali przedsiębiorcy. Banki specjalizujące się w ich obsłudze zachęcają do zakupu pakietu medycznego czy ubezpieczenia assistance. Jednak, co potwierdzają zarówno przedstawiciele banków, jak i eksperci PricewaterhouseCoopers, małe firmy nie decydują się na zakup dodatkowych usług. „Klienci zwykle nie są zainteresowani kupowaniem usług w pakietach, ale są zainteresowani pojedynczymi usługami, które są dla nich najbardziej kluczowe” – stwierdziła w komentarzu dla „Pulsu Biznesu” Bogna Antosiak z mBanku. To, czego mali przedsiębiorcy oczekują, to szybkość, dostęp do finansowania oraz produkty usprawniające działalność biznesu, takie jak bankowość internetowa. Ale, jak wynika z obserwacji, stali klienci są bardziej skłonni do nabywania całego pakietu usług. Dlatego też w przyszłym roku należy spodziewać się dalszego rozwoju pakietów usług skierowanych do przedsiębiorców. INNE TRENDY

W roku 2013 byliśmy też świadkami spektakularnych konsolidacji na rynku. Już w styczniu doszło do formalnego przejęcia Kredyt Banku, należącego do belgijskiego KBC, przez będący w rękach hiszpańskiej grupy Santander BZ WBK. W wyniku tej operacji powstał trzeci pod względem wartości aktywów bank w Polsce.

RAPORT Wi RAPPORT Wi

W czerwcu natomiast PKO Bank Polski poinformował o zakupie polskiego oddziału banku Nordea. Dzięki tej transakcji PKO BP umocnił się na pozycji lidera pod względem aktywów – po formalnym połączeniu, do którego dojdzie najprawdopodobniej na początku przyszłego roku, ich wartość przekroczy 230 miliardów złotych. Grudzień przyniósł kolejne wielkie przejęcie. Francuska grupa BNP Paribas ogłosiła odkupienie Banku BGŻ od holenderskiego Rabobanku. Transakcja ta była zaskakująca, bo za instytucję będąca najbliżej zakupu uchodziła grupa UniCredit, włoski właściciel banku Pekao. Do fuzji dochodziło jednak nie tylko wśród „wielkich”. Dla małych przedsiębiorców najważniejsza była fuzja FM Banku i Polskiego Banku Przedsiębiorczości. Od lipca 2013 roku nowa instytucja funkcjonuje pod nazwą FM Bank PBP. 2013 rok był też czasem, kiedy wiele banków zdecydowało się na zmiany wizerunkowe. W tej kategorii jednak zwycięzca, okazał się być jeden – mBank. Konsolidacja tej marki z BRE Bankiem i MultiBankiem, połączona ze zmianą wyglądu, była przez dłuższy czas głównym tematem dyskusji. Operacja ta znalazła zarówno zwolenników, jak i przeciwników. mBank nie był jedynym podmiotem, który zdecydował się na taki krok. Zmian w wyglądzie stron, czy serwisów transakcyjnych, dokonały także Credit Agricole, Millenium czy Meritum Bank, jednak żadna z nich nie przykuła tak wielkiej uwagi. W przyszłym roku zmiany wizerunkowe planuje m.in. DnB Bank Polska. 2014: BEZ WIĘKSZYCH ZMIAN

abzielen werden, Kunden zu gewinnen und gleichzeitig eine gute eigene finanzielle Verfassung aufrechtzuerhalten. Diese für den Bankensektor ungünstige Situation hält bereits seit längerer Zeit an. Der Leitzins der Polnischen Nationalbank sinkt seit Mai 2012. Noch im Januar 2013 betrug er 4 %. Seit Juni 2013 hält er sich auf einem Niveau von 2,5 %, dem niedrigsten seiner Geschichte. Nur die größten Optimisten erwarten, dass es 2014 zu einer Änderung der Leitzinsen kommen kann, aber das wird nicht früher als im zweiten Halbjahr der Fall sein. NIEDRIGERE GEWINNE, BESSERE LIQUIDITÄT

Anlass zur Freude haben Kreditnehmer, denn sie zahlen niedrigere Darlehensraten. Diese Situation ist auch für eine Zunahme von Konsum und Investitionen förderlich, was in der Konsequenz zu wirtschaftlichem Wachstum führt. Man könnte meinen, dass die Banken unter dieser gesamten Entwicklung leiden, weil die Zinserträge zurückgehen und Kunden weniger Mittel auf Konten oder als Festgeld anlegen. Statistiken belegen jedoch, dass die Finanzergebnisse des Sektors nicht so schlecht sind, wie man erwartet hatte. Nach Angaben des Amts der Finanzaufsichtskommission über die Situation der Banken in den ersten drei Quartalen 2013 belief sich ihr Nettogewinn auf 11,8 Milliarden Zloty. Das bedeutet einen Rückgang von nur 1,9 % im Vergleich mit dem entsprechenden Vorjahreszeitraum. Das war eine Folge der Leitzinssenkung der Polnischen Nationalbank. Die Zinserträge beliefen sich auf 24,8 Milliarden Zloty, die Provisionen hingegen auf 10,5 Milliarden Zloty, was ebenfalls ein schlechteres Ergebnis ist. Es kam jedoch zu einer höheren Liquidität der Banken und einer Verbesserung des Kreditgeschäfts. Es stellt sich also die Frage: Welche Maßnahmen haben die Banken im Jahr 2013 ergriffen, um konkurrenzfähig zu bleiben und gleichzeitig unter diesen für sie schwierigen Umständen keine erheblichen Verluste zu erleiden?

W nadchodzącym roku będzie można zaobserwować kontynuację trendów. Niska stopa procentowa spowoduje, że banki będą miały „związane ręce” i nie będą mogły znacząco ulepszyć swojej oferty lokat. Skupią się natomiast na udzielaniu kredytów, zarówno konsumenckich, jak i hipotecznych, czemu sprzyja obecna sytuacja na rynku, oraz rozbudowie usług pozabankowych. Największa rywalizacja będzie się toczyć w sektorze bankowości mobilnej i internetowej. Większa liczba klientów oraz punktów akceptujących płatności moRETAILGESCHÄFT bilne spowoduje, że na tym polu może dojść do znaczących zmian. Polen sind die illoyalsten Bankkunden. Das ist die wichtigste Schlussfolgerung, die sich aus dem Bericht „Kundenloyalität im Retailgeschäft” ergibt, der von der Firma Bain & Company erstellt worden ist. Demnach haben 4,7 % der Befragten im Jahr 2013 die „Ich denke, dass die Welt vor einer Zeit langsameren Wachstums Bank gewechselt, während der Durchschnittswert für Entwicksteht. Eine Zeit verlangsamten Wachstum ist auch eine Zeit relativ lungsländer 3,2 % betrug. Weniger Personen haben auch ein Konto niedriger Zinsen“. Diese Prognose, die Marek Belka, der Präsident eröffnet. Die Werte betragen entsprechend 1,8 % für Polen und 2,7 % der Polnischen Nationalbank, in einem Interview mit der Polnischen für Entwicklungsländer. Wie haben die Banken diese HerausfordePresseagentur vorgestellt hat, gibt den Vorständen der Banken zu rung bewältigt? denken. Das bedeutet für sie schwierige Entscheidungen, die darauf Sie haben vor allem ihre Leistungen im Bereich Online- und

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Mobile-Banking ausgebaut. Diese Kanäle nutzen wir immer häufiger zur Kommunikation mit der Bank oder zur Durchführung von Transaktionen. 38 % der Befragten geben an, dass sie mobile Leistungen täglich nutzen. Nach Angaben des Verbands Polnischer Banken für das zweite Quartal 2013 ist die Zahl von Privatkunden, die das OnlineBanking nutzen, im Jahresdurchschnitt um mehr als 10 % gewachsen. Diese Statistiken können sich im kommenden Jahr wesentlich verbessern. Das ergibt sich aus der größeren Anzahl mobiler Geräte, der Entwicklung des Netzes von Stellen, die mobile Zahlungen akzeptieren, und auch der wachsenden Transaktionssicherheit, die bisher einer der Hauptgründe war, warum Polen mit einer gewissen Zurückhaltung derartige Neuerungen in Anspruch genommen haben. Deshalb auch konnte man im Bereich Mobile-Banking eine verstärkte Aktivität erkennen. Einige Banken haben Apps eingeführt, andere wiederum bereits vorhandene weiterentwickelt. Die Apps bieten gegenwärtig Annehmlichkeiten wie laufende Börsenkurse, die Suche von Rabatten bei Partnern und die Möglichkeit einer Bezahlung von Rechnungen mit Hilfe von QR-Codes an. Bemerkenswert ist, dass Biedronka, eine der größten Einzelhandelsketten, das mobile Zahlungssystem iKasa eingeführt hat, das Kunden der Alior Bank, der Getin Bank und der Bank Pekao nutzen können. Außer mobilen Lösungen bemühen sich die Banken auch, durch neue Produkte attraktiv zu sein. Das ist nicht einfach, weil

sie angesichts der niedrigen Zinsen nicht in der Lage sind, hoch verzinste Anlagen anzubieten. Nach Angaben von Comperia.pl betrug die durchschnittliche Verzinsung von 12-monatigen Termingeldern im Dezember 2013 2,4 %. Deshalb beschränkten die Banken auch ihr Angebot an kurzfristigen Einlagen zugunsten von zwei- oder dreijährigen. Die besten locken mit einer Verzinsung von über 5 %. Die Banken bemühen sich auch, ihr Kreditangebot zu erweitern. Sie rechnen mit einem stärkeren Interesse an Verbraucherdarlehen, was wiederum zum Wirtschaftswachstum beiträgt. In der Tat ist eine größere Anzahl derartiger Kredite erteilt worden, wodurch die Banken einen Teil ihrer Verluste ausgleichen konnten. Wirtschaftswissenschaftler warnen aber, dass das polnische Wachstum weiterhin hauptsächlich vom Export generiert wird. Sie warnen auch davor, sich übermäßig auf Hypothekendarlehen zu konzentrieren, die keinen Einfluss auf die Innovationskraft der polnischen Wirtschaft ausüben, wenn auch weniger riskant sind. Jedoch streben die Banken in diesem Bereich eine „gute Ernte“ an. Bereits im dritten Quartal 2013 ist eine größere Anzahl von Darlehen als im Vorjahr erteilt worden und einen zusätzlichen Impuls wird das Regierungsprogramm „Wohnung für junge Leute“ liefern, das Anfang 2014 starten wird. Diese Maßnahmen haben bewirkt, dass die Rendite der Banken in Krisenzeiten 10-15 % beträgt. Im nächsten Jahr kann man eine Fortsetzung dieses Trends erwarten. Zwar

gehen die Interchange-Erträge zurück, aber das wird durch höhere Gebühren und Provisionen ausgeglichen. Zur Verbesserung werden auch ein besseres Kreditgeschäft und die unter den Erwartungen liegende Vorsichtsgebühr für den Bankengarantiefonds beitragen. FIRMENKUNDENGESCHÄFT

Im Firmenkundengeschäft bemüht man sich, ähnlich wie im Retailgeschäft, intensiv um neue Kunden. Die Banken hoffen, dass die bessere wirtschaftliche Lage zu vermehrten Investitionen und somit einer stärkeren Kreditnachfrage von Unternehmen führen wird. Besonders im Blick hat man Unternehmen, die sich in Krisenzeiten am besten behauptet haben. Man sieht jedoch, dass Banken immer häufiger ihre Anforderungen senken und somit den Branchen entgegenkommen, bei denen ein größeres Kreditrisiko besteht. Der Preiswettbewerb ist nicht mehr die einzige Methode, die Banken einsetzen, um institutionelle Kunden zu gewinnen. Zum Angebot gehören auch vielfältige Leistungen wie z. B. Factoring, Leasing oder Übernahmefinanzierungen. Ein Teil der Banken setzt auf vereinfachte Verfahren, Flexibilität und schnelle Kreditzusagen. Andere spezialisieren sich auf konkrete Sektoren, für die sie individuelle Lösungen entwickeln. Mit einem erweiterten Angebot können nicht nur Großunternehmen, sondern auch Kleinunternehmer rechnen. Sich auf ihre

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Betreuung spezialisierende Banken versuchen, sie zum Abschluss einer zusätzlichen Krankenversicherung oder Assistance-Versicherung zu bewegen. Wie jedoch sowohl Bankenvertreter als auch Experten von PwC bestätigen, entscheiden sich kleine Betriebe nicht zum Kauf von Zusatzleistungen. „Kunden sind gewöhnlich nicht am Kauf von Leistungspaketen, sondern von einzelnen Leistungen interessiert, die für sie am bedeutsamsten sind“, hat Bogna Antosiak von der mBank in einem Kommentar für „Puls Biznesu“ festgestellt. Kleinunternehmer erwarten Schnelligkeit, Finanzierungsmöglichkeiten und Produkte, die, wie beispielsweise das Online-Banking, ihre Geschäftstätigkeit optimieren. Beobachtungen zeigen aber, dass Stammkunden eher geneigt sind, ein gesamtes Leistungspaket zu erwerben. Deshalb ist im kommenden Jahr von einer Weiterentwicklung von Leistungspaketen, die sich an Unternehmer richten, auszugehen. ANDERE TRENDS

2013 waren wir auch Zeugen spektakulärer Konsolidierungen auf dem Markt. Bereits im Januar ist es zur formellen

Übernahme der zur belgischen KBC Group gehörenden Kredyt Bank durch die spanische Santander BZ WBK gekommen. Durch diese Operation ist, gemessen am Wert der Aktiva, die drittgrößte Bank in Polen entstanden. Im Juni hingegen hat die PKO Bank Polski über den Kauf der polnischen Niederlassung der Nordea Bank informiert. Durch diese Transaktion hat die PKO Bank Polski ihre führende Position gefestigt. Nach der formellen Fusion, zu der es wahrscheinlich Anfang nächsten Jahres kommen wird, wird der Wert ihrer Aktiva mehr als 230 Milliarden Zloty betragen. Im Dezember ist es zu einer weiteren großen Übernahme gekommen. Die französische Gruppe BNP Paribas hat den Kauf der Bank BGŻ von der niederländischen Rabobank bekannt gegeben. Diese Transaktion überraschte, weil die Gruppe UniCredit, der Eigentümer der Bank Pekao, als wahrscheinlicher Käufer galt. Fusionen gab es nicht nur bei „Großbanken“. Der wichtigste Zusammenschluss kleiner Kreditinstitute war der von FM Bank und PBP Bank. Seit Juli 2013 agiert das neue Unternehmen unter der Bezeichnung FM Bank PBP. 2013 war auch ein Jahr, in dem sich viele Banken entschlossen haben, ihr Erscheinungsbild zu ändern. In dieser Kategorie hat es einen Gewinner gegeben, nämlich die mBank. Die Konsolidierung dieser Marke mit der BRE Bank und der MultiBank, die mit einer Veränderung des Erscheinungsbildes verknüpft wurde, beherrschte über längere Zeit die Diskussion. Diese Operation hat sowohl Befürworter als auch Gegner gefunden. Die mBank war jedoch nicht die einzige, die sich zu einem solchen Schritt entschlossen hat. Ihre Internetseiten oder Transaktionsdienste haben optisch auch

die Credit Agricole, Millenium und die Meritum Bank verändert. Jedoch hat keine von ihnen so große Aufmerksamkeit erlangt. Im kommenden Jahr plant unter anderem auch die DnB Bank Polska eine Änderung ihres Erscheinungsbildes. 2014 OHNE GRÖSSERE VERÄNDERUNGEN

Im kommenden Jahr wird man eine Fortsetzung der Trends beobachten können. Die niedrigen Zinsen bewirken, dass den Banken die Hände gebunden sein werden und sie ihr Anlagenangebot nicht wesentlich verbessern können. Sie werden sich vielmehr auf die Vergabe von Krediten, sowohl von Verbraucher- als auch Hypothekendarlehen, konzentrieren, was durch die gegenwärtige Marktsituation begünstigt wird. Außerdem wird der nicht zu den Bankleistungen zählende Service ausgebaut. Der größte Wettbewerb wird sich jedoch im Bereich Mobile- und Online-Banking entwickeln. Die wachsende Anzahl von Kunden und Punkten, die mobile Zahlungen akzeptieren, sorgt dafür, dass es in diesem Bereich zu wesentlichen Veränderungen kommen kann.

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Adam Maciejewski

GPW- wartość tegorocznych debiutów przekroczy 1 mld euro An der Warschauer Wertpapierbörse GPW überschreiten diesjährige IPOs ein Volumen von 1 Milliarde Euro. Warszawska GPW nieustannie utrzymuje się w europejskiej czołówce giełd o największej liczbie debiutów (IPO). Zgodnie z IPO Watch Europe PwC, w trzecim kwartale 2013 r. ustąpiła pod tym względem jedynie London Stock Exchange Group. Z drugiej jednak strony, analizując wartość dokonanych debiutów, warszawska giełda plasuje się dużo dalej…- o warszawskim parkiecie finansowym rozmawiamy z Adam Maciejewskim, prezesem Giełdy Papierów Wartościowych Mit den meisten Erstemissionen europaweit ist die Warschauer Wertpapierbörse GPW weiterhin an der Spitze. Laut „IPO Watch Europe“ des Unternehmens PwC waren im dritten Quartal 2013 nur die Ergebnisse der Londoner Stock Exchange Group besser. Viel niedriger platziert ist die GPW, wenn man den Wert der Debüts analysiert - erklärt Adam Maciejewski, Präsident der Warschauer Wertpapierbörse GPW, im Interview über das Warschauer Börsenparkett.

W jakim stopniu powyższe zestawienia określają rzeczywisty potencjał rozwojowy GPW? O potencjale rozwojowym GPW, a raczej naszej grupy kapitałowej, można mówić obserwując polską przedsiębiorczość, czy też wiele wskaźników pokazujących, jak wiele mamy jeszcze do zrobienia jako gospodarka. Wskaźniki liczby, czy wartości IPO i równie ważnego SPO na rynku akcji oraz wskaźniki rozwoju rynku obligacji pokazują, czy rynek kapitałowy potrafi ten potencjał wykorzystać. Jak widać, potrafi, co obrazują chociażby regularnie wysokie pozycje Warszawy w zestawieniach IPO Watch Europe. Dzięki firmom debiutującym na warszawskim parkiecie w ostatnim

kwartale br., wartość tegorocznych debiutów przekroczy 1 mld euro. Poprawimy tym samym wynik z 2012 r. o kilkadziesiąt procent. Jestem jednak pewien, że rynek kapitałowy w Polsce odegra jeszcze większą rolę w dostarczaniu kapitału na rozwój przedsiębiorstw i realizacji przedsięwzięć przez samorządy niż dotychczas. Te małe i średnie spółki, które zdecydowały się skorzystać z publicznego rynku kapitałowego rozwijają się, rosną, pobudzają gospodarkę i tworzą kulturę rynku publicznego. A to kreuje nowy biznes i ugruntowuje wysokie standardy zarządzania i komunikacji z rynkiem. Jako grupa kapitałowa szukamy też jednak nowych możliwości - inwestycja w obsługę rynku towarowego była bardzo dobrym

posunięciem. Szukamy też szans z innymi innowacyjnymi pomysłami, jak chociażby ten w Londynie - Aquis Exchange. Jaka jest obecna pozycja GPW w regionie Europy Środkowej i Wschodniej? Jak GPW wypada przy uwzględnieniu całego Starego Kontynentu? Kapitalizacja warszawskiego parkietu, czyli wartość notowanych na nim spółek wynosi obecnie ok. 150 mld euro. To prawie 30 mld euro więcej niż połączona kapitalizacja giełd w Pradze, Budapeszcie i Wiedniu. Jeśli chodzi o udział GPW w obrotach akcjami w Europie Środkowej i Wschodniej, to aktualnie sięga on blisko 60 proc. Jesteśmy jednocześnie drugą giełdą kontynentu pod względem tempa wzrostu obrotów wśród

RAPORT Wi RAPPORT Wi giełd średnich i dużych (tj. o miesięcznych obrotach przekraczających 1 mld euro) i cały czas, jak już było wspomniane, utrzymujemy się w gronie liderów pod względem liczby debiutów w Europie. Na koniec listopada na giełdzie w Warszawie na obu rynkach, a więc na głównym oraz na alternatywnym New Connect, notowanych było prawie 900 spółek. Oczywiście, sporo nas jeszcze dzieli od największych giełd, ale to naturalne. Polska, jak i inne gospodarki krajów regionu doświadczone przez komunizm, w warunkach wolnorynkowych rozwijają się przecież tak naprawdę od niewielu, bo ponad 20 lat. By zbudować tak dużą wartość podmiotów notowanych na rynku kapitałowym, potrzeba dziesięcioleci. Dziś jesteśmy na dobrej drodze, aby to osiągnąć. Jakie są najważniejsze założenia strategii GPW w kwestii przyciągania inwestorów z zagranicy? Konsekwentnie i coraz odważniej realizujemy strategię umiędzynaradawiania polskiego rynku kapitałowego i samej giełdy. Naszym celem jest kształtowanie rynku w taki sposób, by stawał się coraz bardziej atrakcyjny nie tylko w wymiarze lokalnym, ale też międzynarodowym. Na GPW mamy aktualnie 55 zagranicznych spółek. Wśród nich najliczniej reprezentowane są spółki z Ukrainy, Czech, Litwy oraz Izraela. W październiku na GPW zadebiutowała pierwsza chińska spółka – Peixin International Group. Celem strategii warszawskiej giełdy jest zdobycie pozycji centrum finansowego Europy Środkowo-Wschodniej. Aby to osiągnąć, nie wystarczy być największą giełdą w naszym regionie, musimy przyciągać na GPW spółki istotne z punktu widzenia gospodarek całego regionu. W takim kierunku zmierzamy, aktualnie np. jesteśmy w trakcie przygotowania debiutu spółki Gorenje. To jeden z największych słoweńskich koncernów przemysłowych, zajmujących się produkcją sprzętu gospodarstwa domowego. Jeśli chodzi o samych inwestorów z zagranicy, to nasza strategia jest prosta - chcemy mieć zróżnicowaną bazę inwestorów, tak geograficznie, jak i wg rodzajów realizowanych strategii inwestycyjnych. W czerwcu br. weszły w życie zmiany regulacji dotyczących działania rynku NewConnect, obejmujące m. in. zaostrzenie obowiązków informacyjnych i wymóg zwiększenia przejrzystości działania notowanych spółek. Jak ocenia Pan efektywność wprowadzonych reform? Czy udało się wzmocnić zaufanie inwestorów?

Giełda Papierów Wartościowych podjęła decyzję o wprowadzeniu istotnych zmian w regulaminie rynku NewConnect oraz przeprowadziła dodatkowe działania, mające na celu podwyższenie jakości i bezpieczeństwa obrotu na tym rynku. Reforma wzięła pod uwagę liczne opinie środowiska inwestorów i innych uczestników rynku. Zaledwie po sześciu miesiącach od wprowadzenia zmian widzimy, że te okazały się krokiem w dobrym kierunku i zaowocowały wzrostem atrakcyjności i dojrzałości tego rynku. Cieszy mnie to podwójnie, gdyż rynek alternatywny i możliwość pozyskiwania za jego pomocą środków na rozwój firm z najbardziej innowacyjnych branż jest ważnym narzędziem wspierania polskiej przedsiębiorczości. Nadal jednak bacznie obserwujemy rynek i jeśli zajdzie potrzeba, będziemy dostosowywać naszą ofertę do potrzeb, uwzględniając jego długoterminowy interes. Na jakim etapie są aktualnie rozmowy z giełdą wiedeńską CEESEG? Jakie będą najważniejsze implikacje ściślejszej kooperacji z holdingiem CEESEG? Mogę potwierdzić, że GPW kontynuuje rozmowy z CEESEG w celu rozważenia potencjalnych metod wzmacniania współpracy pomiędzy oboma podmiotami. Na obecnym etapie analizujemy wszystkie możliwe rozwiązania strategiczne oraz możliwe metody współpracy. Jesteśmy optymistycznie nastawieni co do dalszych rozmów, jednak ostateczne decyzje zapadną na poziomie właścicielskim. Na początku listopada Aquis Exchange, w którym GPW posiada 30% udziałów, został dopuszczony przez brytyjski organ nadzoru do uruchomienia pan-europejskiego rynku akcyjnego. W jaki sposób Aquis Exchange zrewolucjonizuje europejski handel papierami wartościowymi? Mamy tam doskonałą technologię, ale to nie wystarczy. Ważny jest model biznesowy oparty na bardzo korzystnym systemie pobierania opłat od uczestników, podobnym do tego stosowanego w telekomunikacji. To po prostu model prosty i tani. Jesteśmy przekonani, ze nowatorska oferta, solidna technologia i ogromne doświadczenie managementu Aquis Exchange będą podstawą do osiągnięcia sukcesu. Które spółki notowane na GPW wskazałby Pan jako „największych wygranych”, a które określiłby mianem

„największego rozczarowania” r. 2013? Jakie branże odnotowały odpowiednio najlepsze i najgorsze wyniki? Nie moją rolą jest oceniać największych wygranych lub przegranych warszawskiego parkietu. To rynek i tworzący go inwestorzy codziennie weryfikują poszczególne spółki oraz branże. My dostarczamy narzędzi, by proces ten przebiegał w jak najbardziej efektywny sposób. Takim instrumentem, z którego jesteśmy szczególnie zadowoleni jest wprowadzony we wrześniu br. nowy główny indeks warszawskiej giełdy – WIG30. W jego skład wchodzi trzydzieści największych i najbardziej płynnych spółek GPW. Pozwoli on lepiej odzwierciedlić wzrost polskiej gospodarki oraz dynamiczny rozwój polskiego rynku kapitałowego na przestrzeni ostatnich lat. In welchem Maße bestimmen diese Bewertungen das reale Entwicklungspotenzial der Warschauer Wertpapierbörse? Von Entwicklungspotenzial der GPW, genauer gesagt unserer Kapitalgruppe, kann die Rede sein, wenn man das polnische Unternehmertum oder auch die Indizes beobachtet, die anzeigen, wie viel wir noch als Wirtschaft machen müssen. ZahlenIndizes oder IPO-Werte und die genauso am Aktienmarkt wichtigen SPO sowie die Indizes der Entwicklung des Schatzanweisungsmarkts zeigen, ob der Kapitalmarkt dieses Potenzial ausnutzen kann. Und er kann es, was die regelmäßig hohen Positionen von Warschau bei IPO Watch Europe bestätigen. Dank der Debüts auf dem Warschauer Parkett im letzten Quartal dieses Jahres konnten die diesjährigen IPOs ein Volumen von 1 Milliarde Euro überschreiten. Damit verbessern wir das Ergebnis von 2012 um über 30 Prozent. Ich bin mir sicher, dass der Kapitalmarkt in Polen bei der Beschaffung von Kapital zur Entwicklung der Unternehmen und Realisierung von Vorhaben durch die Selbstverwaltungen eine noch größere Rolle als bisher spielen wird. Die KMUs, die sich für den öffentlichen Kapitalmarkt entschieden haben, entwickeln sich, kurbeln die Wirtschaft an und schaffen eine Kultur des öffentlichen Marktes. Dies kreiert ein neues Business und festigt hohe Standards bei Management und Kommunikation mit dem Markt. Als Kapitalgruppe suchen wir auch nach neuen Möglichkeiten - die Investition in die Bedienung des Warenmarktes war eine sehr gute Entscheidung. Wir suchen auch nach

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Chancen für andere innovative Ideen, wie der Aquis Exchange in London. An welcher Position ist heute die GPW in Mittel- und Osteuropa? Wie steht die GPW europaweit? Die Kapitalisierung des Warschauer Parketts, das heißt der an der Börse notierten Gesellschaften, beträgt circa 150 Milliarden Euro. Das ist fast 30 Milliarden Euro mehr als die Kapitalisierung der Börsen in Prag, Budapest und Wien zusammengerechnet. Am Umsatz des Aktienhandels in Mittel- und Osteuropa hält die GPW 60 Prozent. Wir sind in der Gruppe der mittelgroßen und großen Börsen die zweitbeste Börse europaweit in Bezug auf das Wachstumstempo der Umsätze (was monatliche Umsätze von mehr als 1 Milliarde Euro bedeutet) und mit den meisten Erstemissionen europaweit ist die Warschauer Wertpapierbörse GPW weiterhin an der Spitze. Ende November wurden an der Börse in Warschau auf beiden Märkten, also am Leitmarkt und an der alternativen New Connect, fast 900 Gesellschaften notiert. Der Abstand zu den größten Börsen ist natürlich noch recht erheblich, doch das ist verständlich. Polen und auch andere Länder, deren Wirtschaft die Ära des Kommunismus durchlaufen musste, entwickeln sich erst seit kurzer Zeit, nicht viel mehr als 20 Jahre, unter den Bedingungen der freien Marktwirtschaft. Um ein so hohes Volumen der am Kapitalmarkt notierten Unternehmen zu schaffen, braucht man mehrere Jahrzehnte. Jetzt sind wir auf einem guten Weg zu diesem Ziel. Was sind die wichtigsten Punkte der Strategie der GPW, um Anleger aus dem Ausland zu gewinnen? Konsequent und immer mutiger realisieren wir die Strategie der Internationalisierung des polnischen Kapitalmarktes und auch der Börse. Wir wollen den Markt so gestalten, dass er attraktiver wird, nicht nur im landesweiten, sondern auch im internationalen Maßstab. An der GPW sind derzeit 55 ausländische Gesellschaften notiert. Die meisten Gesellschaften kommen aus der Ukraine sowie Tschechien, Litauen und Israel. Im Oktober feierte an der GPW die erste chinesische Gesellschaft – Peixin International Group - ihr Debüt. Die Warschauer Wertpapierbörse will sich zu einem Finanzzentrum in Mittel- und Osteuropa entwickeln. Um das zu verwirklichen, reicht es nicht aus, die größte Börse in unserer Region zu sein. Wir müssen Anreize für einen Gang an

die Warschauer Börse für solche Gesellschaften schaffen, die für die Volkswirtschaften der gesamten Region von Bedeutung sind. In diese Richtung soll unsere Entwicklung gehen. Momentan bereiten wir das Going Public der Gesellschaft Gorenje vor. Das Unternehmen ist einer der größten slowenischen Industriekonzerne, der in der Herstellung von Haushaltsgeräten tätig ist. Wenn es um die Anleger aus dem Ausland geht, ist unsere Strategie einfach - wir möchten ein breites Anlegerpublikum ansprechen, was geographische Aspekte als auch die Arten der realisierten Anlegerstrategien betrifft. Im Juni dieses Jahres traten die Bestimmungsänderungen der Transaktionen an der NewConnect in Kraft, die unter anderem eine Verschärfung der Informationspflichten und Anforderungen bezüglich größerer Handlungstransparenz der notierten Gesellschaften umfassen. Wie bewerten Sie die Effektivität der eingeführten Reformen? Konnte das Vertrauen der Anleger gestärkt werden? Die Warschauer Wertpapierbörse hat sich entschieden, wesentliche Änderungen in der Geschäftsordnung des NewConnect Marktes vorzunehmen und führte zusätzliche Maßnahmen durch, um die Qualität und Sicherheit des Handels auf diesem Markt zu steigern. Bei den Reformansätzen wurden zahlreiche Meinungen des Anlegerpublikums und anderer Marktteilnehmer berücksichtigt. Nur sechs Monate nach der Implementierung der Änderungen sehen wir, dass diese Maßnahmen in die richtige Richtung gegangen sind und zu einem Anstieg der Attraktivität und Reife dieses Marktes geführt haben. Für mich ist das besonders erfreulich, denn der alternative Markt und die Möglichkeit der Beschaffung von Mitteln durch diesen Markt, die auf die Entwicklung der Firmen der innovativsten Branchen ausgerichtet sind, sind ein wichtiges Instrument zur Förderung des polnischen Unternehmertums. Aber wir beobachten den Markt weiterhin sehr intensiv. Wenn es sich als notwendig erweist, werden wir unser Angebot an die Nachfrage unter Berücksichtigung langfristiger Entwicklungen anpassen. In welcher Phase sind derzeit die Verhandlungen mit der Wiener Börse CEESEG? Was werden die wichtigsten Implikationen einer engeren Kooperation mit dem Holding CEESEG sein?

Ich kann bestätigen, dass die GPW die Verhandlungen mit CEESEG weiterführt, um potenzielle Verfahren der Erweiterung der Zusammenarbeit zwischen den beiden Rechtsträgern aufzuzeigen. Momentan analysieren wir alle möglichen strategischen Lösungen und mögliche Methoden der Zusammenarbeit. Wir blicken optimistisch auf die Weiterführung der Verhandlungen. Die endgültigen Entscheidungen werden jedoch auf Inhaberebene getroffen. Anfang November wurde Aquis Exchange, der an der GPW 30 Prozent der Anteile hält, durch die britische Aufsichtsbehörde zum Aufbau eines pan-europäischen Aktienmarktes zugelassen. Auf welche Art und Weise wird Aquis Exchange den europäischen Wertpapierhandel revolutionieren? Wir haben dort eine ausgezeichnete Technologie, aber das reicht nicht aus. Wichtig ist ein Business-Modell, das auf einem sehr günstigen System der Gebühreneinnahme von den Teilnehmern basiert, was dem System ähnelt, das in der Telekommunikation zum Einsatz kommt. Das ist wirklich ein einfaches und billiges Modell. Wir sind überzeugt, dass ein innovatives Angebot, solide Technologie und umfangreiche Erfahrungen des Managements von Aquis Exchange der Garant für den Erfolg sein werden. Welche der an der GPW notierten Gesellschaften würden Sie als die „größten Gewinner” und welche als die „größten Enttäuschungen” im Jahr 2013 bezeichnen? Welche Branchen haben die besten und welche die schlechtesten Ergebnisse erzielt? Es ist nicht meine Aufgabe die größten Gewinner oder Verlierer des Warschauer Parketts zu bewerten. Der Markt und die ihn bildenden Anleger sind hier die eigentlichen Prüfmaße für die einzelnen Gesellschaften und Branchen. Wir liefern die Instrumente, damit dieser Prozess so effizient wie möglich verläuft. Ein solches Instrument, mit dem wir besonders zufrieden sind, ist der im September dieses Jahres eingeführte Index der Warschauer Wertpapierbörse – WIG30. Der neue Index setzt sich aus den dreißig größten und liquidesten Gesellschaften der GPW zusammen. Dieser Index soll die Entwicklung der polnischen Wirtschaft und die Dynamik des Kapitalmarktes in den letzten Jahren besser wiederspiegeln.

Pierwsze w Polsce specjalistyczne ubezpieczenia dla elektrowni wiatrowych i farm fotowoltaicznych

Gothaer jest liderem w zakresie ubezpieczeń dla sektora energii odnawialnych w Niemczech, a także jednym z wiodących w tym segmencie ubezpieczycieli w Europie. Gothaer TU S.A. należy do założonego w 1820 r. niemieckiego koncernu Gothaer. Łączymy dwudziestoletnie doświadczenie na polskim rynku z tradycją, renomą i know-how akcjonariusza. Oferujemy pełen pakiet ubezpieczeń majątkowych, osobowych, transportowych i finansowych dla małych i średnich przedsiębiorstw.

www.gothaer.pl

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Andreas Dombret

Niskie stopy proc. antidotum na kryzys? Niedrige Zinssätze als Gegengift gegen die Krise? Długa faza niskich stóp procentowych osłabia odporność systemu finansowego . Godzi to nie tylko w oszczędzających, lecz również w przychody banków i firm ubezpieczeniowych i zachęca do ryzykownych inwestycji- mówi dr Andreas Dombret, członek zarządu Niemieckiego Banku Federalnego. Die lange Phase niedriger Zinssätze schwächt die Abwehrfähigkeit des Finanzsystems. Schaden bringt diese Situation nicht nur den Sparern, sondern auch den Erlösen von Banken und Versicherungsunternehmen - erklärt Dr. Andreas Dombret, Vorstandsmitglied der Deutschen Bundesbank.

Polacy są coraz bardziej sceptyczni w kwestii przystąpienia do strefy euro. Jakie są, w kontekście doświadczeń niemieckich, zalety wspólnej waluty? Niemcy w rozmaity sposób skorzystały na przystąpieniu do strefy euro: euro to stabilna waluta, zarówno wewnątrz strefy euro, jak i poza nią. Zwłaszcza dla otwartej gospodarki narodowej w sercu Europy stabilność kursu walutowego i brak kosztów transakcyjnych są szczególnie ważne. Te zalety w podobnej formie dotyczą zapewne również Polski: stopień otwarcia polskiej gospodarki jest podobnie wysoki jak niemieckiej,

a udział polskiego eksportu do strefy euro, wynoszący 55%, jest nawet wyższy niż w Niemczech, gdzie wynosi 37%. Znajdujemy się w fazie utrzymywania stóp procentowych na niskim poziomie. Czy może to zagrozić stabilizacji rynków finansowych? Polityka pieniężna bez wątpienia przyczyniła się do powstrzymania eskalacji kryzysu. Im dłużej trwa jednak faza niskich stóp procentowych, tym większe staje się ryzyko niepożądanych skutków ubocznych. Niskie oprocentowanie godzi nie tylko

w oszczędzających, lecz również w przychody banków i firm ubezpieczeniowych. Osłabia to odporność systemu finansowego i zachęca do tego, by w poszukiwaniu zysku podejmować ryzykowne inwestycje. To z kolei kryje w sobie niebezpieczeństwo przegrzania niektórych rynków. Musimy pamiętać o tych tendencjach. Co oznacza polityka niskich stóp procentowych dla sąsiadów Niemiec? Czy oczekuje Pan odpływu kapitału z Niemiec? Czy może trafić on do Polski? Jak powiedziałem, polityka pieniężna

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Czy same niskie stopy procentowe mogą rozwiązać kryzys? Co poza tym trzeba zrobić? Co do jednego wszyscy się zgadzają: polityka pieniężna nie może rozwiązać kryzysu. Wszystko, co może ona zrobić, to dać politykom czas na rozwiązanie zasadniczych problemów w strefie euro. Na szczeblu krajowym oznacza to w pierwszej kolejności uzdrowienie finansów publicznych. Oznacza to jednak również, że państwa dotknięte kryzysem muszą zreformować swoje gospodarki, żeby odzyskać konkurencyjność. Rozpoczęło się już wiele reform i widzimy pierwsze sukcesy. Na szczeblu europejskim trzeba przede wszystkim poprawić ramy unii walutowej. Nadchodząca unia bankowa to najważniejszy krok w tym kierunku.

Wir befinden uns derzeit in einer anhaltenden Phase niedriger Zinsen. Kann das zu einer Gefahr für die Stabilität der Finanzmärkte werden? Die Geldpolitik hat ohne Frage dazu

als im Euro-Raum. Insofern dürfte Polen – ebenso wie andere aufstrebende Volkswirtschaften – während der aktuellen Niedrigzinsphase Kapital anziehen. Sobald sich die Zinsen aber wieder normalisieren, können die Kapitalströme auch wieder umkehren – darauf sollten alle vorbereitet sein. Können niedrige Zinsen allein die Krise lösen? Was muss darüber hinaus getan werden? Über eines sind sich alle einig: Die Geldpolitik kann die Krise nicht lösen. Alles, was sie tun kann, ist, der Politik Zeit zu verschaffen, um die grundlegenden Probleme im Euro-Raum zu lösen. Auf nationaler Ebene bedeutet das zunächst, die Staatshaushalte zu sanieren. Es bedeutet aber auch, dass die Krisenländer ihre Volkswirtschaften reformieren müssen, um wieder wettbewerbsfähig zu werden. Hier sind mittlerweile viele Reformen auf dem Weg und wir sehen erste Erfolge. Auf europäischer Ebene muss vor allem der Rahmen der Währungsunion verbessert werden. Die kommende Bankenunion ist hier der wichtigste Schritt.

Buchhaltung

Rechtsberatung

Die Polen zeigen sich immer skeptischer in Bezug auf den Beitritt zur Eurozone. Welche Vorteile bringt die gemeinsame Währung aus deutscher Sicht? Deutschland hat in vielfältiger Weise vom Euro-Beitritt profitiert: Der Euro ist eine nach innen und außen stabile Währung. Und gerade für eine offene Volkswirtschaft im Herzen Europas sind die Wechselkursstabilität und der Wegfall von Transaktionskosten besonders attraktiv. Diese Vorteile dürften in ähnlicher Form auch für Polen gelten: Der Offenheitsgrad der polnischen Wirtschaft ist ähnlich hoch wie der der deutschen und der Anteil der polnischen Exporte in den Euro-Raum ist mit 55 % sogar noch höher als der deutschen mit 37 %.

beigetragen, eine Eskalation der Krise zu verhindern. Je länger aber die Phase niedrigen Zinsen andauert, desto größer wird das Risiko unerwünschter Nebenwirkungen. Niedrige Zinsen belasten nicht nur die Sparer, sondern auch die Erträge von Banken und Versicherern. Das schwächt die Widerstandsfähigkeit des Finanzsystems und bietet Anreize, auf der Suche nach Rendite in risikoreichere Anlagen zu investieren. Das wiederum birgt die Gefahr von Übertreibungen in einigen Märkten. Diese Entwicklungen müssen wir im Auge behalten. Was bedeutet die Niedrigzinspolitik für die deutschen Nachbarländer? Erwarten Sie Kapitalabflüsse aus Deutschland? Könnten diese nach Polen gehen? Wie gesagt, hat die Geldpolitik dazu beigetragen, eine Eskalation der Krise im Euro-Raum zu verhindern. Davon haben auch die angrenzenden Länder profitiert, für die der Euro-Raum ein wichtiger Absatzmarkt ist. Gleichzeitig führt die Suche nach Rendite auch dazu, dass Kapital verstärkt in Länder fließt, in denen die Zinsen höher sind

Steuerberatung

przyczyniła się do powstrzymania eskalacji kryzysu w strefie euro. Skorzystały z tego kraje sąsiednie, dla których strefa euro jest ważnym rynkiem zbytu. Jednocześnie, poszukiwanie zysku skutkuje intensywniejszym napływaniem kapitału do krajów, w których oprocentowanie jest wyższe niż w strefie euro. A zatem Polska – podobnie jak inne wschodzące gospodarki – może w obecnej fazie niskich stóp procentowych przyciągnąć kapitał. Jednak gdy tylko stopy procentowe się znormalizują, strumienie kapitału mogą znów zmienić kierunek –wszyscy powinni być na to przygotowani.

I    S m  10 J b w  Um b  Ivtitio  Po. U Po b   B  Tom  Po.     O R &  | . Rzźz 32-33 | PL 50-130 Wołw T.: +48 71 346 70 70 | E-M: wow@bmok.p | www.bmok.p

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Krzysztof Kalicki

DB Polska + DB PBC = ? Deutsche Bank Polska + Deutsche Bank PBC = ? O konsolidacji dwóch dużych instytucji finansowych opowiada szef zintegrowanych banków, prezes Krzysztof Kalicki Über die Konsolidierung von zwei großen Finanzunternehmen spricht der Chef der beiden integrierten Banken, Vorstandsvorsitzender Krzysztof Kalicki.

Jakie są korzyści dla DB z połączenia banków - jaki jest cel strategiczny? Czy obie instytucje mają kontynuować dotychczas realizowane kierunki działań? Decyzja dotycząca połączenia Deutsche Bank Polska i Deutsche Bank PBC przede wszystkim odzwierciedla globalną strategię Grupy Deutsche Bank, w ramach której szczególny nacisk został położony na rozwój modelu biznesowego bankowości uniwersalnej. Połączenie pozwoli na optymalizację wykorzystania kapitału oraz na uproszczenie i ujednolicenie struktur, ponieważ już wcześniej część funkcji centralnych była dla obu naszych instytucji koordynowana wspólnie. Integrując dwa banki, łączymy ich kierunki działania, dostosowujemy nasz model biznesowy do strategii Grupy, równocześnie wzmacniając naszą obecność na polskim rynku usług finansowych.

Co ta fuzja oznacza dla klientów? Jak wspomniałem, istotnym założeniem połączenia jest utworzenie banku uniwersalnego, który w ramach jednej struktury będzie kierować swoją ofertę zarówno do klientów indywidualnych, małych i średnich firm, jak i do korporacji, klientów instytucjonalnych i sektora publicznego. Oznacza to większą kompleksowość usług i możliwość korzystania z kompetencji obu banków w zakresie jeszcze lepszego dostosowania naszych rozwiązań do potrzeb wszystkich segmentów klientów. Do tej pory część produktów oferowaliśmy wspólnie – przykładowo klienci Deutsche Bank Polska korzystali z kart przez Deutsche Bank PBC, a rozliczenia w transakcjach handlu zagranicznego firm obsługiwanych przez bank detaliczny prowadzone były przy udziale Deutsche Bank Polska. Pod wspólnym szyldem będziemy mieli jeszcze większe możliwości wykorzystania naszych zasobów.

W kontekście klientów warto też podkreślić, że planując proces połączenia położyliśmy szczególny nacisk na to, żeby od strony operacyjnej integracja nie spowodowała żadnych utrudnień w bieżącej obsłudze. Dlatego też numery rachunków pozostaną bez zmian. Także wszelkie umowy zawarte z klientami oraz partnerami zewnętrznymi przed połączeniem pozostaną w mocy. Klienci obu banków będą nadal korzystać z dotychczasowych systemów transakcyjnych i numerów kontaktowych. Nie ma także potrzeby wymiany wydanych dotychczas kart płatniczych; dopiero po upływie terminu ich ważności, będą wystawiane nowe karty. Właściwie jedyną zmianą techniczną będzie zamiana dotychczasowego numeru SWIFT Deutsche Bank PBC na ten stosowany przez Deutsche Bank Polska. Jakie są najważniejsze wyzwania na płaszczyźnie zarządzania, związane

RAPORT Wi RAPPORT Wi z połączeniem DB Polska i DB PBC, dla szefa dwóch połączonych instytucji? Tak naprawdę wszystkie prace związane z przygotowaniem połączenia banków przeprowadzane są na etapach wcześniejszych, jeszcze przed integracją formalnoprawną. Dotyczy to zarówno kwestii struktury organizacyjnej, uspójnienia benefitów dla pracowników, wprowadzenia jednolitych zasad i procedur. Są to więc procesy, które realizowaliśmy na przestrzeni ostatnich miesięcy tak, aby wypracowane rozwiązania były dla wszystkich korzystne i przyczyniły się do usprawnienia naszych działań. Wiele wysiłku wkładamy w połączenie platformy informatycznej i finansowo-kontrolingowej. W zakresie oferty produktowej wspólne prace prowadzone były także wcześniej; po połączeniu wzmocnimy więc te działania, żeby optymalnie wykorzystać wiedzę i doświadczenie poszczególnych jednostek. Jednym z wyzwań w kontekście zarządczym będzie natomiast takie zintegrowanie naszych dwóch organizacji, żeby pracownicy połączonego Deutsche Bank Polska czuli się jednym zespołem. To jednak jeden z ciekawszych aspektów w procesie zmian, ponieważ dotyczy stworzenia odpowiedniej atmosfery i wzmocnienia takich wartości, jak współpraca i partnerstwo. Znając nasze oba banki wiem, że utworzenie jednego, silnego Deutsche Bank Polska nie będzie stanowić problemu i przyczyni się do zwiększenia nie tylko naszego łącznego udziału w rynku, ale przede wszystkim dostarczenia jeszcze lepszych rozwiązań dla naszych klientów. Welche Vorteile hat die Deutsche Bank aus dem Zusammenschluss beider Banken? Welches strategische Ziel verfolgen sie? Und werden beide Institutionen ihre bisherige Entwicklungsrichtung weiter fortsetzen? Der Beschluss, die Deutsche Bank Polska und Deutsche Bank PBC zu vereinen, spiegelt vor allem die globale Strategie der Gruppe Deutsche Bank wider, in deren Rahmen auf die Entwicklung eines Modells des universalen Business-Bankings besonders großer Wert gelegt wird. Der Zusammenschluss führt zu einer Optimierung bei der Nutzung von Kapital und erleichtert und

vereinheitlicht die Strukturen, denn auch vorher schon ist ein Teil der zentralen Funktionen beider Institutionen gemeinsam koordiniert worden. Durch diesen Zusammenschluss verbinden wir auch die Handlungsstränge und passen unser Business-Modell dem der Strategie dieser Gruppe an. Dadurch stärken wir unsere Position auf dem polnischen Markt für Finanzdienstleistungen. Was bedeutet diese Fusion für die Kunden? Wie ich bereits erwähnte, ist die Grundidee die Schaffung einer Universalbank, die im Rahmen einer einheitlichen Struktur ihr Angebot sowohl an den Einzelkunden, an kleine und mittelständische Unternehmen wie auch an große Korporationen, Institutionen und den öffentlichen Sektor richten kann. Dies bedeutet auch umfassendere Serviceleistungen und die Möglichkeit, im Rahmen einer noch besseren Anpassung unserer Lösungen, die auf den Bedarf aller Kunden ausgerichtet sind, auf die Kompetenz zweier Banken zurückzugreifen. Bisher hatten wir einen Teil unserer Bankprodukte gemeinsam angeboten. Zum Beispiel konnten die Kunden der Deutschen Bank Polska ihre Karten auch bei der Deutschen Bank PBC nutzen und an der Verrechnung von Transaktionen im Außenhandel, die für Firmen von Einzelbanken geleistet wurden, war die Deutsche Bank Polska mitbeteiligt. Unter dem gemeinsamen Schild haben wir noch größere Möglichkeiten, unsere Ressourcen zu nutzen. Wenn es um den Kunden geht, sollte nicht unerwähnt bleiben, dass wir bei der Planung dieses Zusammenschlusses besonderen Nachdruck darauf gelegt haben, es von der operativen Seite her beim laufenden Service nicht zu Behinderungen kommen zu lassen. Daher bleiben auch die Kontonummern unangetastet. Genauso wie sämtliche Verträge, die mit den Kunden und Partnern vor unserem Zusammengehen geschlossen wurden. Sie bleiben weiter in Kraft. Die Kunden beider Banken werden also weiterhin das bisherige System für Transaktionen und ihre Kontaktnummern nutzen können. Auch die bisher ausgegebenen Zahlkarten werden nicht ausgetauscht. Dies erfolgt erst nach Ablauf der Gültigkeit und dann werden neue

Karten ausgestellt. Die wirklich einzige Änderung betrifft die bisherige SWIFTNummer der Deutschen Bank PBC. Diese wird der Nummer der Deutschen Bank Polska angeglichen. Welches sind die größten Herausforderungen auf der Verwaltungsebene, die der Zusammenschluss der Deutschen Bank Polska und der Deutschen Bank PBC nach sich zieht? Was bedeutet das für Sie, als Chef der beiden integrierten Institutionen? Ehrlich gesagt, sämtliche, den Zusammenschluss der beiden Banken vorausgegangenen Arbeiten wurden schon in früheren Phasen vorbereitet, noch vor der formalrechtlichen Verbindung. Das gilt auch für die Organisationsstrukturen, die Verbindung von Vergünstigungen für die Mitarbeiter sowie die Einführung einheitlicher Grundsätze und Prozeduren. Es handelt sich also um Prozesse, die wir in den vergangenen Monaten umgesetzt haben und zwar so, dass die ausgearbeiteten Lösungen für alle Beteiligten so günstig wie möglich ausfallen und zur Optimierung unseres Tätigkeitsfeldes führen. Großen Wert legen wir auch auf den Zusammenschluss der Plattform im Bereich EDV, Finanzen und Controlling. Auch beim Produktangebot haben die Arbeiten bereits vorher eingesetzt. Nach dem Zusammenschluss wollen wir diese Maßnahmen weiter vorantreiben, um das Wissen und die Erfahrung der einzelnen Filialen möglichst optimal einbringen zu können. Eine der vorrangigen Aufgaben im Bereich des Managements wird es sein, die beiden Institutionen so weit miteinander zu integrieren, dass sich die Mitarbeiter der neuen Deutschen Bank als ein Team fühlen. Dies ist sicher einer der interessantesten Aspekte dieser Änderung, denn er betrifft sowohl die Schaffung eines guten Klimas als auch die Stärkung solcher Werte wie Zusammenarbeit und Partnerschaft. Ich kenne beide Banken und weiß, dass die Schaffung einer starken Deutschen Bank Polska kein Problem darstellen und nicht nur dazu beitragen wird, unseren Gesamtmarktanteil zu stärken, sondern auch noch bessere Lösungen für unsere Kunden einbringt.

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Przemysław Gdański

Rebranding – jak się to robi?

Rebranding – wie macht man das? Komunikacja przy rebrandingu musi być dostosowana do potrzeb konkretnych grup odbiorców – podkreśla Przemysław Gdański, wiceprezes mBanku odpowiedzialny za bankowość korporacyjną i inwestycyjną. „Wśród dróg, jakimi docieraliśmy do klientów nie zabrakło standardowych, jak obrandowanie placówek, rozdawanie ulotek, jak i nowoczesnych, takich jak Internet. Kluczową rolę odgrywał jednak bezpośredni kontakt doradców z klientem” – dodaje. Beim Rebranding muss die Kommunikation an die Bedürfnisse konkreter Abnehmergruppen angepasst sein, erklärt Przemysław Gdański, stellvertretender Geschäftsführer der mBank, der die Bereiche Geschäftskunden- und InvestmentBanking verantwortet. „Zu den Wegen, über die wir die Kunden erreichten, gehörten auch Standard-Lösungen wie Branding der Geschäftsstellen und Verteilen von Flyern, aber auch moderne Standards wie das Internet. Eine Schlüsselrolle spielte jedoch der unmittelbare Kontakt der Berater mit dem Kunden” – fügt er hinzu.

Od 25 listopada Grupa BRE Banku działa pod nazwą Grupa mBanku. Marka mBank zastąpiła dotychczas funkcjonujące Multibank, BRE Bank i BRE Private Banking&Wealth. Nastąpiła też zmiana nazw spółek wchodzących w skład Grupy. Co było głównym powodem rebrandingu? Jakie są

najważniejsze cele takiego przekształcenia grupy? Funkcjonowanie całej Grupy pod jedną silną marką, jaką jest mBank, to dla nas szansa na umocnienie pozycji na rynku bankowym przy optymalnym wykorzystaniu budżetów marketingowych. Teraz kampanie będą budować wizerunek

i świadomość mBanku wśród wszystkich naszych klientów. Wybraliśmy właśnie mBank ze względu na potencjał marki, jej rozpoznawalność i możliwości komunikacyjne, jakie ona daje. Jedna marka to także szansa na lepsze wykorzystanie naszego wewnętrznego potencjału. Klienci o zróżnicowanych

RAPORT Wi RAPPORT Wi potrzebach będą mieli szansę zapoznania się z szeroką ofertą produktów i usług w jednym miejscu. To też okazja do odświeżenia samego detalicznego mBanku, który dojrzewa i zmienia swój sposób komunikacji. Jednocześnie, wciąż będzie budzić skojarzenia, które od dawna są mu przypisane. Nowoczesność rozwiązań i innowacyjność pozostaną naszymi znakami rozpoznawczymi. Kiedy rozpoczął się proces rebrandingu Grupy BRE i na kiedy planowane jest jego całkowite zakończenie? Co ta zmiana de facto oznacza dla klientów poszczególnych podmiotów tworzących wcześniej Grupę BRE Banku? Proces zmian widocznych dla naszych klientów rozpoczął się już w czerwcu. Kluczową datą był jednak 25 listopada 2013 r. Wtedy nazwy BRE Banku oraz Multibanku przeszły do historii, dotychczasowe logotypy zastąpiliśmy nowymi, a na stronie internetowej mBanku pojawiły się, oprócz oferty detalicznej, także informacje dotyczące bankowości korporacyjnej i inwestycyjnej, private banking i innych spółek grupy. To oczywiście jeszcze nie koniec. Rebranding placówek powinien zakończyć się w pierwszym kwartale 2014 roku. Obejmie głównie ich wygląd, ale docelowo efektem zmian będzie też połączenie placówek detalicznych i korporacyjnych banku. Proces ten będzie się odbywać sukcesywnie – jego zakończenie planowane jest na 2018 rok. Rebranding nie wiąże się z żadnymi uciążliwościami dla naszych klientów. Nie zmieni się model obsługi, nie będą również wymagane żadne formalności. Dla klientów największą zaletą zmian będzie oczywiście jeden serwis informacyjny z szeroką i kompleksową ofertą, wcześniej rozdzieloną na więcej podmiotów Grupy BRE. Jakie działania podjęliście Państwo/ zamierzacie Państwo podjąć, by nie stracić zaufania klientów? Jak zapewnić spójność wizerunkową szeroko rozpoznawalnych marek Grupy BRE (mBank, Multibank, BRE Bank) i „nowopowstałego” mBanku? Postawiliśmy na rzetelną, wielokanałową komunikację. Jej plan był przygotowywany przez pracowników wielu departamentów, tak by zapewnić strategii maksymalną efektywność. Zadbaliśmy o to, by komunikacja była dostosowana

do potrzeb konkretnych grup naszych odbiorców. ze szczególnym uwzględnieniem tych obszarów działania banku, które ich dotyczą i interesują najbardziej. Wśród dróg, jakimi docieraliśmy do klientów, nie zabrakło tych standardowych, jak obrandowanie placówek, rozdawanie ulotek czy folderów informacyjnych jak i nowoczesnych kanałów komunikacji, jak Internet. Bardzo ważny był również bezpośredni kontakt naszych doradców z klientami. Nie będziemy mieli problemów ze spójnością wizerunkową, ponieważ nowy mBank bazuje na doświadczeniach poszczególnych spółek i jest bezpośrednim kontynuatorem ich działań. Co wskazaliby Państwo jako największe techniczne wyzwanie przeprowadzenia rebrandingu? Z czym wiąże się ryzyko dokonania tego typu zmiany? Cały proces wymagał tytanicznej pracy setek pracowników mBanku i trudno wyróżnić jedno, największe wyzwanie. Z pewnością bardzo złożonym zadaniem było przekonanie rzeszy wiernych klientów BRE Banku i MultiBanku, że wraz ze zmianą nazwy, nie zmieni się najwyższa jakość naszych usług. Jestem jednak pewny, że przywiązanie do tych marek przekujemy w przywiązanie do mBanku. Jak rebranding wpłynął na notowania BRE Banku S.A. (mBanku S.A.) na warszawskiej GPW? Z punktu widzenia inwestorów rebranding ma raczej drugorzędne znaczenie. Liczą się dla nich nasze doskonałe wyniki, silna pozycja i dobre perspektywy rozwoju. Zyski Grupy BRE są od kilku lat wysokie, kapitalizacja firmy również ustanowiła historyczny rekord. Być może historycznie najwyższa wycena giełdowa mBanku uwzględnia także oczekiwania inwestorów giełdowych odnośnie potencjału związanego z dalszym rozwojem Grupy pod jedną marką. Co nowego, zarówno w ujęciu produktowym, jak i procesowym, Grupa mBanku jest w stanie zaoferować klientom? Efektem zmian będzie przede wszystkim zwiększenie wygody oraz bardziej kompleksowe podejście do obsługi i budowania oferty. Klienci w jednym miejscu zyskają dostęp do najlepszych produktów i usług finansowych, dotychczas

oferowanych pod kilkoma szyldami. Połączenie placówek detalicznych i korporacyjnych znacznie ułatwi kontakt z bankiem przybliżając go, w sensie dosłownym, do klienta. Kolejnym ważnym aspektem rebrandingu jest połączenie doświadczeń poszczególnych podmiotów. Dzięki temu, klienci dawnego MultiBanku będą mogli korzystać z przełomowego serwisu transakcyjnego mBanku. Należy przy tym podkreślić, że nowa sytuacja nie wymaga żadnego kontaktu z bankiem. Przygotowując proces rebrandingu, wygodę naszych klientów traktowaliśmy priorytetowo. Wyrazem zmian zachodzących w banku jest również udostępnienie aplikacji mBank CompanyMobile. Jest ona przeznaczona dla osób podejmujących decyzje finansowe w firmie, które dokonują rozliczeń lub autoryzują dokonywanie określonych transakcji na rachunkach firmowych, a jednocześnie nie zawsze są na miejscu w biurze. Jestem przekonany, że bankowość mobilna dla korporacji już wkrótce stanie się standardem na rynku, tak jak to obecnie funkcjonuje w ofercie dla klientów indywidualnych Seit dem 25. November operiert die BRE Bank-Gruppe unter der Bezeichnung mBank-Gruppe. Die Marke mBank hat die bisherigen Bezeichnungen Multibank, BRE Bank und BRE Private Banking&Wealth ersetzt. Auch die Bezeichnung der Gesellschaften, die zu dieser Gruppe gehören, änderte sich. Was war die Hauptursache für das Rebranding? Welche grundlegenden Ziele werden mit dieser Umgestaltung verfolgt? Das Operieren der gesamten Gruppe unter der starken Marke mBank ist für uns eine Chance, unsere Position am Bankenmarkt bei optimaler Ausnutzung der Marketing-Budgets auszunutzen. Jetzt werden die Kampagnen das Image der mBank auf bauen und die Wahrnehmung der Bank bei allen unseren Kunden stärken. Die Bezeichnung mBank haben wir wegen des Potenzials der Marke, ihrer Erkennbarkeit und ihrer Kommunikationsmöglichkeiten gewählt. Eine einheitliche Marke ist auch eine Chance für die Ausnutzung unseres internen Potenzials. Die Kunden mit differenzierten Bedürfnissen werden die Chance

RAPORT Wi RAPPORT Wi

haben, das breit gefächerte Angebot der Bankprodukte und Dienste an einem Ort kennenzulernen. Das ist auch eine Gelegenheit, mBank als Retailbank aufzufrischen, die sich entwickelt und ihre Kommunikationsform ändert. Gleichzeitig wird die Bank mit den ihr schon lange zugeschriebenen Werten assoziiert. Moderne Lösungen und Innovation sind weiterhin Erkennungswerte. Wann wurde mit dem Rebranding der BRE-Gruppe begonnen und wann ist dessen vollständiger Abschluss geplant? Was bringt diese Veränderung für die Kunden der einzelnen Unternehmen, die bisher zur BRE Bank-Gruppe gehörten? Der Prozess der Veränderungen, der für unsere Kunden sichtbar ist, hat schon im Juni begonnen. Das wichtigste Datum war jedoch der 25. November 2013. Die Bezeichnungen BRE Bank und Multibank gehören seit diesem Zeitpunkt der Geschichte an, die bisherigen Logos wurden durch neue ersetzt. Auf der Website von mBank sind neben dem Retailbank-Angebot auch Informationen zu den BankingDiensten für Geschäftskunden und zum Investment-Banking, Privat-Banking und zu anderen Gesellschaften der Gruppe erschienen. Das ist natürlich noch nicht alles. Das Rebranding der Geschäftsstellen müsste im ersten Quartal 2014 abgeschlossen sein. Das bezieht sich vor allem auf das Image. Doch im Zuge der Veränderungen werden auch die Retail-Niederlassungen mit den Geschäftskunden-Niederlassungen der Bank verbunden. Dieser Prozess wird schrittweise erfolgen und soll 2018 abgeschlossen werden. Rebranding ist mit keinerlei Erschwernissen für unsere Kunden verbunden. Das Modell der Kundenbedienung ändert sich nicht. Es werden auch keinerlei Formalitäten gefordert. Der wichtigste Vorteil für die Kunden wird natürlich ein einziger Informationsservice mit einem breit gefächerten und komplexen Angebot sein, das vorher auf die jeweiligen Unternehmen der BRE-Gruppe aufgeteilt war. Welche Maßnahmen haben Sie getroffen, um das Vertrauen der Kunden nicht zu verlieren? Wie lässt

sich ein transparentes Image der in einem breiten Spektrum erkennbaren Marke der BRE-Gruppe (mBank, Multibank, BRE Bank) und der „neuen” mBank sicherstellen? Wir haben auf solide Kommunikation gesetzt, die auf einem MehrkanalZugriff basiert. Ihr Plan wurde von Mitarbeitern vieler Abteilungen vorbereitet, damit eine Strategie mit maximaler Effizienz erzielt wird. Wir haben dafür gesorgt, dass die Kommunikation an die Bedürfnisse der konkreten Gruppen unserer Abnehmer angepasst ist. Dabei wurden solche Bereiche der Geschäftstätigkeit der Bank besonders berücksichtigt, die sie betreffen und für die sie sich am meisten interessieren. Zu den Wegen, über die wir die Kunden erreichen, gehören auch Standardlösungen, wie Branding der Geschäftsstellen und Verteilen von Informationsflyern, aber auch moderne Kommunikationskanäle wie das Internet. Sehr wichtig war auch der unmittelbare Kontakt unserer Berater mit den Kunden. In Bezug auf ein transparentes Image werden wir keine Probleme haben, denn die neue mBank basiert auf den Erfahrungen der einzelnen Gesellschaften und ist unmittelbarer Nachfolger ihrer Geschäftstätigkeit. Was würden Sie als größte technische Herausforderung im Rahmen des Rebranding nennen? Was ist mit dem Risiko einer derartigen Veränderung verbunden? Der gesamte Prozess erfordert enormes Engagement hunderter Mitarbeiter der mBank und es lässt sich schwer eine einzelne oder die größte Herausforderung nennen. Mit Sicherheit war es eine recht schwierige Aufgabe, die Gruppe der treuen Kunden der BRE Bank und der MultiBank zu überzeugen, dass sich mit der Änderung der Bezeichnung die höchste Qualität unserer Dienste nicht verändert. Ich bin mir sicher, dass anstelle der Treue zu diesen Marken die Treue zur mBank stehen wird. Wie hat das Rebranding die Notierung der BRE Bank S.A. (mBank S.A.) an der Warschauer Wertpapierbörse GPW beeinflusst? Aus der Sicht der Anleger hat das Rebranding eher nachgeordnete

Bedeutung. Für die Anleger sind unsere ausgezeichneten Ergebnisse, die gute Position und guten Entwicklungsperspektiven wichtig. Die Renditen der BRE-Gruppe sind seit mehreren Jahren hoch. Die Kapitalisierung der Firma hat in der Geschichte ebenfalls eine Rekordmarke erreicht. Vielleicht berücksichtigt die in der Geschichte höchste Börsenbewertung der mBank auch die Erwartungen der Börsenanleger in Bezug auf das Potenzial der Weiterentwicklung der Gruppe unter einer Marke. Was kann die mBank-Gruppe in Bezug auf Produkte und Prozesse ihren Kunden Neues anbieten? Als Resultat der Veränderungen sind hauptsächlich bequeme Leistungen für unsere Kunden und Komplexität der Ansätze der Dienste und des Auf baus des Angebots zu nennen. Die Kunden erlangen an einem Ort Zugriff auf die besten Produkte und Finanzdienste, die bisher unter mehreren Firmennamen angeboten wurden. Der Zusammenschluss der Retail- und Geschäftskunden-Niederlassungen verbessert den Kontakt mit der Bank wesentlich und schafft Nähe zum Kunden. Ein weiterer wichtiger Aspekt von Rebranding ist die Verbindung der Erfahrungen der einzelnen Unternehmen. Dadurch können die Kunden der bisherigen MultiBank den bahnbrechenden Transaktionsservice der mBank in Anspruch nehmen. Es sei an dieser Stelle auch zu betonen, dass die neue Situation keinen Kontakt mit der Bank erfordert. Bei der Vorbereitung des Rebranding-Prozesses haben wir die bequemen Leistungen für unsere Kunden vorrangig betrachtet. Ein Ausdruck der sich in der Bank vollziehenden Veränderungen ist auch der Zugriff auf die Applikation mBank CompanyMobile. Sie ist bestimmt für Personen, die Finanzentscheidungen im Unternehmen treffen, die Abrechnungen oder die Autorisierung bestimmter Transaktionen auf Firmenkunden durchführen und gleichzeitig nicht immer im Büro sind. Ich bin davon überzeugt, dass mobiles Banking für die Unternehmen in absehbarer Zeit ein Standard am Markt sein wird, so wie das beim Angebot der Individualkunden der Fall ist.

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Etyczne i zrównoważone… rynki finansowe Ethische und nachhaltige Finanzmärkte Idea zrównoważonego rozwoju odgrywa coraz większą rolę na rynkach finansowych. Poza oczekiwaną stopą zwrotu, czy wysokością ponoszonego ryzyka, inwestorzy kierują się także wpływem podejmowanych inwestycji na społeczeństwo i środowisko naturalne, uwzględniając trzy wymiary: Środowisko, Społeczeństwo, Ład Korporacyjny, w ujęciu międzynarodowym funkcjonujące jako ESG (Environment, Social, Governance). SRI – JUŻ NIE NOWOŚĆ, JESZCZE NIE STANDARD

Przy wyborze kierunku inwestycji kluczowe znaczenie mają kryteria potwierdzające etyczne zaangażowanie poszczególnych podmiotów, tj.: faktycznie realizowana polityka CSR, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, podejmowane inicjatywy społeczne, czy realizacja projektów wspierających ochronę środowiska. W Niemczech wielkość aktywów zarządzanych przez podmioty działające zgodnie z ideą SRI* (sustainable and responsible investing, wcześniej: socially responsible investing) wyniosła w 2011 roku ponad 621 mld EUR1 (około 9 % rynku europejskiego), zgodnie z European SRI Study 2012, opracowanym przez EuroSIF*. Początki zrównoważonego i odpowiedzialnego inwestowania sięgają w Niemczech lat 90. XX wieku, co skutkuje obecnie istnieniem bogatej palety możliwości inwestycyjnych, obejmującej m. in. bezpośredni zakup papierów wartościowych podmiotów działających etycznie, lokowanie kapitału w etycznych funduszach inwestycyjnych lub inwestowanie za pośrednictwem wyspecjalizowanych banków czy instytucji (jak np. Umwelt Bank). Wprawdzie skala popularności inwestycji SRI w Polsce jest wciąż nieporównywalnie mniejsza, jednak liczba inwestorów uwzględniających kryterium dbałości przedsiębiorstw o środowisko naturalne i zachowania zasad etycznej współpracy

stopniowo wzrasta. Jak wynika z European SRI Study 2012, wielkość aktywów zarządzanych według zasad SRI w Polsce w 2011 r. wyniosła 1, 174 mld EUR. INWESTYCJE ZRÓWNOWAŻONE W NIEMCZECH

Niemiecki rynek inwestycji etycznych i zrównoważonych (SRI) jest zdominowany przez inwestorów instytucjonalnych, którzy w 2011 roku posiadali 68% rynku (prawie 24% wzrost udziału w porównaniu do roku 2009), a główną rolę od lat odgrywają instytucje religijne i charytatywne. Co prawda, część rynku należąca do inwestorów detalicznych zmalała w ubiegłych latach, jednak wzrosła jej wartość – jest to w dużej mierze zasługa zamkniętych funduszy inwestycyjnych (2,8 mld EUR w 2011 r.), w 75% opanowanych przez inwestorów detalicznych. Opisane trendy znajdują również odzwierciedlenie na rynku inwestycji zrównoważonych, który w 2012 roku wzrósł w Niemczech o ponad 16% (r/r) i osiągnął wielkość 73,3 mld, jak wynika z badań przeprowadzonych przez Forum Nachhaltige Geldanlagen opublikowanych w ramach raportu Marktbericht Nachhaltige Geldanlagen 2013. W 2012 roku udział w rynku inwestorów instytucjonalnych wyniósł 77% (13% wzrost r/r), zaś w przypadku zamkniętych funduszy inwestycyjnych 86% rynku należało do inwestorów prywatnych. Pod względem tematycznym, wśród zrównoważonych zamkniętych funduszy inwestycyjnych największą popularnością cieszyły się ekologiczne nieruchomości (29%), fotowoltanika (17%) i sektor energii wiatrowej (14%). W kolejnych trzech latach w Niemczech przewiduje się kontynuację wzrostu zainteresowania etycznym i zrównoważonym inwestowaniem, zarówno w ujęciu SRI, jak i w ramach inwestycji zrównoważonych. Jak informuje EuroSIF, w obu przypadkach głównym motorem wzrostu będzie popyt ze strony inwestorów instytucjonalnych. Pozytywnym bodźcem rozwoju byłoby

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Aleksandra Nowak AHK Polska / AHK Polen

również stworzenie odpowiednich regulacji prawnych, wspierających wdrażanie strategii zrównoważonych przez przedsiębiorstwa. Nie bez znaczenia pozostają też przyjęte w 2011 r. ustawy określające politykę Energiewende, zgodnie z którymi do 2022 r. gospodarka niemiecka będzie całkowicie niezależna od energii jądrowej, co z kolei napędza rozwój chłonnych kapitału podmiotów związanych z odnawialnymi źródłami energii. SRI W POLSCE, CZYLI RESPECT INDEX & CO.

Polski rynek inwestycji etycznych i zrównoważonych znajduje się w początkowej fazie rozwoju i pod względem wielkości jest nieporównywalnie mniejszy niż rynek niemiecki (w 2011 r. wielkość aktywów zarządzanych zgodnie z kryteriami SRI w Polsce stanowiła niecałe 0,2% ich wielkości w Niemczech). Mimo to, zarówno wśród rządzących jak i przedsiębiorstw oraz poszczególnych podmiotów rynku finansowego zauważalny jest stopniowy wzrost świadomości w zakresie CSR, a co za tym idzie, wzrost zainteresowania inwestycjami SRI i respektowaniem ESG. Potwierdzeniem pozytywnego trendu jest fakt, iż Polska od 2010 r. jest uwzględniana w raportach EuroSIF. Zgodnie z European SRI Study 2012, obecnie rynek należy do inwestorów instytucjonalnych, których udział w rynku SRI w 2011 r. wyniósł aż 98%. Zdecydowany prym wiodą fundusze emerytalne i inwestycyjne, a najczęściej kupowanym typem aktywów są obligacje (63%) i akcje (24%). Inną oznaką wzrostu zainteresowania SRI jest wprowadzenie

przez warszawską GPW w 2009 r. wskaźnika RESPECT Index, w skład którego wchodzą notowania spółek działających odpowiedzialnie. Ciekawy obraz wyłania się z badań przeprowadzonych przez GPW i Deloitte wśród inwestorów instytucjonalnych. W 2012 roku 78% respondentów określiło wpływ strategii zgodnej z ESG na wynik finansowy spółki jako pozytywny, 96% wie o istnieniu RESPECT Index, a 65% ankietowanych zauważa dodatnią korelację pomiędzy wdrażaniem strategii opartej o ESG, a wzrostem atrakcyjności spółki dla potencjalnych inwestorów (wzrost o 25 punktów procentowych w porównaniu do badań z 2011 r.). Z drugiej jednak strony, 74% badanych nie wie lub nie słyszało o funduszach etycznych (budujących strategię w oparciu o zasady SRI) działających w Polsce, a aż 81% respondentów w ogóle nie śledzi notowań RESPECT Index. Z przedstawionych danych jasno wynika, że wzrost świadomości istnienia reguł CSR i ESG w bardzo niewielkim stopniu przekłada się na realną zmianę strategii inwestycyjnych. Barierą wzrostu zainteresowania inwestowaniem SRI w Polsce jest niewielki zakres możliwości inwestycyjnych – jak wynika z informacji publikowanych przez portal „Odpowiedzialne Inwestowanie”, obecnie na rynku funkcjonuje zaledwie 20 funduszy etycznych i zrównoważonych. Liczba ta jest dramatycznie niska w porównaniu z rynkiem niemieckim, na którym inwestorzy mogą wybierać spośród 302 funduszy. Problemem, podobnie jak w Niemczech, jest też brak stosownych regulacji prawnych oraz bardzo niski poziom raportowania spółek ze swej działalności pod kątem CSR. * EUROSIF (EUROPEAN SUSTAINABLE INVESTMENT FORUM) – pan-europejska sieć i think-tank, którego celem jest promowanie i rozwój idei zrównoważonego inwestowania na europejskich rynkach finansowych. Za: www.eurosif.org

Die Idee der nachhaltigen Entwicklung gewinnt auf Finanzmärkten zunehmend an Bedeutung. Außer der erwarteten Anlagenrendite und der Höhe des getragenen Risikos orientieren Investoren ihre Anlagen auch an Aspekten wie Soziales und Umwelt, wobei drei Investmentansätze unterschieden werden: Umwelt, Soziales, Corporate Governance, die international unter ESG (Environment, Social, Governance) zusammengefasst werden.

RAPORT Wi RAPPORT Wi

W ujęciu globalnym Europa jest niekwestionowanym liderem w zakresie SRI Global erfasst, ist Europa unumstrittener Spitzenreiter in SRI SRI – IST NICHT MEHR NEU, ABER NOCH NICHT STANDARD

Bei der Wahl der Investmentstrategien haben Kriterien Schlüsselbedeutung, die das ethische Engagement der einzelnen Anleger bestätigen, was sich in aktiver CSR-Politik, Nutzung erneuerbarer Energien, Umsetzung gesellschaftlicher Initiativen und Realisierung von Projekten zur Förderung des Umweltschutzes zusammenfassen lässt. In Deutschland entfielen 2011 auf SRI-Anlagen (Sustainable and Responsible Investing, vorher: Socially Responsible Investing) über 621 Milliarden EUR (circa 9 % des europäischen Marktes), laut Angaben der von EuroSIF* ausgearbeiteten Studie „European SRI* Study 2012“. Die Anfänge des nachhaltigen und verantwortlichen Investierens reichen in Deutschland in die 1990er Jahre zurück, wodurch derzeit eine breite Palette an Investmentmöglichkeiten zur Auswahl steht, unter anderem der Direktkauf von Wertpapieren ethisch operierender Unternehmen, Kapitalanlagen in ethische Investmentfonds oder Anlagen durch Vermittlung von Fachbanken oder Institutionen (z. B. Umweltbank). Obwohl die Popularität von SRI-Investments in Polen wesentlich geringer ist, gibt es immer mehr Anleger, die bei ihren Anlagezielen ökologische und ethische Kriterien überprüfen. Erhebungen im Rahmen der European SRI Study 2012 zeigen, dass 2011 die nach SRI-Kriterien in Polen verwalteten Anlagen ein Volumen von 1,174 Milliarden EUR hatten. NACHHALTIGE INVESTMENTS IN DEUTSCHLAND

Der deutsche Markt der SRI-Investments, also ethisches und nachhaltiges Investieren, wird von institutionellen Anlegern dominiert, auf die 2011 ein Anteil von 68 % des Marktes entfiel (mit einem Anstieg von fast 24 % im Vergleich zu 2009). Hauptanleger sind in diesem Sektor seit Jahren religiöse und wohltätige Institutionen. Obwohl sich der Marktanteil der Kleinanleger in den letzten Jahren verringerte, konnte ein Wertanstieg verzeichnet werden, was vor allem geschlossenen Fonds (2,8 Milliarden EUR - 2011) zu verdanken ist, von denen Kleinanleger 75 Prozent halten. Die beschriebenen Trends sind auch am Markt im Sektor nachhaltiges Investieren zu erkennen, der laut Erhebungen des Forums Nachhaltige Geldanlagen, veröffentlicht im Marktbericht Nachhaltige Geldanlagen 2013, in Deutschland einen Anstieg von über 16 Prozent im Jahre 2012 im Vergleich zum Vorjahr verzeichnete und ein Volumen von 73,3 Milliarden erreichte. 2012 hatten institutionelle Anleger einen Anteil von 77 % (Anstieg von 13 % im Vergleich zum Vorjahr). Bei geschlossenen Fonds entfielen 86 % auf private Anleger. Themenbezogen waren bei nachhaltigen geschlossenen Fonds umweltfreundliche Immobilien (29 %), Photovoltaik (17 %) und der Windenergiesektor (14 %) am populärsten. Für die nächsten drei Jahre wird in Deutschland ein anhaltendes Wachstum in diesem Sektor mit steigender Nachfrage

nach ethischen und nachhaltigen Anlagezielen prognostiziert, was sich gleichermaßen auf SRI- und Nachhaltigkeitsstrategien bezieht. Laut Angaben von EuroSIF wird in beiden Fällen der Aufschwung durch die Nachfrage institutioneller Anleger vorangetrieben. Positive Anreize für die Entwicklung dürften entsprechende rechtliche Regelungen bringen, die auf die Förderung von Nachhaltigkeitsstrategien durch die Unternehmen ausgerichtet sind. Nicht zu unterschätzen sind die 2011 verabschiedeten Gesetze mit Fokus auf die Politik der Energiewende, nach denen bis zum Jahr 2020 die deutsche Wirtschaft durch Voraussetzungen für den Atomausstieg und den Einstieg in Erneuerbare Energien vollkommen umgestellt werden soll, was Unternehmen im Sektor der Erneuerbaren, in die viel Kapital fließt, einen Aufschwung geben dürfte. SRI IN POLEN, ALSO RESPECT INDEX & CO.

Der polnische Markt der ethischen und nachhaltigen Investitionen befindet sich in der Anfangsphase seiner Entwicklung und ist in seinem Volumen wesentlich kleiner als der deutsche Markt (2011 bildeten in Polen die Anlagen mit SRI-Kriterien weniger als 0,2 % des Volumens der Anlagen in Deutschland). Trotzdem ist sowohl auf Regierungsebene als auch bei den Unternehmen und einzelnen Akteuren des Finanzmarktes allmählich ein steigendes Bewusstsein im CSR-Bereich zu beobachten, woraus sich das steigende Interesse an SRI-Investitionen und Respektieren von ESG ergeben. Eine Bestätigung dieses positiven Trends ist die Tatsache, dass Polen ab 2010 in den EuroSIF Berichten berücksichtigt wird. Laut European SRI Study 2012 wird derzeit dieser Markt von institutionellen Anlegern dominiert, deren Anteil am SRI-Sektor 2011 bei 98 % lag. Am populärsten sind Renten- und Investmentfonds. Als Anlagen werden am häufigsten Staatsanleihen (63 %) und Aktien (24 %) gekauft. Ein weiteres Zeichen des steigenden Interesses an SRI ist der seit 2009 an der Warschauer Börse notierte RESPECT Index, der Notierungen von Gesellschaften mit verantwortungsbewusstem Investment umfasst. Ein interessantes Ergebnis haben die Untersuchungen zu institutionellen Anlegern ergeben, die von der Warschauer Börse und Deloitte durchgeführt wurden. 2012 bewerteten 78 % der Befragten den Einfluss einer Strategie gemäß ESG auf das Finanzergebnis der Gesellschaft als positiv, während 96 % der Befragten den RESPECT Index kennen und 65 % einen positiven Zusammenhang von Strategie nach ESG-Kriterien und Anstieg der Attraktivität der Gesellschaft für potenzielle Anleger nannten (Anstieg um 25 Prozentpunkte gegenüber den Untersuchungen von 2011). Andererseits kennen 74 % der Befragten keine ethischen Anlagen in Polen oder haben davon noch nichts gehört (Ausrichtung der Strategie nach SRI-Grundsätzen) und 81 % der Befragten verfolgen die RESPECT Index-Notierungen überhaupt nicht. Die vorgestellten

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Daten zeigen deutlich, dass das steigende Bewusstsein in Bezug auf CSR- und ESG-Regeln einen äußerst geringen Einfluss auf die Änderung der Investmentstrategien hat. Als Hemmnis für ein größeres Interesse in Polen am Investieren in SRI sind geringe Investitionsmöglichkeiten zu nennen – laut Angaben, die vom Portal „Verantwortliches Investment” veröffentlicht wurden, gibt es derzeit am Markt nur 20 ethische und nachhaltige Fonds. Diese Zahl ist erschreckend klein, wenn man dies mit dem deutschen Markt vergleicht, an dem den Anlegern 302 Fonds zur Wahl stehen. Problematisch sind auch, ähnlich wie in Deutschland, der Mangel an entsprechenden rechtlichen Regelungen sowie das niedrige Niveau der Berichterstattung der Gesellschaften über ihr auf CSR ausgerichtetes Handeln. * EUROSIF (EUROPEAN SUSTAINABLE INVESTMENT FORUM) – ist ein pan-europäisches Netzwerk und ThinkTank, dessen Ziel die Förderung und Entwicklung der Idee des nachhaltigen Investierens auf europäischen Finanzmärkten ist. Nach Angaben von: www.eurosif.org

Światowy rynek aktywów SRI w 2011 / Weltmarkt der SRI-Anlagen - 2011 Europa / Europa

USA / USA

Reszta świata / Der Rest der Welt

8% 28% 64%

Aktywa łącznie 13 568 mld USD / Gesamt-Anlagen Gesamt-Anlagen 13 568 mld USD

Źródło: 2012 Global Sustainable Investment Review Quelle:: 2012 Global Sustainable Investment Review

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Doradcy finansowi: 2013 pod znakiem rozszerzenia sieci dystrybucji Finanzberater: 2013 im Zeichen der Erweiterung von Vertriebswegen

Katarzyna Dmowska

prezes Zarządu ANG Spółdzielnia Doradców Kredytowych / Vorstandsvorsitzende der ANG Spółdzielnia Doradców Kredytowych

„Konsolidowanie rynku przez dużych sieciowych pośredników poprzez przyjmowanie do współpracy małych lokalnych firm to silny trend na rynku pośrednictwa finansowego. Konkurencja na tym polu jest bardzo widoczna.” „Die Marktkonsolidierung durch Großvermittler infolge der Aufnahme einer Zusammenarbeit mit kleinen lokalen Firmen bildet einen starken Trend auf dem Finanzvermittlungsmarkt. Die Konkurrenz in diesem Bereich ist sehr gut erkennbar.” Jakie trendy można zauważyć na rynku doradztwa finansowego? Doradztwo finansowe, zwłaszcza dla osób fizycznych, wpisało się już w krajobraz rynku finansowego. Klienci doceniają możliwość porównania ofert z całego rynku i zfinalizowania swoich potrzeb finansowych w jednym miejscu. Niestety, nieodpowiedzialne praktyki niektórych doradców powodują też ograniczone zaufanie do pośrednka finansowego, co nie działa korzystnie na branżę. W ostatnim czasie zauważyć można coraz większe zainteresowanie doradztwem finansowym ze strony przedsiębiorców. Coraz częściej małe i średnie przedsiębiortswa,

ale też duże korporacje, poszukują wsparcia u pośredników. Na tym polu jednak ciągle chęć współpracy ze strony banków jest niewystarczająca. Liczymy jednak, że ten trend będzie ulegał poprawie. Branża doradztwa i pośrednictwa jest bardzo mocno skorelowana z polityką instytucji finansowych. Jeżeli tylko banki nie będą ograniczały współpracy z pośrednikami, to rynek doradztwa będzie w dalszym ciągu się rozwijał, a rzeczywistość będzie eliminować nieodpowiedzialne zachowania. Czy, w związku z dużym rozproszeniem na rynku, będzie dochodzić do konsolidacji i przejęć?

Dużych sieciowych firm doradztwa na rynku nie ma już za wiele. Na tym polu raczej połączeń i przejęć nie przewiduję, ale któż to wie? Zaobserwować można natomiast bardzo mocno konsolidowanie rynku przez dużych sieciowych pośredników poprzez przyjmowanie do współpracy małych lokalnych firm. Konkurencja na tym polu jest bardzo widoczna. Firmy przebijają się głównie oferowanymi stawkami prowizyjnymi. W tej „walce” o lokalnych pośredników bardzo niekorzystny wpływ na rynek ma brak zakazu konkurencji (lokalny pośrednik podejmuje współpracę z każdą firmą sieciową oferującą współpracę), co powoduje brak lojalności z ich strony i chaos na rynku.

RAPORT Wi RAPPORT Wi Czy zawód doradcy finansowego powinien być objęty licencją? Licencjonowanie, czy może certyfikowanie doradców wpłynęłoby zapewne korzystnie na rynek i jest szansa, że mogłoby mieć wpływ na wzrost zaufania do branży. Kryzys, a co za tym idzie coraz większe wymagania wobec doradców ze strony rynku i tak już mocno poprawiły jakość tego zawodu. Ciągle jednak zdarzają się nieodpwiedzialne praktyki, o których już wspomniałam i ciągle przewija się błędne przekonanie, że doradcą może zostać każdy. Licencjonowanie lub certyfikowanie zapewne poprawiłoby jakość usług doraczych, wpłynęłobypozytywnie na odpowiedzialną sprzedaż. Podsumowując, jeżeli ten proces odbyłby się na zdrowych i rozsądnych zasadach, to jestem za. Jakie modyfikacje wprowadziła firma w ostatnim roku? Jakie produkty przeważały w portfelu sprzedaży? W portfelu ANG, od początku powstania głównym produktem jest kredyt hipoteczny dla osób fizycznych. Wynika to po pierwsze z przyjętej strategii oraz z profilu członków spółdzielni. Jednak coraz częściej pojawiają się kredyty gotówkowe oraz produkty finansowania dla przedsiębiorców. W ostatnim okresie wzbogaciliśmy ofertę produktów gotówkowych, w przypadku produktów dla przedsiębiorców ciągle borykamy się z ograniczeniami wynikającymi z polityki naszych partnerów finansowych. Ale dążymy do poszerzania oferty dla naszych klientów. Dlaczego ANG Spółdzielnia Doradców Kredytowych zdecydowała się przyjąć taką formę prawną? Jakie korzyści niesie to ze sobą? Wraz z Arturem Nowak-Gocławskim, pomysłodawcą ANG, podjęliśmy wyzwanie stworzenia firmy odmiennej od tych funkcjonujących na rynku doradztwa, idących od kilku lat w kierunku korporacji. ANG Spółdzielnia to pierwsza i póki co jedyna ogólnopolska firma doradztwa, która gwarantuje współwłasność firmy i niezmienność w działaniu. Spółdzielnia powstała w celu stworzenia środowiska pracy dla samodzielnych, doświadczonych i niezależnych doradców kredytowych, którzy dla efektywnej pracy potrzebują dostępu do szerokiego asortymentu produktów dla swoich klientów, uczciwych i terminowych rozliczeń prowizji, dostępu do wiedzy oraz zaspokojenia potrzeby przynależności do grupy oraz potrzeby wpływu na swoją

rzeczywistość. Drugim, równie ważnym dla nas celem, było uporządkowanie rynku doradztwa, dlatego też na członków spółdzielni nałożony jest zakaz konkurencji, oraz podniesienie jakości i wizerunku branży, dlatego jednym z warunków statutowych jest doświadczenie i nienaganna reputacja. Nasza blisko trzyletnia historia pokazuje, że jest to prawidłowy kierunek. Porównując wyniki sprzdażowe Spółdzielni do wyników publikowanych przez Związek Firm Doradztwa Finansowego, ANG jest czwartą firmą na rynku doradztwa w zakresie sprzedaży kredytów hipotecznych. Welche Trends kann man im Finanzberatungsmarkt wahrnehmen? Die Finanzberatung, besonders für natürliche Personen, ist bereits ein fester Bestandteil des Finanzsektors geworden. Die Kunden schätzen die Möglichkeit, Angebote des gesamten Markts zu vergleichen und ihren Finanzbedarf an einer Stelle zu decken. Leider führt die verantwortungslose Praxis mancher Berater dazu, dass Finanzvermittlern nur eingeschränkt vertraut wird, was nachteilig für die Branche ist. In letzter Zeit sind Unternehmer zunehmend an einer Finanzberatung interessiert. Immer häufiger nehmen kleine und mittlere Betriebe, aber auch Großunternehmen die Unterstützung von Vermittlern in Anspruch. In diesem Bereich ist wiederum die Kooperationsbereitschaft seitens der Banken weiterhin unzureichend. Wir rechnen jedoch damit, dass sich dieser Trend verbessern wird. Die Beratungs- und Vermittlungsbranche steht in einer sehr engen Wechselbeziehung mit der Strategie von Finanzinstitutionen. Wenn die Banken die Kooperation mit Vermittlern nicht beschränken werden, wird sich der Beratungssektor weiterentwickeln und unverantwortliches Verhalten von selbst eliminiert werden. Wird es im Zusammenhang mit der großen Marktstreuung zu Konsolidierungen und Übernahmen kommen? Es gibt nicht mehr viele große Beratungsketten auf dem Markt. Fusionen und Übernahmen erwarte ich in diesem Sektor eher nicht, aber wer weiß? Beobachten kann man hingegen eine sehr starke Marktkonsolidierung durch Großvermittler, die eine Zusammenarbeit mit kleinen örtlichen Firmen aufnehmen.

Die Konkurrenz in diesem Bereich ist sehr gut erkennbar. Die Firmen behaupten sich im Wettbewerb hauptsächlich über die angebotenen Provisionssätze. Auf den Markt sehr nachteilig wirkt sich bei diesem „Kampf“ um lokale Vermittler das mangelnde Konkurrenzverbot aus (ein lokaler Vermittler nimmt eine Zusammenarbeit mit jedem Großvermittler auf, der eine solche anbietet), das zu fehlender Loyalität und Chaos auf dem Markt führt. Sollte für den Beruf des Finanzberaters eine Lizenz eingeführt werden? Eine Lizenzierung oder vielleicht Zertifizierung von Beratern würde sich sicherlich vorteilhaft auf den Markt auswirken und wäre eine Chance, um das Vertrauen in die Branche zu steigern. Die Krise und somit die immer größeren Anforderungen, die der Markt an die Berater stellt, haben die Qualität dieses Berufs sowieso schon erheblich verbessert. Immer noch kommt es jedoch zu verantwortungslosen Praktiken, die ich bereits erwähnt hatte. Außerdem gibt es weiterhin die irrtümliche Überzeugung, dass jeder Berater sein könnte. Eine Lizenzierung oder Zertifizierung würde sicherlich die Qualität der Beratungsleistungen verbessern und einen verantwortungsbewussten Vertrieb fördern. Ich bin also dafür, dass dieser Prozess nach gesunden und vernünftigen Grundsätzen verläuft. Welche Modifikationen hat die Firma im letzten Jahr vorgenommen? Welche Produkte dominierten das Vertriebsportfolio? Das Hauptprodukt des ANG-Portfolios bilden von Anfang an Hypothekendarlehen für natürliche Personen. Das ergibt sich erstens aus der geltenden Strategie sowie dem Profil der Mitglieder der Genossenschaft. Immer häufiger werden auch Barkredite sowie Finanzprodukte für Unternehmer angeboten. In letzter Zeit haben wir unser Angebot um Bargeldprodukte erweitert. Im Falle von Produkten für Unternehmer haben wir ständig mit Beschränkungen zu kämpfen, die sich aus der Strategie unserer Finanzpartner ergeben. Wir streben aber an, das Angebot für unsere Kunden auszubauen. Warum hat die ANG KreditberaterGenossenschaft gerade diese Rechtsform

RAPORT Wi RAPPORT Wi

gewählt? Welche Vorteile hat sie? Gemeinsam mit Artur Nowak-Gocławski, dem Initiator von ANG, haben wir die Herausforderung angenommen, ein Unternehmen zu schaffen, das sich von den im Beratungssektor vorhandenen, die sich seit einigen Jahren in Richtung Großunternehmen entwickeln, unterscheidet. Die ANG Genossenschaft ist das erste und bisher einzige landesweite Beratungsunternehmen, das ein Miteigentum an der Firma und unveränderliches Handeln garantiert. Die Genossenschaft ist entstanden, um ein Arbeitsumfeld für selbständige,

erfahrene und unabhängige Kreditberater zu schaffen, die für ihre effektive Tätigkeit einen Zugang zu einem breiten Produktsortiment für ihre Kunden, ehrliche und termingerechte Provisionsabrechnungen sowie einen Zugriff auf Know-how benötigen und außerdem das Bedürfnis verspüren, einer Gruppe anzugehören und ihre tatsächliche Lage beeinflussen zu können. Ein zweites, für uns ebenso wichtiges, Ziel war eine Regulierung des Beratungsmarkts. Deshalb unterliegen die Mitglieder der Genossenschaft einem Konkurrenzverbot und müssen

an der Verbesserung von Qualität und Erscheinungsbild der Branche mitwirken. Aus diesem Grund gehören zu den Bedingungen, die die Satzung vorsieht, Erfahrung und ein tadelloser Ruf. Unsere fast dreijährige Geschichte zeigt, dass das die richtige Richtung ist. Wenn man die Vertriebsergebnisse der Genossenschaft mit den Ergebnissen vergleicht, die vom Verband der Finanzberatungsunternehmen veröffentlicht worden sind, bildet ANG hinsichtlich der Vermittlung von Hypothekendarlehen das viertgrößte Unternehmen im Finanzberatungssektor.

Andrzej Oślizło

prezes Expander Advisors / Geschäftsführer von Expander Advisors:.

„Rozwój branży pośredników finansowych prowadzi do powiększania grona doświadczonych doradców, chcących pracować samodzielnie. Zrzeszanie się w ramach sieci afiliacyjnych dużych firm pozwala im z kolei zoptymalizować ofertę i aktualizować know-how.” „Die Entwicklung der Finanzvermittlerbranche führt zur Vergrößerung des Kreises erfahrener Berater, die selbständig arbeiten wollen. Die Zugehörigkeit zu Affiliate-Netzwerken großer Unternehmen gestattet ihnen wiederum, ihr Angebot zu optimieren und ihr Know-how auf den neuesten Stand zu bringen.” Jakie trendy można zauważyć na rynku doradztwa finansowego? Spowolnienie na rynku kredytów hipotecznych oznaczało trudniejsze warunki dla branży doradztwa finansowego. Zdecydowanie lepiej poradzili sobie liderzy, którzy posiadają znaną markę o ugruntowanej pozycji i długoterminowe relacje z klientami. Przewagę daje również umiejętna dywersyfikacja sprzedaży, w tym głównie kompetencja sprzedaży produktów inwestycyjnych. Mniejsza konkurencja, bez doświadczonych doradców, umiejętności pozyskiwania nowych klientów, odpowiedniego dbania o potrzeby tych posiadanych oraz zaplecza kapitałowego, boryka się jednak ze sporymi trudnościami od 2009 r.

Doprowadziły one do upadku szeregu firm średniej wielkości w ciągu ostatnich lat. W rezultacie rynek zaczyna skupiać się na dwóch biegunach. Na jednym z nich znajdują się duzi sieciowi gracze posiadający know-how, wyszkolonych doradców, zbudowane sieci dystrybucji i strategie marketingowe. Na drugim z kolei działają małe, często jednoosobowe podmioty. Są to doradcy działający pod własnym nazwiskiem i pracujący według własnych standardów. Wśród nich można zaobserwować tendencję do zrzeszenia się w strukturach afiliacyjnych oferowanych prze duże podmioty. Polega to na wykorzystaniu platformy produktowej sieciowego gracza i związanych z tym korzyści, np. dostępu do materiałów

szkoleniowych, profesjonalnego CRM i uproszczonych rozliczeń, ale bez możliwości posługiwania się marką. Czy, w związku z dużym rozproszeniem na rynku, będzie dochodzić do konsolidacji i przejęć? Upadki części graczy już skutecznie ograniczyły ilość średniej wielkości firm na rynku. Były one poprzedzone fuzjami i przejęciami, które nie były jednak w stanie ocalić słabych kapitałowo podmiotów bez przewagi konkurencyjnej. Takich ruchów nie można wykluczyć, będą one jednak mieć podobny skutek. Nie oczekiwałbym raczej przejęć mniejszych graczy w trudnej sytuacji przez liderów, ponieważ takie transakcje są mało

RAPORT Wi RAPPORT Wi opłacalne. Nie zapłacą oni za słabą markę, czy i tak przecież posiadane u siebie umowy z instytucjami finansowymi, systemy i know-how. Główną wartością są ludzie, ale jest to inwestycja o tyle niepewna, że w przypadku zmian właścicielskich mogą oni łatwo znaleźć zatrudnienie gdzie indziej. Równolegle nasila się znaczenie struktur zrzeszeniowych. Sprzyjają one działaniu profesjonalistów działających poza większymi firmami, na własny rachunek. Rozwój branży prowadzi do powiększania grona doświadczonych doradców, chcących pracować samodzielnie. Wywodzą się oni zarówno z doradztwa finansowego, bankowości, ubezpieczeń jak i innych branż powiązanych z finansami klientów. Zrzeszenie pozwala im zoptymalizować kwestie związane z aktualnością materiałów produktowych, rozliczeń i utrzymywania relacji z dostawcami produktów. Czy zawód doradcy finansowego powinien być objęty licencją? Największą bolączką branży jest brak powszechnie obowiązujących standardów i rozsądnych barier wejścia. Spotykane nieetyczne zachowania doradców w połączeniu z upadłościami niektórych przedsiębiorstw powodują, że branża boryka się z negatywnymi opiniami wśród niektórych klientów, ale też potencjalnych pracowników i kontrahentów. Dla firm doradztwa finansowego dążących do utrzymania długofalowych relacji z klientami i dbających o swój wizerunek profesjonalisty najbardziej pomogłyby regulacje narzucające określone zasady działania i pracy z klientami. Mogłyby to również być wymagania wprowadzone przez wszystkie instytucje finansowe względem doradców finansowych. Podniosłoby to poziom zaufania społeczeństwa do branży, ponieważ definiowałoby określone standardy jakościowe. Z tego powodu zapisy projektu Dyrektywy o kredycie mieszkaniowym przewidujące udzielanie zezwoleń oraz rejestrację jedynie tych pośredników kredytowych, którzy spełniają określone kryteria, są dobrą wiadomością. Dyrektywa ma również wymagać posiadania przez pośrednika odpowiedniej wiedzy i kompetencji. Te zmiany będą dotyczyły jedynie obszaru kredytów hipotecznych, a są też bardzo potrzebne w zakresie całokształtu działania, w tym produktów inwestycyjnych. Warto jednak z drugiej strony pamiętać, że pracownicy banków oferujący produkty kredytowe i inwestycyjne nie są objęci licencją i również reprezentują zróżnicowany poziom. Kwestia zapewnienia odpowiedniego poziomu kompetencji osób

pracujących z klientami jest więc bolączką całego rynku finansowego. Jakie modyfikacje wprowadziła firma w ostatnim roku? Jakie produkty przeważały w portfelu sprzedaży, biorąc pod uwagę kryzys? Rok 2013 upłynął pod znakiem rozszerzania sieci dystrybucji i otwierania kolejnych placówek franczyzowych. Jest to forma ekspansji, która pozwala docierać do kolejnych miejscowości przy kontroli kosztów, co w czasie kryzysu jest bardzo ważne. Została też uruchomiona oddzielna linia biznesowa dedykowana obsłudze przedsiębiorstw. Pracują tam doradcy doświadczeni w produktach kredytowych dla firm, a oferta Expandera wzbogaciła się w ostatnim czasie o szereg rozwiązań dedykowanych właśnie dla nich. Ze względu na potrzebne odmienne umiejętności zdecydowaliśmy, że ten obszar wymaga innych ludzi niż obsługujący gospodarstwa domowe. Po stronie produktowej obserwujemy malejące znaczenie kredytów hipotecznych, a rosnące produktów inwestycyjnych, z których pochodzi obecnie ok. połowy przychodów. Na szczególną uwagę zasługują tutaj plany regularnego oszczędzania i lokaty strukturyzowane. Upatrujemy też potencjał w segmencie kredytów gotówkowych i ubezpieczeń na życie, którym poświęcamy obecnie szczególną uwagę. Welche Trends kann man im Finanzberatungsmarkt wahrnehmen? Der Abschwung bei den Hypothekendarlehen führte zu schwierigeren Bedingungen für die Finanzberatungsbranche. Entschieden besser haben sich die Marktführer behauptet, die eine bekannte Marke mit einer gefestigten Position und langfristige Kundenbeziehungen haben. Einen Vorsprung verschafft auch eine gekonnte Diversifizierung des Vertriebs, hauptsächlich die Kompetenz zum Verkauf von Investmentprodukten. Die kleinere Konkurrenz, die ohne erfahrene Berater auskommen muss, es nicht versteht neue Kunden zu gewinnen und sich angemessen um den Bedarf der vorhandenen zu kümmern und auch keinen Kapitalrückhalt besitzt, hat jedoch seit 2009 mit erheblichen Schwierigkeiten zu kämpfen. Diese haben im Laufe der letzten Jahre zum Scheitern einer Reihe von Firmen mittlerer Größe geführt. Dadurch konzentriert sich der Markt allmählich auf zwei Extreme.

Das eine Extrem bilden Großvermittler mit Know-how, geschulten Beratern, umfangreichen Vertriebsnetzwerken und Marketingstrategien. Das andere sind kleine Firmen, die oft nur aus einer Person bestehen. Dabei handelt es sich um Berater, die im eigenen Namen agieren und nach eigenen Standards arbeiten. Bei ihnen kann man die Tendenz beobachten, dass sie sich Affiliate-Netzwerken von Großunternehmen anschließen. Dadurch können sie die Produktplattform eines bedeutenden Anbieters und die diesbezüglichen Vorteile nutzen, z. B. den Zugang zu Schulungsunterlagen, ein professionelles CRM und vereinfachte Abrechnungen, ohne jedoch die Möglichkeit zu haben, sich der Marke zu bedienen. Wird es im Zusammenhang mit der großen Marktstreuung zu Konsolidierungen und Übernahmen kommen? Die Pleiten eines Teils der Anbieter haben die Anzahl der Firmen durchschnittlicher Größe auf dem Markt bereits deutlich gesenkt. Diesen waren Fusionen und Übernahmen vorausgegangen, die jedoch nicht in der Lage waren, kapitalschwache Firmen ohne Konkurrenzvorsprung zu retten. Solche Entwicklungen kann man nicht ausschließen. Sie werden jedoch eine ähnliche Folge haben. Ich würde eher keine Übernahmen kleinerer Akteure in einer schwierigen Lage durch Marktführer erwarten, weil sich solche Transaktionen kaum lohnen. Man bezahlt nicht für eine schwache Marke oder sowieso bereits vorhandene Verträge mit Finanzinstituten, Systeme und Knowhow. Den wichtigsten Wert bildet das Personal, aber eine derartige Investition ist unberechenbar, weil die Mitarbeiter im Falle eines Eigentümerwechsels leicht eine Beschäftigung an anderer Stelle finden können. Parallel nimmt die Bedeutung organisatorischer Zusammenschlüsse zu. Diese sind vorteilhaft für die Tätigkeit von Profis, die außerhalb von Großunternehmen auf eigene Rechnung arbeiten. Die Entwicklung der Branche führt zur Vergrößerung des Kreises erfahrener Berater, die selbständig arbeiten wollen. Diese stammen sowohl aus den Bereichen Finanzberatung, Bankwirtschaft und Versicherungen als auch anderen Branchen, die sich mit Kundenfinanzen befassen. Eine Vereinigung erlaubt es ihnen, Aspekte wie die Aktualität von

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Produktunterlagen, Abrechnungen und die Unterhaltung der Beziehungen mit den Lieferanten von Produkten zu optimieren. Sollte für den Beruf des Finanzberaters eine Lizenz eingeführt werden? Das größte Übel der Branche ist ein Mangel an allgemein geltenden Standards und vernünftiger Zugangsbeschränkungen. Das unethische Verhalten von Beratern in Verbindung mit der Insolvenz einiger Unternehmen führt dazu, dass die Branche von manchen Kunden, aber auch potenziellen Mitarbeitern und Geschäftspartnern, negativ beurteilt wird. Finanzberatungsunternehmen, die eine Aufrechterhaltung langfristiger Kundenbeziehungen anstreben und ein professionelles Erscheinungsbild pflegen, würden Regelungen am besten helfen, die bestimmte Grundsätze für die Tätigkeit und den Umgang mit Kunden vorschreiben. Dabei könnte es sich auch um Anforderungen handeln, die von allen Finanzinstituten für Finanzberater eingeführt werden. Das würde das Vertrauen der Gesellschaft in die Branche heben, weil so bestimmte Qualitätsstandards definiert werden würden. Aus diesem Grund

ist der Entwurf der Richtlinie über Wohnimmobilienkreditverträge, der eine Erteilung von Genehmigungen und eine Zulassung nur bestimmte Kriterien erfüllender Kreditvermittler vorsieht, eine gute Nachricht. Die Richtlinie soll vom Vermittler auch verlangen, dass er über entsprechendes Wissen und Kompetenzen verfügt. Diese Änderungen werden nur Hypothekendarlehen betreffen, aber sie sind auch in Bezug auf die Gesamttätigkeit, unter anderem für den Bereich Investmentprodukte, sehr notwendig. Andererseits sollte man jedoch daran denken, dass Mitarbeiter von Banken, die Kredit- und Investmentprodukte anbieten, nicht von der Lizenzierung erfasst werden und ebenfalls ein differenziertes Niveau repräsentieren. Die Sicherstellung angemessener Kompetenzen von Kundenbetreuern ist also ein Problem des gesamten Finanzsektors. Welche Modifikationen hat die Firma im letzten Jahr vorgenommen? Welche Produkte dominierten angesichts der Krise das Vertriebsportfolio? Im Jahr 2013 ist das Vertriebsnetz erweitert worden. Außerdem wurden weitere Franchise-Niederlassungen

eröffnet. Es handelt sich um eine Form der Expansion, die es gestattet, zusätzliche Ortschaften zu erschließen, aber gleichzeitig die Kosten unter Kontrolle zu halten, was in Krisenzeiten sehr wichtig ist. Es wurde auch ein gesonderter Geschäftsbereich geschaffen, der für die Betreuung von Unternehmen zuständig ist. Dort arbeiten auch Berater, die Erfahrung mit Kreditprodukten für Unternehmen haben. Das Angebot von Expander wurde in letzter Zeit um eine Reihe von Lösungen erweitert, die ausschließlich für sie bestimmt sind. Wegen der notwendigen besonderen Fähigkeiten haben wir uns entschieden, dass dieser Bereich andere Personen als diejenigen erfordert, die Haushalte betreuen. Bei den Produkten beobachten wir eine abnehmende Bedeutung von Hypothekendarlehen und eine Zunahme bei den Investmentprodukten, mit denen gegenwärtig rund die Hälfte der Erträge generiert werden. Besondere Beachtung verdienen hierbei Sparpläne und Strukturanlagen. Potenzial haben unserer Meinung nach auch Bargeldkredite und Lebensversicherungen, denen wir gegenwärtig besondere Aufmerksamkeit schenken.

Paweł Adamiak

przewodniczący Rady Nadzorczej, Dom Kredytowy Notus S.A / Aufsichtsratsvorsitzender der Dom Kredytowy Notus S.A.

„Od ponad trzech lat obserwujemy zmianę świadomości po stronie klientów, którzy dostrzegają korzyści z usług doradców finansowych. W ciągu dekady udział doradców w budowaniu portfela banków wzrósł z 7% do 35%. ” „Seit über drei Jahren beobachten wir ein verändertes Bewusstsein der Kunden, die die Vorteile der Leistungen von Finanzberatern erkennen. Im Laufe eines Jahrzehnts hat der Anteil der Berater beim Aufbau des Portfolios von Banken von 7 % auf 35 % zugenommen. ” Jakie trendy można zauważyć na rynku doradztwa finansowego? W ostatniej dekadzie rynek finansowy ulegał ciągłym fluktuacjom, szczególnie

pod wpływem minionych dwóch kryzysów. Przełożyło się to szczególnie na podejście klientów do instytucji finansowych, a co za tym idzie ostrożniejsze zarządzanie

środkami pieniężnymi. Obecnie, klienci z rozwagą sięgają do swoich portfeli, a także uważniej przyglądają się ofertom bankowym. Ta sytuacja pomogła doradcom

RAPORT Wi RAPPORT Wi finansowym, bo w trudnych czasach wielu klientów wolało nie ryzykować i przy podejmowaniu decyzji finansowych wesprzeć się opinią doświadczonych ekspertów. Już od ponad trzech lat obserwujemy zmianę świadomości po stronie klientów, którzy dostrzegają korzyści z usług doradców finansowych. Tym samym jesteśmy świadkami ciągłego wzrostu znaczenia brokerów na całym rynku finansowym, co potwierdza fakt, że w ciągu dekady wzrósł udział doradców w budowaniu portfela banków – w 2004 r., udział doradców w rynku wynosiło 7%, obecnie wynosi on 35%. Istotnym trendem w sektorze doradztwa finansowego jest zmiana modelu obsługi. Jeszcze niedawno większość firm oferowało doradztwo w jednej dziedzinie – kredyty hipoteczne lub inwestycje, czy ubezpieczenia. Obecnie firmy zmierzają w kierunku kompleksowego spojrzenia na finanse klientów, gdzie doradca jest planerem wspomagającym kształtowanie finansów osobistych i wsparciem w świadomym zabezpieczaniu przez klientów swojej przyszłości finansowej, szczególnie w kontekście oszczędzania na „jesień życia”. Czy, w związku z dużym rozproszeniem na rynku, będzie dochodzić do konsolidacji i przejęć? Ostatni trudny okres na rynku nie oszczędził również samych firm doradztwa finansowego. Można zaryzykować stwierdzenie, że branża przeżyła katharsis i na rynku utrzymały się silne firmy, z określoną strategią działania, bazującą na prawdziwym doradztwie, gdzie pracownik firmy jest ekspertem, a nie tylko sprzedawcą i pośrednikiem. Banki i współpracujące instytucje finansowe również chętniej rozwijają współpracę ze stabilnymi podmiotami, a zatem największymi brokerami, którzy zapewniają im sprawdzony, bo wypracowany przez lata poziom jakości portfela. Dlatego można spodziewać się kolejnych zmian w branży i zwiększania przewagi dużych, silnych i doświadczonych brokerów, czego następstwem będzie również wchłanianie mniejszych uczestników rynku. Czy zawód doradcy finansowego powinien być objęty licencją? Dyskusja na temat licencjonowania doradców finansowych trwa już od dłuższego czasu. Dom Kredytowy Notus, jako firma członkowska Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych oraz Związku Firm Doradztwa Finansowego, który skupia największe podmioty tego rynku, bierze aktywny

udział w pracach nad projektem przyszłych regulacji. Obecnie branża wypracowała Kodeks Dobrych Praktyk i pracujemy nad kolejnymi normami. W naszej opinii, w przyszłości regulowanie w ramach samorządu będzie najlepszym rozwiązaniem. Jednak obecnie jest jeszcze za wcześnie na ostateczne postanowienia i przepisy. Branża doradztwa finansowego jest stosunkowo młodą dziedziną w Polsce, bo istnieje na naszym rynku dopiero od początku 2000 roku i od początku jej istnienia, to rynek występuje w roli regulatora. Jakie modyfikacje wprowadziła firma w ostatnim roku? Jakie produkty przeważały w portfelu sprzedaży, biorąc pod uwagę kryzys? Dom Kredytowy Notus jest jedną z największych firm doradztwa finansowego na rynku. Sukces zawdzięczamy niewątpliwie naszej specjalizacji, czyli kredytom hipotecznym. Z roku na rok obsługujemy coraz większą liczbę klientów, a także rozwijamy sieć placówek, w tym placówek partnerskich. Obecnie mamy już ponad 550 pracowników i współpracowników, a co miesiąc do naszych szeregów dołączają kolejne osoby. Cały czas się rozwijamy, a w ostatnim czasie sprzyjało nam również spowolnienie gospodarcze, kiedy to klienci mieli utrudniony dostęp do kredytów hipotecznych, dlatego po pomoc w uzyskaniu finansowania zgłaszali się właśnie do doradców finansowych. Dzięki temu w ostatnich trzech latach nasz udział w rynku sprzedaży kredytów hipotecznych urósł z 4% do 6%. W tym roku postawiliśmy na dalszy rozwój i umacniamy naszą sieć sprzedaży w zakresie produktów oszczędnościowo – inwestycyjnych. Chcemy, aby klient w jednym miejscu mógł naprawdę zarządzać swoimi finansami, przy wsparciu doświadczonego doradcy finansowego. Welche Trends kann man im Finanzberatungsmarkt wahrnehmen? Im letzten Jahrzehnt unterlag der Finanzmarkt ständigen Fluktuationen, insbesondere unter dem Einfluss der vergangenen beiden Krisen. Das hatte besonders Einfluss auf die Einstellung der Kunden gegenüber Finanzinstituten und es kam zu einer vorsichtigeren Verwaltung von Geldmitteln. Gegenwärtig greifen Kunden mit Bedacht zu ihren Portmonees. Auch prüfen sie aufmerksamer die Angebote der Banken. Diese Situation hat den Finanzberatern geholfen, denn

in schwierigen Zeiten haben es viele Kunden bevorzugt, nichts zu riskieren und bei finanziellen Entscheidungen die Meinung erfahrener Experten einzuholen. Seit über drei Jahren beobachten wir ein verändertes Bewusstsein der Kunden, die die Vorteile der Leistungen von Finanzberatern erkennen. Somit sind wir Zeugen einer ständig wachsenden Bedeutung von Brokern im gesamten Finanzsektor, was die Tatsache bestätigt, dass im Laufe eines Jahrzehnts der Anteil der Berater beim Aufbau des Portfolios von Banken zugenommen hat. 2004 betrug der Berateranteil 7 %, gegenwärtig sind es 35 %. Ein wesentlicher Trend im Finanzberatungssektor ist das veränderte Servicemodell. Noch vor Kurzem haben die meisten Firmen eine Beratung in einem Bereich angeboten, nämlich Hypothekendarlehen, Investments oder Versicherungen. Gegenwärtig streben die Firmen eine umfassende Betrachtung der Finanzen ihrer Kunden an. Dabei ist der Berater ein Planer, der bei der Gestaltung der persönlichen Finanzen hilft und die bewusste Absicherung der finanziellen Zukunft der Kunden unterstützt, insbesondere in Bezug auf das Sparen für den „Lebensabend“. Wird es im Zusammenhang mit der großen Marktstreuung zu Konsolidierungen und Übernahmen kommen? Die letzte schwierige Periode auf dem Markt hat auch die Finanzberatungsunternehmen nicht verschont. Man kann die Feststellung riskieren, dass die Branche eine Katharsis durchlaufen hat und sich auf dem Markt starke Firmen mit einer bestimmten Geschäftsstrategie gehalten haben, die auf echter Beratung beruht, bei der ein Angestellter ein Experte und nicht nur Verkäufer und Vermittler ist. Banken und kooperierende Finanzinstitute bauen ebenfalls lieber ihre Zusammenarbeit mit stabilen Unternehmen, also den größten Brokern, aus, die ihnen ein bewährtes, nämlich über die Jahre entwickeltes Qualitätsniveau des Portfolios sicherstellen. Deshalb kann man weitere Veränderungen in der Branche und einen zunehmenden Vorsprung großer, starker und erfahrener Broker erwarten, wodurch auch kleinere Marktakteure übernommen werden. Sollte für den Beruf des Finanzberaters eine Lizenz eingeführt werden? Die Diskussion über eine Lizenzierung von Finanzberatern läuft bereits seit

RAPORT Wi RAPPORT Wi

längerer Zeit. Das Kredithaus Notus als Mitglied der Konföderation der Finanzunternehmen sowie des Verbands der Finanzberatungsunternehmen, dem die größten Marktakteure angehören, beteiligt sich aktiv an der Erarbeitung eines Entwurfs zukünftiger Regelungen. Die Branche hat bereits einen Verhaltenskodex erstellt. Außerdem arbeiten wir an weiteren Normen. Nach unserer Ansicht wird eine Regelung im Rahmen einer Selbstverwaltung die beste Lösung sein. Gegenwärtig ist es jedoch noch zu früh für abschließende Bestimmungen und Vorschriften. Die Finanzberatungsbranche bildet in Polen einen verhältnismäßig jungen Sektor, denn ihn gibt es erst seit dem Jahr 2000 und von Anfang an hat der

Markt für seine Regulierung gesorgt. Welche Modifikationen hat die Firma im letzten Jahr vorgenommen? Welche Produkte dominierten angesichts der Krise das Vertriebsportfolio? Das Kredithaus Notus bildet eines der größten Finanzberatungsunternehmen auf dem Markt. Unseren Erfolg verdanken wir zweifelsohne unserer Spezialisierung, nämlich Hypothekendarlehen. Von Jahr zu Jahr betreuen wir eine immer größere Anzahl von Kunden und erweitern auch unser Niederlassungsnetz, unter anderem um Partnerniederlassungen. Gegenwärtig haben wir bereits über 550 Angestellte und Mitarbeiter. Jeden Monat verstärken weitere Personen unsere

Reihen. Die ganze Zeit entwickeln wir uns weiter. In letzter Zeit kam uns auch der wirtschaftliche Abschwung zugute. Da Kunden einen erschwerten Zugang zu Hypothekendarlehen hatten, haben sie sich an Finanzberater gewandt, um Hilfe bei der Sicherstellung der Finanzierung zu erhalten. Dadurch ist in den letzten drei Jahren unser Marktanteil beim Verkauf von Hypothekendarlehen von 4 % auf 6 % gestiegen. In diesem Jahr haben wir auf ein weiteres Wachstum gesetzt und stärken unser Vertriebsnetz hinsichtlich von Spar- und Investmentprodukten. Wir möchten, dass unser Kunde mit Hilfe eines erfahrenen Finanzberaters an einer Stelle wirklich alle seine Finanzen verwalten kann.

Krzysztof Spyra

prezes Open Finance / Geschäftsführer von Open Finance

„Licencjonowanie zawodu doradcy finansowego? Zdecydowanie tak!” „Berufslizenz für Finanzberater? Ganz klar ja!”

Jakie trendy można zauważyć na rynku doradztwa finansowego? Tych trendów jest wiele. Jednym z nich jest konsolidacja sektora. Drugim trendem, który występuje w części segmentu, jest zmiana formuły funkcjonowania. Polega ona na tym, że pojawiają się model franczyzowy i model tzw. spółdzielni kredytowych, czyli luźnych organizacji zrzeszających indywidualnych pośredników raczej niż mających strukturę korporacyjną. Wydaje mi się, że te zmiany są odpowiedzią na problemy tej części sektora, która zajmuje się tylko i wyłącznie kredytami hipotecznymi. Z rynku, który startował 10 lat temu, wyłoniły się dwie odnogi – jedna to firmy specjalizujące się w produktach inwestycyjnych, druga to firmy, które pozostały przy modelu czysto

kredytowym. Open Finance łączy te dwie, ale dodatkowo wykształcił jeszcze szereg kolejnych biznesów, czyli firmę ubezpieczeniową, pośrednika nieruchomości, brokera ubezpieczeniowego czy własne TFI. To są te trendy, które materializowały się na rynku przez ostatnie 2 – 3 lata. Czy, w związku z dużym rozproszeniem na rynku, będzie dochodzić do konsolidacji i przejęć? Nie spodziewam się, że będzie dochodziło do konsolidacji w tradycyjnym rozumieniu, czyli że jedna firma kupuje drugą. To nie ma sensu. Tu należy mówić o konsolidacji, w której jedna firma przejmuje ludzi drugiej firmy, czyli takie „przejęcie tylnymi drzwiami”. Takich trendów należy się spodziewać.

Czy zawód doradcy finansowego powinien być objęty licencją? Zdecydowanie tak. Jest to długi proces na poziomie administracji państwowej, natomiast jeśli nie dojdzie do ruchów ze strony nadzorów, to zastanawiamy się nad certyfikacją doradców tak, aby stworzyć własne standardy i własny model certyfikatu, które miałyby stać się powszechne. Lepiej byłoby jednak, żeby był to quasi-państwowy certyfikat, ale na razie na coś takiego się nie zanosi. Jakie modyfikacje wprowadziła firma w ostatnim roku? Jakie produkty przeważały w portfelu sprzedaży, biorąc pod uwagę kryzys? Modyfikacji było sporo. Pierwszą jest zbudowanie dwóch nowych biznesów – stworzenie własnego TFI i własnego pośrednika ubezpieczeniowego. Na

RAPORT Wi RAPPORT Wi poziomie produktów wprowadziliśmy do sprzedaży kredyty gotówkowe, produkty ubezpieczeniowe i rachunki oszczędnościowe (ROR), których żaden z innych pośredników nie oferuje. Częściowo było to odpowiedzią na potrzeby chwili – chęć poszerzenia oferty kredytów hipotecznych o nowe produkty, będące w dalszym ciągu w obszarze finansów osobistych, jako część portfela klienta. Welche Trends kann man im Finanzberatungsmarkt wahrnehmen? Trends gibt es viele. Einer betrifft die Konsolidierung des Sektors. Ein zweiter Trend, der in einem Teil des Segments auftritt, ist eine Änderung der Funktionsweise. Diese beruht auf einem Franchise-Modell und sog. Kreditgenossenschaften, also lockeren Organisationen, die individuelle Vermittler vereinen und eher keine unternehmensähnliche Struktur besitzen. Es scheint mir, dass diese Änderungen eine Antwort auf die Probleme des Teils des Sektors sind, der sich ausschließlich mit Hypothekendarlehen befasst. Aus dem vor zehn Jahren begründeten Markt haben sich zwei Sparten herausgebildet. Die eine besteht aus Firmen, die sich auf Investmentprodukte spezialisieren, die

andere aus Unternehmen, die weiterhin ein reines Kreditmodell verfolgen. Open Finance verbindet diese beiden, hat aber zusätzlich noch eine Reihe weiterer Geschäftsfelder entwickelt, ist nämlich als Versicherungsunternehmen, Immobilienmakler sowie Versicherungsbroker tätig und besitzt eine eigene Investmentfondgesellschaft. Das sind Trends, die sich während der letzten zwei bis drei Jahre auf dem Markt verwirklicht haben. Wird es im Zusammenhang mit der großen Marktstreuung zu Konsolidierungen und Übernahmen kommen? Ich erwarte nicht, dass es zu einer Konsolidierung im traditionellen Sinne kommen wird, also zu einem Kauf einer Firma durch eine andere. Das wäre sinnlos. Möglich ist eine Konsolidierung dadurch, dass eine Firma das Personal einer zweiten Firma übernimmt, als eine „Übernahme durch die Hintertür”. Solche Trends muss man erwarten. Sollte für den Beruf des Finanzberaters eine Lizenz eingeführt werden? Ganz klar ja! Es handelt sich um einen langwierigen Prozess seitens der staatlichen Verwaltung. Wenn jedoch

von den Aufsichtsbehörden keine Schritte unternommen werden, werden wir über eine Zertifizierung der Berater nachdenken, um eigene Standards und ein eigenes Zertifikatmodell zu schaffen, das allgemeine Bedeutung erlangen würde. Es wäre jedoch besser, wenn es sich um ein quasi-staatliches Zertifikat handeln würde, aber bislang zeichnet sich eine derartige Lösung nicht ab. Welche Modifikationen hat die Firma im letzten Jahr vorgenommen? Welche Produkte dominierten angesichts der Krise das Vertriebsportfolio? Es gab viele Modifikationen. Die erste beruhte auf dem Auf bau von zwei neuen Geschäftsfeldern, nämlich der Schaffung einer eigenen Investmentfondsgesellschaft und eines eigenen Versicherungsvermittlers. Auf Produktebene haben wir Bargeldkredite, Versicherungsprodukte und Sparkonten eingeführt, die keiner der anderen Vermittler anbietet. Teilweise war dies eine Reaktion auf den augenblicklichen Bedarf und den Wunsch, das Hypothekenkreditangebot um neue Produkte zu erweitern, die weiterhin als Teil des Kundenportfolios dem Bereich persönliche Finanzen zugeordnet sind.

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Catalyst – nowy potencjał Catalyst – Ein neues Potenzial Rynek obligacji Catalyst rozpoczął działalność 30 września 2009 roku. Prowadzony jest na platformach transakcyjnych Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie i BondSpot. Catalyst tworzą cztery platformy obrotu. Dwie platformy prowadzone przez GPW – w formule rynku regulowanego i ASO. Jednostką transakcyjną jest jedna obligacja. Analogiczne dwa rynki są prowadzone przez BondSpot, gdzie jednostka transakcyjna ma wartość co najmniej 100 tys. zł. Wszystkie przeznaczone są dla skarbowych i nieskarbowych instrumentów dłużnych – obligacji komunalnych, korporacyjnych oraz listów zastawnych. Taka architektura Catalyst sprawia, że jest on dostosowany do emisji o różnych wielkościach i różnej charakterystyce, a także do potrzeb różnych inwestorów – hurtowych i detalicznych, instytucjonalnych i indywidualnych. Zasady notowań sesyjnych na rynkach regulowanych i alternatywnych są identyczne. Jedyne różnice dotyczą sposobu zawierania transakcji pakietowych. Na wszystkich rynkach tworzących Catalyst realizacja transakcji gwarantowana jest przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, a na emitentach spoczywają obowiązki informacyjne dotyczące raportów bieżących i okresowych. źródło: Giełda Papierów Wartościowych

Der Markt der Catalyst-Schuldverschreibungen begann am 30. September 2009 seine Tätigkeit. Geführt wird er auf den Transaktionsplattformen der Warschauer Wertpapierbörse und BondSpot. Catalyst umfasst vier Handelsplattformen. Zwei Plattformen werden von der GPW als regulierter Markt und ASO betrieben. Der Nominalwert einer Transaktion beträgt eine Schuldverschreibung. Die beiden anderen Märkte werden von BondSpot betrieben, hier beträgt der Nominalwert einer Transaktion mindestens 100.000 PLN. Alle werden für staatliche und nichtstaatliche Schuldtitel - kommunale Schuldverschreibungen, Unternehmensschuldverschreibungen und Pfandbriefe bestimmt. Diese Catalyst-Architektur ermöglicht die Anpassung an Emissionen verschiedener Größe und verschiedener Charakteristik, aber auch an die Bedürfnisse verschiedener Anleger, Großanleger, Kleinanleger, institutioneller Anleger und Individualanleger. Die Grundsätze der Notierungen auf den geregelten und den alternativen Märkten sind identisch. Der einzige Unterschied bezieht sich auf die Verfahrensweise des Abschlusses von Paket-Transaktionen. Auf allen Märkten, die Catalyst bilden, wird die Realisierung einer Transaktion durch den Landesverwahrer für Wertpapiere garantiert. Die Emittenten haben die Publizitätspflichten über die laufenden und periodischen Berichte. Quelle: Warschauer Wertpapierbörse

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Rafał Zdon wiceprezes Zarządu PCC Rokita S.A.: Moim zdaniem Catalyst to rynek o wciąż niewykorzystanym potencjale. Łatwo wyróżnić się prowadząc dobrze przemyślany marketing emisji, a później solidne relacje inwestorskie. / Stellvertretender Vorstandsvorsitzender der PCC Rokita S.A.: Meiner Ansicht nach bedeutet Catalyst einen Markt, dessen Potenzial noch immer nicht ausgeschöpft ist. Man kann sich leicht hervorheben, indem man gut durchdachtes Marketing umsetzt und später solide Investment-Beziehungen aufbaut.r

Jakie widzicie Państwo korzyści z publicznych emisji obligacji jako formy pozyskiwania kapitału? Emisje obligacji korporacyjnych to przede wszystkim elastyczne źródło pozyskiwania kapitału. Jest to element naszej długoterminowej strategii finansowania inwestycji. Emisje przeprowadzamy cyklicznie, w zależności od potrzeb finansowych i na warunkach, które sami możemy ustalać. Oczywiście, za każdym razem decydujemy o parametrach emisji tak, by były one atrakcyjne dla inwestorów, i w konsekwencji, aby pozyskać zaplanowany kapitał. Paradoksalnie, po zdobyciu doświadczenia, procedury związane z emisjami obligacji są ponadto prostsze niż te związane z uzyskaniem kredytu bankowego. Płynność na rynku Catalyst jest bardzo niska, a sam rynek wciąż budzi niewielkie zainteresowanie inwestorów. Czy opłaca się więc wprowadzać obligacje do obrotu na tym rynku? Opłaca się, gdyż umożliwia to jednym inwestorom wyjście z inwestycji oraz drugim nabycie papierów. W przypadku obligacji PCC Rokita płynność jest ponadprzeciętna. Zawdzięczamy to m.in. kierowaniu papierów do szerokiego grona inwestorów, także indywidualnych. Moim zdaniem duży wpływ na płynność obligacji PCC Rokita ma także budowanie trwałych relacji z inwestorami oraz polityka informacyjna. Prowadzimy aktywne relacje inwestorskie według standardów praktykowanych przez duże spółki giełdowe oraz dobrowolne wypełniamy obowiązki informacyjne zgodnie ze standardami rynku regulowanego.

W którą stronę zmierza Catalyst? Czy będzie się dalej rozwijał? Moim zdaniem Catalyst to rynek o wciąż niewykorzystanym potencjale. Łatwo wyróżnić się prowadząc dobrze przemyślany marketing emisji, a później solidne relacje inwestorskie. PCC Rokita kieruje emisje także do inwestorów indywidualnych, w tym tych, którzy nie dysponują dużym kapitałem. Zakup obligacji jest bowiem obecnie atrakcyjną alternatywą do bankowych lokat. W mojej opinii zainteresowanie inwestorów będzie rosło, a wraz z nim będzie rozwijał się rynek. Wie sehen Sie die Vorteile der öffentlichen Ausgabe von Schuldverschreibungen als Form, Kapital zu beschaffen? Die Ausgabe von CorporateSchuldverschreibungen ist vor allem ein sehr flexibles Instrument, um Kapital erlangen zu können. Dies stellt ein Element unserer langfristigen Strategie zur Finanzierung von Investitionen dar. Die Emissionen erfolgen regelmäßig, in Abhängigkeit vom finanziellen Bedarf und den Bedingungen, die wir selbst festlegen können. Natürlich entscheiden wir jedes Mal über die Parameter einer Emission und zwar so, dass diese für Investoren so attraktiv wie möglich sind, da wir dadurch im Endeffekt ja auch das geplante Kapital einholen können. Paradoxerweise sind, wenn man über entsprechende Erfahrung verfügt, die Prozeduren der Ausgabe von Schuldverschreibungen einfacher, als einen Kredit bei der Bank zu beantragen. Die Liquidität auf dem Catalyst-Markt ist ausgesprochen niedrig und dieser Markt selbst scheint Investoren nicht besonders

zu interessieren. Lohnt es sich denn, Schuldverschreibungen auf diesem Markt in den Umlauf zu bringen? Es lohnt sich. Und zwar, wenn man den einen Investoren den Einstieg in ein Investmentvorhaben ermöglicht und den anderen den Kauf der Wertpapiere bietet. Im Fall der Schuldverschreibungen von PCC Rokita gestaltet sich die Liquidität überdurchschnittlich. Das verdanken wir u.a. der Tatsache, dass wir unsere Papiere einem sehr breiten Anlegerpublikum anbieten, auch individuellen Kunden. Meiner Meinung nach haben der Aufbau fester Relationen mit den Investoren und eine entsprechende Informationspolitik großen Einfluss auf die Liquidität der Schuldverschreibungen. Wir gestalten unsere Beziehungen mit den Investoren aktiv, entsprechend den Standards, die in großen Korporationen an der Tagesordnung sind. Wir kommen darüber hinaus unseren Informationspflichten gemäß dem auf einem regulierten Markt herrschenden Usus nach. In welche Richtung geht Catalyst? Ist eine Entwicklung nach vorn abzusehen? Ich glaube, Catalyst ist ein Markt, dessen Potenzial noch nicht voll ausgeschöpft ist. Man kann sich leicht hervorheben, indem man gut durchdachtes Marketing umsetzt und später solide Investment-Beziehungen aufbaut. Die PCC Rokita richtet ihre Emission auch an individuelle Investoren, auch solche, die über keine so große Kapitaldecke verfügen. Der Kauf von Schuldverschreibungen ist immerhin eine attraktive Alternative zu Bankeinlagen. Daher denke ich, dass das Interesse der Investoren steigen wird, und somit wird sich auch dieser Markt positiv entwickeln.

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Aleksandra Nowak AHK Polska / AHK Polen

Dokąd zmierza Bitcoin? Wohin führt der Bitcoin? W ostatnim tygodniu listopada kurs wiodącej wirtualnej waluty po raz pierwszy przekroczył granicę 1000 USD i 28.11.2013 r. wyniósł 1036,86 USD - to ponad 7696% wzrostu od początku stycznia 2013 roku. Dynamiczny rozwój idei wprowadzonej przez tajemniczego Satoshi Nakamoto przyciąga coraz szersze grupy inwestorów, liczących na niebagatelne zyski. Jednak przed podjęciem decyzji o wejściu w wirtualny świat Bitcoina warto poznać panujące w nim zasady i możliwe scenariusze rozwoju aktualnych trendów. In der letzten Novemberwoche stieg der Kurs dieser virtuellen Währung zum ersten Mal über die Marke von 1000 US-Dollar und lag am 28.11.2013 bei 1036,86 US-Dollar, was ab Anfang Januar 2013 einen Anstieg von über 7696 Prozent ergibt. Die dynamische Entwicklung, die auf den Ideen des geheimnisvollen Satoshi Nakamoto basiert, begeistert eine immer größere Anlegerschar, die sich mit Bitcoins beträchtliche Gewinne erhofft. Bevor man sich für eine Reise in die virtuelle Bitcoin-Welt entscheidet, lohnt es sich, die in dieser Welt herrschenden Grundsätze und mögliche Szenarios der Entwicklung der aktuellen Trends kennenzulernen.

SYSTEM BITCOIN – INSTRUKCJA OBSŁUGI

Najważniejszą różnicą między Bitcoinem a tradycyjnymi walutami jest brak centralnej instytucji pełniącej rolę emitenta i kontrolera. Zdecentralizowany system opiera się na sieci p2p (peer to peer), co oznacza, że wszystkie operacje i transakcje odbywają się bezpośrednio pomiędzy użytkownikami. W przeciwieństwie do powszechnie uznawanych dolarów, euro czy jenów, wytwarzanych i nadzorowanych przez poszczególne banki centralne, nowe Bitcoiny są generowane bezpośrednio przez uczestników rynku. Proces ten, nazywany miningiem, bazuje na mocy obliczeniowej komputerów, za której udostępnienie poszczególni użytkownicy są nagradzani nowo wyprodukowanymi elektronicznymi monetami. Zgodnie z założeniami matematycznymi, w ramach których funkcjonuje

Bitcoin, docelowo niemożliwe jest powstanie więcej niż 21 milionów wirtualnych monet. CZY BAŃKA PĘKNIE…?

Z ekonomicznego punktu widzenia Bitcoin jest przykładem czystego instrumentu spekulacyjnego – zdecydowana większość użytkowników kupuje wirtualne monety wyłącznie z zamiarem zyskownej odsprzedaży kolejnemu nabywcy. Za Bitcoinem nie stoi żadna instytucja gwarantująca stabilność i budząca zaufanie kupujących, jego wartość zależy wyłącznie od użytkowników, a ściślej – od tego ile w danym momencie chcą za niego zapłacić. Ze względu na z góry ustalony limit ilości monet mogących znaleźć się w obiegu, niemożliwy jest „dodruk” waluty, co de facto oznacza całkowicie deflacyjny

RAPORT Wi RAPPORT Wi

charakter rynku. Każdy impuls odwracający zachowanie inwestorów może spowodować gwałtowny spadek wartości Bitcoina do 0. Innymi zjawiskami mogącymi przyśpieszyć pęknięcie wirtualnej bańki jest wykorzystywanie Bitcoina do prania brudnych pieniędzy, czy powstawanie konkurencyjnych krypto-walut, jak np. Litecoin, dla którego wielkość rynku przekroczyła w listopadzie 1 mld USD, czy niemający limitu ilości Peercoin, przez wzgląd na niskie wykorzystanie energii do generowania monet określany jako „waluta zrównoważonego wzrostu” (ang. sustainable crypto-currency). ALTERNATYWA DLA OBURZONYCH

Z drugiej jednak strony, istnieją zwolennicy pozytywnych teorii rozwoju dla Bitcoina. Handel wirtualną walutą jest prosty, szybki, bezpośredni. Dodatkową wartość stanowi praktyczny brak granic wejścia: system jest otwarty dla każdego posiadającego komputer a opłaty transakcyjne są bardzo niskie. Jednak najsilniejszym argumentem przemawiającym za pozytywnym scenariuszem dla Bitcoina jest fakt, iż system funkcjonuje w oparciu o bezpośrednie interakcje między równymi sobie użytkownikami. Nie ma narzucanych regulacji, wielkich instytucji finansowych, żądnych zysku banków i chciwych bankierów. Użytkownik kontroluje innego użytkownika, każdy odpowiada za zarządzany wyłącznie przez siebie majątek. W dobie globalnych protestów przeciwko silnej finansowej polaryzacji społeczeństw, pozbawionym zasad traderom i nietykalności największych graczy świata finansów, system Bitcoin wydaje się być kuszącą alternatywą.

ANLEITUNG FÜR DAS BITCOIN-SYSTEM

Das Fehlen einer Zentralinstanz, die die Funktion eines Emittenten und Kontrolleurs wahrnimmt, ist der wichtigste Unterschied zwischen Bitcoins und herkömmlichen Währungen. Das dezentrale Geldsystem basiert auf einem p2p-Netzwerk (Peer-to-Peer-Netzwerk), was bedeutet, dass alle Operationen und Transaktionen unmittelbar zwischen den Nutzern abgewickelt werden. Im Gegensatz zu dem allgemein anerkannten Dollar-, Euro- oder Yen-, Währungen, die von den jeweiligen Zentralbanken geschöpft und überwacht werden, erfolgt die Bitcoins-Geldschöpfung unmittelbar durch die Marktteilnehmer. Die BTC (Bitcoins) werden durch ein sogenanntes „Mining“-System erzeugt, in dem die Nutzer entsprechend der Rechenleistung ihrer Computer neue elektronische BTCMünzen zugeteilt bekommen. Per mathematischen Algorithmus ist die in diesem System erzeugte Anzahl der Bitcoins gedeckelt: am Ende wird es nur 21 Millionen virtuelle Bitcoins geben.

Anlegern weckt. Der Bitcoin-Wert hängt lediglich von den Nutzern dieses Systems ab und zwar davon, wie viel sie zum jeweiligen Zeitpunkt für diese Währung zahlen. Aufgrund der von vornherein begrenzten Anzahl an Bitcoin-Einheiten, mit denen gehandelt wird, kann der Umlauf nicht durch Erhöhung der Geldmenge gesteuert werden, wodurch Bitcoin ausgesprochen deflationäres Geld ist. Bei jedem Impuls, der zu einem Umkehreffekt in der Verhaltensweise der Anleger führt, sackt der Bitcoin-Kurs auf Null ab. Andere Erscheinungen, die die virtuelle Blase schneller platzen lassen, sind die Ausnutzung der Währung als Instrument zur Geldwäsche oder die Entdeckung alternativer Kryptowährungen wie z. B. Litecoin, für die die Marktgröße im November 1 Milliarde US-Dollar überstieg oder die nicht limitierte Peercoin-Währung, die wegen des niedrigen Energieverbrauchs bei der Geldschöpfung als „Währung des nachhaltigen Wachstums ” (Eng. sustainable crypto-currency) bezeichnet wird. ALTERNATIVE FÜR EMPÖRTE

Andererseits gibt es Befürworter, die an positive Entwicklungstheorien von Bitcoin glauben. Denn der Handel mit der virtuellen Währung ist einfach, schnell und direkt. Einen zusätzlichen Wert stellt das praktische Fehlen von Grenzen für den Zugang zum System dar: für jeden Besitzer eines Rechners besteht freier Zugang zum System, aber auch die Transaktionsgebühren sind sehr gering. Das beste Argument für ein positives Szenario für Bitcoin ist die Tatsache, dass sich das System auf direkte Interaktionen zwischen den gleichgestellten Nutzern stützt. Es gibt keine auferlegten Regeln, keine großen Finanzinstitute und keine Gewinne von Banken und geldgierigen Bankern. Jeder Nutzer kontrolliert einen anderen Nutzer. Und jeder ist für sein, nur von ihm selbst verwaltetes Vermögen verantwortlich. In der Zeit der globalen Proteste gegen eine starke finanzielle Polarisierung der Gesellschaft ohne Trader-Grundsätze und der Unantastbarkeit der größten Player der Finanzwelt scheint das Bitcoin-System eine verlockende Alternative zu sein. WARTOŚĆ BITCOIN 1.01.2013 / BITCOIN-WERT 1.01.2013

13,3 USD 13,3 US-Dollar WARTOŚĆ BITCOIN 28.11.2013 / BITCOIN-WERT 28.11.2013

WIRD DIE BLASE PLATZEN?

Aus ökonomischer Sicht ist Bitcoin ein Beispiel für ein reines Spekulationsmittel, denn die entschiedene Mehrheit der Nutzer kauft das virtuelle Bitcoin-Geld ausschließlich zum Zwecke eines gewinnbringenden Weiterverkaufs an den nächsten Nutzer. Bitcoin wird von keiner Zentralinstitution unterstützt, die Stabilität sicherstellt und Vertrauen bei den

1036,86 USD 1036,86 US-Dollar

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Hartmut Bechtold

Refinansowanie, sekurytyzacja – co to takiego? Refinanzierung und Verbriefung - was ist das? O formach refinansowania działalności przedsiębiorstw rozmawiamy z dr Hartmutem Bechtoldem, prezesem TSI GmbH Deutschland Über die Formen der Refinanzierung der Unternehmenstätigkeit sprechen wir mit Dr. Hartmut Bechtold, Geschäftsführer der TSI GmbH Deutschland

Określenia „true sales“ i „assetbacked securities“ wielu przedsiębiorcom jeszcze nic nie mówią. Czy mógłby Pan wyjaśnić, co kryje się za tymi pojęciami? Banki i przedsiębiorstwa mogą mobilizować część swoich aktywów bilansowych, żeby dywersyfikować i poprawiać swoje warunki finansowania. Większe niemieckie przedsiębiorstwa rodzinne „sprzedają“ regularnie część swoich wierzytelności handlowych tworzonym specjalnie w tym celu przez banki spółkom, które z kolei refinansują się za pośrednictwem instrumentów rynku kapitałowego, tak zwanych asset based commercial papers (ABCP).

Jaką zaletę mają asset-backed securities w stosunku do klasycznych instrumentów finansowania? Ta forma finansowania pozwala przedsiębiorstwom zmniejszyć ich jednostronną zależność od kredytu bankowego bez konieczności brania na siebie kosztów i zobowiązań związanych z własną emisją instrumentów rynku kapitałowego. Dywersyfikacja własnych zewnętrznych źródeł finansowania z reguły idzie nawet w parze z niższymi kosztami finansowania zewnętrznego niż w przypadku kredytu bankowego. Ta forma finansowania przynosi również ze sobą z reguły redukcję bilansu przedsiębiorstwa finansującego, co

z kolei prowadzi do poprawy większości wskaźników bilansowych. Czy te operacje finansowe mają też jakieś niekorzystne skutki dla przedsiębiorstw? Jest rzeczą oczywistą, że banki, które oferują takie platformy, żądają znakomitego i dobrze udokumentowanego zarządzania wierzytelnościami. Przedsiębiorstwo musi umieć udowodnić niewykonanie zobowiązań, zmniejszenie wierzytelności wskutek reklamacji klientów itp. w przeszłości, musi bardzo dobrze zarządzać dłużnikami i stosować dobre postępowanie upominawcze, aby kupiec, czyli stworzona w tym celu

RAPORT Wi RAPPORT Wi spółka i bank-sponsor, a także podmioty inwestujące w ABCP mogły – niezależnie od wypłacalności sprzedającego wierzytelność – uznać zabezpieczenie w postaci scedowanych wierzytelności za wartościowe. Jeśli przedsiębiorstwo zdecyduje się na tę formę finansowania, jakie kroki powinno podjąć w pierwszej kolejności? Powinno zwrócić się do banku, który oferuje tego rodzaju programy i zasięgnąć informacji o ich warunkach. W Niemczech tego rodzaju programy oferuje wiele banków. Z tego, co słyszałem pierwsi oferenci są już też obecni w Polsce. Jak ocenia Pan Polskę jako rynek dla tej formy finansowania? Jak Pana zdaniem będzie się tu rozwijać sytuacja? W Niemczech jest ponad 100 większych firm, które finansują się w ten sposób, a łączna wartość rynku wynosi ponad 10 mld euro. W Polsce, według mojej wiedzy, banki, jako oferenci tej formy finansowania dopiero odkrywają polskie przedsiębiorstwa. Ponieważ Polska ma jednak dużą, rosnącą gospodarkę, a z kolei samym bankom – ze względu na kwestię ich refinansowania, ale również na nadchodzące regulacje – trudniej będzie zapewniać finansowanie poprzez kredyty w tak szerokim jak dotąd zakresie, takie formy finansowania będą w przyszłości stawać się bardzo atrakcyjne dla większych polskich przedsiębiorstw. Dotyczy to zresztą również działających w Polsce banków w odniesieniu do ich własnego refinansowania. Także one mogłyby korzystać z instrumentu sekurytyzacji, aby się lepiej i efektywniej refinansować, a dzięki temu udzielać więcej kredytów gospodarce lub zapewniać finansowanie zbytu. Według mojej wiedzy doszło już do pierwszej polskiej transakcji, dotyczącej finansowania zakupu samochodów przez Getin Bank. Getin Bank sprzedał w 2013 r. wierzytelności za finansowanie zakupu samochodów na ponad 500 mln PLN spółce celowej, która zrefinansowała się przez emisję tak zwanych asset based bonds. Jestem przekonany, że sekurytyzacja ma w Polsce dobrą przyszłość, jeśli chodzi o refinansowanie większych przedsiębiorstw realnej gospodarki, ale również banków.

„True Sales“ und „Asset-BackedSecurities“ sind für viele Unternehmer noch kein Begriff. Können Sie kurz erläutern, was sich hinter diesen Begriffen verbirgt? Banken wie auch Unternehmen können Teile ihrer Bilanzaktiva mobilisieren, um ihre Finanzierungsbedingungen zu diversifizieren und zu verbessern. Größere, deutsche Familienunternehmen „verkaufen“ regelmäßig Teile ihrer Handelsforderungen an speziell dafür von Banken eingerichtete Zweckgesellschaften, die sich wiederum über Kapitalmarktpapiere, sogenannte Asset Based Commercial Paper (ABCP), refinanzieren. Welchen Vorteil haben Asset-BackedSecurities gegenüber den klassischen Finanzierungsinstrumenten? Diese Finanzierungsform erlaubt es den Unternehmen ihre einseitige Abhängigkeit vom Bankkredit zu mindern, ohne gleich selbst die Kosten und Verpflichtungen, die mit eigenen Kapitalmarktemissionen einhergehen, auf sich zu nehmen. Die Diversifizierung der eigenen Fremdfinanzierung geht in der Regel sogar noch mit niedrigeren Fremdkapitalkosten als beim Bankkredit einher. Auch bringt diese Form der Finanzierung in der Regel beim finanzierenden Unternehmen eine Bilanzreduzierung mit sich, was wiederum zu einer Verbesserung der meisten Bilanzkennziffern führt. Gibt es für Unternehmen auch Nachteile aus diesem Finanzgeschäft? Es ist selbstverständlich, dass die Banken, die derartige Plattformen anbieten, auf einem hervorragenden und gut dokumentierten Forderungsmanagement bestehen. Das Unternehmen muss in der Lage sein, Ausfallraten, Forderungsminderungen durch Kundenreklamationen etc. in der Vergangenheit zu belegen. Es muss eine sehr gute Debitorenverwaltung und ein gutes Mahnwesen haben, damit der Käufer, sprich die Zweckgesellschaft, die Sponsorenbank oder die Investoren in ABCPs, in der Lage ist, unabhängig von der Bonität des Forderungsverkäufers, die Sicherheit in Form der abgetretenen

Forderungen als werthaltig anzuerkennen. Sofern sich ein Unternehmen für diese Form der Finanzierung entscheidet, welche Schritte müsste es als erstes wahrnehmen? Auf eine Bank zugehen, die derartige Programme anbietet und sich über deren Bedingungen informieren. In Deutschland werden derartige Programme von vielen Banken angeboten. Was ich hörte sind auch erste Anbieter in Polen unterwegs. Wie schätzen Sie Polen als Markt für diese Form der Finanzierung ein? Wie sehen Sie hier die zukünftige Entwicklung? In Deutschland gibt es über 100 größere Unternehmen, die sich so finanzieren. Das Gesamtvolumen beträgt über 10 Mrd. Euro. In Polen sind nach meinem Kenntnisstand Banken erst dabei, die polnischen Unternehmen als Anbieter für diese Finanzierungsform zu entdecken. Da jedoch Polen eine große, wachsende Wirtschaft hat und die Banken selbst wiederum hinsichtlich ihrer Refinanzierung aber auch durch die kommenden Regulierungen es schwerer haben werden Kreditfinanzierungen wie bisher breit zur Verfügung zu stellen, werden derartige Finanzierungsformen zukünftig für größere polnische Unternehmen sehr attraktiv werden. Dies gilt übrigens auch für die in Polen tätigen Banken bezüglich ihrer eigenen Refinanzierung. Auch sie könnten das Instrument der Verbriefung nutzenm, um sich besser und effizienter zu refinanzieren und damit mehr Kredite an die Wirtschaft zu vergeben oder Absatzfinanzierungen zu tätigen. Meines Wissens nach gibt es bereits eine erste polnische Transaktion, bestehend aus Autofinanzierungen der Getin Bank. Hier verkaufte die Getin Bank 2013 über 500 Mio. PLN Autofinanzierungen an eine Zweckgesellschaft, die sich über die Begebung von sogenannten Asset Based Bonds refinanzierte. Ich bin davon überzeugt, dass Verbriefungen in Polen eine gute Zukunft für die Refinanzierung von größeren Unternehmen der Realwirtschaft aber auch der Banken haben.

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Płatności mobilne – nowy kierunek rozwoju płatności w Polsce Mobil bezahlen – eine neue Entwicklungsrichtung der Zahlungsdienste in Polen

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Krzysztof Urban dyrektor zarządzający mytaxi w Polsce / Direktor von mytaxi Polen

Eksperci przewidują, że za 10 lat w ogóle nie będziemy używać gotówki. Pod względem liczby inicjatyw na rynku płatności mobilnych Polska należy do światowej czołówki, a tempo rozwoju tego sektora nie maleje. Z punktu widzenia klienta, zaletą tego rozwiązania jest wygoda – żeby mieć wszystko pod ręką, wystarczy wziąć z domu telefon. Płatności mobilne to płatności dokonywane z wykorzystaniem urządzeń mobilnych, takich jak telefon komórkowy (smartfon) lub tablet, możliwe do zrealizowania z każdego miejsca, gdzie tylko mamy zasięg sieci komórkowej lub internetu, choćby WiFi. Płatności mobilne w Polsce zainicjowane zostały przez firmy prywatne, dopiero niedawno do tego wyścigu dołączyły banki i organizacje kart płatniczych, a także operatorzy GSM. Pierwsze rozwiązania oparte zostały na kodach typu USSD (ang. Unstructured Supplementary Service Data), wymagających współpracy z operatorem GSM. Następnie pojawiły się pierwsze aplikacje mobilne na smartfony. Jednym z pionierów tego rynku jest Skycash, który zaczynał od sprzedaży biletów komunikacji miejskiej, a obecnie jest operatorem płatności mobilnych w wielu różnych obszarach, obejmujących parkingi, bilety kolejowe i kinowe. Kolejną wartą zauważenia firmą na polskim rynku jest uPaid, początkowo dostawca aplikacji do opłacania rachunków przy pomocy fotokodów, czyli za pomocą skanera QR kodów oraz aplikacji do doładowań telefonicznych. UPaid współpracuje obecnie z Mastercard i rozlicza transakcje mobilne, gdzie źródłem pieniądza jest karta. Firma ta dostarcza również dla rynku rozwiązania B2B, obsługując kilka znanych polskich firm sprzedających swoje towary lub produkty w kanałach mobilnych. PRZEŁOMOWY ROK 2013

Wraz z postępującym rozwojem oraz rosnącą popularnością nowych form płatności, na rynku polskim zaczęło pojawiać się coraz więcej graczy. Pionierską technologią były systemy wykorzystujące technologię NFC (ang. Near Field Communication), które w Polsce uruchomiono ponad rok temu. System umożliwia płatność telefonem dzięki zintegrowaniu karty płatniczej z kartą SIM telefonu komórkowego, wyposażonego w antenę radiową. Dzięki temu, takim aparatem można płacić zbliżeniowo

RAPORT Wi RAPPORT Wi

niemal na takich samych zasadach, jak płaci się kartą bezstykową. W najbliższej przyszłości NFC ma także umożliwić wypłacanie środków z bankomatów. Pierwszych kilkanaście takich urządzeń wyposażonych w moduły zbliżeniowe zainstalował już ING Bank Śląski. W roku 2013 usługi płacenia telefonem zaoferowały banki PKO BP (produkt IKO) oraz Bank Pekao S.A. (produkt PeoPay). Obie technologie opierają się na aplikacji mobilnej, mają zbliżony zakres funkcjonalny i są technologiami otwartymi, czyli są dostępne również dla osób, które nie są klientami danego banku. Jednym z ważniejszych wydarzeń mijającego roku w kontekście płatności mobilnych było porozumienie sześciu banków (Alior Bank, Bank Millennium, Bank Zachodni WBK, BRE Bank, ING Bank Śląski i PKO Bank Polski) w sprawie strategicznej współpracy, dotyczącej zbudowania wspólnego standardu płatności mobilnych. Skala projektu jest znacząca przede wszystkim dzięki istotnemu udziałowi rynkowemu zaangażowanych instytucji finansowych, jak i z uwagi na szerokie możliwości, oferowane użytkownikom. LICZY SIĘ WYGODA I FUNKCJONALNOŚĆ

Polacy nie tylko szybko adaptują nowe technologie, ale też doceniają ich funkcjonalność i wygodę. Z tego też wynika duże zainteresowanie płatnościami mobilnymi, czyli nowym, wygodniejszym sposobem realizowania płatności. W kolejnych latach możemy się spodziewać dynamicznego rozwoju i wprowadzenia płatności mobilnych w praktycznie wszystkich obszarach – jak chociażby taksówki. Już teraz mytaxi jako pierwsza w Polsce wprowadza usługę „Płać przez aplikację”, która umożliwia klientom indywidulanym płatności mobilne za przejazdy taksówkami za pomocą wyłącznie smartfona kierowcy i pasażera (metodą peer-to-peer). Źródłem pieniądza w tym rozwiązaniu jest podpięta karta kredytowa lub konto PayPal. Pasażer wprowadza jednorazowo dane dotyczące wybranego sposobu płatności w aplikacji – karta kredytowa (VISA, MasterCard, AmEx) lub dane konta PayPal, następnie może już bezpośrednio w taksówce płacić za przejazd autoryzując go kodem mytaxi PIN. Do tej pory nie było w Polsce w taksówkach mobilnego systemu płatniczego funkcjonującego bez dodatkowego rozwiązania NFC, kodu QR lub zewnętrznych czytników kart. Płatności mobilne pojawiły się nawet w Biedronkach, które do tej pory nigdy nie akceptowały płatności kartami. Stajemy się społeczeństwem mobilnym, co można zaobserwować na każdym kroku – na ulicy, na przystanku, w restauracji czy w pociągu, gdzie prawie każdy używa swojego telefonu komórkowego lub innego urządzenia mobilnego. Naturalnym stanem rzeczy będzie również coraz częstsze korzystanie z funkcji płatności mobilnych.

Experten prognostizieren, dass wir in 10 Jahren bereits kein Bargeld mehr verwenden werden. Hinsichtlich des Angebots auf dem Markt der mobilen Zahlungsdienste gehört Polen in diesem Bereich zur Weltspitze und das Entwicklungstempo in diesem Sektor nimmt nicht ab. Vom Kunden aus gesehen be-

deuten diese Dienste Bequemlichkeit. Alles hat man zur Hand, man muss nur sein Handy bei sich haben. Mobile Zahlungen werden mit mobilen Geräten vorgenommen, z.B. per Mobiltelefon (Smartphone) oder Tablett, mit der Möglichkeit, die Transaktionen von jedem Ort aus durchzuführen, soweit wir Zugang zu Mobilfunknetz, Internet oder WIFI haben. Mobile Zahlungen wurden in Polen zuerst von privaten Firmen implementiert. Erst vor einiger Zeit schlossen sich dann diesem Wettrennen Banken, Kreditkarteninstitutionen und GSM-Betreiber an. Die ersten Lösungen basierten auf USSD-Codes (Englisch: Unstructured Supplementary Service Data) und erforderten eine Zusammenarbeit mit dem GSMBetreiber. Danach erschienen die ersten mobilen Applikationen für das Smartphone. Einer der Pioniere auf diesem Markt ist Skycash, eine Firma, die ihre Tätigkeit mit dem Verkauf von Fahrkarten für den öffentlichen Nahverkehr begonnen hatte. Jetzt ist das Unternehmen Betreiber mobiler Zahlungsdienste in vielen Bereichen, angefangen von Parkplatzgebühren, über Eisenbahntickets, bis hin zu Eintrittskarten für das Kino. Eine weitere nennenswerte Firma auf dem polnischen Markt ist uPaid, die als Anbieter von Applikationen zur Bezahlung von Rechnungen mittels Fotocode, d.h. über einen QR-Scanner, sowie Applikationen zum Aufladen von Handyguthaben begonnen hatte. uPaid kooperiert heute mit Mastercard und ist im Bereich der Abrechnung mobiler Transaktionen tätig, bei denen die Kreditkarte das Zahlungsmittel ist. Das Unternehmen beliefert auch den Markt mit B2B-Lösungen und kooperiert hierbei mit mehreren bekannten polnischen Unternehmen, die ihre Produkte über mobile Kanäle vertreiben. DAS UMBRUCHSJAHR 2013

Zusammen mit der Entwicklung und der Verbreitung dieser neuen Bezahlform stellten sich auf dem polnischen Markt immer mehr „Mitspieler” ein. Die Systeme auf Basis der NFCTechnik (NFC = Near Field Communication) hatten Pioniercharakter. In Polen wurden diese vor mehr als einem Jahr eingeführt. Dieses System ermöglicht das Bezahlen per Mobiltelefon durch Integrieren eines NFC-Chips mit der SIM-Karte des Mobiltelefons, das mit einer Kopplungsantenne ausgestattet ist. Zum bargeldlosen Bezahlen muss das mit dem NFC-Chip ausgerüstete Handy nur in die unmittelbare Nähe eines Lesegerätes gehalten werden, so wie beim kontaktlosen Bezahlen mit kontaktlosen Zahlungskarten. In der nächsten Zukunft soll es in NFC-Technik möglich werden, Bargeld vom Geldautomaten abzuheben. Die ING Bank Śląski hat in der Pilotphase bereits über ein Dutzend ihrer Geldautomaten durch Einbau von NFC-Modulen mit dieser Funktion ausgestattet. Telefonische Zahlungen bieten seit 2013 die PKO BP (das Produkt namens IKO) und die Bank Pekao S.A. (unter dem Namen PeoPay) an. Beide Lösungen basieren auf einer mobilen Applikation, verfügen über die kontaktlose Zahlungsfunktion und sind offene Technologien, d.h. sie sind auch für eine Person zugänglich, die nicht Kunde der Bank ist. Eines der wichtigsten Ereignisse im Rahmen mobiler Zahlungsdienste im zur Neige gehenden Jahr war die Übereinkunft von sechs Banken (Alior Bank, Bank Millennium, Bank Zachodni WBK, BRE Bank,

RAPORT Wi RAPPORT Wi

ING Bank Śląski und PKO Bank Polski) über eine strategische Zusammenarbeit zur Entwicklung eines gemeinsamen Standards für mobile Zahlungsdienste. Der Umfang dieses Projekts ist erheblich, vor allem wegen dem bedeutenden Marktanteil der engagierten Finanzinstitutionen, aber auch aufgrund der zahlreichen Möglichkeiten für die Anwender. ES ZÄHLEN BEQUEMLICHKEIT UND FUNKTIONALITÄT

Die Bürger Polens nehmen neue Technologien nicht nur recht schnell an, sondern schätzen auch deren Bequemlichkeit und Funktionalität. Daher auch das große Interesse an mobilen Zahlungsformen, d.h. einer neuen und anwenderfreundlichen Bezahlmethode. Für die kommenden Jahre dürfte mit einer dynamischen Entwicklung und der Einführung mobiler Zahlungsformen in praktisch sämtlichen Bereichen gerechnet werden – sogar beim Bezahlen für Taxifahrten. Bereits jetzt hat mytaxi als erstes Unternehmen in Polen den Service „Zahle per App” eingeführt, wodurch es Kunden individuell möglich sein wird, Zahlungen für Fahrten mit dem Taxi mobil, per Smartphonekontakt zwischen Taxifahrer und Passagier (Peer-to-Peer), abzuwickeln. Zahlungsmittel bei dieser Lösung ist eine integrierte Kreditkarte oder ein PayPal-Konto. Der Insasse gibt einmalig die Daten zur gewünschten Zahlungsart in der Applikation ein – bei Zahlung per Kreditkarte (VISA, MasterCard, AmEx) oder die Daten zum PayPal-Konto, woraufhin er sofort im Taxi für die Fahrt bezahlen kann, indem er mit seinem PIN-Code für mytaxi die Autorisierung vornimmt. Bisher gab es in Polen für Taxi-Dienstleistungen kein mobiles Zahlungssystem, das ohne zusätzliche NFC-Technik, QRCode oder interne Kartenleser funktioniert. Mobil bezahlen kann man jetzt auch in den Supermärkten Biedronka, wo das Bezahlen mit Zahlungskarte bisher nicht möglich war. Polen wird allmählich eine mobile Gesellschaft – und dies ist auf Schritt und Tritt zu beobachten. Auf der Straße, an der Haltestelle, im Restaurant oder im Zug, wo nahezu jeder sein Handy oder ein anderes mobiles Gerät benutzt. Somit wird wohl auch mobiles Bezahlen mit der Zeit eine ganz normale Sache sein.

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Oszczędzanie na cele mieszkaniowe

Rolf Stadel Bausparkasse Schwäbisch Hall AG

Bausparen Już 200 lat przed Chrystusem w Chinach powstały pierwsze wspólnoty oszczędnościowe. Pierwszą kasę oszczędnościowo-budowlaną założono w 1775 roku w Birmingham. Panujący wówczas niedobór mieszkań sprawił, że robotnicy postawili na system kolektywnego oszczędzania. W Niemczech, co drugie gospodarstwo domowe posiada umowę docelowego oszczędzania. Również w innych krajach, jak Czechy, Chiny, Węgry, Rumunia czy Słowacja, miliony ludzi zrealizowało marzenie o własnych czterech ścianach, oszczędzając na cele mieszkaniowe. Podstawową ideą tej formy oszczędzania jest kolektywna samopomoc finansowa. Osoby zainteresowane nabyciem własności mieszkaniowej, którym banki często odmawiają udzielenia kredytu, zakładają wspólnotę działającą na zasadzie kolektywności. W takiej wspólnocie wielu członków wpłaca pieniądze do jednej puli, a następnie z wpłaconych środków finansuje się kredyty umożliwiające nabycie własności mieszkaniowej. Warunki udzielanych kredytów są bardzo korzystne i pozostają niezmienne przez cały okres spłaty. Umowa docelowego oszczędzania stanowi zatem połączenie umowy oszczędnościowej z umową kredytu. W ramach tego modelu, przyszły właściciel mieszkania oszczędza jedną część sumy, a drugą otrzymuje w formie kredytu. ASPEKTY PROSPOŁECZNE

Oszczędzanie na cele mieszkaniowe wspiera proces powstawania własności mieszkaniowej, a co za tym idzie, stabilizację koniunktury budowlanej. W budownictwo mieszkaniowe pompowane są środki finansowe nawet w okresach wysokiego oprocentowania kredytów, co pozwala ustrzec przemysł budowlany przed kryzysem. W ten sposób oszczędzanie na cele mieszkaniowe zapewnia miejsca pracy. Kasy oszczędnościowo-budowlane nie występują przy tym w roli konkurentów banków, lecz jako ich partnerzy. Z reguły kasy te finansują inwestycje budowlane wspólnie z lokalnymi bankami. Pozwala to zmniejszyć

ryzyko banków, ponieważ klienci wnoszą własny wkład oszczędnościowy gromadzony w ramach umowy docelowego oszczędzania. WŁASNE LOKUM Z UMOWĄ DOCELOWEGO OSZCZĘDZANIA

Kasy oszczędnościowo-budowlane to specjalne instytucje kredytowe, które na podstawie przepisów prawa są uprawnione do finansowania wyłącznie budownictwa mieszkalnego. Wspólnota oszczędzających tworzy tym samym obieg zamknięty, składający się ze składek oszczędnościowych i kredytów na cele mieszkaniowe. Już przy zawieraniu umowy oprocentowanie oszczędności oraz kredytu jest jasno określone i nie ulega zmianie przez cały okres spłaty. Ponadto, w przypadku oszczędzania na cele mieszkaniowe kredyty są z reguły oprocentowane poniżej rynkowej stopy procentowej. Osoba oszczędzająca na cele mieszkaniowe jest dzięki temu w dużym stopniu niezależna od rynku kapitałowego. Takich korzyści nie zapewnia finansowanie własności mieszkaniowej poprzez kredyt w banku. Ta forma finansowania niesie ze sobą konieczność płacenia odsetek, których wysokość jest związana z rynkiem

RAPORT Wi RAPPORT Wi

Wohneigentum erforderlichen Darlehen. Die Konditionen der Darlehen sind sehr günstig und stehen über die gesamte Laufzeit fest. Der Bausparvertrag ist demnach ein kombinierter Spar- und Darlehensvertrag, bei dem die zukünftigen Wohnungsbesitzer einen Teil ihrer Bausparsumme ansparen und den Rest als Darlehen erhalten. FAKTOR FÜR PROSPERIERENDE GESELLSCHAFT

kapitałowym, a tym samym podlega ciągłym wahaniom. Zgodnie z przepisami prawa kasy oszczędnościowo-budowlane mogą inwestować wyłącznie w papiery wartościowe o stałym oprocentowaniu. Nie podejmują one ryzyka związanego z akcjami i kursem walut, nie dokonują spekulacji na rynkach globalnych ani nie handlują kredytami na cele mieszkaniowe. Oszczędzanie na cele mieszkaniowe jest w znacznym stopniu niezależne od wpływów rynku kapitałowego, a na przestrzeni wielu lat model ten sprawdził się jako ostoja stabilności i bezpieczeństwa – również, a może nawet przede wszystkim, w okresie kryzysu gospodarczego.

Durch das Bausparen wird zudem eine kontinuierliche Wohneigentumsbildung und damit eine Verstetigung der Baukonjunktur erreicht. Selbst in Hochzinsphasen fließt daher Geld in den Wohnungsbau, wodurch Krisen in der Bauindustrie abgefedert werden. Bausparen sichert damit Arbeitsplätze. Die Bausparkassen treten dabei nicht als Konkurrenten der Banken auf, sondern als deren Partner. In der Regel finanzieren Bausparkassen Immobilienvorhaben mit lokalen Banken gemeinsam. Dadurch reduziert sich das Risiko der Banken, da die Kunden durch den Bausparvertrag eigenes Kapital in die Finanzierung mit einbringen. MIT BAUSPAREN ZUM WOHNEIGENTUM

Już w latach dziewięćdziesiątych podjęto próbę wprowadzenia oszczędzania na cele mieszkaniowe w Polsce. Polscy decydenci zdecydowali się jednak na wdrożenie własnego modelu. Po kilku latach regulacje prawne związane z oszczędzaniem na cele mieszkaniowe zostały uchylone. Alternatywny polski system kas mieszkaniowych upadł po kilku latach. W tym czasie niemiecki model oszczędzania na cele mieszkaniowe odnosił dalsze sukcesy. W Czechach umowę docelowego oszczędzania posiada już 45% obywateli. W 2004 roku model ten wprowadzono nawet w Chinach. W Polsce na nowo rozgorzała dyskusja na temat oszczędzania na cele mieszkaniowe. Związek Banków Polskich już od lat wzywa do wprowadzenia tego sprawdzonego modelu oszczędzania. W kontekście bardzo niskiego poziomu oszczędzania w porównaniu z innymi krajami, żądanie to jest jak najbardziej słuszne.

Bei den Bausparkassen handelt es sich um spezielle Kreditinstitute, die auf Grundlage gesetzlicher Vorgaben im Wesentlichen nur die Wohnungsbaufinanzierung betreiben dürfen. Die Gemeinschaft der Bausparer ist somit ein geschlossener Kreislauf aus Sparbeiträgen und Bauspardarlehen. Bereits bei Vertragsabschluss stehen die Spar- und Darlehenszinsen für die gesamte Laufzeit fest. Zudem liegen die Darlehenszinsen beim Bausparen in der Regel unter dem Marktzins. Der Bausparer ist damit weitgehend unabhängig vom Kapitalmarkt. Diese Vorteile hat dagegen derjenige nicht, der sein Wohneigentum per Bankkredit finanziert. Dabei muss er Zinsen leisten, deren Höhe sich nach dem Kapitalmarkt richtet und daher ständigen Schwankungen unterworfen ist. Bausparkassen dürfen aufgrund rechtlicher Vorgaben ausschließlich in festverzinslichen Wertpapieren mit sehr guter Bewertung anlegen. Bausparkassen gehen keine Aktien- und Währungsrisiken ein, sie treten weder als Spekulanten auf globalen Märkten auf, noch handeln sie mit Bauspardarlehen. Das Bausparen ist weitgehend unabhängig von Kapitalmarkteinflüssen und hat sich daher über viele Jahre als Hort der Stabilität und Sicherheit bewährt – auch und gerade in wirtschaftlichen Krisenzeiten.

Bereits 200 vor Christus wurden in China erste Spargemeinschaften gegründet. Die erste Bausparkasse entstand 1775 in Birmingham. Die damals in England herrschende Wohnungsnot brachte die Arbeiter auf das Solidaritätsprinzip. In Deutschland besitzt heute jeder zweite Haushalt einen Bausparvertrag. Aber auch in anderen Ländern wie Tschechien, China, Ungarn, Rumänien oder die Slowakei konnten Millionen von Menschen mit Hilfe des Bausparens den Traum von den eigenen vier Wänden verwirklichen. Die Grundidee des Bausparens ist die Hilfe zur Selbsthilfe. Da Bauwillige allein oft keinen Kredit bei einer Bank erhalten, schließen sie sich zu einer Solidargemeinschaft zusammen. Bei einer Bauspargemeinschaft zahlen viele Sparer in einen „Topf“ und finanzieren aus den eingezahlten Mitteln später die zum Erwerb von

Bereits in den 90er Jahren gab es einen Versuch das Bausparen in Polen einzuführen. Die polnischen Entscheidungsträger haben sich jedoch dazu entschlossen, ein eigenes Modell umzusetzen. Die bauspargesetzlichen Regelungen wurden nach ein paar Jahren außer Kraft gesetzt. Das alternative polnische WohnungskassenSystem scheiterte nach wenigen Jahren. In der Zwischenzeit hat sich der Erfolgsweg des Bausparens nach deutscher Prägung weiter fortgesetzt. In der tschechischen Republik haben bereits 45% der Bürger einen Bausparvertrag. Das Bausparen ist 2004 sogar in China eingeführt worden. In Polen ist die Diskussion zum Bausparen wieder neu entfacht. Der polnische Bankenverband fordert seit Jahren, dass bewährte Vorsparsystem für Wohnungszwecke in Polen einzuführen. Vor dem Hintergrund einer im internationalen Vergleich sehr niedrigen Sparquote in Polen eine sehr verständliche Forderung.

DYSKUSJA O OSZCZĘDZANIU NA CELE MIESZKANIOWE W POLSCE

DISKUSSION ZUM BAUSPAREN IN POLEN

GOSPODARKA WIRTSCHAFT

Polska otrzyma ponad 11% z nowej puli środków unijnych

Wielkie plany inwestycyjne w okresie 2014–2020 / Blisko 73 mld euro na sam rozwój regionalny

Polen erhält über 11% aus dem neuen Fördertopf der EU Große Investitionspläne im Zeitraum 2014 bis 2020 / Knapp 73 Mrd. Euro allein für die Regionalentwicklung

Michał Woźniak Germany Trade and Invest www.gtai.de

W dniu 19.11.2013 Parlament Europejski uchwalił kompromis w sprawie budżetu UE na okres finansowania 2014–2020. Z zaplanowanych wydatków w wysokości 960 mld euro ponad 11% przypadnie na Polskę. Na sam rozwój regionalny kraj nad Wisłą ma do dyspozycji blisko 73 mld euro. I choć w ramach nowego finansowania kładzie się większy nacisk na innowacyjną gospodarkę i spójność społeczną, to według pierwszych propozycji polskiego Ministerstwa Rozwoju Regionalnego (MRR; www. mrr.gov.pl) od 36 mld do 45 mld euro ma być przeznaczonych na szeroko rozumiany rozwój infrastruktury.

GOSPODARKA WIRTSCHAFT

PLAN WYDATKOWANIA PRZEZ POLSKĘ ŚRODKÓW UNIJNYCH Z BUDŻETU POLITYKI REGIONALNEJ W LATACH 2014–2020 (W MLD EURO) Cel

Kwota w okresie 2007–2013

Widełki kwotowe w okresie 2014–2020

Wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji

9,4

11,2 do 13,8

Rozszerzanie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii ICT

3,6

3,4 do 4,5

Wzrost konkurencyjności sektora MiŚP, rolnictwa, rybołówstwa i akwakultury

2,2

1,8 do 2,9

Wspieranie gospodarki niskoemisyjnej we wszystkich sektorach

1,4

3,5 do 6,8

Adaptacja do zmian klimatu zapobieganie i zarządzanie ryzykiem

0,9

0,9 do 1,5

Ochrona środowiska i pomoc w efektywnym wykorzystywaniu zasobów

9,4

7,2 do 9,0

26,6

20,8 do 23,5

Zrównoważony koszyk środków transportu oraz usuwanie wąskich gardeł w przepustowości i funkcjonalności w najważniejszych sektorach infrastruktury Wspieranie rynku pracyi mobilności pracowników

4,1

5,1 do 5,8

Zwalczanie wykluczenia społecznego i ubóstwa

3,0

3,2 do 4,1

Inwestycje w edukację i kształcenie ustawiczne

5,6

Wzmacniania potencjału i efektywności administracji publicznej

0,5

4,7 do 6,0 0,9 do 1,1

Źródło: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (MRR)

W porównaniu z okresem budżetowym 2007–2013 regionalne samorządy będą mieć więcej środków do dyspozycji. Na 15 programów regionalnych ma zostać przeznaczonych ok. 60% ogólnej kwoty pieniędzy. Udział własny uda się przeważnie ograniczyć do 15%. Jedyny wyjątek to stołeczne Mazowsze. W tym najbogatszym polskim województwie co najmniej jedną piątą niezbędnych kosztów inwestycji trzeba wyłożyć z własnej kieszeni. Dzień po brukselskiej decyzji uchwalono w Warszawie kolejne posunięcie, które może przyspieszyć absorpcję środków. Odpowiedzialne za rozdział środków unijnych i nadzór nad nimi MRR połączy się z Ministerstwem Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej. Kierownictwo tak zwanego superresortu objęła dotychczasowa szefowa MRR, Elżbieta Bieńkowska, która podczas ostatnich zmian w rządzie została również mianowana wicepremierem, a w opinii ekspertów i mediów należała do wyróżniających się członków dotychczasowego gabinetu. Czeka na nią ogromne zadanie, bowiem wspierane przez UE inwestycje w dziedzinie infrastruktury nie zawsze przebiegały bez

problemów. Najlepszym przykładem jest rozbudowa i modernizacja transportu kolejowego. Z ponad 6,5 mld euro środków unijnych w kończącym się okresie budżetowym wykorzystano do końca października 2013 roku zaledwie 15%. Według Patrycji Wolińskiej-Batkiewicz, wiceminister transportu do końca roku mają spłynąć rachunki za kolejne 2%. Przewidywano, że wielkość projektów inwestycyjnych w 2013 roku zwiększy się prawie dwukrotnie. Jednak z planowanych niespełna 1,7 mld euro najprawdopodobniej uda się wydać zaledwie 1,2 mld euro. Patrycja Wolińska-Bartkiewicz widzi jednak światło w tunelu, jak powiedziała gazecie „Rzeczpospolita“ (www.rp.pl): „Sytuacja (zarządcy sieci kolejowej) PKP PLK poprawia się, powołano do życia zespoły, które nadzorują inwestycje i szybko reagują na problemy.” Optymizm ten podziela też szef szef PKP PLK Remigiusz Paszkiewicz. „Na ten rok zaplanowaliśmy wydatki w wysokości 5 mld złotych“ (zł; ok. 1,2 mld euro; 1 euro = 4,1847 zł; stan z: 20.11.13) – relacjonował we wrześniu podczas posiedzenia senackiej komisji gospodarki, dodając: „W 2014 roku pragniemy wydać na projekty inwestycyjne w kolejnictwie – zgodnie z nowo opracowanymi i uchwalonymi planami – ponad 9 mld zł. Zakończenie programu zaakcentuje ponad 7 mld zł w 2015 roku.” Beneficjentem słabego dotychczas wykorzystania funduszu kolejowego przez PKP PLK jest obsługująca ruch dalekobieżny spółka-córka koncernu – PKP Intercity (www.intercity.pl), która otrzymała dodatkowe środki na rozwój taboru. Na początku listopada 2013 rozpisano na przykład przetarg na dziesięć lokomotyw dieslowskich wartości ok. 40 mln euro. Nie zapadła jeszcze decyzja w sprawie projektu dotyczącego 20 pociągów elektrycznych wartości ponad 400 mln euro, o który stara się konsorcjum Newag i Stadler Polska oraz bydgoski producent Pesa. Już z nowej puli środków unijnych ma zostać sfinansowany zakup dziesięciu piętrowych zespołów trakcyjnych. Wartość tego zamówienia jest szacowana na ok. 200 mln euro. KOLEJ PLANUJE WYDAĆ 8,5 MLD EURO NA INWESTYCJE

Z nowymi ramami finansowania wielkie nadzieje wiąże również PKP PLK. Spółka obiecuje sobie prawie 7 mld euro dofinansowania na lata 2014–2020. Uzupełnione przez środki własne i kredyty, mają one umożliwić inwestycje w wysokości ok. 8,5 mld euro. „W obecnej perspektywie unijnej inwestujemy w poprawę komfortu i prędkości podróżowania pasażerów. W przyszłej, do roku 2020, będziemy kontynuować te działania, ale w większym stopniu skupimy się na usprawnieniu ruchu towarowego. Do 2020 r. prędkość handlowa pociągów towarowych powinna wzrosnąć na głównych trasach cargo co najmniej dwukrotnie” – oświadczył Paszkiewicz gazecie Dziennik Gazeta Prawna (www.gazetaprawna.pl). Według danych firmy spedycyjnej PKP Cargo średnia prędkość pociągów towarowych wynosi dziś zaledwie 23 km/h. Celem przyszłych inwestycji jest osiągnięcie stabilnej prędkości od 60 do 120 km/h – przede wszystkim na głównych trasach. Priorytetowo będą traktowane połączenia z dużymi polskimi portami bałtyckimi – Gdańskiem, Gdynią, Szczecinem i Świnoujściem – oraz trasy dojazdowe do śląskiego okręgu przemysłowego.

GOSPODARKA WIRTSCHAFT

PLAN WYDATKOWANIA PRZEZ POLSKĘ ŚRODKÓW UNIJNYCH Z BUDŻETU POLITYKI REGIONALNEJ W LATACH 2014–2020 (W MLD EURO) Odcinek

Trasa

Warszawa-Kutno

E20; Warszawa – granica niemiecka

Kwota 574,2

Sochaczew-Swarzędz

E20; Warszawa – granica niemiecka

454,5

Sadowne-Białystok

E75; Rail Baltica

717,7

Białystok-Trakiszki

E75; Rail Baltica

598,0

Bydgoszcz-Rozbark

C-E 65; tzw. magistrala węglowa

191,4

Bydgoszcz-Tczew

C-E 65; tzw. magistrala węglowa

239,2

Otwock-Lublin

Warszawa-Lublin

837,3

Warka-Radom

Warszawa-Radom

191,4

Źródło: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (MRR)

DOSTAWCY ENERGII MUSZĄ INWESTOWAĆ

Także dostawcy energii elektrycznej muszą inwestować, bowiem w opinii ekspertów jeszcze przed 2020 rokiem grożą Polsce problemy z zaopatrzeniem w prąd. Operator sieci elektroenergetycznej Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE; www. pse.pl) chce niebawem rozpisać przetargi na inwestycje o łącznej wartości ok. 600 mln euro. Różne postępowania trwają już teraz: „Szacunkowa wartość zadań inwestycyjnych, dla których ogłoszone zostały postępowania, to ok. 1,3 mld zł, a szacunkowa wartość zadań, dla których już wszczęto postępowania, powołano komisje przetargowe i przewiduje się sukcesywne ich ogłaszanie, to ok. 1,5 mld zł“ – powiedziała branżowemu portalowi www.wnp.pl Beata Jarosz, rzeczniczka PSE. Prawie 5 mld euro chce w nadchodzących siedmiu latach zainwestować trzeci co do wielkości dostawca energii w Polsce – Enea (www.enea.pl). Blisko 60% tej sumy ma być przeznaczonych na sieci elektroenergetyczne i tradycyjną produkcję energii. Tylko do 2017 roku moce produkcyjne mają wzrosnąć o 1075 MW – w większości dzięki rozpoczętej już budowie nowego bloku elektrowni węglowej w Kozienicach za 5,1 mld zł. Ponadto do 2020 roku przewidziano zwiększenie do 500 MW mocy pochodzącej z odnawialnych źródeł energii. Nie wypełni to jeszcze jednak luki. Według szefa Enei Krzysztofa Zamasza, niedobór energii może na dłuższą metę sięgnąć aż 2 TW. Jego prognoza zakłada, że PGE (www.gkpge.pl) zrealizuje swój projekt w Opolu z dwoma blokami po 900 MW, a Tauron (www.tauron-pe.pl) swoją inwestycję o mocy 910 MW w Jaworznie. PGE nadal czeka jednak z decyzją, a firma Rafako, której zlecono budowę w Jaworznie, pracuje już nad stworzeniem konsorcjum, które może być realizatorem projektu. Ambitne plany ma ponadto operator sieci gazowej GAZ System (www.gaz-system.pl). Największa inwestycja tego przedsiębiorstwa, terminal skroplonego gazu w Świnoujściu za blisko 600 mln euro, ma być ukończona do końca 2014 roku. Dzięki

trwającym już pracom do końca 2014 przewidziano ukończenie modernizacji 875 km gazociągów. Plany do końca 2018 roku przewidują remont lub budowę dalszych 1261 km, w tym korytarza północ-południe z możliwym połączeniem do Czech i Słowacji. DALSZE DZIAŁANIA SŁUŻĄCE UTRZYMANIU I ROZBUDOWIE SIECI DRÓG

Połączenia północ-południe znajdują się również na czele zaplanowanych jeszcze na 2013 rok inwestycji drogowych Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA; www. gddkia.gov.pl). Mają być m.in. zmodernizowane kolejne odcinki tras szybkiego ruchu S7 między Warszawą i Krakowem oraz S17 między Warszawą i Lublinem. Roboty zaplanowano także na S18 ze stolicy do Białegostoku oraz na drodze krajowej nr 8 w kierunku Wrocławia. Ogółem GDDKiA chce rozpisać do końca 2013 roku jeszcze aż 18 przetargów, w tym na siedem obwodnic. Na początku 2014 roku mają być też już wydane pozostałe zezwolenia na budowę brakującego odcinka autostrady A1 między Katowicami i Łodzią. Dla tej inwestycji nie wybrano jednak jeszcze procedury budowy, więc przetarg może się jeszcze opóźnić. Gotowy przetarg – jak wszystkie inne projekty budowy dróg – zostanie ogłoszony na stronie internetowej Generalnej Dyrekcji jako postępowanie publiczne: www.gddkia.gov.pl/ pl/958/zamowienia-publiczne. Dalsze plany budowy dróg są natomiast jeszcze mgliste. Nowy program budowy dróg krajowych na okres od 2014 roku jest nadal opracowywany przez ministerstwo transportu. Jego oficjalna prezentacja ma podobno nastąpić niebawem. Jednak reorganizacja resortu może sprawić, że ramy czasowe ulegną przesunięciu. GDDKiA podaje już jednak ewentualny rząd wielkości zamówień: „W tym roku opublikowaliśmy 42 postępowania przetargowe na 575 km nowych dróg. Łączna wartość inwestycji planowanych w ramach nowych możliwości finansowych będzie wynosić ok. 40 mld zł“ – oświadczył Łukasz Jóźwiak, kierownik Wydziału Informacji i Promocji Generalnej Dyrekcji. LOTNISKA PLANUJĄ ZWIĘKSZENIE PRZEPUSTOWOŚCI

Zanim główne arterie transportowe będzie można swobodnie przejechać bez korków powodowanych przez budowy, minie jeszcze nieco czasu. Ok. 3 tysięcy placów budowy na trasach kolejowych z pewnością również nie przyspieszy transportu lądowego. W tej sytuacji szybkie podróżowanie zapewni właściwie tylko samolot. Irlandzkie linie lotnicze Ryanair uświadomiły sobie ten potencjał i planują od przyszłego roku stworzenie gęstej sieci lotów krajowych. Liczba pasażerów na polskich lotniskach rośnie, te zaś zwiększają swoją przepustowość. Dzięki pomocy unijnej od 2007 roku wydały już na modernizację i rozbudowę istniejących obiektów blisko 1,2 mld euro. Z nowej puli nie będzie raczej do dyspozycji nowych środków, ponieważ w lotnictwie mają one być przyznawane już tylko na projekty istotne dla bezpieczeństwa. Operatorów lotnisk to jednak nie odstrasza. Operator stołecznego lotniska Chopina – PPL (Przedsiębiorstwo Państwowe Porty Lotnicze; www.polish-airports.

GOSPODARKA WIRTSCHAFT

Zdaniem ekspertów kończące się środki unijne w okresie 2007– 2013 dały Polsce ponad 1% dodatkowego wzrostu PKB rocznie. Nowe pieniądze na kontynuację rozpoczętych już działań oraz realizację ambitnych planów są do dyspozycji, popłyną jednak dopiero po ich uruchomieniu przez Brukselę. Na sam rozwój regionalny w okresie finansowania 2014–2020 kraj może pobrać z unijnej puli prawie 73 mld euro. Die auslaufenden EU-Fördermittel im Zeitraum 2007 bis 2013 haben Polen laut Experten über 1% an zusätzlichem BIP-Wachstum pro Jahr beschert. Neue Gelder für die Weiterführung bereits begonnener Maßnahmen sowie für die Realisierung ambitionierter Pläne stehen zur Verfügung, fließen aber erst nach deren Freigabe aus Brüssel. Allein für die Regionalentwicklung kann das Land in der Förderperiode 2014 bis 2020 knapp 73 Mrd. Euro aus dem EU-Topf abrufen.

pl) – chce w ciągu najbliższych dwóch lat przeznaczyć na swój prestiżowy obiekt kolejnych ponad 120 mln euro, przede wszystkim na budowę nowych płyt postojowych dla samolotów i dróg kołowania. Lotnisko gdańskie (www.airport.gdansk.pl) chce powiększyć powierzchnię swojego terminalu o 30%, na co zaplanowano przeznaczyć ok. 40 mln euro. Wydatki w mniej więcej tej samej wysokości przewiduje w najbliższej przyszłości lotnisko wrocławskie (www.airport.wroclaw.pl). Ok. 50 mln euro musi wydać do 2015 roku Lotnisko Mazury w Szymanach, żeby nie stracić prawa do środków unijnych. Planowany jest nowy terminal pasażerski, strażnica Straży Pożarnej i ogrodzenie terenu, a także adaptacja istniejących budynków. Opublikowanie przetargów na wszystkie konieczne prace budowlane nastąpi być może jeszcze w 2013 roku. Krakowskie lotnisko Balice (www.krakowairport.pl) przygotowuje się do Światowego Dnia Młodzieży w 2016 roku. Zanim przylecą oczekiwane 3 miliony pielgrzymów, do użytku ma być oddany lotniskowy hotel, stacja kolei miejskiej oraz rozbudowany terminal. Od początku 2013 wszystkie projekty są w budowie. Od marca 2014 roku mają zostać zmodernizowane dwie drogi kołowania. Następnie zaplanowano również remont pasa startowego. Ramy finansowe na najbliższe dwa lata szacuje się na ok. 170 mln euro. Ponadto operatorzy mają nadzieję na uzyskanie dodatkowych środków w ramach przygotowań do zimowych igrzysk olimpijskich w 2022 roku, o które ubiega się Kraków. Gdyby Międzynarodowy Komitet Olimpijski zdecydował się na powierzenie ich Polsce i Słowacji, ma zostać zainstalowany system ILS trzeciej kategorii i powstać drugi, mierzący ok. 3,2 km pas startowy, który umożliwi start i lądowanie największych samolotów pasażerskich.

BEZ UDZIAŁU WŁASNEGO NIC SIĘ NIE UDA

Tylko w niewielkim zakresie mogą natomiast planować władze lokalne. Poznań chce w 2014 roku przeznaczyć w swoim budżecie na inwestycje jedynie niespełna 38 mln euro. W roku 2015 ma to być jeszcze o 12% mniej. Wrocławscy urzędnicy zapisali nawet w swoich „Założeniach polityki społeczno-gospodarczej miasta Wrocławia na rok 2014”, że władze miasta „nie rozpoczną w 2014 roku żadnych nowych dużych inwestycji“. Oczekiwanie na nowe środki unijne muszą wypełnić remonty domów, ulic czy subwencja Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOSiGW, www.nfosigw. gov.pl) na zwalczanie smogu w wysokości ok. 8 milionów euro. Z własnej kieszeni nie uda się – z powodu wysokiego zadłużenia, przede wszystkim dużych miast – wiele osiągnąć. Ponadto pilną koniecznością jest konsolidacja budżetów. Bez środków na udział własny nawet najlepiej przemyślane projekty będą daremnie czekać na środki unijne.

Am 19.11.13 hat das Europaparlament den Kompromiss für das EU-Budget für den Förderzeitraum 2014 bis 2020 beschlossen. Von den geplanten Ausgaben in Höhe von 960 Mrd. Euro werden über 11% auf Polen entfallen. Allein für die Regionalentwicklung stehen dem Land an der Weichsel demnach knapp 73 Mrd. Euro zur Verfügung. Auch wenn im neuen Finanzierungsrahmen mehr Gewicht auf innovative Wirtschaft und sozialen Ausgleich gelegt wird, so sollen nach ersten Vorschlägen des polnischen Ministeriums für

GOSPODARKA WIRTSCHAFT

POLENS AUSGABENPLAN FÜR EU-MITTEL AUS DER REGIONALPOLITIK 2014 BIS 2020 (IN MRD. EURO) Ziel

Betrag 2007 bis 2013

Betragsspanne für 2014 bis 2020

Unterstützung von Forschung, technologischer Entwicklung und Innovation

9,4

Ausbau der Zuganglichkeit, Nutzungsgrads und Qualitat der IKT-Technologien

3,6

3,4 do 4,5

Steigerung der Konkurrenzfähigkeit des KMU-Sektors, der Landwirtschaft, Fischerei und Aquakultur

2,2

1,8 do 2,9

Unterstützung der Niedrigemissionenwir tschaft in allen Sektoren

1,4

3,5 do 6,8

Anpassung an den Klimawandel, Vorbeugung und Management von Risiken

0,9

0,9 do 1,5

9,4

7,2 do 9,0

26,6

20,8 do 23,5

Unterstützung des Arbeitsmarktes und der Arbeitnehmermobilität

4,1

5,1 do 5,8

Bekämpfung der sozialen Ausgrenzung und der Armut

3,0

3,2 do 4,1

Investitionen in Bildung undFortbildung

5,6

4,7 do 6,0

Stärkung des Potenzials und der Effektivität der öffentlichen Administration

0,5

0,9 do 1,1

Umweltschutz und Unterstützung bei der effektiven Nutzung von Ressourcen Ausgewogener Transportmix sowie Beseitigung von Kapazitäts- und Funktionsengpässen in den wichtigsten Infrastrukturbereiche

11,2 do 13,8

Quelle: Ministerium für Regionalentwicklung (MRR)

Regionalentwicklung (Ministerstwo Rozwoju Regionalnego; MRR; www.mrr.gov.pl) zwischen 36 Mrd. und 45 Mrd. Euro in den weitgefassten Infrastrukturausbau fließen. Im Vergleich zur Budgetperiode 2007 bis 2013 werden den regionalen Selbstverwaltungen mehr Mittel zur Verfügung stehen. Für die 15 regionalen Programme sollen etwa 60% der Gelder aufgewendet werden. Der Eigenanteil wird überwiegend auf bis zu 15% begrenzt werden können. Die einzige Ausnahme bildet die Hauptstadtregion Masowien. In der reichsten polnischen Woiwodschaft muss mindestens ein Fünftel der anfallenden Investitionssumme aus eigener Tasche beigesteuert werden. Ein Tag nach der Brüsseler Entscheidung wurde in Warschau eine weitere Maßnahme beschlossen, die die Absorption der Mittel beschleunigen könnte. Das für die Verteilung und Aufsicht über die EU-Mittel verantwortliche MRR wird mit dem Ministerium für Transport, Bau und Meereswirtschaft zusammengeführt. Die Leitung des sogenannten Superressorts

übernimmt die bisherige MRR-Chefin, Elzbieta Bienkowska, die im Zuge der Regierungsänderungen auch zur stellvertretenden Premierministerin ernannt wurde und die laut Experten- sowie Medienmeinungen zu den überragenden Mitgliedern des bisherigen Regierungskabinetts gehörte. Auf sie wartet eine große Aufgabe, denn im Infrastrukturbereich verliefen die EU-gestützten Investitionen nicht immer problemlos. Bestes Beispiel hierfür sind der Ausbau und die Modernisierung des Schienentransports. Von den über 6,5 Mrd. Euro an EU-Mitteln der zu Ende gehenden Budgetperiode wurden bis Ende Oktober 2013 lediglich 15% ausgeschöpft. Laut Patrycja Wolinska-Batkiewicz, Vizeministerin im Transportministerium, sollen bis Ende des Jahres Rechnungen für weitere 2% hinzukommen. Vorgesehen war 2013 im Vergleich zum Vorjahr, fast eine Verdoppelung der Investitionsvorhaben zu erreichen. Allerdings werden von den geplanten knapp 1,7 Mrd. Euro wohl nur 1,2 Mrd. Euro ausgegeben. Wolinska-Bartkiewicz sieht dennoch Licht am Ende des Tunnels, wie sie gegenüber der Tageszeitung Rzeczpospolita (www.rp.pl) sagte: „Die Situation beim (Schienennetzbetreiber) PKP PLK verbessert sich. Es wurden Teams ins Leben gerufen, die die Investitionen überwachen und schnell auf Probleme reagieren.“ Den Optimismus teilt auch PKP PLK-Chef Remigiusz Paszkiewicz. „Für dieses Jahr haben wir Ausgaben in Höhe von 5 Mrd. Zloty verplant“ (Zl; etwa 1,2 Mrd. Euro; 1 Euro = 4,1847 Zl; Stand: 20.11.13) - berichtete er im September während einer Sitzung des Senatsausschusses für Wirtschaft und fügte hinzu: „2014 wollen wir für Investitionsprojekte im Bahnwesen, gemäß den neuerarbeiteten und beschlossenen Plänen, über 9 Mrd. Zl aufwenden. Das Ende des Programms markieren über 7 Mrd. Zl 2015.“ Nutznießer der bisher schwachen Ausnutzung der Schienenfonds durch PKP PLK ist die FernstreckenKonzernschwester PKP Intercity (www.intercity.pl), die zusätzliche Mittel für den Ausbau des Fuhrparks bewilligt bekommen hat. Anfang November 2013 wurde zum Beispiel eine Ausschreibung für zehn Dieselloks im Wert von etwa 40 Mio. Euro gestartet. Noch keine Entscheidung fiel über ein Projekt von 20 E-Zügen im Wert von über 400 Mio. Euro, um den sich ein Konsortium aus Newag und Stadler Polska sowie der Bromberger Hersteller Pesa bemühen. Schon aus dem neuen EU-Topf soll die Anschaffung von zehn Doppelstocktriebzügen finanziert werden, deren Auftragswert auf etwa 200 Mio. Euro geschätzt wird. BAHN PLANT 8,5 MRD. EURO FÜR INVESTITIONEN EIN

Mit den neuen Finanzierungsrahmen verbindet auch PKP PLK große Hoffnungen. Die Gesellschaft verspricht sich fast 7 Mrd. Euro Finanzierungsmittel für die Jahre 2014 bis 2020. Diese sollen, ergänzt durch Eigenmittel und Kredite, Investitionen in Höhe von etwa 8,5 Mrd. Euro ermöglichen. „In der derzeitigen Budgetperiode investieren wir vor allem in die Verbesserung des Komforts und der Reisegeschwindigkeit

GOSPODARKA WIRTSCHAFT

der Passagiere. Im der kommenden Periode bis 2020 werden wir diese Aktivitäten fortführen, wollen unsere Bemühungen aber im größeren Maße auf die Optimierung des Gütertransports konzentrieren. Die Geschwindigkeit von Güterzügen auf den Haupt-Cargo-Strecken sollte sich bis 2020 mindestens verdoppeln“ - erklärte Paszkiewicz gegenüber der Tageszeitung Dziennik Gazeta Prawna (www.gazetaprawna.pl). Nach Angaben des Spediteurs PKP Cargo beträgt die Durchschnittsgeschwindigkeit von Güterzügen heute lediglich 23 km/h. Ziel zukünftiger Investitionsmaßnahmen ist das Erreichen einer stabilen Geschwindigkeit zwischen 60 und 120 km/h - und zwar vorrangig auf den Hauptadern. Prioritäten werden auf Anbindungen zu den großen polnischen Ostseehäfen Danzig, Gdingen, Stettin und Swinemünde sowie auf die Zufahrtswege zum Industriestandort Schlesien gelegt. AUSGEWÄHLTE GROSSINVESTITIONEN IN DIE BAHNINFRASTRUKTUR 2014 BIS 2020 (IN MIO. EURO) Abschnitt

Strecke

Betrag

Warschau-Kutno

E20; Warschaudeutsche Grenze

574,2

Sochaczew-Swarzedz

E20; Warschaudeutsche Grenze

454,5

Sadowne-Bialystok

E75; Rail Baltica

717,7

Bialystok-Trakiszki

E75; Rail Baltica

598,0

Bromberg-Rozbark

C-E 65; sog. Kohlemagistrale

191,4

Bromberg-Tczew

C-E 65; sogenannte Kohlemagistrale

239,2

Otwock-Lublin

Warschau-Lublin

837,3

Warka-Radom

Warschau-Radom

191,4

Źródło: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (MRR)

STROMVERSORGER MÜSSEN INVESTIEREN

Auch die Stromversorger müssen investieren, nach Expertenmeinungen drohen Polen noch vor 2020 Versorgungsengpässe. Der Stromnetzbetreiber Polskie Sieci Elektroenergetyczne (Polnische Stromnetze; PSE; www.pse. pl) will in naher Zukunft Ausschreibungen für Investitionen im Gesamtwert von etwa 600 Mio. Euro starten. Dabei laufen diverse Verfahren bereits jetzt: „Der geschätzte Wert der Investitionsaufgaben, für die bereits Verfahren verkündet wurden, beläuft sich auf über 1,3 Mrd. Zl. Der Schätzwert der Aufgaben, für die bereits Verfahren eingeleitet wurden, ein Ausschreibungsausschuss berufen wurde und deren Veröffentlichung sukzessive vorgesehen ist, beträgt knapp 1,5 Mrd. Zl” - sagte gegenüber dem Branchenportal www.wnp.pl Beata Jarosz, Sprecherin von PSE. Fast 5 Mrd. Euro will in den kommenden sieben Jahren der drittgrößte Energieversorger Polens Enea (www.enea.pl) investieren. Knapp 60% dieser Summe sollen in Stromnetze und in die traditionelle Energieerzeugung fließen. Allein bis 2017 sollen die Produktionskapazitäten um 1.075 MW steigen

- größtenteils dank der bereits begonnenen Errichtung des neuen Kohleblocks in Kozienice für 5,1 Mrd. Zl. Zudem ist vorgesehen, die Leistung aus erneuerbaren Energiequellen bis 2020 auf 500 MW zu erhöhen. Damit ist die Lüke aber noch nicht gefühlt. Laut dem EneaChef Krzysztof Zamasz, könnte der Energiemangel langfristig sogar 2 TW betragen. Bei seiner Prognose setzte er dabei voraus, dass PGE (www.gkpge.pl) ihr Projekt in Oppeln mit zwei Blöcken je 900 MW und Tauron (www.tauron-pe.pl) seine 910-MW-Investition in Jaworzno durchführen. PGE wartet jedoch weiterhin mit einer Entscheidung und die mit dem Jaworzno-Bau beauftragte Firma Rafako arbeitet fortan an der Bildung eines Konsortiums, das das Projekt tragen kann. Ambitionierte Pläne hegt des Weiteren GAZ System (www. gaz-system.pl), Betreiber des Gasversorgungsnetzes. Die größte Investition des Unternehmens, das Flüssiggasterminal in Swinemünde für knapp 600 Mio. Euro, soll bis Ende 2014 fertiggestellt werden. Dank bereits laufender Arbeiten ist bis Ende 2014 der Abschluss der Modernisierungen an 875 km Gasleitungen vorgesehen. Pläne bis Ende 2018 sehen weitere 1.261 km zur Renovierung oder zum Neubau vor, darunter die Errichtung des Nord-Süd-Korridors mit einer möglichen Anbindung an Tschechien und die Slowakei. WEITERE MASSNAHMEN ZUM ERHALT UND AUSBAU DES STRASSENNETZES

Die Nord-Süd-Verbindungen stehen auch im Vordergrund der noch für 2013 geplanten Straßeninvestitionen der Generaldirektion für Landesstraßen und Autobahnen (Generalna Dyrekcja Drog Krajowych i Autostrad; GDDKiA; www.gddkia.gov.pl). So sollen zum Beispiel weitere Teilstücke der Schnellstraßen S7 zwischen Warschau und Krakau sowie der S17 zwischen Warschau und Lublin modernisiert werden. Auch an der S18 von der Hauptstadt nach Bialystok, sowie der Landstraße Nr. 8 Richtung Breslau sind Arbeiten geplant. Insgesamt will die GDDKiA bis Ende 2013 sogar noch 18 Ausschreibungen starten, darunter die für sieben Umgehungsstraßen. Anfang 2014 sollen auch die restlichen Genehmigungen für den Bau des fehlenden Teilstücks der Autobahn A1 zwischen Kattowitz und Lodsch vorliegen. Allerdings wurde für diese Investition noch kein Bauverfahren gewählt, insofern könnte sich eine Ausschreibung noch hinziehen. Wenn es soweit ist, wird sie, wie alle anderen Straßenbauprojekte, auf der Internetseite der Generaldirektion als offenes Verfahren veröffentlicht: www.gddkia.gov.pl/pl/958/zamowieniapubliczne. Weiterführende Straßenbaupläne sind indes noch vage. Das neue Bauprogramm für Landesstraßen für die Zeit ab 2014 wird weiterhin vom Transportministerium erarbeitet. Es heißt, die offizielle Vorstellung soll zeitnah geschehen. Allerdings könnte die Umorganisation im Ressort den Zeitrahmen verschieben. Die GDDKiA liefert allerdings

GOSPODARKA WIRTSCHAFT

schon ein mögliches Auftragsvolumen: „Dieses Jahr haben wir 42 Ausschreibungsverfahren für 575 km neuer Straßen veröffentlicht. Der Gesamtwert der für die neuen Finanzierungsmöglichkeiten geplanten Investitionen wird sich auf etwa 40 Mrd. Zl belaufen” - erklärte Lukasz Jozwiak, Abteilungsleiter für Information und Promotion der Generaldirektion. FLUGHÄFEN PLANEN ERWEITERUNG IHRER KAPAZITÄTEN

Bis die Hauptverkehrsadern aber ohne Baustellenstaus frei zu durchfahren sind, wird noch einige Zeit vergehen. Die etwa 3.000 Baustellen auf den Bahntrassen beschleunigen sicherlich den Landtransport auch nicht. Da bleibt für die schnelle Reise eigentlich nur noch das Flugzeug. Die irische Fluggesellschaft Ryanair hat das Potenzial erkannt und plant ab nächstem Jahr ein dichtes Inlandsflugnetz. Das Passagieraufkommen der polnischen Flughäfen steigt und die Airports bauen ihre Kapazitäten aus. Dank EU-Hilfe haben sie für die Modernisierung und Erweiterung bestehender Anlagen seit 2007 bereits knapp 1,2 Mrd. Euro ausgegeben. Aus dem neuen Topf werden wohl kaum neue Mittel zur Verfügung stehen, da diese in der Luftfahrt nur noch für sicherheitsrelevante Projekte erteilt werden sollen. Abschrecken tut dies die Flughafenbetreiber jedoch nicht. Der Betreiber des hauptstädtischen Chopin-Flughafens PPL (Staatsunternehmen Flughäfen; www.polish-airports.pl) will innerhalb der nächsten zwei Jahre weitere über 120 Mio. Euro in sein Prestigeobjekt stecken, vor allem für den Bau neuer Abstellplätze und Rollbahnen. Der Danziger Flughafen (www.airport.gdansk.pl) möchte die Fläche seines Terminals um 30% vergrößern, wofür etwa 40 Mio. Euro veranschlagt sind. Etwa gleich große Ausgaben sieht in nächster Zukunft der Breslauer Flughafen (www.airport.wroclaw.pl) vor. Etwa 50 Mio. Euro muss bis 2015 der Masuren-Flughafen in Schimanen ausgeben, um sein Anrecht auf EU-Fördermittel nicht zu verlieren. Geplant sind ein neues Passagierterminal, eine Feuerwache und die Umzäunung des Geländes. Auch sollen bestehende Gebäude neuen Zwecken angepasst werden. Mit der Veröffentlichung von Ausschreibungen für alle diesbezüglichen Bauarbeiten wird noch 2013 gerechnet. Der Krakauer Balice-Flughafen (www.krakowairport.pl) rüstet sich für den Weltjugendtag 2016. Bevor die erwarteten 3 Mio. Pilger einfliegen, sollen bereits das Flughafenhotel, die Stadtbahnhaltestelle sowie das ausgebaute Terminal betriebsbereit sein. Die Projekte befinden sich alle seit Anfang 2013 im Bau. Ab März 2014 sollen zwei Rollbahnen modernisiert werden. Danach ist auch eine Renovierung der Startbahn geplant. Der Finanzrahmen für die nächsten zwei Jahre wird auf etwa 170 Mio. Euro beziffert. Zudem hoffen die Betreiber auf zusätzliche Mittel im Rahmen der Vorbereitungen zu den Olympischen Winterspielen 2022, für die sich Krakau bewirbt. Sollte sich das Internationale Olympische Komitee für die polnischen und slowakischen Gastgeber entscheiden, soll ein ILS-System der dritten Kategorie installiert werden sowie eine zweite, rund 3,2 km

lange Startbahn entstehen, die Start und Landung der größten Passagierflugzeuge ermöglichen wird. OHNE SELBSTBETEILIGUNG GEHT NICHTS

Nur in geringem Umfang können hingegen die lokalen Verwaltungen planen. Posen will 2014 lediglich knapp 38 Mio. Euro für Investitionen in seinem Budget veranschlagen. Im Jahr 2015 sollen es noch einmal 12% weniger sein. Breslauer Beamte schrieben sogar in ihren „Annahmen für die gesellschaftsökonomische Politik der Stadt Breslau für 2014” fest, dass die Stadtverwaltung „2014 keine neue großen Investitionen beginnen wird”. Das Warten auf die neuen EU-Mittel müssen Hausrenovierungen, Straßeninstandhaltungen oder ein etwa 8-Mio.-Euro-Zuschuss des Nationalen Umweltschutz- und Wasserwirtschaftsfunds (NFOSiGW, www.nfosigw.gov.pl) für die Smogbekämpfung überbrücken. Aus eigener Tasche geht - wegen der hohen Verschuldung, vor allem der Großstädte - wenig. Zudem ist es dringend notwendig, die Budgets zu konsolidieren. Ohne Mittel für die Selbstbeteiligung werden selbst die bestdurchdachtesten Projekte vergeblich auf EU-Mittel warten.

GOSPODARKA WIRTSCHAFT

Nadchodzą lepsze dni dla polskich firm? Können polnische Firmen eine positive Entwicklung erwarten?

Piotr Kątski AHK Polska / AHK Polen

Wzrasta płynność polskich przedsiębiorstw – takie optymistyczne wnioski płyną z raportu Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce (KPF) oraz Krajowego Rejestru Długów (KRD). Firmy mają mniej zaległości, a opóźnienia w ich regulowaniu są coraz krótsze. Czy przełoży się to na zahamowanie liczby upadłości, od lat budzącej niepokój? Głównym miernikiem wykorzystanym w raporcie „Portfel należności polskich przedsiębiorców“, przedstawiającym statystyki dotyczące kondycji finansowej polskich firm, jest Indeks Należności Przedsiębiorstw (INP), obrazujący skalę nieuregulowanych zobowiązań. Jego wynik za trzeci kwartał 2013 roku daje powody do optymistycznego patrzenia w przyszłość. Osiągnął on najwyższy poziom od 2009 roku - 88,6 pkt - co wskazuje na to, że stan finansów przedsiębiorstw uległ przez ten okres znaczącej poprawie.

GOSPODARKA WIRTSCHAFT

CO OZNACZA TO W PRAKTYCE?

Przeciętny okres przeterminowania płatności uległ skróceniu do 3 miesięcy i 24 dni w porównaniu z II kwartałem 2013 r. (4 miesiące i 9 dni). Spadł też odsetek nieuregulowanych należności – z 24,5% do 22,7% - co jest najniższym wynikiem w historii badania. Zmniejsza się także liczba przedsiębiorstw, w których narasta problem zaległych faktur – ich odsetek wynosi 15,4%. Niepokoić może natomiast zmniejszająca się liczba firm, których ten problem nie dotyczy – 12,6% w porównaniu z 15,3% w II kwartale. Te dobre wieści błyskawicznie znalazły odzwierciedlenie w statystykach dotyczących upadłości przedsiębiorstw. Firma Euler Hermes poinformowała w swoim comiesięcznym raporcie, że w październiku 2013 r. upadło 85 podmiotów, podczas gdy w październiku 2012 r. dotknęło to 93 firm. Coface, inna firma zajmująca się tą tematyką, zwraca natomiast uwagę w swoim opracowaniu na wyhamowanie dynamiki wzrostu upadłości – obecnie oscyluje ona w okolicach 11% w skali trzech kwartałów 2013 r. W analogiczym okresie w ubiegłym roku wynosiła ona 18%. DALEKA DROGA

Na tym jednak optymistyczne informacje się kończą. W tym samym raporcie Coface donosi, że w pierwszych trzech kwartałach bieżącego roku zapadło 681 postanowień upadłościowych, co jest najgorszym wynikiem od 2004 roku. Według Euler Hermes, liczba ta sięga 798 w przeciągu pierwszych 10 miesięcy, co jest wynikiem o 24 większym od analogicznego okresu rok wcześniej. Główną ich przyczyną są właśnie zatory płatnicze. „Płynność polskich przedsiębiorstw jest wciąż słaba“ – mówi, cytowany w raporcie, Marcin Siwa, dyrektor oceny ryzyka w Coface. Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych (KUKE) prognozuje natomiast, że w całym 2013 roku upadnie łącznie około 960 podmiotów, co stanowić będzie wzrost o 9,5% w porównaniu z ubiegłym rokiem.

Maciej Harczuk, dyrektor Euler Hermes Collections, podkreśla natomiast, że to właśnie na tych branżach najdotkliwiej odbijają się problemy z regulowaniem płatności: „To tutaj jest więc obecnie główny ciężar problemów z opóźnionymi płatnościami, który odczuwają także dostawcy firm budujących rurociągi, kanalizację, instalacje gazowe, ciepłownicze, elektryczne i inne“. Co najbardziej zaskakujące, ani sektor produkcji przemysłowej, ani sektor budowlany nie są branżami o najwyższym poziomie natężenia upadłości. W tej statystyce, zgodnie z danymi KUKE, przoduje działalność kulturalna i rekreacyjna – 3,85% w okresie od listopada 2012 r. do października 2013 r. Przyczyn tego należy upatrywać w niepewności na rynku pracy, związanej z wysokim bezrobociem i niskimi zarobkami. Gospodarstwa domowe zmuszone są do ograniczania wydatków, czego kultura jest jedną z „ofiar”. Budownictwo, z wynikiem 3,6%, jest na drugim miejscu. ŚWIATEŁKO W TUNELU

Co w takim razie może doprowadzić do poprawy kondycji polskich firm i stałego odwrócenia negatywnego trendu, jaki można zaobserwować w kwestii liczby upadłości? Eksperci są zgodni, że potrzebna jest stymulacja sektora budowlanego, i wymieniają dwa potencjalne bodźce: zastrzyk pieniędzy pochodzących z budżetu Unii Europejskiej na lata 2014-2020 oraz program rządowy „Mieszkanie dla młodych”. Efektów jednak należy spodziewać się dopiero pod koniec 2014 roku. Jak zauważa Grzegorz Sielewicz, główny ekonomista Coface w Polsce, ważnym czynnikiem napędzającym wzrost gospodarczy był do tej pory popyt wewnętrzny. Jego osłabienie, a także wysokie bezrobocie, spowodowały, że pogorszyła się sytuacja wielu firm. Prognozy Sielewicza są jednak optymistyczne – ożywienie nadejdzie, ale nie będzie ono szybkie, a na jego zauważalny wpływ będzie trzeba poczekać.

BUDOWNICTWO I PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA „NA CZELE“

Sektorami, które przodują w niechlubnych statystykach upadłości za 2013 rok, są budownictwo oraz produkcja, głównie przemysłowa. Zgodnie z danymi Euler Hermes, od stycznia do października 2013 roku w ten sposób zakończyło działalność 221 podmiotów z branży budowlanej i 202 z branży produkcyjnej. Zdaniem ekspertów duży wpływ na tę sytuację mają ścisłe powiązania między tymi sektorami. „W większości przypadków (upadłości w sektorze produkcji) jest to powiązane z zastojem inwestycyjnym oraz złą kondycją branży budowlanej, która wykonuje zdecydowanie mniej, a więc i mniej kupuje“ - mówi Siwa. Michał Modrzejewski, dyrektor Analiz Branżowych w Euler Hermes Collections, zwraca uwagę, że dynamika upadłości w sektorze budowlanym może jeszcze przyspieszyć: „Dwadzieścia pięć upadłości w skali miesiąca (października) to dużo – a przecież sezon jeszcze nie skończył się, zwłaszcza że ponad połowa upadłości dotyczy prac specjalistycznych, których część może być kontynuowana dłużej niż prace ogólnobudowlane“.

Die Liquidität polnischer Unternehmen verbessert sich. Die Bewertung ist optimistisch, wie aus dem Bericht der Konferenz der Finanzunternehmen (KPF) und aus Angaben des Landesschuldenregisters (KRD, Krajowy Rejestr Długów) hervorgeht. Die Firmen haben weniger offene Forderungen und erhalten ihre Forderungsbeträge schneller. Ist dadurch auch die Zahl der Insolvenzen rückläufig, die seit Jahren Sorgenfalten bereitet? Gemessen wird die finanzielle Geschäftslage polnischer Unternehmen in dem Bericht zum „Forderungsportfolio polnischer Unternehmer“, der auch Finanzstatistiken über polnische Firmen enthält, mit der Kennzahl „Forderungsumschlag“, die den Anteil offener Forderungen angibt. Das Index-Ergebnis für das dritte Quartal 2013 hellt die Stimmung auf und deutet für die Zukunft in eine positive Richtung. Dieser Index erreichte mit 88,6 Punkten den höchsten Stand seit 2009, was eine wesentliche Verbesserung der finanziellen Situation der Unternehmen in dieser Periode anzeigt.

GOSPODARKA WIRTSCHAFT

WAS BEDEUTET DAS IN DER PRAXIS?

Die durchschnittliche Überfälligkeit der Zahlungen verkürzte sich auf 3 Monate und 24 Tage gegenüber dem Ergebnis von 4 Monaten und 9 Tagen für das zweite Quartal 2013. Auch der Anteil offener Forderungen verringerte sich von 24,5 auf 22,7 Prozent, was bisher die geringste Zahl in der Geschichte dieser Untersuchung ist. Mit einem Anteil von 15,4 Prozent verringerte sich auch die Anzahl der Unternehmen, in denen die Schwierigkeiten mit offenen Rechnungen zunehmen. Beruhigend ist hingegen der Rückgang der Anzahl der Firmen, die mit diesem Problem nicht zu kämpfen haben, auf 12,6 gegenüber 15,3 Prozent im zweiten Quartal. Diese guten Nachrichten spiegelten sich sofort in den Statistiken über Unternehmensinsolvenzen wider. Das Unternehmen Euler Hermes gab in seinem Monatsbericht an, dass es im Bereich Unternehmensinsolvenzen 85 Fälle im Oktober 2013 gegeben habe, während man in demselben Monat im Vorjahr 93 Fälle verzeichnet habe. Die ebenfalls im Forderungsmanagement tätige Coface weist in ihrer Studie auf eine schwächeren Anstieg der Insolvenzen hin, mit 11 Prozent für die drei Quartale 2013 gegenüber einem Vorjahresergebnis von 18 Prozent im gleichen Zeitraum. EIN WEITER WEG VOR UNS

Noch mehr gute Nachrichten gibt es nicht. In demselben Bericht führt die Coface an, dass in den ersten drei Quartalen des laufenden Jahres 681 Insolvenzentscheidungen gefällt worden seien. Was das schlechteste Ergebnis seit 2004 ist. Laut Angaben der Euler Hermes sei in den ersten 10 Monaten bei Unternehmensinsolvenzen mit 798 Fällen zu rechnen, womit es 24 mehr sein werden als im Vergleichszeitraum des Vorjahres. Als Hauptgrund für die Insolvenzen werden Zahlungsengpässe angegeben. „Die polnischen Unternehmen verfügen immer noch über eine geringe Liquidität“ – meint Marcin Siwa, Direktor für Risikobewertung bei der Coface, der in diesem Bericht zitiert wurde. Das staatliche Exportkreditversicherungsunternehmen KUKE prognostiziert jedoch, dass im gesamten Jahr 2013 insgesamt circa 960 Unternehmen in die Insolvenz gehen werden, was einem Anstieg um 9,5 Prozent im Vergleich zum Vorjahr entspricht. BAUWIRTSCHAFT UND INDUSTRIEPRODUKTION SIND NEGATIVE SPITZENREITER

Bauwirtschaft und Produktion, hauptsächlich Industrieproduktion, sind Branchen, die in den unrühmlichen Statistiken der Insolvenzen im Jahr 2013 negative Spitzenreiter sind. Laut Angaben von Euler Hermes beendeten 221 Unternehmen aus der Baubranche in der Zeit von Januar bis Oktober 2013 ihre Tätigkeit mit einem Firmenzusammenbruch und in der Produktionsbranche gab es 202 Insolvenzfälle. Die Experten sind der Auffassung, dass die engen Verbindungen zwischen diesen Branchen einen wesentlichen Einfluss auf diese Entwicklung haben. „In den meisten Fällen (Insolvenzen in der Produktionsbranche) ist dies mit einer Investitionsstagnation und der schlechten Situation der Baubranche verbunden, in der wesentlich weniger

Realisierungen verzeichnet werden, was auch weniger Einkäufe nach sich zieht“ - meint Siwa. Michał Modrzejewski, Direktor für Branchenanalysen bei der Euler Hermes Collections, erklärt, dass die Insolvenzdynamik in der Baubranche noch zulegen dürfte: „Mit 25 Fällen in einem Monat (Oktober) ist die Zahl der Insolvenzen auf einem hohen Stand, wenn man berücksichtigt, dass bis zum Abschluss der Saison in der Baubranche noch einige Wochen fehlen. Auch in Anbetracht dessen, dass sich die Hälfte der Fälle der Insolvenzen auf Spezialarbeiten bezieht, die teilweise länger ausgeführt werden können als Arbeiten im Bereich der allgemeinen Bautätigkeit“. Maciej Harczuk, Geschäftsführer der Euler Hermes Collections, betont, dass gerade diese Branchen für Schwierigkeiten mit der Forderungszahlung besonders anfällig seien: „Hier bestehen momentan die größten Schwierigkeiten mit verspäteten Zahlungen, die sich auch auf Zulieferer von Unternehmen übertragen, die Rohrleitungen, Abwasser-, Gas- und Fernwärmeleitungen sowie elektrische und sonstige Leitungsnetze errichten“. Es ist überraschend, dass weder die Industrieproduktion noch die Baubranche zu den Sektoren mit der höchsten Zahl der Insolvenzen gehören. In dieser Statistik sind laut Angaben von KUKE die Tätigkeiten im Bereich von Kultur und Freizeitgestaltung führend – mit 3,85 Prozent im Zeitraum von November 2012 bis Oktober 2013. Als Ursache für diese Situation ist die Unsicherheit am Arbeitsmarkt zu nennen, verbunden mit hoher Arbeitslosenquote und niedrigen Löhnen. In den Haushalten müssen die Ausgaben gedrosselt werden, wodurch unter anderem auch die Kultur vorrangig betroffen ist. Die Bauwirtschaft ist mit einem Ergebnis von 3,6 Prozent auf Rang zwei. LICHT AM ENDE DES TUNNELS

Womit erreicht man eine Verbesserung der Geschäftslage polnischer Unternehmen und eine bleibende Trendumkehr der negativen Entwicklung, die sich in der Zahl der Insolvenzfälle widerspiegelt? Die Experten sind sich einig, dass eine Stimulation der Bauwirtschaft erforderlich sei. Dabei nennen sie zwei potenzielle Anreizinstrumente: die Finanzspritze mit Mitteln aus dem Budget der Europäischen Union für die Planperiode 2014 - 2020 sowie das Regierungsprogramm „Wohnung für junge Leute”. Mit positiven Resultaten dürfte allerdings erst Ende 2014 zu rechnen sein. Laut Aussagen von Grzegorz Sielewicz, Chefökonom der Coface in Polen, sei die Binnennachfrage bisher ein wichtiger Faktor zur Ankurbelung der Wirtschaft gewesen. Der Nachfrageeinbruch, aber auch die hohe Arbeitslosenquote, habe zu einer Verschlechterung der Situation in vielen Firmen geführt. Die Prognosen von Sielewicz sind jedoch optimistisch – die Wirtschaft werde sich erholen, obwohl mit einem Aufwind nicht so schnell zu rechnen und eine spürbare Belebung erst später zu erwarten ist.

GOSPODARKA Z ŻYCIA IZBY KAMMER INTERN WIRTSCHAFT

Targi 23.01. – 25.01. WARSZAWA ITM Warsaw 2014 – Międzynarodowe Targi Turystyczne ITM Warsaw 2014 – Internationale Tourismusmesse 30.01. – 02.02. POZNAŃ POLAGRA-PREMIERY 2014 – Międzynarodowe Targi Mechanizacji Rolnictwa POLAGRA-PREMIERY 2014 – Internationale Messe für Automatisierung der Landwirtschaft 05.02 – 07.02 WARSZAWA REMADAYS 2014 – Międzynarodowe Targi Reklamy i Poligrafii REMADAYS 2014 – Internationale Messe für Werbung und polygrafisches Gewerbe 10.02. – 12.02. POZNAŃ SALMED – Międzynarodowe Targi Sprzętu i Wyposażenia Medycznego SALMED – Internationale Messe für medizinische Geräte und Ausrüstung 21.02 – 23.02 SOSNOWIEC SILTERM-INSTAL 2014 – Salon Techniki Grzewczej i Instalacyjnej SILTERM-INSTAL 2014 – Messe für Heiz- und Installationstechnik 21.02 – 23.02 SOSNOWIEC SiBEX 2014 – Targi Budowlane Silesia Building Expo SiBEX 2014 – Baumesse Silesia Building Expo 26.02. – 28.02. KIELCE PNEUMATICON 2014 – Targi Pneumatyki, Hydrauliki, Napędów i Sterowań PNEUMATICON 2014 – Messe für Pneumatik, Hydraulik, Antriebstechnik und Steuerung 26.02 – 28.02 WARSZAWA ŚWIATŁO 2014 – Międzynarodowe Targi Sprzętu Oświetleniowego ŚWIATŁO 2014 – Internationale

Messe für Beleuchtungsanlage 26.02 – 28.02 WARSZAWA ELEKTROTECHNIKA 2014 – Międzynarodowe Targi Sprzętu Elektrycznego ELEKTROTECHNIKA 2014 – Internationale Messe für elektronische Ausrüstung und Sicherungssysteme

Messen 08.01 – 10.01 DÜSSELDORF PSI(Promotional Product Industry) – Międzynarodowe targi branży materiałów reklamowych PSI(Promotional Product Industry) – Internationale Leitmesse für Werbeartikelbranche 10.01 – 12.01 MÜNCHEN OPTI – Międzynarodowe targi optyki i designu OPTI – Internationale Messe für Optik & Design 14.01 – 16.01 NÜRNBERG EUROGUSS – Międzynarodowe targi odlewów ciśnieniowych: technika, procesy, produkty EUROGUSS – Internationale Fachmesse für Druckguss: Technik, Prozesse, Produkte 15.01. – 18.01. ESSEN DEBAUKOM – Specjalistyczne targi budowlane: architektura, inżynieria budowlana, budownictwo mieszkaniowe i przemysłowe DEBAUKOM – Baufachmesse für Architektur, Ingenieurbau, Wohnungswirtschaft, Baugewerbe und Industriebau 17.01. – 26.01. BERLIN Internationale Grüne Woche Berlin – Międzynarodowe targi wystawiennicze: żywność, rolnictwo, ogrodnictwo Internationale Grüne Woche Berlin – Ausstellung für Ernährung, Landwirtschaft und Gartenbau

26.01. – 29.01. MÜNCHEN ISPO Munich – Światowe targi branży sportowej ISPO Munich – Weltmesse für Sportindustrie 11.02. – 13.02. ESSEN E-world energy & water – Międzynarodowe targi specjalistyczne i kongres E-world energy & water – Internationale Fachmesse und Kongress 16.02 – 20.02 DÜSSELDORFG EuroShop – Światowe targi handlu detalicznego EuroShop – Weltmesse für Einzelhandel 18.02 – 20.02 KARLSRUHE IT-Trans – Międzynarodowa konferencja i targi rozwiązań IT dla transportu publicznego IT-Trans – Internationale Konferenz und Fachmesse für IT-Lösungen im öffentlichen Personenverkehr 18.02. – 21.02. BERLIN bautec – Międzynarodowe targi budowlane bautec – Internationale Fachmesse für Bauen und Gebäudetechnik 20.02. – 21.02. OFFENBURG GeoTHERM expo & congress – Targi i kongres branży geotermicznej GeoTHERM expo & congress – Fachmesse und Kongress der GeothermieBranche 25.02. – 27.02 FRANKFURT/MAIN Facility Management – Targi i kongres: zarządzanie obiektami Facility Management – Fachmesse und Kongress: Gebäudemanagement

Z ŻYCIA IZBY KAMMER INTERN

Nowe firmy członkowskie AMADA POLSKA SP. Z O.O.

Przemysł metalowy / Metallindustrie www.amada.de

BMG ENTERTAINMENT SP. Z O.O.

Czas wolny i rozrywka / Freizeit und Unterhaltung www.hulakula.com.pl

CENTRUM DYSTRYBUCYJNE EXCELLENCE S.A.

Przemysł spożywczy / Lebensmittelindustrie www.syropy.eu

FIRMA PRODUKCYJNO HANDLOWO USŁUGOWA ELTEX PACZKOWSKI MARCIN

Przemysł tekstylny / Textilindustrie

K&K HYDROBUD SP. Z O.O.

Budownictwo / Bau www.kk-hydrobud.eu

MECALIT POLSKA SP. Z O.O. Guma, tworzywa sztuczne / Gummi- und Kunststoffwaren www.mecalit.de NORDEX POLSKA SP. Z O.O. Energie odnawialne / Erneuerbare Energie www.nordex-online.com

PKB PERSONALVERMITTLUNG GMBH

Doradztwo personalne / Personalberatung www.pkb-personalservice.de

R.R. DONNELLEY EUROPE SP. Z O.O.

Poligrafia / Druckereien www.rrdonnelley.com

Z ŻYCIA IZBY KAMMER INTERN

Spotkanie świąteczne na Pomorzu Weihnachtstreffen in Pommern

Izby gospodarcze: polsko-niemiecka, amerykańska i polskoszwedzka były inicjatorkami tegorocznego spotkania świątecznego na Pomorzu, w którym uczestniczyło ponad 200 gości. Odwiedzili nas m.in.: Ambasador Szwecji Staffan Herström, Konsul Generalny Niemiec w Gdańsku, Annette Klein, honorowi konsulowie akredytowani w Gdańsku, członek zarządu Województwa Pomorskiego, wicemarszałek Ryszard Świlski, zastępca prezydenta Miasta Gdańska, Ewa Kamińska, władze Pracodawców Pomorza, Klubu Biznesu, Izby Regionalnej i BCC.

Die AHK Polen, die amerikanische und die polnischschwedische Handelskammer waren Initiatoren des diesjährigen Weihnachtstreffens in Pommern, an dem über 200 Gäste teilnahmen. Unter ihnen waren der Botschafter Schwedens Staffan Herström, Frau Annette Klein, Generalkonsulin des Deutschen Konsulats in Danzig, die Honorarkonsule in Danzig, Ryszard Świlski, Vorstandsmitglied und Vizemarschall der Woiwodschaft Pommern, Ewa Kamińska, Vize-Stadtpräsidentin von Danzig sowie Vertreter der Arbeitgeber von Pommern, des BusinessClubs, der Regionalkammer und BCC.

Wydarzenie było okazją do spotkania różnych kultur i tradycji. Wśród atrakcji przewidziano występ TRIO AMBER oraz pochód ze szwedzką św. Łucją.

Die Veranstaltung war eine Gelegenheit zum Präsentieren verschiedener Kulturen und Traditionen. Besondere Attraktionen waren der Auftritt von TRIO AMBER und der Luciafest-Umzug.

DZIĘKUJEMY DANKE

Z ŻYCIA IZBY KAMMER INTERN

Weź karierę w swoje ręce Karriere in die eigenen Hände nehmen Narzędzia autorefleksji menedżera, świadome rozwijanie kariery i przywództwa były tematem spotkania, które poprowadził Dariusz Użycki, dyrektor zarządzający CEE firmy Deininger Consulting (executive search). Omówione zostały też podstawowe kryteria umożliwiające osiągnięcie równowagi życiowej. Każdy z uczestników miał możliwość podsumowania spotkania w indywidualnej rozmowie z prowadzącym.

Selbstreflexionswerkzeuge eines Managers sowie bewusste Berufs- und Führungsentwicklung waren das Thema des vom Herrn Dariusz Użycki, Geschäftsführer der Firma Deininger Consulting (executive search) moderierten Treffens. Darüberhinaus wurden die grundliegenden Kriterien von Lebensharmonie präsentiert und besprochen. Alle Teilnehmer hatten die Möglichkeit, nach dem Treffen die Informationen in individuellen Gesprächen mit dem Referenten zu diskutieren.

Zmiany w podatkach od 2014 / Änderungen im Steuerrecht 2014

Wybrane zmiany w podatkach dochodowych oraz podatku VAT, jak również orzeczenia i ich interpretacje były tematem październikowego śniadania podatkowego, organizowanego w Gdańsku we współpracy z kancelarią BSJP Brockhuis Jurczak Prusak. Uczestnicy spotkania mogli zapoznać się ze zmianami planowanymi od 2014 r. Wśród omawianych tematów pojawiły się m.in.: kwestie opodatkowania spółek komandytowych i komandytowo-akcyjnych, nowe obowiązki dokumentacyjne dot. cen transferowych, zwolnienia z podatku od dywidend, jak również kwestie odliczeń VAT od zakupu DZIĘKUJEMY DANKE

samochodów osobowych i paliwa. Omówione zostały również nowe zasady wystawiania faktur.

Im Oktober waren ausgewählte Veränderungen in den Einkommenssteuern und in der Mehrwertsteuer sowie Rechtsprechungen und ihre Interpretationen das Thema des Steuerfrühstücks in Gdańsk in Zusammenarbeit mit der Kanzlei BSJP Brockhuis Jurczak Prusak. Teilnehmer des Treffens konnten sich mit den Veränderungen vertraut machen, die 2014 und später in Kraft treten sollen. Unter den angesprochenen Themen waren: Besteuerung von Kommandit- und Kommandit-Aktiengesellschaften, neue Dokumentationspflichten bezüglich Transferpreisen, Modifikationen der Befreiung von Dividendensteuer sowie die Abrechnung der Mehrwertsteuer, wenn es um Kauf von Pkws und Kraftstoff geht. Ebenso wurde über neue Regeln der Belegausstellung diskutiert.

Z ŻYCIA IZBY KAMMER INTERN

Treffpunkt Poznań w Teatrze Wielkim

Treffpunkt Posen im Großen Theater

W październiku firmy członkowskie AHK Polska zaproszone zostały do Teatru Wielkiego w Poznaniu. Merytoryczną część spotkania poprowadził Janusz Dancewicz, główny ekonomista DZ BANK Polska S.A., który przedstawił optymistyczne prognozy ekonomiczne na 2014 rok. Po poczęstunku goście mieli okazję wysłuchać koncertu gitarzysty klasycznego Luigi DZIĘKUJEMY DANKE

Attademo, który zaprezentował między innymi, oryginalne aranżacje utworów Niccolò Paganiniego.

Im Oktober wurden die Mitgliedsfirmen der AHK Polen ins Posener Teatr Wielki eingeladen. Im ersten Teil des Treffens stellte Herr Janusz Dancewicz, Hauptökonom, DZ Bank Polska S.A. optimistische Wirtschaftsprognosen für das Jahr 2014 vor. Danach konnten sich die Gäste beim Büffet ein Konzert des klassischen Gitarrenspielers Luigi Attademo, der unter anderem eine interessante Neubearbeitungen von Nicolo Paganini vorführte, anhören.

E-commerce w Polsce i Europie / E-Commerce in Polen und Europa Obecna sytuacja e-commerce w Polsce i Europie oraz jego perspektywy rozwoju były tematem listopadowego spotkania Grupy Marketingowej. Przemysław Dwojak z firmy GfK Polonia przedstawił zagadnienia dotyczące struktury sprzedaży w Polsce, wartości rynku e-commerce, kategorii najchętniej kupowanych przez internet oraz tendencji zakupowych rynku polskiego, europejskiego i amerykańskiego.

Die aktuelle E-Commerce-Situation in Polen und Europa sowie ihre Entwicklungsperspektiven waren Thema des Treffens der Marketinggruppe im November. Przemysław Dwojak, GfK Polonia, stellte solche Themen wie die Handelsstruktur in Polen, den Wert des E-Commerce-Marktes, Produkte, die am häufigsten durch das Internet bestellt werden und Einkaufstendenzen auf dem polnischen, europäischen und amerikanischen Markt, vor.

KONKURS / GEWINNSPIEL

CSR – moda czy konieczność? CSR – Mode oder Notwendigkeit?

RODZINNA PASJA NINY I MIKOŁAJA NIKONCZUK OD 1975

Wygraj stylowy kredens firmy Arino o wartości 4000 zł! JAKI MEBEL JEST NAJWAŻNIEJSZYM ELEMENTEM WYSTROJU TWOJEGO SALONU I DLACZEGO? NAJLEPSZA ODPOWIEDŹ WYGRYWA!

W ciekawej formie dyskusji moderowanej z elementami warsztatu Magdalena Olszewska, menedżer ds. szkoleń i HR w Grupie Job poprowadziła na początku 27 listopada spotkanie dla firm członkowskich nt. przełamywania stereotypów i poszukiwania korzyści przy zatrudnianiu pracowników z niepełnosprawnością. Uczestnicy spotkania dyskutowali nad rolą społecznej odpowiedzialności biznesu w kontekście zagrożonego wizerunku firmy, jej bezpieczeństwa ekonomicznego, presji ze strony organizacji społecznych oraz szeroko rozumianego obowiązku moralnego.

Gewinnen Sie einen stivollen Geschirrschrank von Arino im Gesamtwert von 4000 zł! WELCHES MÖBELSTÜCK IST AM WICHTIGSTEN IM IHREN SALON UND WARUM? DIE BESTE ANTWORT GEWINNT!

In der interessanten Form einer moderierten Diskussion mit Workshop-Komponenten führte Magdalena Olszewska, Managerin für Schulungen und HR bei Grupa Job, Anfang November ein Treffen für Mitgliedsunternehmen durch, das der Überwindung von Stereotypen und dem Aufzeigen von Vorteilen bei der Einstellung von behinderten Arbeitnehmern gewidmet war. Die Teilnehmer des Treffens diskutierten über die Rolle der unternehmerischen Gesellschaftsverantwortung im Kontext von Imageverfall bei Unternehmen, wirtschaftlicher Sicherheit der Unternehmen, Druckausübung seitens gesellschaftlicher Organisationen sowie breit zu verstehender moralischer Verpflichtung.

Odpowiedzi prosimy przesyłać na adres AHK Polska lub drogą mailową na adres: pr.red@ahk.pl do 27 stycznia. Zwycięzcę konkursu ogłosimy w następnym numerze Wi. Ihre Antworten schicken Sie bitte an unsere Adresse oder per Email an pr.red@ahk.pl bis zum 27. Januar. Der Gewinner wird in der nächsten Ausgabe der Wi bekannt gegeben.

Z ŻYCIA IZBY KAMMER INTERN

Listopadowy Speed business meeting w Sopocie

Das Speed Business Meeting im November in Sopot …zorganizowany został wspólnie ze Skandynawską Izbą Gospodarczą. Uczestnicy spotkania mieli okazję do nawiązania nowych kontaktów biznesowych, przedstawienia oferty swojej firmy oraz wymienienia się wizytówkami z potencjalnymi partnerami w biznesie.

…haben wir zusammen mit der Skandinavisch-Polnischen Handelskammer (SPCC) organisiert. Während des Treffens hatten die Teilnehmer die Möglichkeit neue Geschäftskontakte zu knüpfen, die eigene Firma vorzustellen und Visitenkarten mit potentiellen Geschäftspartnern auszutauschen.

DZIĘKUJEMY DANKE

AHK Premium

Z ŻYCIA IZBY KAMMER INTERN

Info@ahk.pl

www.ahk.pl

Z ŻYCIA IZBY KAMMER INTERN

Speed Business Meeting

Ponad 120 osób reprezentujących firmy zrzeszone w PolskoNiemieckiej Izbie Przemysłowo-Handlowej, Belgijskiej Izbie Gospodarczej, Polsko-Hiszpańskiej Izbie Gospodarczej oraz Polsko-Kanadyjskiej Izbie Gospodarczej wzięło udział w listopadowym spotkaniu z cyklu Speed Business Meeting. Zaproszeni goście mieli możliwość dwuminutowego przedstawienia się i wymiany wizytówek z innymi uczestnikami spotkania. Druga część spotkania Get-Together była również wyśmienitą okazją do dalszych rozmów i nawiązywania kontaktów biznesowych.

DZIĘKUJEMY DANKE

Über 120 Personen, die die Mitgliedsunternehmen der AHK Polen, der belgischen Wirtschaftskammer, der Polnisch-Spanischen Wirtschaftskammer und der Polnisch-Kanadischen Wirtschaftskammer repräsentierten, nahmen im November am Treffen der Veranstaltungsreihe Speed Business Meeting teil. Die eingeladenen Gäste hatten die Möglichkeit, sich innerhalb von zwei Minuten vorzustellen und ihre Visitenkarten mit anderen Teilnehmern der Veranstaltung auszutauschen. Das GetTogether, der zweite Teil des Treffens, war ebenfalls eine ausgezeichnete Gelegenheit, weitere Geschäftsgespräche zu führen und Geschäftskontakte anzubahnen.

Z ŻYCIA IZBY KAMMER INTERN

Jak skutecznie inwestować na niemieckim rynku? Wie kann man im deutschen Markt effizient investieren? Skuteczne inwestowanie na niemieckim rynku było tematem przewodnim spotkania w Katowicach, które odbyło się 25 listopada 2013 r. W części merytorycznej głos zabrali: Artur Terlecki z Departamentu Inwestycji Zagranicznych PAIiIZ, który przedstawił możliwości wsparcia polskich inwestorów za granicą oraz Marlene Bukowski z Germany Trade and Invest, która omówiła specyfikę niemieckiego rynku oraz możliwości uzyskania wsparcia na sfinansowanie kosztów inwestycyjnych i operacyjnych. Tomasz Urbańczyk, Dyrektor działu Prawo i Podatki AK Polska skupił się na prawnych aspektach prowadzenia działalności gospodarczej w Niemczech od przedstawienia form prowadzenia działalności gospodarczej, po ważne aspekty zawierania umów z niemieckimi kontrahentami. Głos zabrali też przedstawiciele polskich firm Nowy Styl Group Sp. z o.o. z branży meblarskiej oraz SMT Software z branży informatycznej, które już odniosły sukces na niemieckim rynku. Przedsiębiorcy podkreślali fakt, że na niemieckim rynku liczy się przede wszystkim jakość, a nie cena. Ich zdaniem, polscy pracodawcy w Niemczech należą do rzadkości, dlatego też są bardzo bacznie obserwowani przez biznesowe otoczenie i media. Bardzo ważne jest więc, aby prowadzili odpowiedzialną politykę personalną.

Effizientes Investieren im deutschen Markt war das Leitthema des Treffens in Katowice am 25. November 2013. Mit Fachbeiträgen nahmen zu diesem Thema Stellung: Artur Terlecki, Abteilung der Polnischen Agentur für Information und Auslandsinvestitionen PAIiIZ, der die Möglichkeiten der Unterstützung der polnischen Investoren im Ausland vorstellte, sowie Marlene Bukowski von Germany Trade and Invest, die die Spezifik des deutschen Marktes und die Möglichkeiten einer Förderung zur Finanzierung der Investitions- und der

betrieblichen Kosten erläuterte. Tomasz Urbańczyk, Direktor der Abteilung für Recht und Steuern der AHK Polen, stellte rechtliche Aspekte der wirtschaftlichen Tätigkeit in Deutschland und wichtige Aspekte beim Abschluss von Verträgen mit deutschen Geschäftspartnern vor. Das Wort ergriffen auch Vertreter der polnischen Firmen: Nowy Styl Group Sp. z o.o., Möbelbranche, und SMT Software, IT-Branche, die sich erfolgreich auf dem deutschen Markt etabliert haben. Die Unternehmer betonten, dass am deutschen Markt vor allem die Qualität und weniger der Preis von Bedeutung sind. Ihrer Auffassung nach sind polnische Arbeitgeber in Deutschland eher eine Seltenheit, weshalb sie vom Business-Umfeld und den Medien sehr genau beobachtet werden. Sehr wichtig sei es, eine verantwortungsvolle Unternehmenspolitik zu betreiben.

Z ŻYCIA IZBY KAMMER INTERN

Świątecznie w Warszawie Vorweihnachtliche Stimmung in Warschau

Gościem honorowym jarmarku światecznego w Warszawie był Premier Saksonii-Anhalt, dr Reiner Haseloff. Duża liczba przedstawicieli naszych firm członkowskich, odwiedziło w tym dniu naszą warszawską siedzibę, w której po raz trzeci zorganizowaliśmy przedświąteczne spotkanie. Muzyka na żywo i grzane wino wprowadziły gości w atmosferę świątecznych jarmarków. Na stoiskach goście mogli zakupić dekoracje choinkowe, kosmetyki, kartki świąteczne, szopki, wyroby rękodzieła artystycznego, wino, oliwę i wiele innych. Uczestnicy spotkania brali udział w konkursie na zrobienie najdłuższego łańcucha choinowego oraz quizach z wiedzy na temat działalności izby i jarmarków świątecznych w Niemczech oraz sieci Sofitel Luxury Hotels. Nagrody ufundowały sieć hoteli Sofitel oraz Rossmann.

Ehrengast auf dem Weihnachtsmarkt in Warschau war der Ministerpräsident von Sachsen-Anhalt, Dr. Reiner Haseloff. Viele Vertreter unserer Mitgliedsfirmen besuchten an diesem Tag unseren Sitz in Warschau, wo wir unser Weihnachtstreffen veranstalteten. Für weihnachtliche Stimmung sorgten Live-Musik und Glühwein. An den Ständen konnten die Gäste Baumschmuck, Kosmetika, Weihnachtskarten, Weihnachtskrippen und Kunsthandwerk sowie Wein, Olivenöl und vieles mehr kaufen. Die Teilnehmer versuchten sich beim Bastelwettbewerb für die längste Weihnachtskette und beim Wissensquiz über wichtige Fakten zur Arbeit der Kammer, über Weihnachtsmärkte in Deutschland sowie die Hotelkette Sofitel Luxury. Die Preise wurden von der Hotelkette Sofitel und Rossmann gestiftet.

Z ŻYCIA IZBY KAMMER INTERN

DZIĘKUJEMY DANKE

PRAWO RECHT

Nowe rozporzÄ&#x2026;dzenie spadkowe UE Neue EU-Erbrechtsverordnung

PRAWO RECHT

Zgodnie z unijnym rozporządzeniem spadkowym Niemcy zamieszkali za granicą będą dokonywać wyboru prawa spadkowego w drodze testamentu EU-Verordnung macht für Deutsche im Ausland die Wahl des Erbrechts durch ein Testament erforderlich

Robert Stancke KPMG Rechtsanwaltsgesellschaft mbH

W poszczególnych państwach członkowskich Unii Europejskiej obowiązują różne krajowe systemy prawa spadkowego. Różnice między tymi systemami są często znaczne i dotyczą np. prawa do zachowku i prawa do spadku przysługującego małżonkowi. Niejednolite było, jak dotąd, nie tylko materialne prawo spadkowe. Państwa nie regulowały jednolicie także kwestii, jakie prawo spadkowe należy stosować w danym razie. Sytuację tę zmieni unijne rozporządzenie spadkowe. DOTYCHCZASOWY STAN PRAWNY

Zgodnie z niemieckim prawem międzynarodowym prywatnym, prawo właściwe w sprawach spadkowych sądy niemieckie ustalają na podstawie obywatelstwa spadkodawcy i tak ustalone prawo krajowe stosują. W przypadku zgonu obywatela niemieckiego, obowiązuje zatem niemieckie prawo spadkowe, także jeśli żył on za granicą. Zasada ta nie wiąże jednak sądów w innych krajach. O tym, jakie prawo znajdzie zastosowanie, orzekają one na podstawie własnych ustaw krajowych. Zasada obywatelstwa, którą kierują się sądy niemieckie, na skutek skomplikowanych relacji z prawem prywatnym międzynarodowym innych krajów, w niektórych przypadkach przestaje obowiązywać. W sprawach spadkowych po obywatelach niemieckich, którzy zamieszkiwali za granicą, dochodzi często również do rozczłonkowania spadku, tzn. sytuacji, w której różne części majątku spadkowego podlegają różnym systemom prawnym. Dodatkowo może się zdarzyć, że sądy niemieckie i zagraniczne będą orzekać o dziedziczeniu pojedynczego składnika majątku w oparciu o różne systemy prawne. NOWA REGULACJA

Podstawowa zasada obowiązująca w Niemczech, zgodnie z którą dziedziczenie po obywatelu niemieckim odbywa się według prawa niemieckiego, w przyszłości nie będzie już aktualna. Zgodnie z rozporządzeniem UE, sprawy związane z następstwem prawnym na skutek śmierci zaistniałe od 17 sierpnia 2015 r.,podlegać będą statutowi miejsca pobytu, tzn. stosowane

będzie do nich prawo spadkowe kraju, w którym spadkodawca miał ostatnie miejsce stałego pobytu. Zasada ta obowiązywać będzie nie tylko, jeśli spadkodawca miał miejsce stałego pobytu w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, lecz często także, jeśli jego ostatnie miejsce zwykłego pobytu znajdowało się w państwie trzecim poza UE. Od powyższej reguły istnieją wyjątki, wynikające z uregulowań zawartych w prawie prywatnym międzynarodowym danego państwa. Za „stały“ uznaje się w tym przypadku również pobyt tymczasowy z zamiarem pozostania w danym państwie przez okres dłuższy niż sześć miesięcy. Dotyczy to zatem w szczególności kadry kierowniczej i pracowników, którzy przebywają przez dłuższy czas za granicą w związku z wykonywaną pracą. Nowa regulacja znajdzie także zastosowanie do emerytów mieszkających stale bądź przeważnie za granicą. Niespodziewana śmierć takich osób może pociągnąć za sobą nieoczekiwane i trudne do zmienienia następstwa dla ich rodzin, zarówno jeśli chodzi o konsekwencje prawnospadkowe, jak i wynikające z tego skutki podatkowe. Z tego względu osobom zamierzającym stale mieszkać za granicą, zaleca się zasięgnąć porady odnośnie tego, jakie następstwa w przypadku ich śmierci przewiduje prawo spadkowe państwa danego miejsca pobytu - czy według tego prawa dopuszczalna i skuteczna jest np. umowa o spadek albo testament wspólny. W pozostałych przypadkach stosowanie obcego prawa spadkowego może okazać się całkiem korzystne, np. jeśli nie przewiduje ono w ogóle prawa do zachowku lub przewiduje je w ograniczonym zakresie. Jednocześnie rozporządzenie daje obywatelowi Unii Europejskiej możliwość dokonania wyboru prawa, jeśli będzie on chciał, by do sprawy spadkowej po nim było stosowane jego prawo ojczyste, w przypadku gdy prawo spadkowe państwa pobytu nie odpowiada jego interesom lub chce on zastosowania prawa ojczystego z innych względów. Wybór prawa spadkowego państwa ojczystego, a więc prawa państwa, którego obywatelstwo się posiada, korzystny jest przede wszystkim dla osób, które stale przebywać będą w różnych krajach lub będą

PRAWO RECHT

przebywać za granicą przez okres dłuższy niż sześć miesięcy lecz zamierzają następnie prowadzić swoje życie w Niemczech. Wybór prawa musi być dokonany w formie rozporządzenia na wypadek śmierci. W przypadku wyboru niemieckiego prawa spadkowego i korzystania z pomocy adwokata albo notariusza, może on jednocześnie przedstawić różne możliwości rozwiązań dla danej sytuacji. Należy przy tym uwzględnić w szczególności następujące kwestie: Jakie prawo spadkowe ma zastosowanie według obecnego i nowego stanu prawnego i czy zachodzi obawa rozczłonkowania spadku? J akie następstwa prawnospadkowe i prawnoskarbowe ma zastosowanie prawa spadkowego danego państwa pobytu? Czy wybór niemieckiego prawa spadkowego jest sensowny? Jakie możliwości regulowania kwestii dziedziczenia i optymalizacji podatkowej daje rozporządzenie na wypadek śmierci (testament albo umowa o spadek)

In den einzelnen Ländern der EU gelten unterschiedliche nationale Erbrechtssysteme, die sich teilweise ganz erheblich voneinander unterscheiden, z.B. im Hinblick auf Pflichtteilsrechte und das Erbrecht des Ehegatten. Bisher war aber nicht nur das materielle Erbrecht selber sondern auch die Frage, welches Erbrecht zur Anwendung kommt, national uneinheitlich geregelt. Dies ändert sich nun durch die EU-Erbrechtsverordnung. DIE BISHERIGE RECHTSLAGE

Deutsche Gerichte gehen entsprechend dem Deutschen Internationalen Privatrecht bisher von der Staatsangehörigkeit des Erblassers aus und wenden dessen nationales Erbrecht an. Beim Tod eines Deutschen gilt also deutsches Erbrecht, auch wenn er im Ausland gelebt hat. Dieser Grundsatz bindet aber nicht die Gerichte in anderen Ländern, die nach ihren eigenen nationalen Gesetzen beurteilen, welches Recht zur Anwendung kommt. Und auch für deutsche Gerichte wird das Staatsangehörigkeitsprinzip durch das komplizierte Zusammenspiel mit dem Internationalen Privatrecht anderer Länder teilweise durchbrochen. Bei Erbfällen von Deutschen, die im Ausland gelebt haben, kommt es zudem häufig zu einer Nachlassspaltung, d.h. verschiedene Teile des Vermögens unterliegen unterschiedlichen Rechtsordnungen. Darüber hinaus kann es durchaus sein, dass deutsche und ausländische Gerichte die Rechtsnachfolge bezüglich eines einzelnen Vermögensgegenstandes nach verschiedenen Rechtsordnungen beurteilen. DIE NEUREGELUNG

Der in Deutschland geltende Grundsatz, dass ein Deutscher nach deutschem Recht beerbt wird, gilt zukünftig nicht mehr.

Testament zawierający zapis o wyborze prawa można sporządzić samodzielnie (własnoręcznie) albo w formie poświadczonej. Należy przy tym uwzględnić przepisy regulujące formę testamentu, obowiązujące w państwie miejsca pobytu. Poświadczenia można dokonać u notariusza w Niemczech oraz w wielu niemieckich ambasadach i konsulatach. Die Rechtswahl und das Testament selber können privatschriftlich (eigenhändig) vorgenommen oder beurkundet werden. Zudem empfiehlt es sich die Formvorschriften des Aufenthaltslandes zu beachten. Eine Beurkundung kann bei einem Notar in Deutschland aber auch bei vielen deutschen Botschaften und Konsulaten vorgenommen werden.

PRAWO RECHT

Die europäische Verordnung bestimmt für Erbfälle, die ab dem 17. August 2015 eintreten, das Statut des Aufenthaltsortes, d.h. es ist das Erbrecht desjenigen Landes anzuwenden, in dem der Erblasser sich zuletzt dauerhaft aufgehalten hat. Dieses Prinzip gilt nicht nur, wenn der Erblasser sich in einem anderen EU-Mitgliedsstaat aufgehalten hat, sondern zumeist auch, wenn sich sein letzter gewöhnlicher Aufenthaltsort in einem Drittland außerhalb der EU befunden hat. Hiervon gibt es allerdings Ausnahmen, die von den Regelungen im Internationalen Privatrechts des jeweiligen Landes abhängen. Als „dauerhaft“ gilt dabei auch ein vorübergehender Aufenthalt, wenn ein Verbleib von mehr als sechs Monaten beabsichtigt ist. Betroffen sind also insbesondere auch Exekutive und Angestellte, die für einen längeren Zeitraum für ihr Unternehmen im Ausland tätig sind. Aber auch für Rentner, die ganz oder überwiegend im Ausland leben, findet die Neuregelung Anwendung. Ein überraschender Todesfall kann für die Hinterbliebenen dieser Personen nicht vorhergesehene und nur schwer zu korrigierende Folgen haben, sowohl bezüglich der erbrechtlichen Konsequenzen als auch der sich daraus ergebenden steuerlichen Folgen. Für Personen, die ständig im Ausland leben werden, empfiehlt es sich daher, sich beraten zu lassen, welche Folgen das Erbrecht ihres Aufenthaltslandes im Falle ihres Todes vorsieht, ob beispielsweise ein Erbvertrag oder ein gemeinschaftliches Testament nach diesem Recht überhaupt zulässig und wirksam ist. In andern Fällen mag die Anwendung des ausländischen Erbrechts durchaus willkommen sein, beispielsweise weil Pflichtteilsrechte gar nicht oder in geringerem Umfang vorgesehen sind. Gleichzeitig eröffnet die Verordnung EU-Bürgern die Möglichkeit, die Anwendung ihres Heimatrechts durch eine Rechtswahl anzuordnen, wenn das Erbrecht des Aufenthaltslandes ihrem Interesse widerspricht oder sie aus anderen Gründen möchten, dass ihr Heimatrecht zur Anwendung kommen soll. Eine solche Rechtswahl zugunsten des eigenen Heimatrechts, also des Rechts des Staates, dessen Staatsangehörigkeit man besitzt, empfiehlt sich in jedem Fall für Personen, die dauerhaft in verschiedenen Ländern leben werden oder sich zwar länger als sechs Monate im Ausland auf halten aber beabsichtigen, später wieder ihren Lebensmittelpunkt in Deutschland zu haben. Die Rechtswahl muss in Form einer Verfügung von Todes wegen vorgenommen werden. Wird sie zugunsten des deutschen Erbrechts ausgeübt und von einem Rechtsanwalt oder Notar entworfen, kann dieser zugleich über verschiedene Gestaltungsmöglichkeiten beraten. Dabei sollten insbesondere folgende Fragestellungen berücksichtigt werden:

Welches Erbrecht ist nach der gegenwärtigen und der neuen Rechtslage anzuwenden ist und ist eine Nachlassspaltung zu befürchten? Welche erbrechtlichen und steuerrechtlichen Folgen hat dies unter Berücksichtigung des Erbrechts des jeweiligen Aufenthaltslandes Ist eine Rechtswahl zugunsten deutschen Rechts sinnvoll? Welche Möglichkeiten bestehen für eine erbrechtliche Gestaltung und steuerliche Optimierung durch eine Verfügung von Todes wegen (Testament oder Erbvertag)?

PRAWO RECHT

Noworoczne zmiany w VAT Änderungen des Umsatzsteuerrechts im neuen Jahr

Ustawodawca zdążył już przyzwyczaić przedsiębiorców do corocznych nowelizacji przepisów prawa podatkowego. Nie inaczej będzie 1 stycznia 2014 r., kiedy wejdzie w życie ostatni pakiet zmian przewidzianych w ustawie z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Jest on o tyle istotny, że obejmuje kluczowe elementy tego podatku. Zasadniczej modyfikacji ulegnie definicja dot. sposobu określenia podstawy opodatkowania (art. 29a ust. 1 nowelizacji), zgodnie z którą podstawą opodatkowania nie będzie - jak dotychczas- obrót, lecz wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać. Ponadto, art. 19a ust. 1 ww. ustawy zmienia sposób ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego. Nie będzie on już związany

z datą wystawienia faktury, tylko z dokonaniem dostawy towaru lub z wykonaniem usługi. Co więcej, nie będzie już można odroczyć powstania obowiązku podatkowego, wystawiając fakturę później, tj. do 7 dni od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Trzecią fundamentalną zmianą są zasady wystawiania faktur. Od nowego roku właściwych regulacji należy szukać nie - jak dotychczas - w odchodzącym do lamusa rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 maca 2011 r., tylko w art. 106a-106q ustawy o VAT. Zgodnie z nimi, podatnik będzie zobowiązany do wystawienia faktury nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub usługi. Niestety, powyższa nowelizacja, mająca na celu dostosowanie polskich przepisów podatkowych do regulacji wspólnotowych, wiąże się

Bartłomiej Zalewski AHK Polska / AHK Polen

Steuerberatung

Der Gesetzgeber hat Unternehmer bereits an jährliche Novellierungen steuerrechtlicher Vorschriften gewöhnt Nicht anders wird es am 1. Januar 2014 sein, wenn das letzte Änderungspaket in Kraft tritt, das im Gesetz vom 7. Dezember 2012 über die Änderung des Umsatzsteuergesetzes und anderer Gesetze vorgesehen ist. Es ist deshalb wesentlich, weil es bedeutsame Elemente dieser Steuer betrifft. Einer grundsätzlichen Änderung wird die Definition der „Bestimmung der Besteuerungsgrundlage“ (Art. 29 Abs. 1 der Novelle) unterliegen. Demnach wird die Besteuerungsgrundlage nicht wie bisher der Umsatz sein, sondern alles, was die Zahlung bildet, die der Warenlieferant oder Dienstleister erhalten hat oder erhalten soll. Darüber hinaus ändert der Art. 19a Abs. 1 die Feststellungsform des Entstehungszeitpunktes der Steuerpflicht. Der Zeitpunkt wird nicht mehr vom Datum der Rechnungsstellung abhängig sein, sondern von der tatsächlichen Warenlieferung oder der Leistungserbringung. Darüber hinaus wird man die Entstehung der Steuerpflicht nicht mehr hinauszögern können, indem man die Rechnung später, d. h. bis zu sieben Tagen nach dem Tag der Übergabe der Ware oder der Erbringung der Leistung, ausstellt. Eine dritte fundamentale Änderung betrifft die Grundsätze für die Rechnungsstellung. Im neuen Jahr wird man die entsprechenden Regelungen nicht mehr wie bisher in der außer Kraft gesetzten Verordnung des Finanzministers vom 28. März 2011 finden, sondern in den Art. 106a-106q des Umsatzsteuergesetzes suchen müssen. Diese sehen vor, dass der Steuerpflichtige verpflichtet ist, eine Rechnung nicht später als am 15. Tag des Monats auszustellen, der auf den Monat folgt in dem die Warenlieferung oder die Leistung erfolgt ist. Leider führt die oben genannte Novellierung, die der Anpassung der polnischen steuerrechtlichen Vorschriften an das europäische Gemeinschaftsrecht dient, zu Erschwernissen für Unternehmer, weil u. a. die Notwendigkeit besteht, computergestützte Buchhaltungssysteme unverzüglich anzupassen. Dabei werden die tatsächlichen Möglichkeiten der Firmen vom Gesetzgeber nicht berücksichtigt.

Buchhaltung

z utrudnieniami dla przedsiębiorców w postaci m. in. konieczności niezwłocznego dostosowania informatycznych systemów księgowych. Bez uwzględnienia przez ustawodawcę realnych możliwości firm.

Rechtsberatung

Ihr Partner in Polen Snnt nnhn nnn nn Jnhnnn nntnnnnn nnn dnntnnhn Untnnnnhnnn nnn nhnnn Invnntitinnnn nn nnnnnn Unnnnn nnnhtnnnnäntn, Stnnnnnnnntnn nnd Bnnhhnntnn vnnnnndnn dnn nntnntinn dnn nnfnhnnnnn Bnnntnn nnt dnn Gnnndnnnntnngnn, dnn jndnn Untnnnnhnnn nnf dnn nnnnnnnhnn nnnnt nnnfnnd nnnötigtn Alles aus einer Hand – und auf Deutsch!

BSO Recht & Steuernn nnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn nnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn nnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn nnnnnnnnnnnnnnnn

LIFESTYLE

Olga Teodorek Niemiecka Centrala Turystyki / Deutsche Zentrale für Tourismus www.germany.travel

godziny we Frankfurcie 24 Stunden in Frankfurt Frankfurt - miasto kojarzące się z tym, co wielkie. Tu znajduje się największy port lotniczy w Niemczech, dzielnica bankowa z drapaczami chmur, od których miasto zyskało przydomek Mainhattan, ogromne tereny targowe i 80 km pas zieleni otulający centrum. Stąd pochodzi też najsłynniejszy niemiecki poeta Johann Wolfgang von Goethe. Frankfurt - eine Stadt, die mit allem Großen assoziiert wird. Hier befindet sich der größte Flughafen in Deutschland, der Bankenstadtteil mit den Wolkenkratzern, nach denen die Stadt auch „Mainhattan“ genannt wird, das riesige Messegelände und der 80 Kilometer lange Grünring um das Zentrum. Von hier stammt auch der deutsche Nationaldichter Johann Wolfgang von Goethe.

Sięgające nieba wieżowce miasto zawdzięcza instytucjom finansowym. Stały się one wizytówką i symbolem Frankfurtu, począwszy od pierwszego Garden Towers (127 m) z lat siedemdziesiątych XX w. Commerzbank-Tower (259m) jest najwyższym wieżowcem w Unii Europejskiej, lecz jedynie z Main Tower (200m) można podziwiać panoramę miasta. Same drapacze chmur najlepiej widać z mostów nad Menem. Die Wolkenkratzer verdankt die Stadt den Finanzinstitutionen. Sie wurden zur Visitenkarte und zum Symbol von Frankfurt. Der erste Wolkenkratzer Garden Towers (127 m) stammt aus den 1970er Jahren. Der Commerzbank-Tower (259 m) ist der höchste Wolkenkratzer in der Europäischen Union, aber nur vom Main Tower (200 m) kann man das Panorama der Stadt bewundern. Die Wolkenkratzer sind am besten von der Brücke über den Main zu sehen.

LIFESTYLE

Nad Menem rozciąga się nabrzeże muzeów (Museumsufer) obejmujące 26 obiektów, z czego połowa zlokalizowana jest bezpośrednio na brzegu rzeki. Jednym z ciekawszych jest Muzeum Sztuki Współczesnej (Domstraße 10), gdzie odbywa się wiele wystaw czasowych. Nietypową pamiątką z Frankfurtu może być miód produkowany na dachu tego muzeum. Pasieka jest częścią projektu artystycznego mającego na celu ratowanie pszczół. www.mmk-frankfurt.de Am Main befindet sich das Museumsufer, das 26 Objekte umfasst, von denen die Hälfte unmittelbar am Flussufer gelegen sind. Als eines der interessantesten gilt das Museum für Zeitgenössische Kunst (Domstraße 10), wo viele temporäre Ausstellungen organisiert werden. Ein nicht gerade typisches Souvenir von Frankfurt kann der Honig sein, der auf dem Dach dieses Gebäudes hergestellt wird. Die Bienenkästen sind Teil eines künstlerischen Projekts zur Rettung der Bienen. www.mmk-frankfurt.de Klasyczna, trendy lub ekstrawagancka. Sieciówki lub designerzy. Moda we Frankfurcie ma wiele twarzy. Główną ulicą handlową jest deptak Zeil wraz z perełką architektury centrum MyZeil. Czołowi projektanci mają swoje butiki na Goethestraße. Galerie sztuki i antykwariaty zlokalizowane są wokół starówki na Braubachstraße i Fahrgasse. Klassisch, trendy oder extravagant, Ladenketten oder Designer. Die Mode in Frankfurt hat viele Gesichter. Auf der Frankfurter Einkaufsmeile Zeil sind die bekanntesten Kaufhäuser vertreten. Besondere Attraktion ist das spektakulär gestaltete Einkaufszentrum "My Zeil". Die Spitzendesigner haben ihre Boutiquen in der Goethestraße. Kunstgalerien und Antiquariate sind in der Altstadt - in der Braubachstraße und in der Fahrgasse - gelegen.

W cieniu wieżowców znajduje się wzgórze Römerberg. Plac jest sercem zabytkowej starówki i dobrym punktem startowym do zwiedzania miasta. Historycznym symbolem miasta jest Römer (Rzymianin) kompleks domów z ratuszem będący od 600 lat siedzibą burmistrza. Swoją nazwę zawdzięcza pierwszym rzymiańskim osadnikom. Im Schatten der Wolkenkratzer befindet sich der Römerberg, mitten in der Altstadt und somit guter Ausgangspunkt für Stadtbesichtigungen. Historisches Symbol der Stadt ist der Römer - der Gebäudekomplex mit dem Rathaus, das seit 600 Jahren Sitz des Bürgermeisters ist. Seine Bezeichnung verdankt er den ersten römischen Siedlern.

LIFESTYLE

Hauptwache – budynek wzniesiono w 1730 i początkowo służył jako wartownia. Po przebudowie znajdowało się tu więzienie. Podczas budowy metra budynek został rozebrany a następnie kamień po kamieniu odbudowany. Dziś można tu odpocząć przy filiżance dobrej kawy lub zjeść lunch. www.cafe-hauptwache.de Hauptwache – Dieses Gebäude wurde im Jahre 1730 errichtet. Hier war vorerst eine Wachstube untergebracht. Nach dem Gebäudeumbau befand sich hier das Gefängnis. Beim Bau der U-Bahn wurde dieses Gebäude abgetragen und dann wieder Stein auf Stein aufgebaut. Heute kann man sich hier bei einer Tasse guten Kaffees erholen oder zum Lunch hierher kommen. www.cafe-hauptwache.de

Przemierzając wąskie brukowane uliczki łowcy okazji mogą trafić na targi staroci w dzielnicy Sachsenhausen (co 2 tygodnie). Swoją oazę znaleźli tutaj młodzi projektanci. Marki jak Affentor, Goya Goya czy Lockstoff mają wielbicieli również poza granicami miasta. Kto chce uciec z przetartych turystycznych szlaków i posmakować prawdziwego Frankfurtu może udać się do dzielnicy Bornheim. Tu zachowana została atmosfera typowa dla małego miasta a wiele przytulnych sklepików oraz kawiarni i restauracji czeka na odkrycie. Bei einem Bummel durch die gepflasterten Gassen kann man im Stadtteil Sachsenhausen an einem Trödelmarkt vorbeikommen (der alle 2 Wochen stattfindet). Ihre Oase haben hier Jungdesigner gefunden. Weit über die Stadtgrenzen hinaus bekannt geworden sind Labels wie Affentor, Goya Goya oder Lockstoff. Abseits von den bekannten touristischen Routen lohnt sich ein Bummel im Stadtteil Bornheim mit besonderem Flair, wo man ein anderes Frankfurt erkunden kann. Hier ist die typische Atmosphäre einer Kleinstadt mit vielen kleinen Geschäften, Café und Restaurants erhalten geblieben.

LIFESTYLE

Miasto zwane jest niemiecką stolicą jazzu. W październiku, już od 60 lat, odbywa się Niemiecki Festiwal Jazzowy uznawany za jeden z najstarszych na świecie. Na co dzień tego rodzaju muzyki można posłuchać wieczorami w Jazzhaus (Kleine Bockenheimer Str. 12) lub w Jazzkeller (Kleine Bockenheimer Str. 18a). Frankfurt ist die deutsche Hauptstadt des Jazz. Im Oktober, schon seit den 1960er Jahren, findet hier das Deutsche Jazz-Festival statt, das weltweit als eines der ältesten gilt. Jazz hören kann man an allen anderen Tagen abends im Jazzhaus (Kleine Bockenheimer Str. 12) oder im Jazzkeller (Kleine Bockenheimer Str. 18a).

Będąc we Frankfurcie warto skosztować wina jabłkowego. Ten lokalny specjał produkowany jest od 250 lat. W restauracjach serwowany jest również sos „Grüne Soße” przygotowywany z siedmiu ziół. Podobno sam Wolfgang von Goethe zachwycał się jego smakiem. We frankfurckie specjały można się zaopatrzyć na targu żywności Kleinmarkthalle. Codziennie oprócz niedziel ponad 60 kupców oferuje swoje towary od żywności, przez wina aż po kwiaty. www.kleinmarkthalle.de . In Frankfurt sollte man unbedingt den Apfelwein kosten. Eine Frankfurter Spezialität, die schon 250 Jahre angeboten wird. In den Restaurants wird auch „Grüne Soße” serviert, die aus sieben Kräutern gekocht wird. Johann Wolfgang von Goethe soll sich für diesen Geschmack begeistert haben. Mit den Frankfurter Spezialitäten kann man sich in der Kleinmarkthalle versorgen. Hier bieten täglich, außer sonntags, über 60 Händler ihre Waren an, angefangen von Lebensmitteln, über Weine bis hin zu Blumen. www.kleinmarkthalle.de

LIFESTYLE

Inny poziom grania Ein anderes Spielniveau Marzenia o przeniesieniu swoich ruchów z życia prawdziwego do wirtualnego stają się faktem. To wszystko za sprawą kontrolera ruchu Omni, dzięki któremu postaci, którymi sterujemy w grach, będą poruszać się dokładnie tak jak my. Przypominające bieżnię urządzenie pozwala na wykonywanie szeregu czynności – od biegania do skakania – które są przenoszone bezpośrednio do gry. Pierwsze egzemplarze trafią na rynek w przyszłym roku. Der Traum, die eigenen Bewegungen des realen Lebens in die virtuelle Welt zu übertragen, ist Wirklichkeit geworden. Möglich wird dies durch das Zutun des Bewegungscontrollers Omni, der Figuren, die wir in PC-Spielen steuern, so bewegen lässt, wie wir das tun. Die an eine Laufbahn erinnernde Vorrichtung erlaubt es, von Rennen bis Springen Tätigkeiten auszuführen, die dann direkt in ein Spiel übertragen werden können. Die ersten Exemplare kommen 2014 auf den Markt.

W biurze jak za kółkiem Auch im Büro hinter dem Steuer Chcesz poczuć się jak za kierownicą Porsche? Nic prostszego! Niemiecki producent aut wyszedł naprzeciw tym oczekiwaniom i wprowadził na rynek serię kolekcję Porsche Driver Collection, wśród których znajduje się fotel wzorowany na tym montowanym w modelu 911. Za 5960 dolarów otrzymujemy pokryty skórą, elektrycznie regulowany produkt, który zadowoli wszystkich fanów tej marki. Willst du dich wie am Lenkrad eines Porsche fühlen? Nichts leichter als das! Der deutsche Autohersteller Porsche kam den Erwartungen der Kunden entgegen und führte die Serie Porsche Driver Collection auf den Markt ein, darunter auch einen Stuhl, der sich an dem im Modell 911 eingebauten Sitz ausrichtet. Für 5.960 Dollar bekommt man dieses elektrisch steuerbare Produkt mit Lederbezug, das sicher alle Fans dieser Marke völlig zufrieden stellt.

Dla podróżników Für Globetrotter 8 sekund na uruchomienie systemu, 1,44 kg wagi, 16,9 mm grubości – tymi parametrami cechuje się Samsung ATIV Book 9 Lite, najnowszy laptop południowokoreańskiego producenta. Dzięki swoim niewielkim wymiarom i wytrzymałej baterii jest on idealnym sprzętem dla tych, którzy dużo czasu spędzają w podróżach. Za 2600 zł otrzymujemy produkt o typowej dla Samsunga wysokiej solidności wykonania. Die Ingangsetzung dauert 8 Sekunden, Gewicht: 1,44 kg, Dicke: 16,9 mm. Dies sind die Parameter des neuesten Produkts des südkoreanischen Herstellers Samsung: des Samsung ATIV Book 9 Lite. Dank seiner kleinen Maßerungen und einer extrem ausdauernden Batterie ist es das ideale Gerät für all diejenigen, die viel Zeit auf Reisen verbringen. Für 2.600 Zloty bekommt man bereits dieses für Samsung typische Produkt, d.h. ein Erzeugnis hoher Solidität und Qualität.

Zdjęcia / Fotos: www.virtuix.com, www.design-issue.com, www.samsung.com, www.autoexpress.co.uk, www.mementoexclusives.com, www.manager-magazin.de

LIFESTYLE

F1 na wyciągnięcie ręki

Nowatorski kask

F1 in Reichweite

Innovativer Helm Ograniczona widoczność podczas jazdy motocyklem nie będzie już problemem. A to za sprawą kasku Skully P-1, wzorowanego na Google Glass. Podobnie jak we wspomnianych okularach, przed oczami motocyklisty zamontowany jest wyświetlacz, który pokazuje m. in. obraz pochodzący z kamerki znajdującej się z tyłu kasku. Kask będzie wyposażony w szereg dodatkowych aplikacji, którymi będzie można sterować za pomocą komend głosowych. Premiera przewidziana jest na przyszły rok.

Dla fanów Formuły 1 stanie się on z pewnością przedmiotem pożądania. Mowa o zegarze ściennym Formula One Brake Disc Clock, który powstał dzięki współpracy Memento Exclusives i zespołu Lotus. Jego głównym elementem jest tarcza hamulcowa, pochodząca wprost z wyścigowego bolidu, która podczas zawodów wytrzymuje temperatury rzędu 1000 stopni Celsjusza. To wszystko można mieć za 800 dolarów. Für die Fans der Formel 1 wird sie sicher zu einem Objekt der Begierde werden. Die Rede ist von der Wanduhr Formula One Brake Disc Clock, die in Zusammenarbeit zwischen Memento Exclusives und dem Team Lotus entstand. Hauptbestandteil ist eine Bremsscheibe, die direkt von den Rennwagen kommt und während eines Rennens Temperaturen von bis zu 1000 °C aushält. Erstehen kann man diese Uhr für 800 Dollar.

Begrenzte Sicht während des Fahrens mit dem Motorrad wird in Zukunft kein Problem mehr darstellen. Möglich macht dies der Helm Skully P-1, der an Google Glass erinnert. Ähnlich wie bei dieser Brille hat der Motorradfahrer in diesem Helm ein Display vor Augen, das ihm u.a. das Bild anzeigt, das von einer an der Rückseite des Helms angebrachten Kamera übermittelt wird. Ausgestattet wird dieser Helm mit einer weiteren Reihe von Applikationen, die sich per Stimme steuern lassen. Auf den Markt kommen soll die Innovation im kommenden Jahr.

Elegancja i prostota Eleganz und Schlichtheit Kto w wyborze zegarków stawia na elegancję i precyzję wykonania, powinien zwrócić swoją uwagę na manufakturę Hentschel Hamburg, od lat słynącą z produkcji luksusowych zegarków. Ręczne wykonanie oraz prosty design czynią z nich dzieła sztuki, koło których nie można przejść obojętnie. Te cechy stanowią o tym, że zegarki te są idealnym prezentem na każdą okazję. Wer bei der Wahl seiner Armbanduhr auf Eleganz und präzise Ausführung setzt, sollte auch auf die Hamburger Manufaktur Hentschel aufmerksam werden, die seit Jahren schon für ihre Luxusuhren berühmt ist. In Handarbeit gefertigt und bestechend durch das einfache Design sind diese Uhren wahre Meisterwerke, an denen fast niemand gleichgültig vorübergehen kann. Genau dies ist der Grund dafür, dass eben diese Uhren das ideale Geschenk sind – zu jedem Anlass.

Cayenne Platinum od stycznia Cayenne Platinum ab Januar W styczniu 2014 roku na rynek wejdzie limitowana edycja Porsche Cayenne – Platinum. Wewnątrz znajdziemy m. in. 8-stopniową skrzynię biegów, system PCM i asystenta parkowania, a także dwukolorową tapicerkę. Z zewnątrz wyróżniać go będzie atrapa w kolorze Platinum Silver Metallic oraz 19-calowe felgi. Najtańszy model z edycji będzie do kupienia za 79 089 euro. Im Januar 2014 kommt die limitierte Auflage des Porsche Cayenne – Platinum auf den Markt. Ausgestattet ist dieser mit einem Acht-Gang-Getriebe, mit PCM und Parkhilfe sowie zweifarbigen Bezügen. Das Äußere werden eine Kühlerhaube in Platinum Silver Metallic und 19-Zoll-Felgen zieren. Das billigste Modell dieses Porsche kann man für 79 089 Euro bekommen.

Poduszkowcem między dołkami Luftkissenfahrzeug zwischen Löchern Kto znudził się jazdą po polu golfowym zwyczajnym wózkiem, od teraz może wprowadzić nieco kolorytu do rozgrywki. Właśnie dla takich graczy firma Hammacher Schlemmer zaprojektowała The Golf Cart Hovercraft - poduszkowiec, któremu niestraszne są przeszkody terenowe, na jakie natknąć się można podczas gry w golfa. Z prędkością 40 km/h można przeprawiać się nim m. in. przez stawy. Cena: 58 tys. dolarów. Wen Fahrten über den Golfplatz in einem normalen Gefährt langweilen, der kann jetzt etwas mehr Farbe ins Spiel bringen. Genau für diese „Golfer“ hat das Unternehmen Hammacher Schlemmer das Luftkissenfahrzeug The Golf Cart Hovercraft entwickelt, für das Schwierigkeiten im Gelände, denen man beim Golfen begegnen kann, keinerlei Hindernis darstellen. Mit 40 Studenkilometern gelangt man sogar über Teiche. Preis: 58.000 Dollar.

LIFESTYLE

Agata Passent Dziennikarka, pisarka, felietonistka magazynu „Twój Styl”, miesięcznika „Twoje Dziecko” oraz radia PIN. Założycielka i prezes Fundacji Okularnicy im. A. Osieckiej. Absolwentka Uniwersytetu Harvarda oraz Uniwersytetu Warszawskiego na wydziale germanistyki. Pracując w Fundacji Okularnicy zmienia świat na lepszy, bo wraz z zespołem pomaga artystom, z kolei publiczności daje możliwość słuchania dobrych piosenek, a nie tandety. W listopadzie br. Fundacja wraz z Wytwórnią Muzyczną MTJ wydała album zawierający najlepsze wykonania utworów Agnieszki Osieckiej z konkursów „Pamiętajmy o Osieckiej” z lat 2009 – 2012. Córka poetki Agnieszki Osieckiej i felietonisty Daniela Passenta. Journalistin, Schriftstellerin, Feuilletonistin der Zeitschrift "Twój Styl" (Dein Stil), der Monatszeitschrift "Twoje Dziecko" (Dein Kind) und des Radiosenders PIN. Gründerin und Vorsitzende der Agnieszka-Osiecka-Stiftung Okularnicy. Agata Passent absolvierte die Harvard-Universität und die Universität Warschau im Fachbereich für Germanistik. Durch ihre Arbeit für die Stiftung Okularnicy wendet sie die Welt zum Besseren. Gemeinsam mit ihrem Team unterstützt sie Künstler und verschafft dem Publikum die Möglichkeit gute Lieder und nicht nur Ramsch zu hören. Im November diesen Jahres gab sie gemeinsam mit dem Musiklabel MTJ ein Album heraus, das die besten Interpretationen von Agnieszka Osieckas Stücken aus den Wettbewerben „Erinnerungen an Osiecka“ der Jahre 2009 – 2012 enthielt. Agata Passent ist die Tochter der Dichterin Agnieszka Osiecka und des Feuilletonisten Daniel Passent..

Moja obecna kondycja psychiczna... rozchwiana czyli bez zmian / instabil also unverändert Pani główna cecha charakteru? Brak asertywności i poczucie winy, że za mało pracuję. Najchętniej spedzam wakacje... samotnie w dużym mieście, np. w Berlinie Pani marzenie o szczęściu? Marzę o świecie, w którym ludzie nie robią sobie nawzajem świństw. Pieniądz jest dla mnie... to przepustka do dobrej edukacji, np. szkoły, uczelni, filharmonii Praca jest dla mnie... to część mnie Być szefem oznacza... same problemy Konkurencja jest... śliczna blondynka z dużym biustem Dla kariery zrobiłbym... pokonałabym wrodzone lenistwo, przeprowadziłabym się w nieznane mi miejsce Stresuję się, gdy... syn pyskuje, mąż robi mi sceny, albo gdy polska reprezentacja znów przegrywa w pilkę nożną Miłość jest... ogłupiająca Za nic na świecie nie mógłbym... przegrać fortuny w kasynie, zdać egzamimu na wydział matematyki Oddałbym wszystko za... lek przeciwko uzależnieniom W pracownikach cenię... cierpliwość Chciałbym u siebie zmienić... być mniej niecierpliwa Nie toleruję... maminsynków, wyuczonej bezradności, egocentryzmu Wzrusza mnie... poezja Justyny Dąbrowskiej, nokturny Chopina, sukcesy wioślarzy okupione katorżniczą pracą Zazdroszczę ludziom, którzy... mają umysł ścisły i słuch absolutny, potrafią śpiewać, rozumieją chemię organiczną Nie cierpię... diet odchudzających, pretensjonalnych bufonów, grafomanów Politycy to... ludzie z wielkim ego, średnim wykształceniem i brakiem wizji Jakie reformy uważa Pan za najbardziej istotne? Reformę mediów publicznych… jeszcze się nie dokonała… Filmowe/literackie Alter Ego Mam tak duże ego, że na alter już nie ma miejsca. Ulubiona książka... „Proces“ Kafki, „Gnój“ Kuczoka, „Kuzynka Bietka“ Balzaca Najbardziej żałuję... że moi rodzice nie mogą żyć wiecznie Jakie cechy ceni Pan najbardziej u ludzi? Erudycję, dowcip, pomysłowość, odpowiedzialność, pracowitość, empatię. Jestem... jeszcze jestem, ale też bardzo już byłam Pani motto? Myślenie ma kolosalną przyszłość.

KONKURS / GEWINNSPIEL Meine derzeitige Geistesverfassung... instabil also unverändert“ Ihr Hauptcharakterzug? Kein Durchsetzungsvermögen und das Schuldgefühl, das ich zu wenig arbeite. Am liebsten verbringe ich meinen Urlaub... allein in einer großen Stadt, z.B. in Berlin Ihr Traum vom absoluten Glück? ch träume von einer Welt, in der sich die Menschen gegenseitig keine Schweinereien antun. Geld ist für mich... ein Passierschein für eine gute Ausbildung, z.B. für Schulen, Hochschulen oder Philharmonien Arbeit bedeutet für mich... ein Teil von mir Konkurrenz ist für mich... eine bildhübsche Blondine mit großer Oberweit Für die Karriere würde ich... meine angeborene Faulheit überwinden, an einen völlig unbekannten Ort umziehen Stress ist für mich, wenn... wenn mein Sohn herumschnauzt, wenn mein Mann mir eine Szene macht oder aber auch wenn die polnische Nationalmannschaft im Fußball wieder einmal ein Spiel verliert Liebe ist... macht dumm Nie im Leben könnte ich... jein Vermögen im Kasino verspielen oder eine Prüfung am Fachbereich Mathematik bestehen Dafür würde ich alles geben... ein Mittel gegen Suchtproblem Ändern würde ich gerne an mir... weniger ungeduldig zu sein Ich dulde kein... Muttersöhnchen, erlernte Ratlosigkeit und Egozentrik Mich rührt .. die Poesie von Justyna Dąbrowska, die Nokturnen Chopins, die durch harte Arbeit erreichten Erfolge der Ruderer Ich beneide Menschen, die... einen präzisen Geist und das absolute Gehör haben, die singen können und organische Chemie beherrschen Was ich überhaupt nicht mag: Schlankheitskuren, Wichtigtuer, Vielschreiber Politiker sind... Menschen mit einem großen Ego, einem mittelmä ßigen Bildungsstand und ohne jegliche Vision Welche Reformen bewundern Sie am meisten? Die Reform der öffentlichen Medien… die ist aber noch nicht abgeschlossen… Mein filmisches/literarisches Alter Ego Ich habe ein so großes Ego, dass für ein Alter kein Platz ist. Ihr Lieblingsbuch...„Der Prozess” von Kafka, „Dreckskerl” von Kuczok, Balzacs „Cousine Bette” Was bedauern Sie am meisten? dass meine Eltern nicht ewig leben können Welche Eigenschaften schätzen Sie an Menschen am meisten? Gelehrsamkeit, Witz, Ideenreichtum, Verantwortungsgefühl, Fleiß, Einfühlungsvermögen. Ich bin... ich existiere noch, existiere aber bereits recht lange Ihr Motto? Denken hat eine riesige Zukunft.

Wygraj wyjątkowego robota iRobot Roomba 760 – lidera wśród robotów sprzątających – o całkowitej wartości 2299 zł! Zaprogramuj jego pracę i zapomnij o odkurzaniu. Pozwól się wyręczyć! Szczegółowe informacje znajdziesz na: www.irobot.pl. JAKIE SĄ TWOJE SPOSOBY NA UMILENIE CZASU SPRZĄTANIA? NAJLEPSZA ODPOWIEDŹ WYGRYWA!

Gewinnen Sie einen iRobot Roomba 760 – den Spitzenreiter unter den Reinigungsgeräten – im Gesamtwert von 2299 zł!! Programmieren Sie Ihren iRobot und vergessen Sie das Putzen! Lassen Sie sich helfen! Hier finden Sie zusätzliche Informationen: www.irobot.pl. WOMIT VERTREIBEN SIE SICH DIE ZEIT BEIM PUTZEN? DIE BESTE ANTWORT GEWINNT!

KALENDARIUM

Styczeń 2014 / Januar 2014 1

10.01.2014 Spotkanie z prof. Robertem Gwiazdowskim: Emerytura – ktokolwiek widział, ktokolwiek wie Thementreffen: Steckbrief - Rente: Treffen mit Prof. Robert Gwiazdowski KATOWICE 13.01.2014 Szkolenie: Wstęp do Lean Manufacturing Schulung: Einführung in Lean Manufacturing GLIWICE

14.01.2014 Workshop językowy: "Hallo”, „Sehr geehrte Damen und Herren”, „Liebe Freunde”, „Gruß” oder vielleicht „Mit freundlichen Grüβen”? - Was ist richtig? Was passt und was nicht?" Workshop: „Hallo”, „Sehr geehrte Damen und Herren”, „Liebe Freunde”, „Gruß” oder vielleicht „Mit freundlichen Grüβen”? Was ist richtig? Was passt und was nicht? WARSZAWA 21.01.2014 Spotkanie Regionalne Regionaltreffen WROCŁAW

28 29

22-23.01.2014 Niemiecki dla biznesu – intensywny kurs językowy Deutsch für Business und Wirtschaft WROCŁAW

28.01.2014 Szkolenie: Niemiecki klient również nie płaci!? Schulung: Wenn der deutsche Kunde nicht zahlt!? WROCŁAW

27.01.2014 Seminarium: Dlaczego warto zainwestować w dobrą instrukcję obsługi? Seminar: Warum soll man in gute Betriebsanleitung investieren? WARSZAWA

30.01.2014 Podatkowe aspekty obrotu towarowego między Polską a Niemcami - stan prawny na 01.01.2014r. Steuerliche Aspekte des Wirtschaftsverkehrs zwischen Polen und Deutschland - Rechtsstand 01.01.2014 WARSZAWA

28.01.2014 Seminar: "Arbeitsrecht in Polen" HAMBURG

Luty 2014 / Februar 2014 1

28 29

27-28.02.2014 Niemiecki dla biznesu – intensywny kurs językowy Deutsch für Business und Wirtschaft WROCŁAW

Marzec 2014 / März 2014 1

06-07.03.2014 Szkolenie: Inspirujący lider Schulung: Inspirierender Leader GLIWICE

12.03.2014 Szkolenie: Prezentacje biznesowe w języku niemieckim Schulung: Geschäftspräsentationen (in deutscher Sprache) GLIWICE

13.03.2014 Szkolenie: Prezentacje biznesowe w języku angielskim Schulung: Geschäftsprä sentationen in Englisch GLIWICE

Szkolenia / Schulungen Imprezy / Veranstaltungen Giełdy kooperacji / Kooperationsbörsen Komisje tematyczne i spotkania regionalne / Ausschüsse und Regionaltreffen

17.03.-18.03.2014 Niemiecki dla biznesu – intensywny kurs językowy Deutsch für Business und Wirtschaft WROCŁAW

KONKURS / GEWINNSPIEL W tym miesiącu w Wi Diesen Monat in Wi Germany Trade and Invest ul. Miodowa 14 00-246 Warszawa Tel.: + 48 (22) 531 06 11 www.gtai.de Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie ul. Książęca 4 00-498 Warszawa Tel.: + 48 (22) 628 32 32 www.gpw.pl Deutsche Bank Polska S.A. al. Armii Ludowej 26 00–609 Warszawa Tel.: + 48 (22) 579 98 00 www.db.com/poland PCC Rokita Spółka Akcyjna ul. Sienkiewicza 4 56-120 Brzeg Dolny Tel.: + 48 (71) 794 20 00 www.pcc.rokita.pl Expander Advisors Sp. z o. o. ul. Prosta 69 00-838 Warszawa Tel.: +48 (22) 488 71 10 www.expander.pl Open Finance S.A. ul. Przyokopowa 33 01-208 Warszawa Tel.: +48 (22) 427 47 00 www.open.pl

WYDAWCA / HERAUSGEBER

Polsko-Niemiecka Izba Przemysłowo-Handlowa Deutsch-Polnische Industrie und Handelskammer 00-246 Warszawa, ul. Miodowa 14 Tel.: +48/22/53 10 500 Fax: +48/22/53 10 600 www.ahk.pl Dyrektor Generalny / Hauptgeschäftsführer Michael Kern Redaktor Naczelna / Chefredakteurin Katarzyna Soszka-Ogrodnik, +48/22/53 10 572, e-mail: ksoszka@ahk.pl Redakcja / Redaktion Cecylia Kosmalska Prenumerata / Abonnement Cecylia Kosmalska, +48/22/53 10 522, e-mail: ckosmalska@ahk.pl Reklama / Anzeigen Danuta Kwasek, +48/22/53 10 521, e-mail: dkwasek@ahk.pl Tłumaczenie / übersetzung Logostrada Korekta/Korrektur Cecylia Kosmalska, Diana Markovic Zdjęcia / Fotos Shutterstock.com Materiały prasowe, Archiwum AHK Opracowanie graficzne, produkcja / Bearbeitung, Herstellung Pola Design, www.poladesign.pl Art director Kinga Nieśmiałek Druk / Druck Beltrani Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń i nie zwraca materiałów nie zamówionych. Nie odpowiada również za komentarze autorów. Zastrzegamy sobie prawo skracania i adiustacji tekstów oraz zmiany ich tytułów. Die Redaktion übernimmt keine Verantwortung für den Inhalt der Annoncen. Beiträge, die nicht bestellt wurden, werden nicht zurückgeschickt. Die Redaktion trägt keine Verantwortung für Kommentare von Autoren. Wir behalten uns vor, die Beiträge zu kürzen, zu adjustieren und die Überschriften zu verändern. AHK Polska posiada certyfikat jakości: Die AHK Polen besitzt das Qualitätszertifikat:

Wygraj zestaw biżuterii damskiej marki LEWANOWICZ o całkowitej wartości 1500 zł! Zestaw Glam Rock składa się z naszyjnika, bransoletki oraz kolczyków. By poznać pełną ofertę LEWANOWICZ, odwiedź: www.lewanowicz.com. PRZEŚLIJ NAM NIEBANALNE ZDJĘCIE PRZEDSTAWIAJĄCE ZIMOWY KRAJOBRAZ. NAJLEPSZA ODPOWIEDŹ WYGRYWA!

Gewinnen Sie ein Damen-Schmuckset von LEWANOWICZ im Gesamtwert von 1500 zł!! Das Set Glam Rock enthält: eine Halskette, ein Armband und Ohrringe. Um einen Überblick über das ganze Angebot von LEWANOWICZ zu haben, besuchen Sie www.lewanowicz.com. SCHICKEN SIE UNS EIN ORIGINELLES FOTO VON EINER WINTERLANDSCHAFT! DIE BESTE ANTWORT GEWINNT!

INFO

WYNIKI KONKURSU ERGEBNISSE DES GEWINNSPIELS

Weekend ze śniadaniem w pokoju Junior Suite dla dwóch osób w Hotelu Sofitel Wrocław Old Town oraz dwa zaproszenia na masaże balijskie do hotelowego 6th Sense Wellness Center o łącznej wartości 3000 zł! wygrała:

Voucher na weekend w hotelu Bayjonn w Sopocie! Voucher obejmuje 2 noclegi w dwuosobowym pokoju Superior, miejsce parkingowe lub transfer z lotniska, możliwość skorzystania z sauny lub salki fitness, o łącznej wartości 1500 zł! wygrał:

Einen Gutschein für ein Wochenende im Sofitel Wrocław Old Town inklusive 2 Übernachtungen für 2 Personen in einer Junior Suite, Frühstück sowie zwei balinesischer Massagen im Gesamtwert von 3000 zł! hat

Einen Gutschein für ein Wochenende im Bayjonn Hotel in Sopot! Der Preis ist inklusive 2 Übernachtungen für 2 Personen im Superior Zimmer, Frühstück, Parkmöglichkeit oder Flughafentransfer und Sauna- oder FitnessEintrittskarten im Gesamtwert von 1500 zł! hat

Magdalena Komorowska gewonnen

Krzysztof Rybak gewonnen

Unikalny fotel od firmy CustomForm o całkowitej wartości 4145 zł! wygrała:

Wyjątkowy zestaw produktów marki Hästens zawierający zestaw hamakowy, 2 szlafroki oraz 2 poduszki podróżne, o łącznej wartości 7180 zł! wygrała:

Einen einmaligen Sessel von CustomForm im Gesamtwert von 4145 zł! hat

Ein Produktset von Hästens Produkten inkl. einer Hängematte, zwei Bademäntel und zwei Reisekissen im Gesamtwert von 7180 zł! hat

Kinga Stasiak gewonnen SERDECZNIE GRATULUJEMY WYGRANEJ I ZACHĘCAMY WSZYSTKICH DO BRANIA UDZIAŁU W KOLEJNYCH KONKURSACH!

W następnym numerze In der nächsten Ausgabe

Monika Pawluk gewonnen WIR GRATULIEREN UND MÖCHTEN ALLE ZUR TEILNAHME AN WEITEREN GEWINNSPIELEN ANREGEN!

— Raport: Siła marki — Czy Niemcy Wschodnie gospodarczo skróciły dystans? — Wygraj ciekawą nagrodę w konkursie Wi

— Rapport: Der Wert der Marke — Hat Ostdeutschland wirtschaftlich aufgeholt? — Gewinnen Sie interessante Preise in unserem Gewinnspiel