OSOZ
S y st e m
O c h ro n y
Z d ro w i a
w w w.osoz.pl
01
2017
POLSKA
1 / 2017
ISSN 1897-5828, cena 8 zł (zawiera 8% VAT)
O t w a rt y
POLITYKA 65+
Jak innowacje mogą wspierać zdrowie oraz bezpieczeństwo seniorów?
FARMACJA NA PLUSIE
Rośnie sprzedaż leków oraz liczba aptek. Szczegółowa analiza rynku w 2016 roku.
SZPITALE JAKICH NIE ZNAMY
Telemedycyna, robotyka i sztuczna inteligencja w praktyce klinicznej. Co nas czeka?
GOLD Partners ���������������� ������������� ��������������
SILVER Partners
In association with
With the participation of
Host
Organizer
Nota bene
Mechaniczny pracownik Operują pacjentów, urozmaicają chorym czas, pomagają w poruszaniu się, informują. Szpitale coraz częściej „zatrudniają” roboty, a Komisja Europejska rozpoczęła właśnie prace nad przepisami prawa regulującymi ich funkcjonowanie.
Artur Olesch Redakcja Czasopisma Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia redakcja@osoz.pl
Bezpłatne wydanie mobilne czasopisma
12 stycznia br. Komisja Prawna Parlamentu Europejskiego przyjęła raport wzywający organy Unii Europejskiej do stworzenia prawnych ram regulujących działanie robotów i sztucznej inteligencji. Kodeks zasad ma zagwarantować m.in. bezpieczeństwo ludziom. Wśród założeń znalazło się stworzenie rejestru inteligentnych robotów, obowiązkowe wmontowanie wyłącznika pozwalającego natychmiast wyłączyć urządzenie (w przypadku nieprawidłowego działania, choć już teraz niektórzy używają słowa „bunt”), nakaz takiego projektowania maszyn, aby można je było odróżnić od ludzi. Podczas intymnych czynności wykonywanych przykładowo przez pacjentów, mechaniczni pomocnicy będą musieli zdeaktywować wszystkie urządzenia monitorujące. Najbardziej zaawansowane maszyny zyskałyby status tzw. elektronicznych osób, co wiąże się m.in. z koniecznością naprawienia wyrządzonej szkody zgodnie z zasadami obowiązującymi w kodeksie cywilnym. Rynek robotów medycznych w 2015 roku oszacowany został na 4,2 mld USD. Nao (cena: 8000 USD) dotrzymuje towarzystwa najmłodszym pacjentom oraz osobom samotnym przebywającym w domach opieki. Pepper zabawia rozmową, wita chorych w rejestracji, pomaga odwiedzającym szpital. Riba jest silnym pielęgniarzem przenoszącym pacjentów z ograniczoną mobilnością, a Aethon TUG transportuje narzędzia medyczne w obszarze szpitala. W 2016 roku naukowcy z Uniwersytetu w Montrealu i Uniwersytetu McGill opracowali nanoroboty poruszające się w układzie krwionośnym człowieka, zdolne transportować leki bezpośrednio do miejsca powstania nowotworu. Takich rozwiązań będzie coraz więcej. Sympatyczny design w niczym nie przywodzi na myśl złowrogo wyglądających maszyn. Staną się zawsze gotowymi do pomocy, darzonymi zaufaniem towarzyszami pacjentów – empatycznymi pracownikami ochrony zdrowia z nowymi kompetencjami.
styczeń 2017 CZASOPISMO aktualności
6 KONCEPCJA OSOZ Historia, założenia i cele
22 Zdjęcie numeru Dyskretny monitoring
24 Rynek zdrowia w pigułce Napięcia rosną, ale minister zostaje
28 Alert epidemiologiczny Prognoza dla alergii, grypy i przeziębienia (marzec 2017)
INNOWACJE
30 Aplikacje medyczne Sposób na sprawdzanie dostępności leków
31 Nowości i wynalazki Sztuczna inteligencja i wirtualne serce, pomiar glukozy w 5 sekund, gabinet lekarski jutra itd.
34 Laboratorium technologii Szpitale jakich nie znamy
36 Infografika E-zdrowie i zaangażowanie pacjenta
RAPORT
38 RYNEK APTECZNY 2016
ROZMOWY
42 EKSPERT
Miniony rok zamknął się znacznymi wzrostami na rynku farmaceutycznym, zarówno pod względem ilości jak i wartości sprzedaży. Przedstawiamy szczegółową analizę ekspercką.
Marzena Rudnicka, Jarosław Bułka (KIGS): Senior w pełni życia. Strategie i technologie.
46 JEDNO PYTANIE Elżbieta Piotrkowska-Rutkowska (Prezes NIA): Jakich reform potrzebuje rynek farmaceutyczny?
PRAKTYcznie
47 ANALIZA SPRZEDAŻY LEKÓW Suplementy diety
48 Legislacja Towarzystwo ubezpieczeń z wartością dodaną
52 Legislacja Rewolucja w rejestracji
54 DANE POD OCHRONĄ Realne zagrożenie dla placówek ochrony zdrowia, czyli ransomware
nowe idee
56 PERSPEKTYWY Innowacyjne zamówienia publiczne w praktyce
60 KREATYWNIE Robot na stażu
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
OGÓLNOPOLSKI SYSTEM OCHRONY ZDROWIA
1
w w w . f a c e b o o k . p l / IT i Z d r o w i e
W INTERNECIE
175 449 063 To prognozowana ilość opakowań suplementów diety, które zostaną sprzedane w aptekach w 2017 roku. Ich wartość osiągnie kwotę 2,93 mld zł. Sprzedaż produktów z tej grupy wzrosła w latach 2002-2016 niemal sześciokrotnie. W ofercie jest ponad 8200 różnych produktów. Analiza rynku suplementów diety – str. 77.
22. Międzynarodowy Kongres OSOZ INNOWACYJNA OCHRONA ZDROWIA 4–5 kwietnia 2017 Międzynarodowe Centrum Kongresowe | Katowice 2 dni | wybitni eksperci z Polski i zagranicy | dyskusje Uroczysta Gala Liderów Ochrony Zdrowia w siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia BEZPŁATNA REJESTRACJA
WWW.OSOZ.PL/FORUM2017
10,7%
NA PLUSIE W grudniu znacznie wzrósł obrót w statystycznej aptece – do poziomu 197 tys. zł (+10,7% tj. +19 tys. zł). Obrót całkowity na rynku: 2 937 861 tys. zł.
1,1%
NA MINUSIE Niewiele wskaźników maleje. Wyjątkiem jest wartość sprzedaży na recepty refundowane (–1,1%) oraz średnia cena opakowania leku (–0,4%).
„W inteligentnych domach nad zdrowiem seniorów czuwa szereg czujników przekazujących dane do centrum telemedycznego.” Dr inż. Jarosław Bułka Dyrektor Nowych Technologii, Krajowy Instytut Gospodarki Senioralnej Wywiad – str. 42.
edukacja
61 TECH HEALTH NEWS Seven Countries Emerging as Frontrunners in the Fourth Industrial Revolution Socially intelligent robot as window to the world WHO: depression and anxiety
65 WIEDZA Zapowiedzi, relacje, lektury on-line
STATYSTYKI 66 Monitor zjawisk epidemiologicznych i PROGNOZY
Mapy zdrowotne kraju (grudzień 2016)
70 Monitor farmacji Rynek farmaceutyczny (grudzień 2016)
77 Monitor rynku leków Suplementy diety
SYSTEMY I SPRZĘT
82 NOWOŚCI SPRZĘTOWE Nowa dyrektywa, nowy skaner
83 DLA OCHRONY ZDROWIA System Informatyczny Obsługi Przychodni
85 DLA FARMACJI Indywidualne Konto Zdrowotne
Rada Naukowa OSOZ (kolejność alfabetyczna, stan na styczeń 2017 r., liczba członków Rady: 99 osób) 1. prof. dr hab. n. med. Ryszard Andrzejak, 2. prof. dr hab. Piotr Andziak, 3. dr hab. n. med. Małgorzata Baka-Ostrowska, 4. dr Marek Balicki, 5. dr hab. n. med. Rafał Białynicki-Birula, 6. prof. dr hab. n. med. Bożena Birkenfeld, 7. prof. dr hab. n. med. Andrzej Bohatyrewicz, 8. dr hab. med. prof. UJ Małgorzata Bulanda, 9. dr n. med. Małgorzata Czyżewska, 10. dr hab. n. med. (prof. PAN) Marek Durlik, 11. lek. med. Michał Ekkert, 12. dr n. med. Emilia Filipczyk-Cisarż, 13. lek. med. Halina Flisiak-Antonijczuk, 14. prof. dr hab. n. med. Ryszard Gellert, 15. prof. dr hab. med. Tomasz Grodzicki, 16. prof. dr hab. n. med. Tomasz Grodzki, 17. prof. nadz. dr hab. Antoni Grzanka, 18. prof. dr hab. Edmund Grześkowiak, 19. dr n. farm. Jerzy Hennig, 20. prof. zw. dr hab. n. med. Krzysztof Herman, 21. prof. dr hab. Tomasz Hermanowski, 22. dr med. Andrzej Horoch, 23. prof. dr hab. n. med. Jacek Imiela, 24. dr n. med. Maria Jagas, 25. prof. dr hab. Jerzy Janecki, 26. prof. dr hab. n. med. Marek Jarema, 27. prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Jarmundowicz, 28. prof. dr hab. Mirosław Jarosz, 29. Urszula Jaworska, 30. mgr Renata Jażdż-Zaleska, 31. prof. dr hab. n. med. Sergiusz Jóźwiak, 32. prof. dr hab. n. med. Piotr Kaliciński, 33. prof. dr hab. Roman Kaliszan, 34. prof. dr hab. n. med. Danuta Karczewicz, 35. prof. dr hab. med. Przemysław Kardas, 36. prof. dr hab. n. med. Andrzej Kaszuba, 37. prof. dr hab. n. med. Wanda Kawalec, 38. prof. zw. dr hab. n. med. Jerzy E. Kiwerski, 39. prof. dr hab. n. med. Marian Klinger, 40. prof. zw. dr hab. n. med. Jerzy Kołodziej, 41. prof. dr hab. n. med. Jerzy R. Kowalczyk, 42. dr n. med. Robert Kowalczyk, 43. dr n. med. Jacek Kozakiewicz, 44. lek. Ryszard Kozłowski, 45. prof. dr hab. n. med. Leszek Królicki, 46. prof. dr hab. Maciej Krzakowski, 47. prof. dr hab., dr h.c. mult. Andrzej Książek, 48. prof. dr hab. Teresa Kulik, 49. prof. dr hab. n. med. Jan Kulpa, 50. prof. dr hab. n. med. Wojciech Kustrzycki, 51. dr hab. (prof. UMK) Krzysztof Kusza, 52. dr n. med. Krzysztof Kuszewski, 53. dr n. med. Aleksandra LewandowiczUszyńska, 54. prof. dr hab. n. med. Andrzej Lewiński, 55. prof. dr hab. n. med. Witold Lukas, 56. prof. dr hab. n. med. Romuald Maleszka, 57. prof. dr hab. n. med. Paweł Małdyk, 58. dr n. med. Beata MałeckaLibera, 59. prof. dr hab. Grażyna Mielnik-Niedzielska, 60. prof. dr hab. n. med. Marta Misiuk-Hojło, 61. prof. dr hab. n. med. Janusz Moryś, 62. prof. dr hab. n. med. Krzysztof Narkiewicz, 63. prof. dr hab. n. med. Wojciech Nowak, 64. prof. dr hab. n. med. Krystyna Olczyk, 65. prof. dr hab. n. med. Tadeusz Orłowski, 66. dr hab. n. med. Krystyna Pawlas, 67. prof. dr hab. inż. Grzegorz Pawlicki, 68. prof. dr hab. n. med. Irena Ponikowska, 69. prof. zw. dr hab. n. med. Stanisław Radowicki, 70. dr n. med. Andrzej Rakowski, 71. dr n. med. Grażyna Rogala-Pawelczyk, 72. prof. dr hab. med. Kazimierz RoszkowskiŚliż, 73. prof. dr hab. n. med. Grażyna Rydzewska, 74. dr hab. n. med. Leszek Sagan, 75. prof. dr hab. Bolesław Samoliński, 76. prof. dr hab. Maria Małgorzata Sąsiadek, 77. dr hab. med. (prof. UJ) Maciej Siedlar, 78. dr hab. n. med. Waldemar Skawiński, 79. lek. Maciej Sokołowski, 80. prof. dr hab. n. med. Jerzy Stelmachów, 81. prof. dr hab. n. med. Krzysztof Strojek, 82. prof. dr hab. n. med. Jerzy Strużyna, 83. prof. dr hab. n. med. Andrzej Szawłowski, 84. prof. dr hab. n. med. Cezary Szczylik, 85. dr hab. n. med. prof. nadzw. Zbigniew Śliwiński, 86. dr n. med. Jakub Śmiechowicz, 87. prof. dr hab. n. med. Barbara Świątek, 88. dr n. med. Jakub Trnka, 89. prof. dr hab. n. med. Tomasz Trojanowski, 90. prof. dr hab. n. med. Krystyna Walden-Gałuszko, 91. prof. dr hab. Andrzej Wall, 92. prof. dr hab. n. med. Anna Walecka, 93. prof. dr hab. Marek Wesołowski, 94. dr hab. n. med. Andrzej Wojnar (prof. nadzw. WSF), 95. dr n. med. Andrzej Wojtyła, 96. prof. dr hab. Jacek Wysocki, 97. prof. dr hab. n. med. Mirosław J. Wysocki, 98. dr hab. n. med. Stanisław Zajączek (prof. nadzw. PUM), 99. prof. dr hab. Marek Ziętek
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
ak tualności
Minęło 25 lat rozwoju OSOZ. Co dalej? Dr inż. Zygmunt Kamiński Dyrektor Komitetu Naukowego Ogólnopolskiego Systemu Ochrony Zdrowia KAMSOFT S.A.
Trochę historii W ubiegłym roku minęło 25 lat rozwoju Ogólnopolskiego Systemu Ochrony Zdrowia OSOZ. Cała przygoda z Systemem OSOZ (dalej System) zaczęła się w 1990 r., a bazowym założeniem leżącym u podstaw projektu było zbudowanie cybernetycznego systemu do kompleksowego i długofalowego wspomagania zarządzania zdrowiem. W założeniach, OSOZ był niejako pierwowzorem koordynowanej i personalizowanej opieki zdrowotnej, jednak o znacznie szerszym zakresie niż opieka koordynowana, o jakiej dyskutujemy dzisiaj. Podstawowa różnica to taka, że opieka koordynowana, którą obecnie próbują wdrażać różne instytucje, dotyczy najczęściej jednego problemu, jak przykładowo opieka koordynowana nad kobietą w ciąży, czy opieka koordynowana w onkologii raka płuc. Są to przykłady opieki koordynowanej o bardzo wąskim zakresie i relatywnie krótkim horyzoncie czasowym, sięgającym najwyżej kilku lat. Opieka koordynowana w rozumieniu OSOZ odnosi się do wszystkich problemów zdrowotnych dotyczących pacjenta (opieka kompleksowa) i horyzontu czasowego porównywalnego z czasem życia, czyli coraz częściej 100 lat (opieka długofalowa). Nasuwa się w tym miejscu naturalne pytanie, dlaczego tak długo powstaje System OSOZ i kiedy będzie skończony? Odpowiedź jest również naturalna i prosta – nigdy. System OSOZ to system, który w ogólności dotyczy zdrowia i życia, więc z natury rzeczy nigdy nie będzie skończony, ponieważ będzie nadążał za zmieniającą się przyrodą, zmieniającym
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
się światem chorób i zmieniającym się otoczeniem człowieka. Przy takich systemach nie można mówić o skończonej budowie, można jedynie pytać, czy system osiągnął takie stadium rozwoju, w którym jego funkcjonalność zabezpiecza większość bieżących ludzkich potrzeb. Na tak postawione pytanie można odpowiedzieć twierdząco, bowiem System ma obecnie taką funkcjonalność, która spełnia najpilniejsze potrzeby społeczne w zakresie zdrowia. Aby taki System zbudować i jednocześnie, aby taki System był społecznie akceptowalny, trzeba postawić na pełną automatyzację zarządzania informacją o zdrowiu. Oznacza to takie zinformatyzowanie i ustandaryzowanie procesów zdrowotnych, aby koszty organizacyjne były jak najniższe i jak najwięcej czasu mogło być przeznaczane na ochronę zdrowia, a nie na sprawy administracyjne, które stają się coraz bardziej kosztochłonne. Ktoś powie w tym miejscu – polski system ochrony zdrowia zabija biurokracja. Jest to po części prawda, ale nie do końca. Prawdą jest, że organy kontrolne wymagają coraz więcej sprawozdań i raportów, a ponieważ organy kontrolne rzadko koordynują swoją działalność, to ilość różnych papierków rośnie i rośnie
bez opamiętania. Jednakże biurokracja urzędnicza to nie jedyny powód rosnącej dokumentacji i coraz większej sprawozdawczości. Drugi powód wynika z natury obsługiwanych procesów zdrowotnych. Jeszcze kilkanaście lat temu dokumentacja medyczna jednego pacjenta była gromadzona w jednym gabinecie i obejmowała relatywnie krótki okres historii leczenia. Z czasem, kiedy od leczenia jednego wysublimowanego problemu zdrowotnego przeszliśmy do leczenia chorób długotrwałych, chorób cywilizacyjnych, czy chorób genetycznych, wydłużył się – po pierwsze – tzw. horyzont sterowania. Po drugie – problemy chorobowe jednego pacjenta zaczęły być porównywane z chorobami w rodzinie i otoczeniu, co w naturalny sposób wpłynęło na wzrost objętości dokumentacji medycznej. Kolejny czynnik powodujący wzrost dokumentacji medycznej związany jest z chorobami cywilizacyjnymi. Wiele chorób występujących w podeszłym wieku ma swój początek w młodości, więc dla zapewnienia skutecznego leczenia niezbędna staje się dokumentacja medyczna z okresu dziecięcego, a nawet dokumentacja z okresu płodowego, nie wspominając o poczęciu. Z upływem lat
ak tualności
pojawił się jeszcze inny czynnik powodujący rozrost dokumentacji, bowiem dokumentacja medyczna zaczęła być łączona z dokumentacją farmaceutyczną i powoli, ale konsekwentnie, zaczęła tworzyć się znacznie obszerniejsza dokumentacja zdrowotna. Pytanie, czy musimy gromadzić dokumentację zdrowotną w tak długich okresach czasu? Musimy, jeżeli chcemy skutecznie leczyć problemy zdrowotne o długim horyzoncie sterowania. Jak więc skutecznie gromadzić informację zdrowotną? Mając przed oczami rosnącą objętość dokumentacji, w naturalny sposób myślimy o jej postaci elektronicznej, bowiem nikt nie wyobraża sobie ogromnych magazynów w piwnicach przychodni oraz szpitali zawalonych teczkami i kartonami z dokumentacją papierową. Gdyby nawet taka dokumentacja była, to nikt nie ma skutecznego sposobu, jak dostarczyć karton dokumentacji do gabinetu lekarza i jak ją efektywnie przeanalizować w obecności pacjenta w ciągu kilkunastu minut trwania wizyty. Krótko mówiąc, nie jest to realnie możliwe, więc trzeba stawiać na elektronizację dokumentacji zdrowotnej. W tym celu najpierw należy rozpocząć od informatyzacji rynku zdrowia. Jednak dokumentacja elektroniczna, wygodniej i taniej magazynowana, dalej nie rozwiązuje problemu konieczności czytania tej dokumentacji przez lekarza. Z uwagi na jej złożoność i objętość lekarz nie jest w stanie ani jej całościowo przeczytać, ani też wyciągnąć konstruktywnych wniosków – w rozumieniu wnioskowania w realnym i skończonym czasie, porównywalnym z czasem wizyty. Trzeba więc lekarzowi taką dokumentację wcześniej przygotować i wprowadzić do praktyki lekarza miary zdrowia oraz wskaźniki jakości, a także systemy ekspertowe do dynamicznego wspomagania decyzji. Od takiego obrazu pracy nowoczesnego lekarza już tylko krok do wprowadzenia pełnej cybernetyzacji i automatyzacji procesów zdrowotnych. Właśnie taki model pracy przyszłego lekarza legł u podstaw budowy Systemu OSOZ. Jeżeli chcemy w przyszłości wspomagać lekarza systemami ekspertowymi, najpierw musimy ustandaryzować i zgromadzić elektroniczną dokumentację zdrowotną, potem ją przetworzyć, następnie stworzyć Model Zdrowotny, unikalny dla każdego pacjenta (opieka personalizowana), aby na tej podstawie
zbudować nowoczesne personalizowane świadczenia zdrowotne o udokumentowanej efektywności terapeutycznej, połączone wzajemnie między sobą (opieka koordynowana). Mówiąc wprost, aby dojść do systemów wspomagania decyzji, najpierw trzeba doprowadzić do pełnej informatyzacji wszystkich podmiotów rynku zdrowia mających kontakt z pacjentami. Procesy informatyzacji placówek medycznych i aptek, zgodnie z ideą OSOZ, rozpoczęły się w 1990 r., czyli na samym początku rozwoju Systemu OSOZ i trwają również dzisiaj, co dobitnie wskazuje, jak złożonym procesem jest wdrożenie Systemu do kompleksowego i długofalowego wspomagania zdrowia. Informatyzacja placówek ochrony zdrowia i aptek to tzw. informatyzacja podstawowych gniazd powstawania informacji o zdrowiu. Gniazda informacji są to takie miejsca, z których System może się najszybciej dowiedzieć o problemach zdrowotnych obywatela. Jeżeli już systemy informatyczne, zainstalowane w gniazdach powstawania informacji, zaczną gromadzić informację, to w kolejnym kroku trzeba taką informację ustandaryzować, czyli doprowadzić do jej identycznego rozumienia w różnych miejscach Systemu. W 1992 r. rozpoczął się w Systemie OSOZ drugi ogromny proces, czyli budowanie i wdrażanie tzw. Centralnych Baz Zdrowotnych, czyli takich zbiorów ustandaryzowanej informacji słownikowej, która będzie rozumiana i automatycznie wymieniana przez systemy informatyczne pracujące w otoczeniu Systemu OSOZ. Celowo piszę o automatycznej wymianie informacji między systemami informatycznymi, a nie ludźmi, ponieważ ludzie wprowadzają najwięcej zakłóceń i szumów do informacji, powodując ją często bezużyteczną. Na początek zbudowano dwie podstawowe bazy: Bazę Usług Zdrowotnych i Bazę Leków. Baza Usług Zdrowotnych, jako bardziej potrzebna, rozwijała się bardzo dynamicznie, ale ok. 1998 r. spotkała na swej drodze ogromną górę lodową w postaci Regionalnych Kas Chorych, które wprowadziły swoje własne bazy usług medycznych, w dodatku każda kasa inną. Tym sposobem powstała biblijna Wieża Babel i rozwój Centralnej Bazy Świadczeń Zdrowotnych według idei OSOZ zatrzymał się na kilkanaście lat. Na szczęście od kilku lat ponownie pojawia się zainteresowanie Central-
ną Bazą Świadczeń w modelu OSOZ, głównie za sprawą rynku świadczeń prywatnych i prywatnych towarzystw ubezpieczeniowych, które upatrują poprawy efektywności gospodarczej w automatyzacji i cybernetyzacji. Prywatne przychodnie i sieci przychodni, nie mające często wystarczającego kontraktu z NFZ, szukają swojego miejsca na rynku prywatnym i mają już świadomość, że na tym rynku można wygrać szybkością, jakością swoich usług i rynkową ceną. Losy drugiej bazy centralnej, czyli bazy leków, okazały się bardziej sprzyjające. W 1992 r. powstała w ramach OSOZ Baza Leków i Środków Ochrony Zdrowia BLOZ, która nadal dynamicznie się rozwija i aktualnie jest najpopularniejszą bazą w kraju, służącą do automatyzacji wymiany informacji o lekach. Aby uświadomić sobie jej znaczenie, wystarczy wyobrazić sobie sytuację, w której chwilowe wyłączenie bazy BLOZ zatrzymałoby na wiele godzin większość aptek, a może nawet cały rynek leków. W ubiegłym roku zapadła w firmie KAMSOFT kluczowa decyzja o dalszym intensywnym rozwoju bazy BLOZ. Baza leków będzie rozwijana z obecnych 5 modułów do 30 modułów, obejmujących nie tylko rozszerzoną informację o lekach, ale również wiedzę ekspercką wspomagającą ordynację i dawkowanie leków, ale w sposób skoordynowany z historią zdrowia konkretnego pacjenta, uwzględniający odporność lekową, tolerancję, uczulenia, itp. Z bazy BLOZ korzystają codziennie dziesiątki tysięcy użytkowników, w tym producenci leków, hurtownie farmaceutyczne, apteki oraz coraz częściej lekarze wypisujący recepty elektroniczne w swoich systemach informatycznych. Na szczęście zainteresowanie receptami elektronicznymi wśród lekarzy powoli rośnie, głównie za sprawą wygody ich tworzenia i dokumentowania. Aktualnie System OSOZ rejestruje dziennie ok. 120–130 tysięcy recept elektronicznych wypisywanych przez lekarzy (co stanowi ok. 11–13% wszystkich recept wystawianych w kraju) oraz ok. 500–550 tysięcy recept w aptekach, mających połączenie z OSOZ, czyli ponad 60% wszystkich recept dziennych. Kolejna baza dotyczy usług i badań laboratoryjnych. Już kilka lat temu lekarze zauważyli, że komunikacja z laboratoriami znacznie ułatwia współpracę i obniża koszty, a możliwość otrzymania wyników badań, które same „wchodzą” do
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
ak tualności
systemu informatycznego przychodni, pozwala na leprze przygotowanie się lekarza przed kolejnym kontrolnym spotkaniem z pacjentem. Potrzeby rynku spowodowały przyspieszony rozwój Centralnej Bazy Badań Laboratoryjnych, która nie tylko porządkuje nazewnictwo, ale również standaryzuje wyniki badań i czyni je porównywalne między różnymi metodami pomiarowymi i badawczymi, pozwalając na modelowanie tzw. Wektora Stanu Zdrowia. Dlaczego nie ma więcej recept elektronicznych, czy więcej skierowań elektronicznych na badania laboratoryjne, skoro OSOZ zapewnia odpowiednie możliwości techniczne? Główną przyczyną jest dalej niewystarczająca liczba komputerów w gabinetach lekarzy. Jeśli nie będzie komputera na stole lekarza, to nie będzie można wygenerować recepty elektronicznej, nie będzie można wystawić zlecenia elektronicznego, ani nie będzie można skorzystać z dobrodziejstw systemów ekspertowych. Brak komputerów w codziennej pracy lekarzy to kolejny powód tak długiego czasowo rozwoju systemu OSOZ. Jednak obok problemów technicznych opóźniających procesy wdrożeniowe OSOZ-u, występują również czynniki prawne. Poważnym zakłóceniem i przeszkodą w rozwoju są zbyt częste i zbyt chaotyczne zmiany prawa. Inwestycje w zdrowie to procesy długoterminowe, które nie znoszą zawirowań. Przykładowo, inwestycja w szpital to inwestycja o wieloletniej stopie zwrotu. Jak więc inwestować w tak długich horyzontach, kiedy prawo raz mówi o gospodarce rynkowej i swobodzie rozwoju, a za chwilę mówi o sieci preferowanych szpitali publicznych, które zabiją każdą inicjatywę opartą na gospodarce wolnorynkowej. Inną przyczyną hamującą wdrażanie OSOZ są relatywnie niskie poziomy rentowności w placówkach rynku zdrowia. Jeżeli zysk na działalności jest często równy zero albo niewiele ponad, to zarobione pieniądze idą w pierwszej kolejności na najpilniejsze potrzeby oraz „łatanie dziur” i wiązanie końca z końcem, a nie na długofalowe plany rozwojowe. Brak pieniędzy jest istotną przyczyną braku komputerów w gabinetach i koło niemocy niejako się zamyka. W całym gąszczu różnych czynników hamujących rozwój OSOZ jest całkiem spore światełko nadziei. Tą nadzieją są obywatele, coraz bardziej świadomi potrzeb dbania o zdrowie, zwłaszcza kiedy
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
B2B
1. 2. 3. 4. 5.
KAMSOFT SA.
OBSZAR DZIAŁALNOŚCI KAMSOFT SA. SEKTOR PRYWATNY SEKTOR PUBLICZNY SEKTOR SAMORZĄDOWY SEKTOR NAUKI SEKTOR UBEZPIECZEŃ
B2C
1. 2. 3. 4. 5.
OBSZAR DZIAŁALNOŚCI OSOZ SA. PACJENT INDYWIDUALNY RODZINA PACJENTA ORGANIZACJE PACJENTÓW SPOŁECZEŃSTWO SEKTOR USŁUGODAWCÓW
1
z powodu długich kolejek w publicznej służbie zdrowia decydują się na korzystanie z komercji, gdzie oczywiście trzeba zapłacić. To między innymi pacjenci zaczęli wymuszać na przychodniach możliwość internetowego umówienia wizyty u lekarza, czy gromadzenia recept i wyników badań na swoich Kontach Zdrowotnych w Systemie OSOZ.
1. Obecna wielkość OSOZ powoli zaczyna przerastać możliwości logistyczne jednej firmy. 2. Finasowanie rozwoju OSOZ przez jedną firmę stało się zbyt obciążające. 3. Procesy biznesowe realizowane przez OSOZ wyraźnie zaczęły się dzielić na procesy dotyczące rynku B2B (podmioty rynku zdrowia) oraz procesy dotyczące rynku B2C (pacjenci).
Co dalej? Potrzeby społeczne spowodowały w ostatnich latach intensywny rozwój OSOZ i wymusiły podjęcie dość ważkich decyzji, zapoczątkowanych przez następujące fakty:
W ubiegłym roku zapadła strategiczna decyzja – system OSOZ trzeba podzielić na 2 odrębne części: 1. System OSOZ dla rynku B2B, zachowujący dotychczasową nazwę
PODMIOTY GRUPY KAPITAŁOWEJ KAMSOFT
PODMIOTY GRUP KAPITAŁOWYCH FIRM IT.
PODMIOTY GRUP KAPITAŁOWYCH FIRM MED.
FARMACEUTYCZNE HURTOWNIE SIECI APTEK
KAMSOFT GKKS
FIRMY IT
FIRMY MEDYCZNE
APTEKI OTWARTE
FIRMY
OSOZ SA.
BUFOR WZGLĘDEM RYNKU B2C
SYSTEM OSOZ INTEGRUJE FIRMY RYNKU ZDROWIA WZGLĘDEM SEKTORA B2C
2
ak tualności
ZADANIE 9: WSPOMAGANIE POLITYKI ZDROWOTNEJ
ZADANIE 7:
ZADANIE 8:
WSPOMAGANIE SAMORZĄDÓW TERYTORIALNYCH
WSPOMAGANIE NAUKI I UCZELNI MEDYCZNYCH
ZADANIE 6:
ZADANIE 5:
WSPOMAGANIE FIRM MEDYCZNYCH i DOSTAWCÓW
WSPOMAGANIE UBEZPIECZEŃ ZDROWOTNYCH
OSOZ CLOUD
ZADANIE 3:
ZADANIE 4: WSPOMAGANIE FARMACJI
WSPOMAGANIE MEDYCYNY
GABINETY, PRZYCHODNIE SZPITALE, LABORATORIA WSPOMAGANIE LEKARZA
WSPOMAGANIE BIZNESOWE
PRODUCENCI, HURTOWNIE, APTEKI
ZADANIE 1:
ZADANIE 2:
WSPOMAGANIE ZDROWIA SPOŁECZEŃSTWA
AKTYWIZACJA ZDROWOTNA SPOŁECZEŃSTWA
RYNEK ZDROWIA
WSPOMAGANIE FARMACEUTY
PACJENT, RODZINA, SPOŁECZEŃSTWO
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia. 2. System OSOZ dla rynku B2C o nowej nazwie Otwarty System Ochrony Zdrowia. Ponieważ pomimo podziału w codziennej praktyce oba obszary zachodzą nieustannie na siebie, dlatego nadal używana będzie wspólna nazwa OSOZ, jednak różnie rozumiana w zależności od obszaru, którego dotyczy. Będąc w placówce medycznej, będziemy myśleć o OSOZ BUSINESS, natomiast kiedy zajmujemy się zdrowiem pacjenta, będziemy myśleć o OSOZ HEALTH.
WSPOMAGANIE BIZNESOWE
3
W konsekwencji podjętej decyzji strategicznej, zapadła kolejna ważna decyzja i w ubiegłym roku została zawiązana nowa firma OSOZ Spółka Akcyjna, która zaczęła konsekwentnie przejmować wszystkie zadania dotyczące pacjentów i ich zdrowia, związane z Otwartym Systemem Ochrony Zdrowia.
Dlaczego system „otwarty”? Budowa systemu kompleksowego i długofalowego wspomagania zdrowia dla milionów obywateli to zagadnienie bardzo poważne. Jego realizacja wymaga współpracy wielu różnych podmiotów działających na rynku zdrowia, nie tyl-
WDROŻENIE NOWYCH TECHNOLOGII
AUDYT INFORMATYCZNY
INFORMACJE RYNKOWE OSOZ
AUDYT BEZPIECZEŃ STWA
STROJENIE
AUDYT INFORMACYJNY
AUDYT EKONOMICZNY
STROJENIE ITERACYJNE
DŁUGOTERMINOWE WSPARCIE BIZNESOWE
AUDYT TECHNOLOGI CZNY
STROJENIE AUDYT PRAWNY
AUDYT ORGANIZACY JNY AUDYT ZEROWY BILANS OTWARCIA
CYKLICZNE STROJENIE i ADAPTACJA PROCESÓW BIZNESOWYCH
4
ko firm medycznych i aptek, ale przede wszystkim firm IT budujących systemy informatyczne dla placówek rynku zdrowia oraz systemów dedykowanych dla obywateli, w tym szczególnie systemów komunikujących się z OSOZ. Jeżeli rynek zdrowia ma być profesjonalnie i bezpiecznie obsługiwany, powinna powstać organizacja różnych firm IT i medycznych, żywotnie zainteresowanych swoim rozwojem poprzez pracę grupową. Właśnie potrzeba pracy grupowej była podstawą do wprowadzenia do OSOZ pojęcia „System Otwarty”, co w najogólniejszym ujęciu oznacza otwartość na wszystkie firmy skłonne do partnerskiej współpracy, nie tylko polskie, ale również firmy zagraniczne. W nowej sytuacji rynkowej, spółka OSOZ SA będzie się starała integrować różne firmy zainteresowane rynkiem zdrowia, łączyć różne produkty, różnych firm i dostarczać na rynek rozwiązania kompleksowe, zapewniające niezbędne standardy i bezpieczeństwo w długich okresach czasowych. Dzisiaj rynek zaczyna dostrzegać brak rozwiązań kompleksowych, dobrze dostosowanych do potrzeb rynkowych, co nie jest do końca możliwe w przypadku pojedynczej firmy. Prostym dowodem jest fakt, że obecnie żadna firma IT w kraju, łącznie z największymi, nie ma rozwiązania do kompleksowej komputeryzacji i automatyzacji szpitala, w dodatku rozwiązania zdolnego jeszcze do płynnej wymiany informacji z otoczeniem. Wydaje się, że połączenie działań różnych firm IT, skoordynowanych względem wspólnego projektu, może w realnie krótkim czasie zaspokoić potrzeby rynkowe na akceptowalnym poziomie jakościowym i cenowym. Podobne zagadnienie występuje w odniesieniu do podmiotów medycznych i farmaceutycznych. Jeżeli w niedługim czasie ma być realizowana względem pacjenta opieka koordynowana, to rynek zdrowia musi szybko przygotować się do nowych zadań. Z prawnego punktu widzenia, współpraca różnych firm powinna być w jakikolwiek sposób powiązana kapitałowo, bowiem proste powiązania umowami współpracy nie zabezpiecza grupy przed podejrzeniami o działania koncentracyjne. Takich zarzutów nie bardzo można formułować względem grupy kapitałowej, która jako jedność ma wspólny cel biznesowy. Zadania, jakie stawia przed sobą System OSOZ w rozumieniu otwartości na rynki B2B i B2C, są bardzo ambitne, ale ich realizacja
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
ak tualności
wymaga współpracy wielu podmiotów, głównie podmiotów rynku IT, których podstawowym zadaniem będzie przygotowanie technicznych rozwiązań dla całego rynku zdrowia. Wszystkie obecne i przyszłe otwarte zadania OSOZ SA można pogrupować w kilka kategorii.
Zadanie 1 Wspomaganie zdrowia, szczególnie w obszarze medycyny zapobiegawczej. Predykcyjne zabezpieczanie i projektowanie zdrowia z wykorzystaniem metod wielowymiarowego modelowania zdrowia oraz osiągnięć matematyki i cybernetyki. Zadanie 2 Aktywizacja społeczeństwa (pacjenta) w zakresie dbania i samostanowienia o zdrowiu, poprzez wprowadzenie do systemu OSOZ dodatniego sprzężenia zwrotnego, stymulującego społeczeństwo do rozwoju zachowań prozdrowotnych. Zadanie 3 Wspomaganie podmiotów medycznych rynku zdrowia w zakresie: • medycznym – standaryzacja świadczeń i procesów zdrowotnych, systemy ekspertowe, wspomaganie decyzji w procesach diagnozowania i leczenia problemów zdrowotnych; • biznesowym – monitorowanie kondycji finansowej podmiotów medycznych, wieloletnie doradztwo, wspomaganie biznesowe i zarządcze. Zadanie 4 Wspomaganie podmiotów farmaceutycznych rynku zdrowia w zakresie: • farmaceutycznym – standaryzacja usług farmaceutycznych, doradztwo i opieka farmaceutyczna, bezpieczeństwo lekowe pacjentów; • biznesowym – monitorowanie kondycji finansowej podmiotów medycznych, wieloletnie doradztwo biznesowe i wspomaganie i zarządcze. Zadanie 5 Wspomaganie ubezpieczeń zdrowotnych, projektowanie strategii ubezpieczeniowych, wspomaganie i automatyzacja procesów biznesowych. Zadanie 6 Wspomaganie firm medycznych i producentów leków, badanie trendów rynkowych, monitorowanie zjawisk chorobowych, wspomaganie procesów biznesowych.
10
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
Zadanie 7 Wspomaganie samorządów terytorialnych, rozwijanie regionalnych systemów zabezpieczania i ochrony zdrowia, wdrażanie idei „Miasto Przyjazne” (Smart City) i „Miasto Zdrowia” (Healthy City). Wspomaganie samorządów zawodowych. Współpraca z organizacjami pozarządowymi. Zadanie 8 Wspomaganie nauki, szkół, uczelni, stowarzyszeń twórczych na platformie OSOZ-Education, w zakresie kształcenia nowoczesnych kadr na potrzeby aktualnego i przyszłego rynku zdrowia, ze szczególnym uwzględnieniem wirtualizacji i cybernetyzacji procesów zdrowotnych. Zadanie 9 Wspomaganie polityki zdrowotnej państwa w zakresie ciągłego monitorowania problemów zdrowotnych, wczesnego wykrywania zagrożeń dla zdrowia, budowania Modeli Zdrowotnych Kraju, wymiarowania potrzeb zdrowotnych społeczeństwa, budowania Modeli Zabezpieczenia Zdrowotnego Kraju, projektowania niezbędnych nakładów finansowych oraz budżetowania i optymalizacji dystrybucji środków finansowych stosownie do Map Zdrowotnych Kraju. Standaryzacja „MEMBER OF OSOZ” Rynek zdrowia to rynek szczególnej odpowiedzialności względem pacjenta, rynek dość roszczeniowy, a to generuje coraz częściej dochodzenia odszkodowawcze względem placówek medycznych. Rynek zdrowia, szczególnie placówki medyczne, ale również firmy IT, pilnie potrzebują standaryzacji i walidacji swoich procesów biznesowych, w rozumieniu dobrych praktyk. Jakiś czas temu powstała koncepcja standaryzacji zainteresowanych podmiotów medycznych, głównie przychodni i aptek, współpracujących na platformie OSOZ. Placówki, które dotychczas były standaryzowane, posługiwały się specjalnym tytułem i znakiem „Jesteśmy w OSOZ”. Obecne wymagania rynkowe powodują potrzebę głębszej standaryzacji i walidacji procesów biznesowych, dostosowanych do rynku europejskiego i europejskich przepisów. Na platformie OSOZ powstał nowy projekt, w oparciu o pewną metodyką przedstawioną poni-
żej, którego ukoronowaniem może być uzyskanie przez placówkę medyczną lub firmę IT certyfikatu wyrobu medycznego. Nowa metodyka certyfikacji opiera się o cały szereg zadań, których pozytywne zakończenie zwieńczone zostanie tytułem i logo „MEMBER OF OSOZ”. W zależności od stopnia zaawansowania, firma medyczna może uzyskać tytuł „Member of OSOZ” z odpowiednia wagą od 0 do 100. Im wyższa waga, tym większe znaczenie firmy na rynku zdrowia i większe zaufanie do jej działalności i standardów. Szczegóły na temat, jak przygotować placówkę do certyfikacji i jak uzyskać tytuł „Member of OSOZ”, będą omówione w kolejnych wydaniach czasopism „OSOZ Polska” i „OSOZ World”.
Podsumowanie Działania integracyjne różnych firm medycznych, farmaceutycznych, ubezpieczeniowych oraz firm IT, wokół nowej, transparentnej idei Otwartego Systemu Ochrony Zdrowia już od jakiegoś czasu trwają i przybierają na sile. W tym roku będą prowadzone zintensyfikowane działania marketingowe promujące otwartą ideę Systemu OSOZ oraz wszystkie firmy wchodzące w skład grupy. Jednym z ważniejszych wydarzeń w tym zakresie będzie 22 Międzynarodowy Kongres OSOZ, który odbędzie się w dniach 4–5 kwietnia br. w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach. Kongres skupi kilka tysięcy uczestników z kraju i z zagranicy. Zaraz po Kongresie rozpocznie się tegoroczny objazd OSOZ TOUR 2017 po wszystkich miastach wojewódzkich, w ramach którego będą prezentowane nowe rozwiązania technologiczne różnych firm, mogące wspierać zdrowie. Organizator Kongresu, miesięcznik OSOZ Polska, zaprasza różne firmy medyczne, farmaceutyczne, IT do udziału w wydarzeniu, w charakterze gości i słuchaczy ciekawych wykładów, bądź w charakterze wystawców. Osobiście zapraszam do współpracy wszelkie firmy „dobrej woli”, którym bliska jest idea zdrowia naszego społeczeństwa, budowana na zasadzie wspólnego zrozumienia i wspólnego celu.
ak tualności
Otwarty System Ochrony Zdrowia – OSOZ Może wierszem łatwiej OSOZ jest objaśnić Wprowadzenie Może się przedstawię na samym początku, Żyję i pracuję kilkadziesiąt lat, W wielu miejscach byłem, z różnych misek jadłem, Więc mi się wydaje, iż poznałem świat.
Więc upartych zapraszam, by usiedli wygodnie, Może wzięli tabletkę, gdy mają ciśnienie, Obiecuję się streszczać, struny nie przeciągać, Dotrwajcie do końca, to moje marzenie.
Jak drzewiej bywało
Jak przystało na ludzi Homo Sapiens zwanych, Mam swe ideały, plany i marzenia, Mam też cel szczególny, który mi przyświeca, Który mimo wiatrów niewiele się zmienia.
Ktoś, kiedyś powiedział o szlachetnym zdrowiu, Że nikt się nie dowie, jak kto je smakuje, Dzisiaj jednak wiemy, jak zdrowie jest kruche, Zbyt nadużywane szybko się zepsuje.
Kiedyś pomyślałem, może mi się uda, Opracować system zdrowia wspomagania, System sprawiedliwy i dla wszystkich równy, Warty ciężkiej pracy – warty budowania.
W zasadzie od zarania rozwoju ludzkości, Byli cyrulicy, szamani, znachorzy, Przy pomocy czarów, wosku, pajęczyny, Za spore profity do leczenia skorzy.
Jak więc wydumałem, tak zacząłem robić, I powoli zbierałem ziarenko do ziarnka, Tak jak u Kopciuszka, w tej historii z makiem, Zebrała się ziaren, dość pokaźna miarka.
Znamy też przekazy z opisów historii, Kowal leczył zęby, a szewc rany zszywał, Pacjent bólu nie czuł, bo z bólu omdlewał, Nie miał szczęścia – umierał, miał szczęście – przeżywał.
Mając ziaren miarkę, zacząłem je składać, Po latach złożyłem nie wiadomo czemu, Coś, co zaczęło wyglądać sensownie, Coś, co stanowiło podstawę systemu.
Młodych pewnie dziwi lub jest nie do wiary, Nóż do operacji w ogniu opalany, Zabieg w karczmie przydrożnej, na kuchennym stole, Chleb ze śliną mieszany, kładziony na rany.
Jest to system oparty na naukach uznanych, System, co ogólnie OSOZ-em jest zwany, Wspomaga medycynę, farmację, pacjentów, Dzisiaj dość powszechny, dobrze odbierany.
DAWNIEJ OPERACJA BYŁA JAK GRA W KOŚCI
Długo więc myślałem, jak o nim napisać, Jak sens jego objaśnić, aby nie był trudny, By dotarł do wielu i był zrozumiały, Aby przy czytaniu przekaz nie był nudny. Podjąłem więc decyzję w swojej naiwności, Że napiszę wierszem, nie jak zwykle prozą, Kiedy jednak zacząłem pierwsze zwrotki składać, Problem przerósł zamiary i napełnił grozą. Jakże pisać wierszem, kiedy brak talentu, Gdy człowiek techniczny nie ma daru pióra, Mimo przeciwności zacząłem pisanie, Taka już technika uparta natura. Choć zwrotki nieskładne i rymy ubogie, Będę pisał dalej pomimo wahania, W nadziei, że czytelnik tak się zirytuje, Iż na przekór wszystkim dokończy czytania.
Pacjent bólu nie czuł, bo z bólu omdlewał, Nie miał szczęścia – umierał, Miał szczęście – przezywał.
Tak naprawdę nieważne, kto, kogo, jak leczył, Jak bardzo się starał, doświadczeniem wspierał, Efekt ciągle ten sam był i bardzo okrutny, Człowiek rodził się, żył krótko, cierpiał i umierał.
Pacjent Dzisiaj nauki ogromne i wiedze potężne, Za sprawą rozumu przez wieki tworzone, Dają nowe narzędzia, metody, sposoby, Czasem niepojęte - tak bardzo złożone.
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
11
ak tualności
Wraz z rozwojem nauk, technik i metodyk, Pewien problem kiełkuje i wzbiera na sile, Pacjent nie zna kosztów, nie prosi, lecz żąda, Opieki najlepszej - nieważne za ile.
Jest już czas najwyższy spojrzeć prawdzie w oczy, Pacjent życie ma jedno, co chorób nie skąpi, Sam ma zadbać o zdrowie, to jego powinność, Lekarz mu pomoże, ale nie zastąpi.
Kiedyś przez przypadek w sklepie usłyszałem, Jak berbeć do ojca krzyczał w wielkiej złości, Tata kup mi rower! - a jak nie to loda!, Takie było u chłopca pojęcie wartości.
Jeśli nie stworzymy nowej miary zdrowia, Nowej roli lekarza i wagi w procesie, To będziemy słyszeć ciągle w telewizji, O aferach w szpitalach i pacjenta stresie.
Dawniej rolnik na polu, przy pługu zraniony, Szedł po pomoc samotnie poprzez wiorsty całe, Dzisiaj pacjent wymaga karetki, szpitala, Gdy go palec boli lub ma pryszcze małe.
Podobnie aptekarz, co leki wydaje, Któż to jest aptekarz? - to zwykły sprzedawca, Tak powie niejeden, kto nie zna profesji, Ktoś kto nie odróżnia apteki od krawca. Rola aptekarza jest deprecjonowana, Choć wydanie leku, to czynność złożona, Przecież lek naprawdę jest silną trucizną, Więc rola apteki jest niedoceniona.
PACJENT NIE ZNA KOSZTÓW OPIEKI ZDROWOTNEJ
Teraz się pokłonię przed trzecim zawodem, Co zdrowie pacjenta wspiera bardzo silnie, Chodzi o położne oraz pielęgniarki. Zająć się problemem musimy dość pilnie.
I gdy pacjent żąda bez opamiętania, To z tej mąki na pewno nie zrobimy chleba.
3
Pewnie kogoś to wzburzy, lecz to moje zdanie, Pacjent nie zna ceny tego, co dostaje, Wyciągnięcie drzazgi, czy wymiana serca, Coś tam pewnie kosztuje, podobnym się zdaje. Nie należy dawać, komuś kto nie pragnie, Bowiem nie doceni, tego co mu dane, Czy to będzie milion, czy może pięć złotych, Kiedy niepotrzebne, będzie zmarnowane. Niechaj lekarz ustala w potędze swej wiedzy, Jak pacjenta leczyć i co dać mu trzeba, Lecz gdy pacjent żąda bez opamiętania, To z tej mąki na pewno nie zrobimy chleba.
Lekarz, aptekarz, pielęgniarz Lekarz w świecie zdrowia zadania ma trudne, Z jednej strony nauka wciąż niedoskonała, Z drugiej strony pacjent ze swoim problemem, Odpowiedzialność jest duża, na pewno nie mała. Gdy lekarz pacjenta po wypadku zszywa, Nie zna rezultatu, nie jest przecież Bogiem, Stara się i wątpi, ratuje rannego, Chociaż prawnik czeka, za drzwi jego progiem. Trzeba stanąć w obronie, wbrew błędnej opinii, Po stronie lekarzy i ich ciężkiej pracy, Nie łajajmy lekarza, kiedy błąd popełni, Albo sami się leczmy kochani rodacy.
12
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
Pielęgniarki są trochę jakby zapomniane, Mało o nich wiadomo, choć to zawód liczny, Pielęgniarstwo trzeba bardziej eksponować, To nie problem prywatny, lecz dawno publiczny. Wiemy doskonale, że drzewa ogromne, Na początku swej drogi to roślinki małe, Będąc pod opieką swego ogrodnika. Oddają w podzięce owoce wspaniałe. Dajmy pielęgniarkom rolę ogrodnika, Niech się opiekują dzieci roślinnością, Niech odciążą lekarzy, lecz płaćmy im więcej, By im pomoc pacjentom była przyjemnością.
Polityka zdrowotna Teraz ukłon należny w stronę luminarzy, Polityków, posłów i ministrów zdrowia, Pacjent musi wiedzieć, że los w jego rękach, I od niego zależy, zdrowia przyszła droga. Więc tu mam do posłów jedną prośbę wielką, Nie mieszajcie w zdrowiu dla własnego zbytku, Bo walcząc o głosy, zdrowia nie zmienicie, A z mieszania jest szkody, więcej niż pożytku.
ak tualności
Jeśli ktoś ustawą lub innym przepisem, Chce rozwiązać NFZ, dla poklasku chwili, I w ten sposób poprawić nasz system zdrowotny, To on nawet nie wie, jak się bardzo myli. Bo problem nie leży w zmianach instytucji, Tylko w braku sprzężenia w obecnym systemie, Które łaja, gdy pacjent nie dba o swe zdrowie, Gdy się troszczy o zdrowie, da należną premię. Mamy dwa sprzężenia, których użyć można, Ujemnego sprzężenia w leczeniu naprawczym, I nowego sprzężenia, co zdrowie ochrania, Dodatniego sprzężenia przy zapobiegawczym. Znowu czas powrócić do pryncypiów wiersza, Co u podstaw zdrowia, od lat wielu leży, Czyli do pacjenta, lecz jako obiektu, W którym system zdrowia, Stan Zdrowotny mierzy. Nieraz człowiek dojrzały, chorobą zmęczony, Robi w duszy swoisty rachunek sumienia, Wstecz życia spogląda, często chciałby zmienić, Lecz to, co już przeszło - nie jest do zmienienia. Jest jednak światełko, iskierka nadziei, I w historię nie trzeba wcale ingerować, Lecz dzięki technice i modelom zdrowia, Można zdrowie pacjenta zacząć projektować. I tutaj jest miejsce i właściwa pora, Wspomnieć o OSOZ-ie, po co jest, jak działa, O Programach Zdrowotnych, Strategiach dla zdrowia, Prawda o OSOZ-ie spora, choć nie cała. Zacznę dość ogólnie, by w temat wprowadzić, Gdyż sprawy zdrowotne rodzą wątpliwości, Jaki cel ustalić i wagę przypisać?, Co wykonać, przed czym, w jakiej kolejności? Tu się znów wydaje, że odpowiedź prosta, Czego człowiek pragnie, wiemy od zarania, Chce żyć jak najdłużej oraz jak najzdrowiej, Bez zbędnego pieniędzy swoich wydawania.
5
Siły i energie, to fizyki prawa, Wszystko się odbywa w przestrzeni ogromu, Jaki przestrzeń ma wymiar? – powiedzmy biliony, Więc temat zostawmy - podjąć nie ma komu. Nie do końca to prawda, gdy spojrzenie inne, Bo w przestrzeni życia jest też przestrzeń druga, Nazwijmy ją umownie Podprzestrzenią Zdrowia, Jest już znacznie prostsza, a oś nie za długa. Czym jest Przestrzeń Zdrowia? - pewnie ktoś zapyta, Jest to taki obszar w innym wydzielony, W którym zdrowie przebiega każdego człowieka, W którym osi miliony - ale nie biliony. Toż to dalej ogrom, nie do zrozumienia, Jak tu opanować procesów miliony, Trudno pojąć co wpływa na zdrowie człowieka, Problem, nawet dla mędrca jest nieogarniony. Na szczęście jest kolejne sprawy przybliżenie, Bo gdy zmniejszyć przestrzeń do jednego człeka, To powstanie Przestrzeń Zdrowia Personalna, Od jednego do wielu droga niedaleka. PERSONALNA PRZESTRZE ZDROWIA
CEL
OSOZ FUNKCJA CELU
Więc siądźcie wygodnie i chciejcie posłuchać, Jak my postrzegamy zdrowia przyszłe losy, Tworzymy, szukamy - zwątpień mamy wiele, Choć na szczęście zbieramy wsparcia liczne głosy.
Przestrzeń zdrowia 6
Od pierwszego wybuchu, pierwszej siły sprawczej, Żyjemy w kosmosie, chociaż matką ziemia, Działają na człowieka fale i energie, Nawet siła najmniejsza, nasze zdrowie zmienia.
Przestrzeń Personalna jest więc uproszczeniem, Jednak uproszczenie niewiele zaburza, Wymiar tej przestrzeni spadnie do tysięcy, Zgoda, lecz tysiące, to liczba wciąż duża.
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
13
ak tualności
Znowu nie do końca prawda czarną bywa, Dzięki innym naukom i technice siły, Mamy komputery i mądre programy, Które Przestrzeń Zdrowia w cyfry zamieniły.
Zaraz, moment, chwila, skoro Trajektoria, Oraz zdrowie człowieka są tej samej miary, To przez zmianę linii, można zmienić zdrowie, To prawda prawdziwa, to nie żadne czary. Jakże zabezpieczać przed czymś, co nieznane?, Jak chorobę dostrzec, daleko od celu?, I tu znowu nauka w sukurs nam przychodzi, Możemy ją dostrzec na zdrowia modelu.
CYFROWY MODEL PACJENTA ANALOG
CYFRA
223 24 226 23
45
7
23
45
45
43
56 13 7 11 56
45
56
45
56
7
Taki model zdrowotny, ta kopia człowieka, Też podlega chorobom, jak człowiek prawdziwy, Lecz chorobom cyfrowym w świecie wirtualnym, Którym model podlega tak, jak człowiek żywy.
7
56 7
7
123 405 56
323 205 56 73
73
7
7
89
89
88
88
3
3
25
25 5
Co to jest zdrowie?
3
W DOBIE REWOLUCJI INFORMACYJNEJ, PACJENT JEST ZBIOREM LICZB 7
Tak więc dzisiaj zdrowie, innym już się zdaje, Bo obok człowieka, co ma krew i kości, Można zacząć budować obiekt wirtualny, Taki model człowieka - to przyszłość ludzkości. Człowiek oraz model w jednym świecie zdrowia, Kreślą wąską linię w zdrowia podprzestrzeni, Nazwijmy ją tym razem Trajektorią Zdrowia, Jak się zdrowie zmienia, to się linia zmieni. TRAJEKTORIA ZDROWIA
WZP 1.0
0.9 LEKARZ PROJEKTANTEM ZROWIA
HISTORYCZNA TRAJEKTORIA ZDROWIA
0.6
WEKTOR STANU ZDROWIAA
3
0.5 0.4
1
0.3
PROJEKTOWANA TRAJEKTORIA ZDROWIA
2
Może się posłużę pewnym analogiem, Zdrowie jest jak kamień wypuszczony z dłoni, Im większa jest siła, tym dalej poleci, Jednak z biegiem czasu do ziemi się skłoni. Zdrowia siłą wyrzutu jest zdrowe poczęcie, Im większa energia jest w pierwszej komórce, Tym zdrowsze jest dziecko w chwili urodzenia, W życiu bardziej rozumne oraz bardziej twórcze. Chociaż się podpieram swoim doświadczeniem, Ciągle dalej nie wiem jak opisać zdrowie, Przyczyną jest mnogość wpływających zmiennych, Prosty opis zdrowia niewiele odpowie.
0.8 0.7
O zdrowiu już wspomniałem na początku wiersza, Jest ono szlachetne, o tym dobrze wiemy, Lecz czym jest naprawdę w świecie wirtualnym?, Bez naukowych dociekań tego nie zgadniemy.
0.2 0.1 0.0
-1
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
60
65
70
75
80
85
90
95 100 110
WIEK
n
∑ ki*fi(u,x,t)
i=1
m
FSZP(u,x,t) = ------------------- * ∏ gj*hj(u,x,t) FSZP ϵ [0.1]
n
∑ ki
j=1
i=1
Są różne sposoby definicji zdrowia, Zdrowie to dobrostan - wiąże ciało, duszę, Dla mnie to za mało, ja chcę wiedzieć więcej, Związek zdrowia z cyfrą, po prostu znać muszę.
8
Trajektoria Zdrowia to linia szczególna, Która ma początek już w poczęcia chwili, I biegnie przez życie raz wyżej, raz niżej, Jak biegnie za nisko, to się zdrowie chyli. Trajektoria Zdrowia to linia dość długa, Coraz częściej stu lat w naszym życiu sięga, Czyja to zasługa, że żyjemy dłużej? To zasługa nauki i nauki potęga. Trajektoria Zdrowia to linia ciekawa, Która od poczęcia, do tej chwili znana, W przyszłość może wybiegać pod pełną kontrolą, Kiedy Trajektoria będzie sterowana.
14
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
Jeśli zbudujemy Podprzestrzeń Zdrowotną, Kiedy już poznamy współrzędne przestrzeni, Wtedy zdrowie można wyrazić przez funkcję, Taka funkcja zdrowie liczbowo oceni.
Świat chorób Teraz przyszła pora nowy problem zgłębić, Co zagraża zdrowiu i je dewastuje?, Każdy szybko odpowie, choroby są winne, To choroba bezwzględna, zawsze zdrowie psuje. Co to jest choroba i czym się objawia, Gdybym tak zapytał Panie i Panowie, Nie czekam odpowiedzi, nawet nie próbujcie, Na to proste pytanie nikt mi nie odpowie.
ak tualności
Pytanie jest zaczepne, rzecz to oczywista, Definicji chorób jest bowiem bez liku, Lecz ja oczekuję takiej odpowiedzi, Co przedstawi chorobę w cyfrowym liczniku.
W dobie rewolucji, śmieci w informacji, Jest problem ogromny, choć ruszył od zera, Źle się dzieje w człowieku, lecz tego nie widać, Bo problem kiełkuje, wewnątrz komputera.
Znowu powiem przewrotnie i pewnie Was wzburzę, W wirusie, czy bakterii również serce bije, Nie jest wrogiem człowieka, tylko towarzyszem, Bo w świecie bez chorób, człowiek nie przeżyje.
Mózg, ten nasz komputer, co człowiekiem rządzi, Co dzień pokonuje gry, wojny i boje, Chłopak zamiast biegać, przy piłce się zmęczyć, Spala swą energię przez mózgowe zwoje.
Jakże to, choroba towarzyszem zdrowia? Przecież to się kłóci ze zdrowym rozsądkiem, Lecz rozsądek nie zawsze w życiu rację miewa, Bóg stworzył choroby, ze świata porządkiem.
Bo żyjemy w systemie naczyń połączonych, W tym genialność przyrody zasadza się cała, Gdy się zbytnio zajmiemy naszym intelektem, Pustka się wypełni problemami ciała.
Jeśli ktoś nie wierzy, niech w myśli uczyni, Pewien obszar bez chorób, jakby miejsce mroźne, Taką pustkę przyroda wypełni natychmiast, I wynajdzie choroby jeszcze bardziej groźne.
Zejdźmy więc na ziemię w swoim zadufaniu, Uczmy się mądrości od świata przyrody, Nie budujmy systemu, co chorobę zwalcza, Lecz stawiajmy chorobom szańce i zagrody.
To też nie jest straszne, bo mamy techniki, Co choroby zniszczą w każdym ludzkim ciele, Powiem ku przestrodze, droga znowu błędna, A dowodów na to, mamy nazbyt wiele.
Uczmy się od chorób walki podjazdowej, Jak wroga osłabiać daleko od celu, Jak skutecznie omijać, do ciała nie wpuszczać, Znowu czas powrócić do zdrowia modelu.
Na ten przykład dziecko, nowo urodzone, Ma pieluszki sterylne, w których chorób próżnia, Maluch nie buduje swojej odporności, A organizm bezbronny chorób nie odróżnia.
System ochrony zdrowia to zamek warowny
Lecz kiedy się problem znienacka pojawi, Gdy alergii wokoło coraz więcej mamy, Dziecko się nie broni, nie ma odporności, Więc choroby tym śmielej łamią zdrowia bramy. Podobnie antybiotyk, nasze „Wunderwaffe”, Takie panaceum na świat chorób cały, Czas jednak pokazał potęgę przyrody, Bo choroby do leków się przystosowały. Choroba w swej mądrości nie chce walczyć z lekiem, Tylko tak się zmienia, tak zwinnie wywija, Dzieli się, mutuje, broń w leku zawartą, Nie siłą, lecz sprytem skutecznie omija. Nie walczmy z chorobą, z jej unicestwieniem, Bo to żywy organizm, co ma wolę życia, Też broni swego miejsca - może swej rodziny?, Choroba z wolą życia, jest nie do pobicia. Kończąc o chorobach, nad problemem nowym, Chciałbym się zatrzymać chociaż sekund kilka, Rośnie bardzo szybko i będzie ogromny, Choć dziś jeszcze mały i cienki jak szpilka. Pewien młody człowiek, siedząc przed ekranem, Zaczął się za głowę łapać mimo woli, Weź tabletkę synku – mówi z troską matka, To nie głowa mamo, to mózg mnie znów boli.
Na chwilę się odwołam do czasów minionych, Gdy człowiek plemienny zwalczał inne plemię, Gdy wrogie narody miały broń podobną, Walcząc zostawiały często krwawą ziemię. Kiedyś król po bitwie śmiertelnej zmęczony, Myślał, patrząc na trupy szarpane przez wrony, Zamiast walczyć z wrogiem i równo z nim ginąć, Gród warowny zbuduję zdolny do obrony. Najpierw wybuduję wokół grodu mury, Mury tak potężne, by wróg nie miał siły, Przedostać się do wnętrza, a gdy się dostanie, By go dzieci i starcy łatwo osaczyły. Przed murem zrobię jeszcze fosę wody pełną, Której rycerz zbrojny przepłynąć nie zdoła, Nad fosą most zbuduję, najlepiej zwodzony, Powstanie warownia nietypowa zgoła. To jeszcze nie koniec budowy obrony, I w polu przed zamkiem staną mocne wieże, I nie z drzewa będą, lecz będą z kamienia, A wieże wypełnią waleczni rycerze. Lecz walecznych rycerzy również bronić trzeba, Muszę więc zbudować, hen daleko w polu, Wieże ostrzegawcze zdolne wroga wykryć, Na długo, zanim się pojawi przy fosy zakolu, Tak myśl swą odkrywczą, w czyny zamieniając, Król zbudował system skutecznej obrony, A w grodzie za murem ukrył całe plemię, Żołnierzy i dzieci i starców i żony.
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
15
ak tualności
Pierwszą warstwą zdrowotną Wczesne Ostrzeganie, Warstwa bada choroby, plany, obyczaje, By opisać w modelu zwanym Światem Chorób, Taki model chorób przydatnym się staje. Druga warstwa z kolei, ciut bliżej człowieka, Stara się działanie chorób kompensować, Niszczy więc siedliska chorób ulubione, By bakterie nie mogły łatwo egzystować.
Od tej chwili plemię, we względnym spokoju, Żyło, a do pracy każdy, aż się palił, Król jednak pamiętał o myśli przewodniej, Więc system obrony stale doskonalił. Król ciągle budował, bowiem wiedział dobrze, Że wróg także rozumny i nie w ciemię bity, I fortele wymyśla, aby zdobyć zamek, Zaś król chciał zachować zamek niezdobyty. Idźmy więc za mądrością narodów minionych, I nie walczmy z chorobą, bo to walka krwawa, Osłabiajmy, nękajmy wroga na przedpolu, Bo wróg słaby, zamku zdobyć nie ma prawa. Każdy, kto rozumny wie, aż nadto dobrze, Że prewencja to karta trudna do przebicia, Ze swym samochodem jeździ na przeglądy, Zapomina, że zdrowie to „samochód życia”.
Warstwy zdrowotne w systemie OSOZ Po tym wprowadzeniu wrócę do OSOZ-u, Co wspólnego ma OSOZ i zamek warowny, Postaram się pokazać różne podobieństwa. Chcę być wiarygodny, a nie gołosłowny. Pierwsze podobieństwo to Warstwy Zdrowotne, To odpowiedniki wież w przedpolu zdrowia, Warstwy tworzą skutecznie Przestrzeń Personalną, W ich wnętrzu, jak w balonach człowiek zdrowie chowa.
Kompensacja przypomina wojska Czarneckiego, Co znienacka wypadłszy na tabory Szweda, Niszczyły raz żywność, raz armaty wroga, W obcym kraju, bez chleba przeżyć wielka bieda. Trzecia warstwa obronna w OSOZ-u systemie, To Promocja Zdrowia, nie do przecenienia, Rolą warstwy jest uczyć, świadomość podnosić, Aby pacjent unikał z chorobą zderzenia. Czwartą warstwą systemu jest Zapobieganie, Które za pomocą czosnku, szałwii, mięty, Osłabi chorobę, do pokłonu zmusi, Kiedy proces choroby jeszcze nie zaczęty. Gdy się zbliża choroba złożonej natury, Kiedy już domowe środki za słabe, Wtedy zapobiegać może tylko lekarz, Przed lekarzem sprawozdać trzeba całą sprawę. Choć choroby nie ma, lekarz ją rozpozna, I wirusa skutecznie do odwrotu skłoni, Poda więc szczepionkę, a nie antybiotyk, Choroby nie zabije, lecz przed nią ochroni. Szósta warstwa z kolei pokolenia wiąże, Stąd też nazwa warstwy Relacje w Rodzinie, Dzisiaj konflikt pokoleń i niezrozumienie, Brakiem tolerancji i agresją słynie. Tam gdzie nie ma miłości i przemoc jest górą, Gdzie alkohol i drug-i królują na stole, Dziecko nie ma celu i ucieka z domu, Ma problemy z prawem, ma problemy w szkole. W dziecku, z którym rodzic nie ma silnej więzi, Rośnie wciąż frustracja i pogarda świata, Wtedy, by dać upust swojej nienawiści, Sięga po pistolet i strzela - do brata. Nad siódmą warstwą zdrowia pochylić się trzeba, Warownego muru bowiem pełni rolę, To Odporność Własna zwana Naturalną, Przez człowieka tworzona w trudzie i mozole. Odporność Naturalna jest cechą człowieka, Którą można kształtować w naturalny sposób, I pływać i biegać i jeść zdrową żywność, Można ćwiczyć samemu, można w kilka osób.
16
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
ak tualności
Cóż z tego, gdy bieganie nie jest dzisiaj w modzie. Dziecko zamiast w polu, gra na e-boisku, W szkole ma e-WF, e-płotki, e-skocznie, Wszystko jest w zasięgu jednego przycisku. ZDROWIE
CZAS NA POWRÓT DO AKTYWNO CI FIZYCZNEJ Niestety bieganie nie jest dzisiaj w modzie. Dziecko zamiast w polu, gra na e-boisku, W szkole ma e-WF, e-płotki, e-skocznie, Wszystko jest w zasięgu jednego przycisku
PARAMETR MIKROELEMENT
CZAS (dni: ok. 36 500) 19011 DZISIAJ
CI
AR WŁ.
CHLORKI POTAS SÓD CHOLESTEROL C. GLUKOZA
1.019
103 4.99
1.018
103 4.99
156.56 161.23 131.00
W tym miejscu niejeden czytelnik się żachnie, Bzdury pisarz mówi, robi zamieszanie, Jak o zdrowie zadbać, kiedy praca, pośpiech, Czasu na to wszystko, po prostu nie stanie. I tu z wolna OSOZ-u sedna dotykamy, Gdy się nie ma czasu zdrowiem opiekować, Wtedy można sięgnąć po pomoc skuteczną, I pozwolić OSOZ-owi zdrowie nadzorować.
14520
106.11 112.35
HEMOGLOBINA
14.8
LIMFOCYTY
2.20
ERYTROCYTY
4.77
HEMATOKRYT
42.4
42.3
MCV
97.02
98.02
MCH
31.86
31.92
MCHC
32.23
32.23
14.5 2.20 4.86
PŁYTKI KRWI
153
157
RDV-CV
12.32
12.32
KREATYNINA
1.13
1.15
MONOCYTY
0.30
0.30
NEUTROFILE
3.08
3.08
EOZYNOFILE
0.23
0.23
BAZOFILE
0.68
MPV
11.7
PDW
15.1
15.1
MASA CIAŁA
73.06
73.29
OSOZ się nie męczy, nie je, jeść nie musi, Na wakacje nie jeździ, na sen nie nalega, Człowiek żyje szybko, więc rytm życia gubi, OSOZ nic nie zgubi, na tym to polega.
Roboty zdrowotne
0.68 11.7
CZAS
Trzeba jak najszybciej wrócić do natury, Kształcić jasność umysłu, odporność budować, O fastfood-ach zapomnieć raz do końca świata, To tematy trudne, lecz trzeba próbować. Kiedy jednak choroba Odporność przebije, Gdy Odporność przed wrogiem broń już swoją złoży, To wirus z łatwością organizmu sięga, Organizm się bezbronny na oścież otworzy. Wtedy nie ma ratunku, sami nie wygramy, Trzeba sięgnąć po leki, choć lek to trucizna, Gdy z chorobą walczy, niszczy zdrowe części, Zawsze po tym leczeniu pozostaje blizna. Leczenie Naprawcze jest więc złem koniecznym, Antybiotyk jest lekiem, który ma dwa końce, Jednym końcem pomaga, a drugim zabija, Ta prawda jest znana i jasna jak słońce. Ale to nie koniec problemów ze zdrowiem, Jeśli lekarz i leki już nie pomagają, Trzeba sięgnąć po ciężkie zdrowia naprawianie, Wtedy chemia lub przeszczep jakąś szansę dają.
Czasu mamy mało, na wszystko nie starcza, Więc może przydałby się taki robot mały, Nakręcony prądem i programem mądrym, Czasem nam zarządzał w sposób doskonały. Niech zadaniem robota będzie pilnowanie, Badań i terminów, kiedy są przeglądy, Niech przypomni, gdy pora na zażycie leku, Niech ostrzeże, gdy grypowe nadciągają prądy. Niech więc robot zdalnie wizytę umówi, Lub leki z apteki na termin dostarczy, Niech uprzedzi wcześniej przed groźną chorobą, Niech w życiu człowieka pełni rolę tarczy. Teraz wam ujawnię jedną tajemnicę, O której tak naprawdę jeszcze mało wiemy, W OSOZ-ie są roboty, czekają na rozkaz, Są dokładnie takie, jakich dzisiaj chcemy. W OSOZ-ie jest robotów nawet kilka typów, Pierwszy, najważniejszy ma na imię HECON, To jest skrót od nazwy Health Concierge cyfrowy, HECON ma panować nad zdrowia opieką. HEALTH DATA CENTER
Leczenie szpitalne jest ostatnią deską, Jedyny ratunek jest w warstwie dziewiątej, Lekarz tnie pacjenta i składa i zszywa, Pacjent nie żył długo, zmarł około piątej.
MODELE ZDROWOTNE
SYSTEMY INF.
SYSTEMY INF.
SYSTEMY INF.
SYSTEMY INF.
SYSTEMY INF.
SYSTEMY INF.
SYSTEMY INF.
ROBOTY ZDROWOTNE
Może jest brutalnym to, co napisałem, Jednak to jest prawda, znana od małego, Śmierć jest częścią życia, lecz ważne jest aby, Dotrwać do dni końca, plus dwa dni do tego. Jeden wniosek kluczowy z opisu wynika, Lepiej dbać o zdrowie przez zapobieganie, Niż zaniedbać, bo wówczas nie mając odwrotu, Zdrowia naprawianie tylko pozostanie.
OSOZ = ZASTĄPIENIE DEFICYTOWEGO PERSONELU MEDYCZNEGO ROBOTAMI ZDROWOTNYMI
DROGA
YCIA
ROBOTY ZDROWOTE POPRAWIAJĄ STAN ZDROWIA I OBNIŻAJĄ KOSZTY OPIEKI ZDROWOTNEJ
Jak się znalazł HECON w naszym otoczeniu, Skąd rodowód jego panowie i panie, Pochodzi on z nieznanej cyfrowej planety, Na której od wieków żyją Osozjanie.
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
17
ak tualności
Jakby tu wyjaśnić, kim są Osozjanie, Najprościej powiedzieć, to kopie ludzkości, Każdy HECON jest kopią jednego człowieka, I pomaga nie z musu, tylko z przyjemności.
Lekarz w nowej roli będzie mniej już leczył, Tego, co choroby proces spowodował, Lecz z mapą cyfrową, jak kapitan statku, Przyszłą trasę zdrowia będzie projektował.
HECON to generał pośród Osozjanów, Ma on oczywiście i swoich żołnierzy, Tworzą armię zwartą, aż nad podziw karną, Każdy żołnierz Osozjan do armii należy.
Może z czasem przyjdzie zmienić również nazwę, I lekarza przemienić w zdrowia inżyniera, Gdy zapobieganie będzie celem głównym, Chorób tym mniej będzie, im lepsza bariera.
Drugim w kolejności jest po generale, FOODCON co od diety jest i od żywienia, Doradza co spożywać i w jakiej ilości, I Wektor Zdrowotny tym skutecznie zmienia.
Jeśli tak, to szkoda próżno strzępić słowa, Czas o zdrowie zadbać póki jeszcze pora, Lecz od czego zacząć w świecie wirtualnym, Ja już powiedziałem - od Zdrowia Wektora.
Trzeci równie ważny jest FAMCON-em zwany, Ten z kolei pilnuje relacji w rodzinie, Dzięki jego staraniom i jego działaniom, Zrozumienie w rodzinie nigdy nie zaginie.
Pierwszy krok to Konto w OSOZ-zie mieć trzeba, A w tym Koncie dane o zdrowiu gromadzić, Dane model utworzą, który w kroku dalszym, Lekarzowi podpowie, jak zdrowiu zaradzić.
Kolejny to DRIVECON, co kierowcy stróżem, Pilnuje by jadący, gdy leki zażywa, Brał poprawkę na to, że lek czujność zmniejsza, Lek przyczyną wypadku coraz częściej bywa. Tych Osozjan jest jeszcze pewnie worek cały, Znam ich tylko tylu, ilu znać dziś mogę, Też się uczę z mozołem cyfrowej przestrzeni, I powoli poznaję Osozjanów drogę. Teraz pewnie ciekawość okrutna Was zżera, By o Osozjanach wiedzieć znacznie więcej, Powiem ile mogę, a mogę niewiele, Bo przysięgą z HECON-em mam związane ręce. Dlaczego przysięga tak mocno krępuje?, Dlaczego ten HECON mi mówić zabrania?, By korzystać z niego - tak HECON powiedział, Nie można korzystać, bez przygotowania. To przygotowanie wynika z natury, Tego co u podstaw OSOZ-u jest siły, Zrozumienia, czym jest Przestrzeń Personalna, Metod, które zdrowie w cyfry zamieniły. By się w Przestrzeń Zdrowia bez reszty zanurzyć, Aby chronić zdrowie prawie bez pamięci, Trzeba dobrze zrozumieć czym jest Model Zdrowia, Jaka zmienna życiowa tym modelem kręci.
Cybernetyczne zarządzanie Bo Model Zdrowotny, jak już powiedziałem, Jest zaklętym w cyfrze obrazem człowieka, A batalię o zdrowie wygra ten wśród ludzi, Kto z budową Modelu już dłużej nie zwleka.
12
Aby dane o zdrowiu do Konta płynęły, Potrzebna Karta Zdrowia, podobna do klucza, Bo choć Konto Zdrowotne jest anonimowe, O ochronie danych przezorność poucza. Karta Zdrowia to plastik w kody opatrzony, Które okazane w aptece, przychodni, Prześlą dane o zdrowiu na Konto Zdrowotne, OSOZ dane otrzyma, z modelem uzgodni. KARTA ZDROWIA PACJENTA – KLUCZ DO OSOZ
PLASTIKOWA KARTA ZDROWIA PACJENTA
Przychodnie Specjalistyczne
Tarów, pl. Sobieskiego 1
MEMBER OF OSOZ
13
Te modele zdrowotne, choć dzisiaj ułomne, Pozwolą, jak pogodę, przewidywać zdrowie, Będą bardziej dokładne, bardziej użyteczne, Dokładniejszy model coraz więcej powie.
18
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
Kartę możesz otrzymać u Twego lekarza, Bądź przy kupnie leków, kiedy przyjdziesz po nie, Możesz także uzyskać Kartę wirtualną, Na swoim tablecie, albo telefonie.
ak tualności
O Karcie wirtualnej powiem innym razem, Bowiem przebywanie w cyfrowej przestrzeni, Wymaga przygotowania, jak powiedział HECON, Przez HECON-a już wkrótce będziemy szkoleni.
Ta Osopolisa to konto szczególne, Bowiem na to konto pacjent nic nie płaci, Lecz gromadzi punkty, gdy słucha lekarza, Gdy jest prozdrowotny, to się wciąż bogaci.
Więc najpierw opanuj czynności najprostsze, Jak Karty używać, jak gromadzić dane, By Konto Zdrowotne posiadało wiedzę, By później Twoje zdrowie było sterowane.
Lecz o Osopolisie nic więcej nie powiem, W przyszłości ujawnię, jak już przyjdzie pora, Niecierpliwy spyta – kiedy to nastąpi? Take it easy i zacznij od Zdrowia Wektora.
Skoro Trajektorią zdrowie można zmienić, To pora najwyższa metody gotować, Które dane ludziom, a szczególnie dzieciom, Zaczną konsekwentnie zdrowie nadzorować.
Wielka gra o zdrowie
Lecz jak wzbudzić w pacjencie troskę o swe zdrowie, Polak bardziej przekorny, niż inne narody, Gdy zakazy, nakazy często nie skutkują, Trzeba się uciekać do metod nagrody.
OSOPOLISA W e-przestrzeni żyjemy, fakt to dokonany, Komputery są wszędzie, blogi, Internety, Dzieci mamy zdolne, nawet cyber-dzieci, Grają w gry „bij-zabij”, to smutne - niestety.
GRA WIRTUALNA
Bawiąc się i grając poprzez lata całe, Tak naprawdę wędruje w e-życia przestrzeni, Zbiera punkty i składa na swym Koncie Zdrowia, A gdy przyjdzie potrzeba, na świadczenia zmieni. Bo przy Koncie Zdrowotnym jest też konto drugie, To konto Polisą Zdrowotną jest zwane, Na tym koncie pacjent swoje punkty zbiera, Potem punkty w pieniądze będą zamieniane. OSOPOLISA ANALIZATOR STANU ZDROWIA
OSOPOLISA OPTYMALIZAT. STANU ZDROWIA
LEKARZ
2
5
10
PROCES ZDROWOTNY
2
5
10
PROCES ZDROWOTNY
2
5
10
PROGRAM ZDROWOTNY INFORMACJE O UDZIELONYCH ŚWIADCZENIACH ZDROWOTNYCH GROMADZONE SĄ W KONCIE ZDROWOTNYM. INFORMACJE O UZYSKANYCH PUNKTACH ZDROWOTNYCH GROMADZONE SĄ W OSOPOLISIE
2
5
10
PROGRAM ZDROWOTNY
2
5
10
PROCES ZDROWOTNY
2
5
10
PROGRAM ZDROWOTNY
LATA POLITYKI ZDROWOTNEJ
ŚWIADCZENIE ZDROWOTNE
Są Programy Zdrowotne, w których od lat wielu, Gra w cyberprzestrzeni trwa o dziecka zdrowie, Dzieciak w grę się bawi, z pasją punkty zbiera, Kiedy spełni wszystko, co mu lekarz powie.
INDYWIDUALNE KONTO ZDROWOTNE
W wierszach gry o zdrowie są Programy Zdrowia, Ile dni jest w życiu, tyle jest w niej kolumn, Plansza jest ogromna, bowiem razem wszystkich, Oczek jest w tablicy ponad 100 milionów. WIELKA GRA O ZDROWIE PRZEZ CAŁE ŻYCIE
Są również gry inne, bardziej e-społeczne, Ktoś e-rybki karmi, e-kwiatki hoduje, Może mu podsunąć e-grę całkiem nową, Niech w Przestrzeni Zdrowia swym życiem kieruje.
OSOZ
Wielka gra o zdrowie jest jak gra planszowa, Znaną szachownicę trochę przypomina, Dotknąć jej nie można, bo jest wirtualna, Brak planszy by zagrać, to żadna przyczyna.
ŚWIADCZENIE ZDROWOTNE PROGRAM „ZDROWE POCZĘCIE” PRENATALNY PROGRAM ZDROW. PROGRAM 0-1 PROGRAM n PROCES „UKŁAD RUCHU” TEST m PROGRAM „ZDROWE ZĘBY” PROGRAM ZDROWOTNY TEST PROCES ZDROWOTNY … …. …. TEST K START
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
..
..
36
37
..
53
54
..
..
..
..
..
..
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99 100
PROGRAM ZDROWOTNY
PROCES ZDROWOTNY …
STOP
….. PROGRAM ZDROWOTNY
PROCES ZDROWOTNY PROGRAM XXX
15
Ale niech tablicy wielkość nie przeraża, Bo w chwili poczęcia tablica jest mała, Jednak z czasem życia dynamicznie rośnie, A pod koniec życia tablica jest cała. Każde oczko w tablicy ma wagę punktową, Z oczkiem jest związane jakieś polecenie, Gdy je gracz wykona, wtedy jest nagroda, A HECON przydziela punktowaną premię. Ale ta tablica ma sprzężenie zwrotne, Właśnie to sprzężenie, co zdrowie ochrania, Im się bardziej starasz, tym bardziej Twój HECON, Więcej punktów przeznacza do obdarowania.
80 000 ZŁ
2
5
Bo w tym właśnie OSOZ-u istota jest cała, By dbanie o zdrowie było pierwszą sprawą, Tak zachęcić naród, dorosłych i młodzież, By zawody o zdrowie były im zabawą.
10
PROGRAM ZDROWOTNY
2
5
10
PROCES ZDROWOTNY
2
5
10
PROCES ZDROWOTNY
2
5
10
PROGRAM ZDROWOTNY
2
5
10
PROCES ZDROWOTNY 14
Wielka gra o zdrowie jest ciągiem procesów, Których różnorodność lekarz nadzoruje, OSOZ śle porady, sprawdza i zaleca, Pacjent w grę się bawi i zdrowie kształtuje.
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
19
ak tualności
Siła tej zabawy oparta jest na tym, By pacjent znał wartość i zbierał, nie trwonił, I punkty traktował jak ubezpieczenie, Zagrożeniom uciekał, starości nie gonił.
Kraju na to nie stać, toż fortuna cała, Odpowie w tym miejscu polityk stroskany, Ile to kosztuje? – odpowiem, niewiele, Bo to co potrzebne, w dużej części mamy.
Gdy spojrzeć na OSOZ nieco innym okiem, Widać, jak w potrzeby jasno się wpisuje, Opiekę koordynowaną oraz personalną, Już od lat dwudziestu mocno preferuje.
Zakończenie
Otwartość OSOZ
OSOZ na początku wydaje się trudny, Są to jednak tylko chwilowe złudzenia, Bo gdy zaczniesz się bawić, z dzieckiem grać o zdrowie, To zobaczysz jak OSOZ łączy pokolenia.
Przestrzeń Zdrowia codziennie w terabajty rośnie, OSOZ coraz większy, przerasta me siły, I firma powoli z pracą nie nadąża, Czas by bramy OSOZ-u już się otworzyły.
Teraz tylko trzeba trochę dobrej woli, Aby o OSOZ-ie nieco głośniej było, Chociaż powiem z dumą, już wiele tysięcy, Przychodni i aptek w OSOZ uwierzyło.
Istocie otwarcia taka myśl przyświeca, Aby do współpracy innych przekonywać, Ludzi dobrej woli oraz inne firmy, Wiedzą swoją wspomagać i nic nie ukrywać.
Chociaż prawo nie zawsze sprzyja tej idei, A zło wietrzy podstęp w zdrowia podprzestrzeni, Dobra wola ludzi i troska o zdrowie, Czarną kartę odwróci i w jaśniejszą zmieni.
OSOZ staje się powoli centralnym systemem, Wokół inne firmy tworzą byty swoje, To zgodnie z zasadą, znaną od prawieków, Jeśli kamień za ciężki, to podnoś we dwoje.
Już powoli kończę, bo nie mam odwagi, Dalej opowiadać, co mnie pasjonuje, Jednak, gdy czytelnik dotarł do tej chwili, To istotę OSOZ-u całkiem dobrze czuje. Aby się przekonać jak czucie jest duże, Proponuję odwiedzić www.osoz.pl stronę, Tam zobaczysz napis „Ankieta dla OSOZ” Pod napisem pytania w ankietę złożone.
PODSYSTEMY BIZNESOWE W OTOCZENIU OSOZ TECHNICAL SUPPORT OSOZ TV MINISTRY OF HEALTH
INSTYTUCJE I SAMORZĄDY OSOZ GOVERNMENT
BUSINESS SUPPORT
OSOZ TRANSLATOR
OSOZ DATA CENTER
OSOZ BIL
PRIVATE INSURANCES
OSOZ INSURANCE
BPO
OSOZ MEDICALSYSTEMS
MEDICAL FACILITIES
OSOZ - TPA PHARMAC.
OSOZ COMMUMICATION PLATFORM CLOUD COMPUTING PLTFORMA KOMUNIKCYJNA
MEDICAL LABORATORY
OSOZ CALL-CENTER. OSOZ EDUCATION
OSOZ PHARMA.SYSTEMS
HOSPITALS CLINICS SURGERYS
Otwórz więc ankietę i poznaj pytania, Potem na nie odpowiedz, niewiele ich mamy, Pomożesz nam OSOZ-u rozwojem kierować, I lepiej projektować cyfrowe programy.
OSOZ - TPA MEDICAL
OSOZ
OSOZ LABORATORIES
OSOPOLISA
HECON
OSOZ FUNDATION
OSOZ HEALTH
MEDICAL UNIVERSITIES
PHARMACIES
PATIENT, FAMILY, SOCIETY
KAŻDY MOŻE BUDOWAĆ W OSOZ SWÓJ WŁASNY BYT
16
Wokół centrum OSOZ-u rosną podsystemy, W których każdy może znaleźć coś dla siebie, W jednych są szpitale, przychodnie, apteki, W innych programistów jest, jak gwiazd na niebie. Tu się chwilę zatrzymam, powiem o biznesie, Bowiem gra o zdrowie, chociaż jest zabawą, Może przynieść pieniądz i to całkiem spory, A pieniądz dla zdrowia, jest kluczową sprawą. Więc w tym miejscu chciałbym prośbę swą wyrazić, Jeśli Ci OSOZ-u bliskie są idee, Połącz swoją firmę we wspólnym projekcie, Razem więcej zrobimy - taką mam nadzieję. Zbudujemy w kraju zamek tak potężny, A wokoło zamku, tak potężne wieże, By zdrowie i szczęście każdemu obronić, Aby wróg nie zniszczył tego w żadnej mierze.
20
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
Czy wierszowa forma przekazu jest słuszna?, Czy czytelnik docieka problemu wytrwalej?, Jeśli uważacie, że wierszykiem lepiej, Dajcie punkty w ankiecie, będę pisał dalej. PS. Być może zmęczony wierszem Czytelniku, Jeśli masz pytania lub chcesz mi nagadać, Na adres zkaminski@kamsoft.pl napisz przemyślenia, Postaram się na maile szybko odpowiadać.
22
Ogรณlnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
ak tualności
Dyskretny monitoring Tegoroczne targi nowych technologii CES 2017 w Las Vegas zaskoczyły kolejnymi innowacjami. W dziedzinie zdrowia pojawiło się sporo nowych inteligentnych urządzeń kontrolujących aktywność fizyczną lub inne parametry, jak przykładowo sen, poziom alkoholu we krwi czy nawet skład biochemiczny wydychanego powietrza, na podstawie którego badana jest reakcja organizmu na spożywane potrawy. Wśród nagrodzonych rozwiązań znalazła się obrączka Motiv monitorująca aktywność fizyczną, jakość snu oraz tętno. Wyniki przesyłane są bezprzewodowo do aplikacji mobilnej. Rozwiązanie pokazuje, jak szybko następuje miniaturyzacja technologii ubieralnych. Zdjęcie: Motiv
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
23
ak tualności
Foto: designed by freepik.com
Rynek zdrowia w pigułce
Napięcia rosną, ale minister zostaje Wicepremier, Minister Finansów i Rozwoju Mateusz Morawiecki coraz silniej angażuje się w zdrowie, ale po to, by torpedować bijące w biznes projekty, a nie by zwiększyć finansowanie. Kolejnym politycznym graczem staje się wicepremier Jarosław Gowin, szef resortu Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Co z tego wyniknie? Aleksandra Kurowska
Na razie minister Konstanty Radziwiłł, choć coraz silniej naciskany, utrzymuje się na stanowisku. Przegląd resortów przeszedł pozytywnie i premier Beata Szydło zapowiedziała, że nie zamierza go dymisjonować. Ministerstwo Zdro-
24
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
wia zaprezentowało jej w styczniu projekt ustawy Narodowa Służba Zdrowia, który obejmuje m.in. likwidację NFZ.
Finanse Coraz trudniej nadążyć za zapowiedziami NFZ dotyczącymi finansów, nawet zdając sobie sprawę, że spływ składki
zdrowotnej czy wydatki nieco się zmieniają. W grudniu Fundusz twierdził, że brakuje mu ok. 2 mld zł i rozważał wzięcie pożyczki. W styczniu z kolei optymistycznie brał pod uwagę zmiany wyceny punktu, zgodnie z którą rozliczane są JGP – z maksymalnie 52 zł na 54 zł. Tymczasem nie wiadomo jeszcze, jakiej wartości nadwykonania zrealizowały szpitale i ile będzie im za nie płacone. A w oddziałach brakuje pieniędzy m.in. na zrealizowanie w pełni podwyżek stawek dla hospicjów i ośrodków opieki paliatywnej, mimo wytycznych Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji.
ak tualności
Stawka nie zmieniała się przez wiele lat, poza 1 zł podwyżki przyznanej jeszcze przez minister Ewę Kopacz. Jej ewentualne podniesienie o 2 zł nie poprawi sytuacji, ale może spowoduje, że pogarszać będzie się wolniej. Placówki bowiem muszą wydać w tym roku znacznie więcej z powodu wzrostu płacy minimalnej w gospodarce i wprowadzenia stawki godzinowej. A od lipca – przynajmniej teoretycznie – powinny się zwiększyć najniższe uposażenia pracowników medycznych (o ile nowa ustawa w sprawie płac minimalnych w zdrowiu wejdzie w życie). O tym, że nie jest „różowo”, świadczyć mogą nowe dane o zobowiązaniach publicznych placówek. Pierwszy raz od 2013 r. odwrócił się trend spadkowy i długi zaczęły placówkom rosnąć. Rosną też zobowiązania całkowite. Pierwszy raz w historii badania ich poziomu, czyli od 2003 r., przekroczyły 11 mld zł. Zadłużają się przy tym i samorządowe szpitale i te podległe ministrom. Skąd znaleźć pieniądze, by im pomóc? W resorcie zdrowia nadal trwają prace nad powołaniem specjalnej agencji restrukturyzującej szpitalne zadłużenie. Jeśli zaś chodzi o przychody placówek, to w ustawie „Narodowa Służba Zdrowia” wydatki publiczne na leczenie i profilaktykę rosnąć mają szybciej niż ogłaszano w lipcu wraz z rządowym dokumentem o nazwie tej samej, co ustawa. Państwowy Fundusz Celowy „Zdrowie” – jaki zastąpi NFZ od nowego roku, jeśli wierzyć rządowi – ma mieć więcej pieniędzy. W 2025 r. publiczne wydatki na zdrowie mają osiągnąć poziom minimum 6 proc. produktu krajowego brutto. W 2018 r. przewidywano 4,58 proc., podczas gdy w projekcie ustawy wpisano 4,74 proc. W 2020 r. planowano 4,99 proc., a nowy plan przewiduje 5,1 proc. Równocześnie jednak prawo do bezpłatnego leczenia, a także refundowanych leków, otrzymać mają z nowym roku wszyscy mieszkańcy Polski – w tym też np. obcokrajowy, nawet jeśli nie są np. płatnikiem podatku PIT. Warto też odnotować, że do Sejmu trafił obywatelski projekt ustawy o warunkach zatrudnienia w ochronie zdrowia. To propozycja minimalnych wynagrodzeń przygotowana przez Porozumienie Zawodów Medycznych, ze stawkami dla poszczególnych grup kilkukrotnie wyższymi niż proponowane przez MZ. Nie ma jednak raczej szans na uchwalenie takich przepisów, ponieważ kosztowałoby to wiele miliardów złotych każ-
» Jakością zajmie się nowa rządowa agencja zbudowana na bazie krakowskiego Centrum Monitorowania Jakości. Szpitale, które nie spełnią warunków określonych w nowej ustawie, nie mogą liczyć na publiczne finansowanie.« dego roku, ale inicjatorzy są dobrej myśli i ruszyli ze zbiórką 100 tys. podpisów niezbędnych do procesowania ustawy. Projekt pokazuje jednak, jakie są oczekiwania pracowników. Przykładowo, dla lekarza specjalisty przewiduje płace na poziomie przynajmniej trzech średnich krajowych.
System Po likwidacji Funduszu, MZ zostawi sobie część jego kompetencji, m.in. zabezpieczenie finansowania leków, wyrobów oraz świadczeń medycznych oraz podział pieniędzy między wojewódzkie urzędy zdrowia (zastąpią one oddziały Funduszu). Urzędy te będą administracją niezespoloną, zamiast wojewodzie i MSWiA będą w pełni podległe ministrowi zdrowia. MZ z kompetencji NFZ zostawi sobie m.in. podział pieniędzy na regiony, zabezpieczenie finansowania leków, wyrobów oraz świadczeń medycznych, sprawy związane z EKUZ i dyrektywą transgraniczną. Do zadań WUZ-ów będzie należał m.in. wybór świadczeniodawców zapewniających opiekę zdrowotną w regionie, nadzór nad świadczeniodawcami, kontrola wystawiania recept i zwolnień lekarskich. Szefowie WUZ będą wybierani w otwartych konkursach, a powoływać i odwoływać ich będzie minister. Z kolei za szeroko rozumianą profilaktykę i promocję zdrowia odpowiadać będzie nowo powołany Urząd Zdrowia Publicznego, który też zacznie działać już od nowego roku (przejmie m.in. niektóre zadania sanepidu oraz całość NIZP-PZH). Z kolei jakością zajmie się nowa rządowa agencja zbudowana na bazie krakowskiego Centrum Monitorowania Jakości, ze wzmocnionymi kadrami i szerszymi kompetencjami. To już jednak ureguluje inna ustawa. Wdrożenie systemu autoryzacji placówek medycznych, monitorowanie zdarzeń niepożądanych oraz wyciąganie wniosków z ich analizy, a także obowiązek sprawozdania klinicznych wskaźników jakości – to nowe zadania dla szpitali zaplanowane w założeniach do ustawy o jakości w ochronie
zdrowia i bezpieczeństwie pacjentów. Szpitale, które nie spełnią warunków jakości, nie mogą liczyć na publiczne finansowanie. Co ważne, informacje o m.in. wskaźnikach klinicznych będą opracowywane i publikowane, tak by pacjenci wreszcie mogli sprawdzić, która placówka dobrze wykonuje operacje, jakim mają się poddać. To założenia, czy tak się stanie – zobaczymy. Można spodziewać się dużych oporów środowiska. Poprawia się już za to – jak uważa resort – jakość inwestycji. Od około czterech miesięcy działa system IOWISZ służący do ich oceny. Około 20–30 wniosków otrzymuje negatywne oceny, ponieważ np. nie wpisują się w mapy potrzeb zdrowotnych. Resort zdrowia rozpoczął cykl regionalnych konferencji na temat wykorzystania IOWISZ-a do celniejszego wydawania pieniędzy. Szykowane są też kolejne zmiany w koszyku świadczeń. Ten – zawierający teraz pojedyncze procedury – ma zostać podzielony na trzy części. Pierwsza będzie składać się z poszczególnych procedur (tak jak obecnie), druga z pakietów opieki koordynowanej. Trzecia (nowa) ma być poświęcona specjalistycznym centrom leczącym pojedyncze choroby, co daje chorym szansę na dłuższe życie w lepszej kondycji. Chodzi m.in. o breast cancer unity, czyli specjalistyczne placówki zajmujące się leczeniem raka piersi, ale też podobne centra, które miałyby powstać m.in. dla chorych na mukowiscydozę, stwardnienie rozsiane, endometriozę, różne typy nowotworów. Resort zdrowia chce wprowadzenia kryteriów geograficzno-populacyjnych, by nowe placówki były równomiernie rozmieszczone w całym kraju.
Leki i wyroby medyczne Nie lada zaskoczeniem dla aptekarzy i resortu zdrowia był wniosek o odrzucenie przez sejm projektu zwanego potocznie „apteka da aptekarza”. Wicepremier Morawiecki zapowiedział, że z projektu na pewno znikną zapisy ograniczające prawo do posiadania apteki wyłącznie do farmaceutów – co biłoby w sieci,
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
25
ak tualności
» Koszyk świadczeń gwarantowanych ma zostać podzielony na trzy części: obecne standardowe procedury, pakiety opieki koordynowanej, specjalistyczne centra leczące pojedyncze choroby.« ale też np. w spadkobierców małych aptek. Resort zdrowia jednak część zmian z poselskiego projektu będzie chciał włączyć w dużą nowelizację Prawa farmaceutycznego. Innym gorącym tematem były plany resortu zdrowia dotyczące sprzedaży pozaaptecznej leków oraz przeróżne interpretacje tych planów przez media i ekspertów. Projekt rozporządzenia autorstwa MZ znacznie ogranicza katalog leków, które będzie można kupić w ogólnodostępnych sklepach i na stacjach benzynowych. W obrocie pozaaptecznym dostępne będą także mniejsze opakowania i mniejsze dawki leków, niż obecnie. W kwestii samych leków, wciąż czekamy m.in. na podsumowanie wdrożenia ustawy refundacyjnej oraz na publikację dokumentu Polityka Lekowa Polski. Resort podsumował też zmiany na listach, jakie dokonał w roku 2016. Na wykazie znalazły się m.in. 23 nowe substancje czynne, a ponadto zaktualizowano zakresy refundacyjne innych medykamentów. Poszerzyły się m.in. możliwości farmakoterapii chorób nowotworowych, psychicznych, endokrynologicznych, gastrologicznych, w stwardnieniu rozsianym i w chorobie Parkinsona. Wdrożono też cztery nowe programy leczenia: opornych i nawrotowych postaci chłoniaków, pierwotnych niedoborów odporności (PNO) u pacjentów dorosłych,
przewlekłej białaczki limfocytowej obinutuzumabem oraz leczenie podtrzymujące olaparybem chorych na nawrotowego platynowrażliwego zaawansowanego raka jajnika, raka jajowodu lub pierwotnego raka otrzewnej. W Sejmie nadal trwała dyskusja o leczniczej marihuanie – głównie fokusująca się na tym, czy uprawy mogą być zlokalizowane w Polsce (jak chce Kukiz’15), czy nie (jak w imieniu resortu zdrowia twierdzą posłowie PiS).
Raporty Pielęgniarki i położne to nadal zawody deficytowe, ale za to dietetyków zaczyna być za dużo – wynika z Barometru zawodów wykonanego na zlecenie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (raport opracowany na podstawie danych urzędów pracy). Brakuje także opiekunów osób starszych lub niepełnosprawnych. Równocześnie autorzy raportu uważają, że w tym roku rynek pracy dla specjalistów żywności i żywienia, m.in. dietetyków będzie już bardziej nasycony i o pracę będzie dla nich trudniej. Zwracają też uwagę na duże różnice regionalne. Z kolei NIK obalił mit o zdrowych uzdrowiskach. Żadna z 11 kontrolowanych miejscowości nie spełniała wymogów określonych dla miejscowości uzdrowiskowych. Ani jedna nie prowadziła kompleksowych badań jakości po-
wietrza, a normy stężenia zanieczyszczeń były przekraczane – stwierdzili kontrolerzy. Ciekawych raportów z Izby możemy mieć wysyp w przyszłym roku. Krzysztof Kwiatkowski, prezes NIK zapowiedział, że najwięcej kontroli instytucja ta przeprowadzi właśnie w obszarze ochrony zdrowia – aż 17 tematycznych. Kontrolerzy sprawdzą m.in. realizację przez NFZ zadań (robią to corocznie), ale też przykładowo to, jak wywiązano się z zadań programu badań naukowych „Profilaktyka i leczenie chorób cywilizacyjnych”.
Wyrok Ciekawą i ważną dla szpitali decyzję podjął Naczelny Sąd Administracyjny. Stwierdził on, że szpital nie może odmówić udzielenia świadczenia zdrowotnego osobie, która natychmiast go potrzebuje. I to nawet jeśli dyżur specjalisty ma nie ta, a sąsiednia placówka. Sprawa dotyczyła dziecka, które po wypadku komunikacyjnym przetransportowano śmigłowcem do pogotowia ratunkowego. Personel medyczny placówki przekierował pacjenta, który wkrótce potem zmarł. Rzecznik Praw Pacjenta uznał, że szpital naruszył zbiorowe prawa pacjentów. Placówka odwołała się od decyzji, ale najpierw wojewódzki, a potem naczelny sąd administracyjny oddaliły skargę. Sąd zaznaczył także, że trudności organizacyjne, w tym brak lekarzy mogących świadczyć pomoc medyczną, nie może usprawiedliwiać szpitala. Przy tym wcale nie podważono idei dyżurów specjalistycznych. Nie wyjaśniano też, dlaczego LPR nie przetransportowała pacjenta od razu do placówki prowadzącej dyżur. Jak twierdzi szpital, sędziowie rozważali wyłącznie kwestie formalne (ustawy o państwowym ratownictwie medycznym, o działalności leczniczej, o prawach pacjenta i rzeczni-
ZOBOWIĄZANIA WYMAGALNE POLSKICH PLACÓWEK MEDYCZNYCH
tys. zł 6 000 000 5 000 000 4 000 000 3 000 000 2 000 000 1 000 000
w. IV k
26
0 6 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 200 w. 200 w. 200 w. 200 w. 200 w. 200 w. 200 w. 200 w. 201 w. 201 w. 201 w. 201 w. 201 w. 201 w. 201 III k IV k IV k IV k IV k IV k IV k IV k IV k IV k IV k IV k IV k IV k
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
Samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej utworzone przez jednostki centralne Samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej utworzone przez jednostki samorządu terytorialnego RAZEM
ak tualności
ku praw pacjenta), nie zaś na możliwość niezwłocznego wdrożenia leczenia neurochirurgicznego u pacjenta, który doznał obrażeń w obrębie głowy.
Personalia Jarosław Pinkas i Piotr Warczyński kończą swoją misję w ministerstwie. Jak nieoficjalnie wiadomo, pierwszego zdymisjonowano, a drugi sam złożył rezygnację. Na stanowisko sekretarza stanu w miejsce Pinkasa powołano posłankę PiS, Józefę Szczurek-Żelazko, sprawującą stanowisko dyrektor SP Zespołu Opieki Zdrowotnej w Brzesku. Nowa wiceminister z zawodu jest pielęgniarką. W sejmie zasiada w szeregu komisji i zespołów parlamentarnych, jest przewodniczącą Parlamentarnego Zespołu ds. Szpitali Powiatowych. Zmiany objęły też konsultantów krajowych. Szczególnie głośno było o odwołaniu prof. dr hab. Macieja Szmitkowskiego ze stanowiska Konsultanta Krajowego w dziedzinie diagnostyki laboratoryjnej. W jego obronie stanęła Krajowa Rada Diagnostów Laboratoryjnych. Minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro nie odpuszcza sprawy śmierci swojego ojca. W kilkunastu placówkach medycznych policja na zlecenie prokuratury zabrała część dokumentacji pacjentów. Podejrzewają, że do zabiegów kardiologicznych wykorzystały wyroby, które jako darowiznę otrzymał Szpital Uniwersytecki w Krakowie. Chodzi o oddział, na którym pracuje profesor, którego minister sprawiedliwości obwinia za zaniedbania, a które doprowadzić miały do śmierci jego ojca. Szpital i sam profesor zaprzeczają oskarżeniom. Choć
Wydawca: KAMSOFT S.A. 40–235 Katowice, ul 1 Maja 133 tel. +48 32 209-07-05 fax +48 32 209-07-15 e-mail: czasopismo@osoz.pl Redaktor naczelny: Zygmunt Kamiński
DYNAMIKA ZOBOWIĄZAŃ WYMAGALNYCH SAMODZIELNYCH PUBLICZNYCH ZAKŁADÓW OPIEKI ZDROWOTNEJ W PODZIALE NA WOJEWÓDZTWA (w mln zł, w III kw. 2016 roku ze % zmianą w stosunku do II kw.) 3,8 mln zł 118,8% 43,9 mln zł 96,9%
1,9 mln zł 633,3%
19,1 mln zł 70,5% 32,0 mln zł 96,1%
205,9 mln zł 105,8% 449,1 mln zł 104,5%
150,0 mln zł 113,9% 111,5 mln zł 110,7%
107,9 mln zł 108,7%
285,1 mln zł
4,7 mln zł 97,9%
121,5 mln zł 106,9% 65,6 mln zł 99,4%
107,7%
218,6 mln zł 117,8%
173,9 mln zł 115,4%
resort twierdzi, że minister nie inspirował prokuratury, jednak mało kto w to wierzy. We wrześniu 2016 prowadzono z kolei przeszukania w placówkach związanych z biegłymi, którzy przygotowywali opinie dotyczące sprawy ojca ministra. Jeden z lekarzy usłyszał zarzuty niekorzystnego rozporządzenia mieniem podczas wyceny opinii. Przy okazji przeszukań u biegłych w domu innego kardiologa z Lublina, policja miała znaleźć kilkanaście sprawnych jednostek broni palnej wojskowej i amunicję.
Zespół redakcyjny: Zygmunt Kamiński, Aleksandra Kurowska, Artur Olesch, Katarzyna Płoskonka, Aneta Szczypek, Bożena Wojnarowicz-Głuszek.
Zdjęcia we wstępie i spisie treści: freepik.com
Współpracownicy: Iwona Magdalena Aleksandrowicz, Jarosław Bułka, Jarosław Frąckowiak, Mirosław Jarosz, Mateusz Lichoń, Natalia Matuszak, Elżbieta Piotrkowska-Rutkowska, Marzena Rudnicka, Witold Tomaszewski.
Przedruk, kopiowanie, skracanie, wykorzystanie tekstów (lub ich fragmentów) publikowanych w czasopiśmie OSOZ bez zgody wydawcy KAMSOFT S.A. jest zabronione.
Skład i łamanie: Piotr Chamera Druk: INFOMAX, Katowice Nakład: 18 500 egzemplarzy
Prokuratura informowała, że lekarz nie posiadał na nie zezwolenia. Jeśli chcą się Państwo podzielić z nami ciekawymi informacjami, zapraszam do kontaktu olakurowska@o2.pl Aleksandra Kurowska, dziennikarka od ponad 11 lat zajmująca się tematyką medyczną oraz finansową. Redaktor Dziennika Gazety Prawnej, współpracuje m.in. z redakcją Służby Zdrowia. Pracowała w dziale ekonomicznym Życia Warszawy, Gazecie Giełdy.
Prenumerata czasopisma Co miesiąc na łamach OSOZ prezentujemy starannie wyselekcjonowaną wiedzę naukową m.in. z dziedziny zarządzania, prawa, profilaktyki, nowoczesnych technologii w ochronie zdrowia i e-zdrowia. Czytaj relacje z międzynarodowych wydarzeń, wywiady z ekspertami, szczegółowe raporty specjalne. Poznaj dokładnie rynek ochrony zdrowia i farmacji dzięki autorskim analizom statystycznym. Dołącz do grona czytelników Ogólnopolskiego Systemu Ochrony Zdrowia. Zamówienia: redakcja@osoz.pl
Redakcja nie odpowiada za treść reklam, ogłoszeń i artykułów sponsorowanych. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania zamieszczanych materiałów. Niezamówionych materiałów nie zwracamy.
Pobierz aplikację OSOZNews i czytaj bezpłatnie mobilne wydania czasopisma.
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
27
ak tualności
Alert epidemiologiczny (marzec 2017)
ALERGIA PROGNOZA KOSZTÓW ALERGII (marzec)
TREND W STOSUNKU DO lutego
Dolnośląskie
1 726
Kujawsko-pomorskie
1 102
Lubelskie
1 195
Lubuskie
1 359
Łódzkie
1 456
Małopolskie
1 330
Mazowieckie
1 940
Opolskie
1 047
Podkarpackie
3 277
Podlaskie
1 308
Pomorskie
1 503
Śląskie
1 441
Świętokrzyskie
1 163
WOJEWÓDZTWO
SPRAWDZALNOŚĆ POPRZEDNIEJ PROGNOZY
59%
PONIŻEJ NORMY NORMA WYSOKI BARDZO WYSOKI
Wielkopolskie
1 362
Zachodniopomorskie
1 456
PROGNOZA KOSZTÓW GRYPY I PRZEZIĘBIENIA (marzec)
TREND W STOSUNKU DO lutego
Dolnośląskie
5 072
Kujawsko-pomorskie
3 900
Lubelskie
3 877
Lubuskie
4 486
Łódzkie
4 142
Małopolskie
4 740
Mazowieckie
5 522
Opolskie
3 358
Podkarpackie
4 508
Podlaskie
4 299
Pomorskie
4 242
Śląskie
4 008
Świętokrzyskie
3 214
Warmińsko-mazurskie
3 626
Wielkopolskie
4 350
Zachodniopomorskie
4 072
Warmińsko-mazurskie
993
GRYPA I PRZEZIĘBIENIE WOJEWÓDZTWO
SPRAWDZALNOŚĆ POPRZEDNIEJ PROGNOZY
28
57%
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
PONIŻEJ NORMY NORMA WYSOKI BARDZO WYSOKI
30
LAT NA RYNKU OCHRONY ZDROWIA
KAMSOFT
PASJA TWORZENIA INNOWACJI DLA LUDZI WWW.KAMSOFT.PL
Ogรณlnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
Innowac je
Aplikacje
KtoMaLek Aplikacja, z pomocą której w sposób zdalny można wyszukiwać apteki posiadające potrzebne leki. Mobilna wersja portalu KtoMaLek.pl, który spełnia podobną misję ułatwiania osobom chorym dostępu do niezbędnych farmaceutyków. Zasada działania jest prosta: użytkownik wprowadza nazwę poszukiwanego leku, następnie system analizuje jego dostępność w okolicznych aptekach i wyświetla listę placówek (wraz z adresami, godzinami otwarcia) oferujących lek. Aplikacja wyposażona jest w bazę leków, co przyspiesza i ułatwia wyszukiwanie na liście.
System automatycznie pokazuje listę farmaceutyków, których nazwa odpowiada wpisanym pierwszym literom wyszukiwania. Jednocześnie dostępne są informacje o cenie, wielkości opakowania, postaci oraz refundacji (lek na receptę, lek bez recepty). Pacjent wskazuje wybraną placówkę, gdzie chciałby zarezerwować lek. Może m.in. wyświetlić listę aptek posiadających lek na stanie; aptek, gdzie lek można zamówić oraz wszystkich aptek w okolicy. Następnie wystarczy odwiedzić wybraną placówkę i odebrać lek, płacąc za niego na miejscu.
Zdalna rezerwacja leków w serwisie KtoMaLek jest dużym ułatwieniem zwłaszcza dla pacjentów o ograniczonej mobilności, seniorów oraz chorych i ich rodzin. To wsparcie, gdy lek potrzebny jest szybko lub gdy chory chce mieć pewność, że otrzyma go w wybranej placówce. Narzędzie nie realizuje funkcji sprzedażowych, nie reklamuje aptek ani leków, spełniając tym samym wymogi ustawy „Prawo Farmaceutyczne”. Aplikacja dobrze wpisuje się w społeczne zadania m-zdrowia, przeciwdziałając barierom w dostępie do leczenia. iOS | Android | PL Bezpłatna | Część projektu OSOZ
30
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
Innowac je
Nowości i wynalazki
PRZEWIDZIEĆ STAN SERCA Grupa naukowców z Medical Research Council London – Institute of Medical Sciences (LMS) opracowała system, który jest w stanie precyzyjnie określić długość przeżycia pacjentów z niewydolnością serca. W przyszłości ma on posłużyć do identyfikacji pacjentów z większym ryzykiem śmierci, kwalifikując ich do intensywnej terapii. – To może zmienić diametralnie sposób leczenia pacjentów z chorobami serca – mówi Declan O’Regan, który przewodniczył zespołowi naukowców. W 80% przypadkach komputer był w stanie precyzyjnie wyznaczyć przewidywaną długość życia z błędem w granicach 1 roku (w przypadku oceny przez lekarza, dokładność wynosi ok. 60%). Całość wykorzystuje mechanizm tzw. uczenia maszynowego (sztucznej inteligencji). Oprogramowanie analizuje ruchome zdjęcia serca wykonane w technologii rezonansu magnetycznego. Na tej podstawie tworzy wirtualny model 3D odzwierciedlający zachowanie się 30 000 punktów w sercu przy każdym jego uderzeniu. Naukowcy zasilili system danymi historycznymi 256 pacjentów z chorobami serca. W ten sposób system nauczył się przewidywać czas życia serca z określonym stanem wyjściowym. Takie modele mogą pomóc zwłaszcza pacjentom z nadciśnieniem tętniczym, które nieleczone doprowadza do uszkodzenia narządu, a w konsekwencji – często do zgonu.
LECZENIE BÓLU BEZ CHEMII Urządzenie, które obiecuje ulgę pacjentom cierpiącym z powodu różnych rodzajów bólu. Specjalne elektrody przykłada się do bolącego miejsca. Baza sterująca wysyła impulsy elektryczne, które blokują system przekazywania informacji o bólu do mózgu pacjenta. Moc sygnałów regulowana jest indywidualnie przez pacjenta, a specjalne nakładki ułatwiają terapię w różnych rodzajach bólu: w okolicach lędźwiowo-krzyżowych, ramienia, łokci czy nóg.
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
31
Innowac je
POMIAR GLUKOZY W 5 SEKUND Na pierwszy rzut oka wygląda jak kolejny tracker aktywności fizycznej, ale we wnętrzu kryje się nowoczesny glukometr. Na wewnętrznej stronie zegarka umieszczono specjalny sensor (K’apsul), którego głównym elementem jest matryca z mikroigłami. Po wciśnięciu przycisku pomiaru, igły delikatnie i bezboleśnie penetrują górną warstwę skóry, analizując skład płynu śródmiąższowego. Dostępne są dwie wersje trackera: K’Track Glucose do pomiaru poziomu cukru oraz K’Track Athlete dla sportowców (mierzenie stężenia kwasu mlekowego). Aplikacja mobilna przypomina o dokonaniu pomiaru oraz zbiera historyczne wyniki badań. Największą zaletą K’Track Glucose jest wygoda procesu pomiaru i dyskrecja w każdej sytuacji. Bez dodatkowych urządzeń i nakłuwania – wystarczy nacisnąć i przytrzymać przycisk przez 5 sekund. Innowacja czeka jeszcze na certyfikację. Kiedy się to stanie, urządzenie dostępne będzie w cenie ok. 149 USD.
KONTROLA ZDROWIA WŁOSÓW Zapomnij o zwykłej szczotce do włosów. W 2017 roku zastąpi ją inteligentniejsza wersja naszpikowana czujnikami i technologią. Urządzenie będące efektem współpracy ekspertów z Kérastase i L’Oréal mierzy m.in. łamliwość, suchość i stopień zniszczenia włosów, jednocześnie ucząc użytkownika, jak prawidłowo przeprowadzić czynność czesania i dbać o włosy, aby poprawić ich kondycję. Porady i informacje o pomiarach dostępne są w specjalnej aplikacji. Szczotka powinna być dostępna w połowie roku w cenie ok. 200 USD.
32
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
Innowac je
GABINET LEKARSKI JUTRA Wiele mówi się o nowych technologiach w ochronie zdrowia, ale pacjenci nadal leczą się w tradycyjnych poradniach, które w żadnym stopniu nie przywołują na myśl postępu w medycynie. Postanowił to zmienić start-up Forward. W styczniu br. otworzył w San Francisco pierwszy gabinet lekarski przyszłości. Ascetyczne wnętrze przypomina bardziej ultranowoczesne biuro niż miejsce pracy lekarza. Poszczególne pomieszczenia wyposażono w całą masę innowacji: interaktywne wyświetlacze pozwalające prezentować pacjentom wyniki badań, wielofunkcyjne skanery ciała, systemy sztucznej inteligencji słuchające lekarza i notujące wszystkie informacje z wizyty. Niektóre rozwiązania zaskakują przede wszystkim pomysłowością. Przykład: mocz do analizy oddany do specjalnego pojemnika umieszczonego w łazience jest bezpośrednio transportowany do laboratorium. Aby móc korzystać z takich nowości, trzeba jednak sporo zapłacić. Dokładnie 149 USD miesięcznie, bo tyle wynosi abonament. Wizyty nie są refundowane przez żadnego płatnika w USA.
Źródła i zdjęcia: MRC London Institute of Medical Sciences, PKVitality, Kérastase, AccuRelief, Forward
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
33
Innowac je
Laboratorium technologii
Szpitale jakich nie znamy Dla szpitali nadchodzi okres zmian definiowanych mocniej przez rozwiązania e-zdrowia niż technologie leczenia. Telemedycyna, wirtualna rzeczywistość, big data i robotyka wchodzą do praktyki klinicznej.
Foto: InTouch Health
Symbolem innowacji w szpitalach jest dziś robot operacyjny da Vinci. W Polsce posiada go jedynie jedna placówka – Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu. A i tak maszyna operuje bardzo rzadko ze względu na koszty eksploatacji. Urządzenie kosztujące ok. 2 mln USD (wersja „Si”) sprzedano do 2014 roku w ilości ponad 3100 sztuk na całym świecie. Rok wcześniej było to 1000 sztuk mniej. W USA stają się powoli standardem, pozwalając zmniejszać inwazyjność niektórych zabiegów i poprawiać bezpieczeństwo pacjenta. Tam do dyspozycji chirurgów jest już ponad 2100 robotów da Vinci. Według szacunków, rynek robotów operacyjnych wzrośnie do 6,4 mld USD w 2020 roku. Liczby przyciągają nowych graczy.
34
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
Niedawno Google ogłosił współpracę z firmą farmaceutyczną Johnson&Johnson. Celem jest stworzenie konkurencyjnego do da Vinci systemu. Operacje na odległość, wirtualne wizyty albo systemy wspomagania decyzji klinicznych wykorzystuje się na co dzień tylko w najbardziej innowacyjnych ośrodkach medyczno-naukowych. Dla pozostałych szpitali bariery w dostępie do technologii pozostają niezmienne od lat. Są to ograniczone środki finansowe oraz brak odpowiedniego know-how i zasobów kadrowych niezbędnych do ich obsługi. Te dwa czynniki odpowiadają za bardzo powolną ewolucję technologiczną w ochronie zdrowia. Jednak zmiany, pod wpływem różnych czynników,
Innowac je
krok po kroku kształtują sposób, w jaki funkcjonują placówki stacjonarnej opieki zdrowotnej. Jedną z najszybciej rozwijających się dziedzin, która ma szansę zyskać szerokie zastosowanie, jest bez wątpienia telemedycyna. Przemawiają za nią trzy mocne argumenty: monitoring zdalny to mniejsze koszty w stosunku do pobytu w szpitalu, większe bezpieczeństwo i wygoda dla pacjenta, zmiany demograficzne i trendy epidemiologiczne (wzrost odsetka seniorów w społeczeństwie, nasilenie zjawiska niezakaźnych chorób przewlekłych). Pierwsze przyszpitalne centra telemedyczne zaczynają powstawać w Europie. Przypominają raczej ośrodki analizy danych i call-center niż placówki medyczne. – Ochrona zdrowia przesuwa się ze szpitali w kierunku telefonów komórkowych – tak mówił podczas eHealth Week 2016 Lucien Engelen, dyrektor ReShape Center for Healthcare Innovation (Radbound University Medical Center, Holandia). Dane zbierane przez szereg sensorów spływają w trypie 24/7 do centrum przetwarzania, gdzie systemy sztucznej inteligencji poddają je ciągłej analizie i informują personel (pielęgniarki, lekarzy) o niepokojących zmianach. Za 20–30 lat wizyta w szpitalu niezbędna będzie jedynie w przypadku konieczności wykonania zabiegu lub operacji. Rehabilitacja prowadzona będzie w większości w domu, także z pomocą robotów. Przykładem jest Riba – ten sympatycznie wyglądający robot potrafi bez problemu dźwigać i przenosić z dużą precyzją oraz wyczuciem dorosłego człowieka. Wynalazek japońskiego RIKEN-TRI Collaborative Center for HumanInteractive Robot Research ma być odpowiedzią na szybko starzejące się społeczeństwo i niedostatek kadr pielęgniarskich. Gdy dla pielęgniarzy często dźwiganie chorych może być groźne dla ich własnego zdrowia, dla robota Riba nie jest żadnym problemem. Rozwiązania telemedyczne uzupełnią wirtualne wi-
zyty realizowane dzięki nowym technologiom VR (virtual reality). Pacjenci nie zatęsknią za realnymi szpitalami, ponieważ dom zapewni im równie wysokie bezpieczeństwo i komfort. Dane gromadzone na indywidualnych kontach pacjenta systemy sztucznej inteligencji będą analizować dzień i noc. Wszystko po to, aby w sposób personalizowany i szczelny zatroszczyć się o zdrowie. Według raportu Global Industry Analysts z 2015 roku, globalny rynek wirtualnej rzeczywistości w ochronie zdrowia wzrośnie do 3,8 mld USD do roku 2020. Zastosowanie tej technologii jest coraz popularniejsze przede wszystkich w kształceniu, psychiatrii oraz rehabilitacji. Wiele zmian dokona się w mniej zauważalny sposób niż wkroczenie robotów na szpitalne korytarze. Znikną laboratoria jakie znamy, zastąpi je diagnostyka w czasie rzeczywistym realizowana przez innowacyjne sensory, bez konieczności pobierania krwi do badań. Oznacza to trudne do uniknięcia przeobrażenia w strukturze wielu zawodów medycznych i konieczność stałego podnoszenia kwalifikacji. Uczące się systemy asystować będą lekarzom w podejmowaniu decyzji i przeprowadzeniu operacji. Opustoszeją korytarze szpitalne, po których poruszać się będą głównie roboty wizytujące chorych. Wirtualne wizyty z pomocą takich rozwiązań jak iRobot firmy InTouch Health sprawdziły się już w 1500 szpitalach na całym świecie. Drukarka 3D stanie się standardowym wyposażeniem i pozwoli m.in. produkować personalizowane implanty stosowane w operacjach. Na reprodukcję ludzkich narządów na podobnych zasadach, przyjdzie nam jednak poczekać znacznie dłużej. W technologiach zmieniających szpitale, jeden element jest szczególnie fascynujący – przesunięcie opieki w stronę własnego domu, większe bezpieczeństwo, precyzja i wygoda leczenia.
» Telemedycyna i robotyka spowodują, że pobyty w szpitalu wymagane będą tylko w przypadku skomplikowanych operacji.«
Foto: Riba Robot rtc.nagoya.riken.jp
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
35
Brytyjski NHS zainicjował w 2013 roku tzw. program cyfrowej partycypacji pacjentów. Jakie były jego rezultaty w 2016 roku? (% pozytywnych odpowiedzi respondentów)
Rezerwacja wizyty on-line
22%
Zamówienie recepty on-line
10%
Mniejsza liczba telefonów alarmowych
Mniejsza liczba wizyt u lekarza
21%
10%
Szacowane potencjalne zyski wynikające z wprowadzenia usług cyfrowych w brytyjskiej ochronie zdrowia.
3,7 mln £
2,3 mln £
rocznie dla wizyt lekarskich
rocznie w przypadku wizyt w pogotowiu ratunkowym
Czy Twoja placówka medyczna posiada strategię angażowania pacjentów w ochronę zdrowia z wykorzystaniem narzędzi IT? NIE Kraje Nordyckie
Kraje Beneluksu
Wielka Brytania
Szwajcaria
Niemcy
36
TAK
21% 33% 27%
79% 67% 73%
40%
60%
45%
55%
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
Innowac je
Jakich narzędzi używa Twoja placówka medyczna dla większego angażowania pacjentów? 55%
33%
39%
36%
33% 20%
18%
Kraje Nordyckie
13% 7%
Portale pacjenta
Media społecznościowe
Informacje o korzyściach 24%
Lepsze usługi 28%
4%
Aplikacje mobilne
Jakie elementy wzmacniają zaangażowanie pacjenta?
16%
11% 11% 3%
Niemcy / Austria / Szwajcaria
1%
Aplikacje dla innych urządzeń
Żadne z nich
Jak w ciągu następnych 12 miesięcy rozwijać się będzie rynek innowacji i e-zdrowia w Twoim kraju?
Zachęty finansowe 28%
Zmiany legislacyjne w kierunku modelu partycypacyjnego 20%
Wielka Brytania
GORZEJ Niemcy / Austria / Szwajcaria
6%
Kraje Nordyckie
4%
Kraje Beneluksu
6%
Wielka Brytania i Irlandia
8%
BEZ ZMIAN
LEPIEJ
47%
47%
19%
77%
94%
19%
11,4 mld $
Wartość rynku robotów medycznych w 2020 roku. W roku 2015 było to 4,5 mld $ (22% wzrost rok do roku)
73%
200 000
Ilość operacji wykonanych z pomocą robotów medycznych da Vinci w 2012 roku.
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017 Źródło: HIMSS, informacje własne
37
Raport
Foto: designed by freepik.com
Rynek apteczny 2016. Powrót wielkiego wzrostu O „rekordowym roku” mówiło się dotychczas w podsumowaniach dynamiki wzrostu wartości rynku aptecznego w przypadku analiz dotyczących roku 2015. Ten rekord został pobity w roku 2016. Jarosław Frąckowiak Wiceprezes PEX PharmaSequence Sp. z o.o. (dawniej PharmaExpert i Sequence)
Rynek farmacji Rynek apteczny – w roku 2016 w odniesieniu do roku 2015 – urósł (w cenach detalicznych sprzedaży do pacjenta/konsumenta) aż o 6,2% i osiągnął wartość 31,7 mld
38
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
zł. Ilościowo nie rośnie tak dynamicznie, ale 3% wzrostu też jest najlepszym wynikiem, nie notowanym od wielu lat Wolniejszy wzrost ilości sprzedanych opakowań w porównaniu do dynamiki wartości rynku oznacza wzrost cen. W roku 2016, statystyczne opakowanie produktu sprzedawanego w aptekach kosztowało 17,6 zł (+3,1%).
W rozbiciu na segmenty rynek rozwija się nierównomiernie. Największym wartościowo segmentem jest sprzedaż odręczna (wszystkie produkty sprzedawane bez recepty). Osiągnął on wartość prawie 13 mld zł i 10% wzrost w porównaniu do roku 2015. Średnia cena opakowania w tym segmencie wyniosła 12,3 zł (+6,3%). W segmencie sprzedaży odręcznej dominującym subsegmentem są leki OTC z wynikiem niemal 8 mld zł w roku 2016. Znacznie mniejszą wartość mają suplementy – niecałe 3 mld zł, z kolei kategoria dermokosmetyków była w ubiegłym roku warta 1,3 mld zł.
Raport
Kolejnym pod względem wartości segmentem są leki refundowane. Łączna ich sprzedaż osiągnęła poziom 11,5 mld zł (+2,4%). Średnia cena opakowania wyniosła 27,18 zł (–1,1%). Wartość refundacji przekroczyła poziom 8 mld zł (+2,5%). Do sprzedaży zrefundowanej pacjenci dopłacili niewiele ponad 31%. We wrześniu 2016 roku ruszył program darmowych leków dla seniorów. Z analiz PEX PharmaSequence wynika, że poziom budżetu dopłat (125 mln zł) został zrealizowany w 86%. Najmniejszy z opisywanych segmentów, leki na receptę pełnopłatne, przekroczył w roku 2016 wartość 7 mld zł (+6,6%). Średnia cena opakowania Rx pełnopłatnego wyniosła 23,2 zł (+3,7%).
Apteki Rok 2016 był kolejnym, w którym rosła liczba aptek. W grudniu funkcjonowało ich na rynku ponad 14 900. W przeciągu 2 lat przybyło (netto) ponad 1000 aptek, a tylko w roku ubiegłym – ponad 600. Wzrost ilości aptek ma wpływ na wyniki finansowe statystycznej apteki. W roku 2016 obrót na pojedynczą aptekę wyniósł 2,2 mln zł i wzrósł rok do roku o 3,6%, czyli prawie dwukrotnie mniej niż obrót na rynku aptecznym. Prawie 41% obrotu stanowiła sprzedaż odręczna, ponad 36% – leków na recepty refundowane i więcej niż 22% – leków na recepty pełnopłatne. Sprzedaż odręczna jest także najbardziej rentowna. Narzut w przypadku tej kategorii wyniósł średnio 29,8%, ale zmalał prawie o 4% rok do roku. Narzut w przypadku leków pełnopłatnych to 25,3% (–7,3%). Jedynie w przypadku leków refundowanych, narzut rośnie (+4,8%), ale jego wartość jest znacznie mniejsza niż we wcześniej opisywanych kategoriach (18,8%). Ogólnie, przeciętny narzut wyniósł 25,4% (–1,3%). Jest to kolejny rok spadku marżowości aptek. To nie pozwala patrzeć w przyszłość
Trendy zmiany wartości sprzedaży na rynku aptecznym 35
wartość sprzedaży
Miliardy
ewolucja kumulowana
ewolucja PPG
25%
30 25
20% 15%
20
9,3%
7,9%
10%
6,5%
15
1,7%
2,8% 5,0%
10
4,6%
2,7%
6,2%
4,8%
5% 0%
- 5,7%
5 0
21,7%
14,6%
-5%
26,08
26,79
28,14
26,53
27,76
28,50
29,88
31,73
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
-10%
Źródło: PEX PharmaSequence
Trendy zmiany ilości sprzedaży na rynku aptecznym 1 850
wartość sprzedaży
Miliony
ewolucja kumulowana
ewolucja PPG
12%
1 800
10% 9,8%
1 750
8%
1 700
6%
6,6% 5,3%
1 650
3,0%
2,6%
2,6% 1 600
1 550
4%
2%
1,3% 1 640
1 682
1 727
1 749
1 801
2012
2013
2014
2015
2016
0%
Źródło: PEX PharmaSequence
Trendy zmiany wartości sprzedaży leków OTC 9 000
wartość sprzedaży
Miliony
ewolucja kumulowana
PPG
40%
8 000 30% 7 000
33,1%
6 000
» Rok 2016 był kolejnym, w którym rosła liczba aptek. W grudniu funkcjonowało ich na rynku ponad 14 900.«
30%
10,7%
5 000 4 000
4,5%
4,5%
2,9%
1,5%
-1,5%
3 000
12,0%
20% 20,0% 10% 11,0% 7,1%
6,0%
0%
1,2%
2 000
-10% 1 000 0
5 947
5 857
6 119
6 213
6 583
6 663
7 134
7 917
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
-20%
Źródło: PEX PharmaSequence
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
39
Raport
Trendy zmiany wartości sprzedaży suplementów 3 000
wartość sprzedaży
Miliony
ewolucja kumulowana
54,6%
2 000
1 500
20,1%
22,7%
40
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
40%
30,2%
27,5%
30% 11,7%
8,9%
1 000
0
60% 50%
38,4%
6,2%
2,2%
-2,1%
20% 10% 0%
6,2%
500 1 841
2 004
2 259
2 211
2 347
2 398
2 548
2 846
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
-10% -20%
Źródło: PEX PharmaSequence
Trendy zmiany wartości sprzedaży dermokosmetyków 1 400
wartość sprzedaży
Miliony
ewolucja kumulowana
PPG
60% 45,5%
1 200 1 000
50% 40%
800
30%
23,4%
600
26,2%
13,8%
400
8,1% 200
29,6% 12,3%
5,3%
5,4%
0
20% 10%
2,7%
2,3%
8,5%
0%
-0,1% 890
938
937
1 013
1 099
1 124
1 154
1 296
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
-10%
Źródło: PEX PharmaSequence
Ilość sprzedaży opakowań w molekułach w roku 2016 Miliony
40%
0%
8%
18%
14%
3% 2% 0% -1% 1% -1%
-1% -3% 1%
-7%
6%
20%
10% 7%
Źródło: PEX PharmaSequence
OMEPRAZOLUM
KALII CHLORIDUM
TAMSULOSINUM
FUROSEMIDUM
DICLOFENACUM
KETOPROFENUM
SIMVASTATINUM
LEVOTHYROXINUM NATRICUM
ROSUVASTATINUM
AMLODIPINUM
METOPROLOLI SUCCINAS
INDAPAMIDUM
ATORVASTATINUM
0
PANTOPRAZOLUM
5
RAMIPRILUM
10
METFORMINI HYDROCHLORIDUM
15
2% -1%
0% -20%
HYDROXYZINI HYDROCHLORIDUM
19% 20
AMOXICILLINUM, ACIDUM CLAVULANICUM
25
BISOPROLOLUM
Zmiany 2016 był rokiem gorących dyskusji dotyczących rynku aptecznego, które zaowocowały licznymi zapowiedziami i komentarzami Ministerstwa Zdrowia dotyczącymi planowanych zmian oraz projektem nowelizacji Prawa Farmaceutycznego. Wprowadzenie zasady „apteka dla aptekarza” oraz kryteriów demograficzno-geograficznych regulujących możliwość otwierania nowych aptek może doprowadzić do mocnych przeobrażeń. Po pierwsze: w bardzo wielu atrakcyjnych lokalizacjach, z punktu widzenia rentowności prowadzenia biznesu aptecznego, nie da się otworzyć nowej apteki. Z tego względu, że kon-
80% 70%
12,7%
z optymizmem, bowiem to właśnie rentowność apteki decyduje o jej „zdrowiu ekonomicznym”. Liczba pacjentów w statystycznej aptece w całym 2016 roku wyniosła 42 600 (+2,2%). Wartość przeciętnej transakcji (łącznie z refundacją) przekroczyła 50 zł (+1,3%). Obraz statystycznej apteki nie oddaje oczywiście zróżnicowania sektora. W roku 2016 na rynku funkcjonowało 390 sieci aptecznych (skupiających 5 i więcej aptek). W sieciach zrzeszonych było prawie 40% aptek odpowiadających za 54% obrotu na rynku. Ilość sieci rosła, ale w mniejszym tempie niż wcześniej. Typowa apteka sieciowa jest większa niż przeciętna indywidualna lub należąca do mikrosieci. Tylko w grudniu 2016 roku statystyczna apteka sieciowa sprzedała produkty ponad 5 100 pacjentom/konsumentom, osiągając średni obrót na poziomie 283 tys. zł. W przypadku aptek indywidualnych i mikrosieci sytuacja wygląda inaczej: niecałe 3 100 pacjentów i 144 tys. zł obrotu.
PPG
2 500
NEBIVOLOLUM
» Na rynku funkcjonuje ponad 390 sieci aptecznych skupiających 5 i więcej aptek. W sieciach zrzeszonych było prawie 40% aptek odpowiadających za 54% obrotu na rynku.«
-40% -60% -80% -100%
Raport
Liczba aptek na rynku w latach 2015/2016 15 000 14 883 14 863 14 853 14 815 14 903 14 873 14 775 14 853
14 900 14 775
14 800
14 775
14 664
14 700 14 600 14 500
14 379 14 328
14 400
14 475 14 425
14 440
14 440
14 440
14 913
14 584 14 544 14 505 14 584
14 440
14 300 14 200 14 100
6
6 gr
ud
zie
ń2
01
01
16
d2 pa
to lis
pa
źd
zie
rn
ik
20
01
6
16
ń2
20 wr
ze
sie
16
ień rp sie
16
lip
iec
20
6
20
01 cz
er
wi
ec
j2 ma
20
01
ień
kw
iec
c2
16
6
6 01
rze
ma
y2 lut
20
01
eń
sty
cz
ń2 zie
ud gr
16
5
5 01
15
d2 pa
to lis
pa
źd
zie
rn
ik
20
01
5
15
ń2
20 wr
ze
sie
15 20
rp sie
lip
iec
ień
15
5
20
01
ec wi
cz
er
ma
j2
20
01
ień
kw
iec
c2
15
5
5 01
rze
lut
y2
ma
sty
cz
eń
20
15
14 000
Źródło: PEX PharmaSequence
kurencyjna nie będzie oddalona o więcej niż 500 metrów i/lub jedna apteka na danym terytorium będzie przypadać na mniej niż 3000 osób. Hamuje to w takich regionach nie tylko rozwój sieci, ale także możliwość otwierania aptek indywidualnych. Po drugie: otwieranie aptek na terenach słabo zaludnionych, bardzo cenne ze względu na potrzebę zaspokojenia potrzeb mieszkających tam ludzi, może być nierentowne. Nowa regulacja może z czasem zahamować wzrost konkurencyjności na rynku i ułatwić funkcjonowanie już istniejącym aptekom, z których część radzi sobie – pod względem ekonomicznym – bardzo słabo. Krótkoterminowo, nowe prawo prawdopodobnie nie wpłynie znacząco na poziom cen zakupu produktów przez apteki. Stać się tak może to ze względu na przewidywany brak radykalnej zmiany stosunków własnościowych na rynku. Rynek nadal może podlegać tendencjom „konsolidacyjnym”, ale nie dotyczącym już usieciowienia, lecz raczej samoorganizacji aptek w różnorodne grupy zakupowe, sieci wirtualne, franczyzę, itp. Ten trend jest już na rynku obserwowany od dłuższego czasu, mimo że nie zawsze tego typu „samoorganizacja” ma charakter instytucjonalny. To rodzaj remedium na spadające marże. Działania wspólne aptek obniżają ceny zakupu, ergo mogą
zwiększać ich rentowność. To trend niezależny od rozważanych zmian. Dyskusja toczy się także w kwestii ograniczeń w sprzedaży leków bez recepty w sklepach, na stacjach benzynowych i w innych punktach pozaaptecznych. Według PASMI, może to spowodować 90% spadek sprzedaży na tym rynku, nie tylko ze względu na ograniczenia np. wielkości opakowań, ale także zalecenia co do maksymalnej zawartości substancji czynnej. Czy – gdyby taka regulacja weszła w życie – klienci, którzy kupowali na stacjach benzynowych i sklepach, przeniosą się do aptek? Wydaje się, że odpowiedź na to pytanie nie jest oczywista. Co najmniej część sprzedaży w tym kanale dystrybucji to sprzedaż impulsowa, „pod potrzebę”. Ale nie ma dowodów, że sprzedaż w aptekach nie wzrośnie. Ci, którzy realizowali „planowe zakupy” OTC w sklepach, mogą się „przenieść” do aptek. Duże kontrowersje wzbudził pomysł wycofania ze sprzedaży aptecznej całości czy części kosmetyków i/lub suplementów. Taka zmiana byłaby bardzo niekorzystna dla aptek. Wynika to chociażby z analiz z pierwszej części artykułu: dermokosmetyki i suplementy to łącznie ok. 4,3 mld zł wartości sprzedaży aptecznej w zeszłym roku. Sprzedaży realizowanej z narzutem często przekraczającym 30%. Oznacza to „wycofa-
nie” z rynku ok. 1,3 mld zł narzutu, czyli średnio ponad 87 tysięcy złotych rocznie przypadających na statystyczną aptekę. To bardzo dużo w sytuacji, w której wiele aptek już teraz nie jest rentowna. Wydaje się, że na rynek w 2017 roku wpływać będą zarówno organiczne trendy rozwoju rynku jak i decyzje regulacyjne. Z punktu widzenia aptek i sieci aptek, krótkoterminową receptą na poprawę rentowności aptek może być: – wzrost poziomu jakości zarządzania biznesem aptecznym niezależnie od jego skali, oparty o coraz większe rozpowszechnianie się stosowania nowoczesnych narzędzi informatycznych; – szersze niż dotychczas stosowanie wiedzy rynkowej o otoczeniu konkurencyjnym – tego typu wiedza jest dostępna i może być wykorzystana; – szersze stosowanie praktyk organizacyjnych i biznesowych, które pozwalają na zwiększenie ekonomii skali w negocjacjach i zakupach aptecznych. Apteka jest placówką ochrony zdrowia. Ale jest też przedsiębiorstwem. Tylko zdrowe ekonomicznie przedsiębiorstwo może realizować cele ochrony zdrowia. Źródło danych: reprezentatywny panel 5 500 aptek
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
41
rozmow y
Foto: designed by freepik.com
Senior w pełni życia. Strategie i technologie.
W 2050 roku już co trzeci Polak będzie miał więcej niż 65 lat. Czy jesteśmy przygotowani na konsekwencje zmian demograficznych? W jaki sposób technologie e-zdrowia mogą pomóc w zdrowym i aktywnym starzeniu się? Rozmawiamy z ekspertami Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej (KIGS).
Marzena Rudnicka Prezes KIGS
Jak powinno się tworzyć optymalne warunki życia dla seniorów, czyli tzw. gospodarkę senioralną? Gospodarka senioralna to system produktów i usług wytwarzanych po to, by zaspokoić potrzeby osób starszych. Obejmuje różne sektory, choć dominujące są te związane z sektorem usług medycznych i pielęgnacyjnych. Ważnym elementem rynku usług i towarów dla osób starszych jest ich jakość, w tym rozumie-
42
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
nie oferty przez seniora oraz jej dostępność. Senior to też klient – banku, apteki, prywatnych usług medycznych, sklepu meblowego czy biura podróży. Jest to rosnąca grupa konsumentów, co powoli zaczyna dostrzegać biznes. Nasza niełatwa sytuacja demograficzna związana z procesem starzenia się społeczeństwa daje impuls do rozwoju srebrnej gospodarki i nowych możliwości z tym związanych. Stwarza, siłą rzeczy, ogromne możliwości rozwoju no-
rozmow y
wych rynków i miejsc pracy, ponieważ wymusza zmianę. Zmianę rynku pracy, usług i systemu opieki społecznej, a także modeli finansowania. Aby to mogło nastąpić, niezbędne jest spełnienie konkretnych warunków, które zaprezentowaliśmy podczas II Kongresu w postaci Deklaracji Programowej Rozwoju Gospodarki Senioralnej w Polsce. Dokument pokazuje, że można połączyć siły, aby z jednej strony umożliwić osobom starszym prowadzenie lepszego i aktywnego życia, a z drugiej wygenerować potężny potencjał dla rozwoju przedsiębiorstw. Czy tzw. srebrna gospodarka to potencjał czy zagrożenie? Jednoznaczne określenie potencjału, czy zagrożenia w procesie starzenia się polskiego społeczeństwa jest bardzo trudne. Postrzegając zmiany demograficzne jako potencjał, wydaje się, że najlepiej do tego pytania pasuje wypowiedź prof. Bolesława Samolińskiego, wygłoszona podczas wspomnianego Kongresu Gospodarki Senioralnej. Zdaniem Profesora, „gospodarka senioralna stanie się niedługo trzecią gałęzią gospodarki, wartą miliardy złotych”. To obrazuje potencjał rynku oraz szansę dla polskich przedsiębiorstw. Nie chodzi tu tylko i wyłącznie o obszar usług opiekuńczych, domów seniora czy branży medycznej. Srebrna gospodarka obejmuje wszelkie produkty i usługi dedykowane seniorom. Można już teraz dostrzec wzrastające zapotrzebowanie seniorów na różnego rodzaju usługi z dziedziny rozrywki, kultury, spędzania wolnego czasu. Warto zauważyć, iż potencjał nabywczy tej grupy społecznej już obecnie jest znaczny. Dane statystyczne wskazują, iż portfel polskich emerytów to około 140 miliardów złotych rocznie. Zmiany demograficzne wyraźnie potwierdzają tendencję wzrostu liczby osób starszych i tym samym tej grupy klientów. Starsze osoby mogą być bardzo atrakcyjnymi klientami dla banków, firm ubezpieczeniowych, firm medycznych. Dzięki nim, wiele gałęzi gospodarki będzie mogło się szybko rozwijać. Obecnie mamy ponad 7 mln seniorów, to jedyna grupa społeczna, która ma stałe i policzalne dochody. W dodatku polscy seniorzy są właścicielami olbrzymiego majątku, zawartego w nieruchomościach. Okazuje się, że zasoby finansowe tej grupy nie są takie małe i dlatego jest to ważna grupa klientów wielu branż.
» Obecnie mamy ponad 7 mln seniorów. Portfel polskich emerytów to około 140 miliardów złotych rocznie.« Z drugiej strony proces starzenia się polskiego społeczeństwa to nie tylko problem demograficzny i społeczny, ale również gospodarczy. Chodzi tu przede wszystkim o proporcję liczby osób w wieku produkcyjnym do liczby osób w wieku poprodukcyjnym. W sytuacji, kiedy przybędzie nam duża liczba osób niepracujących ze względu na podeszły wiek, a nie będzie to rekompensowane odpowiednią liczbą osób pracujących, grozi nam załamanie gospodarcze w perspektywie najbliższych kilkudziesięciu lat. Czy Polska jest gotowa na proces starzenia się społeczeństwa? Patrząc na zmiany demograficzne dotykające polskie społeczeństwo, musimy zaznaczyć, iż zmienia się również nasz model społeczny. Tradycyjna wielopokoleniowa rodzina, zwłaszcza w miastach, odchodzi w niebyt. Dzieci ze względów finansowych, z powodu emigracji bądź braku czasu nie są w stanie zapewnić opieki swoim rodzicom. To przestaje być problem wyłącznie konkretnych rodzin, a staje się problemem gmin, a w szerszej perspektywie – całego kraju. Musimy wypracować skuteczny model opieki uwzględniający zarówno osoby samodzielne wymagające niewielkiego wsparcia, a także osoby niesamodzielne wymagające stałej opieki. Więc z jednej strony konieczny jest rozwój instytucjonalnej opieki długoterminowej nad osobami starszymi. Z drugiej zaś strony nie możemy zapominać jednak o tym, iż seniorzy najlepiej funkcjonują w swoim środowisku przy odpowiednim wsparciu opiekuńczo-medycznym. Ważne, żeby starsze osoby mogły
funkcjonować z asystą medyczną, opiekuńczą i społeczną we własnej dzielnicy lub miasteczku, czyli w dotychczasowym środowisku, a nie były zamykane w domach opieki na peryferiach miasta. Opieka nad osobami starszymi oznacza konieczność wejścia w nowe technologie i zaprzęgnięcie najnowszych rozwiązań do opieki i monitorowania zdrowia i bezpieczeństwa seniorów. Wymaga to jednak stworzenia sprawnego systemu wdrażającego rozwiązania do domów seniorów, stałego monitoringu oraz gotowości odpowiednich służb niosących pomoc. Tego typu inicjatywy są podejmowane, jednak dotychczas wszelkie próby mają bardzo ograniczony zasięg i pokazują jedynie, jak wielka praca na tym obszarze pozostaje do wykonania. Drugim obszarem wymagającym znaczących zmian jest obszar produktów i usług dedykowanych seniorom. Należy mieć na uwadze, że jest to coraz bardziej wymagający klient. Seniorzy dysponują gigantycznym kapitałem, który powinniśmy stymulować i społecznie wykorzystywać. Ale żeby do nich dotrzeć, nie wystarczą standardowe narzędzia promocji i reklamy. Nie wystarczy również w wielu przypadkach standardowy produkt czy usługa. Systematyczne zwiększanie się populacji osób starszych powoduje również zmiany na rynku konsumentów dóbr. Oznacza to, że seniorklient wymaga dedykowanych produktów lub usług oraz dostosowanych do tej grupy społecznej narzędzi marketingowych. Obecnie zauważamy, iż dopiero niewielka grupa firm dostrzega klientaseniora i wychodzi naprzeciw jego oczekiwaniom, tworząc dedykowaną tej grupie społecznej ofertę. Tak się stało choćby w przypadku operatora telefonicznego Orange, który dostrzegł fakt, iż znaczącą grupę klientów stanowią osoby powyżej 65 roku życia. Jako odpowiedź na specyficzne potrzeby tej grupy klientów, Orange stworzyło specjalną infolinię dedykowaną osobom starszym. Co warto podkreślić, infolinia Orange otrzymała Certyfikat Jakości Produktów i Usług OK SENIOR. Certyfikat został opracowany przez Krajowy Instytut Gospodarki Senioralnej. Zgodnie z ideą certyfikatu, każdy produkt i usługa dla osób starszych musi być bezpieczna, potrzebna, zrozumiała i przystępna. Takie produkty nagradzamy certyfikatem i promujemy jako produkty sprawdzone przez nasz Instytut. Certyfikat OK SENIOR jest również przyznawany w kategorii opieki krótko i długoterminowej.
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
43
rozmow y
dr inż. Jarosław Bułka Dyrektor Działu Nowych Technologii, KIGS
Jak wygląda sytuacja wykorzystania innowacji technologicznych przez statystycznego seniora w Polsce, a jak kształtuje się ona w Europie? W Europie zachodniej i Skandynawii od dłuższego czasu realizowane są projekty mające na celu „przybliżenie” usług medycznych do osób mieszkających w tzw. środowisku. W krajach skandynawskich, gdzie aspekt geograficzny był głównym stymulatorem rozwoju usług telemedycznych, istnieje od dawna powszechna akceptacja technologii umożliwiających zdalny monitoring, diagnostykę czy nadzorowanie terapii pacjentów, w tym osób starszych. Na bazie tych doświadczeń powstało wiele projektów zorientowanych na wykorzystanie technologii w opiece nad osobami niesamodzielnymi. W Hiszpanii wiele regionów prowadzi monitoring osób starszych, wykorzystując do tego celu telefoniczne centra wsparcia, które poza tradycyjnym kontaktem telefonicznym mają możliwość kontrolowania podstawowych parametrów biomedycznych (ciśnienie krwi, poziom glukozy we krwi itp.) oraz odbierania powiadomień i reakcji na sygnały alarmowe generowane z urządzeń przywoławczych, którymi dysponują seniorzy. Rozwój technologii mobilnych, ich miniaturyzacja, spadek cen elektroniki oraz powszechna dostępność telefonii komórkowej i sieci Internet sprzyja upowszechnianiu urządzeń „noszonych” (tzw. wearables), dzięki którym osoby starsze mogą w każdej chwili samodzielnie wezwać pomoc. W innym wariancie, urządzenia tego typu automatycznie wysyłają sygnał do centrum opieki lub opie-
44
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
kuna, gdy wykryją upadek lub krytyczną zmianę określonego parametru biomedycznego. Odrębnym zagadnieniem jest budowa, zgodnie z koncepcją deinstytucjonalizacji usług opiekuńczych, tzw. mieszkań serwisowanych lub wspomaganych. W mieszkaniach takich osoba starsza ma dostęp do prostych narzędzi telemedycznych umożliwiających lekarzom lub opiekunom zdalny monitoring parametrów biomedycznych podopiecznych lub wprost przeprowadzenie telekonsultacji. Niezależnie od tego, zgodnie z koncepcją „smart home”, mieszkania takie wyposażane są w czujniki parametrów środowiskowych (ciśnienie, temperatura, zadymienie) oraz umożliwiają monitorowanie podstawowych instalacji (niezakręcona woda, stężenie gazu, otwarte okna, drzwi itp.). Tego typu projekty realizowane w Holandii czy Niemczech stanowią wzory dobrych praktyk, które są nieocenionym źródłem doświadczeń w budowaniu pilotażowych projektów w Polsce. Projekty te powstają obecnie głównie z inicjatywy jednostek samorządu terytorialnego lub firm świadczących usługi opieki długoterminowej, bądź deweloperów budujących mieszkania przystosowane dla seniorów lub osób niesamodzielnych. W konwencji mieszkań serwisowanych oddawane są całe nowe osiedla (np. Wrocław, Katowice) lub adoptowane są istniejące mieszkania, a powstałe centra monitorowania świadczą usługi nadzoru dla seniorów włączonych do projektów pilotażowych lub objętych już usługami komercyjnymi. Już dziś wiele placówek umożliwia e-rejestrację na wizyty czy e-konta zdrowia, niebawem pojawią się elektroniczne recepty i e-dokumentacja medyczna. Czy osoby starsze odnajdą się w tych zmianach? Nie cała populacja osób starszych obecnie radzi sobie dobrze z nowymi technologiami. Problem ten dotyczy szczególnie grupy osób w wieku 75+. Nie zmienia to jednak faktu, że coraz większa grupa seniorów akceptuje i aktywnie wykorzystuje technologie mobilne. Niezwykle interesujący jest fakt, że w grupie seniorów korzystających z urządzeń mobilnych, smartfonów, bardzo duży odsetek zastosowań tych urządzeń wykracza znacznie poza zwykłą rozmowę telefoniczną czy wysyłanie krótkich wiadomości tekstowych. Wyniki badań jednoznacznie wskazują, że seniorzy chętnie
» W Hiszpanii wiele regionów prowadzi monitoring osób starszych, wykorzystując do tego celu telefoniczne centra wsparcia.« i coraz powszechniej korzystają z zasobów Internetu a także kontaktują się ze swoimi rówieśnikami, członkami rodzin i lokalnymi społecznościami za pomocą mediów i portali społecznościowych. Coraz częściej możemy też obserwować zjawisko tzw. „mostu ponadpokoleniowego” – to niezwykle budujące, gdy seniora w świat technologii mobilnej wprowadzają… wnuki. Pokazując dziadkom możliwości urządzeń mobilnych, wciągając ich w świat gier czy ucząc wykorzystania komunikatorów video, są najlepszymi ambasadorami technologii w świecie seniora. Problemem jest często niski poziom dochodów – wiele osób na emeryturze nie stać na komputer czy smartfon. To grozi wykluczeniem cyfrowym. Jak zapobiegać temu zjawisku? Koszty urządzeń i usług związanych z teleopieką są istotną barierą i stanowią w dużej mierze o wykluczeniu cyfrowym seniorów. Na szczęście spadające ceny elektroniki mobilnej i transmisji danych wspierają rozwój telemedycyny i teleopieki. W Polsce, gdzie ten rynek usług dopiero powstaje, dominującym obecnie modelem jest usługa komercyjna, w której beneficjentem jest senior, a sponsorem najczęściej osoby bliskie, aktywne zawodowo i w związku z tym zdolne do opłacania abonamentu za teleusługi opiekuńcze. Jakie działania należałoby przedsięwziąć, aby podnieść stopień wykorzystania narzędzi e-zdrowia w grupie seniorów?
rozmow y
Zdecydowanie najważniejsze w chwili obecnej jest budowanie odpowiedniej wiedzy o możliwościach narzędzi i technologii w kontekście jakości i bezpieczeństwa życia seniora. Potrzebne są samorządowe i systemowe kampanie edukacyjne wskazujące na korzyści płynące z samomonitorowania parametrów biomedycznych, szczególnie u osób cierpiących na tzw. wielochorobowość i obciążonych często wielolekowością. U osób takich telemedycyna i teleopieka stanowi optymalne, a czasami wręcz jedyne rozwiązanie chroniące je przed powikłaniami i sprawiające, że potencjalne zaostrzenia schorzeń występują u nich rzadziej lub później. Przekłada się to wprost na jakość życia i bezpieczeństwo osoby starszej lub samotnej. Budowanie wśród seniorów świadomości istnienia przyjaznych, niezawodnych i intuicyjnych w obsłudze rozwiązań telemedycznych, sprzyja budowaniu najważniejszej relacji – zaufania seniora do technologii, a tym samym jest najlepszą drogą do upowszechnienia narzędzi e-zdrowia i m-zdrowia w tej grupie wiekowej.
Choroby przewlekłe, w szczególności w obszarze kardiologii, diabetologii i pulmonologii oraz zjawisko powszechnej wśród seniorów wielochorobowości wskazują w pierwszej kolejności wprost na urządzenia przeznaczone do zdalnego monitorowania ciśnienia krwi, wagi, aktywności elektrofizjologicznej serca, saturacji, czy poziomu glukozy we krwi, ale także aktywności ruchowej lub upadków. Mobilne glukometry, pulsoksymetry, ciśnieniomierze, EKG czy opaski przywołujące pomoc lub monitorujące upadki, połączone z profesjonalnymi, certyfikowanymi medycznie aplikacjami mobilnymi i platformami telemedycznymi powinny być trwałym elementem budowanego powszechnego systemu opieki zdrowotnej. Niezwykle istotne jest również zapewnienie pacjentom możliwości dostępu do profesjonalnych telekonsultacji realizowanych za pomocą certyfikowanego medycznie oprogramowania. Takie rozwiązania powodują, że bariery geograficzne lub architektoniczne nie stanowią żadnych ograniczeń w dostępie osób starszych lub niesamodzielnych do usług medycznych i porad specjalistów. W tym aspekcie należy również rozważać dostęp lekarzy, pacjentów i opiekunów do spójnej, dostępnej elektronicznie dokumentacji medycznej. Profesjonalna realizacja i upowszechnienie w pierwszej kolejności tych trzech kluczowych komponentów z pewnością stanowić będzie optymalną bazę do budowy kolejnych e-usług w obszarze zdrowia i opieki nad osobami starszymi.
reklama
Jakiego rodzaju narzędzia e-zdrowia mogą najbardziej wspomagać życie seniorów, np. z chorobami przewlekłymi?
Krajowy Instytut Gospodarki Senioralnej jest podmiotem integrującym uczestników branży usług senioralnych, operatorów, inwestorów, przedstawicieli władz centralnych i samorządowych, ośrodków badań społecznych oraz wspierających te inicjatywy organizacji senioralnych.
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
45
rozmow y
Jedno pytanie
Jakich zmian w najbliższym czasie wymaga rynek farmaceutyczny w Polsce? Elżbieta Piotrowska-Rutkowska (Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej): 2017 rok powinien przynieść wiele istotnych rozstrzygnięć. Niezwykle ważną kwestią będzie uchwalenie poselskiego projektu ustawy nowelizującej Prawo Farmaceutyczne. Celem regulacji jest uporządkowanie rynku farmaceutycznego w kierunku poprawy dostępności do leków, przy zachowaniu ich korzystnej ceny dla pacjentów, a także utrzymanie równowagi rynkowej między konkurującymi ze sobą podmiotami. To długo oczekiwana zmiana, która przybliży nas do standardów obowiązujących w Europie, dlatego popiera ją tak wielu przyszłych i obecnych farmaceutów.
Równie ważną kwestią będzie ogłoszenie propozycji nowelizacji prawa farmaceutycznego przygotowywanej przez resort zdrowia – projektu, który ma być odpowiedzią na istniejące patologie, związane choćby z nielegalnym wywozem leków za granicę, niską skutecznością inspekcji farmaceutycznej, czy nierentownymi dyżurami aptek. Ponadto, powinniśmy poznać efekty ministerial-
nego zespołu zajmującego się projektem ustawy o zawodzie farmaceuty, wyraźnie określającej prawa i obowiązki naszego zawodu, a także rozwiązania dotyczące uregulowania reklamy leków OTC i suplementów diety w mediach. Z punktu widzenia bezpieczeństwa pacjenta istotne będzie także przyjęcie rozwiązań regulujących zakup leków dostępnych w tzw. obrocie pozaaptecznym.
» Nowelizacja prawa farmaceutycznego powinna skupić się na najważniejszych patologiach na rynku.« reklama
REJESTRACJA
WWW.OSOZ.PL/FORUM2017
22. Międzynarodowy Kongres
Ogólnopolskiego Systemu Ochrony Zdrowia
Innowacyjna Ochrona Zdrowia 46
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
4-5 kwietnia 2017 KATOWICE | MIĘDZYNARODOWE CENTRUM KONGRESOWE
pr ak t ycznie
analiza sprzedaży leków
SUPLEMENTY DIETY Zgodnie z ustawą o bezpieczeństwie żywności i żywienia z 25 sierpnia 2006 roku, suplement diety to produkt złożony z substancji odżywczych, uzupełniający normalną żywność. Jest to skoncentrowane źródło witamin, minerałów lub innych substancji. Produkt tego typu jest wytworzony i wprowadzony do obrotu w formie umożliwiającej dawkowanie (w tabletkach, kapsułkach, proszku czy płynie). Posiada najczęściej niskie dawki substancji czynnej, dostępny jest bez recepty, również w ogólnodostępnych sklepach spożywczych. WSKAŹNIKI SPRZEDAŻY SUPLEMENTÓW DIETY ROK 2015 I ZMIANA % W STOSUNKU DO ROKU 2002
WARTOŚĆ SPRZEDAŻY
ŚREDNIA CENA ZA OPAKOWANIE
ILOŚĆ PRODUKTÓW W OFERCIE
ILOŚĆ SPRZEDAŻY
2 545 603 388 zł
16,09 zł
8 230
158 197 474
770%
44%
507%
534%
OPINIA EKSPERTA
Eksperci Instytutu Żywności i Żywienia przestrzegają przed nieodpowiedzialnym zażywaniem suplementów diety. Zamiast łykania witamin w pigułkach zalecają stosowanie zdrowej, zbilansowanej diety. Okazuje się, że wśród najlepiej sprzedających się suplementów diety w Polsce znajdują się: preparaty z magnezem, probiotyki, preparaty na wzmocnienie kości, mięśni i stawów, specyfiki wspierające odchudzanie oraz suplementy „na piękno i urodę”. Kontrowersje wśród naukowców budzi nie tylko kwestia bezpieczeństwa stosowania suplementów diety, lecz także ich skuteczności. Zarówno niedobór jak i nadmiar różnych mikro i makroelementów może być niekorzystny dla organizmu. Z różnych szacunków wynika, że suplementy diety zażywa już od 20 do 75 proc. dorosłych Polaków. Dla porównania, leki (przewlekle lub okresowo) zażywa 55–85 proc. populacji.
Prof. Mirosław Jarosz Dyrektor Instytutu Żywności i Żywienia
Powszechna edukacja żywieniowa powinna stać się głównym narzędziem służącym do poprawy zdrowia społeczeństwa. Najlepiej byłoby, gdyby zaczynała się ona już w przedszkolu i szkole podstawowej. Jej zadaniem jest uświadomienie społeczeństwu, że dzięki prawidłowej, dobrze zbilansowanej diecie możliwe jest dostarczenie organizmowi wszystkich niezbędnych dla zachowania zdrowia składników odżywczych. Jest to ważne zwłaszcza w kontekście rosnącej popularności suplementów diety. Polacy zażywają ich niestety coraz więcej, często w sposób zupełnie nieodpowiedzialny i niekontrolowany. Tymczasem suplementy powinny być stosowane tylko w przypadku szczególnych grup ludności (takich jak np. kobiety w ciąży, niektórzy seniorzy) i tylko po konsultacji z lekarzem lub dietetykiem, zwłaszcza gdy równocześnie stosowane są leki. Osoby zażywające suplementy diety na własną rękę, zwłaszcza te które łykają ich wiele, mogą być narażone na wzrost ryzyka wystąpienia zawału, udaru lub nowotworów złośliwych. Poza tym, osoby przyjmujące jednocześnie suplementy i leki narażają się na niebezpieczne interakcje, mogące prowadzić do spadku ciśnienia krwi, arytmii serca albo zaburzeń wchłaniania leków, np. antybiotyków. Zamiast sobie pomóc, przez niewłaściwe używanie suplementów można więc sobie zaszkodzić i istotnie zwiększyć ryzyko wielu chorób. Lepiej samemu nie eksperymentować z suplementami, lecz zamiast tego wziąć sobie głęboko do serca słowa Hipokratesa, ojca współczesnej medycyny, który już dawno temu zalecał: niech pożywienie będzie twoim lekarstwem.” DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ Szczegółowa analiza sprzedaży suplementów diety – str. 77
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
47
pr ak t ycznie
Towarzystwo Ubezpieczeń Zdrowie Nowoczesne serwisy dla społeczeństwa
Czy to już czas na prywatne ubezpieczenia zdrowotne? Od połowy ubiegłego roku obserwujemy gwałtowny wzrost zainteresowania prywatnymi ubezpieczeniami zdrowotnymi, szczególnie ubezpieczeniami grupowymi, kupowanymi przez pracodawców dla swoich pracowników. Wreszcie doceniono, że ludzie są największym kapitałem firm. Zdrowy i zmotywowany pracownik stał się ważniejszy niż maszyny i samochody. Nie jest żadnym novum fakt, że opieka zdrowotna jest podstawowym pozapłacowym benefitem oczekiwanym przez pracobiorców, a spadające bezrobocie i rosnące zapotrzebowanie na pra-
48
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
cowników skłaniają firmy do poszukiwania ciekawych ubezpieczeń zdrowotnych, które z jednej strony są atrakcyjne dla pracowników, a z drugiej strony wygodne logistycznie dla pracodawców. Towarzystwo TU ZDROWIE SA jest dobrze przygotowane na nowe wyzwania, a stosowane narzędzia i techniki szybko zwiększają liczbę klientów, którymi z reguły są średnie i duże zakłady pracy. Nowe produkty ubezpieczeniowe oparte o najnowsze narzędzia komunikacji masowej bardzo dobrze wpisują się w aktualne potrzeby pracodawców, a jednocześnie spełniają oczekiwania pracowników i ich rodzin.
Nowe ubezpieczenia W tym roku najchętniej wybierane przez pracodawców ubezpieczenie to Polisa ZDROWIE, elastycznie dopasowana do specyfiki zakładu pracodawcy i określonej grupy pracowników. W 2016 roku TU ZDROWIE nie tylko zwiększyło zakres oferowanych usług medycznych, ale obok medycyny pracy, wprowadziło również nowe produkty w postaci Programów Zdrowotnych, takich jak Mój Onkolog, czy Mój Ortopeda. Specyfiką Programów Zdrowotnych jest nadzorowanie zdrowia i niejako zarządzanie zdrowiem pacjenta, dzięki czemu leczenie jest krótsze i bardziej efektywne.
pr ak t ycznie
Program Mój Onkolog, z którego korzysta ponad 22 tysiące osób, bardzo szybko zdobywa zainteresowanie kolejnych pacjentów, ponieważ pozwala na szybkie wykluczenie lub potwierdzenie choroby nowotworowej. Praktycznie każdego dnia konsultanci medyczni TU ZDROWIE wspomagają pacjentów z zagrożeniem onkologicznym, niejako prowadząc ich za rękę po skomplikowanych meandrach rynku zdrowia, np. umawiając za pacjenta badania, czy wizyty u specjalistów. TU ZDROWIE opłaca wszystkie usługi. Jest to bardzo wygodna forma wspomagania dla ubezpieczonych w TU ZDROWIE, która minimalizuje ryzyko wielotygodniowego oczekiwania w różnych kolejkach i zapewnia fachowe wsparcie chorego w tym bardzo trudnym dla niego okresie. Kolejnym ciekawym produktem należącym do Programów Zdrowotnych jest tzw. Wektor Zdrowotny, czyli nadzorowany pakiet badań profilaktycznych, dzięki którym możliwe jest wcześniejsze wykrywanie zagrożeń dla zdrowia.
Korzystanie z usług To, co na polskim rynku wyróżnia ubezpieczenia TU ZDROWIE, to swoboda z korzystania z usług medycznych. Każdy ubezpieczony może swobodnie wybierać, gdzie i kiedy chce z nich korzystać. Do komunikacji z przychodnią i lekarzem będzie mógł wykorzystać aplikację mobilną, umówić się w Systemie OLS w placówkach udostępniających rejestrację on-line (e-rejestrację) albo tradycyjnie zadzwonić na 24-godzinną infolinię, gdzie konsultant wszystko za pacjenta załatwi. Kolejną wygodną usługą oferowaną przez TU ZDROWIE jest możliwość rozliczania kosztów usług w systemie on-line (System OLS), który zapewnia pacjentowi bezgotówkowe korzystanie z usług. Pewnym zaskoczeniem jest fakt, że nawet starsi pacjenci, do niedawna tzw. cyfrowo wykluczeni, zaczynają z coraz większym powodzeniem korzystać z nowoczesnych narzędzi komunikacyjnych, oszczędzających przede wszystkim czas. Z badań satysfakcji wynika, że najbardziej zadowoleni z jakości usług świadczonych przez lekarzy, w tym z zaangażowania lekarza i profesjonalizmu, są ci pacjenci, którzy umawiają się sami, w placówkach współpracujących z TU ZDROWIE. Najwyższe zadowolenie wykazują pacjenci korzystający z Syste-
W ofercie TU Zdrowie jest m.in. Polisa Lekowa (ubezpieczony płaci za lek przepisany przez lekarza, tyle ile za najtańszy lek refundowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia) oraz Polisa Zdrowie (innowacyjne ubezpieczenie zdrowotne, na podstawie którego można bez ograniczeń leczyć się we wszystkich placówkach w Polsce, u wszystkich lekarzy)
mu OLS (82,1%), pacjenci korzystający z całodobowej infolinii (77,1%), a znacznie mniejsze zadowolenie (56,1%) wykazują ci, którzy zdecydowali się na zwrot poniesionych kosztów (odpowiedzi: znakomita i dobra). Ciągłe monitorowanie satysfakcji pacjentów, wdrożone przez TU ZDROWIE, jest doskonałym narzędziem do nieustannego doskonalenia jakości usług, co pacjenci doskonale zauważają i doceniają. Między innymi dzięki badaniu satysfakcji, TU ZDROWIE – jako pierwsze w kraju – wprowadziło gwarancję terminu oczekiwania na wykonanie usługi, który wynosi 1 dzień w przypadku lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej i 3–5 dni w przypadku specjalistów. W pewnym sensie za sukces można uznać fakt, że pomimo zwiększonych ostatnio zachorowań na grypę, pacjenci ubezpieczeni w TU ZDROWIE praktycznie nie odczuli problemów z dotarciem do pomocy medycznej.
Placówki medyczne Bardzo pozytywnym zjawiskiem w działalności TU ZDROWIE jest coraz szer-
sze przystępowanie placówek medycznych do Systemu OLS, widząc w tym wymierne korzyści. System OLS, wzbogacony o aplikację e-rejestracji, organizuje czas przychodni i zarządzanie terminami wizyt, dzięki czemu rosną przychody placówek i zadowolenie pacjentów. Placówki OLS nie tylko pozyskują nowych pacjentów, ale co szczególnie ważne dla mniejszych podmiotów – otrzymują zapłatę za świadczenia w ciągu 3 dni, dzięki procesom on-line eliminującym do minimum zbędą biurokrację. W kręgu zainteresowania TU ZDROWIE są nie tylko podmioty wielospecjalistyczne, ale również prywatne gabinety, lokalne laboratoria i gabinety diagnostyczne. Często sami ubezpieczeni wskazują lokalnych lekarzy cieszących się renomą i zaufaniem pacjentów, a TU ZDROWIE włącza takie podmioty do Systemu OLS. Nawiązanie współpracy z TU ZDROWIE jest wyjątkowo proste – wystarczy mieć dostęp do Internetu i chęć współpracy. Lekarz lub inny podmiot medyczny dostaje pełne wsparcie, na każdym etapie wdrożenia i samej współpracy.
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
49
pr ak t ycznie
Statystycznie do współpracy z TU ZDROWIE, na platformie OLS, przystępuje miesięcznie ok. 30 podmiotów. Coraz większym uznaniem placówek i klientów cieszy się system e-rejestracji, pozwalający na samodzielne on–line’owe wybranie placówki, lekarza i terminu porady lekarskiej. Placówki oferujące możliwość on–line’owego umawiania wizyt są przez nas specjalnie promowane, szczególnie w lokalnych społecznościach.
Dla ubezpieczonych – Portal Ubezpieczonego Portal Ubezpieczonego to nie tylko miejsce, gdzie ubezpieczony może skorzystać z e-rejestracji. Tutaj może również sprawdzić historię swoich wykonanych usług. Już niedługo w Portalu Ubezpieczonego będzie można złożyć wniosek o zwrot kosztu wykonanej usługi bez konieczności wysyłania dokumentów pocztą. Wystarczą tylko skany, a pieniądze znajdą się na koncie bankowym. Dzięki kolejnej, wygodnej i prostej aplikacji KtoMaLek, dostępnej na Portalu Ubezpieczonego albo pod adresem www.ktomalek.pl, pacjent może znaleźć najbliższą aptekę, która ma poszukiwane przez niego leki.
Logowanie do Portalu Ubezpieczonego. Ubezpieczony może tutaj samodzielnie wybierać dogodny termin wizyty, sprawdzać wykonane usługi, a za chwilę również oceniać lekarzy i placówki, tworząc ranking lekarzy leczących Ubezpieczonych TU Zdrowie.
Dla pracodawców – Elektroniczna Platforma Medycyny Pracy Wychodząc naprzeciw coraz bardziej wyszukanym oczekiwaniom i potrzebom pracodawców, TU ZDROWIE zamierza dalej rozwijać i wykorzystywać
Serwis KtoMaLek pomaga w wyszukiwaniu aptek posiadających wybrane leki. Pacjent może dokonać rezerwacji leku oraz odebrać go w placówce. Zamówienie realizowane jest bez konieczności logowania się do serwisu. Dostępna jest również aplikacja mobilna na telefon komórkowy.
50
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
nowoczesne technologie informatyczne i kanały komunikacji w ramach ubezpieczeń zdrowotnych. Pracodawcy mogą korzystać z Elektronicznej Platformy Medycyny Pracy do zarządzania całym procesem obowiązkowych badań medycyny pracy, od wystawienia skierowania na badania wstępne, kontrolne i okresowe, poprzez umówienie pracowników na badania, do zarządzania w sposób kompleksowy tym ryzykiem w firmie. Dzięki wdrożonemu Portalowi Ubezpieczającego, TU ZDROWIE zapewnia szybki, i co najważniejsze, bezpieczny sposób komunikacji z Pracodawcą, spełniający najwyższe standardy ochrony danych osobowych i znacznie ułatwiający pracę działom zarządzania zasobami ludzkimi.
Dlaczego TU ZDROWIE Po pierwsze TU ZDROWIE jest w 100% polską firmą, wyspecjalizowaną wyłącznie w prywatnych ubezpieczeniach zdrowotnych, znającą polski rynek pracodawców i placówek medycznych. Po drugie, co niemniej ważne, firma stawia na nowoczesność, elastyczność i uczciwość we współpracy z pracodawcami, ubezpieczonymi i podmiotami leczniczymi, po to, aby polski obywatel miał pełne bezpieczeństwo ochrony swojego zdrowia.
Ogรณlnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
pr ak t ycznie
Zgodnie z prawem
Rewolucja w rejestracji System ochrony zdrowia podlega nieustannym przemianom, które mają poprawić efektywność jego funkcjonowania i podnieść poziom zadowolenia pacjentów. Jak co roku, za sprawą licznych nowości w przepisach, styczeń okazał się wyjątkowo gorącym miesiącem w ochronie zdrowia. Iwona Magdalena Aleksandrowicz Kancelaria Doradcza Rafała Piotra Janiszewskiego
Z uwagi na konieczność zapewnienia pacjentom równości w dostępie do świadczeń, wszyscy świadczeniodawcy muszą, na takich samych zasadach,
52
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
prowadzić listy oczekujących. Każde nowe rozwiązanie prawne dotyczące sposobu rejestracji przekłada się więc nie tylko na zmianę sytuacji prawnej określonych grup pacjentów, ale i konieczność weryfikacji procedur stosowanych przez udzielających świadczeń.
Poza listą Od 1 stycznia 2017 roku uległy zmianie zasady dokonywania wpisu na listę oczekujących. W związku z wprowadzeniem zmian wynikających z ustawy „Za życiem”, krąg uprawnionych do świadczeń poza kolejnością – wynikającą z prowadzonej u świadczeniodawcy listy oczekujących, a także z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach – poszerzono o: – kobiety w ciąży, – na podstawie odpowiedniego zaświadczenia – świadczeniodawców do 18 roku życia, u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenie
pr ak t ycznie
albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu. Zaświadczenie wydaje lekarz POZ lub lekarz ubezpieczenia zdrowotnego posiadający specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii, neonatologii lub pediatrii. Tempo prac nad ustawą wprowadzającą nowelizację i krótkie vacatio legis sprawiły, że nie uwzględniono w niej wielu istotnych aspektów praktycznych.
Dokumentowanie uprawnień Osoby, które dotychczas posiadały szczególne uprawnienia, potwierdzały je poprzez przedstawienie przy rejestracji właściwego dokumentu w formie wydanej przez uprawniony organ książeczki czy legitymacji. Dokumenty te sporządzane były zgodnie z urzędowym wzorem i posiadały unikatowy numer. Przepisy dotyczące prowadzenia historii zdrowia i choroby przewidują także, że w przypadku, gdy pacjent posiada szczególne uprawnienia do świadczeń opieki zdrowotnej, zamieszcza się odpowiednią adnotację, wraz z numerem dokumentu potwierdzającego przysługujące uprawnienia. W przypadku osób, które uzyskały szczególne uprawnienia z dniem 1 stycznia 2017 roku, pojawia się trudność związana z weryfikacją zasadności uzyskania świadczeń poza kolejnością. Jakkolwiek potwierdzanie przysługujących uprawnień poprzez okazanie karty przebiegu ciąży wydaje się właściwym rozwiązaniem, należy wskazać, że dokument ten może być wydawany przez różne podmioty i mieć bardzo zróżnicowany wzór graficzny. Przede wszystkim zaś nie posiada unikatowego numeru, który można by zamieścić w historii zdrowia i choroby. Podobny problem dotyczy także zaświadczeń wydawanych uprawnionym dzieciom. Biorąc pod uwagę znaczenie, jakie ma wydane zaświadczenie dla celów uzyskania nie tylko szczególnego sposobu udzielania świadczeń i ich zakresu, ale i pomocy społecznej, niepokoić musi brak ustalonego wzoru. Co więcej, w przypadku zaświadczenia wydawanego np. w celu uzyskania jednorazowego zasiłku, uprawnionym do wystawienia jest lekarz ubezpieczenia zdrowotnego posiadający specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii
» Brakuje standaryzowanego dokumentu, który potwierdzałby uprawnienia nowych grup pacjentów do świadczeń medycznych poza kolejnością. To może prowadzić do nadużyć.« lub neonatologii. Natomiast w przypadku zaświadczenia sporządzanego w celu ułatwień w dostępie do świadczeń, wystawcą może być także pediatra lub lekarz POZ. Wobec braku jednolitego wzoru, szerokiego spektrum uprawnionych do wystawienia oraz braku listy wskazań do uzyskania zaświadczenia, może na tym polu dochodzić do nadużyć.
Praktyczne problemy Dodanie nowych grup osób o szczególnych uprawnieniach powoduje także zmiany w informacjach, jakie muszą być obligatoryjnie przekazywane pacjentom. Świadczeniodawca ma bowiem obowiązek zamieszczać informacje o uprawnieniach w miejscach rejestracji pacjentów do udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, w miejscach udzielania świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej oraz w aptekach. Niedopełnienie obowiązku aktualizacji danych może skutkować nałożeniem przez Płatnika kary za niepodanie do wiadomości świadczeniobiorców zasad rejestracji i organizacji udzielania świadczeń. Maksymalna wysokość kary w tym przypadku stanowi do 1% kwoty zobowiązania określonej w umowie dla danego zakresu świadczeń. Przeprowadzając natomiast ocenę list oczekujących, warto zwrócić uwagę, że wpisane przed dniem 1 stycznia 2017 roku na listę oczekujących osoby, którym przyznano szczególne uprawnienia do świadczeń opieki zdrowotnej, mogą zwracać się o skreślenie z listy i udzielenie świadczenia zgodnie z przysługującymi im nowymi preferencjami. Przepisy nie zawężają przy tym katalogu świadczeń udzielanych kobiecie w ciąży jedynie do tych, których realizacja jest w danym momencie niezbędna z punktu widzenia prawidłowości przebiegu ciąży. Lekarz musi przyjąć pacjentkę poza kolejnością, nawet jeżeli wizyta wynika z całkiem innych okoliczności, a także gdy jest wiadome, że z uwagi na szczególny stan pacjentki, dane świadczenie nie może jej zostać udzielone przed zakończeniem ciąży.
Bezpłatne próbki Obok zmian w zasadach zapisu na listy oczekujących, zmodyfikowano także zasady dostępu do świadczeń dla osób nieubezpieczonych. Mimo, że nie wprowadzono powszechnego dostępu do POZ, przyjęto konstrukcję, zgodnie z którą osoba korzystająca z podstawowej opieki zdrowotnej mimo braku uprawnień nie poniesie finansowych konsekwencji swojego działania. Uwzględniając wprowadzenie możliwości „wstecznego” objęcia prawem świadczeń, już po skorzystaniu z usług, pojawia się pytanie o celowość dobrowolnego objęcia ubezpieczeniem i regularnego opłacania składek. Konstrukcja dostępu bez konsekwencji finansowych wyłącznie do POZ nasuwa nieuniknione skojarzenia z wersjami testowymi oprogramowania. Pacjent może sprawdzić, jak działa system, wykorzystać część udostępnionych mu podstawowych funkcji, natomiast niezbędne dodatkowe funkcjonalności są zablokowane do czasu wykupienia płatnego dostępu. Pojawia się także pytanie natury etycznej: czy lekarz powinien inaczej leczyć pacjenta, który nie mając pełnego dostępu do świadczeń, będzie musiał z własnej kieszeni ponieść koszt leków, diagnostyki czy leczenia u specjalisty? Przekształcanie systemu Wprowadzone zmiany to jedynie wstęp do przekształceń, jakie mają nastąpić w organizacji zarówno świadczeń ambulatoryjnych, jak i stacjonarnych. Integracja poradni specjalistycznych ze szpitalami i powierzenie nowych zadań podstawowej opiece zdrowotnej, może już wkrótce całkowicie zmienić dotychczasowe zasady realizacji kolejnych etapów diagnostyki i leczenia pacjenta.
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
53
pr ak t ycznie
DANE POD OCHRONĄ
UWAGA! WIRUS
Foto: designed by freepik.com
Realne zagrożenie dla placówek ochrony zdrowia, czyli ransomware Karolina Szuścik KAMSOFT S.A.
Dla osób zajmujących się bezpieczeństwem danych medycznych, rok 2016 zostanie zapamiętany jako „rok ransomware”, a to za sprawą gwałtownego wzrostu liczby ataków na systemy informatyczne placówek ochrony zdrowia przy użyciu złośliwego oprogramowania typu ransomware (ang. ransom – okup). Złośliwe oprogramowanie to w skrócie program komputerowy stworzony w celu wykonywania szkodliwych działań. Ransomware rozprzestrzenia się w sposób analogiczny do innych rodzajów złośliwego
54
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
oprogramowania m.in. poprzez przesyłanie wiadomości e-mail, w których cyberprzestępcy nakłaniają odbiorcę do otwarcia złośliwego załącznika lub kliknięcia w link prowadzący do fałszywej strony internetowej. Po zainfekowaniu systemu, ransomware szyfruje wybrane pliki, a nawet całe dyski w celu wyłudzenia okupu w zamian za przywrócenie dostępu do systemu i danych placówki będącej celem ataku. Ataki wykorzystujące oprogramowanie typu ransomware w poprzednim roku, w zdecydowanej większości przypadków, miały miejsce w USA, jednakże nie ominęły także krajów europejskich, co wskazuje na coraz szerszą ekspansję działań cyberprzestępców.
Zjawisko to powinno być powodem do niepokoju dla osób zajmujących się zarządzaniem placówkami ochrony zdrowia oraz dla specjalistów z branży bezpieczeństwa, gdyż zablokowanie dostępu do danych medycznych nie spowoduje jedynie strat finansowych lub wycieku danych osobowych, ale może prowadzić do poważniejszych konsekwencji. Nie należy zapominać także, iż współczesne urządzenia medyczne są w dużej części w pełni funkcjonalnymi komputerami i wymagają uwzględnienia aspektów bezpieczeństwa. Znane są sytuacje, gdzie cyberprzestępcy szantażują placówki, które – aby zachować ciągłość działania – posuwają się do zapłaty oku-
pr ak t ycznie
Ataki ransomware na szpitale w pierwszej połowie 2016 r. Wielka Brytania
2
USA
14
NIEMCY
2
Australia Kanada
2
częściej staje się celem cyberprzestępców stąd tak ważne jest odpowiednie dbanie o kwestie ochrony systemów IT. Bezpieczeństwo danych nie jest kwestią przypadku – dzięki odpowiednim procedurom można zagwarantować najwyższe standardy ochrony danych medycznych.
1
Strategia zabezpieczeń „defence in depth”
Opracowane na podstawie McAfee Labs Threats Report, September 2016.
pu, najczęściej w wirtualnej walucie – Bitcoinach. Raport McAfee Labs Threat wskazuje, iż wartość zapłaconych okupów przez placówki ochrony zdrowia w USA osiągnęła w pierwszych miesiącach 2016 r. 100 000 USD.
W jaki sposób się chronić? Najskuteczniejszą metodą ochrony przed zagrożeniami, także przed atakami typu ransomware, jest stworzenie architektury bezpieczeństwa systemu informatycznego wykorzystującej strategię zabezpieczeń „defence in depth”. Zakłada ona, że jeżeli jedna z warstw zostanie przełamana, atakujący napotyka na kolejną warstwę zawierającą kolejne środki ochrony. Zaimplementowanie jedynie wybranych zabezpieczeń nie gwarantuje skutecznej ochrony przed atakami. Jedynie holistyczne podejście, czyli takie, które dotyczy wszystkich zasobów i opiera się na ciągłej ocenie i monitorowaniu zagrożeń, pozwala znacząco obniżać ryzyko skutecznego ataku na systemy informatyczne, także w placówkach ochrony zdrowia. Skuteczne zabezpieczenia przed negatywnymi skutkami przeprowadzonych ataków zostały dotychczas wdrożone w wielu firmach sektora finansowego, gdyż były one najczęstszym celem ataków. Branża medyczna dotychczas nie była w takim stopniu narażona na tego typu ataki, przez co w części placówek medycznych nie zostało wypracowane odpowiednie podejście do zabezpieczania systemów informatycznych. Jednak to właśnie ochrona zdrowia coraz
Wybrane zabezpieczenia techniczne i organizacyjne, które należy uwzględnić w placówce medycznej przeciwko Ransomware Rodzaj złośliwego oprogramowania (inaczej: malware), które infekując system uniemożliwia dostęp do jego zasobów.
Zabezpieczenia techniczne Zarządzanie ciągłością działania, w tym tworzenie i testowanie kopii zapasowych Utrzymywanie aktualnego oprogramowania antywirusowego Zarządzanie zmianami i aktualizacjami oprogramowania Monitorowanie sieci Wykorzystanie silnych metod uwierzytelniania
Zabezpieczenia organizacyjne Polityki i procedury opisujące zasady ochrony przed atakami Polityki i procedury zarządzania ciągłością działania Program zwiększania świadomości pracowników w kwestiach bezpieczeństwa, szczególnie zagrożeń typu phishing
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
55
nowe idee
Innowacyjne zamówienia publiczne w praktyce Przedstawiamy kilka rozwiązań w sektorze zdrowia, które zostały zrealizowane w krajach UE zgodnie z założeniami innowacyjnych zamówień publicznych. Jak się okazuje, procedura jest stosowana nie tylko dla podnoszenia jakości świadczenia usług w placówkach medycznych, ale również w rozwiązywaniu systemowych problemów ochrony zdrowia.
56
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
Natalia Matuszak, Mateusz Lichoń, Marcin Kautsch
Publiczna Służba Zdrowia w hiszpańskiej Wspólnocie Autonomicznej Galicji prowadziła projekty Innova Saúde i Hospital 2050 w latach 2007–2013. Całość kosztowała 90 milionów euro, z czego Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego wyłożył 79 milionów. Na ten flagowy projekt europejskich osiągnięć w dziedzinie innowacji w zdrowiu składa się 14 przedsięwzięć. Nie bez powodu Komisja Europejska często stawia go za przykład. Jednym z nich jest mobilny punkt diagnostyczno-terapeutyczny. Ten gabinet lekarski na kółkach (wielkości średniej ciężarówki) został stworzony z myślą o pacjentach mieszkających w geograficznie oddalonych obszarach, którym trudno dotrzeć do szpitala. Mieści aparat rentgenowski, echograf, a nawet umożliwia wykonywanie podstawowych analiz biochemicznych. Innowacyjne rozwiązania nie zawsze wymagają nowych produktów. Przedsię-
nowe idee
wzięcie „Samowystarczalny szpital” skupiało się na użyciu ICT do kontroli zużycia energii i innych zasobów, np. wody, w szpitalu. Do stworzenia niemal pasywnego budynku użyto też paneli fotowoltaicznych, kolektorów słonecznych, zielonego dachu i instalacji umożliwiających zamknięty obieg wody. Wykorzystanie ICT w takim celu to ciągle jeszcze w Polsce rzadkość, mimo że szpitale z jednej strony pożerają dużo energii, produkują imponujące ilości odpadów i zarazem muszą zapewnić standardy temperatury, czystości, oświetlenia itp.
System zarządzania na zamówienie Co ciekawe, kilka procesów zamówieniowych Innova Saúde i Hospital 2050 nie dotyczyło sposobu dostarczania usługi, wykonywania zabiegu, czy nawet administracji danymi, ale systemu zarządzania ochroną zdrowia. W projekcie „Inteligentny system zarządzania służbami ratunkowymi” kupujący opisał występujące problemy z efektywnością udzielania świadczeń oraz zaznaczył, że szpital powinien być przede wszystkim miejscem diagnostyki i wykonywania zabiegów, a monitoring, leczenie i rekonwalescencja powinny mieć miejsce poza nim, na ile to możliwe. W przedstawionych, w odpowiedzi na ogłoszony przetarg, rozwiązaniach, ICT odgrywało ważną rolę, ale jedynie jako część systemu zarządzania. System ten zmieniał m.in. liczbę i jakość interakcji między pacjentami oraz personelem medycznym, czyniąc je bardziej celowymi z klinicznego punktu widzenia.
Jest to ciekawy przykład wykorzystania zamówień publicznych. Systemy zarządzania są w Polsce postrzegane jako kwestia polityczna (na poziomie krajowym lub regionalnym) lub – w najlepszym wypadku – kwestia wewnętrzna organizacji. Podmiotom zewnętrznym powierza się najwyżej audyt czy konsultacje, ale określenie na nowo sposobu zarządzania organizacją rzadko bywa przedmiotem przetargu. Jest to tymczasem całkowicie logiczne, ponieważ znaczna część systemów informatycznych w ochronie zdrowia jest tworzona w oparciu o pewne założenia na temat funkcjonowania szpitala i sposobu udzielania świadczeń. Im usługi są mocniej zintegrowane, tym lepiej. Rozwiązania ICT mogą być „usprawniaczem” procesów zarządzania, ale ich zastosowanie może też być okazją do wprowadzenia głębokich zmian. „To się w Polsce nie uda!” mogą zakrzyknąć głosy w głowach doświadczonych zmaganiami z rzeczywistością Czytelników. Cóż, Hiszpanie nie słyną z dynamicznych, otwartych na zmianę, skupionych na rezultatach organizacji o hierarchii płaskiej jak w Google’u. Wprost przeciwnie, z czego zresztą doskonale zdają sobie sprawę. Specyfikacje zamówień, których wyniki są tu opisane, dowodzą, że Hiszpanie dokładają starań, żeby zdiagnozować patologie swojej kultury organizacyjnej, szukając na nie lekarstwa. W podobny sposób można podejść do, przywoływanego przez respondentów projektu EPP, problemu upowszechnienia i/lub komercjalizacji innowacji. Zamiast liczyć, że „samo się stanie” i trwać w wierze w moc prezentacji konferencyj-
nych, podmioty zaangażowane w dialogi przedkomercyjne – z okiem na rynki międzynarodowe – powinny ustalić plan upowszechniania tych wyników.
Robotyzacja operacji Dzięki innowacyjnym zamówieniom upowszechnia się robotyzacja operacji chirurgicznych. Uniwersytecki Szpital Położniczy w Cork kupił w ten sposób system umożliwiający przeprowadzanie na odległość m.in. operacji ginekologicznych w postaci robota da Vinci (jeden z trzech podobnych na świecie). Operacje z pomocą maszyny są o wiele mniej inwazyjne, a da Vinci gwarantuje zakres ruchu niedostępny nawet najzręczniejszym rękom chirurga. Jeśli o rękach mowa, to robot ma jeszcze jedną ważną cechę: eliminuje naturalne i nieuniknione drżenie rąk. Dzięki takim technologiom chirurdzy z ogromnym doświadczeniem ciągle będą mogli operować, nawet jeśli nie własnymi rękoma. Mimo, że początkową intencją zamówienia było zwiększenie bezpieczeństwa operacji, stosowanie takich rozwiązań może mieć pozytywny wpływ na wykorzystanie kompetencji specjalistów. Zapłata uzależniona od oszczędności Uniwersytecki Szpital Karolinska (własność gminy Sztokholm) zainicjował ciekawy dialog konkurencyjny. Szpital wyszedł z propozycją partnerstwa dla firmy, która dostarczy sprzęt do obrazowania, ale również wymyśli, jak poprawić sposób opieki nad pacjentami z określonymi schorzeniami (zaawansowany rak w obrębie miednicy, ostra choroba ser-
Interaktywna bieżnia służąca do rehabilitacji i diagnostyki chodu (C-Mill Forcelink). Urządzenie ułatwia wczesną diagnostykę Parkinsona, pomaga w odzyskaniu sprawności u osób chorych (projekt HAPPI).
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
57
nowe idee
ca, udar). Im więcej nowy system opieki miał przynosić oszczędności oraz im bardziej poprawić jakość opieki, tym wyższe miało być wynagrodzenie partnera. Ten śmiały projekt jest częścią procesu przechodzenia od opieki opartej na ilości do opieki opartej na jakości. Obecnie Karolinska kontynuuje współpracę z prywatnymi firmami na zasadach partnerstwa innowacyjnego.
Międzynarodowe zamówienia grupowe Również francuskie doświadczenia dają nadzieję na rozwój w Polsce tak telemedycyny, jak i ogólnokrajowego systemu EHR. RESAH (Réseau des Acheteurs Hospitaliers), organizacja odpowiadająca m.in. za zamówienia dla 150 szpitali, zdecydowała się koordynować projekt HAPPI dedykowany starzeniu się w dobrym zdrowiu (healthy ageing). Udział brały organizacje z 12 krajów europejskich. HAPPI zaowocowało trzema wynalazkami. Pierwszy z nich to oparty o wideo-monitoring system detekcji upadków, przeznaczony do domów spokojnej starości. Drugim jest interaktywna bieżnia służąca do rehabilitacji i diagnostyki chodu. Ma ona wspierać wczesną diagnostykę choroby Parkinsona, ale też
» Zamawiający coraz częściej oczekują, że zostanie im dostarczone rozwiązanie problemu występującego w placówce medycznej, a nie z góry narzucony produkt.« pomagać w odzyskaniu lub jak najdłuższym zachowaniu sprawności. Trzeci to kurs fizjoterapii (zarówno opracowanie, jak i akcesoria), pomagający osobom starszym w przywróceniu samodzielności po upadku. Już samo istnienie instytucji zajmującej się zakupami dla tak wielu szpitali powinno wzbudzić zainteresowanie. RESAH kupuje leki, pomocnicze środki lecznicze, sprzęt itp., w ilościach umożliwiających pozyskanie znacznych zniżek dzięki większej sile przetargowej. Co więcej, RESAH zatrudnia eksper-
Mobilny punkt diagnostyczno-terapeutyczny zbudowany dla pacjentów mieszkających w geograficznie oddalonych obszarach (projekt Innova Saúde i Hospital 2050).
58
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
tów w dziedzinie zamówień, na co pojedyncze szpitale nie zawsze mogą sobie pozwolić. Taka organizacja zamówień publicznych wymaga co prawda kompetencji logistycznych, dyscypliny w przewidywaniu przyszłych potrzeb i dobrej komunikacji, ale może warto? W naszych badaniach natknęliśmy się na przykłady, kiedy to urząd wojewódzki brał na siebie przeprowadzenie przetargu na systemy informatyczne dla szpitali wojewódzkich. To dobry znak. Były to przetargi bardziej udane niż te prowadzone przez pojedyncze jednostki, a przy tym eliminowały problemy z interoperacyjnością, przynajmniej na skalę wojewódzką.
Trendy i co z nich dla nas wynika Wielka szkoda, że innowacyjne zamówienia publiczne, choć posiadają silne wsparcie ze strony Komisji Europejskiej, nie mają lepszej reklamy w UE. Mimo problemów z ich wdrożeniem, przynoszą fascynujące wyniki. Na szczęście osoby i instytucje odpowiedzialne za zamówienia powoli przekonują się do tej formy rozwiązywania problemów. W podanych powyżej przykładach uwidacznia się kilka trendów w myśleniu o innowacyjnych zamówieniach. • Obiekt zamówienia to coraz rzadziej szczegółowo zdefiniowany i opisany przedmiot albo nawet usługa. Zamawiający oczekują, że zostanie im dostarczo-
nowe idee
ne rozwiązanie problemu zgodne z określonymi warunkami brzegowymi. • Coraz częściej przedmiotem zamówienia jest system zarządzania daną usługą czy nawet częścią organizacji. Jest to szczególnie istotne dla e-zdrowia, ponieważ tworzone rozwiązania ICT będą miały szansę nie tylko usprawnić obecny system zarządzania, ale także organicznie go zmienić. • Razem silniejsi! Zamówienia innowacji to poważne przedsięwzięcie obarczone znacznym ryzykiem i wymagające nakładów. Dlatego organizacje starają rozproszyć ryzyko (a przy okazji upowszechnić innowację), dokonując zbiorowych zamówień. Warto wspomnieć, że kooperacja, zwłaszcza międzynarodowa, ułatwia pozyskanie dofinansowania z funduszy europejskich. Miejmy nadzieję, że polska ochrona zdrowia będzie się potrafiła włączyć w te trendy. Niewątpliwie nie będzie to łatwe – zamówienia, a szczególnie grupowe innowacyjne zamówienia publiczne, wymagają bardzo dobrej komunikacji pomiędzy zamawiającymi w celu sformułowania potrzeb i oczekiwań, za-
nim jeszcze przetarg zostanie zainicjowany. Zważywszy na coraz większy nacisk na kompleksowość rozwiązań, nie można wykluczyć, że dostawcy będą skłonni rozszerzyć swoją ofertę o planowanie zarządzania usługą. Byłaby to spora zmiana dla firm zajmujących się nawet najbardziej zaawansowaną informatyką medyczną. Niezbędna do uzyskiwania efektu skali konieczność współpracy między organizacjami wskazuje jeszcze na jeden element: coraz bardziej będą potrzebni ludzie, którzy zapewnią jakość tej współpracy; osoby potrafiące zrozumieć lekarzy, menedżerów, informatyków i pacjentów, a następnie tak nawigować procesem przetargowym, aby bezpiecznie zawinął do portu. Komunikacja to wielka bolączka polskiego e-zdrowia na każdym szczeblu, od CSIOZ-u po powiatowe szpitale. Raport NIK-u wskazywał, że to właśnie niezdolność porozumienia się Ministerstwa Zdrowia i CSIOZ-u ze sobą oraz z dostawcami odpowiada za opóźnienia i niefunkcjonalność rozwiązań. Kiedy zakupione rozwiązanie nie speł-
nia oczekiwań, zamawiający i dostawcy często oskarżają się o niekompetencję techniczną. Tymczasem prawdziwa przyczyna może tkwić w niedoskonałym dialogu. Stanowi to o wiele większy problem niż opóźnienia czy nawet drobne usterki techniczne. Niezdolność dogadania się, kto czego potrzebuje i na jakich zasadach, to wada, na którą nikogo nie stać.
Na łamach czasopisma Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia będziemy systematycznie prezentować postępy w realizacji projektu EPP-eHealth oraz kluczowe wnioski. EPP-eHealth jest finansowany przez Komisję Europejską w ramach projektu Horyzont 2020.
reklama
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
59
nowe idee
Kreatywnie
Robot na stażu Nazywa się Pepper i dwa jego egzemplarze zostały zatrudnione w belgijskich szpitalach w Liege oraz Ostend. Rozmawia z pacjentami, włada 20 językami. Nie tylko informuje, ale przede wszystkim sprawia wiele radości, zwłaszcza dzieciom. Czy roboty w placówkach medycznych zastąpią ludzi?
Foto: John Thys/AFP/Getty Images
140-centymetrowy robot Pepper szybko stał się ulubionym pracownikiem. Zawsze uprzejmy i miły, nawet najbardziej nerwowe sytuacje nie są go w stanie wyprowadzić z równowagi. Płynnie okazuje podstawowe emocje, rozpoznaje płeć i głos rozmówcy, zapamiętuje jego imię i potrafi odpowiedzieć nawet na skomplikowane pytania. Na razie jego zadaniem jest witanie pacjentów, choć łatwo sobie wyobrazić, że już niedługo będzie w stanie usiąść na recepcji i podjąć się bardziej wymagających zadań. Koszt takiego pracownika to jednorazowy wydatek w wysokości 30 000 euro (ok. 130 000 zł) i konieczność regularnego ładowania. Zakładając pensje osób pracujących w rejestracji pacjenta w Belgii, takie urządzenie mogłoby się zwrócić do 2 lat. A ceny nowych technologii szybko spadają i okres amortyzacji będzie systematycznie się skracał. Jego wadą jest to, że nie rozumie jeszcze wszystkich pytań i nie zawsze jest w stanie udzielić adekwatnej odpowiedzi. Porusza się za to płynnie po szpitalu, potrafi uścisnąć dłoń, a nawet objąć chorego. Tak sympatyczne jak Pepper humanoidy wcale nie są rzadkością. Jego starszy brat, mierzący 57 centymetrów Nao, jest towarzyszem osób starszych i dzieci w 300 szpitalach
oraz domach opieki na całym świecie. Zawsze uśmiechnięte, gotowe do zabawy, nie męczące się i dysponujące coraz większym IQ pozwalającym im błyskotliwie rozmawiać. Dotrzymują towarzystwa, gdy nie mają na to czasu rodzina, opiekunowie, lekarze i pielęgniarki. W ten sposób zapełniają braki empatii występujące w każdej placówce medycznej, paradoksalnie czyniąc je bardziej przyjaznymi pacjentowi. Na razie nie są w stanie konkurować o stanowiska pracy, ale i to prawdopodobnie zmieni się przyszłośći. Tak samo, jak błyskawicznie rozwija się dziedzina robotyki i sztucznej inteligencji.
ZOBACZ FILM Robot Pepper jako recepcjonista w belgijskim szpitalu (1 min. 51 sek.). Zeskanuj kod albo wejdź na stronę: www.goo.gl/xYfjrl
DYSKUTUJ Czy szpitale powinny inwestować w roboty takie jak Pepper?
60
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
Czekamy na Państwa opinie: redakcja@osoz.pl
eduk acja
Foto: The Global Information Technology Report 2016
Tech Health News
Seven Countries Emerging as Frontrunners in the Fourth Industrial Revolution The World Economic Forum’s Global Information Technology Report 2016 finds seven countries are excelling when it comes to economically benefiting from investments in information and communications technologies. Worldwide, the report finds nations’ capacity to innovate is increasing across the board, although few have been successful so far in translating these investments into meaningful economic or social impact. Singapore leads the report’s Networked Readiness Index, followed by Finland, Sweden, Norway and the United States
World Economic Forum
Finland, Switzerland, Sweden, Israel, Singapore, the Netherlands and the United States are leading the world when it comes to generating economic impact from investments in information and communications technologies (ICT), according to the World Economic Forum’s Global Information Technology Report 2016. On average, this group of highachieving economies at the pinnacle of the report’s Networked Readiness Index (NRI) economic impact pillar scores 33%
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
61
eduk acja
higher than other advanced economies and 100% more than emerging and developing economies. The seven are all known for being early and enthusiastic adopters of ICT and their emergence is significant as it demonstrates that adoption of ICTs – coupled with a supportive enabling environment characterized by sound regulation, quality infrastructure and ready skills supply among oth-
62
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
er factors – can pave the way to wider benefits. The breakaway of these seven economies is significant for other nations given the role that networked readiness is likely to play as the world transitions to the Fourth Industrial Revolution. The Global Information Technology Report 2016 finds high levels of confidence among business leaders that ca-
pacity to innovate is increasing, which suggests that other nations, too, could start to see more economic and social impact from ICT. However, on a cautionary note, the NRI data also suggest that individuals are driving ICT adoption much more enthusiastically than either governments or business, where no clear trends are discernible across regions since 2012.
eduk acja
Socially intelligent robot as window to the world Telepresence robots, distance controlled robots in which the robot’s ‘face’ is a video screen, are on the rise. They are already commercially available and can perform a range of functions. The TERESA project adds a vital dimension: social intelligence. Their robot can help relieve the isolation often faced by elderly or disabled people.
www.ec.europa.eu
The TERESA project team has a vision: Socially intelligent robots which are able to go out into the world and act on our behalf, controlled by us but with the ability to react intelligently to the situations they find themselves in. The robot they developed enables elderly people and others with mobility issues to continue to interact socially with others, without ever having to leave their room. Loneliness and isolation are major problems faced by many older or disabled people, but the TERESA robot provides an imaginative and revolutionary solution.
Appropriate behaviour The researchers have developed methods that enable the robots to perform social functions automatically, so that the human controller never needs to make decisions about how the robot should
move around or what postures it should adopt. TERESA robots are able to navigate semi-autonomously, maintaining faceto-face contact during conversations, and displaying appropriate body-pose behaviour – in a similar way to human beings. Algorithms that can interpret social behaviour are able to detect facial emotions such as the intensity of a smile, for example, and respond accordingly. So thanks to the robot’s social intelligence, the human controller is free to focus on interactions with other people, instead of worrying about manually navigating the robot or adjusting its position and orientation. The telepresence robot was originally developed in the EU-funded Giraffplus project but TERESA is continuing the work. The project is a cooperation of the University of Amsterdam, the University of Twente, Universidad Pablo de Olavide, Imperial College London, MADoPA and the University of Oxford (coordinator). It received funding from the European Community’s Seventh Framework Programme. Stephen Von Rump, former CEO for Giraff Technologies said: „Telepresence robots have found an important application in telehealth and telecare, particularly in helping elderly live longer at home in a safe and dignified way. Ex-
perience has shown, though, that what are natural human gestures and behaviors in face-to-face encounters are not so natural when navigating a robot, and this limitation of the current technology has proven a drawback in practical deployments. The ambitions of the TERESA project will significantly expand the breadth of use cases for telepresence in remote care, saving money and improving quality of life.”
» The TERESA project aims to develop a telepresence robot of unprecedented social intelligence, thereby helping to pave the way for the deployment of robots in settings such as homes, schools, and hospitals that require substantial human interaction.« Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
63
eduk acja
Depression Depression is a common illness worldwide, with an estimated 350 million people affected. Depression is different from usual mood fluctuations and short-lived emotional responses to challenges in everyday life. Especially when long-lasting and with moderate or severe intensity, depression may become a serious health condition. It can cause the affected person to suffer greatly and function poorly at work, at school and in the family. At its worst, depression can lead to suicide. Over 800 000 people die due to suicide every year. Suicide is the second leading cause of death in 15-29-year-olds.
64
Ogรณlnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
eduk acja
zapowiedź
4–5 kwietnia | Katowice 22. MIĘDZYNARODOWY KONGRES OSOZ „INNOWACYJNA OCHRONA ZDROWIA”
2 dni Kongresu odbywającego się w nowoczesnym Międzynarodowym Centrum Kongresowych w Katowicach wypełnią prelekcje krajowych i zagranicznych ekspertów e-zdrowia, medycyny i farmacji. W programie m.in. dyskusje, sesje warsztatowe, wystawa innowacji technologicznych, prezentacje najlepszych praktyk informatyzacji placówek medycznych oraz przełomowych rozwiązań dla pacjentów. Pierwszy dzień zdominują zagadnienia ochrony zdrowia, drugi – wyzwania rynku farmaceutycznego. Program konferencji oraz rejestracja: www.osoz.pl/forum2017
4 kwietnia | Katowice GALA LIDERÓW OCHRONY ZDROWIA www.osoz.pl/lider2017
Na zakończenie pierwszego dnia Międzynarodowego Kongresu OSOZ odbędzie się uroczysta Gala Liderów Ochrony Zdrowia. Na ceremonię wręczenia statuetek laureatom oraz specjalny koncert zapraszamy do imponującej siedziby Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, w sąsiedztwie Międzynarodowego Centrum Kongresowego.
relacja
DO POBRANIA
Listopad 2016 | Barcelona WORLD OF HEALTH IT
W ostatnich 30 latach obserwujemy spadającą produktywność w ochronie zdrowia. W przeciwieństwie do innych branż gospodarki, niewydolność sektora jest główną przyczyną stale rosnących wydatków. To jeden z argumentów przemawiających za digitalizacją zdrowia. Poprzez inwestycje w IT można zrealizować dwa najważniejsze cele jednocześnie: poprawić efektywność i zmniejszyć koszty oraz zagwarantować pacjentom wyższe standardy usług. Ci oczekują od ochrony zdrowia prostoty poruszania się po systemie (dostęp do informacji), skoordynowania (przepływ danych), personalizacji (dopasowanie do sytuacji chorego), bezpieczeństwa (ochrona danych), transparentności (brak kolejek). Podczas konferencji „Świat IT Zdrowia” często przewijał się temat sztucznej inteligencji i big data. Prognozuje się, że będą to obszary o najszybszym wzroście w najbliższych latach, co jest konsekwencją rozwoju infrastruktury informatycznej w Europie i na całym świecie. Skoro mamy coraz więcej danych, czas najwyższy zrobić z nich użytek i wykorzystać do prognozowania i lepszego leczenia/profilaktyki. Temat zbiorów informacji pociąga za sobą konieczność przykładania większej uwagi do bezpieczeństwa danych. Według 83% respondentów badania przeprowadzonego przez HIMSS, to użytkownik końcowy jest najsłabszym ogniwem procedur ochrony danych. A dokładniej – przekonanie, że ten problem powinien przede wszystkim rozwiązywać system IT. Budując procedury, pod uwagę trzeba wziąć wszystkie cztery kluczowe obszary: ludzi, organizację, technologię i środowisko działania. „Świadomość użytkownika jest najważniejsza. Żadna procedura nie pomoże, gdy pracownik otwiera każdy e-mail” – podsumował jeden z uczestników.
RAPORT OPIEKA KOORDYNOWANA NA ŚWIECIE 52 strony | Bezpłatny | PL www.akademia.nfz.gov.pl
Jaka jest istota i jak powinna być wdrażona w praktyce opieka koordynowana? Raport opisujący najlepsze rozwiązania międzynarodowe oraz możliwe modele. Ciekawe opracowanie będące częścią projektu realizowanego we współpracy NFZ i Banku Światowego.
RAPORT GLOBAL DIFFUSION of eHEALTH 156 stron | Bezpłatny | ENG www.who.int
Analiza rozwoju systemów e-zdrowia w państwach członkowskich WHO. Ponad połowa z nich posiada już strategię zdrowia cyfrowego. Raport ma również inny kontekst – pokazuje mianowicie, jak technologie mogą zwiększać dostępność do usług zdrowotnych w krajach rozwiniętych i rozwijających się.
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
65
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
m o n i to r z j aw i s k e p i d e m i o lo g i c z n yc h
Monitor zjawisk epidemiologicznych. Koszty leczenia. OGÓŁEM
GRYPA I PRZEZIĘBIENIE
ALERGIA
ZMIANA MIESIĘCZNA W grudniu W ODNIESIENIU DO listopada
69 460 zł
76 926 zł
4 984 zł
6 212 zł
1 055 zł
1 098 zł
listopad
grudzień
listopad
grudzień
listopad
grudzień
+7466 zł
10,8%
+1228 zł
24,6%
+43 zł
4,1%
TREND ROCZNY PORÓWNANIE ROKU 2016 I 2015
777 932 zł
830 931 zł
41 752 zł
48 196 zł
17 135 zł
17 236 zł
2015
2016
2015
2016
2015
2016
+52 999 zł
6,8%
+6444 zł
15,4%
+101 zł
0,6%
grudzień WOJEWÓDZTWA O NAJNIŻSZYCH I NAJWYŻSZYCH KOSZTACH Opolskie 60 438 zł Podkarpackie 65 958 zł Warmińsko-Mazurskie 68 528 zł
Opolskie 4 939 zł Warmińsko-Mazurskie 5 138 zł Łódzkie 5 179 zł
Opolskie 717 zł Kujawsko-Pomorskie 766 zł Podlaskie 845 zł
Małopolskie 83 632 zł Dolnośląskie 87 350 zł Mazowieckie 94 085 zł
Dolnośląskie 6 838 zł Małopolskie 7 148 zł Mazowieckie 7 931 zł
Małopolskie 1 185 zł Mazowieckie 1 236 zł Podkarpackie 2 146 zł
prognoza 2016 WOJEWÓDZTWA O NAJNIŻSZYCH I NAJWYŻSZYCH KOSZTACH Opolskie 641 710 zł Podkarpackie 726 974 zł Kujawko-Pomorskie 737 776 zł
Opolskie 36 609 zł Świętokrzyskie 38 700 zł Kujawsko-Pomorskie 41 550 zł
Opolskie 10 476 zł Kujawko-Pomorskie 11 234 zł Świętokrzyskie 12 935 zł
Małopolskie 877 396 zł Dolnośląskie 959 746 zł Mazowieckie 1 015 914 zł
Małopolskie 51 260 zł Dolnośląskie 54 946 zł Mazowieckie 60 212 zł
Dolnośląskie 18 174 zł Mazowieckie 19 250 zł Podkarpackie 34 824 zł
grudzień WOJEWÓDZTWA Z NAJMOCNIEJSZYMI SPADKAMI I WZROSTAMI KOSZTÓW Brak spadków kosztów
Brak spadków kosztów
Brak spadków kosztów
Mazowieckie 9 698 zł Małopolskie 10 764 zł Świętokrzyskie 10 911 zł
Mazowieckie 1 684 zł Małopolskie 2 035 zł Świętokrzyskie 2 177 zł
Śląskie 195 zł Małopolskie 223 zł Podkarpackie 226 zł
zestawienie KOSZTY W grudniu W OSTATNICH LATACH
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2011
2012
2013
2014
2015
2016
* wszystkie dane w przeliczeniu na 1000 mieszkańców
66
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
m o n i to r z j aw i s k e p i d e m i o lo g i c z n yc h
Ogólne koszty leczenia (zakup środków farmaceutycznych) przypadające na 1000 mieszkańców dane bieżące
prognoza
» Grudzień był miesiącem o najwyższych kosztach w całym 2016 roku.«
koszty, tys. zł
STYCZEŃ
LUTY
MARZEC
KWIECIEŃ
MAJ
CZERWIEC
LIPIEC
SIERPIEŃ
WRZESIEŃ
PAŹDZIERNIK
LISTOPAD
GRUDZIEŃ
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
67
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
m o n i to r z j aw i s k e p i d e m i o lo g i c z n yc h
Koszty grypy i przeziębienia przypadające na 1000 mieszkańców dane bieżące
prognoza
» Koszty leczenia grypy i przeziębienia osiągnęły rekord z końcem roku.«
koszty, tys. zł
68
STYCZEŃ
LUTY
MARZEC
KWIECIEŃ
MAJ
CZERWIEC
LIPIEC
SIERPIEŃ
WRZESIEŃ
PAŹDZIERNIK
LISTOPAD
GRUDZIEŃ
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
m o n i to r z j aw i s k e p i d e m i o lo g i c z n yc h
Koszty alergii przypadające na 1000 mieszkańców dane bieżące
prognoza
koszty, tys. zł
» Końcówka roku przyniosła bardzo niskie koszty alergii.«
STYCZEŃ
LUTY
MARZEC
KWIECIEŃ
MAJ
CZERWIEC
LIPIEC
SIERPIEŃ
WRZESIEŃ
PAŹDZIERNIK
LISTOPAD
GRUDZIEŃ
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
69
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR FARMACJI
Struktura dystrybucji leków grudzień | WARTOŚCI STATYSTYCZNE I TRENDY W STOSUNKU DO listopada
CENA OPAKOWANIA LEKU
MARŻA APTECZNA
OBRÓT W APTECE
LICZBA PACJENTÓW
17,58 zł
25,26%
197 tys. zł
3870
-0,06 zł
7***
*9
9
9*
-0,01%
9**
7***
*9
9
+0,05 zł
PROGNOZA NA
MARZEC
SPRZEDAŻ WEDŁUG STATUSU LEKU
Obrót statystycznej apteki w grudniu 2016 roku wyniósł 197 tys. zł. To o 19 tys. zł więcej (+10,7%) niż w listopadzie 2016 roku oraz o 6,5 tys. zł więcej (+3,4%) niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Wartość rynku farmaceutycznego osiągnęła poziom 2,94 mld zł. Oznacza to wzrost o 285,13 mln zł (+10,7%) w stosunku do listopada 2016 roku oraz wzrost o 151,99 mln zł (+5,5%) w stosunku do grudnia 2015 roku. Udział refundacji stanowił 24,30% (–0,86 p.p. w porównaniu z listopadem) obrotu aptecznego i wyniósł 615,00 mln zł. W 2016 roku obrót statystycznej apteki wyniósł 2,14 mln zł. To o 74 tys. zł więcej (+3,6%) niż w roku 2015 oraz o 97 tys. zł więcej (+4,7%) niż w roku 2014. Wartość sprzedaży leków refundowanych
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
7***
suplementy INNE
*9
9
56,09% 25,24% 9,42% 9,25%
9*
9**
+370
7***
*9
9
9*
9**
POZIOM REFUNDACJI
24,30% -0,86%
„Sezon grypowy trwa w najlepsze. W marcu sprzedaż leków na grypę i przeziębienie, chodź nieco niższa niż w lutym, będzie nadal utrzymywać się na wysokim poziomie. Sytuacja wpłynie na średni obrót apteczny, który w marcu 2017 roku będzie wyższy niż w analogicznym okresie ubiegłego roku i wyniesie ponad 190 tys. zł.”
Aneta Szczypek Zakład Analiz Statystycznych, KAMSOFT S.A.
70
9**
RX OTC
SPRZEDAŻ NA PACJENTA
50,90 zł
9*
+19,0 tys. zł
wyniosła w tym okresie 775,4 tys. zł, leków na recepty pełnopłatne 474,3 tys. zł, a produktów OTC 874,4 tys. zł. W porównaniu z 2015 rokiem wzrost wartości sprzedaży zanotowaliśmy dla sprzedaży odręcznej (+7,2%, tj. 58,4 tys. zł) oraz dla sprzedaży leków wydawanych na recepty pełnopłatne (+3,9%, tj. 18 tys. zł), natomiast dla leków refundowanych zanotowaliśmy spadek (–0,2%, tj. 1,2 tys. zł). Wartość całego rynku farmaceutycznego wyniosła 31,73 mld zł. Było to odpowiednio o 1,85 mld zł (+6,2%) więcej niż w 2015 roku oraz o 3,23 mld zł (+11,4%) więcej niż w 2014 roku. Średni obrót apteczny wypracowany w grudniu ze sprzedaży leków refundowanych wyniósł 67,9 tys. zł, leków wydawanych na recepty pełnopłatne – 41,2 tys. zł, a produktów OTC – 86,9 tys. zł. W porównaniu z listopadem 2016 roku zanotowaliśmy wzrost wartości sprzeda-
ży we wszystkich podstawowych kategoriach sprzedażowych. Największy wzrost nastąpił dla produktów OTC (+16,2%, tj. 12,1 tys. zł), następnie dla leków refundowanych (+7,2%, tj. 4,6 tys. zł) oraz dla leków sprzedawanych na recepty pełnopłatne (+6,4%, tj. 2,5 tys. zł). W porównaniu z grudniem 2015 roku zaobserwowaliśmy wzrost wartości sprzedaży odpowiednio o 9,8 tys. zł (+12,7%) dla sprzedaży odręcznej, o 0,1 tys. zł (+0,3%) dla leków na recepty pełnopłatne oraz spadek wartości sprzedaży o 3,3 tys. zł (–4,7%) dla leków refundowanych. Dniem charakteryzującym się największym średnim obrotem aptecznym był piątek (8 390 zł), natomiast dniem roboczym o najniższym średnim obrocie aptecznym – poniedziałek (6 188 zł). Średni obrót apteczny w poszczególnych roboczych dniach grudnia wahał się pomiędzy 6 861 zł (wartość osiągnięta 27
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR FARMACJI
grudnia), a 8 890 zł (wartość osiągnięta 23 grudnia). Od początku miesiąca do dnia 23 grudnia średni dzienny obrót apteczny systematycznie rósł. W grudniu 2016 roku jedynie dla leków pasożytniczych, owadobójczych i repelentów zanotowaliśmy spadek średniej wartości sprzedaży (–0,96%). W pozostałych grupach terapeutycznych zanotowaliśmy wzrost średniej wartości sprzedaży. Największy procentowy wzrost średniej wartości sprzedaży nastąpił w przypadku sprzedaży leków przeciwzakaźnych (+20,58%). Na kolejnym miejscu uplasowały się leki z grupy varia (+14,46%), leki na centralny układ nerwowy (+13,83%) oraz produkty z grupy przewód pokarmowy i metabolizm (+12,38%). W porównaniu z listopadem 2016 roku, zmiana udziałów poszczególnych grup terapeutycznych w obrocie statystycznej apteki nie przekroczyła 1%. Największy wzrost zanotowaliśmy w przypadku leków przeciwzakaźnych (+0,41 p.p.) oraz produktów z grupy varia (+0,38 p.p.). Największy spadek udziałów nastąpił dla leków na centralny układ nerwowy (–0,75 p.p.) Średnia marża apteczna wyniosła w grudniu 25,26%. To o 0,01 p.p. mniej niż w listopadzie 2016 roku oraz o 0,16 p.p. więcej niż w grudniu 2015 roku. Marża w podstawowych kategoriach sprzedażowych kształtowała się następująco: dla leków refundowanych wyniosła 19,00% (+0,01 p.p. w stosunku do listopada 2016 roku), dla leków wydawanych na recepty pełnopłatne – 24,91% (–0,23 p.p. w stosunku do listopada 2016 roku), dla produktów OTC – 29,27% (+0,21 p.p. w stosunku do listopada 2016 roku). W grudniu 2016 roku średnia cena za opakowanie leku wyniosła 17,58 zł. To o 6 groszy mniej niż w listopadzie 2016 roku oraz o 5 groszy więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. W porównaniu z listopadem 2016 roku, największą zmianę średniej ceny sprzedaży zanotowaliśmy dla leków refundowanych. Średnia cena za opakowanie leków refundowanych wyniosła 27,11 zł (+31 groszy), leków wydawanych na recepty pełnopłatne 23,34 zł (–23 grosze), produktów OTC 12,67 zł (+19 groszy). W grudniu statystyczną aptekę odwiedziło 3 870 pacjentów (3 230 osób zakupiło produkty OTC, 770 – leki refundowane, a 840 – leki wydawane na recepty pełnopłatne). Największy ruch w statystycznej aptece panował
Rys. 1. Wielkość obrotu statystycznej apteki w poszczególnych dniach grudnia (porównanie do ubiegłego roku) grudzień 2016
grudzień 2015
Rys. 2. Wielkość obrotu statystycznej apteki w poszczególnych dniach grudnia – podział na dni tygodnia (porównanie do ubiegłego roku) grudzień 2016
grudzień 2015
1POJFE[JB FL
8UPSFL
ęSPEB
$[XBSUFL
1JŀUFL
4PCPUB
/JFE[JFMB
Rys. 3. Podział sprzedaży aptecznej na kategorie – % wartości sprzedaży układ mięśniowo-szkieletowy 5,8%
18,6% przewód pokarm. i metabolizm
4,41% układ moczowo-płciowy i hormony płciowe
2,25% narządy zmysłów 4,94% leki przeciwzakaźne
12,37% układ oddechowy
leki przeciwpasożytnicze, owadobójcze i repelenty leki onkologiczne 1,78% i immunomodulacyjne
0,24%
4,88% krew i układ krwiotwórczy 1,05%
endokrynologia – hormony, bez horm. płciowych
3,09% dermatologia 12,67% układ sercowo-naczyniowy
11,7% centralny układ nerwowy varia 11,43%
4,77% nieokreślona
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
71
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR FARMACJI
Rys. 4. Poziom marży aptecznej (%) w latach 2006–2016
*
**
***
*7
*
**
***
*7
*
**
***
*7
*
**
***
*7
*
**
***
*7
*
**
***
*7
*
**
***
*7
*
**
***
*7
*
**
***
*7
*
**
***
*7
*
**
***
*7
Rys. 5. Podział średniej ceny leku (w zł) na zapłatę pacjenta i dopłatę refundacyjną w latach 2015–2016 zapłata pacjenta
refundacja
Rys. 6. Podział średniej ceny pozycji sprzedanej na receptę refundowaną (w zł), na zapłatę pacjenta i dopłatę refundacyjną w latach 2015–2016 zapłata pacjenta
refundacja
Rys. 7. Liczba pacjentów w statystycznej aptece w ciągu miesiąca w latach 2006–2016
*
**
***
72
*7
*
**
***
*7
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
*
**
***
*7
*
**
***
*7
*
**
***
*7
*
**
***
*7
*
**
***
*7
*
**
***
*7
*
**
***
*7
*
**
***
*7
*
**
***
*7
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR FARMACJI
Rys. 8. Liczba pacjentów w statystycznej aptece w rozbiciu na przedziały godzinowe w dniu powszednim w grudniu o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
w trzecim tygodniu miesiąca, tj. pomiędzy 15 a 21 grudnia. Wówczas w statystycznej aptece zanotowano 928 osób. Kolejnym w rankingu tygodniem był 8–14 grudnia (872 osoby), 1–7 grudnia (845 osób) i 22–28 grudnia (761 osób). Najwięcej pacjentów zarejestrowano w aptece w godzinach 11.00–12.00. W całym 2016 roku statystyczna apteka zanotowała 42 600 osób. 35 130 osób nabyło produkty OTC, 8 590 – leki refundowane, a 9530 – leki na recepty pełnopłatne. W porównaniu z 2015 rokiem, produkty OTC zakupiło o 1 170 osób więcej (+3,4%), leki wydawane na recepty pełnopłatne – 70 osób mniej (–0,7%), a leki refundowane – 190 osób mniej (–2,2%). Statystyczny pacjent podczas jednej wizyty w aptece zakupił produkty o łącznej wartości 50,90 zł. To o 5 groszy więcej niż w minionym miesiącu oraz o 90 groszy więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Z kwoty tej 38,53 zł zapłacił pacjent, a 12,37 zł dopłacił refundator. Wartość refundacji w porównaniu z listopadem 2016 roku zmalała o 3,3% (–43 grosze). W tym samym okresie wartość zapłaty pacjenta wzrosła o 1,2% (+47 groszy). Dla leków sprzedawanych na recepty refundowane wartość koszyka statystycznego pacjenta wyniosła 88,17 zł (z czego 26,65 zł to zapłata pacjenta, a 61,52 zł – wartość refundacji), dla leków wydawanych na recepty pełnopłatne – 49,09 zł, a dla produktów OTC – 26,90 zł. Przeanalizujmy wartość koszyka statystycznego pacjenta w 2016 roku. W okresie tym średnia wartość sprzedaży na pacjenta wyniosła 50,22 zł. To o 65 groszy więcej (+1,3%) niż w 2015 roku. Statystyczny pacjent zapłacił za zakupy 37,47 zł, a pozostałą część (12,75 zł) dopłacił refundator. Wartość koszyka leków refundowanych kształtowała się na poziomie 90,26 zł (+2,1%, tj. 1,82 zł więcej niż w 2015 roku), leków sprzedawanych na recepty pełnopłatne – 49,77 zł (+4,7%, tj. 2,24 zł więcej niż w 2015 roku), a produktów OTC – 24,89 zł (+3,6%, tj. 86 groszy więcej niż w 2015 roku).
Rys. 9. Liczba pacjentów w statystycznej aptece w poszczególnych dniach grudnia (porównanie do ubiegłego roku) grudzień 2016
grudzień 2015
Rys. 10. Liczba pacjentów w statystycznej aptece w poszczególnych tygodniach grudnia (porównanie do ubiegłego roku) grudzień 2016
grudzień 2015
o HSVEOJB
o HSVEOJB
o HSVEOJB
o HSVEOJB
o HSVEOJB
Tab. 1. Sprzedaż produktów w statystycznej aptece wg. statusu produktu
Wg. statusu leku w bazie BLOZ
Wartość sprzedaży w statystycznej aptece (PLN)
Udział w całkowitej wartości sprzedaży aptecznej
grudzień 2016
grudzień 2015
grudzień 2016
grudzień 2015
110 495
112 173
56,09%
58,88%
Lek - OTC
49 722
43 721
25,24%
22,95%
Suplement diety lub dietetyczny środek spożywczy
18 553
17 617
9,42%
9,25%
Pozostałe
18 231
16 989
9,25%
8,92%
Lek - RX
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
73
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR FARMACJI
Tab. 2. Opis stanu statystycznej apteki w formie skróconego biuletynu informacyjnego za grudzień 2016 grudzień 2016
zmiana w stosunku do (%) listopada 2016
stycznia 2016
zmiana w stosunku do (liczbowo)
grudnia 2015
listopada 2016
stycznia 2016
grudnia 2015
obrót całkowity (w tys. zł) statystyczna apteka
197,0
10,7%
12,6%
3,4%
19,0
22,0
6,5
cały rynek apteczny
2 937 861
10,7%
14,5%
5,5%
285 127,0
371 661,0
151 989,0
0,0
0,0
0,0
statystyczna apteka
67,9
7,2%
10,8%
-4,7%
4,6
6,6
-3,3
cały rynek apteczny
1 012 413
7,3%
12,6%
-2,8%
68 846,9
113 571,2
-29 008,2
0,0
0,0
0,0
recepty refundowane (w tys. zł)
recepty pełnopłatne (w tys. zł) statystyczna apteka
41,2
6,4%
9,3%
0,3%
2,5
3,5
0,1
cały rynek apteczny
614 997
6,5%
11,1%
2,3%
37 461,2
61 680,5
13 950,8
0,0
0,0
0,0
statystyczna apteka
86,9
16,2%
17,2%
12,7%
12,1
12,7
9,8
cały rynek apteczny
1 295 716
16,3%
19,2%
14,9%
181 746,6
208 527,0
168 132,5
0,0
0,0
0,0
statystyczna apteka
47,9
6,9%
11,3%
-2,6%
3,1
4,9
-1,3
cały rynek apteczny
713 930
7,0%
13,2%
-0,7%
46 514,1
83 040,8
-4 883,4
0,0
0,0
0,0
sprzedaż odręczna (w tys. zł)
wartość refundacji (w tys. zł)
udział refundacji w całkowitym obrocie
24,30%
-3,4%
-1,2%
-5,8%
0,0
0,0
0,0
w sprzedaży refundowanej
69,77%
0,0%
1,9%
2,2%
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
średnia cena opakowania ogółem
17,58 zł
-0,4%
3,3%
0,3%
-0,1
0,6
0,1
dla leków z list refundacyjnych
27,11 zł
1,2%
1,1%
-2,2%
0,3
0,3
-0,6
dla leków z recept pełnopłatnych
23,34 zł
-1,0%
3,6%
2,9%
-0,2
0,8
0,7
dla produktów bez recepty (OTC)
12,67 zł
1,5%
4,9%
4,8%
0,2
0,6
0,6
3 870
10,6%
6,6%
1,6%
370,0
240,0
60,0
Liczba pacjentów w aptece (recepty refundowane)
770
8,5%
8,5%
-1,3%
60,0
60,0
-10,0
Liczba pacjentów w aptece (recepty pełnopłatne)
840
7,7%
6,3%
-2,3%
60,0
50,0
-20,0
3 230
11,4%
7,0%
2,9%
330,0
210,0
90,0
ogółem
25,26%
0,0%
-1,3%
0,6%
0,0
0,0
0,0
dla leków z list refundacyjnych
19,00%
0,1%
3,9%
4,4%
0,0
0,0
0,0
dla leków na recepty pełnopłatne
24,91%
-0,9%
-2,2%
-3,1%
0,0
0,0
0,0
dla sprzedaży odręcznej
29,27%
0,7%
-1,2%
-2,3%
0,0
0,0
0,0
Wartość sprzedaży na pacjenta
50,90 zł
0,1%
5,6%
1,8%
0,0
2,7
0,9
Wartość zapłaty przez pacjenta
38,53 zł
1,2%
6,0%
3,9%
0,5
2,2
1,4
Wartość dopłaty refundatora
12,37 zł
-3,3%
4,4%
-4,1%
-0,4
0,5
-0,5
Wartość sprzedaży na pacjenta (recepty refundowane)
88,17 zł
-1,1%
2,1%
-3,4%
-1,0
1,8
-3,1
Wartość zapłaty przez pacjenta (recepty refundowane)
26,65 zł
-1,2%
-2,0%
-8,1%
-0,3
-0,5
-2,3
Wartość dopłaty refundatora (recepty refundowane)
61,52 zł
-1,1%
4,0%
-1,3%
-0,7
2,4
-0,8
Wartość sprzedaży na pacjenta (recepty pełnopłatne)
49,09 zł
-1,2%
2,8%
2,7%
-0,6
1,3
1,3
Wartość sprzedaży na pacjenta (sprzedaż odręczna)
26,90 zł
4,4%
9,6%
9,5%
1,1
2,3
2,3
Liczba pacjentów w aptece
Liczba pacjentów w aptece (sprzedaż odręczna) Średnia marża apteczna
Rys. 11. Prognoza miesięcznych obrotów statystycznej apteki Wartości w cenach detalicznych brutto prognoza obrotu
Zmiana: wzrost 3–4%
Tysiące zł
Obrót 2016: 2 139,0 tys. zł
realizacja obrotu
realizacja (poprzedni rok)
74
*
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
**
***
*7
7
7*
7**
7***
*9
9
9*
9**
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR FARMACJI
Prognoza sprzedaży rocznej w oparciu o dane do grudnia 2016 2016
Dane narastające od początku roku
zmiana w stosunku do (%)
zmiana w stosunku do (liczbowo)
2015
2015
2014
2016
2014
zmiana w stosunku do (%)
zmiana w stosunku do (liczbowo)
2015
2015
2014
2014
2 139,5
3,6%
4,7%
74,0
97,0
2 139,5
3,6%
4,7%
74,0
97,0
31 733 777,5
6,2%
11,4%
1 852 927,5
3 234 990,0
31 733 777,5
6,2%
11,4%
1 852 927,5
3 234 990,0
775,4
-0,2%
3,4%
-1,2
25,4
775,4
-0,2%
3,4%
-1,2
25,4
11 500 392,1
2,4%
9,9%
265 998,5
1 034 720,6
11 500 392,1
2,4%
9,9%
265 998,5
1 034 720,6
474,3
3,9%
5,7%
18,0
25,5
474,3
3,9%
5,7%
18,0
25,5
7 034 368,4
6,6%
12,3%
433 619,5
772 948,3
7 034 368,4
6,6%
12,3%
433 619,5
772 948,3
874,4
7,2%
5,6%
58,4
46,4
874,4
7,2%
5,6%
58,4
46,4
12 969 330,6
9,9%
12,3%
1 164 447,7
1 417 637,8
12 969 330,6
9,9%
12,3%
1 164 447,7
1 417 637,8
543,1
0,0%
-0,2%
0,0
-0,9
543,1
0,0%
-0,2%
0,0
-0,9
8 055 823,5
2,5%
6,1%
198 596,3
463 648,3
8 055 823,5
2,5%
6,1%
198 596,3
463 648,3
25,39%
-3,5%
-4,7%
0,0
0,0
25,39%
-3,5%
-4,7%
0,0
0,0
68,95%
0,3%
-3,4%
0,0
0,0
68,95%
0,3%
-3,4%
0,0
0,0
17,62 zł
3,1%
6,8%
0,5
1,1
17,62 zł
3,1%
6,8%
0,5
1,1
27,18 zł
-1,1%
1,2%
-0,3
0,3
27,18 zł
-1,1%
1,2%
-0,3
0,3
23,19 zł
3,7%
6,2%
0,8
1,4
23,19 zł
3,7%
6,2%
0,8
1,4
12,30 zł
6,3%
9,4%
0,7
1,1
12,30 zł
6,3%
9,4%
0,7
1,1
42 600
2,2%
2,0%
930,0
830,0
42 600
2,2%
2,0%
930,0
830,0
8 590
-2,2%
-4,7%
-190,0
-420,0
8 590
-2,2%
-4,7%
-190,0
-420,0
9 530
-0,7%
-4,3%
-70,0
-430,0
9 530
-0,7%
-4,3%
-70,0
-430,0
35 130
3,4%
4,1%
1 170,0
1 380,0
35 130
3,4%
4,1%
1 170,0
1 380,0
25,44%
-1,3%
-5,0%
0,0
0,0
25,44%
-1,3%
-5,0%
0,0
0,0
18,76%
4,8%
0,7%
0,0
0,0
18,76%
4,8%
0,7%
0,0
0,0
25,31%
-7,3%
-13,5%
0,0
0,0
25,31%
-7,3%
-13,5%
0,0
0,0
29,82%
-3,9%
-11,1%
0,0
0,0
29,82%
-3,9%
-11,1%
0,0
0,0
50,22 zł
1,3%
2,7%
0,7
1,3
50,22 zł
1,3%
2,7%
0,7
1,3
37,47 zł
2,6%
4,5%
0,9
1,6
37,47 zł
2,6%
4,5%
0,9
1,6
12,75 zł
-2,2%
-2,1%
-0,3
-0,3
12,75 zł
-2,2%
-2,1%
-0,3
-0,3
90,26 zł
2,1%
8,4%
1,8
7,0
90,26 zł
2,1%
8,4%
1,8
7,0
28,03 zł
1,3%
17,6%
0,4
4,2
28,03 zł
1,3%
17,6%
0,4
4,2
62,24 zł
2,4%
4,8%
1,5
2,8
62,24 zł
2,4%
4,8%
1,5
2,8
49,77 zł
4,7%
10,4%
2,2
4,7
49,77 zł
4,7%
10,4%
2,2
4,7
24,89 zł
3,6%
1,5%
0,9
0,4
24,89 zł
3,6%
1,5%
0,9
0,4
Rys. 12. Prognoza miesięcznej wartości obrotu w kraju (ceny detaliczne brutto) Obrót 2016: 31,7 mld zł
Zmiana refundacji: wzrost 2 do 3% (w stosunku do roku 2015)
realizacja obrotu
realizacja obrotu (rok 2015)
prognoza refundacji
realizacja refundacji
realizacja refundacji (rok 2015)
Refundacja: 8,1 mld zł
Miliony zł
Zmiana obrotu: wzrost 6 do 7% (w stosunku do roku 2015)
prognoza obrotu
*
**
***
*7
7
7*
7**
7***
*9
9
9*
9**
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
75
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR FARMACJI
Tab. 3. Średnia miesięczna sprzedaż statystycznej apteki w rozbiciu na rodzaje sprzedaży – dotyczy aktualnego miesiąca Rodzaj sprzedaży
Transakcje Liczba
Sprzedaż brutto %
Wartość
Opłata pacjenta %
Wartość
Refundacja
%
Wartość
Udział wart. % %
Pac.
Opakowania
Śr. cena
Śr. cena
Liczba
zł/opak.
zł/trans.
Ref.
1. U-R
717,67
0,08
37660,56
0,19
9315,76
0,06
28344,80
0,59
0,25
0,75
1136,28
33,14
52,48
2. U-30
442,14
0,05
15739,46
0,08
6670,68
0,04
9068,78
0,19
0,42
0,58
692,01
22,74
35,60
3. U-50
24,26
307,10
0,03
7449,05
0,04
4312,26
0,03
3136,79
0,07
0,58
0,42
378,24
19,69
4. U-BEZPŁATNY
20,95
0,00
1239,82
0,01
101,75
0,00
1138,07
0,02
0,08
0,92
61,06
20,30
59,18
5. INWALIDA WOJENNY
17,60
0,00
891,45
0,00
0,00
0,00
891,45
0,02
0,00
1,00
29,41
30,31
50,65
6. INWALIDA WOJSKOWY
0,25
0,00
7,02
0,00
1,36
0,00
5,66
0,00
0,19
0,81
0,40
17,59
28,25
7. ZHK
11,39
0,00
318,80
0,00
55,35
0,00
263,45
0,01
0,17
0,83
16,92
18,84
28,00
8. AZ
0,01
0,00
0,11
0,00
0,00
0,00
0,11
0,00
0,00
1,00
0,01
19,98
21,59
119,89
0,01
3890,51
0,02
0,00
0,00
3890,51
0,08
0,00
1,00
183,47
21,20
32,45
10. NARKOTYKI
3,11
0,00
691,15
0,00
63,14
0,00
628,01
0,01
0,09
0,91
6,14
112,63
222,36
11. ŚRODKI POMOCNICZE
7,92
0,00
988,05
0,01
482,78
0,00
505,27
0,01
0,49
0,51
76,73
12,88
124,74
12. PEŁNOPŁATNE
1398,47
0,16
41239,00
0,21
41238,92
0,28
0,08
0,00
1,00
0,00
1766,90
23,34
29,49
13. ODRĘCZNA
5869,78
0,66
86885,00
0,44
86884,56
0,58
0,44
0,00
1,00
0,00
6858,02
12,67
14,80
14. RAZEM
8916,28
1,00
197000,00
1,00
149126,56
1,00
47873,44
1,00
0,76
0,24
11205,59
17,58
22,09
9. SENIOR 75+
Tab. 4. Średnia okresowa sprzedaż statystycznej apteki w rozbiciu na rodzaje sprzedaży – średnia narastająca od początku roku Rodzaj sprzedaży
Transakcje Liczba
Sprzedaż brutto %
Wartość
Opłata pacjenta %
Wartość
Refundacja
%
Wartość
Udział wart. % %
Pac.
Opakowania
Śr. cena
Śr. cena
Liczba
zł/opak.
zł/trans.
Ref.
1. U-R
746,97
0,09
37343,59
0,21
8828,01
0,07
28515,58
0,63
0,24
0,76
1109,74
33,65
49,99
2. U-30
534,63
0,07
17164,67
0,10
7239,39
0,05
9925,28
0,22
0,42
0,58
781,93
21,95
32,11
3. U-50
22,95
285,71
0,04
6557,22
0,04
3794,53
0,03
2762,69
0,06
0,58
0,42
344,34
19,04
4. U-BEZPŁATNY
23,11
0,00
1194,85
0,01
88,70
0,00
1106,16
0,02
0,07
0,93
60,37
19,79
51,71
5. INWALIDA WOJENNY
18,65
0,00
843,39
0,00
10,36
0,00
833,03
0,02
0,01
0,99
29,24
28,84
45,23
6. INWALIDA WOJSKOWY
0,30
0,00
7,92
0,00
1,48
0,00
6,44
0,00
0,19
0,81
0,44
18,05
26,48
7. ZHK
11,28
0,00
293,26
0,00
50,54
0,00
242,72
0,01
0,17
0,83
16,01
18,32
25,99
8. AZ
0,00
0,00
0,07
0,00
0,00
0,00
0,07
0,00
0,01
0,99
0,00
16,67
19,94
9. SENIOR 75+
19,53
0,00
630,28
0,00
0,00
0,00
630,28
0,01
0,00
1,00
29,89
21,08
32,28
10. NARKOTYKI
2,76
0,00
577,99
0,00
49,61
0,00
528,38
0,01
0,09
0,91
5,15
112,34
209,50
11. ŚRODKI POMOCNICZE
9,98
0,00
1291,26
0,01
582,25
0,00
709,01
0,02
0,45
0,55
111,51
11,58
129,36
12. PEŁNOPŁATNE
1371,22
0,17
39522,50
0,22
39522,35
0,30
0,15
0,00
1,00
0,00
1704,55
23,19
28,82
13. ODRĘCZNA
5134,25
0,63
72864,67
0,41
72864,48
0,55
0,18
0,00
1,00
0,00
5924,20
12,30
14,19
14. RAZEM
8158,38
1,00
178291,67
1,00
133031,70
1,00
45259,97
1,00
0,75
0,25
10117,37
17,62
21,85
Tab. 5. Średnia miesięczna sprzedaż statystycznej apteki w rozbiciu na grupy sprzedaży – dotyczy aktualnego miesiąca Rodzaj sprzedaży
Transakcje Liczba
Sprzedaż brutto %
Wartość
Opłata pacjenta %
Wartość
Refundacja
%
Wartość
Udział wart. % %
Pac.
Ref.
Opakowania
Śr. cena
Śr. cena
Liczba
zł/opak.
zł/trans.
1. Recepty ref. całość
1640
0,18
67888
0,34
20520
0,14
47368
0,99
0,30
0,70
2504
27,11
41,39
2. Recepty pełnopłatne
1398
0,16
41239
0,21
41239
0,28
0
0,00
1,00
0,00
1767
23,34
29,49
3. Sprzedaż odręczna
5870
0,66
86885
0,44
86885
0,58
0
0,00
1,00
0,00
6858
12,67
14,80
8
0,00
988
0,01
483
0,00
505
0,01
0,49
0,51
77
12,88
124,74
8916
1,00
197000
1,00
149127
1,00
47873
1,00
0,76
0,24
11206
17,58
22,09
4. Inne pozycje (wnioski) 5. RAZEM
Tab. 6. Średnia okresowa sprzedaż statystycznej apteki w rozbiciu na grupy sprzedaży – zestawienie narastające od początku roku Rodzaj sprzedaży
Transakcje Liczba
Sprzedaż brutto %
Wartość
Opłata pacjenta %
Wartość
Refundacja
%
Wartość
Udział wart. % %
Pac.
Ref.
Opakowania
Śr. cena
Śr. cena
Liczba
zł/opak.
zł/trans.
1. Recepty ref. całość
1642,93
0,20
64613,24
0,36
20062,61
0,15
44550,63
0,98
0,31
0,69
2377,11
27,18
39,33
2. Recepty pełnopłatne
1371,22
0,17
39522,50
0,22
39522,35
0,30
0,15
0,00
1,00
0,00
1704,55
23,19
28,82
3. Sprzedaż odręczna
5134,25
0,63
72864,67
0,41
72864,48
0,55
0,18
0,00
1,00
0,00
5924,20
12,30
14,19
9,98
0,00
1291,26
0,01
582,25
0,00
709,01
0,02
0,45
0,55
111,51
11,58
129,36
8158,38
1,00
178291,67
1,00
133031,70
1,00
45259,97
1,00
0,75
0,25
10117,37
17,62
21,85
4. Inne pozycje (wnioski) 5. RAZEM
Tab. 7. Prognoza rocznej sprzedaży w statystycznej aptece w rozbiciu na grupy sprzedaży Rodzaj sprzedaży
Transakcje Liczba
Sprzedaż brutto %
Wartość
Opłata pacjenta %
Wartość
Refundacja
%
Wartość
Udział wart. % %
Pac.
Ref.
Opakowania
Śr. cena
Śr. cena
Liczba
zł/opak.
zł/trans.
1. Recepty ref. całość
19715,14
0,20
775358,88
0,36
240751,36
0,15
534607,52
0,98
0,31
0,69
28525,33
27,18
39,33
2. Recepty pełnopłatne
16454,65
0,17
474270,00
0,22
474268,25
0,30
1,75
0,00
1,00
0,00
20454,61
23,19
28,82
3. Sprzedaż odręczna
61611,03
0,63
874376,00
0,41
874373,80
0,55
2,20
0,00
1,00
0,00
71090,41
12,30
14,19
119,78
0,00
15495,12
0,01
6986,99
0,00
8508,13
0,02
0,45
0,55
1338,08
11,58
129,36
97900,61
1,00
2139500,00
1,00
1596380,41
1,00
543119,59
1,00
0,75
0,25
121408,43
17,62
21,85
4. Inne pozycje (wnioski) 5. RAZEM
Tab. 8. Prognoza rocznej sprzedaży w rozbiciu na grupy sprzedaży z uwzględnieniem zmieniającej się w ciągu roku liczby aptek – cały rynek apteczny Rodzaj sprzedaży
Sprzedaż brutto %
Wartość
Opłata pacjenta %
Wartość
Refundacja
%
Wartość
Udział wart. % %
Pac.
Ref.
Opakowania
Śr. cena
Śr. cena
Liczba
zł/opak.
zł/trans.
1. Recepty ref. całość
292335322
0,20
11500392136
0,36
3570727510
0,15
7929664626
0,98
0,31
0,69
423090361
27,18
39,34
2. Recepty pełnopłatne
244004344
0,17
7034368409
0,22
7034342426
0,30
25983
0,00
1,00
0,00
303362159
23,19
28,83
3. Sprzedaż odręczna
913764993
0,63
12969330628
0,41
12969297934
0,55
32694
0,00
1,00
0,00
1054372871
12,30
14,19
1775258
0,00
229686327
0,01
103596341
0,00
126089987
0,02
0,45
0,55
19823180
11,59
129,38
1451879918
1,00
31733777500
1,00
23677964210
1,00
8055813290
1,00
0,75
0,25
1800648570
17,62
21,86
4. Inne pozycje (wnioski) 5. RAZEM
76
Transakcje Liczba
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR RYNKU LEKÓ W
Suplementy diety Suplementy diety definiowane są jako środki spożywcze składające się głównie z witamin i składników mineralnych. W zależności od przeznaczenia i zgodnie z deklaracjami producentów, wspomagają odchudzanie, układ sercowo-naczyniowy, funkcjonowanie układu pokarmowego, narządu ruchu, opóźniają procesy starzenia, wzmacniają odporność, poprawiają stan skóry, włosów oraz paznokci. Pacjenci mogą wybierać już spośród 8 230 produktów dostępnych w aptekach. W okresie 2002–2015 oferta powiększyła się aż 5-krotnie.
Katarzyna Płoskonka Zakład Analiz Statystycznych, KAMSOFT S.A.
Opis rynku 2,55 mld zł – taką kwotę pacjenci zapłacili za suplementy diety zakupione w aptekach w 2015 roku. W roku poprzednim było to 2,40 mld zł. W trakcie tylko jednego roku sprzedaż wzrosła o 149,55 mln zł. Te wartości świadczą o ogromnej popularności tego rodzaju asortymentu aptecznego, a przecież dodatkowo spora część suplementów jest sprzedawana w sklepach ogólnodostępnych. Jeszcze w 2002 roku wartość sprzedaży była kilkukrotnie mniejsza (330,73 mln zł). Jednak przez niemal cały okres bada-
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
77
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR RYNKU LEKÓ W
Tab. 2. Liczba produktów wprowadzonych na rynek w poszczególnych latach, będących do dzisiaj w ofercie oraz średnia cena dla tych produktów. Liczba produktów wycofanych z rynku w poszczególnych latach oraz średnia cena dla tych produktów Liczba badanych 2002 produktów
Produkty będące w ofercie w latach 2002–2015
372
10,64 12,10 12,51 11,89 11,85 12,19 12,07 12,37 12,84 13,03 13,35 13,30 12,57 12,72
Produkty będące w ofercie w latach 2003–2015 a nie będące w ofercie w 2002 roku
124
Produkty będące w ofercie w latach 2004–2015 a nie będące w ofercie w latach 2002–2003
199
19,10 15,34 14,82 15,43 15,47 14,88 15,48 16,25 16,59 16,06 16,85 17,65
Produkty będące w ofercie w latach 2005–2015 a nie będące w ofercie w latach 2002–2004
295
16,24 15,70 16,39 16,67 17,16 17,02 17,37 18,34 18,59 18,42 19,06
Produkty będące w ofercie w latach 2006–2015 a nie będące w ofercie w latach 2002–2005
345
9,73 10,96 11,68 12,15 12,76 13,74 16,00 16,39 16,44 16,93
Produkty będące w ofercie w latach 2007–2015 a nie będące w ofercie w latach 2002–2006
258
15,05 16,08 16,82 16,92 16,48 16,84 16,67 15,75 15,79
Produkty będące w ofercie w latach 2008–2015 a nie będące w ofercie w latach 2002–2007
290
Produkty będące w ofercie w latach 2009–2015 a nie będące w ofercie w latach 2002–2008
379
14,10 14,69 15,70 15,66 16,73 16,30 15,73
Produkty będące w ofercie w latach 2010–2015 a nie będące w ofercie w latach 2002–2009
455
16,00 18,14 18,57 18,75 18,43 18,55
Produkty będące w ofercie w latach 2011–2015 a nie będące w ofercie w latach 2002–2010
502
17,41 17,07 17,23 17,01 15,34
Produkty będące w ofercie w latach 2012–2015 a nie będące w ofercie w latach 2002–2011
713
16,69 15,48 15,22 14,91
Produkty będące w ofercie w latach 2013–2015 a nie będące w ofercie w latach 2002–2012
1005
14,65 16,74 16,75
Produkty będące w ofercie w latach 2014–2015 a nie będące w ofercie w latach 2002–2013
1162
17,14 17,45
Produkty będące w ofercie w 2015 roku a nie będące w ofercie w latach 2002–2014
1324
14,38
Liczba badanych 2002 produktów
78
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
11,42 15,51 15,11 15,50 15,04 15,50 15,68 15,32 13,62 14,44 15,09 15,03 14,04
17,99 15,90 15,24 14,98 16,09 15,07 14,60 14,90
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Produkty będące w ofercie w latach 2002–2015
372
10,64 12,10 12,51 11,89 11,85 12,19 12,07 12,37 12,84 13,03 13,35 13,30 12,57 12,72
Produkty będące w ofercie w latach 2002–2014 a nie będące w ofercie w 2015 roku
40
10,69 11,06 11,57 10,26
Produkty będące w ofercie w latach 2002–2013 a nie będące w ofercie w latach 2014–2015
36
25,54 24,43 25,82 23,27 25,00 21,91 23,38 27,75 27,37 25,00 33,78 33,23
Produkty będące w ofercie w latach 2002–2012 a nie będące w ofercie w latach 2013–2015
29
19,30 18,06 18,08 16,68 15,33 17,42 18,21 19,02 16,04 10,72 11,84
Produkty będące w ofercie w latach 2002–2011 a nie będące w ofercie w latach 2012–2015
40
13,86 14,12 13,07 12,71 13,44 13,79 13,73 15,61 16,92 15,73
Produkty będące w ofercie w latach 2002–2010 a nie będące w ofercie w latach 2011–2015
44
21,71 22,46 20,16 16,24 13,21 13,28 12,16 13,10 12,76
Produkty będące w ofercie w latach 2002–2009 a nie będące w ofercie w latach 2010–2015
47
Produkty będące w ofercie w latach 2002–2008 a nie będące w ofercie w latach 2009–2015
9,68 11,23
5,15
2,12
62
18,36 18,36 20,45 16,41 46,50 11,59
9,50
Produkty będące w ofercie w latach 2002–2007 a nie będące w ofercie w latach 2008–2015
38
51,77 56,64 51,80 34,60 31,57 25,47
Produkty będące w ofercie w latach 2002–2006 a nie będące w ofercie w latach 2007–2015
41
9,26 14,79 10,37
8,18 12,98
Produkty będące w ofercie w latach 2002–2005 a nie będące w ofercie w latach 2006–2015
50
7,66
8,30
8,72
Produkty będące w ofercie w latach 2002–2004 a nie będące w ofercie w latach 2005–2015
23
9,32 10,25 13,87
Produkty będące w ofercie w latach 2002–2003 a nie będące w ofercie w latach 2004–2015
38
10,65 11,20
Produkty będące w ofercie w 2002 roku a nie będące w ofercie w latach 2003–2015
49
18,32
8,24
9,14
7,89
4,89
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
8,89
9,80 10,12 12,04 15,18 13,86 22,57 23,67 30,72 11,14
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR RYNKU LEKÓ W
nia szybko wzrastała (od 2,15% w 2014 roku, aż do 42,49% w 2006 roku) i tylko raz (w 2012 roku) nastąpił niewielki spadek o 2,15%. Analogicznie do wartości sprzedaży kształtowała się także ilość sprzedaży. W 2002 roku pacjenci zakupili w aptekach 29,59 mln opakowań. Lata 2004– 2009 były okresem najintensywniejszego wzrostu (od 19,66% w 2007 roku do 42,63% w 2006 roku). W pozostałych la-
tach ilość sprzedaży także wzrastała, lecz już łagodniej (od 2,50% w 2014 roku do 7,60% w 2010 roku) i tylko w 2012 roku nastąpił spadek o 7,22%. W porównaniu z rokiem 2002, w 2015 roku pacjenci zakupili ponad 5-krotnie więcej produktów z omawianej grupy. Licząc od stycznia 2002 roku, najmniej suplementów diety sprzedało się w sierpniu 2003 roku (2,12 mln opakowań), a najwięcej w lutym 2016 roku
(16,16 mln opakowań). Najmniej pacjenci zapłacili za tego typu produkty w sierpniu 2002 roku (24,54 mln zł), a najwięcej w październiku 2016 roku (259,32 mln zł). Średniomiesięczna wartość sprzedaży wyliczona na podstawie ostatnich 15 lat pokazuje, że najmniej pacjenci płacą za suplementy diety w okresie lata (od czerwca do sierpnia). W każdym z tych miesięcy wartość sprzedaży nie przewyższyła 117 mln zł. Najwięcej
Tab. 1. Roczne zestawienie sprzedaży suplementów diety w aptekach w latach 2002–2015 oraz prognoza na lata 2016–2017
Wartość sprzedaży (zł)
Rok
Średnia cena za pojedyncze opakowanie (zł)
Liczba sprzedanych opakowań
Wartość sprzedaży na jeden produkt (zł)
Liczba sprzedanych opakowań na jeden produkt
Procentowa zmiana wartości w stosunku do roku poprzedniego
Liczba produktów będących w ofercie
Procentowa zmiana liczby w stosunku do roku poprzedniego
2002
330 734 919
29 591 471
11,1766975
203 906
18 244
1622
2003
381 725 216
31 271 485
12,2068145
197 172
16 153
1936
15,42%
5,68%
2004
515 697 755
37 936 305
13,5937793
214 517
15 780
2404
35,10%
21,31%
2005
651 489 537
48 525 471
13,425723
215 226
16 031
3027
26,33%
27,91%
2006
928 286 356
69 210 795
13,4124505
245 449
18 300
3782
42,49%
42,63%
2007
1 146 034 456
82 817 674
13,838042
278 569
20 131
4114
23,46%
19,66%
2008
1 453 926 062
100 383 771
14,4836765
316 622
21 861
4592
26,87%
21,21%
2009
1 843 163 776
126 439 580
14,5774273
373 791
25 642
4931
26,77%
25,96%
2010
2 005 149 315
136 047 257
14,7386236
372 704
25 288
5380
8,79%
7,60%
2011
2 257 442 261
144 794 910
15,5906189
385 426
24 722
5857
12,58%
6,43%
2012
2 208 984 802
134 341 905
16,4430064
354 061
21 533
6239
-2,15%
-7,22%
2013
2 345 546 207
143 915 715
16,2980548
338 560
20 773
6928
6,18%
7,13%
2014
2 396 056 729
147 514 702
16,2428334
312 924
19 265
7657
2,15%
2,50%
2015
2 545 603 388
158 197 474
16,0913024
309 308
19 222
8230
6,24%
7,24%
2016
2 831 938 407
173 782 259
16,2959005
—
—
—
11,25%
9,85%
2017
2 938 880 533
175 449 063
16,7506197
—
—
—
3,78%
0,96%
Rys. 1. Wartość sprzedaży suplementów diety w latach 2002–2015 oraz prognoza na lata 2016–2017
» Na przestrzeni ostatnich 15 lat wartość sprzedaży suplementów diety wzrosła niemal siedmiokrotnie. W 2002 roku wynosiła 330 mln zł, a w 2015 – 2 545 mln zł.«
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
79
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR RYNKU LEKÓ W
Rys. 2. Liczba sprzedanych opakowań suplementów diety w aptekach w latach 2002–2014 oraz prognoza na lata 2015–2016
» Ilość sprzedaży suplementów diety kształtuje się podobnie jak wartość sprzedaży. Od 2002 roku nastapił wzrost z 29 mln do 158 mln opakowań.«
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
Rys. 3. Średnia cena za pojedyncze opakowanie suplementu diety w latach 2002–2014 oraz prognoza na lata 2015–2016
» Średnia cena za pojedyncze opakowanie suplementu diety w badanym okresie wzrosła o niecałe 44% i w 2015 roku osiagnęła poziom 16,09 zł.«
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
*
** *** *7
Rys. 4. Liczba produktów sprzedawanych w aptekach w latach 2002–2016
» Oferta suplementów diety jest niezwykle szeroka. Obecnie na półkach aptecznych znajdziemy 8 654 różnych opakowań tego typu asortymentu.«
*
**
*** *7
80
*
**
*** *7
*
**
*** *7
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
*
**
*** *7
*
**
*** *7
*
**
*** *7
*
**
*** *7
*
**
*** *7
*
**
*** *7
*
**
*** *7
*
**
*** *7
*
**
*** *7
*
**
*** *7
*
**
*** *7
*
**
***
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR RYNKU LEKÓ W
Rys. 5. Średnia miesięczna wartość sprzedaży
4UZD[FŎ
-VUZ
.BS[FD
pacjenci płacą w miesiącach od października do grudnia oraz w marcu. Średnia cena za pojedyncze opakowanie w całym badanym okresie wzrosła o 43,9%. W 2002 roku wynosiła 11,18 zł. W kolejnych latach zmieniała się od –1,24% w 2005 roku do +1,36% w 2004 roku. W 2015 roku wyniosła 16,09 zł. Najniższa średnia cena została odnotowana w styczniu 2002 roku (10,37 zł), a najwyższa w grudniu 2012 roku (16,76 zł). O ogromnej popularności stosowania suplementów diety świadczy zmiana liczby produktów będących w ofercie. W 2002 roku były to 1 622 różne produkty, a w 2015 roku ponad pięć razy więcej – 8 230. Największy skok liczby sprzedanych opakowań miał miejsce w 2006 roku (+755 opakowań). Od początku badanego okresu zarówno ilość jak i wartość sprzedaży suplementów diety systematycznie wzrastała. Natomiast w ostatnich trzech latach spadała średnia cena, co jest następstwem m.in. dużego nasycenia rynku i zaostrzającej się konkurencji. Bazując na danych z lat poprzednich, opracowaliśmy prognozę pokazującą, jak rynek suplementów diety będzie kształtował się w najbliższych latach.
Trendy przyszłości Należy się spodziewać, że obecne trendy
,XJFDJFŎ
.BK
$[FSXJFD
-JQJFD
4JFSQJFŎ
będą kontynuowane w następnych dwóch latach. Wartość sprzedaży suplementów diety w 2017 i 2018 roku osiągnie odpowiednio 2,93 mld zł oraz 2,94 mld zł. Wzrost w porównaniu do roku poprzedniego wyniesie kolejno 3,7% i 0,3%. Analogiczną sytuację, jak w przypadku wartości sprzedaży, będzie można zaobserwować dla ilości sprzedaży. W 2017 roku wyniesie ona 175,45 mln opakowań i będzie o 0,95% wyższa niż w roku poprzednim, a w 2018 roku ilość sprzedaży osiągnie poziom 177,49 mln opakowań (+0,9%). Również w przypadku średniej ceny za pojedyncze opakowanie, w 2017 roku nastąpi wzrost o 45 groszy i uplasuje się ona ostatecznie na poziomie 16,75 zł. W 2018 roku nastąpi z kolei niewielki spadek o 10 groszy i cena sprzedaży ukształtuje się na poziomie 16,65 zł.
Podsumowanie Suplementacja diety to powszechny sposób uzupełnienia niedoborów niektórych składników w organizmie. Niezwykle ważne jest jednak, żeby umiejętnie wybierać odpowiednie dla siebie suplementy diety – przede wszystkim zarejestrowane, kupione z pewnego źródła i dostosowane do potrzeb organizmu. Przed kupnem suplementu warto skonsultować się też z lekarzem lub farmaceutą. Należy pamiętać, że suplementy diety to nie
8S[FTJFŎ
1BŘE[JFSOJL
-JTUPQBE
(SVE[JFŎ
leki, więc bezpieczeństwo ich stosowania nie jest stale sprawdzane przez inspekcję farmaceutyczną. Dane statystyczne pokazują, jak ogromnym zainteresowaniem cieszą się suplementy diety. Z roku na rok sprzedaż wzrasta od kilku do kilkunastu milionów opakowań. Wartość sprzedaży w 2015 roku przewyższyła 2,5 mld zł, a prognozy pokazują, że w 2017 roku będzie to już poziom niemal 3 mld zł. Wszystko wskazuje więc na to, że pacjenci będą sięgać po suplementy jeszcze częściej. Warto wziąć pod uwagę, że suplementy nigdy nie zastąpią zbilansowanej diety oraz zdrowego trybu życia. Mogą jedynie wspomagać organizm, gdy zachodzi taka potrzeba. Na wzrost popytu wpływa m.in. intensywna reklama oraz zmiany w trybie życia. Metodologia prognoz Ze względu na widoczny trend sprzedaży, do obliczenia prognozy wykorzystano sezonową metodę prognozowania liniowego z zastosowaniem wahań multiplikatywnych. Pozwala ona na uwzględnienie wahań sezonowych. Jednocześnie metoda ta zakłada, iż jeżeli nie byłoby wahań sezonowych, dane te można przybliżyć za pomocą trendu liniowego.
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
81
systemy i sprzęt
NOWOŚCI SPRZĘTOWE
Skanery na dyrektywę Pozostały 2 lata do wdrożenia tzw. dyrektywy fałszywkowej. Dla aptekarzy oznacza to konieczność zakupu skanera 2D umożliwiająceego odczyt kodów z unikalnym numerem seryjnym leku na receptę.
Wyzwanie Celem wprowadzonej przez Komisję Europejską dyrektywy jest uszczelnienie obrotu lekami i ochrona przed podróbkami. Co roku w krajach UE wydawanych jest 10 mld leków na receptę. Od lutego 2019 roku każda apteka będzie musiała zweryfikować autentyczność leku wydawanego pacjentowi poprzez zeskanowanie kodu 2D umieszczonego na opakowaniu. Następnie system połączy się z bazą centralną i sprawdzi, czy lek został zarejestrowany i czy jest oryginalny. Koniecznością stanie się posiadanie skanerów kodów 2D (różnią się one od powszechnie używanych kodów kresowych 1D) w ilości odpowiadającej liczbie stanowisk obsługi pacjenta (wydawania leków). Rozwiązanie Wybierając skaner warto zwrócić uwagę na jego walory użytkowe, ergonomię, jakość oraz równowagę pomiędzy ceną a ofero-
82
Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
waną funkcjonalnością. Liczy się także szybkość działania, minimalne obciążenie wzroku farmaceuty emitowanym światłem, tolerancja na ruch (dokładność) oraz wytrzymałość na upadki.
Przykład Jednym z urządzeń spełniającym wymienione kryteria jest skaner Datalogic QuickScan QD2430 USB. Urządzenie może odczytywać typowe, drukowane liniowe kody kreskowe (dotychczas dostępne na opakowaniach leków i skanowane standardowo w procesie sprzedaży), jak również złożone kody kreskowe 2D. Oferuje wysoką wydajność i skuteczność, zapewniając szybkie i niezawodne skanowanie. Oferowane rozwiązania zostały wybrane przez ekspertów firmy KAMSOFT S.A.
systemy i sprzęt
KAMSOFT S.A.
1000MI02.01
ZINTEGROWANY SYSTEM INFORMATYCZNY 2%6Ç8*, PRZYCHODNI
Zeskanuj kod, aby uzyskać więcej informacji
KS-SOMED
Ń´- h-৾7;f ruŒ‹1_o7mb -vrbu†f.1;f 7o ÂŒou]-mbÂŒo‰-m;]o b ;=;h|‹‰m;]o =†mh1fomo‰-mb-ġ "ĹŠ" v|-mo‰b mb;ÂŒ-‰o7m. rolo1 bm=oul-|‹1ÂŒm.Äş "ĹŠ" |o 7ofuÂŒ-j‹ġ ÂŒbm|;]uo‰-m‹ v‹v|;l ruÂŒ;ÂŒm-1ÂŒom‹ 7o ‰vrol-]-mb- o0vj†]b ŕŚ‹u;7mb1_ b 7†৾‹1_ f;7mov|;h o1_uom‹ ÂŒ7uo‰b-Äş
OgĂłlnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
MEDYCYNA
Prezentujemy funkcjonalność i moşliwości systemu KS-SOMED (przychodnie lekarskie) oraz Indywidualnego Konta Zdrowotnego dla pacjentów.
83
| 17
systemy i sprzęt
ZINTEGROWANY SYSTEM SYSTEM ,1)250$7<&=1< 2%6Ă&#x2021;8*, 35=<&+2'1, ,1)250$7<&=1< 2%6Ă&#x2021;8*, 35=<&+2'1, KS-SOMED KS-SOMED ZINTEGROWANY
NR. KAT. NR. KAT. 2133PI04.00 2133PI04.00
o]-|- =Â&#x2020;mh1fom-Ń´moŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; o]-|- =Â&#x2020;mh1fom-Ń´moŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; Prowadzenie Prowadzenie elektr. elektr. i rozbudowane i rozbudowane formularze formularze dokumentacji dokumentacji medycznej medycznej
Automatyzacja Automatyzacja o0vjÂ&#x2020;]b -1f;m|o0vjÂ&#x2020;]b -1f;m|-
,112:$&<-1( 52=:,Ă&#x20AC;=$1,$ ,112:$&<-1( 52=:,Ă&#x20AC;=$1,$
35=(:$*$ 6<67(08 35=(:$*$ 6<67(08
"Â&#x2039;v|;l 7ovhom-Ń´; vru-Â&#x2030;7Â&#x152;- vb< ro71Â&#x152;-v o]ŕĽ&#x2022;Ń´m;f ou]-mbĹ&#x160; "Â&#x2039;v|;l 7ovhom-Ń´; vru-Â&#x2030;7Â&#x152;- vb< ro71Â&#x152;-v o]ŕĽ&#x2022;Ń´m;f ou]-mbĹ&#x160; Â&#x152;-1fb ru-1Â&#x2039; f;7mov|hb l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m;fġ u;f;v|u-1fb Â&#x2030;Â&#x2039;hom-mÂ&#x2039;1_ Â&#x152;-1fb ru-1Â&#x2039; f;7mov|hb l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m;fġ u;f;v|u-1fb Â&#x2030;Â&#x2039;hom-mÂ&#x2039;1_ Â&#x152;Ń´;1;ŕĽ&#x2030;ġ Â&#x152;Ń´;1;ŕĽ&#x2030;ġ ;Â&#x2030;b7;m1fb ;Â&#x2030;b7;m1fb Â&#x2020;lŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Â&#x2020;lŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Â&#x152;-Â&#x2030;b;u-mÂ&#x2039;1_ Â&#x152;-Â&#x2030;b;u-mÂ&#x2039;1_ Â&#x152; rj-|mbh-lbġ Â&#x152; rj-|mbh-lbġ 7oĹ&#x160;7oĹ&#x160; hÂ&#x2020;l;m|-1fb hÂ&#x2020;l;m|-1fb |u-mv-h1fb |u-mv-h1fb rb;mb<৾mÂ&#x2039;1_ġ rb;mb<৾mÂ&#x2039;1_ġ f-h f-h b Â&#x2030; b uoÂ&#x152;Ń´b1Â&#x152;;mb-1_ Â&#x2030; uoÂ&#x152;Ń´b1Â&#x152;;mb-1_ Â&#x152; rovÂ&#x152;1Â&#x152;;]ŕĽ&#x2022;Ń´mÂ&#x2039;lb Â&#x152; rovÂ&#x152;1Â&#x152;;]ŕĽ&#x2022;Ń´mÂ&#x2039;lb 77Â&#x152;b-j-lb 77Â&#x152;b-j-lb , , f-h f-h b bmmÂ&#x2039;lb b bmmÂ&#x2039;lb rj-|mbĹ&#x160; rj-|mbĹ&#x160; h-lbÄş h-lbÄş o৾; o৾; 0Â&#x2039;ŕŁ&#x20AC; 0Â&#x2039;ŕŁ&#x20AC; uŕĽ&#x2022;Â&#x2030;mb;৾ uŕĽ&#x2022;Â&#x2030;mb;৾ Â&#x2030;Â&#x2039;houÂ&#x152;Â&#x2039;v|Â&#x2039;Â&#x2030;-mÂ&#x2039; Â&#x2030;Â&#x2039;houÂ&#x152;Â&#x2039;v|Â&#x2039;Â&#x2030;-mÂ&#x2039; f-ho f-ho bv|o|m; bv|o|m; m-uÂ&#x152;<7Â&#x152;b; v|-|Â&#x2039;v|Â&#x2039;1Â&#x152;m;ġ roÂ&#x152;Â&#x2030;-Ń´-f.1; m- v;Ń´;h1f< b Â&#x152;;v|-Ĺ&#x160; m-uÂ&#x152;<7Â&#x152;b; v|-|Â&#x2039;v|Â&#x2039;1Â&#x152;m;ġ roÂ&#x152;Â&#x2030;-Ń´-f.1; m- v;Ń´;h1f< b Â&#x152;;v|-Ĺ&#x160; Â&#x2030;b;mb; Â&#x2030;b;mb; 7-mÂ&#x2039;1_ 7-mÂ&#x2039;1_ Â&#x152; ohu;ŕŚ&#x2039;Ń´om;]o Â&#x152; ohu;ŕŚ&#x2039;Ń´om;]o Â&#x152;-hu;vÂ&#x2020; Â&#x152;-hu;vÂ&#x2020; 7Â&#x152;b-j-Ń´moŕŚ&#x2039;1b 7Â&#x152;b-j-Ń´moŕŚ&#x2039;1b f;7Ĺ&#x160;f;7Ĺ&#x160; mov|hb l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m;fÄş ;jm- bm=oul-|Â&#x2039;Â&#x152;-1f- Â&#x2030;vÂ&#x152;Â&#x2039;v|hb1_ v=;u mov|hb l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m;fÄş ;jm- bm=oul-|Â&#x2039;Â&#x152;-1f- Â&#x2030;vÂ&#x152;Â&#x2039;v|hb1_ v=;u rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;hb l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m;f f;v| lo৾ѴbÂ&#x2030;- 7Â&#x152;b<hb holr-|Â&#x2039;0bŃ´moŕŚ&#x2039;1b rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;hb l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m;f f;v| lo৾ѴbÂ&#x2030;- 7Â&#x152;b<hb holr-|Â&#x2039;0bŃ´moŕŚ&#x2039;1b vÂ&#x2039;v|;lÂ&#x2020; vÂ&#x2039;v|;lÂ&#x2020; "Ĺ&#x160;" "Ĺ&#x160;" Â&#x152; vÂ&#x2039;v|;l-lb Â&#x152; vÂ&#x2039;v|;l-lb -7lbmbv|u-1Â&#x2039;fmÂ&#x2039;lb -7lbmbv|u-1Â&#x2039;fmÂ&#x2039;lb CulÂ&#x2039; " $ Ĺ?mrÄş "Ĺ&#x160; )ġ "Ĺ&#x160;,, Ĺ&#x2018;Äş o7-|hoÂ&#x2030;o 7oĹ&#x160; CulÂ&#x2039; " $ Ĺ?mrÄş "Ĺ&#x160; )ġ "Ĺ&#x160;,, Ĺ&#x2018;Äş o7-|hoÂ&#x2030;o 7oĹ&#x160; v|<rm- v|<rm- f;v| f;v| uŕĽ&#x2022;Â&#x2030;mb;৾ uŕĽ&#x2022;Â&#x2030;mb;৾ 7;7Â&#x2039;hoÂ&#x2030;-m- 7;7Â&#x2039;hoÂ&#x2030;-m- Â&#x2030;;uvf- Â&#x2030;;uvf- m- Â&#x2020;uÂ&#x152;.7Â&#x152;;mb- m- Â&#x2020;uÂ&#x152;.7Â&#x152;;mb- lo0bŃ´m; lo0bŃ´m; Â&#x152; rŃ´- oul-lb Â&#x152; rŃ´- oul-lb )bm7oÂ&#x2030;vġ )bm7oÂ&#x2030;vġ b "ġ b "ġ m7uob7 m7uob7 Â&#x2020;lo৾ѴbĹ&#x160; Â&#x2020;lo৾ѴbĹ&#x160; Â&#x2030;b-f.1- ruÂ&#x152;;ruoÂ&#x2030;-7Â&#x152;-mb; Â&#x2030;bÂ&#x152;Â&#x2039;| 7oloÂ&#x2030;Â&#x2039;1_Äş Â&#x2030;b-f.1- ruÂ&#x152;;ruoÂ&#x2030;-7Â&#x152;-mb; Â&#x2030;bÂ&#x152;Â&#x2039;| 7oloÂ&#x2030;Â&#x2039;1_Äş
"Ĺ&#x160;" "Ĺ&#x160;" Â&#x2030; vhuŕĽ&#x2022;1b; Â&#x2030; vhuŕĽ&#x2022;1b; |o lÄşbmĺĚ |o lÄşbmĺĚ !;f;v|u-1f- !;f;v|u-1f- r-1f;m|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;ĸ r-1f;m|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;ĸ ruoÂ&#x2030;-7Â&#x152;;mb; ruoÂ&#x2030;-7Â&#x152;;mb; h-u|o|;hb h-u|o|;hb l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m;f l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m;f Ĺ?uoÂ&#x152;roÂ&#x152;m-mb-ġ Ĺ?uoÂ&#x152;roÂ&#x152;m-mb-ġ Â&#x2030;Â&#x2039;Ĺ&#x160;Â&#x2030;Â&#x2039;Ĺ&#x160; Â&#x2030;b-7Â&#x2039; l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m;ġ Â&#x152;7f<1b-ġ u;1;r|Â&#x2039;ġ Â&#x152;Â&#x2030;oŃ´mb;mb- Ń´;h-uvhb;ġ Â&#x2030;b-7Â&#x2039; l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m;ġ Â&#x152;7f<1b-ġ u;1;r|Â&#x2039;ġ Â&#x152;Â&#x2030;oŃ´mb;mb- Ń´;h-uvhb;ġ vhb;uoÂ&#x2030;-mb-ġ vhb;uoÂ&#x2030;-mb-ġ Â&#x152;-Ń´;1;mb-ġ Â&#x152;-Ń´;1;mb-ġ 0-7-mb- 0-7-mb- Ń´-0ou-|ouÂ&#x2039;fm;ġ Ń´-0ou-|ouÂ&#x2039;fm;ġ vÂ&#x152;1Â&#x152;;Ĺ&#x160; vÂ&#x152;1Â&#x152;;Ĺ&#x160; rb;mb-ġ rb;mb-ġ b|7ÄşĹ&#x2018;ĸ b|7ÄşĹ&#x2018;ĸ uoÂ&#x152;Ń´b1Â&#x152;;mb- uoÂ&#x152;Ń´b1Â&#x152;;mb- Cm-mvoÂ&#x2030;; Cm-mvoÂ&#x2030;; Â&#x152; -uo7oÂ&#x2030;Â&#x2039;l Â&#x152; -uo7oÂ&#x2030;Â&#x2039;l Â&#x2020;mĹ&#x160; Â&#x2020;mĹ&#x160; 7Â&#x2020;vÂ&#x152;;l 7Â&#x2020;vÂ&#x152;;l ,7uoÂ&#x2030;b-ġ ,7uoÂ&#x2030;b-ġ r-1f;m|;l r-1f;m|;l ruÂ&#x2039;Â&#x2030;-|mÂ&#x2039;l ruÂ&#x2039;Â&#x2030;-|mÂ&#x2039;l ou-Â&#x152; ou-Â&#x152; bmmÂ&#x2039;lb bmmÂ&#x2039;lb rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;h-lbĸ rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;h-lbĸ ];m;uoÂ&#x2030;-mb; ];m;uoÂ&#x2030;-mb; hvb<]b hvb<]b ]jŕĽ&#x2022;Â&#x2030;m;f ]jŕĽ&#x2022;Â&#x2030;m;f ruÂ&#x152;Â&#x2039;1_o7mbġ ruÂ&#x152;Â&#x2039;1_o7mbġ o0vjÂ&#x2020;]- o0vjÂ&#x2020;]- Â&#x2030;vÂ&#x152;Â&#x2039;v|hb1_ Â&#x2030;vÂ&#x152;Â&#x2039;v|hb1_ vr;1f-Ń´bv|Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ vr;1f-Ń´bv|Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ ]-0bm;|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; ]-0bm;|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Ń´;h-uĹ&#x160; Ń´;h-uĹ&#x160; vhb1_ĸ vhb1_ĸ ro7vÂ&#x2039;v|;lÂ&#x2039;Äš ro7vÂ&#x2039;v|;lÂ&#x2039;Äš h-7uoÂ&#x2030;Â&#x2039;Ĺ&#x160;rj-1oÂ&#x2030;Â&#x2039;ġ h-7uoÂ&#x2030;Â&#x2039;Ĺ&#x160;rj-1oÂ&#x2030;Â&#x2039;ġ Cm-mvoÂ&#x2030;oĹ&#x160;hvb<Ĺ&#x160; Cm-mvoÂ&#x2030;oĹ&#x160;hvb<Ĺ&#x160; ]oÂ&#x2030;Â&#x2039;ġ ]oÂ&#x2030;Â&#x2039;ġ l-]-Â&#x152;Â&#x2039;moÂ&#x2030;Â&#x2039;ġ l-]-Â&#x152;Â&#x2039;moÂ&#x2030;Â&#x2039;ġ ŕŚ&#x2039;uo7hŕĽ&#x2022;Â&#x2030; ŕŚ&#x2039;uo7hŕĽ&#x2022;Â&#x2030; |uÂ&#x2030;-jÂ&#x2039;1_ġ |uÂ&#x2030;-jÂ&#x2039;1_ġ b|7Äş b|7Äş )vÂ&#x152;Â&#x2039;v|hb; )vÂ&#x152;Â&#x2039;v|hb; ;Ń´;l;m|Â&#x2039; _-ulombfmb; roj.1Â&#x152;om; Â&#x2030; f;7;mġ Â&#x152;bm|;]uoÂ&#x2030;-mÂ&#x2039; ;Ń´;l;m|Â&#x2039; _-ulombfmb; roj.1Â&#x152;om; Â&#x2030; f;7;mġ Â&#x152;bm|;]uoÂ&#x2030;-mÂ&#x2039; vÂ&#x2039;v|;lÄş vÂ&#x2039;v|;lÄş
-vÂ&#x152;; uoÂ&#x152;Â&#x2030;b.Â&#x152;-mb- Â&#x2030;Â&#x2039;uŕĽ&#x2022;৾mb-f. u;-Ń´m; houÂ&#x152;Â&#x2039;ŕŚ&#x2039;1b 7Ń´- hŃ´b;m|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;Äš -vÂ&#x152;; uoÂ&#x152;Â&#x2030;b.Â&#x152;-mb- Â&#x2030;Â&#x2039;uŕĽ&#x2022;৾mb-f. u;-Ń´m; houÂ&#x152;Â&#x2039;ŕŚ&#x2039;1b 7Ń´- hŃ´b;m|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;Äš
-৾7Â&#x2039; -৾7Â&#x2039; Â&#x2020;৾Â&#x2039;|hoÂ&#x2030;mbh Â&#x2020;৾Â&#x2039;|hoÂ&#x2030;mbh vÂ&#x2039;v|;lÂ&#x2020; vÂ&#x2039;v|;lÂ&#x2020; "Ĺ&#x160;" "Ĺ&#x160;" l- l- lo৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; lo৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; 7Â&#x152;b-j-mb- 7Â&#x152;b-j-mb- Â&#x2030; u-l-1_ Â&#x2030; u-l-1_ bmmoÂ&#x2030;-1Â&#x2039;fm;]o bmmoÂ&#x2030;-1Â&#x2039;fm;]o vÂ&#x2039;v|;lÂ&#x2020; vÂ&#x2039;v|;lÂ&#x2020; " ,Äş " ,Äş uÂ&#x152;Â&#x2039;movb |o Ń´;h-uÂ&#x152;oÂ&#x2030;b vÂ&#x152;;u;] houÂ&#x152;Â&#x2039;ŕŚ&#x2039;1bġ Â&#x152; h|ŕĽ&#x2022;uÂ&#x2039;1_ m-fÂ&#x2030;-৾Ĺ&#x160; uÂ&#x152;Â&#x2039;movb |o Ń´;h-uÂ&#x152;oÂ&#x2030;b vÂ&#x152;;u;] houÂ&#x152;Â&#x2039;ŕŚ&#x2039;1bġ Â&#x152; h|ŕĽ&#x2022;uÂ&#x2039;1_ m-fÂ&#x2030;-৾Ĺ&#x160; mb;fvÂ&#x152;; |oÄš mb;fvÂ&#x152;; |oÄš
vÂ&#x152;1Â&#x152;<7moŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; 1Â&#x152;-vÂ&#x2020; vÂ&#x152;1Â&#x152;<7moŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; 1Â&#x152;-vÂ&#x2020; -|Â&#x2030;; b vÂ&#x152;Â&#x2039;0hb; ruoÂ&#x2030;-7Â&#x152;;mb; ;Ń´;h|uomb1Â&#x152;m;f -|Â&#x2030;; b vÂ&#x152;Â&#x2039;0hb; ruoÂ&#x2030;-7Â&#x152;;mb; ;Ń´;h|uomb1Â&#x152;m;f 7ohÂ&#x2020;l;m|-1fb l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m;f Ĺ&#x160; 7Â&#x152;b<hb Ń´;h|uomb1Â&#x152;mÂ&#x2039;l 7ohÂ&#x2020;l;m|-1fb l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m;f Ĺ&#x160; 7Â&#x152;b<hb Ń´;h|uomb1Â&#x152;mÂ&#x2039;l oulÂ&#x2020;Ń´-uÂ&#x152;ol ;7Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;l oulÂ&#x2020;Ń´-uÂ&#x152;ol ;7Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;l ov|<r 7o 0-Â&#x152; Â&#x2030;b;7Â&#x152;Â&#x2039; Ĺ&#x160; mrÄş 0-Â&#x152;Â&#x2039; Ń´;hŕĽ&#x2022;Â&#x2030; b ŕŚ&#x2039;uo7hŕĽ&#x2022;Â&#x2030; ov|<r 7o 0-Â&#x152; Â&#x2030;b;7Â&#x152;Â&#x2039; Ĺ&#x160; mrÄş 0-Â&#x152;Â&#x2039; Ń´;hŕĽ&#x2022;Â&#x2030; b ŕŚ&#x2039;uo7hŕĽ&#x2022;Â&#x2030; o1_uomÂ&#x2039; Â&#x152;7uoÂ&#x2030;b- Ĺ?or1f-Ĺ&#x2018;ġ 0-Â&#x152;Â&#x2039; 1_ouŕĽ&#x2022;0 Â&#x2030;] hŃ´-vÂ&#x2039;Ch-1fb o1_uomÂ&#x2039; Â&#x152;7uoÂ&#x2030;b- Ĺ?or1f-Ĺ&#x2018;ġ 0-Â&#x152;Â&#x2039; 1_ouŕĽ&#x2022;0 Â&#x2030;] hŃ´-vÂ&#x2039;Ch-1fb Ĺ&#x160;Ć?Ć? Ĺ?or1f-Ĺ&#x2018;ġ b|7Äş Ĺ&#x160;Ć?Ć? Ĺ?or1f-Ĺ&#x2018;ġ b|7Äş "ru-Â&#x2030;m; Â&#x152;-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb; f;7mov|h. Ĺ&#x160; vÂ&#x2039;v|;l Â&#x2020;lo৾ѴbÂ&#x2030;b- "ru-Â&#x2030;m; Â&#x152;-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb; f;7mov|h. Ĺ&#x160; vÂ&#x2039;v|;l Â&#x2020;lo৾ѴbÂ&#x2030;b- ruÂ&#x152;;ruoÂ&#x2030;-7Â&#x152;;mb; vÂ&#x152;;uohb;f -m-Ń´bÂ&#x152;Â&#x2039; 7-mÂ&#x2039;1_ 0<7.1;f ruÂ&#x152;;ruoÂ&#x2030;-7Â&#x152;;mb; vÂ&#x152;;uohb;f -m-Ń´bÂ&#x152;Â&#x2039; 7-mÂ&#x2039;1_ 0<7.1;f ro7v|-Â&#x2030;. ro7;floÂ&#x2030;-mÂ&#x2039;1_ 7;1Â&#x2039;Â&#x152;fb o v|u-|;]b1Â&#x152;mÂ&#x2039;l ro7v|-Â&#x2030;. ro7;floÂ&#x2030;-mÂ&#x2039;1_ 7;1Â&#x2039;Â&#x152;fb o v|u-|;]b1Â&#x152;mÂ&#x2039;l Â&#x152;m-1Â&#x152;;mbÂ&#x2020; Â&#x152;m-1Â&#x152;;mbÂ&#x2020; 1_uom- 7-mÂ&#x2039;1_ l;7Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ 1_uom- 7-mÂ&#x2039;1_ l;7Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_
18 | 18 |
E-mail: E-mail: medycyna@kamsoft.pl medycyna@kamsoft.pl | Tel.:| +48 Tel.: 32 +48209 32 07 2090507 05
OgĂłlnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
$Â&#x2030;ouÂ&#x152;;mb; bm7Â&#x2039;Â&#x2030;b7Â&#x2020;-Ń´mÂ&#x2039;1_ hom| Â&#x152;7uoÂ&#x2030;o|mÂ&#x2039;1_ $Â&#x2030;ouÂ&#x152;;mb; bm7Â&#x2039;Â&#x2030;b7Â&#x2020;-Ń´mÂ&#x2039;1_ hom| Â&#x152;7uoÂ&#x2030;o|mÂ&#x2039;1_ r-1f;m|- Â&#x152; Â&#x152;-rbv;l Â&#x2030; =oulb; ;Ń´;h|uomb1Â&#x152;m;f 1-j;f r-1f;m|- Â&#x152; Â&#x152;-rbv;l Â&#x2030; =oulb; ;Ń´;h|uomb1Â&#x152;m;f 1-j;f _bv|oubb Â&#x152;7uoÂ&#x2030;b-ġ 1_ouo0Â&#x2039; b Ń´;1Â&#x152;;mb-Äş Â&#x152;b<hb |;lÂ&#x2020; _bv|oubb Â&#x152;7uoÂ&#x2030;b-ġ 1_ouo0Â&#x2039; b Ń´;1Â&#x152;;mb-Äş Â&#x152;b<hb |;lÂ&#x2020; r-1f;m| mb; lÂ&#x2020;vb movbŕŁ&#x20AC; Â&#x152;; vo0. 7ohÂ&#x2020;l;m|-1fb r-1f;m| mb; lÂ&#x2020;vb movbŕŁ&#x20AC; Â&#x152;; vo0. 7ohÂ&#x2020;l;m|-1fb r-rb;uoÂ&#x2030;;f Ĺ?Â&#x2030;Â&#x2039;mbhŕĽ&#x2022;Â&#x2030; 0-7-ŕĽ&#x2030;ġ Â&#x152;7f<ŕŁ&#x20AC; !$ ġ Â&#x2030;Â&#x2039;rbvŕĽ&#x2022;Â&#x2030; r-rb;uoÂ&#x2030;;f Ĺ?Â&#x2030;Â&#x2039;mbhŕĽ&#x2022;Â&#x2030; 0-7-ŕĽ&#x2030;ġ Â&#x152;7f<ŕŁ&#x20AC; !$ ġ Â&#x2030;Â&#x2039;rbvŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Â&#x152;; vÂ&#x152;rb|-Ń´- b|rÄşĹ&#x2018;ġ mb; lÂ&#x2020;vb r-lb<|-ŕŁ&#x20AC; o ruÂ&#x152;;0Â&#x2039;|Â&#x2039;1_ Â&#x152;; vÂ&#x152;rb|-Ń´- b|rÄşĹ&#x2018;ġ mb; lÂ&#x2020;vb r-lb<|-ŕŁ&#x20AC; o ruÂ&#x152;;0Â&#x2039;|Â&#x2039;1_ 1_ouo0-1_ b b1_ 7-|-1_Äş ;h-uÂ&#x152; m-|olb-v| ro71Â&#x152;-v 1_ouo0-1_ b b1_ 7-|-1_Äş ;h-uÂ&#x152; m-|olb-v| ro71Â&#x152;-v h-৾7;f Â&#x2030;bÂ&#x152;Â&#x2039;|Â&#x2039; l- 7ov|<r 7o |Â&#x2039;1_ 7-mÂ&#x2039;1_ġ 1o lo৾; h-৾7;f Â&#x2030;bÂ&#x152;Â&#x2039;|Â&#x2039; l- 7ov|<r 7o |Â&#x2039;1_ 7-mÂ&#x2039;1_ġ 1o lo৾; v|-moÂ&#x2030;bŕŁ&#x20AC; rolo1 ruÂ&#x152;Â&#x2039; 7b-]moÂ&#x152;b; ou-Â&#x152; ruÂ&#x152;Â&#x2039; Â&#x2030;Â&#x2039;0ouÂ&#x152;; v|-moÂ&#x2030;bŕŁ&#x20AC; rolo1 ruÂ&#x152;Â&#x2039; 7b-]moÂ&#x152;b; ou-Â&#x152; ruÂ&#x152;Â&#x2039; Â&#x2030;Â&#x2039;0ouÂ&#x152;; o7roÂ&#x2030;b;7mb;f v|u-|;]bb Ń´;1Â&#x152;;mbo7roÂ&#x2030;b;7mb;f v|u-|;]bb Ń´;1Â&#x152;;mb o৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; Â&#x2020;Â&#x152;Â&#x2039;vh-mb- vÂ&#x152;Â&#x2039;0hb;f bm=oul-1fb o Ń´;h-1_ o৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; Â&#x2020;Â&#x152;Â&#x2039;vh-mb- vÂ&#x152;Â&#x2039;0hb;f bm=oul-1fb o Ń´;h-1_ m-f1Â&#x152;<ŕŚ&#x2039;1b;f Â&#x2030;Â&#x2039;v|-Â&#x2030;b-mÂ&#x2039;1_ 7Ń´- 7-m;]o uoÂ&#x152;roÂ&#x152;m-mb- m-f1Â&#x152;<ŕŚ&#x2039;1b;f Â&#x2030;Â&#x2039;v|-Â&#x2030;b-mÂ&#x2039;1_ 7Ń´- 7-m;]o uoÂ&#x152;roÂ&#x152;m-mb- Ĺ&#x160;Ć?Ć? ou-Â&#x152; Â&#x2030;vh-৳mbh-1_ b1_ vhÂ&#x2020;|;1Â&#x152;moŕŚ&#x2039;1b Ĺ&#x160;Ć?Ć? ou-Â&#x152; Â&#x2030;vh-৳mbh-1_ b1_ vhÂ&#x2020;|;1Â&#x152;moŕŚ&#x2039;1b -7Â&#x152;ŕĽ&#x2022;u m-7 u;-Ń´bÂ&#x152;-1f. u;1;r|Â&#x2039; ruÂ&#x152;;Â&#x152; r-1f;m|- -7Â&#x152;ŕĽ&#x2022;u m-7 u;-Ń´bÂ&#x152;-1f. u;1;r|Â&#x2039; ruÂ&#x152;;Â&#x152; r-1f;m|- Ĺ&#x2039; Â&#x152;Â&#x2030;uo|m; Â&#x2030;b-7oloŕŚ&#x2039;1bġ 1Â&#x152;Â&#x2039; u;1;r|- Â&#x152;ov|-j- Ĺ&#x2039; Â&#x152;Â&#x2030;uo|m; Â&#x2030;b-7oloŕŚ&#x2039;1bġ 1Â&#x152;Â&#x2039; u;1;r|- Â&#x152;ov|-j- Â&#x2030;Â&#x2039;hÂ&#x2020;rbom-ġ hb;7Â&#x2039; lb-j- lb;fv1; f;f u;-Ń´bÂ&#x152;-1f-ġ Â&#x2030;Â&#x2039;hÂ&#x2020;rbom-ġ hb;7Â&#x2039; lb-j- lb;fv1; f;f u;-Ń´bÂ&#x152;-1f-ġ 1Â&#x152;Â&#x2039; Â&#x152;ov|-jÂ&#x2039; Â&#x2030;Â&#x2039;7-m; Â&#x152;-lb;mmbhb Ń´;hŕĽ&#x2022;Â&#x2030; 1Â&#x152;Â&#x2039; Â&#x152;ov|-jÂ&#x2039; Â&#x2030;Â&#x2039;7-m; Â&#x152;-lb;mmbhb Ń´;hŕĽ&#x2022;Â&#x2030; jÂ&#x2039;vh-Â&#x2030;b1Â&#x152;mÂ&#x2039; 7ov|<r 7o bv|o|mÂ&#x2039;1_ bm=oul-1fb o7 jÂ&#x2039;vh-Â&#x2030;b1Â&#x152;mÂ&#x2039; 7ov|<r 7o bv|o|mÂ&#x2039;1_ bm=oul-1fb o7 homvÂ&#x2020;Ń´|-m|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; hu-foÂ&#x2030;Â&#x2039;1_ b jŕĽ&#x2022;Â&#x2030;m;]o mvr;h|ou- homvÂ&#x2020;Ń´|-m|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; hu-foÂ&#x2030;Â&#x2039;1_ b jŕĽ&#x2022;Â&#x2030;m;]o mvr;h|ou- -ul-1;Â&#x2020;|Â&#x2039;1Â&#x152;m;]o -ul-1;Â&#x2020;|Â&#x2039;1Â&#x152;m;]o
1000MI02.01
"1-Ń´;mb; bm=oul-1Â&#x2039;fm; rovÂ&#x152;1Â&#x152;;]ŕĽ&#x2022;Ń´mÂ&#x2039;1_ 1Â&#x152;<ŕŚ&#x2039;1b "1-Ń´;mb; bm=oul-1Â&#x2039;fm; rovÂ&#x152;1Â&#x152;;]ŕĽ&#x2022;Ń´mÂ&#x2039;1_ 1Â&#x152;<ŕŚ&#x2039;1b rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;hb Ĺ&#x160; Â&#x2030; "Ĺ&#x160;" ruÂ&#x152;;Â&#x2030;b7Â&#x152;b-mo ro7vÂ&#x2039;v|;lÂ&#x2039; rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;hb Ĺ&#x160; Â&#x2030; "Ĺ&#x160;" ruÂ&#x152;;Â&#x2030;b7Â&#x152;b-mo ro7vÂ&#x2039;v|;lÂ&#x2039; Â&#x152;-uŕĽ&#x2022;Â&#x2030;mo 7o Â&#x2030;vrol-]-mb- ru-1Â&#x2039; |Â&#x152;Â&#x2030;Äş 1Â&#x152;<ŕŚ&#x2039;1b Â&#x152;-uŕĽ&#x2022;Â&#x2030;mo 7o Â&#x2030;vrol-]-mb- ru-1Â&#x2039; |Â&#x152;Â&#x2030;Äş 1Â&#x152;<ŕŚ&#x2039;1b l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m;f Ĺ?u;f;v|u-1f- r-1f;m|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;ġ ]-0bm;|Â&#x2039; Ń´;h-uvhb;Ĺ&#x2018;ġ l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m;f Ĺ?u;f;v|u-1f- r-1f;m|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;ġ ]-0bm;|Â&#x2039; Ń´;h-uvhb;Ĺ&#x2018;ġ f-h b -7lbmbv|u-1Â&#x2039;fm;f Ĺ?7Â&#x152;b-j Cm-mvoÂ&#x2030;oĹ&#x160;hvb<]oÂ&#x2030;Â&#x2039;ġ f-h b -7lbmbv|u-1Â&#x2039;fm;f Ĺ?7Â&#x152;b-j Cm-mvoÂ&#x2030;oĹ&#x160;hvb<]oÂ&#x2030;Â&#x2039;ġ h-7uoÂ&#x2030;oĹ&#x160;rj-1oÂ&#x2030;Â&#x2039;ġ v|-|Â&#x2039;v|Â&#x2039;h- l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m-ġ b|7ÄşĹ&#x2018; h-7uoÂ&#x2030;oĹ&#x160;rj-1oÂ&#x2030;Â&#x2039;ġ v|-|Â&#x2039;v|Â&#x2039;h- l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m-ġ b|7ÄşĹ&#x2018;
.25=<Ă?&, :'52Ă&#x201D;(1,$ .25=<Ă?&, :'52Ă&#x201D;(1,$
1000MI02.01
mb;f 1Â&#x152;Â&#x2039;mmoŕŚ&#x2039;1b -7lbmbv|u-1Â&#x2039;fmÂ&#x2039;1_ Ĺ&#x160; Â&#x152;Â&#x2030;b<hvÂ&#x152;;mb; mb;f 1Â&#x152;Â&#x2039;mmoŕŚ&#x2039;1b -7lbmbv|u-1Â&#x2039;fmÂ&#x2039;1_ Ĺ&#x160; Â&#x152;Â&#x2030;b<hvÂ&#x152;;mb; -Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;Â&#x152;-1fb ru-1Â&#x2039; Ĺ?mrÄş ];m;uoÂ&#x2030;-mb; Â&#x2030;Â&#x2039;7uÂ&#x2020;hŕĽ&#x2022;Â&#x2030; -Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;Â&#x152;-1fb ru-1Â&#x2039; Ĺ?mrÄş ];m;uoÂ&#x2030;-mb; Â&#x2030;Â&#x2039;7uÂ&#x2020;hŕĽ&#x2022;Â&#x2030; 7ohÂ&#x2020;l;m|-1fb l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m;f f-h u;1;r|Â&#x2039;ġ uoÂ&#x152;Ń´b1Â&#x152;;mb- 7ohÂ&#x2020;l;m|-1fb l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m;f f-h u;1;r|Â&#x2039;ġ uoÂ&#x152;Ń´b1Â&#x152;;mb- Cm-mvoÂ&#x2030;; Â&#x152; j-|mbh-lbġ b|7ÄşĹ&#x2018; Cm-mvoÂ&#x2030;; Â&#x152; j-|mbh-lbġ b|7ÄşĹ&#x2018;
84
)vrŕĽ&#x2022;jru-1- Â&#x152; vÂ&#x2039;v|;l-lb )vrŕĽ&#x2022;jru-1- Â&#x152; vÂ&#x2039;v|;l-lb Â&#x152;;Â&#x2030;m<|uÂ&#x152;mÂ&#x2039;lb Â&#x152;;Â&#x2030;m<|uÂ&#x152;mÂ&#x2039;lb
systemy i sprzÄ&#x2122;t
KAMSOFT S.A.
<
OSOZ-IKZ
Indywidualne Konto Zdrowotne kompleksowo gromadzi bm=oul-1f; o Â&#x152;7uoÂ&#x2030;bÂ&#x2020; Â&#x2030; f;7mÂ&#x2039;l lb;fv1Â&#x2020; b roÂ&#x152;Â&#x2030;-Ń´- m- 7ov|<r 7o mb1_ omĹ&#x160;Ń´bm;Äş - om1b; Â&#x152;m-f7Â&#x2020;f. vb< lÄşbmÄş bm=oul-1f; o problemach zdrowotnych, wizytach lekarskich, receptach 1Â&#x152;Â&#x2039; vhb;uoÂ&#x2030;-mb-1_Äş -m; ]uol-7Â&#x152;om; v. -Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;1Â&#x152;mb; Â&#x152; rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;;h orb;hb Â&#x152;7uoÂ&#x2030;o|m;f Â&#x2030;vrŕĽ&#x2022;jru-1Â&#x2020;f.1Â&#x2039;1_ Â&#x2030; u-l-1_ " ,Äş
OgĂłlnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
PACJENT
ĂĄ ĂĄ Ă&#x17E; âĂ&#x; Ă&#x; ĂĄ â
Zeskanuj kod, aby uzyskaÄ&#x2021; wiÄ&#x2122;cej informacji
85
|7
systemy i sprzÄ&#x2122;t
ĂĄ ĂĄ Ă&#x17E; âĂ&#x; Ă&#x; ĂĄ â Ă&#x; ĂĄ â OSOZ-IKZ OSOZ-IKZ ĂĄ ĂĄ Ă&#x17E; âĂ&#x;
NR. KAT. NR. 2413PI01.00 KAT. 2413PI01.00
olrŃ´;|m- _bv|oub- olrŃ´;|m- _bv|oub- Â&#x152;7uoÂ&#x2030;b- omĹ&#x160;Ń´bm; Â&#x152;7uoÂ&#x2030;b- omĹ&#x160;Ń´bm;
mombloÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; mombloÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; bm=oul-1fb bm=oul-1fb
Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;1Â&#x152;m; Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;1Â&#x152;m; ]uol-7Â&#x152;;mb; 7-mÂ&#x2039;1_ ]uol-7Â&#x152;;mb; 7-mÂ&#x2039;1_
)Â&#x152;uov| )Â&#x152;uov| 0;Â&#x152;rb;1Â&#x152;;ŕĽ&#x2030;v|Â&#x2030;- Ń´;1Â&#x152;;mb0;Â&#x152;rb;1Â&#x152;;ŕĽ&#x2030;v|Â&#x2030;- Ń´;1Â&#x152;;mb-
Ă&#x17E;à âĂ&#x; Ăš Ă&#x17E; Ă&#x17E;
Ă&#x17E;à âĂ&#x; Ăš Ă&#x17E; Ă&#x17E;
Ä Ă Ă&#x; ĂĄ Ä&#x2026;â Ă&#x17E;Ă&#x; Ä Ă Ă&#x; ĂĄ Ä&#x2026;â Ă&#x17E;Ă&#x;
Indywidualne Indywidualne Konto Konto Zdrowotne Zdrowotne pozwala pozwala na gromadzena gromadzemb; mb; bm=oul-1fb bm=oul-1fb o Â&#x152;7uoÂ&#x2030;bÂ&#x2020; o Â&#x152;7uoÂ&#x2030;bÂ&#x2020; Â&#x2030; f;7mÂ&#x2039;l Â&#x2030; f;7mÂ&#x2039;l lb;fv1Â&#x2020; lb;fv1Â&#x2020; b 7ov|<r b 7ov|<r 7o 7o mb1_ mb1_ ruÂ&#x152;;Â&#x152; ruÂ&#x152;;Â&#x152; m|;um;|Äş m|;um;|Äş -m; -m; Â&#x152;-vbŃ´-f.1; Â&#x152;-vbŃ´-f.1; om|o om|o ]uol-7Â&#x152;o]uol-7Â&#x152;om; v. m; -Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;1Â&#x152;mb; v. -Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;1Â&#x152;mb; Â&#x152; ro7lbo|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Â&#x152; ro7lbo|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Â&#x2030;vrŕĽ&#x2022;jru-1Â&#x2020;f.1Â&#x2039;1_ Â&#x2030;vrŕĽ&#x2022;jru-1Â&#x2020;f.1Â&#x2039;1_ Â&#x2030; u-l-1_ Â&#x2030; u-l-1_ ruof;h|Â&#x2020; ruof;h|Â&#x2020; " , " , Ĺ&#x2039; rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;;h Ĺ&#x2039; rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;;h l;7Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ġ l;7Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ġ -r|;hġ Ń´-0ou-|oubŕĽ&#x2022;Â&#x2030; l;7Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ ou-Â&#x152; vÂ&#x152;rb|-Ń´bÄş b;Â&#x152;-Ń´;৾-r|;hġ Ń´-0ou-|oubŕĽ&#x2022;Â&#x2030; l;7Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ ou-Â&#x152; vÂ&#x152;rb|-Ń´bÄş b;Â&#x152;-Ń´;৾mb; mb; o7 |;]oġ o7 |;]oġ r-1f;m| r-1f;m| lo৾; lo৾; |;৾ |;৾ v-lo7Â&#x152;b;Ń´mb; v-lo7Â&#x152;b;Ń´mb; Â&#x2020;Â&#x152;Â&#x2020;r;jmb-ŕŁ&#x20AC; Â&#x2020;Â&#x152;Â&#x2020;r;jmb-ŕŁ&#x20AC; bm=oul-1f; o vÂ&#x2030;obl Â&#x152;7uoÂ&#x2030;bÂ&#x2020;Äş )rbvÂ&#x2039; m- om1b; o0;flÂ&#x2020;f. bm=oul-1f; o vÂ&#x2030;obl Â&#x152;7uoÂ&#x2030;bÂ&#x2020;Äş )rbvÂ&#x2039; m- om1b; o0;flÂ&#x2020;f. informacje informacje o problemach o problemach zdrowotnych, zdrowotnych, wizytach wizytach lekarlekarskich, skich, wypisanych wypisanych i zrealizowanych i zrealizowanych receptach, receptach, wystawystawionych wionych skierowaniach skierowaniach na badania na badania laboratoryjne laboratoryjne i doi do vr;1f-Ń´bv|Â&#x2039; ou-Â&#x152; Â&#x2030;Â&#x2039;mbhb 0-7-ŕĽ&#x2030; Ń´-0ou-|ouÂ&#x2039;fmÂ&#x2039;1_Äş vr;1f-Ń´bv|Â&#x2039; ou-Â&#x152; Â&#x2030;Â&#x2039;mbhb 0-7-ŕĽ&#x2030; Ń´-0ou-|ouÂ&#x2039;fmÂ&#x2039;1_Äş
m7Â&#x2039;Â&#x2030;b7Â&#x2020;-Ń´m; m7Â&#x2039;Â&#x2030;b7Â&#x2020;-Ń´m; om|o om|o ,7uoÂ&#x2030;o|m; ,7uoÂ&#x2030;o|m; Â&#x152; lo৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;1b. Â&#x152; lo৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;1b. ]uol-]uol-dzenia dzenia historii historii leczenia leczenia on-line on-line stanowi stanowi pierwszy pierwszy krokkrok Â&#x2030; hb;uÂ&#x2020;mhÂ&#x2020; moÂ&#x2030;o1Â&#x152;;vm;]o Â&#x152;-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb- Â&#x152;7uoÂ&#x2030;b;lÄş Â&#x2030; hb;uÂ&#x2020;mhÂ&#x2020; moÂ&#x2030;o1Â&#x152;;vm;]o Â&#x152;-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb- Â&#x152;7uoÂ&#x2030;b;lÄş
m=oul-1f; |; Ĺ&#x2039; Â&#x152;- Â&#x152;]o7. r-1f;m|- Ĺ&#x2039; lo]. 0Â&#x2039;ŕŁ&#x20AC; Â&#x2020;7ov|<r m=oul-1f; |; Ĺ&#x2039; Â&#x152;- Â&#x152;]o7. r-1f;m|- Ĺ&#x2039; lo]. 0Â&#x2039;ŕŁ&#x20AC; Â&#x2020;7ov|<rnione nione lekarzowi lekarzowi w trakcie w trakcie wizyty wizyty lekarskiej lekarskiej z poziomu z poziomu oprogramowania oprogramowania medycznego, medycznego, z ktĂłrego z ktĂłrego lekarz lekarz korzysta korzysta Â&#x2030; |u-h1b; 1o7Â&#x152;b;mm;f ru-1Â&#x2039;Äş Â&#x152;b<hb |;lÂ&#x2020; 7b-]moÂ&#x152;- Ń´;h-uÂ&#x2030; |u-h1b; 1o7Â&#x152;b;mm;f ru-1Â&#x2039;Äş Â&#x152;b<hb |;lÂ&#x2020; 7b-]moÂ&#x152;- Ń´;h-uska ska jest jest znacznie znacznie trafniejsza, trafniejsza, a zastosowana a zastosowana technologia technologia Ń´;1Â&#x152;;mb- lo৾; 0Â&#x2039;ŕŁ&#x20AC; |-ŕĽ&#x2030;vÂ&#x152;- b vhÂ&#x2020;|;1Â&#x152;mb;fvÂ&#x152;-Äş Ń´;1Â&#x152;;mb- lo৾; 0Â&#x2039;ŕŁ&#x20AC; |-ŕĽ&#x2030;vÂ&#x152;- b vhÂ&#x2020;|;1Â&#x152;mb;fvÂ&#x152;-Äş
oru-Â&#x2030;- 0;Â&#x152;rb;1Â&#x152;;ŕĽ&#x2030;v|Â&#x2030;- Ń´;1Â&#x152;;mb- 7Â&#x152;b<hb lo৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;1b oru-Â&#x2030;- 0;Â&#x152;rb;1Â&#x152;;ŕĽ&#x2030;v|Â&#x2030;- Ń´;1Â&#x152;;mb- 7Â&#x152;b<hb lo৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;1b -Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;1Â&#x152;m;f hom|uoŃ´b bm|;u-h1fb b Â&#x2020;1Â&#x152;Â&#x2020;Ń´;ŕĽ&#x2030; -Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;1Â&#x152;m;f hom|uoŃ´b bm|;u-h1fb b Â&#x2020;1Â&#x152;Â&#x2020;Ń´;ŕĽ&#x2030;
ovb-7-mb; om|- Â&#x2030;rjÂ&#x2039;Â&#x2030;- |-h৾; m- Â&#x152;Â&#x2030;b<hvÂ&#x152;;mb; 0;Â&#x152;rb; ovb-7-mb; om|- Â&#x2030;rjÂ&#x2039;Â&#x2030;- |-h৾; m- Â&#x152;Â&#x2030;b<hvÂ&#x152;;mb; 0;Â&#x152;rb;1Â&#x152;;ŕĽ&#x2030;v|Â&#x2030;- 1Â&#x152;;ŕĽ&#x2030;v|Â&#x2030;- Ń´;1Â&#x152;;mb- Ń´;1Â&#x152;;mb- Â&#x2030; rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;h-1_ Â&#x2030; rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;h-1_ Â&#x152;7uoÂ&#x2030;o|mÂ&#x2039;1_ Â&#x152;7uoÂ&#x2030;o|mÂ&#x2039;1_ Â&#x2030;vrŕĽ&#x2022;jÂ&#x2030;vrŕĽ&#x2022;jru-1Â&#x2020;f.1Â&#x2039;1_ ru-1Â&#x2020;f.1Â&#x2039;1_ Â&#x152; " ,ġ Â&#x152; " ,ġ lb<7Â&#x152;Â&#x2039; lb<7Â&#x152;Â&#x2039; bmmÂ&#x2039;lb bmmÂ&#x2039;lb 7Â&#x152;b<hb 7Â&#x152;b<hb lo৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;1b lo৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;1b -Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;1Â&#x152;m;f hom|uoŃ´b bm|;u-h1fb b Â&#x2020;1Â&#x152;Â&#x2020;Ń´;ŕĽ&#x2030;Äş -Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;1Â&#x152;m;f hom|uoŃ´b bm|;u-h1fb b Â&#x2020;1Â&#x152;Â&#x2020;Ń´;ŕĽ&#x2030;Äş
-u|- ,7uoÂ&#x2030;b- -1f;m|- Â&#x152;-r;Â&#x2030;mb-f.1- -Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;1Â&#x152;m; -u|- ,7uoÂ&#x2030;b- -1f;m|- Â&#x152;-r;Â&#x2030;mb-f.1- -Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;1Â&#x152;m; ]uol-7Â&#x152;;mb; bm=oul-1fb b -Â&#x2020;|ouÂ&#x2039;Â&#x152;oÂ&#x2030;-mÂ&#x2039; 7ov|<r 7o ]uol-7Â&#x152;;mb; bm=oul-1fb b -Â&#x2020;|ouÂ&#x2039;Â&#x152;oÂ&#x2030;-mÂ&#x2039; 7ov|<r 7o Konta Konta Zdrowotnego Zdrowotnego
Gromadzenie Gromadzenie w jednym w jednym miejscu miejscu kompleksowych kompleksowych informacji informacji o zdrowiu o zdrowiu ov|<r omĹ&#x160;Ń´bm; 7o _bv|oubb Ń´;1Â&#x152;;mb- mb;Â&#x152;-Ń´;৾mb; ov|<r omĹ&#x160;Ń´bm; 7o _bv|oubb Ń´;1Â&#x152;;mb- mb;Â&#x152;-Ń´;৾mb; od miejsca od miejsca pobytu pobytu pacjenta pacjenta ;Â&#x152;roŕŚ&#x2039;u;7mb 7ov|<r Ń´;h-uÂ&#x152;- 7o _bv|oubb Â&#x152;7uoÂ&#x2030;b- ;Â&#x152;roŕŚ&#x2039;u;7mb 7ov|<r Ń´;h-uÂ&#x152;- 7o _bv|oubb Â&#x152;7uoÂ&#x2030;b- pacjenta pacjenta z poziomu z poziomu oprogramowania oprogramowania medycznego medycznego ov|<r 7o vÂ&#x152;;u;]Â&#x2020; v;uÂ&#x2030;bvŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Â&#x2020;j-|Â&#x2030;b-f.1Â&#x2039;1_ ov|<r 7o vÂ&#x152;;u;]Â&#x2020; v;uÂ&#x2030;bvŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Â&#x2020;j-|Â&#x2030;b-f.1Â&#x2039;1_ 1o7Â&#x152;b;mm. orb;h< m-7 Â&#x152;7uoÂ&#x2030;b;l 1o7Â&#x152;b;mm. orb;h< m-7 Â&#x152;7uoÂ&#x2030;b;l
ov|<r 7o ruoCŃ´-h|Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ ruo]u-lŕĽ&#x2022;Â&#x2030; ov|<r 7o ruoCŃ´-h|Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ ruo]u-lŕĽ&#x2022;Â&#x2030; zdrowotnych zdrowotnych ;Â&#x152;rb;1Â&#x152;;ŕĽ&#x2030;v|Â&#x2030;o b -mombloÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; ]uol-7Â&#x152;;mb- 7-mÂ&#x2039;1_ ;Â&#x152;rb;1Â&#x152;;ŕĽ&#x2030;v|Â&#x2030;o b -mombloÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; ]uol-7Â&#x152;;mb- 7-mÂ&#x2039;1_
â Ă&#x17E; Ă&#x17E;Ă&#x; â
â Ă&#x17E; Ă&#x17E;Ă&#x; â W ramach W ramach Indywidualnego Indywidualnego Konta Konta Zdrowotnego Zdrowotnego pacjenpacjen1b Â&#x2020;Â&#x152;Â&#x2039;vhÂ&#x2020;f. 1b Â&#x2020;Â&#x152;Â&#x2039;vhÂ&#x2020;f. 7ov|<r 7ov|<r 7o 7o Â&#x2030;b;Ń´Â&#x2020; Â&#x2030;b;Ń´Â&#x2020; v;uÂ&#x2030;bvŕĽ&#x2022;Â&#x2030; v;uÂ&#x2030;bvŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Â&#x2020;j-|Â&#x2030;b-f.1Â&#x2039;1_ Â&#x2020;j-|Â&#x2030;b-f.1Â&#x2039;1_ 1o7Â&#x152;b;mm. 1o7Â&#x152;b;mm. orb;h< orb;h< m-7 m-7 Â&#x152;7uoÂ&#x2030;b;l Â&#x152;7uoÂ&#x2030;b;l ou-Â&#x152; ou-Â&#x152; lo]. lo]. houÂ&#x152;Â&#x2039;v|-ŕŁ&#x20AC; houÂ&#x152;Â&#x2039;v|-ŕŁ&#x20AC; Â&#x152; moÂ&#x2030;o1Â&#x152;;vmÂ&#x2039;1_ Â&#x152; moÂ&#x2030;o1Â&#x152;;vmÂ&#x2039;1_ =oul =oul o0vjÂ&#x2020;]b o0vjÂ&#x2020;]b Â&#x2030; rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;h-1_ Â&#x2030; rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;h-1_ l;7Â&#x2039;1Â&#x152;l;7Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ b -r|;h-1_ Â&#x2030;vrŕĽ&#x2022;jru-1Â&#x2020;f.1Â&#x2039;1_ Â&#x152; " ,ġ |-hb1_ f-hÄš mÂ&#x2039;1_ b -r|;h-1_ Â&#x2030;vrŕĽ&#x2022;jru-1Â&#x2020;f.1Â&#x2039;1_ Â&#x152; " ,ġ |-hb1_ f-hÄš Internetowa Internetowa rejestracja rejestracja do lekarza do lekarza o৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; vru-Â&#x2030;7Â&#x152;-mb- 7ov|<rmoŕŚ&#x2039;1b Ń´;hŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Â&#x2030;; o৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; vru-Â&#x2030;7Â&#x152;-mb- 7ov|<rmoŕŚ&#x2039;1b Ń´;hŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Â&#x2030;; Â&#x2030;vh-Â&#x152;-m;f -r|;1; ou-Â&#x152; b1_ u;Â&#x152;;uÂ&#x2030;-1f< omĹ&#x160;Ń´bm; Â&#x2030;vh-Â&#x152;-m;f -r|;1; ou-Â&#x152; b1_ u;Â&#x152;;uÂ&#x2030;-1f< omĹ&#x160;Ń´bm; o৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; vru-Â&#x2030;7Â&#x152;-mb- bm=oul-1fb o Â&#x2030;Â&#x2039;mbh-1_ 0-7-ŕĽ&#x2030; o৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; vru-Â&#x2030;7Â&#x152;-mb- bm=oul-1fb o Â&#x2030;Â&#x2039;mbh-1_ 0-7-ŕĽ&#x2030; laboratoryjnych laboratoryjnych
86
OgĂłlnopolski System Ochrony Zdrowia 1/2017
<
<
â[.#*-LĂ&#x;10.0%?040:<1-Ă&#x;Ă&#x;Ă&#x;RĂ&#x;Ă&#x;Ă&#x; &-<LĂ&#x;Ă&#x;B Ă&#x; Ă&#x; â[.#*-LĂ&#x;10.0%?040:<1-Ă&#x;Ă&#x;Ă&#x;RĂ&#x;Ă&#x;Ă&#x; &-<LĂ&#x;Ă&#x;B Ă&#x; Ă&#x; Ă&#x; Ă&#x; Ă&#x; Ă&#x;
8| 8|
|uÂ&#x152;Â&#x2039;lÂ&#x2039;Â&#x2030;-mb; roÂ&#x2030;b-7olb;ŕĽ&#x2030; Â&#x152;- roŕŚ&#x2039;u;7mb1|Â&#x2030;;l |uÂ&#x152;Â&#x2039;lÂ&#x2039;Â&#x2030;-mb; roÂ&#x2030;b-7olb;ŕĽ&#x2030; Â&#x152;- roŕŚ&#x2039;u;7mb1|Â&#x2030;;l Â&#x2030;b-7oloŕŚ&#x2039;1b " " ou-Â&#x152; ro1Â&#x152;|Â&#x2039; ;Ĺ&#x160;l-bŃ´ Â&#x2030;b-7oloŕŚ&#x2039;1b " " ou-Â&#x152; ro1Â&#x152;|Â&#x2039; ;Ĺ&#x160;l-bŃ´
22. Międzynarodowy Kongres Ogólnopolskiego Systemu Ochrony Zdrowia
Innowacyjna Ochrona Zdrowia 4-5 kwietnia 2017 KATOWICE
MIĘDZYNARODOWE CENTRUM KONGRESOWE
WSTĘP BEZPŁATNY 2 dni debat oraz wykładów o innowacjach w medycynie i farmacji Ponad 50 prelegentów z Polski i zagranicy 1000 uczestników w nowoczesnej przestrzeni kongresowej Uroczysta Gala Liderów Ochrony Zdrowia
ORGANIZATOR
SPONSOR GŁÓWNY
Czasopismo Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia
KAMSOFT
OSOZ Spółka Akcyjna
PROGRAM FORUM I REJESTRACJA NA STRONIE:
WWW.OSOZ.PL/FORUM2017
Spółka Akcyjna