TECHNOLOG IE W PRAKTYCE

Ponadludzkie umiejętności w medycynie dzięki AI

Zamiast formalnego wywiadu, szczera rozmowa na temat technologii w służbie zdrowia. Naszym gościem jest Dr Rasu Shrestha, dyrektor wykonawczy w Atrium Health, jednej z największych sieci medycznych w USA.

Czym jest dla ciebie opieka zdrowotna?

Praca w opiece zdrowotnej jest wielkim przywilejem. Jesteśmy po to, aby z oddaniem służyć ludziom. Opieka zdrowotna odnosi się do „zdrowia” pacjenta i „opieki” nad jednostką i społecznościami. Jeśli zrozumiemy tę filozofię, naturalnie docenimy możliwość nie tylko słuchania i empatii, ale także partnerstwa z pacjentami; uczestniczenia w personalizowanej podróży pacjenta w kierunku lepszego zdrowia i dobrego samopo

czucia. Za każdym razem, kiedy sięgamy do wiedzy medycznej i wytycznych opartych na dowodach, trzeba się jednocześnie upewnić, że pacjent rzeczywiście znajduje się w centrum każdej podejmowanej decyzji.

Co należy zrobić, aby przeprowadzić cyfrową transformację w zrównoważony sposób?

Ostatnie dwie dekady przebiegły pod znakiem przejścia z trybu analogowe

go na cyfrowy. Zastąpiliśmy papier, film i foldery ich cyfrowymi substytutami. Chociaż zastąpienie analogowego cyfrowym było istotnym, pierwszym krokiem, prawdziwa cyfrowa transformacja nastąpi dopiero wówczas, gdy wykorzystamy zasoby cyfrowe, łącząc dane cyfrowe z różnych silosów, repozytoriów danych, generując nową wiedzę. W prawdziwej transformacji cyfrowej chodzi o wykorzystanie mocy cyfrowej (algorytmy, inteligentna wizualizacja, inteligentne interfejsy użytkownika), abyśmy mogli stać się bardziej świadomi, podejmować bardziej świadome decyzje i wykonywać właściwe działania we właściwym czasie w najbardziej wpływowy sposób.

Czy powinniśmy w służbie zdrowia budować systemy oparte na sztucznej in-

teligencji, które jednocześnie będą miały autonomię w podejmowaniu decyzji?

AI weszła do codziennego życia i zostanie z nami. Nacisk należy położyć na upewnienie się, że dysponujemy odpowiednimi zabezpieczeniami gwarantującymi etyczne zasady stosowania AI w opiece zdrowotnej oraz możliwość nadzoru nad tego typu rozwiązaniami.

Prawidłowo opracowane rozwiązania oparte na AI znacznie zwiększą zdolność klinicystów do lepszego zrozumienia zdrowia pacjentów, poprawiając komunikację z osobami, którymi się opiekują. Mam nadzieję, że postępy w sztucznej inteligencji pozwolą lekarzom wykonywać ich zawód w bardziej humanistyczny sposób, przywracając im brakujący czas, tak aby mogli poświęcić każdemu pacjentowi należytą uwagę, czas i empatię. Jednak ostatnie zdanie zawsze powinno należeć do lekarza, stąd AI nie może mieć autonomii działania.

Jakie są twoje cyfrowe prognozy dla ochrony zdrowia na 2020 rok?

W ochronie zdrowia jest wiele do zrobienia. Chciałbym, aby technologia była wykorzystywana w bardziej odważny sposób. W 2020 roku możemy się spodziewać: • przejścia z zachwytu nad AI w stronę realnych możliwości sztucznej inteligencji, skupienia się na praktycznych zastosowaniach; • rozwoju cyfrowych rozwiązań uwzględniających potrzeby każdej osoby, a nie tylko aspektów związanych z byciem pacjentem, chorobą; • postępów w zastosowaniu analiz Big Data do celów naukowych, przykładowo opracowywania nowych leków.

Zdrowie cyfrowe powinno koncentrować się nie tylko na danych medycznych, ale przede wszystkim na społecznych uwarunkowaniach zdrowia. Mam tutaj na myśli elementy ekonomiczne i społeczne determinujące stan zdrowia na poziomie indywidualnym i populacyjnym. Cyfryzacja może stać się sposobem zalepiania luk w opiece zdrowotnej i niwelowania nierówności.

Czy sztuczna inteligencja jest w stanie znaleźć nowy lek na raka?

AI otwiera nowe możliwości w zakresie wczesnej diagnozy raka i celowanego leczenia dopasowanego indywidualnie do każdego pacjenta. Firmy farmaceutyczne i ośrodki medyczno-badawcze na całym świecie sięgają do AI w badaniach nad nowymi lekami. To już spore osiągnięcia. Mając dostęp do danych na temat każdego pacjenta, jego cech genetycznych, sztuczna inteligencja – sięgając do zbiorów Big Data na całym świecie – będzie w stanie dobierać najlepszą ścieżkę leczenia, która sprawdziła się u pacjentów z podobnymi cechami i podobną charakterystyką choroby. Sporo nadziei wiąże się z symulacjami prowadzonymi na cyfrowych modelach pacjenta, dzięki którym można weryfikować hipotezy leczenia w nieinwazyjny sposób.

Czy nie boisz się przyszłości, w której wszyscy będziemy stale monitorowani?

Niektórzy twierdzą, że jesteśmy już w erze hiperwizji. W niedawno opublikowanym w czasopiśmie Forbes artykule czytamy, że w chińskim mieście Xinjiang istnieje „laboratorium totalnego nadzoru”. Mówimy o prowincji o populacji większej niż 22 z 28 państw członkowskich Unii Europejskiej. Tam sztuczna inteligencja żywi się surowymi danymi szkoleniowymi pochodzącymi ze świata realnego, dzięki czemu stale się doskonali. Te orwellowskie scenariusze muszą być równoważone nieustannymi wysiłkami na rzecz wzmacniania etyki, prywatności i prawa do własnych danych. To od tego zależy nasza przyszłość z AI.

Czy cyfrowe technologie zdrowotne mogą stać się źródłem nowych problemów i wyzwań dla opieki zdrowotnej?

W ostatnich dwudziestu latach mieliśmy okazję doświadczyć skutków adaptacji cyfrowych technologii zdrowotnych, takich jak elektroniczna dokumentacja medyczna. Tego typu rozwiązania zwiększają wydajność pracy klinicystów dzięki przejrzystej wizualizacji wiedzy, ułatwiając dostęp do danych z każdego miejsca, wspierając zarządzanie wizyta

mi i dokumentacją. Wiele czynności administracyjnych zostało zautomatyzowanych, jak chociażby rozliczenia z płatnikiem.

Ale te same technologie mogą stanowić barierę, o czym przekonujemy się w takich obszarach jak interoperacyjność czy nadal żmudne rejestrowanie danych w elektronicznej kartotece pacjenta. Technologia jest bowiem obosiecznym mieczem – niesie ze sobą korzyści, ale trzeba się też liczyć z negatywnymi skutkami jej wprowadzania. Stąd tak ważne jest, aby nowe innowacje zdrowia cyfowego opracowywane były wspólnie z pacjentami i lekarzami, z uwzględnieniem potrzeb i opinii użytkowników końcowych. Po to, by innowacje zachwycały lekarzy, a nie przeszkadzały im w pracy.

Czy firmy takie jak Google czy Apple wkrótce staną się wiodącymi dostawcami opieki zdrowotnej?

Z jednej strony giganci technologiczni nie związani z sektorem zdrowia próbują wchodzić do sektora zdrowia. Z drugiej, systemy opieki zdrowotnej nie stoją w miejscu i także wykorzystują narzędzia cyfrowe do poprawy standardów opieki, aby zapewnić pacjentom wygodniejsze usługi dopasowane do zmieniających się potrzeb. Rzeczywistość jest taka, że firmy jak Google i Apple, a także sieci medyczne, przykładowo Atrium Health, starają się szybko zaspokoić zmieniające się potrzeby konsumentów. Cyfryzacja jest kluczem do personalizacji usług zdrowotnych i ten potencjał warto wykorzystać.

Systemy opieki zdrowotnej powinny w związku z tym szybko sięgać do innowacyjnych modeli opieki, odpowiadając w ten sposób na konkurencję ze strony nowych graczy. Proszę pamiętać, że w sferze zdrowia liczy się zaufanie, długoterminowa relacja i jakość (a także cena, jeżeli nie jest to świadczeniodawca publiczny), i to te elementy będą decydować o tym, z usług jakiego świadczeniodawcy skorzysta pacjent. 

» Systemy opieki zdrowotnej powinny szybko sięgać do innowacyjnych modeli opieki, odpowiadając na konkurencję ze strony nowych graczy. «