OSOZ
System
Ochrony
Zdrowia
www.osoz.pl
2
2017
POLSKA
2 / 2017
ISSN 1897-5828, cena 8 zł (zawiera 8% VAT)
Otwart y
PANACEUM W DANYCH
Big Data będzie jednym z najważniejszych kroków milowych w medycynie.
E-ZDROWIE PO POLSKU
Minister Zdrowia Konstanty Radziwiłł odpowiada na pytania o informatyzację.
DIAGNOZA IT
W jaki sposób zmierzyć faktyczny poziom digitalizacji placówki medycznej?
OSOZ World Magazine invites to International Congress „Innovative Health care”
4-5 April 2017 KATOWICE
INTERNATIONAL CONGRES CENTRE
FREE ENTRY 2 days, 12 sessions, discussions & workshops 70+ eHealth & healthcare experts from Poland and Europe 1200+ participants in a modern congress centre Special english session by European Connected Health Alliance Networking evening & healthcare leadears’ gala
ORGANISED BY
GOLD SPONSOR
OSOZ
KAMSOFT
World
PROGRAM AND REGISTRATION FORM:
WWW.OSOZ.PL/FORUM2017
Spółka Akcyjna
Nota bene
Komponenty jakości Elektroniczna dokumentacja medyczna i systemy IT są dziś takim samym składnikiem jakości w ochronie zdrowia jak technologie medyczne czy elementy wyposażenia nowoczesnego szpitala.
Artur Olesch Redakcja Czasopisma OSOZ Polska redakcja@osoz.pl
Bezpłatne wydanie mobilne czasopisma
Być dobrym menedżerem ochrony zdrowia, lekarzem czy pielęgniarką – choć ta zasada dotyczy także innych zawodów – oznacza sięganie do potencjału intelektualnego, dostępnej wiedzy, doświadczenia i narzędzi wspomagających realizację wyznaczonych zadań. Wszystkich, jakie mamy do dyspozycji, w tym IT. Warto o tym pamiętać jeszcze w innym aspekcie. Pozostało 9 miesięcy do przejścia na dokumentację medyczną w formie elektronicznej. Różne analizy wskazują, że na EDM gotowych jest około 50% placówek szpitalnych. Rynek dzieli się po równo na tych, którzy posiadają już odpowiednie zasoby IT i tych, którzy nadal mają nadzieję na kolejne odroczenie terminu. Powinniśmy czekać na spóźnionych, czy raczej iść do przodu za liderami? Wśród nieprzygotowanych są placówki, które po prostu nie mają pieniędzy na inwestycje IT, ale i takie, gdzie główną barierą jest świadomość i podejście do informatyzacji. Spoglądając na problem z perspektywy placówek gotowych na EDM, wśród nich znaleźć można sporą część takich, które również nie były w posiadaniu dodatkowych pieniędzy, ale mimo to – przede wszystkim dzięki determinacji i myśleniu strategicznemu – udało się im zrealizować wdrożenia. Od pierwszego zapowiedzianego terminu obligatoryjnego uruchomienia EDM miną niebawem 3 lata (1 sierpnia 2014 roku). Wtedy mogliśmy mówić o oderwanych od rzeczywistości wymaganiach prawnych. Dziś jesteśmy w innym miejscu: oprogramowanie stało się standardowym wyposażeniem szpitali, przychodni, praktyk lekarza rodzinnego, bez którego nie może sprawnie funkcjonować nie tylko podmiot medyczny, ale i cała ochrona zdrowia. Stało się jasne, że bez IT nie można budować jakości i systemu opieki nad pacjentem na oczekiwanym poziomie. Nie można wdrażać koordynowanej ochrony zdrowia, realizować skutecznie programów profilaktyki, czy optymalizować leczenia i rehabilitacji. Nie można angażować pacjenta w kwestie zdrowia, komunikować się z nim, ułatwiać poruszania się po systemie, informować, poprawiać wyników klinicznych. Nie można się rozwijać.
aktualności
6 Zdjęcie numeru Opiekun 2.0
8 Rynek zdrowia w pigułce Sieć zdominowała zdrowotne dyskusje
13 Alert epidemiologiczny Prognoza dla alergii, grypy i przeziębienia (kwiecień 2017)
14 zaproszenie Czy Osozjanie mogą zagrozić Ziemi?
INNOWACJE
20 Aplikacje medyczne 3 nowe aplikacje dla zdrowia i zarządzania
21 Nowości i wynalazki Rzeczywistość rozszerzona w szpitalu, inteligentna rehabilitacja, precyzyjna radioterapia itd.
24 Laboratorium technologii Big Data. Panaceum w danych
26 Infografika Pacjent w świecie cyfrowym
RAPORT
28 JAK OCENIĆ POZIOM DIGITALIZACJI SZPITALA? Wraz z tym, jak systemy IT upowszechniają się w polskich szpitalach, coraz ważniejsze staje się określenie dokładnego poziomu digitalizacji. Po to, by poznać punkt wyjścia i zaplanować dalsze inwestycje w zasoby informatyczne.
ROZMOWY
34 EKSPERT Minister Zdrowia Konstanty Radziwiłł: Informatyzacja powinna być normą
PRAKTYcznie
39 ANALIZA SPRZEDAŻY LEKÓW Rynek farmaceutyczny 2016
40 Legislacja Idzie nowe w POZ
42 DANE POD OCHRONĄ Cykl życia systemu informatycznego a bezpieczeństwo danych medycznych
nowe idee
44 PERSPEKTYWY Ujarzmić rozwiązania e-zdrowia. Cyfryzacja ochrony zdrowia w Hiszpanii
47 KREATYWNIE Zdrowie na żądanie
48 HEALTH TECH NEWS A smartphone sensor to smell your breath… and instantly detect disease The maturity of digital health?
OSOZ Polska 2/2017
w bieżącym numerze
OSOZ POLSKA
2
/ 2017
w w w . f a c e b o o k . p l / IT i Z d r o w i e
W INTERNECIE
31 730 000 500 Łączna wartość rynku farmaceutycznego w 2016 roku. To o 6,15% więcej niż w roku 2015 i 50% wzrost w porównaniu do roku 2007 (+10 mld). Statystyczną aptekę odwiedziło 42 600 pacjentów, a średnia marża apteczna wyniosła 25,44%. Analiza sprzedaży leków w 2016 roku – str. 67.
APLIKACJA MOBILNA OSOZ NEWS Czasopismo OSOZ zawsze w kieszeni Szybka i wygodna rejestracja na konferencje Aktualne statystyki rynku farmaceutycznego W języku polskim lub angielskim WYSZUKAJ BEZPŁATNĄ APLIKACJĘ W SKLEPIE INTERNETOWYM lub zeskanuj powyższy kod
edukacja
51 FARMACJA I TRENDY Na receptę – bez recepty Przekształcenie indywidualnej działalności szansą na sukcesję?
55 WIEDZA Zapowiedzi, relacje, lektury on-line
STATYSTYKI 56 Monitor zjawisk epidemiologicznych i PROGNOZY
Mapy zdrowotne kraju (styczeń 2017)
60 Monitor farmacji Rynek farmaceutyczny (styczeń 2017)
67 Monitor rynku leków Sprzedaż leków. Podsumowanie roku 2016
SYSTEMY I SPRZĘT
74 NOWOŚCI SPRZĘTOWE Opanować wydruki
75 DLA OCHRONY ZDROWIA System wspomagania obsługi szpitala
77 DLA FARMACJI Indywidualne Konto Zdrowotne
7,2%
NA PLUSIE W styczniu rośnie liczba pacjentów w statystycznej aptece (+280 osób). Największy wzrost zakupów dotyczy sprzedaży odręcznej (+9%).
3%
NA MINUSIE Spada sprzedaż leków na recepty refundowane (3% przenosi się na wartość 2100 zł/apteka/styczeń). Spada też średnia cena opakowania leku (–2,1%).
„Zakładam, że do końca roku uda się zakończyć projekt elektronicznej recepty w formie pilotażu lub w całym kraju.” Konstanty Radziwiłł Minister Zdrowia Wywiad – str. 34.
Rada Naukowa OSOZ (kolejność alfabetyczna, stan na luty 2017 r., liczba członków Rady: 99 osób) 1. prof. dr hab. n. med. Ryszard Andrzejak, 2. prof. dr hab. Piotr Andziak, 3. dr hab. n. med. Małgorzata Baka-Ostrowska, 4. dr Marek Balicki, 5. dr hab. n. med. Rafał Białynicki-Birula, 6. prof. dr hab. n. med. Bożena Birkenfeld, 7. prof. dr hab. n. med. Andrzej Bohatyrewicz, 8. dr hab. med. prof. UJ Małgorzata Bulanda, 9. dr n. med. Małgorzata Czyżewska, 10. dr hab. n. med. (prof. PAN) Marek Durlik, 11. lek. med. Michał Ekkert, 12. dr n. med. Emilia Filipczyk-Cisarż, 13. lek. med. Halina Flisiak-Antonijczuk, 14. prof. dr hab. n. med. Ryszard Gellert, 15. prof. dr hab. med. Tomasz Grodzicki, 16. prof. dr hab. n. med. Tomasz Grodzki, 17. prof. nadz. dr hab. Antoni Grzanka, 18. prof. dr hab. Edmund Grześkowiak, 19. dr n. farm. Jerzy Hennig, 20. prof. zw. dr hab. n. med. Krzysztof Herman, 21. prof. dr hab. Tomasz Hermanowski, 22. dr med. Andrzej Horoch, 23. prof. dr hab. n. med. Jacek Imiela, 24. dr n. med. Maria Jagas, 25. prof. dr hab. Jerzy Janecki, 26. prof. dr hab. n. med. Marek Jarema, 27. prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Jarmundowicz, 28. prof. dr hab. Mirosław Jarosz, 29. Urszula Jaworska, 30. mgr Renata Jażdż-Zaleska, 31. prof. dr hab. n. med. Sergiusz Jóźwiak, 32. prof. dr hab. n. med. Piotr Kaliciński, 33. prof. dr hab. Roman Kaliszan, 34. prof. dr hab. n. med. Danuta Karczewicz, 35. prof. dr hab. med. Przemysław Kardas, 36. prof. dr hab. n. med. Andrzej Kaszuba, 37. prof. dr hab. n. med. Wanda Kawalec, 38. prof. zw. dr hab. n. med. Jerzy E. Kiwerski, 39. prof. dr hab. n. med. Marian Klinger, 40. prof. zw. dr hab. n. med. Jerzy Kołodziej, 41. prof. dr hab. n. med. Jerzy R. Kowalczyk, 42. dr n. med. Robert Kowalczyk, 43. dr n. med. Jacek Kozakiewicz, 44. lek. Ryszard Kozłowski, 45. prof. dr hab. n. med. Leszek Królicki, 46. prof. dr hab. Maciej Krzakowski, 47. prof. dr hab., dr h.c. mult. Andrzej Książek, 48. prof. dr hab. Teresa Kulik, 49. prof. dr hab. n. med. Jan Kulpa, 50. prof. dr hab. n. med. Wojciech Kustrzycki, 51. dr hab. (prof. UMK) Krzysztof Kusza, 52. dr n. med. Krzysztof Kuszewski, 53. dr n. med. Aleksandra LewandowiczUszyńska, 54. prof. dr hab. n. med. Andrzej Lewiński, 55. prof. dr hab. n. med. Witold Lukas, 56. prof. dr hab. n. med. Romuald Maleszka, 57. prof. dr hab. n. med. Paweł Małdyk, 58. dr n. med. Beata MałeckaLibera, 59. prof. dr hab. Grażyna Mielnik-Niedzielska, 60. prof. dr hab. n. med. Marta Misiuk-Hojło, 61. prof. dr hab. n. med. Janusz Moryś, 62. prof. dr hab. n. med. Krzysztof Narkiewicz, 63. prof. dr hab. n. med. Wojciech Nowak, 64. prof. dr hab. n. med. Krystyna Olczyk, 65. prof. dr hab. n. med. Tadeusz Orłowski, 66. dr hab. n. med. Krystyna Pawlas, 67. prof. dr hab. inż. Grzegorz Pawlicki, 68. prof. dr hab. n. med. Irena Ponikowska, 69. prof. zw. dr hab. n. med. Stanisław Radowicki, 70. dr n. med. Andrzej Rakowski, 71. dr n. med. Grażyna Rogala-Pawelczyk, 72. prof. dr hab. med. Kazimierz RoszkowskiŚliż, 73. prof. dr hab. n. med. Grażyna Rydzewska, 74. dr hab. n. med. Leszek Sagan, 75. prof. dr hab. Bolesław Samoliński, 76. prof. dr hab. Maria Małgorzata Sąsiadek, 77. dr hab. med. (prof. UJ) Maciej Siedlar, 78. dr hab. n. med. Waldemar Skawiński, 79. lek. Maciej Sokołowski, 80. prof. dr hab. n. med. Jerzy Stelmachów, 81. prof. dr hab. n. med. Krzysztof Strojek, 82. prof. dr hab. n. med. Jerzy Strużyna, 83. prof. dr hab. n. med. Andrzej Szawłowski, 84. prof. dr hab. n. med. Cezary Szczylik, 85. dr hab. n. med. prof. nadzw. Zbigniew Śliwiński, 86. dr n. med. Jakub Śmiechowicz, 87. prof. dr hab. n. med. Barbara Świątek, 88. dr n. med. Jakub Trnka, 89. prof. dr hab. n. med. Tomasz Trojanowski, 90. prof. dr hab. n. med. Krystyna Walden-Gałuszko, 91. prof. dr hab. Andrzej Wall, 92. prof. dr hab. n. med. Anna Walecka, 93. prof. dr hab. Marek Wesołowski, 94. dr hab. n. med. Andrzej Wojnar (prof. nadzw. WSF), 95. dr n. med. Andrzej Wojtyła, 96. prof. dr hab. Jacek Wysocki, 97. prof. dr hab. n. med. Mirosław J. Wysocki, 98. dr hab. n. med. Stanisław Zajączek (prof. nadzw. PUM), 99. prof. dr hab. Marek Ziętek
OSOZ Polska 2/2017
OSOZ Polska 2/2017
ak tualności
Opiekun 2.0 Ochrona zdrowia cierpli na niedobór kadr medycznych, a w związku ze starzeniem się społeczeństwa należy spodziewać się gwałtownego wzrostu popytu na opiekunów i pielęgniarzy. Seniorom doskwiera coraz częściej samotność, która staje się dotkliwym problemem społecznym. Naukowcy, futurolodzy i inżynierowie pokładają spore nadzieje w robotach medycznych. Kolejne prototypy pomagają chorym i osobom starszym w codziennych czynnościach, potrafią dotrzymać towarzystwa, zabawiając rozmową i okazując podstawowe emocje. Zdjęcie: SoftBank Robotics
OSOZ Polska 2/2017
ak tualności
Sieć zdominowała zdrowotne dyskusje
Rząd wreszcie przyjął projekt ustawy wprowadzającej sieć szpitali i niemal od razu zajął się nim parlament. Wiele placówek liczy na to, że ich oddziały zostaną wpisane do sieci, nawet gdy nie spełniają warunków. Aleksandra Kurowska
Projekt ustawy w kolejnych tygodniach nie był przyjmowany i trzeba było o trzy miesiące przełożyć termin wejścia nowych rozwiązań w życie. Zanim jednak datę przesunięto, ustalono, że ma być procedowany w parlamencie w trybie
OSOZ Polska 2/2017
przyspieszonym. Wiadomo jednak, że zaproponowane rozwiązania nie podobają się nie tylko opozycji, ale też części posłów PiS, a nawet członków rządu, w tym tak wpływowym jak wicepremierzy Mateusz Morawiecki oraz Jarosław Gowin. Za to rozwiązania opracowane przez wiceministra zdrowia Piotra Gry-
Foto: designed by freepik.com
Rynek zdrowia w pigułce
zę mocno wspiera premier Beata Szydło. Czekają nas więc gorące dyskusje i tarcia interesów.
Finanse Na prośbę ministra zdrowia, NFZ zmienił w lutym swój plan finansowy, tak by skrócić kolejki do operacji zaćmy (często na tym przykładzie pokazuje się problem dostępności do świadczeń w Polsce). Tegoroczny plan finansowy funduszu został skorygowany o ponad 75 mln zł, co wystarczy na zoperowanie ok. 24 tys. dodatkowych pacjentów, ale czeka około pół miliona osób. Część osób, by omi-
ak tualności
nąć kolejkę, ale choć w części skorzystać z publicznego finansowania, poddaje się zabiegom za granicą (np. w Czechach i Niemczech). W latach 2015–2016 złożono 15,5 tys. wniosków o zwrot kosztów leczenia w ramach dyrektywy transgranicznej na łączną kwotę 48,98 mln zł, z czego ponad 91 proc. przypadków dotyczyło usunięcia zaćmy. Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji kontynuuje przeszacowywanie wartości świadczeń. Duże zaniepokojenie wywołały jej wstępne propozycje zmian w pediatrii i neonatologii. Instytut Matki Polki w Łodzi może stracić na nich 11 mln zł w skali roku, zaś warszawskie Centrum Zdrowia Dziecka ok. 9–10 mln zł. Kolejne szpitale ubytek w dochodach szacują na kilka milionów złotych. I tak np. intensywna terapia noworodka kosztowałaby 9,4 tys. zł zamiast 23,4 tys. zł, co daje spadek aż o 60 proc. (cena uwzględnia dodatkowe, niezbędne operacje). Agencja twierdzi, że jeśli dane prześlą kolejne szpitale, wyceny mogą się jeszcze zmienić. Kłopot w tym, że i tak stawka jaką dostaną wysokospecjalistyczne kliniki będzie średnią kosztów wszystkich placówek – w tym m.in. szpitali powiatowych, więc obniżki wydają się nieuniknione. Na sytuacji finansowej szpitali może się też negatywnie odbić walka o podwyżki płac. Projekt ministerstwa zdrowia od miesięcy nie może się doczekać przyjęcia przez rząd. Zresztą i tak na podniesienie najniższych płac – które miało wystartować już w lipcu – nie przewidziano dla placówek pieniędzy. Tymczasem medycy, w tym rezydenci, coraz częściej wypowiadają szefom szpitali klauzulę opt-out umożliwiającą pracę przez większą liczbę godzin. Dla niektórych sposobem na wyższą płacę za dyżury było rozliczanie ich w ramach kontraktu, ale ZUS coraz intensywniej ściga placówki, które dawały taką możliwość swoim etatowym lekarzom.
System Zapowiadane od blisko roku zmiany w pakiecie onkologicznym wejdą w życie o trzy miesiące później niż planowano, czyli od 1 lipca. Taka decyzja zapadła w Senacie. Mimo protestów części środowisk, znikną konsylia dla wszystkich chorych, ale za to procedury mają być uproszczone, a pakiet obejmie więcej chorych. Ciekawe zapisy znaleźć się mają za to w aktach wykonawczych do pakietu. Planowane jest bowiem wprowadzenie obowiązku dokonywania co-
» Tegoroczny plan finansowy NFZ został skorygowany o ponad 75 mln zł, co wystarczy na zoperowanie ok. 24 tys. dodatkowych pacjentów z zaćmą. W kolejce czeka około 500 000 osób.« rocznie oceny powikłań wczesnych i późnych leczenia nowotworów oraz przeżyć wolnych od chorób, przeżyć całkowitych oraz wolnych od rozwoju choroby w perspektywie roku, trzech oraz pięciu lat dla chorych leczonych w danej placówce. Dane te miałyby być upublicznianie. Zmiany mogłyby wejść w życie już w tym roku (podczas prac nad ustawą w Sejmie planowano termin 1 marca). Za to dopiero w formie projektu (i to w lutym jeszcze niekonsultowanego) jest ustawa o Urzędzie Zdrowia Publicznego. Rząd chce połączyć w jedną instytucję sanepid, dwa urzędy zajmujące się uzależnieniami (od alkoholu i narkotyków) oraz jeden ds. AIDS. Szefować będzie mu… wiceminister resortu, co akurat spotkało się z krytyką ze strony ekspertów. Osobno mają zaś działać inne instytucje związane z tym samym zakresem działania, np. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny czy Instytut Żywności i Żywienia. Nowy urząd ma zacząć działać już od 2018 r. W tym samym czasie miałby przestać istnieć NFZ (minister zdrowia w lutym podtrzymywał te deklaracje), z tym, że nie ma nadal szczegółów tej poważnej zmiany. Ciekawą propozycję, jak w zupełnie inny sposób wdrażać wyborcze obietnice Prawa i Sprawiedliwości, przygotował m.in. dla wicepremiera Gowina były prezes NFZ, a obecnie poseł z list PiS Andrzej Sośnierz. Pomagali mu prof. Stanisława Golimowska i były minister zdrowia prof. Wojciech Maksymowicz. Dokument przewiduje m.in. zawężenie sieci do najważniejszych placówek w kraju, rozwój telemedycyny i informatyzację ochrony zdrowia. Przedstawia też argumenty za zachowaniem ubezpieczeniowego systemu. Zdaniem Sośnierza, obietnicę powrotu do budżetowej służby zdrowia powinno się zrealizować przywracając finansowanie dla procedur innowacyjnych, wysokospecjalistycznych, kosztownych i rzadkich, np. przeszczepów.
Leki i wyroby medyczne Trwają prace nad kilkoma nowelizacjami ustawy refundacyjnej oraz zmianami w prawie farmaceutycznym. Z ostatnich zmian wprowadzonych do projektów na uwagę zasługuje m.in. decyzja, że zalecane, lecz nie obowiązkowe szczepionki byłyby refundowane w modelu ryczałtu (a nie proc. ceny). Ponadto uściślono zasady korzystania z rozwojowego trybu refundacyjnego, który ma być nowym narzędziem zachęcającym do działalności badawczej oraz produkcji leków w Polsce. Planowane są też nowe zasady finansowania leków w chorobach ultrarzadkich. Kolejną dobrą wiadomością dla pacjentów cierpiących na choroby rzadkie jest fakt, że 1 marca uruchomiono europejskie sieci referencyjne (ERN), żeby skuteczniej diagnozować i leczyć tego typu schorzenia (m.in. hematoonkologiczne i nowotwory u dzieci). ERN składają się z 24 sieci tematycznych, każda poświęcona jest innej grupie schorzeń rzadkich lub chorób złożonych. Sieć ma na celu wymianę doświadczeń i wiedzy między specjalistami z różnych państw, co ma przełożyć się na szybsze stawianie diagnozy i skuteczniejsze leczenie. Personalia Do kierownictwa resortu zdrowia dołączył jako wiceminister Zbigniew Król. Odpowiada m.in. za zdrowie publiczne i Departament Współpracy Międzynarodowej. Król był m.in. dyrektorem Szpitala Specjalistycznego im. S. Żeromskiego w Krakowie. W przeszłości był też wiceszefem Agencji Oceny Technologii Medycznych. Szefem Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji nie jest już Piotr Bednarski. Zastąpi go płk prof. nadzw. dr hab. med. Leszek Markuszewski, Naczelny Lekarz Więziennictwa. Z kolei Lech Wędrychowicz został wybrany na stanowisko dyrektora Beskidzkiego Centrum Onkologii – Szpitala Miejskiego im. Jana Pawła II w Bielsku-Białej.
OSOZ Polska 2/2017
ak tualności
Podstawowe
zasady kwalifikacji do sieci szpitali dotyczą
(na podstawie projektu ustawy)
❶ Udzielania świadczeń opieki zdrowotnej w ramach izby
❷ Udzielania świadczeń
❸ Posiadania w okresie co najmniej 2 lat kalendarzowych
❹ Udzielania (na pod-
przyjęć albo szpitalnego oddziału ratunkowego na podstawie umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (poza podmiotami zakwalifikowanymi do poziomu szpitali ogólnopolskich oraz szpitali onkologicznych lub pulmonologicznych), co jest z oczywistych względów konieczne dla szpitali należących do PSZ;
(do momentu kwalifikacji) umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia w zakresie dotyczącym świadczeń, których dany szpital może udzielać w ramach PSZ, co wynika z potrzeby promowania ciągłości udzielania świadczeń opieki zdrowotnej. Posiadanie takiej umowy wiąże się również z koniecznością spełniania wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 31d ustawy;
w ramach profilu anestezjologia i intensywna terapia lub anestezjologia i intensywna terapia dla dzieci (w przypadku szpitali II i III stopnia);
stawie zawartej umowy) świadczeń w trybie hospitalizacji, co przede wszystkim oznacza działanie w trybie tzw. „ostrym”.
W przypadku poziomu ogólnopolskiego kwalifikacja obejmie wszystkie podmioty mające status instytutu w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych albo będące podmiotami leczniczymi utworzonymi i prowadzonymi przez uczelnię medyczną w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej albo przez Skarb Państwa reprezentowany przez ministra, pod warunkiem że realizują przynajmniej jeden profil szpitalny, na podstawie umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w trybie hospitalizacji, której okres trwania umowy wynosi co najmniej 2 ostatnie lata kalendarzowe.
reklama
10
OSOZ Polska 2/2017
ak tualności
» Resort zdrowia nie opublikował listy placówek spełniających warunki wejścia do sieci, stąd samorządy gorączkowo starają się podnieść szanse kwalifikacji szpitalom na ich terenie.« Dariusz Jorg, do niedawna dyrektor Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Katowicach, został doradcą do spraw służby zdrowia starosty powiatu będzińskiego. A obowiązki dyrektorki w Powiatowym Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej zarząd tego powiatu powierzył Jolancie Sikorze-Kałużnej, która w uniwersyteckim szpitalu pełniła funkcję zastępcy Jorga. Ze względu na zamieszanie związane z usunięciem standardów okołoporodowych z rozporządzenia ministra (mają być w formie zalecenia), Radziwiłł powołał zespół ds. opracowania projektu standardów organizacyjnych opieki okołoporodowej. Burzę wywołał fakt powołania do tego zespołu prof. Bogdana Chazana, byłego dyrektora szpitala im. Świętej Rodziny w Warszawie. Zespołowi szefować będzie nowa wiceminister zdrowia i posłanka PiS Józefa Szczurek-Żelazko. Ze stanowiskiem pożegnała się za to Dagmara Korbasińska, dyrektor Departamentu Matki i Dziecka w MZ. Odpowiadała m.in. za standardy opieki okołoporodowej, program zdrowia prokreacyjnego, a wcześniej in vitro.
Wydawca: KAMSOFT S.A. 40–235 Katowice, ul 1 Maja 133 tel. +48 32 209-07-05 fax +48 32 209-07-15 e-mail: czasopismo@osoz.pl Redaktor naczelny: Zygmunt Kamiński
Wieści z rynku Ponieważ resort zdrowia nie opublikował listy placówek spełniających warunki wejścia do sieci, samorządy gorączkowo szacują swoje szanse i próbują polepszyć sytuację. Na ich prośbę wprowadzono furtkę w postaci możliwości połączenia (choćby tylko formalnego) placówek, by wejść do sieci lub podwyższyć zaszeregowanie w niej. O akcie połączenia trzeba poinformować fundusz do 20 czerwca (a wpis do rejestru dostarczyć do 21 września). Plany połączenia szpitali ogłosił m.in. powiat radomski (placówki w Iłży i Pionkach), a radni Chorzowa – Zespołu Szpitali Miejskich z Chorzowskim Centrum Pediatrii i Onkologii, ale tu decyzja może zostać unieważniona z powodu braku konsultacji ze związkowcami. Zarząd województwa śląskiego uchylił wcześniejszą decyzję o połączeniu Katowickiego Centrum Onkologii i Okręgowego Szpitala Kolejowego w Katowicach, która miała poprawić notowania placówek, właśnie z powodu protestu personelu. Za to podtrzymuje decyzję połączenia Szpitala Kolejowego w Wilkowicach-Bystrej ze
Zespół redakcyjny: Zygmunt Kamiński, Aleksandra Kurowska, Artur Olesch, Katarzyna Płoskonka, Aneta Szczypek, Bożena Wojnarowicz-Głuszek.
Zdjęcia we wstępie i spisie treści: freepik.com
Współpracownicy: Iwona Magdalena Aleksandrowicz, Jarosław Frąckowiak, Marcin Kautsch, Mateusz Lichoń, Natalia Matuszak, Ryszard Mężyk, Laura Sanchez, Karolina Szuścik, Sławomir Śliwowski.
Przedruk, kopiowanie, skracanie, wykorzystanie tekstów (lub ich fragmentów) publikowanych w czasopiśmie OSOZ bez zgody wydawcy KAMSOFT S.A. jest zabronione.
Skład i łamanie: Piotr Chamera Druk: INFOMAX, Katowice Nakład: 18 800 egzemplarzy
Szpitalem Wojewódzkim w Bielsku-Białej, ponieważ pierwszy z nich nie spełnia warunków. Z kolei województwo wielkopolskie doszło do wniosku, że w wyniku łączenia, słabsze placówki i tak pewnie przestałyby istnieć. Więc zaapelowało do Konstantego Radziwiłła, by Szpital Rehabilitacyjno-Kardiologiczny w Kowanówku po prostu dopisał do sieci (projekt ustawy przewiduje taką możliwość). Podobne apele do MZ przekazały lub szykują kolejne lokalne władze. W związku z roszadami w szpitalnictwie i ambulatoryjnej opiece, firmy szukają możliwości rozbudowy podstawowej opieki zdrowotnej na kontrakcie z NFZ (jak np. robi to LUX MED zachęcając klientów, by złożyli w nim też deklarację POZ) lub na rynku wyłącznie komercyjnym (który zdaniem części ekspertów, rozkwitnie dzięki rządowym reformom). Duże grupy, takie jak PZU czy Neuca (m.in. największa hurtownia leków), kontynuują budowę sieci własnych poradni. NEUCAmed kupiła w ostatnich tygodniach NZOZ „Pod Wierzbami” z Dzierżoniowa. W rezultacie tej i wcześniejszych transakcji sieć przychodni lekarskich Świat Zdrowia zarządza 57 przychodniami, zlokalizowanymi w 7 województwach. Jeśli chcą się Państwo podzielić z nami ciekawymi informacjami, zapraszam do kontaktu olakurowska@o2.pl Aleksandra Kurowska, dziennikarka od ponad 11 lat zajmująca się tematyką medyczną oraz finansową. Redaktor Dziennika Gazety Prawnej, współpracuje m.in. z redakcją Służby Zdrowia. Pracowała w dziale ekonomicznym Życia Warszawy, Gazecie Giełdy.
Prenumerata czasopisma Co miesiąc na łamach OSOZ prezentujemy starannie wyselekcjonowaną wiedzę naukową m.in. z dziedziny zarządzania, prawa, profilaktyki, nowoczesnych technologii w ochronie zdrowia i e-zdrowia. Czytaj relacje z międzynarodowych wydarzeń, wywiady z ekspertami, szczegółowe raporty specjalne. Poznaj dokładnie rynek ochrony zdrowia i farmacji dzięki autorskim analizom statystycznym. Dołącz do grona czytelników Ogólnopolskiego Systemu Ochrony Zdrowia. Zamówienia: redakcja@osoz.pl
Redakcja nie odpowiada za treść reklam, ogłoszeń i artykułów sponsorowanych. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania zamieszczanych materiałów. Niezamówionych materiałów nie zwracamy.
Pobierz aplikację OSOZNews i czytaj bezpłatnie mobilne wydania czasopisma.
OSOZ Polska 2/2017
11
ak tualności
Zdrowie i ochrona zdrowia w 2015 roku Lekarze uprawnieni do wykonywania zawodu – struktura wieku
Pielęgniarki uprawnione do wykonywania zawodu – struktura wieku
35
100 90
30
liczba osób w tys.
liczba osób w tys.
80 25 20 15
70 60 50 40 30
10
20 5 0
10 poniżej 35 lat
35–44
2011
45–54
2012
2014
55–64
65 lat i więcej
0
poniżej 35 lat
2015
35–44
2011
45–54
2012
55–64
2014
65 lat i więcej
2015
Struktura wydatków publicznych na ochronę zdrowia w 2015 r. budżet państwa 9%
miasta na prawach powiatów 27% województwa 28%
NFZ 86%
jednostki samorządu terytorialnego 5%
gminy 14%
powiaty 30%
Wydatki budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego na ochronę zdrowia w latach 2013–2015 Wyszczególnienie
2013
2014
2015
2013
w mln złotych
2014
2015 2014 =100
w procentach
Budżet państwa BUDŻET PAŃSTWA OGÓŁEM w tym ochrona zdrowia
321 345,3
312 522,7
331 743,4
100,0
100,0
100,0
106,2
7 534,1
7 357,6
7 324,5
2,3
2,4
2,2
99,6
Budżety samorządów terytorialnych Województwa ogółem
16 527,0
18 238,3
17 202,7
100,0
100,0
100,0
94,3
927,3
774,7
1 106,7
5,6
4,2
6,4
142,9
Miasta na pr. powiatu ogółem
64 952,6
69 661,4
69 824,2
100,0
100,0
100,0
100,2
w tym ochrona zdrowia
1 058,2
1 065,2
1 063,2
1,6
1,5
1,5
99,8
22 916,5
23 784,3
23 444,1
100,0
100,0
100,0
98,6
w tym ochrona zdrowia
Powiaty ogółem w tym ochrona zdrowia Gminy ogółem w tym ochrona zdrowia
1 327,3
1 274,0
1 183,7
5,8
5,4
5,0
92,9
79 442,5
85 070,1
85 944,4
100,0
100,0
100,0
101,0
541,6
561,3
553,0
0,7
0,7
0,6
98,5 Źródło: GUS
12
OSOZ Polska 2/2017
ak tualności
Alert epidemiologiczny (kwiecień 2017)
ALERGIA PROGNOZA KOSZTÓW ALERGII (kwiecień)
TREND W STOSUNKU DO marca
Dolnośląskie
1 936
Kujawsko-pomorskie
1 248
Lubelskie
1 386
Lubuskie
1 547
Łódzkie
1 600
Małopolskie
1 407
Mazowieckie
2 273
Opolskie
1 211
Podkarpackie
3 028
Podlaskie
1 522
Pomorskie
1 689
Śląskie
1 604
Świętokrzyskie
1 313
WOJEWÓDZTWO
SPRAWDZALNOŚĆ POPRZEDNIEJ PROGNOZY
96%
PONIŻEJ NORMY NORMA WYSOKI BARDZO WYSOKI
Wielkopolskie
1 484
Zachodniopomorskie
1 551
PROGNOZA KOSZTÓW GRYPY I PRZEZIĘBIENIA (kwiecień)
TREND W STOSUNKU DO marca
Dolnośląskie
5 556
Kujawsko-pomorskie
4 350
Lubelskie
4 419
Lubuskie
4 813
Łódzkie
4 341
Małopolskie
5 109
Mazowieckie
6 347
Opolskie
3 834
Podkarpackie
4 890
Podlaskie
5 217
Pomorskie
4 997
Śląskie
4 462
Świętokrzyskie
3 502
Warmińsko-mazurskie
4 374
Wielkopolskie
4 775
Zachodniopomorskie
4 462
Warmińsko-mazurskie
972
GRYPA I PRZEZIĘBIENIE WOJEWÓDZTWO
SPRAWDZALNOŚĆ POPRZEDNIEJ PROGNOZY
91%
PONIŻEJ NORMY NORMA WYSOKI BARDZO WYSOKI
OSOZ Polska 2/2017
13
ak tualności
REJESTRACJA
WWW.OSOZ.PL/FORUM2017
Szanowni Państwo, Czasopismo Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia zaprasza na 22. Międzynarodowy Kongres OSOZ. Jedno z najważniejszych w Europie Środkowo-Wschodniej wydarzeń poświęconych innowacjom w ochronie zdrowia odbędzie się 4-5 kwietnia 2017 roku (wtorek-środa) w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny. Spodziewamy się łącznie ponad 1200 gości oraz 60 prelegentów z Polski i zagranicy. Podczas 2 dni przygotowaliśmy debaty z udziałem ekspertów oraz łącznie 12 sesji tematycznych. W bieżącym roku uczestników powitamy w nowoczesnym i przestronnym Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach. W nowej lokalizacji oraz nowoczesnej formule programowej poruszymy tematy, które są kluczowe z punktu widzenia rynku medycznego i farmacji, w tym m.in.:
Elektroniczna dokumentacja medyczna 2018 Kompetencje menedżerów i kadr medycznych w dobie cyfryzacji Koordynowana opieka zdrowotna Zarządzanie placówkami medycznymi Innowacyjne rozwiązania cyfrowe w systemie ochrony zdrowia Dyrektywa fałszywkowa i wyzwania dla rynku Opieka farmaceutyczna w Polsce i Europie Farmacja Szpitalna
Pierwszy dzień zdominują zagadnienia szeroko pojętej ochrony zdrowia, w drugim dniu punktem ciężkości debat i wykładów będzie farmacja. Oprócz dyskusji, wykładów i sesji partnera zagranicznego, zorganizowana zostanie tzw. Strefa Innowacji, czyli wystawa kreatywnych rozwiązań w ochronie zdrowia. Wieczorem, na zakończenie pierwszego dnia obrad, odbędzie się wyjątkowe wydarzenie – Gala Liderów Ochrony Zdrowia. Na uroczystość wręczenia nagród laureatom prestiżowego konkursu Liderów Ochrony Zdrowia wraz z koncertem zapraszamy do nowoczesnej siedziby Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Wstęp na uroczystość jest również bezpłatny (wymagana rejestracja). Pełny program Kongresu, formularz rejestracyjny oraz specjalną ofertę noclegów zamieszczamy na stronie internetowej www.osoz.pl/forum2017. Zgłoszenie udziału w Kongresie i Gali Liderów możliwe jest również w aplikacji mobilnej OSOZNews. Międzynarodowy Kongres OSOZ jest miejscem, gdzie spotykają się przedstawiciele środowiska medycznego, farmaceutycznego oraz organizacji rynku ochrony zdrowia, politycy, naukowcy, lekarze i pielęgniarki, menedżerowie placówek medycznych, pacjenci, firmy działające w sektorze, studenci uczelni medycznych. Rozmawiamy o wyzwaniach cyfryzacji ochrony zdrowia, prezentujemy praktyczne rozwiązania wdrażane przez liderów rynku z Polski i Europy, informujemy o trendach e-zdrowia. Do zobaczenia 4 i 5 kwietnia w Katowicach! Komitet Organizacyjny 22. Międzynarodowego Kongresu Ogólnopolskiego Systemu Ochrony Zdrowia INNOWACYJNA OCHRONA ZDROWIA e-mail: konferencja@osoz.pl www.osoz.pl/forum2017
14
OSOZ Polska 2/2017
WWW.OSOZ.PL/FORUM2017
Pobierz aplikację mobilną OSOZNews i zarejestruj się wygodnie na Kongres oraz Galę Liderów
ak tualności
22. Międzynarodowy Kongres Ogólnopolskiego Systemu Ochrony Zdrowia
Innowacyjna Ochrona Zdrowia 4-5 kwietnia 2017 KATOWICE
MIĘDZYNARODOWE CENTRUM KONGRESOWE
WSTĘP BEZPŁATNY 2 dni debat oraz wykładów o innowacjach w medycynie i farmacji Ponad 60 prelegentów z Polski i zagranicy 1200 uczestników w nowoczesnej przestrzeni kongresowej Uroczysta Gala Liderów Ochrony Zdrowia
ORGANIZATOR
SPONSOR GŁÓWNY
Czasopismo Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia
KAMSOFT
OSOZ
Spółka Akcyjna
Spółka Akcyjna
PROGRAM FORUM I REJESTRACJA NA STRONIE:
WWW.OSOZ.PL/FORUM2017
OSOZ Polska 2/2017
15
TEMATYKA
ak tualności
4 KWIETNIA | WTOREK RYNEK OCHRONY ZDROWIA
5 KWIETNIA | ŚRODA RYNEK FARMACEUTYCZNY
INAUGURACJA I SESJA PLENARNA
Godz. 9.00-11.10 Prezentacje ekspertów oraz panel dyskusyjny. Moderator: Iwona Schymalla
INAUGURACJA I SESJA PLENARNA
Godz. 9.00-11.10 Prezentacje gości specjalnych oraz panel dyskusyjny z ekspertami. Moderator: Iwona Schymalla
SESJE TEMATYCZNE
SESJE TEMATYCZNE
Godz. 11.40-13.30 oraz 14.10-16.00 SESJA A CYFROWA PLACÓWKA MEDYCZNA W PRAKTYCE SESJA B MENEDŻER W DOBIE CYFRYZACJI Sesja STOMOZ
SESJA C PIELĘGNIARKA I POŁOŻNA W DOBIE CYFRYZACJI Sesja Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych
SESJA D JOINING THE DOTS OF E-HEALTH ACROSS EUROPE TO DELIVER ACCESS AND INNOVATION TO MARKETS Sesja European Connected Health Alliance
SESJA E KOMPETENCJE MENEDŻERSKIE – POZIOM MBA Sesja pod patronatem programu MBA W OCHRONIE ZDROWIA Uczelni Łazarskiego
SESJA F KOORDYNOWANA OPIEKA ZDROWOTNA
Godz. 11.40-13.30 oraz 14.10-16.00 SESJA A NOWE WYZWANIA DLA FARMACEUTY SESJA B DYREKTYWA FAŁSZYWKOWA. FARMACJA W PRZEDEDNIU ZMIAN SESJA C FARMACJA SZPITALNA SESJA D PRODUKTY LECZNICZE A SUPLEMENTY DIETY W LECZENIU I PROFILAKTYCE SESJA E OPIEKA FARMACEUTYCZNA W POLSCE I EUROPIE SESJA F DZIAŁALNOŚĆ ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH NA RYNKU ZDROWIA
Sesja Polskiej Federacji Szpitali, Polskiego Towarzystwa Koordynowanej Ochrony Zdrowia oraz Młodych Menedżerów Medycyny
GALA LIDERÓW OCHRONY ZDROWIA 2017 4 KWIETNIA, godz. 18.30-21.00
Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach W programie m.in. wręczenie nagród laureatom oraz uroczysty koncert NOSPR
MIEJSCE KONGRESU Na Galę Liderów Ochrony Zdrowia zapraszamy do siedziby
Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach
Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach
Plac Sławika i Antalla 1 Wejście od strony Spodka
Plac Wojciecha Kilara 1
PARTNERZY
PARTNERZY MEDIALNI
P
I
S
M
O
I
Z
B
L
E
K
A
R
S
K
I
C
H
PATRONI HONOROWI
Patronat Honorowy Prezydenta Miasta Katowice
16
OSOZ Polska 2/2017
REJESTRACJA | HARMONOGRAM | NOCLEGI
WWW.OSOZ.PL/FORUM2017
ak tualności
Czy Osozjanie mogą zagrozić Ziemi? Bardzo mgliste i zupełnie nie potwierdzone jeszcze naukowo informacje donoszą o prawdopodobnym odkryciu nieznanej cywilizacji, odległej miliony lat świetlnych od Ziemi. Dr inż. Zygmunt Kamiński Dyrektor Komitetu Naukowego Ogólnopolskiego Systemu Ochrony Zdrowia KAMSOFT S.A.
W poprzednim numerze czasopisma napisałem nieco o tych kosmicznych isto-
tach, opierając się na szczątkowych informacjach przenikających z tajnych laboratoriów naukowych. Dzisiaj wiemy już nieco więcej, chociaż dalej bardzo niewiele. Jeżeli wierzyć doniesieniom, naukowcy zauważyli obiekt, może plane-
tę, który nazwali roboczo Open Space Object Class Z, (skrótowo OSOZ) o bardzo dziwnych właściwościach. Odkryty obiekt kosmiczny zamieszkują hipotetyczne jeszcze istoty, które nazwano równie roboczo Osozians (Osozjanie), nawiązując do nazwy obiektu OSOZ.
OSOZ Polska 2/2017
17
ak tualności
Pierwszą dziwną właściwością jest poruszanie się obiektu–planety z prędkością wielokrotnie, a nawet nieskończenie przekraczającą prędkość światła. Gdyby te hipotezy się potwierdziły, byłby to pierwszy obiekt w nieograniczonym kosmosie z czasową miarą przestrzeni równą zero. Co to oznacza w praktyce? Taki obiekt mógłby się przemieścić z dowolnego miejsca do innego, dowolnie oddalonego miejsca kosmosu, w czasie równym zero sekund, czyli natychmiast. Jest to tak fantastyczne odkrycie, że prawie nieprawdopodobne. Gdyby taki obiekt skierował się ku Ziemi, to według ich miary czasu, osiągnąłby nasz glob w czasie zero sekund, co z uwagi na relatywizm, przełożyło by się na około 1–2 miesiące ziemskiego czasu. Zatem gdyby statek kosmiczny z Osozjanami wystartował z planety OSOZ w tej chwili, dotarłby do Ziemi gdzieś na początku kwietnia. Druga bardzo specyficzna właściwość obiektu OSOZ i jego mieszkańców to życie oparte na strukturze węgla i krzemu. Ta dziwna budowa komórek w organizmach mieszkańców planety OSOZ, zawierająca głównie węgiel, krzem i inne znane pierwiastki, powoduje, że Osozjanie nie ulegają praktycznie żadnym chorobom. Po prostu, ani choroby z planety OSOZ, ani tym bardziej choroby na Ziemi, nie są w stanie zagrozić nieznanej cywilizacji. Pomimo braku zagrożeń ze strony chorób, Osozjanie nie żyją wiecznie i umierają, kiedy kończy się biologiczny czas życia komórek, z których są zbudowani. Z uwagi na strukturę węglowo-krzemową, czas życia Osozjan jest bardzo długi i w przestrzeni otaczającej planetę OSOZ może wynosić nawet kilkanaście sekund, co przekłada się na miliony lat ziemskich. Kolejną zadziwiającą właściwością mieszkańców planety OSOZ jest możliwość samodzielnego zarządzania życiem i „nie życiem”. Aby przedłużyć swoje kilkunastosekundowe życie, nawet do wieczności, Osozjanin może się wyłączyć z życia na pewien czas, np. kiedy „intelektualnie śpi” lub gdy się broni przed chorobą i ponownie włączyć do życia, kiedy zagrożenie ustąpi lub kiedy sam o tym zdecyduje. W ten sposób Osozjanie mogą kierować swoim życiem i zdrowiem, praktycznie dowolnie długo.
18
OSOZ Polska 2/2017
Z tych szczątkowych informacji naukowych może wynikać pewien ponadczasowy wniosek dla ludzkości. Przecież my, podobnie jak Osozjanie w swojej węglowej połowie, również jesteśmy zbudowani z węgla. W związku z tym zaistnieć może bardzo duże prawdopodobieństwo, że ich metody obrony przed chorobami mogą po części być adaptowane do warunków ziemskich. Są to w tej chwili wyłącznie czyste spekulacje, jednak w naszym świecie nękanym przez coraz to groźniejsze choroby, powinniśmy starać się wykorzystywać każdą, nawet najbardziej kosmiczną szansę. Ciągle bardzo mało wiemy o dziwnym obiekcie w kosmosie, przypominającym nieco planetę, charakteryzującym się zachowaniami naruszającymi prawa znanej nam fizyki, przynajmniej tak się wydaje. Najnowsze doniesienia naukowe odsłaniają kolejne szczegóły i właściwości tej planety OSOZ. Ciągle enigmatyczna planeta OSOZ jest naprawdę zadziwiająca, ponieważ w jednej chwili zachowuje się jak masa, manifestując swą obecność przez zakrzywianie linii pola grawitacyjnego przestrzeni kosmicznej, a w kolejnej chwili objawia się jako czysta informacja bez masy. Wygląda tak, jakby planeta nieustannie zmieniała swoją materię w informację cyfrową i odwrotnie, w stałym procesie masa-cyfra-masa-cyfra-masa-cyfra… Można w tym miejscu zaryzykować dość śmiałe stwierdzenie, że planeta OSOZ (obiekt OSOZ) jest po prostu zbiorem informacji liczbowych, czyli ostatecznie cyfrą. Zdolność zmiany masy planety OSOZ w informację tłumaczyłaby szczególną właściwość przenoszenia się planety na dowolne odległości w zerowym czasie, prawdopodobnie z wykorzystaniem zjawiska splątania kwantowego. Jeżeli potwierdzi się hipoteza o ciągłej zmianie masy w informację, to mieszkańcy tej planety też powinni nieustannie zmieniać się pomiędzy masą i informacją. Skoro tak, to Osozjanie również będą mieli zdolność przenoszenia się na dowolne odległości w mgnieniu oka. Jak może działać taki proces? Wystarczy, że planeta OSOZ, wraz z jej mieszkańcami przemieni się w informację (cyfrę), następnie spląta się kwantowo z dowolnym innym obiektem w kosmosie, nawet naszą Ziemią, by po chwili (zero sekund) zachowywać się
tak, jakby oba obiekty były obok siebie, a nawet oba obiekty były w sobie nawzajem, pomimo iż są nadal oddalone o miliony lat świetlnych w ziemskim rozumieniu czasoprzestrzeni. Zakładając, że to, co już wiadomo, chociaż nadal bardzo niepewnie, jest chociaż w części prawdą, to Osozjanie powinni mieć jeszcze bardziej niewyobrażalne właściwości, też oparte o splątanie kwantowe. Puśćmy nieco wodze fantazji i wyobraźmy sobie, że jakiś cyfrowy mieszkaniec planety OSOZ, czyli Osozjanin, splata się kwantowo z mieszkańcem Ziemi. Tutaj trzeba jednoznacznie wyjaśnić, że splątanie pomiędzy cyfrowym mieszkańcem planety OSOZ z materialnym mieszkańcem Ziemi jest niemożliwe, ponieważ splątanie następuje na poziomie informacji. Dla Osozjanina nie ma jednak żadnej trudności, aby zbudować sobie cyfrowy model jakiegoś człowieka i splątać się właśnie z tym obrazem cyfrowym. Modelowanie cyfrowe nie jest czymś bardzo skomplikowanym, ponieważ wprawdzie jeszcze ułomnie, ale my na Ziemi już od dawna umiemy tworzyć modele cyfrowe. Przecież każda gra komputerowa, czy dowolnie skomplikowany program komputerowy jest modelem cyfrowym jakiegoś procesu rzeczywistego. Co może wynikać ze splątania „cyfrowego” Osozjanina, z „cyfrowym obrazem” człowieka, czyli z kopią człowieka przedstawioną w postaci cyfrowej? Bardzo wiele, tak wiele, że nawet nie potrafimy sobie tego jeszcze wyobrazić. Jeżeli obrazy cyfrowe dwóch różnych obiektów splatają się wzajemnie, to cechy jednego obiektu mogą się bez problemu przenosić na drugi obiekt i odwrotnie, a jeśli tak, to już tylko krok do praktycznych korzyści, na przykład dotyczących naszego zdrowia. Jak już wiemy, Osozjanie z racji swojej węglowo-krzemowej budowy są odporni na choroby. Jeżeli Osozjanin jest odporny na choroby, to jego obraz cyfrowy też jest odporny na choroby – oczywiście cyfrowe. Ale odporność cyfrowego Osozjanina na cyfrowe choroby powoduje, że jego splątany bliźniak, czyli cyfrowy model człowieka, też jest odporny na choroby, oczywiście nadal w postaci cyfrowej. Jednak obraz cyfrowego człowieka jest wierną kopią człowieka żywego, zatem więc, jeżeli choroby cyfrowe przekształcimy w rzeczywiste choroby na ziemi, a obraz cyfrowy człowieka
ak tualności
w jego żywą postać, to nagle taki człowiek stanie się odporny na choroby, które nas otaczają. Czyż to nie jest fantastyczne? Jest, a w dodatku do tego stopnia, że ludzkość może zacząć myśleć o długowieczności, a może nawet o nieśmiertelności. W ostatnich tygodniach różne stacje satelitarne zaobserwowały dziwne rozbłyski dochodzące z miejsca kosmosu, gdzie w przybliżeniu znajduje się planeta OSOZ. Przy gwieździstym niebie i wysoko w górach, takie rozbłyski można podobno zauważyć nawet gołym okiem. Rozbłyski są bardzo regularne i przypominają nieco pulsar, jednak nie są to rozbłyski promieniowania gamma, tylko rozbłyski skumulowanej informacji. I co najważniejsze, i co najdziwniejsze, rozbłyski te są skierowane prosto ku Ziemi. Czyżby Osozjanie dostrzegli na Ziemi jakąś bratnią duszę? Wprawdzie w naszym kraju mamy pewien system cybernetyczny przeznaczony do ochrony zdro-
wia, też o nazwie OSOZ (Open Health Care System, a po polsku Otwarty System Ochrony Zdrowia), ale podobieństwo na poziomie przypadkowo podobnych nazw wydaje się całkowicie absurdalne. Z drugiej strony może jednak coś w tym jest? Nasza cywilizacja ziemska jest już na tyle rozwinięta, że inne cywilizacje pozaziemskie, będące na nieporównywalnie wyższym stadium rozwoju, mogą zaczynać szukać kontaktu. Czy to prawda? Nie wiemy. Możemy się o tym niebawem przekonać, bo jeżeli rozbłyski na niebie są potwierdzeniem jakiegoś zbliżania się Osozjan w kierunku Ziemi, to lądowania można się spodziewać w okolicach 4–5 kwietnia tego roku. Zupełnie dziwnym trafem takie lądowanie Osozjan zbiegło by się z Międzynarodowym Kongresem OSOZ, który odbędzie się też w dniach 4–5 kwietnia w Międzynarodowym Centrum Kongresowym
w Katowicach, w bezpośrednim sąsiedztwie znanego katowickiego Spodka. Nasuwa się w tym momencie intrygujące pytanie, czy miejsce domniemanego lądowania to zbieżność, czy przypadek? Jeżeli nasze przypuszczenia sprawdzą się chociaż w niewielkiej części, to będzie niespotykana okazja zobaczyć Osozjan z bliska, pod warunkiem, że naprawdę przybędą. W związku z powyższym zapraszamy Państwa do udziału w 22. Międzynarodowym Kongresie OSOZ. Aby wziąć udział w wydarzeniu, wystarczy zarejestrować się na stronie internetowej www.osoz.pl/forum2017 albo pobrać aplikację OSOZNews na swój tablet lub smartfon i zarejestrować się mobilnie. Zapraszamy do przygody z Osozjanami, która, miejmy nadzieję, tak szybko się nie skończy.
reklama
CO-LOCATED WITH:
Health 2.0 EUROPE
Barcelona May 3 - 5, 2017
MEANINGFUL MARKET CONVERSATIONS Join 600+ forward thinking innovators for 3 days of inspiring keynotes, thoughtprovoking panels, lots of rapid-fire LIVE tech demos, and quality networking.
Register Now!
Take 15% off with the code OSOZ17
OSOZ Polska 19 May 3 - 5, 2017 | Fira Montjuic, Plaza España | Barcelona, Spain | events.bizzabo.com/H2conEurope2017 2/2017
Innowac je
Aplikacje
Ada – Personal Health Companion
20
MyRA
ZZL
Ada jest aplikacją, która tłumaczy niepokojące symptomy chorobowe na rozpoznanie medyczne. Stworzona przez ponad 100 lekarzy i naukowców, na podstawie wprowadzonych informacji jest w stanie zidentyfikować całą paletę chorób – od zwykłego przeziębienia do rzadkich dolegliwości. Wystarczy odpowiedzieć na personalizowane pytania, aby uzyskać diagnozę. Gromadzone anonimowo dane można zaprezentować lekarzowi.
Dziennik objawów dla chorych na reumatoidalne zapalenie stawów pozwala w łatwy sposób notować często zmieniające się dolegliwości, sięgając do przejrzystych grafik. W ten sposób pacjent tworzy mapę choroby, aby lepiej komunikować się z lekarzem dla precyzyjnego doboru terapii. Aplikacja prezentuje ponadto zmiany przebiegu RZS od ostatniej wizyty. Codzienne przypomnienia pilnują regularnego uzupełnienia historii choroby. Świetne recenzje użytkowników.
ZZL jest częścią większego systemu KS-ZZL wspomagającego zarządzanie zasobami ludzkimi w placówkach ochrony zdrowia (szpitale, przychodnie) oraz w hurtowniach farmaceutycznych i aptekach. Sama aplikacja dedykowana jest pracownikom podmiotu, gdzie wdrożono KS-ZZL. Pozwala m.in. kontrolować sprawy kadrowe, jak bilans wykorzystania urlopu wypoczynkowego, obecności i absencje w pracy, nadgodziny itp., ułatwiając komunikację z działem kadr.
iOS | Android | ENG Bezpłatna
iOS | Android | ENG Bezpłatna
iOS | Android | PL | ENG Bezpłatna
OSOZ Polska 2/2017
Innowac je
Nowości i wynalazki
LEPSZA PERSPEKTYWA Odkąd Microsoft zaprezentował okulary HoloLens pozwalające obserwować obrazy wirtualne wkomponowane w realne otoczenie i wchodzić w interakcje z nimi, emocje dotyczące ich zastosowania w medycynie rozpalają wyobraźnię. Rzeczywistość rozszerzona (Augmented Reality, AR) może się świetnie sprawdzić do planowania i realizacji operacji, kiedy chirurg musi mieć wgląd we wnętrze ludzkiego ciała i obraz operowanego narządu, nie zajmując przy tym rąk obsługą komputera. Japońska firma HoloEyes, planująca implementację – na razie teoretycznego – rozwiązania na sale operacyjne, zaprezentowała film obrazujący możliwości zastosowania okularów Microsoft w praktyce. Widać na nim pracę lekarza, który wchodzi w interakcje z obrazem 3D tuż przed zabiegiem.
ZOBACZ FILM Zeskanuj kod lub wejdź na stronę: www.goo.gl/opv1E9
OSOZ Polska 2/2017
21
Innowac je
RĘKAWICA DO REHABILITACJI Południowokoreański start-up Neofect wprowadza do użytku domowego rękawicę przeznaczoną do rehabilitacji ręki i dłoni pacjentów po udarze mózgu lub cierpiących na inne zaburzenia centralnego układu nerwowego. Mechanizm opiera się na tzw. biofeedbacku, czyli biologicznym sprzężeniu zwrotnym. Na podstawie specjalnych gier symulujących codziennie wykonywane czynności (chwytanie, podnoszenie, przelewanie, krojenie, ściskanie itd.), pacjent mobilizowany jest do odpowiednich ruchów dłoni. Wmontowane w rękawicę czujniki monitorują zmiany położenia palców i dłoni, a efekty pacjent na bieżąco obserwuje na ekranie. Użytkownik wybiera samodzielnie zadania do wykonania oraz poziom trudności. Dotychczas urządzenie dostępne było jedynie w specjalistycznych ośrodkach zdrowia. Neofect uruchomił niedawno swój oddział w Warszawie, dzięki czemu rękawica Rapael Smart Glove dostępna jest w Polsce, również dla klientów indywidualnych.
INTELIGENTNE SZCZOTKOWANIE Każdy myje zęby inaczej, według swoich długoletnich przyzwyczajeń. Często nie jesteśmy świadomi tego, że robimy to nieprawidłowo, a efektem końcowym są choroby zębów i dziąseł. Na tak przedstawiony problem francuska firma Kolibree znalazła rozwiązanie. Jest nią e-szczoteczka Ara nagrodzona podczas targów nowych technologii CES 2017. Z pomocą aplikacji mobilnej użytkownik może obserwować na bieżąco, które obszary zębów zostały już prawidłowo wyczyszczone, a które wymagają jeszcze szczotkowania (oznaczone na żółto na ekranie smartfona). Cały proces kontroluje szereg czujników: żyroskop, sensory ruchu 3D, akcelerometr i magnetometr. Aplikacja stosuje personalizowany system punktacji oceniający precyzję mycia zębów oraz wysyła tygodniowe raporty podsumowujące ostatnie 7 dni higieny jamy ustnej. Cena: 129 euro.
22
OSOZ Polska 2/2017
Innowac je
PRECYZYJNA RADIOTERAPIA MRIdian® Linac firmy ViewRay to zaawansowane technologicznie urządzenie łączące indywidualizowaną radioterapię pacjentów onkologicznych z obrazowaniem w czasie rzeczywistym metodą rezonansu magnetycznego. System zawiera 6-magawoltowy akcelerator linearny i rezonans 0,35 T. Obydwa urządzenia mogą pracować symultanicznie dzięki zastosowaniu pola magnetycznego chroniącego pracę MRI. W ten sposób radioterapeuta w czasie naświetlania widzi obrazy lokalizacji nowotworu, co zwiększa precyzję i siłę wiązki promieniowania. Pierwsze dwa egzemplarze systemu trafią do amerykańskich szpitali w Detroit oraz Waszyngtonie.
SZPITALNY POMOCNIK
STYMULATOR MIĘŚNI
Japonia jest najszybciej starzejącym się społeczeństwem świata, co dotyka także kadr medycznych i pielęgniarskich. Nic dziwnego, że kraj ten jest liderem nowych rozwiązań w zakresie robotyki. Na Uniwersytecie Technologii Toyohashi opracowano robota Terapio do zastosowań medycznych. Ma on pełnić rolę lekarza i pielęgniarki w szpitalu, towarzysząc w obchodzie lekarskim. Terapio podąża automatycznie za lekarzem lub pielęgniarką, a dzięki wbudowanemu ramieniowi operacyjnemu może wykonać podstawowe pomiary parametrów zdrowia pacjenta. Wyniki gromadzi w kartotece pacjenta i prezentuje je na wbudowanym ekranie.
E-vive firmy CyMedica to stymulator mięśni kontrolowany z pomocą aplikacji mobilnej, dedykowany pacjentom przed i po operacji więzadła krzyżowego przedniego albo całkowitej wymianie stawu kolanowego. Z końcem stycznia amerykańska Agencja Żywności i Leków FDA dopuściła urządzenie na rynek. Pacjent może indywidualnie dopasowywać stopnie stymulacji, obserwować postępy rehabilitacji, przesyłać raporty do lekarza. We wnętrzu opaski zakładanej na kolano znajdują się elektrody aktywujące pracę mięśni. Opaskę można uzupełnić o stelaż stabilizacyjny wykorzystywany do ochrony kolana po operacji.
Źródła i zdjęcia: HoloEyes, Kolibree, Neofect, Toyohashi University of Technology, ViewRay, CyMedica, ViewRay, OSOZ Polska 2/2017
23
Innowac je
Laboratorium technologii
Big Data. Panaceum w danych
Foto: designed by freepik.com
To początek rewolucji technologicznej w ochronie zdrowia. Popularyzacja mobilnych aplikacji zdrowotnych, sensorów monitorujących styl życia i parametry zdrowia oraz urządzeń telemedycznych powoduje, że elektroniczne kartoteki medyczne pacjentów szybko zapełniają się danymi. W pozornie chaotycznych zbiorach cyfrowych kryją się zależności i wiedza, którą można wykorzystać do lepszego diagnozowania, badań klinicznych, profilaktyki i indywidualizacji opieki nad pacjentem. Big Data będzie jednym z największych kroków milowych w medycynie.
Każdego dnia generowanych jest 2,5 mld gigabajtów danych. Cześć z nich mówi wiele o zdrowiu człowieka: stylu życia, sposobach spędzania wolnego czasu, istniejących chorobach, powiązaniach społecznych, stanie psychicznym. Rozwój elektronicznych kont pacjenta pozwala je kumulować w jednym miejscu, nie tylko te stricte medyczne, ale także zbierane przez wszechobecne czujniki. Dysponujemy potężnymi zbiorami informacji, ale nie przekłada się to adekwatnie na posiadaną wiedzę. Dopiero rozwój infrastruktury IT w ochronie zdrowia, sztucznej inteligencji, algorytmów na bieżąco analizujących historyczne i obecne na kontach zdrowia dane będzie przełomem w praktycznym wykorzystaniu potencjału Big Data. Oznacza to powolne przejście z modelu medycyny interwencyjnej do modelu medycyny zapobiegawczej, indywidualizację terapii w oparciu o najlepsze praktyki zamiast intuicję (evidence based medicine), personalizację leczenia farmakologicznego (indywidualny dobór składu leków). Katalizatorem dla Big
24
OSOZ Polska 2/2017
Data w ochronie zdrowia będzie tzw. Internet Rzeczy (Internet of Things). Do analiz medycznych włączone zostaną informacje dotychczas nie brane pod uwagę: sposób odżywiania się (dane przekazywane przez inteligentną lodówkę), poziom stresu (mierniki wbudowane w komputer lub ubranie), nawyki (czujniki w inteligentnym domu). Koszyk na zakupy, lustro w łazience lub samochód naszpikowane czujnikami staną się strażnikami naszego zdrowia. W połączeniu z informacjami genetycznymi, które prędzej czy później staną się podstawą każdej kartoteki medycznej, stworzymy holistyczny obraz człowieka – punkt wyjścia do projektowania zdrowia. W świecie sztucznej inteligencji i Big Data zmieni się diametralnie rola lekarza – z interwencyjnej na profilaktyczną. Zwiastunem potencjału Big Data jest superkomputer Watson firmy IBM. Przeszukując terabajty informacji gromadzonych w chmurze danych, sięgając do wiedzy medycznej, przypadków klinicznych oraz literatury specjalistycznej, Watson –
Innowac je
korzystania Big Data: szacuje się, że nawet 80% kosztów ochrony zdrowia generują choroby przewlekłe. Na drodze do tak idealnego modelu ochrony zdrowia stoi nadal kilka przeszkód. Po pierwsze – interoperacyjność systemów i rozwiązań gromadzących dane w ochronie zdrowia. Brak standardów powoduje, że informacje z różnych źródeł zapisane są w różnych formatach i przez to nie można ich poddać zbiorczej analizie. Po drugie – wiele źródeł danych to niedostępne silosy, odcięte od świata. Przykładem są mobilne aplikacje zdrowotne, które wprawdzie zbierają cenne informacje, ale nie są one dalej przekazywane na e-konto zdrowia. Wiele do życzenia pozostawia stopień digitalizacji ochrony zdrowia ogółem i swobodny przepływ danych pomiędzy wszystkimi uczestnikami rynku. Choć ocenia się, że w Polsce już spora część placówek jest przygotowana do prowadzenia dokumentacji w wersji elektro-
» Big data zrewolucjonizuje profilaktykę. Aby przejść od teorii do praktyki potrzebujemy inwestycji w infrastrukturę IT.«
nicznej, nadal szpitale, przychodnie i inne podmioty rynku nie porozumiewają się między sobą. Zmienić to może reaktywacja projektu P1, choć i tu w pierwszej kolejności akcent postawiony zostanie na uruchomienie e-usług na czele z e-receptą. Przepływ danych pacjentów – ważny nie tylko z punktu widzenia analiz, ale także zagwarantowania ciągłości procesu leczenia i opieki w różnych ośrodkach – nie jest traktowany priorytetowo.
Foto: designed by freepik.com
bez ograniczeń terytorialnych – potrafi stawiać trafne diagnozy i proponować leczenie oparte na doświadczeniach wiodących ośrodków medycznych na całym świecie. Taką ilość informacji nie jest w stanie przetworzyć żaden człowiek, niezależnie od czasu, jakim by dysponował. W praktyce klinicznej, nie ma go wiele. Weźmy pod uwagę, że to jedynie ułamek potencjalnych możliwości, ale i tak już dziś efekty są obiecujące. W pierwszej kolejności zyskają chorzy przewlekle: zamiast wizyt kontrolnych w gabinecie lekarskim, medyczne centra danych monitorować będą dzień i noc dane spływające z sensorów i ostrzegać w przypadku odchyleń od normy. Gdy systemy analityczne wychwycą niepokojące tendencje, zainterweniuje pielęgniarka lub lekarz. Taki model gwarantuje nie tylko szczelniejszą ochronę i indywidualizowaną opiekę w modelu 24/7, ale dodatkowo niższe koszty. Właśnie argument kosztów przesądzi o szybkim wy-
Big Data to personalizowana medycyna i profilaktyka, wyższa jakość i skuteczność leczenia, postawienie punktu ciężkości na zapobieganiu zamiast leczeniu, niższe koszty. Ocenia się, że gdyby wykorzystano potencjał Big Data, ochrona zdrowia w USA mogłaby zaoszczędzić już dziś 300–450 mld USD. Nie mówiąc o korzyściach dla pacjentów.
OSOZ Polska 2/2017
25
PACJENT W ŚWIECIE
CYFROWYM Zainteresowanie pacjentów telemedycyną
trudno powiedzieć
zdecydowanie nie
zdecydowanie tak 10,2%
18,5%
10,4%
20,4%
40,5%
raczej nie
raczej tak
Z jakich specjalizacji chcą korzystać pacjenci za pomocą telemedycyny specjalistyczna opieka medyczna
opieka około-medyczna
internista
50,7%
farmaceuta
39,8%
kardiolog
39,5%
dermatolog
39,3%
dietetyk psycholog alergolog
26
31,4% 30,2% 28,8%
neurolog
28,4%
OSOZ Polska 2/2017
Zmieniające się wymagania pacjentów Pacjenci chcą mieć dostęp do informacji
Pacjenci są coraz bardziej świadomi chorób i schorzeń, które ich dotykają. Internet i nowe technologie umożliwiają dostęp właśnie do takiej wiedzy, wcześniej dostępnej wyłącznie lekarzom specjalistom z danej dziedziny.
36,3%
pediatra
pielęgniarka
Rynek telekonsultacji osiągnął w Polsce tempo 110% wzrostu rocznie, co oznacza, że liczba telekonsultacji podwoiła się w okresie zaledwie 12 miesięcy. Liczba telekonsultacji w całej Europie Środkowo-Wschodniej przekroczyła 110 tys. w 2015 roku.
27,2%
Pacjenci coraz częściej korzystają z przysługujących im świadczeń
W ramach abonamentów medycznych pacjenci zgłaszają się po poradę średnio 3,6 raza w ciągu roku, jest to około 20% więcej niż jeszcze 2–3 lata temu. Fakt ten ma istotny wpływ na rentowność całego segmentu abonamentów i ubezpieczeń medycznych.
Pacjenci są otwarci na usługi telemedyczne
Ponad 60% pacjentów w Europie Środkowo-Wschodniej przyznaje, że jest zainteresowanych usługami telemedycznymi. Kluczowymi czynnikami są: szybka porada specjalisty oraz uniknięcie kolejek w publicznej służbie zdrowia.
Innowac je
Nowy raport PWC Polska prezentuje, w jaki sposób technologie zmieniają rynek usług medycznych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Już blisko 60% pacjentów jest gotowych na korzystanie z rozwiązań telemedycznych. Rozwój e-zdrowia to ogromna szansa dla krajów naszego regionu na dorównanie bardziej rozwiniętym krajom Europy Zachodniej. Ochrona zdrowia nowej generacji będzie wykorzystywać coraz więcej nowinek technologicznych, takich jak urządzenia mobilne, dedykowane aplikacje, telekonsultacje, a nawet sztuczna inteligencja czy narzędzia typu data mining. Coraz więcej usług będzie świadczonych zdalnie w domu pacjenta lub w punktach usługowych, nawet w ramach rozwiniętych już dzisiaj powierzchni usługowych (apteka, drogeria, czy nawet punkty handlu nowoczesnego).
Formy telekonsultacji 15%
70%
15%
czat
25%
wideo
pacjentów ma dostęp do Internetu. Wskaźnik ten wzrośnie do ~85% w 2019 roku.
telefon
30%
10%
75% 60%
pacjentów ma smartfona. Wskaźnik ten wzrośnie do ~60% w 2019 roku. 2014
2015
Na rozwój rynku wpływa także coraz atrakcyjniejsza forma, w której przeprowadzane są telekonsultacje, m.in. zwiększa się rola wideo. Zaledwie w ciągu jednego roku udział tej formy konsultacji wzrósł z 10% do 25% wszystkich przeprowadzanych telekonsultacji. Odbyło się to głównie kosztem spadającego udziału zwykłych konsultacji telefonicznych.
45% Mieszkańcy Europy Środkowo-Wschodniej są zainteresowani nowymi technologiami i bardzo szybko je przyswajają. 45% osób w Polsce używa lub rozważa używanie aplikacji na urządzenia mobilne, podczas gdy jest to tylko ~24% w Niemczech, czy 32% w Wielkiej Brytanii.
Pacjenci coraz chętniej korzystają z telekonsultacji
Przede wszystkim ze względu na szybkość dostępu, łatwy proces rezerwacji wizyty, czy szeroki dostęp do specjalistów. Zmienia się także forma prowadzenia telekonsultacji na rzecz m.in. wideo (wzrost z 10% do 25% wszystkich telekonsultacji w ciągu zaledwie jednego roku).
Koszt usługi przestał być czynnikiem decydującym
Istotnym elementem jest już nie tylko koszt, ale także zakres oferowanych usług, czas w jakim pacjent może dostać się do lekarza oraz wygoda i bliskość placówek ochrony zdrowia. Coraz częściej pacjenci rezerwują wizyty lekarskie przez telefon oraz Internet, zamiast osobiście udawać się do kliniki, jak jeszcze parę lat temu.
Pacjenci regularnie poszukują nowego lekarza i analizują oferty
30% posiadaczy abonamentów medycznych lub ubezpieczeń dokupuje dodatkowe usługi medyczne, ale tylko 35% z nich decyduje się skorzystać ze świadczeniodawcy, u którego ma wykupiony abonament lub ubezpieczenie.
„Narzędzia sztucznej inteligencji mogą w dużym stopniu wesprzeć proces diagnostyczny czy terapeutyczny, a także istotnie obniżyć koszty. Sztuczna inteligencja, np. sieci neuronowe, daje duże możliwości wykorzystania historycznych danych do diagnozowania nowych przypadków, wspierając pracę lekarzy. Pomimo, że to lekarz był, jest i będzie najważniejszą osobą podejmującą odpowiednie decyzje, wydaje się, że rozwiązania sztucznej inteligencji mogą wesprzeć pracę lekarza, wyeliminować pewne błędy, a na koniec podpowiedzieć optymalną drogę działania oraz efektywniej wykorzystać czas specjalistów.” Źródło: www.pwc.pl/healthcare
OSOZ Polska 2/2017
27
Raport
Jak ocenić poziom digitalizacji szpitala? „Posiadamy system i jesteśmy zinformatyzowani” – tak najczęściej odpowiadają menedżerowie placówek medycznych pytani o wdrożone zasoby IT. Subiektywne oceny często rozmijają się z rzeczywistością. Informatyzacja na wysokim poziomie dla jednych oznacza pełną e-dokumentację medyczną, dla innych – podstawowe aplikacje do rozliczeń z płatnikiem. Bez systemu oceny stopnia digitalizacji nie można planować dalszego rozwoju lub różnicować placówek pod względem kompetencji IT. W jednym z polskich szpitali przeprowadzono znaną od lat w USA i Europie Zachodniej weryfikację posiadanych zasobów cyfrowych. Jak wygląda cała procedura i co z niej wynika? Ryszard Mężyk Świętokrzyskie Centrum Onkologii
Stan polskiej ochrony zdrowia cechuje brak zastosowania na szeroką skalę dostępnych innowacji i rozwiązań te-
28
OSOZ Polska 2/2017
leinformatycznych, mających istotny wpływ na jakość świadczonych usług medycznych. Istotnym problemem pozostaje zachowanie ciągłości i koordynacji leczenia pacjenta poprzez zapewnienie przepływu dokumentacji me-
dycznej pomiędzy zakładami opieki zdrowotnej. Usprawnienie procesu leczenia, m.in. poprzez skrócenie czasu diagnostyki i terapii, ograniczenie dublowania badań oraz uniknięcie błędów medycznych jest możliwe dzięki roz-
Raport
wojowi cyfrowych systemów medycznych. E-zdrowie wykorzystuje technologie informacyjno-komunikacyjne w produktach, usługach i procesach ochrony zdrowia. Zakłada systemowe zmiany organizacyjne, przekazywanie danych pomiędzy instytucjami rynku zdrowia. Wprowadza interakcje między pacjentami i pracownikami medycznymi oraz podmiotami świadczącymi usługi zdrowotne. Może stanowić impuls do innowacji na rynkach związanych ze zdrowiem. Z perspektywy dyrektorów szpitali i zarządzających opieką zdrowotną niezwykle ważne jest posiadanie narzędzi dla obiektywnej oceny, w jakim stopniu udało się wdrożyć zasoby IT. I to zarówno w całej placówce, jak i w poszczególnych jednostkach organizacyjnych. Takiej wiedzy obecnie brakuje, co powoduje liczne problemy. Nie wystarczą ogólne odczucia i intuicja, w jakim punkcie digitalizacji znajduje się podmiot. Ogranicza to możliwości planowania inwestycji i niezbędnych środków finansowych. Podobne problemy występują na poziomie systemu ochrony zdrowia. Jak zweryfikować przygotowanie podmiotów do wdrożenia wybranych projektów (przykładowo uruchomienia w skali całego kraju e-dokumentacji medycznej), jeżeli dostępne informacje opierają się na ankietach albo ogólnie zebranych danych? W ten sposób nie wiemy do końca, jak wygląda stan rozwoju e-zdrowia w Polsce, co pozostało jeszcze do zrobienia. Okazuje się, że takie systemy oceny digitalizacji placówek ochrony zdrowia już istnieją i są wykorzystywane w praktyce. Najbardziej popularnym w USA i Europie narzędziem jest obecnie EMRAM, czyli Electronic Medical Record Adoption Model (Model Adaptacji Elektronicznego Rekordu Pacjenta). EMRAM został opracowany przez HIMSS – amerykańską organizację nonprofit (Healthcare Information and Management Systems Society – społeczność osób i instytucji w obszarze Systemów Zarządzania i Informacji Ochrony Zdrowia). Celem HIMSS jest promowanie podnoszenia jakości i wydajności opieki medycznej w oparciu o informatyzację systemu ochrony zdrowia. Organizacja zrzesza obecnie kilkadziesiąt tysięcy osób, firm oraz instytucji związanych z branżą e-zdrowia na całym świecie. Narzędzie do analizy i oceny dojrzałości szpitalnych systemów informacyj-
Poziomy dojrzałości elektronizacji dokumentacji medycznej w modelu opracowanym przez HIMSS (EMRAM – Electronic Medical Record Adoption Model)
Model Adaptacji Elektronicznego Rekordu Pacjenta Etap
Zasoby skumulowane
Etap 7
Pełny model EMR; transakcje CCD do udostępniania danych; system przechowywania danych umożliwiający wygenerowanie raportów, kontrola jakości i informacje biznesowe, ciągłość danych dzięki ED, ambulatorium, chirurgia.
Etap 6
Dokumentacja badań lekarskich z pełnym systemem CDSS (szablony powiązane z protokołami klinicznymi uruchamiają powiadomienia o rozbieżności i zgodności) oraz system zamkniętej pętli zarządzania podawaniem leków.
Etap 5
Zamknięta pętla zarządzania informacją o procesie podawania leków.
Etap 4
System CPOE w przynajmniej jednym rodzaju usług lekarskich i/lub leczeniu lekami (np. e-recepty); możliwe zastosowanie narzędzi wspomagających podejmowanie decyzji klinicznych w oparciu o protokoły kliniczne.
Etap 3
Dokumentacja opieki pielęgniarskiej/dokumentacja kliniczna (blokowe schematy działania); możliwe zastosowanie narzędzi wspomagających podejmowanie decyzji do wykrywania błędów w trakcie wpisywania zamówienia i/lub system PACS dostępny poza radiologią.
Etap 2
Kliniczna baza danych (CDR)/elektroniczny rejestr pacjentów. Możliwe zastosowanie nadzorowanego słownika medycznego, narzędzi wspomagających podejmowanie decyzji (CDS), sprawdzających występowanie konfliktów elementarnych, obrazowanie dokumentów oraz możliwość wymiany informacji dotyczących zdrowia (HIE).
Etap 1
Narzędzia pomocnicze w laboratorium, radiologii, farmacji – zainstalowane LUB przetwarzające dane LIS, RIS, PHIS uzyskane online od zewnętrznych usługodawców.
Etap 0
Wszystkie trzy narzędzia pomocnicze (LIS, RIS, PHIS) – niezainstalowane LUB nieprzetwarzające danych z laboratorium, radiologii i farmacji uzyskanych online od zewnętrznych usługodawców.
© 2012 HIMSS Analytics Europe
nych zostało stworzone w 2005 roku, początkowo z przeznaczeniem na rynek USA i Kanady. Aktualnie to już dobrze znany, międzynarodowy model oceny rozwoju medycznych systemów IT. EMRAM umożliwia określenie poziomu adaptacji cyfrowych rozwiązań w zakresie prowadzenia elektronicznej dokumentacji medycznej, jego kolejne warianty – także poziomu e-zdrowia ogółem. W latach 2011/2012 europejski oddział HIMSS Europe przeprowadził po raz pierwszy w Polsce badania
ankietowe EMRAM, które objęły 149 szpitali. Zaproponowany przez HIMSS model EMRAM określa osiem (0–7) poziomów informatyzacji i digitalizacji elektronicznej dokumentacji medycznej. Przejście do wyższego etapu staje się możliwe tylko wtedy, gdy zostaną spełnione wymogi właściwe dla niższego poziomu. Etap 0 oznacza brak systemów informatycznych i pracę głównie na papierowej dokumentacji medycznej, a etap najwyższy (7) – działanie w środowisku elektronicznym
OSOZ Polska 2/2017
29
Raport
z danymi medycznymi pacjenta, automatyczną wymianą informacji, zastosowaniem systemów wspomagania decyzji klinicznych, skoordynowaną opieką medyczną.
Procedura badania w EMRAM Placówka ochrony zdrowia zainteresowana weryfikacją stopnia elektronizacji dokumentacji medycznej wypełnia elektroniczną ankietę zgodnie z obowiązującą procedurą. Badanie kosztuje obecnie ok. 500 euro. Ankieta obejmuje ponad 100 pytań z zakresu użytkowanego oprogramowania, stopnia rozwoju poszczególnych aplikacji, wykorzystania IT przez personel medyczny. Pytania dotyczą aplikacji i systemów informatycznych w zakresie zarządzania, finansów, łańcucha dostaw, zarządzania danymi dotyczącymi stanu zdrowia (HIM), zasobów ludzkich, wsparcia decyzji finansowych, zarządzania ryzykiem, współdzielenia informacji (information sharing), laboratoriów, radiologii (w tym PACS), apteki, elektronicznych rejestrów medycznych, opieki pielęgniarskiej, oddziału ratunkowego, bloku operacyjnego, działalności leczniczej. Udział w badaniu stopnia EMRAM pozwala określić aktualny poziom dojrzałości IT, zidentyfikować brakujące elementy, jak również uzyskać rekomendacje wraz planem i sposobem działania w celu osiągnięcia pełnej elektronizacji dokumentacji medycznej. Placówka poddająca się weryfikacji otrzymuje również tzw. raport z analizy braków (gap analysis overview) przydatny w określaniu strategii informatyzacji, budowie mapy drogowej dla przyszłych inwestycji IT. Szpital może porównywać się z innymi podmiotami (w skali kraju albo grupy szpitali, np. pod względem liczby łóżek), które poddały się procedurze, wykrywając w ten sposób mocne i słabe punkty. Taka obiektywna i rzetelna analiza jest punktem wyjścia dla wszystkich inwestycji IT, środkiem motywującym kierownictwo oraz personel medyczny i mocnym argumentem we wnioskach o dofinansowanie przedsięwzięć IT ze środków zewnętrznych, w tym m.in. funduszy UE. Dla analizy większej liczby placówek, przykładowo w skali regionu, województwa lub kraju, opracowano raport globalny, który może wspierać decyzje biznesowe lub strategie regionalne. Raport Hospital Census obejmuje analizę rynków europejskich pod względem zainstalowanych aplikacji IT w szpitalach, struktury dostawców, infrastruktury i budżetu IT,
30
OSOZ Polska 2/2017
Zmiana ocen EMRAM w szpitalach w USA i Kanadzie w latach 2006-2016 USA
Etap EMRAM
2006
7
0,0%
1,0%
1,2%
6
0,1%
3,2%
5,2%
5
0,5%
4,5%
8,4%
4
3,1%
10,5%
13,2%
3
18,7%
49,0%
2
40,0%
14,6%
2010
Kanada
2011
2012
2016
2016
1,9%
4,5%
0,2%
8,2%
29,8%
0,9%
14,0%
34,8%
3,6%
14,2%
10,0%
1,6%
44,9%
38,3%
14,4%
31,2%
12,4%
10,7%
2,3%
30,3%
1
17,4%
7,1%
5,7%
4,3%
1,8%
15,0%
0
20,4%
10,1%
9,0%
8,4%
2,5%
17,3%
Liczba szpitali
—
—
—
—
5455
641
Skala EMRAM w wybranych krajach Europy (% szpitali) Poziom Austria EMRAM
Dania Niemcy Włochy Holandia Polska Hiszpania Turcja
Europa
7
0,0%
0,0%
0,7%
0,0%
2,3%
0,0%
0,5%
0,2%
0,3%
6
0,0%
0,0%
0,0%
1,3%
4,5%
0,0%
4,3%
2,1%
2,5%
34,6% 100,0%
16,9%
31,8%
61,4%
0,7%
42,8%
16,7%
29,5%
4,7%
2,0%
2,3%
0,0%
3,8%
10,4%
6,7%
5 4
0,0%
0,0%
3
0,0%
0,0%
10,1%
1,3%
0,0%
0,0%
2,9%
7,7%
5,3%
2
38,5%
0,0%
26,4%
35,8%
27,3%
10,2%
27,9%
44,3%
34,5%
1
7,7%
0,0%
1,4%
19,9%
2,3%
12,9%
6,3%
8,4%
7,9%
0
19,2%
0,0%
39,9%
7,9%
0,0%
76,2%
11,5%
10,4%
13,3%
Liczba szpitali
26
151
44
149
208
666
1 462
24
148
Średnia punktów w skali EMRAM uzyskanych przez poszczególne państwa UE i Turcję
Europa n=1462
3,1
Dania n=24
5,5
Holandia n=44
4,5
Hiszpania n=208
3,6
Włochy n=151
3,0
Austria n=26
2,9
Turcja n=666
2,9
Niemcy n=148
2,2 0
1
2
3 Etap EMRAM
4
5
6
Raport
standardów technologicznych, prognoz rozwoju rynku e-zdrowia na poziomie regionu lub kraju. Taki raport przygotowano na podstawie wspomnianego badania ankietowego przeprowadzonego w Polsce w latach 2011/2012.
Polska i świat Pierwszy profil EMRAM dla amerykańskich szpitali został opracowany i opublikowany w roku 2005. Przeprowadzone w 2006 roku badania wykazały, że ponad 20% ocenianych szpitali znajdowało się poniżej pierwszego poziomu i prawie żaden z nich nie osiągnął poziomu 5 lub wyższego. Między innymi zaangażowanie amerykańskiego rządu federalnego dla rozwoju e-zdrowia pobudziło szybki rozwój e-rozwiązań w szpitalach i tym samym systematyczną redukcję szpitali na niskich poziomach implementacji EMR. Mimo intensywnych inwestycji, poziom 7 posiada jedynie 4,5% walidowanych szpitali amerykańskich. Po uruchomieniu europejskiego oddziału HIMSS, stopień EMRAM zaczęto coraz częściej stosować w Europie. Do dnia dzisiejszego weryfikacji poddały się 1462 szpitale z 7 krajów UE oraz Turcji. Oczywiście można się domyślać, że na badanie EMRAM decydują się szpitale, które posiadają już wdrożone zasoby IT, są świadome korzyści posiadania mocnego zaplecza informatycznego i chcą je intensywnie rozwijać. Z tego powodu uzyskana średnia punktów na poziomie 3,1 dla całej Europy nie odzwierciedla globalnego poziomu digitalizacji sektora na kontynencie. Ten jest prawdopodobnie niższy. Szpitale, które mogą się pochwalić najwyższymi stopniami poziomu adaptacji systemów IT, tworzą dziś elitarny klub HIMSS EMRAM Stage 6&7 Community. Aktualnie należy do niego 61 szpitali. Najwięcej z nich zlokalizowanych jest w Hiszpanii oraz Turcji. To placówki posiadające najwyższe kompetencje IT. Ich menedżerowie spotykają się
Liczba i odsetek szpitali według EMRAM w Polsce – badanie z 2011/2012 roku Etap EMRAMSM
Liczba szpitali
Odsetek
7
0
0,0%
6
0
0,0%
5
2
1,3%
4
0
0,0%
3
0
0,0%
2
16
10,7%
1
19
12,8%
0
112
75,2%
Razem
149
100,0%
Oceny EMRAM w poszczególnych województwach Województwo
Poziom EMRAM (średnia)
Liczba szpitali
Dolnośląskie
0,53
11
Kujawsko-Pomorskie
0,20
6
Lubelskie
0,39
6
Lubuskie
0,46
5
Łódzkie
0,28
8
Małopolskie
0,31
8
Mazowieckie
0,60
19
Opolskie
0,84
5
Podkarpackie
0,06
9
Podlaskie
0,52
8
Pomorskie
0,41
7
Śląskie
0,40
15
Świętokrzyskie
0,79
10
Warmińsko-Mazurskie
0,57
12
Wielkopolskie
0,54
12
Zachodniopomorskie
0,56
8
Średnia
0,44
149
w ramach regularnych seminariów, dzieląc się wiedzą, określając nowe wyzwania informatyczne oraz doradzając podmiotom, które również chcą inwestować w e-zdrowie, ale nie posiadają jeszcze odpowiedniego doświadczenia.
» Obiektywna analiza zasobów jest punktem wyjścia dla wszystkich inwestycji IT, środkiem motywującym kierownictwo oraz personel medyczny, mocnym argumentem we wnioskach o dofinansowanie przedsięwzięć e-zdrowia ze środków zewnętrznych.«
Polska. Stan obecny i perspektywy W ramach projektu realizowanego w naszym kraju w latach 2011–2012, zbadano 80% ze 149 szpitali. Uzupełniające badania odbyły się w 2013 r. i 2014 r. i dotyczyły m.in. Świętokrzyskiego Centrum Onkologii oraz 3 innych szpitali. Uzyskane wyniki potwierdzały bardzo niski stopień digitalizacji sektora. 75% objętych weryfikacją podmiotów zostało zakwalifikowanych do poziomu 0. To oznacza brak przepływu danych w postaci elektronicznej, ale nie oznacza jednocześnie całkowitego braku rozwiązań informatycznych. Zgodnie ze skalą EMRAM, prowadzenie rozliczeń z płatnikiem w formie elektronicznej, nie kwalifikuje podmiotu do wyższych poziomów. Prawie 25% ze 149 analizowanych
OSOZ Polska 2/2017
31
Raport
szpitali znalazło się na poziomie 1 lub 2, tylko 2 szpitale osiągnęły poziom 5. Wyróżniającymi się na mapie polski pod względem IT w ochronie zdrowia regionami okazało się województwo opolskie oraz świętokrzyskie (tam zlokalizowane są najwyżej ocenione placówki). Czy krajobraz digitalizacji polskich szpitali uległ po kilku latach dużym zmianom? Z pewnością tak. Trzeba wziąć pod uwagę, że w latach 2007– 2013 w ramach RPO realizowane były projekty dotyczące informatyzacji jednostek ochrony zdrowia, związane głównie z koniecznością przygotowania rynku do wdrożenia elektronicznej dokumentacji medycznej, która miała obowiązywać od 1 sierpnia 2014 r. Badania dla Polskich szpitali po okresie finansowania 2007–2013 nie zostały wykonane, stąd nie można powołać się na konkretne liczby. Na lata 2014–2020 przypada kolejny okres wsparcia finansowego ze strony funduszy europejskich. Opracowano strategię dla ochrony zdrowia (wytyczne polityki dla ochrony zdrowia na lata 2014–2020 – krajowe ramy strategiczne), w której wiele mówi się o zmianach systemowych, organizacyjnych i informatyzacji ochrony zdrowia. Coraz więcej jest konferencji, spotkań regionalnych, podczas których dyskutuje się nad e-zdrowiem. Opracowano narzędzie do oceny informatycznych wniosków inwestycyjnych w ochronie zdrowia. To dobrze. Zbliża się dużymi krokami termin wdrożenia e-dokumentacji medycznej, przesunięty tym razem na 2018 rok. Mając na uwadze duże opóźnienie inwestycji krajowych i niepowodzenia wielu projektów, może warto skorzystać z doświadczeń innych krajów oraz dobrych praktyk w postaci modeli oceny dojrzałości dla rozwiązań informatycznych? Takie ogólnopolskie badanie dałoby jasny obraz tego, w którym miejscu się znajdujemy i jakie kroki powinniśmy wykonać. Stałoby się bezcennym źródłem wiedzy zarówno dla menedżerów i decydentów w ochronie zdrowia.
Doświadczenia Świętokrzyskiego Centrum Onkologii W 2011 roku zrealizowano weryfikację EMRAM dla Świętokrzyskiego Centrum Onkologii w Kielcach. Był to wywiad – ankieta przeprowadzona telefonicznie. W lipcu 2012 r. ŚCO otrzymało ocenę na poziomie 4,19 pkt., co przełożyło się na 4 poziom w skali EMRAM. Biorąc pod uwagę średnią dla Polski na poziomie 0,42 pkt., Europy Zachodniej
32
OSOZ Polska 2/2017
» Najwyższy poziom adaptacji elektronicznego rekordu pacjenta posiada 61 szpitali w Europie.« (2,15 pkt.) oraz USA (4,28 pkt.), można mówić o sporym sukcesie. Ocena zbiegła się z końcową fazą projektu, „e-Zdrowie w województwie Świętokrzyskim”. To skłoniło placówkę do poddania się kolejnej weryfikacji zakończonej podniesieniem oceny do poziomu 5,23 pkt., czyli 5-tego stopnia w skali EMRAM. Oprócz dokładnej znajomości stopnia adaptacji IT, ŚCO zyskało przekrojowe raporty, na podstawie których możliwe jest m.in. porównywanie pozycji placówki z podobnymi podmiotami w Polsce i Europie. Okazuje się, że jest to także świetne narzędzie motywacyjne – celem szpitala jest oczywiście najwyższy poziom EMRAM czyli 7. Według raportu EMRAM Przegląd Braków (EMRAM Gap Overview), aby tak się stało należałoby wdrożyć funkcjonalności w zakresie: – automatyzacji gospodarki lekiem obejmującą system zamkniętej pętli zarządzania podawaniem leków (Closed Loop Medication Administration) i zwiększenie bezpieczeństwa pacjenta pod względem tzw. pięciu praw (właściwy pacjent, właściwy lek, właściwa dawka, właściwy czas podania i częstotliwość oraz właściwa postać leku); – dostępu do dokumentacji medycznej z możliwością elektronicznych zleceń medycznych przy łóżku chorego; – stosowania metod automatycznej identyfikacji (pacjenta, leków, personelu medycznego) za pomocą kodów kreskowych lub RFID; – wspomagania decyzji klinicznych oraz interpretowalnych komputerowo wytycznych postępowania klinicznego dla personelu medycznego (pielęgniarek i lekarzy); – zarządzania chorobami przewlekłymi (Chronic Disease Management System); – uzupełnienia dokumentacji w systemie rozpoznawania mowy. Tylko niektóre ze wspomnianych wytycznych mogłyby być samodzielnie
zrealizowane przez szpital. Część z nich wymagaja bowiem rozwiązań organizacyjnych, systemowych, prawnych a także prac badawczych.
Inne systemy ocen Szybki rozwój e-zdrowia spowodował, że do modelu EMRAM z czasem dołączały kolejne, pozwalające oceniać nowe obszary digitalizacji. Są to: – Outpatient Electronic Medical Record Adoption Model (O-EMRAM) – system odpowiadający EMRAM stosowany w placówkach ambulatoryjnej ochrony zdrowia; – Digital Imaging Adoption Maturity (DIAM) – system oceny dojrzałości rozwiązań w zakresie obrazowania cyfrowego i diagnostyki obrazowej; – Continuity of Care Maturity Model (CCMM) – system oceny dojrzałości skoordynowania i kontynuacji opieki nad pacjentem, wymiany informacji w ramach łańcucha usług, synchronizacji w skali regionu lub kraju. Wnioski Poddanie się badaniu EMRAM było krokiem milowym w digitalizacji Świętokrzyskiego Centrum Onkologii i powinno być standardową procedurą dla placówek świadomych, jak cyfryzacja może doskonalić procesy związane z zarządzaniem, obsługą pacjenta, koordynacją czy racjonalnym wykorzystaniem dostępnym zasobów. W tej sposób dowiedzieliśmy się, jak daleko udało nam się zajść na mapie IT i co jeszcze musimy zrobić. Dziś to konkretne cele, które można przekuwać w plany inwestycyjne. Nie ulega wątpliwości, że w Polsce niezmiennie kluczowymi barierami wdrażania elektronicznej dokumentacji medycznej są kwestie finansowe, ale również mentalność, skomplikowane i niejasne ramy prawne, obawy przez zmianą i niezrozumienie potencjału ezdrowia. Jeżeli zależy nam na poprawie sytuacji sektora zdrowia, systemy IT powinny być jednym z podstawowych narzędzi uwzględnianych w realizowanych reformach i strategiach. Bibliografia u autora.
Raport
www.ehealthweek.org @eHealthWeekEU #eHealthWeek
10–12 May 2017 MALTA DATA FOR HEALTH
The key to personalised sustainable care
Register now!
Organised by:
In collaboration with:
OSOZ Polska 2/2017
33
rozmow y
Informatyzacja powinna być normą
Foto: MZ
Na temat centralnych planów digitalizacji rynku służby zdrowia, finansowania projektów IT, elektronicznej dokumentacji medycznej, telemedycyny, sieci szpitali i koordynacji świadczeń rozmawiamy z Ministrem Zdrowia Konstantym Radziwiłłem. Wiadomo już, że Komisja Europejska przydzieli dofinansowanie na finalizację budowy centralnego systemu informatyzacji kraju. Mówimy o niedokończonym tzw. projekcie P1 (Elektroniczna Platforma Gromadzenia, Analizy i Udostępniania zasobów cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych), w ramach którego uruchomione zostaną takie usługi, jak e-Recepta, eSkierowanie, czy Internetowe Konto Pacjenta. Według założeń, prace mają się zakończyć do 2020 roku. Na jakie elementy Ministerstwo Zdrowia
34
OSOZ Polska 2/2017
chce postawić w pierwszej kolejności i jakie wnioski wyciągnięto z ostatnich lat, kiedy to nie udało się zrealizować założeń projektu e-zdrowia? Dla mnie istotne jest, aby nie konstruować czegoś dla samej idei. Rozwiązania IT mają służyć poprawie jakości opieki nad pacjentami. Moje podejście do informatyzacji ochrony zdrowia można sprowadzić do twierdzenia, że jest to jeden z elementów jakości opieki. Nie zaś dodatkowe narzędzie, które zmienia przykładowo relacje pomiędzy pacjentem
a lekarzem albo stanowi dodatkowy obowiązek, który wcześniej nie istniał. Zwłaszcza w sytuacji, gdy pracownicy służby zdrowia narzekają często na nadmiar obowiązków. Samą cyfryzację można analizować w dwóch wymiarach: na poziomie służby zdrowia i placówek medycznych. W drugim wymiarze nie ma specjalnie powodów do narzekania. W mojej ocenie już około 41% szpitali jest przygotowanych do prowadzenia elektronicznej dokumentacji medycznej, jeżeli już nie prowadzi jej w jakimś zakresie. W stacjonarnych i całodobowych świadczeniach zdrowotnych inne niż szpitalne, sytuacja też nie wygląda najgorzej, mowa o ok. 30% gotowych na e-dokumentację placówek. To jest oczywiście za mało w perspektywie zbliżającego się terminu obowiązkowego prowadzenia elektronicznej dokumentacji medycznej. Jeżeli spojrzymy na kraje, które wprowadziły już
rozmow y
EDM, okazuje się, że sytuacja też nie jest idealna. Informatyzacja ogółem wynika też z postępu medycyny w różnych dziedzinach. Dziś w większości komputerowa jest diagnostyka obrazowa czy radiologia, dla niektórych także komputerowo wystawiane są recepty. Podobnie dobrze przygotowane są kadry medyczne. Z drugiej strony rzeczywiście mamy problem ze stworzeniem systemu, który koordynowałby cyfryzację na poziomie ogólnopolskim. Chociaż i tutaj można znaleźć pozytywne aspekty, jak przykładowo pełne zinformatyzowanie kontraktowania i relacji z Narodowym Funduszem Zdrowia. Każdy świadczeniodawca, który chce wejść do systemu służby zdrowia, nie ma wyjścia i musi podporządkować się tym mechanizmom. W przypadku EDM takiej konieczności nie ma, stąd cały proces odsuwa się w czasie. Próbujemy mobilizować placówki do informatyzacji. Przykładowo, w rozporządzeniu o kryteriach oceny ofert element cyfryzacji jest brany pod uwagę. Jest to jeden z bodźców poprawy stanu cyfryzacji. Jeżeli spojrzymy znowu z szerszej perspektywy, mamy inne dokonania, jak przykładowo Platforma P2 czy P4, które działają bez większych zastrzeżeń. Najwięcej problemów mamy z Projektem P1. Coraz bardziej dominuje pogląd, że projekt nie udał się właśnie dlatego, że zaplanowano odgórnie coś zbyt szerokiego. Taki system trzeba jednak ostatecznie zbudować, nie będzie to jednak to, co planowano wcześniej. Całość należy rozłożyć na etapy. Zapadła też decyzja, że dalsze prace realizowane będą przez Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia. Odchodzimy od modelu mega-zamówień, gdzie długo przygotowywane założenia w momencie ogłoszenia konkursu nie przystają już do stanu technologii i wiedzy. Stąd stawiamy na metodologię zwinną, dającą większą elastyczność. Zakładam, że do końca tego roku uda się zakończyć projekt elektronicznej recepty. Jeżeli jeszcze nie w skali ogólnopolskiej, to na poziomie pilotażu. W przyszłym roku już na pewno w całym kraju. Następnie realizować będziemy kolejne projekty. Najtrudniejszym wyzwaniem jest zbudowanie platformy umożliwiającej przekazywanie dokumentacji z jednej placówki do drugiej, jednak to nie jest zadanie na pierwszej linii. Dla nas ważny jest chociażby system porozumiewania się pomiędzy świadczeniodawcami, który stanowi bazę koordyno-
» Termin wdrożenia EDM obowiązuje wszystkich. Obecnie znajdujemy się na takim etapie, że trudno sobie wyobrazić jakiekolwiek przedsięwzięcie bez narzędzi informatycznych.« wanej opieki zdrowotnej. Tak jak powiedziałem, wszystko będziemy realizować fazowo. Prawdę mówiąc ten ogromny projekt informatyzacji, który się nie udał, był z góry skazany na porażkę. Podobne przykłady można znaleźć również w innych krajach, mimo zainwestowania znacznie większych pieniędzy. Do jakiej strategii jest bliżej Panu Ministrowi – jednego centralnego systemu czy regionalnych platform odpowiednio ze sobą zintegrowanych? Rozważania na ten temat są bardziej teoretyczne, ponieważ musimy konsekwentnie realizować już podjętą strategię. Mamy zgodę Komisji Europejskiej, aby kontynuować rozpoczęty projekt. W związku z tym obowiązujące pozostaje podejście centralne. Nie możemy jednak abstrahować od tego, co już zostało zrobione w regionach. W mojej opinii, rozwiązanie centralne i rozwiązania regionalne są wobec siebie komplementarne. Platformy budowane na poziomie regionalnym mogą być m.in. pośrednikiem pomiędzy systemem centralnym P1 a lokalnymi systemami świadczeniodawców. Ponadto, w platformach regionalnych budowane są funkcjonalności nie przewidziane w Platformie P1, jak np. repozytoria dokumentacji medycznej czy systemy e-rejestracji. Czy nie brakuje obecnie długofalowej strategii rozwoju e-zdrowia w Polsce, która będzie spinać kolejne inicjatywy, wyznaczać wizję na następne dziesięciolecia? Moim zdaniem byłoby to ryzykowne. Rozwój technologii jest na tyle szybki, że trudno sobie wyobrazić, jakie rozwią-
zania pojawią się nie tylko za 20–30 lat, ale nawet za rok albo dwa. Tutaj wracam do projektu P1, który może stanowić przykład. Długi czas przygotowywania założeń powoduje, że w momencie uruchomienia okazuje się, że technologie na tyle się zmieniły, że nie ma sensu budowa systemu w zaplanowanej kilka lat wcześniej postaci. Być może na poziomie Ministerstwa Cyfryzacji tak, ale ja osobiście odchodziłbym od tego typu mega-planów. Nie oznacza to jednak, że w resorcie brakuje myślenia strategicznego. Tworzona jest m. in. koncepcja integracji systemów informatycznych CSIOZ i NFZ. Co z dynamicznie rozwijającą się na całym świecie telemedycyną? Podobnie jak w przypadku e-zdrowia, nie jest to element, który dokonuje jakiejś jakościowej zmiany w służbie zdrowia. Jeżeli ktoś ma pomysł na świadczenie telemedyczne, musi ono przejść samą drogę akceptacji, uznania skuteczności i bezpieczeństwa oraz efektywności, jak każda inna usługa. Chodzi o to, aby na fali entuzjazmu informatycznego nie decydować się na rozwiązania, które – oprócz tego, że brzmią atrakcyjnie – niekoniecznie przynoszą rzeczywisty efekt. To jednak nie oznacza, że nie mamy dowodów na to, że telemedycyna może być skuteczna. Przykładem jest telerehabilitacja w kardiologii – usługa, która przeszła już weryfikację w Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji i można ją kontraktować. Na pewno dojdą kolejne w najbliższym czasie. Aczkolwiek też nie należy ulegać presji hurra-informatyzacji, ponieważ może to doprowadzić do sytuacji, że pod wpływem trendu będziemy robić coś, co niekoniecznie jest dobre dla pacjentów. Ramy legislacyjne dla telemedycyny zostały zbudowane. W prawie odnoszącym się do wykonywania m.in. zawodu lekarza i pielęgniarki mamy wyraźnie powiedziane, że opiekę nad pacjentem można sprawować na odległość. Pierwszy krok zrobiliśmy, teraz powoli można kwalifikować usługi, które będą spełniały odpowiednie kryteria. Proszę zwrócić uwagę, że tego typu rozwiązania nie są jeszcze powszechne na świecie. Sytuacja w tym zakresie bardzo szybko się zmienia, przykładem jest tzw. telestroke, czyli opieka nad pacjentami z udarami. W związku z rozwojem infrastruktury medyczno-informatycznej, dostępnej nawet w szpitalach o niskim poziomie
OSOZ Polska 2/2017
35
rozmow y
referencyjności, wydaje się, że jesteśmy w zupełnie innym miejscu i entuzjazm trochę opadł. To pokazuje, że trendy nie są dobrym doradcą. Czy w najbliższych latach jest realne poszerzenie zakresu refundacji usług telemedycznych? Telemedycyna powinna być traktowana jako jedna z technologii medycznych i dlatego – podobnie jak inne usługi – świadczenie telemedyczne muszą przechodzić przez taką samą ścieżkę weryfikacji. To nie mogą być decyzje polityczne, wynikające z personalnego entuzjazmu w Ministerstwie Zdrowia. Są też rozwiązania, które mają ogromny potencjał i które dobrze rokują na przyszłość. Przykładem jest teleopieka nad pacjentami z przewlekłą niewydolnością serca. Dla rozwiązań telemedycznych inicjatywa musi być oddolna. Nie oczekujmy wprowadzania pomysłów z góry, które potem mogą nie znaleźć gruntu do rozwoju. Zbliża się rok 2018 i graniczna data wprowadzania obowiązkowej elektronicznej dokumentacji medycznej. Czy ten termin zostanie tym razem dotrzymany? Dzisiaj nie chciałbym zapowiadać jakiejkolwiek zmiany. Oczywiście musimy się zachowywać odpowiedzialnie i analizujemy stan przygotowań. Jest luty i mam nadzieję, że ten termin pozostaje realny. Nie jestem zwolennikiem odsuwania po raz kolejny daty wprowadzenia EDM. Jednak gdyby się okazało, że są placówki, które nie zdążą lub nie są w stanie sprostać wymaganiom, będziemy raczej szukać innych rozwiązań aniżeli przesuwać terminy dla wszystkich. Analogiczną sytuację mamy przykładowo w kwestiach architektonicznych, których nie wszystkie placówki są w stanie
» Placówki, które zostaną objęte koordynacją usług, powinny dysponować narzędziami do bezpiecznego przesyłania informacji między sobą.« 36
OSOZ Polska 2/2017
spełnić. Na dzisiaj jednak nie chciałbym zapowiadać zmian – jest termin obowiązujący wszystkich, a obecnie znajdujemy się na takim etapie, że trudno sobie wyobrazić jakiekolwiek przedsięwzięcie, również poza medycyną, bez narzędzi informatycznych. Czy koordynowana ochrona zdrowia i sieć szpitali to również koordynacja przepływu informacji o pacjencie, łatwiejszy dostęp lekarzy do pełnej historii choroby? Oczywiście, że tak. Jeżeli mówimy o koordynacji pomiędzy POZ a AOS, placówki które zostaną objęte koordynacją usług, powinny dysponować narzędziami do bezpiecznego przesyłania informacji między sobą. Podobna sytuacja wygląda w tzw. świadczeniach kompleksowych. Już dzisiaj w kardiologii lub ortopedii musi być jakiś rodzaj komunikacji pomiędzy szpitalem, ambulatorium a rehabilitacją. Być może w wymaganiach do projektu koordynacji zostaną określone warunki dotyczące sposobu porozumiewania się placówek między sobą. To też nie oznacza, że do tego czasu będziemy musieli zakończyć projekt P1. Już wielu świadczeniodawców tego typu infrastrukturą dysponuje. W strategii „Od papierowej do cyfrowej Polski” znalazły się również zapisy dotyczące digitalizacji w ochronie zdrowia. Czy ten dokument nadal jest aktualny, zwłaszcza w stosunku do wznowienia projektu P1? Co do zasady – oczywiście tak. Tego typu dokumenty mają charakter bardzo ogólny i strategiczny. Digitalizacja ochrony zdrowia postępuje w sposób naturalny, będziemy kontynuowali rozwiązania, które zapoczątkowali nasi poprzednicy, ale z dużymi korektami dyktowanymi zmianą otoczenia i potrzebami. Aplikacje medyczne. Na rynku dostępnych jest kilkaset tysięcy aplikacji mających zastosowanie w profilaktyce oraz diagnozie. Czy MZ planuje uregulowanie tego rynku? To od lat duży temat na forum Unii Europejskiej. Sama liczba aplikacji wskazuje na to, że tego rynku nie będzie można uregulować, a już na pewno nie w całości. Można tutaj zastosować analogię w kwalifikacji leków – od tych na receptę po suplementy diety na końcu. Podob-
nie w m-zdrowiu są takie aplikacje, które nie mają nic wspólnego z medycyną opartą na dowodach. Na pewno jest obszar, zwłaszcza na poziomie stosowania przez pracowników służby zdrowia, gdzie zasady użytkowania muszą być takie same, jak w każdym obszarze medycyny. Krótko mówiąc, powinniśmy je traktować jak wyroby medyczne i kwalifikować do stosowania, gdy są w jakiś sposób zweryfikowane. Nie można polegać na tym, że ich dostawcy zadbają o ich jakość i bezpieczeństwo stosowania. Trzeba badać ich skuteczność i monitorować, czy informacja w nich zawarta nie wprowadza w błąd. Wiele aplikacji gromadzi spory zakres informacji o pacjentach, a użytkownicy często nieświadomie zgadzają się na to. To stwarza poważne obawy w kwestii ochrony danych. Nie możemy przyczyniać się do tego, że poprzez legitymizację takich narzędzi w publicznym systemie służby zdrowia podmioty poza tym systemem będą zbierały najbardziej wrażliwe informacje dotyczące zdrowia osób. Nawet aplikacje akceptowane do użycia w systemie służby zdrowia nie do końca można byłoby nadzorować, ponieważ często ich stosowanie przekracza granice państwa i nie wiemy, kim jest podmiot odpowiedzialny za gromadzenie danych. To jest wielkie wyzwanie na całym świecie, nie tylko dla Polski. Dane pacjentów muszą być najlepiej chronionymi informacjami. Takie przymiarki regulacyjne są na poziomie unijnym. Czy w związku z bardzo szybko postępującą digitalizacją ochrony zdrowia w Polsce nie jest konieczne jasne określenie, że dane pacjenta są jego własnością? Ten problem pojawi się wkrótce w stosunku do np. wykorzystania informacji gromadzonych w EDM do badań klinicznych albo w przypadku tzw. dziedziczenia danych. Rozwiązanie wprowadzone przepisami ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia jasno stanowi, że co do zasady udostępnienie danych medycznych wymaga zgody pacjenta. Jeżeli chodzi o digitalizację informacji medycznych, zagwarantowanie ochrony jest dużym wyzwaniem. Oczywiście nie oznacza to, że tradycyjna, papierowa karta przechowywana w szafach jest zawsze chroniona w sposób dostateczny. Ale dostęp do danych elektronicznych jest znacznie ułatwiony. Nie chodzi o podważanie istotności gromadzenia danych w sposób cyfrowy, ale należy mieć to na uwadze.
rozmow y
Lekarz nie zawsze ma odpowiednią wiedzę, jak informacje przechowywane na dysku zabezpieczyć. Ważną kwestią, którą Pan poruszył, jest wykorzystanie danych po śmierci pacjenta. Tutaj mamy do czynienia z dwoma rodzajami informacji: próbki, z których można odtworzyć dane o materiale genetycznym oraz elektroniczna dokumentacja medyczna. W tym temacie pojawia się sprawa tzw. biobanków i wykorzystania materiału biologicznego do badań. Moim zdaniem nie wystarczy wprowadzenie jednorazowej zgody, ponieważ granice tej zgody mogą być znacznie przekroczone. Problem jest skomplikowany i musimy się z nim zmierzyć, stąd też rozpoczęliśmy prace nad regulacją biobanków. Materiał genetyczny może bowiem zawierać cały szereg informacji na temat pokrewieństwa, potencjału wystąpienia określonych chorób w przyszłości. Znamy już szczegóły niektórych reform, w tym między innymi likwidację Narodowego Funduszu Zdrowia. Czy w związku z tym świadczeniodawcy muszą się przygotować na modyfikację sposobu rozliczeń i sprawozdawczości? Na pewno sama zmiana instytucji nie będzie miała wpływu na sposób rozliczeń. Pewna modyfikacja będzie związana z wprowadzeniem sieci szpitali. Pozostałe placówki będą rozliczane na dotychczasowych zasadach. Wprowadzane wynagrodzenie ryczałtowe obowiązujące w sieci zakłada konieczność sprawozdawania wykonanych świadczeń według stosowanej lub nieznacznie zmodyfikowanej metodologii. Tutaj żadnej rewolucji nie będzie. Nieustannie planujemy nowe rozwiązania, ale nie będą się one wiązały z momentem transformacji samego płatnika. Czy w ramach Narodowych Programów Zdrowia planuje się włączenie do profilaktyki również narzędzi ezdrowia? W ten sposób możliwe byłoby lepsze wykorzystanie potencjału profilaktyki, a nie tylko skupianie się na medycynie naprawczej. Pracujemy m.in. nad stworzeniem portalu dla obywateli, który byłby promotorem zdrowego stylu życia, przewodnikiem po zachowaniach w określonych sytuacjach, przyjaznym narzędziem pozwalającym uzyskać informacje na temat
» Dzisiaj już nie ulega wątpliwości, że szeroko rozumiany system informatyczny jest elementem jakości i bezpieczeństwa pacjenta.«
poruszania się po systemie służby zdrowia. Niezależnie od tego, programy profilaktyki zdrowotnej bardzo często bezpośrednio sięgają do rozwiązań informatycznych. Przykładowo – program wczesnego wykrywania raka szyjki macicy poprzez badania cytologiczne. Zawieszony czasowo ze względu na wątpliwości GIODO program, w którym stosowano elektroniczną wysyłkę zaproszeń na badania, powinien ruszyć ponownie. Podobna sytuacja dotyczy mammografii i kolonoskopii. Ważnym narzędziem towarzyszącym w formułowaniu programów profilaktyki są rejestry. Planujemy, że powinno ich powstać kilkadziesiąt, około 60–80, w różnych obszarach medycyny. To są narzędzia informatyczne oparte na zbieraniu danych wysokiej jakości, ich bezpiecznym przesyłaniu i anonimizacji. Omawiane programy mają zastąpić panujący w tym obszarze chaos. Biorąc pod uwagę, że zbierane informacje o sytuacji epidemiologicznej stanowią podstawowe narzędzie w organizacji zdrowia publicznego, na pewno będziemy sięgali do potencjału informatyki. Kiedy pojawia się temat informatyzacji, menedżerowie często podnoszą kwestie braku środków finansowych na tego typu projekty. Czy w związku z siecią szpitali wprowadzone zostaną narzędzia zachęcające do inwestycji w IT? Jak rozwiązać problem braku środków na digitalizację placówek? Informatyzacja placówki jest zwyczajną, codzienną koniecznością. Nikt nie mówi o tym, że lekarze muszą mieć stetoskopy – to są oczywistości. W konkursie ofert posiadanie oprogramowania jest wartością dodatkową. Docelowo, pewne zasoby i infrastruktura informatyczna będą – abstrahując od daty uruchomienia elektronicznej dokumentacji medycznej – elementem wymaganym od
każdego. Jesteśmy w przededniu przygotowania ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta. Dzisiaj już nie ulega wątpliwości, że system informatyczny, szeroko rozumiany, jest elementem jakości i bezpieczeństwa pacjenta. System, który stworzymy w oparciu o ustawę o jakości, zakłada dwa poziomy: autoryzacji, czyli dopuszczenia do systemu służby zdrowia, i akredytacji – stanowiący dodatkowe potwierdzenie wyższej jakości niż poziom minimalny. Trudno jeszcze przesądzić z całą pewnością, ale myślę, że infrastruktura informatyczna gdzieś tutaj się znajdzie, zarówno na poziomie autoryzacji i akredytacji. To jest droga nieunikniona, ponieważ obecnie trudno sobie wyobrazić jakiekolwiek przedsięwzięcie bez infrastruktury informatycznej. W placówkach, gdzie są problemy finansowe, na pewno pojawia się pytanie, skąd wziąć pieniądze na informatyzację. Nie mogę oczywiście powiedzieć, mimo że bardzo chciałbym, że sfinansujemy tego typu inwestycje. Z drugiej strony, jeżeli około 40% szpitali zostało zinformatyzowanych, to nasuwa się refleksja, za jakie pieniądze to zrealizowały? Albo znalazły dodatkowe środki wewnątrz albo fundusze zewnętrzne. Jesteśmy w nowej perspektywie unijnej i tutaj częściowo można poszukiwać źródeł finansowania. Są też możliwości pozyskiwania finansowania z polskich zasobów publicznych. Mam na myśli nie tylko fundusze centralne będące w dyspozycji budżetu państwa, ale też organy założycielskie, przykładowo jednostki samorządu terytorialnego będące gospodarzami, zwłaszcza szpitali. Zdaję sobie sprawę, że nie są one zawsze zamożne, ale częściowo mogą próbować współfinansować tego rodzaju inwestycje. Musimy dojrzeć do tego, że informatyzacja nie jest jakimś dodatkiem, tylko czymś oczywistym.
OSOZ Polska 2/2017
37
rozmow y
GOLD Partners ���������������� ������������� ��������������
SILVER Partners
In association with
38
OSOZ Polska 2/2017
With the participation of
Host
Organizer
pr ak t ycznie
analiza sprzedaży leków
RYNEK FARMACEUTYCZNY 2016 31,7 mld zł to wartość rynku farmaceutycznego w 2016 roku. Przyglądając się ostatnim kilku latom, jest to rekordowy skok. Pod względem ilości Polacy zakupili łącznie o 3% więcej opakowań leków. Silnie rośnie sprzedaż leków OTC (+11%). Biorąc pod uwagę asortyment, najszybszy wzrost wartości sprzedaży zanotowały dermokosmetyki (+12,3%). Liczba aptek osiągnęła poziom 14913 placówek. Statystyczna apteka zanotowała obrót na poziomie 2,14 mln zł, czyli 178 tys. miesięcznie. Marża apteczna spadła o 0,35% w stosunku do 2015 roku i wyniosła 25,44%.
WSKAŹNIKI SPRZEDAŻY LEKÓW OGÓŁEM ROK 2016 I ZMIANA % W STOSUNKU DO ROKU 2015
WARTOŚĆ SPRZEDAŻY
ŚREDNIA CENA ZA OPAKOWANIE
LICZBA APTEK
LICZBA PACJENTÓW W APTECE (ROK)
31 733 777 500 zł
17,62 zł
14 900
42 600
6,2%
54 grosze
600 aptek
930 pacjentów
OPINIA EKSPERTA
Jarosław Frąckowiak Wiceprezes PEX PharmaSequence Sp. z o.o.
Dynamika i charakter zmian na rynku aptecznym będą w dużej mierze kształtowane przez zmiany regulacyjne. Paradoksalnie, nie tylko przez te, które zostaną wprowadzone w życie, ale – jak już to się dzieje od jakiegoś czasu – przez samą świadomość, że zmiany mogą nastąpić. Apteki, sieci apteczne, hurtownie, firmy farmaceutyczne od dawna przygotowują się na wszelkie możliwe scenariusze. Dotyczy to projektu AdA (apteka dla aptekarza), zmian w sprzedaży OTC w masowym kanale dystrybucji, potencjalnych (co najmniej) obostrzeń w sprzedaży kosmetyków i dermokosmetyków, czy szykowanej dużej nowelizacji prawa farmaceutycznego. Część aptek zastanawia się nad sprzedażą swojego biznesu, cześć przedsiębiorców już wdraża plany umożliwiające otwieranie aptek w rejonach, w których po wprowadzeniu AdA w proponowanej formie (mimo, że odrzuconej przez sejmową Komisję Nadzwyczajną ds. Deregulacji) ze względu na kryteria demograficzno-geograficzne otworzyć się już nie da. Trwają analizy dotyczące zmian w dystrybucji OTC na rynku aptecznym i masowym. Możemy się spodziewać przygotowania rejestrów produktów spełniających dyskutowane warunki, dopuszczające je do sprzedaży pozaptecznej po zmianie prawa (np. małe opakowania). Sytuacja zmian nie „chłodzi” konkurencyjności rynku. Przeciwnie – może ją jeszcze wzmagać, należy się zatem spodziewać np. obniżek cen. W pewnym stopniu potwierdzają to dane PEX PharmaSequence Sp. z o.o. za styczeń 2017: ceny detaliczne w porównaniu do grudnia 2016 spadły o ponad 2%, ale jednocześnie trzeba zauważyć, że w porównaniu do stycznia 2016 roku rosną o ponad 1%. Opisane zmiany są jednak związane z organizacją rynku, sprzedaż jest kształtowana przez popyt, a na ten w 2017 nie można narzekać. Styczeń był miesiącem przeziębień i na rynku odnotowano dwucyfrowe wzrosty wartości sprzedaży do pacjenta (w porównaniu do stycznia ubiegłego roku), praktycznie w każdym – oprócz leków refundowanych – segmencie rynku. W lutym dynamika jest ujemna, ale dwa pierwsze miesiące przyniosły rekordowy, ponad 7% wzrost wartości rynku w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego. Aktualne prognozy nie wskazują na utrzymanie tak wysokiej dynamiki, ale zapowiada się kolejny rok dużych wzrostów. To dobra wiadomość dla wszystkich firm funkcjonujących na rynku, bowiem rentowność nie zależy tylko od poziomu procentowego marż, które lekko rosną, ale od wielkości obrotu. A ten w statystycznej aptece w styczniu 2017 roku wyniósł rekordowe 202 tysiące złotych, o 15,7% więcej niż w pierwszym miesiącu 2016 DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ Szczegółowa analiza rynku farmaceutycznego w roku 2016 – str. 67
OSOZ Polska 2/2017
39
pr ak t ycznie
Foto: designed by freepik.com
Zgodnie z prawem
Idzie nowe w POZ W podstawowej opiece zdrowotnej szykuje się w nadchodzącym roku sporo zmian. Iwona Magdalena Aleksandrowicz Kancelaria Doradcza Rafała Piotra Janiszewskiego
W każdym systemie ochrony zdrowia znaczący wpływ na sposób organizacji świadczeń i ich efektywność ma działalność lekarza rodzinnego. Stanowi on pierwsze ogniwo systemu i odpowiada za decyzje o ewentualnym przekazaniu pacjenta do innych placówek. Przekształce-
40
OSOZ Polska 2/2017
nia na tym poziomie wiążą się ze zmianą filozofii udzielania świadczeń, ale i szukaniem oszczędności. Stworzenie nowych struktur Podstawowej Opieki Zdrowotnej to najważniejsze z zadań zaplanowanych przez Ministra Zdrowia na 2017 rok, obok ustanowienia sieci szpitali, upaństwowienia ratownictwa medycznego oraz ustanowienia minimalnych stawek wynagrodzenia. Transformacja ma dokonać się
w stosunkowo krótkim czasie, a ukoronowaniem reformy ma być likwidacja NFZ z dniem 31 grudnia 2017 roku.
Zmiany organizacji Świadczenia POZ mają zostać wyłączone z ustawy o świadczeniach i uregulowane na gruncie odrębnej ustawy. Najważniejszym jej założeniem jest powołanie Zespołu POZ, w ramach którego na rzecz pacjenta będzie działał lekarz POZ, pielęgniarka POZ oraz położna POZ. Lekarz będzie koordynował prace Zespołu i rozdzielał środki finansowe. Sam sposób finansowania również ulegnie zmianie. W umowie na realizację świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej wyodrębnione zostaną środki na opiekę zintegrowaną, w ramach której pacjentowi – na podstawie opracowanego przez lekarza POZ planu leczenia – zapewniane będą badania diagnostyczne oraz konsul-
pr ak t ycznie
tacje specjalistyczne u świadczeniodawców, z którymi Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Obok budżetu powierzonego na wykonywanie zadań w ramach opieki zintegrowanej, wyodrębniony zostanie także dodatek zadaniowy na realizację opieki profilaktycznej i edukacji zdrowotnej oraz opieki nad świadczeniobiorcą przewlekle chorym, realizowanej przez zespół POZ. Coraz bardziej czytelne staje się, w jaki sposób zlikwidowane zostaną kolejki do specjalistów. Przekazanie zadania zapewnienia konsultacji specjalistycznych w ramach budżetu POZ sprawi, że wystawianych będzie mniej skierowań do lekarzy specjalistów, będzie to bowiem jedyna droga do oszczędności w budżecie Zespołu POZ. Z kolei pacjentom, którzy będą potrzebowali konsultacji po hospitalizacji, odpowiednie świadczenia zapewnią poradnie funkcjonujące przy szpitalach włączonych do sieci szpitali. Rola AOS zostanie zatem zmarginalizowana.
Lekarz POZ Po zmianach, lekarzem POZ będzie jedynie lekarz, który posiada tytuł specjalisty w dziedzinie medycyny rodzinnej, odbywa szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie medycyny rodzinnej lub posiada specjalizację II stopnia w dziedzinie medycyny ogólnej. Takie zawężenie zakresu kwalifikacji lekarza POZ ma doprowadzić do zwiększenia roli medycyny rodzinnej w opiece nad pacjentem. Przewidziano natomiast przepisy intertemporalne pozwalające dotychczasowym lekarzom POZ na udzielanie świadczeń. W nowej POZ już wkrótce zabraknie jednak miejsca dla lekarzy, którzy obecnie udzielają świadczeń z uwagi na posiadaną: 1) specjalizację I stopnia w dziedzinie medycyny ogólnej, lub 2) specjalizację I lub II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie chorób wewnętrznych, lub 3) specjalizację I lub II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie pediatrii Uchylony zostanie przepis nakładający na lekarzy obowiązek ukończenia w okresie 3 lat od dnia rozpoczęcia udzielania świadczeń zdrowotnych w podstawowej opiece zdrowotnej kursu w dziedzinie medycyny rodzinnej, organizowanego przez Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego. Od podjęcia specjalizacji w dziedzinie me-
» Zawężenie zakresu kwalifikacji lekarza POZ ma doprowadzić do zwiększenia roli medycyny rodzinnej w opiece nad pacjentem.« dycyny rodzinnej nie ma zatem odwrotu. Rezygnacja z organizacji skróconego kursu, czy chociażby przydział miejsc rezydenckich wskazuje, jak wielką wagę przykłada się do pozyskania kolejnych specjalistów w dziedzinie medycyny rodzinnej.
Pielęgniarki i położne POZ Z podobnymi problemami będą musiały zmierzyć się pielęgniarki i położne w POZ. W nowej ustawie przewidziano bowiem, że pielęgniarką POZ może być pielęgniarka, która: 1) posiada tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego, internistycznego, opieki długoterminowej, albo 2) ukończyła kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa: rodzinnego, internistycznego, opieki długoterminowej, albo 3) odbywa szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie pielęgniarstwa: rodzinnego, internistycznego, opieki długoterminowej, albo 4) odbywa kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa: rodzinnego, internistycznego, opieki długoterminowej, albo 5) posiada tytuł zawodowy magistra pielęgniarstwa. Natomiast położną POZ będzie mogła zostać położna, która: 1) posiada tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego, albo 2) ukończyła kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego, albo 3) odbywa szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego, albo 4) odbywa kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego, albo 5) posiada tytuł zawodowy magistra położnictwa. Na tle dotychczasowych zasad uzyskiwania statusu pielęgniarki lub położnej POZ, zwraca uwagę ograniczenie liczby specjalizacji oraz kursów kwalifikacyjnych uprawniających do udzie-
lania świadczeń POZ. Podobnie jak w przypadku lekarzy zabraknie kwalifikacji w dziedzinie pediatrii, a także pielęgniarstwa środowiskowego. Na gruncie nowej ustawy nie przesądzono, jak będzie zorganizowana praca pielęgniarki w środowisku nauczania i wychowania, co więcej – osoby posiadające odpowiednią specjalizację zostały wyłączone z kręgu pielęgniarek POZ. Zgodnie z założeniami ustawy, także kwalifikacje położnej POZ muszą dać jej przede wszystkim przygotowanie do sprawowania opieki nad rodziną.
Niewiele POZytywów W zasadach techniki prawodawczej wskazano, że ustawa powinna wyczerpująco regulować daną dziedzinę spraw, nie pozostawiając poza zakresem swego unormowania istotnych fragmentów tej dziedziny. Biorąc pod uwagę ten postulat, trudno uznać za zasadne usuwanie z ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych zapisów dotyczących jednego rodzaju świadczeń. Ustawa o POZ nie posiada oryginalnych rozwiązań czy własnej siatki pojęciowej, musi zatem bazować na zapisach dotychczas zawartych w ustawie o świadczeniach. Dotychczasowe akty wykonawcze mają zachować moc przez maksymalnie 24 miesiące od dnia wejścia w życie ustawy o podstawowej opiece zdrowotnej. Na etapie przygotowania ustawy nie przedstawiono jednak projektów rozporządzeń. Może się okazać, że świadczeniodawców nie zaskoczą nieprzewidywane wcześniej rozwiązania prawne, ale luka w przepisach powstała na skutek utraty mocy aktów wykonawczych do poprzednich przepisów. Tworząc ustawę o POZ, powołuje się akt prawny niezawierający rozstrzygnięć kluczowych dla określonej problematyki – nie wskazano ani zakresu kompetencji członków Zespołu POZ, ani warunków finansowania tych świadczeń, czy algorytmu podziału środków w ramach zespołu. Rzeczywiste skutki jej wprowadzenia nie mogą być zatem ocenione, szczególnie jeżeli uwzględnimy aspekt ekonomiczny.
OSOZ Polska 2/2017
41
pr ak t ycznie
DANE POD OCHRONĄ
OCHRONA DANYCH
Foto: designed by freepik.com
Cykl życia systemu informatycznego, a bezpieczeństwo danych osobowych Parlament Europejski wprowadza nowe przepisy dotyczące ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych oraz swobodnego przepływu takich danych. Jakie zmiany wprowadzają regulacje, które zaczną obowiązywać od 2018 roku? Karolina Szuścik KAMSOFT S.A.
Poprzez pojęcie cyklu życia systemu informatycznego rozumie się określoną sekwencję działań realizowaną podczas
42
OSOZ Polska 2/2017
prac nad jego zaprojektowaniem, wytworzeniem i eksploatacją. Cykl ten obejmuje różne etapy, poczynając od analizy wymagań, jakie powinien spełniać system, a kończąc na jego eksploatacji. Dotychczas na gruncie prawa europejskiego nie
istniały zasady odnoszące się do prywatności i bezpieczeństwa danych, które byłyby osadzone w koncepcji cyklu życia systemu. Zmianę tego stanu przynosi rozporządzenie unijne dotyczące ochrony danych osobowych*, które zacznie obowiązywać w połowie 2018 roku, wprowadzając do europejskiego porządku prawnego nowe zasady. Biorąc pod uwagę zagadnienie bezpieczeństwa danych osobowych w kontekście cyklu życia systemu, na szczególną uwagę zasługują koncepcje privacy by design oraz privacy by default,
pr ak t ycznie
gdyż mają na celu wprowadzenie obowiązku uwzględnienia ochrony danych i prywatności na różnych etapach cyklu życia systemu.
Nowe zasady Koncepcja prywatności w fazie projektowania (privacy by design) zakłada, iż funkcje ochrony prywatności powinny być wbudowane w każdy projekt przetwarzający dane osobowe, tak aby były jego integralną częścią. W tym celu administrator danych musi zebrać wymagania dotyczące bezpieczeństwa przetwarzanych danych, zaprojektować oraz zaimplementować odpowiednie środki ochrony. Jednakże koncepcja ta nie ogranicza się jedynie do etapu planowania, bowiem obejmuje także regularny przegląd funkcjonowania procesu przetwarzania danych w kolejnych etapach cyklu życia systemu. Aby ocenić, jakie środki powinny zostać zastosowane w konkretnym przypadku, administrator danych powinien uwzględniać m.in. stan wiedzy technicznej, koszt wdrażania, zakres systemu, kontekst i cele przetwarzania oraz ryzyko naruszenia praw lub wolności osób fizycznych, o różnym prawdopodobieństwie wystąpienia i wadze zagrożenia, wynikające z przetwarzania. Przykładami środków służących do realizacji tego obowiązku mogą być: – pseudonimizacja danych osobowych; – minimalizacja zakresu przetwarzania danych osobowych; – przejrzystość funkcji przetwarzania danych osobowych; – umożliwienie osobom, których dane dotyczą, monitorowania przetwarzania danych. Koncepcja ta ma na celu wbudowanie ochrony w architekturę systemu, co poza wyżej opisanymi korzyściami dodatkowo może być bodźcem dla organizacji do zbudowania architektury bezpieczeństwa systemów rozumianej jako próba całościowego podejścia do zabezpieczenia systemów. Jednym z elementów budowanej w organizacji architektury bezpieczeństwa powinna być koncepcja privacy by design. Privacy by default, jako jedna z zasad podstawowych składających się na koncepcję privacy by design, zakłada ochronę prywatności jako domyślne ustawienie każdego systemu, którego zmiana może nastąpić wyłącznie przez celowe działanie użytkowania. Bez wątpienia ustawienia domyślne systemu nie są modyfikowane przez większą część użyt-
analiza
WYMAGAń » Nowe przepisy określają konieczność EKSPLOATACJA PROJEKTOWANIE WDRAŻANIE wbudowania funkcji ochrony prywatności TESTOWANIE IMPLEMENTACJA na każdym etapie projektowania systemu, a wysoki poziom bezpieczeństwa musi być narzucony domyślnie dla każdego użytkownika.«
kowników, dlatego tak kluczowe jest zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa w ustawieniach domyślnych systemów. Użytkownicy, którzy świadomie chcą zrezygnować z ochrony własnej prywatności, będą musieli podjąć działania w tym kierunku – zmienić ustawienia domyślne systemu. Zasada ta ma zastosowanie szczególnie w chwili przyłączania się użytkowników do systemów. Celem wprowadzenia opisanych regulacji jest podniesienie standardów ochrony danych osobowych i prywatności użytkowników poprzez wprowa-
dzenie elementów ochrony proaktywnej w miejsce reaktywnej. Takie podejście jest próbą uwspółcześnienia strategii ochrony danych osobowych oraz wyjściem naprzeciw aktualnym zagrożeniom prywatności użytkowników systemów informatycznych. * Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE.
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2016/679 „Ochrona praw i wolności osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych wymaga wdrożenia odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych, by zapewnić spełnienie wymogów niniejszego rozporządzenia. Aby móc wykazać przestrzeganie niniejszego rozporządzenia, administrator powinien przyjąć wewnętrzne polityki i wdrożyć środki, które są zgodne w szczególności z zasadą uwzględniania ochrony danych w fazie projektowania oraz z zasadą domyślnej ochrony danych. Takie środki mogą polegać m.in. na minimalizacji przetwarzania danych osobowych, jak najszybszej pseudonimizacji danych osobowych, przejrzystości co do funkcji i przetwarzania danych osobowych, umożliwieniu osobie, której dane dotyczą, monitorowania przetwarzania danych, umożliwieniu administratorowi tworzenia i doskonalenia zabezpieczeń. Jeżeli opracowywane, projektowane, wybierane i użytkowane są aplikacje, usługi i produkty, które opierają się na przetwarzaniu danych osobowych albo przetwarzają dane osobowe w celu realizacji swojego zadania, należy zachęcać wytwórców tych produktów, usług i aplikacji, by podczas opracowywania i projektowania takich produktów, usług i aplikacji wzięli pod uwagę prawo do ochrony danych osobowych i z należytym uwzględnieniem stanu wiedzy technicznej zapewnili administratorom i podmiotom przetwarzającym możliwość wywiązania się ze spoczywających na nich obowiązków ochrony danych. Zasadę uwzględniania ochrony danych w fazie projektowania i zasadę domyślnej ochrony danych należy też brać pod uwagę w przetargach publicznych.”
OSOZ Polska 2/2017
43
Foto: designed by freepik.com
nowe idee
Ujarzmić rozwiązania e-zdrowia Z Laurą Sanchez, koordynatorką projektu innowacyjnych zamówień publicznych ePP-eHealth w Hiszpanii, rozmawia dr Marcin Kautsch.
44
OSOZ Polska 2/2017
Jak ocenia Pani rozwój e-zdrowia w Hiszpanii w porównaniu do innych krajów? Według raportu z europejskiego badania usług e-zdrowia (European Hospital Survey: Benchmarking Deployment of eHealth Services, 2013), w którym porównano sytuację e-zdrowia w UE oraz w Norwegii i Islandii, Hiszpania wypada dobrze w porównaniu do średniej europejskiej w tym zakresie. Na przykład: „użycie systemu archiwizacji obrazu i komunikacji (PACS)” i „e-recepty” uzyskały wyniki o 20% lub więcej powyżej średniej europejskiej (23% w przypadku „użycia PACS” i 21% dla „e-recept”). Pomimo wyników lepszych od średniej w UE, od 2010 roku profil e-zdrowia w Hiszpanii nieznacznie się obniżył,
nowe idee
w szczególności w odniesieniu do „jednego urządzenia EPR wykorzystywanego na wszystkich oddziałach”. To czołowe miejsce jest rezultatem naszej zdolności do przekształcenia słabości w siłę, twierdzi Juan Fernando Muñoz Montalvo (wicedyrektor TIC, Hiszpańskie Ministerstwo Zdrowia). Nierównomierny rozwój e-zdrowia 17 hiszpańskich regionów wymagał podjęcia znacznych wysiłków w celu zapewnienia współpracy między nimi. Ponieważ kompetencje służby zdrowia zostały przeniesione do regionów, system opieki zdrowotnej w Hiszpanii działa jak „mała UE”, gdzie niektóre regiony są bardziej rozwinięte niż inne. Przypadek Hiszpanii został wykorzystany jako przykład dla innych krajów UE. Czy szpitale i inni dostawcy usług medycznych w Hiszpanii są zainteresowani rozwojem rozwiązań w zakresie e-zdrowia? Jeśli tak, co ich motywuje? Uznano, że rozwiązania w ramach e-zdrowia posiadają potencjał do zwiększenia efektywności opieki zdrowotnej dzięki odpowiedniemu zarządzaniu danymi, ale jednym z czynników negatywnie wpływających na wdrożenie takich rozwiązań jest finansowanie. Szpitale będą skłonne wprowadzać rozwiązania związane z e-zdrowiem, jeżeli będą one dobrze uzasadnione i podparte odpowiednimi środkami. Co najbardziej wpływa na rozwój e-zdrowia w Hiszpanii? Możliwości w tym obszarze powstają w Hiszpanii zwłaszcza dzięki silnemu wsparciu ze strony rządu. Ma być to narzędzie do poprawy współpracy międzyregionalnej w ramach opieki zdrowotnej dla użytkowników przemieszczających się po całym kraju. Ponadto Hiszpania bierze udział w projekcie epSOS (inteligentne otwarte usługi dla europejskich pacjentów), który ma na celu usprawnić opiekę zdrowotną dla obywateli przebywających poza granicami swojego kraju. Hiszpania jest jednym z krajów o najstarszej populacji na świecie – więcej niż 25% jej mieszkańców ma ponad 65 lat. Co więcej, liczba ta może osiągnąć 30% w 2020 roku (według szacunków Krajowego Urzędu Statystycznego) i prawie 40% w 2050 r. Ponadto, z powodu starzejącego się społeczeństwa, bardzo ważna jest częstotliwość występowania
» Niechęć do zmian wymienia się jako główną barierę dla rozpowszechnienia e-zdrowia.« chorób przewlekłych, które pochłaniają około 75% wydatków na opiekę zdrowotną w Hiszpanii. Wszystko to sprawia, że konieczna jest pilna zmiana modelu usług zdrowotnych, tj. wdrożenie nowego systemu, który wykracza poza podstawowe ośrodki zdrowia i szpitale, tak aby zapewnić ciągłość pomocy i opieki medycznej i umożliwić bardziej efektywne leczenie chorób przewlekłych. Niektórzy badani z Hiszpanii stwierdzili, że to nie rząd, ale raczej społeczeństwo dąży do stosowania teleinformatyki w służbie zdrowia? Zgodziłaby się Pani z tym stwierdzeniem? Nie. Nie można podejmować działań nieoficjalnie. To rząd jest odpowiedzialny i powinien inicjować zmiany w społeczeństwie. System opieki zdrowotnej w Hiszpanii nie jest scentralizowany. Jaki ma to wpływ na rozwój e-zdrowia? W hiszpańskim systemie opieki zdrowotnej kompetencje są w dużym stopniu w rękach autonomicznych społeczności. Z tego powodu poszczególne regiony rozwijają się w różnym stopniu. Jednak wszystkie regiony postanowiły skoncentrować się na kluczowych obszarach: zestawieniu danych o pacjentach, elektronicznych kartach zdrowia (EHR), e-receptach, normach i telemedycynie. Ministerstwo Zdrowia jest odpowiedzialne za opracowanie ogólnokrajowej wersji wspólnych norm, która umożliwi współpracę na poziomie regionalnym, krajowym i europejskim, jak również będzie dostosowana do konkretnych potrzeb hiszpańskiego systemu opieki zdrowotnej. Czy istnieją znaczne różnice między regionami w kwestii e-zdrowia? Jest to trudne do zmierzenia. Oczywiście istnieją różnice dotyczące elektronicznych kart zdrowia i innych aspektów na poziomie regionalnym, ale wymaga to
dokładnej oceny sytuacji. Brakuje źródeł odniesienia, które umożliwiłyby jednoznaczną odpowiedź. Jakie są główne bariery dla rozwoju e-zdrowia? Zastosowanie teleinformatyki w służbie zdrowia w celu stworzenia nowego modelu opieki zdrowotnej jest ważne, ponieważ nie będziemy w stanie utrzymać tego systemu w inny sposób z powodu zmian demograficznych oraz stylu życia, przewlekłych chorób i ograniczeń budżetowych. Istnieją cztery główne kategorie barier dla powszechnego wprowadzenia e-zdrowia w Hiszpanii: • Bariery technologiczne. Pomimo niemal jednomyślnego przekonania, że technologia sama w sobie nie jest barierą, istnieją trzy wyzwania dla normalizacji e-zdrowia: dostęp do odpowiedniego pasma, brak kompatybilności istniejących systemów informatycznych a także skomplikowane korzystanie z wdrożonych rozwiązań. • Bariery organizacyjne. Jako bariera postrzegana jest potrzeba zapewnienia przeszkolonych specjalistów w nowym modelu opieki medycznej. Co więcej, istnieje potrzeba ciągłego uczenia się i wprowadzania zmian w projektach, aby nadążyć za ulepszaną technologią. Wprowadzenie nowych technologii wymaga przedefiniowania ról i utworzenia nowych profili zawodowych, co oznacza zmianę podziału obowiązków, a jednocześnie konflikty i poczucie braku bezpieczeństwa w bardzo hierarchicznych strukturach hiszpańskiej opieki zdrowotnej. • Bariery związane z czynnikiem ludzkim. Niechęć do zmian wymienia się jako główną barierę dla rozpowszechnienia e-zdrowia. • Bariery finansowe. Finansowanie stanowi nieustannie jedno z głównych wyzwań dla normalizacji telemedycyny. Ogólnie rzecz biorąc, rząd zapewnia finansowanie, aby pomóc w pokryciu kosztów inwestycji i rozpoczęciu projektów. Lokalne władze nie mają jednak obecnie modeli biznesowych, dzięki którym projekty te byłyby opłacalne finansowo w perspektywie długoterminowej. Czy uważa Pani, że można przezwyciężyć te bariery? Jeśli tak, to w jaki sposób? Wierzymy, że większe wsparcie polityczne i strategia w zakresie e-zdrowia na po-
OSOZ Polska 2/2017
45
nowe idee
ziomie ogólnokrajowym są kluczem do przezwyciężenia przeszkód w realizacji i wdrażaniu e-zdrowia. Kilku badanych z Hiszpanii zwróciło uwagę na fakt, że teleinformatyka może w dłuższej perspektywie zapewnić oszczędności dla służby zdrowia. Czy rozwiązania w zakresie e-zdrowia okazały się opłacalne? Wszyscy ufamy w możliwości takich rozwiązań w związku z obniżeniem kosztów, ale na razie brakuje przypadków udowadniających ich ogólny potencjał. Uzasadnienia projektów ułatwią zrozumienie korzyści i, ostatecznie, wprowadzenie e-zdrowia. Jak e-zdrowie w Hiszpanii radzi sobie z rosnącym zagrożeniem naruszenia ochrony danych osobowych? Ustawa organiczna Hiszpanii 15/1999 z 13 grudnia 1999 roku o ochronie danych osobowych (Ley Orgánica 15/1999, de 13 de diciembre, de Protección de Datos de Carácter Personal) gwarantuje i chroni swobody publiczne i podstawowe prawa jednostki w kontekście przetwarzania danych osobowych, a szczególnie jej godność oraz prywatność osobistą i prywatność rodziny. Przetwarzane dane osobowe mogą być ujawnione osobom trzecim wyłącznie za uprzednią zgodą, w celach bezpośrednio związanych z odpowiednimi funkcjami osób przetwarzających i powierzających dane. Prawa te zostały umocnione dekretem królewskim 1720/2007 z 21 grudnia w związku z przepisami ustawy organicznej 15/1999 z 13 grudnia o ochronie danych osobowych (Real Decreto 1720/2007, de 21 de diciembre, por el que se aprueba el Reglamento de desarrollo de la Ley Orgánica 15/1999, de 13 de diciembre, de protección de datos de carácter personal). Dotyczy on kwestii zarówno automatycznego (tj. także elektronicznego), jak i nieautomatycznego (tj. w formie papierowej) przetwarzania danych osobowych. Ustawa 41/2002 z dnia 14 listopada reguluje zagadnienia autonomii, praw i obowiązków pacjenta w zakresie informacji i dokumentacji medycznych. Ustawa ta stanowi, że osobiste dane medyczne muszą być chronione za pomocą środków na wysokim poziomie, oraz że tylko pracownicy służby zdrowia (instytucje, prywatne i publiczne ośrodki zdrowia) są uprawnione do gromadzenia i przetwa-
46
OSOZ Polska 2/2017
» Konieczna jest pilna zmiana modelu usług zdrowotnych, tj. wdrożenie nowego systemu, który wykracza poza podstawowe ośrodki zdrowia i szpitale, tak aby zapewnić ciągłość pomocy i opieki medycznej oraz umożliwić bardziej efektywne leczenie chorób przewlekłych.« rzania tych informacji. Pracownicy służby zdrowia są odpowiedzialni za przestrzeganie odpowiednich środków bezpieczeństwa. Dlatego też powinni oni wdrażać systemy zarządzania bezpieczeństwem informacji, które zapobiegają utracie danych. Telemedycyna pełni coraz bardziej istotną rolę w hiszpańskiej służbie zdrowia. Ustawa o ochronie danych osobowych reguluje środki bezpieczeństwa w tym zakresie: – zarządzanie i przekazywanie: dane osobowe muszą być szyfrowane podczas przekazania, tak aby nie były zrozumiałe ani dostępne dla osób trzecich; – kopie zapasowe i odzyskiwanie: należy przechowywać kopie zapasowe danych i ustalać procedury ich odzyskiwania; – rejestrowanie prób uzyskania dostępu. Każda próba uzyskania dostępu będzie rejestrowana, z uwzględnieniem: identyfikatora użytkownika, daty i godziny, pliku, rodzaju dostępu oraz zatwierdzenia lub odrzucenia próby uzyskania dostępu. Minimalny okres przechowywania danych wynosi dwa lata. Pracownik ds. bezpieczeństwa jest odpowiedzialny za sprawdzanie rejestrów w każdym miesiącu. Czy UE wspiera rozwój e-zdrowia? Zarówno dla przedsiębiorców branży teleinformatyki, jak i start-upów dostępny jest szeroki zakres usług wsparcia, umożliwiający im tworzenie trwałych, opartych na teleinformatyce innowacyjnych modeli biznesowych o zasięgu globalnym. Jako przykłady wymienić można: • Inkubacja dla rozpoczynających działalność (Get first steps incubation) dostępna za pośrednictwem platformy EuroQuity, usługi wprowadzającej online dla przedsiębiorców branży teleinformatycznej w całej Europie za pomocą projektów EIG i ACE. Platforma za-
pewnia MŚP w obszarze teleinformatyki kontakt z innymi firmami, doradcami i ponad 6500 inwestorami. • Finansowanie biznesu (Fund your business) – od szkoleń przygotowawczych dla inwestorów po transgraniczne złożone warsztaty – dostępne są różne opcje finansowania firm teleinformatycznych za pośrednictwem następujących projektów: ACE, Atalanta, EIG, GET Funded (eHealth), ICT2B i OpenAxel. • Przyspieszenie rozwoju (Accelerate your growth) – naukowcy i przedsiębiorcy branży teleinformatycznej uzyskują wsparcie w celu komercjalizacji wyników ich badań, w szczególności poprzez projekty EIG, ICT2B i OpenAxel. • Międzynarodowy rozwój (Grow internationally) – od wytycznych dla początkujących MŚP, dostarczanych przez międzynarodowych mentorów, po kontakty z klientami dla bardziej dojrzałych MŚP za pośrednictwem: ACE, Atalanta, GET Global, ICT2B i OpenAxel. • Porada prawna (Get legal advice) – wykorzystanie ekspertyz prawnych sieci LINC doktorantów z wiodących uczelni zajmujących się prawem. ICT2B zapewnia wsparcie i doradztwo w zakresie patentów, organizuje warsztaty „IPR by design” oraz ułatwia współpracę z Europejską Organizacją Patentową. Inne projekty, takie jak ACE, Atalanta i OpenAxel, również dają dostęp do porad prawnych dotyczących indywidualnych przypadków, wymaganych w ramach całościowego podejścia do rozwoju międzynarodowego. • Skupienie się na e-zdrowiu (Focus on e-Health) – za pośrednictwem GET, projektu skoncentrowanego w całości na dostarczaniu usług ważnych dla MŚP i przedsiębiorców w branży e-zdrowia – od początkujących do rozwiniętych działalności.
nowe idee
Kreatywnie
Zdrowie na żądanie Dzięki Uber’owi każda osoba posiadająca samochód może zostać taksówkarzem. Za sprawą Airbnb mieszkanie można zamienić w hotel, a na Amazon lub Allegro wszyscy mogą zarabiać na sprzedawaniu. Innowacyjne rozwiązania przełamują tradycyjne podziały w gospodarce i usługach. Czy również ochronę zdrowia czeka demokratyzacja i likwidacja barier w dostępie do świadczeń?
Jeszcze kilka lat temu sposób w jaki podróżujemy czy przemieszczamy się wyglądał zupełnie inaczej. Planując urlop skazani byliśmy na hotele, miejsca w mniejszym lub większym stopniu do siebie podobne. Nie mając własnego samochodu, musieliśmy korzystać z taksówek, ale tylko takich posiadających odpowiednią licencję. Rozwój technologii cyfrowych i dostęp do informacji w telefonie komórkowym wywróciły do góry nogami zasady gry, doprowadzając do przełamania kolejnych monopoli. Dziś, dzięki aplikacji Airbnb zamiast w hotelu możemy zakwaterować się w wybranym mieszkaniu, a z pomocą Ubera podwieźć nas może (i na tym zarobić) w zasadzie każda osoba. Kolejną branżą w kolejce, którą czeka zupełna zmiana zasad gry, jest bankowość. Dostępne są już pierwsze usługi giełd pożyczek, gdzie osoby prywatne oferują „kredyty” na konkurujących ze sobą zasadach, poza ustalonymi regułami sektora. Pod ciężarem demonopolizacji uginać się będą kolejne dziedziny handlu i usług, zwłaszcza tam, gdzie sztywna struk-
DYSKUTUJ Czy telemedycyna i e-zdrowie ułatwią dostęp do usług, likwidując zatory w postaci kolejek? Czekamy na Państwa opinie: redakcja@osoz.pl
turyzacja doprowadziła do niewydolności będącej w sprzeczności z realnymi potrzebami obywatela – klienta. Wychodząc z takiego punktu widzenia można być pewnym, że prędzej czy później pojawi się rozwiązanie na kształt medycznego Ubera. Oczywiście ochrona zdrowia to nie branża przewozów osobowych ani hotelarstwo. Tutaj potrzebne są kompetencje i wiedza, bo gra toczy się o zdrowie, a nawet i życie człowieka. To zupełnie inny kaliber odpowiedzialności, dlatego deregulacja będzie polegała nie tyle na całkowitej demokratyzacji, co bardziej na skomunikowaniu pacjentów z lekarzami i placówkami ochrony zdrowia. Telemedycyna i telefon komórkowy odegrają tutaj role główne. Dziś struktura rynku, przepisy niedopasowane do rzeczywistości i szereg barier czynią sektor zdrowia jednym z najbardziej nieprzyjaznych konsumentowi. Leczyć możemy się tylko u wybranego lekarza, w wybranym miejscu (o ile nie jest to placówka prywatna), w określonych godzinach. Często – co nie jest domeną tylko Polski – czekając w kilkutygodniowych lub kilkumiesięcznych kolejkach. Kiedy w końcu uda nam się dostać na wizytę, skazani jesteśmy na z góry narzuconego specjalistę. Jeżeli wizyta jest refundowana, świadczeniodawca otrzymuje określoną zapłatę za jednego pacjenta. Lekarze nie są w stanie czasami wykorzystywać swojego potencjału w ramach swojej specjalizacji, z kolei pacjenci zmuszeni są do takiego, a nie innego sposobu korzystania ze świadczeń. Wyobraźmy sobie aplikację, szeroko stosowaną przez pacjentów, z pomocą której możemy wyszukiwać lekarzy według określonych kryteriów (czas wizyty, kompetencje, specjalizacja, płeć, wiek, oceny innych pacjentów, miejsce ukończenia studiów medycznych, lata stażu zawodowego itd.), wybierając do tego tryb wizyty (pilny, w następnym tygodniu, w czasie dwóch tygodni itd.) oraz sposób kontaktu (konsultacja telefoniczna lub telemedyczna, wizyta w gabinecie, wizyta domowa, wideopołączenie). Z drugiej strony aplikacja zawierałaby profile lekarzy uwzględniające w/w kryteria. Trzecią grupą byliby ubezpieczyciele oferujący konkurencyjne stawki w zależności od rodzaju wizyty. Jednym słowem mowa o narzędziu będącym giełdą ubezpieczeń, kompetencji i usług medycznych oraz zapotrzebowania na pomoc. To nie jest teoretyczne założenie, ponieważ takie aplikacje już powstają i zapowiadają zbliżającą się w szybkim tempie zmianę. I nie będzie miał znaczenia opór ze strony konserwatywnych struktur ochrony zdrowia, tak samo jak demokratyzacji nie była w stanie oprzeć się potężna branża turystyczna i transportowa. Zadecyduje głos pacjenta, jego indywidualne potrzeby i wygoda dostępu do systemu zdrowia.
OSOZ Polska 2/2017
47
nowe idee
Foto: SniffPhone
Tech Health News
A smartphone sensor to smell your breath… and instantly detect disease It has been said that spending too much time on a smartphone can negatively impact brain development or even cause damage to the neck. But don’t toss yours in the bin just yet. An EU-funded project is working on smartphones’ health cred by developing ‘Sniffphone’ - a module capable of analysing the user’s breath to detect as many as 17 diseases. www.cordis.europa.eu
Adding sensors to smartphones has been a trend lately, with the newest models being able to detect changes in the likes of temperature, humidity, hand gestures or light. But there is one thing these devices can still not do at this point: analyse our breath. Although portable devices have already been commercialised to detect blood alcohol levels and display it on smartphones, using breath analysis technology to its full potential would be a killer feature for both smartphone manufacturers and app developers. A technology called ‘Na-Nose’ could well be the long-sought-after Holy Grail.
48
OSOZ Polska 2/2017
Presented in a study published on ACS Nano in December 2016, the device can detect the chemical patterns of exhaled volatile organic compounds (VOCs) in patients’ breath. The new study does not only demonstrate for the first time that specific diseases can be linked to such chemical patterns, but it also shows how Na-Nose can rely on gold nanoparticles and carbon nanotubes to diagnose as many as 17 different diseases including early stage forms of some cancers. Na-Nose’s story began 10 years ago when engineer Hossam Haick joined Technion Israel’s Institute of Technology. There, he started developing a screening tool made up of two parts: a desktop
box with a tube into which a person exhales, sending his or her breath into an array of sensors; and an attached computer equipped with machine-learning software and trained to recognise patterns from those sensors. The array’s thin layers of gold nanoparticles or carbon nanotubes are coated with organic ligands. When exhaled VOCs bind to these ligands, the electrical resistance between the nanoparticles or nanotubes is changed. The resulting signal is sent to a computer which uses a pattern-recognition software to determine whether the signal matches that of a particular disease. The device was trained to recognise over 23 illnesses, after which Haick’s team tested it on over 8 000 patients to teach the software how to discriminate between disease and confounding factors, such as contamination, age, gender, background disease and geography. Last year, Haick already demonstrated that the resulting tool could detect gastric cancer in a blinded test of patients with 92-94 % accuracy. But with this new study, he took things even further by using Na-Nose to detect and discriminate among 17 different diseases in the breath of 1 404 individuals across five countries. The next step now consists in miniaturising the device enough to be able to bring it onto smartphones by August 2018, thanks to funding under Horizon 2020’s SNIFFPHONE project. ‘We aim to catch disease at an early stage, where we can increase the survival rate,’ says Haick.
Foto: designed by freepik.com
nowe idee
The maturity of digital health? Over the last 20 years, the healthcare sector has been trying to adopt and integrate the digital technologies, without being really successful. It is like if healthcare was one of the latest impregnable fortress, sealed to the digitalisation of the world. Julien Venne Strategic advisor, ECHAlliance www.echalliance.com
Some are saying that it’s a question of human nature. Admittedly change is difficult, but the health professionals wouldthey be strange humans, who refuse to adopt digital tools, at the opposite of the rest of earth population? Or is it the responsibility of the policy-makers and their administration who should re-design the system and are by nature very slow to change? Or it is because Health requires obvious specific precautions, and norms & standards are barriers to innovation? We could continue for a long time but the objective here is not to list the problems but to reflect on the solutions, and to discover if the Digital health is be-
coming more mature and could be simply called “health”, just as it is for banks where nobody speaks anymore about “ebanking”. We can observe a few trends, relevant for this purpose.
Data revolution! We are for sure in a data-driven world: media, politics, economy, culture, leisure – all sectors are using data to re-invent themselves, self-adapt to the (new) population needs and expectations, for the best and the worst. Healthcare has been conscious of this evolution since many years giving the number of reports, conferences, etc. on this subject. Unfortunately, too often, digitalisation has been understood as the use of informatics in existing processes with massive investment plans of equipment supported,
sometimes, by basic trainings for professionals. Obviously, the digital transformation should drive a comprehensive re-design of the system, the workflows, the organisations, the people, the facilities, their strategic objectives and other key performance indicators. Big Data, Artificial Intelligence, Machine learning are buzzwords used by all (not always wisely) in every context. Big Data in its classic definition combines the “3Vs”: variety, volume and velocity; Healthcare is a good candidate as field of application: it integrates a large number of parameters and types of data and it requires often real-time analysis and decisions. Using or not Big Data, the artificial intelligence covers 2 different dimensions. First, the traditional algorithmic approach, which is teaching to the device or machine to react to data following a pre-defined scheme. It has been (and still is) the approach for telemonitoring of chronic diseases: some data are collected from the patients (devices, phone calls) and other sources (EHR), an algorithm is applied to these information and instructions, alerts are given to the patient her/himself and/or
OSOZ Polska 2/2017
49
nowe idee
to the health professional. The second more recent approach is the machine learning, which pretends to teach to the machine to analyse data, detect patterns and manage to learn from them in order to define strategies of actions. Scientists got inspired by the proper human brain and have built neural networks, able to “think”. Then, we can diversify (realtime or not) data sources, such as clinical data coming from healthcare providers and payers, personal devices (smartphone, wearables) from the patient but also information related to the genome of the person (more and more services of gene sequencing such as 23andme in USA), or smart cities’ data (traffic, air quality), of from internet navigation and social networks (Facebook, twitter) profiles. The list of data sources is endless.
Prevention = new habits? The other important element to take in account is from the healthcare system itself. As everybody knows, the official WHO definition of health is “a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity”. It would be naive or foolish to say that the European healthcare systems have been designed following this definition. Most of EU countries still have disease-oriented systems, like “sick systems” instead of “health systems”. But even if the current part of healthcare budget dedicated to the prevention in Europe is around 2 to 3% in most of the countries, innovative solutions are developed for a more integrated care, supporting the citizens in multiple dimensions in order to preserve their health and wellbeing (and not only cure a disease). As everybody knows, humans are not rational: smoking kill, smokers know that and keep smoking. So, the prevention can’t be reduced to campaigns raising awareness about health risks related to a specific behaviour. The challenge is to make people understand what is wrong in their lifestyle, decide to modify some aspects and adopt new habits. Neurosciences combined with social sciences have developed models around behaviour change and one of the current main question is how to include these technics and methods to healthcare. How to trigger a change? How to motivate people? How to reward a “good” behaviour? And how to engage people on a long-term basis?
50
OSOZ Polska 2/2017
» Technology ������������������������������������ can help and more tech-savvy, ������������������������ digitally educated people are looking for simple solutions to manage their health and wellbeing, using the same principles as the rest of the today’s services: personalised and engaging services available anywhere, anytime.�« The media, the marketing experts and the economists have developed number of methodologies and tactics in order to influence the consumers and the current largest companies, the GAFA, have deployed such tactics to support their expansion, attracting and retaining billions of users, and changing literally our lives. The question of the role of public systems and insurers in these new approaches is still a question.
Human technologies Nevertheless, technology can help and more tech-savvy, digitally educated people are looking for simple solutions to manage their health and wellbeing, using the same principles as the rest of the today’s services: “personalised” and “engaging” services “available anywhere, anytime”. In order to increase their impact, healthcare systems have thus to use the same channels that people use every day, such as the mobile devices. The mHealth sector has expanded exponentially the last years, with 250,000+ mHealth apps in 2016. The market, evaluated at US$ 10,2bn in 2015, is expected to reach US$ 31bn in 2020. However, the majority of apps downloads are related to fitness activities (54% in 2016). The other pain point is that currently the app retention rates (e.g. the number of people keeping using the app on a long period) are very low. Some companies have understood this trend and propose to the citizens to integrate all health- ir wellbeing- related information and personalised support programmes (stop smoking, weight loss, mental health, nutrition) in one single app. It is the case for instance of Sharecare, which present itself as the “Facebook of health info”. Sharecare merged in 2016 with the wellbeing programmes and disease management expert company, Healthways, and is offering now a 360º support to users from wellness to healthcare in one app.
Beside mobiles, new technologies are emerging in the consumer market and are promising tools for health and wellbeing. During 2016, Virtual Reality (VR) has entered in consumers’ homes with star products from large players such as Oculus (Facebook), HTC or Sony (PlayStation). The interesting piece with this technology, generally associated with the concept of games, is that it delivers an immersive experience that can generate (quite-real) emotions and feelings. In terms of behaviour change, this kind of tool is powerful as it can simulate (in a credible way) an experience, a habit, a behaviour, and work on it. It could be for a training purpose for professionals or in a treatment approach where a therapist will try to correct the behaviour in a safe environment. For example, the Los Angeles Children Hospital has developed a serious game in order to train their paediatricians and nurses to react in front of what they call “highstakes, low frequency events”, which are by definition not frequent and not easy to simulate. Another example is the start-up Mindwave Ventures in London, which has developed several VR contents for patients having phobias (germs, crowd) or addictions. Gamification strategies could be used also in order to increase the adherence of people to specific programmes, reenforcing the meaning of a specific action, or stir up curiosity of the player/user. So, the maturity of Digital health will be reached when it will be natural to use digital for health-related activities, to have access to our personal data in real time, to receive personalised advices from your health professional, to adopt a healthy lifestyle today to avoid a disease tomorrow, and to be able to improve our wellbeing as we do for other areas of our life. Then, taking decisions about our health will be a daily banal activity, supported by data and behaviour change programmes, through usual digital tools and channels. Health will then use the digital to become intrinsic.
eduk acja
Foto: designed by freepik.com
pacjentów w tym czasie, 68% będą stanowić opakowania bez recepty. Wyższa dynamika wzrostu udziałów w wartości sprzedaży furaginy OTC w porównaniu do ilości sprzedaży wynika z większej średniej ceny opakowania furaginy OTC w porównaniu do opakowania Rx. W przypadku furaginy mamy do czynienia z inną sytuacją niż dyskutowany wyżej przypadek pantoprazolu. Furagina OTC zmniejszyła wartość i ilość opakowań wydawanych bez recepty, pacjenci coraz częściej stosują model „samoleczenia”.
Na receptę – bez recepty Jednym z trendów od lat obserwowanych na rynku farmaceutycznym są zmiany statusów leków dostępnych „na recepty” na „bez recepty”. dr Jarosław Frąckowiak Wiceprezes PEX PharmaSequence Sp. z o.o.
Nie jest to specyfika polska, tego typu zmiany obserwowane są od lat w wielu krajach. Zazwyczaj dotyczą leków, które są dostępne na rynku długi czas, są uznane za bezpieczne i istnieją powody (zawsze oceniane przez instytucje regulujące rynek), dla których może nastąpić zatwierdzenie szerokiego dostępu do nich pacjentów, bez konieczności udania się po receptę. Nie każdy preparat po zmianie statusie „zachowuje się” na rynku w taki sam sposób. Przygotowaliśmy analizę trzech przypadków zmian statusu z Rx na OTC. Leków (substancji czynnych), którym zmieniono status było więcej. Podane jako przykłady produkty wybrano wyłącznie ze względu na różnice w rozwoju rynku po zamianie.
Pantoprazol Pierwsze opakowania pantoprazolu bez recepty pojawiły się w drugiej połowie 2009 roku. Rynek pantoprazolu był w tym półroczu wart ponad 100 mln zł (w cenach detalicznych sprzedaży do pacjenta), sprzedano prawie 4,5 mln opakowań zawierających tę substancję czynną. W ciągu 5 lat rynek urósł wartościowo o 15%, udział pantoprazolu OTC wyniósł 10%, zaś w ujęciu ilościowym –
12%. Z symulacji wartości i ilości sprzedaży aptecznej w pierwszym półroczu 2017 roku wynika, że wartość rynku nie ulegnie zmianie, ale wzrośnie udział pantoprazolu OTC – do 15% w ujęciu wartościowym i 19% ilościowo. W przypadku pantoprazolu wprowadzenie statusu OTC zdaje się mieć charakter komplementarny, nadal zdecydowana większość sprzedaży stanowią leki na receptę.
Furagina Wprowadzenie furaginy bez recepty miało miejsce w drugim półroczu 2011 roku. Już w tym półroczu na rynku furaginy, wartym wówczas ponad 19 mln zł, opakowania bez recepty zdobyły 12% udział. W kolejnym półroczu było to już 48%, w następnym – 62%. Symulacje na pierwsze półrocze 2017 roku mówią o udzialne na poziomie 83%. Wartość rynku (jednostką analizy jest półrocze) rośnie do 40 mln zł. Mniejszą dynamikę wykazuje udział ilości opakowań OTC we wszystkich sprzedanych opakowaniach furaginy. W pierwszym półroczu po wprowadzeniu do OTC, 6% z prawie 2,5 mln opakowań stanowiły opakowania wydawane bez recepty. Z symulacji sprzedaży w okresie styczeń-czerwiec 2017 wynika, że spośród ponad 3,8 mln opakowań, które mogą trafić do
Sildenafil Polska – według komunikatu producenta wprowadzającego pierwszy preparat OTC sildenafilu – była drugim krajem na świecie, w którym taka zmiana statusu została dokonana. Pierwsze większe sprzedaże opakowań OTC odnotowano w pierwszym półroczu 2016 roku, aczkolwiek udział sildenafilu bez recepty był jeszcze niewielki. Już w kolejnym urósł wartościowo do 42%, a z symulacji na pierwsze półrocze 2017 roku wynika, że może sięgnąć 54% lub więcej. Rynek przed wprowadzeniem OTC (wynik dla półrocza) był wart ponad 20 mln zł, a w pierwszych sześciu miesiącach 2017 roku ta wartość może się podwoić. Co ciekawe, po wprowadzeniu opakowań sildenafilu o statusie OTC, ilość opakowań o statusie Rx nie spada, ale rośnie. Aktualnie, z ponad 1,6 mln opakowań, które mogą się sprzedać w pierwszej połowie 2017 roku, ponad połowę stanowić będą opakowania OTC. Zmiana statusu na OTC w przypadku sildenafilu znacząco poszerzyła rynek i nie odbyła się „kosztem” Rx. Specyfika tego preparatu i związane z nią uwarunkowania społeczno-kulturowe grają zapewne znaczącą rolę we wzroście dynamiki sprzedaży. Trudny dostęp do lekarza, rosnąca świadomość pacjentów a także coraz większa grupa leków, która może być „przedmiotem” zmiany statusu spowodują, że wkrótce pojawią się nowe leki o statusie OTC, dotąd dostępne tylko na receptę. Od wskazań, ale także uwarunkowań społeczno-kulturowych (ważnych w przypadku tzw. pozycji typu life-style) zależeć będzie rozwój rynku w segmentach, w których będziemy je mogli kupić. Wszystkie analizy na podstawie reprezentatywnego panelu ABD zawierającego 5 500 aptek.
OSOZ Polska 2/2017
51
eduk acja
52
OSOZ Polska 2/2017
eduk acja
Przekształcenie indywidualnej działalności szansą na sukcesję? Właściciele aptek stają często przed dylematem – w jaki sposób skutecznie zabezpieczyć dla przyszłych pokoleń dorobek swojego życia? Jednym z wartych rozważenia sposobów jest przekształcenie swojej działalności w spółkę prawa handlowego. Sławomir Śliwowski Adwokat w Kancelarii Perfect www.kancelariaperfect.pl
W dniu 1 lipca 2011 r. przepisy Kodeksu spółek handlowych zostały wzbogacone o nowy rozdział zatytułowany „Przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową”. Z chwilą wejścia w życie wskazanej zmiany, dokonała się mała
rewolucja w możliwości prowadzenia indywidualnej działalności gospodarczej, lecz nie wszyscy docenili jej potencjał. O ile regulacje te nie wnoszą w zasadzie nic nowego dla większości właścicieli indywidualnych biznesów, to dla przedsiębiorców prowadzących działalność regulowaną mogą mieć fundamentalne znaczenie. Wspomniane przepisy pozwalają bowiem na przekształcenie indywidulne-
go przedsiębiorstwa zarówno w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, jak i w spółkę akcyjną. W praktyce jednak zdecydowanie większą popularnością cieszy się spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, zatem do tej formy nawiązywać będą dalsze wywody. Właściciel apteki, który prowadzi ją w ramach indywidualnej działalności gospodarczej, w zasadzie nie ma możliwości przekazania swojego biznesu na rzecz jakiejkolwiek innej osoby. Podstawowym ograniczeniem będzie w tym wypadku zakaz przenoszenia pozwolenia na prowadzenie apteki na rzecz podmiotów trzecich. Teza ta była wielokrotnie akcentowana w orzecznictwie sądów administracyjnych (np. WSA w Warszawie
OSOZ Polska 2/2017
53
eduk acja
w wyroku z dnia 11 grudnia 2007 r., sygn. akt VII SA/Wa 578/06). Zatem dla takich osób jedyną alternatywą jest zasadniczo zamknięcie apteki, zgłoszenie wniosku o wygaszenie pozwolenia, a następnie wystąpienie przez inną osobę (następcę lub nabywcę) z podaniem o wydanie nowego pozwolenia na prowadzenie apteki. Postępowanie takie może trwać nawet do kilku miesięcy, w zależności od praktyki przyjętej przez pracowników nadzoru farmaceutycznego na danym terenie. W tym czasie na stronach transakcji ciąży obowiązek opłacenia pracowników oraz utrzymania lokalu apteki w należytym stanie. Dodatkowo rozwiązanie takie nie znajdzie zastosowania do właścicieli tych aptek, które prowadzone są na podstawie tzw. starych zezwoleń, w lokalach nie spełniających bieżących wymogów dla uzyskania nowego pozwolenia. Dla takich osób przekształcenie indywidualnej działalności w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością jest w praktyce jedyną możliwością ochrony dorobku dla następców. Fundamentem konstrukcji przekształcenia jest zasada tzw. sukcesji prawnej. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, powstała w wyniku przekształcenia indywidualnej działalności gospodarczej, pozostaje nadal podmiotem wszelkich zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane przedsiębiorcy przed jego przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej. Pozwolenie na prowadzenie apteki wskazanych obostrzeń nie przewiduje, zatem może ono przejść na spółkę kapitałową. W takim wypadku organ nadzoru dokonuje jedynie zmiany danych w pozwoleniu na prowadzenie apteki. Spółkę powstałą w wyniku przekształcenia można traktować zarówno jak finalną formę działalności jak i etap przejściowy do bardziej korzystnej – przede wszystkim pod względem podatkowym – spółki osobowej. Udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością podlegają zbyciu i dziedziczeniu, zatem niezwłocznie po przekształceniu mogą być one przeniesione na inny podmiot. Sprzedaż lub darowanie udziałów w spółce prowadzącej aptekę nie podlega zgłoszeniu do nadzoru farmaceutycznego, zatem nie występuje tutaj ryzyko cofnięcia uprawnień. Należy jednak zaznaczyć, że sam proces przekształcenia stanowi bardzo skomplikowaną operację pod względem prawnym oraz organizacyjnym. Samo przygo-
54
OSOZ Polska 2/2017
» Spółkę powstałą w wyniku przekształcenia można traktować zarówno jak finalną formę działalności jak i etap przejściowy do bardziej korzystnej – przede wszystkim pod względem podatkowym – spółki osobowej.« towanie planu przekształcenia wymaga sporządzenia aktu notarialnego, który obejmował będzie projekty oświadczenia o przekształceniu jak i umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Do planu przekształcenia należy również dołączyć sprawozdanie finansowe oraz wycenę składników majątku przedsiębiorstwa, celem dalszego przekazania tych materiałów do oceny przez biegłego rewidenta. Biegły sporządza na zlecenie sądu opinię w przedmiocie poprawności i rzetelności przygotowanego planu. Gdy przedsiębiorca uzyska pozytywną opinię biegłego, może u notariusza złożyć finalne oświadczenie o przekształceniu oraz przyjąć akt założycielski spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Po skompletowaniu wszystkich dokumentów (aktów notarialnych oraz formularzy rejestracyj-
» Nawet w kontekście proponowanych zmian w Prawie farmaceutycznym (projekt tzw. ustawy „Apteka dla Aptekarza”), pozwolenia wydane przed wejściem w życie nowych regulacji pozostawałyby nadal w mocy.«
nych), przedsiębiorca może zgłosić przekształcenie do sądu rejestrowego. Jednocześnie należy rozpocząć organizacyjne przygotowania do prowadzenia przedsiębiorstwa w formie spółki kapitałowej. Przede wszystkim należy na bieżąco informować o kolejnych działaniach swoich księgowych, bowiem dla części przedsiębiorców (tych którzy dotychczas rozliczali się w ramach podatkowej książki przychodów i rozchodów) przekształcenie wiązać będzie się z koniecznością całkowitej zmiany systemu księgowego (przejście na tzw. pełną księgowość). Do samego przekształcenia przygotować należy również osoby odpowiedzialne za serwis kas fiskalnych, aby we właściwym czasie dokonały wymiany modułów, ponieważ spółka kapitałowa, przejmująca prowadzenie przedsiębiorstwa, legitymować będzie się nowym numerem identyfikacji podatkowej (NIP). Zasada sukcesji praw i obowiązków rozciąga się, na mocy art. 93 § 4 Ordynacji podatkowej, również na sferę prawa podatkowego, w tym zakresie w jaki spółka kapitałowa może być nadal podatnikiem na zasadach analogicznych jak indywidualny przedsiębiorca. Zatem o ile spółka kapitałowa nie może przejąć na siebie zobowiązań wynikających z podatku dochodowego od osób fizycznych (bowiem sama jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych), to pełna sukcesja następuje np. w zakresie podatku od towarów i usług (VAT). W praktyce jednak wielu pracowników administracji skarbowej domaga się od takiej spółki nowego zgłoszenia do podatku VAT, choć sama zasada kontynuacji rozliczeń nie jest kwestionowana. Podkreślenia wymaga fakt, że nawet w kontekście proponowanych zmian w Prawie farmaceutycznym (projekt tzw. ustawy „Apteka dla Aptekarza” z 7 grudnia 2016 r.), wszelkie pozwolenia wydane przed wejściem w życie nowych regulacji pozostawałyby nadal w mocy. Bez znaczenia byłaby w takim wypadku forma prawna podmiotu prowadzącego aptekę. Pomimo sporego stopnia skomplikowania całej operacji, jej finalny efekt pozwala przesłonić ewentualne trudności. Właściciel apteki dysponuje bowiem podmiotem niezależnym, którego udziały (akcje) mogą zostać sprzedane lub darowane na rzecz innych osób. Jednocześnie powstała spółka kapitałowa stanowi idealną bazę pod dalsze zmiany, a w szczególności przekształcenia w spółkę osobową.
eduk acja
zapowiedź
4–5 kwietnia | Katowice 22. MIĘDZYNARODOWY KONGRES OSOZ „INNOWACYJNA OCHRONA ZDROWIA”
2 dni, ponad 100 ekspertów z Polski i zagranicy, 1200 uczestników, debaty i 12 sesji tematycznych oraz Gala Liderów Ochrony Zdrowia – 22. Międzynarodowy Kongres OSOZ „Innowacyjna Ochrona Zdrowia” to jedna z największych konferencji e-zdrowia w Europie Środkowo-Wschodniej. Na wydarzenie zaprasza czasopismo OSOZ Polska. Wstęp bezpłatny. Program konferencji oraz rejestracja: www.osoz.pl/forum2017
4 kwietnia | Katowice GALA LIDERÓW OCHRONY ZDROWIA
Na zakończenie pierwszego dnia Międzynarodowego Kongresu OSOZ odbędzie się uroczysta Gala Liderów Ochrony Zdrowia. Na ceremonię wręczenia statuetek laureatom oraz specjalny koncert zapraszamy do siedziby Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, w sąsiedztwie Międzynarodowego Centrum Kongresowego (rejestracja na stronie Kongresu).
relacja
DO POBRANIA
16 luty 2016 Startupbootcamp Demo Day
Nadchodzi era medycyny kształtowanej przez inteligentne rozwiązania e-zdrowia, narzędzia rozwijane w dynamicznych zespołach, które mają odwagę i optymizm, aby proponować rewolucyjne rozwiązania – tak brzmi hasło przewodnie Startupbootcamp, czyli międzynarodowego akceleratora, którego zadaniem jest opieka nad młodymi start-upami chcącymi zaistnieć na rynku ochrona zdrowia. Podczas tzw. dnia prezentacji (demo day), 10 finalistów tegorocznego programu zaprezentowało swoje pomysły na medyczne aplikacje i platformy IT. Na uwagę zasługuje przewaga rozwiązań, które dotykają problemu chorób psychicznych. Według statystyk, 80% osób cierpiących z powodu depresji albo stanów lękowych nie szuka porady u specjalisty. Pomocą mają być systemy telemedyczne, aplikacje monitorujące nastrój, społeczności on-line chorych. Podczas finałowych prezentacji nie zabrakło polskiego akcentu. Start-up findair opracował z myślą o chorych na astmę specjalny e-inhalator zintegrowany z aplikacją mobilną. Na podstawie pomiarów i informacji o okolicznościach napadów choroby i czasów inhalacji, findair pozwala poznać czynniki zaostrzające chorobę i zapobiegać kolejnym atakom astmy. Teraz młode firmy szukają inwestorów, aby zrealizować ambitne plany w ochronie zdrowia.
RAPORT PACJENT W ŚWIECIE CYFROWYM 27 stron | Bezpłatny | PL www.pwc.pl/healthcare
Liczba telekonsultacji w Polsce podwoiła się w ostatnim roku. Raport PWC opisuje stan rozwoju usług telemedycznych w Europie Środkowo-Wschodniej, zwłaszcza w sektorze prywatnej służby zdrowia. Trendy, statystyki i analiza zmieniających się potrzeb pacjentów.
RAPORT TACKLING WASTEFUL SPENDING ON HEALTH 306 stron | Bezpłatny | ENG www.oecd.org/health
O marnotrawstwie zasobów w ochronie zdrowia wiemy od dawna, ale świeży raport OECD pokazuje skalę problemu. Przykład: 50% recept na antybiotyki jest wystawianych niepotrzebnie, zdarzenia niepożądane, których w 70% można uniknąć, zwiększają koszty działalności szpitali o 13–17%. Badanie nieracjonalnych wydatków z różnych punktów widzenia.
OSOZ Polska 2/2017
55
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
m o n i to r z j aw i s k e p i d e m i o lo g i c z n yc h
Monitor zjawisk epidemiologicznych. Koszty leczenia. OGÓŁEM
GRYPA I PRZEZIĘBIENIE
ALERGIA
ZMIANA MIESIĘCZNA W styczniu 2017 W ODNIESIENIU DO grudnia 2016
76 926 zł
79 127 zł
6 212 zł
7 758 zł
1 098 zł
1 034 zł
grudzień
styczeń
grudzień
styczeń
grudzień
styczeń
+2201 zł
2,9%
+1546 zł
24,9%
−64 zł
−5,9%
TREND ROCZNY PORÓWNANIE ROKU 2017 (prognoza) I 2016
830 931 zł
863 098 zł
48 196 zł
49 240 zł
17 236 zł
19 112 zł
2016
2017
2016
2017
2016
2017
+32 167 zł
3,9%
+1044 zł
2,2%
+1877 zł
10,9%
styczeń WOJEWÓDZTWA O NAJNIŻSZYCH I NAJWYŻSZYCH KOSZTACH Opolskie 65 646 zł Podkarpackie 66 883 zł Warmińsko-Mazurskie 69 449 zł
Świętokrzyskie 5 793 zł Warmińsko-Mazurskie 6 327 zł Kujawsko-Pomorskie 6 429 zł
Opolskie 691 zł Kujawsko-Pomorskie 803 zł Podlaskie 816 zł
Małopolskie 88 110 zł Dolnośląskie 94 853 zł Mazowieckie 97 622 zł
Małopolskie 9 182 zł Mazowieckie 9 442 zł Dolnośląskie 9 749 zł
Małopolskie 1 172 zł Dolnośląskie 1 190 zł Mazowieckie 1 254 zł
prognoza 2017 WOJEWÓDZTWA O NAJNIŻSZYCH I NAJWYŻSZYCH KOSZTACH Opolskie 681 376 zł Kujawsko-Pomorskie 726 273 zł Świętokrzyskie 758 406 zł
Świętokrzyskie 35 628 zł Opolskie 40 645 zł Warmińsko-Mazurskie 41 987 zł
Warmińsko-Mazurskie 11 543 zł Opolskie 13 847 zł Kujawsko-Pomorskie 14 561 zł
Podlaskie 928 348 zł Dolnośląskie 1 000 241 zł Mazowieckie 1 041 090 zł
Małopolskie 52 770 zł Dolnośląskie 57 398 zł Mazowieckie 62 397 zł
Dolnośląskie 22 556 zł Mazowieckie 24 722 zł Podkarpackie 31 341 zł
styczeń WOJEWÓDZTWA Z NAJMOCNIEJSZYMI SPADKAMI I WZROSTAMI KOSZTÓW Świętokrzyskie –4 898 zł Lubelskie –274 zł
Świętokrzyskie –310 zł
Podkarpackie –1 060 zł Świętokrzyskie –127 zł Śląskie –121 zł
Pomorskie 4 991 zł Opolskie 5 208 zł Dolnośląskie 7 504 zł
Małopolskie 2 034 zł Opolskie 2 615 zł Dolnośląskie 2 911 zł
Kujawsko-Pomorskie 37 zł Pomorskie 52 zł Wielkopolskie 56 zł
zestawienie KOSZTY W styczniu W OSTATNICH LATACH
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2012
2013
2014
2015
2016
2017
* wszystkie dane w przeliczeniu na 1000 mieszkańców
56
OSOZ Polska 2/2017
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
m o n i to r z j aw i s k e p i d e m i o lo g i c z n yc h
Ogólne koszty leczenia (zakup środków farmaceutycznych) przypadające na 1000 mieszkańców dane bieżące
prognoza
» Rekordowe koszty ze stycznia powinny w lutym spaść nawet o 30%.«
koszty, tys. zł
STYCZEŃ
LUTY prognoza
MARZEC prognoza
KWIECIEŃ prognoza
MAJ prognoza
CZERWIEC prognoza
LIPIEC prognoza
SIERPIEŃ prognoza
WRZESIEŃ prognoza
PAŹDZIERNIK prognoza
LISTOPAD prognoza
GRUDZIEŃ prognoza
OSOZ Polska 2/2017
57
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
m o n i to r z j aw i s k e p i d e m i o lo g i c z n yc h
Koszty grypy i przeziębienia przypadające na 1000 mieszkańców dane bieżące
prognoza
» Koszty grypy i przeziębienia powinny powoli się obniżać.To koniec sezonu zachorowań.«
koszty, tys. zł
58
OSOZ Polska 2/2017
STYCZEŃ
LUTY prognoza
MARZEC prognoza
KWIECIEŃ prognoza
MAJ prognoza
CZERWIEC prognoza
LIPIEC prognoza
SIERPIEŃ prognoza
WRZESIEŃ prognoza
PAŹDZIERNIK prognoza
LISTOPAD prognoza
GRUDZIEŃ prognoza
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
m o n i to r z j aw i s k e p i d e m i o lo g i c z n yc h
Koszty alergii przypadające na 1000 mieszkańców dane bieżące
prognoza
» Czeka nas okres gwałtownego nasilenia dolegliwości alergicznych.«
koszty, tys. zł
STYCZEŃ
LUTY prognoza
MARZEC prognoza
KWIECIEŃ prognoza
MAJ prognoza
CZERWIEC prognoza
LIPIEC prognoza
SIERPIEŃ prognoza
WRZESIEŃ prognoza
PAŹDZIERNIK prognoza
LISTOPAD prognoza
GRUDZIEŃ prognoza
OSOZ Polska 2/2017
59
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR FARMACJI
Struktura dystrybucji leków styczeń | WARTOŚCI STATYSTYCZNE I TRENDY W STOSUNKU DO grudnia 2016
CENA OPAKOWANIA LEKU
MARŻA APTECZNA
OBRÓT W APTECE
LICZBA PACJENTÓW
17,22 zł
26,01%
202,5 tys. zł
4150
+5,5 tys. zł
+280
-0,36 zł
*9
9
9*
9**
+0,75%
*
*9
9
9*
-2,11 zł
PROGNOZA NA
KWIECIEŃ
SPRZEDAŻ WEDŁUG STATUSU LEKU
Obrót statystycznej apteki w styczniu 2017 roku wyniósł 202,5 tys. zł. To o 5,5 tys. zł więcej (+2,8%) niż w grudniu 2016 roku oraz o 27,5 tys. zł więcej (+15,7%) niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Wartość rynku farmaceutycznego osiągnęła poziom 3,02 mld zł. Oznacza to wzrost o 84,05 mln zł (+2,9%) w stosunku do grudnia 2016 roku oraz wzrost o 455,71 mln zł (+17,8%) w stosunku do stycznia 2016 roku. Udział refundacji stanowił 22,87% obrotu aptecznego (–1,44 p.p. w porównaniu z grudniem 2016) i wyniósł 690,98 mln zł. Według prognoz, obrót w statystycznej aptece w 2017 roku wyniesie 2,16 mln zł. Wartość sprzedaży leków refundowanych będzie równa 750,4 tys. zł, leków wydawanych na recepty pełnopłat-
OSOZ Polska 2/2017
*9
suplementy INNE
9
9*
53,90% 27,43% 9,56% 9,11%
9**
*
*9
9
9*
9**
*
POZIOM REFUNDACJI
22,87% -1,44%
„W kwietniu pożegnamy sezon grypy i przeziębień. Obrót w statystycznej aptece będzie zdecydowanie mniejszy niż w pierwszych miesiącach roku i wyniesie niewiele ponad 170 tys. zł. Spadki średniej wartości sprzedaży zaobserwujemy we wszystkich podstawowych kategoriach sprzedażowych.”
Aneta Szczypek Zakład Analiz Statystycznych, KAMSOFT S.A.
60
*
RX OTC
SPRZEDAŻ NA PACJENTA
48,80 zł
9**
ne – 483,8 tys. zł, a sprzedaży produktów OTC – 908,2 tys. zł. Rynek farmaceutyczny osiągnie wartość 32,35 mld zł. To odpowiednio o 617,45 mln zł więcej (+1,9%) niż w 2016 roku oraz o 2,47 mld zł więcej (+8,3%) niż w 2015 roku. Wartość refundacji wyniesie 8,16 mld zł, co będzie stanowiło 25,21% całkowitego obrotu aptecznego. Średni obrót apteczny wypracowany w styczniu ze sprzedaży leków refundowanych wyniósł 65,8 tys. zł, leków wydawanych na recepty pełnopłatne – 42,2 tys. zł, a produktów OTC – 92,9 tys. zł. W porównaniu z grudniem 2016 roku zanotowaliśmy wzrost wartości sprzedaży dla leków wydawanych na recepty pełnopłatne oraz dla sprzedaży odręcznej. Największy wzrost nastąpił dla produktów OTC (+6,9%, tj. 6,0 tys. zł), następnie dla leków na recepty pełnopłatne (+2,3%, tj. 1 tys. zł); dla leków refundo-
wanych nastąpił spadek (–3,0%, tj. –2,1 tys. zł). W porównaniu ze styczniem 2016 roku zaobserwowaliśmy wzrost wartości sprzedaży odpowiednio o 18,8 tys. zł (+25,3%) dla sprzedaży odręcznej, o 4,5 tys. zł (+11,8%) dla leków na recepty pełnopłatne oraz o 4,5 tys. zł (+7,4%) dla leków refundowanych. Dniem tygodnia charakteryzującym się największym średnim obrotem aptecznym był czwartek (8 714 zł), natomiast dniem roboczym o najniższym średnim obrocie aptecznym – piątek (6 639 zł). Rozrzut pomiędzy tymi wartościami wyniósł 2 075 zł. Średni obrót apteczny w poszczególnych roboczych dniach grudnia wahał się pomiędzy 6 649 zł (wartość osiągnięta 2 stycznia), a 9 471 zł (wartość osiągnięta 5 stycznia). Styczeń 2017 roku charakteryzował się bardzo wysoką zachorowalnością na grypę i przeziębienie. Co za tym
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR FARMACJI
idzie, największy procentowy wzrost średniej wartości sprzedaży zanotowaliśmy dla leków przeciwzakaźnych (+26,53%) oraz dla leków na układ oddechowy (+13,48%). Kolejnymi grupami terapeutycznymi, w których zanotowaliśmy wzrost, były leki na układ nerwowy (+0,81%) oraz leki z grupy narządy zmysłów (+0,36%). Największy procentowy spadek średniej wartości sprzedaży zanotowaliśmy dla leków onkologicznych i immunomodulacyjnych (–17,31%). W porównaniu z grudniem 2016 roku, zmiana udziałów poszczególnych grup terapeutycznych w obrocie statystycznej apteki nie przekroczyła 2%. Największy wzrost zanotowaliśmy w przypadku leków na układ oddechowy (+1,67 p.p.) oraz leków przeciwzakaźnych (+1,31 p.p.). Największy spadek udziałów nastąpił dla leków na przewód pokarmowy i metabolizm (–0,96 p.p.). Średnia marża apteczna wyniosła w styczniu 26,01%. To o 0,75 p.p. więcej niż w grudniu 2016 roku oraz o 0,42 p.p. więcej niż w styczniu 2016 roku. Marża w podstawowych kategoriach sprzedażowych kształtowała się następująco: dla leków refundowanych wyniosła 19,00% (podobnie jak w grudniu 2016 roku), dla leków wydawanych na recepty pełnopłatne – 25,04% (+0,13 p.p. w stosunku do grudnia 2016 roku), dla produktów OTC – 29,68% (+0,41 p.p. w stosunku do grudnia 2016 roku). W styczniu 2017 roku średnia cena za opakowanie leku wyniosła 17,22 zł. To o 36 groszy mniej niż w grudniu 2016 roku oraz o 20 groszy więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. W porównaniu z grudniem 2016 roku, największą zmianę średniej ceny sprzedaży zanotowaliśmy dla leków refundowanych. Średnia cena za opakowanie leków refundowanych wyniosła 26,81 zł (–30 groszy), leków wydawanych na recepty pełnopłatne 23,21 zł (–13 groszy), produktów OTC 12,61 zł (–6 groszy). Według prognoz, średnia cena za opakowanie leku w 2017 roku wyniesie 17,99 zł. To o 37 groszy więcej (+2,1%) niż w 2016 roku i o 91 groszy więcej (+5,3%) niż w 2015 roku. Średnia cena w podstawowych kategoriach sprzedażowych będzie kształtowała się następująco: dla leków refundowanych wyniesie 28,80 zł, dla leków wydawanych na recepty pełnopłatne – 23,54 zł, dla sprzedaży odręcznej – 12,62 zł. W porównaniu z minionym rokiem, największy wzrost średniej ceny zaobserwujemy dla leków refundowanych (+1,62 zł).
Rys. 1. Wielkość obrotu statystycznej apteki w poszczególnych dniach stycznia (porównanie do ubiegłego roku) styczeń 2017
styczeń 2016
Rys. 2. Wielkość obrotu statystycznej apteki w poszczególnych dniach stycznia – podział na dni tygodnia (porównanie do ubiegłego roku) styczeń 2017
styczeń 2016
1POJFE[JB FL
8UPSFL
ęSPEB
$[XBSUFL
1JŀUFL
4PCPUB
/JFE[JFMB
Rys. 3. Podział sprzedaży aptecznej na kategorie – % wartości sprzedaży układ mięśniowo-szkieletowy 5,7%
17,64% przewód pokarm. i metabolizm
4,13% układ moczowo-płciowy i hormony płciowe
2,26% narządy zmysłów
6,25% leki przeciwzakaźne 14,04% układ oddechowy
leki przeciwpasożytnicze, owadobójcze i repelenty 1,47% leki onkologiczne i immunomodulacyjne
0,23%
4,61% krew i układ krwiotwórczy 0,98%
endokrynologia – hormony, bez horm. płciowych
3,04% dermatologia 11,94% układ sercowo-naczyniowy
11,8% centralny układ nerwowy varia 10,9%
4,99% nieokreślona
OSOZ Polska 2/2017
61
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR FARMACJI
Rys. 4. Poziom marży aptecznej (%) w latach 2007–2017 30% 29% 28% 27% 26% 25% 24% 23%
I
II
III
IV
I
II
2007
III
IV
I
II
2008
III
IV
I
2009
II
III
IV
I
2010
II
III
IV
I
II
2011
III
IV
I
2012
II
III
IV
I
2013
II
III
IV
I
II
2014
III
IV
I
2015
II
III
IV 1
2017
22%
2016
Rys. 5. Podział średniej ceny leku (w zł) na zapłatę pacjenta i dopłatę refundacyjną w latach 2016–2017 zapłata pacjenta
refundacja
Rys. 6. Podział średniej ceny pozycji sprzedanej na receptę refundowaną (w zł), na zapłatę pacjenta i dopłatę refundacyjną w latach 2016–2017 zapłata pacjenta
refundacja
Rys. 7. Liczba pacjentów w statystycznej aptece w ciągu miesiąca w latach 2007–2017 4600 4400 4200 4000 3800 3600 3400 3200
I
II
III
2007
62
OSOZ Polska 2/2017
IV
I
II
III
2008
IV
I
II
III
2009
IV
I
II
III
2010
IV
I
II
III
2011
IV
I
II
III
2012
IV
I
II
III
2013
IV
I
II
III
2014
IV
I
II
III
2015
IV
I
II
III
2016
IV 1
2017
3000
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR FARMACJI
Rys. 8. Liczba pacjentów w statystycznej aptece w rozbiciu na przedziały godzinowe w dniu powszednim w styczniu o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
W styczniu statystyczną aptekę odwiedziło 4 150 pacjentów (3 520 osób zakupiło produkty OTC, 790 – leki refundowane, a 880 – leki wydawane na recepty pełnopłatne). To o 280 osób więcej niż w minionym miesiącu. Największy ruch w statystycznej aptece panował w drugim tygodniu miesiąca, tj. pomiędzy 8 a 14 stycznia. Wówczas w statystycznej aptece zanotowano 987 osób. Kolejnym w rankingu tygodniem był 22–28 stycznia (971 osoby), 15–21 stycznia (969 osób) i 1–7 stycznia (789 osób). Najwięcej pacjentów zarejestrowano w aptece w godzinach 11.00–12.00. Statystyczny pacjent podczas jednej wizyty w aptece zakupił produkty o łącznej wartości 48,80 zł. To o 2,11 zł mniej niż w minionym miesiącu oraz o 59 groszy więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Z kwoty tej 37,64 zł zapłacił pacjent, a 11,16 zł dopłacił refundator. Wartość refundacji w porównaniu z grudniem 2016 roku zmalała o 9,8% (–1,21 zł). W tym samym okresie wartość zapłaty pacjenta spadła o 2,3% (–90 groszy). Dla leków sprzedawanych na recepty refundowane wartość koszyka statystycznego pacjenta wyniosła 83,33 zł (z czego 25,76 zł to zapłata pacjenta, a 57,57 zł – wartość refundacji), dla leków wydawanych na recepty pełnopłatne – 47,95 zł, a dla produktów OTC – 26,39 zł. Prognozujemy, że wartość koszyka statystycznego pacjenta w 2017 roku wyniesie 50,83 zł. Będzie to o 61 groszy (+1,2%) więcej niż w 2016 roku oraz o 1,26 zł (+2,5%) więcej niż w 2015 roku. Z kwoty tej 38,02 zł zapłaci pacjent, a 12,81 zł dopłaci refundator. Wartość sprzedaży na pacjenta leków refundowanych wyniesie 91,27 zł, leków sprzedawanych na recepty pełnopłatne – 49,41 zł, a produktów OTC – 25,67 zł. Jedynie wartość statystycznego koszyka dla leków wydawanych na recepty pełnopłatne będzie mniejsza niż w 2016 roku (–0,7%, tj. o 0,36 groszy), natomiast dla leków refundowanych i sprzedaży odręcznej zanotujemy wzrost odpowiednio o 1,1% (+1,01 zł) i 3,1% (+78 groszy).
Rys. 9. Liczba pacjentów w statystycznej aptece w poszczególnych dniach stycznia (porównanie do ubiegłego roku) styczeń 2017
styczeń 2016
Rys. 10. Liczba pacjentów w statystycznej aptece w poszczególnych tygodniach stycznia (porównanie do ubiegłego roku) styczeń 2017
styczeń 2016
o TUZD[OJB
o TUZD[OJB
o TUZD[OJB
o TUZD[OJB
o TUZD[OJB
Tab. 1. Sprzedaż produktów w statystycznej aptece wg. statusu produktu
Wg. statusu leku w bazie BLOZ
Wartość sprzedaży w statystycznej aptece (PLN) styczeń 2017
Lek - RX
styczeń 2016
Udział w całkowitej wartości sprzedaży aptecznej styczeń 2017
styczeń 2016
109 151
98 929
53,90%
56,53%
55 544
42 928
27,43%
24,53%
Suplement diety lub dietetyczny środek spożywczy
19 361
17 440
9,56%
9,97%
Pozostałe
18 444
15 703
9,11%
8,97%
Lek - OTC
OSOZ Polska 2/2017
63
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR FARMACJI
Tab. 2. Opis stanu statystycznej apteki w formie skróconego biuletynu informacyjnego za styczeń 2017 styczeń 2017
zmiana w stosunku do (%) grudnia 2016
stycznia 2017
zmiana w stosunku do (liczbowo)
stycznia 2016
grudnia 2016
stycznia 2017
stycznia 2016
obrót całkowity (w tys. zł) statystyczna apteka
202,5
2,8%
0,0%
15,7%
5,5
0,0
27,5
cały rynek apteczny
3 021 908
2,9%
0,0%
17,8%
84 046,5
0,0
455 707,5
statystyczna apteka
65,8
-3,0%
0,0%
7,4%
-2,1
0,0
4,5
cały rynek apteczny
982 408
-3,0%
0,0%
9,3%
-30 004,9
0,0
83 566,2
statystyczna apteka
42,2
2,3%
0,0%
11,8%
1,0
0,0
4,5
cały rynek apteczny
629 631
2,4%
0,0%
13,8%
14 634,0
0,0
76 314,5
statystyczna apteka
92,9
6,9%
0,0%
25,3%
6,0
0,0
18,8
cały rynek apteczny
1 386 272
7,0%
0,0%
27,5%
90 556,1
0,0
299 083,1
statystyczna apteka
46,3
-3,3%
0,0%
7,6%
-1,6
0,0
3,3
cały rynek apteczny
690 980
-3,2%
0,0%
9,5%
-22 950,4
0,0
60 090,4
w całkowitym obrocie
22,87%
-5,9%
0,0%
-7,0%
0,0
0,0
0,0
w sprzedaży refundowanej
69,09%
-1,0%
0,0%
0,9%
0,0
0,0
0,0
ogółem
17,22 zł
-2,1%
0,0%
1,2%
-0,4
0,0
0,2
dla leków z list refundacyjnych
26,81 zł
-1,1%
0,0%
0,0%
-0,3
0,0
0,0
dla leków z recept pełnopłatnych
23,21 zł
-0,5%
0,0%
3,0%
-0,1
0,0
0,7
dla produktów bez recepty (OTC)
12,61 zł
-0,5%
0,0%
4,4%
-0,1
0,0
0,5
4 150
7,2%
0,0%
14,3%
280,0
0,0
520,0 80,0
recepty refundowane (w tys. zł)
recepty pełnopłatne (w tys. zł)
sprzedaż odręczna (w tys. zł)
wartość refundacji (w tys. zł)
udział refundacji
średnia cena opakowania
Liczba pacjentów w aptece Liczba pacjentów w aptece (recepty refundowane)
790
2,6%
0,0%
11,3%
20,0
0,0
Liczba pacjentów w aptece (recepty pełnopłatne)
880
4,8%
0,0%
11,4%
40,0
0,0
90,0
3 520
9,0%
0,0%
16,6%
290,0
0,0
500,0
Liczba pacjentów w aptece (sprzedaż odręczna) Średnia marża apteczna ogółem
26,01%
3,0%
0,0%
1,6%
0,0
0,0
0,0
dla leków z list refundacyjnych
19,00%
0,0%
0,0%
3,9%
0,0
0,0
0,0
dla leków na recepty pełnopłatne
25,04%
0,5%
0,0%
-1,7%
0,0
0,0
0,0
dla sprzedaży odręcznej
29,68%
1,4%
0,0%
0,1%
0,0
0,0
0,0
Wartość sprzedaży na pacjenta
48,80 zł
-4,1%
0,0%
1,2%
-2,1
0,0
0,6
Wartość zapłaty przez pacjenta
37,64 zł
-2,3%
0,0%
3,5%
-0,9
0,0
1,3
Wartość dopłaty refundatora
11,16 zł
-9,8%
0,0%
-5,9%
-1,2
0,0
-0,7
Wartość sprzedaży na pacjenta (recepty refundowane)
83,33 zł
-5,5%
0,0%
-3,5%
-4,8
0,0
-3,0
Wartość zapłaty przez pacjenta (recepty refundowane)
25,76 zł
-3,4%
0,0%
-5,3%
-0,9
0,0
-1,4
Wartość dopłaty refundatora (recepty refundowane)
57,57 zł
-6,4%
0,0%
-2,6%
-3,9
0,0
-1,6
Wartość sprzedaży na pacjenta (recepty pełnopłatne)
47,95 zł
-2,3%
0,0%
0,4%
-1,1
0,0
0,2
Wartość sprzedaży na pacjenta (sprzedaż odręczna)
26,39 zł
-1,9%
0,0%
7,5%
-0,5
0,0
1,8
Rys. 11. Prognoza miesięcznych obrotów statystycznej apteki Wartości w cenach detalicznych brutto prognoza obrotu
Zmiana: wzrost 1%
Tysiące zł
Obrót 2017: 2 160,0 tys. zł
realizacja obrotu
realizacja (poprzedni rok)
64
OSOZ Polska 2/2017
*
**
***
*7
7
7*
7**
7***
*9
9
9*
9**
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR FARMACJI
Prognoza sprzedaży rocznej w oparciu o dane do stycznia 2017 2017
Dane narastające od początku roku
zmiana w stosunku do (%)
zmiana w stosunku do (liczbowo)
2016
2016
2015
2017
2015
zmiana w stosunku do (%)
zmiana w stosunku do (liczbowo)
2016
2016
2015
2015
2 160,0
1,0%
4,6%
20,5
94,5
202,5
15,7%
13,4%
27,5
24,0
32 351 225,0
1,9%
8,3%
617 447,5
2 470 375,0
3 021 907,5
17,8%
18,2%
455 707,5
464 359,5
750,4
-3,2%
-3,4%
-24,9
-26,1
65,8
7,4%
3,3%
4,5
2,1
11 239 411,1
-2,3%
0,0%
-260 981,0
5 017,4
982 408,1
9,3%
7,6%
83 566,2
69 022,8
483,8
2,0%
6,0%
9,5
27,5
42,2
11,8%
10,9%
4,5
4,1
7 246 073,4
3,0%
9,8%
211 705,0
645 324,4
629 631,2
13,8%
15,5%
76 314,5
84 350,5
908,2
3,9%
11,3%
33,9
92,3
92,9
25,3%
23,9%
18,8
17,9
13 602 994,5
4,9%
15,2%
633 663,9
1 798 111,6
1 386 272,1
27,5%
29,0%
299 083,1
311 987,3
544,5
0,3%
0,2%
1,4
1,4
46,3
7,6%
1,5%
3,3
0,7
8 155 316,3
1,2%
3,8%
99 492,9
298 089,2
690 979,7
9,5%
5,7%
60 090,4
37 562,6
25,21%
-0,7%
-4,1%
0,0
0,0
22,87%
-7,0%
-10,5%
0,0
0,0
71,26%
3,3%
3,7%
0,0
0,0
69,09%
0,9%
-1,4%
0,0
0,0
17,99 zł
2,1%
5,3%
0,4
0,9
17,22 zł
1,2%
3,5%
0,2
0,6
28,80 zł
6,0%
4,8%
1,6
1,3
26,81 zł
0,0%
-0,8%
0,0
-0,2
23,54 zł
1,5%
5,3%
0,4
1,2
23,21 zł
3,0%
5,9%
0,7
1,3
12,62 zł
2,6%
9,1%
0,3
1,1
12,61 zł
4,4%
8,7%
0,5
1,0
42 494
-0,2%
2,0%
-105,7
824,3
4 150
14,3%
28,9%
520,0
930,0
8 222
-4,3%
-6,4%
-368,4
-558,4
790
11,3%
11,3%
80,0
80,0
9 791
2,7%
2,0%
261,5
191,5
880
11,4%
14,3%
90,0
110,0
35 378
0,7%
4,2%
247,7
1 417,7
3 520
16,6%
32,8%
500,0
870,0
26,07%
2,5%
1,2%
0,0
0,0
26,01%
1,6%
-0,5%
0,0
0,0
17,85%
-4,8%
-0,3%
0,0
0,0
18,64%
1,9%
6,8%
0,0
0,0
26,70%
5,5%
-2,3%
0,0
0,0
24,66%
-3,2%
-10,1%
0,0
0,0
30,94%
3,7%
-0,3%
0,0
0,0
29,28%
-1,2%
-7,8%
0,0
0,0
50,83 zł
1,2%
2,5%
0,6
1,3
48,80 zł
1,2%
-12,0%
0,6
-6,6 -3,6
38,02 zł
1,4%
4,1%
0,5
1,5
37,64 zł
3,5%
-8,8%
1,3
12,81 zł
0,5%
-1,7%
0,1
-0,2
11,16 zł
-5,9%
-21,2%
-0,7
-3,0
91,27 zł
1,1%
3,2%
1,0
2,8
83,33 zł
-3,5%
-7,2%
-3,0
-6,5
26,23 zł
-6,4%
-5,2%
-1,8
-1,4
25,76 zł
-5,3%
-4,2%
-1,4
-1,1
65,04 zł
4,5%
7,0%
2,8
4,3
57,57 zł
-2,6%
-8,4%
-1,6
-5,3
49,41 zł
-0,7%
4,0%
-0,4
1,9
47,95 zł
0,4%
-3,0%
0,2
-1,5
25,67 zł
3,1%
6,8%
0,8
1,6
26,39 zł
7,5%
-6,7%
1,8
-1,9
Rys. 12. Prognoza miesięcznej wartości obrotu w kraju (ceny detaliczne brutto) Obrót 2017: 32,3 mld zł
Zmiana refundacji: spadek 1 do 2% (w stosunku do roku 2016)
realizacja obrotu
realizacja obrotu (rok 2016)
prognoza refundacji
realizacja refundacji
realizacja refundacji (rok 2016)
Refundacja: 8,1 mld zł
Miliony zł
Zmiana obrotu: wzrost 1 do 2% (w stosunku do roku 2016)
prognoza obrotu
*
**
***
*7
7
7*
7**
7***
*9
9
9*
9**
OSOZ Polska 2/2017
65
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR FARMACJI
Tab. 3. Średnia miesięczna sprzedaż statystycznej apteki w rozbiciu na rodzaje sprzedaży – dotyczy aktualnego miesiąca Rodzaj sprzedaży
Transakcje Liczba
Sprzedaż brutto %
Wartość
Opłata pacjenta %
Wartość
Refundacja
%
Wartość
Udział wart. % %
Pac.
Opakowania
Śr. cena
Śr. cena
Liczba
zł/opak.
zł/trans.
Ref.
1. U-R
701,32
0,07
34845,89
0,17
8840,48
0,06
26005,41
0,56
0,25
0,75
1078,33
32,31
49,69
2. U-30
421,07
0,04
14824,33
0,07
6269,05
0,04
8555,28
0,18
0,42
0,58
653,94
22,67
35,21
3. U-50
348,19
0,04
8737,09
0,04
5048,79
0,03
3688,29
0,08
0,58
0,42
426,43
20,49
25,09
4. U-BEZPŁATNY
19,69
0,00
1152,74
0,01
85,33
0,00
1067,41
0,02
0,07
0,93
56,64
20,35
58,56
5. INWALIDA WOJENNY
16,22
0,00
806,84
0,00
0,00
0,00
806,84
0,02
0,00
1,00
26,78
30,12
49,74
0,26
0,00
7,26
0,00
1,44
0,00
5,82
0,00
0,20
0,80
0,41
17,92
27,53
7. ZHK
11,15
0,00
304,62
0,00
52,75
0,00
251,86
0,01
0,17
0,83
16,45
18,52
27,33
8. AZ
0,00
0,00
0,09
0,00
0,00
0,00
0,09
0,00
0,00
1,00
0,00
18,94
30,68
124,46
0,01
4536,06
0,02
0,00
0,00
4536,06
0,10
0,00
1,00
190,82
23,77
36,45
2,73
0,00
616,90
0,00
50,13
0,00
566,78
0,01
0,08
0,92
5,38
114,69
225,96 152,35
6. INWALIDA WOJSKOWY
9. SENIOR 75+ 10. NARKOTYKI 11. ŚRODKI POMOCNICZE
10,38
0,00
1581,19
0,01
762,65
0,00
818,54
0,02
0,48
0,52
122,58
12,90
12. PEŁNOPŁATNE
1465,93
0,15
42192,00
0,21
42191,90
0,27
0,10
0,00
1,00
0,00
1817,62
23,21
28,78
13. ODRĘCZNA
6389,81
0,67
92895,00
0,46
92894,65
0,59
0,35
0,00
1,00
0,00
7366,16
12,61
14,54
14. RAZEM
9511,20
1,00
202500,00
1,00
156197,17
1,00
46302,83
1,00
0,77
0,23
11761,54
17,22
21,29
Tab. 4. Średnia okresowa sprzedaż statystycznej apteki w rozbiciu na rodzaje sprzedaży – średnia narastająca od początku roku Rodzaj sprzedaży
Transakcje Liczba
Sprzedaż brutto %
Wartość
Opłata pacjenta %
Wartość
Refundacja
%
Wartość
Udział wart. % %
Pac.
Opakowania
Śr. cena
Śr. cena
Liczba
zł/opak.
zł/trans.
Ref.
1. U-R
701,32
0,07
34845,89
0,17
8840,48
0,06
26005,41
0,56
0,25
0,75
1078,33
32,31
49,69
2. U-30
421,07
0,04
14824,33
0,07
6269,05
0,04
8555,28
0,18
0,42
0,58
653,94
22,67
35,21
3. U-50
348,19
0,04
8737,09
0,04
5048,79
0,03
3688,29
0,08
0,58
0,42
426,43
20,49
25,09
4. U-BEZPŁATNY
19,69
0,00
1152,74
0,01
85,33
0,00
1067,41
0,02
0,07
0,93
56,64
20,35
58,56
5. INWALIDA WOJENNY
16,22
0,00
806,84
0,00
0,00
0,00
806,84
0,02
0,00
1,00
26,78
30,12
49,74
0,26
0,00
7,26
0,00
1,44
0,00
5,82
0,00
0,20
0,80
0,41
17,92
27,53
7. ZHK
11,15
0,00
304,62
0,00
52,75
0,00
251,86
0,01
0,17
0,83
16,45
18,52
27,33
8. AZ
0,00
0,00
0,09
0,00
0,00
0,00
0,09
0,00
0,00
1,00
0,00
18,94
30,68
124,46
0,01
4536,06
0,02
0,00
0,00
4536,06
0,10
0,00
1,00
190,82
23,77
36,45
2,73
0,00
616,90
0,00
50,13
0,00
566,78
0,01
0,08
0,92
5,38
114,69
225,96 152,35
6. INWALIDA WOJSKOWY
9. SENIOR 75+ 10. NARKOTYKI 11. ŚRODKI POMOCNICZE
10,38
0,00
1581,19
0,01
762,65
0,00
818,54
0,02
0,48
0,52
122,58
12,90
12. PEŁNOPŁATNE
1465,93
0,15
42192,00
0,21
42191,90
0,27
0,10
0,00
1,00
0,00
1817,62
23,21
28,78
13. ODRĘCZNA
6389,81
0,67
92895,00
0,46
92894,65
0,59
0,35
0,00
1,00
0,00
7366,16
12,61
14,54
14. RAZEM
9511,20
1,00
202500,00
1,00
156197,17
1,00
46302,83
1,00
0,77
0,23
11761,54
17,22
21,29
Tab. 5. Średnia miesięczna sprzedaż statystycznej apteki w rozbiciu na grupy sprzedaży – dotyczy aktualnego miesiąca Rodzaj sprzedaży
Transakcje Liczba
Sprzedaż brutto %
Wartość
Opłata pacjenta %
Wartość
Refundacja
%
Wartość
Udział wart. % %
Pac.
Ref.
Opakowania
Śr. cena
Śr. cena
Liczba
zł/opak.
zł/trans.
1. Recepty ref. całość
1645
0,17
65832
0,33
20348
0,13
45484
0,98
0,31
0,69
2455
26,81
2. Recepty pełnopłatne
1466
0,15
42192
0,21
42192
0,27
0
0,00
1,00
0,00
1818
23,21
28,78
3. Sprzedaż odręczna
6390
0,67
92895
0,46
92895
0,59
0
0,00
1,00
0,00
7366
12,61
14,54
10
0,00
1581
0,01
763
0,00
819
0,02
0,48
0,52
123
12,90
152,35
9511
1,00
202500
1,00
156197
1,00
46303
1,00
0,77
0,23
11762
17,22
21,29
4. Inne pozycje (wnioski) 5. RAZEM
40,02
Tab. 6. Średnia okresowa sprzedaż statystycznej apteki w rozbiciu na grupy sprzedaży – zestawienie narastające od początku roku Rodzaj sprzedaży
Transakcje Liczba
Sprzedaż brutto %
Wartość
Opłata pacjenta %
Wartość
Refundacja
%
Wartość
Udział wart. % %
Pac.
Ref.
Opakowania
Śr. cena
Śr. cena
Liczba
zł/opak.
zł/trans.
1. Recepty ref. całość
1645,08
0,17
65831,81
0,33
20347,98
0,13
45483,83
0,98
0,31
0,69
2455,18
26,81
2. Recepty pełnopłatne
1465,93
0,15
42192,00
0,21
42191,90
0,27
0,10
0,00
1,00
0,00
1817,62
23,21
28,78
3. Sprzedaż odręczna
6389,81
0,67
92895,00
0,46
92894,65
0,59
0,35
0,00
1,00
0,00
7366,16
12,61
14,54
10,38
0,00
1581,19
0,01
762,65
0,00
818,54
0,02
0,48
0,52
122,58
12,90
152,35
9511,20
1,00
202500,00
1,00
156197,17
1,00
46302,83
1,00
0,77
0,23
11761,54
17,22
21,29
4. Inne pozycje (wnioski) 5. RAZEM
40,02
Tab. 7. Prognoza rocznej sprzedaży w statystycznej aptece w rozbiciu na grupy sprzedaży Rodzaj sprzedaży
Transakcje Liczba
Sprzedaż brutto %
Wartość
Opłata pacjenta %
Wartość
Refundacja
Udział wart. %
%
Wartość
%
Pac.
Ref.
Opakowania
Śr. cena
Śr. cena
Liczba
zł/opak.
zł/trans.
1. Recepty ref. całość
18475,33
0,19
750415,82
0,35
215675,63
0,13
534740,19
0,98
0,29
0,71
26054,69
28,80
2. Recepty pełnopłatne
16986,21
0,17
483791,41
0,22
483791,22
0,30
0,19
0,00
1,00
0,00
20549,39
23,54
28,48
3. Sprzedaż odręczna
61964,96
0,64
908249,80
0,42
908249,36
0,56
0,43
0,00
1,00
0,00
71949,20
12,62
14,66
139,11
0,00
17542,97
0,01
7787,50
0,00
9755,47
0,02
0,44
0,56
1492,18
11,76
126,11
97565,61
1,00
2160000,00
1,00
1615503,72
1,00
544496,28
1,00
0,75
0,25
120045,45
17,99
22,14
4. Inne pozycje (wnioski) 5. RAZEM
40,62
Tab. 8. Prognoza rocznej sprzedaży w rozbiciu na grupy sprzedaży z uwzględnieniem zmieniającej się w ciągu roku liczby aptek – cały rynek apteczny Rodzaj sprzedaży
Sprzedaż brutto %
Wartość
Opłata pacjenta %
Wartość
Refundacja
%
Wartość
Udział wart. % %
Pac.
Ref.
Opakowania
Śr. cena
Śr. cena
Liczba
zł/opak.
zł/trans.
1. Recepty ref. całość
276707288
0,19
11239411106
0,35
3230216452
0,13
8009194654
0,98
0,29
0,71
390220459
28,80
2. Recepty pełnopłatne
254407518
0,17
7246073367
0,22
7246070591
0,30
2777
0,00
1,00
0,00
307773685
23,54
28,48
3. Sprzedaż odręczna
928033388
0,64
13602994525
0,42
13602988046
0,56
6479
0,00
1,00
0,00
1077570998
12,62
14,66
2083634
0,00
262746001
0,01
116633603
0,00
146112398
0,02
0,44
0,56
22349052
11,76
126,10
1461231827
1,00
32351225000
1,00
24195908692
1,00
8155316308
1,00
0,75
0,25
1797914195
17,99
22,14
4. Inne pozycje (wnioski) 5. RAZEM
66
Transakcje Liczba
OSOZ Polska 2/2017
40,62
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR RYNKU LEKÓ W
Sprzedaż leków. Podsumowanie roku 2016 Trend wzrostu trwający od 2012 roku został zachowany i wartość sprzedaży leków zatrzymała się na 31 mld zł, co oznacza wzrost na poziomie 6,2%. Przyjrzymy się dokładniej najważniejszym zmianom na rynku farmaceutycznym.
Katarzyna Płoskonka Zakład Analiz Statystycznych, KAMSOFT S.A.
Opis rynku farmaceutycznego w 2016 roku W roku 2016 wartość rynku farmaceutycznego wyniosła 31,73 mld zł. Był to więc kolejny okres wzrostów w porównaniu do roku poprzedniego. Całkowity procentowy wzrost wyniósł 6,20% (+1,85 mld zł). Od 0,34% do 13,33%
wzrósł także całkowity obrót w każdym pojedynczym miesiącu 2016 roku (w porównaniu do odpowiedniego miesiąca roku poprzedniego). W 2007 roku wartość rynku farmaceutycznego wyniosła 21,59 mld zł, a to oznacza, że w przeciągu ostatnich dziesięciu lat wzrost wyniósł 49,72% oraz 10,14 mld zł. Obrót w statystycznej aptece za cały 2016 rok wyniósł 2,14 mln zł, co przekłada się na miesięczne obroty w statystycznej aptece rzędu ponad 178 tys. zł. W minionym roku te obroty wyniosły 2,07 mln zł, a w 2007 roku – 1,69 mln zł
(+3,61% w stosunku do roku poprzedniego oraz +26,64% na przełomie ostatnich 10 lat). Średnia cena za pojedyncze opakowanie także wzrosła. W minionym roku wyniosła 17,62 zł, a rok wcześniej była to kwota rzędu 17,08 zł. Wzrost jest równy 0,54 zł, czyli 3,15%. Średnia cena leków na receptę spadła z 27,48 zł w 2015 roku do 27,18 zł w 2016 roku. Spadek wyniósł więc 0,30 zł (–1,09%). Z drugiej strony średnia cena za opakowanie leków sprzedawanych bez recepty utrzymała wieloletni trend wzrostu. W 2016 wyniosła 12,30 zł, a to o 0,73 zł (+6,31%) więcej niż w 2015 roku oraz 4,35 zł (+54,71%) więcej niż 10 lat temu. Średnia marża apteczna wyniosła 25,44% i była niższa o 0,34% niż w roku poprzednim oraz najniższa na przełomie
OSOZ Polska 2/2017
67
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR RYNKU LEKĂ“ W
ostatnich dziewięciu lat. Dla leków refundowanych marşa uzyskała poziom 18,76% i wzrosła w porównaniu do 2015 roku o 0,85%. Natomiast dla leków dostępnych w sprzedaşy odręcznej marşa wyniosła 29,82%, a to oznacza, şe nastąpił spadek o 1,21%. Dla porównania, dziesięć lat temu marşa dla leków refundowanych wynosiła 18,35%, a dla leków OTC – 29,54%. Spadki i wzrosty na przełomie tych lat ukształtowały marşę na podobnym poziomie. W 2016 roku został przełamany malejący trend ilości pacjentów odwiedzających statystyczną aptekę. W całym minionym roku statystyczną aptekę odwiedziło 42 600 pacjentów, a to o 930 pacjentów więcej niş w roku poprzednim. Średnia roczna wartość sprzedaşy na statystycznego pacjenta wyniosła 50,22 zł (+0,65 zł, tj. +1,32%. Wartość zapłaty wyniosła 37,47 zł, a wartość dopłaty refundatora – 12,75 zł (analogicznie o 0,94 zł więcej i 0,29 zł mniej niş w roku 2015).
Analiza szczegółowa Jak juş zostało wspomniane, całkowity obrót na rynku farmaceutycznym w poszczególnych miesiącach 2016 roku wzrastał w stosunku do analogicznych miesięcy roku poprzedniego. Najsłabszy wzrost nastąpił w styczniu (+0,34%) oraz w lipcu (+2,41%). Największy wzrost był charakterystyczny dla lutego (+10,03%) oraz sierpnia (+13,33%). Dane dotyczące średnich obrotów na aptekę są – z wyjątkami – zbieşne z danymi dla całego rynku. Dla średniego obrotu na aptekę w styczniu oraz w lipcu widoczny jest spadek w porównaniu do roku poprzedniego (kolejno –1,96% oraz –0,61%). Najmniejszy wzrost procentowy wystąpił w kwietniu i maju (+0,84% i +0,92%), a najmocniejszy wzrost został odnotowany w lutym oraz sierpniu (+7,08% i +10,30%). W minionym roku najczęściej sprzedawanymi lekami były te naleşące do klas ATC A – „Przewód pokarmowy i metabolizm� oraz C – „Układ sercowo – naczyniowy�. Dla tych grup wartość sprzedaşy w 2016 roku wyniosła odpowiednio 5,76 mld zł i 4,41 mld zł. Znaczenie obrotu produktów związanych z przewodem pokarmowym i metabolizmem w całkowitym obrocie wzrosło o 1,10% i był to jednocześnie najwyşszy wzrost. Natomiast dla produktów związanych z układem sercowo – naczyniowym nastąpił spadek o 1,01% i takşe był to najwyşszy spadek. Najnişsze obro-
68
OSOZ Polska 2/2017
Rys. 1. Miesięczne zestawienie obrotów statystycznej apteki w latach 2006–2016 250 000
2006
2007
2009
2008
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
11
12
2014
2015
2016
10
11
200 000
150 000
100 000 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Rys. 2. Miesięczne zestawienie obrotów na rynku aptecznym w latach 2006–2016 2006
2007
2009
2008
2010
2011
2012
2013
8
9
3,0 mld.
2,5 mld.
2,0 mld.
1,5 mld.
1
2
3
4
5
6
7
12
Rys. 3. Podział wartościowy sprzedaşy w latach 2016 i 2015
2016 rok
PĹ’SPELPXZ VLÂ’BE OFSXPXZ VLÂ’BE NJĹˆĹ’OJPXP T[LJFMFUPXZ
MFLJ QS[FDJXQBTPĹ™ZUOJD[F PXBEPCĂ˜KD[F J SFQFMFOUZ VLÂ’BE PEEFDIPXZ
MFLJ QS[FDJXOPXPUXPSPXF J JNNVOPNPEVMBDZKOF MFLJ TUPTPXBOF X [BLBřFOJBDI
OBS[Ĺ€EZ X[SPLV J TÂ’VDIV
MFLJ IPSNPOBMOF EP TUPTPXBOJB XFXOĹˆUS[OFHP VLÂ’BE NPD[PXP QÂ’DJPXZ J IPSNPOZ QÂ’DJPXF WBSJB EFSNBUPMPHJB
OJFPLSFĹ’MPOB VLÂ’BE TFSDPXP OBD[ZOJPXZ
LSFX J VLÂ’BE LSXJPUXĂ˜SD[Z
QS[FXĂ˜E QPLBSN J NFUBCPMJ[N
2015 rok PĹ’SPELPXZ VLÂ’BE OFSXPXZ VLÂ’BE NJĹˆĹ’OJPXP T[LJFMFUPXZ
MFLJ QS[FDJXQBTPĹ™ZUOJD[F PXBEPCĂ˜KD[F J SFQFMFOUZ VLÂ’BE PEEFDIPXZ
MFLJ QS[FDJXOPXPUXPSPXF J JNNVOPNPEVMBDZKOF MFLJ TUPTPXBOF X [BLBřFOJBDI
OBS[Ĺ€EZ X[SPLV J TÂ’VDIV
MFLJ IPSNPOBMOF EP TUPTPXBOJB XFXOĹˆUS[OFHP VLÂ’BE NPD[PXP QÂ’DJPXZ J IPSNPOZ QÂ’DJPXF WBSJB EFSNBUPMPHJB
OJFPLSFĹ’MPOB VLÂ’BE TFSDPXP OBD[ZOJPXZ
LSFX J VLÂ’BE LSXJPUXĂ˜SD[Z
QS[FXĂ˜E QPLBSN J NFUBCPMJ[N
2016
2015
2 139 31 733 777
27,18 zł
12,30 zł
25,44%
18,76%
29,82%
42 600
50,22 zł
37,47 zł
12,75 zł
Średnia cena opakowania dla leków bez recepty
Średnia marża apteczna
Średnia marża apteczna dla leków refundowanych
Średnia marża apteczna dla leków bez recepty
Liczba pacjentów w aptece
Wartość sprzedaży na pacjenta
Wartość zapłaty przez pacjenta
Wartość dopłaty refundatora
6 600 749
13,03 zł
36,53 zł
49,57 zł
41 670
31,04%
17,91%
25,77%
11,57 zł
27,48 zł
17,08 zł
816 11 804 883
456
777 11 234 394
2 065 29 880 850
13,03 zł
35,87 zł
48,90 zł
41 770
33,55%
18,63%
26,79%
11,24 zł
26,87 zł
16,50 zł
161,0
171,0
130,5 132,0
140,0 154,0
9
10 155,0 162,0
151,0
8
141,0
162,0
174,5
174,0
178,5
157,0
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
171,0
177,0
6 159 958
5 881 565
9 755 357
2008
11,70 zł
33,07 zł
44,77 zł
43 320
32,33%
18,21%
26,67%
10,89 zł
27,03 zł
16,17 zł
783 10 703 189
430
713
1 940 26 528 271
5 224 590
2009
4 973 612 9 619 433
14,44 zł
30,92 zł
45,37 zł
44 395
33,19%
20,95%
27,23%
9,57 zł
27,42 zł
15,76 zł
723
374
906 12 054 291
2 014 26 793 392
9 249 401
4 964 735
13,60 zł
29,32 zł
42,91 zł
44 812
31,83%
20,09%
26,16%
9,07 zł
26,83 zł
15,13 zł
682
366
865 11 177 074
1 923 26 075 847
2010
2011
2012
4 652 317
12,53 zł
27,84 zł
40,37 zł
44 615
30,15%
18,51%
24,14%
8,33 zł
25,39 zł
2013
7 140 175
4 238 768
2015
11,52 zł
26,58 zł
38,11 zł
44 336
29,54%
18,35%
23,92%
7,95 zł
23,93 zł
13,62 zł
559
332
790 10 099 706
1 690 21 591 769
2014
8 123 918
14,27 zł
608
348
836 11 177 074
1 801 24 070 786
Całkowity obrót na rynku aptecznym (w tys. zł)
14,53 zł
32,61 zł
47,14 zł
44 250
32,54%
20,00%
26,40%
10,05 zł
27,55 zł
16,30 zł
751 10 135 136
387
935 12 614 938
2 086 28 142 014
2016
11,95 zł
24,38 zł
36,33 zł
45 367
30,21%
18,34%
24,38%
7,57 zł
23,40 zł
13,59 zł
494 6 097 000
323 3 980 000
823 10 150 000
1 648 20 397 000
179,0 180,5 1 718 275,5 2 087 505,0 2 156 700,0 2 203 152,0 2 198 420,0 2 220 372,0 2 305 878,0 2 349 198,0 2 584 760,0 2 666 887,5
178,0 188,5 1 870 720,0 1 986 500,0 2 244 438,0 2 335 872,0 2 466 520,0 2 323 167,0 2 396 049,0 2 430 210,0 2 570 320,0 2 785 087,5
189,0 1 778 856,0 1 971 000,0 2 069 328,0 2 063 360,0 2 216 930,0 2 116 680,0 2 192 994,0 2 256 117,5 2 537 893,5 2 792 475,5
175,0 1 793 505,0 2 078 607,0 2 367 096,0 2 116 133,5 2 310 415,0 1 925 496,0 2 463 734,0 2 381 364,0 2 557 548,0 2 566 200,0
2007
11,96 zł
34,70 zł
46,66 zł
43 690
33,69%
18,27%
27,58%
11,18 zł
27,15 zł
16,50 zł
827 11 267 678
452
744 10 140 141
2 039 27 765 375
160,0 165,0 162,5 164,0 1 690 563,0 1 890 304,0 2 031 466,0 2 150 064,0 2 171 610,0 2 151 842,0 2 179 840,0 2 279 475,0 2 346 500,0 2 429 660,0
169,5
177,0
147,0
171,0
181,0
179,5 1 799 700,0 2 078 384,0 2 176 720,0 2 368 290,0 2 365 522,0 2 176 233,0 2 301 036,0 2 429 328,0 2 451 345,0 2 671 498,5
197,0 1 978 736,0 2 300 454,0 2 364 923,5 2 523 390,0 3 086 256,0 2 481 934,0 2 531 725,0 2 741 376,0 2 785 872,0 2 937 861,0
169,5 166,0 168,0 178,0 1 925 154,0 1 957 397,0 2 338 386,0 2 235 240,0 2 485 392,0 2 331 927,0 2 317 743,0 2 361 848,0 2 450 112,0 2 652 734,0
186,5 180,0 185,5 189,0 2 000 740,0 2 189 430,0 2 305 080,0 2 381 595,0 2 480 748,0 2 468 297,0 2 547 403,5 2 551 860,0 2 697 912,0 2 814 777,0
169,0
152,0 150,5 166,0 1 672 096,5 1 777 776,0 1 871 142,0 2 075 580,0 2 148 626,0 2 069 606,0 2 128 152,0 2 135 296,0 2 178 487,5 2 468 918,0
163,0 165,5 164,0 163,0 1 661 140,0 1 867 604,0 2 094 400,0 2 168 715,0 2 093 585,0 2 014 782,0 2 220 712,0 2 311 373,0 2 365 700,0 2 422 669,0 156,0
159,0 168,5 172,0
151,0
226,0 182,0 185,0 192,0 190,5
187,0
176,5
168,0 182,0
183,0
12 152,0
179,0
178,0
138,0 156,0 158,5
11 148,5 144,5 174,0
169,5
2013
165,5 158,0 164,0 159,5 163,5 163,5 170,0 1 700 923,5 1 885 875,0 2 056 167,0 2 198 005,5 2 117 990,0 2 247 784,0 2 173 028,0 2 271 342,0 2 354 400,0 2 525 010,0
162,0
139,0 154,0 163,0 155,0
133,5
130,0
7
149,0
6
142,0
158,0 166,0 164,0 162,0
133,0
157,5
135,5
5
182,0
155,0 166,0 155,0 162,0 164,5 176,5
4
150,0 152,0
141,0
141,0
158,5 173,0
148,0 150,5 164,5 176,0 184,0 169,5
174,0
3
159,0
2
142,5
1
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Obrót w statystycznej aptece (w tys. zł)
6 261 420
828 11 551 693
449
750 10 465 672
2 043 28 498 788
Tabela 2. Miesięczne zestawienie obrotów w latach 2007–2016
17,62 zł
Średnia cena opakowania
Średnia cena opakowania dla leków refundowanych
7 034 368
474
874 12 969 330
Recepty pełnopłatne (w tys. zł)
Sprzedaż odręczna (w tys. zł)
775 11 500 392
mies.
2014
apteka* rynek** apteka* rynek** apteka* rynek** apteka* rynek** apteka* rynek** apteka* rynek** apteka* rynek** apteka* rynek** apteka* rynek** apteka* rynek** apteka* rynek**
Recepty refundowane (w tys. zł)
Obrót całkowity (w tys. zł)
(lata) ►
Tabela 1. Rynek farmaceutyczny 2016 w liczbach – porównanie do lat 2006–2015 (*statystyczna apteka, **cały rynek apteczny)
S tat y s t y k i i p r o g n oz y MONITOR RYNKU LEKÓ W
OSOZ Polska 2/2017
69
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR RYNKU LEKÓ W
Rys. 4. Miesięczny rozkład sprzedaży w podziale na poszczególne grupy w latach 2007–2016 Przewód pokarmowy i metabolizm
700000000 600000000 500000000 400000000 300000000 200000000
I
II
III
IV
I
2007
Krew i układ krwiotwórczy
II
III
IV
I
2008
II
III
IV
I
2009
II
III
IV
I
2010
II
III
IV
I
2011
II
III
IV
I
2012
II
III
IV
I
2013
II
III
IV
I
2014
II
III
IV
I
2015
II
III
IV
2016
140000000 120000000 100000000 80000000 60000000 40000000
I
II
III
IV
I
2007
Układ sercowo-naczyniowy
II
III
IV
I
2008
II
III
IV
I
2009
II
III
IV
I
2010
II
III
IV
I
2011
II
III
IV
I
2012
II
III
IV
I
2013
II
III
IV
I
2014
II
III
IV
I
2015
II
III
IV
2016
500000000 450000000 400000000 350000000 300000000 250000000
I
II
III
IV
I
2007
Dermatologia
II
III
IV
I
2008
II
III
IV
I
2009
II
III
IV
I
2010
II
III
IV
I
2011
II
III
IV
I
2012
II
III
IV
I
2013
II
III
IV
I
2014
II
III
IV
I
2015
II
III
IV
2016
120000000
100000000
80000000
60000000
40000000
I
II
III
IV
I
2007
Układ moczowo-płciowy i hormony płciowe
II
III
IV
I
2008
II
III
IV
I
2009
II
III
IV
I
2010
II
III
IV
I
2011
II
III
IV
I
2012
II
III
IV
I
2013
II
III
IV
I
2014
II
III
IV
I
2015
II
III
IV
2016
140000000
120000000
100000000
80000000
60000000
I
II
III
2007
70
OSOZ Polska 2/2017
IV
I
II
III
2008
IV
I
II
III
2009
IV
I
II
III
2010
IV
I
II
III
2011
IV
I
II
III
2012
IV
I
II
III
2013
IV
I
II
III
2014
IV
I
II
III
2015
IV
I
II
III
2016
IV
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR RYNKU LEKÓ W
Leki hormonalne do stosowania wewnętrznego
30000000
25000000
20000000
15000000
10000000
I
II
III
IV
I
2007
Leki przeciwzakaźne
II
III
IV
I
2008
II
III
IV
I
2009
II
III
IV
I
2010
II
III
IV
I
2011
II
III
IV
I
2012
II
III
IV
I
2013
II
III
IV
I
2014
II
III
IV
I
2015
II
III
IV
2016
200000000 175000000 150000000 125000000 100000000 75000000 50000000
I
II
III
IV
I
2007
Leki onkologiczne i immunomodulacyjne
II
III
IV
I
2008
II
III
IV
I
2009
II
III
IV
I
2010
II
III
IV
I
2011
II
III
IV
I
2012
II
III
IV
I
2013
II
III
IV
I
2014
II
III
IV
I
2015
II
III
IV
2016
100000000 87500000 75000000 62500000 50000000 37500000 25000000
I
II
III
IV
I
2007
Układ mięśniowo-szkieletowy
II
III
IV
I
2008
II
III
IV
I
2009
II
III
IV
I
2010
II
III
IV
I
2011
II
III
IV
I
2012
II
III
IV
I
2013
II
III
IV
I
2014
II
III
IV
I
2015
II
III
IV
2016
180000000 160000000 140000000 120000000 100000000 80000000
I
II
III
IV
I
2007
Centralny układ nerwowy
II
III
IV
I
2008
II
III
IV
I
2009
II
III
IV
I
2010
II
III
IV
I
2011
II
III
IV
I
2012
II
III
IV
I
2013
II
III
IV
I
2014
II
III
IV
I
2015
II
III
IV
2016
400000000
350000000
300000000
250000000
200000000
I
II
III
2007
IV
I
II
III
2008
IV
I
II
III
2009
IV
I
II
III
2010
IV
I
II
III
2011
IV
I
II
III
2012
IV
I
II
III
2013
IV
I
II
III
2014
IV
I
II
III
2015
IV
I
II
III
IV
2016
OSOZ Polska 2/2017
71
S tat y s t y k i i p r o g n oz y
MONITOR RYNKU LEKÓ W
Leki przeciwpasożytnicze, owadobójcze i repelenty
10000000 8000000 6000000 4000000 2000000 0
I
II
III
IV
I
2007
Układ oddechowy
II
III
IV
I
2008
II
III
IV
I
2009
II
III
IV
I
2010
II
III
IV
I
2011
II
III
IV
I
2012
II
III
IV
I
2013
II
III
IV
I
2014
II
III
IV
I
2015
II
III
IV
2016
400000000 350000000 300000000 250000000 200000000 150000000 100000000
I
II
III
IV
I
2007
Narządy zmysłów
II
III
IV
I
2008
II
III
IV
I
2009
II
III
IV
I
2010
II
III
IV
I
2011
II
III
IV
I
2012
II
III
IV
I
2013
II
III
IV
I
2014
II
III
IV
I
2015
II
III
IV
2016
70000000
60000000
50000000
40000000
30000000
I
II
III
IV
2007
ty (80,18 mln zł) dotyczyły klasy ATC P – „Leki przeciwpasożytnicze, owadobójcze i repelenty”, a udział tej grupy w całkowitym obronie nie uległ zmianie (0,25%). W 2016 roku najpopularniejszymi grupami terapeutycznymi pod względem wartości sprzedaży były leki: – stosowane w chorobach obturacyjnych dróg oddechowych, – stosowane w cukrzycy, – preparaty działające na układ reninaangiotensyna, – leki przeciwzakrzepowe. W stosunku do 2015 roku największe wzrosty zanotowano w klasach: – radiofarmaceutyki diagnostyczne (+129,85%), – środki cieniujące (+69,10%), – środki przeciwkrwotoczne (+66,83%), – leki stosowane w chorobach obturacyj-
72
OSOZ Polska 2/2017
I
II
III
2008
IV
I
II
III
2009
IV
I
II
III
IV
2010
I
II
III
2011
IV
I
II
III
2012
nych dróg oddechowych (+66,83%), – leki przeciwwirusowe do stosowania
wewnętrznego (+24%),
Natomiast najsilniejsze spadki wartości sprzedaży w 2016 roku w porównaniu z 2015 zaobserwowano dla klas: – radiofarmaceutyki lecznicze (–100%), – leki immunostymulujące (–27,34%), – środki do leczenia otyłości (–14,56%), – leki zwiotczające mięśnie (–11%).
Podsumowanie Rok 2016 był kolejnym okresem wzrostu wartości całego rynku farmaceutycznego, także w przeliczeniu na statystyczną aptekę. Całkowity obrót wyniósł 31,73 mld zł i był o 6,20% wyższy niż w roku poprzednim (najwyższy wzrost od 2009 roku). Obrót na statystyczną aptekę wyniósł 2,14 mln zł i był wyższy o 3,61% niż w roku 2015. Wzrosła także średnia cena za pojedyncze opakowanie
IV
I
II
III
2013
IV
I
II
III
2014
IV
I
II
III
2015
IV
I
II
III
IV
2016
leku (17,62 zł) oraz średnia cena produktów OTC (12,30 zł). Dodatkowo odwrócił się malejący tren liczby pacjentów w statystycznej aptece (42 600 osób). Niemal wszystkie klasy ATC (poza lekami przeciwnowotworowymi i immunomodulacyjnymi oraz preparatami na układ sercowo naczyniowy) odnotowały wzrost, przy czym najwyższy wynosił 20,06% i dotyczył produktów należących do klasy ATC „krew i układ krwiotwórczy” Był to więc kolejny rok stabilnego wzrostu na rynku farmaceutycznym i podobnej sytuacji możemy spodziewać się w kolejnych latach.
s y s t e m y i s p r z ę t
NOWOŚCI SPRZĘTOWE
Opanować wydruki
Foto: Brother
Zanim doczekamy się w pełni elektronicznej dokumentacji medycznej i administracyjnej, placówki medyczne i farmaceutyczne skazane są na drukowanie sporych ilości dokumentów i to w różnych formatach.
Wyzwanie Każdy szpital, przychodnia lub gabinet lekarski produkują codziennie pliki dokumentacji. Wśród nich znajdują się wydruki kartotek, terminarzy, listy pacjentów, skierowania, recepty lekarskie, zalecenia dla pacjentów, dokumentacja medyczna i zestawienia statystyczne. Niektóre druki wymagają dużych formatów (A5), inne – standardowej wielkości A4, a recepty i skierowania – formatu jeszcze mniejszego. Równie ważna jest ergonomia i wydajność, od której zależy koszt materiałów eksploatacyjnych (tonerów do drukarki). Trzecim kryterium wygody pracy jest łatwość obsługi i płynna współpraca z systemami IT wspomagającymi pracę placówki medycznej lub apteki. Rozwiązanie Zamiast dwóch drukarek, najlepiej wybrać jedno urządzenie, ale za to wielofunkcyjne. Wystarczy monochromatyczne – w codziennej pracy nie są potrzebne drogie wydruki kolorowe. Liczy się łatwa obsługa pojemników z różnymi wielkościami papieru (A4 i recepta) oraz szybkość druku. Nic bardziej nie obciąża płynnej pracy niż czekanie na wydrukowanie kilkudziesięciu
74
OSOZ Polska 2/2017
stron dokumentacji. Warto zastanowić się, czy nie będą potrzebne opcje kopiowania czy skanowania (zwłaszcza w pracach administracyjnych).
Przykład Testowane długoterminowo w aptekach, przychodniach, szpitalach i gabinetach lekarskich drukarki firmy Brother HL-L5100DN bardzo dobrze spełniają wymienione kryteria jakościowe i eksploatacyjne. Prędkość druku sięga 40 stron na minutę, praktyczna opcja druku dwustronnego (dupleks) pozwala zmniejszyć koszty papieru. Dodatkowy podajnik LT-5500 obsługuje papier w formacie recepty. Duże pojemności tonerów umożliwiają druk do 8000 stron. Dla bardziej wymagających użytkowników dostępna jest wielofunkcyjna wersja urządzenia: Brother DCP-L5500DN nie tylko drukuje, ale także skanuje i kopiuje. Prosty wyświetlacz LCD ułatwia obsługę. Oferowane rozwiązania zostały wybrane przez ekspertów firmy KAMSOFT S.A.
s y s t e m y i s p r z ę t
KAMSOFT S.A.
1000MI02.01
ZINTEGROWANY SYSTEM =$5=À'=$1,$ SZPITALEM
Zeskanuj kod, aby uzyskać więcej informacji
KS-MEDIS
System KS-MEDIS jest specjalistycznym systemem bm=oul-| 1 m l vrol-]-f.1 l ru-1< rov 1 ;]ॕѴm 1_ holॕu;h ou]-mb -1 fm 1_ v rb|-Ѵ-ĺ o o1 ;vmoঋࣀķ v ;uohb -hu;v = mh1fom-Ѵm ou- ru ;fu v|- 0 7o - v. ] -u-m1f. vohb;f f-hoঋ1b ou- v h1;v 7uo৵;mb- oruo]u-lo -mb- -ॉv| - rѴ-1ॕ 1;ĺ
OSOZ Polska 2/2017
MEDYCYNA
Przedstawiamy system IT wspomagający funkcjonowanie szpitala, w tym m.in. tworzenie e-dokumentacji medycznej.
75
| 23
s y s t e m y i s p r z Ä&#x2122; t
ZINTEGROWANY SYSTEMSYSTEM =$5=Ă&#x20AC;'=$1,$ 6=3,7$/(0 =$5=Ă&#x20AC;'=$1,$ 6=3,7$/(0 KS-MEDIS KS-MEDIS ZINTEGROWANY
NR. KAT. NR.2142PI02.00 KAT. 2142PI02.00
)vrŕĽ&#x2022;jru-1- Â&#x152; vÂ&#x2039;v|;l-lb )vrŕĽ&#x2022;jru-1- Â&#x152; vÂ&#x2039;v|;l-lb Ń´;h|uomb1Â&#x152;m- Ń´;h|uomb1Â&#x152;m- Â&#x152;;Â&#x2030;m<|uÂ&#x152;mÂ&#x2039;lb Â&#x152;;Â&#x2030;m<|uÂ&#x152;mÂ&#x2039;lb 7ohÂ&#x2020;l;m|-1f- l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m7ohÂ&#x2020;l;m|-1f- l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m-
,-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb; ,-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb; hovÂ&#x152;|-lb hovÂ&#x152;|-lb
,112:$&<-1( 52=:,Ă&#x20AC;=$1,$ ,112:$&<-1( 52=:,Ă&#x20AC;=$1,$
PRZEWAGA PRZEWAGA SYSTEMU SYSTEMU
jŕĽ&#x2022;Â&#x2030;mÂ&#x2039;l jŕĽ&#x2022;Â&#x2030;mÂ&#x2039;l 1;Ń´;l 1;Ń´;l vÂ&#x2039;v|;lÂ&#x2020; vÂ&#x2039;v|;lÂ&#x2020; bm=oul-|Â&#x2039;1Â&#x152;m;]o bm=oul-|Â&#x2039;1Â&#x152;m;]o "Ĺ&#x160; " "Ĺ&#x160; " f;v| ovb.]mb<1b; Â&#x2030;Â&#x2039;৾vÂ&#x152;Â&#x2039;1_ v|-m7-u7ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; o0vjÂ&#x2020;]b r-1f;m|- f;v| ovb.]mb<1b; Â&#x2030;Â&#x2039;৾vÂ&#x152;Â&#x2039;1_ v|-m7-u7ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; o0vjÂ&#x2020;]b r-1f;m|- ou-Â&#x152; ou-Â&#x152; 7ov|-u1Â&#x152;;mb; 7ov|-u1Â&#x152;;mb; m-uÂ&#x152;<7Â&#x152;b m-uÂ&#x152;<7Â&#x152;b Â&#x2030;vrol-]-f.1Â&#x2039;1_ Â&#x2030;vrol-]-f.1Â&#x2039;1_ ro7;floro7;floÂ&#x2030;-mb; hŃ´Â&#x2020;1Â&#x152;oÂ&#x2030;Â&#x2039;1_ 7;1Â&#x2039;Â&#x152;fb 7Ń´- moÂ&#x2030;o1Â&#x152;;vm;]o Â&#x152;-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-Â&#x2030;-mb; hŃ´Â&#x2020;1Â&#x152;oÂ&#x2030;Â&#x2039;1_ 7;1Â&#x2039;Â&#x152;fb 7Ń´- moÂ&#x2030;o1Â&#x152;;vm;]o Â&#x152;-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb- rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;h. l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m.Äş "Â&#x2039;v|;l Â&#x2030;vrol-]- Â&#x152;-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb; mb- rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;h. l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m.Äş "Â&#x2039;v|;l Â&#x2030;vrol-]- Â&#x152;-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb; Â&#x2030; m-v|<rÂ&#x2020;f.1Â&#x2039;1_ o0vÂ&#x152;-u-1_Äš Â&#x2030; m-v|<rÂ&#x2020;f.1Â&#x2039;1_ o0vÂ&#x152;-u-1_Äš
"Â&#x2039;v|;l "Â&#x2039;v|;l "Ĺ&#x160; " "Ĺ&#x160; " Â&#x152;ov|-j Â&#x152;ov|-j Â&#x152;0Â&#x2020;7oÂ&#x2030;-mÂ&#x2039; Â&#x152;0Â&#x2020;7oÂ&#x2030;-mÂ&#x2039; Â&#x2030; or-u1bÂ&#x2020; Â&#x2030; or-u1bÂ&#x2020; o vru-Â&#x2030;7Â&#x152;om; o vru-Â&#x2030;7Â&#x152;om; |;1_moŃ´o]b; |;1_moŃ´o]b; bm=oul-|Â&#x2039;1Â&#x152;m; bm=oul-|Â&#x2039;1Â&#x152;m; ou-Â&#x152; ou-Â&#x152; f;7m. f;7m. Â&#x152; m-f0;Â&#x152;rb;1Â&#x152;mb;fvÂ&#x152;Â&#x2039;1_ Â&#x152; m-f0;Â&#x152;rb;1Â&#x152;mb;fvÂ&#x152;Â&#x2039;1_ 0-Â&#x152; 0-Â&#x152; 7-mÂ&#x2039;1_Äş 7-mÂ&#x2039;1_Äş "Â&#x2039;v|;l "Â&#x2039;v|;l Â&#x2030;Â&#x2039;uŕĽ&#x2022;৾mb- Â&#x2030;Â&#x2039;uŕĽ&#x2022;৾mb- vb< vÂ&#x152;;u;]b;l vb< vÂ&#x152;;u;]b;l ruÂ&#x152;Â&#x2039;f-Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ ruÂ&#x152;Â&#x2039;f-Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ Â&#x2020;৾Â&#x2039;|hoÂ&#x2030;mbhoÂ&#x2030;b Â&#x2020;৾Â&#x2039;|hoÂ&#x2030;mbhoÂ&#x2030;b uoÂ&#x152;Â&#x2030;b.Â&#x152;-ŕĽ&#x2030; uoÂ&#x152;Â&#x2030;b.Â&#x152;-ŕĽ&#x2030; Â&#x152; Â&#x152;-hu;vÂ&#x2020; Â&#x152; Â&#x152;-hu;vÂ&#x2020; o0vjÂ&#x2020;]b o0vjÂ&#x2020;]b oruo]u-loÂ&#x2030;-mb-Äş oruo]u-loÂ&#x2030;-mb-Äş ;Â&#x152;rb;1Â&#x152;;ŕĽ&#x2030;v|Â&#x2030;o ;Â&#x152;rb;1Â&#x152;;ŕĽ&#x2030;v|Â&#x2030;o ou-Â&#x152; ou-Â&#x152; uoÂ&#x152;0Â&#x2020;7oÂ&#x2030;-mÂ&#x2039; uoÂ&#x152;0Â&#x2020;7oÂ&#x2030;-mÂ&#x2039; bm|;u=;fv bm|;u=;fv roÂ&#x152;Â&#x2030;-Ń´-f. roÂ&#x152;Â&#x2030;-Ń´-f. m- ruoCŃ´oÂ&#x2030;-mb; m- ruoCŃ´oÂ&#x2030;-mb; ru-1Â&#x2039; &৾Â&#x2039;|hoÂ&#x2030;mbhŕĽ&#x2022;Â&#x2030;Äş "Â&#x2039;v|;l Â&#x2030;Â&#x2039;rov-৾omÂ&#x2039; f;v| uŕĽ&#x2022;Â&#x2030;mb;৾ ru-1Â&#x2039; &৾Â&#x2039;|hoÂ&#x2030;mbhŕĽ&#x2022;Â&#x2030;Äş "Â&#x2039;v|;l Â&#x2030;Â&#x2039;rov-৾omÂ&#x2039; f;v| uŕĽ&#x2022;Â&#x2030;mb;৾ Â&#x2030; lo7Â&#x2020;jÂ&#x2039; Â&#x2030; lo7Â&#x2020;jÂ&#x2039; 7o7-|hoÂ&#x2030;; 7o7-|hoÂ&#x2030;; 7;7Â&#x2039;hoÂ&#x2030;-m; 7;7Â&#x2039;hoÂ&#x2030;-m; m- 7o|Â&#x2039;hoÂ&#x2030;; m- 7o|Â&#x2039;hoÂ&#x2030;; Â&#x2020;uÂ&#x152;.-Â&#x2020;uÂ&#x152;.7Â&#x152;;mb- 7Â&#x152;;mb- lo0bŃ´m;Äş lo0bŃ´m;Äş !oÂ&#x152;Â&#x2030;b.Â&#x152;-mb- !oÂ&#x152;Â&#x2030;b.Â&#x152;-mb- |; Â&#x2030;Â&#x2039;lb;umb; |; Â&#x2030;Â&#x2039;lb;umb; Â&#x2030;vrb;u-f. Â&#x2030;vrb;u-f. ru-1< ru-1< ro71Â&#x152;-v ro71Â&#x152;-v o01_o7Â&#x2020; o01_o7Â&#x2020; Ń´;h-uvhb;]o Ń´;h-uvhb;]o ou-Â&#x152; ou-Â&#x152; ru-1< ru-1< rb;Ń´<rb;Ń´<]mb-u;hÄş ]mb-u;hÄş !ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;mb;৾ !ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;mb;৾ moÂ&#x2030;o1Â&#x152;;vm; moÂ&#x2030;o1Â&#x152;;vm; ro7;fŕŚ&#x2039;1b; ro7;fŕŚ&#x2039;1b; 7o vrovo0Â&#x2020; 7o vrovo0Â&#x2020; u;f;v|uoÂ&#x2030;-mb- u;f;v|uoÂ&#x2030;-mb- 7-mÂ&#x2039;1_ 7-mÂ&#x2039;1_ h-u| h-u| -m-v|;Â&#x152;foŃ´o]b1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ -m-v|;Â&#x152;foŃ´o]b1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ roruÂ&#x152;;Â&#x152; roruÂ&#x152;;Â&#x152; Â&#x2030;Â&#x2039;houÂ&#x152;Â&#x2039;v|-mb; Â&#x2030;Â&#x2039;houÂ&#x152;Â&#x2039;v|-mb; |-0Ń´;|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; |-0Ń´;|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; vru-Â&#x2030;b-ġ vru-Â&#x2030;b-ġ Â&#x152;; vÂ&#x2039;v|;l Â&#x152;; vÂ&#x2039;v|;l Â&#x2020;lo৾ѴbÂ&#x2030;b- Â&#x2020;lo৾ѴbÂ&#x2030;b- r;jm; ruÂ&#x152;;fŕŚ&#x2039;1b; m- ;Ń´;h|uomb1Â&#x152;m. 7ohÂ&#x2020;l;m|-1f< l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m.Äş r;jm; ruÂ&#x152;;fŕŚ&#x2039;1b; m- ;Ń´;h|uomb1Â&#x152;m. 7ohÂ&#x2020;l;m|-1f< l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m.Äş
,-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb; hovÂ&#x152;|-lb Ĺ?-m-Ń´bÂ&#x152;- hovÂ&#x152;|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;ġ or|Â&#x2039;l-Ń´bÂ&#x152;-1f- ,-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb; hovÂ&#x152;|-lb Ĺ?-m-Ń´bÂ&#x152;- hovÂ&#x152;|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;ġ or|Â&#x2039;l-Ń´bÂ&#x152;-1f- hovÂ&#x152;|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Ń´;1Â&#x152;;mb-Ĺ&#x2018; hovÂ&#x152;|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Ń´;1Â&#x152;;mb-Ĺ&#x2018; ,-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb; ŕŚ&#x2039;Â&#x2030;b-71Â&#x152;;mb-lb ou-Â&#x152; Ń´;h-lb ,-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb; ŕŚ&#x2039;Â&#x2030;b-71Â&#x152;;mb-lb ou-Â&#x152; Ń´;h-lb Ĺ?;Ń´;h|uomb1Â&#x152;mÂ&#x2039; ruÂ&#x152;;rjÂ&#x2039;Â&#x2030; bm=oul-1fbġ Ĺ?;Ń´;h|uomb1Â&#x152;mÂ&#x2039; ruÂ&#x152;;rjÂ&#x2039;Â&#x2030; bm=oul-1fbġ =-ul-ho;homolbh-ġ u;f;v|u-1f- ŕŚ&#x2039;Â&#x2030;b-71Â&#x152;;ŕĽ&#x2030; =-ul-ho;homolbh-ġ u;f;v|u-1f- ŕŚ&#x2039;Â&#x2030;b-71Â&#x152;;ŕĽ&#x2030; l;7Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ġ Â&#x152;-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb; ro0Â&#x2039;|;l r-1f;m|- l;7Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ġ Â&#x152;-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb; ro0Â&#x2039;|;l r-1f;m|- w szpitalu) w szpitalu) ,-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb; v|uÂ&#x2020;lb;mb;l ru-1Â&#x2039; Ĺ?ou]-mbÂ&#x152;-1f- ,-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb; v|uÂ&#x2020;lb;mb;l ru-1Â&#x2039; Ĺ?ou]-mbÂ&#x152;-1f- ro0Â&#x2039;|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; r-1f;m|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; ou-Â&#x152; u;-Ń´bÂ&#x152;-1fb ŕŚ&#x2039;Â&#x2030;b-71Â&#x152;;ŕĽ&#x2030;Ĺ&#x2018; ro0Â&#x2039;|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; r-1f;m|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; ou-Â&#x152; u;-Ń´bÂ&#x152;-1fb ŕŚ&#x2039;Â&#x2030;b-71Â&#x152;;ŕĽ&#x2030;Ĺ&#x2018; Â&#x152;-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb; 1Â&#x152;-v;l Ĺ?7ov|<r 7o r;jm;f bm=oul-1fb Â&#x152;-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb; 1Â&#x152;-v;l Ĺ?7ov|<r 7o r;jm;f bm=oul-1fb Â&#x2030; h-৾7;f 1_Â&#x2030;bŃ´bġ ;Ń´;h|uomb1Â&#x152;mÂ&#x2039; ruÂ&#x152;;rjÂ&#x2039;Â&#x2030; bm=oul-1fb Â&#x2030; h-৾7;f 1_Â&#x2030;bŃ´bġ ;Ń´;h|uomb1Â&#x152;mÂ&#x2039; ruÂ&#x152;;rjÂ&#x2039;Â&#x2030; bm=oul-1fb Â&#x2030; u-l-1_ bmv|-Ń´-1fb vb;1boÂ&#x2030;;fĹ&#x2018; Â&#x2030; u-l-1_ bmv|-Ń´-1fb vb;1boÂ&#x2030;;fĹ&#x2018; "Ĺ&#x160; " |o vÂ&#x2039;v|;lġ h|ŕĽ&#x2022;u;]o o]uolm; lo৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;1b huÂ&#x2039;f. "Ĺ&#x160; " |o vÂ&#x2039;v|;lġ h|ŕĽ&#x2022;u;]o o]uolm; lo৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;1b huÂ&#x2039;f. vb< Â&#x2030; vb< Â&#x152;-hu;vb; Â&#x2030; Â&#x152;-hu;vb; u;-Ń´bÂ&#x152;oÂ&#x2030;-mÂ&#x2039;1_ u;-Ń´bÂ&#x152;oÂ&#x2030;-mÂ&#x2039;1_ =Â&#x2020;mh1fbÄş =Â&#x2020;mh1fbÄş "Â&#x2039;v|;l "Â&#x2039;v|;l Â&#x2030;ruoÂ&#x2030;-Â&#x2030;ruoÂ&#x2030;-7Â&#x152;- 7Â&#x152;- moÂ&#x2030;; moÂ&#x2030;; v|-m7-u7Â&#x2039; v|-m7-u7Â&#x2039; Â&#x152;-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb- Â&#x152;-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb- v=;u. v=;u. -7lbmbv|u-1Â&#x2039;fm. -7lbmbv|u-1Â&#x2039;fm. vÂ&#x152;rb|-Ń´-ġ vÂ&#x152;rb|-Ń´-ġ -m-Ń´bÂ&#x152;Â&#x2039; -m-Ń´bÂ&#x152;Â&#x2039; hovÂ&#x152;|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; hovÂ&#x152;|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; ou-Â&#x152; ou-Â&#x152; b1_ or|Â&#x2039;l-Ń´bÂ&#x152;-1fbÄş b1_ or|Â&#x2039;l-Ń´bÂ&#x152;-1fbÄş &lo৾&lo৾ѴbÂ&#x2030;b-f. |o moÂ&#x2030;o1Â&#x152;;vm; ro7vÂ&#x2039;v|;lÂ&#x2039; Cm-mvoÂ&#x2030;oĹ&#x160;hvb<]oÂ&#x2030;; Ń´bÂ&#x2030;b-f. |o moÂ&#x2030;o1Â&#x152;;vm; ro7vÂ&#x2039;v|;lÂ&#x2039; Cm-mvoÂ&#x2030;oĹ&#x160;hvb<]oÂ&#x2030;; Ĺ? "Ĺ&#x160; )Ĺ&#x2018;ġ Ĺ? "Ĺ&#x160; )Ĺ&#x2018;ġ h-7uoÂ&#x2030;oĹ&#x160;rj-1oÂ&#x2030;; h-7uoÂ&#x2030;oĹ&#x160;rj-1oÂ&#x2030;; Ĺ? "Ĺ&#x160;,, Ĺ&#x2018; Ĺ? "Ĺ&#x160;,, Ĺ&#x2018; ou-Â&#x152; ou-Â&#x152; Â&#x2030;vrol-Â&#x2030;vrol-]-f.1; ]-f.1; Â&#x152;-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb; Â&#x152;-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb; l-]-Â&#x152;Â&#x2039;m;l l-]-Â&#x152;Â&#x2039;m;l b ŕŚ&#x2039;uo7h-lb b ŕŚ&#x2039;uo7h-lb |uÂ&#x2030;-jÂ&#x2039;lb |uÂ&#x2030;-jÂ&#x2039;lb Ĺ? "Ĺ&#x160; " Ĺ&#x2018;ġ Ĺ? "Ĺ&#x160; " Ĺ&#x2018;ġ - |-h৾; - |-h৾; o0uo|;l o0uo|;l Ń´;hŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Ń´;hŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Ĺ? "Ĺ&#x160; ")Ĺ&#x2018;Äş Ĺ? "Ĺ&#x160; ")Ĺ&#x2018;Äş ,--Â&#x2030;-m,--Â&#x2030;-mvoÂ&#x2030;-m; voÂ&#x2030;-m; |;1_mbhb |;1_mbhb ruÂ&#x152;;|Â&#x2030;-uÂ&#x152;-mb- ruÂ&#x152;;|Â&#x2030;-uÂ&#x152;-mb- b ru;Â&#x152;;m|-1fb b ru;Â&#x152;;m|-1fb 7-mÂ&#x2039;1_ 7-mÂ&#x2039;1_ roÂ&#x152;Â&#x2030;-Ń´-f. m- uoÂ&#x152;Â&#x2030;b.Â&#x152;Â&#x2039;Â&#x2030;-mb; Â&#x152;jo৾omÂ&#x2039;1_ ruo0Ń´;lŕĽ&#x2022;Â&#x2030; ou-Â&#x152; roÂ&#x152;Â&#x2030;-Ń´-f. m- uoÂ&#x152;Â&#x2030;b.Â&#x152;Â&#x2039;Â&#x2030;-mb; Â&#x152;jo৾omÂ&#x2039;1_ ruo0Ń´;lŕĽ&#x2022;Â&#x2030; ou-Â&#x152; -h|Â&#x2039;Â&#x2030;mb; -h|Â&#x2039;Â&#x2030;mb; rol-]-f. rol-]-f. ro7;floÂ&#x2030;-ŕŁ&#x20AC; ro7;floÂ&#x2030;-ŕŁ&#x20AC; v|u-|;]b1Â&#x152;m; v|u-|;]b1Â&#x152;m; 7;1Â&#x2039;Â&#x152;f; 7;1Â&#x2039;Â&#x152;f; Â&#x2030; 7Â&#x152;b;7Â&#x152;bmb; Â&#x152;-uÂ&#x152;.7Â&#x152;;mb- vÂ&#x152;rb|-Ń´;lÄş o7-|hoÂ&#x2030;o Â&#x2030;Â&#x2039;houÂ&#x152;Â&#x2039;Â&#x2030; 7Â&#x152;b;7Â&#x152;bmb; Â&#x152;-uÂ&#x152;.7Â&#x152;;mb- vÂ&#x152;rb|-Ń´;lÄş o7-|hoÂ&#x2030;o Â&#x2030;Â&#x2039;houÂ&#x152;Â&#x2039;v|-mb; bmmoÂ&#x2030;-1Â&#x2039;fmÂ&#x2039;1_ uoÂ&#x152;Â&#x2030;b.Â&#x152;-ŕĽ&#x2030; b lo0bŃ´mÂ&#x2039;1_ Â&#x2020;uÂ&#x152;.7Â&#x152;;ŕĽ&#x2030; 7ov|-mb; bmmoÂ&#x2030;-1Â&#x2039;fmÂ&#x2039;1_ uoÂ&#x152;Â&#x2030;b.Â&#x152;-ŕĽ&#x2030; b lo0bŃ´mÂ&#x2039;1_ Â&#x2020;uÂ&#x152;.7Â&#x152;;ŕĽ&#x2030; 7o|Â&#x2039;hoÂ&#x2030;Â&#x2039;1_ Â&#x2020;lo৾ѴbÂ&#x2030;b- vhÂ&#x2020;|;1Â&#x152;m; Â&#x2030;ruoÂ&#x2030;-7Â&#x152;;mb-; rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;hb |Â&#x2039;hoÂ&#x2030;Â&#x2039;1_ Â&#x2020;lo৾ѴbÂ&#x2030;b- vhÂ&#x2020;|;1Â&#x152;m; Â&#x2030;ruoÂ&#x2030;-7Â&#x152;;mb-; rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;hb Â&#x2030; ;Ń´;h|uomb1Â&#x152;m. 7ohÂ&#x2020;l;m|-1f< l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m.Äş Â&#x2030; ;Ń´;h|uomb1Â&#x152;m. 7ohÂ&#x2020;l;m|-1f< l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m.Äş
24 | 24 |
E-mail:E-mail: medycyna@kamsoft.pl medycyna@kamsoft.pl | Tel.: |+48 Tel.:32+48 2093207209 05 07 05
20160125_KATALOG_PRODUKTĂ&#x201C;W_GOTOWY.indd 20160125_KATALOG_PRODUKTĂ&#x201C;W_GOTOWY.indd 24 24
OSOZ Polska 2/2017
.25=<Ă?&, :'52Ă&#x201D;(1,$ .25=<Ă?&, :'52Ă&#x201D;(1,$ -fÂ&#x2030;-৾mb;fvÂ&#x152;; ;Ń´;l;m|Â&#x2039; Â&#x2030;Â&#x2039;uŕĽ&#x2022;৾mb-f.1; vÂ&#x2039;v|;l "Ĺ&#x160; "Äš -fÂ&#x2030;-৾mb;fvÂ&#x152;; ;Ń´;l;m|Â&#x2039; Â&#x2030;Â&#x2039;uŕĽ&#x2022;৾mb-f.1; vÂ&#x2039;v|;l "Ĺ&#x160; "Äš ;jm- bm=oul-|Â&#x2039;Â&#x152;-1f- m-fÂ&#x2030;-৾mb;fvÂ&#x152;Â&#x2039;1_ f;7mov|;h ;jm- bm=oul-|Â&#x2039;Â&#x152;-1f- m-fÂ&#x2030;-৾mb;fvÂ&#x152;Â&#x2039;1_ f;7mov|;h ou]-mbÂ&#x152;-1Â&#x2039;fmÂ&#x2039;1_ rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;hbÄš holŕĽ&#x2022;u;h l;7Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ ou]-mbÂ&#x152;-1Â&#x2039;fmÂ&#x2039;1_ rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;hbÄš holŕĽ&#x2022;u;h l;7Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ ou-Â&#x152; -7lbmbv|u-1Â&#x2039;fmÂ&#x2039;1_ ou-Â&#x152; -7lbmbv|u-1Â&#x2039;fmÂ&#x2039;1_ u;1Â&#x2039;Â&#x152;Â&#x2039;fm; ruoÂ&#x2030;-7Â&#x152;;mb; u-1_Â&#x2020;mhÂ&#x2020; hovÂ&#x152;|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; ro0Â&#x2039;|Â&#x2020; u;1Â&#x2039;Â&#x152;Â&#x2039;fm; ruoÂ&#x2030;-7Â&#x152;;mb; u-1_Â&#x2020;mhÂ&#x2020; hovÂ&#x152;|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; ro0Â&#x2039;|Â&#x2020; pacjenta pacjenta w szpitalu w szpitalu o৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; o]u-mb1Â&#x152;;mb- Â&#x152;f-Â&#x2030;bvh- Â&#x152;-h-৾;ŕĽ&#x2030; vÂ&#x152;rb|-Ń´mÂ&#x2039;1_ o৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; o]u-mb1Â&#x152;;mb- Â&#x152;f-Â&#x2030;bvh- Â&#x152;-h-৾;ŕĽ&#x2030; vÂ&#x152;rb|-Ń´mÂ&#x2039;1_ ou-Â&#x152; hovÂ&#x152;|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; -m|Â&#x2039;0bo|Â&#x2039;ho|;u-rbb ou-Â&#x152; hovÂ&#x152;|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; -m|Â&#x2039;0bo|Â&#x2039;ho|;u-rbb &vru-Â&#x2030;mb;mb; Ń´o]bv|Â&#x2039;hb o0b;]Â&#x2020; bm=oul-1fb Â&#x2030; u-l-1_ &vru-Â&#x2030;mb;mb; Ń´o]bv|Â&#x2039;hb o0b;]Â&#x2020; bm=oul-1fb Â&#x2030; u-l-1_ szpitala szpitala !;7Â&#x2020;h1f- Â&#x2030;.vhb1_ ]-u7;j Â&#x2030; Â&#x152;-hu;vb; ruÂ&#x152;;h-Â&#x152;Â&#x2039;Â&#x2030;-mb- !;7Â&#x2020;h1f- Â&#x2030;.vhb1_ ]-u7;j Â&#x2030; Â&#x152;-hu;vb; ruÂ&#x152;;h-Â&#x152;Â&#x2039;Â&#x2030;-mb- bm=oul-1fb rolb<7Â&#x152;Â&#x2039; rovÂ&#x152;1Â&#x152;;]ŕĽ&#x2022;Ń´mÂ&#x2039;lb f;7mov|h-lb bm=oul-1fb rolb<7Â&#x152;Â&#x2039; rovÂ&#x152;1Â&#x152;;]ŕĽ&#x2022;Ń´mÂ&#x2039;lb f;7mov|h-lb ou]-mbÂ&#x152;-1Â&#x2039;fmÂ&#x2039;lb rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;hb ou]-mbÂ&#x152;-1Â&#x2039;fmÂ&#x2039;lb rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;hb om|uoŃ´- ruÂ&#x152;Â&#x2039;f<ŕŁ&#x20AC; ou-Â&#x152; ro0Â&#x2039;|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; r-1f;m|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Â&#x2030; vÂ&#x152;rb|-Ń´Â&#x2020; om|uoŃ´- ruÂ&#x152;Â&#x2039;f<ŕŁ&#x20AC; ou-Â&#x152; ro0Â&#x2039;|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; r-1f;m|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Â&#x2030; vÂ&#x152;rb|-Ń´Â&#x2020; Optymalizacja Optymalizacja procesu procesu tworzenia tworzenia dokumentacji dokumentacji medycznej medycznej o7Â&#x2030;Â&#x2039;৾vÂ&#x152;;mb; f-hoŕŚ&#x2039;1b o0vjÂ&#x2020;]b r-1f;m| o7Â&#x2030;Â&#x2039;৾vÂ&#x152;;mb; f-hoŕŚ&#x2039;1b o0vjÂ&#x2020;]b r-1f;m| ;jm- holr-|Â&#x2039;0bŃ´moŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; rovÂ&#x152;1Â&#x152;;]ŕĽ&#x2022;Ń´mÂ&#x2039;1_ lo7Â&#x2020;jŕĽ&#x2022;Â&#x2030; ;jm- holr-|Â&#x2039;0bŃ´moŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; rovÂ&#x152;1Â&#x152;;]ŕĽ&#x2022;Ń´mÂ&#x2039;1_ lo7Â&#x2020;jŕĽ&#x2022;Â&#x2030; ou-Â&#x152; ro7vÂ&#x2039;v|;lŕĽ&#x2022;Â&#x2030; ou-Â&#x152; ro7vÂ&#x2039;v|;lŕĽ&#x2022;Â&#x2030; !-1fom-Ń´bÂ&#x152;-1f- ]ovro7-uhb Ń´;hoÂ&#x2030;;f ou-Â&#x152; l-|;ub-joÂ&#x2030;;f !-1fom-Ń´bÂ&#x152;-1f- ]ovro7-uhb Ń´;hoÂ&#x2030;;f ou-Â&#x152; l-|;ub-joÂ&#x2030;;f
06.03.2017 06.03.2017 10:13:27 10:13:27
1000MI02.01
,-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb; 7ohÂ&#x2020;l;m|-1f. Ĺ?=oulÂ&#x2020;Ń´-uÂ&#x152;; l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m;ġ ,-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb; 7ohÂ&#x2020;l;m|-1f. Ĺ?=oulÂ&#x2020;Ń´-uÂ&#x152;; l;7Â&#x2039;1Â&#x152;m;ġ -u1_bÂ&#x2030;bÂ&#x152;-1f- 7ohÂ&#x2020;l;m|-1fbġ -Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;1Â&#x152;m; -u1_bÂ&#x2030;bÂ&#x152;-1f- 7ohÂ&#x2020;l;m|-1fbġ -Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;1Â&#x152;m; ];m;uoÂ&#x2030;-mb; Â&#x2030;Â&#x2039;7uÂ&#x2020;hŕĽ&#x2022;Â&#x2030;Ĺ&#x2018; ];m;uoÂ&#x2030;-mb; Â&#x2030;Â&#x2039;7uÂ&#x2020;hŕĽ&#x2022;Â&#x2030;Ĺ&#x2018;
1000MI02.01
,-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb; bm=oul-1f. Ĺ?vru-Â&#x2030;m; ]uol-7Â&#x152;;mb;ġ ,-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb; bm=oul-1f. Ĺ?vru-Â&#x2030;m; ]uol-7Â&#x152;;mb;ġ 0;Â&#x152;rb;1Â&#x152;m; ruÂ&#x152;;1_oÂ&#x2030;Â&#x2039;Â&#x2030;-mb; 7-mÂ&#x2039;1_ġ 0;Â&#x152;rb;1Â&#x152;m; ruÂ&#x152;;1_oÂ&#x2030;Â&#x2039;Â&#x2030;-mb; 7-mÂ&#x2039;1_ġ wielowymiarowe wielowymiarowe analizy analizy orazoraz statystyki) statystyki)
76
)vrŕĽ&#x2022;jru-1- Â&#x152; Â&#x2020;uÂ&#x152;.7Â&#x152;;)vrŕĽ&#x2022;jru-1- Â&#x152; Â&#x2020;uÂ&#x152;.7Â&#x152;;mb-lb lo0bŃ´mÂ&#x2039;lb mb-lb lo0bŃ´mÂ&#x2039;lb
s y s t e m y i s p r z Ä&#x2122; t
KAMSOFT S.A.
INDYWIDUALNE KONTO ZDROWOTNE
Zeskanuj kod, aby uzyskaÄ&#x2021; wiÄ&#x2122;cej informacji
OSOZ-IKZ
Indywidualne Konto Zdrowotne kompleksowo gromadzi bm=oul-1f; o Â&#x152;7uoÂ&#x2030;bÂ&#x2020; Â&#x2030; f;7mÂ&#x2039;l lb;fv1Â&#x2020; b roÂ&#x152;Â&#x2030;-Ń´- m- 7ov|<r 7o mb1_ omĹ&#x160;Ń´bm;Äş - om1b; Â&#x152;m-f7Â&#x2020;f. vb< lÄşbmÄş bm=oul-1f; o problemach zdrowotnych, wizytach lekarskich, receptach 1Â&#x152;Â&#x2039; vhb;uoÂ&#x2030;-mb-1_Äş -m; ]uol-7Â&#x152;om; v. -Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;1Â&#x152;mb; Â&#x152; rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;;h orb;hb Â&#x152;7uoÂ&#x2030;o|m;f Â&#x2030;vrŕĽ&#x2022;jru-1Â&#x2020;f.1Â&#x2039;1_ Â&#x2030; u-l-1_ " ,Äş
OSOZ Polska 2/2017
PACJENT
Indywidualne Konto Zdrowotne to z kolei rozwiÄ&#x2026;zanie pozwalajÄ&#x2026;ce gromadziÄ&#x2021; informacje medyczne i w ten sposĂłb lepiej chroniÄ&#x2021; swoje zdrowie.
77
|7
s y s t e m y i s p r z Ä&#x2122; t
INDYWIDUALNE INDYWIDUALNE OSOZ-IKZ KONTO ZDROWOTNE OSOZ-IKZKONTO ZDROWOTNE
NR. KAT.NR. 2413PI01.00 KAT. 2413PI01.00
Kompletna historiahistoria Kompletna zdrowiazdrowia on-line on-line
mombloÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; mombloÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; informacji informacji
Automatyczne WzrostWzrost Automatyczne gromadzenie danychdanych0;Â&#x152;rb;1Â&#x152;;ŕĽ&#x2030;v|Â&#x2030;- Ń´;1Â&#x152;;mbgromadzenie 0;Â&#x152;rb;1Â&#x152;;ŕĽ&#x2030;v|Â&#x2030;- Ń´;1Â&#x152;;mb-
,112:$&<-1( 52=:,Ă&#x20AC;=$1,$ ,112:$&<-1( 52=:,Ă&#x20AC;=$1,$
.25=<Ă?&, :'52Ă&#x201D;(1,$ .25=<Ă?&, :'52Ă&#x201D;(1,$
Indywidualne Konto Konto Zdrowotne pozwala na gromadzeIndywidualne Zdrowotne pozwala na gromadzemb; bm=oul-1fb o Â&#x152;7uoÂ&#x2030;bÂ&#x2020; Â&#x2030; f;7mÂ&#x2039;l lb;fv1Â&#x2020; b 7ov|<r 7o mb; bm=oul-1fb o Â&#x152;7uoÂ&#x2030;bÂ&#x2020; Â&#x2030; f;7mÂ&#x2039;l lb;fv1Â&#x2020; b 7ov|<r 7o mb1_ ruÂ&#x152;;Â&#x152; m|;um;|Äş -m; Â&#x152;-vbŃ´-f.1; om|o ]uol-7Â&#x152;omb1_ ruÂ&#x152;;Â&#x152; m|;um;|Äş -m; Â&#x152;-vbŃ´-f.1; om|o ]uol-7Â&#x152;om; v. m; -Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;1Â&#x152;mb; Â&#x152; ro7lbo|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Â&#x2030;vrŕĽ&#x2022;jru-1Â&#x2020;f.1Â&#x2039;1_ v. -Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;1Â&#x152;mb; Â&#x152; ro7lbo|ŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Â&#x2030;vrŕĽ&#x2022;jru-1Â&#x2020;f.1Â&#x2039;1_ Â&#x2030; u-l-1_ ruof;h|Â&#x2020; " , " , Ĺ&#x2039; rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;;h l;7Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ġ Â&#x2030; u-l-1_ ruof;h|Â&#x2020; Ĺ&#x2039; rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;;h l;7Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ġ -r|;hġ Ń´-0ou-|oubŕĽ&#x2022;Â&#x2030; l;7Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ ou-Â&#x152; vÂ&#x152;rb|-Ń´bÄş b;Â&#x152;-Ń´;৾-r|;hġ Ń´-0ou-|oubŕĽ&#x2022;Â&#x2030; l;7Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ ou-Â&#x152; vÂ&#x152;rb|-Ń´bÄş b;Â&#x152;-Ń´;৾mb; o7 mb; |;]oġ r-1f;m| lo৾; |;৾ v-lo7Â&#x152;b;Ń´mb; Â&#x2020;Â&#x152;Â&#x2020;r;jmb-ŕŁ&#x20AC; o7 |;]oġ r-1f;m| lo৾; |;৾ v-lo7Â&#x152;b;Ń´mb; Â&#x2020;Â&#x152;Â&#x2020;r;jmb-ŕŁ&#x20AC; bm=oul-1f; o vÂ&#x2030;obl Â&#x152;7uoÂ&#x2030;bÂ&#x2020;Äş )rbvÂ&#x2039; m- om1b; o0;flÂ&#x2020;f. bm=oul-1f; o vÂ&#x2030;obl Â&#x152;7uoÂ&#x2030;bÂ&#x2020;Äş )rbvÂ&#x2039; m- om1b; o0;flÂ&#x2020;f. informacje o problemach zdrowotnych, wizytach lekar- lekarinformacje o problemach zdrowotnych, wizytach skich, skich, wypisanych i zrealizowanych receptach, wysta-wystawypisanych i zrealizowanych receptach, wionych skierowaniach na badania laboratoryjne i do i do wionych skierowaniach na badania laboratoryjne vr;1f-Ń´bv|Â&#x2039; ou-Â&#x152; Â&#x2030;Â&#x2039;mbhb 0-7-ŕĽ&#x2030; Ń´-0ou-|ouÂ&#x2039;fmÂ&#x2039;1_Äş vr;1f-Ń´bv|Â&#x2039; ou-Â&#x152; Â&#x2030;Â&#x2039;mbhb 0-7-ŕĽ&#x2030; Ń´-0ou-|ouÂ&#x2039;fmÂ&#x2039;1_Äş
m7Â&#x2039;Â&#x2030;b7Â&#x2020;-Ń´m; om|o om|o ,7uoÂ&#x2030;o|m; Â&#x152; lo৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;1b. ]uol--]uol- m7Â&#x2039;Â&#x2030;b7Â&#x2020;-Ń´m; ,7uoÂ&#x2030;o|m; Â&#x152; lo৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;1b. dzeniadzenia historiihistorii leczenia on-lineon-line stanowi pierwszy krok krok leczenia stanowi pierwszy Â&#x2030; hb;uÂ&#x2020;mhÂ&#x2020; moÂ&#x2030;o1Â&#x152;;vm;]o Â&#x152;-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb- Â&#x152;7uoÂ&#x2030;b;lÄş Â&#x2030; hb;uÂ&#x2020;mhÂ&#x2020; moÂ&#x2030;o1Â&#x152;;vm;]o Â&#x152;-uÂ&#x152;.7Â&#x152;-mb- Â&#x152;7uoÂ&#x2030;b;lÄş
m=oul-1f; |; Ĺ&#x2039; Â&#x152;- Â&#x152;]o7. r-1f;m|- Ĺ&#x2039; lo]. 0Â&#x2039;ŕŁ&#x20AC; Â&#x2020;7ov|<r m=oul-1f; |; Ĺ&#x2039; Â&#x152;- Â&#x152;]o7. r-1f;m|- Ĺ&#x2039; lo]. 0Â&#x2039;ŕŁ&#x20AC; Â&#x2020;7ov|<rnione nione lekarzowi w trakcie wizytywizyty lekarskiej z poziomu lekarzowi w trakcie lekarskiej z poziomu oprogramowania medycznego, z ktĂłrego lekarz lekarz korzysta oprogramowania medycznego, z ktĂłrego korzysta Â&#x2030; |u-h1b; 1o7Â&#x152;b;mm;f ru-1Â&#x2039;Äş Â&#x152;b<hb |;lÂ&#x2020; 7b-]moÂ&#x152;- Ń´;h-uÂ&#x2030; |u-h1b; 1o7Â&#x152;b;mm;f ru-1Â&#x2039;Äş Â&#x152;b<hb |;lÂ&#x2020; 7b-]moÂ&#x152;- Ń´;h-uska jestska znacznie trafniejsza, a zastosowana technologia jest znacznie trafniejsza, a zastosowana technologia Ń´;1Â&#x152;;mb- lo৾; 0Â&#x2039;ŕŁ&#x20AC; |-ŕĽ&#x2030;vÂ&#x152;- b vhÂ&#x2020;|;1Â&#x152;mb;fvÂ&#x152;-Äş Ń´;1Â&#x152;;mb- lo৾; 0Â&#x2039;ŕŁ&#x20AC; |-ŕĽ&#x2030;vÂ&#x152;- b vhÂ&#x2020;|;1Â&#x152;mb;fvÂ&#x152;-Äş ovb-7-mb; om|- Â&#x2030;rjÂ&#x2039;Â&#x2030;- |-h৾; m- Â&#x152;Â&#x2030;b<hvÂ&#x152;;mb; 0;Â&#x152;rb; ovb-7-mb; om|- Â&#x2030;rjÂ&#x2039;Â&#x2030;- |-h৾; m- Â&#x152;Â&#x2030;b<hvÂ&#x152;;mb; 0;Â&#x152;rb;1Â&#x152;;ŕĽ&#x2030;v|Â&#x2030;- Ń´;1Â&#x152;;mb- Â&#x2030; rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;h-1_ Â&#x152;7uoÂ&#x2030;o|mÂ&#x2039;1_ Â&#x2030;vrŕĽ&#x2022;j-Â&#x2030;vrŕĽ&#x2022;j1Â&#x152;;ŕĽ&#x2030;v|Â&#x2030;- Ń´;1Â&#x152;;mb- Â&#x2030; rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;h-1_ Â&#x152;7uoÂ&#x2030;o|mÂ&#x2039;1_ ru-1Â&#x2020;f.1Â&#x2039;1_ Â&#x152; " ,ġ lb<7Â&#x152;Â&#x2039; bmmÂ&#x2039;lb bmmÂ&#x2039;lb 7Â&#x152;b<hb 7Â&#x152;b<hb lo৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;1b ru-1Â&#x2020;f.1Â&#x2039;1_ Â&#x152; " ,ġ lb<7Â&#x152;Â&#x2039; lo৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;1b -Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;1Â&#x152;m;f hom|uoŃ´b bm|;u-h1fb b Â&#x2020;1Â&#x152;Â&#x2020;Ń´;ŕĽ&#x2030;Äş -Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;1Â&#x152;m;f hom|uoŃ´b bm|;u-h1fb b Â&#x2020;1Â&#x152;Â&#x2020;Ń´;ŕĽ&#x2030;Äş
Gromadzenie w jednym miejscumiejscu kompleksowych Gromadzenie w jednym kompleksowych informacji o zdrowiu informacji o zdrowiu ov|<r omĹ&#x160;Ń´bm; 7o _bv|oubb Ń´;1Â&#x152;;mb- mb;Â&#x152;-Ń´;৾mb; ov|<r omĹ&#x160;Ń´bm; 7o _bv|oubb Ń´;1Â&#x152;;mb- mb;Â&#x152;-Ń´;৾mb; od miejsca pobytupobytu pacjenta od miejsca pacjenta ;Â&#x152;roŕŚ&#x2039;u;7mb 7ov|<r Ń´;h-uÂ&#x152;- 7o _bv|oubb Â&#x152;7uoÂ&#x2030;b- ;Â&#x152;roŕŚ&#x2039;u;7mb 7ov|<r Ń´;h-uÂ&#x152;- 7o _bv|oubb Â&#x152;7uoÂ&#x2030;b- pacjenta z poziomu oprogramowania medycznego pacjenta z poziomu oprogramowania medycznego ov|<r 7o vÂ&#x152;;u;]Â&#x2020; v;uÂ&#x2030;bvŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Â&#x2020;j-|Â&#x2030;b-f.1Â&#x2039;1_ ov|<r 7o vÂ&#x152;;u;]Â&#x2020; v;uÂ&#x2030;bvŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Â&#x2020;j-|Â&#x2030;b-f.1Â&#x2039;1_ 1o7Â&#x152;b;mm. orb;h< m-7 Â&#x152;7uoÂ&#x2030;b;l 1o7Â&#x152;b;mm. orb;h< m-7 Â&#x152;7uoÂ&#x2030;b;l oru-Â&#x2030;- 0;Â&#x152;rb;1Â&#x152;;ŕĽ&#x2030;v|Â&#x2030;- Ń´;1Â&#x152;;mb- 7Â&#x152;b<hb lo৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;1b oru-Â&#x2030;- 0;Â&#x152;rb;1Â&#x152;;ŕĽ&#x2030;v|Â&#x2030;- Ń´;1Â&#x152;;mb- 7Â&#x152;b<hb lo৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;1b -Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;1Â&#x152;m;f hom|uoŃ´b bm|;u-h1fb b Â&#x2020;1Â&#x152;Â&#x2020;Ń´;ŕĽ&#x2030; -Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;1Â&#x152;m;f hom|uoŃ´b bm|;u-h1fb b Â&#x2020;1Â&#x152;Â&#x2020;Ń´;ŕĽ&#x2030; ov|<r 7o ruoCŃ´-h|Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ ruo]u-lŕĽ&#x2022;Â&#x2030; ov|<r 7o ruoCŃ´-h|Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ ruo]u-lŕĽ&#x2022;Â&#x2030; zdrowotnych zdrowotnych ;Â&#x152;rb;1Â&#x152;;ŕĽ&#x2030;v|Â&#x2030;o b -mombloÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; ]uol-7Â&#x152;;mb- 7-mÂ&#x2039;1_ ;Â&#x152;rb;1Â&#x152;;ŕĽ&#x2030;v|Â&#x2030;o b -mombloÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; ]uol-7Â&#x152;;mb- 7-mÂ&#x2039;1_ -u|- ,7uoÂ&#x2030;b- -1f;m|- Â&#x152;-r;Â&#x2030;mb-f.1- -Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;1Â&#x152;m; -u|- ,7uoÂ&#x2030;b- -1f;m|- Â&#x152;-r;Â&#x2030;mb-f.1- -Â&#x2020;|ol-|Â&#x2039;1Â&#x152;m; ]uol-7Â&#x152;;mb; bm=oul-1fb b -Â&#x2020;|ouÂ&#x2039;Â&#x152;oÂ&#x2030;-mÂ&#x2039; 7ov|<r 7o ]uol-7Â&#x152;;mb; bm=oul-1fb b -Â&#x2020;|ouÂ&#x2039;Â&#x152;oÂ&#x2030;-mÂ&#x2039; 7ov|<r 7o Konta Konta Zdrowotnego Zdrowotnego
PRZEWAGA SYSTEMU PRZEWAGA SYSTEMU W ramach Indywidualnego Konta Konta Zdrowotnego pacjen-pacjenW ramach Indywidualnego Zdrowotnego 1b Â&#x2020;Â&#x152;Â&#x2039;vhÂ&#x2020;f. 7ov|<r 7o Â&#x2030;b;Ń´Â&#x2020; v;uÂ&#x2030;bvŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Â&#x2020;j-|Â&#x2030;b-f.1Â&#x2039;1_ 1b Â&#x2020;Â&#x152;Â&#x2039;vhÂ&#x2020;f. 7ov|<r 7o Â&#x2030;b;Ń´Â&#x2020; v;uÂ&#x2030;bvŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Â&#x2020;j-|Â&#x2030;b-f.1Â&#x2039;1_ 1o7Â&#x152;b;mm. orb;h< orb;h< m-7 Â&#x152;7uoÂ&#x2030;b;l ou-Â&#x152; lo]. houÂ&#x152;Â&#x2039;v|-ŕŁ&#x20AC; 1o7Â&#x152;b;mm. m-7 Â&#x152;7uoÂ&#x2030;b;l ou-Â&#x152; lo]. houÂ&#x152;Â&#x2039;v|-ŕŁ&#x20AC; Â&#x152; moÂ&#x2030;o1Â&#x152;;vmÂ&#x2039;1_ =oul o0vjÂ&#x2020;]b Â&#x2030; rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;h-1_ l;7Â&#x2039;1Â&#x152;Â&#x152; moÂ&#x2030;o1Â&#x152;;vmÂ&#x2039;1_ =oul o0vjÂ&#x2020;]b Â&#x2030; rŃ´-1ŕĽ&#x2022;Â&#x2030;h-1_ l;7Â&#x2039;1Â&#x152;mÂ&#x2039;1_ b -r|;h-1_ Â&#x2030;vrŕĽ&#x2022;jru-1Â&#x2020;f.1Â&#x2039;1_ Â&#x152; " ,ġ |-hb1_ f-hÄš mÂ&#x2039;1_ b -r|;h-1_ Â&#x2030;vrŕĽ&#x2022;jru-1Â&#x2020;f.1Â&#x2039;1_ Â&#x152; " ,ġ |-hb1_ f-hÄš
| Tel.: +48| Tel.: 32 609 8 | E-mail: pomoc@osoz.pl E-mail: pomoc@osoz.pl +48123261 609 12 61
20160125_KATALOG_PRODUKTĂ&#x201C;W_GOTOWY.indd 8 20160125_KATALOG_PRODUKTĂ&#x201C;W_GOTOWY.indd 8
78
OSOZ Polska 2/2017
06.03.2017 10:13:49 10:13:49 06.03.2017
1000MI02.01
8|
1000MI02.01
Internetowa rejestracja do lekarza Internetowa rejestracja do lekarza o৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; vru-Â&#x2030;7Â&#x152;-mb- 7ov|<rmoŕŚ&#x2039;1b Ń´;hŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Â&#x2030;; o৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; vru-Â&#x2030;7Â&#x152;-mb- 7ov|<rmoŕŚ&#x2039;1b Ń´;hŕĽ&#x2022;Â&#x2030; Â&#x2030;; Â&#x2030;vh-Â&#x152;-m;f -r|;1; ou-Â&#x152; b1_ u;Â&#x152;;uÂ&#x2030;-1f< omĹ&#x160;Ń´bm; Â&#x2030;vh-Â&#x152;-m;f -r|;1; ou-Â&#x152; b1_ u;Â&#x152;;uÂ&#x2030;-1f< omĹ&#x160;Ń´bm; o৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; vru-Â&#x2030;7Â&#x152;-mb- bm=oul-1fb o Â&#x2030;Â&#x2039;mbh-1_ 0-7-ŕĽ&#x2030; o৾ѴbÂ&#x2030;oŕŚ&#x2039;ŕŁ&#x20AC; vru-Â&#x2030;7Â&#x152;-mb- bm=oul-1fb o Â&#x2030;Â&#x2039;mbh-1_ 0-7-ŕĽ&#x2030; laboratoryjnych laboratoryjnych |uÂ&#x152;Â&#x2039;lÂ&#x2039;Â&#x2030;-mb; roÂ&#x2030;b-7olb;ŕĽ&#x2030; Â&#x152;- roŕŚ&#x2039;u;7mb1|Â&#x2030;;l |uÂ&#x152;Â&#x2039;lÂ&#x2039;Â&#x2030;-mb; roÂ&#x2030;b-7olb;ŕĽ&#x2030; Â&#x152;- roŕŚ&#x2039;u;7mb1|Â&#x2030;;l Â&#x2030;b-7oloŕŚ&#x2039;1b " " ou-Â&#x152; ro1Â&#x152;|Â&#x2039; ;Ĺ&#x160;l-bŃ´ Â&#x2030;b-7oloŕŚ&#x2039;1b " " ou-Â&#x152; ro1Â&#x152;|Â&#x2039; ;Ĺ&#x160;l-bŃ´
DOWNLOAD FOR FREE
Interviews with eHealth experts Everything you need to know about digital health Newest market trends, challenges, future predictions From digital literacy to big data and gamification COMPUTER / TO PRINT
MOBILE DEVICES (iOS, Android)
WWW.OSOZ.PL/eHealth
OSOZNews app
PDF | 92 pages
Scan the code
Special report by P O L I S H
H E A L T H C A R E
J O U R N A L
W imieniu Czasopisma OSOZ Polska mamy zaszczyt zaprosić Państwa na uroczystą
GALĘ LIDERÓW OCHRONY ZDROWIA Wydarzenie w ramach 22. Międzynarodowego Kongresu OSOZ INNOWACYJNA OCHRONA ZDROWIA
4 kwietnia 2017 r. (wtorek) godz. 18.30 Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach Plac Wojciecha Kilara 1
(w sąsiedztwie Międzynarodowego Centrum Kongresowego)
PROGRAM GALI Ceremonia wręczenia kryształowych statuetek laureatom konkursu Koncert Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia Udział w Gali jest bezpłatny.
Zarejestruj się na Galę oraz Kongres na stronie:
www.osoz.pl/forum2017