Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia OSOZ

6 / 2014

CZERWIEC

OGÓLNOPOLSKI SYSTEM OCHRON Y ZDROWIA

nr

6

Czerwiec 2014 DOBRE STRONY RYNKU OCHRONY ZDROWIA

www.osoz.pl ISSN 1897-5828, cena 10 zł (zawiera 8% VAT)

WIĘCEJ NIŻ TREND

ZDROWIE MOBILNE Blisko 100 000 aplikacji na telefon komórkowy pomaga zadbać o zdrowie.

SREBRNA EKONOMIA

Trend starzejącego się społeczeństwa widziany przez pryzmat korzyści.

PRAKTYCZNYCH

APLIKACJI

MEDYCZNYCH

TECHNOLOGIE

OKULARY GOOGLE

ALERTY EPIDEMIOLOGICZNE

INFOGRAFIKA

CORAZ STARSI

NOTA BENE

Pomoc w zasięgu palca Telefony komórkowe na dobre zmieniły nasze życie.

ARTUR OLESCH Redakcja Czasopisma Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia  redakcja@osoz.pl

Odkąd Internet mobilny stał się standardem, komórki przestały służyć tylko i wyłącznie do wysyłania SmS-ów i rozmów. Stały się centrum rozrywki, sposobem spędzania wolnego czasu. Wiadomości i porady czerpiemy z już prawie 1 miliarda stron dostępnych w sieci www, z przyjaciółmi rozmawiamy na czacie. O tym, co słychać u znajomych, dowiadujemy się z portali społecznościowych, naszymi doświadczeniami dzielimy się na blogach. Coraz więcej czasu spędzamy pochyleni nad ekranami smartfonów i tabletów.

Paradoksalnie, technologie mobilne mają okazję zrehabilitować się i zrobić coś pożytecznego dla naszego zdrowia. A wszystko dzięki specjalnym aplikacjom: to one podpowiadają, co jeść, aby zyskać dobrą sylwetkę; jak ćwiczyć, aby zachować świetną formę; kiedy zgłosić się do lekarza w przypadku niepokojących objawów. Motywują do uprawiania sportu i pomagają zrelaksować się, ale mają także inne, poważniejsze funkcje – monitorują parametry zdrowia, ułatwiają telekonsultacje, diagnozują, wspomagają terapię w chorobach przewlekłych, wysyłają przypomnienia o konieczności zażycia leku. Są zawsze pod ręką, a to oznacza, że możemy z nich korzystać wszędzie i w każdej chwili.

10 najbardziej popularnych aplikacji zdrowotnych generuje codziennie 4 miliony darmowych i 300 000 płatnych pobrań. Za pięć lat już 50% użytkowników smartfonów pobierze aplikacje m-zdrowia. Ich fenomen dotrze do 3,4 miliarda urządzeń mobilnych na całym świecie.

Ale to dopiero początek. Dzięki specjalnym przystawkom, telefon zmienimy w osobistego trenera, urządzenie do pomiaru ciśnienia i zawartości glukozy we krwi, a wkrótce – podręczne laboratorium analityczne. To tylko kwestia czasu, kiedy czujniki pomiarowe staną się integralną częścią ludzkiego ciała.

Nowoczesne technologie niewątpliwie pomagają zadbać o zdrowie, ale nie zastąpią spaceru albo wycieczki rowerowej. Czy do aktywności fizycznej i profilaktyki zmotywujemy się sami, czy zrobi to za nas aplikacja – nie ma większego znaczenia. Liczy się przecież efekt końcowy. Zachęcamy do lektury raportu specjalnego Zdrowie mobilne.

Aplikacje motywują do uprawiania sportu, diagnozują, monitorują, doradzają.

Każda technologia, która pozwala lepiej chronić zdrowie, jest warta uwagi.”

Spis treści

11

27

SMS dla lepszego kontaktu ► „Wiadomości tekstowe wysyłane z pomocą telefonów komórkowych to dziś najszybsza i najłatwiejsza forma komunikacji. Coraz chętniej wykorzystują ją placówki medyczne do kontaktu ze swoimi pacjentami.”

Prawo milczenia ► „Każdy pacjent ma prawo do pełnej informacji o stanie zdrowia, tak samo jak prawo do niewiedzy. Z drugiej strony lekarz – kierując się dobrem pacjenta – może zataić przed nim niektóre szczegóły dotyczące terapii lub rokowań.”

Obiektyw

Ludzie

FAKTY BEZ ZNIECZULENIA

ROZMOWY I OPINIE

6 WIZJE OCHRONY ZDROWIA. Szpital jak dom.

8 Strategie najlepszych w branży.

23 Wiek srebrnych korzyści.

Zaproszenie na V Forum Marketingu, Komunikacji i PR w Ochronie Zdrowia.

Athena Peppes (Institute for High Performance, Accenture) w rozmowie o tym, jak trend starzejącego się społeczeństwa może stać się szansą dla placówek ochrony zdrowia.

Innowacje

Wiedza praktyczna KOMPETENCJE I NAUKA

PRAKTYKA E-ZDROWIA

26 Ciekawostki: Coraz starsi.

12 NOWOŚĆ: alerty epidemiologiczne.

27 Prawo milczenia, Paulina Skwarek

15 Rzeczywistość wzbogacona czyli Google Glass w ochronie zdrowia, Artur Olesch

29 Efekt skali, Janusz Atłachowicz

18 Aplikacje medyczne.

32 Prywatne ubezpieczenia zdrowotne. Polskie pomysły a europejskie doświadczenia (cz. 2), Christoph Sowada

36 Your Guide to Health in Europe: Navigating the overload: Finding the right healthcare apps for you | ICT role in demographic transition and ageing populations.

11 SMS dla lepszego kontaktu.

Temat numeru ZAGADNIENIA WARTE UWAGI

Telefony komórkowe w roli narzędzi wspomagających ochronę zdrowia czyli o tym, jak m-zdrowie pomaga nam zadbać o lepszą kondycję.

Strategie

19 ZDROWIE MOBILNE – więcej niż trend.

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

ZDANIEM EKSPERTÓW

38 Duński model gonienia króliczka, Krzysztof Macha

39 25 lat wolności w ochronie zdrowia.

w w w . f a c e b oo k . p l / IT i Z d r o w i e

W SKRÓCIE

65,8 mln To liczba opakowań produktów kosmetycznych zakupionych w 2013 roku w placówkach aptecznych (ponad dwa razy tyle, co w 2002 roku). Wartość sprzedaży osiągnęła kwotę 1,3 mld złotych. Średnia cena kosmetyku z półki aptecznej to dziś ok. 20 zł.

Analiza sprzedaży kosmetyków aptecznych – str. 54

54 Sukces aptecznych kosmetyków ► „Produkty kosmetyczne dostępne na półkach aptecznych sprzedają się coraz lepiej. Przez konsumentów postrzegane są jako skuteczniejsze w porównaniu z tymi, które można kupić w drogerii.”

3390 

Tyle procent w ogólnej wartości sprzedaży aptecznej stanowiły w maju produkty z grupy suplementów diety i dietetycznych środków spożywczych.

W maju spada o 2,9% (w stosunku do kwietnia) liczba pacjentów w statystycznej aptece. W koszyku zakupów znalazły się produkty za ok. 48,67 zł.

„Strategie podmiotów rynku ochrony zdrowia muszą uwzględniać trendy demograficzne.”

Athena Peppes w wywiadzie na temat szans i zagrożeń dla rynku w perspektywie starzejącego się społeczeństwa.

Statystyki i prognozy

Rada Naukowa OSOZ

RYNEK W LICZBACH

(kolejność alfabetyczna, stan na czerwiec 2014 r., liczba członków Rady: 101 osób)

42 Monitor zjawisk epidemiologicznych.

46 Struktura dystrybucji leków.

Maj 2014 – mapy zdrowotne kraju, Łukasz Stopa Rynek farmaceutyczny w maju 2014, Łukasz Stopa

8,42%

54 Analiza OSOZ. Sukces aptecznych kosmetyków, Łukasz Stopa

Nowości informatyczne ROZWÓJ OPROGRAMOWANIA

59 KS-SOMED (Zintegrowany System Obsługi Przychodni), Aneta Krzynówek

61 KS-APTEKA (Zintegrowany System Obsługi Apteki), Joanna Stępniak-Pilśniak

Suplement CIEKAWOSTKI

63 Dwie trzecie Polaków deklaruje, że dba o zdrowie.

65 Rekomendacje OSOZ.

66 Kultura. Recenzje ciekawych książek i płyt.

1. prof. dr hab. n. med. Ryszard Andrzejak, 2. prof. dr hab. Piotr Andziak, 3. dr hab. n. med. Małgorzata Baka-Ostrowska, 4. dr Marek Balicki, 5. dr n. med. Rafał Białynicki-Birula, 6. prof. dr hab. n. med. Bożena Birkenfeld, 7. prof. dr hab. n. med. Andrzej Bohatyrewicz, 8. dr hab. med. prof. UJ Małgorzata Bulanda, 9. dr n. med. Małgorzata Czyżewska, 10. dr hab. n. med. (prof. PAN) Marek Durlik, 11. lek. med. Michał Ekkert, 12. dr n. med. Emilia Filipczyk-Cisarż, 13. lek. med. Halina Flisiak-Antonijczuk, 14. prof. dr hab. n. med.

Ryszard Gellert, 15. prof. dr hab. med. Tomasz Grodzicki, 16. prof. dr hab. n. med. Tomasz Grodzki, 17. prof. nadz. dr hab. Antoni Grzanka, 18. prof. dr hab. Edmund Grześkowiak, 19. dr n. farm. Jerzy Hennig, 20. prof. zw. dr hab. n. med. Krzysztof Herman, 21. prof. dr hab. Tomasz Hermanowski, 22. dr med. Andrzej Horoch, 23. prof. dr hab. n. med. Jacek Imiela, 24. dr n. med. Maria Jagas, 25. prof. dr hab. Jerzy Janecki, 26. prof. dr hab. n. med. Marek Jarema, 27. prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Jarmundowicz, 28. prof. dr hab.

Mirosław Jarosz, 29. Urszula Jaworska, 30. mgr Renata Jażdż-Zaleska, 31. prof. dr hab. n. med. Sergiusz Jóźwiak, 32. prof. dr hab. n. med. Piotr Kaliciński, 33. prof. dr hab. Roman Kaliszan, 34. prof. dr hab. n. med.

Danuta Karczewicz, 35. prof. dr hab. n. med. Andrzej Kaszuba, 36. prof. dr hab. n. med. Wanda Kawalec, 37. prof. zw. dr hab. n. med. Jerzy E. Kiwerski, 38. prof. dr hab. n. med. Marian Klinger, 39. prof. zw. dr hab. n. med. Jerzy Kołodziej, 40. prof. dr hab. n. med. Jerzy R. Kowalczyk, 41. dr n. med. Robert Kowalczyk, 42. dr n. med. Jacek Kozakiewicz, 43. lek. Ryszard Kozłowski, 44. prof. dr hab. n. med. Leszek Królicki, 45. prof. dr hab. Maciej Krzakowski, 46. prof. dr hab. Jan Krzek, 47. prof. dr hab., dr h.c. mult. Andrzej Książek, 48. prof. dr hab. Teresa Kulik, 49. prof. dr hab. n. med. Jan Kulpa, 50. prof. dr hab. n. med. Wojciech Kustrzycki, 51. dr hab. (prof. UMK) Krzysztof Kusza, 52. dr n. med. Krzysztof Kuszewski, 53. dr n. med. Aleksandra Lewandowicz-Uszyńska, 54. prof. dr hab. n. med. Andrzej Lewiński, 55. prof. dr hab. n. med. Witold Lukas, 56. prof. dr hab. n. med. Romuald Maleszka, 57. prof. dr hab. n. med. Paweł Małdyk, 58. dr n. med. Beata Małecka-Libera, 59. prof. dr hab. Grażyna Mielnik-Niedzielska, 60. prof. dr hab. n. med. Marta MisiukHojło, 61. prof. dr hab. n. med. Janusz Moryś, 62. prof. dr hab. n. med. Krzysztof Narkiewicz, 63. prof. dr hab. n. med. Wojciech Nowak, 64. prof. dr hab. n. med. Krystyna Olczyk, 65. prof. dr hab. Tomasz Opala, 66. prof. dr hab. n. med. Tadeusz Orłowski, 67. dr hab. n. med. Krystyna Pawlas, 68. prof. dr hab. inż. Grzegorz Pawlicki, 69. prof. dr hab. n. med. Irena Ponikowska, 70. prof. zw. dr hab. n. med. Stanisław Radowicki, 71. dr n. med. Andrzej Rakowski, 72. prof. dr hab. Marian Reinfuss, 73. dr n. med. Grażyna Rogala-Pawelczyk, 74. prof. dr hab. med. Kazimierz Roszkowski-Śliż, 75. prof. dr hab. n. med. Grażyna Rydzewska, 76. dr hab. n. med. Leszek Sagan, 77. prof. dr hab. Bolesław Samoliński, 78. prof. dr hab. Maria Małgorzata Sąsiadek, 79. dr hab. med. (prof. UJ) Maciej Siedlar, 80. dr hab. n. med. Waldemar Skawiński, 81. lek. Maciej Sokołowski, 82. prof. dr hab. n. med. Jerzy Stelmachów, 83. prof. dr hab. n. med. Krzysztof Strojek, 84. prof. dr hab. n. med. Jerzy Strużyna, 85. prof. dr hab. n. med. Andrzej Szawłowski, 86. prof. dr hab. n. med. Cezary Szczylik, 87. dr hab. n. med. prof. nadzw. Zbigniew Śliwiński, 88. dr n. med. Jakub Śmiechowicz, 89. prof. dr hab. n. med. Barbara Świątek, 90. dr n. med. Jakub Trnka, 91. prof. dr hab. n. med.

Tomasz Trojanowski, 92. prof. dr hab. n. med. Krystyna Walden-Gałuszko, 93. prof. dr hab. Andrzej Wall, 94. prof. dr hab. n. med. Anna Walecka, 95. prof. dr hab. Marek Wesołowski, 96. dr hab. n. med. Andrzej Wojnar, 97. dr n. med. Andrzej Wojtyła, 98. prof. dr hab. Jacek Wysocki, 99. prof. dr hab. n. med. Mirosław J. Wysocki, 100. dr hab. n. med. Stanisław Zajączek (prof. nadzw. PUM), 101. prof. dr hab. Marek Ziętek

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

obiek t y w

Og贸lnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

Obiek t y w

Szpital jak dom Odrapane ściany, przygnębiająca atmosfera, przepełnione sale, szarość i wszechobecna zapaść. Tak było do niedawna. Powoli szpitale w Polsce zmieniają się – wnętrza wypełniają kolory, światło, uprzejma obsługa, indywidualne podejście do chorego. Placówki medyczne na świecie zaczynają przypominać domy albo hotele wysokiej klasy.

W takich warunkach proces leczenia i rehabilitacji przynosi znacznie lepsze efekty. Jak będą wyglądać szpitale przyszłości? Eksperci są zdania, że będzie ich ubywać. Coraz częściej diagnozowani, leczeni i monitorowani będziemy w domu. Placówki, które pozostaną, zmienią się w wysokospecjalistyczne centra medyczne. (zdjęcie: ARCHIMED)

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

7

Foto: www.rgbstock.com

Obiek t y w

Wydawca: KAMSOFT S.A. 40–235 Katowice, ul 1 Maja 133 tel. +48 32 209-07-05 fax +48 32 209-07/-15 e-mail: czasopismo@osoz.pl Redaktor naczelny: Zygmunt Kamiński Zespół redakcyjny: Aneta Krzynówek, Artur Olesch, Paulina Skwarek, Joanna Stępniak-Pilśniak, Bożena Wojnarowicz-Głuszek, łukasz Stopa.

Współpracownicy: Janusz Atłachowicz, Marta Chalimoniuk-Nowak, Marzena Kowalska, Zbigniew Kowalski, Krzysztof Macha, Rafał Mrówka, Ewelina Nazarko-Ludwiczak, Athena Peppes, Christoph Sowada, Rafał Staszewski.

Skład i łamanie: Piotr Chamera Druk: INFOMAX, Katowice Nakład: 14 000 egzemplarzy Zdjęcia w spisie treści: www.sxc.hu Przedruk, kopiowanie, skracanie, wykorzystanie tekstów (lub ich fragmentów) publikowanych w czasopiśmie OSOZ bez zgody wydawcy KAMSOFT S.A. jest zabronione.

Redakcja nie odpowiada za treść reklam, ogłoszeń i artykułów sponsorowanych.

Strategie najlepszych w branży

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania zamieszczanych materiałów. Niezamówionych materiałów nie zwracamy.

Oglądaj relacje wideo na nowym kanale YouTube czasopisma Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia.

PRENUMERATA CZASOPISMA Co miesiąc dostarczamy naszym czytelnikom starannie wyselekcjonowaną wiedzę naukową m.in. z dziedziny zarządzania, prawa, profilaktyki, nowoczesnych technologii w ochronie zdrowia i e-zdrowia.

Znajdziesz tutaj szczegółowe analizy medyczne i farmaceutyczne, bezcenne porady i wskazówki, ciekawe wywiady.

Dołącz do grona czytelników Ogólnopolskiego Systemu Ochrony Zdrowia.

Zamówienia: redakcja@osoz.pl Zapraszamy na portal www.osoz.pl

Co sprawia, że o jednych szpitalach czy przychodniach mówi się dobrze, a za innymi ciągnie się od lat negatywna opinia? Kiedy placówki medyczne upodabniają się do siebie pod względem wyposażenia, do gry wchodzą ludzie, ich kompetencje, zarządzanie relacjami z otoczeniem i public relations medyczny. Sukces najlepszych placówek nie jest wypadkową wyrywkowych działań, ale dobrze zaplanowaną strategią.

Menedżerowie szpitali skupiali się dotych- inwestycjach sprzętowych, refundacji, polityczas przede wszystkim na pogłębianiu wie- ce lekowej. Dla osiągnięcia sukcesu niezbęddzy o finansowaniu świadczeń medycznych, ne są także czynniki miękkie, które wbrew

8

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

obiek t y w

pozorom są sztuką o wiele bardziej skomplikowaną niż nam się wydaje. Bo jak zmienić ciągnący się od lat niepochlebny obraz szpitala? W jaki sposób zmotywować lekarzy i personel do najwyższych standardów obsługi chorego? Do tego potrzebna jest wiedza i strategia. Po raz piąty czasopismo Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia we współpracy z Menedżerem Zdrowia organizuje Forum Marketingu, Komunikacji i Public Relations w Ochronie Zdrowia (18–19 września 2014 roku, Warszawa).

Podczas 2 dni szkoleń, eksperci i praktycy podpowiedzą, co zrobić, aby placówka medyczna (szpital, przychodnia, indywidualna praktyka lekarska) cieszyła się zaufaniem i uznaniem pacjentów oraz kontrahentów, zdobyła i utrzymała pozytywną opinię w otoczeniu, zyskała „dobrą prasą”.

Jednym słowem – aby stworzyć silną markę, wyróżniającą organizację na rynku lo-

kalnym i krajowym. Nie zabraknie wiedzy dla nowych uczestników oraz gości, którzy wzięli udział w poprzednich edycjach.

Na fali kryzysów w ochronie zdrowia przeprowadzone zostanie m.in. szkolenie przygotowujące do sytuacji nadzwyczajnych. Wykładowcy podpowiedzą, jak w kryzysie ratować wizerunek i odbudować zaufanie. Będzie mowa o możliwościach social media, nowościach w narzędziach PR, przywództwie, tworzeniu marki placówki ochrony zdrowia oraz brandingu.

Sporo miejsca zaplanowano na zagadnienia audytu organizacyjnego i komunikacyjnego, który jest kluczem do stworzenia motywującej i inspirującej kultury organizacyjnej. Specjalne warsztaty pozwolą odkryć słabe punkty w systemie komunikacji i organizacji placówki medycznej. Wraca także temat obsługi pacjenta w rejestracji.

Podczas prezentacji strategii oraz narzędzi PR i marketingu liderów rynku, podpatrzeć

będzie można, jak PR i marketing realizują najlepsi w branży.

Wśród prelegentów – uznani eksperci, praktycy z wiodących ośrodków medycznych, wykładowcy programu MBA w Ochronie Zdrowia na prestiżowej Uczelni Łazarskiego. 2 dni Forum, 15 godzin wykładów i warsztatów, kilkunastu ekspertów i bogaty zestaw inspiracji dla każdej placówki medycznej! 

REJESTRACJA I HARMONOGRAM Zgłoszenia uczestników przyjmowane są na stronie www.termedia.pl

EKSPERCI O FORUM Ewelina Nazarko-Ludwiczak Healthcare & Life Director, Headlines Porter Novelli

Forum jest wyjątkowym wydarzeniem, podczas którego staramy się przedstawić wiele zagadnień związanych z komunikacją w ochronie zdrowia. Ogromną zaletą wydarzenia jest fakt, że praktycy, osoby na co dzień zajmujące się tą materią, dzielą się swoimi doświadczeniami. Co roku przedstawiane są także najnowsze trendy globalne oraz wynikające z nich nowe narzędzia – ponieważ uważamy, że inspiracja jest kluczowa w tworzeniu nowoczesnych i skutecznych działań komunikacyjnych. To także unikalna okazja, by wymienić opinie, poglądy i podyskutować o trudnych czy kontrowersyjnych aspektach pracy osoby odpowiedzialnej za medyczny PR. 

Marzena Kowalska

Dyrektor marketingu i komunikacji korporacyjnej, Grupa LUX MED

Dlaczego warto wziąć udział w Forum?

Kolejne edycje Forum Marketingu i PR w Ochronie Zdrowia przyciągają coraz szersze grono uczestników zarówno z sektora publicznego, jak i prywatnego. Ma to ogromny, pozytywny wpływ na zawartość merytoryczną sesji. Stwarza też okazję do interesujących dyskusji kuluarowych, które są niezwykle inspirujące i doskonale służą dzieleniu się wiedzą.

Podczas Forum mówimy przede wszystkim o praktyce, konkretnych doświadczeniach i pomysłach z kraju i zagranicy. Niejednokrotnie mamy okazję się przekonać, jak ogromne są pokłady kreatywności.

Zaletą tej imprezy jest również szeroki zakres poruszanych zagadnień. Można wiele dowiedzieć się m.in. o tym, jak pozyskać środki na akcję profilaktyczną, jak zorganizować promocję, jak owocnie rozwijać relacje z mediami. Podejmowane są również tematy przywództwa, komunikacji interpersonalnej czy wypalenia zawodowego medyków, które rzutuje na relację pacjent-lekarz i skuteczność leczenia.

Wątek, który na Forum przewija się coraz częściej, to nowe media. Ich roli nie sposób przecenić, a o wielu ciekawych (nie tylko pozytywnych!) doświadczeniach warto posłuchać, aby czerpać z nich inspirację albo uniknąć błędów w swojej praktyce. Wrześniowe spotkanie ekspertów marketingu i PR w opiece zdrowotnej z roku na rok coraz mocnej zaznacza swoją pozycję na mapie liczących się konferencji branżowych. To zasługa poziomu merytorycznego prelegentów i ich autentycznego zainteresowa-

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

obiek t y w

nia tematyką. Cieszy fakt, że Forum coraz bardziej integruje środowisko specjalistów zajmujących się marketingiem i PR w opiece zdrowotnej w Polsce. 

Rafał Mrówka

Kierownik Podyplomowych Studiów Public Relations i Strategicznego Komunikowania w Firmach w Szkole Szkole Głównej Handlowej w Warszawie

Zapraszam na piąte już, jubileuszowe Forum Marketingu, Komunikacji i PR w Ochronie Zdrowia. Forum to rokroczne wydarzenie, które przede wszystkim umożliwia wymianę wiedzy pomiędzy praktykami oraz pozwala na zapoznanie się z najnowszymi trendami związanymi z obszarem komunikacji w ochronie zdrowia. Burzliwe dyskusje, warsztaty, analizy działań konkretnych jednostek ułatwiają planowanie własnych działań komunikacyjnych, wystrzegając się błędów popełnionych przez innych.

To najważniejsza tego rodzaju konferencja w Polsce, już dziś – po czterech edycjach – zmieniająca realnie działania komunikacyjne branży. Świat jednak ciągle idzie do przodu, więc warto analizować nowe trendy. I dlatego zachęcam do udziału w kolejnym Forum! 

Rafał Staszewski

Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego UM w Poznaniu

Public relations nie można nauczyć się tylko z książek. Tu liczy się praktyka, czerpanie z najlepszych wzorców i pomysłowość. Forum to jedyne miejsce w Polsce, gdzie spotykają się praktycy marketingu i PR w ochronie zdrowia. Czy warto tu być? Sam Black określał PR jako reputację, wiarygodność i poszukiwanie wzajemnego zaufania opartego na prawdziwej i pełnej informacji. Jakby przewidywał, czym będzie zajmować się Forum Marketingu i PR w Ochronie Zdrowia. 

Zbigniew Kowalski

Konsultant, doradca i trener komunikacji interpersonalnej.

Partner zarządzający zespołu Niezależni Konsultanci Biznesu, dyrektor programowy spółki komunikacjazpacjentem.pl

Czy wiedzą Państwo, jakie jest ulubione pytanie wykładowców marketingu do studentów III roku tegoż kierunku? Pytanie to brzmi: „co to jest marketing?”. Jeśli znają Państwo prostą, zwartą i prawdziwą odpowiedź, należą Państwo do wąskiego grona specjalistów i chętnie posłucham Państwa wykładu. Jeśli odpowiedź nie jest oczywista – zapraszam na Forum. Zdrowie nie jest towarem, nie jest produktem, potrzebuje jednak wsparcia, rozgłosu, potrzebuje najwyższej jakości usług i wybitnych specjalistów od organizacji, promocji i projektów prozdrowotnych. Forum Marketingu i PR w Ochronie Zdrowia to wyjątkowa przestrzeń do spotkania i dyskusji pomiędzy ludźmi, którzy nie narzekają na to, że brakuje pieniędzy, ale koncentrują się na działaniu. W myśl znanego powiedzenia: „Kto szuka problemów – znajduje problemy, kto szuka rozwiązań – znajduje rozwiązania”, podczas Forum w znakomitej atmosferze pracujemy nad poszukiwaniem rozwiązań. Zapraszam wszystkich tych, którzy myślą podobnie. 

Marta Chalimoniuk-Nowak Health Brands

Forum jest świetną okazją do wymiany doświadczeń różnych podmiotów z całego kraju: sieci medycznych, NZOZ-ów czy oferentów usług dla sektora ochrony zdrowia, doświadczonych praktyków z ośrodków naukowych i klinik. Można poznać bieżące trendy, nowoczesne rozwiązania i szanse na ich zaimplementowanie w realiach własnej placówki, niekoniecznie dysponując ogromnym budżetem i posiadając rozbudowany dział marketingu i PR. Co szalenie istotne – formuła Forum oparta jest w dużej mierze na prezentacji case studies, które są najlepszym źródłem inspiracji dla uczestników, ale także na warsztatach i debatach tematycznych. Nie bez znaczenia jest też możliwość rozmów kuluarowych z prelegentami i innymi uczestnikami. Podczas dwudniowej konferencji jest ku temu naprawdę wiele okazji. To budujące, że coraz częściej działania w zakresie marketingu i PR, także w placówkach publicznych, znacznie wykraczają poza PR kryzysowy i proste inicjatywy promocyjne, że konkurując na rynku z ogromem ofert bardzo do siebie zbliżonych, także cenowo, dostrzega się potencjał w działaniach z zakresu marketingu relacji, budowania lojalności czy CSR. Spotkania takie jak Forum utwierdzają uczestników w przekonaniu, że warto je podejmować. 

10

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

Innowac je

SMS

Foto: www.freeimages.com

dla lepszego kontaktu

Statystycznie wysyłamy ich 1381 rocznie. Są najszybszym, najwygodniejszym i najtańszym sposobem kontaktu z rodziną, przyjaciółmi, współpracownikami. SMS (Short Message Service) zmienił na zawsze standardy komunikacji. Także w ochronie zdrowia, gdzie krótka wiadomość tekstowa cieszy się coraz większą popularnością.

Dziś niemal każdy z nas posiada telefon komórkowy. Według GUS, w 2013 roku na statystycznego Polaka przypadało ich 1,45 (łącznie 55 mln aparatów). Nigdzie indziej, jak właśnie w ochronie zdrowia, mogą pomóc w usprawnieniu organizacji pracy, zmniejszaniu odsetka pacjentów nie zgłaszających się na wizytę, przekazywaniu ważnych informacji czy realizacji programów profilaktycznych. Sms-y wykorzystują zwłaszcza te placówki, które widzą w nich nie tylko wartość dodaną do opieki nad chorym, ale źródło optymalizacji kosztów działalności.

Z badania przeprowadzonego przez serwis internetowy konsylium24.pl wynika, że pacjenci coraz częściej nie stawiają się w gabinecie lekarskim na umówiony termin. 34% ankietowanych lekarzy przyznaje, że przynajmniej raz dziennie zdarza im się czekać na pacjenta, który nie przychodzi. Problem jest jeszcze

większy w poradniach specjalistycznych, gdzie do skutku nie dochodzi nawet kilkadziesiąt procent wizyt (chorzy zapisują się do kilku kolejek w związku z koniecznością długiego oczekiwania)! A to ogromny koszt dla placówki medycznej oraz dezorganizacja pracy. Rozwiązaniem jest system komunikacji z pa-

Informacje SMS wysyłane do pacjentów pozwalają zmniejszyć wskaźnik niewykorzystanych terminów wizyt i w ten sposób optymalizować koszty działalności.”

cjentem poprzez SMS. Taki mechanizm przydaje się również w sytuacjach odwrotnych – kiedy lekarz musi szybko odwołać umówione terminy. Ale także do przekazywania bieżących komunikatów, jak informacje o możliwości odbioru wyników badań, szczepieniach ochronnych, nowych usługach itd.

Impulsem do rozpowszechnienia sms-ów w ochronie zdrowia była informatyzacja. Trudno wyobrazić sobie ręczne pisanie kilkudziesięciu, kilkuset a nawet kilku tysięcy wiadomości dziennie przez pracowników recepcji. Systemy informatyczne pozwalają zaprogramować automatyczną wysyłkę w określonym czasie, o określonym formacie.

Na podobnej zasadzie można realizować wysyłki do wybranych grup pacjentów, wyselekcjonowanych według kryterium wieku, schorzenia, daty ostatniej wizyty itd.

Jakie zalety oferuje mobilny system komunikacji z pacjentem?

• Automatycznie przypomnienia – pacjent otrzymuje z wyprzedzeniem (określonym przez operatora systemu) informację o wizycie. W wiadomości dokończenie artykułu na stronie 14.

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

11

Foto: www.rgbstock.com

Innowac je

Nowość: alerty epidemiologiczne Na podstawie prowadzonych od lat statystyk i prognoz rynku farmaceutycznego oraz medycznego, opracowaliśmy system ostrzeżeń epidemiologicznych. Począwszy od tego numeru, co miesiąc na łamach czasopisma OSOZ będziemy prezentować poziomy alertów dla grypy i przeziębienia oraz alergii.

Dotychczas publikowaliśmy prognozy epidemiologiczne w postaci danych za miesiące minione oraz ogólnych prognoz kosztów ujętych w graficznej formie map kraju (rozdział „Monitor zjawisk epidemiologicznych”). Od kolejnego numeru, w czytelnej i przejrzystej formie infografiki, pokażemy dokładne prognozy dla poszczególnych województw.

Zupełną nowością jest określenie poziomów alertów. Zdecydowaliśmy się

12

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

na 4 stany alarmowe: poziom obniżony w stosunku do normy, normalny, podwyższony, bardzo wysoki. Przedziały określiliśmy na podstawie 12 lat obliczeń, wartości maksymalnych oraz minimalnych.

Zarówno dla grypy i przeziębienia oraz alergii poziomy ostrzegawcze są inne.

Kolejną innowacją jest aktualność prognozowania. Publikacje dotyczyć będą zawsze kolejnego miesiąca w stosunku do czasu, kiedy czasopismo trafia do rąk prenumeratorów. Przykładowo – bieżący

numer ukaże się na rynku w drugiej połowie lipca 2014 roku i zawierać będzie alerty na sierpień. Dzięki temu ostrzegać będziemy z wyprzedzeniem o nasileniu zjawisk alergicznych czy zwiększeniu zachorowalności na grypę i przeziębienie.

Należy pamiętać, że prognozy obliczamy na podstawie trendów z lat poprzednich. To oznacza, że mimo bardzo wysokiego współczynnika sprawdzalności, obarczone są one możliwymi odchyleniami od danych rzeczywistych. Zwłaszcza w przypadku grypy występuje duże zróżnicowanie w sezonowości zachorowań i trudność w przewidywaniu kolejnych epidemii. Dlatego alerty należy interpretować jako przybliżone i prawdopodobne scenariusze epidemiologiczne. Alerty konstruowane są w oparciu o dane na temat sprzedaży środków farmaceutycznych na alergię oraz grypę i przeziębienie

Innowac je

PROGNOZA NA SIERPIEŃ ALERGIA POZIOM NASILENIA ALERGII W POSZCZEGÓLNYCH WOJEWÓDZTWACH SPRAWDZALNOŚĆ POPRZEDNIEJ PROGNOZY

94%

 PONIŻEJ NORMY  NORMA  WYSOKI  BARDZO WYSOKI

PROGNOZA KOSZTÓW ALERGII (SIERPIEŃ)

TREND W STOSUNKU DO LIPCA

Dolnośląskie

1 906

Kujawsko-pomorskie

1 482

Łódzkie

1 665

Lubelskie

1 320

Lubuskie

1 755

Małopolskie

1 477

Mazowieckie

1 999

Opolskie

1 301

Podkarpackie

1 483

Podlaskie

1 418

Pomorskie

1 718

Śląskie

1 601

Świętokrzyskie

1 290

Warmińsko-mazurskie

1 170

Wielkopolskie

1 522

Zachodniopomorskie

1 774

               

PROGNOZA KOSZTÓW GRYPY I PRZEZIĘBIENIA (SIERPIEŃ)

TREND W STOSUNKU DO LIPCA

Dolnośląskie

1 797

Kujawsko-pomorskie

1 323

Łódzkie

1 339

Lubelskie

1 265

Lubuskie

1 548

Małopolskie

1 345

Mazowieckie

1 701

Opolskie

1 228

Podkarpackie

1 355

Podlaskie

1 612

Pomorskie

1 518

Śląskie

1 251

Świętokrzyskie

1 025

Warmińsko-mazurskie

1 206

Wielkopolskie

1 278

Zachodniopomorskie

1 562

               

WOJEWÓDZTWO

GRYPA I PRZEZIĘBIENIE POZIOM NASILENIA GRYPY I PRZEZIĘBIENIA W POSZCZEGÓLNYCH WOJEWÓDZTWACH SPRAWDZALNOŚĆ POPRZEDNIEJ PROGNOZY

69%

 PONIŻEJ NORMY  NORMA  WYSOKI  BARDZO WYSOKI

WOJEWÓDZTWO

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

13

Innowac je

w aptekach. Tak więc poziom sprzedaży i apteki są źródłem informacji czerpanych do analiz. W tabelach będziemy dodatkowo prezentować koszty z podziałem na poszczególne województwa.

Czekamy na Państwa komentarze i sugestie. Z czasem chcemy rozbudowywać prezentowane statystyki, dopasowując przekazywane dane do oczekiwań naszych czytelników. 

PROGNOZA TO STATYSTYKA Źródłem statystyk są apteki, które przekazują anonimowe informacje na temat transakcji (dzięki uczestnictwu w programie Aptecznego Banku Danych) dla produktów stosowanych m.in. na alergię oraz grypę i przeziębienie. Analiza tworzona jest na bazie ponad 25 milionów transakcji (zakupy leków i koszty). Na ich podstawie konstruujemy mapy epidemiologiczne. Posiadając obliczenia z ostatnich 12 lat oraz wykorzystując zaawansowane metody statystyczne, z dużym prawdopodobieństwem można określić kształtowanie się zjawisk chorobowych w przyszłości. Oczywiście, zawsze w takim przypadku istnieje margines błędu (np. zmiany pogodowe i klimatyczne, epidemie grypy itd.). Przypadkowe zjawiska mogą zakłócić trend, stąd prognozy należy odczytywać przede wszystkim jako wskazówkę tendencji, a nie jako informacje odzwierciedlające w pełni rzeczywistość. Warto wspomnieć, że zjawisko alergii cechuje się większą stabilnością stąd i sprawdzalność będzie większa.

ciąg dalszy artykułu „SMS dla lepszego kontaktu” ze strony 11.

•

•

•

•

•

14

można przekazać szczegóły o dokładnej dacie i godzinie, lekarzu prowadzącym itd. Przypomnienie wysyłane jest automatycznie przez system.

Obowiązkowe potwierdzenia wizyt – wiele placówek wymaga potwierdzenia wizyty, co w założeniu ma jeszcze lepiej zapobiegać absencjom pacjentów. Pacjent odpowiada na SMS wysłany z systemu, a potwierdzenie przekazywane jest do e-terminarza w rejestracji.

Zarządzanie obsługą pacjentów – w przypadku konieczności szybkiego powiadomienia pacjentów o zmianie terminu (np. nieobecność lekarza), można przygotować wysyłkę wiadomości SMS do np. pacjentów umówionych danego dnia, do danego specjalisty. Kilkuminutowa operacja w systemie eliminuje konieczność kontaktu telefonicznego.

Przypomnienia – oprócz informacji o terminach wizyt, z systemu można wysyłać inne wiadomośći SMS-em, jak np. powiadomienia o możliwości odebrania wyników badań.

Promocja usług placówki – nie da się łatwiej dotrzeć do pacjentów z informacją o szczepieniach przeciwko grypie albo nowych usługach, jak właśnie z pomocą krótkiej informacji tekstowej.

Budowanie systemu skoordynowanej opieki – zamiast wysyłki setek listów, SMS-em można zaprosić pacjentów na wydarzenia okolicznościowe (np. białe soboty) czy bezpłatne badania profilaktyczne. System pozwoli wybrać grupę pacjentów, do których ma trafić komunikat (np. kobiety w określonym wieku, seniorzy, rodzice dzieci itd.).

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

System powiadomień SMS to norma w placówkach komercyjnych, gdzie liczy się kontrola kosztów i optymalne wykorzystanie zasobów. Także przychodnie publiczne inwestują coraz częściej w tę formę komunikacji z pacjentem. Zaletą jest prostota

obsługi, szybkość dotarcia z informacją bezpośrednio do pacjenta, niski koszt. Zmniejszenie wskaźnika niewykorzystanych terminów wizyt to mniejsze straty finansowe tytułem przestojów pracy, ale i korzyść dla całego systemu ochrony zdrowia. 

SMS ma 22 lata 3 grudnia 1992 roku Neil Papworth, pracownik brytyjskiej sieci Vodafone, wysłał pierwszego na świecie SMS-a (ang. Short Message Service). Rok później Nokia wprowadziła na rynek telefon umożliwiający komunikację z pomocą wiadomości tekstowych. Dlaczego długość SMS-a ograniczona jest do 160 znaków? Szef organizacji pracującej nad standardem GSM – Friedhelm Hillebrand – policzył, że właśnie z tylu znaków składają się średnio wiadomości pisane na kartkach pocztowych. I tak zostało. Statystyczny Polak wysyła rocznie 1381 SMS-ów, dwa razy mniej niż Francuzi czy Belgowie. W 2012 roku wysłano w Polsce 52 mld krótkich wiadomości tekstowych. Co najmniej 800 milionów z nich stanowią masowe wysyłki firm reklamowych.

Powiadomienia SMS w OSOZ Rozwiązanie powiadomień SMS to jedna z funkcjonalności Ogólnopolskiego Systemu Ochrony Zdrowia oferowana w ramach rozwiązań IT dla placówek ochrony zdrowia. Funkcjonalność systemu SMS: automatyczne powiadomienia o zbliżającym się terminie wizyt, potwierdzanie wizyt, wysyłanie komunikatów do wybranych grup pacjentów, informowanie o możliwości odbioru wyników badań laboratoryjnych, wysyłka dowolnych wiadomości (np. o szczepieniach ochronnych, badaniach profilaktycznych, godzinach pracy itd.). Treść wiadomości można dopasować do swoich potrzeb dzięki łatwo edytowalnym szablonom.

Kontakt Więcej informacji na temat wdrożenia systemu powiadomień SMS w ramach Ogólnopolskiego Systemu Ochrony Zdrowia? Prosimy o kontakt z konsultantem pod adresem e-mail: kontakt@osoz.pl

Foto: Google

Innowac je

Rzeczywistość wzbogacona Czy najbardziej pożądana nowość technologiczna to tylko ciekawy gadżet, czy także szansa na rewolucję w ochronie zdrowia? Okulary Google łączą świat wirtualny z realnym, a korzystanie z Internetu nie wymaga już zaangażowania rąk. Dla lekarzy oznacza to nową jakość pracy.

pliwości jest więcej i nie do końca wiadomo, czy początkowy zachwyt znajdzie odzwierciedlenie w popycie na urządzenie. Choć Google Glass są już dostępne na rynku za wcześnie na odważne prognozy – popyt ogranicza wysoka cena wynosząca ponad 4500 zł.

okulary, mogą też być dodatkiem dla tych tradycyjnych.

Mimo sceptycznych opinii, istnieje duże prawdopodobieństwo, że w codziennym życiu Google Glass zainicjują rewolucję komunikacji i korzystania z Internetu. Jeszcze ciekawiej zapowiada się profesjonalne zastosowanie urządzenia w pracy lekarzy, pielęgniarek czy chirurgów. Największą korzyścią jest realizacja świadczenia medycznego bez odrywania wzroku od pacjenta i konieczności manualnego sięgania po dodatkowe informacje medyczne. Minimalizacja czynności wykonywanych z pomocą rąk, a dezorientu-

Artur Olesch Czasopismo Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia

Google Glass – okulary o tzw. rozszerzonej rzeczywistości, które docelowo mają mieć funkcję smartfona oraz minikomputera obsługiwanego głosowo.

Wszystkie informacje użytkownik widzi przed sobą, tak jakby spoglądał na ekran umieszczony bezpośrednio przed nim. Dzieje się tak dzięki specjalnemu projektorowi (tzw. technologia PRISM) przekazującemu obraz na półprzezroczystą powierzchnię, który następnie odbierany jest przez oko. Urządzenie nie posiada tradycyjnego wyświetlacza, przesłaniającego całkowicie pole widzenia.

Obsługa odbywa się z pomocą komend głosowych. I tu tkwi przewaga Google Glass nad smartfonem albo tabletem – urządzenie nie wymaga zaangażowania rąk. Zbędne są też dodatkowe słuchawki, bowiem dźwięk przekazywany jest bezpośrednio do mózgu (technologia przewodnictwa kostnego fal dźwiękowych).

Urządzenie Google nosi się jak zwykłe

Rozwiązanie wygląda obiecująco i nowocześnie, ale czy Google Glass przyjmą się na rynku? Nadal pozostaje wiele pytań bez odpowiedzi. Po pierwsze – trudno przewidzieć, czy rewolucję zaakceptują sami użytkownicy. W grę wchodzi kilka ważnych czynników socjologicznych: z pomocą okularów można rejestrować widziany obraz i bez wiedzy osób trzecich uzyskiwać informacje o widzianych obiektach, a nawet osobach – nie każdemu spodoba się świat, w którym granice prywatności mogą być nagminnie przekraczane. Co więcej, gadżet cały czas pozostaje widoczny w formie okularów. Trudno sobie wyobrazić niektóre sytuacje towarzyskie, przykładowo spotkanie, podczas którego nie możemy być pewni, czy równolegle nasz rozmówca nie surfuje w Internecie albo nie przegląda informacji, które wykorzystuje podczas dyskusji. Taka dwuznaczność burzy dotychczasowe zasady w relacjach międzyludzkich. Podobnych wąt-

Myślę, że to krok milowy, dzięki któremu opieka nad pacjentem przebiegać będzie sprawniej, a nasza praca stanie się łatwiejsza.”

David Feinstein, anestezjolog

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

15

innOwac je

+ PLUSY

- MINUSY

• Bateria zapewniająca 15 godzin pracy.

• Głosowa obsługa bez zaangażowania rąk oraz odrywania wzroku od wykonywanej czynności.

• Wgląd do kartoteki medycznej (zdjęć, historii choroby itd.) podczas rozmowy z pacjentem.

• Konsultacje ze specjalistami w czasie wykonywania zabiegów i operacji.

• Obróbka widzianego obrazu.

• Wysoka sterylność zabiegów.

• Dłuższe noszenie okularów może być niekomfortowe dla użytkownika.

• Blade kolory, słaba widoczność w jasnym świetle.

• Niedostateczna rozdzielczość kamery w zastosowaniach medycznych.

• Możliwość nieautoryzowanego dostępu do wrażliwych danych medycznych.

• Ograniczona liczba aplikacji dla pracowników ochrony zdrowia.

• Wysoka cena.

jących pracownika medycznego, pozwala skupić się tylko i wyłącznie na zabiegu.

Podczas operacji lekarz może bezpośrednio konsultować się z innymi specjalistami, uzyskać poradę i wsparcie w przypadku wątpliwości, na bieżąco monitorować parametry życia, przeglądać zdjęcia medyczne. To pozwala widzieć więcej i wyraźniej, a więc operować z większą precyzją i skupieniem. Okulary minimalizują kontakt rąk chirurga z innymi przedmiotami jak zdjęcia medyczne czy aparatu-

ra, w ten sposób podwyższając sterylność całego zabiegu.

Z praktycznej pomocy okularów mogliby też skorzystać lekarze. Przeglądanie kartoteki medycznej nie wymagałoby już komputera, laptopa ani nawet przenośnego tabletu. Lekarz jednocześnie odczytuje historię leczenia i nie traci kontaktu wzrokowego. Dane uzyskane podczas wywiadu lekarskiego automatycznie zapisywane są na koncie zdrowotnym cho-

rego. Okulary mogą wykonać np. zdjęcie rany, stanu uzębienia, zmian skórnych, wyświetlić informacje o sugerowanych lekach z uwzględnieniem interakcji z dotychczas przyjmowanymi farmaceutykami; połączyć lekarza z pielęgniarką albo rejestracją. W takim modelu, czynności administracyjne nie obciążają procesu wizyty, a wpisywanie danych do kartoteki nie zakłóca rozmowy. Kiedy okulary dodatkowo założy pacjent, lekarz przekaże on-line wskazówki terapeutyczne, wi-

PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIE

1

SZPITAL

LEKARZ

PACJENT

Podczas operacji i zabiegów jako wsparcie dla personelu medycznego: dostęp do danych medycznych, monitorowanie parametrów życia, konsultacje z innymi specjalistami, obróbka obrazu, analiza szczegółów anatomicznych.

Lekarz może pozostawać w ciągłym kontakcie z pacjentem i jednocześnie przeglądać historię leczenia, ordynować leki, kontaktować się z personelem pielęgniarskim, innymi specjalistami lub recepcją. Zapis wywiadu lekarskiego odbywa się głosowo.

Ułatwienie telekonsultacji z lekarzem, przejrzyste przekazywanie informacji pacjentowi, wspomaganie edukacji zdrowotnej (filmy, porady, ćwiczenia), zdalne nadzorowanie postępów leczenia, zarządzanie zdrową dietą i stylem życia.

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

Innowac je

zualizację zabiegu, przedstawi szczegóły choroby i plan leczenia.

Wiele ułatwień inteligentne okulary mogą wnieść do ochrony zdrowia z perspektywy pacjenta, doskonaląc proces telekonsultacji, edukacji i profilaktyki, przypominania o czynnościach zdrowotnych (np. zażyciu leku), przekazywania informacji przez lekarza, monitorowania postępów leczenia. Potencjalne rokowania dla zastosowania Google Glass w medycynie są obiecujące, choć na razie w większości przypadków teoretyczne. Podstawową barierą jest cena urządzenia wynosząca 1500 USD. Do tego gadżet nie jest jeszcze dostępny na całym świecie i na tyle rozwinię-

ty, aby można go było spokojnie wprowadzić do zastosowań specjalistycznych w ochronie zdrowia: wyświetlane kolory nie są tak nasycone jak na ekranie komputera lub tabletu, w jasnym świetle odczytanie informacji może sprawiać kłopot, kamera o rozdzielczości 5 megapikseli jest niewystarczająca do uzyskania precyzji niezbędnej dla zdjęć medycznych, istnieje ograniczona liczba aplikacji przeznaczonych dla pracowników ochrony zdrowia. Pod uwagę należy wziąć bardzo niski poziom zabezpieczenia danych: urządzenie może założyć każdy, uzyskując w ten sposób dostęp do elektronicznego rekordu pacjenta lub w nieautoryzowany sposób sterując poleceniami.

Przyszłość Google Glass w ochronie zdrowia jest obiecująca, choć na razie lekarze muszą poczekać na kolejne ich wersje, dedykowane do zastosowań medycznych. Uwolnienie rąk od manualnej obsługi komputera, laptopa, tabletu czy smartfona ułatwi wykonywanie wielu czynności medycznych i administracyjnych. Inteligentne okulary stanowią kolejny etap rewolucji technologicznej i będą stopiono zastępować smartfony oraz tablety. Biorąc pod uwagę, jak szybko przenośne urządzenia zajęły miejsce komputerów stacjonarnych, wizyta u lekarza z okularami Google to kwestia następnych kilku lat.  Materiał przygotowany w oparciu o informacje Google. Zdjęcia: Google Glass.

OKULARY GOOGLE WAGA 50 gram DŹWIĘK Technologia przewodnictwa kostnego fal dźwiękowych

ŁĄCZNOŚĆ Bluetooth, WiFi, GPS OBRAZ Projektor o rozdzielczości 640 × 360 pikseli (ekwiwalent 25-calowego obrazu widzianego z odległości 2,4 m)

ROZWIĄZANIA Sterowany głosowo mechanizm, który pozwala na dostęp do Internetu (bez zaangażowania rąk) oraz: wykonywanie zdjęć i filmów, przesyłanie i rejestrowanie tekstów, korzystanie z aplikacji, przeglądanie i analizowanie tekstów, wykonywanie rozmów telefonicznych.

12 GB pamięci do wykorzystania System operacyjny: Android Dodatki: gniazdo mikro USB Cena: 1500 USD

KAMERA Rozdzielczość zdjęć 5 megapikseli, filmów – 720p

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

17

innOwac je

APLIKACJE

.

1.

.

2. .

3.

 Znany lekarz

 QxMD

 Konsylium24

ZnanyLekarz.pl czyli największy w Polsce serwis, dzięki któremu można wyszukiwać lekarzy różnych specjalności.

Pacjenci mają możliwość umieszczania ocen i komentarzy oraz dzielenia się doświadczeniami. Dużym atutem aplikacji jest opcja szukania lekarza na podstawie lokalizacji, w której użytkownik się znajduje.

Aplikacja zawiera bazę kilkudziesięciu kalkulatorów medycznych niezbędnych do skutecznego obliczania wskaźników medycznych, klasyfikowania stopni niewydolności narządowej czy wyznaczania algorytmów diagnostycznych.

Konsylium24 to największa internetowa społeczność polskich lekarzy. Członkostwo w Konsylium24 jest bezpłatne i dostępne tylko dla lekarzy z ważnym numerem PWZ.

iOS oraz Android Aplikacja bezpłatna

 MedTube Największa na świecie baza profesjonalnych filmów medycznych skierowana do lekarzy. Zawiera tysiące nagrań z zabiegów inwazyjnych, operacji chirurgicznych i wykładów. Platforma pozwala na współdzielenie własnych doświadczeń w formie obrazów z lekarzami na całym świecie. Obrazy mówią 1000 razy więcej niż słowa – MedTube idealnie korzysta z tej zasady wspierając lekarzy w stałym aktualizowaniu swojej wiedzy. iOS oraz Android Aplikacja bezpłatna

18

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

iOS oraz Android Aplikacja bezpłatna

 AliveCor Pierwsze na świecie rozwiązanie, które przekształca smartfona w elektrokardiomonitor. Dzięki specjalnej obudowie lekarz jest w stanie wykonać EKG, wykorzystując do tego swój telefon. iOS oraz Android Aplikacja bezpłatna

iOS oraz Android Aplikacja bezpłatna

 Toca Doctor Aplikacja Toca Doctor pozwoli dziecku zapoznać się z anatomią człowieka, oswoić choroby i pobyt w szpitalu. Zabawne łamigłówki i układanki dotyczą różnych aspektów ludzkiego ciała. iOS oraz Android Aplikacja bezpłatna + płatne opcje

AliveCor zmienia telefon komórkowy w EKG.”

Foto: Nicola since 1972 / Foter / Creative Commons Attribution 2.0 Generic (CC BY 2.0)

R a p o r tI n s pneocw j aalcnj ye

Zdrowie mobilne – więcej niż trend Aplikacje zdrowotne na smartfony to ogromna szansa dla zdrowia publicznego. Jest ich już niemal 100 000: motywują do ćwiczeń, kontrolują stan zdrowia, monitorują aktywność fizyczną, podpowiadają, jak zachować dobrą formę. Zawsze w zasięgu ręki, wygodne i proste w użyciu. Polubili je użytkownicy telefonów komórkowych, a tzw. rynek m-health to dziś jedna z najszybciej rozwijających się gałęzi nowych technologii.

Artur Olesch Czasopismo Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia

Nowe pojęcie m-zdrowia oznacza „realizację czynności z zakresu zdrowia publicznego lub medycyny z użyciem urządzeń mobilnych jak telefony komórkowe, urządzenia monitorowania pacjenta i inne narzędzia komunikacji bezprzewo-

dowej”. Kryją się pod nim m.in. aplikacje zdrowotne (ang. health apps), coraz częściej integrowane z urządzeniami monitorującymi, jak inteligentne zegarki albo specjalne bransoletki wykonujące pomiary parametrów zdrowia (ciśnienie, tętno, temperatura ciała, przebyty dystans itd.).

O m-zdrowiu mówimy też w kontekście systemów informacji medycznej: przypomnień SMS o konieczności zażycia

leków, telemedycynie realizowanej bezprzewodowo, telediagnostyce. Do tej pory popularnym sformułowaniem opisującym rozwiązania technologiczne w ochronie zdrowia było e-zdrowie. W skrócie można powiedzieć, że m-zdrowie to e-zdrowie, ale realizowane w sposób bezprzewodowy. Biorąc pod uwagę szybkość ewolucji technologicznej należy się spodziewać, że już wkrótce wszystkie rozwiązania ezdrowia staną się w pewnym sensie rozwiązaniami m-zdrowia.

Nie tylko gadżet Eksperci nie mają wątpliwości – omawiany trend odegra ważną rolę w transformacji ochrony zdrowia, która postępuje wraz z coraz szerszą dostępnością technologii informatycznych i komunikacyjnych; pozwoli podnieść jakość opieki zdrowotnej, jej efektywność, dostępność profilaktyki i lepiej wykorzystać dane

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

19

rapOrt Spec jaLny

o stanie zdrowia. Najmocniejszą stroną m-zdrowia jest mobilność („m” w określeniu m-zdrowie oznacza „mobilność” od angielskiego słowa „mobile”). Aplikacje zdrowotne są dostępne zawsze tam, gdzie przebywamy. Telefon komórkowy stał się w ostatnich latach integralną częścią codzienności, podstawowym elementem komunikacji. Z aplikacji zdrowotnych można korzystać uprawiając poranny jogging, spacerując, w drodze do pracy albo na zakupy.

Firmy technologiczne dostrzegły entuzjazm konsumentów i poszły o krok dalej – kreując modę na mierzenie aktywności fizycznej. Wystarczy niewielkich rozmiarów opaska na rękę, która dokona pomiarów m.in. ilości spalonych kalorii podczas spaceru albo pokonanego dystansu biegacza. Dane bezprzewodowo przesyłane są do aplikacji m-zdrowia, z której pomocą można przeprowadzać analizy porównawcze. Idea jest prosta: nawet niewielka aktywność fizyczna może dawać poczucie satysfakcji i małych osiągnięć, a to najlepsza metoda motywacji i włączenia sportu do codziennego życia.

Mało tego – podobnie jak w prawdziwej rywalizacji sportowej, możemy porównywać swoje osiągnięcia z innymi użytkownikami. W tej grze warunkiem osiągania dobrych wyników jest regularność aktywności fizycznej.

M-zdrowie pozwala także mierzyć podstawowe parametry, których kontrola była możliwa dotychczas tylko w gabinecie lekarskim albo laboratorium. Dzięki temu otwierają się nowe perspektywy telemonitoringu. Uzyskane wyniki stanowią istotne wskazówki dla lekarza prowadzącego (po ich przesłaniu on-line). Dziś małe urządzenia – przystawki do smartfonów – potrafią już zmierzyć ciśnienie, tętno, temperaturę ciała, aktywność mózgu, poziom glukozy we krwi itd. To tylko kwestia czasu, kiedy informacje zbierane z pomocą rozwiązań m-zdrowia staną się integralną częścią elektronicznych kartotek medycznych pacjentów (kont zdrowotnych). M-zdrowie ma jeszcze inny pozytywny wpływ – zwiększa zaangażowanie pacjenta, pozwala choremu prowadzić aktywny tryb życia, a jednocześnie pozostawać pod stałą opieką medyczną (telemonitoring).

Z jednej strony korzyści dla użytkowników, z drugiej – dla pracowników ochrony zdrowia. Ci drudzy zyskują pełniejszy obraz stanu zdrowia pacjenta i parame-

20

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

trów istotnych z punktu widzenia diagnozy oraz kontroli procesu leczenia. Dane są aktualne i zbierane na bieżąco, a nie tylko w momencie pomiaru w gabinecie lekarskim czy laboratorium. Lekarze mogą też rekomendować aplikacje zdrowotne pacjentom, aby zmotywować ich do większego zaangażowania w profilaktykę czy zmiany niezdrowego trybu życia.

– M-zdrowie nie powinno być postrzegane jako zagrożenie dla pozycji lekarza, ale jako narzędzie, które pozwoli im jeszcze lepiej wykorzystać własną wiedzę i zaangażować się w proces profilaktyki – czytamy w dokumencie przygotowanym przez Komisję Europejską, którego celem jest wprowadzenie standaryzacji w obszarze m-zdrowia. Zakończyły się właśnie konsultacje związane z powstającym pakietem wytycznych. To oznacza, że z fazy gadżetów, z których korzystali dotychczas tylko pasjonaci nowych technologii, aplikacje zdrowotne wchodzą w etap poważnego rozwoju i będą coraz częściej włączane w procesy zdrowia publicznego i profilaktyki.

Pozytywny wpływ na system System ochrony zdrowia musi się zmierzyć z nowymi wyzwaniami, w tym między innymi ze zjawiskiem starzejące-

go się społeczeństwa. M-zdrowie może wspomóc transformację, włączając technologię do osiągania nowej efektywności w prewencji i zdrowiu publicznym. Jeszcze do niedawna nikt poważnie nie traktował m-zdrowia, dziś mówi się o szeregu korzyści, w tym m.in.:

Wzmocnienie profi laktyki i poprawa jakości życia Technologia pomaga w wykrywaniu zagrożeń z dużym wyprzedzeniem oraz wspiera zarządzanie chorobami przewlekłymi, gdzie ważnym czynnikiem jest m.in. systematyczne przyjmowanie leków, zmiana trybu życia czy regularne badania kontrolne. W przypadku chorób wstydliwych, pozwala chorym anonimowo dotrzeć do niezbędnych informacji oraz zasięgnąć pierwszej porady, która w tradycyjnym systemie ochrony zdrowia jest często bardzo opóźniona.

Zwiększenie efektywności systemu ochrony zdrowia M-zdrowie pozwala lepiej planować wizyty lekarskie oraz eliminować zbędne konsultacje. Dostarcza lekarzom i pracownikom ochrony zdrowia informacji, które mogą wspomóc proces stawiania diagnozy oraz szczelniej monitorować stan chorego.

E-MOTYWACJA Uprawianie sportu wymaga znalezienia wewnętrznej motywacji. Wiemy jednak, że nie jest to łatwe. Firmy branży m-zdrowia znalazły rozwiązanie, wprowadzając na rynek urządzenia mierzące codzienne osiągnięcia i parametry zdrowia. Specjalne bransoletki albo inteligentne zegarki sprawdzą ciśnienie, tętno, liczbę kroków, przebyty dystans, spalone kalorie itd., informując obiektywnie, czy miniony dzień zalicza się do leniwych czy aktywnych. Dane przesyłane są bezprzewodowo do aplikacji w smartfonach, gdzie można porównywać indywidualne osiągnięcia z wynikami innych użytkowników. W ten sposób uprawianie sportu staje się grą porównywalną do współzawodnictwa sportowego. Cena najprostszych trackerów zdrowia zaczyna się od ok. 200 zł.

Raport spec jalny

Obliczenia pokazują, że urządzenia mobilne w pracy lekarza oszczędzają ok.

30% czasu potrzebnego na dostęp do danych pacjenta i ich analizę. Standardy komunikacji na linii lekarz-pacjent ulegają poprawie (wymiana danych w czasie rzeczywistym dzięki aplikacjom zdrowotnym). Wiele z interwencji w zakresie opieki będzie można realizować zdalnie, podobnie odbywać się będzie mierzenie parametrów zdrowotnych na odległość dzięki specjalnym przystawkom.

W ten sposób zmniejszy się liczba zbędnych hospitalizacji.

Z kolei analiza danych medycznych w skali globalnej otworzy nowy rozdział w badaniach nad rozwojem i przyczynami chorób, dostarczy naukowcom danych pozwalających wypracowywać lepsze metody diagnozowania i leczenia.

Włączenie pacjenta w procesy ochrony zdrowia Pacjenci muszą stać się punktem centralnym procesów zdrowotnych: od profilaktyki po samodzielne monitorowanie zdrowia (koncepcja pacjenta zaangażowanego). E-narzędzia przyspieszą transformację roli pacjenta w ochronie zdrowia, z pasywnej w zaangażowaną. Mając do dyspozycji aplikacje zdrowotne czy urzą-

W 2017 roku, narzędzia m-zdrowia mogą pomóc zaoszczędzić 99 miliardów euro na europejskim rynku ochrony zdrowia.” dzenia monitorujące, pacjenci będą lepiej poinformowani, zyskają łatwiejszy dostęp do danych na temat stanu zdrowia, mogąc podejmować trafniejsze decyzje w zakresie kształtowania własnej kondycji. Nie bez znaczenia jest motywacyjna rola aplikacji zdrowotnych w osiąganiu kolejnych wyzwań i celów.

Miliardowe oszczędności W ostatnich latach m-zdrowie stworzyło alternatywny sposób dystrybucji świadczeń zdrowotnych. Nie byłoby to jednak możliwe bez rozwoju technologii łączności (w tym Internetu, sieci 3G i 4G) oraz popularyzacji urządzeń mobilnych – telefonów oraz tabletów. Obecnie 6 miliardów ludzi na świecie jest w zasięgu łączności bezprzewodowej. Ostatnio przeprowadzona przez WHO analiza poka-

zuje, że w krajach wysokorozwiniętych rozwój m-zdrowia napędzany jest przede wszystkim nadzieją na cięcie kosztów ochrony zdrowia. W krajach rozwijających motywacją jest potrzeba łatwiejszego dostępu do podstawowej opieki zdrowotnej. Mówimy o rynku, którego potencjał biznesowy jest potężny. Według raportu GSMA (Groupe Speciale Mobile Association) oraz PwC (PricewaterhouseCoopers), globalny rynek m-zdrowia wygeneruje w 2017 roku dochód w wysokości 23 miliardów dolarów (z czego w Europie – 6,9 mld dolarów). Największą dźwignią rozwoju będzie zdalny monitoring zdrowia (60% obrotu na rynku m-zdrowia); aplikacje zdrowotne osiągną 15% udział w rozwoju sektora. Co ciekawe, wcześniejsze analizy z 2008 roku nie przewidywały aż tak dynamicznego wzrostu – w 2008 roku rynek warty był zaledwie 1 milion euro.

Z cytowanego raportu GSMA i PwC wynika, że m-zdrowie może potencjalnie doprowadzić w 2017 roku do oszczędności na europejskim rynku ochrony zdrowia w łącznej kwocie ok. 99 miliardów euro (69 miliardów na polu profilaktyki i wellness, 32 miliardy na leczeniu i monitoringu, uwzględniając jednocześnie koszt zasobów ludzkich niezbędnych do

Podział aplikacji zdrowotnych i ich udział w rynku. Źródło: research2guidance

17,3% inne

fitness 30,9%

0,6% zdalne konsultacje i monitoring 1,1% przypomnienia i alerty 1,4% diagnostyka 2,6% indywidualne konto pacjenta

6,6% zarządzanie stanem zdrowia

7,4% odżywianie się

aplikacje medyczne 16,6%

15,5% wellness

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

21

LR ua d po z iret s p e c j a l n y

wsparcia rozwoju m-zdrowia w kwocie 6,2 miliarda euro).

Przyszłość aplikacji Rynek aplikacji zdrowotnych stał się głównym napędem dla m-zdrowia, pobudzając sektor nowych technologii. Jak się okazuje, jest on zdominowany przede wszystkim przez firmy jednoosobowe (30% dostawców aplikacji zdrowotnych) oraz małe przedsiębiorstwa (w rozumieniu firm zatrudniających od 2 do 9 pracowników) – 34,3% udziału w rynku.

W 2013 roku, 20 najbardziej popularnych aplikacji sportowych, fitness i zdrowotnych odnotowało łącznie 231 milionów instalacji na urządzeniach mobilnych w skali świata. Przewiduje się, że do 2016 roku już 3 miliony pacjentów zostanie objętych monitoringiem z zastosowaniem sieci mobilnych. Do 2017 roku, 3,4 miliarda ludzi na świecie będzie w posiadaniu smartfona, a połowa z nich będzie używać aplikacji zdrowotnych.

(dostęp do danych pacjenta, konsultacje zdalne i telemonitoring, obrazy medyczne, informacje farmaceutyczne).

Problemy do rozwiązania Z jednej strony duży potencjał, z drugiej – brak regulacji na rynku. M-zdrowie musi poradzić sobie z problemem ochrony danych. Obecnym na rynku aplikacjom dużo tutaj brakuje, podobnie jak produkowanym smartfonom. Użytkownicy aplikacji zdrowotnych nie zdają sobie sprawy, że gromadzone informacje medyczne nie są lepiej zabezpieczone niż inne informacje znajdujące się w telefonie. Badania pokazują, że już 23% użytkowników telefonów korzysta lub korzystało z narzędzi m-zdrowia, 45% z nich jest zaniepokojonych możliwością nieautoryzowanego wykorzystania ich pry-

Photo: Jason A. Howie / Foter / Creative Commons Attribution 2.0 Generic (CC BY 2.0)

Zgodnie z najnowszymi danymi, na globalnym rynku dostępnych jest obecnie 97 000 aplikacji zdrowotnych, 70% z nich to aplikacje typu fitness i ���������� wellness��.

30% wszystkich aplikacji dedykowanych jest pracownikom ochrony zdrowia

W 2013 roku, 20 najbardziej popularnych aplikacji sportowych, fitness i zdrowotnych odnotowało łącznie 231 milionów instalacji.”

APLIKACJE JAK LEKI Błyskawiczne upowszechnienie aplikacji zdrowotnych to z jednej strony pozytywny trend, z drugiej – problem dla zdrowia publicznego. Nikt bowiem nie ma nad nimi kontroli, a przecież realnie wpływają na zachowania zdrowotne użytkownika. Zagadnieniem postanowiła zająć się m.in. Komisja Europejska przygotowując tzw. zielony papier w sprawie m-zdrowia. Dokument ma być wstępem do wprowadzenia standardów jakości i normalizowania tego typu produktów. Kryteria dla aplikacji opracowuje również Amerykańska Agencja Żywności i Leków oraz Narodowy System Zdrowia Wielkiej Brytanii. Eksperci prognozują, że w niedalekiej przyszłości lekarze będą przepisywać pacjentom, podobnie jak leki na receptę, aplikacje zdrowotne w ramach programów profilaktyki.

22

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

watnych danych zdrowotnych gromadzonych w telefonie.

Po drugie, producenci urządzeń mzdrowia nie muszą kierować się wytycznymi czy standardami, a produkt końcowy nie jest w żaden sposób autoryzowany pod względem zgodności z wiedzą medyczną (również z zakresu profilaktyki, uprawiania różnych dziedzin sportu itd.). Z tego powodu wartość merytoryczna narzędzi m-zdrowia, w tym aplikacji zdrowotnych, w niektórych przypadkach może być niska. O ile dla aplikacji typu fitness czy wellness nie występuje większe niebezpieczeństwo w przypadku nieprecyzyjnych wskazówek podawanych użytkownikowi, to dla systemów monitorowania, diagnozy czy interpretacji wyników, zgodność z wiedzą naukową powinna być obowiązującym wymogiem. Chodzi przecież o zdrowie pacjenta.

W tym aspekcie, wprowadzenie standaryzacji w aplikacjach zdrowotnych jest sprawą nieuniknioną i pilną.

Słowem kluczem do sukcesu m-zdrowia jest interoperacyjność. Tysiące aplikacji zdrowotnych zbierają dane „na własny użytek”, nie komunikując się z innymi systemami e-zdrowia lub m-zdrowia. Skutek? Stanowią wycinek w procesach profilaktyki, a zgromadzonych danych nie da się przekazać do elektronicznej kartoteki medycznej pacjenta. Dane przetwarzane są tylko i wyłącznie w telefonie danego użytkownika. Nie są tym samym częścią większego systemu ochrony danych z centralnym e-kontem pacjenta, kumulującym wszystkie dane o zdrowiu (również te z innych aplikacji).

Tak długo, jak nie rozwiąże się powyższych problemów, trudno oczekiwać, że aplikacje zdrowotne czy narzędzia mzdrowia będą traktowane na równi z innymi technologiami leczenia lub urządzeniami medycznymi. To oznacza ograniczenia dla lekarzy chcących je rekomendować pacjentom, ale też barierę dla refundacji przez płatnika. Nadzieje pokładane w m-zdrowiu są jednak ogromne, a ich nieoczekiwany boom w ostatnich latach pozwala przypuszczać, że czekają nas ciekawie zmiany w ochronie zdrowia pod sztandarem mobilności.

Skorzystają na nich wszyscy – pacjenci, pracownicy ochrony zdrowia oraz system ogółem.  Źródło tekstu: Green Paper on Mobile Health (European Commision)

Foto: www.freeimages.com

Ludzie

Wiek srebrnych korzyści Europa, a wraz z nią Polska, starzeją się w szybkim tempie. Z 38 milionów mieszkańców, w 2050 roku zostaną tylko 32 miliony. Oczekuje się, że odsetek osób powyżej 65. roku życia w populacji wzrośnie do 2030 r. niemal dwukrotnie. W 2060 roku spodziewana średnia długość życia ma wynosić około stu lat. Liczba osób wymagających długotrwałej opieki medycznej zwiększy się dwukrotnie do 2050 roku i wyniesie ok. 4% całej ludności.

Przemiany demograficzne wiązać się będą z wieloma konsekwencjami dla gospodarki. Eksperci ostrzegają przed bombą demograficzną z opóźnionym zapłonem i kryzysem budżetowym wywołanym malejącą liczbą osób w wieku produkcyjnym. Z drugiej strony wzrost odsetka seniorów to szansa dla niektórych sektorów gospodarki. Wraz ze starzeniem się społeczeństwa tworzy się bowiem nowy rynek z nowym rodzajem konsumenta. Oprócz tego, zmieni się struktura siły roboczej. Te przemiany mogą przynieść korzyści m.in. przedsiębiorstwom działającym w sektorze ochrony zdrowia, w tym placówkom

medycznym. Nowa perspektywa zyskała już nawet miano „gospodarki srebrnego wieku” albo „srebrnej gospodarki (ang.: silver economy).

Co dokładnie oznacza pojęcie “srebrnej gospodarki”, „srebrnej ekonomii” albo “gospodarki srebrnego wieku” (silver economy)?

Pojęcie srebrnej ekonomii to swego rodzaju idea, pod którą kryją się niewykorzystane możliwości dla biznesu oraz gospodarki, związane ze starzeniem się społeczeństw. W tej koncepcji, zmian demo-

graficznych nie postrzegamy w kategorii zagrożenia czy problemu, których nie można powstrzymać, ale jako trend, który powinno się przekuć w nowe szanse.

Pod warunkiem, że zaczniemy odpowiednio działać.

Wiem, to może wydawać się dziwne.

Mam na myśli różne sposoby podejścia do procesu starzenia się populacji świata. Wystarczy pomyśleć o wszystkich opiniach i prognozach, które na ogół słyszymy w kontekście omawianego zagadnienia. Najczęściej mówi się o bombie z opóźnionym zapłonem, katastrofie demograficznej itd. Jednak trend będzie się wiązać z takimi konsekwencjami i skutkami, jakie sami ukształtujemy. Perspektywa, że populacja świata dozna ogromnego zwrotu, jakiego dotychczas nie doświadczyliśmy (2 miliardy ludzi powyżej 60 roku życia do 2050 roku), nie jest czymś błahym.

Z drugiej strony pojawia się bogactwo możliwości. W naszym raporcie badaw-

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

23

Ludzie

Co należy zrobić, aby dołączyć do grona beneficjentów prognozowanej transformacji?

Athena Peppes pracuje w Institute for High Performance międzynarodowej firmy doradczej Accenture w Londynie. Jest m.in. współautorką raportu „Siedem mitów starzejącego się społeczeństwa: jak przedsiębiorstwa i rządy mogą przekuć gospodarkę srebrnego wieku w korzyści”.

czym „Nowe fale wzrostu” („New Waves of Growth”), we współpracy z Oxford Economics, nakreśliliśmy obszary potencjału srebrnej gospodarki dla USA, Wielkiej Brytanii, Niemiec i Hiszpanii.

Na poziomie makroekonomicznym, analizowane zjawisko może poprawić wydajność ekonomiczną i stopień zatrudnienia, na poziomie przemysłu – prowadzić do wzrostu popytu skorelowanego z wiekiem konsumentów.

Gdzie usytuowane są wspomniane szanse dla ochrony zdrowia?

Zapominamy, że starzenie się społeczeństwa jest po części wynikiem suk-

Accenture to międzynarodowa firma konsultingowa działająca w obszarach zarządzania, technologii i usług outsourcingowych, zatrudniająca ok. 293 tys. pracowników, wspierająca swoich klientów z ponad 120 krajów na całym świecie.

24

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

Wszystkie przedsiębiorstwa muszą przygotować się na nieuchronne zmiany, jednak gracze na rynku ochrony zdrowia powinni stawić czoła przeobrażeniom społecznym szybciej, niż inne branże. Na początek podmioty rynku potrzebują wykształcenia tzw. srebrnego radaru. Oznacza to, że powinny skrupulatnie oszacować wpływ starzejącego się społeczeństwa na ich organizację. Przemysł ochrony zdrowia jest bardzo zróżnicowany. Każda organizacja zostanie dotknięta zmianami w innym stopniu, należy indywidualnie oceniać przygotowania i potencjał. To oznacza zadanie sobie kilku pytań: „Czy określiliśmy ilościowo rozmiar i możliwości powstające w związku ze starzeniem się społeczeństwa?”, „Czy zajmujemy dobrą pozycję do wykorzystania nowej fali popytu na ochronę zdrowia?”, „Czy włączyliśmy następstwa trendów demograficznych do naszego planowania strategicznego?”. cesu i postępu ochrony zdrowia na świecie oraz wpływu współczesnej medycyny na nasze życie w rozumieniu nie tylko życia dłuższego, ale także lepszego.

Spoglądając w przyszłość, nie ma wątpliwości, że proces zmian demograficznych doprowadzi do globalnych przetasowań w poziomie i strukturze wydatków. Jednym z obszarów, które czeka wzrost, jest rynek ochrony zdrowia. W czasie, gdy liczba młodszych pracowników w wieku produkcyjnym ulega zmniejszeniu, osoby starsze stają się coraz wartościowszym zasobem kadrowym. Punkt ciężkości przesunie się w kierunku potencjału siły roboczej doświadczonych pracowników. Im będzie ich więcej, tym mocniejszą będą stanowić grupę.

W wyniku tego, zarówno na poziomie indywidualnym, przedsiębiorstw i gospodarek krajowych, zauważymy rosnący popyt w sektorach, które związane są ze zdrowym i produktywnym starzeniem się. Podmioty rynku ochrony zdrowia mogą stać się jednymi z największych beneficjentów zmian demograficznych, dopasowując się do wspomnianego popytu. Najpierw jednak muszą zastanowić się, jaką pozycję przyjąć, aby sięgnąć po swoją część tortu.

Samo postawienie pytań nie wystarczy. Odpowiedzi trzeba bowiem zgrać ze zdolnościami, które umożliwią podjęcie działań w oparciu o posiadany potencjał. Niezbędnym warunkiem, który pozwoli uchwycić i wykorzystać „srebrny popyt”, są procesy innowacji. Nasze badanie pokazało, że przedsiębiorstwa osiągające sukces, myślą o całym cyklu produktu czy usługi, od fazy rozwoju do podejścia marketingowego.

Warto podkreślić znaczenie elastyczności i adaptacyjności do postrzegania znaczenia wieku w gospodarce. Dla firm oznacza to wzięcie pod uwagę elementów, które pozwolą im nieustannie rewidować pojęcie „starości” w kontekście rynku, na którym działają. Przykładowo w Polsce, spodziewana długość życia osób urodzonych w 1950 roku wynosiła 61 lat, dziś to 75 lat. W tym samym czasie liczba osób w wieku 80 i więcej lat zwiększyła się z 200 000 do 1,3 miliona. Czy biorąc pod uwagę wspomniane zmiany, obecne podejście twojej firmy do innowacji i strategii marketingowych ma sens?

Rosnący popyt na usługi zdrowotne oraz rozwój nowoczesnych technologii stworzyły dobre podłoże do rozwoju e-zdrowia. Ale czy seniorzy zaakceptują telemedycynę, aplikacje zdro-

Ludzie

wotne i inne e-narzędzia? Jakie są ich oczekiwania i potrzeby w tym temacie, które rynek musi wziąć pod uwagę?

Korelowanie wieku z umiejętnościami technologicznymi jest jednym z wielu błędów popełnianych w stosunku do osób starszych. Mówi się, że seniorzy wolno oswajają się z nowościami technologicznymi i nie nadążają za szybkim rozwojem techniki. W mojej ocenie takie myślenie jest błędne z dwóch powodów.

Po drugie, trzeba zdać sobie sprawę, że sposób podejścia starszych konsumentów do technologii oraz czerpania z nich korzyści jest zupełnie inny niż w przypadku młodych osób. Technologia nie przejawia wartości sama w sobie, w rozumieniu nowinki, gadżetu. Kluczowe jest, czy pozwala realizować czynności, które bez zastosowania nowoczesnych narzędzi są ograniczone lub niedostępne. To wyjaśnia popularność tabletów wśród seniorów. Stąd zagadnieniem ważnym z punktu widzenia podmiotów rynku medycznego, działających w sferze e-zdrowia, jest precyzyjne przystosowywanie e-rozwiązań do potrzeb starszych użytkowników, co zwiększa prawdopodobieństwo ich akceptacji na rynku. Ciężar spoczywa na firmach – to one będą odpowiedzialne za projektowanie narzędzi i usług ezdrowia, które wyjdą naprzeciw oczekiwaniom seniorów. A nie odwrotnie.

Foto: www.rgbstock.com

Po pierwsze, chodzi o różnice pokoleniowe, a nie o wrodzoną zależność pomiędzy wiekiem a akceptacją dla technologii.

Ma to związek z brakiem wcześniejszego doświadczenia, między innymi dlatego innowacyjne technologie nie są już niczym szczególnym dla nowego pokolenia osób starszych. Można się spodziewać, że dzisiejszy zmysł technologiczny osób w średnim wieku przełoży się na umiejętności seniorów w kolejnych dekadach.

Organizacje rynku ochrony zdrowia powinny wykształcić zmysł innowacji, aby nie przeoczyć szans tkwiących w starzejącym się społeczeństwie.”

le źródeł. Niektóre są produktem fałszywych przekonań, inne zakorzenione bywają w nieaktualnych założeniach i punktach widzenia. Podmioty rynku zdają się nie zauważać zakresu, w jakim działania w sferze biznesu i polityki mogą odpowiadać na zmiany demograficzne, a rynek ochrony zdrowia jest przesiąknięty wieloma mitami.

Nowe technologie zrewolucjonizują w najbliższej przyszłości sektor zdrowia. To fakt. Ale trzeba pamiętać o tym, że niewłaściwe postrzeganie konsumentów, w tym starszych osób i ich adaptacji do nowych technologii, może sprawić, że

potencjalne możliwości zostaną zaprzepaszczone, a seniorzy – pozostawieni na bocznicy e-zdrowia.

Instytucje ochrony zdrowia muszą zrozumieć, jak wykorzystać możliwości tkwiące w starzejącym się społeczeństwie – zarówno te osadzone na rynku usług i produktów zdrowotnych, jak i w miejscu pracy. Trzeba wielu wysiłków, aby znaleźć szanse i źródła wzrostu tam, gdzie inni widzą tylko ograniczenia i koszty.  Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiał: Artur Olesch

Udział osób starszych (65+) w populacji Europy (dane ONZ).

2030 r.

1990 r.

13,9%

23,8%

Jakich istotnych zmian dozna rynek ochrony zdrowia wraz z postępującym starzeniem się społeczeństwa?

Z czynników zewnętrznych, które będą kształtować rynek ochrony zdrowia w najbliższych dekadach, żaden nie jest pewniejszy niż właśnie starzejące się społeczeństwo. Pomimo to można odnieść wrażenie, że zarówno wiele organizacji, jak i kreatorzy polityki zdrowotnej, nie zdają sobie sprawy z następstw tego procesu. Błędy w postrzeganiu zjawiska starzejącego się społeczeństwa mają wie-

Liczba ludności w Polsce – rok 2014 i 2050.

2050 r.

2014 r.

38 mln.

32 mln.

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

25

wiedz a

CORAZ STARSI

Społeczeństwo w Europie starzeje się. Do 2050 roku po raz pierwszy w historii liczba osób starszych (powyżej 60 roku życia) przekroczy liczę osób młodych (poniżej 15 roku życia).

30,5 mln Jeżeli nic się nie zmieni, ludność Polski zmniejszy się z obecnych 38 mln do 30,5 mln w 2060 roku.

JEMEN

może się pochwalić najniższą średnią wieku, która wynosi 15 lat.

JAPONIA

ROK 2050

2 mld

ludzi na świecie w wieku powyżej 60 lat.

Z początkiem XXI wieku było to 600 milionów.

10% 10%

8% 8% 1950 r.

2000 r.

21% 21% 2050 r.

Odsetek ludzi w wieku 60+ w roku 1950 oraz 2000 wraz z prognozą na rok 2050.

% 26 lat +2 ROCZNIE

wynosi obecnie średnia wieku na świecie.

W 2050 roku będzie to już 36 lat.

Prognozuje się, że krajem o najstarszej populacji będzie wtedy Hiszpania (średnia wieku 55 lat).

Tempo wzrostu populacji 60+ to 2% rocznie. W roku 2025-2030 będzie to już 2,8% rocznie.

PRACUJĄCY / EMERYCI ROK 2014

jest najstarszym pod względem średniej wieku państwem (41 lat).

60%

270

ROK 2060

100 lat!

Tylu lat nie będziemy musieli życzyć w 2060 roku, ponieważ spodziewana długość życia osiągnie właśnie 100 lat.

2

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

NFZ

670

60% budżetu Narodowego Funduszu Zdrowia wykorzystują osoby po 60 roku życia.

Według danych ZUS, obecnie na 1000 osób pracujących przypada 270 emerytów.

W roku 2060 będzie to już 670 emerytów na 1000 osób pracujących.

Źródło: GUS, ZUS, United Nation (Population Division) – World Population Ageing 1950–2050.

Foto: rgbstock.com

Wiedz a

padku których pacjent wyraził zgodę. Nie każdy jednak chce wiedzieć co mu dolega, bądź też nie każdy chce, aby inne osoby miały taką wiedzę.

Pacjent nie chce wiedzieć Brak nadziei, strach przed niepewną przyszłością, chęć ukrycia stanu zdrowia przed najbliższymi są częstym powodem, dla którego pacjenci nie chcą wiedzieć, co im dolega i jakie są przewidywania co do ich choroby. Nikt też nie może zmusić pacjentów, aby posiadali takie informacje, czego wyrazem jest art. 31 ust. 3 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty (dalej: Ustawa): „Na żądanie pacjenta lekarz nie ma obowiązku udzielać pacjentowi informacji (…)”. Powyższe oznacza, że pacjent na każdym etapie leczenia może zażądać od lekarza, aby ten nie przekazywał mu informacji o stanie zdrowia, o planowanych zabiegach czy rokowaniu na przyszłość. Lekarz powinien uszanować tę wolę. Pacjent zawsze może jednak zmienić zdanie i poprosić o przekazanie danych. W tym miejscu wspomnieć należy, że prawo do odmowy informacji posiada wyłącznie sam pacjent, nie mogą z tego prawa skorzystać przedstawiciele ustawowi pacjenta np. rodzice chorego dziecka.

Prawo milczenia Jednym z podstawowych obowiązków lekarza jest udzielanie pacjentowi zrozumiałej, pełnej informacji o stanie jego zdrowia, metodach leczenia czy rokowaniach na przyszłość. Istnieją jednak sytuacje szczególne, w których lekarze zwolnieni są z obowiązku informacyjnego.

Paulina Skwarek Adwokat Dział Prawny, KAMSOFT S.A.

Generalną zasadą jest, że lekarz ma obowiązek udzielić pacjentowi lub jego

przedstawicielowi ustawowemu informacji o stanie zdrowia. Prawo do bycia informowanym przysługuje pacjentom po ukończeniu 16-go roku życia. Co jednak z pacjentami, którzy nie są w takim przedziale wiekowym, bądź też nie są w stanie zrozumieć przekazywanych im komunikatów? W tym przypadku ustawodawca przewidział, że prawo do informacji przechodzi na osoby bliskie pacjenta np. małżonka, krewnego czy osobę pozostającą we wspólnym pożyciu z chorym.

W innych przypadkach, lekarz przekazuje informacje tylko tym osobom, w przy-

Lekarz nie chce powiedzieć Nie tylko pacjent ma prawo decydowania o informacjach, które uzyskuje.

W niektórych przypadkach, decyzyjność pozostawiono samym lekarzom. Zgodnie z art. 31 ust. 4 Ustawy, lekarzom przysługuje tzw. „przywilej terapeutyczny”. Polega on na tym, że w sytuacjach wyjątkowych, jeżeli rokowanie jest niepomyślne dla pacjenta, lekarz może ograniczyć informację o stanie zdrowia i o rokowaniach, jeżeli według jego oceny przemawia za tym dobro pacjenta. Wówczas lekarz zobowiązany jest poinformować o stanie zdrowia przedstawiciela ustawowego pacjenta lub osobę upoważnioną. Jeśli takich osób brak, lekarz pozostawia niektóre wiadomości o chorobie dla siebie.

Powyższa regulacja wskazuje, że nieinformowanie jest wyjątkiem od reguły.

Ustawodawca wyraźnie wylicza przesłanki, które muszą zostać spełnione, aby lekarz mógł skorzystać z tzw. „przywileju terapeutycznego”.

Pierwszą przesłanką, która umożliwi skorzystanie przez lekarza z tzw. „przywileju terapeutycznego”, jest wspomnia-

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

27

Wiedz a

Prawo do informacji W żadnym wypadku nie jest możliwe, aby lekarz powoływał się tzw. „przywilej terapeutyczny”, w przypadku gdy pacjent chce znać swój stan zdrowia. Jest to bowiem uprawnienie chorego, które ma charakter nadrzędny. W takim wypadku lekarz jest obowiązany do wyczerpującego i niezwłocznego przekazania pacjentowi wszystkich znanych mu informacji czy danych.

Na zakończenie trzeba podkreślić, że zarówno zrzeczenie się przez pacjenta prawa do informacji jak i tzw. „przywilej terapeutyczny” mają na celu ochronę szeroko rozumianego dobra chorego. Dobro chorego oraz informacja o jego stanie zdrowia to niezwykle istotne i problematyczne kwestie, zarówno z prawnego jak i z etycznego punku widzenia. Z jednej bowiem strony mamy do czynienia z przepisami, a z drugiej – z człowiekiem mającym prawo do świadomego decydowania o własnym losie. 

28

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

Na żądanie pacjenta lekarz nie ma obowiązku udzielać pacjentowi informacji.”

Foto: {studiobeerhorst}-bbmarie / Foter / CC BY

ny powyżej stan wyjątkowości. Lekarz w żadnym wypadku nie może z góry zakładać, że nie będzie informował pacjenta o stanie zdrowia. Jedynie nadzwyczajne okoliczności konkretnego przypadku mogą doprowadzić lekarza do przekonania, że warto przyjrzeć się kolejnym przesłankom. Tą kolejną przesłanką jest tzw. „niepomyślne rokowanie”. Lekarz nie może przemilczeć informacji o stanie zdrowia chorego, jeżeli na podstawie przeprowadzonych obserwacji czy badań stwierdzi, że następstwem leczenia będzie polepszenie stanu zdrowia. Po trzecie, i równie ważne jest to, aby lekarz miał przeświadczenie, że przekazane informacje negatywnie wpłyną na dobro pacjenta – będzie bardziej cierpiał, załamie się, a może nawet zrezygnuje z walki o życie. W celu skorzystania z tzw. „przywileju terapeutycznego”, wszystkie wskazane powyżej przesłanki muszą wystąpić łącznie.

Należy również pamiętać, że pomimo wystąpienia przesłanek warunkujących „przywilej terapeutyczny”, lekarz nie ma prawa wprowadzać pacjenta w błąd lub przekazywać mu nieprawdziwe informacje. Zobowiązany jest zawsze do mówienia prawdy.

Jak wobec tego ma się tzw. „przywilej terapeutyczny” do prawa pacjenta do informacji? Czy lekarz może odmówić pacjentowi informacji, jeśli zachodzą przesłanki do zastosowania tzw. „przywileju terapeutycznego”, a chory chce wiedzieć co mu dolega?

Art. 31

ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty 1. Lekarz ma obowiązek udzielać pacjentowi lub jego ustawowemu przedstawicielowi przystępnej informacji o jego stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu.

2. Lekarz może udzielić informacji, o której mowa w ust. 1, innym osobom za zgodą pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego.

3. Na żądanie pacjenta lekarz nie ma obowiązku udzielać pacjentowi informacji, o której mowa w ust. 1.

4. W sytuacjach wyjątkowych, jeżeli rokowanie jest niepomyślne dla pacjenta, lekarz może ograniczyć informację o stanie zdrowia i o rokowaniu, jeżeli według oceny lekarza przemawia za tym dobro pacjenta. W takich przypadkach lekarz informuje przedstawiciela ustawowego pacjenta lub osobę upoważnioną przez pacjenta. Na żądanie pacjenta lekarz ma jednak obowiązek udzielić mu żądanej informacji.

5. Obowiązek lekarza, określony w ust. 1, dotyczy także pacjentów, którzy ukończyli 16 lat.

6. Jeżeli pacjent nie ukończył 16 lat lub jest nieprzytomny bądź niezdolny do zrozumienia znaczenia informacji, lekarz udziela informacji osobie bliskiej w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2009 r. Nr 52, poz. 417).

7. Pacjentowi, który nie ukończył 16 lat, lekarz udziela informacji w zakresie i formie potrzebnej do prawidłowego przebiegu procesu diagnostycznego lub terapeutycznego i wysłuchuje jego zdania. 

Foto: www.freeimages.com

Wiedz a

Efekt skali Od szpitali oczekuje się coraz więcej, zarówno w zakresie jakości świadczeń zdrowotnych, jak i standardu pobytu pacjenta. Oczekiwania stawia legislator, egzekwuje je płatnik oraz inne instytucje kontrolne. Płatnik, ustalając zasady konkursu ofert, stawia też swoje wymagania. Największe oczekiwania wobec szpitala mają jednak pacjenci. Na ich spełnienie, potrzebne są pieniądze. Skąd je wziąć?

Janusz Atłachowicz V-ce Prezes Zarządu Głównego STOMOZ, członek Zarządu SUPRA Holding SA

Wprowadzenie od 2015 r. przez Ministra Zdrowia zapowiadanych zmian, spowoduje „przesunięcie” części świadczeń ze szpitali do ambulatoryjnej specjalistyki i podstawowej opieki zdrowotnej. Wniosek jest prosty: poziom finansowania szpitali zmniejszy się, a nie zwiększy. Zarządzający już dzisiaj muszą myśleć, jak ciąć koszty działalności, by mieć pieniądze na spełnienie wymogów prawa i pacjentów.

Jednym z pomysłów są Grupowe Zakupy wszystkiego, czego szpitale potrzebują do normalnego funkcjonowania.

Obecnie szpitale dokonują zakupów samodzielnie, prowadząc postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w oparciu o ustawę Prawo Zamówień Publicznych. W tym samym czasie sąsiednie szpitale kupują ten sam asortyment, u tych samych dostawców, płacąc za niego bardzo różne ceny. Z naszego doświadczenia wynika, że nieraz ceny te różnią się nawet o 70%. Ważnym czynnikiem wpływającym na cenę, jaką w wyniku zamówienia publicznego uzyskuje szpital, jest wolumen zamówienia.

Im większą liczbę zamawia, tym większa szansa na niższą cenę i wartość zamówienia. Dlaczego więc nie połączyć tych samych asortymentów z kilku, kilkunastu

szpitali, kupić razem, by uzyskać niższe ceny, a tym samym wydać mniej, niż gdy szpital robi to sam?

Doświadczenia czterech szpitali, w Pleszewie, Puszczykowie, Rawiczu i Wrześni pokazują, że można to zrobić.

Szpitale uzyskały rocznie 200 do 300 tys. zł oszczędności na lekach kupowanych grupowo w ramach wspólnie zorganizowanego postępowania. Przygotowanie i przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego lepiej powierzyć specjaliście, osobie trzeciej – operatorowi, który działa jako pełnomocnik zamawiającego. Takim operatorem jest przykładowo spółka celowa Supra Holding SA., powstała w 2011 roku. Początek projektu Grupowych Zakupów to sierpień 2012 r. W listopadzie powstał Regulamin Krajowego Programu Szpitalnych Zakupów Wspólnych.

Do końca 2013 r. w Programie, który nie jest odpłatny, uczestniczyło już 50 szpitali. W całym 2013 roku przeprowadziliśmy 8 postępowań dla Grup Zakupowych (tyle samo zrealizowaliśmy tylko w I kw.

2014 roku). W Programie bierze udział obecnie już 85 szpitali. Na koniec roku planujemy 150 uczestników. Trwa dziewiętnaste postępowanie. Wartość zakończonych 16 postępowań to ponad 20 mln zł. W przygotowaniu kolejne 16 Grup Zakupowych. Efekty uzyskane przez Gru-

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

29

wiedz a

py to oszczędność od 4% do nawet 40% wartości przedmiotu zamówienia. Szpitale indywidualnie uzyskiwały oszczędności dochodzące nawet do 70% wartości swojego zamówienia. Do wyjątków należą szpitale, które mają tak atrakcyjne ceny, że nie uzyskują oszczędności.

Dzięki zakupom grupowym szpitale mogą uzyskać oszczędności dochodzące do 70% wartości zamówienia.”

Każde rozwiązanie ma swoje wady i zalety. Do niedogodności, bo trudno mówić o wadach Grupowych Zakupów, należy dłuższy okres niezbędny na przygotowanie i przeprowadzenia postępowania, zwykle więcej niż jedna umowa z wykonawcą oraz konieczność zmian u pracowników działów zamówień publicznych. Zalety to brak konieczności angażowania kapitału własnego, brak ryzyka (wynagrodzenie operatora jest za oszczędność). Największą zaletą jest jednak możliwość uzyskania przez szpital znacznych oszczędności.

Foto: www.rgbstock.com

Skoro nasz premier zachęca do wspólnych zakupów energii w UE, dlaczego z tej możliwości nie mogłyby skorzystać polskie szpitale? W Europie zachodniej 70% zakupów dokonywanych przez szpitale, realizowane jest w tej właśnie formie. 

reklama

Stan naszego zdrowia zdrowia zależy wzależy ponadw50% od Stan naszego ponad nas samych. codzienne decyzje, czasami 50% od nas To samych.

To codzienne decyzje, pozornie mało znaczące czynności wznaczące zakresie czasami pozornie mało profilaktyki, regularna kontrola.

Przejmij czynności w zakresie pro�ilaktyki.

Przejmij odpowiedzialność zaaktywnie zdrowie. odpowiedzialność za zdrowie. Zadbaj o lepszą kondycję, dostarcz olekarzowi wiedzy Zadbaj aktywnie lepszą kondycję, dla lepszej diagnostyki i leczenia. dostarcz lekarzowi wiedzy dla lepszej diagnostyki i leczenia.

Załóż bezpłatnie bezpłatnie.

INDYWIDUALNE KONTOZałóż ZDROWOTNE

INDYWIDUALNE KONTO ZDROWOTNE.

OGÓLNOPOLSKI SYSTEM OCHRONY ZDROWIA

30

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

wL u i eddzzi ae

WARSZAWA, 18–19 września 2014 r.

WARSZAWA,

ORGANIZATORZY Akademia „Menedşera Zdrowia�

TERMIN 18–19 września 2014 r.

MIEJSCE WARSZAWA Budynek Focus Centrum Konferencyjne Ernst & Young al. Armii Ludowej 26 PARTNER: OgĂłlnopolski System Ochrony Zdrowia

18–19 września 2014 r.

czasopismo „Menedşer Zdrowia� wydawnictwo Termedia

PARTNER MERYTORYCZNY: Porter Novelli Headlines

PARTNER MEDIALNY: PRoto Public Relations

NOWOĹšCI PR | PrzeglÄ…d nowoczesnych metod marketingu i PR medycznego | WIZERUNEK | Tajemnica wzmacniania dobrej opinii z pomocÄ… social media | WYRĂ“ĹťNIJ SIĘ! | Skuteczny oraz dobrze zorganizowany dziaĹ‚ marketingu i PR | "Ă“$Ĺƒ ,)$%2%- | "VEZU PSHBOJ[BDZKOZ J QMBO SFTUSVLUVSZ[BDKJ LVMUVSZ PSHBOJ[BDZKOFK KBLP ĹˆSÂżEÄ•P XFXOĂŹUS[OFHP QPUFODKBÄ•V placĂłwki | ZAPREZENTUJ SIĘ! | Tworzenie nowoczesnych materiaĹ‚Ăłw informacyjnych, wizytĂłwek wideo, folderĂłw | 0/4%.#*!Ä? 7 ,5$:)!#(Ă? | 1SBDPXOJDZ KBLP ĹˆSÂżEÄ•P TVLDFTV .ZÄŹM LSFBUZXOJF q NPUZXVK q BOHBĹŠVK q E[JBÄ•BK -FLBS[F QJFMĂŹHOJBSLJ J BENJOJTUSBDKB | REJESTRACJA PACJENTA | 5VUBK UXPS[Z TJĂŹ PQJOJB P QMBDÂżXDF +BL UP XZLPS[ZTUBĂš | STRATEGIE | Najlepsze praktyki PR i marketingu medycznego stosowane przez liderĂłw rynku ochrony zdrowia. PrzeglÄ…d casestudies | +2%!497.% 0/-93Ä?9 | 8JFMLJF PTJĂ˜HOJĂŹDJB QSPNPDZKOF QS[Z [FSPXZN CVEĹŠFDJF | RZECZNIK PRASOWY | /BKXBĹŠOJFKT[F VNJFKĂŹUOPÄŹDJ X QJHVÄ•DF

:,Ăś&(- ,1)250$&-, 1$

WWW.TERMEDIA.PL

OgĂłlnopolski System Ochrony Zdrowia

6/2014 BIURO ORGANIZACYJNE: Termedia sp. z o.o. | ul. Kleeberga 2 | 61-615 Poznań | tel./faks +48 61 656 22 00 | szkolenia@termedia.pl

31

Foto: www.rgbstock.com

Wiedz a

Prywatne ubezpieczenia zdrowotne

część

2

Polskie pomysł y a europejskie doświadczenia

Przedstawiamy drugą część podsumowania cyklu artykułów przybliżających doświadczenia 10 europejskich krajów z implementacją różnych rozwiązań odnoszących się do prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych. Dlaczego wieloletnia debata ekspercka i polityczna na temat szerokiego wykorzystania instrumentu prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych nie przyniosła w Polsce do tej pory żadnych konkretnych wyników, a polski rynek prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych praktycznie nie istnieje?

Christoph Sowada Wicedyrektor Instytutu Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Collegium Medicum

32

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

Jeśli popatrzymy na opisane w ostatnich miesiącach rozwiązania funkcjonujące w różnych krajach europejskich, bez trudu dostrzeżemy, że tam, gdzie prywatne ubezpieczenia zdrowotne stanowią

ważny element systemu finansowania opieki zdrowotnej, posiadanie prywatnej polisy zawsze oznacza dla ubezpieczonego znaczący wzrost bezpieczeństwa finansowego (czasami również sytuacji

Wiedz a

zdrowotnej) w stosunku do tej, w jakiej by się znalazł nie posiadając ubezpieczenia prywatnego. Prawdziwości tej tezy dowodzą doświadczenia Francji i Słowenii – krajów, w których prywatne ubezpieczenia zdrowotne cieszą się największą w Europie popularnością; we Francji ponad 90% mieszkańców jest objętych takim ubezpieczeniem, a w Słowenii posiada je 98% dorosłych obywateli.

Zarówno we Francji jak i w Słowenii prywatne ubezpieczenia zdrowotne w przeważającej części są ubezpieczeniami uzupełniającymi, finansującymi część kosztów świadczeń gwarantowanych, której nie pokrywa podstawowe, publiczne ubezpieczenie zdrowotne (Instytut Ubezpieczenia Zdrowotnego Słowenii, Couverture Maladie Universelle we Francji, szczegółowo OSOZ nr 2 i 3/2014). A chodzi tu nierzadko o 20–30% całkowitych kosztów leczenia ambulatoryjnego i szpitalnego. W takich warunkach prywatne ubezpieczenie zdrowotne stanowi nie tylko istotny instrument osiągania indywidualnego bezpieczeństwa finansowego, ale również jest podstawowym narzędziem wyrównywania szans w dostępie do świadczeń medycznych – szans pierwotnie zróżnicowanych ze względu na relatywnie niski poziom refundacji kosztów przez ubezpieczenie społeczne. Bez ubezpieczenia prywatnego, w obu krajach pojawiłyby się bardzo wysokie płatności bezpośrednie pacjentów, w wielu przypadkach uniemożliwiające uzyskanie niezbędnej pomocy medycznej. Prywatne ubezpieczenie zdrowotne wypełnia zatem bardzo istotne funkcje społeczne.

I dlatego ustawodawca zdecydował się na narzucenie im zasady community rating przy kalkulacji składek. Stąd też skłonność władz publicznych do subsydiowania składek poprzez ulgi podatkowe, a w niektórych przypadkach nawet przejęcie składki przez państwo. Oczywiście, można zapytać, jaki sens ma tworzenie de facto dwóch filarów społecznego ubezpieczenia zdrowotnego obok siebie. Niezależnie jednak od odpowiedzi na tak zadane pytanie, faktem pozostaje, że swoją silną pozycję ubezpieczenia uzupełniające we Francji i Słowenii zawdzięczają drastycznym ograniczeniom w refundacji kosztów przez podstawowe, obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne. W Polsce, o ile mi wiadomo, nie planuje się znaczącego obniżenia udziału NFZ w refundacji kosztów tzw. świadczeń gwarantowanych, także zresztą głównie z obawy przed negatywną oceną takiego działania przez wyborców. Jeśli nie planuje

Polska debata na temat prywatnych ubezpieczeń zdominowana została przez spór ideologiczny.” się wprowadzenia znaczącego współpłacenia pacjentów przy świadczeniach należnych w ramach NFZ, nie potrzebujemy również instrumentu prywatnych ubezpieczeń uzupełniających, niwelujących powstające w związku z nim różnice w dostępie do świadczeń. A zatem dla ubezpieczeń typu francuskiego czy słoweńskiego w polskim systemie ochrony zdrowia na razie nie ma miejsca.

Nie ma też miejsca dla prywatnych, uzupełniających i dodatkowych ubezpieczeń zdrowotnych w formie, w jakiej rozwinęły się one w Irlandii czy też w Anglii (szczegółowo OSOZ 11/2013). Szczególnie w Irlandii uzupełniające ubezpieczenia zdrowotne swój dynamiczny rozwój zawdzięczają właśnie ograniczeniu koszyka świadczeń finansowanych przez Narodowy System Zdrowia. Przypomnijmy, że w wielu przypadkach, w szczególności w obszarze opieki ambulatoryjnej, irlandzcy pacjenci muszą się liczyć z bardzo wysokimi opłatami (często pokrywającymi pełen koszt uzyskanych świadczeń), chyba że posiadają prywatne ubezpieczenie, które przejmie za nich część należnej opłaty. Ograniczenia w finansowaniu świadczeń przez NHS są na tyle szerokie, a przez to korzyści z posiadania prywatnego ubezpieczenia uzupełniającego tak duże, że również irlandzki ustawodawca przyjął cały szereg regulacji sprzyjających szerokiemu rozpowszechnieniu się tej dodatkowej formy zabezpieczenia na wypadek choroby, zakazując np. prywatnym ubezpieczycielom naliczania składek zależnych od indywidualnego ryzyka, czy też wprowadzając system wyrównania finansowego między prywatnymi ubezpieczycielami. Ale również Irlandia raczej nie stanie się wzorem dla Polski. Model irlandzki dopuszcza bowiem formalne zróżnicowanie pacjentów względem ich statusu ubezpieczeniowego. Kto się nie doubezpieczy, może mieć trudności z uzyskaniem porównywalnego zakresu świadczeń medycznych do tego, na jaki mogą liczyć osoby posiadające prywatne ubezpieczenie uzupełniające. A jak już powiedziano, polscy politycy, ale i polskie spo-

łeczeństwo, na takie formalnie usankcjonowane zróżnicowanie absolutnie zdają się nie wyrażać zgody. Wystarczy przypomnieć sobie atmosferę dyskusji sprzed kilku lat na temat konieczności fizycznego oddzielenia pacjentów leczących się w szpitalach publicznych w ramach ubezpieczenia w NFZ od tych, którzy – posiadając prywatne ubezpieczenie – w tym samym szpitalu mogliby się „leczyć prywatnie”, leżeć w jednoosobowym pokoju, być może z własną łazienką, i na dodatek otrzymywać lepsze wyżywienie.

A przecież mowa była tylko o zróżnicowaniu tzw. jakości niemedycznej. Jak wyglądałaby ta dyskusja, gdyby chodziło w niej nie tylko o lepszy obiad, lecz o wyższą jakość samych świadczeń medycznych albo też szybszy dostęp do lekarza dla osób ubezpieczonych dodatkowo prywatnie? A przecież takie dopuszcza (opisane w numerze 11/2013 OSOZ) prywatne ubezpieczenie w Wielkiej Brytanii. Angielskie prywatne polisy ubezpieczeniowe przewidują explicite przejęcia przez prywatnego ubezpieczyciela kosztów świadczeń, na które w systemie NHS czeka się w kolejce. Wprawdzie w przypadku najtańszych polis (budget policy) ma to miejsce jedynie w przypadku świadczeń, na które w NHS czeka się dłużej niż 6 tygodni, ostateczny efekt jest jednak taki sam. Ten, kto posiada odpowiednie środki i prywatnie się doubezpieczy, nie musi czekać w kolejce NHS. Co ciekawe, negatywny stosunek do formalnego usankcjonowania prywatnych ubezpieczeń uzupełniających i dodatkowych w Polsce stoi wyraźnie w zasadniczej sprzeczności do tolerancji wobec faktycznie istniejącego zróżnicowania w dostępie do niezbędnej pomocy medycznej. Akceptujemy przecież lub co najmniej wyrażamy zrozumienie dla sytuacji, w której poszukujący pomocy pacjent wykorzystuje różne znajomości, albo też płaci prywatnie za potrzebne świadczenia, jeśli nie chce lub nie może czekać w nfzowskiej kolejce. Ale najwidoczniej czymś innym jest akceptacja już istniejącej dyskryminacji od akceptacji jakiegoś ewentualnego potencjalnego zróżnicowania, sprzecznego z egalitarystycznymi wyobrażeniami o stosunkach społecznych panujących w „Utopii” T. More (1516), w „Mieście Słońca” T. Campanella (1602) albo też w „komunistycznym raju”. Niestety, polska debata na temat prywatnych ubezpieczeń zdominowana została przez spór ideologiczny. Ideologie stanowią wg T. Slembacka konglomerat wierzeń, usy-

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

33

Wiedz a

stematyzowany i możliwe spójny, ale jednak oddalony od rzeczywistości. A. Denzau i D. North definiują ideologie natomiast jako podzielane przez wielu modele myślowe, które pozwalają ludziom rozpoznawać pewne poglądy, o których w rzeczywistości nic nie wiedzą (albo wiedzą bardzo niewiele) za akceptowalne albo nieakceptowalne tylko dlatego, że pasują do poglądów, o których wiedzą coś więcej. Dominujące w rzeczywistości politycznej ideologie nie odnoszą się do stanu faktycznego, lecz do stanu wyimaginowanego, do normatywnych wyobrażeń. Tymczasem największym problemem polskiej ochrony zdrowia nie jest przecież niebezpieczeństwo, że po wprowadzeniu prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych dojdzie do zróżnicowania dostępu do pomocy medycznej w zależności od statusu materialnego i ubezpieczeniowego, którego tak bardzo obawiają się politycy, ale dyskryminacja faktyczna, rzeczywiście wszechobecna, z którą jednak się pogodziliśmy, wiedząc, że państwo nie jest w stanie zagwarantować wszystkim wszystkiego. Prywatne ubezpieczenia uzupełniające i dodatkowe nie pasują do ideologii egalitaryzmu. I dopóki nie zmieni się nic w podejściu polityków i polskiego społeczeństwa do określenia roli ubezpieczenia społecznego, nie jako ubezpieczenia obiecującego wszystko lub prawie wszystko, co jest niewykonalne w nowoczesnej medycynie, ale jako ubezpieczenia ograniczającego się do zabezpieczenia podstawowych świadczeń ratujących zdrowie i życie, za to rzeczywiście gwarantującego dostęp do tych świadczeń, przyszłość polskich prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych wyznaczać będą ra-

34

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

Foto: www.freeimages.com

Jeśli nie planuje się wprowadzenia znaczącego współpłacenia pacjentów przy świadczeniach należnych w ramach NFZ, nie potrzebujemy również instrumentu prywatnych ubezpieczeń uzupełniających.”

czej doświadczenia Łotwy i Estonii opisane w ostatnim numerze OSOZ (4/2014).

W obu tych krajach prywatne ubezpieczenia zdrowotne zostały zmarginalizowane, podobnie jak w Polsce, a ich udział w finansowaniu opieki zdrowotnej nie przekracza 1%.

Sceptyczną ocenę możliwości rozwoju klasycznych prywatnych ubezpieczeń uzupełniających i dodatkowych zdają się podzielać również polskie firmy ubezpieczeniowe reprezentowane przez Polską Izbę Ubezpieczeń (PIU). Świadczyć o tym może kierunek rozwoju prywatnych ubezpieczeń, na jaki stawia PIU w swoim przedstawionym po raz pierwszy w roku 2008 projekcie integrującym ubezpieczenia podstawowe z dodatkowymi na fundamencie społecznych ubezpieczeń zdrowotnych, administrowanych jednak przez prywatne firmy (model zarysowany we wspomnianym już wyżej planie Hausnera, a w praktyce realizowany w Holandii od 2006 r.). Kluczowym elementem pomysłu PIU jest wyposażenie każdego mieszkańca/rezydenta w prawo wyboru ubezpieczyciela przy jednoczesnym zachowaniu powszechnego obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego.

Ubezpieczony sam miałby decydować, czy chce, aby jego obowiązkowa (nadal zależna od dochodu) składka pozostawała w instytucji publicznej (NFZ), czy też powinna przekazana zostać do wybranego Prywatnego Funduszu Zdrowia (PFZ).

W przypadku wyboru drugiej opcji, NFZ miałby przekazać do PFZ tzw. stawkę kapitacyjną w wysokości odzwierciedlającej średni koszt leczenia w danej grupie wieko-płciowej. Wysokość stawki kapi-

tacyjnej w pierwszym roku funkcjonowania nowego systemu policzyć miałby sam NFZ na podstawie posiadanych danych o kosztach leczenia. W przyszłości zadanie to miałoby przypaść niezależnemu Urzędowi Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych. PIU zaproponowała, aby dla grup wiekowych 0–3 lata i od 60 lat NFZ przekazywał do PFZ 100% stawki kapitacyjnej, zaś dla grupy wiekowej 4– 60 lat – 80%. Pozyskując stawkę kapitacyjną, Prywatne Fundusze Zdrowia przejęłyby zadanie administrowania środkami społecznego ubezpieczenia zdrowotnego dla mieszkańców, którzy wybrali prywatne ubezpieczenie. W zamian miałyby one gwarantować sfinansowanie kompleksowej opieki medycznej na poziomie nie niższym, niż gwarantowany przez NFZ, przy czym z ubezpieczenia w prywatnych funduszach PIU explicite wyłączyła część drogich procedur diagnostycznych, programy lekowe, ratownictwo medyczne oraz procedury wysokospecjalistyczne uznając, że te powinny pozostać domeną publiczną.

Wybór prywatnego ubezpieczyciela wiązałby się z koniecznością zapłacenia jeszcze składki dodatkowej, której wysokość wyznaczałby z jednej strony tzw. współczynnik ryzyka zdrowotnego, z drugiej zaś zawartość wybranego pakietu dodatkowego. Współczynnik ryzyka zdrowotnego zdefiniowany został przez ekspertów PIU jako stosunek średniego kosztu dla danej kohorty wiekowo-płciowej do średniej stawki kapitacyjnej obliczonej dla wszystkich grup.

Współczynnik ten nie odnosi się zatem do ryzyka indywidualnego, lecz do śred-

wiedz a

niego ryzyka zdrowotnego w danej grupie wiekowo-płciowej. I dlatego miałby być on identyczny dla wszystkich prywatnych ubezpieczycieli. Tym samym składka wyliczona za jego pomocą, de facto byłaby składką ryczałtową obliczoną zgodnie z regułą community rating.

Takie ograniczenie w swobodzie kalkulacji składki dodatkowej chronić powinno osoby o podwyższonym ryzyku zdrowotnym przed prohibicyjnie wysokimi składkami, uniemożliwiającymi im w praktyce wybór ubezpieczyciela prywatnego. Ale ograniczenie to zmienia również charakter ubezpieczenia z prywatnego na społeczny. Stąd uzasadnienie dla stwierdzenia, że w przypadku modelu PIU chodzi raczej o administrowane prywatnie społeczne ubezpieczenie zdrowotne, a nie o ubezpieczenie prywatne.

Projekt PIU zawiera także dodatkowe, bardzo prospołeczne zapisy, np. o ulgach podatkowych, publicznych dopłatach do składek dla osób starszych i/lub uzyskujących niskie dochody, specjalnym dofinansowaniu polis dla dzieci z rodzin wielodzietnych itp. Oczywiście nie sposób oszacować obiektywnie szans na realizację tych pomysłów w rzeczywistości, podobnie jak nie sposób ocenić realności założeń PIU dotyczących potencjal-

nego popytu na proponowane ubezpieczenie. Przedstawiając swój pomysł, PIU poparła go wprawdzie kilkoma przykładami liczbowymi, ale były to raczej wyliczenia teoretyczne (np. dotyczące taniego produktu oferującego za miesięczną składkę dodatkową rzędu 10–15 zł infolinię i dowóz leków, bliżej nieokreślonego produktu standardowego kosztującego dodatkowo 50–60 zł, czy też drogiej polisy w cenie 300-400 zł miesięcznie, ale gwarantującej np. leczenie w USA). Co natomiast zaskoczyło przynajmniej niektórych uczestników konferencji, na której w marcu 2008 r. przedstawiano koncepcję PIU, to bierne podejście do zagrożenia w postaci selekcji ryzyka, niezmiennie towarzyszącego rozwiązaniom uniezależniającym poziom składek indywidualnych od indywidualnego ryzyka, przede wszystkim jednak podejście do przejrzystości proponowanych rozwiązań.

W materiałach ze wspomnianej konferencji czytamy wprost: „Czymś, czego klient nie zobaczy, ale będzie w systemie i co otrzyma PFZ, jest stawka kapitacyjna za tę osobę” (Wiadomości ubezpieczeniowe lipiec 2008, s. 33). Pozostawienie ubezpieczonych w nieświadomości co do wysokości stawki kapitacyjnej ocenić należy jednoznacznie negatywnie. Brak transparencji nigdy nie służył dobrze efektywno-

ści rozwiązań rynkowych, choć może być niezłym chwytem marketingowym, jeśli pozostawiony w nieświadomości potencjalny klient uzna, że prywatny ubezpieczyciel za składkę 50 zł na miesiąc jest w stanie zapewnić opiekę równoważną tej finansowanej przez NFZ. Od sierpnia ubiegłego roku miałem okazję przedstawić czytelnikom OSOZ szereg rozwiązań praktykowanych w różnych krajach europejskich w obszarze prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych, ubezpieczeń zastępczych, uzupełniających i dodatkowych. Podjęciu tego wyzwania towarzyszyła nadzieja, że bliższe przyjrzenie się doświadczeniom zagranicznym pozwoli trzeźwiej ocenić szanse i zagrożenia a także plusy i minusy związane z wykorzystaniem prywatnych ubezpieczeń jako dodatkowego instrumentu zabezpieczenia ludności na wypadek ryzyka choroby. Na ile udało mi się ten cel osiągnąć? – to ocenić muszą już sami czytelnicy OSOZ. Ze swej strony wyrażam podziękowania redakcji OSOZ za udostępnienie miejsca i umożliwienie mi podzielenia się z czytelnikami nie tylko wiedzą faktograficzną, ale również własnymi przemyśleniami, także na temat szans rozwoju rynku prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce. 

RYNEK PRYWATNEJ OCHRONY ZDROWIA

+4,6% O tyle wzrósł rynek prywatnej opieki zdrowotnej w Polsce w 2013 roku.

71% %

10

Dynamika rynku abonamentów medycznych w 2013 r. spadła poniżej 10%.

35,4 mld. zł

23 mld. zł

Wartość rynku prywatnej opieki zdrowotnej w roku 2013.

Tyle z własnej kieszeni wydaliśmy na leki w 2013 r., z tego na leki bez recepty aż 12 mld. zł.

40 mld. zł Prognoza wartości rynku prywatnej opieki zdrowotnej na rok 2016.

+5,7% Prywatne wydatki na zdrowie rosnąć będą w tempie +5,7% rocznie.

+2,154% % Publiczne wydatki na zdrowie rosnąć będą w tempie +2,1% rocznie.

Źródło: PMR – „Rynek prywatnej opieki zdrowotnej w Polsce 2014. Prognozy rozwoju na lata 2014–2018”

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

3

wiedz a

Foto: www.freeimages.com

perty that health apps should have. They said they wanted: • 35.2% “apps that make me feel more in control of my condition/ keep me healthy”, • 25.6% “apps that are easy to use”, • 25.1% “apps that I feel are trustworthy”, • 11.2% “apps that allow me to network with other people like me, or who understand me”, • 2.6% “apps that I can use regularly.”

How myhealthapps works?

When myhealthapps.net was launched in November 2013, these patient priorities defined the rating system used on the site.

Patients can search for apps recommended by patient groups across a range of conditions and languages. At the time of writing, there are 17 healthcare apps available in Polish. These cover a range of patient needs, including the following: • Moje Leczenie, a medication and appointments diary; • Asthma coach, to help patients to manage their asthma effectively; • Speech and voice recognition apps to help patients to search the internet or write emails; • Simplified phone screen designed for elderly people; • Apps to manage calorie intake and diabetes.

Navigating the overload: Finding the right healthcare apps for you The continued rapid growth of healthcare apps, makes it harder for patients and carers to find apps they can trust to be helpful. How patient groups can play a vital role in reviewing, recommending, and even creating apps?

ALEXANDRA WYKE Myhealthapps.net

Coping with the overload in apps As Poland, like many countries, continues its journey towards introducing e-health, apps could form part of future care solutions. At the time of writing, there are more than 97,000 health apps now in circulation. Relying on reviews on app stores, or searching on the internet, can be a long and unreliable process.

Identifying trusted sources Steps are underway to help build clinical and patient trust in apps. For example, governmental health authorities in-

3

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

cluding the US Food and Drug Administration, the UK National Health Service and Medicines and Healthcare Product Regulatory Authority have started to apply their own criteria to review and recommend healthcare apps. This gives both doctors and patients a feeling of security that the apps have been medically reviewed, but it does not necessarily mean that the apps are useful. For that, the best people to judge are the patient groups or empowered health consumers.

Putting patients in the driving seat So, what do patients say they want from healthcare apps? In our survey last year with 250 patient/ consumer group respondents, from a wide range of specialities, myhealthapps/PatientView asked them to state the single most important pro-

Each review is designed to help patients and carers make an informed choice, including views from a relevant patient group, screen shots, a summary of what the app does, whether it has been clinically reviewed, as well as information on who funded it, and who gave any medical input. In this way, myhealthapps.net aims to simplify the choice for patients and carers, filtering down from nearly 100,000 apps to a few hundred useful ones recommended by the people patients trust most – patient groups. 

POBIERZ

prezentację Alexandry Wyke i innych prelegentów FORUM „INNOWACYJNA OCHRONA ZDROWIA”!

www.osoz.pl/forum

Foto: AAL JP

Wiedz a

ICT role in demographic transition and ageing populations Dr Karina Marcus, Director of the Central Management Unit Ambient Assisted Living Joint Programme (ICT for Ageing Well) (BELGIUM)

Europe, like many other developed parts of the world, is in the middle of a demographic transition which is fundamentally transforming the ways in which our societies are structured and function. Very large numbers of the post-1945 baby boom generation are changing their lives from fulltime workers to full-time pensioners, sometimes adopting part-time or flexible work as a transition step. At the same time, medical and health advances promise many years of active life after retirement, whilst the budgetary costs of ageing are set to rise sharply. The number of people in work directly contributing to the economy is shrinking both in real and relative terms and this applies in particular to the care workforce, whilst the human capital the older adults represent is increasing.

The Ambient Assisted Living Programme (AAL JP) funded projects from 2008 to 2013, with the aim of enhancing the quality of life of older people and strengthening the industrial base in Europe through the use of Information and Communication Technologies (ICT). The overall budget was € 600 Mil to co-finance Research & Development & Innovation projects aiming to deliver concrete and close-to-market solutions. The public funds are provided by the European Commission and the funding authorities of the participant countries.

The topics addressed by the six AAL JP calls for projects include solutions for management of chronic health conditions, social interaction of elderly people, independence and participation in the “self-serve society”, mobility, home care and occupation in life. The portfolio of more than 150 projects confirms that the potential that ICT has for improving the quality of life of older adults in dif-

ferent domains whilst contributing to the society growth.

A follow-up funding programme will start in 2014 with a call for proposals focusing on care for the future: “An ageing society faces an increasing need for care, how will ICT contribute to sustainable solutions?”.� 

150 projects confirms the potential that ICT has for improving the quality of life of older adults.”

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

37

s tr ategie

Duński model gonienia króliczka

Foto: Archiwum

Długa tradycja ścisłej współpracy publicznoprywatnej w Danii tworzy innowacyjne koncepcje opieki przedszpitalnej.”

Krzysztof Macha Ekspert Pracodawców RP

Jedną z najlepszych z konferencji (jeśli nawet nie najlepszą) kończącego się wiosennego wysypu imprez środowiska medycznego był IV Kongres Szpitali Prywatnych. Oceniam to tak nie tylko z powodu liczby uczestników i jakości gości (prof. Jerzy Buzek był wśród nich niewątpliwie najjaśniejszą postacią), ale przede wszystkim za sprawą poziomu merytorycznej dyskusji o stanie polskiej ochrony zdrowia – choć widzianej przez pryzmat najbardziej kosztownej, szpitalnej części systemu, a nie całości systemu.

Nie przeszkodziła w tym (spodziewana) absencja przedstawiciela MZ, mimo, iż pani Prezes W. Kłos z NFZ, w jakimś sensie zabierająca głos w imieniu resortu, pozostawiła istotny niedosyt, zarówno informacyjny, jak i koncepcyjny.

Szpitale prywatne w Polsce mają się czym chwalić. Dwie największe ich sieci – EMC i GNS (Grupa Nowy Szpital) – to solidne kapitałowo i merytorycznie podmioty medyczne, które zmieniają zastaną rzeczywistość, nie tylko pod względem jakości realizowanych usług medycznych, ale i tworzą miejsca pracy oraz rewitalizują otoczenie. Kolejna dwudziestka za nimi też doskonale sobie radzi, a American Heart of Poland, Caro-

38

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

lina Medical Center czy Enel – Med co-

raz częściej wytyczają standardy nie tylko dla Polski, ale i świata. Także i cała reszta powoli podejmuje wyzwania na miarę odpowiedzialności, jaką powinny charakteryzować się podmioty medyczne.

Jednak dla mnie najciekawszym elementem tego kongresu był duński desant – wystąpienie Hansa Erika Henriksena, prezesa i dyrektora wykonawczego Healthcare DENMARK (osoby ciekawej choćby przez swoje wcześniejsze dokonania, jako szefa innowacyjnej firmy informatycznej, która zaczynając od rodzimego rynku, dziś do wielu krajów eksportuje rozwiązania zarządcze w ochronie zdrowia), który pokazywał, jak podobny do polskiego – w założeniach dotyczących dostępu do świadczeń – funkcjonuje system w Danii, w oparciu o zasady wzajemnego, publiczno-prywatnego zaufania. Taka współpraca to rzadkość i problem w Polsce. I właśnie wystąpienie tego zdystansowanego Duńczyka rozpoczęło sesję poświęconą partnerstwu publiczno-prywatnemu, realizowanemu na bazie znowelizowanej w 2008 roku ustawy.

Co można powiedzieć o pacjentach duńskiego systemu ochrony zdrowia?

Przede wszystkim, że są szczęśliwymi ludźmi. Dopłacają do opieki medycz-

nej jedynie w kilku przypadkach pomocy pozaszpitalnej oraz do usług stomatologicznych, a średnia długość pobytu pacjenta w szpitalu w Danii jest prawie dwukrotnie niższa niż w Unii Europejskiej (4,5 dnia wobec 8 dni). W tej sytuacji nie jest czymś dziwnym, że przy zgodzie społecznej Duńczycy w ostatnich latach zamknęli 16 szpitali, a będąc jednym z międzynarodowych liderów nowych technologii, niskie koszty jednostkowych procedur osiągają m.in. dzięki dopracowanym regulacjom w obrocie lekami – dobrowolnym porozumieniom cenowym oraz wykorzystywaniu zaawansowanych rozwiązań IT. Nowe duńskie szpitale budowane są z mniejszymi, ale wysoko wyspecjalizowanymi oddziałami, dużo uwagi poświęca się pre–diagnostyce, stawiając na przychodnie podstawowej opieki zdrowotnej. Na gminy w największym stopniu scedowana jest odpowiedzialność za profilaktykę i rehabilitację, a trwające eksperymenty z ezdrowiem i telemedycyną mają jeszcze uzyskany stan poprawić.

Powie ktoś z Państwa – przecież to nic nowego. Tak! Ale musiałem o tym napisać, żeby dojść do kluczowego zdania prezentacji Pana Henriksena: „Długa tradycja ścisłej współpracy publiczno-prywatnej tworzy innowacyjne koncepcje opieki przedszpitalnej”. Ta teza to już nie Polska. To stara, obrzydliwie liberalna (ale też i keynesowska przecież) Europa. Europa, w której jesteśmy, ale do której dopiero zmierzamy.

Kiedy napisałem te słowa, ze zdziwieniem przypomniałem sobie, że w trwającym właśnie brazylijskim mundialu nie uczestniczą ani Polska, ani też Dania.

I to mimo, iż Duńczycy od lat i w futbolu mogą być dla nas wzorem. Więc może nie są Duńczycy we wszystkim genialni; więc może i w ochronie zdrowia w końcu się do nich zbliżymy? Szesnaście punktów, jakie wywalczyli w eliminacjach nie wystarczyło, by zapewnić sobie miejsce w barażach. Nam nie wystarczyło trzynaście. W piłce nożnej i oni i my musimy więc gonić. Ale w zdrowiu oni gonią króliczka, my zaś gońmy ich. 

s tr ategie

25 lat wolności w ochronie zdrowia W czerwcu świętowaliśmy 25 lat wolnej Polski. Czy pamiętamy jeszcze, jak w latach 90-tych wyglądały szpitale oraz przychodnie? Szybko przyzwyczailiśmy się do nowych standardów i zapomnieliśmy o tym, w jakich warunkach leczyliśmy się w rzeczywistości postkomunistycznej. Odkurzamy stare zdjęcia polskich placówek medycznych i pokazujemy ich nowe oblicze.

Uniwersyteckie Centrum Okulistyki i Onkologii w Katowicach to placówka, która przez ponad dwadzieścia lat była monospecjalistyczna i oferowała wysokiej klasy świadczenia medyczne tylko

z zakresu okulistyki. Wobec zmieniających się wymogów rynku, a także potrzeb wynikających wprost z coraz bardziej alarmujących danych epidemiologicznych, pojawiła się konieczność

rozszerzenia oferowanych pacjentom usług medycznych o onkologię, chirurgię onkologiczną i radioterapię. Działania podjęte przez Szpital jak i przez podmioty zewnętrzne doprowadziły do powstania specjalistycznego ośrodka onkologicznego oferującego możliwości leczenia chorób cywilizacyjnych XXI wieku. Tylko w 2013 roku hospitalizowano w Szpitalu 17560 chorych, udzielono blisko 170 000 porad specjalistycznych w ambulatorium. Dziś ośrodek nie przypomina miejsca sprzed kilku, kilkunastu lat. Zmieniły się nie tylko elewacje, ale też filozofia działania, zarządzania i podejście do chorego. 

Zdjęcia: Uniwersyteckie Centrum Okulistyki i Onkologii w Katowicach

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

39

KAMSOFT S.A. O informatyzacji i nowoczesnych techQRORJLDFK Z PHG\F\QLH PRJOLE\ĝP\ RSRZLDGDÉ GĄXJRȐ To historie placówek ochrony zdrowia, ] NWµU\PL PDP\ SU]\MHPQRĝÉ ZVSµĄSUDFRZDÉ Z\]ZDQLD SODQ\ L SURMHNW\ ZVSDQLDOL OXG]LH SHĄQL SDVML L FKÛFL RGNU\ZDQLD QRZ\FK PRľOLZRĝFL WHFKQRlogicznych.

7R VXNFHV\ RVLÇJDQH GXľ\P ]DDQJDľRZDQLHP L Z]DMHPQ\P ]UR]XPLHQLHP DOH L WUXGQRĝFLDPL NWµUH ZVSµOQLH SRNRQXMHP\ .DľGH ZGURľHQLH UR]ZLÇ]DĆ LQIRUPDtycznych w ochronie zdrowia tworzy QRZÇ MDNRĝÉ LQLFMXMH PDĄH L GXľH XGRgodnienia dla pacjentów, pozwala VNXWHF]QLH ]DU]ÇG]DÉ V]SLWDOHP SU]\FKRGQLÇ NOLQLNÇ ODERUDWRULXP DSWHNÇ JDELQHWHP OHNDUVNLP 5R]ZLMDMÇF RG SUDZLH ODW UR]ZLÇ]DQLD LQIRUPDW\F]QH P\ĝOLP\ SU]HGH ZV]\VWNLP R W\P FR EÛG]LH MXWUR Ȃ o nowej perspektywie e-zdrowia, inG\ZLGXDOL]RZDQHM SURȴODNW\FH EH]SLHF]HĆVWZLH SDFMHQWµZ :VSµOQLH MHVWHĝP\ SLRQLHUDPL QRZRF]HVQ\FK UR]ZLÇ]DĆ

Zabezpiecz

GRNXPHQWDFMÛ

ĂƐƚĂŶĂǁŝĂƐnj Ɛŝħ͕ ŐĚnjŝĞ ďĞnjƉŝĞĐnjŶŝĞ ƉƌnjĞĐŚŽǁLJǁĂđ ĞůĞŬƚƌŽŶŝĐnjŶČ ĚŽŬƵŵĞŶƚĂĐũħ ŵĞĚLJĐnjŶČ͘ ĂďĞnjƉŝĞĐnj ũČ ǁ ƐƉĞĐũĂůŶĞũ ;Ă ŶŝĞ njǁLJŬųĞũͿ ͣĐŚŵƵƌnjĞ͘͟ ƌĐŚŝǁƵŵ ůĞŬƚƌŽŶŝĐnjŶĞũ ŽŬƵŵĞŶƚĂĐũŝ DĞĚLJĐnjŶĞũ K^K Ͳ^ h K ŽŶͲůŝŶĞ͕ ŶĂ ƉůĂƞŽƌŵŝĞ K^K ͕ ƉŽnjǁĂůĂ ĂƵƚŽŵĂƚLJĐnjŶŝĞ ĂƌĐŚŝǁŝnjŽǁĂđ ĚŽŬƵŵĞŶƚĂĐũħ ƚǁŽƌnjŽŶČ ǁ ĚŽǁŽůŶLJŵ ŽƉƌŽŐƌĂŵŽǁĂŶŝƵ ŵĞĚLJĐnjŶLJŵ͘ ĂŶĞ ƉƌnjĞĐŚŽǁLJǁĂŶĞ ƐČ ǁ ƉŽƐƚĂĐŝ njĂƐnjLJĨƌŽǁĂŶĞũ͕ Ă dLJ ŵĂƐnj ĚŽ ŶŝĐŚ ďĞnjƉŝĞĐnjŶLJ ĚŽƐƚħƉ͘ ĂƉLJƚĂũ Ž ƐnjĐnjĞŐſųLJ͗ kontakt@osoz.pl

Nowy poziom LQQRZDF\MQRĝFL Z ]DU]ÇG]DQLX

HOHNWURQLF]QÇ GRNXPHQWDFMÇ PHG\F]QÇ

: WHQ VSRVµE WHFKQRORJLD ZVSLHUD RFKURQÛ ]GURZLD L MDNRĝÉ REVĄXJL SDcjentów.

Informacje o naszych systemach doVWÛSQH VÇ QD

www.kamsoft.pl www.osoz.pl

OSOZ

&KURĆ

dane osobowe

:ĂŬŽ ŵĞŶĂĚǏĞƌ ƉůĂĐſǁŬŝ ŵĞĚLJĐnjŶĞũ ũĞƐƚĞƑ ŽĚƉŽǁŝĞĚnjŝĂůŶLJ njĂ ďĞnjƉŝĞĐnjĞŷƐƚǁŽ ŐƌŽŵĂĚnjŽŶLJĐŚ ŝ ƉƌnjĞƚǁĂƌnjĂŶLJĐŚ ĚĂŶLJĐŚ ŽƐŽďŽǁLJĐŚ ƉĂĐũĞŶƚſǁ͘ njLJ ŽƉƌĂĐŽǁĂųĞƑ ũƵǏ ŝ ǁĚƌŽǏLJųĞƑ ƉŽůŝƚLJŬħ ďĞnjƉŝĞĐnjĞŷƐƚǁĂ͍ ^ŬŽƌnjLJƐƚĂũ nj ǁLJŐŽĚŶĞŐŽ ƌŽnjǁŝČnjĂŶŝĂ njŝŶƚĞŐƌŽǁĂŶĞŐŽ nj dǁŽŝŵ ƐLJƐƚĞŵĞŵ ŵĞĚLJĐnjŶLJŵ͘ /ŶĨŽƌŵĂĐũĞ ŶŝĞnjďħĚŶĞ ĚŽ ƚǁŽƌnjĞŶŝĂ ŝ ĂŬƚƵĂůŝnjŽǁĂŶŝĂ ǁLJŵĂŐĂŶĞũ ƉƌĂǁĞŵ ĚŽŬƵŵĞŶƚĂĐũŝ ƐČ ƉŽďŝĞƌĂŶĞ ĂƵƚŽŵĂƚLJĐnjŶŝĞ͘ WƌnjĞnj ĐĂųLJ ƉƌŽĐĞƐ ƉƌnjĞƉƌŽǁĂĚnjŝ Đŝħ ĚŽƑǁŝĂĚĐnjŽŶLJ ŬŽŶƐƵůƚĂŶƚ K͕ ŬƚſƌLJ ǁĞƐƉƌnjĞ ƌſǁŶŝĞǏ ƉŽĚĐnjĂƐ ŬŽŶƚƌŽůŝ . ĂƉLJƚĂũ Ž ǁŝħĐĞũ͗ kontakt@osoz.pl

GIODO

< D^K&d ^͘ ͕͘ Ƶů͘ ϭ DĂũĂ ϭϯϯ͕ ϰϬͲϮϯϱ <ĂƚŽǁŝĐĞ͕ ƚĞů͘ нϰϴ ;ϯϮͿ ϮϬϵ Ϭϳ Ϭϱ͕ ŵĞĚLJĐLJŶĂΛŬĂŵƐŽŌ͘Ɖů͕ ǁǁǁ͘ŬĂŵƐŽŌ͘Ɖů͕ ǁǁǁ͘ŽƐŽnj͘Ɖů

8ĄDWZLDM

pacjentowi kontakt

WƌŽǁĂĚnjŝƐnj ŶŽǁŽĐnjĞƐŶČ ƉůĂĐſǁŬħ͍ tƉƌŽǁĂĚǍ ƉƌŽĨĞƐũŽŶĂůŶČ ƌĞũĞƐƚƌĂĐũħ ŝŶƚĞƌŶĞƚŽǁČ͘ tLJƐƚĂƌĐnjLJ͕ ǏĞ ƵĚŽƐƚħƉŶŝƐnj ǁ ͣĐŚŵƵƌnjĞ͟ ƚĞƌŵŝŶĂƌnjĞ ůĞŬĂƌnjLJ ůƵď ŐĂďŝŶĞƚſǁ͘ /ŶĨŽƌŵĂĐũĞ Ž ǁŽůŶLJĐŚ ƚĞƌŵŝŶĂĐŚ ĂŬƚƵĂůŝnjƵũČ Ɛŝħ ĂƵƚŽŵĂƚLJĐnjŶŝĞ͕ ǁƌĂnj nj ŬĂǏĚČ ƌĞnjĞƌǁĂĐũČ ǁƉƌŽǁĂĚnjŽŶČ ƉƌnjĞnj ƉĂĐũĞŶƚĂ ůƵď ŽƉĞƌĂƚŽƌĂ ŵĞĚLJĐnjŶĞŐŽ͘ EŝĞ ƉŽƚƌnjĞďƵũĞƐnj ĚŽĚĂƚŬŽǁĞũ ŝŶĨƌĂƐƚƌƵŬƚƵƌLJ ŝŶĨŽƌŵĂƚLJĐnjŶĞũ͕ ĂŶŝ ĚŽĚĂƚŬŽǁLJĐŚ ŬŽƐnjƚŽǁŶLJĐŚ ƵƐųƵŐ͘ ĞZĞũĞƐƚƌĂĐũĂ ƉƌĂĐƵũĞ ƌſǁŶŝĞǏ ǁƚĞĚLJ͕ ŬŝĞĚLJ dLJ ŵĂƐnj ǁŽůŶĞ͘ ^ŬŽŶƚĂŬƚƵũ Ɛŝħ nj ŶĂŵŝ͗ kontakt@osoz.pl

OSOZ

KAMSOFT

Usprawnij

obchód lekarski

njLJ ǁŝĞƐnj͕ ǏĞ ƐƚǁŽƌnjLJůŝƑŵLJ ŶŽǁŽĐnjĞƐŶČ ĂƉůŝŬĂĐũħ ŵŽďŝůŶČ͕ ŬƚſƌĂ ƵųĂƚǁŝĂ ůĞŬĂƌnjŽǁŝ ƉƌnjĞŐůČĚ ŝ ƌĞũĞƐƚƌĂĐũħ ĚĂŶLJĐŚ͕ ǁ ĞůĞŬƚƌŽŶŝĐnjŶĞũ ŬĂƌƚŽƚĞĐĞ ƉĂĐũĞŶƚĂ͕ ƉŽĚĐnjĂƐ ĐŽĚnjŝĞŶŶLJĐŚ ŽďĐŚŽĚſǁ ǁ ƐnjƉŝƚĂůƵ͍ tŬƌſƚĐĞ ƚŽ ƉŽǁŝŶŶŽ ďLJđ ƐƚĂŶĚĂƌĚĞŵ͘ h ŶĂƐ ũĞƐƚ ũƵǏ ĚnjŝƐŝĂũ͘ tLJƑůŝũ njĂƉLJƚĂŶŝĞ͗ ŵĞĚLJĐLJŶĂΛŬĂŵƐŽŌ͘Ɖů

8ľ \ ZD M

V \VWHP X QLH N XSXMÇF

/ŶĨŽƌŵ Ăƚ ĐnjČƚŬŽ LJnjĂĐũĂ ƉůĂĐſǁ ǁLJĐŚ ŝŶ Ŭŝ ǁĐĂůĞ ǁ ďĂnj ĚĂ ŶLJĐŚ͘ : ĞƐƚLJĐũŝ ǁ ƐƉƌ ŶŝĞ ŵƵƐŝ ŽnjŶĂ ĞƐƚ njħƚ Đnj ŶŝĞ ƐLJƐ ƚĞŵƵ ŝŶ ƐƉŽƐſď ŶĂ ƚŽ ŝ njĂŬƵƉ ŬŽƐnjƚ Ăđ ƉŽ͕ ǏĞďLJ ƌ Ž ĨŽƌŵĂƚ ŬƵƉŽǁ ǁŶLJĐŚ ŽnjƉŽĐnj LJĐnj ĂŶ Čđ ƵǏLJǁ ǁ ƚLJŵ ƚ ŝĂ͊ ^LJƐƚĞŵ ƐƉ ŶĞŐŽ ďĞnj ŬŽ ĂŶŝĞ Ğų Ă ŐƌŽŶĂ nj ŬǏĞ D͕ ƚŽ ^ ŶŝĂũČĐLJ ǁLJŵŽ ĐnjŶŽƑĐŝ ũĞŐŽ

ĂĚŽǁŽ Ő ůŽŶLJĐŚ ZhD͘ ^ƉƌĂǁĚ ŝ ƉƌnjLJĐŚŽĚŶŝ͕ ĂƉLJƚĂ h

Ǎ Ő ǏLJƚŬŽǁ ũ Ž ǁŝħ ŶŝŬſǁ͘ Ž͕ ĚŽųČĐnj ĚŽ ĐĞũ͗ biu

r

JRȐ

o@ser um.com .p

l

Ogranicz niezrealizowane wizyty WƌnjLJƉŽŵŝŶĂũ ƉĂĐũĞŶƚŽŵ Ž ŶĂĚĐŚŽĚnjČĐLJŵ ƚĞƌŵŝŶŝĞ ǁŝnjLJƚLJ͘ WŽǁŝĂĚĂŵŝĂũ ŝĐŚ ^D^ͲĞŵ ůƵď ŵĂŝůĞŵ͘ WŽnjǁſů ŶĂ ŽĚǁŽųĂŶŝĞ ǁŝnjLJƚLJ ^D^ͲĞŵ͘ ǁŝħŬƐnjLJƐnj ƐnjĂŶƐħ ŶĂ ƚĞƌŵŝŶŽǁĞ ƉƌnjLJďLJĐŝĞ ƉĂĐũĞŶƚĂ ŽƌĂnj njƌĞĚƵŬƵũĞƐnj ŬŽƐnjƚLJ͘ tLJƐLJųŬħ ƉŽǁŝĂĚŽŵŝĞŷ ŽďƐųƵŐƵũĞƐnj ďĞnjƉŽƑƌĞĚŶŝŽ nj ƉƌŽŐƌĂŵƵ ŵĞĚLJĐnjŶĞŐŽ ůƵď njƌŽďŝ ƚŽ njĂ ŝĞďŝĞ ĂƵƚŽŵĂƚ͘ ĂƉLJƚĂũ Ž ƐnjĐnjĞŐſųLJ͗ kontakt@osoz.pl

S tat ys t yk i i prognoz y m o n i t o r z j aw i s k e p i d e m i olo g i c z n y c h

Monitor zjawisk epidemiologicznych Łukasz Stopa, Zakład Analiz Statystycznych, KAMSOFT S.A. KOSZTY OGÓLNE LECZENIA

KOSZTY GRYPY I PRZEZIĘBIENIA

KOSZTY ALERGII

ZMIANA MIESIĘCZNA W maju W STOSUNKU DO kwietnia

61 024 zł

59 213 zł

3 217 zł

kwiecień 2014

maj 2014

kwiecień 2014

wartość zmiany

–1 811 zł



wartość zmiany

–673 zł

2 544 zł maj 2014



2 193 zł

2 059 zł

kwiecień 2014

maj 2014

wartość zmiany

–134 zł



DANE ZA 2014 ROK ZE ZMIANĄ W STOSUNKU DO 2013 ROKU

726 656 zł

733 465 zł

26 890 zł

31 014 zł

21 129 zł

22 801 zł

rok 2013

rok 2014

rok 2013

rok 2014

rok 2013

rok 2014

wartość zmiany

+6 809 zł



Koszty całkowite 59 213 zł wyniosły w maju koszty ogólne w przeliczeniu na 1000 mieszkańców i były o 1 811 zł niższe od danych z kwietnia oraz wyższe o 2149 zł od danych z maja 2013 roku.

Według obliczonych na 2014 rok prognoz, koszty ogólne (w przeliczeniu na 1000 mieszkańców) wyniosą 733 465 zł i będą o 6,8 tys. wyższe od danych z 2013 roku.

W maju, do regionów o najwyższych kosztach ogólnych zaliczają się województwa: mazowieckie, dolnośląskie, lubuskie, podlaskie i pomorskie. Najniższe koszty zanotowano w przypadku województwa opolskiego.

We wszystkich badanych regionach zanotowaliśmy w maju spadek kosztów w porównaniu do kwietnia. Największy – w województwie dolnośląskim, łódzkim, podkarpackim i wielkopolskim.

Najmniejszy – w województwie śląskim i lubelskim.

Według obliczonych na 2014 rok prognoz, najbardziej kosztotwórczym regionem będą województwa dolnośląskie oraz mazowieckie. Z kolei najmniej kosztotwórczymi regionami – lubelskie, kujawsko-pomorskie i opolskie.

42

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

wartość zmiany

+4 124 zł



Grypa i przeziębienie Koszty grypy i przeziębienia w maju, w przeliczeniu na 1000 mieszkańców, wyniosły 2544 zł. Tym samym były o 673 zł niższe w porównaniu do kwietnia oraz o 1216 zł wyższe w zestawieniu z majem ubiegłego roku.

Prognozujemy, że w 2014 roku koszty grypy i przeziębienia wyniosą 31 014 zł, co w porównaniu do 2013 roku będzie oznaczało wzrost o 4 124 zł.

Do najbardziej kosztotwórczych regionów w maju zaliczymy województwa: mazowieckie, dolnośląskie, lubuskie i pomorskie (powyżej 2,7 tys. zł).

W grupie regionów o najniższych kosztach w tej kategorii znalazły się województwa: warmińsko-mazurskie, świętokrzyskie.

W porównaniu do kwietnia, we wszystkich badanych regionach zanotowaliśmy spadek kosztów. Największy – w województwach: zachodniopomorskim, wielkopolskim, podkarpackim i mazowieckim. Najmniejszy poziom spadku cechował województwo śląskie i małopolskie.

W 2014 roku najwyższe koszty grypy i przeziębienia będą domeną województwa dolnośląskiego i mazowieckiego.

Najniższe z kolei koszty odnotuje województwo warmińsko-mazurskie i świętokrzyskie.

wartość zmiany

+1 672 zł



Alergia W maju, w porównaniu do kwietnia, koszty alergii spadły o 133 zł, osiągając ostatecznie kwotę 2059 zł. Porównując tę wartość do danych z maja ubiegłego roku, nastąpił wzrost kosztów o 84 zł.

22 801 zł, według wyliczonych na 2014 rok prognoz, wyniosą koszty alergii w przeliczeniu na 1000 mieszkańców i będą o 1 672 zł wyższe w porównaniu do danych z 2013 roku.

Do regionów o najwyższych kosztach alergii w maju należało województwo mazowieckie i dolnośląskie (koszty powyżej 2,5 tys. zł). Najmniejsze koszty w przypadku alergii zanotowaliśmy dla województw: kujawsko-pomorskiego, lubelskiego, warmińsko-mazurskiego, świętokrzyskiego i opolskiego.

W porównaniu do kwietnia, największy wzrost kosztów obserwujemy w województwie śląskim i lubelskim (o ponad 5%). Największy z kolei spadek zanotowały województwa: mazowieckie i zachodniopomorskie.

W bieżącym roku, regionem o największych kosztach alergii będzie województwo mazowieckie. Najmniejsze koszty dotyczyć będą województw: opolskiego, świętokrzyskiego, warmińsko-mazurskiego.  * wszystkie dane w tekście i tabeli – w przeliczeniu na 1000 mieszkańców

S tat yS t yk i i prOgnOz y m O n i t O r z j aw i S k e p i d e m i O L O g i c z n y c H

Ogólne koszty leczenia (zakup środków farmaceutycznych) przypadające na 1000 mieszkańców dane bieżące

prognoza

koszty, tys. zł

Maj jest kolejnym miesiącem, w którym koszty ogólne spadają.

Ten trend utrzyma się do sierpnia.”

STYCZEŃ

LUTY

MARZEC

CZERWIEC

prognoza

KWIECIEŃ

prognoza

MAJ

LIPIEC

prognoza

SIERPIEŃ

prognoza

WRZESIEŃ

prognoza

PAŹDZIERNIK

prognoza

LISTOPAD

prognoza

GRUDZIEŃ

prognoza

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

3

S tat yS t yk i i prOgnOz y m O n i t O r z j aw i S k e p i d e m i O L O g i c z n y c H

Koszty grypy i przeziębienia przypadające na 1000 mieszkańców dane bieżące

prognoza

W maju koszty grypy i przeziębienia nadal spadały.”

koszty, tys. zł

STYCZEŃ

LUTY

MARZEC

MAJ

CZERWIEC

prognoza

KWIECIEŃ

prognoza

LIPIEC

prognoza

SIERPIEŃ

prognoza

WRZESIEŃ

prognoza

PAŹDZIERNIK

prognoza

LISTOPAD

prognoza

GRUDZIEŃ

prognoza

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

S tat yS t yk i i prOgnOz y m O n i t O r z j aw i S k e p i d e m i O L O g i c z n y c H

Koszty alergii przypadające na 1000 mieszkańców dane bieżące

prognoza

Aktualnie obserwujemy jedne z najwyższych w roku koszty alergii.”

koszty, tys. zł

STYCZEŃ

LUTY

MARZEC

KWIECIEŃ

MAJ

CZERWIEC

prognoza

LIPIEC

prognoza

SIERPIEŃ

prognoza

WRZESIEŃ

prognoza

PAŹDZIERNIK

prognoza

LISTOPAD

prognoza

GRUDZIEŃ

prognoza

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

S tat yS t yk i i prOgnOz y S truk t ur a dyS try buc ji Leków

Struktura dystrybucji leków łUKASZ STOPA Zakład Analiz Statystycznych, KAMSOFT S.A. STATYSTYKA MIESIĄCA (MAJ 2014) ORAZ TRENDY W STOSUNKU DO KWIETNIA 2014

ŚREDNIA CENA ZA OPAKOWANIE LEKU

ŚREDNI OBRÓT W APTECE

ŚREDNIA WARTOŚĆ TRANSAKCJI

1 , zł 

1 tys. zł 

20,3 zł 

ŚREDNIA LICZBA PACJENTÓW W APTECE

POZIOM REFUNDACJI

WARTOŚĆ SPRZEDAŻY NA PACJENTA

33 0 osób 

27, % 

8, 7 zł 

DZIEŃ/GODZINA O NAJWIĘKSZYM OBROCIE

TYDZIEń Z NAJWIĘKSZĄ LICZBĄ KLIENTÓW

NAJWIĘKSZY WZROST SPRZEDAŻY

WTOREK | 10.00–11.00

8–14 MAJA

ENDOKRYNOLOGIA – HORMONY, BEZ HORM. PŁCIOWYCH

Omówienie sytuacji bieżącej 165 tys. zł wyniósł obrót w statystycznej aptece zanotowany w maju bieżącego roku. To o 6 tys. zł mniej w porównaniu do kwietnia 2014 roku i 5 tys. zł więcej w stosunku do danych z maja 2013 roku.

Wartość całego rynku farmaceutycznego wyniosła 2,3 mld zł i była o 3% niższa w zestawieniu z danymi z kwietnia oraz o 4,6% wyższa od danych z maja ubiegłego roku.

Zgodnie z prognozami, obrót w statystycznej aptece w 2014 roku wyniesie 2,0505 mln zł (o niecały 1% więcej od obrotu z 2013 roku). Wartość całego rynku farmaceutycznego osiągnie poziom 28,3 mld zł (2% więcej od danych z 2013 roku.) Z podanej kwoty 10,3 mld zł stanowić będą recepty refundowane;

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

6,2 mld zł – recepty pełnopłatne; 11,6 mld zł – sprzedaż odręczna. Pozostała wartość to sprzedaż środków pomocniczych.

Wszystkie trzy podstawowe kategorie sprzedażowe zanotowały w maju spadek wartości sprzedaży w statystycznej aptece. Największą korektę ujemną zanotowaliśmy w przypadku sprzedaży odręcznej (o 4,8% na poziomie statystycznej apteki); recepty pełnopłatne cechował spadek o 3,4%, a sprzedaż odręczna obniżyła się o 2,1%. W porównaniu do maja ubiegłego roku, we wszystkich kategoriach zanotowaliśmy wzrost wartości sprzedaży. Najwyższy poziom wzrostu przypada na sprzedaż na recepty refundowane (o 3,7%); sprzedaż odręczna wzrosła o 3,1%, a recepty pełnopłatne – o 1,8%.

W maju największy obrót statystyczna apteka odnotowała we wtorek (7 208 zł).

W pozostałych dniach tygodnia (z wyjątkiem czwartku, soboty i niedzieli) obrót w statystycznej aptece był niewiele niższy od 7 tys. zł. Jedynie w czwartek był on znacząco mniejszy, co wynikało z niskiego obrotu w dniu 1 maja (dzień wolny). W porównaniu do ubiegłego roku, znacząco niższe obroty zanotowaliśmy również w sobotę, co było efektem wypadającego w tym dniu drugiego w maju dnia świątecznego – 3 maja.

W czterech badanych kategoriach zanotowaliśmy wzrost wartości sprzedaży w stosunku do poprzedniego miesiąca.

Największy – w przypadku produktów z grupy endokrynologia (hormony, bez horm. płciowych) – aż o 10,62%. Moc-

S tat ys t yk i i prognoz y s truk t ur a dys try buc ji lekĂłw

nÄ&#x2026; obniĹźkÄ&#x2122; odnotowaĹ&#x201A;y produkty z grupy â&#x20AC;&#x17E;leki przeciwzakaĹşneâ&#x20AC;? (o 13,41%). AnalizujÄ&#x2026;c udziaĹ&#x201A; w caĹ&#x201A;kowitym obrocie aptecznym, najwiÄ&#x2122;kszy wzrost zanotowaliĹ&#x203A;my w przypadku produktĂłw z grupy â&#x20AC;&#x17E;ukĹ&#x201A;ad oddechowyâ&#x20AC;? (spadek o 0,9 punktu procentowego). NajwiÄ&#x2122;kszy wzrost udziaĹ&#x201A;Ăłw zanotowaliĹ&#x203A;my w przypadku produktĂłw na ukĹ&#x201A;ad sercowo â&#x20AC;&#x201C; naczyniowy (wzrost o 0,57 punktu procentowego).

27,96% to marĹźa, jakÄ&#x2026; zanotowaliĹ&#x203A;my w statystycznej aptece w maju. ByĹ&#x201A;a ona o 0,9 punktu procentowego niĹźsza od marĹźy z kwietnia oraz o 1 punkt procentowy wyĹźsza od marĹźy z kwietnia ubiegĹ&#x201A;ego roku. W przypadku sprzedaĹźy odrÄ&#x2122;cznej, marĹźa wyniosĹ&#x201A;a 32,92% i byĹ&#x201A;a o 1 punkt procentowy niĹźsza w porĂłwnaniu do kwietnia, a zarazem o 2,9 punktu procentowego mniejsza w stosunku do maja ubiegĹ&#x201A;ego roku. Dla recept refundowanych marĹźa wyniosĹ&#x201A;a 18,96%, a recept peĹ&#x201A;nopĹ&#x201A;atnych â&#x20AC;&#x201C; 29,55%.

W maju Ĺ&#x203A;rednia cena za pojedyncze opakowanie produktu sprzedawanego w aptece wyniosĹ&#x201A;a 16,49 zĹ&#x201A; (o 2 grosze wiÄ&#x2122;cej niĹź w kwietniu, o 3 grosze mniej w porĂłwnaniu do maja ubiegĹ&#x201A;ego roku).

Z podanej kwoty 11,94 zĹ&#x201A; zapĹ&#x201A;aciĹ&#x201A; pacjent (o 11 groszy mniej w porĂłwnaniu do poprzedniego miesiÄ&#x2026;ca oraz o 27 groszy mniej w porĂłwnaniu do analogicznego okresu w roku ubiegĹ&#x201A;ym). PozostaĹ&#x201A;Ä&#x2026; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021;, czyli 4,55 zĹ&#x201A;, dopĹ&#x201A;aciĹ&#x201A; refundator. Kwota dopĹ&#x201A;aty byĹ&#x201A;a o 14 groszy wyĹźsza od danych z poprzedniego miesiÄ&#x2026;ca oraz o 24 grosze wyĹźsza od tej z ubiegĹ&#x201A;ego roku.

Rys. 1. WielkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; obrotu statystycznej apteki w poszczegĂłlnych dniach maja (porĂłwnanie do ubiegĹ&#x201A;ego roku) maj 2014

maj 2013

Rys. 2. WielkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; obrotu statystycznej apteki w poszczegĂłlnych dniach maja â&#x20AC;&#x201C; podziaĹ&#x201A; na dni tygodnia (porĂłwnanie do ubiegĹ&#x201A;ego roku) maj 2014

maj 2013

1POJFE[JBÂ&#x2019;FL

8UPSFL

Ä&#x2122;SPEB

$[XBSUFL

1JĹ&#x20AC;UFL

4PCPUB

/JFE[JFMB

Rys. 3. PodziaĹ&#x201A; sprzedaĹźy aptecznej na kategorie â&#x20AC;&#x201C; % wartoĹ&#x203A;ci sprzedaĹźy VLÂ&#x2019;BE NJĹ&#x2C6;Ĺ&#x2019;OJPXP T[LJFMFUPXZ

QS[FXĂ&#x2DC;E QPLBSN J NFUBCPMJ[N

VLÂ&#x2019;BE NPD[PXP QÂ&#x2019;DJPXZ J IPSNPOZ QÂ&#x2019;DJPXF

OBS[Ĺ&#x20AC;EZ [NZTÂ&#x2019;Ă&#x2DC;X VLÂ&#x2019;BE PEEFDIPXZ MFLJ QS[FDJX[BLBĹ&#x2DC;OF MFLJ QS[FDJXQBTPĹ&#x2122;ZUOJD[F PXBEPCĂ&#x2DC;KD[F J SFQFMFOUZ MFLJ POLPMPHJD[OF J JNNVOPNPEVMBDZKOF LSFX J VLÂ&#x2019;BE LSXJPUXĂ&#x2DC;SD[Z FOEPLSZOPMPHJB IPSNPOZ CF[ IPSN QÂ&#x2019;DJPXZDI EFSNBUPMPHJB

VLÂ&#x2019;BE TFSDPXP OBD[ZOJPXZ

DFOUSBMOZ VLÂ&#x2019;BE OFSXPXZ WBSJB

OJFPLSFĹ&#x2019;MPOB

OgĂłlnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

47

S tat ys t yk i i prognoz y s truk t ur a dys try buc ji leków

Rys. 4. Poziom marży aptecznej (%) w latach 2006–2014

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

Rys. 5. Podział średniej ceny leku (w zł) na zapłatę pacjenta i dopłatę refundacyjną w latach 2013–2014 20,0

zapłata pacjenta

refundacja

15,0

10,0

12,39

12,37

12,25

12,21

12,08

12,07

12,02

12,21

12,33

12,20

12,67

12,19

12,16

12,12

12,05

11,94

3,76

4,25

4,10

4,37

4,31

4,40

4,39

4,35

4,20

4,35

4,33

4,02

4,13

4,23

4,19

4,41

4,55

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

1

2

3

4

5

12,36

5,0

0,0

6

2013

7

8

9

10

11

12

2014

Rys. 6. Podział średniej ceny pozycji sprzedanej na receptę refundowaną (w zł) na zapłatę pacjenta i dopłatę refundacyjną w latach 2013–2014 30,0

zapłata pacjenta

refundacja

25,0

8,69

8,30

8,42

8,05

8,24

8,37

8,29

8,16

8,15

8,41

8,25

9,39

7,57

7,80

7,62

7,56

7,24

18,19

19,01

18,61

18,92

18,61

18,78

18,91

18,87

19,05

18,91

18,89

18,25

18,61

18,83

19,08

19,13

19,37

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

1

2

3

4

5

20,0 15,0 10,0 5,0 0,0

6

2013

7

8

9

10

11

12

2014

Rys. 7. Liczba pacjentów w statystycznej aptece w ciągu miesiąca w latach 2006–2014

*

**

***

*7

*

48

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

**

***

*7

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

S tat ys t yk i i prognoz y s truk t ur a dys try buc ji lekĂłw

Rys. 8. Liczba pacjentĂłw w statystycznej aptece w rozbiciu na przedziaĹ&#x201A;y godzinowe w dniu powszednim w maju

Ĺ&#x161;rednia cena za produkty refundowane wyniosĹ&#x201A;a 26,61 zĹ&#x201A;, co w porĂłwnaniu do kwietnia 2014 roku oznacza spadek o 8 groszy, a w porĂłwnaniu do maja ubiegĹ&#x201A;ego roku â&#x20AC;&#x201C; obniĹźkÄ&#x2122; o 24 grosze.

7,24 zĹ&#x201A; z podanej kwoty zapĹ&#x201A;aciĹ&#x201A; pacjent (o 32 gorsze mniej w porĂłwnaniu do kwietnia oraz o 1 zĹ&#x201A; mniej w stosunku do maja 2013 roku). Refundator dopĹ&#x201A;aciĹ&#x201A; do Ĺ&#x203A;redniej ceny 19,37 zĹ&#x201A; (o 24 grosze wiÄ&#x2122;cej w stosunku do kwietnia oraz o 76 groszy wiÄ&#x2122;cej w porĂłwnaniu do analogicznego okresu w ubiegĹ&#x201A;ym roku).

W maju statystycznÄ&#x2026; aptekÄ&#x2122; odwiedziĹ&#x201A;o 3390 pacjentĂłw. W stosunku do kwietnia jest to o 2,9% klientĂłw mniej. NajwiÄ&#x2122;cej pacjentĂłw byĹ&#x201A;o w drugim tygodniu maja.

WedĹ&#x201A;ug kryterium godzinowego, okresem, gdy w statystycznej aptece byĹ&#x201A;o najwiÄ&#x2122;cej pacjentĂłw, okazaĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; godziny od 11.00 do 12.00.

W maju wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; koszyka statystycznego pacjenta wyniosĹ&#x201A;a 4867 zĹ&#x201A; i byĹ&#x201A;a o 32 grosze niĹźsza w porĂłwnaniu do danych z kwietnia. Poziom wartoĹ&#x203A;ci koszyka byĹ&#x201A; o 2,03 zĹ&#x201A; wyĹźszy w porĂłwnaniu do maja ubiegĹ&#x201A;ego roku. Z podanej kwoty 35,25 zĹ&#x201A; zapĹ&#x201A;aciĹ&#x201A; pacjent (spadek o 62 grosze w porĂłwnaniu do kwietnia oraz wzrost o 0,77 zĹ&#x201A; w porĂłwnaniu do maja 2013 roku), a 13,42 zĹ&#x201A; dopĹ&#x201A;aciĹ&#x201A; refundator (wzrost o 30 groszy w porĂłwnaniu do poprzedniego miesiÄ&#x2026;ca oraz o 1,26 groszy w porĂłwnaniu do analogicznego okresu w ubiegĹ&#x201A;ym roku). ď Ź

Rys. 9. Liczba pacjentĂłw w statystycznej aptece w poszczegĂłlnych dniach maja (porĂłwnanie do ubiegĹ&#x201A;ego roku) maj 2014

maj 2013

Rys. 10. Liczba pacjentĂłw w statystycznej aptece w poszczegĂłlnych tygodniach maja (porĂłwnanie do ubiegĹ&#x201A;ego roku) maj 2014

maj 2013

W maju statystycznÄ&#x2026; aptekÄ&#x2122; odwiedziĹ&#x201A;o 3390 pacjentĂłw.â&#x20AC;?

NBKB

NBKB

NBKB

NBKB

NBKB

Tab. 1. SprzedaĹź produktĂłw w statystycznej aptece wg. statusu produktu

Wg. statusu leku w bazie BLOZ

WartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; sprzedaĹźy w statystycznej aptece (PLN)

UdziaĹ&#x201A; w caĹ&#x201A;kowitej wartoĹ&#x203A;ci sprzedaĹźy aptecznej

maj 2014

maj 2013

maj 2014

103 643

99 650

62,81%

62,28%

32 437

32 078

19,66%

20,05%

Suplement diety lub dietetyczny Ĺ&#x203A;rodek spoĹźywczy

13 901

13 741

8,42%

8,59%

PozostaĹ&#x201A;e

15 018

14 531

9,10%

9,08%

Lek - RX Lek - OTC

maj 2013

OgĂłlnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

49

S tat ys t yk i i prognoz y s truk t ur a dys try buc ji leków

Tab. 2. Opis stanu statystycznej apteki w formie skróconego biuletynu informacyjnego za maj 2014 zmiana w stosunku do (%)

maj 2014

kwietnia 2014

stycznia 2014

zmiana w stosunku do (liczbowo)

maja 2013

kwietnia 2014

stycznia 2014

maja 2013

obrót całkowity (w tys. zł) statystyczna apteka

165,0

-3,5%

-5,2%

3,1%

-6,0

-9,0

5,0

cały rynek apteczny

2 279 475

-3,0%

-4,3%

4,6%

-69 723,0

-101 889,0

99 635,0

statystyczna apteka

61,5

-2,1%

1,5%

3,7%

-1,3

0,9

2,2

cały rynek apteczny

849 317

-1,5%

2,4%

5,2%

-13 043,2

20 023,1

41 692,1

statystyczna apteka

37,0

-3,4%

-2,4%

1,8%

-1,3

-0,9

0,7

cały rynek apteczny

510 847

-2,8%

-1,5%

3,3%

-14 784,0

-7 618,2

16 083,3

statystyczna apteka

65,3

-4,8%

-11,7%

3,1%

-3,3

-8,6

2,0

cały rynek apteczny

901 632

-4,3%

-10,9%

4,6%

-40 329,9

-109 915,0

39 425,1

statystyczna apteka

45,5

-0,7%

3,4%

9,0%

-0,3

1,5

3,8

cały rynek apteczny

628 557

-0,1%

4,3%

10,6%

-785,3

26 125,5

60 086,8

w całkowitym obrocie

27,6%

2,9%

9,0%

5,7%

0,8%

2,3%

1,5%

w sprzedaży refundowanej

72,8%

1,6%

2,4%

5,0%

1,1%

1,7%

3,5%

recepty refundowane (w tys. zł)

recepty pełnopłatne (w tys. zł)

sprzedaż odręczna (w tys. zł)

wartość refundacji (w tys. zł)

udział refundacji

średnia cena opakowania ogółem

16,49 zł

0,1%

1,0%

-0,2%

0,02 zł

0,17 zł

-0,03 zł

dla leków z list refundacyjnych

26,61 zł

-0,3%

1,6%

-0,9%

-0,08 zł

0,42 zł

-0,24 zł

dla leków z recept pełnopłatnych

21,97 zł

1,3%

2,6%

-1,0%

0,28 zł

0,55 zł

-0,22 zł

dla produktów bez recepty (OTC)

11,10 zł

-0,7%

-3,5%

0,3%

-0,08 zł

-0,41 zł

0,04 zł

3 390

-2,9%

-9,8%

-1,2%

-100

-370

-40

Liczba pacjentów w aptece (recepty refundowane)

740

-3,9%

-3,9%

-2,6%

-30

-30

-20

Liczba pacjentów w aptece (recepty pełnopłatne)

820

-3,5%

-6,8%

-3,5%

-30

-60

-30

2 700

-3,2%

-11,2%

-4,6%

-90

-340

-130

ogółem

27,96%

-3,2%

2,5%

3,6%

-0,9%

0,7%

1,0%

dla leków z list refundacyjnych

18,96%

0,1%

-0,2%

3,1%

0,0%

0,0%

0,6%

dla leków na recepty pełnopłatne

29,55%

-4,0%

-2,1%

-6,9%

-1,2%

-0,6%

-2,2%

dla sprzedaży odręcznej

32,92%

-2,9%

-4,5%

-8,0%

-1,0%

-1,6%

-2,9%

Wartość sprzedaży na pacjenta

48,67 zł

-0,7%

5,2%

4,3%

-0,32 zł

2,40 zł

2,03 zł

Wartość zapłaty przez pacjenta

35,25 zł

-1,7%

2,0%

2,2%

-0,62 zł

0,68 zł

0,77 zł

Wartość dopłaty refundatora

13,42 zł

2,2%

14,6%

10,3%

0,30 zł

1,71 zł

1,26 zł

Wartość sprzedaży na pacjenta (recepty refundowane)

83,08 zł

1,9%

5,6%

6,5%

1,56 zł

4,38 zł

5,08 zł

Wartość zapłaty przez pacjenta (recepty refundowane)

22,60 zł

-2,1%

-0,7%

-5,6%

-0,49 zł

-0,16 zł

-1,34 zł

Wartość dopłaty refundatora (recepty refundowane)

60,48 zł

3,5%

8,1%

11,9%

2,04 zł

4,54 zł

6,42 zł

Wartość sprzedaży na pacjenta (recepty pełnopłatne)

45,09 zł

0,2%

4,8%

5,5%

0,08 zł

2,05 zł

2,37 zł

Wartość sprzedaży na pacjenta (sprzedaż odręczna)

24,17 zł

-1,6%

-0,6%

8,1%

-0,40 zł

-0,14 zł

1,81 zł

Liczba pacjentów w aptece

Liczba pacjentów w aptece (sprzedaż odręczna) Średnia marża apteczna

Rys. 11. Prognoza miesięcznych obrotów statystycznej apteki Wartości w cenach detalicznych brutto Szacunkowy obrót 2014: 2 050,5 tys. zł

200

Zmiana: wzrost 0–1%

190 Tysiące zł

prognoza obrotu

realizacja obrotu

realizacja (poprzedni rok)

180 170 160 150

50

I 2014

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

II 2014

III 2014

IV 2014

V 2014

VI 2014

VII 2014

VIII 2014

IX 2014

X 2014

XI 2014

XII 2014

S tat ys t yk i i prognoz y s truk t ur a dys try buc ji leków

Prognoza sprzedaży rocznej w oparciu o dane do maja 2014 2014

Dane narastające od początku roku

zmiana w stosunku do (%)

zmiana w stosunku do (liczbowo)

2013

2013

2012

2014

2012

zmiana w stosunku do (%)

zmiana w stosunku do (liczbowo)

2013

2013

2012

2012

2 050,5

0,6%

5,7%

12,0

111,0

851,5

0,1%

8,5%

1,0

67,0

28 306 531,4

1,9%

6,7%

541 156,9

1 778 260,4

11 696 364,5

1,4%

8,9%

157 869,5

958 807,5

747,1

0,4%

4,8%

2,7

33,9

306,6

0,6%

7,3%

1,7

21,0

10 314 195,2

1,7%

5,7%

174 053,9

558 838,6

4 212 338,9

1,8%

7,7%

75 123,2

302 350,9

450,5

-0,4%

4,8%

-1,7

20,5

188,3

-1,7%

8,7%

-3,2

15,0

6 218 203,1

0,9%

5,7%

58 245,2

336 637,8

2 586 683,9

-0,4%

9,1%

-11 459,5

214 911,4

837,7

1,3%

7,0%

10,4

55,1

349,9

0,5%

9,4%

1,8

30,1

11 565 349,0

2,6%

8,1%

297 670,7

862 159,9

4 806 061,5

1,8%

9,8%

84 377,9

429 192,6

534,4

2,3%

5,5%

12,1

27,7

223,3

4,2%

11,3%

9,1

22,7

7 377 517,9

3,7%

6,4%

262 663,5

445 697,3

3 067 169,1

5,5%

11,7%

161 145,6

322 160,6

26,1%

1,7%

-0,2%

0,4%

-0,1%

26,22%

4,1%

2,6%

1,0%

0,7%

70,3%

1,8%

0,5%

1,3%

0,4%

71,55%

3,5%

3,6%

2,4%

2,5%

16,48 zł

-0,1%

1,9%

-0,02 zł

0,31 zł

16,39 zł

-0,4%

2,5%

-0,07 zł

0,40 zł

27,31 zł

0,6%

1,0%

0,16 zł

0,28 zł

26,56 zł

-1,6%

0,0%

-0,44 zł

0,00 zł

21,87 zł

-0,3%

2,4%

-0,07 zł

0,51 zł

21,57 zł

-1,2%

2,1%

-0,26 zł

0,44 zł

11,19 zł

0,1%

2,8%

0,01 zł

0,30 zł

11,29 zł

0,4%

3,9%

0,05 zł

0,42 zł

42 798

-2,0%

-1,2%

-892

-522

17 930

-2,3%

-1,2%

-430

-210

9 043

-1,1%

-0,7%

-97

-67

3 830

-1,3%

-1,5%

-50

-60

10 054

-2,6%

0,1%

-266

14

4 300

-2,7%

3,9%

-120

160

34 240

-2,8%

-0,8%

-1 000

-280

14 420

-3,0%

-0,1%

-450

-10

27,83%

0,9%

4,3%

0,2%

1,2%

27,43%

0,1%

3,2%

0,0%

0,9%

19,35%

5,9%

6,2%

1,1%

1,1%

18,91%

4,1%

3,8%

0,7%

0,7%

31,09%

-2,3%

2,0%

-0,7%

0,6%

30,31%

-3,5%

0,9%

-1,1%

0,3%

34,29%

-5,0%

-3,5%

-1,8%

-1,2%

34,12%

-4,3%

-2,4%

-1,5%

-0,8%

47,91 zł

2,7%

7,0%

1,25 zł

3,14 zł

47,49 zł

2,5%

9,8%

1,17 zł

4,24 zł

35,42 zł

2,1%

7,1%

0,72 zł

2,35 zł

35,04 zł

1,1%

8,8%

0,38 zł

2,85 zł

12,49 zł

4,4%

6,7%

0,53 zł

0,79 zł

12,45 zł

6,7%

12,6%

0,79 zł

1,40 zł

82,62 zł

1,4%

5,5%

1,17 zł

4,33 zł

80,06 zł

1,9%

9,0%

1,47 zł

6,63 zł

24,52 zł

-2,7%

4,2%

-0,68 zł

0,99 zł

22,78 zł

-6,2%

0,2%

-1,49 zł

0,04 zł

58,10 zł

3,3%

6,1%

1,85 zł

3,35 zł

57,29 zł

5,5%

13,0%

2,97 zł

6,59 zł

44,81 zł

2,3%

4,6%

0,99 zł

1,98 zł

43,79 zł

1,1%

4,6%

0,47 zł

1,94 zł

24,47 zł

4,2%

7,9%

0,99 zł

1,80 zł

24,27 zł

3,7%

9,5%

0,86 zł

2,10 zł

Rys. 12. Prognoza miesięcznej wartości obrotu w kraju (ceny detaliczne brutto) Szacunkowy obrót 2014: 28,3 mld zł

3 000

Szacunkowa refundacja: 7,4 mld zł

Szacunkowa zmiana refundacji: wzrost 2 do 4% (w stosunku do roku 2013)

prognoza obrotu

realizacja obrotu (rok 2013)

realizacja refundacji

prognoza refundacji

realizacja refundacji (rok 2013)

2 500

Miliony zł

Szacunkowa zmiana obrotu: wzrost 1 do 3% (w stosunku do roku 2013)

realizacja obrotu

2 000 1 500 1 000 500 0

I 2014

II 2014

III 2014

IV 2014

V 2014

VI 2014

VII 2014

VIII 2014

IX 2014

X 2014

XI 2014

XII 2014

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

51

S tat ys t yk i i prognoz y s truk t ur a dys try buc ji leków

Tab. 3. Średnia miesięczna sprzedaż statystycznej apteki w rozbiciu na rodzaje sprzedaży – dotyczy aktualnego miesiąca Rodzaj sprzedaży

Transakcje Liczba

Sprzedaż brutto %

Wartość

Opłata pacjenta %

Wartość

Refundacja

%

Wartość

Udział wart. % %

Pac.

Opakowania

Śr. cena

Śr. cena

Liczba

zł/opak.

zł/trans.

Ref.

1. U-R

801,48

9,90

36055,80

21,85

6609,00

5,53

29446,80

64,72

42,49

157,51

1104,99

32,63

2. U-30

581,91

7,19

16215,70

9,83

6575,08

5,50

9640,62

21,19

78,27 121,73

763,98

21,23

27,87

3. U-50

289,55

3,58

6450,16

3,91

3560,87

2,98

2889,30

6,35

55,21

325,83

19,80

22,28

4. U-BEZPŁATNY

27,73

0,34

1165,44

0,71

0,00

0,00

1166,64

2,56

0,00 100,10

61,61

18,92

42,02

5. INWALIDA WOJENNY

26,16

0,32

920,08

0,56

0,00

0,00

989,70

2,18

0,00

35,38

26,01

35,17

6. INWALIDA WOJSKOWY

44,79 107,57

44,99

0,31

0,00

6,14

0,00

0,99

0,00

5,15

0,01

16,16

83,84

0,39

15,80

19,59

7. ZHK

11,67

0,14

267,34

0,16

31,87

0,03

235,46

0,52

11,92

88,08

14,89

17,95

22,90

8. AZ

0,01

0,00

0,09

0,00

0,00

0,00

0,10

0,00

0,00

107,57

0,01

12,31

15,15

9. NARKOTYKI

2,46

0,03

397,15

0,24

17,33

0,01

379,82

0,83

4,36

95,64

3,61

109,88

161,63

1,64

10. ŚRODKI POMOCNICZE

11,63

0,14

1279,68

0,78

535,10

0,45

744,58

41,82

58,18

134,95

9,48

110,06

11. PELNOPŁATNE

1438,03

17,77

36977,70

22,41

36977,70

30,92

0,00

0,00 100,00

0,00

1682,75

21,97

25,71

12. ODRĘCZNA

4901,01

60,57

65264,72

39,55

65264,72

54,58

0,00

0,00 100,00

0,00

5880,54

11,10

13,32

13. RAZEM

8091,94 100,00

27,57

10008,94

16,49

20,39

165000,00 100,00

119572,67 100,00

45498,15 100,00

72,47

Tab. 4. Średnia okresowa sprzedaż statystycznej apteki w rozbiciu na rodzaje sprzedaży – średnia narastająca od początku roku Rodzaj sprzedaży

Transakcje Liczba

Sprzedaż brutto %

Wartość

Opłata pacjenta %

Wartość

Refundacja

%

Wartość

Udział wart. % %

Pac.

Opakowania

Śr. cena

Śr. cena

Liczba

zł/opak.

zł/trans.

Ref.

1. U-R

800,95

9,42

35783,52

21,01

6927,92

5,51

28855,60

64,62

44,96 155,04

1103,02

32,44

2. U-30

564,58

6,64

15640,53

9,18

6480,81

5,16

9159,72

20,51

79,86 120,14

737,96

21,19

27,70

3. U-50

315,95

3,72

7257,17

4,26

4031,40

3,21

3225,77

7,22 140,93

59,07

354,18

20,49

22,97

4. U-BEZPŁATNY

27,27

0,32

1135,80

0,67

7,83

0,01

1128,21

2,53

0,69

99,33

60,54

18,76

41,65

5. INWALIDA WOJENNY

25,66

0,30

876,12

0,51

0,00

0,00

934,95

2,09

0,00 106,72

34,66

25,28

34,15

6. INWALIDA WOJSKOWY

44,68

0,33

0,00

7,10

0,00

1,21

0,00

5,89

0,01

17,04

82,96

0,42

17,07

21,82

7. ZHK

11,49

0,14

258,50

0,15

33,92

0,03

224,58

0,50

13,12

86,88

14,59

17,71

22,50

8. AZ

0,00

0,00

0,06

0,00

0,00

0,00

0,06

0,00

0,00 106,91

0,01

11,14

13,74

9. NARKOTYKI

2,37

0,03

371,86

0,22

24,10

0,02

347,76

0,78

6,48

93,52

3,48

106,95

157,10

1,73

10. ŚRODKI POMOCNICZE

11,74

0,14

1329,18

0,78

557,15

0,44

772,03

41,92

58,08

136,00

9,77

113,25

11. PELNOPŁATNE

1493,78

17,57

37661,22

22,11

37661,22

29,96

0,00

0,00 100,00

0,00

1745,71

21,57

25,21

12. ODRĘCZNA

5247,29

61,72

69981,65

41,09

69981,65

55,67

0,00

0,00 100,00

0,00

6198,71

11,29

13,34

13. RAZEM

8501,39 100,00

26,22

10389,20

16,39

20,03

170300,00 100,00

125704,91 100,00

44654,17 100,00

73,81

Tab. 5. Średnia miesięczna sprzedaż statystycznej apteki w rozbiciu na grupy sprzedaży – dotyczy aktualnego miesiąca Rodzaj sprzedaży

Transakcje Liczba

Sprzedaż brutto %

Wartość

Opłata pacjenta %

Wartość

Refundacja

%

Wartość

Udział wart. % %

Ref.

Opakowania

Śr. cena

Śr. cena

Liczba

zł/opak.

zł/trans.

1. Recepty ref. całość

1741

21,52

61478

37,26

16795

14,05

44754

27,32

72,80

2311

26,61

35,31

2. Recepty pełnopłatne

1438

17,77

36978

22,41

36978

30,92

0

0,00 100,00

0,00

1683

21,97

25,71

3. Sprzedaż odręczna

4901

60,57

65265

39,55

65265

54,58

0

0,00 100,00

0,00

5881

11,10

13,32

12

0,14

1280

0,78

535

0,45

745

4. Inne pozycje (wnioski) 5. RAZEM

8092 100,00

165000 100,00

119573 100,00

98,36

Pac.

1,64

41,82

58,18

135

9,48

110,06

45498 100,00

72,47

27,57

10009

16,49

20,39

Tab. 6. Średnia okresowa sprzedaż statystycznej apteki w rozbiciu na grupy sprzedaży – zestawienie narastające od początku roku Rodzaj sprzedaży

Transakcje Liczba

Sprzedaż brutto %

Wartość

Opłata pacjenta %

Wartość

Refundacja

%

Wartość

Udział wart. % %

Ref.

Opakowania

Śr. cena

Śr. cena

Liczba

zł/opak.

zł/trans.

1. Recepty ref. całość

1748,59

20,57

61330,65

36,01

17507,19

13,93

43882,53

28,55

71,55

2308,85

26,56

35,07

2. Recepty pełnopłatne

1493,78

17,57

37661,22

22,11

37661,22

29,96

0,00

0,00 100,00

0,00

1745,71

21,57

25,21

3. Sprzedaż odręczna

5247,29

61,72

69981,65

41,09

69981,65

55,67

0,00

0,00 100,00

0,00

6198,71

11,29

13,34

11,74

0,14

1329,18

0,78

557,15

0,44

772,03

4. Inne pozycje (wnioski) 5. RAZEM

8501,39 100,00

170300,00 100,00

125704,91 100,00

98,27

Pac.

1,73

41,92

58,08

136,00

9,77

113,25

44654,17 100,00

73,81

26,22

10389,20

16,39

20,03

Tab. 7. Prognoza rocznej sprzedaży w statystycznej aptece w rozbiciu na grupy sprzedaży Rodzaj sprzedaży

Transakcje Liczba

Sprzedaż brutto %

Wartość

Opłata pacjenta %

Wartość

Refundacja

%

Wartość

Udział wart. % %

Ref.

Opakowania

Śr. cena

Śr. cena

Liczba

zł/opak.

zł/trans.

1. Recepty ref. całość

20479,81

20,19

747118,72

36,44

221747,25

14,63

525371,47

29,68

70,32

27353,31

27,31

36,48

2. Recepty pełnopłatne

17548,77

17,30

450547,24

21,97

450547,24

29,72

0,00

0,00 100,00

0,00

20597,95

21,87

25,67

3. Sprzedaż odręczna

63243,97

62,36

837707,04

40,85

837707,04

55,25

0,00

0,00 100,00

0,00

74883,97

11,19

13,25

141,39

0,14

15127,00

0,74

6077,61

0,40

9049,38

4. Inne pozycje (wnioski) 5. RAZEM

101413,94 100,00

2050500,00 100,00

1516079,14 100,00

98,31

Pac.

1,69

40,18

59,82

1608,91

9,40

106,99

534420,85 100,00

73,94

26,06

124444,14

16,48

20,22

Tab. 8. Prognoza rocznej sprzedaży w rozbiciu na grupy sprzedaży z uwzględnieniem zmieniającej się w ciągu roku liczby aptek – cały rynku apteczny Rodzaj sprzedaży

Sprzedaż brutto %

Wartość

Opłata pacjenta %

Wartość

Refundacja

%

Wartość

Udział wart. % %

Ref.

Opakowania

Śr. cena

Śr. cena

Liczba

zł/opak.

zł/trans.

282705133

20,19

10314195218

36,44

3061153616

14,63

7252594000

29,68

70,32

377593635

27,32

36,48

2. Recepty pełnopłatne

242198390

17,30

6218203112

21,97

6219668170

29,72

0

0,00 100,00

0,00

284281481

21,87

25,67

3. Sprzedaż odręczna

873143647

62,37

11565348955

40,86

11564291933

55,25

0

0,00 100,00

0,00

1033845008

11,19

13,25

1951477

0,14

208784090

0,74

83899565

0,40

124923950

5. RAZEM

1399998646 100,00

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

28306531375 100,00

20929013284 100,00

98,31

Pac.

1. Recepty ref. całość

4. Inne pozycje (wnioski)

52

Transakcje Liczba

1,69

40,17

59,83

22206311

9,40

106,99

7377517950 100,00

73,94

26,06

1717926436

16,48

20,22

Suplement diety

S tat ys t yk i i prognoz y

analiz a OSOZ

30 kapsułek twardych 60 kapsułek twardych 90 kapsułek twardych

Ruszczyk kolczasty: pomaga zmniejszyć obrzęk nóg wspiera krążenie żylne przyczynia się do prawidłowego krążenia w kończynach dolnych przynosi ulgę dla zmęczonych i oci ociężałych nóg sprzyja uczuciu „lekkości” nóg

Wyjątkowy skład:

Ekstrakt z Ruszczyka kolczastego Hesperydyna Diosmina Witamina C

Wyjątkowo korzystna cena!

Sprawdź dostępność: NEUCA, PGF, Farmacol, Hurtap, Medicare.

Skład: Standaryzowany na 8% ruskogenin ekstrakt z korzenia Ruszczyka kolczastego (Ruscus aculeatus), mikronizowana frakcja flawinowa (zmikronizowana diosmina, zmikronizowana hespedrydyna), witamina C (kwas L-askorbinowy), żelatyna, celuloza mikrokrystaliczna (substancja wypełniająca), dwutlenek krzemu (substancja przeciwzbrylająca), stearynian magnezu (substancja przeciwzbrylająca), skrobia kukurydziana (substancja wypełniająca). Działanie: Ruszczyk kolczasty wpływa na wzmocnienie napięcia ścian naczyń krwionośnych, przez co wzmaga przepływ krwi w żyłach i limfy. Dzięki temu, krew i limfa nie ulegają zastojowi, co zmniej zmniejsza możliwość wystąpienia obrzęków. Ruszczyk odżywia, odświeża i przynosi ulgę dla zmęczonych nóg, a także sprzyja uczuciu lekkości w nogach. Wspiera krążenie żylne poprzez wzmocnienie i uszczelnienie naczyń krwionośnych, przez co zachowany jest normalny przepływ krwi. Diosmina. Hesperydyna. Witamina C ma działanie uszczelniające i wzmacniające naczynka krwionośne oraz wspomaga ich regenerację. Przede wszystkim jednak działa przeciwzapalnie: przeciwdziała infekcjom, które mogą uszkadzać żyły. Witamina C działa ochronnie głównie na najmniejsze naczynia krwionośne. O jej obfitość w diecie powinny zadbać osoby, które mają problemy z cerą naczynkową i teleangiektazje na nogach. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na którykolwiek składnik suplementu diety Cyclo4Dios.

Interakcje: Przy stosowaniu preparatów z Ruszczykiem zaleca się ostrożność z lekami blokującymi receptory alfa-adrenergiczne i antagonistami wapnia. Zalecane dzienne spożycie: Dorośli: 1 kapsułka Cyclo4Dios. Nie należy przekraczać zalecanej porcji do spożycia w ciągu dnia. Ostrzeżenia i przechowywanie: Ponieważ nie przeprowadzono badań na kobietach ciężarnych, nie należy stosować preparatu w okresie ciąży i laktacji. Przed zastosowaniem w takim przypadku należy skontaktować się z lekarzem. Nie stosować w przypadku alergii na którykolwiek składnik preparatu. Suplement diety nie może być stosowany jako substytut zróżnicowanej diety. Nie należy stosować suplementu diety po upływie daty minimalnej trwałości. Data minimalnej trwałości znajduje się z boku opakowania.

Przechowywać w suchym miejscu, w temperaturze do 250C. Należy przechowywać w miejscu niedostępnym dla małych dzieci.

Gravis Pharma GmbH Westhafenstr. 1, 13353 Niemcy

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

53

S tat ys t yk i i prognoz y

Foto: www.rgbstock.com

analiz a OSOZ

Sukces aptecznych kosmetyków Kosmetyki kupowane w aptece postrzegamy często jako skuteczniejsze, lepszej jakości, zdrowsze dla skóry. Choć zazwyczaj droższe, działa na nie efekt aureoli samego miejsca sprzedaży. Wiele firm dystrybuuje swoje produkty tylko w placówkach farmaceutycznych, dzięki czemu kremy i odżywki zyskują dodatkowy wizerunek produktów leczniczych. Taka strategia się sprawdza – Polacy z roku na rok wydają coraz większe sumy na kosmetyki apteczne.

Tab. 1. Roczne zestawienie sprzedaży produktów kosmetycznych w aptekach otwartych w latach 2002–2013 oraz prognoza na lata 2014–2015

Rok

54

Wartość sprzedaży (zł)

Liczba sprzedanych opakowań

Średnia cena za pojedyncze opakowanie (zł)

Wartość sprzedaży na jeden produkt (zł)

Liczba sprzedanych opakowań na jeden produkt

Procentowa zmiana wartości w stosunku do roku poprzedniego

Liczba produktów będących w ofercie

Procentowa zmiana liczby w stosunku do roku poprzedniego

2002

371 430 330

30 370 641

12,23

98 392

8 045

3775

2003

400 948 013

30 933 477

12,96

95 578

7 374

4195

7,95%

1,85%

2004

450 128 800

31 824 437

14,14

106 970

7 563

4208

12,27%

2,88%

2005

521 876 434

34 777 389

15,01

105 729

7 046

4936

15,94%

9,28%

2006

650 330 578

40 768 888

15,95

118 328

7 418

5496

24,61%

17,23%

2007

788 690 687

46 779 033

16,86

139 665

8 284

5647

21,28%

14,74%

2008

976 367 798

55 892 244

17,47

159 173

9 112

6134

23,80%

19,48%

2009

1 146 421 849

61 403 569

18,67

196 642

10 532

5830

17,42%

9,86%

2010

1 174 226 245

60 194 906

19,51

192 559

9 871

6098

2,43%

-1,97%

2011

1 138 759 469

58 072 613

19,61

169 812

8 660

6706

-3,02%

-3,53%

2012

1 199 665 007

59 877 955

20,04

163 866

8 179

7321

5,35%

3,11%

2013

1 307 016 814

65 834 422

19,85

173 436

8 736

7536

8,95%

9,95%

2014

1 394 415 802

70 109 200

19,89

—

—

—

6,69%

6,49%

2015

1 488 457 763

73 552 277

20,24

—

—

—

6,74%

4,91%

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

S tat ys t yk i i prognoz y analiz a OSOZ

Rynek w liczbach W 2013 roku przeznaczyliśmy na produkty kosmetyczne kupowane w aptekach (do których zaliczymy zarówno kosmetyki lecznicze, sprzedawane tylko w aptece, jak i produkty kosmetyczne ogólnodostępne) 1,3 mld zł. Biorąc pod

uwagę tylko część apteczną tego sektora (która będzie przedmiotem naszej analizy), mówimy o wzroście w latach 2002–2013 o 250%. W 2002 roku wartość rynku kosmetyków aptecznych wyniosła 370 mln zł. W przeciągu ostatnich 12 lat, tylko w jednym roku zanotowali-

śmy spadek wartości rynku liczony rok do roku: rok 2011 ze spadkiem sprzedaży o 35 mln zł.

Również w przypadku liczby sprzedanych opakowań zauważamy tendencję wzrostową. Jej dynamika jest jednak mniejsza niż w przypadku wartości sprzedaży.

Tab. 2. Liczba produktów wprowadzonych na rynek w poszczególnych latach, będących do dzisiaj w ofercie oraz średnia cena dla tych produktów.

Liczba produktów wycofanych z rynku w poszczególnych latach oraz średnia cena dla tych produktów Liczba badanych produktów

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Produkty będące w ofercie w latach 2002–2013

821

Produkty będące w ofercie w latach 2003–2013 a nie będące w ofercie w 2002 roku

179

Produkty będące w ofercie w latach 2004–2013 a nie będące w ofercie w latach 2002–2003

218

Produkty będące w ofercie w latach 2005–2013 a nie będące w ofercie w latach 2002–2004

210

Produkty będące w ofercie w latach 2006–2013 a nie będące w ofercie w latach 2002–2005

340

Produkty będące w ofercie w latach 2007–2013 a nie będące w ofercie w latach 2002–2006

335

Produkty będące w ofercie w latach 2008–2013 a nie będące w ofercie w latach 2002–2007

381

Produkty będące w ofercie w latach 2009–2013 a nie będące w ofercie w latach 2002–2008

431

Produkty będące w ofercie w latach 2010–2013 a nie będące w ofercie w latach 2002–2009

566

Produkty będące w ofercie w latach 2011–2013 a nie będące w ofercie w latach 2002–2010

789

Produkty będące w ofercie w latach 2012–2013 a nie będące w ofercie w latach 2002–2011

1197

Produkty będące w ofercie w 2013 roku a nie będące w ofercie w latach 2002–2012

1257

Liczba badanych produktów

12,26 12,56 12,88 13,39 13,63 14,31 14,85 15,74 15,82 15,47 15,90 15,52 18,62 20,76

21,18 20,99 21,84 23,19 24,26 23,53 24,03 24,99 24,69

16,61 18,22 17,94 18,56 18,68

19,16 18,75 17,96 18,55 18,40

23,93 18,06 19,09 20,17 20,80 20,18 18,76 18,38 18,68 21,79 18,74 18,18 18,50 19,66 20,18 20,88 20,16 24,77 21,93 22,14 22,55 22,57 23,95 23,45 23,35 22,55 23,07 22,62 22,66 22,56 25,54 24,73 25,07 25,09 24,26 27,06 21,62 20,08 18,84 21,82 24,12 23,61 18,31 20,54

21,46

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Produkty będące w ofercie w latach 2002–2013

821

12,26 12,56 12,88 13,39 13,63 14,31 14,85 15,74 15,82 15,47 15,90 15,52

Produkty będące w ofercie w latach 2002–2012 a nie będące w ofercie w 2013 roku

112

11,71 14,14 14,75 14,83 16,20 17,36

Produkty będące w ofercie w latach 2002–2011 a nie będące w ofercie w latach 2012–2013

107

17,92

Produkty będące w ofercie w latach 2002–2010 a nie będące w ofercie w latach 2011–2013

89

12,64 13,70 14,20 14,37 13,81 14,85 14,86 17,29 15,47

Produkty będące w ofercie w latach 2002–2009 a nie będące w ofercie w latach 2010–2013

110

11,97 11,20 11,53 11,54 11,84 12,78 13,03 16,76

Produkty będące w ofercie w latach 2002–2008 a nie będące w ofercie w latach 2009–2013

153

10,69 10,82 10,64 11,78 12,55 12,06

9,76

Produkty będące w ofercie w latach 2002–2007 a nie będące w ofercie w latach 2008–2013

107

12,92 13,34 13,64 13,50 12,01 12,28

Produkty będące w ofercie w latach 2002–2006 a nie będące w ofercie w latach 2007–2013

152

11,22 12,21 11,93 11,47 11,37

Produkty będące w ofercie w latach 2002–2005 a nie będące w ofercie w latach 2006–2013

171

Produkty będące w ofercie w latach 2002–2004 a nie będące w ofercie w latach 2005–2013

158

Produkty będące w ofercie w latach 2002–2003 a nie będące w ofercie w latach 2004–2013

268

9,28 11,27

Produkty będące w ofercie w 2002 roku a nie będące w ofercie w latach 2003–2013

482

8,83

8,82

17,41 18,69 17,94

17,92 16,74 16,35 19,07 20,02 19,83

9,05

17,79 18,24

21,12 20,17 18,24

8,35

8,47

12,89 11,70 10,61

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

55

S tat ys t yk i i prognoz y analiz a OSOZ

Przez dwa lata (2010 i 2011 rok) obserwowaliśmy spadek liczby sprzedaży liczonej rok do roku. Rok 2012 to powrót do hossy, z poziomem wzrostu w wysokości 1,8 mln szt. Najlepszym okresem pod względem wzrostu liczby sprzedanych opakowań (jako wzrost rok do roku) był 2008 rok.

Sprzedanych zostało wówczas 55,9 mln opakowań i w stosunku do poprzedniego roku był to wynik o 9,1 mln wyższy.

Do 2012 roku obserwowaliśmy stały wzrost średniej ceny za pojedyncze opakowanie. Tendencja ta została wyhamowana w 2013 roku. Był to pierwszy okres w badanym przedziale czasu, gdy średnia cena liczona rok do roku spadła. Początek 2014 roku pokazuje, że ta tendencja nie utrzymała się długo i średnie ceny w 2014 roku powróciły do wzrostowego trendu.

Kosmetyki charakteryzują się znaczącą zmiennością sprzedaży i to zarówno pod względem średniej ceny jak i liczby sprzedanych opakowań. W przypadku liczby sprzedanych opakowań, w miesiącach letnich sprzedaż kształtuje się na wysokim poziomie, a średnia cena za pojedyncze opakowanie jest w tym czasie stosunkowo niska (promocje, obniżki cen). Z kolei w czasie miesięcy zimowych – średnia cena za pojedyncze opakowanie rośnie, przy tym maleje sprzedaż.

Na kształt średniej ceny w dużym stopniu wpływa również oferta rynku. Oprócz stałego wzrostu średniej ceny dla produktów obecnych na rynku od dłuższego czasu, pojawiały się nowe produkty z jeszcze wyższą ceną w stosunku do asortymentu „starszego”. To wzmacniało wzrosto-

wą tendencję średniej ceny. Jednocześnie z rynku wycofywano produkty, których cena (z wyjątkiem kilku lat) była niższa od średniej ceny produktów na tym rynku pozostających.

Sektor kosmetyków aptecznych charakteryzuje się znaczącą rotacją oferty. Na rynek trafia coraz więcej asortymentu. Nic dziwnego – klienci zawsze poszukują nowości. Znikają jednak produkty, których rentowność sprzedaży spada. Skala redukcji oferty (szczególnie w ostatnich latach) jest kilkakrotnie niższa od skali wprowadzania nowych produktów.

Jaka przyszłość czeka – lukratywny do tej pory – segment kosmetyków aptecznych? Czy zaufanie klientów pozostanie na wysokim poziomie i sprzedaż utrzyma tendencję wzrostową?

Rys. 1. Wartość sprzedaży produktów kosmetycznych w aptekach otwartych w latach 2002–2013 oraz prognoza na lata 2014–2015

Rynek kosmetyków sprzedawanych w aptekach największe wzrosty notował w latach 2007–2010

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

Rys. 2. Liczba sprzedanych opakowań produktów kosmetycznych w aptekach otwartych w latach 2002–2013 oraz prognoza na lata 2014–2015

Poziom różnicy sprzedaży pomiędzy miesiącami letnimi a zimowymi jest znaczny.

*

**

*** *7

56

*

**

*** *7

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

S tat ys t yk i i prognoz y analiz a OSOZ

Rys. 3. Ĺ&#x161;rednia cena za pojedyncze opakowanie w latach 2002â&#x20AC;&#x201C;2013 oraz prognoza na lata 2014â&#x20AC;&#x201C;2015

Obserwujemy znaczne wyhamowanie wzrostu Ĺ&#x203A;redniej ceny za pojedyncze opakowanie.

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

*

**

*** *7

Rys. 4. Liczba produktĂłw sprzedawanych w aptekach w latach 2002â&#x20AC;&#x201C;2013

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

**

***

*7

*

Rys. 5. Ĺ&#x161;rednia miesiÄ&#x2122;czna wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; sprzedaĹźy produktĂłw kosmetycznych

4UZD[FĹ&#x17D;

-VUZ

.BS[FD

,XJFDJFĹ&#x17D;

.BK

$[FSXJFD

-JQJFD

4JFSQJFĹ&#x17D;

8S[FTJFĹ&#x17D;

1BĹ&#x2DC;E[JFSOJL

-JTUPQBE

(SVE[JFĹ&#x17D;

OgĂłlnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

57

S tat ys t yk i i prognoz y analiz a OSOZ

Założenia do prognoz Do obliczenia prognoz zastosujemy metodę najmniejszych kwadratów z zastosowaniem wahań multiplikatywnych. Jednocześnie zakładamy, że w przyszłości nie wystąpią żadne wahania przypadkowe mogące w znaczący sposób wpłynąć na sprzedaż. Co rozumiemy przez wahania przypadkowe? Wszystkie te elementy, które nie występowały w sposób powtarzalny historycznie, a które mogą mieć znaczący wpływ na kształt sprzedaży rynku.

Tendencje w przyszłości W 2014 roku nastąpi wzrost wartości sprzedaży produktów kosmetycznych w aptekach w stosunku do 2013 roku.

Wartość sumaryczna rynku wyniesie 1,4 mld zł, co będzie oznaczało wzrost w stosunku do roku 2013 o 6,69%. Porównując prognozę do danych z roku 2002 (początek badań), poziom wzrostu wyniesie 271%. W tym czasie sprzedanych zostanie 70,1 mln opakowań, co w stosunku do 2013 roku oznaczać będzie wzrost o 6,49%. Średnia cena za pojedyncze opakowanie nieco wzrośnie i wyniesie 19,89 zł (o 4 grosze więcej).

W 2015 roku nadal będziemy obserwować wzrostową tendencję sprzedaży.

Wartość sprzedaży w tym roku wyniesie 1,5 mld zł i będzie o 6,74% wyższa od wartości z 2014 roku. Sprzedanych zostanie 73,5 mln opakowań. Średnia

cena wzrośnie o 35 groszy (w stosunku do 2013 roku) i wyniesie 20,24 zł.

Podsumowanie Rynek kosmetyków aptecznych rośnie dynamicznie. Coraz więcej aptek decyduje się na poszerzenie asortymentu sprzedaży, wychodząc naprzeciw popytowi klientów. Na rosnący trend składa się stopniowe bogacenie polskiego społeczeństwa (większe wydatki na dobra drugiego rzędu), utrzymujący się pozytywny wizerunek pielęgnacyjnych produktów dostępnych w aptece, rosnąca świadomość w zakresie higieny ciała i urody.

Prognozy na rok 2014 i 2015 wyglądają obiecująco, zarówno dla aptek oferujących kosmetyki, jak i producentów. 

od redakcji

PREZENTY DLA CZYTELNIKÓW „Zdrowie publiczne” Teresa B. Kulik Anna Pacian (red. nauk.)

„Wypalenie zawodowe” Ewa Wilczek-Rużyczka

Jak otrzymać prezent?

Wystarczy napisać do nas e-mail na adres czasopismo@osoz.pl z krótkim uzasadnieniem, dlaczego chcielibyście Państwo otrzymać wybrany prezent. Te najbardziej przekonujące nagrodzimy. Na e-maile czekamy w terminie do 6 sierpnia 2014 r. „Przysłanie korespondencji e-mail stanowi zgodę na przetwarzanie danych osobowych zawartych w korespondencji do celów związanych z rozstrzygnięciem konkursu i przez czas jego trwania. Administrator Danych Osobowych, to jest KAMSOFT S.A. (wydawca miesięcznika OSOZ) z siedzibą w Katowicach przy ul. 1 Maja 133, wpisana przez Sąd Rejonowy Katowice – Wschód w Katowicach Wydział VIII Gospodarczy KRS do Rejestru Przedsiębiorców pod nr KRS 0000345075 informuje, iż przesłanie danych osobowych jest fakultatywne, dane wykorzystane zostaną wyłącznie na potrzeby rozstrzygnięcia konkursu, po zakończeniu konkursu dane zostanę usunięte. Przez czas trwania konkursu osobie, której dane dotyczą przysługuje uprawnienie do dostępu do treści przekazanych w korespondencji e-mail danych oraz ich poprawienia”.

58

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

No w o ś c i i n f o r m a t y c z n e

KS-SOMED Zmiany w systemie KS-SOMED (maj 2014) Aneta Krzynówek Zakład Systemów Ambulatoryjnych, KAMSOFT S.A.

Charakter pracy pracownika na zleceniu Ze względu na to, że dla niektórych świadczeń wymagane jest wskazanie właściwego charakteru pracy pracownika, a niektórzy lekarze mogą posiadać dwa charaktery pracy, na Karcie wykonania usługi zostało dodane nowe pole Charakter pracy lekarza wykonującgo. Pole dostępne jest na zakładce Sesje terapeutyczne/Grupa robocza pacjentów oraz NFZ – informacje dodatkowe i zawiera rozwijalną listę pozwalającą ustawić charakter pracy pracownika, związanego z tym konkretnym zleceniem.

Jeżeli na zleceniu charakter pracy nie zostanie ustawiony, do rozliczeń z NFZ zostanie przekazany charakter pracy z karty pracownika. Charakter pracy na karcie pracownika ustawia się na zakładce KS-SIKCH (rys. 1).

Rys. 2. Karta wykonania usługi

Rys. 3. Karta usługi

Rys. 1. Karta pracownika podmiotu

Jeżeli na zleceniu zostanie ustawiony inny charakter pracy niż wynika to z karty pracownika, wówczas wprowadzona pozycja zostanie przekazana do rozliczeń z NFZ. Pole z charakterem pracy nie wypełnia się automatycznie na podstawie karty pracownika, jest natomiast informacją, jaki jest aktualny charakter pracy lekarza na karcie (rys. 2).

Charakter pracy można również ustawić bezpośrednio na karcie usługi. Ustawienia dokonuje się na zakładce Zlecenia w polu Wymagany charakter pracy lekarza wykonującego. Jeśli tego typu informacja na karcie usługi zostanie ustawiona, wówczas ten charakter pracy automatycznie zostanie wprowadzony do właściwego pola na zleceniu (rys. 3).

Zmiana usługi podczas rejestracji zlecenia w sytuacji, gdy charakter pracy jest już ustawiony na zleceniu, nie spowoduje aktualizacji charakteru. Jedynie, gdy na zleceniu nie został ustawiony charakter, czyli do rozliczeń z NZF zostanie przekazany charakter z karty pracownika i podczas rejestracji zlecenia została zmieniona usługa na taką, która ma ustawiony charakter na karcie, wówczas zostanie on również przeniesiony na zlecenie. Umożliwia to realizację funkcjonalności Usługa tylko do rezerwacji, która wymaga zmiany usługi podczas wykonywania. W takim przypadku usługa tylko do rezerwacji nie może posiadać ustawionego charakteru pracy. Natomiast usługa, na którą będzie zmieniana usługa rezerwacyjna, może mieć ustawiony charakter.

W programie dostępna jest również funkcjonalność, która umożliwia w raporcie do NFZ wysłanie charakteru pracy pracownika, wprowadzonego na świadczeniu wraz z odpowiednim identyfikatorem pracownika (NPWZ, PESEL).

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

59

No w o ś c i i n f o r m a t y c z n e

Rys. 4. Karta świadczenia

Rys. 6. Poczekalnia

Rys. 7. Poczekalnia Rys. 5. Karta świadczenia

Kontrola, czy przed otwarciem wizyty w ramach NFZ zostało sprawdzone uprawnienie pacjenta do świadczeń w eWUŚ Kontrolę ustawia się w Opcjach nowej wizyty na zakładce Ogólne. Możliwe są ustawienia: − brak kontroli; − ostrzegaj, jeśli brak dokumentu potwierdzającego uprawnienie do świadczeń; − blokuj, jeśli brak dokumentu potwierdzającego uprawnienie do świadczeń w ramach NFZ. Jeśli ustawiono opcję ostrzeżenia, w sytuacji gdy nie zostało sprawdzone uprawnienie pacjenta w eWUŚ i do rezerwacji nie podpięto dokumentu uprawniającego, wówczas po wybraniu takiej rezerwacji w poczekalni zostanie wyświetlone okno z komunikatem ostrzegającym. Treść komunikatu ostrzegającego zależna jest od tego, czy otwierana wizyta odbędzie się w ramach NFZ, czy też będzie to prywatna wizyta.

Ostrzeżenie, gdy rezerwacja ma płatność na NFZ (rys. 6).

Ostrzeżenie, gdy rezerwacja ma płatność prywatną (rys. 7).

Komunikat o tej treści pojawi się również, gdy zostanie ustawiona opcja blokady i rezerwacja ma płatność prywatną.

60

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

Jeśli zostanie ustawiona opcja blokady, w sytuacji gdy nie zostało sprawdzone uprawnienie pacjenta w eWUŚ i do rezerwacji nie został podpięty dokument uprawniający, wówczas po wybraniu rezerwacji w poczekalni, która ma płatność na NFZ, zostanie wyświetlone okno z komunikatem blokującym i nie będzie możliwości wejścia na wizytę pacjenta (rys. 8).

Rys. 8. Poczekalnia 

No w o ś c i i n f o r m a t y c z n e

KS-APTEKA Zmiany w systemie KS-APTEKA Windows (maj 2014) JOANNA STĘPNIAK – PILŚNIAK Zakład Systemów Farmacji, KAMSOFT S.A.

Okno przeglądania dokumentów do przyjęcia w module APW13 ZAKUPY rozbudowano o możliwość wczytywania korekt do dokumentów kosztowych. Okno uzupełniono również o możliwość filtrowania dokumentów zakupu po numerze i nazwie dostawcy. Filtr zadziała automatycznie po wprowadzeniu fragmentu szukanego ciągu znaku.

Rys. 2. Komunikat o towarach umieszczonych w kolejce i rezerwacji

Okno przeglądu listy rezerwacji dostępnej z poziomu menu Magazyn w module APW14 MAGAZYN rozbudowano o możliwość wydruku pozycji z ceną detaliczną niezgodną z ceną urzędową. Funkcja dostępna jest pod przyciskiem [F10] Drukuj. Ponadto do przeglądu dodano wyróżnienie towarów z ceną urzędową za pomocą czerwonej ikony „U” oraz oznaczenie kolorem czerwonym cen sprzedaży niezgodnych z ceną urzędową.

Rys. 3. Okno ustawienia opcji archiwizacji bazy Firebird

Rys. 1. Lista rezerwacji

Rozbudowano komunikat ostrzegający o istnieniu towarów w kolejce lub rezerwacji (rys. 2), wyświetlany w momencie wywołania funkcji tworzenia bufora leków i zakupów w module APW14 MAGAZYN. Do okna z komunikatem dodano przycisk [F3] Pokaż, pozwalający na podgląd zawartości kolejki lub rezerwacji i jej wydruk.

Moduł APW43 ARCHIWER rozbudowano o możliwość archiwizacji bazy KS-EDE (jeśli została prawidłowo zainstalowana): – w przypadku bazy Firebird tworzony jest dodatkowy plik gbk z bazą KS-EDE (rys. 3 i 4);

Rys. 4. Okno archiwizacji bazy Firebird

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

61

nOwOści infOrmat yc zne

– w przypadku bazy Oracle (rys. 5 i 6) tworzone są dwa dodatkowe pliki dmp dla schematów KS oraz EDE.

Do okna ustawień opcji archiwizacji dano możliwość spakowania archiwum bazy KS oraz KS-EDE do jednego pliku (parametr domyślnie wyłączony).

W czasie tworzenia archiwum bazy danych Oracle, dodano możliwość przerwania procesu za pomocą przycisku Przerwij z jednoczesnym usunięciem plików powstałych podczas przerwanego procesu archiwizacji (rys. 7).  reklama

Przewaga tkwi w wiedzy!

Rys. 5. Okno archiwizacji bazy Oracle

ABD

APTECZNY BANK DANYCH Rys. 6. Okno archiwizacji bazy Oracle

Stworzyliśmy Apteczny Bank Danych, aby pomagać aptekom w konkurencyjnym rozwoju i wspierać badania naukowe w ochronie zdrowia.

Zgromadzone dane poufne (nie zawierające informacji chronionych ustawą o ochronie danych osobowych) poddawane są obróbce statystycznej i interpretacji ekspertów.

W czasopiśmie Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia prezentujemy raporty rynku farmaceutycznego, analizy epidemiologiczne oraz rozbudowane statystyki i prognozy. Nasze opracowania są źródłem wiedzy nie tylko dla aptek. Jednostki akademickie oraz instytucje ochrony zdrowia wykorzystują je do badań naukowych, opracowywania strategii zrównoważonego rozwoju ochrony zdrowia w Polsce, podwyższania jakości programów profilaktycznych.

Dołącz już dziś do społeczności ABD! Odbierz pakiet korzyści dla aptek.

Rys. 7. Przerwanie archiwizacji bazy danych

2

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

8210@kamsoft.pl | 0602 412 159

Foto: www.freeimages.com

suplement

Dwie trzecie Polaków deklaruje, że dba o zdrowie 62 proc. Polaków w młodym i średnim wieku deklaruje, że regularnie dba o zdrowie, najczęściej poprzez codzienną higienę, aktywność fizyczną, kontrolowanie wagi – wynika z badania przeprowadzonego przez Instytut Millward Brown.

PAP – Nauka w Polsce www.naukawpolsce.pap.pl

Badanie przeprowadzono w kwietniu na 900-osobowej grupie osób w wieku 15– 55 lat, na zlecenie firmy Bayer.

Prawie 70 proc. spośród przebadanych Polaków oceniło, że ich własne działa-

nia i decyzje dotyczące stylu życia mają wpływ na stan zdrowia. Pozostali przypisują to takim czynnikom, jak predyspozycje genetyczne czy środowisko.

Jednocześnie badanie wykazało rozbieżności między deklaracjami odnośnie dbania o zdrowie a faktycznymi działaniami podejmowanymi w tym celu. Naj-

większa z nich dotyczy aktywności fizycznej – choć wagę sportu podkreśla 83 proc. badanych, to uprawia go niecałe 65 proc.

Badania profilaktyczne – takie jak pomiary ciśnienia krwi, badania ogólne, przegląd u stomatologa, badanie okulistyczne, pomiar glukozy we krwi, cytologia i inne badania w kierunku wczesnej diagnostyki nowotworów – znalazły się dopiero na 11. miejscu wśród działań podejmowanych w ramach dbania o zdrowie. Nie poddaje się im blisko 40 proc. respondentów. Badania w ramach profilaktyki nowotworów częściej wykonują kobiety niż mężczyźni – odpowiednio: 31 proc. i 15 proc. Na-

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

63

SupLement

tomiast badaniom w kierunku profilaktyki chorób układu sercowo-naczyniowego częściej poddają się panowie niż panie – odpowiednio: 45 proc. i ok. 36 proc.

42 proc. przebadanych osób nie potrafi jednoznacznie określić stanu swego zdrowia. Za to aż 98 proc. respondentów deklaruje wiedzę na temat swojej masy ciała. Blisko 83 proc. zna swoją grupę krwi, a na temat wartości ciśnienia tętniczego wiedzę ma blisko 80 proc. badanych.

Najmniejszą wiedzę na tematy zdrowotne okazują się mieć młodzi ludzie w wieku 15–29 lat.

Niemal 30 proc. badanych nie wyklucza, że zignorowałoby objawy potencjalnych chorób. Na pytanie o umiejętność interpretowania wyników podstawowych badań medycznych twierdząco odpowiedziało ok. 44 proc. respondentów.

Jeszcze rzadziej przebadani pogłębiają swą wiedzę na temat zdrowia – tylko co piąty śledzi informacje o nowych metodach terapii czy zdobyczach medycyny.

Częściej doceniamy znaczenie aktywności fizycznej i snu niż uprawiamy sport i się wysypiamy…”

Najczęstszym źródłem informacji o zdrowiu jest Internet (77 proc. wskazań) oraz lekarze (63 proc.).”

Najczęstszym źródłem informacji o zdrowiu jest Internet – wskazało tak 77 proc. respondentów, lekarze zajęli drugie miejsce – wskazało ich 63 proc. badanych.

Respondenci dostrzegają wagę zdrowego odżywiania (zadeklarowało to 79 proc. z nich). O dietę dbają zwłaszcza kobiety i osoby z grupy wiekowej 41–55 lat. Młodzi mężczyźni najczęściej deklarują spożywanie fastfoodów.

Wśród prozdrowotnych działań wychowawczych osoby posiadające dzieci najczęściej deklarują dbałość o higienę oraz o czystość w domu – odpowiednio 91 i 81 proc. Najmniejszą wagę dorośli przywiązują do nauczania dzieci zdrowego odżywiania – tylko 22 proc. nie jada z rodziną w fasfoodach, 33 proc. nie pozwala jeść pociechom przekąsek i fastfo-

odów, a 50 proc. rozmawia z nimi o zdrowej diecie. 66 proc. deklaruje, że dba o to, by dzieci były aktywne fizycznie.

Ogólnie podejmowanie działań prozdrowotnych częściej deklarują kobiety niż mężczyźni – odpowiednio 67,5 proc. i 56,7 proc. Wśród motywów dbania o zdrowie respondenci najczęściej mówią, że robią to, ponieważ chcą cieszyć się życiem (blisko 42 proc.), nie lubią chorować (ok. 18 proc.), chcą pracować i zarabiać (blisko 14 proc.).  Badanie pn. „Barometr Bayer” jest elementem programu popularyzacji nauki „Making Science Make Sense”, prowadzonego pod patronatem Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Politechniki Warszawskiej, Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego oraz portalu CrazyNauka.pl.

42%

badanych nie potrafi określić swojego stanu zdrowia.

Choć wagę sportu podkreśla 83 proc. badanych, to uprawia go niecałe 65 proc.

67,5%

83%

Podejmowanie działań prozdrowotnych częściej deklarują kobiety niż mężczyźni – odpowiednio 67,5 proc. i 56,7 proc.

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

65%

Blisko 83 proc. zna swoją grupę krwi, a na temat wartości ciśnienia tętniczego wiedzę ma blisko 80 proc. badanych.

18–19 września

18–20 września

Po raz piąty czasopismo Menedżer Zdrowia i OSOZ zapraszają na prestiżową konferencję poświęconą budowaniu nowoczesnej placówki medycznej – zintegrowanej z otoczeniem zewnętrznym, cieszącej się zaufaniem i uznaniem pacjentów oraz kontrahentów, cenionej przez pracowników.

Najnowsze osiągnięcia naukowe w kardiologii, sesje dotyczące przypadków klinicznych, dyskusje ekspertów, nowe metody diagnostyczne.

www.termedia.pl

www.ptkardio.pl

V FORUM MARKETINGU, KOMUNIKACJI I PUBLIC RELATIONS W OCHRONIE ZDROWIA WARSZAWA | POLSKA

18. MIĘDZYNARODOWY KONGRES POLSKIEGO TOWARZYSTWA KARDIOLOGICZNEGO POZNAŃ | POLSKA

1–3 października 17. EUROPEJSKIE FORUM ZDROWIA GASTEIN | AUSTRIA

Najważniejsze wydarzenie w ochronie zdrowia w zakresie polityki zdrowotnej w Unii Europejskiej. Tutaj spotykają się eksperci z różnych dziedzin, aby omawiać nowe strategie rozwiązań i szukać innowacyjnych pomysłów na budowanie efektywnych i odpornych na kryzysy systemów ochrony zdrowia.

www.ehfg.org

24 września

19–21 października

22–24 października

Konferencja organizowana przez Polskie Towarzystwo Telemedycyny i e-Zdrowia.

W programie m.in. zagadnienia dotyczące inżynierii i informatyki medycznej, telerehabilitacja, telekardiologia.

Wydarzenie pod patronatem aliansu największych medycznych ośrodków akademickich na świecie. Wielkie wyzwania zdrowia publicznego, strategie profi laktyki, międzynarodowa perspektywa.

Forum omawiające aktualne zagadnienia związane z promocją zdrowia i profi laktyką – programami realizowanymi na szczeblu placówek ochrony zdrowia oraz samorządów lokalnych.

www.e-zdrowie.org

www.worldhealthsummit.org

www.knowhealth.pl

TELEMEDYCYNA I E-ZDROWIE WARSZAWA | POLSKA

WORLD HEALTH SUMMIT BERLIN | NIEMCY

KNOW HEALTH WROCŁAW | POLSKA

suplement

NOWOŚCI KSIĄŻKOWE

NASZ WYBÓR MIESIĄCA

NOWOŚCI MUZYCZNE

„Ultraviolence” Lana Del Ray „Płyta bardzo piękna; tak zła, a zarazem wyśmienita. Absolutnie genialna, dużo mroczniejsza niż poprzednia” – mówi słusznie o albumie Lana Del Ray. Letnie, sentymentalne ballady, gorzko-słodka muzyka. 

„Zintegrowana opieka zdrowotna” Iga Rudawska Publikacja jest jedyną tego typu pozycją na rynku, w której kompleksowo omówiono zagadnienie integrowania procesu świadczenia usług opieki zdrowotnej oraz obsługi pacjenta w modelu zintegrowanej opieki zdrowotnej. W książce opisano m.in. relacyjne ujęcie obsługi pacjenta i modele oceny jakości, narzędzia zintegrowanej opieki. Praktyczna lektura dla menedżerów placówek medycznych i osób zajmujących się marketingiem relacji w opiece zdrowotnej. 

„Wszystko zależy od przyimka”

„Sońka” Ignacy Karpowicz Premiera: maj 2014. Wydawnictwo Literackie.

Cena: ok. 32,90 zł. Liczba stron: 208.

W życiu Sońki wszystko skończyło się dawno, dawno temu, wraz z wojną. Przeżyła i poczuła wtedy tyle, że później już ani żyła, ani czuła, mając jedynie wspomnienia i psią obrożę z gotyckim napisem. Przypadkowe spotkanie przy wiejskiej drodze daje początek opowieści, która wreszcie może zostać wysłuchana.

Powiernikiem Sońki zostaje Igor – wzięty reżyser teatralny – który niespodziewanie znalazł się gdzieś poza zasięgiem sieci komórkowych. Na bieżąco przekształca historię staruszki w sztukę teatralną, tworząc własną wersję wydarzeń. A kiedy zdawać by się mogło, że wyczerpał już limit pomysłów, w wiejskiej chacie pojawia się Ignacy, o którym Igor uporczywie próbował zapomnieć…

Sońka to wielka, ale kameralna, prosta, choć niełatwa, wyciszona, lecz kipiąca emocjami, pacyfistyczna, a jednocześnie brutalna historia przepełniona miłością.

Autor wykorzystuje konwencję romansu wojennego, by opowiedzieć o kiedyś i teraz; o tu i tam; o piekle i raju pamięci.

Bralczyk / Miodek / Markowski Jak mówić po ludzku i po polsku w epoce Internetu, SMS-ów, głupich reklam i bełkotliwych mediów, opowiada profesorskie trio Bralczyk, Markowski i Miodek w rozmowie z Jerzym Sosnowskim. 

66

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia 6/2014

Ignacy Karpowicz zachwyca, zaskakuje i udowadnia, że na dobre wszedł do literackiej superligi.”

„No Bad Days” The Dumplings Największa sensacja muzyczna 2013 roku w Polsce. The Dumplings łączą w swej muzyce młodość z bezkompromisowością, pokoleniowe teksty ze świeżym spojrzeniem na elektronikę, chwytliwe melodie z tanecznym smutkiem. 

„Kraków Street Band” Kraków Street Band Debiutancka płyta Kraków Street Band, 9-osobowego zespołu ulicznego z Krakowa, finalistów 7 edycji Must Be The Music! To lekki jazz, na który składa się cała feria tradycyjnych instrumentów muzycznych. 

Help Helpcreate createa abetter betterfuture futureforforhealth healthininEurope Europebybycontributing contributing totothe thedebate debateononEuropean Europeanhealth healthpolicy policyissues! issues!

For Forthe the17th 17thtime timeover over500 500senior seniordecision-makers decision-makersand and experts expertsfrom fromdifferent differentfields fieldsofofpublic publichealth healthand andhealth healthcare care will willmeet meettotodiscuss discusskey keyissues issuesininEuropean Europeanhealth healthpolicy policy within withinthe theframework frameworkofofa awide-ranging wide-rangingthree threeday dayprogramme. programme.

Each Eachofofthe thefollowing followingparallel parallelforums forumswill willseek seektotoinform informand and thedebate debateononhow howwe wecan canbest bestachieve achievea asocial socialand and further furtherthe prosperous prosperousEurope: Europe: nnBalancing Balancingcare carecoordination coordinationand andpatient patientchoice choice nnBuilding BuildingEU EUhealth healthpolicy policyforforthe thefuture future nnDeploying DeployingeHealth. eHealth.The Thetime timetotohesitate hesitateisisalmost almostover! over! nnEurope Europeshaping shapingthe thefuture futurewe wewant want nnHealth Healthsystem systemperformance performance nnMoving Movingforforhealth healthand andwellbeing wellbeing

Europe’s Europe’sleading leadinghealth healthpolicy policyconference conference

nnPersonalised PersonalisedMedicine Medicine2020 2020

Electing ElectingHealth Health–– The TheEurope EuropeWe WeWant!

Want!

This Thisyear’s year’sEuropean EuropeanHealth HealthForum ForumGastein Gasteinwill willreflect reflectononthe the opportunities opportunitiesand andrisks risksforforhealth healthininlight lightofofthe theoutcome outcomeofofthe the European Europeanelections elections2014 2014and andwill willdiscuss discusshow howtotomaintain maintainand and improve improvethe thehealth healthofofEuropean Europeancitizens citizensinina anewly newlystructured structured political politicalscene. scene.InInaddition, addition,delegates delegateswill willdebate debatehow howtoto champion championhealth healthpolicy policyinina asmart, smart,sustainable sustainableand andinclusive inclusive way waywhile whilemaintaining maintainingstrong strongvalues valuessuch suchasasuniversality, universality, access accesstotogood goodquality qualitycare, care,equity equityand andsolidarity. solidarity.

17th 17thEuropean EuropeanHealth HealthForum ForumGastein Gastein 1–3 1–3October October2014, 2014,Bad BadHofgastein, Hofgastein,Austria Austria

nnPublic Publichealth healthleadership leadership

Furthermore, Furthermore,concerns concernsabout aboutananincreased increasedeurosceptic eurosceptic presence presenceininthe thenew newEuropean EuropeanParliament Parliamentand andthe thesubsequent subsequent question questionofofwhat whatthat thatcould couldentail entailforforhealth healthhave haveshown shownusus the theurgent urgentneed needtotodiscuss discussthis thisissue issuefurther. further.

InInthe theplenary plenarysessions, sessions,the thedebates debateswill willcentre centreononthe thefuture future development developmentofofhealth healthafter afterthis thisyear’s year’selections. elections.

Speakers Speakersand andhigh-level high-levelparticipants participantsinclude: include: nnTonio TonioBorg, Borg,EU EUCommissioner CommissionerforforHealth Health nnAlois AloisStöger, Stöger,Minister MinisterofofHealth, Health,Austria Austria nnZsuzsanna ZsuzsannaJakab, Jakab,Regional RegionalDirector, Director,WHO WHOEurope Europe nnPaola PaolaTestori TestoriCoggi, Coggi,Director-General, Director-General,DG DGSANCO, SANCO,EC EC nnEU-Trio EU-TrioPresidency Presidencyhigh-level high-levelrepresentatives representatives nnMembers Membersofofthe theEuropean EuropeanParliament Parliament

Please Pleaseregister registeronline onlineat:at: www.ehfg.org/mycongress www.ehfg.org/mycongress International InternationalForum ForumGastein Gastein Tauernplatz Tauernplatz1,1,5630 5630Bad BadHofgastein, Hofgastein,Austria Austria Web: Web: www.ehfg.org www.ehfg.org Tel: Tel: +43 +43(6432) (6432)3393 3393270 270 Email: Email: info@ehfg.org info@ehfg.org

Workshops Workshopswill willexamine examinekey keytopics topicsincluding includingthe theopportunities opportunities and anddemands demandspresented presentedbybyperson personcentred centredhealthcare; healthcare; innovative innovativehealth healthsolutions solutionssuch suchasasthe thealignment alignmentofofthe the pharmaceutical pharmaceuticalindustry industrywith withsocietal societalneeds; needs;patient patient empowerment; empowerment;the therole roleofofhealthcare healthcarepartnerships partnershipsand andthe the important importantrole rolethat thathealth healthplays playsinincontributing contributingtotoeconomic economic growth growthand andprosperity. prosperity.