NOWOŚCI WYNALAZKI

Amazon zawalczy o zdrowie

Światowy gigant rynku internetowej sprzedaży detalicznej Amazon zaprezentował swoją inteligentną opaskę i aplikację mobilną mające zadbać o dobrą formę fizyczną i zdrowie. W przeciwieństwie do inteligentnych zegarków Apple czy innych technologii ubieralnych, Halo nie posiada ekranu. To pokazuje, że producent przyjął inną strategię od konkurencji, skupiając się bardziej na modyfikacji stylu życia niż osiągnięciach sportowych. Oprócz klasycznych funkcji typowych dla tego typu urządzeń, jak monitorowanie aktywności fizycznej, długości snu, parametrów kardiologicznych, Halo oferuje kilka nowości. Pierwszą z nich jest trójwymiarowy model 3D ciała przygotowywany z pomocą aparatu w telefonie komórkowym. Na tej podstawie system tworzy osobistego awatara, który posłuży do kontrolowania m.in. poziomu tkanki tłuszczowej. Drugim wyróżnikiem jest śledzenie tonu głosu celem określenia kondycji emocjonalnej. Włączenie głosu jako parametru zdrowia jest odważnym, ale i ryzykownym posunięciem. Oprócz tego, platforma umożliwia dodawanie nowych funkcji w postaci przykładowo osobistych wyzwań mających na celu poprawę nawyków zdrowotnych, w tym jakości snu czy aktywności fizycznej. Opaska Halo posiada wbudowany akcelerometr, czujnik temperatury, monitor pracy serca, dwa mikrofony, lampkę kontrolną LED i przycisk do włączania lub wyłączania mikrofonów. Aby umożliwić sprzedaż technologii na globalnym rynku, Amazon skupił się na rozwiązaniu typu „well-being” zamiast na rozwoju certyfikowanego urządzenia medycznego. Sama opaska (dostępna w trzech wariantach kolorystycznych) będzie kosztowała 99,99 USD. Aktywowanie bardziej zaawansowanych funkcji wymagać będzie wykupienia abonamentu za 3,99 USD miesięcznie. Funkcjonalność nastawiona na dobre samopoczucie i pozytywne zmiany trybu życia pociąga za sobą konieczność noszenia opaski dzień i noc. Dzięki rezygnacji z wyświetlacza, znacznie spada pobór energii i opaskę wystarczy ładować raz w tygodniu. Do tego jest ona wodoodporna. Na podstawie modelu 3D, system oparty na uczeniu maszynowym oblicza zawartość tłuszczu w organizmie. Według producenta, jest to o wiele bardziej wiarygodny wskaźnik niż waga ciała albo BMI. Za pomocą specjalnego suwaka można sprawdzić, jak wyglądalibyśmy z mniejszą lub większą zawartością tkanki tłuszczowej, co ma być elementem motywującym i edukacyjnym. Funkcja analizy głosu pozwoli określić stan emocjonalny w różnych porach dnia: pełen nadziei, podniecony, niezdecydowany, znudzony, przepraszający, szczęśliwy, zmartwiony, zdezorientowany i czuły. Według Amazon, próbki głosu są natychmiast usuwane po dokonaniu analizy. Aktywując tę funkcję, urządzenie prosi o odczytanie fragmentu tekstu, aby zapamiętać schemat mowy.

Sztuczna skóra, która czuje

Naukowcy z RMIT University w Melbourne (Australia) opracowali elektroniczną sztuczną skórę, która reaguje na ból tak jak prawdziwa skóra. Wynalazek jest krokiem milowym w protetyce, robotyce i rozwoju nieinwazyjnych alternatyw dla przeszczepów skóry. Prototypowe urządzenie powiela sposób, w jaki ludzka skóra odczuwa ból, naśladując niemal natychmiastową reakcję organizmu na sprzężenie zwrotne i reagując na bolesne doznania z taką samą prędkością światła, z jaką sygnały nerwowe docierają do mózgu. Sztuczna skóra reaguje natychmiast, gdy ciśnienie, ciepło lub zimno osiągnie bolesny próg. Oprócz prototypu czujnika bólu, zespół badawczy opracował również urządzenia wykonane z rozciągliwego układu elektronicznego, które potrafią wyczuwać i reagować na zmiany temperatury i ciśnienia. Badania, w oparciu o które powstało urządzenie, opublikowane zostały w Advanced Intelligent Systems i zgłoszone jako tymczasowy patent.

Podłączyć się do mózgu

Poznaliśmy szczegóły rozwijanego od 2016 roku przez Elona Muska projektu Neuralink, którego celem jest integracja mózgu człowieka z zewnętrznymi technologiami, przykładowo smartfonem lub komputerem. Podczas webcastu zorganizowanego z końcem sierpnia, zaprezentowano implant „Link” będący zminiaturyzowaną wersją głębokiego stymulatora mózgu. Urządzenie o wielkości monety posiada wiązkę przewodów. Po ich osadzeniu w korowej warstwie mózgu, mogą one rejestrować jednocześnie 1024 kanały sygnałów nerwowych. Link wyposażono w indukcyjnie ładowaną baterię wystarczającą na 1 dzień pracy, 6-osiowy czujnik monitorujący położenie i ruchy głowy, dodatkowe czujniki do pomiaru temperatury i ciśnienia oraz antenę Bluetooth przesyłającą wyniki do aplikacji w smartfonie. Urządzenie jest wszczepiane przez czaszkę. Według Elona Muska zabieg trwa krócej niż godzinę i można do wykonać w warunkach ambulatoryjnych. Inżynierowie zaprezentowali także prototyp robota automatyzującego proces implantacji. Podczas webcastu widzowie mogli obserwować, jak wszczepione w mózg świni urządzenie odczytuje sygnały nerwowe. W lipcu Neuralink otrzymał od FDA status przełomowego urządzenia, a firma planuje wkrótce przeprowadzić pierwsze badania kliniczne na osobach z urazami rdzenia kręgowego. Według deklaracji Elona Muska, głównym celem Neuralink jest postęp w leczeniu chorób neurologicznych, jak utraty pamięci, ślepoty i paraliżu.

Źródło i zdjęcia: Amazon, ezdrowie.gov.pl, CBOS, Rynek Zdrowia, RMIT University, Neuralink

20 lat digitalizacji

Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia, które teraz nazywa się Centrum e-Zdrowia, obchodzi w tym roku 20 lat istnienia. Jednym z największych projektów CEZ jest „Elektroniczna Platforma Gromadzenia, Analizy i Udostępniania zasobów cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych” (P1). Jej celem jest budowa elektronicznych usług publicznych w obszarze ochrony zdrowia w zakresie zgodnym z ustawą z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia. Do tej pory udało się wdrożyć m.in. e-receptę i internetowe konto pacjenta. Jak informuje Centrum w jubileuszowym podsumowaniu, zmiana nazwy ma podkreślić rolę lidera procesu informatyzacji systemu zdrowia w Polsce nie tylko w sensie technicznym.

Gotowość do e-skierowania

Na stronach ezdrowie.gov.pl Ministerstwo Zdrowia opublikowało listę dostawców IT gotowych do obsługi e-skierowań, najczęściej zadawane pytania dotyczące wystawiania i realizacji e-skierowań oraz plakaty informacyjne do samodzielnego wydruku przez świadczeniodawców. MZ zachęca podmioty, które jeszcze nie wystawiają skierowań w postaci elektronicznej, do jak najwcześniejszego ich wdrożenia. Od 1 lipca 2020 r. NFZ premiuje świadczeniodawców, którzy wystawiają lub/i przyjmują e-skierowania.

EKUZ online

Od 11 lipca, każdy kto posiada Internetowe Konto Pacjenta może, za jego pośrednictwem, złożyć wniosek online o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Wypełniając wniosek przez IKP, wnioskujący otrzyma informacje o przewidywanym okresie ważności nowej karty EKUZ. Na podstawie wniosku złożonego online, karta zostanie wygenerowana w Centrum Usług Wspólnych i wysłana na wskazany we wniosku adres. EKUZ potwierdza prawo osób ubezpieczonych do korzystania z opieki zdrowotnej, w sytuacjach niezbędnych z medycznego punktu widzenia, w państwach Unii Europejskiej i EFTA, na takich samych zasadach, na jakich leczą się mieszkańcy danego kraju.

CBOS o e-zdrowiu

Z najnowszego raportu CBOS na temat zdrowia online wynika, że 69 proc. badanych sprawdza online informacje o lekarzach i usługach medycznych, 57 proc. poszukuje tą drogą danych na temat leków i ich działania, 12 proc. korzysta z Internetowego Konta Pacjenta, a 22 proc. uczestniczy w forach i grupach związanych ze zdrowiem i medycyną. W porównaniu z badaniem przeprowadzonym cztery lata temu, znacznie wzrosła popularność wykorzystywania Internetu do kontaktów z lekarzami i placówkami medycznymi oraz kupowania online leków i suplementów diety. Ponad jedna trzecia respondentów odbiera przez Internet wyniki badań, a więcej niż jedna czwarta umawia się w ten sposób na wizyty lekarskie. 26 proc. badanych korzysta z e-recept otrzymywanych pocztą elektroniczną.