RYNEK ZDRoWIA W PIgułcE

Strategia walki z rakiem EU, szczepienia i zmiany na Miodowej

Podczas gdy firmy farmaceutyczne liczą nadal, że projekt dużej nowelizacji ustawy refundacyjnej przepadnie, MZ zaczęło spotkania z przedstawicielami aptek, hurtowni, lokalnymi samorządowcami, by uporządkować kwestie od lat zgłaszane jako problematyczne, w tym nocne i świąteczne dyżury aptek oraz poziom marż od leków Rx.

ALEKSANDRA KUROWSKA Redaktor naczelna Cowzdrowiu.pl

leki i apteki Aptekarze coraz bardziej angażują się w wykonywanie szczepień przeciwko COVID-19. Równocześnie jednak rząd zaskoczył ich tym, że umożliwił darmowe szczepienie przeciwko grypie, co groziło stratami wśród aptek, które zakupiły i chciały normalnie sprzedawać szczepionki. W czasie zamykania numeru apteki alarmowały o tym, że sprzedaż szczepionek lawinowo spadła i pojawiły się postulaty, by państwo je odkupiło. Fundusz Medyczny, który miał być przełomowy jeśli chodzi o dostęp do leczenia dla osób z chorobami rzadkimi oraz pacjentów onkologicznych, nadal nie przynosi efektów w postaci poszerzenia dostępu do innowacyjnych terapii. Pieniądze leżą na koncie bankowym, a kolejne leki odpadają z listy do finansowania. W związku z nagłaśnianiem tego przez pacjentów i opozycję, premier zwołał konferencję, na której przekonywał, że utworzenie Funduszu to wydarzenie przełomowe. Wrócił też temat Funduszu Kompensacyjnego. Przypomnijmy, że rząd zapowiadał go przez wiele miesięcy, a w wakacje projekt trafił do Sejmu, ale nie doczekał się uchwalenia. W wersji okrojonej do minimum znów został zgłoszony. Przewiduje odszkodowania w przypadku NOP i miałby zachęcić część niezdecydowanych do szczepień. Rząd nadal boi się odważniej wesprzeć akcje szczepień – paszporty COVID-owe w listopadzie, mimo znacznych wzrostów liczby zakażeń i zgonów z powodu COVID-19, nadal nie były wykorzystywane. Rząd wysłał sms zachęcający do szczepień do tych, którzy ich nie wykonali, ale… wiadomości otrzymało tylko kilkaset tysięcy osób posiadających IKP. A prawdziwą farsą były zapowiedzi, wycofywanie się i znów zapowiedzi przepisów umożliwiających sprawdzanie, czy pracownik jest zaszczepiony. Choć projekt chcieli zgłosić posłowie PiS, to został spacyfikowany. Warto też odnotować, że po zdjęciach zamieszczanych w mediach społecznościowych przez farmaceutów, a dotyczących bardzo podobnych opakowań różnych leków (np. Polpharmy), Rzecznik Praw pacjenta wystąpił do podmiotów odpowiedzialnych za oznakowanie produktów leczniczych o rozważenie zmiany wzoru opakowań oraz nazewnictwa. W swoim wystąpieniu Rzecznik zwrócił uwagę między innymi, jak istotne w przebiegu procesu terapeutycznego jest odpowiednie rozróżnienie opakowań produktów leczniczych, w szczególności biorąc pod uwagę możliwe tragiczne skutki omyłkowego podania niewłaściwego produktu.

Zmiany systemowe Komisja specjalna ds. walki z rakiem Parlamentu Europejskiego po półtora roku prac przygotowała rekomendacje dotyczące wspólnej polityki zdrowotnej Unii Europejskiej. A premiera dokumentu, jeszcze przed oficjalną prezentacją w Brukseli, nastąpiła w polskim senacie. – Chcemy, by Unia Europejska zbudowała wspólną strategię walki z rakiem, której do tej pory nie było – przekonywał europoseł Bartosz Arłukowicz, szef specjalnej komisji. W dokumencie proponuje się działania mające zwiększyć dostęp do profilaktyki, diagnostyki, leczenia. Podkreślano, że zniknąć powinny dysproporcje między różnymi krajami i pacjentami, które powodują obecnie,

że uśredniona przeżywalność w różnych państwach UE znacznie się różni. Komisja rekomenduje także, aby wszystkie dzieci w Europie zaszczepić przeciwko HPV. Kolejna rekomendacja to wspólny standard szybkiej, wczesnej diagnostyki nowotworowej. W Europie powinna też powstać sieć certyfikowanych, referencyjnych ośrodków leczących raka. Natomiast dla lekarzy powinna powstać baza danych o nietypowych przebiegach nowotworów. Lekarze powinni mieć też możliwość skorzystania z tzw. second opinion, czyli móc zasięgnąć opinii innego zespołu lekarskiego, np. w ośrodku referencyjnym. Arłukowicz mówił też, że potrzebne są zmiany w zakresie dostępu do leków. Wskazywał wspólne negocjacje cenowe i zakup najnowocześniejszych technologii medycznych przez UE. Ale także potrzebę budowy zapasów kluczowych leków onkologicznych, zwracając uwagę na występujące wcześniej problemy. Jeśli chodzi o Polskę, to ukazał się długo zapowiadany projekt ustawy o Krajowej Sieci Onkologicznej. I spadło na niego wiele krytycznych uwag. Choć sama idea ma wiele pozytywów, to szczegółowe rozwiązania budzą obawy. Na dodatek nie poznaliśmy efektów pilotażu sieci – a w tych, które opublikowano, są zapisy budzące wątpliwości np. zerowe kolejki w ośrodku onkologicznym. Sieć ma przebudować strukturę udzielania świadczeń. Szpitale, spełniające kryteria kwalifikacyjne określone w ustawie, utworzą Krajową Sieć Onkologiczną. KSO będą tworzyć szpitale oraz placówki realizujące diagnostykę w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej, które zawarły umowę z NFZ w zakresie diagnostyki i leczenia onkologicznego, oraz które spełnią ustawowe wymogi. Strukturę KSO będą tworzyć specjalistyczne ośrodki leczenia onkologicznego trzeciego, drugiego i pierwszego poziomu referencyjnego z centrami kompetencji i ośrodkami satelitarnymi, a także ośrodki kooperacyjne. Inna krajowa sieć, której pilotaż za to zalicza na razie falstart wdrażana jest w onkologii. Nadal jednak nie znamy nawet listy mazowieckich placówek, które zawarły umowę na udział w pilotażu.

Raporty Ukazał się m.in. raport „OECD Health at a Glance 2021”. Wynika z niego, że pandemia spowodowała 16-proc. wzrost liczby zgonów w 2020 r. i w pierwszym półroczu tego roku (w porównaniu do liczby oczekiwanej). To właśnie przełożyło się na skrócenie oczekiwanego trwania życia. Szczególnie widać to w danych z USA (spadek o 1,6 roku) i Hiszpanii (1,5 roku). Raport pokazuje też wydatki na zdrowie. W przypadku łącznych – czyli publicznych i prywatnych – Polska jest na 7 miejscu od końca – w czwartej dziesiątce państw OECD. Łączne nakłady zwiększyły się z 6,5 proc. PKB do 7,2 proc. PKB. W niektórych kategoriach jesteśmy pierwsi… od końca. Na przykład tylko 26 proc. Polaków jest zadowolonych z dostępności do opieki zdrowotnej wysokiej jakości. To najgorszy wynik spośród krajów OECD, dla których średnia wynosi 71 proc. Szczegółowa analiza raportu została opublikowana w tym numerze OSOZ Polska.

Walka z nowotworami jest jedną z 5 głównych misji EU na najbliższe lata. Pozostałe obszary to neutralnie klimatyczne i nowoczesne miasta, zdrowie gleby i żywności, adaptacja do zmian klimatycznych i transformacja społeczna, zdrowe oceany, morza, wybrzeża i woda.

»Anna Goławska pożegnała się ze stanowiskiem wiceminister zdrowia odpowiedzialnej za e-zdrowie i została dyrektor generalną w KPRM.«

Pracownicy medyczni Białe miasteczko pod KPRM „zwinęło się”. Ale kolejni medycy zapowiadają składanie wypowiedzeń. Ministerstwo Zdrowia ogłosiło podpisanie porozumienia, ale nie z komitetem protestacyjnym, a członkami Komisji Trójstronnej, czyli związkami zawodowymi takimi jak Solidarność, OPZZ oraz Forum Związków Zawodowych. Przyznano podwyżki, ale nie takie, jakich oczekuje środowisko. Zapowiedziano je, były w projekcie, usunięto i znów przyjęto. Pomysł z kształceniem medyków w szkołach zawodowych powrócił w wielkim stylu mimo protestów samorządu lekarskiego i zbiegu w czasie z informacjami o problemach z kształceniem lekarzy w Radomiu.

kadry Anna Goławska po ponad roku pracy jako wiceminister zdrowia odpowiedzialna za e-zdrowie, pożegnała się z Miodową 15 i została dyrektor generalną w KPRM. Goławska z resortem zdrowia związana była od 2009 r., w latach 2015–2018 pełniła funkcję zastępcy dyrektora Departamentu Funduszy Europejskich i e-Zdrowia, a pod koniec 2018 r. została dyrektorem generalnym w MZ. Były szef sanepidu i wiceminister zdrowia Jarosław Pinkas został członkiem rady nadzorczej Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Jest też m.in. krajowym konsultantem w dziedzinie zdrowia publicznego. Z kolei do rady nadzorczej największego w Polsce ubezpieczyciela, czyli PZU, skarb państwa zgłosił Radosława Sierpińskiego, szefa Agencji Badań Medycznych. A jako, że to w dużej mierze państwowa spółka, kandydatura bez problemu została przyjęta. 