13
38 BELGISCHE TOPPROJECTEN PB-PP BELGIË(N) - BELGIQUE
PLAN is een speciale uitgave van Home Sweet Home september - oktober - november 2021 Afgiftekantoor 2200 Herentals I P006251 Uitgeverij PLN - Belgiëlaan 4b - 2200 Herentals
Bold Architecten POLO Architects Van Belle & Medina
Eksterlaer: groene stadswijk voor iedereen
In 2016 werd het officiële startschot gege-
was in Deurne-Zuid een nieuw, groen en
ven voor de bouw van het project Eksterlaer.
autoluw stukje stad te laten ontstaan waar
Een nieuwe buurt in Deurne-Zuid die perfect
plaats is voor diverse bewoners”, vertellen
aansluit bij de visie van de stad Antwerpen
Mauro Poponcini van POLO Architects en
om kwalitatief wonen te stimuleren in de
Hans Janssen van Bold Architecten, de twee
randsteden. Vijfhonderd uiteenlopende woon-
architectenbureaus die het masterplan vorm-
eenheden, waarvan 380 woningen en 120
gaven en samen met de derde speler
appartementen, worden er geschikt langs
Van Belle & Medina de architecturale invul-
een park dat als een groene slagader door-
ling verzorgden.
heen de ontwikkeling loopt. Het grote doel:
48
een mix van bewoners aantrekken, om soci-
Verweven met stedenbouwkundige
ale, culturele en maatschappelijke integratie
structuur
te stimuleren. “De laatste twintig jaar groeit
Het masterplan dateert van twintig jaar ge-
de bevolking sterk aan. In de districten rond
leden. De site was destijds een informele
Antwerpen schuilt een enorm potentieel
groene zone. Een wat onderbenut gebied
aan woonuitbreidingsgebieden. De bedoeling
van 13 hectare middenin de stad, dat vrijwel
volledig gevrijwaard was gebleven van ver-
lijk over in elkaar. Nieuwe straten, fiets- en
woonzorgcentrum met assistentiewoningen.
stedelijking. Je trof er wat kleinschalige land-
wandelpaden bijvoorbeeld liggen in het
Samen vormen die een harmonieus geheel
bouw aan, een vuurwerkfabriek en een voet-
verlengde van bestaande routes. De door-
met telkens andere accenten op het vlak van
balveld. De rest was groene restruimte. “Het
getrokken assen maken de site doorwaad-
architectuur en typologie. “Eigenlijk ontstaan
was een beetje no-man’s-land”, aldus Mauro
baar. Als voetganger kan je een wandeling
er binnen de site verschillende buurten die
Poponcini. “Maar qua ligging wel fantastisch.
maken door het park, langs verschillende
telkens andere gebruikers aantrekken”, legt
Deurne-Zuid is interessant om te wonen.
types woningen die verwijzen naar de di-
Mauro Poponcini uit. “Het project heeft een
Je vindt er verschillende parken zoals het
recte omgeving. In het noorden en zuiden
enorm inclusief karakter. Er is sociale huis-
Boekenbergpark, Park Groot Schijn en het
bijvoorbeeld sluiten klassieke rijwoningen
vesting, RVT, woningen met privétuin, noem
Rivierenhof. Die context heeft een verlengde
met privétuinen aan op de typologie van de
maar op.” Hans Janssen: “Het project wordt
gekregen in dit project. De ruggengraat van
Unitaslaan en de Herentalsebaan. Vier vrij-
ook blijvend bijgestuurd. Tijdens zo’n traject
de nieuwe wijk wordt gevormd door een lan-
staande woontorens knipogen dan weer
worden bepaalde noden zichtbaar. Samen
ge parkstrook met waterpartijen, verschillen-
naar de gesloten appartementenwand aan
met de opdrachtgever wordt er op die manier
de groengebieden en publieke ruimtes. Alle
de Dascottelei. Er is gekozen voor verschil-
constant ingespeeld op wat er leeft. Daarnaast
woonentiteiten worden daarlangs geschikt
lende bouwtypologieën, die de logica van de
draagt ook de doorwaadbaarheid van de site
en zijn bovendien geënt op het bestaande
stedenbouwkundige context volgen, zodat
bij aan het inclusieve karakter. Door de straten
stedelijke weefsel. De site bevindt zich als het
er een maximale verwevenheid ontstaat.”
te verlengen, wordt het hele gebied gemak-
ware aan de achterkant van heel wat onvol-
kelijk bereikbaar voor iedereen, wijkbewoners
tooide bouwblokken: een wat rafelige rand
Mix van generaties
die nooit mooi afgewerkt werd, maar nu op
Het project bestaat uit klassieke rijwoningen
organische wijze wordt gedicht.”
met private tuinen, in verschillende confi-
Eenheid, diversiteit en herkenbaarheid
“Je mag over twintig jaar niet meer zien dat
guraties geclusterde patiowoningen, mee-
De verschillende bouwblokken binnen de wijk
dit een nieuw project is”, vult Hans Janssen
groeiwoningen met een flexibelere invulling,
vormen samen een harmonieus geheel. Het
aan. “Oud en nieuw vloeien heel natuur-
vier slanke appartementsgebouwen en een
zijn stuk voor stuk hedendaagse bakstenen
én mensen uit de omliggende buurten.”
gebouwen die qua kleur variëren van rood
architecturaal aansluiten bij elkaar, maar
De bedoeling was zachte, herkenbare ge-
naar grijs. Toch zijn er tussen elk individueel
er mocht ook geen monotoon beeld ont-
bouwen te realiseren die een bepaalde
blok nog meer opvallende nuances merk-
staan. Je kunt het enigszins vergelijken met
identiteit geven aan de site, zonder al te zeer
baar, die het een eigen identiteit geven en
een modecollectie: er is verschil tussen alle
op te vallen. Het zijn allemaal neutrale, maar
meer ritme en variatie aanbrengen in het
stukken, maar je voelt wel dat ze allemaal
karaktervolle woningen. In een stad moeten
straatbeeld. Zo wordt een rits van rijwonin-
uit dezelfde collectie komen. Elk bouwblok
residentiële gebouwen niet schreeuwen om
gen gekenmerkt door een ritmering van
en zelfs elke aparte woning hebben een be-
aandacht. We zijn nooit op zoek geweest
schuine daken. Een ander blok valt dan weer
paalde korrel gekregen, zodat mensen hun
naar iconische architectuur. Wel naar een
op door een nis met teruggetrokken ingang
eigen woning herkennen. Een andere ge-
bepaalde subtiliteit. Hoe kunnen we op een
die de woningen scheidt van elkaar. Of aan
velsteen, een bepaalde textuur, verschillen-
architecturaal interessante manier een in-
het park zijn er woningen voorzien van een
de hoogtes, ramen die variëren, specifieke
clusief project realiseren, dat was de grote
erker met een schitterend 180°-panorama op
insnijdingen en daken: door telkens andere
vraag”, besluit Mauro Poponcini.
het groen.
accenten te leggen, creëer je een bepaald
Hans Janssen: “Elk bouwblok heeft specifie-
reliëf, verklein je de schaal en wordt de ar-
ke kwaliteiten in functie van de ligging op de
chitectuur menselijker en persoonlijker.”
site, het type gebruikers en de relatie tot de
“De beeldkwaliteit legt de link tussen de ar-
Tekst: Bart De Maesschalck
context. Het is belangrijk dat alle gebouwen
chitectuur en het stedenbouwkundig plan.
Foto's: Evenbeeld, Matthias Vanhoutteghem
Van Belle & Medina
POLO Architects
Bold Architecten
Raapstraat 4
Tavernierkaai 2, bus 28
F. de Merodestraat 34
2000 Antwerpen
2000 Antwerpen
2600 Antwerpen
t. 03 234 02 87
t. 03 225 18 84
t. 03 605 19 54
www.vanbellemedina.com
www.polo-architects.be
www.bold-architecten.be