Polska Niezwykła na zimę by Emil Zak

Cena regularna 5,99 PLN

Zima 2012/2013

TEMAT NUMERU

FERIE ZIMOWE Szusowanie na polskich stokach

5 RAZY

NAJ czyli ciekawostki z całego kraju

MIEJSCA NIEZWYKŁE Polecamy malownicze zakątki w Polsce! POLSKIE TERMY

Błogi relaks w gorących źródłach

2 GOTOWE

WYCIECZKI Pomysły na ciekawe popołudnie lub weekend

KALENDARZ NAJCIEKAWSZYCH IMPREZ NA ZIMĘ

NIEZWYKŁY MAGAZYN DLA PODRÓŻ NIKÓW ISBN: 978-83-7427-818-8

KSIĘGARNIA i SKLEP INTERNETOWY

www.sklep.polska polska niezwykla.pl K

TURYSTYKA

HISTORIA

GEOGRAFIA

DLA DZIECI I MŁODZIEŻY

ALBUMY

TANIA KSIĄŻKA

EBOOKI

K K

Czytelnikom MAGAZYNU rozdajemy RABATY! NYR23FFM

DAR13WYSPK

Kod rabatowy na -15% od wartości zamówienia dla wszystkich, którzy wpiszą go podczas składania zamówienia

Kod na darmową wysyłkę przy zakupach za minimum 100 zł i przy przedpłacie na konto

02-495 Warszawa, ul. Poczty Gdańskiej 22a K

Zapraszamy także do naszej

KSIĘGARNI w Warszawie

każdy z kilkuset tytułów obejrzysz osobiście odbierzesz książki kupione w sklepie internetowym spędzisz czas w miłej atmosferze

Kontakt: tel. 22 662 62 63, 500 039 423 sklep@polskaniezwykla.pl

DEMART

OD WYDAWCY Zima to czas świąt pachnących piernikiem i choinką. Za oknem trzaskający mróz, a w domu błogie ciepło i książka, czekająca by do niej zajrzeć. Zaszyć się w domowych pieleszach, czy wyruszyć na podbój stoków? Wybór należy do Ciebie. My podpowiadamy, gdzie warto się wybrać. Zimowy wypoczynek to przede wszystkim białe szaleństwo, czyli narty, deski, sanki i szalona jazda z góry w dół. W naszych tekstach znajdziesz wiele rekomendacji dotyczących spędzania czasu na stoku, ale i po solidnym narciarskim wysiłku. Kto nie pokochał jeszcze narciarstwa zjazdowego i związanych z nim atrakcji, może da się przekonać do biegówek. Jak mówią specjaliści, co prawda na biegówkach nie rozwiniemy tak zawrotnej prędkości jak na stoku, ale adrenalina wcale nie jest mniejsza. Wybierając się w góry, warto pomyśleć jak nasze urlopowe wojaże wpływają na środowisko. Może w okolicy naszej ulubionej stacji narciarskiej znajduje się eko hotel? Pozostaje jeszcze zaplanować szalonego Sylwestra i oczywiście nie zapomnieć przygotować specjalnego świątecznego menu. Zima będzie Twoja! Życzymy miłego wypoczynku Zespół Redakcyjny

Szukaj nas na Facebook’u www.facebook.com/polskaniezwykla

Redaktor wydania

Przygotowanie do druku

Magdalena Kowalska-Kotwica

Tomasz Góra, Katarzyna Lewandowska

Opracowanie graficzne i skład

Dział sprzedaży reklam

Adam Zakrzewski

Aneta Juchimiuk Manager ds. reklamy i promocji aneta.juchimiuk@polskaniezwykla.pl reklama@polskaniezwykla.pl tel. 22 662 62 63 wew. 31, 39

Projekt graficzny Luke Beck

Autorzy tekstów Maria Gonta , Aneta Juchimiuk, Jakub Kaczmarek, Jerzy Klemens, Iwona Malicka, Paweł Przybylak, Aleksandra Rudzińska-Rdzanek, Joanna Świątek, Anna Włodarczyk

Wydawca Demart S.A. ul. Poczty Gdańskiej 22a, 02-495 Warszawa www.demart.com.pl, e-mail: kwartalnik@demart.com.pl

Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim. Żadna część ani całość wydawnictwa Magazyn Polska Niezwykła, z wyjątkiem fotografii na licencji Creative Commons, GNU i Public Domain, nie może być reprodukowana ani przetwarzana w sposób elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny; nie może być użyta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody wydawcy. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń.

NA OKŁADCE: Zdjęcie z konkursu „Pozdrowienia z Polski”, autorstwa użytkownika portalu www.polskaniezwykla.pl – suzanna Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

ZIMA 2012/2013

NUMERZE TRASY

W POLSCE 04

Czy wiesz, że...

Ciekawostki z całego kraju

Foto konkurs

TEMAT NUMERU:

Cysterskich klasztorów

sezonu 2012

Kalendarium imprez na zimę

Śladami Cystersów Polska Zachodnia i szlak

Turystyczne odkrycie

Dzieje się

Termy na zdrowie Wypoczynek w gorących źródłach poprawia humor

FERIE ZIMOWE STYL ŻYCIA 32

Biegiem na narty Sportowa przygoda z biegówkami

Eko-wypoczynek Czy warto stawiać na ekologiczne hotele?

Wigilia od kuchni Poznaj tradycyjne dania z całej Polski

fot. fotonmatic/www.polskaniezwykla.pl

MIEJSCA 20

Mała pętla o wielkim uroku

Beskid Śląski przyciąga spragnione wędrówek rzesze z całej Polski

Sudety od dołu

Karpacz i okolice U stóp Karkonoszy rozgościło się niewielkie, malownicze miasteczko. Warto je odwiedzić!

Sudety cieszą się uznaniem narciarzy i miłośników turystyki podziemnej

fot. andrzejthunderstorm/www.polskaniezwykla.pl

20 44

Zabierz koniecznie Gadżety niezbędne w podróży

Dariusz Morsztyn Rozmowa o mazurskiej dziczy

Fotokącik Szkoła dla początkujących fotomaniaków

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

MUZEUM ŻUP

KRAKOWSKICH WIELICZKA

Zwiedź Zamek Żupny, historyczną siedzibę Żupnika, dawnego zarządcy kopalni … i poczuj dreszcz emocji na widok intrygujących, solnych wnętrz trasy muzealnej znajdującej się 135 m pod ziemią!

Bilet do kopalni soli obejmuje dwie trasy: muzealną i turystyczną. Informacja: 12 278 58 49, www.muzeum.wieliczka.pl Znajdź nas na

CZY WIESZ, ŻE...

Więcej zakręconych ciekawostek znad Wisły znajdziesz w książkowych przewodnikach z serii Polska Niezwykła

ORAZ NA PORTALU TURYSTYCZNYM WWW.POLSKANIEZWYKLA.PL

W Kalnikowie święta obchodzi się podwójnie

W Kalnikowie mieszka ok. 300 Ukraińców. Na tle okolicznych miejscowości to ewenement. Powojenne wysiedlenia ludności ukraińskiej, które spowodowały wyludnienie terenów przygranicznych w południowo-wschodniej Polsce, ominęły Kalników. Miejscowa społeczność polsko-ukraińska żyje w doskonałej harmonii. Ukraińcy modlą się w cerkwi prawosławnej, Polacy w kościele. Normą obyczajową jest jednak wspólne obchodzenie świąt. W czasie katolickiej Wigilii wszyscy kalnikowianie dzielą się opłatkiem. 13 dni później przypada wigilia Bożego Narodzenia w kalendarzu świąt prawosławnych i znowu wszyscy mieszkańcy Kalnikowa świętują, dzieląc się tym razem prosforą. Na czas obydwu świątecznych okazji zawieszana jest nauka w szkołach. fot. www.sxc.hu

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

Wiżajny są polskim biegunem zimna

Wiżajny leżą na północno-wschod-

W Złotoryi znajduje się największa w Polsce fabryka bombek

W istniejącym od 153 roku zakła-

nich kresach Suwalszczyzny.

dzie, po dziś dzień, szklane

Legenda mówi, że już w XIV w.

ozdoby wykonywane są według

była tu karczma na szlaku

starych, tradycyjnych metod.

kupieckim prowadzącym w stronę

Wydmuchiwane są ze szklanej

Sejn. Ponoć podawano w niej

rury na wolnym ogniu oraz ręcz-

raki (lit. veżys) - stąd nazwa wsi.

nie dekorowane. Można powie-

Z powodu najniższych temperatur

dzieć, że tutejszym „bomkarzom”

stycznia (-4°C, -4,5°C) i najniższych

robota pali się w rękach, bo codzien-

rocznych temperatur średnich jest to

nie w fabryce produkowanych jest około

polski biegun zimna. Zima w Wiżajnach

150 000 bombek gładkich, a dodatkowo

jest długa i mroźna, nawet 2-3 razy dłuż-

na ponad 100 000 nanosi się malunki.

sza niż na zachodzie Polski (najdłuższa zima, w roku 1928, trwała tu aż do

Ozdoby choinkowe produkowane

czerwca). Śnieg pojawia się w Wiżajnach

nych kotłów, nazywanych tu kuprowymi.

w Złotoryi są znane na całym świecie.

zwykle w końcu listopada, a znika dopiero

To jednak nie jedyny smakołyk tego

Zdobiły już choinki m.in. w Pałacu

pod koniec marca.

regionu. Kwitnące sady oraz porastające

Prezydenckim, parlamencie polskim

zbocza i dno doliny kwietne łąki to raj dla

i w holenderskim. W fabryce została też

Ze zrozumiałych względów okolice

pszczół. Od dawna w Dolinie Dolnej Wisły

wyprodukowana największa bombka

Wiżajn to obszar warty odwiedzenia

zakładano pasieki. Warto więc, będąc

na świecie wpisana do Księgi Rekordów

zimą, zwłaszcza przez amatorów narciar-

w okolicy, spróbować wszystkich rodzajów

Guinessa mająca średnicę aż 33 cm.

stwa biegowego. Pod wsią Sudawskie

miodów powstających w okolicy.

Proces produkcji szklanych ozdób

wyznaczono czerwono znakowaną trasę

choinkowych można zobaczyć na

narciarską wiodącą przez bardzo „garbate”, odludne tzw. Góry Sudawskie. Dobre warunki śniegowe i urozmaicona trasa (na długości 6,5 km łącznie 205 m różni-

Najwyższa drewniana budowla znajduje się w Gliwicach

własne oczy. Dla zorganizowanych grup są bowiem w Złotoryi organizowane wycieczki po fabryce. Na terenie fabryki znajduje się sklep z ozdobami, na spe spe-

cy wysokości przy zjazdach) gwarantują

ntenowy Ukończony w 1935 r. maszt antenowy

cjalne życzenie można zamówić

narciarzom pełnię doznań.

trakcją turyw Gliwicach jest niewątpliwą atrakcją

sobie bombkę z własnym

go i zarazem styczną województwa Śląskiego

imieniem.

Gruczno to kraina powidłami i miodem płynąca

ą z drewna! najwyższą na świecie budowlą Przeszedł do historii w 1939 r. jako miejsce a niemiecrzekomego polskiego ataku na kst ką radiostację, dającego pretekst

Dzięki działaniom Towarzystwa Przyjaciół

kę. Hitlerowi do uderzenia na Polskę.

Dolnej Wisły w nadwiślańskich miejsco-

Zabytek ten o wysokości 110 m

wościach od Fordonu po Gniew odżyły

jest w świetnym stanie tech-

tradycje smażenia śliwkowych powideł.

nicznym i zdecydowanie

Nasłonecznione stoki wysoczyzny od

warto go zobaczyć z bliska.

dawna porastały sady, w których domi-

Z daleka widać jego sylwet-

nowały drzewa lokalnej odmiany śliwy.

kę dźwigającą liczne anteny

Od czasu gdy powidła śliwkowe

sieci telefonii komórkowej

z Doliny Dolnej Wisły znalazły się na liście

oraz rozgłośni radiowych.

Produktów Tradycyjnych, po wsiach regionu

Stoi przy wyjeździe z miasta

zaczęto przeczesywać strychy w poszuki-

w stronę Tarnowskich Gór.

waniu zapomnianych wcześniej miedzia-

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

KALENDARIUM

NA ZIMĘ

fot. Jan Brdej/www.polskaniezwykla.pl

Kumoterska gońba

Za stroje sportowe w tej dyscyplinie służą stroje ludowe.

Tam gdzie z kopyta konie rwą… (styczeń-luty)

Jest więc na czym oko zawiesić. Cykl zawodów odbywa się na

Śmiech, zabawa ale i walka do upadłego. Taka jest kumoterska

przełomie stycznia i lutego. Wyścigi rozgrywane są zazwyczaj

gońba, czyli wyścigi niewielkich sań zaprzężonych w konia,

w Kościelisku, Bukowinie Tatrzańskiej, Małym Cichym i Szaflarach.

organizowane w podhalańskich wioskach. Klasyczne kumoterki,

Ostatnie kończą góralski karnawał. Podczas pobytu na Podhalu

to sport grupowy. Saniami powozi kumoter (czyli rodowity

warto popytać miejscowych czy przypadkiem nie zbliża się

góral), a kumoszka (rodowita góralka, zwana również „babą”)

termin jednego z wyścigów. Niestety ze względu na pogodę

balansując ciałem, pilnuje by sanie nie wypadły z toru.

zawody bywają przesuwane.

jest niemała. Każdego roku jury rejestruje od 120 do ponad 160 prac zgłoszonych

Misterne dzieła z papieru i bibuły (6 grudnia)

przez małych i całkiem już dorosłych

W każdy pierwszy czwartek grudnia, u stóp

według od lat ustalonych kryteriów.

pomnika Adama Mickiewicza stojącego

Konkurujące szopki otrzymują punkty za:

na krakowskich rynku tworzy się dość

architekturę, kolorystykę, lalki, elementy

nietypowe zbiegowisko. To krakowscy

ruchome, nowatorstwo, dekoracyjność

szopkarze przynoszą swoje najnowsze

i oczywiście nawiązanie do tradycji.

dzieła i stają w szranki z innymi szopka-

Warto pamiętać, że krakowska szopka,

rzami. Konkurencja w najsławniejszym

to wcale nie skromna stajenka, a raczej

chyba szopkarskim konkursie w Polsce

zdobny, mieniący się kolorami pałacyk.

Magazyn Polska Niezwykła

artystów. Każda z nich podlega ocenie,

www.polskaniezwykla.pl

fot. Rafał Korzeniowski/ /Wikimedia Commons (CC BY-SA 3.0)

Konkurs szopek krakowskich

PŚ w skokach narciarskich Kto nie skacze, ten trzyma kciuki (11-12 stycznia) fot. Збигнев Вансел/Wikimedia Commons (CC BY-SA 3.0, GFDL 1.2)

Tej erupcji emocji wprost nie można przegapić. Od kiedy Adam Małysz zaanektował podium wszystkich zawodów w skokach narciarskich, sport ten stał się polską dyscypliną narodową. I chociaż „Orzeł z Wisły” wylądował, a nawet zagniazdował i wracać na skocznię ani mu się śni, to do Zakopanego i tak co roku ściągają rzesze fanów nieustraszonych skoczków narciarskich. Znów w styczniu w Zakopanem będą powiewać biało-czerwone szaliki a z piersi kibiców zapewne wyrwie się gromki okrzyk, gdy na belce zasiądzie godny następca starego mistrza – Kamil Stoch.

Targi turystyczne INTOUREX

Swoją ofertę prezentować będą biura podróży, touroperatorzy,

Wakacyjne oferty w środku zimy (8-10 lutego 2012)

właściciele domów wczasowych, hoteli oraz ośrodków SPA.

Szukasz ciekawego pomysłu na przyjemne spędzenie zimo-

które zwiedzających będą kusić swoimi atrakcjami i zachęcać

wego weekendu? Wybierz się na targi turystyczne i zaplanuj...

do odwiedzenia. Tradycyjnie też podczas imprezy będzie można

wakacje! Jak co roku i tym razem organizatorzy targów przy-

zapoznać się z ofertami first minute na wakacyjne wojaże oraz

gotowali dla zwiedzających wiele atrakcji umilających czas

propozycjami wczasów i wycieczek w kraju. Na targach promo-

spędzony na hali wystawienniczej. W programie znajdą się

wany będzie także aktywny wypoczynek, sport, zdrowy tryb życia

spotkania z podróżnikami, ciekawe prelekcje, warsztaty

i rozwijanie pasji w województwie śląskim, czyli u gospodarzy

oraz oczywiście konkursy z nagrodami.

wydarzenia.

Nie zabraknie prezentacji miast oraz regionów turystycznych,

Żywieckie Gody Spotkania z folklorem (styczeń-luty) Barwny korowód dziadów, kominiarzy, żydów, cyganów, diabłów, a nawet niedźwiedzi raźno maszeruje przez miasto. To znak, że rozpoczynają się Żywieckie Gody, czyli jedna z najbardziej oryginalnych imprez w województwie. Żywieckie gody to nic innego, jak Przegląd fot. Waldemar Kompała/www.polskaniezwykla.pl

Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych, który odbywa się na Żywiecczyźnie już od ponad 40 lat. W 1976 roku nazwę „Żywieckie Gody” zmieniono na „Beskidzki Karnawał”, w którym udział brały zespoły z regionów położonych w Beskidach. W latach późniejszych powrócono do tradycyjnej nazwy, jednak kształt imprezy pozostał nie zmieniony. Przeglądowi towarzyszą wystawy twórczości ludowej tematycznie związane z tradycjami Świąt Bożego Narodzenia.

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

TEMAT NUMERU

FERIE ZIMOWE Szusowanie na polskich stokach, Warszawa pod ziemią i pociąg do Sylwestra. Zimowe ferie nie muszą być nudne!

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

fot. WindGuru/www.polskaniezwykla.pl

Magazyn Polska NiezwykĹ&#x201A;a

www.polskaniezwykla.pl

ALEKSANDRA RUDZIŃSKA-RDZANEK

imno wszędzie, mroźno wszędzie, co to będzie…

Ząb na święta, ale bez dentysty…

Święta, zabawa sylwestrowa, czy ferie zimowe mogą

Oryginalne Boże Narodzenie w gabinecie stomatologicznym?

być bardzo ciekawe i aktywne, jeśli wyjdziemy poza

Nic z tych rzeczy! Ząb to po prostu najwyżej położona miejsco-

utarte schematy, czyli śnieg, wielogodzinne biesia-

wość w Polsce (1013 m n.p.m.), granicząca od południa

dowanie przy stole i spacer po Krupówkach. Interesujących

z Zakopanem, a od północy z Bańską Wyżną.

i, niekiedy oryginalnych propozycji, nie brakuje. Kto powiedział,

Trzysta lat tradycji, krystaliczne wysokogórskie powietrze i zapie-

że tylko latem możemy doświadczyć gorących emocji, a między

rający dech w piersiach widok na panoramę Tatr, pasmo Babiej

grudniem a lutym zamknąć się w skorupie niczym żółw?

Góry i Gorce. Czy może być piękniejsze miejsce na spędzenie

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

INFO

Ząb w Tatrach

atrakcje: narciarstwo (3 wyciągi) dodatkowe atrakcje: malownicza okolica, idealna do spacerów, „Szlak Papieski” koszt: od ok. 25 – 60 zł (kwatery prywatne) od osoby, ośrodki i hotele ok. 135 – 150 zł za pokój 2-osobowy, krystaliczne górskie powietrze gratis

Kopalnia Soli „Wieliczka” atrakcje: zabawa sylwestrowa 125 metrów pod ziemią w klimacie lat 60-tych, muzyka na żywo z repertuarem kultowego zespołu The Beatles dodatkowe atrakcje: noworoczna wędrówka szlakiem „Tajemnic wielickiej kopalni” koszt: 500 zł od osoby

Sylwester w pociągu atrakcje: zabawa sylwestrowa w wagonie pociągu, przejazd pociągiem np. na trasie Kraków – – czeski Cieszyn, DJ dodatkowe atrakcje: ognisko koszt: ok. 170 – 190 zł od osoby

Sylwester na Podhalu

Freestylowy kurs na desce snowboardowej – Zakopane

rodzinnych świąt, z dala od zgiełku i morderczego pędu życia? Nazwa tej liczącej zaledwie 2300 mieszkańców wsi może nie zachwyca, ale samo miejsce kusi spokojem, nostalgią i zadumaniem. Po wigilijnej uczcie warto zrzucić trochę kalorii na świeżym powietrzu. W promieniu 700 m znajdziemy aż trzy wyciągi narciarskie. Zadowoleni będą też amatorzy pieszych wędrówek i malowniczych widoków. Przez miejscowość przebiega „Szlak Papieski”, którym 7 czerwca 1997 roku Jan Paweł II przejeżdżał z Krzeptówek do Ludźmierza. Świąteczną atmosferę można

atrakcje: nauka podstawowych elementów freestylowych pod Nosalem oraz w snowparku dodatkowe atrakcje: kulig, ognisko z pieczonymi kiełbaskami koszt: 450 zł/4 dni

fot. łukasz/www.polskaniezwykla.pl

atrakcje: regionalne zabawy i tańce, kulig, zjazd z pochodniami, dyskoteka na śniegu, obcowanie z bykami Toro Bravo koszt: w zależności od miejsca pobytu: ok. 500 – 1000 zł od osoby

Ferie z Lego – – Poronin atrakcje: budowanie imponujących konstrukcji z klocków Lego, jazda na nartach i snowboardzie koszt: 999 zł/6 dni

więc podkreślić niecodziennym spacerem śladami Ojca Świętego. Ząb to również

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

INFO

Wypoczynek w Bieszczadach – Ustrzyki Górne i Dolne

atrakcje: jazda na nartach (zjazdy i bieganie) dodatkowe atrakcje: basen koszt: Ustrzyki Górne: ok.25 – 70 zł od osoby – kwatery prywatne, Ustrzyki Dolne: ok. 25 zł – 90 zł za osobę, pensjonaty ok. 130 – 150 zł za pokój 2-osobowy

miejsce urodzenia skoczka narciarskiego Kamila Stocha. Na szczęście nikt nie organizuje tu „pielgrzymek” pod oknami jego rodzinnego domu.

Warszawa pod ziemią, czyli… Wieliczka Po świątecznych uniesieniach pora trochę zejść na ziemię, a najlepiej jeszcze głębiej. Co znajdziemy 125 metrów pod jej powierzchnią? Nie, na pewno nie spokój, ciszę i miarowe oddechy śpiących kretów. Właśnie pod ziemią Kopalnia Soli „Wie-

Gołdap zimą

liczka” organizuje hucznego Sylwestra

atrakcje: jazda na nartach, tor saneczkowy dodatkowe atrakcje: wieża ciśnień, zabytkowe kamienice koszt: kwatery ok. 30 – 160 zł od osoby

stolica, czy kopalnia?), przy największych przebojach „The Beatles”, serwowanych przez polskie Chrząszcze, będzie można Ciekawe, jak smakuje szampan, kiedy

atrakcje: nauka „żeglowania” bojerem dodatkowe atrakcje: jazda na nartach, jazda na łyżwach, ognisko koszt: szkolenie indywidualne: 250 – 300 zł za osobę/dziennie, szkolenie grupowe: 200 – 250 zł za osobę/dziennie

Wegetariańskie ferie z jogą – Wolimierz

wokół sama sól… 1 stycznia opcja dla wytrwałych: czterogodzinna wędrówka szlakiem „Tajemnic wielickiej kopalni”.

Pociąg do Sylwestra Oryginalnych pomysłów na udaną zabawę sylwestrową nigdy dość. Dlatego może zamiast corocznej „domówki” warto rozważyć także huczne tańcowanie na przykład w… pociągu? W Krakowie,

atrakcje: zajęcia z jogi, warsztaty taneczne, masaż Peloha dodatkowe atrakcje: wegetariańskie posiłki, jazda na nartach, przejażdżka koleją gondolową koszt: 1050 – 1200 zł od osoby, 750 – 900 zł osoby towarzyszące, dzieci do 7 lat gratis

Ferie zdrowotne w Ciechocinku atrakcje: profesjonalna kuracja w sanatorium, zabiegi dodatkowe atrakcje: ognisko, zwiedzanie z przewodnikiem, warsztaty artystyczne, basen, przejażdżka tramwajem konnym, zwiedzanie cerkwi, wycieczka do Torunia koszt: pobyt 7 dni: 700 – 812 zł od osoby, pobyt 14-dniowy: 1400 – 1624 zł od osoby

Magazyn Polska Niezwykła

w komorze solnej Warszawa (to w końcu

przywitać nowy rok 2013.

Ferie na bojerach – Giżycko

w klimacie lat 60-tych. 31 grudnia,

gdzie Stowarzyszenie Miłośników Kolei już po raz siódmy organizuje taką imprezę, zabawowy tabor punkt 19.00 wyrusza

Wszystko tu jest góralskie: bajanie, muzyka,

do czeskiego Cieszyna.

wieczorny kulig i herbata z „prądem”.

Zanim wybije północ pasażerowie niezwy-

A pomysłów na wesołe biesiadowanie

kłego pociągu mogą wyjść na cieszyński

jest bez liku, bo gdzie, jak nie tutaj można

rynek bawić się z tamtejszymi mieszkań-

rywalizować w „wyścigach łoscypkowych

cami lub, jeśli wolą, dalej biesiadować

pajunków”, rąbać gnotki świerkowe na czas,

w pociągu. Organizatorzy gwarantują

rżnąć piłą, co by sił starczyło, czy świstać,

opiekę muzyczną DJ-a, jadło i napoje,

ile wlezie? W Leśnym Grodzie w Milówce

lampkę szampana na powitanie Nowego

można spędzić ostatni dzień starego roku

Roku oraz wesołe, roztańczone towarzy-

w otoczeniu byków Toro Bravo, które

stwo fanów szynowych pojazdów.

w sezonie są bohaterami bezkrwawej, tradycyjnej już dla tego ośrodka corridy.

Góralskie tańcowanie i nocne „nartowanie”

Ewentualnie można tu się też wybrać na święta Bożego Narodzenia i sprawdzić,

Zabawa pod gołym niebem albo w trady-

co ciekawego byki powiedzą o północy

cyjnej góralskiej karczmie – tak się cele-

na temat niedoli ich hiszpańskich kuzy-

bruje Sylwestra na Podhalu.

nów. Niebywałą atrakcją dla miłośników

www.polskaniezwykla.pl

Kasprowy Wierch (fot. eskarina/www.polskaniezwykla.pl)

białego szaleństwa jest też możliwość nocnego wypadu na

albo ognisko w gronie miłośników talentu Jagny Marczułajtis.

narty. Organizatorzy prześcigają się w pomysłach: wyścigi

Przepis na udane ferie: aktywnie, bokiem i w dół.

na oświetlonych stokach, zjazdy z pochodniami, dyskoteka

Nawet w nieśmiertelnym Zakopanem.

na naturalnym parkiecie, czyli na śniegu w towarzystwie grzanego piwa lub wina. Taki sposób spędzenia Sylwestra oferuje

Narty, snowboard i…Lego

nie tylko Zakopane, ale też m.in. Muszyna, Szczyrk, Białka

Rano deski na nogi i biegiem na stok, a po południu zabawa

Tatrzańska, czy Czarna Góra.

w Wielkiego Konstruktora Lego? Dlaczego nie…. Nasze pociechy w Poroninie mogą w atrakcyjny sposób połączyć zajęcia ruchowe

Freestyle na desce

z ćwiczeniem wyobraźni. W miejscowości znajduje się stacja

Znowu Zakopane? To wcale nie oznacza, że ma być nudno

narciarska „Murzasichle” – cztery wyciągi orczykowe

i tak jak zwykle. To co tym razem proponujemy to nie jest zwykły

o długości 450 metrów, sztucznie naśnieżane i oświetlone.

snowboard, tylko szereg przedziwnych akrobacji. Ollie, nollie

To tam amatorzy „białego szaleństwa” uczą się podstaw lub

pod Nosalem, potem graby podczas jazdy i wreszcie jazda na

doskonalą technikę jazdy na nartach, bądź snowboardzie pod

switch. No i oczywiście skrzynka, rurka i fifty-fifty. Brzmi na razie

czujnym okiem instruktora. A po wariacjach na stoku czas na

obco? Nic nie szkodzi – po czterech dniach białego szaleństwa

odrobinę kreatywności: wielbiciele klocków Lego zbudują z nich

pod czujnym okiem instruktora, zakopiański stok będzie Twój!

własne miasta a nawet nauczą się, jak skonstruować przydatne

Po morderczej nauce pora na relaks, może być wieczorny kulig

urządzenia. Ot choćby… automat do cukierków.

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

fot. Bogumił Pasoń/www.polskaniezwykla.pl

Nie obejdzie się też bez wspólnych zabaw! Udawanie miesz-

Goł(dap) na narty!

kańców lodowego miasteczka Lego City może przynieść

Najlepsze ośrodki narciarskie są tylko w polskich górach? Nic

wiele frajdy, nie tylko najmłodszym.

bardziej mylnego, bo na Mazurach też ich nie brakuje. Aby się o tym przekonać wystarczy tylko odwiedzić miasto uzdrowi-

Bieszczadzkie (nie tylko) nartowanie

skowe Gołdap. Na stokach Pięknej Góry udostępniono ponad

Doskonałe warunki do uprawiania narciarstwa panują nie tylko

dwa kilometry tras zjazdowych i pięć wyciągów narciarskich.

w Tatrach. Ciekawą odmianą dla miłośników dwóch desek

Dodatkową atrakcją jest również ponad kilometrowy betonowy

mogą być Ustrzyki Dolne, nazywane często zimową stolicą

tor saneczkowy. A przy okazji warto też zwiedzić w Gołdapi XIX-

Podkarpacia. Miasto ma bardzo dobrze rozbudowaną infra-

wieczną wieżę ciśnień oraz miejskie kamienice. Karkonosze (fot. sandangt/www.polskaniezwykla.pl)

UROKI NASZEJ ZIMY Ośnieżone drzewa to wdzięczny obiekt dla fotografów

strukturę narciarską. W odległości kilku kilometrów od centrum

Zimowe żagle, czyli bojery

miejscowości znajdują się dwie stacje: Gromadzyń i Laworta.

Miłośnicy żeglowania wcale nie muszą

Na stoku o wdzięcznej nazwie Mały Król są do dyspozycji

rezygnować ze swojej pasji ze względu na

narciarzy oddano dwa wyciągi orczykowe. Z kolei na górze

skutą lodem powierzchnię jeziora. Coraz bardziej popularną

Żuków można skorzystać z tras biegowych o łącznej długości

rozrywką zimową jest żeglowanie po…lodzie. Służą do tego tzw.

około 10 kilometrów. Na tym nie koniec. Po wielogodzinnym

ślizgi lodowe, czyli bojery. Jak to działa? Po prostu żaglówka,

szusowaniu warto bowiem wskoczyć na chwilę do Muzeum

napędzana siłą wiatru, porusza się na płozach po zamarzniętych

Bieszczadzkiego Parku Narodowego lub do… krytego basenu

zbiornikach wodnych. Żeglarstwo lodowe uprawia się najczęściej

na terenie kompleksu basenowo-rekreacyjnego w samym

na Maurach, m.in. w okolicach Giżycka. Mieszkańcy Polski

centrum miasta.

centralnej swoich sił w tym nietypowym sporcie mogą spróbować

Chętnie odwiedzane przez turystów są też Ustrzyki Górne.

na lodach zalewu Zegrzyńskiego. Możliwości jest wiele:

Choć wyciąg narciarski już tu nie działa pełną parą, to można

na Mazurach organizowane są kursy nauki „latania” bojerem,

trochę pobiegać na nartach, pospacerować i cieszyć się

ośrodki proponują też żeglowanie lodowe jako jedną z atrakcji

czystym powietrzem tej spokojnej osady.

sylwestrowej zabawy.

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

fot. filtek1/www.polskaniezwykla.pl

A może wege ferie z jogą?

Zdrowe ferie w Ciechocinku

z przewodnikiem, ognisko, zajęcia

W Wolimierzu, wiosce u podnóża Gór

Ciechocinek, czyli sanatorium.

plastyczne, seanse filmowe i dyskotekę.

Izerskich można naładować „baterie”

A skoro sanatorium, to i panowie i panie

Całą rodziną, po zabiegach w sanato-

na całą zimę, praktykując jogę i uczest-

w sile wieku, udający się na coroczny

rium, można udać się też do zabytkowej

nicząc z całą rodziną w warsztatach

podryw? Tym razem nic z tych rzeczy,

warzelni soli z 1830 roku, czy zabytkowej,

tanecznych „Ekspresja ciała.” Zajęcia

bo propozycja dotyczy najmłodszych

drewnianej cerkwi prawosławnej.

odbywają się w gospodarstwie agrotury-

podróżników. Przecież nie wszystkie

W trakcie pobytu w Ciechocinku warto

stycznym Alchemik, gdzie zostaniemy też

dzieci mogą bez końca szaleć na stoku.

również wybrać się na całodzienną

uraczeni sytym jadłem wegetariańskim

Czasem nasze pociechy podupadają

wycieczkę do Torunia, aby odwiedzić

i relaksacyjnym masażem Peloha.

na zdrowiu: notoryczne przeziębienia,

Planetarium lub urocze Stare Miasto,

Oprócz prób osiągania spokoju ducha

anginy i alergie nie sprzyjają beztroskiej

a przede wszystkim spróbować pierników.

można także wzmocnić kondycję fizyczną.

zabawie z rówieśnikami.

Możliwości jest wiele, a tak zwane ferie

W Świeradowie-Zdroju, oddalonym 7 km

Aby podreperować trochę zdrowie

zdrowotne nie muszą oznaczać nudy

od Alchemika, znajdują się trasy zjazdowe

naszych podopiecznych warto rozważyć

i konieczności spędzania całych dni

dla narciarzy, zarówno dla początkujących,

ofertę spędzenia rodzinnych ferii zimowych

w murach sanatorium.

jak i dla zaawansowanych. Przez cały rok

w Ciechocinku. Na terenie sanatorium

W zdrowym ciele zdrowy duch, dlatego

funkcjonuje też kolej gondolowa (2171 m),

dziecko ma zapewnioną całodobową

czasem warto podreperować zdrowie

którą w ciągu zaledwie kilku minut można

opiekę medyczną i konsultacje z lekarzami.

naszych dzieci, aby w następnym sezonie

dostać się do najwyższej stacji położonej

Przygotowano też dodatkowe atrakcje, a

ze spokojnym sercem móc posłać je

ponad 1000 m n.p.m.

wśród nich: spacer po Ciechocinku

w góry na zimowy obóz narciarski

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

I miejsce, fot. groszek60

FOTO KON KURS

TURY STY CZNE odkrycie sezonu 2012 18

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

II miejsce, fot. Jan Siemiński

III miejsce, fot. Marcin Michoń

ZOBACZ WIĘCEJ NA WWW.POLSKANIEZWYKLA.PL/ KONKURS

Miejsca znane i nieznane, sfotografowane przez użytkowników portalu www.polskaniezwykla.pl. Wasze, uchwycone w kadrze, turystyczne odkrycia sezonu 2012. Spośród tysiąca zdjęć wybraliśmy te najpiękniejsze i najciekawiej opisane. Tak powstała subiektywna lista polskich „naj”! Sponsorzy nagród:

I wyróżnienie, fot. MC_Irokez

II wyróżnienie, fot. Karolina Zjadewicz

III wyróżnienie, fot. Elwira Kusz

fot. Jerzy Klemens/www.polskaniezwykla.pl

MAŁA PĘTLA

O WIELKIM UROKU JERZY KLEMENS

eskid Śląski, z najwyższymi szczytami: Skrzycznem, Baranią Górą oraz Czantorią, zarówno

Na Śląsku mówi się: „nie masz co robić w niedzielę, to jedź w góry po kościele”

w lecie jak i zimą przyciąga

spragnione wędrówek rzesze z całej Polski. Piękna beskidzka zima pozostawia niezapomniane wrażenia. Otulając wierzchołki gór śnieżnym dywanem przenosi nas w wyobraźni w krainę bajki. W szczytowych partiach śnieg trzyma się długo, dobre warunki narciarskie pozwalają więc na uprawianie sportów zimowych aż do później wiosny. Beskidy, były dzikie, bezdrożne i nieopisane aż do 1873 r., kiedy powołano Towarzystwo Tatrzańskie, które zajęło się promocją tego zacofanego terenu. Popularyzacja wsi beskidzkiej, budowa nowych miast-kurortów, miejsc wypoczynku, ośrodków sanatoryjnych, dróg, mostów i kolei, szybko przyniosły efekty.

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

fot. Jerzy Klemens/www.polskaniezwykla.pl

Góry przyciągały najpierw mieszkańców

jednym z największych polskich ośrod-

Gdy po latach nie wrócił do domu, zrezy-

rozwijających się sąsiadujących miast,

ków dysponujących dwiema skoczniami

gnowana, postawiła na szczycie przełęczy

sięgając stopniowo swoją popularnością

– Skalite w Szczyrku i Malinka w Wiśle,

biały krzyż i na jednym z jego ramion

coraz dalej. Zaczęły powstawać oznako-

trasami narciarskimi( w tym jedną FIS na

powiesiła biały, ślubny welon. Odtąd miej-

wane szlaki turystyczne i kształtowano

stokach Skrzycznego) oraz zespołem tras

sce to nazwano Białym Krzyżem.

trasy widokowe takie jak Mała Pętla

biegowych ze strzelnicą biathlonową na

Zdarza się, że przyjeżdżają tu nowożeńcy

Beskidzka - Ustroń, Wisła, Szczyrk oraz

Kubalonce. Udostępnia turystom i spor-

i składają pod krzyżem wiązankę ślubną,

Wielka Pętla Beskidzka - Szczyrk, Wisła,

towcom zaplecze z krzesełkową kolejką

aby upamiętnić wydarzenie.

Kubalonka, Istebna, Koniaków, Milówka,

linową na Skrzyczne, wyciągami orczy-

Żywiec. Powstałe wzdłuż „pętli” zaplecza

kowymi na polanie Doliny. Na trasach

Przełęcz Salmopolska z Białym Krzyżem

turystyczne oraz miejsca zimowych sza-

i obiektach COS-u najczęściej przygoto-

jest najbardziej urokliwym z widokowych

leństw narciarzy, snowboardzistów, skocz-

wują się polscy olimpijczycy.

miejsc w tej części Beskidu. Cieszy się

ków narciarskich, saneczkarzy i ostatnio

dużą popularnością turystów i stanowi

modnej jazdy na skibobach zaczęły kusić

Nie byłbym sobą, gdybym nie wspomniał

cel wielu wycieczek. Znajdują się tu dwa

i przyciągać przyjezdnych.

o „perełce” Małej Pętli Beskidzkiej – Przełę-

wyciągi narciarskie i łatwa 300 metrowa

czy Salmopolskiej z Białym Krzyżem.

trasa spełniające rolę „oślej łączki”,

Nazwa pochodzi od stojącego na szczycie

przyciągająca adeptów narciarstwa

Jak powiadają górale :„Szczyrk to „szczyrkanie”. Bezludne podnóża Skrzycznego zaludniły się w XV/XVI wieku kiedy w poszukiwaniu korzystniejszych miejsc wypasu dla swojej trzody przybyli tu wołoscy pasterze. Tradycyjnie hodowali kozy, barany i owce. Wypasano je na okolicznych halach i aby się nie gubiły w górach przypinano u szyi „pasterskie dzwoneczki”. Zwierzęta pasąc się dzwoniły, co górale nazywali „szczyrkaniem”, a miejsce Szczyrkiem. Miasto ma dobrze przygotowaną bazę turystyczną. Na powierzchni niespełna

fot. Jerzy Klemens/www.polskaniezwykla.pl

2000 ha, w sezonie oddaje do dyspozycji rzeszy przyjezdnych ponad 30 tras zjazdowych o różnym stopniu trudności, wyty-

krzyża, poświęconego przez Jana Pawła II

rozpoczynających przygodę z tym spor-

czonych w terenie widokowym, pomiędzy

podczas pobytu w Skoczowie w 1995 r.

tem. Organizatorzy zadbali o milusińskich

górami; kolej linową na Skrzyczne; kilkanaś-

Ma on swoją historię i legendy przekazy-

i w sąsiedztwie uruchomili trasę z wycią-

cie wyciągów orczykowych; pensjonaty;

wane przez rodowitych górali z pokolenia

giem dla dzieci, o wdzięcznej nazwie

wille; hotele i ośrodki wczasowe wpisane

na pokolenie. Najbardziej przypadła mi

„Bartuś”. Zjeżdżając z przełęczy zobaczy-

w krajobraz.

do gustu opowieść o karczmie stojącej na

my to, co „tygrysy lubią najbardziej”, czyli

Salmopolu, w której często odbywały się

oddaną w 2008 r. skocznię narciarską

Na szczególną uwagę zasługują „kombi-

huczne góralskie imprezy. Podczas jed-

imienia Adama Małysza. Wybudowano ją

naty narciarskie” , w których brylują: „kul-

nego z weselisk, kiedy nad ranem ciszej

w miejscu starego, zabytkowego obiektu

towy” COS – Centralny Ośrodek Sportu

grała góralska muzyka, a zmęczeni bie-

z lat trzydziestych XX wieku, pamiętają-

– Ośrodek Przygotowań Olimpijskich

siadnicy zaczęli się rozchodzić, do drzwi

cego wielkie znakomitości polskiego nar-

w Szczyrku i Szczyrkowski Ośrodek

załomotali kolbami żołdacy. Weselnicy

ciarstwa, choćby Stanisława Marusarza,

Narciarski.

otwarli wrota wpuszczając wojaków, którzy

Antoniego Wieczorka, czy Władysława

przybyli po pana młodego, aby zabrać

Tajnera. „Stara skocznia” nie bez walki

COS zadomowił się w Szczyrku i opa-

go na wojnę. Osamotniona żona, długo

oddała swoje miejsce nowoczesnej,

nował znaczną część Beskidów. Mimo

oczekując powrotu ukochanego, bardzo

drugiej co do wielkości w Polsce, której

wchodzenia w góry komercji nadal jest

tęskniła i rozpaczała.

budowa trwała wiele lat.

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

fot. Jerzy Klemens/www.polskaniezwykla.pl

UROKI NASZEJ ZIMY Beskid Śląski to istny raj dla narciarzy

Ukoronowaniem

Wisła stała się kurortem i przyciągała wiele

pory roku są piękne. Największe wraże-

znakomitości przyjeżdżających tu, aby

nie na odwiedzających robi jednak zima.

ratować swoje nadwątlone zdrowie.

Miłośnicy związanego z nią szaleństwa

zjawiskowa miejscowość, odkryta przez

Bywali tu: książę Kentu, Jan Kiepura,

mogą korzystać z trzydziestu wyciągów

krajoznawcę, etnografa i rysownika

Maria Konopnicka, Władysław Umiński,

narciarskich i ponad 25 kilometrów tras

Bogumiła Hoffa w II połowie XIX wieku.

Bolesław Prus, Eliza Orzeszkowa,

o różnym stopniu trudności.

Stawiając pierwszą willę „Warszawa”

Władysław Orkan, Władysław Reymont,

rozpoczął promowanie dawnej wsi jako

a także wiele osobistości kultury i polityki.

„pętli salmopolskiej” jest Wisła –

miejscowości wypoczynkowej, co po wielu

A zachęceni malowniczym zimowym krajobrazem Beskidów być może wrócą

latach nominowało ją do miana „Zimowej

W tej położonej u źródeł królowej polskich

poznać ich kulturę i folklor, latem, kiedy

Stolicy Śląska”. Szybko przekonali się

rzek, malowniczej miejscowości, wszystkie

słońce zaświeci wyżej nad horyzontem

o urokach wiślańskich okolic inni i nie gdzie indziej jak w Wiśle, na Zadnym Groniu, swój pałacyk myśliwski postawił w 1907r. arcyksiążę cieszyński Fryderyk Habsburg. Gościł na polowaniach organizowanych w beskidzkich lasach wielu ważnych dostojników. Był tu cesarz niemiecki Wilhelm II, generał Hindenburg, a nawet cesarz Austrii Karol I. Po upadku Habsburgów pałac w odwecie zniszczyli górale. Odbudowany jako symboliczny dar dla Prezydenta Polski miał być miejscem wypoczynku głowy państwa, ale spłonął w niewyjaśnionych okolicznościach. W tym miejscu po latach powstał

NOTATNIK COS – Centralny Ośrodek Sportu w Szczyrku Jeden z największych polskich ośrodków sportu. Udostępnia turystom zaplecze z krzesełkową kolejką linową na Skrzyczne i orczykami na polanie Doliny. Więcej informacji: www.szczyrk.cos.pl Szczyrkowski Ośrodek Narciarski Stacja zlokalizowana na stokach Małego Skrzycznego i Pośredniego. Rozlokowano tu 13 wyciągów orczykowych, 13 tras narciarskich. Więcej informacji: www.szczyrkowski.pl

kolejny pałac, będący tym razem darem dla Prezydenta Ignacego Mościckiego i jego następców. Do tej pory służy celom reprezentacyjnym.

Magazyn Polska Niezwykła

Szkoła Narciarska „EXTREME” Stacja i szkoła w Wiśle Malince. Dostaniemy sprzęt i pod okiem instruktorów, korzystając z blisko 400m trasy,

www.polskaniezwykla.pl

rozpoczniemy przygodę ze stokiem. Więcej informacji: www.wisla.pl/wyciaginarciarskie Stacja Narciarska Soszów Orczyki na trasach o różnych stopniach trudności, czteroosobowa kolej linowa. Więcej informacji: www.soszow.pl Ośrodek Narciarski Stożek Mini stacja aktywnego wypoczynku z koleją linową i trasami narciarskimi. Więcej informacji: www.stozek.narty.pl Rancho Rówieńki Miejsce łączące tradycję turystyki konnej, wyciągi i trasy narciarskie oraz modne ostatnio quady i skutery śnieżne. Więcej informacji: www.szczyrk.cos.pl

Jaskinia Niedźwiedzia (fot. Iwona Malicka/www.polskaniezwykla.pl)

SUDETY OD DOŁU IWONA MALICKA

wiedzanie jaskiń i kopalnianych chodników ma o tej porze roku jedną zasadniczą zaletę. Utrzymująca się tam przez cały rok stała temperatura jest teraz z pewnością wyższa niż na powierzchni. W poszukiwaniu gorących przeżyć warto więc zajrzeć… pod ziemię.

Naszą podziemną wędrówkę rozpoczniemy od jednej z najpiękniejszych jaskini w Polsce czyli od Jaskini Niedźwiedziej. Położona w Masywie Śnieżnika, w pobliżu wsi Kletno jaskinia, odkryta została przypadkowo w 1966 roku podczas eksploatacji kopalni marmuru. Po wielu latach prac badawczych, w 1983 roku, udostępniono ją turystom Przed planowaną wyprawą warto wcześniej zaopatrzyć się w bilet wstępu. Ze względu na panujący w jaskini mikroklimat liczba zwiedzających, to przyrodnicze cudo osób, jest ściśle ograniczona. Wejście do jaskini usytuowane jest na wysokości 800 metrów n.p.m. Znajdziemy tam spory pawilon, który mieści kasy biletowe, kawiarnię, kiosk i ciekawą ekspozycję, dzięki możemy obejrzeć szkielet niedźwiedzia jaskiniowego oraz kości innych zwierząt prehistorycznych. Trasa nie jest długa, bo zaledwie 360 metrowa. Prowadzi

Że Sudety są atrakcyjne o każdej porze roku, nie trzeba nikogo przekonywać. Tym razem jednak rzecz będzie nie o górskich wędrówkach czy zimowym szusowaniu, lecz o tym, co pod ziemią

wygodnym i oświetlonym chodnikiem przez część namuliskową z cennymi znale-

barwę metalom żelaza i manganu.

ziskami kości zwierząt. Po drodze mijamy korytarze o pobudzających wyobraźnię

Komu mało wrażeń może zajrzeć w Szczelinę

nazwach: Odkrywców, Stalaktytowy, Mis Martwicowych, Zaułek Kaskad oraz dwie

Niedźwiedzia. Tu historia uwięziła szkielet

sale: Salę Nietoperzy i Salę Lwa, w której znaleziono czaszkę lwa jaskiniowego.

małego niedźwiadka, który utknął między

Wreszcie docieramy do najpiękniejszego miejsca jaskini – Sali Pałacowej zwanej

skałami przed wieloma tysiącami lat.

też Salą Szampańską, o przepięknej szacie naciekowej. Sala ma prawie 50 metrów! To wysokość kilkunastopiętrowego budynku zamknięta w sercu gór. Sala, jak na

Niedaleko Jaskini Niedźwiedziej znajduje

pałacowe wnętrza przystało, ozdobiona jest zdobnymi naciekami. Są wśród nich

się nieczynna od wielu lat kopalnia uranu,

powyginane heliktyty, cudowne draperie, nacieki wełniste oraz oryginalne stalagmi-

obecnie udostępniona do zwiedzania tury-

ty: Lichtarz i Język Teściowej. Kunsztowne, mineralne ozdoby zawdzięczające swą

stom. Położona jest na północnym stoku

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

Żmijowca. Jak wynika ze źródeł historycz-

to około 7 stopni Celsjusza. Zimą więc

że Jaskinia Radochowska należy do

nych, już w średniowieczu znajdowały

czapki i szaliki spokojnie możemy

grona największych i najlepiej poznanych

się tu kopalnie, w których wydobywano

zostawić w samochodach.

jaskiń w Sudetach. Zwiedzanie jej z prze-

żelazo, srebro i miedź. W latach 1948-53,

wodnikiem trwa około 40 minut. Przed

wykorzystując część średniowiecznych

Przebywając w rejonie Masywu Śnieżnika

wejściem należy nałożyć kask ochronny

sztolni wybudowano kopalnię uranu,

warto pojechać w okolice Radochowa

i zabrać latarkę. Musimy również pamię-

która obejmowała 20 sztolni i 3 szyby.

i zobaczyć Jaskinię… Radochowską.

tać o wygodnych butach i ubraniu.

Podczas eksploatacji wydobyto tu 20 ton

Nie miała ona niestety tyle szczęścia

Trasa do przejścia to 250 m. Prowadzi

co Jaskinia Niedźwiedzia. Odkryta już

miejscami dość stromo, czasami trzeba

w XVIII wieku, bardzo szybko stała się

przeciskać się przez szczeliny, ale średnio

uranu. Trasa turystyczna obejmuje około 200 metrów chodni-

celem wypraw kuracjuszy i turystów.

wysportowany, nawet młodociany turysta

ków, najwyżej

Z powodu licznych odwiedzin szata

powinien dać sobie radę. Najpiękniejsze

położonej

naciekowa została mocno zniszczona.

miejsce jaskini to Komora Gotycka z pod-

części dawnej

Dopiero w latach 1933-1947 jaskinia

ziemnym jeziorkiem krasowym, w którym

kopalni. Podczas zwiedzania oglądamy

została zagospodarowana turystycznie.

odkryto różne formy życia. Najciekawszy

ciekawie wyeksponowane miejsca wystą-

Nieopodal wybudowano domek dla

okaz to endemiczny gatunek raka.

pienia minerałów – ametystu, kwarcu

stróża oraz poczekalnię dla turystów

Jaskinia jest również miejscem zimowania

i fluorytu oraz kilka specjalnych przygoto-

z ciekawą ekspozycją paleontologicz-

wielu gatunków nietoperzy.

wanych ekspozycji. Zwiedzając nie trzeba

ną. Obecnie zwiedzając jaskinię trudno

się spieszyć. Jak zapewnia przewodnik

sobie wyobrazić, że kiedyś nazywano

Niedaleko jaskini znajduje się ciekawy

nikt, kto zdecyduje się zejść do kopalni,

ją Radochowską Jaskinią Naciekową

obiekt „naziemny”. Na górze Cierniak

nie jest narażony na promieniowanie

albo Grotą Stalaktytową. W jej wnętrzu

stoi XIX-wieczna kaplica nazywana

radioaktywne. Nie trzeba więc ze sobą

zachowały się nieliczne i zniszczone

pustelnią. Od strony Radochowa pro-

zabierać specjalistycznych kombinezonów,

nacieki wełniaste, kaskadowe i draperie.

wadzi do niej 214 schodów. Na każdym

warto za to pomyśleć o stosownym ubra-

Pozostały nikłe ślady stalaktytów

stopniu znajduje się nazwisko jego fun-

niu. Temperatura panująca w kopalni

i stalagmitów. Mimo to warto pamiętać,

datora. Obok kaplicy można zobaczyć

ZOBACZ KONIECZNIE Kopalnia w Złotym Stoku kryje nie tylko skarby ze złota

Kopalnia złota w Złotym Stoku (fot. Iwona Malicka/www.polskaniezwykla.pl)

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

XIX-wieczna kaplica na górze Cierniak (fot. Iwona Malicka/www.polskaniezwykla.pl)

stacje Drogi Krzyżowej oraz oddalony o 150 m domek-pustelnię. Mało kto wie, że od kilku lat w nowej pustelni mieszka brat Elizeusz i jest on jedynym pustelnikiem na ziemi kłodzkiej. Ostatnim miejscem naszej podziemnej wędrówki będzie Kopania Złota w Złotym Stoku. Pamiętam, gdy byłam tu po raz pierwszy od razu poczułam, że to miejsce, do którego się wraca. Za każdym razem, gdy jestem w Kotlinie Kłodzkiej zaglądam w to miejsce z taką samą ochotą. Bo to nie jest taka sobie zwykła kopalnia. Ona ma w sobie to „coś”, o czym się nie zapomina. Może to krążący po kopalni duch Gertrudy? Według legendy opowiadanej przez przewodników, przed laty podczas zawału w kopalni

wydobywano urobek, wystawę minerałów

nika śmierci. Zamurowywano im ręce

zaginęło czterech górników. Ówczesny

i lamp górniczych, piec w którym wyta-

w specjalnych otworach i tak unierucho-

właściciel kopalni ze względu na koszty

piano złoto oraz wózek do transportu

mieni konali w męczarniach. Kopalnia

odwlekał rozpoczęcie akcji ratowniczej.

rudy. Bardzo interesująca jest, znajdująca

ma jednak również dobre duchy, czyli

Jedna z żon zasypanych górników –

się w bocznych chodnikach pracownia

gnomy. To według legend dusze gór-

Gertruda sama ruszyła na poszukiwanie

alchemika Scharfenberga, który szukał

ników, którzy zginęli w kopalni. Dobre

ukochanego męża. Niestety nigdy nie

eliksiru życia, a uzyskał z rudy arszeni-

gnomy można ponoć spotkać podczas

wróciła na powierzchnię. Podobno wiele

kowej truciznę. Podobno podtruwano nią

zwiedzania. Nie ma co do tego jednak

razy widziano jej postać krążącą po kory-

samego Napoleona. Nie mniej ciekawy

stuprocentowej pewności. Na pewno

tarzach. Kilkakrotnie ostrzegła górników

jest skarbiec, w którym zobaczymy „sztabki

natomiast, w trakcie pobytu pod ziemią,

o grożącym im niebezpieczeństwie.

złota”. Ich liczba odpowiada 16 tonom

zobaczymy jedyny w Polsce podziem-

złota, które wydobyto przez tysiąc lat

ny wodospad, znajdujący się w Sztolni

pracy tej kopalni.

Czarnej Górnej. Oprócz wodospadu

Trasa turystyczna rozpoczyna się od części muzealnej, od Sztolni Gertrudy.

w tej części kopalni możemy podziwiać

Możemy tu zobaczyć ciekawe ekspozycje

Pokusa była wielka, ale kara dla podej-

podziemny chodnik prowadzący

map kopalni z dawnych lat, starych

rzanych o kradzież złota górników czekała

do Czech, średniowieczne wyrobiska

narzędzi górniczych, którymi dawno temu

bardzo sroga. Podobno trafiali oni do chod-

oraz wielkie komory po rudach złota

Huta Szkła Kryształowego „Julia” obok Szklarskiej Poręby szczyci się ręcznie wykonywanymi kryształami. Jako jedyna w Polsce huta poddaje swoje wyroby malowaniu, dzięki czemu są one wyjątkowe na skalę całej Europy. Każdy kto przyjeżdża w Karkonosze może przyjrzeć się z bliska technologii powstawania, ręcznemu formowaniu i zdobieniu. Pod okiem przewodnika możliwe jest poznanie długiej historii huty oraz sztuki tworzenia kryształów.

Oglądanie procesu produkcji: Poniedziałek–Sobota: 8.30–14.30* Niedziela: 8.30–14.30* (oglądanie tylko procesu hutniczego) *wejście co godzinę, tj. 8.30, 9.30, 10.30 itd. Ostatnie wejście o godz.14.30

ul. Żymierskiego 73 58-573 Piechowice tel.: +48 75 761 2413 fax: +48 75 761 2416 www.crystaljulia.com www.sklep.crystaljulia.com julia@crystaljulia.com Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

fot. herta1970/www.polskaniezwykla.pl

KARPACZ

Górskie powietrze, szczypta Norwegii i całe mnóstwo atrakcji. Witajcie w Karpaczu!

I OKOLICE PAWEŁ PRZYBYLAK

K Świątynia Wang w Karpaczu (fot. Lollencja/Wikimedia Commons (CC BY-SA 3.0))

Magazyn Polska Niezwykła

arkonosze to jedno z pięk-

nież latem, ze względu na całoroczny tor

niejszych pasm górskich w

saneczkowy. Miłośnicy innych zimowych

naszym kraju. U jego stóp roz-

szaleństw mogą również skorzystać z

gościło się niewielkie, ale jakże

całorocznego lodowiska syntetycznego.

malownicze miasteczko, które rokrocznie

Co prawda to nie to samo, co zabawa

przyciąga w ten rejon rzesze narciarzy i

na prawdziwym, zimnym lodzie, ale

turystów. Mowa oczywiście o Karpaczu,

choćby dla porównania wrażeń, warto

z którego rozciąga się wspaniały widok

spróbować.

na Śnieżkę (1 602 m n.p.m.) będącą najwyższym szczytem całych Sudetów.

Atrakcji turystycznych w Karpaczu nie brakuje. Gwarantuję, że każdy kto zawi-

Zimą w Karpaczu goszczą przede

ta do tego malowniczego miasteczka,

wszystkim narciarze. Nic dziwnego, że

wyjedzie stąd zadowolony i pełen wra-

zaglądają tu chętnie, skoro miasto ofe-

żeń. Jednym z miejsc, którego absolut-

ruje sztucznie dośnieżane i oświetlane

nie nie można pominąć podczas plano-

stoki z wyciągami dla narciarzy o różnym

wania urlopu w Karpaczu jest Świątynia

stopniu zaawansowania. Niewątpliwie

Wang, czyli kościółek zbudowany na

największą atrakcję stanowi Kompleks

przełomie XII i XIII wieku w miejscowości

Narciarski Kopa, oferujący aż sześć

Vang, w południowej Norwegii. W wieku

nartostrad. Dla tych, którzy lubią być w

XIX został sprowadzony w Karkonosze.

centrum wydarzeń, ciekawym rozwiąza-

Niemal dwa lata konserwatorzy zmagali

niem będzie na pewno stok „Kolorowa”,

się z rekonstrukcją i konserwacją, przy-

usytuowany bliżej centrum miasta, cie-

wiezionej z dalekiej północy świątyni.

szący się olbrzymią popularnością rów-

Inwestycja czasu i zapewne niemałych

www.polskaniezwykla.pl

Obserwatorium na Śnieżce (fot. Paweł Przybylak/www.polskaniezwykla.pl)

ZOBACZ KONIECZNIE pieniędzy jednak się opłaciła. Nietypowy,

grawitacji. Woda w przydrożnym stru-

w jedną chwilę

jak na polskie warunki, kościół cieszy

myczku płynie tam „pod górę”. Podobnie

przenieść się w

oczy zarówno tutejszych wiernych jak i

i równie nieoczekiwanie zachowują się

czasie oraz prze-

turystów.

tu pozostawione „na luzie” samochody.

strzeni i przy odrobinie

Budynek obserwatorium na Śnieżce jest rozpoznawalne dla wielu Polaków

Niedowierzający kierowcy chętni sami

szczęścia wziąć udział w napadzie na

Ci, którzy mają ochotę nie tylko zażyć

sprawdzają czy to prawda i nie mogą się

bank. Niecierpliwi zaś, powinni zajrzeć

sporu, ale również czegoś się o nim

nadziwić… Wiem co mówię. Sam próbo-

do zlokalizowanego w Kowarach Parku

dowiedzieć, powinni zajrzeć do Muzeum

wałem.

Miniatur. Można w nim obejrzeć wszystkie

Sportu i Turystyki. Można zobaczyć

najważniejsze zabytki Dolnego Śląska,

tu wiele ciekawych eksponatów zwią-

Osoby, które preferują wędrówki górskie,

zanych z historią zimowych dyscyplin

nawet zimą, również znajdą coś dla sie-

sportowych. Znużone spacerami dzieci

bie. Warto chociażby wjechać na Kopę,

Niestety każda podroż i każdy urlop kie-

na pewno za to ucieszą się z wizyty w

wspiąć się na Śnieżkę, czy też zawędro-

dyś się kończą. Czas wracać do domu.

Miejskim Muzeum Zabawek. Nie znajdą

wać w rejon Kotła Małego Stawu i zostać

Z Karpacza wszystkie drogi, obojętne

tu co prawda gier komputerowych ani

gościem malowniczo położonego schro-

w który rejon Polski, prowadzą przez

transformersów, ale zapewne wiele się

niska „Samotnia”. Po trudach wędrówki

Jelenią Górę. Warto się tam zatrzymać na

dowiedzą o historii zabaw i zabawek swo-

przyda się relaks. Tu pojawia się dylemat.

ostatni niespieszny „popas” przed drogą

ich rodziców i dziadków.

Aquapark „Sandra”, ogólnodostępny

powrotną. Urodziwe jeleniogórskie stare

zlokalizowane na niewielkiej powierzchni.

basen w hotelu Gołębiewski, czy też inny

miasto, będzie istną wisienką na torcie

Spacerując po Karpaczu, na skwe-

ośrodek SPA. Wybór jest spory, a wszyst-

naszej podróży

rze przed urzędem Miasta natrafimy

kie obiekty dość

zapewne na „Ślady zdobywców”. Raz

dobrze wyposażone.

do roku odsłaniany jest w tym miejscu odlany w brązie odcisk buta polskiego

Rodziny z dziećmi po

himalaisty. Smutne jest to, że znaczna

pobycie w aquaparku

część odlewów wykonana została już

powinny zajrzeć jesz-

po śmierci tych wspaniałych i dzielnych

cze koniecznie do

ludzi. Podczas karpackich wojaży warto

mieszczącego się w

też wybrać się na ulicę Strażacką w

pobliskich Ściegnach

Karpaczu Górnym. To dość specyficzne

Miasteczka Country.

miejsce, w którym występują zakłócenia

Tylko tam można

Tablica z cyklu „Ślady zdobywców” w Karpaczu (fot. Paweł Przybylak/www.polskaniezwykla.pl)

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

ŚLADAMI CYSTERSÓW

Parsów

ODR A

5 E6

Bielice Linie

Kunowo

¯abów

PYRZYCE Kozielice

Baniewice

Trzebórz Tetyñ 27

Trzciñsko-Zdrój Rów

Kierzków

J.P³oñskie

Przelewice

S¹dów

Warszyn

P³oñsko

Mielêcin

Lubieniów Suliszewo

Zamêcin

Brzeziny

Krzêcin

Bolewice

Jesionowo

Rêbusz

Pe³³czyce Pe³czyce Pe

Lipiany

Barlinek

Ch³opowo

Bronikowo

Bia³y Zdrój

Niemieñsko

Marcinkowice

Breñ

Rusinowo

Trzebin

Dzier¿¹¿no Gieczynek M³. Mostkowo Krzynka J.Myœliborskie liborskie Tuczno Dzier¿¹¿no Moczkowo KuŸnica Sto³eczna Wlk. Ogardy 26 Danków Nowogródek Bobrówko Dobiegniew Podlesiec ¯elichowska 7 Pomorski MYŒLIBÓRZ J.Osiek Kocieñ Przeborowo 35 D³ugie Karsko Huta Wlk. Wielis³awice Ch³opowo Szklana £ubianka Zagórze Lubiewskie STRZELCE Ró¿añsko Krzy¿ Wlkp. 27 Wieleñ Staw KRAJEÑSKIE Kleœno Warnice 22 Str.Bielice Gajewo Œciechów Przy³êg Zwierzyn Str. 26 Santoczno Kurowo Drezdenko Drawski M³yn Smolnica Barnówko Drawsko 51 Pêckowo Lubiszyn Wysoka K³odawa Che³st Górki Trzebicz Niegos³aw Ró¿anki Mironice Karwin Dêbno Górecko Goœcim Janczewo Mia³y Tarnów Pi³ka Santok Baczyna Noteæ Rzecin Mosina Lipki Wlk. Str. Grotów Chwarszczany Dzieduszyce £upowo 10 Witnica Nowiny Str.Polichno Goszczanowo Lubiatów S3 Wartos³aw Sarbinowo OD Wlk. Bogdaniec Deszczno RA A 17 Chojno RT Bolemin Murzynowo Kamieñ M³. 22 8 Sieraków Krobielewko Wiejce Radgoszcz Za³om Œwiniary Rudnica D¹broszyn Nw. Izdebno G³uchowo Trzebiszewo Ko³czyn Kostrzyn n. Odr¹ Skwierzyna 24 Krobielewo MIÊDZYCHÓD Lutomek Chrzypsko 41 Krzeszyce Che³msko S³oñsk 22 18 7 Goraj Wlk. Lemierzyce Maszków Czarnów Kamionna 55 Przytoczna Muszkowo Bia³okosz Zemsko Gorzyñ Lubniewice Rokitno Kwilcz Górzyca Podpniewki Radachów 18 Trzebów 24 Bledzew G³êbokie Kalsko 14 Miechów Mi³ostowo £owyñ Gronów Drogomin D³ugoszyn O Pamiêcin Nw.Wieœ b Pniewy Kuligowo Pszczew Oœno ra Radów Glisno Lubuskie Templewo Lewice Lisów Bobowicko Lwówek Kowalów 32 Trzemeszno SULÊCIN 30 Brody 11 MIÊDZYRZECZ Siercz Lubuskie Lubieñ Po³êcko Groñsko Pieski Drzeñsko Rybojady Nietoperek Wielowieœ Ma³uszów Bukowiec Bolewice Ka³awa Biskupice Nw. Rzepin 6 4 92 Boryszyn Szumi¹ca Str.Dwór Miedzichowo 46 £agów 30 A2 E Trzciel W¹sowo Go Goœ œ cikowo Goœcikowo 0 3 Boczów 92 Pniów E Lutol A2 26 Lutol 15 NW. TOMYŒL Torzym Koryta Suchy Maczków Lubin Lubrza Brójce Mokry PoŸrzad³o Klasztorne

26 30

Opactwo w Kołbaczu, 28

nieopodal jeziora Miedwie 62

Str.Osieczno

Zachodnim opactwo, w dodatku założone nie przez Niemców (jakNoteæ większość ówczes26

nych klasztorów), tylko przez Duńczyków. Kompleks wznoszono ponad 100 lat. Choć do naszych czasów dotrwały jedynie

Jaros³awsko

Tu w XII w. powstało pierwsze na Pomorzu

Cz³opa Radêcin

Bierzwnik

Tuczno

Martew Golin

Za³om Wygon

P³awno

Piecnik

Nw. Korytnica

Kie³pino

Zieleniewo

P³otno

Kalisz Pomorski Dêbsko

Drawno

CHOSZCZNO

Dolice

Lubiatowo Mechowo

Miros³awiec

26 Œwiêciechów

Recz

Piasecznik

¯alêcino Okunica

£ozice

Banie Piaseczno

Kolin

Suchañ 37 Rzeplino

Gi¿yno

Suchowo

Jaworze Sulibórz ¯ó³wino 10 Wapnica

a aw Dr

Lubanowo

Ina

Warnice

J.Miedwie Wierzbno

Ognica

Gardno

Kr¹piel Krêpcewo

41 32

Pi³awa

Str. Czarnowo

Wiechowo Pêzino Tarnowo

STARGARD SZCZECIÑ SZCZECI ÑSKI SZCZECIÑSKI

Ko³bacz

J.Pile

rzyca Dob

26 8

a Gwd

M yœl a

65 3 E

świątynia na Pomorzu postawiona całkowicie z cegły. Po raz pierwszy zastosowano tu ceglane sklepienie krzyżowo-żebrowe. WA

RT Ciekawostek architektonicznych znajdziemy A 25 zresztą więcej. Nie sposób oprzeć się 45 urokowi ceglanej rozety, umieszczonej na

og iln ica przypomina

Od ra

8 z francuskiego Chartres i6jest symbolem

tzw. kołbackiego gotyku. 35

J.Zb¹szyñ-skie

Miasteczko Pełczyce

mniszki. Większość zabudowań poklasz-

23 Szlakiem Cysterskim.

i ruiny klasztoru

tornych została rozebrana już pod koniec

Oby plany nie spełzły na panewce.

W centrum miasteczka mamy do obejrzenia

W Pełczycach ze spuścizny pocysterskiej

fragment zachodniego skrzydła

zadbany XIII w. kościół. Jego wyposażenie

40 40 zachowało się jeszcze mniej, ale mimo to

RA 19 refektarzem i piwnicami.

pochodzi wprawdzie z różnych epok,

warto zatrzymać się tam na nieco dłuższą

Podobno są już jakieś plany rewitalizacji

31 nie oznacza to jednak, że nie jest intere-

chwilę. W powstałym nad jez. Panieńskim

tego obiektu z przeznaczeniem na ośro-

sujące (szczególnie barokowa empora

opactwie, przez ponad trzy wieki rezydowały

dek rekreacyjno-kulturowy związany ze

kolatorska).

Magazyn Polska Niezwykła

bry .O an K y z Œdawnym rodkow

www.polskaniezwykla.pl

Obra

XIX w. Do dnia dzisiejszego dotrwał

zaliczany do6 arcydzieł witraż 7

Mas ka

£u ¿yc ka

8 złudzenia M szczycie kościelnej fasady. Do

Bóbr

Stojący w środku wsi kościół, to pierwsza

Nysa

ogromem wywrą wrażenie na każdym.

Plis zka

45 fragmenty zabudowań, gwarantuję, że

W e³n a

GORZÓW WLKP.

opactw, bez mała pokrywającą kontynent. Niektóre przetrwały w całej swojej krasie, inne J.Siecino podupadły nieco, jeszcze inne J.Drawsko J.Woswin zniknęły całkowicie. 47 40 Powędrujmy ich śladami do J.Iñsko J.Lubie miejsc położonych na uboczu głównych dróg

Czasy mamy przyjazne turystom. Bez przeszkód podróżu24 jemy po całej niemal Europie. Goleniów W pewnym sensie zawdzięczamy to… cystersom. Chyba 28 zasłużenie należy im się miano J.D¹bie prekursorów Unii Europejskiej. 13 12 Dawno temu utworzyli sieć

fot. marekpic/www.polskaniezwykla.pl

MARIA GONTA

Bierzwnik, czyli… Las Maryi

Ślady cystersów w Mironicach

Kolejnym ważnym i ciekawym miejscem

Następne na naszej trasie (również

na cysterskim szlaku jest Las Maryi,

związane z opactwem w Kołbaczu)

od 1945 r. nazywany Bierzwnikiem.

jest „Miejsce Niebios”, czyli Mironice.

Konwent założyli bracia przybyli

Choć tutaj na powierzchni ziemi nie

ze znanego nam już Kołbacza.

zachowało się z cysterskiego dziedzictwa

Z zespołu budynków przetrwała tylko

właściwie nic, warto do Mironic zajrzeć

część, a na dawnym klasztornym wzgórzu

choć na chwilę.

wytyczono ścieżkę historyczno-przyrod-

Sielska okolica pewnie niewiele się

niczą. Od wielu lat prowadzi się tam

zmieniła od czasów lokacji opactwa,

intensywne badania archeologiczne.

a i założone przez braciszków stawy

Dzięki nim w niewielkiej izbie muzealnej

rybne do dziś są wykorzystywane przez

możemy oglądać sporo interesujących

okolicznych mieszkańców.

eksponatów.

Na poklasztornym terenie od niedawna

W krużgankach urządzono wystawę,

funkcjonuje utrzymane w stosownym

przedstawiającą historię cystersów

klimacie Centrum Szkoleniowo Konfe-

w Europie i w Polsce. Kościół, choć utracił

rencyjne CYSTERS (www.cysters.com.pl).

prawie 2/3 swojej długości, nadal służy

Po krótkim (lub dłuższym) wypoczynku

wiernym. Każdy, kto usłyszy w tym miej-

w luksusowych warunkach możemy

scu odbijające się od sklepień dźwięki „Misericordia” będzie zauroczony.

ruszać w dalszą podróż, tym razem Bierzwnik (fot. marekpic/www.polskaniezwykla.pl)

-rokokowym wystrojem i słynącym cudami

Sanktuarium Maryi

obrazem Maryi z odkrytym uchem, z pew-

z odkrytym uchem

nością zatrzyma nas na dłużej. Bazylikę otaczają wspaniale zagospodarowane

do Rokitna.

Zespół pocysterski i tajemnicze ogrody

Oddalone o 12 km od Międzyrzecza

ogrody z licznymi kaplicami, pamiątko-

Ostatnim punktem naszej trasy jest

Rokitno było niegdyś własnością cyster-

wymi głazami i figurami świętych, grotą,

Paradyż – jedyny tak dobrze zachowany

sów bledzewskich. Chichot historii sprawił,

Golgotą, pustelnią, labiryntem i stawem

w woj. lubuskim zespół pocysterski.

że po macierzystym opactwie pozostały

pośrodku. Jest tam też miejsce na ogni-

Nie sposób go ominąć. Jest najbardziej

dziś jedynie drobne pamiątki, ulokowane

sko lub grilla, ale bez problemu można

charakterystycznym punktem Gościkowa.

w tamtejszym kościele parafialnym i w…

pożywić się i zanocować w tutejszym

Dziś mieści się w nim Wyższe Seminarium

Sanktuarium Matki Boskiej Cierpliwie

Domu Pielgrzyma. Warto też zarezerwo-

Duchowne, ale turyści mogą zwiedzać

Słuchającej, właśnie w Rokitnie. Piękna,

wać sobie trochę czasu na rokitniańskie

bez przeszkód (pod fachową opieką

późnobarokowa świątynia nakryta żagla-

muzeum. W jego zbiorach znajduje się

któregoś z alumnów) pocysterski kościół,

stym sklepieniem, z bogatym barokowo-

pokaźna kolekcja papieska.

paradyskie muzeum i ogrody. Jest tam

NOTATNIK Baza noclegowa: • Centrum Szkoleniowo Konferencyjne CYSTERS, Mironice 17, Kłodawa • Dom Pielgrzyma Rokitno 37, Przytoczna • Dworek Hetmański, Koszewko 20 Stargard Szczeciński

co oglądać, oj jest! Wyposażenie kościoła pochodzi niemal w całości z XVIII w., a późnobarokowy, wielki ołtarz główny to snycerski majstersztyk. Nawet, jeśli

Restauracje i bary: • Restauracja Dom Konwersów ul. Cystersów 7 A, Kołbacz • Restauracja Alicja ul. Chrobrego 44, Pełczyce • Restauracja Piastowska ul. Mickiewicza 14, Bierzwnik

trafimy tu w czasie przerwy w zwiedzaniu świątyni, nie będzie to czas stracony. Widok na kościół z klasztornych ogrodów nie ma sobie równych, a kawa i sernik paradyski podawane w kawiarence obok furty uprzyjemniają oczekiwanie.

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

tni Le pie c a

NARODOWY

Li p

Zubrzyca

TERMY na zdrowie ni

TATRZAÑSKI 3 £ysa Polana

PARK

•Nosal

KU NICE

NARODOWY 9

Kasprowy Wierch • 1987

S£ to k Roz

Cały teren podzielony jest na strefę

Terma Bania

głośną i cichą. W pierwszej z nich

w Białce Tatrzańskiej

znajdziemy basen główny, basen rekreacyjny i brodzik dla najmłodszych.

Słowacją znajdziemy aż dwanaście

W Termie Bania nazewnictwo nie jest co

Strefa cicha to prawdziwa enklawa

różnych basenów. Sześć z nich znaj-

prawda tak wyszukane jak u konkurencji,

luksusu z basenem z widokiem na

duje się wewnątrz budynków i sześć

ale wrażeń również nie zabraknie.

zapierającą dech w piersiach panoramę

na zewnątrz. Właściciele obiektu zadali

W Białce znajdziemy aż 14 basenów ter-

Tatr. A jeśli cisza, spokój i górskie widoki

sobie wiele trudu by nazwy poszczegól-

malnych – wewnętrznych i zewnętrznych,

zaczną nużyć, do dyspozycji pozostaje

nych obiektów wpisały się w podhalański

wypełnionych wodą leczniczą o tempera-

jeszcze prawie 9 000 metrów kwadrato-

klimat. I tak kąpieli możemy zażywać

turze od 20 do 38 st. C.

wych wodnej rozrywki i relaksu.

w boniorze basistym, czyli największym, wewnętrznym basenie albo cornym stawie usytuowanym na zewnątrz obiektu. Miłośnicy wodnych bąbelków na pewno od razu chętnie wskoczą do bulgotnika, zostawiając po drodze dzieci w mocydełku. Wystarczy już tylko dodać, że na terenie term w Bukowinie znajdują się zjeżdżalnie o łącznej długości ponad 100 metrów, by mieć pewność, że nie sposób się tutaj nudzić. fot. Archiwum Terma Bania

³k

M³.Ciche

Bia³ka

JASZCZURÓWKA

Kalatówki wo Gie nt • 1894 a

ści położonej tuż obok granicy ze

Brzegi

HRUBE

ZAKOPANE

rzesanic • 2122

Jurgów

Capówka

OLCZA

Murzasichle

Budzów Wierch

. arski W ini • 1829

Koœcie l iski P

Kom

Choc h o³owski

Suc ha

S£OWACJA

Nêdzówka

HARENDA

POLANA SZYMOSZKOWA

h ierc

w Bukowinie Tatrzańskiej. W miejscowo-

Poronin

Ligasówka

S³odyczki

Koœcielisko

w gorących źródłach rozpoczynamy

Kule

w Bukowinie Tatrzańskiej

Naszą polską przygodę z kąpielami

Suche

Rzepiska

'#&

O r a vica

Gliczarów Grn.

Noski

Dzianisz

Terma Bukovina

Z¹b

Witów

Bukowina Tatrz.

Bustryk Nw.Bystre

Pindele

Ciche Grn.

Czarna Góra

Bia³y Dunajec

Sierockie 5 Leszczyny

³ka Bia³ka Bia³ Bia ñska Tatrzañska Tatrzañ Tatrza

Gliczarów 8 Dln.

Groñ

Trybsz

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

£aps zanka

Ratu³ów

Leœnica

browie Bo • 1663

Skrzypne Bañska Wy¿na

Czerwienne

Ni¿na

Pitoniówka

Miêtustwo

Chocho³ów

Krempachy

5 Bañska

Ko- Ciche niówka Dln.

Szaflary

Maruszyna

Bukowa

³y D u n a j e c

y ch Ci

Bór

Zaskale

Podczerwone

RogoŸnik

Stare Bystre

Bia

'#%

Bi a

Nw. Bia³a

Czarny Dunajec

Bogactwo z głębi ziemi? Równie cenna jak płynne paliwo i jeszcze leczy oraz koi nerwy. Tym razem mowa nie Jel eœ o ropie naftowej a o wodzie nia termalnej. Jej zbawienne działanie Ora znane ic jest od tysiącleci, a sama woda wykorzystywana do produkcji wielu kosmetyków. Nie ma jednak przyjemniejszego sposobu na poznanie jej właściwości, niż kąpiel. Najlepiej mroźnym wieczorem i ze śniegową pierzyną w tle.

C Dunzaarny j

rn a C za

r ny

JOANNA ŚWIĄTEK awa

D unaje c

ajec un

o długości 25 m i temperaturze wody

Aqua Park

30.5 st. C, z wydzielonymi trzema torami

Zakopane

pływackimi i częścią rekreacyjną z biczami

Termy Podhalańskie w Szaflarach

wodnymi. Tuż za nim plasuje się basen

Na sam koniec oferta idealna na wraca-

Idealne miejsce dla tych, którzy wypoczy-

rekreacyjny o temperaturze wody 30.5 st. C,

jących z pobytu w Tatrach na północ.

wają w Tatrach a po narciarskim wysiłku

wyposażony w zespół hydromasaży w tym:

Termy Podhalańskie znajdują się bowiem

nie mają już ochoty na dalsze, samocho-

bicze wodne, kaskady i leżanki podwodne.

w Szaflarach, przy trasie 47 Nowy Targ –

dowe wycieczki. Baseny znajdują się

Jest też nieodzowna atrakcja tego typu

– Zakopane. Zbaczać z drogi za bardzo

blisko serca zimowego wypoczynku

obiektów, czyli basen zewnętrzny położo-

nie trzeba, bo obiekt usytuowany jest tuż

i oferują całe mnóstwo atrakcji.

ny na tarasie z widokiem na Giewont

przy Zakopiance. Znajdziemy w nim pięć

Listę otwiera basen rekreacyjno-pływacki,

i całe pasmo Tatr Zachodnich.

niecek basenowych i jacuzzi.

fot. Archiwum Termy Podhalańskie w Szaflarach

Ciekawą atrakcją, szczególnie dla poszu-

Polana

wapń (37 %), magnez (36 %), sód (23 %),

kujących niecodziennych wrażeń, może

Szymoszkowa

potas (2,3 %). Jednym słowem: samo

być siatka do wspinaczki rozwieszona

zdrowie!

nad częścią basenu zewnętrznego.

Czyli propozycja dla miłośników wszelkiego typu atrakcji w stylu „stare ale jare”. Kąpielisko na polanie Szymoszkowej cieszy się niesłabnącą popularnością wśród turystów z całego kraju. Nie ma być może tak rozwiniętego i bogatego zaplecza jak pozostałe baseny termalne, ale za to bezpośredni kontakt z naturą jest bezcenny. Dodatkowym plusem jest to, że do basenu można wskoczyć zaraz po zejściu ze stoku i odpięciu nart. Tuż obok działa bowiem popularna stacja narciarska. Jak donoszą w swoich badaniach naukowcy z Polskiej Akademii Nauk,

NOTATNIK Baseny termalne: • Terma Bukovina, ul. Sportowa 22 Bukowina Tatrzańska, www.termabukowina.pl • Terma Bania, ul. Środkowa 181 Białka Tatrzańska, www.termabania.pl • Aqua Park Zakopane, ul. Jagiellońska 31 Zakopane, www.aquapark.zakopane.pl • Kąpielisko Polana Szymoszkowa Polana Szymoszkowa 2, Zakopane http://szymoszkowa.pl • Termy Podhalańskie ul. Osiedle Nowe 20, Szaflary www.termyszaflary.com

Baza noclegowa: • Zawrat Ski Resort ul. Kaniówka 28b, Białka Tatrzańska www.zawrat.info.pl • Willa Hamry, Kośne Hamry 7b Poronin, www.willa.hamry.pl • Pensjonat Orlik, Tatrzańska 24a Bukowina Tatrzańska www.pensjonatorlik.pl • Tatra House Krzeptówki Boczna 6, Zakopane-Krzeptówki www.krzeptowki.pl • Nosalowy Dwór, ul. Balzera 21d Zakopane, www.nosalowy-dwor.eu

w tutejszej wodzie geotermalnej znajdziemy:

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

fot. tecture/www.sxc.hu

BIEGIEM

NA NARTY JOANNA ŚWIĄTEK

Uważasz, że narciarstwo to stoki, wyciągi i skipassy? Wskocz na biegówki i ruszaj, gdzie Cię nogi poniosą.

iegówki to wolność i nieskrępo-

Kto nie przypuszczał nawet, że można

sportu są dużo niższe niż „białe sza-

wanie: godzinami czekania

mieć zakwasy… pleców, ten po narciar-

leństwo” w tradycyjnym rozumieniu.

w kolejkach, przepustowością

skiej przebieżce może się zdziwić.

Odpada zakup karnetów na wyciągi,

tras czy zasobnością portfela.

Warto więc, dla kondycji i dla zdrowia.

sprzęt można kupić na giełdzie za gro-

Plusów zdrowotnych jest zresztą więcej.

sze, a strój do biegania większość z

Biegówki nie są oczywiście alternatywą

Bieganie na nartach jest sportem mało

nas ma już kupiony. Wystarczy założyć

dla nart zjazdowych, ale mogą je świetnie

urazowym. Najgorszym, co może się

dres i ruszać na spotkanie z przyrodą.

uzupełniać. Dlaczego w tym sezonie warto

nam przytrafić jest wywrotka na śnieg.

Samemu, bez czających się za plecami

dać szanse biegówkom i ruszyć w las?

Ryzyko zderzenia z innym narciarzem

tłumów.

Podczas biegania na nartach pracuje

jest naprawdę niewielkie, a biorąc pod

wiele partii mięśni. Chociaż może trudno

uwagę nieporównywalnie mniejsze

Niełatwe miłego początki…

w to uwierzyć – zdecydowanie więcej niż

prędkości – raczej niegroźne.

Do pierwszej wyprawy na biegówki,

podczas szaleńczych zjazdów.

No i wreszcie koszty uprawiania tego

warto podejść rozsądnie. Jeśli wciąż

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

mamy w pamięci ostatni wyścig Justyny

Odczucie z niczym nieporównywalne,

Kowalczyk i jej postać dynamicznie

ale bardzo emocjonujące.

INFO

sunącą po śniegu, musimy sobie uświadomić, że niezupełnie tak to będzie

Jakie narty dla żółtodzioba?

Test kartki

wyglądać… Początki narciarzy-biegaczy

Przygodę z nartami biegowymi zaczyna

to raczej niespieszne „szuranie” po śniegu.

się od „klasyka”, czyli stylu poruszania

Pozwala dobrze dobrać miękkość nart do wagi narciarza:

Wiele osób zostaje na tym etapie i traktuje

się naśladującego chód. Różnica jest

biegówki raczej, jako rodzaj aktywnej

taka, że na nartach nie podnosimy stóp,

turystyki pozwalający cieszyć się choćby

czyli szuramy. Do trenowania uznawanego

widokiem ośnieżonych drzew.

za bardziej atrakcyjny kroku łyżwowego

Warto jednak po jakimś czasie zainwes-

warto zabrać się dopiero wtedy, kiedy

tować w instruktora, który nam pokaże

„klasyka” mamy już w małym palcu.

drogę do sportu, tak abyśmy o tempie

To ważne, ponieważ narty do biegania

ruchu mogli zadecydować sami.

w różnych stylach, również nieco się róż-

Oczywiście biegówki nie oferują takich

nią. Zaczynamy więc od zakupu nart

prędkości i sił odśrodkowych jak narciar-

klasycznych i to najlepiej pokrytych

stwo zjazdowe, jednak jeśli zapytamy

łuską. To jeden z dwóch rodzajów pokry-

kogoś, kto biega na nartach, czy nie

cia. Spód nart imitujący łuski ryby, zapo-

brak mu adrenaliny, to na pewno zaprze-

biega cofaniu się narty, w momencie,

czy. Wbrew pozorom emocje na nartach

gdy robimy krok. Podobną funkcję ma

biegowych są dosyć spore, ponieważ

klister, czyli smarowanie dobierane do

ich konstrukcja powoduje wybicie,

różnego rodzaju śniegu, ale to już wyż-

a to daje wrażenie, że narty „same jadą”.

sza szkoła jady…

• prześwit między podłożem a nartą powinien wynosić 15-25 cm • sprawdzenie wykonujemy na gładkim podłożu, ustawiając narciarza na dwóch nartach, z przodem butów w środku ciężkości nart, pod narty należy wcześniej podłożyć kartkę papieru maszynowego; • kartka ułożona podłużnie, powinna wysuwać się z lekkim oporem, gdy osoba wykonująca test ma rozłożony ciężar ciała na obu nartach; jeśli kartki nie można wysunąć, trzeba zmienić narty na sztywniejsze • kartka ustawiona poprzecznie, nie powinna się wysunąć, gdy osoba wykonująca test przeniesie ciężar ciała na jedną nartę

Do stopnia zaawansowania dobierana jest także twardość nart. Generalna zasada jest taka, że początkujący wybierają narty miękkie. Jeśli ktoś jest bardzo wysportowany, może podwyższyć kategorię o jeden poziom. Długość nart dobiera się do masy ciała. Najwygodniej jest to zrobić przeprowadzając popularny test kartki. Polega on na tym, że pod narty wkładamy kartkę o formacie A4 i na nich stajemy. Jeśli narty się ugną, ale bez oporu będzie można spod nich wyciągnąć kartkę, to znaczy, że sprzęt jest dobrze dobrany. Buty również powinny być dostosowane do stylu jazdy i rodzaju nart. Najlepsze są takie mające częściowe usztywnienie w kostkach. Najważniejsze jest jednak to, aby były one wygodne i ciepłe.

fot. www.sxc.hu

Wybierając kije należy zwrócić przede wszystkim uwagę na ich długość. Te do stylu klasycznego powinny sięgać do barków, a te do łyżwy mają być jeszcze o 5-10 centymetrów dłuższe.

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

fot. ivanmarn/www.sxc.hu

– nie muszą nigdzie

Przed pierwszą wycieczką przejrzyjmy

my czy z naprzeciwka nie nadjeżdża

szafę. Przydadzą nam się rękawiczki

nikt stylem łyżwowym, to samo spraw-

i czapka – najlepiej z „niepocących się”

dzamy z tyłu i jeśli droga jest wolna

tkanin i wygodna, ale niezbyt ciepła

wyskakujemy z toru i wyprzedza-

kurtka. Dobrze byłoby gdyby miała tylne

my biegacza z lewej strony.

kieszenie na picie i czekoladę.

Warto również wiedzieć jak

Jeśli taka możliwość nie wchodzi

„włączyć się do ruchu”.

w grę można zaopatrzyć się w torebkę

Wszystkie konieczne

kiedy przemieszczamy się w nieco

zapinaną w pasie. Na pewno kiepskim

czynności, czyli

wyższe tereny. Jeśli prognozy w innych

pomysłem jest zabieranie plecaka.

zapięcie nart,

częściach kraju nie są dla narciarzy

To niespecjalnie wygodne, a dodatkowo

założenie

zbyt korzystne, możemy wybrać się

można biegać również po parku, w pobliskim lasku czy wzdłuż rzeki. Nie da się jednak ukryć, że szanse na śnieg rosną,

powoduje, że pocą się plecy.

rękawiczek,

Biegówkowy kodeks drogowy…

poprawienie czapki,

…z grubsza jest taki sam jak ten ulicztor jest przeznaczony dla biegnących z naprzeciwka. Jeśli tory są cztery,

Tam ze śniegiem nie powinno być problemu. Nie grozi nam też tłok rodem z warszawskiej ulicy Marszałkowskiej.

przed wejściem

Jeśli chodzi o profesjonalnie przygoto-

na szlak, aby nie spo-

wane trasy biegowe, to niestety wciąż

wodować korka

to znaczy, że z towarzyszem

albo karambolu.

wycieczki możemy spacerować wyprzedzić wolniejszego

w Beskid Niski lub w Bieszczady.

wykonujemy

ny. Poruszamy się prawą stroną, a lewy

ramię w ramię. Jeśli chcemy

wyjeżdżać, przy sprzyjających warunkach

nie ma ich zbyt wiele. Chlubnym wyjątkiem są Jakuszyce, czyli „dzielnica” Szklarskiej Poręby. W okolicy tej górskiej

Narty na nogi i w drogę! Podstawową zaletą narciarstwa

miejscowości znajduje się prawie 100 km tras spacerowych i wyczynowych,

biegowego jest to, że można upra-

a dzięki sprzyjającym warunkom klima-

postępujemy jak

wiać je wszędzie tam gdzie jest śnieg.

tycznym można z nich korzystać aż do

na drodze: patrzy-

Mieszczuchy mogą odetchnąć z ulgą

późnej wiosny

biegacza, również

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

.XS .DUWč 7XU\VW\ L NRU]\VWDM RG

MXİ

pln

morze atrakcji góra RV]F]čGQRĤFL ]QLİNL ]ZLHG]DQLH NRPXQLNDFMD Zapytaj w punkcie Informacji Turystycznej lub kliknij na www.gdansk4u.pl/karta

Nie należy się łudzić, że wypoczywając nie szkodzimy przyrodzie. Olbrzymie ilości energii zużywane, by ogrzać i nakarmić turystów na pewno nie służą Matce Naturze

EKO

WYPOCZYNEK ANETA JUCHIMIUK

ko, ekologia, ekologiczny…

sposoby spędzania wolnego czasu.

niszczenie ekosystemów (chociażby

Modne już od kilkunastu lat

Teraz każdy przyjaciel środowiska może

leśnego poszycia), na pewno nie służą

i często nadużywane hasło,

być eko-friedly także na urlopie.

Matce Naturze. Wakacje zaczynamy

coraz chętniej wcielamy

od podróży. Transport także może być

w życie. Ekologiczni zaczęliśmy być

Turysta „energiożerny”

mniej lub bardziej ekologiczny.

nie tylko w słowach, ale też w posta-

Nie łudźmy się, że wypoczywając nie

Zimową porą, kiedy rower i własne nogi

wach i codziennych przyzwyczajeniach.

szkodzimy przyrodzie. Olbrzymie ilości

raczej odpadają, optymalnym rozwią-

Wszystko po to, by nie zaszkodzić

energii zużywane, by ogrzać i nakarmić

zaniem może być transport zbiorowy.

naszej planecie. Przyjazne środowisku

turystów; wyższy poziom hałasu w chro-

Jeśli wybierzemy pociąg, korzyść będzie

stały się sprzęty, to co nosimy i to czym

nionych rejonach, pozostawianie po sobie

podwójna – zyska Ziemia i ocaleją nasze

się odżywiamy. Pojawiły się też nowe

stosów śmieci, czy wreszcie mechaniczne

nerwy, nienadwyrężone kilkugodzinnym

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

fot. www.sxc.hu

k komunikacją zbiorową, co korzystnie

Jednak skłaniając się ku ekologicznym

wpływa na ograniczenie emisji spalin.

rozwiązaniom warto zachować zdrowy rozsądek i dokładnie policzyć koszty.

Portfel eko-podróżnika

Wizyta w przyjaznym środowisku hotelu

Jednak pomoc środowisku to nie tylko,

nie należy bowiem wciąż do najtańszych.

odpowiednio zaprojektowana infrastruk-

Póki co, z całą pewnością może być

tura obiektu. Niektóre eko-hotele posia-

ciekawą atrakcją dla turystów o nieco

dają własne farmy i szklarnie. W innych

zasobniejszych portfelach. Przeciętny

produkty spożywcze wykorzystywane

hotelowy gość zaakceptuje eko-hotel

już Zakopanego – czas rozejrzeć się

w hotelowej kuchni pochodzą z lokalnych

dopiero, gdy u konkurencji będzie drożej.

za noclegiem. Wybierać można wśród

upraw. Zgodnie z ideą slow-food kupowa-

Czasem po prostu trzeba się dostosować

niewielkich schronisk, gospodarstw

nie żywności na miejscu, a nie przewożenie

do panujących warunków i pójść na kom-

agroturystycznych, pensjonatów i pięcio-

jej setki kilometrów z jednego końca

promis. Wypoczywajmy więc jak najbardziej

gwiazdkowych resortów. Każdy ma szan-

Polski na drugi, wspomaga zrównoważo-

naturalne, zdrowo i oszczędnie, jednocze-

sę znaleźć coś, czego poszukuje.

ny rozwój regionu. Ba, czasami bywa też

śnie ciesząc się z wyczekiwanego czasu

Z „ekomaniakami” włącznie.

tańsze, a korzyści są obopólne.

wolnego. A ekologiczne myślenie wpro-

Dla społeczności lokalnej takie rozwiązanie

wadzajmy w każdą sferę naszego życia

staniem w korku na Zakopiance. Kiedy już dotrzemy na miejsce – choćby do wspomnianego

Fundamenty eko-hotelu

oznacza większy obrót, dla hotelu –

Prawda jest taka, że wizja eko-hotelu

oszczędność, gwarancję zdrowej

rodzi już na etapie budowy energoosz-

i nieprzetworzonej żywności oraz dobre

czędnej konstrukcji. W projekcie należy

stosunki z sąsiadami. W pokojach

uwzględnić systemy ujmowania wody

eko-hotelu znajdziemy meble i wyposa-

deszczowej i wykorzystywania alterna-

żenie wyprodukowane z ekologicznych

tywnych źródeł energii, czyli choćby

materiałów oraz energooszczędne

kolektory słoneczne. Lokalizacja i sposób

sprzęty, a w hotelowym SPA kosmetyki

pozyskiwania energii to rzeczy, o których

pozbawione chemii i oparte na certyfi-

eko-hotelarze muszą myśleć z dużym

kowanych oraz naturalnych składnikach.

wyprzedzeniem i które wymagają najwię-

Właściciele obiektu powinni również stwo-

cej zaangażowania. Przebiegły hotelarz

rzyć nam możliwość segregacji śmieci,

„eko-friendly” pójdzie o krok dalej i już

a sami zadbać o to by w hotelu używano

podczas zakupu działki zwróci uwagę

wyłącznie biodegradowalnych środków

także na to czy łatwo do niej dojechać

czystości.

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

fot. planetka/www.sxc.hu

WIGILIA

OD KUCHNI ANNA WŁODARCZYK

Pachnie piernikiem i aromatycznym barszczem. Wigilijny stół zaprasza…

ydawać by się mogło,

Dalej też nie jest łatwo: pierogi z grzybami

z faktu, iż barszcz buraczany jedzono

że jak Polska długa i sze-

czy z grzybami i kapustą, kutia czy kisiel

w Polsce od bardzo dawna.

roka, na wigilijnym stole

żurawinowy, łamańce z makiem czy

Najstarszy zachowany przepis pochodzi

pojawia się podobny

makowiec? Dobór dań zależy od tradycji

z XVI wieku. Tradycyjnie barszcz przygo-

zestaw potraw świątecz-

i regionu. W bogatym w ryby Pomorzu,

towywano na bazie kwasu buraczanego,

nych. Jemy dania rybne, z makiem,

na stole królować będą ryby w różnej

który powstawał w procesie kilkudniowego

z grzybami, pojawiają się i nuty miodowo-

postaci, a uboższa kuchnia Podhala

kiszenia buraków.

-korzenne. Wystarczy jednak nieco

zaoferuje nam więcej dań z dodatkiem

Zwolennicy zupy grzybowej twierdzą,

bardziej – nomen omen – wgryźć się

kapusty i kasz.

że barszcz z uszkami, który pojawia się

w temat, aby przekonać się, że sprawa

niemal na każdej uroczystości rodzinnej,

nie jest taka prosta i tak naprawdę

Barszcz czy grzybowa?

już za bardzo spowszedniał i stracił swój

nie istnieje uniwersalny pakiet bożonaro-

Na temat tego, czy na wigilijnym stole

świąteczny charakter. Natomiast gęsta,

dzeniowych dań.

powinien pojawić się czerwony barszcz

aromatyczna zupa z najszlachetniejszych

„Problemy” pojawiają się już przy zupie,

z uszkami czy zupa grzybowa, zdania są

grzybów, podana z domowej roboty klu-

kiedy przyjdzie zmierzyć się z pytaniem:

podzielone. W większości domów gości

seczkami, jest w stanie sprostać randze

grzybowa czy czerwony barszcz?

pierwsza z zup. Wynika to zapewne

wigilijnej kolacji. Istnieją jednak domy,

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

Groch z szablokiem

często pojawia się przygotowana na

Nie ma w kraju

bazie karpia zupa rybna. Nie należy

domu, w którym

zapominać również o słodkich zupach,

w Wilię nie poja-

jakie podaje się tego wieczoru: staro-

wiłaby się kapusta

polskiej migdałowej, tej z suszonych

– z grzybami, z gro-

owoców (na Kaszubach zwanej zupą

chem, z fasolą, jako

z brzadu, brzadem), która pojawia się

odrębne danie albo

zamiennie z kompotem z suszu albo

w formie nadzienia.

słynnej śląskiej moczce. Tę ostatnią przy-

Na Kujawach jada się kapustę

rządza się mocząc kilka godzin suszone

z szablokiem, czyli fasolą,

owoce z bakaliami, po czym gotuje się je

a z kolei na Podhalu z grochem.

tak długo, aż się rozpadną, a na koniec

Niekiedy wzbogaca się ją grzybkami.

potrawę zagęszcza się piernikiem.

Można również zrezygnować z dodatku

fot. lamera/www.sxc.hu

dwóch zup. Na przykład na Kaszubach

w których nie podaje się żadnej z tych

fasoli czy grochu i pozostać przy kapu-

Wigilijna rybka

ściano-grzybowym duecie, który stanowi

je na sypko i okraszano, jak przystało na

Na wieczerzy nie może zabraknąć również

farsz do popularnych na wigilijnym stole

kuchnię postną – olejem (lnianym, rze-

ryb, które zgodnie z wigilijną symboliką,

pierogów. Na Podlasiu takie pierogi

pakowym). Na Kujawach z kolei jadano

mają zapewnić biesiadnikom zdrowie

najpierw się gotuje, a potem odsmaża

kaszę jaglaną, szczególnie chętnie w

i siłę. Niekwestionowanym królem wieczoru

i tak przyrządzone określa się mianem

wersji deserowej, z bakaliami i owocami

jest karp, najczęściej obtaczany w panier-

wareników. W tych rejonach wielką popu-

(jagły). Ciekawostką wigilijną był kisiel

ce z bułki tartej i smażony (najlepiej robić

larnością cieszy się także kulebiak, czyli

owsiany, czyli zalana wodą mąka owsiana

to na klarowanym maśle, które podkreśla

pieczony pieróg z ciasta drożdżowego.

rozgotowana a następnie poddana

delikatny smak mięsa i pozwana uniknąć

Niegdyś na wieczerzy wigilijnej pojawiało

procesowi fermentacji.

przykrego zapachu, jaki wydziela się

się wiele potraw z kaszą.

podczas smażenia). Karp pojawia się

Na dość ubogim Podhalu szczególnie

Ziarnko do ziarnka

również w wersji na zimno – w galarecie.

popularny był pęczak (pęcok), który

Mak, który stanowi podstawę wielu wigilij-

Nie można też pominąć kolejnej potrawy

podawano z grochem albo ucierano

nych deserów, symbolizuje spokój i przy-

rodem z kuchni staropolskiej: słynnego

z makiem i miodem. Z kasz przygotowy-

nosi domostwu zgodę i dostatnie życie.

karpia w szarym sosie na bazie pierni-

wano farsz do pierogów albo gotowano

Z kolei miód zapewniać ma szczęście,

ków, rodzynek i piwa. Zastanawiający jest fakt, że karp kojarzy nam się wyłącznie z Wigilią i kupienie go poza okresem

SKŁADNIKI

świątecznym graniczy z cudem, a prze-

1 średniej wielkości karp,

Obtaczamy w mieszance każdy

cież jest to ryba o wyjątkowo smacznym

oprawiony i oczyszczony

kawałek ryby. Na patelni o grubym

mięsie, która mogłaby wejść również

1/2 szklanki mąki

dnie roztapiamy 2-3 łyżki masła

do naszego codziennego obiadowego

1/2 szklanki płatków migdałowych

klarowanego. Kiedy będzie gorące,

repertuaru.

sól i pieprz

smażymy rybę z dwóch stron.

Oprócz karpia, tradycyjnie w Wigilię

masło klarowane do smażenia

Wykładamy na wyłożony ręcznikami jednorazowymi półmisek.

podaje się również inne szlachetne ryby słodkowodne: sandacze, liny, suma,

Karpia kroimy w dzwonka.

Karpia można usmażyć wcześniej,

karasie i szczupaki. Jada się oczywiście

Każdą część solimy, lekko

a tuż przed podaniem odgrzać

pieprzymy i odstawiamy.

w piekarniku.

i śledzie, w najpopularniejszej wersji w śmietanie z jabłkiem i cebulą, a na Kaszu-

W dużym półmisku mieszamy

bach w zalewie octowej albo z rodzynkami

mąkę i płatki migdałowe.

(do tego ostatniego zwykło się już określać mianem śledzia po kaszubsku). Na Pomorzu podawano również węgorza, najczęściej gotowanego lub wędzonego.

KARP

w MIGDAŁACH Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

bogactwo i miłość. Po takim wyjaśnieniu nie powinno nikogo dziwić, że na wigilijnym stole te dwa składniki stanowią nierozłączną parę. I tak na Kujawach i na Podhalu zjemy kluski z makiem i miodem, a w Wielkopolsce makiełki, na Śląsku zwane makówkami, czyli kawałki drożdżowej bułki przełożone słodkim makiem i zalane mlekiem. Na Podlasiu popularne są łamańce, kruche ciasteczka podawane w towarzystwie słodkiej masy makowej z bakaliami.

PIERNIKI TO

W niektórych domach pojawiają się nawet makowe pierogi. Nie można zapomnieć o najpopularniej-

WIGILIJNY PRZYSMAK

szej potrawie wigilijnej z makiem, czyli makowcu. Delikatne ciasto drożdżowe

Pierny placek

korzennych. Polacy tak zagustowali

z makowo-bakaliowym nadzieniem

Jeśli już jesteśmy przy tradycyjnych

w miodowych aromatycznych plackach,

zyskało tak dużą popularność, że obecnie

świątecznych słodkościach, nie możemy

że Toruń obok Norymbergi i Bazylei,

podajemy je nie tylko w Boże Narodzenie,

zapomnieć o pierniku. Nazwa tego korzen-

stał się trzecim ośrodkiem piernikarstwa

ale i na Wielkanoc (zwyczaj ten szczególnie

nego placka na bazie miodu pochodzi

w Europie. Po dziś dzień w mieście

widoczny jest na Kurpiach) i na co dzień,

od staropolskiego słowa „pierny”, które

znajdują się liczne sklepy z piernikami,

bez szczególnej okazji. Świąteczną masę

oznaczało „pieprzny”. Historia wypiekania

jest i muzeum piernika, w którym można

makową można również wykorzystać

klasycznego piernika sięga czasów średnio-

zagłębić się w słodką historię tego wypieku.

jako nadzienie do słodkiej tarty na kruchym

wiecza, kiedy do Polski przywędrowały

Ze względu na wysoką zawartość miodu

cieście. Smakuje równie wyśmienicie,

z Dalekiego Wschodu: kardamon, gałka

i drogich korzeni, piernik stał się symbo-

a jej przygotowanie jest mniej praco-

muszkatołowa, imbir, anyż, pieprz i cyna-

lem bogactwa, wchodząc nawet w skład

chłonne niż upieczenie makowca.

mon, określane łącznie mianem przypraw

posagu co majętniejszych szlachcianek i mieszczanek. Jedzono go na słodko, ale istniała również wersja wytrawna,

SKŁADNIKI na ciasto

Zagniatamy ciasto, chowamy

która zawierała więcej korzeni, w tym

150 g mąki

do lodówki na 30 min., rozwał-

pieprzu. Taki piernik stanowił często

75 g schłodzonego masła

kowujemy i wykrawamy romby.

zakąskę do wódki.

35 g drobnego cukru

Pieczemy je w 190 C przez 15 min.

1 łyżka kwaśnej śmietany 1 małe jajko

Płuczemy mak i zalewamy wrzącym

jakie pojawiają się na wigilijnych stołach,

mlekiem. Gotujemy na małym ogniu

istnieje jeden wspólny mianownik, łączący

ok. 30 min. Przecedzamy i mielimy.

wszystkie potrawy – każda jest postna.

Ucieramy cukier z masłem, dodajemy

Fakt, że na Wigilię nie można było poda-

20 g maku

żółtka i dalej ucieramy na puszystą

wać mięsa, nie był nigdy przeszkodą

500 ml tłustego mleka

masę. Masę makową mieszamy

dla pomysłowych gospodyń, które

120 g masła

z bakaliami, wanilią i miodem i miesza-

z kapusty, grzybów, grochu, maku i ryb

100 g płynnego miodu

my z masą maślano-żółtkową. Masę

potrafiły wyczarować dziesiątki pysznych

2 żółtka

chłodzimy i podajemy z łamańcami.

dań. Dzięki ich fantazji, układając świą-

SKŁADNIKI na masę makową

ziarnka z ½ laski wanilii 60 g migdałów 60 g rodzynek 2 łyżki cukru

Mimo ogromnego zróżnicowania dań,

ŁAMAŃCE z MAKIEM

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

teczne menu mamy teraz skąd czerpać inspiracje Autorka tekstu prowadzi bloga kulinarnego: www.strawberriesfrompoland.blogspot.com

ZIMOWE SZALEŃSTWO W ZIELEŃCU Najlepsze ceny na wypożyczenie sprzętu narciarskiego oraz snowboardowego z dodatkowym rabatem

-20% dla czytelników „Polska Niezwykła” Tylko w wypożyczalniach

SKI-RAFT ZIELENIEC www.ski-raft.pl Tel. 725-300-303 A od marca zapraszamy na

SPŁYWY PONTONOWE PRZEŁOMEM BARDZKIM.

ZABIERZ

KONIECZNIE Caretero Medio Safari Bogato wyposażone, lekkie i praktyczne łóżeczko turystyczne. Łatwo się składa do niewielkich rozmiarów, dzięki czemu można je zabrać w każdą podróż. Sprawdza się także jako łóżeczko stacjonarne w dziecięcym pokoiku.

239zł

Linia Safari to 4 wyjątkowe kolory z wesołymi nadrukami. Więcej na: www.caretero.pl

CARETERO MEDIO SAFARI

Caretero Shifter Nowoczesny i bezpieczny fotelik z kategorii 15-36 kg. Dzięki intuicyjnej regulacji wysokości i szerokości, rośnie razem z dzieckiem. Posiada 2 pozycje nachylenia siedziska dla większego komfortu podróży dziecka. Wygodną, miękką tapicerkę można zdjąć i łatwo wyczyścić. Więcej na: www.caretero.pl

299zł 42

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

Buty Garmont Tundra

490zł

Zaprojektowane przez firmę Garmont specjalnie dla polskich odbiorców. Odporne na trudne warunki pogodowe dzięki Gore-Tex® Sierra. Podeszwa Vibram® Grivola charakteryzuje się znakomitą przyczepnością do podłoża i doskonałym samooczyszczaniem z błota lub śniegu. Specjalnością Garmonta jest budowa cholewki i konstrukcja śródpodeszwy – to one decydują o komforcie na dłuższych dystansach. Więcej na: http://paker.pl

od ok.16zł Impregnaty Ganger’s Angielska marka, produkująca impregnaty od ponad siedemdziesięciu lat. W ofercie preparaty do czyszczenia i impregnacji butów, odzieży outdoorowej oraz namiotów i sprzętu. Większość impregnatów produkowana jest na bazie wody. Jako jedyna firma w branży Granger`s posiada ekologiczny certyfikat Bluesign. Więcej na: http://paker.pl

369zł

Kurtka Oran Męska Techniczna kurtka polarowa o klasycznym kroju. Regulowany obwód kołnierza oraz ściągacz u dołu. Dwie boczne kieszenie zapinane na zamki oraz jedna kieszeń na piersi. Wykonana z tkaniny Polartec. Więcej na: www.feelfree.pl

319zł

Kurtka Karelia Uniwersalna kurtka softshellowa dla kobiet. Dwie duże kieszenie zapinane na zamki. Regulacja dołu kurtki. Zamek główny zabezpieczony patką. Wykonana z tkaniny softshell. Więcej na: www.feelfree.pl

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

Kamera ContourROAM To idealna kamera dająca radość z filmowania przygód wszędzie tam gdzie zaprowadzi Cię życie. Po prostu przesuń suwak nagrywania, tyle potrzeba abyś filmował w pięknej jakości Full HD. Wielokrotnie nagradzana konstrukcja firmy Contour jest wytrzymała, wodoszczelna do głębokości 1 metra, wszechstronna i łatwa w użyciu, to wszystko pozwala na korzystanie z ContourROAM wszędzie i zawsze filmując. Więcej na: www.contour-polska.pl

899zł 1799zł Kamera Contour + 2 Nagrywa wysokiej jakości filmy w 1080p Full HD. Wykorzystuje 170 stopniowy, szerokokątny, obracany obiektyw, który uchwyci akcję z minimalną dystorsją i naturalnym odwzorowaniem. Contour+2 to nagrania w Full HD bez kompromisów, jakość obiektywu i matrycy dostarcza obraz w rozdzielczości 1080p z maksymalną ilością szczegółów i wystarczającym kątem widzenia aby nic nie umknęło obiektywowi kamery. Więcej na: www.contour-polska.pl

ŁADOWARKI I ADAPTERY SKROSS

SKROSS PRO+ z ładowarką USB

199zł

NIEZBĘDNE W PODRÓŻY

Genialny, kompaktowy adapter dla podróżnych. Pozwala podłączyć laptopa, suszarkę i inne urządzenia do prądu, bez względu na rodzaj gniazdka prawie na całym świecie. Dodatkowo wyposażony jest w podwójną ładowarkę USB idealną do smartfonów i tabletów. Więcej informacji na: www.skross24.pl

39zł

SKROSS mini ładowarka USB do samochodu na 12V Nie ważne dokąd jedziesz samochodem, za pomocą mini ładowarki SKROSS naładujesz swój telefon lub inne urządzenia mobilne na USB. Zapomnij o rozładowanej baterii podczas podróży lub dojazdu do pracy. Więcej informacji na: www.skross24.pl

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

799zł

Plecak Karrimor Voyager Uniwersalny plecak renomowanej marki Karrimor, z którego szybko i łatwo mozna zrobić torbę turystyczną. System nośny z szelkami zmienia się w wygodny pasek na ramię. Ergonomiczne wnętrze pozwoli na logiczne uporządkowanie bagażu. Dodatkowy mały plecaczek sprawdzi się jako bagaż podręczny na przydatne drobiazgi. Kłódka zabezpieczy twój plecak przez otwarciem. Uszyty z Cordury, bardzo mocnego materiału odpornego na przetarcia i rozdarcia. Angielska firma Karrimor ma w swojej ofercie plecaki turystyczne, rowerowe, miejskie oraz plecakotorby turystyczne. Więcej na: www.karrimor.pl

518zł Plecak Kapadocja Plecak dla entuzjastów fotografii. Zmieści komplet sprzętu foto, rzeczy osobiste i laptop. Wbudowany pokrowiec zapewni sprzętom ochronę przed deszczem i kurzem. Ekwipunek wycieczkowy można schować do dodatkowej komory, a obiektywy umieścić w dwóch zewnętrznych, dołączonych do plecaka pokrowcach. W dnie plecaka schowany jest pokrowiec przeciwdeszczowy. Więcej informacji na: www.pajaksport.eu

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

DARIUSZ MORSZTYN

MASZER

,,Prowadząc psi zaprzęg, czuję się jak kapitan okrętu sunącego po wielkim, białym morzu.” Z Dariuszem Morsztynem o magii Północy i poszukiwaniu wolności rozmawia Jakub Kaczmarek

rzybrał imię Biegnący Wilk. W mazurskich Ściborkach założył najmniejsze prywatne państwo świata, w którym propaguje

kulturę indiańską i eskimoską, a wieczorami.. nasłuchuje wycia wilków. Podziwia twardych ludzi Północy. Sam jest jednym z nich. Jako jedyny Polak ukończyłeś Finnmarksløpet – arcytrudny wyścig psich zaprzęgów o najdalej wysuniętej na północ trasie. Taka 500-kilometrowa podróż staje się chyba czymś więcej niż przeżyciem sportowym? Dla mnie aspekt sportowy jest właśnie najmniej ciekawy. Nie chodzi o wyczyn, lecz o samo uczestnictwo. Jestem zresztą zawodnikiem tzw. ostatniego miejsca. Najtrudniejsza w tym wszystkim jest praca w zespole, zupełnie nietypowym bo przecież składającym się ze zwierząt. Psy wnoszą niezwykle duży element zaskoczenia, nieprzewidywalności. Prowadząc taki zaprzęg, czuję się jak kapitan okrętu sunącego po wielkim, białym morzu. Doznania są niezwykłe,

fot. Archiwum Dariusza Morsztyna

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

odnajduje się w sobie pokłady nieznanej

dotąd energii, ale też skupienia, bo każdy ruch na tym bezludziu musi być idealnie wyważony. Północ to także świat niezwykłych ludzi. Skandynawowie z Północy są może małomówni, tacy troszkę ”my home is my castle”, ale jest w nich magia. Ich świat jest inny niż nasz, bez zbędnego przepychu, bez pijaństwa, pełen kultury osobistej. To twardy lud. Środek zimy, a oni jeżdżą do pracy na rowerach, dzieci na nartach do szkoły, a babcie na sankach fińskich suną do supermarketu (śmiech). Coś nieprawdopodobnego! Pejzaż też jest bajkowy. W tym roku ze trzy noce jechałem sam przez góry, a nade mną rozciągały się godzinami wielokolorowe zorze polarne. W chwilach takich jak ta czuję, że warto było ciężko trenować. W Polsce też są miejsca pełne magii? Myślę, że magiczne jest to miejsce, w którym jesteśmy. Północno-wschodnia część Mazur, którą nazywamy Dzikimi Mazurami. Przez lata wytworzył się pewien obraz tego regionu: zachodzące słońce, jeziorko i łódka kołysząca się na wodzie. Nas, mieszkańców dzikich rejonów trochę to śmieszy. To tu, u nas, są te prawdziwe Mazury. Wycie wilków jest na porządku dziennym, mamy rysie

fot. Archiwum Dariusza Morsztyna

na wolności, brak tu chyba tylko niedźwiedzi. Perełkami są wioski, w których nawet w stu procentach zachowana jest architektura

sprzed 1945 roku. I jest ich co najmniej

tać. Współczesna cywilizacja ucieka od

kilkanaście.

człowieczeństwa. Nie wiemy już, kim jesteśmy.

Czy takie traperskie życie nie jest ucieczką od cywilizacji, od nowocze-

Założyłeś swoje własne państwo –

sności?

Republikę Ściborską. Jaką misję ma

Wprost przeciwnie, uważam, że my jeste-

pełnić?

śmy mega nowocześni. Bo czy nowocze-

Nasza osada ma być czymś bardzo

snością jest ta hiperkonsumpcja? Czy ja

prostym, z autentycznym klimatem.

muszę co roku zmieniać samochód czy

Republika Ściborska to żywa idea. Na

telefon komórkowy? Nowoczesność to po

pierwszy rzut oka jest zlepkiem różnych

prostu godziwe życie i bycie człowiekiem

rzeczy. Indianizm, turystyka bez alkoholu,

wolnym. Czy to nie jest nowoczesne?

wegetarianizm, harcerstwo, wyprawy pół-

Wzorcem są dla mnie kultury tubylcze

nocne, psy zaprzęgowe, działania ekolo-

- Indianie, Eskimosi. Jeśli jakaś kultura

giczne – jeden wielki galimatias. Gdy ktoś

rozwija się wiele tysięcy lat i wytwarza

jednak zechce pobyć tu dłużej, na pewno

pewną mądrość, warto o niej pamię-

dostrzeże w tym wszystkim i logikę i siłę.

Przez lata wytworzył się obraz Mazur – zachodzące słońce, jeziorko i łódka kołysząca się na wodzie. Nas, mieszkańców „dzikich” rejonów trochę to śmieszy.”

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

FOTOKĄCIK

SZKOŁA DLA AMATORA Praktyczne porady dla początkujących fotomaniaków, czyli co zrobić by świat na zdjęciach wydał się piękniejszy

Komponowanie zdjęcia, to niekoniecznie trzymanie się ścisłych reguł. Trzeba dużo wyczucia, by wiedzieć jak te reguły przekraczać

Warto jednak znać abecadło rozmieszczenia figur, linii i punktów fot. mfrieske/www.polskaniezwykla.pl

na płaszczyźnie. W fotografii punktem odniesienia kompozycji są: linia horyzontu, główny obiekt oraz pozostałe osoby i przedmioty. Ważną, pierwszą decyzją jest wybór kadru. Generalnie mamy trzy możliwości: kadr prostokątny poziomy, pionowy i kwadrat. Pejzaż z długą linią horyzontu zazwyczaj lepiej wpisuje się w kadr poziomy, wertykalne obiekty lepiej wyglądają skadrowane w pionie, a kwadrat jest kadrem statycznym i zrównoważonym. fot. ilikemytoys/www.polskaniezwykla.pl

Oryginalność, własny styl, zaskoczenie… Inne spojrzenie to największe wyzwanie dla fotografującego

Kluczem do interesującego zdjęcia jest pokazanie znanego motywu od nietypowej, nieoczekiwanej czy nieznanej strony. Nie pokazujmy innym w banalny sposób tego, co doskonale znają. Zaskoczmy widza i nadajmy zdjęciu własny rys. Aby to osiągnąć warto trenować zmysł obserwacji i próbować skłonić się do kreatywnego myślenia. Kreatywnie też powinniśmy wykorzystywać sprzęt, który posiadamy. Ciekawym zabiegiem jest choćby korzystanie z głębi ostrości.

Zimowe zdjęcia mogą być piękne, ale fotografowanie o tej porze roku wymaga szczególnego przygotowania i umiejętności

Zimą w krajobrazie dominuje biel i odcienie szarości. Taka tonacja fot. tomek_der/www.polskaniezwykla.pl

powoduje, że automatyka aparatu w miarę dobrze radząca sobie w czasie innych pór roku, zimą zaczyna zawodzić. To dlatego, że światłomierz znajdujący się wewnątrz aparatu, mierzący światło odbite, ustawiony jest na warunki, które odpowiadają ilości światła obijanego przez jednolicie szarą powierzchnię. Jeśli chcemy, by biały śnieg wyszedł biały musimy ,,wpuścić’’ do aparatu więcej światła, niż sugeruje nasz światłomierz.

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

E I K T S Y Z S W I K S L O P Y N STRO

Serwis internetowy www.PolskaNiezwykla.pl

Przewodniki z serii Polska Niezwykła

Mobilne przewodniki

www.PolskaNiezwykla.pl

Magazyn Polska Niezwykła