Cena regularna 5,99 PLN
Wiosna 2013
TEMAT NUMERU
WIELKA
MAJÓWKA Najlepsze pomysły na wiosenne wyjazdy
MIEJSCA NIEZWYKŁE Polecamy atrakcyjne zakątki w Polsce! DLA AKTYWNYCH
Wiosna na rowerze
2
TRASY ROWEROWE Malownicze trasy wokół jeziora Śniardwy
KALENDARZ NAJCIEKAWSZYCH WIOSENNYCH IMPREZ
CZY WIESZ, ŻE czyli li intrygujące i j ciekawostki z kraju
NIEZWYKŁY MAGAZYN DLA PODRÓŻ NIKÓW ISBN: 978-83-7427-897-3
KSIĘGARNIA i SKLEP INTERNETOWY
www.sklep.polska polska niezwykla.pl K
TURYSTYKA
HISTORIA
GEOGRAFIA
DLA DZIECI I MŁODZIEŻY
ALBUMY
TANIA KSIĄŻKA
K K
02-495 Warszawa, ul. Poczty Gdańskiej 22a K
K
Zapraszamy także do naszej
KSIĘGARNI w Warszawie
każdy z kilkuset tytułów obejrzysz osobiście odbierzesz książki kupione w sklepie internetowym spędzisz czas w miłej atmosferze
Kontakt: tel. 22 662 62 63, 500 039 423 sklep@polskaniezwykla.pl
DEMART
EBOOKI
OD WYDAWCY Słońce przygrzewa, dni coraz dłuższe… Wyjechałoby się gdzieś… A tu rok szkolny trwa i nie wszyscy mogą pozwolić sobie na dłuższy urlop. Zachęcamy do zapoznania się z naszymi propozycjami wiosennych wyjazdów
Wiosna to idealna pora roku na rowerowe eskapady. Nie jest jeszcze za gorąco, a po długich zimowych miesiącach aż się chce wyrwać gdzieś na łono przyrody. A z perspektywy dwóch kółek świat wygląda zupełnie inaczej niż z okien samochodu. Rowerzystów na pewno zainteresuje trasa rowerowa biegnąca wokół największego polskiego jeziora – Śniardw. Wodniakom proponujemy stosunkowo mało jeszcze znany w Polsce sposób na wodne podróże, mianowicie rejsy barkami. Zwłaszcza, że na barki możemy załadować rowery. Jak zwykle, polecamy ciekawe miejsca do zwiedzania. Oszałamiający pałac w Pszczynie, urokliwą Grabarkę, kolorowy zawrót głowy w Chrzypsku Wielkim – czyli miejsce zwane „Małą Holandią”, malownicze rozlewiska nad Wartą, a także urocze siedlisko na Suwalszczyźnie – Gościniec Drumlin. Podpowiemy też, jak smacznie zjeść na łonie natury, czyli jak zorganizować prawdziwy piknik. A znakomita polska windsurferka, Zofia Noceti-Klepacka, opowie do których miejsc w Polsce szczególnie lubi wracać i dlaczego. Zapraszamy do lektury! Zespół Redakcyjny
Szukaj nas na Facebook’u www.facebook.com/polskaniezwykla
Redaktor wydania
Przygotowanie do druku
Magdalena Bednarska
Tomasz Góra, Katarzyna Lewandowska, Adam Zakrzewski
Opracowanie graficzne i skład
Dział reklamy i promocji
Adam Zakrzewski
Aneta Juchimiuk Manager ds. reklamy i promocji aneta.juchimiuk@polskaniezwykla.pl reklama@polskaniezwykla.pl tel. 22 662 62 63 wew. 31, 39
Projekt graficzny Luke Beck
Autorzy tekstów Magdalena Bednarska, Antonina Dylak, Maria Gonta, Agata Jankowska, Ewa Kapilewicz, Jerzy Klemens, Aleksandra Rudzińska-Rdzanek, Anna Włodarczyk
Wydawca Demart S.A. ul. Poczty Gdańskiej 22a, 02-495 Warszawa www.demart.com.pl, e-mail: kwartalnik@demart.com.pl
Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim. Żadna część ani całość wydawnictwa Magazyn Polska Niezwykła, z wyjątkiem fotografii na licencji Creative Commons, GNU i Public Domain, nie może być reprodukowana ani przetwarzana w sposób elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny; nie może być użyta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody wydawcy. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń.
NA OKŁADCE: Zdjęcie z konkursu „Pejzaż mojego miasta”, autorstwa użytkownika portalu www.polskaniezwykla.pl – belzebulbul Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
1
W
WIOSNA 2013
NUMERZE TRASY
W POLSCE 04
Czy wiesz, że...
06
Ciekawostki z całego kraju
Dzieje się
38
Imprezy na wiosnę
Rowerem wokół Śniardw Propozycje tras rowerowych wokół największego polskiego jeziora
08 TEMAT NUMERU: WIOSNA W PLECAKU STYL ŻYCIA 44
Jak wybrać rower Praktyczne porady przed kupnem jednośladu
48
Tydzień na barce Niecodzienny sposób spędzania czasu na wodzie
52
Kilka słów o piknikach Wskazówki przed pierwszymi w sezonie piknikami
fot. Archiwum SkyDive–Club
52
MIEJSCA 18
30
Święta Góra krzyży
Chrzypsko Wielkie Mała Holandia
fot. Anna Włodarczyk
Grabarka – serce prawosławia
Pokryta łanami tulipanów wielkopolska „Holandia”
22
Perła Górnego Śląska – Pszczyna
34
Neobarokowa rezydencja magnacka
26
Park Narodowy „Ujście Warty”
Bajkowy Drumlin Klimat z minionej epoki dla każdego
58
Ptasi śpiew wśród rozlewisk
Zabierz koniecznie Gadżety niezbędne w podróży
20
WYWIAD 62
Zofia Noceti-Klepacka Rozmowa o surfowaniu i podróżach
FOTOKĄCIK 64 Grabarka (fot. foto-nicewicz/www.polskaniezwykla.pl)
2
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
Szkoła dla amatora Praktyczne wskazówki dla początkujących fotomaniaków
Z wizytą u Koziołka Matołka (./" #/ -/)$./(- JCKFJK9HEKDHKE>F=>AKCIHK;FIHK@I8KAHK?JK6HKI AHK;:K,HK9JK?I5KAJK<18K461KCJK6H?K>I5K;6:K2 .GK9G @JK6=?K+EIHK@IHKE 9GK>F:KCIKEJKDI:K-JK@JKDGKEJ8K,HK4=K>I5K9G;KC:(8K.;=,KDJ>FKB/; CGKFIKAJKC1KBFH@FK:>AJK7I6 %!1,3$- 3 /03 '/03 13'13$23,/0) 13'-3%&(-#3$/3% 3*23,13 0) 03" /03 3&2.3*" 3*23+-)
-3' 23.+/3!-3, &0!3$0 3' ,13 0 (+03#23*23+131 3 23*23+/2!) 13*1 3 1(3.+23 3.(13 !23,1) -3&2.3*" 3%/ 3$1 &( 3 ) "3%/3& 3.2 13'13$23,1 .-3,( 3'/3#0$3, 3.(23,/0') " 3&2.3*"3#-)31 03+.(23,-) %+-%#3*/03*23+-3%/ 3.23,/03.+ ) +-3#23.23 (+03 /0 3&2.3*23,-3
-GK>AJKDGKEIK6H?KEAHK;=8KI,KAGKE6JK+DIHK<JK45K;5KA=?KE5K;BGEK@H?8KCA/KB=K9BF=K>9GKBF= 9G ABGK>FHK?DIHK>97HDK;GKB:KJ 9G ABGK>FHK;FIHK@IG?K:+?IHK@0:KI BJK;GK+@IK9G;K@FJ>KAH< DIHKFE=KC6H<8KI+@IHK4J<KCGKEH<K9GK;B/K,=3K EIHK;FIK6H?KEAHK;=K9BFHK9I5CKDHK?IH<K>@JKDJ FIHK2 ?IKI DIHKA=7KCG3K*=K6H?KE )0IKDJ@08K DK;IJ@08K 6GK>FH@08K &.JKDIK>AJKDIH3K GK4JK@F=K6H? &B=KC5KI ?HKB=KC5KGBJFKEIHK7HK@IHKCJKE=@0KI 9I5CKD=@0K?IH<>@KE -G7K>@H3K*=K6H?KDJKEHA DJ C>I5K,=K@:8K.;FIHK>9GKACJK6H?K-JKDJK EJBK;GEK>CIHK.G3K BH>FK@IH8K9G EIHK7:K9HKB=K9HK2 AIJ@0KFDJK7JKF6H?K:CGK@0JKD=K-JK@JKD/E8KE CA/KB=?KC:K?GK<HK?:KFJK>CGK@FHKDI:K DIHK9G;K2 C:KEJK<1KCGKFIG6KC/E8KA=7KCGKC:K<1KAJ?KCGKEJK7HK@GK>I5K'GKF=KDJKF=KEJK<13K-JK@JKD/EK4JBK;FG ?IK>I5K>9G;GK4J6KI 9GK>AJKDGKEIK6H?K>I5KAJ?KG>IHK;7I(3
!*-+/$+/(,*/ -+)*/%,)* !4H@KDIHK ?IH>FKCJ?K E DGKEH<8 GAEJBKAH<KE "$"KBGKC:K>IHK;FIK4IHK#:K2 BGK9H<K>CIHK.GK)HDKAB:?K*J<KCIKE -JK@JK2 DGKEIH8KDJKFEJKDH<K?GKI?KI?IHKDIH?3K G E>9JKDIJK6=KEIHK7GK&:DCK@=<KD=KG4IHCAK;7J ;FIHK@I8K E CA/KB=?K G9B/@FK E=K>AJKE= ?:7KAIK?HK;IJ7KDH<KI IDKAHKBJCKA=EKDH<K *J<K2 CGKE=K EIJA K CA/KBJK<H>AKH;:KCJK@=<K2 DGK2C:7KA:KBJ7KD1K 9HKBH6KC1K DJ >CJK75 H:KBGK9H<K>C18KFDJ<K;:K<1K>I5KAJCK,H K*IK2 47IGKAHKCJKI '>I5K.JBKDIJK IKAHKBJKA:KB=K FIHK2 @I5K@H<K I %6GK;FIHK,GKEH<8K >JK7JK CIKDGKEJ8 >JK7JKAHKJABJ7KDJKI >JK7HKEJB>FKAJKAGKEH3K DKAB=K.:K<1K@=K9G; EF.75K;H?KJBK@0IKAHCKA:KB=KG4IHCA8 GAJK@FJK>HDK>GKB=@FKD=KG.B/;KF?=K>6/EKF J7KAJKDJK?I8KJ AJCK,HKC: KDIJ8KCA/KBJK?JK:9JK2 ?I5AKDIJ(K>6=DKD=@0KCGKEJK7IKF 4J<KCI $ "K-BF=K./;K'GKFIG6KCJK%JKAG6KCJ3K J; >AJKEH? FDJ<K;:K<HK>I5KAH,KJ?K&IKAHKJAB8K.;FIHKE >HKFGKDIHK7HAKDI?K>9GKA=KCJ?K>I5KF .GK+(K?IKG;KEIHK2 ;FJK<1K@=K?IK-JK@JKD/EKI )HDKAB:?K*J<KCI3
%- /)-#/ (* / , /&-)* -BF=K<J KDI5K>I5KFHKE>F=>AK2 CIK?IK 4J<KCGKE=K?IK 9GK>AJK@IJK2 ?I8K FJK?IH>FKC:K<1K@=K?I )HDKAB:?K *J<KCI3K 1K AGK ?3 ID3 K EB/,KCI8K C>I5,KDI@FKCI8 >CBFJKA=8K H7K&=8K 'G9K@I:K>FHC8 )FHBKEGKD=K 'J9KA:KBHC8K 'GK2 >FJK6HCK!9JK6HC3K IHKFJK9GK?IK2 DJ?K AJCK,HK G ?GKI@0 9BF=K<JK@IGK6J@08KCA/KBF=K?DIH E>9IHKBJK7IKE @FJK>IHKE5K;B/EKCI E 9GK>F:KCIKEJKDI:K-JK@JKDGKEJKGBJFKG A=@0K@GK?DIHKA:KAJ<KG;KEIHK;FIK7IK<JCK?J69KCJK IK2 CIK2%IKCIKI ?:KBF=KDHCK GK.JK2 GK.J3
./. +"/&-+/(./ -)* JKFH?KF ;FIH(K?IKI IDKD=K?IK.GK+(K?I8 CA/KBF=K?DIHKG;KEIHK;FJK<1KE -JK@JKDGK2 EIH8K4JKEIK?=K>I5KI :@F=K?=K@IHKCJKE=@0 .IHBKI FJK4JEKH;:KCJK@=<KD=@0KD93K9G;K2 @FJ>K 9GKACJ K GK;FIDKD=@0K GK;FIKDJ AGK>IK6J 3K)F=KAJK?=KBJKFH?K4J<KCI8KCA/KBH 9GKF4JKEIGKDHK >1K 9BFHK?GK@=8K :@F1 FE6J>FK@FJKDJ<K?6G;K>F=@0KE6JK+@IKE=@0 9GK>AJEKGBJFK9BGK?:K<1KDJ<KEJ,KDIH<K>FH EJBKAGK+@IK AJKCIHK <JC K BGK;FIKDJ8K 9BF=K2 <J 8K:@F@IKEG+(3K EG7KD=@0K@0EIK7J@0 9GK;B/K,:K<5K 9G @JK6H<K -G7K>@HK I #:KBGK9IH 9BGK?:K<1@K>EGK<1K>CBG?KD1KG>GK41K#:KBGK9H<K>CIHK)HDKAB:?K*J<KCIKE -JK@JKDGKEIHK9G;K@FJ> I?K9BHF8KE=K;JKBFH KI AJBK./E3
./!. /&./ (* / ./$./' / +)*/'-+ /% / +/$#/&, )'./ +/ (./!*-/& !8KAJC K JK9BJK>FJ?KE>F=>AKCI@0K;G -JK@JKDGKEJ $K@FHBEK@JKDJ ?GK<H "K:BGK;FIKD= -GK@F5K>A:K<5KEJ>K9=>FKD=?KAGBKAH?3K!;KEIHK;F1K?DIHK.EIJFK;=K9G7K>CIH<K>@HKD=K?:K2 F=@FKDH<8K 9BF=K<JK;1K ?IH>FKCJ K@=K >K7JDK;II3K )0@IJ6K4=?8K J4=K .GK+@IHK 9BF=K4=KEJK<1K@= DJ ?GK<HK:BGK;FIKD=K9BFHK4IHKBJK7IK>I5KE >ABGK<HKB/,KD=@0K9GK>AJK@IK4J<KCGKE=@03K-I5CKDIHKG AG 9BGK>F53K*5K;FIHK4J<KCGKEG K-BFHK@F=KAJ<K@IHKG A=?KDJ >ABGKDIHKIDKAHBKDHKAGKEH<8KCA/KB1K9BGK2 EJK;FIK)HDKAB:?K*J<KCI3K JK9BJK>FJ?KDJ EEE3>AGK7IK@JK24JK<HC397
*-#/% / #/*, (.*/ ./'# FI5KC:K<5KI 9GKF;BJKEIJ?K4J<KCGKEG8K ?HKHH8K4HKHH3
./) /" , -GK?IK?GK :96=KE:K 7JA8K DJK;J7K ?J?K >IK658K J4=K >9BJKEIJ(K BJK;G+(K I E=KEGK6=KEJ( :+?IH@0KDJ AEJKBFJ@0K.GK+@I8KCA/KBF=K?DIHKG;KEIHK;FJK<13K%J?KF AHK.GK9GK2 EGK;:KG.BG?KD1K>JKA=>K&JCK@<53
$./ -#/.!/'-+/!*, #:KBGK9H<K>CI?K)HDKAB:?K*J<KCIKG;KEIHK;FJK<1K?DIHK;FIHK@I F CBJK<:K I FJ .BJKDIK@= K ?JK6HK 9BFH;K>FCGK7JKCI8K :@FDIGKEIH >FC/6K9G;K>AJKEGKE=@08KEI5CK>FHKCBJK>DJK7HKF .I?KDJK2 F<:?K I 7IK@H:?3K GK@FHKCJK6H?K >I5K B/EKDIH,K CI7KC: BGFK9BJEKDJK:CGKE=@0K @F5K>AG8K4JBK;FGKDJ >HK2 BIGK BGFK?JKEIJ?K FHK >A:K;HDKAJK?I8K CA/KBF= 9BF=K.GKAGKE:K<1K9BJK@HK;GA3K4JK<HC8K4JK+DI8 7HK.HD;KI #:KBGK9H<K>CIHK.GK)HDKAB:?K*J<K2 CI3K!;KEIHK;FJK<1K?DIHKB/EKDIH,K;GKBGK2 +7I3K BJFK E BGKC:K E -JK@JKDGKEIH <JF;K -GK>AJK@IK *J<KCGKE=@0K :BF1K2 ;FJK<1K >GK4IHK ?GIK 9BF=K<JK@IHK7H F B/,KD=@0K4JK<HC3K%J?K<:, " 7JAKI 4JBK;FGK7:K4I5KAJKCIHK4J<KCGK2 EHK EIKF=KA=K 'GKAJK E *:KAJ@08 FEGKDH@FKCJK @F=K )FHBKEGK2 DHK.GK'J9KA:BKCJ3
''' )$./ -/",/ ,/ +%
- -+/&- / ./*-. /%,/ ,/$. /%,/ )+(/!+"*/&-+/*,/ (,/)*,/ / !. ,/",/&./',
/(./ + /)%-+/ +&/$( / , /%-/' ,/",/&./'-+ :73K'GBKDHK7JK%JKC:K>F= > K CIHK.G $ 2$ K-JK@JKD/E
??
?
CZY WIESZ, ŻE...
Więcej zakręconych ciekawostek znad Wisły znajdziesz w książkowych przewodnikach z serii Polska Niezwykła
ORAZ NA PORTALU TURYSTYCZNYM WWW.POLSKANIEZWYKLA.PL
fot. Archiwum Muzeum Nietypowych Rowerów
GOŁĄB – MUZEUM NIETYPOWYCH ROWERÓW Będąc w okolicy Puław, warto zajrzeć do Gołębia i odwiedzić funkcjonujące od sześciu lat, jedyne w Europie, Muzeum Nietypowych Rowerów. Jego twórca, pan Józef Konstanty Majewski, majsterkowaniem zajmował się od dziecka. Jego pierwszym znaczącym osiągnięciem było pocięcie dwóch starych damskich rowerów… Na szczęście ktoś z rodziny umiał dobrze spawać i tak powstała pierwsza dwuosobowa konstrukcja. Pierwsze rowery poziome, a potem inne, coraz oryginalniejsze, powstawały podczas zajęć z młodzieżą na kółkach technicznych i metaloplastycznych. Dorobek pana Majewskiego i jego uczniów był kilkakrotnie prezentowany m.in. w Muzeum Techniki w Warszawie. W ten sposób powstała wyjątkowa kolekcja. Wśród eksponatów zobaczymy m.in. rower mimośrodowy, bez łańcucha i pedałów. Przypomina nieco hulajnogę, a aby nim jechać, należy wykonywać rytmiczne przysiady. Innym jeździ się w pozycji leżącej, na brzuchu, a jest i taki, na którym siedzi się co prawda wygodnie, ale za to kierownica znajduje się pod siodełkiem… Zobaczymy najszybciej składający się składak świata, a także wiele innych niepowtarzalnych konstrukcji.
4
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
fot. Archiwum Muzeum Nietypowych Rowerów
Muzeum Pijaństwa. Spokojnie, to nie żadna
na terenie Muzeum pikniki artystyczne.
ale w wielu przypadkach wymaga to
promocja tego zgubnego nałogu. Jest tu
Każdy artysta, przez duże czy małe „A”
nadzwyczajnej sprawności i... odwagi.
kolekcja blisko tysiąca butelek po alkoho-
może w sezonie wystawić tu swoje prace.
Na największych śmiałków czeka coś
lach z całego świata. Będąc wspaniałym
Wystarczy zgodnić to z właścicielem
w rodzaju trenażera dla pilotów.
gawędziarzem, o każdej butelce może
Delikwent, przypięty pasami, może
opowiedzieć anegdotę lub ciekawą histo-
Muzeum Nietypowych Rowerów
w czasie jazdy dokonać obrotu przez
rię jej pochodzenia. Ofiarodawcy butelek,
ul. Puławska 1, 24-100 Gołąb
głowę i bezpiecznie jechać dalej.
takich, których Pan Majewski nie ma jesz-
tel. 601 814 527
cze w zbiorach, mają zapewniony wstęp
www.muzeumrowerow.pl
Ale to nie wszystko. W ramach odpoczynku
do obydwu muzeów gratis.
muzeumrowerow@gmail.com
po rowerowych szaleństwach, warto zajrzeć
Kolejną atrakcją, którą pan Józef przygo-
Muzeum czynne codziennie, od 1 kwietnia
do stworzonego przez pana Józefa…
tował dla swoich gości, są organizowane
do 30 października, w godz. 10.00–18.00
fot. Archiwum Muzeum Nietypowych Rowerów
Modele można wypróbować samemu,
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
5
DZIEJE SIĘ
IMPREZY NA WIOSNĘ fot. Archiwum Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu
Niedziela Palmowa w Skansenie
Na scenie wystąpią Zespół Tańca Ludowego ZAWIDZANIE
Sierpc, 24 marca, godz.: 9.00–17.00
oraz uczniowie ze Szkoły Muzycznej I stopnia w Sierpcu.
Uroczyste obchody Niedzieli Palmowej w skansenie stały się
Wystawę „Wielkanoc na Mazowszu” wzbogacą pokazy zajęć
już tradycją Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu.
związanych z przygotowaniami do Świąt Wielkanocnych.
Trzynasta już impreza odbędzie się 24 marca. Jej najważniejszym
Zobaczymy wykonywanie palm, malowanie jaj, przygotowanie
punktem będzie msza święta z poświęceniem palm i procesją,
święconki i zdobienie podłóg piaskiem.
odprawiona o godzinie 14.00 w pięknym, zabytkowym kościele.
Na stoiskach wystawienniczych podczas kiermaszu rękodzieła
Zwiedzający wybiorą najpiękniejszą palmę wielkanocną.
znajdą się baranki, koszyczki, palmy i wypieki wielkanocne.
Na głosujących czekają ciekawe nagrody książkowe.
www.mwmskansen.pl
XIII Międzynarodowe Targi Turystyki „W Stronę Słońca” w Opolu Atmosfera wakacyjnego wypoczynku już w maju (17–19 maja) Jest to niebiletowana impreza plenerowa w Rynku, a atrakcje można zapoznać się z najnowszymi ofertami z innych regionów Polski i zagranicy, ośrodków SPA oraz uzdrowisk. Tematem przewodnim będą góry, a Regionem Wiodącym Beskidzka 5 – czyli: Brenna, Istebna, Szczyrk, Ustroń oraz Wisła.
6
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
fot. Agencja Reklamowa PROFIL
towarzyszące targom są nieodpłatne. Podczas targów będzie
Ring – symbol Legnickiego Festiwalu SREBRO (fot. sanka/www.polskaniezwykla.pl)
Legnicki Festiwal SREBRO 2013 Legnica, 30 kwietnia–30 czerwca Ten organizowany corocznie od ponad 30 lat przez Galerię Sztuki w Legnicy festiwal, należy do największych i najstarszych tego typu imprez w Europie. Odbędzie się kilkanaście wystaw autorskiej biżuterii, spotkania z artystami, happeningi, koncerty i najważniejsza festiwalowa impreza, czyli Konkurs Sztuki Złotniczej. Jego tematem w tym roku będzie „bunt”. Młodzi artyści zaprezentują swój dorobek, poznamy też ofertę i dokonania szkól złotniczych z całej Europy.
Międzynarodowy Festiwal Muzyki Cerkiewnej Hajnówka
Odbywa się pod patronatem Prezydenta RP i Ministra Kultury RP, oraz pod patronatem artystycznym prof. Krzysztofa
Białystok, 22–26 maja
Pendereckiego. Udział biorą chóry amatorskie, w tym para-
Festiwal odbywa się corocznie już od ponad 30 lat. Dotychczas
fialne, świeckie i dziecięce, a także zawodowe i chóry uczelni
wzięło w nim udział ponad 700 chórów z 35 krajów Europy,
muzycznych. Festiwalowi towarzyszą liczne imprezy – wystawy,
Azji, Ameryki Północnej i Afryki. Jest to cenne wydarzenie
spotkania kompozytorów i koncerty towarzyszące.
kulturalne prezentujące i promujące muzykę cerkiewną.
www.festiwal-hajnowka.pl
XV Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego WEJDŹ NA SZLAK! 18–19 maja oraz 25–26 maja Tematem XV edycji Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego będą szlaki kulturowe – tematyczne trasy zwiedzania, prezentujące zasoby kulturowo-turystyczne regionu.
Willa Domańskich w Nawojowej Górze (fot. K. Nowostawska-Gyalókay)
Wybrano 15 zabytków, zlokalizowanych na 5 trasach zwiedzania. Uczestnicy będą mieli okazję zwiedzić krakowskie obiekty związane z okresem Młodej Polski oraz zabytki techniki. Zobaczymy sakralne zabytki romańskie, dwory i pałace oraz drewniane kościoły wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Zwiedzający będą mogli wziąć udział w oprowadzaniu opatrzonym fachowym i interesującym komentarzem, a także w licznych wydarzeniach towarzyszących. Informacje o zabytkach znajdą się w specjalnym przewodniku. Wstęp na wszystkie wydarzenia oraz publikacja będą, jak co roku, bezpłatne. www.dnidziedzictwa.pl.
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
7
TEMAT NUMERU
WIOSNA W PLECAKU
Nadchodzi wiosna, a wraz z nią dalekosiężne plany na zorganizowanie długo oczekiwanej majówki. Nie oznacza to jednak, że mamy poprzestać na kocu, łące i grillu...
8
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
fot. aleksa/www.polskaniezwykla.pl
Magazyn Polska NiezwykĹ&#x201A;a
www.polskaniezwykla.pl
9
ALEKSANDRA RUDZIŃSKA-RDZANEK
N
adchodzi wiosna, a wraz z nią dalekosiężne plany
od Rybnika, miasta ponad 100 kilometrów ścieżek rowerowych.
na zorganizowanie długo oczekiwanej majówki.
Wyprawę można zaplanować wzdłuż malowniczego Zalewu
Nie oznacza to jednak, że mamy poprzestać na
Rybnickiego oraz szlaków Parku Krajobrazowego „Cysterskie
kocu, łące i grillu. Przecież wolne wiosenne dni
Kompozycje” Rud Wielkich, gdzie znajduje się XIII-wieczny
można wykorzystać w ciekawy i aktywny sposób. Jedni preferują
Pocysterski Zespół Klasztorno-Pałacowy. Nazwa miejscowości
wypoczynek w otoczeniu gór, innym bardziej odpowiada nadmorski
pochodzi prawdopodobnie od rudawego koloru rzeki, bądź
klimat, piękno mazurskich jezior lub bliskie obcowanie z przyrodą.
od wydobywanych na tych terenach przez cystersów rud żelaza.
Inni z kolei nie wyobrażają sobie wyjazdu bez potężnej dawki
W Rudach znajduje się również zabytkowa stacja kolejki wąsko-
adrenaliny, jaka towarzyszy przy uprawianiu sportów ekstremal-
torowej (podobne można znaleźć również w sąsiedniej Stanicy
nych. Oto kilka propozycji wyjazdów na łono przyrody, w zależ-
oraz Pilchowicach), skąd można się wybrać, zabierając oczywi-
ności od preferencji i sposobu prowadzonej aktywności.
ście ze sobą rower, w kilkukilometrową trasę z Rud do Paproci
Zapraszamy do lektury!
i z powrotem. Na uwagę zasługuje również zabytkowa kopalnia „Ignacy” w Rybniku, gdzie można podziwiać dwie maszyny
Jednośladem w krainie Cystersów
parowe: pierwsza z 1900 roku, obsługująca szyb Głowacki oraz
Dla amatorów dwóch kółek wiosna to wymarzona pora roku,
druga, z 1920 roku, działająca przy szybie Kościuszko. A gdyby
bo to właśnie wtedy zaczynają się weekendowe wycieczki
tak jeszcze połączyć wycieczkę rowerową ze spływem kajako-
po okolicy. Zatem aktywne pedałowanie proponujemy zacząć
wym rzeką Rudą – wycieczka jak marzenie…
10
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
INFO
Rowerem szlakiem Cystersów
Pocysterski Zespół Klasztorno-Pałacowy w Rudach Wielkich (fot. Halina Siwczyk/www.polskaniezwykla.pl)
atrakcje: przejazd kolejką wąskotorową na trasie Rudy – Paproć – Rudy, zwiedzanie zabytkowej kopalni „Ignacy” koszt: przejazd kolejką wąskotorową: – bilet normalny – 10 zł – bilet ulgowy – 7 zł
Czarne Wesele w Klukach atrakcje: pokaz kopania torfu, garncarstwa, tkactwa i innych rodzajów rzemiosła, występy zespołów folklorystycznych, kiermasz rękodzieła dodatkowe atrakcje: ognisko koszt: – bilet normalny – 12 zł – bilet ulgowy – 6 zł – bilet szkolny – 9 zł – ognisko – 100 zł
Sky diving Korne atrakcje: skoki spadochronowe dodatkowe atrakcje: zwiedzanie okolicy: Odwrócony Dom, Park Tarzana, tor motocrossowy, Parowozownia Kościerzyna koszt: cena kursu spadochronowego metodą STATIC LINE:
Czarno, ale wesoło Korporacja wyciska jak cytrynę, ruch uliczny przeszkadza, a życie pędzi jak szalone? Panaceum na nieustające zmęczenie może być… Czarne Wesele na wsi. Nie, nie, nic z tych rzeczy – panna młoda nie paraduje w czarnej sukni, a goście weselni nie bawią się przy utworach Behemotha. Organizowana od 19 lat, na początku maja, impreza turystyczna w Klukach na Pomorzu Środkowym (powiat słupski) nawiązuje do tradycji kopania torfu na słowińskiej wsi. Dzięki gościnności Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach spragnieni normalności i odpoczynku przyjezdni mają niepowtarzalną okazję do wizyty w stuletnich wiejskich zagrodach. A tam czas jakby się zatrzymał: kobiety piorą i maglują, przędą nici na kołowrotku,
Czarne Wesele (fot. Archiwum Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach)
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
11
INFO – 300 zł kurs teoretyczny / osoba – pierwszy skok – 200 zł – drugi skok – 200 zł – trzeci skok – 200 zł Cena kursu spadochronowego metodą AFF: – 300 zł kurs teoretyczny / osoba – 700 zł skok z 2 instruktorami – 500 zł skok z 1 instruktorem – Cena szkolenia z 7 skokami 4200 zł Kwatera w Kościerzynie: ok. 30-40 zł/os. Park linowy Tarzan: – bilet normalny 35 zł – bilet ulgowy 30 zł Dom do Góry Nogami: – osoba dorosła 15 zł – dzieci do lat 6 bezpłatnie
tkają na krosnach, ubijają masło czy smażą drożdżowe wafle. Z kolei mężczyźni tkają sieci rybackie, wyplatają kosze i ręcznie piłują drewno. Niekoniecznie trzeba stać biernie i przypatrywać się prowadzonym pracom – mieszkańcy wioski zachęcają do zakasania rękawów i włączenia się w różnorodne prace gospodarskie. Warto też podejrzeć pracujących na łące niedaleko zagród mieszkańców wioski podczas wydobywania torfu. Tradycja zbierania tej skały sięga jeszcze XIX wieku. Wtedy na słowińskich wsiach, zawsze w maju, mieszkańcy kopali torf na bagnistych terenach wokół jezior Gardno i Łebsko. Po dniu ciężkiej pracy wszyscy wspólnie biesiadowali. I tak codziennie przez okres 2-3 tygodni – wspólna praca, a potem
SPA w Ustce atrakcje: basen z jacuzzi, bicze podwodne, masaż strumieniowy, hydromasaż, sauna, grota solna, animacje dla dzieci, gimnastyka w wodzie, nauka pływania dodatkowe atrakcje: Dom Chleba, latarnia morska koszt: – ok. 1335 zł/os. za 5 dni – Muzeum Chleba: 14 zł – latarnia morska: 3 zł
wspólna zabawa. Stąd narodziła się tradycja, zwana Czarnym Weselem. Na wszystkich, którzy w dniach 1-3 maja przyjadą do Kluk, czeka pokaz kopania torfu, garncarstwa, tkactwa i innych rodzajów rzemiosła, występy zespołów folklorystycznych, kiermasz rękodzieła i chrupiący chleb ze smalcem. Warto wspomnieć, że Czarne Wesele w 2008 roku zajęło III miejsce w konkursie na Produkt Turystyczny Województwa Pomorskiego, a w 2009 II miejsce w kon-
kursie Gdańskich Targów Turystycznych jako „Najlepsza promocja turystyki województwa pomorskiego 2009”. Niech dodatkową rekomendacją będzie też to, że czeka tu na nas duża dawka spokoju, świeżego powietrza i „sielskości”, dla której czasem warto zwolnić.
Skocz na majówkę… I to dosłownie. Miłośnikom mocniejszych wrażeń, którym nie w głowie lepienie garnków czy drzemka w hamaku, na pewno spodoba się sky diving. Skoki spadochronowe na lotnisku Korne k.Kościerzyny lub nad samym morzem z wysokości 4000 metrów to Szymbark. Odwrócony Dom (fot. Anna Smolińska/www.polskaniezwykla.pl)
12
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
nie lada wyzwanie, ale dostępne właściwie
fot. Archiwum SkyDive–Club
dla wszystkich. Ci, którzy przez minutę odważą się na swobodne
W tej ostatniej zobaczymy najdłuższy wyprodukowany w Polsce
spadanie z prędkością 200 km/h, nie muszą mieć żadnych
parowóz Pu29-3, wagon kolei linowo-terenowej z zakopiańskiej
uprawnień i badań lekarskich. Wiek też nie stanowi tu bariery.
Gubałówki, czy elektryczne zespoły trakcyjne eksploatowane
Na tych, którzy połkną „skokowego bakcyla” i zechcą zostać
kiedyś w berlińskiej kolei podmiejskiej i trójmiejskiej SKM.
przez cały majowy weekend, czekają niedrogie kwatery prywatne w Kościerzynie. A między skokami dobrze by było zejść trochę
wSPAniały relaks
na ziemię, na której czekają nie lada atrakcje, jak np. Dom Stojący
Woda w morzu czy jeziorze wciąż za zimna, a wstąpienie
na Głowie, czyli słynny na całą Polskę Odwrócony Dom w pobliskim
do Morsów graniczy z cudem? Doskonałą alternatywą, która
Szymbarku. Tam też znajdziemy najdłuższą deskę na świecie
bardzo dobrze sprawdza się wiosną, nie tylko w maju, jest pobyt
– pierwsza, która utrzymała swój status do 2009 roku, mierzy
w SPA. Np. kilka ośrodków w Ustce posiada bardzo bogatą
36 m 83 cm i waży… ponad 1100 kg. Z kolei nowa rekordzistka
ofertę dla osób z naturą Wodnika: basen z jacuzzi, bicze pod-
z 2012 roku mierzy już 46 m 53 cm. A komu jeszcze sprawnie
wodne, masaż strumieniowy, hydromasaż, gimnastyka w wodzie
pracuje błędnik po tak solidnej dawce adrenaliny, może wsko-
czy nauka pływania i zjeżdżalnie dla dzieci. Ukoronowaniem
czyć na chwilę do Parku Tarzana (zarówno dzieci, jak i dorośli)
wodnej aktywności jest pobyt w saunie suchej lub parowej oraz
i pobiegać między linami trasą Pirata, Bosmana, czy Neptuna.
w grocie solnej.
Mało? W regionie znajduje się jeszcze XIV – wieczny szymborski
Warto też czasem wyjść poza bramy ośrodka, aby obejrzeć malow-
zamek, tor motocrossowy i skansen „Parowozownia Kościerzyna”.
niczy ustecki port (natchnienie wielu malarzy marynistycznych),
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
13
bądź znaną w całej Polce XIX wieczną latarnię morską. W pamięć na pewno na długo zapadną chwile spędzone w Muzeum Chleba, gdzie mamy okazję poznać historię polskiego piekarnictwa i cukiernictwa, poznać tradycyjne metody wyrabiania chleba, czy zapoznać się z urządzeniami i naczyniami pomocnymi w procesie wypieku, m.in. z XVII – wiecznym urządzeniem do wyrabiania ciasta i gofrownicami z początku XX wieku. Odwiedzając muzeum koniecznie trzeba również zobaczyć przedwojenny automat do sprzedaży cukierków i jedną z pierwszych… lodówek. Co więcej, każdy może sobie tu uformować z ciasta własny niepowtarzalny wypiek: rogalika, drożdżowy warkoczyk lub bułkę z dziurką. Oczywiście nie zalecamy spożywania własnych wyrobów bez uprzedniego wypieku ich w piecu.
Pociąg do wiosny Miłośnicy pociągów stwierdzą pewnie, że nie ma nic milszego niż przywitanie wiosny w pociągu retro. Specjalnie dla nich od 1 maja między Poznaniem a Swarzędzem będą kursować dwa pociągi o wdzięcznych imionach: Franek i Mebelek. Z kolei do Gniezna na coroczne Dni Pary (15-19 maja) zabierze podróżnych parowóz Wojciech. W gnieźnieńskiej parowozowni, która może w sumie pomieścić aż 40 pojazdów, można zobaczyć m.in. ostatni w Europie drewniany żuraw węglowy, jedyną na świecie dyspozytornię bramową, wieżę ciśnień oraz wysoką na kilkanaście metrów halę suwnic. Dla tych, którzy nie mogą już się doczekać relaksu w obłokach pary, jako przedsmak wiosennych wojaży proponujemy wybrać się 27 kwietnia na całodniową wycieczkę do Wolsztyna na jubileuszową XX Paradę Parowozów, organizowaną przez największego przewoźnika towarowego w Polsce PKP Cargo. Nie sposób nie zakochać się w Pięknej Helenie, choć liczy już sobie 79 lat… Warto również dodać, że wolsztyńska parowozownia to jedyne miejsce w Europie, gdzie można zobaczyć stary parowóz prowadzący planowany pociąg osobowy.
Górskie wyspy wolności Ciupagi wirują wesoło, oscypki łypią szelmowskim okiem, a Gubałówka skąpana w słońcu. Ale nie dajcie się zwieść urokom magicznego Podhala. W Tatrach wiosna przychodzi dość późno i może się okazać, że kojarzącą się z zielenią i ciepłem majówkę przyjdzie nam spędzić w towarzystwie niespiesznie topiącego się śniegu. Dlatego na spędzenie miłych chwil w otoczeniu górskich szczytów Krynica-Zdrój. Muzeum Nikifora (fot. Andrzej O/WikimediaCommons CC 3.0)
lepiej wybrać Beskidy.
fot. Bogumił Pasoń/www.polskaniezwykla.pl
14
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
WARTO ZOBACZYĆ Niewiele już zostało w Polsce miejsc, gdzie zobaczyć można sprawne parowozy
INFO
Parowozownia Wolsztyn (fot. Juliusz Grzelczak/www.polskaniezwykla.pl)
Pociągowa majówka Dziewiczy jeszcze i nieodkryty w porów-
gdzie czekają nas nie lada atrakcje, m.in.
naniu do innych górskich regionów jest
Kolejka Safari, zamek Azteków, czy koło
Beskid Wyspowy, położony między
młyńskie o wysokości 28 metrów.
doliną Raby a Kotliną Sądecką, kraina
Na terenie parku znajdują się dwa muzea:
diabelskich kamieni, czerwonych krów
Muzeum Orderu Uśmiechu i Muzeum
(w opactwie cysterskim w Szczyrzycu
Rekordów i Osobliwości. Warto wspomnieć,
koło Limanowej znajduje się największa
że Rabkoland współorganizuje takie
w Polsce hodowla czerwonej polskiej rasy
imprezy jak np. Mistrzostwa Polski w dmu-
krów), bogata w zbawienne właściwości
chaniu balonu z gumy do żucia, dojenia
dla naszego zdrowia. To właśnie
sztucznej krowy czy w jeździe na musz-
w Beskidzie Wyspowym znajduje się naj-
lach klozetowych.
większe skupisko miast uzdrowiskowych:
Warto odwiedzić również Kasinę Wielką,
Muszyna-Zdrój, Krynica-Zdrój, Piwniczna-
gdzie znajduje się najwyżej położona
Zdrój, Rabka itp. Najlepszą bazą wypa-
w Polsce stacja kolejowa (570 m n.p.m.),
dową ze względu na centralne położenie
bądź Stary Kamieniołom w Rytrze, którego
może być wieś Tymbark (kojarzona
80% powierzchni zajmuje pionowa ściana
głównie z produkcją soków owocowych).
skalna o wysokości 12-15 metrów.
Stamtąd można udać się np. do parku
Obowiązkowa jest obecność na wieży
rozrywki Rabkoland w Rabce-Zdrój,
widokowej na Mogielnicy, najwyższym
atrakcje: przejazd pociągami – Frankiem i Mebelkiem, parowozownia w Gnieźnie, Parada Parowozów w Wolsztynie koszt: Przejazd Frankiem i Mebelkiem – bilety w obie strony – normalny 29 zł, ulgowy 18,27 zł
Beskid Wyspowy: atrakcje: zwiedzanie najwyżej położonej stacji kolejowej, jaskinie, kamieniołom w Rytrze, park rozrywki Rabkoland koszt: – Kwatera w Rabce, Muszynie, Limanowej: 30 – 70 zł/os. – Rabkoland: wstęp bezpłatny, na terenie parku obowiązują żetony – 5 zł za przejazd, karnet na 10 przejażdżek – 40 zł
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
15
wzniesieniu „wyspiarskiego” regionu
Potem można sobie pozwolić na więcej
Dlaczego to akurat rejs Wikingów?
(1170 m n.p.m.), skąd rozpościera się
szaleństwa w Krainie Kanału. Trasa bie-
Bo w okolicach dzisiejszego Janowa
widok na całą malowniczą okolicę.
gnie poprzez wody Jeziora Drwęckiego,
znajdował się targ rzemieślniczo-handlowy
Głównym mankamentem tej ostatniej
Kanałem Elbląskim do Miłomłyna, a nas-
i portowy Truso, łączący Skandynawię
atrakcji jest to, że niestety trzeba się tam
tępnie Kanałem Iławskim aż do końca
i kraje bałtyckie z Południem Europy
dostać piechotą.
Jezioraka w Iławie. Podczas rejsu mamy
i krajami arabskimi, stworzony i zamiesz-
W Beskidzie Wyspowym godne odwiedzin
okazję podziwiać scenerię obydwu kana-
kany przez Wikingów.
są również jaskinie. Największa z nich
łów. Najstarszą część Kanału Elbląskiego
Podczas rejsu będzie można zobaczyć
to Jaskinia Zbójecka na Łopieniu, w której
na wysokości Miłomłyna wybudowano
ze statku Pochylnię Całuny. Dla niewta-
łączna długość korytarzy wynosi 433 m.
w 1844 roku. Dalej przepłyniemy Śluzą
jemniczonych – pochylnia to platforma
Inne, warte uwagi to Jaskinia Czarci Dół,
Miłomłyn i Śluzą Zieloną zawijając do
poruszająca się na linach, napędzana
Jaskinia z Dwoma Oknami, Podwójna
miejsc bogatych w walory przyrodnicze,
siłą wody, w tym wypadku turbiną
Studnia, Jaskinia Latających Kamieni.
np. ostoja dzikiej zwierzyny w Chmielówce.
Francisa.
Pochyl się na Mazurach
Na tym nie koniec, bo czeka nas jeszcze
Ciekawą alternatywą jest również
Pora rozpocząć sezon żeglarski! Gdzie?
przecież Szlak Wikingów, z Elbląga przez
15- kilometrowy Szlak Papieski z Ostródy
Oczywiście na Mazurach. Można zacząć
Jezioro Druzno aż do pochylni Całuny
do Miłomłyna. Tą trasą, przez Śluzę
nieśmiało, rekreacyjnie, od podziwiania
(eksploatowanej już od 1881 roku).
Zieloną i Miłomłyn pływał niegdyś Papież
jedynego w Europie działającego syste-
Jezioro Druzno stanowi bogaty rezerwat
Jan Paweł II. Na jego cześć na Śluzie
mu pochylni, umożliwiającego pokonanie
przyrodniczy, przede wszystkim ptactwa
Miłomłyn wybudowano granitowy pomnik.
statkom 100-metrowej różnicy poziomów
błotnego i wodnego, uznany za światowe
wody między Jeziorem Drwęckim, a Zale-
dziedzictwo przyrody. Występuje w nim
Odpoczynek na Podlasiu
wem Wiślanym. Na początek organizowany
210 gatunków ptaków (w tym 110 gatun-
„Zielone płuca Polski”, czyli świeże
przez Żeglugę Ostródzko-Elbląską rejs
ków ptaków lęgowych). Dlatego podczas
powietrze, zachwycająca przyroda,
spacerowy po Jeziorze Drwęckim,
rejsu będzie okazja do spotkania się oko
dzikość i tajemniczość – klimatyczne
w trakcie którego mamy okazję podziwiać
w oko z rybitwą białowąsą, bielikiem ,czy
Podlasie nie ma sobie równych.
malowniczą panoramę Ostródy.
niezwykle rzadką już kaczką podgorzałką.
Malownicze krajobrazy nadbużańskie,
Kanał Ostródzko-Elbląski (fot. betix/www.polskaniezwykla.pl)
16
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
Puszcza Augustowska (fot. Jadwiga Koniecko/www.polskaniezwykla.pl)
dawne stare ogrody w Drohiczynie –
upamiętniających Białystok jako włókien-
– to wszystko sprawia, że Podlasie to
niczą potęgę. Spragnieni historii mają do
wymarzone miejsce na spokojny wypo-
swojej dyspozycji Pałac Branickich, XVIII-
czynek w gronie rodziny czy przyjaciół.
-wieczną rezydencję magnacką.
To właśnie na tych terenach znajduje się
Kolejnym urokliwym miejscem Podlasia
Biebrzański Park Narodowy, największy
jest Supraśl, miasto otoczone Puszczą
park narodowy w Polsce, o powierzchni
Knyszyńską, w którym stykają się wszystkie
ponad 60 tys. ha, gdzie można spotkać
szlaki: wodne, piesze i rowerowe.
49 gatunków ssaków i 275 gatunków
W Supraślu koniecznie trzeba odwiedzić
ptaków. To właśnie tu znajduje się słynna
zabytkowy monaster, w którym mieści się
Dolina Rospudy, zajmująca powierzchnię
Muzeum Ikon. Na dziedzińcu znajduje się
ok. 25 tys. ha, niezgłębiona i bogata we
ponadto jedyna w Polsce cerkiew z czte-
florę i faunę Puszcza Augustowska, jak
rema wieżami. Znajdą tu również coś dla
również Narwiański czy Wigierski Park
siebie miłośnicy sportów ekstremalnych –
Narodowy. W tak naturalnym otoczeniu,
do ich dyspozycji jest 6-metrowa ścianka
pod strzechą jednego z licznie występują-
wspinaczkowa oraz dwa buldery.
cych tu gospodarstw agroturystycznych, można się w pełni zrelaksować.
INFO Pochylnie na Mazurach atrakcje: rejsy turystyczne, rezerwaty przyrody, pochylnie koszt: Rejs spacerowy po Jeziorze Drwęckim: – normalny 25 zł – ulgowy 19 zł W Krainie Kanału: – normalny 99 zł – ulgowy 89 zł Szlakiem Wikingów: – normalny 49 zł – ulgowy 44 zł
Podlasie to również kraina, w której równolegle funkcjonują różne tradycje reli-
Aby urozmaicić swój pobyt w towarzystwie
gijne. Można tu podziwiać centrum religii
rajskiej przyrody, można czasem ruszyć się
prawosławnej w Grabarce albo miejsca
z miejsca, aby odwiedzić perły podlaskiej
związane ze społecznością tatarską.
architektury. W stolicy regionu, Białymstoku,
W Bohonikach i Kruszynianach znajdują
nazywanym kiedyś Jerozolimą Północy,
się dwa meczety muzułmańskie.
znajdują się trzy żydowskie bożnice. Ciekawą alternatywą może być również
Na terenie Podlasia znajduje się wiele
wycieczka Szlakiem Dziedzictwa Żydow-
miejsc idealnych dla fanów żeglugi,
skiego. Niemniej ciekawy jest Szlak Fabry-
a liczne ścieżki rowerowe zachwycą
kantów – czyli wędrówka po miejscach,
również amatorów jednośladów
Szlak Papieski: – normalny 49 zł – ulgowy 44 zł
Wyjazd na Podlasie: atrakcje: Biebrzański Park Narodowy, piękne widoki, cerkwie, meczety koszt: Kwatera prywatna: – Supraśl: 25 – 45 zł/os. – Grabarka: 30 zł – 60 zł/os.
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
17
Grabarka (fot. Anna Smolińska/www.polskaniezwykla.pl)
SERCE PRAWOSŁAWIA AGATA JANKOWSKA
P
rawosławne i katolickie – ale te w mniejszości. Małe i ponad dwumetrowe. Spróchniałe,
Krzyże – na Świętej Górze są ich tysiące i co roku przybywa kilkaset nowych
pokryte mchem, a obok nich
takie, które wyglądają jakby powstały przed chwilą. Solidnie wykonane, pomalowane, a także – jakby zbite naprędce. Jedne ze starannie heblowanych desek, inne sklecone z patyków. Niektóre wbito w ziemię, inne przymocowano jedne do drugich. Krzyże. Na Świętej Górze są ich tysiące i co roku przybywa kilkaset nowych. Tworzą na wzniesieniu gęsty las, z trzech stron okalający monastyr. Do niewielkiej świątyni, zwanej prawosławną Częstochową, wyznawcy drugiej największej religii w Polsce pielgrzymują już od trzystu lat. Bo wraz z pobliskim źródełkiem jest ona dla nich miejscem kultu. Położona niedaleko Siemiatycz Grabarka to obowiązkowy przystanek dla turystów.
18
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
Grabarka (fot. Anna Smolińska/www.polskaniezwykla.pl)
Bo to nie tylko serce polskiego prawo-
lekie sosnowe wzgórze w uroczysku
Pańskiego zwanego też świętem Spasa.
sławia, które odwiedzają najważniejsi
Sumieńszczyzna i napić się wody z tamtej-
Pokutnicy wbijają przyniesione krzyże
patriarchowie z całego świata. To także
szego źródełka. Poprowadzona przez pro-
w ziemię, po czym udają się do świętego
niezwykle urokliwe miejsce, skłaniające do
boszcza grupa z Siemiatycz postąpiła tak,
źródła.
zadumy i przemyśleń. Autor bestsellerów
jak nakazywał sen, i… byli oni jedynymi,
Paulo Coelho po wizycie w sanktuarium
którzy przeżyli. Po tym zdarzeniu sława
Tradycja nakazuje obmyć chore lub bole-
powiedział: „Wszystko jest takie, jakby
cudownego źródła szybko rozniosła się
sne części ciała w strumieniu. Pielgrzymi
wyszło spod pędzla Boga - czujemy jego
po miastach i wsiach. Wzgórze zaczęto
wskakują do wody lub moczą w niej chustki
obecność bardzo namacalnie, jak gdyby
nazywać Świętą Górą i zbudowano na nim
i przemywają bolące miejsce. Zużyte
tu siedział i rozmawiał z nami. I ta cisza –
cerkiew. Przyjęła ona nazwę Grabarka.
kawałki materiału, zgodnie z tradycją,
WARTO ZOBACZYĆ Las kolorowych krzyży na Grabarce robi duże wrażenie na turystach
Grabarka (fot. Anna Smolińska/www.polskaniezwykla.pl)
– bez szmerów, prawie bezszelestna.
Wkrótce w to cudowne miejsce zaczęli
zawieszają na pobliskich krzakach, by ból
Wszystko to, co było we mnie przedtem
pielgrzymować ludzie. Najpierw z najbliż-
i choroby nie wróciły z nimi do domu.
gwałtowne i rozkołysane, znienacka się
szych okolic, potem z coraz odleglejszych
Od wiosny do jesieni strumień jest bardzo
uspokoiło. Chciałbym to przeżywać wielo-
miejsc. Wierni przybywają tu do dziś
zatłoczony. Zawsze stoją też kolejki do
krotnie. Naprawdę niepospolite uczucie.”
z krzyżami pokutnymi, dlatego Grabarka
znajdującej się tuż przy nim studni. Turyści
Święta Góra jest inspiracją dla fotografów
zwana jest też Górą Pokutników. Do dziś
szukają tu chłodu i zaspokajają pragnienie.
i malarzy. Jerzy Duda Gracz chętnie przy-
uważają, że aby pokuta była skuteczna,
Pielgrzymi natomiast wierzą, że woda ma
jeżdżał tu na plenery.
powinni iść pieszo, i im więcej grzechów
cudowne właściwości. Dlatego napełniają
do odpokutowania, tym dźwigają większy
nią butelki, słoiki. Badania naukowe
To także miejsce z bogatą historią. Legenda
krzyż. Widok pielgrzymów – pokutników
dowodzą, że rzeczywiście woda z tego
głosi, że o Grabarce zrobiło się głośno już
idących krętymi ścieżkami z ogromnymi
źródła ma podwyższoną biowitalność.
około 1710 roku. Podczas szalejącej wtedy
krzyżami na plecach robi niesamowite
Podobno zdarzały się cudowne uleczenia.
epidemii cholery pewnemu greckokatolic-
wrażenie. Najtrudniejszy jest ostatni
Wiele osób twierdzi, że doświadcza tu
kiemu mieszkańcowi Siemiatycz we śnie
odcinek – strome schody, które wszyscy
niezwykłego przypływu energii. Nic więc
objawił się sposób, jak uratować siebie
pokonują na kolanach. Najliczniejsze piel-
dziwnego, że wszyscy chcą nabrać świętej
i bliźnich przed zarazą. Miał razem z oko-
grzymki docierają na Grabarkę tuż przed
wody i choć parę kropli zabrać ze sobą
licznymi mieszkańcami udać się na nieda-
18-19 lipca, czyli w święto Przemienienia
do domu.
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
19
Grabarka (fot. Anna Smolińska/www.polskaniezwykla.pl)
Woskresieńską, którą wyświęcono pod
Marty i Marii i trzy klasztorne cerkwie –
wezwaniem Przemienienia Pańskiego.
– główna, Przemienienia Pańskiego,
W 1947 roku powstał przy niej wciąż
Ikony Matki Bożej Wszystkich Strapionych
istniejący żeński klasztor prawosławny.
Radość i reflektarzowa – Zaśnięcia
Zabytkowa drewniana świątynia nie prze-
Przenajświętszej Bogurodzicy.
trwała jednak do dzisiaj. W lipcu 1990 roku
Monastyr, cerkwie i dwa Domy Pielgrzyma
spłonęła doszczętnie, a odbudowano ją
tworzą osadę Grabarka-Klasztor, na terenie
jako murowaną. Dzięki zachowaniu dawnej
której znajduje się też cmentarz prawo-
bryły i drewnianemu szalowaniu budynek
sławny. Podczas odwiedzin w Grabarce
wygląda prawie tak jak dawniej. I wciąż
można też wstąpić do prowadzonego
otacza go słynny Las Krzyży, który na
przez zakonnice sklepiku z dewocjonaliami
szczęście nie spłonął.
i ręcznie wykonanymi przez siostry pamiątkami – np. uroczymi zakładkami
Grabarka (fot. Anna Smolińska/www.polskaniezwykla.pl)
Po starej, pierwszej cerkwi, postawionej na znak cudownego ocalenia okolicznej ludności, nie ma już śladu. W 1789 roku w jej miejsce wybudowano nową kaplicę, która stała się filią parafii unickiej w Siemiatyczach. W 1939 roku parafię przejęli prawosławni, a unicką ludność zmuszono do zmiany wyznania. Pod koniec XIX wieku w miejscu dawnej cerkwi na Świętej Górze postawiono większą, przeniesioną z Mielnika Cerkiew
20
Magazyn Polska Niezwykła
Na wzniesieniu znajduje się kompleks
do książek z suszonymi podlaskimi
zabudowań – monastyr żeński Świętych
kwiatkami
NOTATNIK Dojazd Do Grabarki można dojechać samochodem drogą z pobliskich Siemiatycz (kierunek Hajnówka). Należy skręcić między wsią Kajanka i Moszczona Pańska. Pociągiem można się dostać na miejsce z Białegostoku, Hajnówki, Siedlec i Warszawy. Wysiadka – stacja Sycze, skąd w ciągu kilku minut pieszo dotrzemy do otoczonej sosnowym lasem Świętej Góry.
www.polskaniezwykla.pl
Grabarka to miejsce modlitwy Na Świętą Górę i do monastyru nie wolno wchodzić w strojach sportowych, niedopuszczalne są szorty, koszulki na ramiączkach czy minispódniczki. Dobrze widziane jest, by kobiety modlące się w cerkwi miały przysłonięte włosy. Na wzgórze nie wolno zabierać ze sobą psów, nie puszcza się tu także muzyki z przenośnych odtwarzaczy.
fot. Semu/WikimediaCommons (GFDL 1.2)
MUZEUM WSI MAZOWIECKIEJ
w SIERPCU
Jest na Mazowszu takie miejsce… Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, leżące wśród pól i lasów, ma swój niepowtarzalny klimat. Na terenie skansenu odtworzono charakterystyczną dla osadnictwa mazowieckiego wieś rzędową, złożoną z przeniesionych z okolicznych wsi zagród. Wystrój izb zmienia się zależnie od pór roku i okresu w kalendarzu katolickim. Ekspozycję uzupełniają: zespół karczemny z karczmą, kuźnią i chałupą kowala, zespół dworski oraz drewniany osiemnastowieczny kościół z dzwonnicą. Od kwietnia do września w Muzeum organizowane są liczne
fot. D. Krześniak
imprezy przybliżające życie codzienne i obrzędowość świąteczną mazowieckiej wsi. Pierwszą z nich jest „Niedziela Palmowa w skansenie” z uroczystą Mszą świętą i procesją z palmami. W Poniedziałek Wielkanocny Muzeum zaprasza do udziału w wiosennych zabawach: toczeniu obręczy, biciu jaj czy grze w „krega”. Sezon wiosenno-letni otwiera „Majówka w skansenie” łącząca wspólną biesiadę, zabawy i tańce. Odbywające się w pierwszą niedzielę maja „Gotowanie na polanie” to przede wszystkim konkurs kulinarny, podczas którego wyłaniane są najsmaczniejsze potrawy mazowieckie. W pierwszą niedzielę czerwca, w trakcie „Dnia Dziecka w skansenie”, odbędzie się wiele imprez przygotowanych z myślą o dzieciach. Podczas lipcowego „Miodobrania w skansenie” każdy może skosztować różnych gatunków miodu.
fot. D. Krześniak
W pierwszą niedzielę sierpnia odbywają się „Żniwa w skansenie” czyli pokazy prac żniwnych z użyciem dawnych narzędzi. Z kolei w pierwszą niedzielę września mają miejsce „Wykopki
Artykuł sponsorowany
w skansenie”. W zagrodach chłopskich prezentowane są dawne zajęcia związane z przygotowywaniem zapasów na zimę.
Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu warto odwiedzić o każdej porze roku, by odkrywać piękno ukryte w codziennych przedmiotach i zajęciach. Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu Sierpc, ul. Narutowicza 64 tel. 24 275 28 83, 24 275 58 20 www.mwmskansen.pl
fot. D. Krześniak
PSZCZYNA JERZY KLEMENS
P
szczyna, „Perła Górnego Śląska”, kojarzona z pięknie zachowaną, neobarokową rezydencją magnacką i rozległym, zabytkowym parkiem, zaprasza przez cały rok, ale najpiękniejsza jest w wiosennym słońcu.
Na przełomie XIII i XIV wieku krzyżowały się tu liczne szlaki handlowe. W obrębie wiślanych bagnistych rozlewisk powstał otoczony fosą zamek, z przylegającym do niego podgrodziem, gdzie wędrujący kupcy sprzedawali i wymieniali towary, mogąc bezpiecznie odpocząć pod okiem strażników. Zespół pałacowo-parkowy w Pszczynie wita zbudowaną w 1687 r. Bramą Wybrańców. Ta najstarsza zachowana do dziś w niezmienionym kształcie budowla pełniła rolę strażnicy, w której służyli wybierani przez księcia żołnierze, zwani wybrańcami.
Pszczyńska „Perła Górnego Śląska” zaprasza przez cały rok, ale najpiękniejsza jest w wiosennym słońcu
Witali oni wjeżdżających gospodarzy i ich gości, wśród których była piękna Angielka Mary Theresa Olivia Cornwallis-West, księżna von Pless zwana Daisy i jej małżonek
w działalności charytatywnej. W czasie
książę Jan Henryk XV Hochberg von Pless, a także sam cesarz Wilhelm II.
swojego pobytu zajmowała sypialnię z łożem osłoniętym parawanem, w której
Cesarz zadomowił się na parterze zamku. Przebywając w Pszczynie, pracował i odpo-
stał wzbudzający zachwyt piec kaflowy,
czywał w swoich neogotyckich apartamentach. W wolnych chwilach oddawał się
ozdobna szafa i gustowna toaletka.
myślistwu. Ściany łączących salony korytarzy zdobią liczne trofea myśliwskie, dokumentujące polowania w lasach pszczyńskich.
Pozostali goście, poprzez obszerny
W czasie I wojny światowej w pszczyńskim pałacu cesarz urządził kwaterę główną
westybul zbudowany na wzór z pałacu
i siedzibę sztabu wojsk niemieckich. To tu podjął decyzję o rozpoczęciu totalnej
w Wersalu, po monumentalnych, parad-
wojny na Atlantyku.
nych schodach, zapraszani byli na I piętro. Obecnie witają i zapraszają gości portrety
Do Pszczyny z cesarzem przyjeżdżała, czując się tu wspaniale, jego małżonka
księżnej Daisy oraz księżnej z synem
Augusta Wiktoria. Nazywana przez bliskich „Doną”, ani urodziwa, ani inteligentna,
Janem Henrykiem VII. Wchodząc do pięk-
darzona niechęcią cesarskiej rodziny, znajdowała ujście swoich zainteresowań
nej, wysokiej na dwie kondygnacje Sali
22
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
Pałac i park w Pszczynie (fot. Jerzy Klemens/www.polskaniezwykla.pl)
PERŁA GÓRNEGO ŚLĄSKA
Lustrzanej, słyszymy dźwięki stojącego
księżnej, które u boku Jana Henryka XV
niechęci księżnej do Pszczyny, i mimo
na środku fortepianu. W ozdobionej
nie należało do szczęśliwych.
posiadania wspaniałego, urządzonego
lustrami z girlandami i żyrandolami sali
Pierwszym bolesnym ciosem była śmierć
zgodnie z własnym życzeniem aparta-
czujemy atmosferę balów, koncertów
jedynej córki, zmarłej w wieku niemowlę-
mentu, niechętnie tu przebywała.
i wielkich wydarzeń dworskich z sunącymi
cym. Co prawda, kolejne urodzone dzieci
.
po parkiecie damami i ich adoratorami
pozwoliły na chwilę zapomnieć o tragedii,
Powstałe w XVIII wieku II piętro było
we frakach. Prowadzeni wzrokiem księżnej
ale związek z księciem nie przynosił
w okresie Hochbergów swoistym,
przechodzimy na salony. Ciągnąca się
oczekiwanej miłości i w 1923 r. małżeń-
zamkowym hotelem dla gości, a także
wzdłuż piętra, pełna rodzinnych pamiątek
stwo zakończyło się rozwodem.
„królestwem” synów Hansa i Daisy.
galeria, przypomina mieszkające tu rody
Rodziną Hochbergów zaczęły wstrząsać
Tu znajdowały się pokoje Jana,
Anhaltów i Hochbergów. Na każdym kroku
skandale , a „nową panią” dla 64-letniego
Aleksandra i, zwanego Bolkiem, Konrada.
czuje się „ducha” Daisy, która jako osiem-
Jana Henryka XV została poznana na balu
Obecnie piętro, pełne trofeów myśliw-
nastoletnia dama zauroczyła trzydziesto-
w Wiedniu 27- letnia Hiszpanka,
skich z całego świata, broni używanej
letniego potomka zamożnego, niemiec-
Klotylda de Silva y Gonzales de Candamo,
przez księcia i obrazów
kiego rodu, księcia Jana Henryka XV.
która później wdała się w burzliwy
o tematyce łowiec-
Pobrali się 8 grudnia 1891 r. w Londynie,
romans z jego najmłodszym synem
kiej, potwierdza
na terenie Opactwa Westminsterskiego
Bolkiem von Hochbergiem.
upodobania
w kościele św. Małgorzaty.
Jan Henryk XV rozwiódł się ze swoją
właścicieli
UROKI PAŁACOWYCH WNĘTRZ
Wnętrze pałacu w Pszczynie (fot. Jerzy Klemens/www.polskaniezwykla.pl)
Podróż poślubną odbyli do krajów orien-
drugą żoną, umożliwiając synowi zawarcie
do polowań w pszczyńskich lasach
talnych, gdzie książę obdarował ją siedmio-
związku małżeńskiego z macochą.
i różnych zakątkach świata. Znajdują się
metrowym sznurem z 2000 pereł małż
Wkrótce potem Bolko zmarł w tajemniczych
tu dokumenty świadczące o olbrzymiej
złowionych w Oceanie Indyjskim.
okolicznościach, w wieku zaledwie 26 lat.
fortunie Hochbergów, którą stanowiły
Legenda głosi, że perły okupione były
Wszystkie te nieszczęścia Daisy przypi-
dwa zamki (Książ i Pszczyna), wiele miast
śmiercią jednego z poławiaczy, który
sywała stale wracającym wspomnieniom
i wsi, kilkanaście kopalń, elektrownie,
przeklął osobę, mającą nosić tę drogo-
przedśmiertnej przepowiedni poławiacza
koksownie, fabryki i zakłady budowlane,
cenną kolię. Klątwa zaciążyła na życiu
małż. Można sądzić, że były one powodem
cementownie, kamieniołomy, lasy, tartaki,
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
23
Ulubionym zajęciem księżnej Daisy pod-
Budowano tu podium dla orkiestry
czas pobytu w Pszczynie były spacery
uświetniającej przyjęcia gości i organi-
po parkowych alejkach, kryjących
zowano pełne splendoru zabawy
w sobie wiele tajemnic.
plenerowe.
Wychodząc na dziedziniec, przechodziła
Park w Pszczynie. Kapliczka „Bądź Wola Twoja” (fot. Jerzy Klemens/www.polskaniezwykla.pl)
obok wzniesionych w II połowie XIX wieku,
Wśród magnolii i rododendronów, na
książęcych stajni, powozowni i ujeżdżalni.
obrzeżach parku, ukryta jest historyczna
Idąc główną aleją parkową, mijała staw
kapliczka „Bądź Wola Twoja”.
z czarodziejską wyspą i uroczym
Według legendy stoi w miejscu, gdzie
XIX-wiecznym pawilonem, zwanym
w nocy z 18 na 19 czerwca 1574 r.
„Herbaciarnią”. Tu goście, częstowani
wyjeżdżający z Polski Henryk Walezy,
herbatą, spędzali romantyczne wieczory
namawiany przez kasztelana wojnickiego
i przy blasku księżyca pływali łódkami
Jana Tęczyńskiego do powrotu,
po okolicznych stawach .
wypowiedział słowa „ Bądź wola Twoja”. Spacerując po parku pszczyńskim,
Wznosząca się na szczycie „Eiskeller” folwarki, gospodarstwa rybne, gorzelnie
interesująca, spełniająca rolę swoistej
i browary, a nawet uzdrowisko
„lodówki” budowla, zwana Piwnicą
w Szczawnie-Zdroju.
Lodową, była również miejscem zabaw i towarzyskich uroczystości. W zimie,
Ciekawostką jest znajdujący się na tym
w znajdującej się pod rotundą piwnicy,
piętrze salon muzyczny z fortepianem,
gromadzono zbierany ze stawów lód,
na którym grywał Ludwik van Beethoven.
który dostarczano do zamkowych spiżarni.
Możemy wnioskować, że nie tylko polo-
Znajdujący się na szczycie taras z kamien-
waniami i pomnażaniem bogactwa żyli
ną galeryjką służył jako platforma widoko-
tutejsi mieszkańcy, ale nieobca była
wa, z której można było podziwiać pano-
im też kultura i sztuka.
ramę zamku i parku.
24
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
Park w Pszczynie (fot. Jerzy Klemens/www.polskaniezwykla.pl)
WARTO WIEDZIEĆ Muzeum Zamkowe stworzyło możliwość wirtualnego zwiedzania wnętrz: www.zamek-pszczyna.pl/wz/ index.html
księżna Daisy na pewno pamiętała o znajdujących się tu nekropoliach Hochbergów i Anhaltów. Na „Kukułczym Wzgórzu”, w pobliżu kapliczki „Bądź Wola Twoja”, na małym cmentarzu, spoczął zmarły nagle jej najmłodszy syn, graf Konrad von Hochberg, zwany Bolkiem oraz sam książę Henryk XV. Przypomina o tym skromny, stojący na wzniesieniu Park w Pszczynie. Ludwikówka (fot. Jerzy Klemens/www.polskaniezwykla.pl)
kamienny grobowiec. W północnej części parku swoje miejsce
Na zabytkowym cmentarzu, zwanym
ceniący wolność, zabawę i polowania,
tu m.in. księcia Fryderyka Erdmanna
„Jadwiżką”, spoczywa żona Fryderyka
najmłodszy syn Fryderyka Erdmanna
Anhalta z żoną Luizą Ferdynandą
Ferdynanda Anhalta, księżna Henrietta
Anhalta, książę Ludwik Anhalt. Widywano
Stolberg -Wernigerode wraz z dziećmi.
Luiza zu Holstein Beck.
go często wjeżdżającego na koniu przez
Jak mówi legenda, nieistniejący kościół
aleję dębową do Puszczy Pszczyńskiej,
i obecny cmentarz, nazwę swoją
gdzie dawał upust swoim zainteresowa-
zawdzięczają przejeżdżającej przez
niom. Pałac, odremontowany z zewnątrz,
Pszczynę żonie Henryka I Brodatego,
służy wyłącznie prywatnym właścicielom
księżnej Jadwidze, która, odpoczywając
i „zamknął drzwi” przed turystami.
Park w Pszczynie. Herbaciarnia (fot. Jerzy Klemens/www.polskaniezwykla.pl)
spoczynku znaleźli Anhaltowie. Pochowano
na zamku, modliła się tu za uwięzionego księcia (1228 r.).
Wiosenny spacer z Daisy czas kończyć. Pójdźmy na XVIII-wieczny ryneczek,
W sąsiedztwie „Jadwiżki” , starannie wpi-
usiądźmy na ławeczce obok księżnej,
sany w parkową zieleń, wznosi się pała-
wrzućmy grosik do XIX-wiecznej studni,
cyk zwany „Ludwikówką”. Zamieszkiwał
zwanej „Studnią Życzeń”, by kiedyś znów
go stroniący od zamkowej sztampy,
powrócić do Pszczyny
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
25
PN „Ujście Warty” (fot. Maria Gonta/www.polskaniezwykla.pl)
PARK NARODOWY
UJŚCIE WARTY MARIA GONTA
Kiedy przyjrzeć się temu obszarowi kompleksowo – w niezbyt odległych okolicach znajdziecie wszystko, czego dusza zapragnie
K 26
jeszcze utworzono noszący tę nazwę
Zacznijmy jednak od walorów przyrod-
park krajobrazowy, a potem wyodręb-
niczych. Z pewnością są niebagatelne,
niono z niego park narodowy. Królestwo
skoro skupiają niemal wszystkie
ptactwa, ryb, drobnych ssaków i gryzoni.
z możliwych form ochrony: ostoje siedliskowe, rezerwaty, zespoły przyrodniczo-
Malowniczy teren pokryty siecią kanałów,
-krajobrazowe, Obszar Europejskiej
rowów, starorzeczy. Raj dla wędkarzy,
Sieci Ekologicznej Natura 2000, Obszar
obserwatorów przyrody i zwykłych
Specjalnej Ochrony Ptaków, Park Krajo-
śmiertelników pragnących wyrwać się
brazowy i wreszcie najmłodszy w kraju
z miejskiego zgiełku. Z grubsza dotyczy
Park Narodowy. Ten ostatni tworzą zloka-
to międzywala trzeciej co do wielkości
lizowane w gminach Słońsk i Witnica
rzeki w Polsce, uchodzącej w tym miej-
podmokłe łąki, przecięte Wartą i Postomią.
iedy pomyślę „ujście Warty”,
scu do Odry. Kiedy przyjrzeć się temu
Wiosenne roztopy zamieniają je w potężne
w mojej głowie otwiera się
obszarowi kompleksowo – w niezbyt
rozlewiska, bardziej kojarzące się z bez-
całkiem spora szuflada z obra-
odległych okolicach znajdziecie wszystko,
kresnym morzem niż nadwarciańskimi
zami zapisanymi w niej zanim
czego dusza zapragnie.
terasami. Przez cały rok są ulubionym
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
miejscem pobytu dziesiątków a nawet setek tysięcy skrzydlatych gości, mających tutaj swoje lęgowiska, pierzowiska i stacje przystankowe w czasie zamorskich podróży. Podczas wielkich migracji wiosennych i jesiennych gwarno tu niczym na wielkim targowisku. Wśród ptaków wodno-błotnych przeważają dzikie gęsi, ale na oficjalnej stronie Parku (www.pnujsciewarty.gov.pl) znajdziecie ciągle uzupełnianą listę ptasich znakomitości, ściągającą w Ujście Warty obserwatorów z całej Europy . Niemal nieustające spektakle cieszą oko ornitologów, fotografików i zwykłych zjadaczy chleba. O tym, że miłośników takiego zajęcia nie brakuje, świadczy chociażby rozrastająca się społeczność Rzeczpospolitej Ptasiej. Utworzona w Słońsku, jedyna w Biurze Turystyki Przyrodniczej „Dudek”
taka na świecie – dysponuje własną
w „Ujściu Warty” wydzielono szereg
konstytucją i kodeksem obserwatora.
ścieżek, po których można się poruszać
w Słońsku (www.hoopoe.com.pl), które
Każdy może zostać jej członkiem i brać
z mapką lub przewodnikiem. Przewodnik
zapewni nie tylko fachową obsługę, ale
udział w systematycznie organizowanych
– do wyboru – może być nabyty w formie
także wypożyczy lornetki, kijki trekkingowe,
zlotach obywateli (XII Zlot Obywateli RP –
broszury lub książeczki, albo wynajęty
rowery lub kajaki.
20.04.2013). Wniosek o wpisanie do społeczności i wydanie paszportu znajdziecie pod adresem www.tps-unitisviribus.org. pl/rzeczpospolita-ptasia. Jeżeli wolicie zrobić to osobiście, biura paszportowe czekają (Słońsk, ul. Puszkina 44, tel.: 95 757 24 45 albo Stacja Pomp 2, tel.: 95 757 22 12). Ptaki podpatrywać można bez trudu. Ze zrozumiałych względów nie należy podchodzić do nich zbyt blisko. Przygotowano do tego celu specjalne czatownie i drewniane wieże widokowe. Trzeba jednak zaopatrzyć się w lornetkę lub lunetę i – mimo odległości – nie zachowywać się zbyt głośno. Z uwagi na wielki obszar (z grubsza biorąc – od mostu w Kostrzynie nad Odrą do mostu w Świerkocinie),
Rozlewiska w PN „Ujście Warty” (fot. Andrhe/WikimediaCommons)
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
27
Rozlewiska w PN „Ujście Warty” (fot. Jerzy Strzelecki/WikimediaCommons (GFDL 1.2))
Turysta indywidualny ma do dyspozycji
żeby były możliwości opuszczenia jej
O rzut beretem od siedziby dyrekcji Parku
specjalne drogi, po których (i tylko po nich)
po pokonaniu krótszych lub dłuższych
Narodowego „Ujście Warty” (Chyrzyna 1)
może się poruszać. Część z nich udo-
odcinków. W znacznej części wiodąca
znajdują się kostrzyńskie Pompeje.
stępniona jest dla zmotoryzowanych,
koroną wałów, również jest dostępna
Militarystów ucieszą forty w Sarbinowie,
zdecydowana większość jednak tylko
przez cały rok i jednakowo wygodna dla
Żabicach, Czarnowie, a miłośników
dla ruchu pieszego lub rowerowego.
rowerzystów oraz piechurów. Przemie-
zakonów rycerskich – ślady templariuszy
Ponieważ niektóre są okresowo zalewane
rzałam ją per pedes wielokrotnie i za każ-
w Chwarszczanach, joannitów w Słońsku
(np. prowadząca popularną „betonką”
dym razem odkrywałam coś nowego.
i wspomnienie po Krzyżakach – w samym
ścieżka „Ptasim szlakiem” lub ścieżka
Kostrzynie n. Odrą. Z dziećmi warto odwie-
„Mokradła”), planując wycieczkę warto
Na terenie Parku znajdziemy miejsca na
dzić Park Drogowskazów w Witnicy, park
wcześniej sprawdzić na internetowej stro-
ognisko, zadaszone wiaty turystyczne
Dinozaurów w Nowinach Wielkich lub
nie Parku, jaki jest poziom wody i które
i ławostoły. Jeżeli komuś zamarzy się
ZOO Safari w Świerkocinie.
z tras są aktualnie dostępne. Warto też
dłuższy pobyt w Ujściu Warty, powinien
(zwłaszcza w chłodniejsze dni) pamiętać
bez problemu znaleźć miejsce noclegowe.
Może wybierzecie się też do Nowej
o ciepłym ubraniu i wygodnych butach.
W okolicy jest sporo hoteli (np.„Bastion”
Ameryki? Wiecie o tym, że rozlokowała
Na otwartych przestrzeniach bywa wietrznie,
w Kostrzynie n. Odrą, „Lord” w Witnicy,
się wzdłuż warciańskich brzegów?
zmarznięty na kość turysta marzy tylko
„Hubertus” w Słońsku) i gospodarstw
Że aż do końca II wojny światowej osad-
o jednym – by jak najszybciej gdzieś się
agroturystycznych (np.„Wzgórze bzów”
nicy mieszkali w Maryland, Pensylwanii,
schronić. Nie w głowie mu wówczas nawet
w Świerkocinie, www.swierkocin12.pl,
Jamajce, Saratodze, Yorkstown,
najpiękniejsze „okoliczności przyrody”.
„Przy rozlewiskach” w Słońsku.
Philadelphii, New Yorku, Ceylonie i wielu
Wspaniałym miejscem noclegowym jest
jeszcze innych „amerykańskich” miejsco-
Najsuchszą ścieżkę – „Olszynki” – wyty-
też przedwojenna wodomistrzówka przy
wościach? W oczach powojennej Komisji
czono w terenie wolnym od okresowych
Stacji Pomp w Słońsku (www.hoopoe.
Nazewniczej uznanie znalazła tylko Malta,
zalewów. Ma ok. 3 km długości i jest pętlą
com.pl/noclegi) a dla preferujących spa-
pozostałe nazwy zostały mniej lub bardziej
poprowadzoną miejscami po drewnianych
nie w namiocie – któreś z wyznaczonych
udatnie spolszczone. Nadal jeszcze klucząc
kładkach. Ulokowano ją w Polderze
przez dyrekcję Parku pól biwakowych.
prowadzącymi w kierunku nadwarciań-
Północnym, przez który prowadzi także
skiego wału lokalnymi drogami pomiędzy
najdłuższa, prawie trzydziestokilometrowa
Kiedy znudzi się wam chwilowo obserwa-
Słońskiem a Świerkocinem, w wielu miej-
ścieżka „Na dwóch kółkach przez Polder
cja przyrody i zapragniecie innych atrakcji,
scach natrafimy na wspaniałe przykłady
Północny”. Tę drugą skonstruowano tak,
znajdziecie ich w okolicy niemało.
olęderskiego budownictwa
28
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
SPŁYWY
PONTONOWE PRZEŁOMEM BARDZKIM
TM
PRZYSTAŃ WODNA BARDO
www.ski-raft.pl
tel. 725 300 303
Chrzypsko Wielkie (fot. Maria Gonta/www.polskaniezwykla.pl)
MAŁA HOLANDIA MARIA GONTA
C
o roku, w okolicy długiego weekendu majowego, pola należące do gospodarstwa ogrodniczego państwa Królików zaczynają mienić się barwami tęczy. Kwiatowe łebki utkane gęsto w żywym dywanie
kołyszą się na wietrze. Kobierzec składa się wielu grządek porośniętych tulipanami. Są ich tysiące – małe i duże, długie, krótkie i zupełnie lilipucie, strzępiaste, gładziutkie i pełnopłat-
Wszystkich, którym wiosną marzy się pokryta łanami tulipanów Holandia, zapraszam do Chrzypska Wielkiego
kowe niczym róże, albo rozłożyste, jak dojrzałe maki. Jedne pachną urzekająco, i to wbrew obiegowej opinii, że bezwonność jest kalectwem tulipana. Inne przyciągają wzrok niespotykanym pokrojem. Wszystkie piękne, a każda odmiana jedyna w swoim rodzaju. Najprawdziwszy kolorowy zawrót głowy. Przez gospodarstwo przewalają się tłumy gości. Część z nich chce kupić cebulki sprawdzonych odmian lub poszukuje nowości (których co roku nie brakuje), ale zdecydowana większość przyjechała tu aby… odnaleźć chociaż namiastkę tulipanowego mocarstwa. Na 25 hektarach rośnie w Chrzypsku 360 spośród kilkunastu tysięcy odmian tych kwiatów. Niektóre noszą trudne do zapamiętania nazwy, ale są też swojsko brzmiące: „Fryderyk Chopin”, „Anna Komorowska”, „Irena Sendlerowa” i „Jan Paweł II”; jest „Mikołaj Kopernik”, „Maria Kaczyńska” fot. Jerzy Klemens/www.polskaniezwykla.pl
i „Lech Kaczyński”.
30
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
Chrzypsko Wielkie (fot. Maria Gonta/www.polskaniezwykla.pl)
Każda odmiana to owoc kilkunastoletniej pracy, najczęściej
no cóż… wprawdzie w porzekadle chodzi o Centzon Totochtin –
holenderskich specjalistów. Czerwony jak serce „Mikołaj
– czterystu pomniejszych azteckich bogów odpowiadających
Kopernik” powstał z fascynacji Toruniem i… miłości do jednej
za przedziwne nastroje osób przebywających pod tzw. „wpływem”,
z jego mieszkanek. Smukłe i bardzo trwałe kwiaty w kolorze
jednak mogę zagwarantować, że opuszczając tulipanowe króle-
écru poświęcone Marii Kaczyńskiej swój „chrzest” miały
stwo będziemy także upojeni i to nie rozweselającymi nektarami,
w 2008 r. (państwo Królikowie posiadają wyłączność na ich dys-
lecz feerią barw i kwiatowych woni. Z pełną odpowiedzialnością
trybucję w kraju) a strzępiasty, dwukolorowy „Lech Kaczyński”
możemy więc delikatnie sparafrazować tę ludową, indiańską
zadebiutował właśnie tutaj, w Chrzypsku, w roku 2011.
mądrość. Każdy ma takiego królika, na jakiego zasługuje,
Indiańskie przysłowie mówi, że każdy ma swojego królika…
a Chrzypsko Wielkie ze swoich Królików może być naprawdę dumne!
Chrzypsko Wielkie (fot. Maria Gonta/www.polskaniezwykla.pl)
Chociaż urok tulipanowych pól jest niepodważalny, a podczas dorocznych Dni Otwartych wiele się w Gospodarstwie dzieje, warto opuścić je na chwilę, by rozejrzeć się po okolicy. Wieś leży nad sporym, urokliwym jeziorem noszącym tę samą nazwę. Dookoła mnóstwo ośrodków agroturystycznych, wypoczynkowych, pensjonatów i pól biwakowych. Można nawet skusić się na nocleg w odległym o kilkanaście kilometrów Pałacu Białokosz, a po drodze (kierunek Pniewy) koniecznie zatrzymać się w Łężeczkach, przy pierwszym pomniku drugiego tysiąclecia. Nie jest może zbyt okazały, za to odsłonięto go dokładnie w pierwszej sekundzie 2001 roku, no i spod jego stóp, a właściwie spod jego trzonu (bo pomnik ma kształt dorodnego grzyba), rozciąga się malowniczy widok na taflę Jeziora Chrzypskiego.
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
31
Chrzypsko Wlk. Kościół pw. św. Wojciecha (fot. Maria Gonta/www.polskaniezwykla.pl)
Warto także zajrzeć choć na chwilę
Tulipanowe (i nie tylko) królestwo
do Chrzypska Małego. Nad niepozor-
państwa Królików rozłożyło się
ną rzeczką Oszczynicą przerzucono
w wyjątkowym miejscu. Wiosenna
tam wyjątkowej urody most kolejowy.
wycieczka was zachwyci, ale wcale
Niecodzienna konstrukcja liczy sobie
mnie nie zdziwi, jeśli będziecie tu
ponad sto lat. Pociągi dawno już tędy
wracać i o innych porach roku.
nie jeżdżą, więc pewnie przyszłość zabyt-
Pojezierze Międzychodzko-Sierakowskie
kowego wiaduktu nie jest różowa…
jest bowiem warte odwiedzania przez
szkoda, bo jest niebywale fotogeniczny.
cały rok
Chrzypsko Wlk. Kościół pw. św. Wojciecha – „Matka Boska na lwie” (fot. Maria Gonta/www.polskaniezwykla.pl)
wszystkim późnogotycki kościół – jeden z ostatnich, jakie wybudowano w tym stylu w Wielkopolsce. Ksiądz proboszcz z wielką przyjemnością otworzy wam jego podwoje i oprowadzi po wnętrzu. Gwarantuję, że czternastowieczna figurka „Matki Boskiej na lwie” na długo pozostanie w waszej pamięci.
32
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
Łężeczki (fot. Maria Gonta/www.polskaniezwykla.pl)
W samej wsi godny uwagi jest przede
W SERCU TORUŃSKIEJ STARÓWKI
Toruń nie bez powodu nazywany jest „perłą północnego gotyku”.
Uczestnicząc w konferencjach i spotkaniach biznesowych, można
Już Jan Długosz pisał: „Toruń przepięknymi budowlami i dachami
skorzystać z doskonale wyposażonych sal konferencyjnych
z cegły palonej lśniącymi tak znamienity, że nic mu chyba piękno-
na 40 osób i 60 osób.
ścią, położeniem i blaskiem świetnym dorównać nie zdoła”. Restauracja znajdująca się w historycznej, gotyckiej części obiektu
Hotel 1231 znajduje się w centrum toruńskiej Starówki. Leży w bez-
serwuje dania zarówno kuchni śródziemnomorskiej, jak i polskiej.
pośrednim sąsiedztwie ruin zamku krzyżackiego, zaledwie kilka
Doskonałym uzupełnieniem są wyborne gatunki win i aperitifów
kroków od gotyckich murów obronnych i Bulwaru Filadelfijskiego –
oraz desery i ciasta.
– najpopularniejszego w mieście szlaku spacerowego wzdłuż Wisły.
Miejsce to idealnie nadaje się do organizacji różnego rodzaju imprez okolicznościowych, bankietów i wieczorów muzycznych.
Hotel 1231 to czterogwiazdkowy butikowy obiekt w Toruniu. Uroku dodaje mu opływający budynek strumień – Struga Toruńska,
Latem można odpocząć w hotelowym ogrodzie, natomiast na
tworzący kaskady wodne, oraz okalająca bujna roślinność.
wieczory polecamy wizytę w pubie, za którego oknami urokliwy
Sprawia to, że w sercu Starego Miasta można znaleźć spokój i relaks.
wodospad tworzy niepowtarzalny nastrój.
Hotel 1231 87-100 Toruń ul. Przedzamcze 6 www.hotel1231.pl
Recepcja tel.: +48 56 619 09 10 tel. kom.: 607 553 812 fax: +48 56 619 09 11 e-mail: recepcja@hotel1231.pl
Restauracja 1231 tel.: +48 56 619 09 17 tel. kom.: 609 700 261 e-mail: restauracja@ hotel1231.pl
fot. Gościniec Drumlin
BAJKOWY
DRUMLIN
Jesteśmy w samym sercu Suwalskiego Parku Krajobrazowego. Utworzony w 1976 roku, jako pierwszy park krajobrazowy w Polsce, należy do najpiękniejszych MAGDALENA BEDNARSKA
lasów, pól i … drumlinów. Te łagodne, podłużne wzgórza to spuścizna po zalegającym tu przed milionami lat lodowcu.
Ludzi tu mało. Samochody przejeżdżają tędy raz na kilka godzin, i to tylko w szczycie sezonu. Cisza, spokój. Jadąc krętą, wąską drogą z Suwałk do Rutki-Tartak skręcamy w lewo i trafiamy do zagubionego wśród pól i wzgórz Udziejka. Tuż przy drodze stoi rozłożysty, stylizowany na kresowy dwór
34
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
fot. Gościniec Drumlin
S
uwalszczyzna to kraina jezior, pełnych grzybów
budynek, a dalej zabudowania utrzymane w konwencji szlacheckiego zaścianka. Jesteśmy w Gościńcu Drumlin, gospodarstwie agroturystycznym „z klimatem”. Jego właściciele, państwo Grażyna i Marek Gierszowie, to „uciekinierzy” z miasta, którzy odnaleźli tu swoje miejsce na ziemi. Kilkanaście lat temu kupili dawne ewangelickie siedlisko. W miejscu starego domu zbudowali drewniany dworek. Do jego budowy wykorzystali materiał z rozbiórki starego domu. Solidne drewniane bale przydały się na ściany, belki stropowe i więźbę dachową. Dach pokryty został trzciną. Dworek stoi na solidnej kamiennej podwalinie z pierwszej połowy XIX wieku. Wnętrze też jakby żywcem wzięte z ubiegłego wieku. Umeblowane autentycznymi, starymi sprzętami z minionej epoki, wyszukanymi na terenie Suwalszczyzny. Meble i przedmioty „z duszą”. Odnowione, odrestaurowane, teraz zachwycają gości. W dworku urządzono sklepik, w którym można się zaopatrzyć m.in. w mapy i przewodniki, oraz kupić
ZOBACZ KONIECZNIE Gościniec Drumlin gwarantuje gościom niezapomniane wrażenia
fot. Gościniec Drumlin
fot. Gościniec Drumlin
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
35
pamiątki. Jest tu też nastrojowa kawiarnia zwana „Drumlińską”. Kawiarnia „Pod Czaplami” znajduje się na zewnątrz i jest czynna raczej sezonowo, w czasie wakacji. Napijemy się tu bardzo dobrej kawy, specjalnej herbaty z kandyzowanymi owocami i spróbujemy lokalnych przysmaków. W oczekiwaniu na realizację zamówienia, możemy podziwiać zgromadzone tu stare poniemieckie maszyny i narzędzia.
fot. Gościniec Drumlin
Warto pospacerować po pięknie urządzonym terenie. Zadbany trawnik to dzieło… tutejszych kóz. Kozy pasące się na trawie to piękny widok i dodatkowa atrakcja, zwłaszcza dla dzieci. Dają się pogłaskać, nie uciekają. Są też pożyteczne – zastępują tradycyjne kosiarki. Doskonale
Spacerując, mijamy kolejne budynki.
Wszystkie domy zbudowano z natu-
Jest i drewniany dom z podcieniami,
ralnych, tradycyjnych materiałów,
i rozłożysta chałupa o ścianach pokrytych
charakterystycznych dla tego regionu.
gliną, i drewniana stajnia. Są przeznaczone
Wykorzystano kamień, glinę i drewno,
darze wykorzy-
dla nocujących tu gości i noszą intrygujące
a na pokrycie dachów trzcinę i wiór.
stują na zimową
nazwy: „Trzy Kontynenty”, Świronek”
paszę dla tych
i „Karczma”. Jest też skansen z izbą
Na klimat starej wiejskiej zagrody wpły-
zwierząt.
regionalną.
wają liczne detale, na które natrafiamy
strzygą trawę, a opadłe jesienią liście
ZOBACZ KONIECZNIE Wiekowe budynki świetnie sprawdzają się w swojej nowej funkcji
z drzew gospo-
fot. Gościniec Drumlin
36
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
spacerując po ogrodzie. To na przykład stare sagany zawieszone na wyplatanym z wierzbowych witek płocie, wiekowe narzędzia rolnicze pozawieszane na ścianach budynków, a także sielski, pełen warzyw, kwiatów i ziół ogródek. Warto wiedzieć, że w Gościńcu możemy też dobrze zjeść. Państwo Gierszowie to miłośnicy regionalnej kuchni z pogranicza polsko-litewskiego. Spróbujemy tu takich przysmaków jak bliny, soczewiaki, czenaki, podlaskie kartacze, pierekaczewnik… A na deser sękacz, tradycyjne mrowisko, komin i torcik makowy – specjalność Gospodarzy. Potrawy są „ekologiczne”. Jajka od kur zielononóżek, mleko i sery kozie, warzywa, owoce i zioła z własnego ogrodu. Warto spróbować też dań kuchni karaimskiej. Kibiny, kołduny, ciemne piwo warzone na miejscu, nalewka i napój kminkowy zostaną na długo w pamięci. Goście mają też do dyspozycji szereg dodatkowych atrakcji. Należą do nich m.in. przejażdżki bryczką i wozem konnym, wycieczki piesze i rowerowe po terenie Suwalskiego Parku Krajobrazowego, fot. Gościniec Drumlin
fot. Gościniec Drumlin
a także spływy kajakowe pod nazwą
„Szeszupa, zagubiona rzeka Jaćwingów”. Pan Marek pomaga także w organizacji indywidualnych wycieczek na Litwę. Pogoda na Suwalszczyźnie nie rozpieszcza jej mieszkańców. Tutejszy klimat należy do najsurowszych w kraju. Śnieg pojawia się tu już pod koniec listopada i zalega aż do przełomu marca i kwietnia. Warto pamiętać, że w pobliskich Wiżajnach znajduje się polski biegun zimna! Również lato jest krótsze niż w innych rejonach Polski. Państwo Gierszowie wykorzystują je więc do maksimum, zajmując się swoimi gośćmi, zimę przeznaczając na odpoczynek, odrabianie zaległości czytelniczych i snucie planów na kolejny sezon www.drumlin.pl
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
37
ROWEREM wokół
ŚNIARDW
EWA KAPILEWICZ
Okolice jeziora Śniardwy to raj dla rowerzystów, szczególnie tych, którzy lubią przygodę, naturę i drogi gruntowe. Nie bez powodu mówi się, że każdy znajdzie tu coś dla siebie, bo są tu i duże ośrodki sportów wodnych, centra turystyczne, tętniące życiem wsie letniskowe, piękne plaże, ciche zakątki leśne Puszczy Piskiej i romantyczne zatoczki otoczone trzcinami, a do tego bajeczne widoki roztaczające się ze wzniesień, rezerwaty przyrody, wsie, pola uprawne i łąki, na których pasą się stada krów.
Jezioro Śniardwy (fot. Albertyanks Albert Jankowski/WikimediaCommons (Public Domain))
Na każdym kroku przypomina o sobie
mniej kilkanaście tras rowerowych
czterech gmin, w których granicach leży
historia tej krainy. Przy drogach znaj-
o różnej długości i różnym stopniu trud-
jezioro Śniardwy: Mikołajki, Ruciane Nida,
dziemy zarówno pozostałości po staro-
ności. Opisy niektórych są dostępne
Pisz i Orzysz. Pętla liczy około 100 km,
dawnych grodziskach plemion pruskich,
w punktach informacji turystycznej
doświadczeni rowerzyści nie będą więc
jak i Królestwie Pruskim.
okolicznych gmin, jednak przeważnie
mieli kłopotów z przejechaniem jej
Intensywne walki prusko-rosyjskie
są to niezbyt długie szlaki w granicach
w jeden dzień, ale okolica jest tak piękna,
w czasie I wojny światowej zostawiły
administracyjnych danej jednostki.
że nie warto się spieszyć. Łącząc jazdę
po sobie dziesiątki cmentarzyków
Chcieliśmy jednak polecić bardzo cie-
z wypoczynkiem i zwiedzaniem można
rozsianych po okolicznych wsiach,
kawą propozycję trasy-pętli opasującej
świetnie spędzić weekend lub kilka dni,
szczególnie położonych na północny
jezioro, opracowaną przez Lokalną
a na przykład trzy odcinki po około 30 km
wschód od jeziora.
Grupę Działania Mazurskie Morze,
powinny być w zasięgu również dla mniej
Wokół jeziora można wytyczyć co naj-
stowarzyszenie działające m.in. na terenie
wprawnych cyklistów.
Pętla wokół jeziora
nia promu) prowadzi przez Mikołajki,
Dziubiele, Leśniczówkę Łuknajno,
Kulinowo, Popielno, Warnowo, Wejsuny,
Kanał Ługański i Stawek-Dybowo.
Śniardwy Trasa 1: z promem w Wierzbie, długości
101 km, dostępna od maja
do października (w okresie kursowa-
38
Magazyn Polska Niezwykła
Niedźwiedzi Róg, Seksty, Karwik, Szeroki Ostrów, Most nad Kanałem
Trasa 2: bez promu w Wierzbie,
Wyszka, Jezioro Białoławki, Nowe Guty,
długości
Jezioro Tyrkło, Okartowo, Suchy Róg,
cały rok, prowadzi przez Mikołajki,
www.polskaniezwykla.pl
110,1 km, dostępna przez
Kulinowo, Iznotę, Wejsuny, Niedźwiedzi
Druga trasa jest nieco dłuższa od
Wiedzie bardzo zróżnicowanymi drogami,
Róg, Seksty, Karwik, Szeroki Ostrów, Most
pierwszej ze względu na konieczność
w dużej mierze gruntowymi i leśnymi,
nad Kanałem Wyszka, Jezioro Białoławki,
objechania fragmentu jeziora Bełdany,
ale są też krótkie odcinki, które poko-
Nowe Guty, Jezioro Tyrkło, Okartowo,
ale za to nie uzależnia nas od kurso-
nuje się drogami krajowymi – 63 i 16.
Suchy Róg, Dziubiele, Leśniczówkę Łuk-
wania przeprawy w Wierzbie, która
Fragmenty trasy, na szczęście niedługie,
najno, Kanał Ługański i Stawek-Dybowo.
czynna jest od maja do października
wiodą bocznymi drogami asfaltowymi,
w godzinach 11.00–17.50. Nie funkcjo-
wąskimi i o starej nawierzchni, gdzie
Trasy nie są oznaczone w terenie, ale
nuje również przy wietrze silniejszym
jazda wymaga nieco większej uwagi.
z witryny internetowej www.lgd.mazurskie-
niż 4 st. Beauforta. Prom jest płatny.
Trasy w Krainie Wielkich Jezior rzadko
morze.pl, można pobrać darmową apli-
W ubiegłym roku stawka za przewóz
kiedy są płaskie z powodu charakte-
kację na telefon komórkowy lub GPS,
jednośladu wynosiła 8 zł, a pieszego
rystycznego dla moreny pofałdowania
która wytyczy szlak. Na stronie dostępny
bez roweru 3 zł.
terenu. Trzeba więc przygotować się
jest także opis najciekawszych miejsc
na podjazdy, zjazdy, odcinki piaszczyste
na trasie. Pod koniec lata, w sierpniu
Ponieważ pętla zamyka się wokół
i błotniste, te ostatnie szczególnie po
lub wrześniu, LGD planuje otwarty rajd
jeziora, w praktyce można rozpocząć
obfitych opadach. Jednak większość dróg
rowerowy trasą pętli.
wycieczkę w dowolnym punkcie.
gruntowych przejedziemy bez kłopotu.
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
39
Mikołajki (fot. Marek i Ewa Wojciechowscy/WikimediaCommons (GFDL 1.2))
3
Najciekawsze miejsca na trasie
1
Popielno (trasa 1) Mieści się tu
zaciszna przystań jachtowa,
Z tego miejsca roztacza się przepiękny widok na dwie wyspy
w południowej części jeziora, Pajęczą
a także siedziba Stacji
Mikołajki
Badawczej Rolnictwa
Jedyne większe miasto
Ekologicznego
na trasie, znany ośrodek
i Hodowli
żeglarski i centrum spor-
Zachowawczej PAN,
tów wodnych, położone na
która słynie
przesmyku między jeziorami
z hodowli koników
Mikołajskim i Tałty. Niewielki rynek
polskich, bobrów i jeleni.
zdobi fontanna Króla Sielaw, bohatera
Warte obejrzenia jest też Muzeum
miejscowej legendy, a wzdłuż ruchliwego
Przyrodnicze i park z rzadkimi gatunkami
w sezonie nabrzeża pełno jest knajpek,
drzew.
kawiarni i sklepików. Od maja do wrze-
4
śnia odbywa się tu wiele imprez, regat, festiwale szantowe, a na przełomie czerwca i lipca inaugurujące sezon wakacyjny
Wejsuny Na zainteresowanych historią Mazur czeka tu izba regionalna,
Dni Mikołajek (w tym roku 29.06-1.07).
wyposażona między innymi w oryginalne
2
meble rustykalne, a w okolicy pozostałości
i Czarci Ostrów. Obie w czasach pogań-
Iznota (trasa 2)
osady staropruskiej i cmentarzyska
skich służyły plemionom Galindów jako
Niewielka wieś położona na
z nagrobkami z głazów narzutowych.
miejsca kultu. Na Czarcim Ostrowie
zatoką jeziora Bełdany przy
malowniczym ujściu rzeki Krutyni, znana między innymi z ośrodka turystycznego „Galindia”, który specjalizuje się w kultywowaniu obyczajów dawnych plemion pruskich – tajemniczych Galindów. Gościom udostępniono wiele atrakcji oraz stylowy hotel, który mimo prehistorycznego sznytu zapewnia wszelkie wygody współczesności.
40
5
Niedźwiedzi Róg
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
Galindia (fot. Emil Żak/www.polskaniezwykla.pl)
są też pozostałości pruskiego fortu magazynowego z przełomu XVIII i XIX wieku.
6
Seksty To zatoka Śniardw zamknięta podwodnymi kamiennymi rafami
z wąskim przejściem, przy której leży wieś Zdory. Jeden z zakątków zatoki upodobali sobie naturyści, a miłośnicy flory mogą obejrzeć jedyny na Mazurach las bukowy.
7
Znajduje się tu śluza na kanale Jeglińskim, która stanowi połą-
czenie wodne Śniardw z system Pisy. Z tego miejsca można spływać Pisą i Narwią do Wisły.
8
Okartowo (fot. km_nida/www.polskaniezwykla.pl)
Karwik
10
Jezioro Tyrkło Łączy się ze Śniardwami niewielkim przesmykiem
w Okartowie i choć opisywana trasa
13
Jezioro Łuknajno jest
rezerwatem ornitologicznym wpisanym
rowerowa nie wiedzie jego brzegami,
na listę rezerwatów biosfery MaB i obsza-
Szeroki Ostrów
amatorom militariów warto polecić skok
rów chronionych na mocy konwencji
Największa wyspa na
w bok i obejrzenie dobrze zachowanych
Ramsar, chroni jedną z największych
Śniardwach, licząca 70 ha
umocnień z czasów I i II wojny światowej,
ostoi łabędzia niemego w Polsce.
ciągnących się wzdłuż zachodniego
W sumie zaobserwowano tu ponad
brzegu i dalej na północ aż do okolic
170 gatunków ptaków. W okolicy leśni-
jeziora Buwełno.
czówki znajduje się ostoja zwierzyny
Na tym samym brzegu, niedaleko prze-
i rezerwat ornitologiczny Czapliniec,
smyku można zwiedzić pozostałości
gdzie gniazdują czaple i kormorany,
ciekawego staropruskiego grodziska.
a opodal orzeł bielik i inne ptaki drapieżne.
11
Nietrudno tu również spotkać łosia.
Okartowo
INFO
Znajduje się tu siedziba Mazurskiej Służby Ratow-
niczej (www.msr-okartowo.pl), a także Gospodarstwo Rybackie „Śniardwy”. Wieś ma bogatą historię sięgającą jeszcze średniowiecza, ale niewiele Koniki Polskie (fot. GerardM/WikimediaCommons (GFDL 1.2))
po niej zostało. Wart zwiedzenia jest drewniany kościół
powierzchni, połączona z lądem groblą,
z XVIII w. przy drodze krajowej 16,
usypaną przez więźniów w czasie II wojny
którą wiedzie trasa pętli.
światowej.
12
9
Leśniczówka i jezioro Łuknajno
Nowe Guty Wieś letniskowa znana z najpiękniejszych plaż nad jeziorem
Suchy Róg i Dziubiele Wsie letniskowe na pół-
nocnym i północnowschodnim, częściowo
oraz długich, niekiedy kilkusetmetrowych
wysokim brzegu jeziora Śniardwy.
piaszczystych płycizn. Jest to wspaniałe
Z tutejszych wzniesień, wysokiej
miejsce dla kapiących się dzieci oraz
na 157 m n.p.m. Dąbrowy koło Dziubieli
miłośników sportów wodnych.
oraz skarpy zwanej Dziubielskimi Górami
Jest tu również kilka punktów widokowych,
w pobliżu wsi Suchy Róg, roztacza się
z których można podziwiać jezioro.
przepiękna panorama jeziora.
Największe polskie jezioro, Śniardwy, leży w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich, w całości na terenie Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Łączy się kanałami lub przesmykami z kilkoma innymi jeziorami: Tuchlin, Łuknajno, Mikołajskim, Roś, Białoławki i Tyrkłem. Jest jeziorem morenowym, wytopiskowym, ma osiem wysp i prawie 114 km2 powierzchni. Choć w najgłębszym miejscu ma 23,4 m, jest płytkie, a średnia głębokość jest niewielka, miejscami nie przekracza 3–5 m.
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
41
JEDYNA TAKA KRAINA ROWEROWA
fot. Archiwum LGD „Zielony Pierścień”
Kraina Rowerowa to wyjątkowa oferta
Objechanie całej Krainy Rowerowej
grillem i tablicą informacyjną z mapą.
dla miłośników podróży na dwóch
może zająć turyście nawet dwa tygodnie.
Dodatkowo na szlakach znajduje się
kółkach. Położona jest na północno-
Szlaki prowadzą wzdłuż utwardzonych
13 miejsc przyjaznych rowerzystom,
-zachodniej Lubelszczyźnie, w okolicach
dróg publicznych, o bardzo niskim
gdzie można dokonać drobnej naprawy
Kazimierza Dolnego, Nałęczowa i Puław.
natężeniu ruchu samochodowego, lub
roweru lub skorzystać z apteczki
Można ją zwiedzić rowerem, korzystając
drogami gruntowymi. W Puławach
pierwszej pomocy.
z sieci oznakowanych szlaków o długości
i Dęblinie można korzystać z wydzielo-
ponad 500 km.
nych ścieżek rowerowych.
W 11 miejscach na turystę czekają jedyne chyba w Europie pomniki rowerów,
Szlaki przebiegają przez tereny
Przy oznakowanych szlakach znajduje się
wykonane przez kowala z Wojciechowa,
Kazimierskiego i Kozłowieckiego Parku
31 miejsc wypoczynkowych dla rowerzy-
na których można zrobić sobie pamiąt-
Krajobrazowego, wzdłuż malowniczego
stów. W każdym z nich jest zadaszona
kowe zdjęcie.
przełomu środkowej Wisły i pradoliny
drewniana wiata ze stołami, ławami
Wieprza, wśród pól oraz przez lessowe
do siedzenia, stojakami na rowery,
wąwozy. Główna oś Krainy to odcinek od Janowca do Dęblina, który jest fragmentem międzynarodowego Bursztynowego Szlaku Greenways, biegnącego od Budapesztu na Węgrzech, przez Słowację, aż na Hel. Jednak większość szlaków Krainy stanowi kilkanaście lokalnych pętli, obejmujących obszary bardzo atrakcyjne pod względem przyrodniczym, widokowym i kulturowym.
fot. Archiwum LGD „Zielony Pierścień”
szlaku o długości ponad 60 km,
regulamin, który określa jak można zdobyć Odznakę Krainy Rowerowej. Jeszcze w tym sezonie turystycznym planowane jest uruchomienie w Krainie fot. Archiwum LGD „Zielony Pierścień”
Rowerowej sieci blisko 20 wypożyczalni rowerów. Przebieg tras rowerowych Krainy naniesiony został na mapę turystyczną w skali 1:60 000. A w specjalnym przewodniku turystycznym pt. „Kraina Rowerowa przy Bursztynowym Szlaku Greenways na Lubelszczyźnie” znajdziemy opis kilkunastu wypraw rowero-
fot. Archiwum LGD „Zielony Pierścień”
wych wraz z informacją o stopniu trudności danego szlaku. Z serwisu internetowego www.krainarowerowa.pl, który zostanie uruchomiony w drugiej połowie kwietnia br., będzie można pobrać wirtualny przewodnik, zarezerwować nocleg oraz śledzić bieżące wydarzenia związane z prezentowaną Wśród nich jest m.in.: bicykl, tandem, rower
zabawę w poszukiwanie skarbu, do
biegowy czy rower z kwadratowymi kołami.
którego prowadzą wierszowane zagadki.
siecią szlaków rowerowych.
Możesz dowiedzieć się np. jaką miejsco-
Wszelkie materiały można zamówić
Autentyczne pamiątki z regionu, wykonane
wość w Krainie Rowerowej upodobał
w Biurze Lokalnej Grupy Działania
przez lokalnych twórców (np. przepiękne
sobie Onufry Zagłoba albo gdzie jest
„Zielony Pierścień”, która jest lokal-
słomiane kapelusze czy podkowy szczę-
nadwiślańskie Loreto. Jest to pierwsza
nym koordynatorem Krainy Rowerowej
ścia), nabędziemy w 7 Izbach Produktów
w Polsce sieć questów skoncentrowanych
oraz odcinka Bursztynowego Szlaku
Lokalnych znajdujących się przy szlakach
na tak niewielkim obszarze.
Greenways na Lubelszczyźnie.
Dodatkowo Kraina Rowerowa oferuje
Kontakt: lgd@zielonypierscien.pl
Spragnionym przygód i poszukiwaczom
turystom Paszport, w którym rekomendo-
www.zielonypierscien.pl
skarbów polecamy 15 wypraw po skarb,
wane są ciekawe miejsca do zwiedzania.
Lokalna Grupa Działania „Zielony
czyli questy. To wyjątkowy sposób zwie-
Rowerzysta może otrzymać tam pamiąt-
Pierścień”, ul. S. Żeromskiego 1,
dzania i poznawania miejsc poprzez
kową pieczątkę. Paszport zawiera także
24-150 Nałęczów; tel/fax 81 501 61 40
Artykuł jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Europa inwestująca w obszary wiejskie.
Artykuł sponsorowany
fot. Archiwum LGD „Zielony Pierścień”
rowerowych.
fot. niksan/www.sxc.hu
JAK WYBRAĆ
ROWER EWA KAPILEWICZ
I
Dobry rower to połowa przyjemności z wycieczki. I nie chodzi tu ani o markę, ani o cenę sprzętu, ale o to, by jak najlepiej był dopasowany do naszych potrzeb
lepiej nie ulegać modom i nie
Rower miejski, czasem zwany również
O ile świetnie sprawuje się na szosie,
oglądać się na reklamy, źle dobra-
holendrem, jest prostej budowy, ma duże
o tyle jazda po drogach gruntowych
ny sprzęt może bowiem nie tylko
koła (28–29”, choć zdarzają się mniejsze)
i leśnych może okazać się męcząca.
zepsuć nam wycieczkę, ale też
i osprzęt, przede wszystkim błotniki, oświet-
Ma dużą średnicę kół (przeważnie
nabawić odcisków lub innych dolegliwo-
lenie oraz bagażnik lub kosz. Jest dobry do
28–29”), specjalny bieżnik na wąskich
ści. Przede wszystkim więc, decydując
jazdy po mieście lub na niedługie trasy,
oponach oraz od 18 do 22 przełożeń,
się na wybór pojazdu, musimy zadać
siedzi się na nim względnie prosto i łatwo
w niektórych modelach nawet więcej.
sobie pytanie, do czego ma nam służyć
z niego zsiadać. Zwykle ma mało przeło-
Rowerzysta przyjmuje bardziej aerody-
i na tej podstawie wybrać spomiędzy
żeń, 3–10, a czasem nie ma ich w ogóle.
namiczną, ale na dłuższą metę niezbyt
czterech podstawowych rodzajów rowe-
wygodną, mocno pochyloną pozycję.
rów: miejskiego, szosowego, górskiego
Rower szosowy, dawniej znany jako
i trekkingowego.
„kolarka”, przeznaczony jest do szybkiej
Rower górski, inaczej MTB lub ATB*,
jazdy po drogach asfaltowych.
wjedzie wszędzie, jest lekki i przysto-
44
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
fot. mn-que/www.sxc.hu
sowany do trudnych warunków terenowych, ma mniejsze koła
lepiej kupować pojazd w wyspecjalizowanym sklepie z fachową
(przeważnie 26”) i szerokie opony o grubym bieżniku.
obsługą. Sprzęt w hipermarketach bywa złudnej jakości,
Między innymi właśnie te ostatnie sprawiają, że dłuższa jazda
a do tego zwykle brak tam fachowej porady.
po asfalcie nie tylko odbywa się wolniej, ale i męczy. „Górale” wyposaża się w 21–24 przełożenia, a w droższych modelach nawet w 30. To dobry pojazd dla osób planujących jazdę w trudnym terenie, piachu, błocie, ale raczej nie na dłuższe wycieczki, między innymi ze względu na kłopoty z montażem dodatkowego osprzętu, bagażników, sakw, itd.
Rower trekkingowy to najbardziej uniwersalny typ roweru, szczególnie praktyczny na długie wyprawy turystyczne. Na koła (zwykle 26–28”) zakłada się opony pośrednie między rowerem szosowym a górskim, z bieżnikiem uniwersalnym, który sprawdzi się zarówno na drodze szutrowej, jak i bardziej miękkim podłożu. Rowery trekkingowe mają przeważnie 21–24 przerzutki, a do tego dodatkowo możliwość montażu bagażników, błotników i oświetlenia, a czasem także złącza do przyczepki bagażowej lub do przewozu dziecka. Siedzi się na nich wygodnie i nawet wielokilometrowa trasa nie jest męcząca. Na rynku są również proste i lekkie
rowery składane, łatwe
w montażu i nie zajmujące zbyt dużo miejsca. Bez kłopotu mieszczą się do pojazdów komunikacji miejskiej i nie zawadzają w miejscu pracy. Praktyczne na dojazdy w mieście, na dłuższych trasach nie są zbyt wygodne. Gdy już zdecydujemy, który rodzaj roweru najbardziej odpowiada naszym potrzebom, warto jeszcze pamiętać o dwóch fot. Kuba i Zuzia Zakrzewscy
sprawach. Przede wszystkim, jeżeli nie znamy się na rowerach,
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
45
Na wycieczkę można wybrać się całą rodziną. W sklepach jest duży wybór przyczepek do przewozu małych dzieci, montowanych z tyłu, a także oferowane są specjalne modele rowerów z umieszczoną z przodu przyczepką typu riksza. Dla większych dzieci, które już same jeżdżą, ale mogą nie mieć dość sił, by przebyć dłuższą trasę, można zastosować specjalny system holowania rodzic-dziecko. Jednak ze względów bezpieczeństwa, zanim wyjedziemy na ruchliwą drogę, lepiej najpierw poćwiczyć jazdę z takim zaprzęgiem w spokojnej okolicy. Bezpieczne prowadzenie przyczepki czy holu wymaga jednak wprawy i pewnego doświadczenia. Przed wyruszeniem w dłuższą trasę trzeba koniecznie pamiętać, żeby odpowiednio dobrać właściwe siodełko. Powinno być wygodne, by nie powodowało odgnieceń i odparzeń. Dobrze sprawdzają się siodełka żelowe, ale można też kupić tylko nakładki żelowe na zwykłe siodła. Wysokość siodełka powinna być tak ustawiona, żeby przy stawianiu pięty na dolnym pedale noga pozostawała wyprostowana w kolanie *MTB – ang. mountain bike, ATB – all terrain bike fot. wths/www.sxc.hu
Wstępnie można też zorientować się w ofercie na witrynach internetowych producentów rowerów. Niektóre mają nawet rodzaj wyszukiwarek, które po wpisaniu kilku podstawowych parametrów pokażą speniające kryteria wyszukiwania modele rowerów. Trzeba też pamiętać, że rower musi być fobrze dopasowany do naszego wzrostu i długości nóg. Zależnie od producenta, typy rowerów mają różną geometrię ramy. Warto więc przeanalizować tabele fabryczne, bo rozmiary mogą się różnić. Najlepszym sposobem sprawdzenia, czy nam pasuje, jest mała przejażdżka.
Rowerowe wyprawy turystyczne Jak już wspomnieliśmy, na dłuższe wycieczki w zróżnicowanym terenie najbardziej praktyczny będzie rower trekkingowy, nie tylko ze względu na swoją uniwersalność, ale i możliwość montażu osprzętu. Można wyposażyć go w praktyczne sakwy, które pomieszczą niezbędny bagaż, a których wielki wybór jest w każdym sklepie rowerowym, zarówno zwykłym, jak i internetowym. Dobrze sprawdzają się torby montowane na kierownicy, ze specjalnymi okładkami na mapę lub z przeźroczystymi kieszonkami na telefon, smartfon lub GPS. Sprzęt pozostaje dostępny, ale jednocześnie zabezpieczony przed wypadnięciem czy deszczem.
46
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
fot. ljleavell/www.sxc.hu
TYDZIEŃ
NA BARCE EWA KAPILEWICZ
B
Barka turystyczna to po prostu wygodny kamper, tyle że na drogi wodne, a nie lądowe
arka turystyczna (czasem
uprawnienia, konieczne w przypadku
rowerów, a firmy czarterujące mają
zwana z niemiecka hausbo-
innych łodzi motorowych. Wystarczy
zaprzyjaźnione przystanie, gdzie można
tem) w niczym nie przypomi-
kilkugodzinne szkolenie, które zapewnia
bezpiecznie zostawić jednostkę
na znanych nam z widzenia
armator, razem z zestawem map i locji
i udać się na zwiedzanie.
jednostek transportowych pływających
danego. Ci, którzy nie czują się pewnie
od lat po Wiśle czy Odrze. To po prostu
za sterem, mogą wynająć skippera.
wygodny kamper, tyle że na drogi
Barki przeważnie czarterowane są w systemie tygodniowym. Koszt wynajmu jed-
wodne, a nie lądowe. W krajach Europy
Wnętrze barki wyposażone jest we
nostki dla 6-7 osób na okres 7 dni kształ-
Zachodniej, m.in. w Holandii, Francji,
wszystko, co potrzebne w podróży.
tuje się od 2000 zł poza sezonem do
Niemczech czy Belgii, ten typ żeglugi
Jest tu i kuchenka, i toaleta z pryszni-
prawie 6000 zł w szczycie sezonu, czyli
śródlądowej jest popularny od dawna,
cem, wygodne sypialnie i stoliki.
lipcu i sierpniu, zależnie od standardu
a i u nas od kilku lat coraz łatwiej
W niektórych jednostkach jest też proste
barki i firmy czarterującej. Dochodzą do
znaleźć ofertę wynajmu barki.
gazowe ogrzewanie. Na pokładzie jest
tego inne koszty, w tym kaucji zwrotnej,
dość miejsca i dla wędkarzy, i do opalania.
paliwa, wody pitnej, opłat za cumowanie
Wygodnie i bez patentu
w przystaniach, parkingu strzeżonego,
Barki zyskują na popularności przede
Rejs barką możemy świetnie połączyć
na którym ewentualnie zostawimy samo-
wszystkim dlatego, że do ich prowa-
z wycieczkami rowerowymi. Specjalny
chód, a także wynajmu rowerów, jeśli
dzenia nie są wymagane specjalne
stelaż umożliwia wygodny transport
nie przywieziemy własnych.
48
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
fot. Archiwum „Żeglugi Wiślanej”
Najpopularniejsze trasy rejsów barkami
armatorów i wyszukiwane są coraz to
zainteresowań i czasu, jaki mamy do
nowe szlaki, również na innych rzekach.
dyspozycji, możemy sami skomponować
Najdogodniejsze warunki do turystycznego
szlak. Pętla znajduje się w znacznej mierze
żeglowania barką znajdziemy obecnie
Pętla Żuławska daje wiele możliwości
na obszarze Żuław Wiślanych, Mierzei
na tzw. Pętli Żuławskiej, Wiśle i w Krainie
układania ciekawych tras, zarówno krót-
Wiślanej, subregionu Zalewu Wiślanego
Wielkich Jezior Mazurskich. Jednak z roku
kich, około 200 km, do przepłynięcia
wraz z Wysoczyzną Elbląską i Wybrzeżem
na rok, w miarę, jak ten sposób spędza-
w kilka dni, do bardziej złożonych, nawet
Staropruskim. Sięga dalej do Kociewia,
nia wolnego czasu staje się coraz popu-
500 km, na które trzeba poświęcić do
Doliny Kwidzyńskiej i Powiśla. Jest tu
larniejszy, zwiększa się również oferta
dwóch tygodni. Zależnie od naszych
mnóstwo do zwiedzania, nie tylko histo-
fot. Archiwum „Żeglugi Wiślanej”
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
49
fot. Archiwum „Żeglugi Wiślanej”
ryczne miasta, jak choćby Malbork,
przyjmuje się średnio, że na pokonanie
do Warszawy. Dla miłośników ciszy
Gniew, Tczew i Gdańsk, ale i ciekawe
100 km po jeziorach powinniśmy zapla-
i spokoju warte polecenia są też rejsy
zabytki hydrotechniki, na przykład śluzy,
nować około 7 dni, oczywiście wliczając
Kanałem Augustowskim.
zwodzone i obracane zabytkowe mosty
również odpoczynek i rozrywki.
Jak wynająć barkę
żuławskie, a do tego bajeczne widoki i wspaniała przyroda. Płynąc od Elbląga
Na razie jeszcze nie tak popularne, jak
Najłatwiej znaleźć ofertę w Internecie
Kanałem Elbląsko-Ostródzkim możemy
wyżej opisane, ale już dostępne, są trasy
wpisując do wyszukiwarki „barki czarter”.
dotrzeć aż do Jezioraka, najdłuższego
w Wielkopolsce, którymi można dopłynąć
Jednym z największych armatorów, który
jeziora w Polsce i do Ostródy, choć tę
aż do Berlina przez Poznań i Gorzów
oferuje jednostki praktycznie na wszystkich
trasę można planować dopiero od lata
oraz szlaki na Odrze, od Gliwic przez
dostępnych trasach jest
2014 r. ze względu na trwający obecnie
Wrocław do Szczecina. Z kolei Bugiem
Żegluga Wiślana
remont kanału.
możemy dopłynąć z Brześcia przez
www.zegluga-
Wyszków do Legionowa i dalej Wisłą
wislana.pl
Wisłą możemy pływać nie tylko na Żuławach, ale i w górnym biegu, w okolicach Krakowa. Jedną z propozycji jest kilkudniowa wycieczka z Krakowa
WARTO WIEDZIEĆ Wycieczkę barką można połączyć z przejażdżką rowerową
do Oświęcimia, długości około 180 km. Po drodze pokonuje się kilkanaście śluz i stopni wodnych, między innymi w Dąbiu. Można podziwiać z nowej perspektywy wiele sławnych zabytków Małopolski.
Na Mazurach barki czekają w marinach w dużych ośrodkach żeglarskich, najczęściej w Giżycku, Mikołajkach i Węgorzewie. Ze względu na duże tradycje żeglarskie, szlaki w Krainie Wielkich Jezior są dobrze opisane i jest ich wielki wybór. Przy planowaniu trasy
50
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
fot. Archiwum „Żeglugi Wiślanej”
fot. Anna Włodarczyk
KILKA SŁÓW O
PIKNIKACH ANNA WŁODARCZYK
K
Każda potrawa piknikowa musi być prosta do zjedzenia, bo ucztowanie w terenie z reguły nie odbywa się przy stole
iedy byłam dzieckiem, czę-
odrobiny, bo kurczak był przeznaczony
Kodeks piknikowicza
sto jeździliśmy na majówki.
na piknik.
Pieczony kurczak to po dziś dzień żela-
Mama gotowała wówczas
Następnego dnia, siedząc w lesie na
zna pozycja mojego menu piknikowego.
jajka na twardo, pakowała
kocu, rzucaliśmy się wszyscy na zimne,
Piekę go po trosze z nostalgii, ale przede
jabłka, pachnące słońcem pomidory,
pachnące czosnkiem nóżki. Palce lśni-
wszystkim dlatego, że świetnie się nadaje
bułki i oranżadę. Ale królem pikniku były
ły nam od tłuszczu, a my łapczywie
do spożycia w terenie: jest łatwy do zje-
pieczone udka kurczaka. Mama piekła je
odrywaliśmy zębami kawałki białego,
dzenia, bo nie wymaga użycia żadnych
dzień wcześniej w prodiżu, pachniało
rozpływającego się w ustach mięsa. Po
dodatkowych sprzętów, można go wcze-
nimi w całym domu, a jego rumiana,
opróżnieniu wszystkich pudełeczek, tale-
śniej przygotować i nie rozwala się pod-
chrupiąca skórka kusiła nas niezmiernie.
rzyków i butelek, graliśmy w badmintona,
czas transportu. Poza tym nic nie zastąpi
Niestety, nie mogliśmy uszczknąć ani
łapaliśmy motyle i bawiliśmy się w berka.
jego smaku na świeżym powietrzu.
52
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
ARBUZ W KOSTKACH TO DOSKONAŁY DESER PIKNIKOWY Każde jedzenie piknikowe powinno spełniać powyższe kryteria. Musi być proste do zjedzenia, bo ucztowanie w terenie z reguły nie odbywa się przy stole z pełną zastawą. Najlepiej, aby potrawy można było zjeść rękami, bez użycia sztućców, bo – po pierwsze – jest to szalenie przy-
fot. Anna Włodarczyk
jemna rzecz, a – po drugie – pozwala nam to zabrać mniej pakunków i oszczędza
lata chmara głodnych komarów albo
oznakowany jako własność prywatna,
pracy po powrocie. Nie zawsze uda się
które znajduje się w bliskim sąsiedztwie
aby uniknąć ewentualnej ucieczki przed
uniknąć widelców czy łyżeczek, ale sta-
kopca mrówek.
rozjuszonym właścicielem uzbrojonym
rajmy się maksymalnie upraszczać menu.
w widły). Oddzielnym tematem są pikniki Ja często piknikuję na plaży. Rozbijam się
będące częścią wakacyjnych wypraw,
Jedzenie musi być przyrządzone dzień
z dala od tłumów, w miejscach, do których
odbywające się w
wcześniej, aby z samego rana móc wyru-
nie dociera wiatr, bo potrawy z piaskiem
miejskich parkach,
szyć w drogę i nie stracić ani chwili w dniu
nie są smaczne. Czasem jedziemy do lasu,
przy fontannach
pikniku, więc doskonale sprawdzą się
wybierając spokojne ocienione miejsce
albo na ławecz-
proste ciasta, bułeczki z nadzieniem,
na polanie znajdującej się na jego skraju
kach w centrum
owoce albo dipy. Oczywiście jedzenie
(sprawdzając uprzednio, czy teren nie jest
miasta.
PIKNIKOWE PRZYSMAKI
musi być łatwe do przewiezienia, nie polecam więc ciast z kremami, delikatnych wypieków, które pokruszą się przy naj-
SKŁADNIKI
mniejszych wstrząsach, koreczków czy
4 nóżki podudzia kurczaka
kurczaka powinna być przykryta
śledzi w oleju, które pod koniec podróży
3 łyżeczki soku z cytryny albo
olejowo-cytrynową mieszaniną.
zabrudzą całą torbę z żywnością (o efek-
octu balsamicznego
Kurczaka wkładamy na noc do
tach zapachowych nie wspominając).
2 ząbki czosnku, zmiażdżone
lodówki (powinno się go raz prze-
Najmniejszy problem, jeśli na miejsce
olej
wrócić na drugą stronę).
docieramy autem, ale często za środek
2 łyżeczki słodkiej papryki
transportu służy nam rower albo autobus
w proszku
Następnego dnia układamy mięso
i wtedy doceniamy potęgę prostoty
sól i pieprz do smaku
na blasze do pieczenia i pieczemy ok. 1 godziny. W trakcie pieczenia
piknikowego menu.
Dzień przed pieczeniem
co najmniej raz polewamy kurczaka
Najważniejsza jest strategia
nacieramy umyte kawałki
sosem, który wydziela się z mięsa
Zanim ruszymy na piknik, musimy prze-
kurczaka solą, pieprzem,
– taki zabieg sprawi, że będzie
myśleć kilka rzeczy. Najważniejszy jest
słodką papryką i czosnkiem.
wilgotne i delikatne, a skórka chru-
odpowiedni dobór miejsca: nie powinno
Układamy je na płaskim naczyniu,
piąca. Gotowego kurczaka odsta-
być zbyt tłoczne, bo żadna to radość
polewamy sokiem z cytryny (albo
wiamy do ostygnięcia, a następnie
z jedzenia, kiedy na koc co i rusz wpada
octem) i olejem. Mięso nie musi
pakujemy do plastikowych
nam piłka plażowa, a nad głową dudni
pływać w oleju, ale choć część
pojemników.
czyjeś przenośne radyjko. Nie jest również miło rozbić się w miejscu, gdzie, jak się okazuje już po rozłożeniu jedzenia,
piknikowy
KURCZAK Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
53
jonego w duże kostki arbuza, a wraz z nim kilka wykałaczek, by jedzący mogli nadziewać na nie cząstki owocu, nie brudząc przy tym dłoni. Na piknikach świetnie sprawdzają się wszelkie dipy, pasty i gęste sosy. Na pewien nadmorski piknik na Wyspie Sobieszewskiej przygotowałam zestaw dipów i dodatków, które można w nich maczać. I tak na kocyku pojawiła się pasta z jogurtu zmiksowanego z serem feta, ajvar – bałkański sos z pieczonej papryki, bakłażanów i czosnku, klasyczny hummus z ciecierzycy i baba ghanoush, fot. Anna Włodarczyk
czyli pasta z pieczonego bakłażana i sezamu. Świetnie sprawdziłaby się tutaj
Warto również sprawdzić prognozę
na mojej liście przebojów znajduje się
również pasta z ugotowanego bobu
pogody na dzień pikniku. Bo choć ciepły
bagietka czosnkowa (ponacinana w ten
zmiksowanego z oliwą i ząbkiem czosnku
letni deszcz to miła rzecz, kiedy jednak
sposób, że wystarczy tylko odłamywać
albo pasta fasolowa (odsączona zmikso-
zalewa nam ciasto i chrupiące bułeczki,
pojedyncze kromeczki), przekrojone
wana biała fasola z dodatkiem oliwy
to traci na atrakcyjności.
na pół pomidorki koktajlowe pomieszane
i rozmarynu). W odrębnych pojemnicz-
z pokrojoną w kostkę mozarellą –
kach miałam pokrojone w słupki ogórki,
Piknikowa lista przebojów
– w odrębnym pojemniczku mam pesto
Jeśli już wszystko mamy ustalone:
bazyliowe, którym je polewam.
wybrane miejsce, optymistyczne pro-
W kolejnym pudełeczku
gnozy pogody i miłe towarzystwo, czas
jest marynowana
pomyśleć nad szczegółowym menu.
w oliwie cukinia, cza-
Mam swoje żelazne pozycje, które
sem zastępuje ją
najchętniej ponawiałabym za każdym
bakłażan.
razem, kiedy ruszam na piknik, jednak
Na deser wybie-
nie robię tego ze względu na ambicje
ram najprostszą
kulinarne i chęć eksperymentowania.
opcję, czyli cze-
Oprócz wspomnianego wyżej kurczaka,
reśnie albo pokro-
CUKINIA
marynowana w oliwie i czosnku
marchewkę i seler naciowy, a do tego pomidorki koktajlowe. Każdy z biesiadników otrzymał również chlebek pita,
SKŁADNIKI
który również mógł maczać w dipach,
4 nieduże cukinie
W plastikowym pojemniczku
bądź wypełnić jego wnętrze którymś
4 ząbki czosnku
mieszamy około pół szklanki
z sosów i warzywami. Wszystko to zapija-
sól i pieprz do smaku
oliwy, zmiażdżone ząbki czosn-
liśmy orzeźwiającą lemoniadą z limonek,
oliwa
ku, ocet balsamiczny, pieprz
miodu i mięty, zaś na deser każdy otrzymał
3 łyżeczki octu balsamicznego
i odrobinę soli. Gdy cukinia
po plasterku świeżego ananasa i
będzie usmażona i lekko Cukinię kroimy na plastry gru-
54
ostygnie, wrzucamy ją do
bości pół centymetra.
pojemniczka z sosem
Posypujemy solą i pod-
i delikatnie mieszamy.
smażamy na niewielkiej ilości
Chowamy do lodówki
oliwy, aż zmiękną.
na noc.
Magazyn Polska Niezwykła
kawałku ucieranego ciasta ze
www.polskaniezwykla.pl
śliwkami.
PIKNIKOWE PRZYSMAKI
Urządzałam również pikniki, których główną atrakcję stanowiło schłodzone białe wino
o owocowym posmaku. Towarzyszyły mu różne rodzaje serów – rozkładałam je w całości na desce, umieszczając obok nożyk, aby każdy mógł ukroić kawałek, na jaki miał ochotę, a obok leżała kiść białych i ciemnych winogron, solone pistacje i orzechy włoskie. To była uczta, w której najcięższym zadaniem było znalezienie plastikowych kieliszków do wina.
Miejski piknikowicz Ze wszystkich pikników najbardziej lubię fot. Anna Włodarczyk
te, które organizujemy podczas wakacyjnych podróży. Wyglądają one tak, że podczas zwiedzania jakiegoś miasta, udajemy się do sklepu spożywczego, gdzie kupujemy charakterystyczne dla regionu lub kraju, w jakim się znajdujemy smakołyki. Potem rozbijamy się w parku,
W Wilnie podziwialiśmy panoramę mia-
Pikniki podróżne mają tę zaletę, że
na skwerze albo na ławeczce w centrum
sta, siedząc na skraju pięknego parku,
nie wymagają żadnych przygotowań,
miasta. Jeśli jest to możliwe, wybieramy
popijając cydr i podgryzając kindziuk ze
wystarczy odwiedzić najbliższy sklep
miejsce, w którym piknikują inne osoby,
słodkawym chlebem litewskim, a następ-
spożywczy, kupić kilka składników,
bo miło jest poczuć się częścią czegoś
nego dnia naszej wycieczki zrobiliśmy
a potem pozostaje już tylko rozłożyć się
większego, spoglądać na tubylców gra-
sobie ucztę nad brzegiem przepływa-
na trawie i chłonąć widoki.
jących we frisbee, zjadających kiełbaski
jącej przez miasto rzeki Wilii. Takich
Lubię je jeszcze za to, że potęgują moje
albo czytających książkę. Podczas włó-
pikników, jakie odbyliśmy w Polsce,
wspomnienia z podróży. To dzięki nim
częgi po Berlinie, tak jak wiele innych
nie zliczę - siadywaliśmy na dziurawym
obok widoków, historii i zapachów,
osób, rozbiliśmy się na trawce przed
pomoście mazurskich jezior, we wrocław-
zapamiętuję z danego miejsca jeszcze
pałacem w Charlottenburgu, gdzie zaja-
skim parku, na kaszubskiej polance czy
smaki.
daliśmy korniszony ze słoika, szynkę
Gdańsku nad brzegiem Motławy, zaja-
szwarcwaldzką i skubaliśmy bułeczkę
dając wędzonego śledzia z kawałkiem
Garść inspiracji
posypaną ziarnami dyni.
bułki, popijając to piwem pszenicznym.
Tym, którzy szukają więcej inspiracji, polecam książkę „Pikniki” Clare Ferguson
fot. Anna Włodarczyk
(wyd. Muza S.A.), pełną pomysłów na tematyczne pikniki (piknik w parku, w sadzie, piknik żniwiarza albo rowerowy) i smakowitych, choć nie zawsze stricte piknikowych przepisów. Jeśli jednak nie macie serca do gotowania, nie rezygnujcie z pikników. Najzwyklejsza kanapka popita nudną herbatą z termosu, zjedzona na łonie przyrody albo w pięknym zakątku miasta, zyskuje niezwykły smak. Podstawa udanego pikniku to dobre towarzystwo i piękne otoczenie Autorka tekstu prowadzi bloga kulinarnego: www.strawberriesfrompoland.blogspot.com
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
55
PARK ROZRYWKI DLA AKTYWNYCH Niesamowita przygoda, aktywność, adrenalina, radość, wspaniała zabawa – to określenia najlepiej opisujące klimat parków rozrywki ABlandia. Zapraszamy do parków w Krościenku nad Dunajcem, Szczawnicy i Rytrze Park linowy stal się ostatnio bardzo popularna formą rozrywki. Jest to doskonały pomysł na spędzenie wolnego czasu, zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. Wędrując trasami linowymi wspinamy się od drzewa do drzewa po ruchomych kładkach i wiszących siatkach. W zależności od naszych sił i możliwości, wybieramy odpowiadający nam stopień trudności trasy. Najmłodsi, oprócz prostych tras linowych, mogą wyszaleć się w kulach wodnych, zaś starszym dochodzą takie atrakcje, jak specjalne trasy zjazdowe, kombinacje wspinaczkowe zainstalowane na wieży, zorbing i potężne wahadło zwane Big Swing. Wszystkie nasze wyczyny odbywają się pod okiem instruktora, a my otrzymujemy specjalny sprzęt asekuracyjny.
możemy skorzystać z zaplecza gastronomicznego, specjalizującego się w wyśmienitych potrawach z grilla.
ABlandia Parki Rozrywki Ul. Wiśniowieckiego 125 33-300 Nowy Sącz tel. 18 547 44 44
Manager Parku w Krościenku n/D oraz Szczawnicy: tel. +48 664 911 478 managerk@ablandia.pl
Manager Parku w Rytrze tel. +48 728 868 564 manager@ablandia.pl
Artykuł sponsorowany
Zmęczeni szaleństwami na linach,
W HOTELU Z RODZINĄ
P
raca zawodowa, kłopoty dnia codziennego… Chciałoby się czasami odpocząć wraz z dziećmi
Dzieci w hotelu nie muszą się nudzićć
w miłej atmosferze i komfortowych
warunkach. Szukamy miejsca, gdzie dzieci
a niektóre nawet we własną przystań
by się nie nudziły, a my moglibyśmy
z wypożyczalnią sprzętu wodnego.
naładować akumulatory.
W każdym hotelu dzieci witane są przez zabawną maskotkę sieci – Łosia Elbeściaka.
Sprawdzamy sieć hoteli Elbest Hotels.
To chyba coś dla nas! Dzieci bawią się
Wydaje się, że dysponują wszystkim,
pod profesjonalną opieką animatorów,
o co nam chodzi. Przede wszystkim,
a my w tym czasie odpoczywamy przy
mamy do wyboru kilkanaście obiektów
filiżance kawy lub relaksujemy się w SPA…
hotelowych w całym kraju. Pozostaje decyzja, co wybrać: morze, góry, jezioro?
Aby dowiedzieć się więcej o możliwości
Idźmy dalej: dowiadujemy się, że większość
spędzenia urlopu lub weekendu w atmos-
obiektów sieci Elbest Hotels to miejsca
ferze przyjazności rodzinie, zajrzyj
przyjazne pobytom rodzinnym.
na www.elbesthotels.pl
Zachęcająco wygląda program, w którym uczestniczy sieć – „Hotel Przyjazny Rodzinie”. Już pięć obiektów do niego przystąpiło – Wolin, Solina, Wawrzkowizna, Artykuł zawiera lokowanie produktu
Krynica i Złoty Sen. „Krynica” od czterech lat jest w programie i zawsze z bardzo dobrymi ocenami jury. Hotele oferują rodzinne pakiety wypoczynkowe z profesjonalną opieką dla dzieci. Zajęcia dostosowane są do wszystkich grup wiekowych. Obiekty wyposażone są w sale zabaw, baseny, boiska sportowe, korty tenisowe,
ZABIERZ
KONIECZNIE Granger`s 2in1 Unikalny preparat do jednoczesnego prania i impregnacji odzieży. Czyści i impregnuje odzież wodoodporną i oddychającą, zalecany do membrany Gore-Tex®, eVent® i podobnych. Działa już w temperaturze 30oC. Ekologiczny certyfikat BlueSign. Dostępny w pojemności 60 ml, 300 ml i 1 litr. www.grangers.pl, www.sklep.paker.pl
299zł
49zł Therm-a-rest Trail Lite R Trzysezonowy, bardzo popularny materac Therm-a-rest. Lekka gąbka w środku jest perforowana, co zmniejsza wagę materaca. Wykonany z antypoślizgowych i trudnych do przebicia materiałów. Dostępny także w wersji dla kobiet, uwzględniającej termikę kobiecego ciała. Dożywotnia gwarancja i światowa sieć serwisowa. www.thermarest.pl, www.sklep.paker.pl
299zł
159zł Karrimor Airspace 25 Innowacyjny plecak legendarnej marki Karrimor, z systemem nośnym z siatki, umożliwiającym maksymalną wentylację pleców. Ruchomy pas biodrowy precyzyjnie dopasowuje plecak w trakcie ruchu. Przeznaczony dla osób
Karrimor Aruba
aktywnie uprawiających
Mocne sandały trekingowe, doskonałe do różnych form
sport i dla turystów górskich.
mocno trzymają stopę i nie pozwalają się jej przesuwać.
od 20 do 40+5 litrów
Podeszwa absorbuje wstrząsy i jest doskonale przyczepna
i różnych kolorach. www.karrimor.pl www.sklep.paker.pl
58
Magazyn Polska Niezwykła
aktywności. Paski wykończone oddychającym neoprenem
Występuje w litrażach
www.polskaniezwykla.pl
do różnorodnego podłoża. Dostępne w wersji damskiej i męskiej i w różnych kolorach. www.sklep.paker.pl
Bike Belle
119zł
Coś dla miłośniczki stylu retro i pin-up – piękny zestaw ręcznie wykonanych dodatków na rower, czerwony w białe groszki. Będzie wspaniałą ozdobą, która odmieni styl i charakter Twoich dwóch kółek. Pasuje do większości miejskich rowerów. Zestaw zawiera: – owalny, ręcznie pleciony z naturalnej polskiej wikliny kosz na kierownicę – wkład do koszyka, czerwony w białe groszki – pokrowiec na siodełko, czerwony w białe groszki Więcej na: www.bikebelle.pl
199zł
SKROSS PRO+ z ładowarką USB, adapter dla podróżnych Kompaktowy adapter all in one pozwala podłączyć laptopa, suszarkę i inne urządzenia do prądu prawie na całym świecie. Dodatkowo wyposażony jest w podwójną ładowarkę USB idealną do smartfonów i tabletów. Szwajcarski adapter z wieczystą gwarancją.
Poligon 2 – namiot „twardziel” od Marabuta
Więcej na: www.skross.com.pl
Dwuosobowy namiot dla tych, którzy muszą szybko się przemiesz-
695zł
czać w trudnym terenie. Używany i doceniony przez najlepszych komandosów, harcerzy i wytrawnych turystów. Ma to, co dobry namiot winien posiadać: niewielką wagę, małe objętościowo opakowanie i silną konstrukcję. Więcej na: www.namioty.marabut.com
PAJAK Levity Ultra lekka „koszula” puchowa – waży 250 g, a daje więcej ciepła niż „polar”. Kurtkę da się włożyć do środka jej własnej kieszeni wewnętrznej, powstały woreczek o wymiarach (20x16x6cm) zamykamy na zamek. Rękawy i dół kurtki zakończone elastyczną lamówką. Dwie boczne kieszenie zewnętrzne zamykane zamkiem.
650zł
www.pajaksport.pl
490zł
PAJAK RADICAL 1Z badany wg normy EN13537
PAJAK RADICAL X badany
Budowa komór “Z” z dystansem 1cm. Zakres temp.T kom/T lim/T ext : 6/1/-14 C. o
Waga 535g, wielkość po spakowaniu 14x15m (2,3l). Radical 1Z waży trzykrotnie
wielkość po spakowaniu 12x13cm.
mniej i zajmując 4 krotnie mniej miejsca
Zakres temp. T kom/T lim/T ext:
w bagażu od syntetycznego odpowied-
15/12/-1oC. Puch gęsi PLATINUM
nika (odpowiednik termiczny). Puch gęsi
+750 CUIN. Super lekki zajmuje
PLATINUM +750 CUIN. Jego cieplejsza odmiana z kołnierzem termicznym, to RADICAL 4Z z dystansem 4cm, wagą 780g, workiem 6l i zakresem temp. T kom/T lim/T ext: 1/-5/-22oC.
650zł
wg normy EN13537 Waga tylko 415 g (dla rozm. L),
www.pajaksport.pl
tylko 1,5l pojemności, idealny do turystyki rowerowej, motocyklowej i na letnie wyprawy w góry. Budowa komór X – – „na przestrzał”. www.pajaksport.pl
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
59
Bluza Inka Polartec® Thermal Pro®, w gramaturze 160g. Daje to nowe możliwości dobrania odzieży aktywnej do panujących warunków pogodowych. Termika, paro- przepuszczalność i DWR w najwyższej klasie! Dostępna też bez kaptura. Producent www.alvika.com.pl
180zł
176zł Maloya i Lobos TECHNOSTRETCH w gatunku nie osiągalnym dotąd w Polsce! Wytrzymałość oraz doskonałe parametry oddychania. Kolekcja zaprojektowana jest jako druga warstwa odzieży. Może być noszona bezpośrednio na skórze, wtedy odprowadzenie wilgoci następuje szybko, a materiał zachowuje bardzo dobre właściwości termiczne. Producent www.alvika.com.pl
230zł
Kurtka damska Arnika Hybrydowe połączenie dwóch rodzajów dzianin, tj. Polartec® Thermal Pro, oraz wysokiej jakości stretchu oferuje lepsze dopasowanie kurtki do ciała użytkownika, a także wzmacnia newralgiczne punkty na ramionach i łokciach. Jednocześnie zachowana jest bardzo dobra termika
495zł
i oddychalność produktu. Producent www.alvika.com.pl
Softchel Bodyguard i Monte Rosa Wysokiej jakości, miękki, trwały Softshel ATV o gramaturze 250g/m2 produkcji japońskiej, o dopasowanym, technicznym kroju to jedna z najlepszych ofert na rynku. Konstrukcja 3L zabezpiecza przed wiatrem i zapewnia oddychanie na poziomie 20000g/m2/24h. Producent www.alvika.com.pl
Najbardziej trekingowe z trekingowych sandałów – Source! 6 punktów mocowania pasków to bezpieczeństwo i pewny krok. Technologia anybakteryjna – bo przecież chcemy mieć przyjaciół nie tylko na „fejsie”. Wydłużona gwarancja producenta. Ekologiczna torba. Opatentowany system pasków!
Source Hydration Systems Nie zapomnij o nim w czasie letniej aktywności. Możesz pić wodę z pojemnika nie zmieniającego smaku wody, nawet kiedy znajdujesz się w ruchu. Nie angażujesz rąk. Po prostu realizujesz swój cel. Sprawdź którego rozwiązania najbardziej potrzebujesz. Zapytaj eksperta – alvika@alvika.com.pl Producent www.alvika.com.pl
60
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
Producent www.alvika.com.pl
Nowość!
Kurtka Orla i Czarnohora wykonane z japońskiej tkaniny Winprotec plus 3L! Komfortowe dzięki zastosowaniu stretchu w całej tkaninie! Najwyższe parmetry! Wodoodporność – >20000mm słupa wody Oddychalność – 30000ml pary wodnej w ciągu 24 godzin/m2 Wyprodukowano w Polsce
Innowacyjne
Wyjątkowe
Dla nas
Alvika –Niezwykła bo Polska! www.alvika.com.pl alvika@alvika.com.pl
ZOFIA NOCETI-KLEPACKA
WINDSURFERKA „Polska ma wiele do zaoferowania”. O podróżach i windsurfingu ze znakomitą sportsmenką Zofią Noceti-Klepacką rozmawia Antonina Dylak
W
ielokrotna mistrzyni świata w windsurfingu i brązowa medalistka z Londynu. Pełna dobrej
energii, zaraża swym optymizmem. Na pewno w związku ze swoją pracą dużo Pani podróżuje. Jak na tle Europy i reszty świata wygląda Polska? Pochodzę z Warszawy, a mieszkam w Zielonce koło stolicy. Aby trenować na najwyższym poziomie, dużo podróżuję po świecie, ale i po Polsce. Oczywiście, mowa tu głównie o akwenach wodnych. Zatoka Gdańska i Zatoka Pucka są właściwie moim drugim domem, ponieważ wiele czasu spędzałam tam zawsze na treningach. Polskie wybrzeże jest przepiękne. Piaszczyste plaże, duże, piękne miasta, małe rybackie wioski... Campingi na wysokim poziomie, szkółki windsurfingowe i kitesurfingowe… Każdy znajdzie tu coś dla siebie. Poza polskim wybrzeżem odwiedzam również nasze góry. Często jest to
fot. Archiwum Zofii Noceti-Klepackiej
62
Magazyn Polska Niezwykła
Zakopane, gdzie przygotowujemy się
www.polskaniezwykla.pl
zimą do sezonu. Uwielbiam górskie wioski, mieszkanie w drewnianych chatach i kuchnię regionalną. Nie szukając daleko, moje sąsiedzkie Zegrze, otoczone pięknymi lasami, tuż pod Warszawą, to znakomite miejsce do wypoczynku. Uważam, że Polska ma wiele do zaoferowania, a jej głównym atutem jest różnorodność. Morze, czyste jeziora, lasy, wysokie góry... Pochodzi Pani z Warszawy. Czy, Pani zdaniem, stolica ma się czym pochwalić? Warszawa, jako stolica, ma wiele do zaoferowania. Ja, oczywiście, patrzę na to głównie z punktu widzenia sportu. Naprawdę, można uprawiać tu każdą dyscyplinę, jaką się wymarzy...począwszy od żeglarstwa na wspomnianym już Zegrzu, poprzez stoki narciarskie zimą, łyżwy i narty biegowe, o najbardziej popularnych sportach nie wspominając. W piłkę nożną, koszykówkę czy siatkówkę można
fot. Archiwum Zofii Noceti-Klepackiej
grać praktycznie w każdym zakątku Warszawy i okolic.
Czy jest w Polsce takie miejsce, do
wakeskate, skimboard... dużo by wymie-
zawodowe jak i amatorskie. Windsurfing
którego szczególnie lubi Pani wracać?
niać. Główną cechą tego miejsca jest
nie jest już niczym ekskluzywnym ani
Po latach treningów i przygotowań
fakt, że tam się wraca, tak więc ludzie,
awangardowym. Głównie za sprawą
do igrzysk olimpijskich, najbardziej cenię
których tam poznajesz, często zostają
licznych szkółek windsurfingowych, które
mój dom w Zielonce:) Cisza i spokój,
znajomymi na lata.
znajdują się nie tylko nad morzem, ale
a jednocześnie przysłowiowy „rzut bere-
również nad każdym większym jeziorem.
tem” do miasta, gdzie co jakiś czas
Jakich trzech słów użyłaby Pani, żeby
trzeba zawitać.
opisać windsurfing i zachęcić młodzież,
Jeśli chodzi o turystykę, to już wspomniana
i nie tylko, do uprawiania tego sportu?
Zatoka Pucka. Można tam wypocząć
Woda, słońce wolność... to chyba słowa,
i pożeglować. W tym roku odwiedziłam
które powinny zadziałać na wyobraźnię
na kilka dni Półwysep Helski, gdzie poje-
i zachęcić do spróbowania tej dyscypliny.
chałam z synkiem i przyjaciółmi.
Jeśli chodzi o rozwój windsurfingu
Dzieciaki szalały na plaży, w wodzie
w Polsce, wystarczy chyba zerknąć
i placach zabaw. Ci bardziej dorośli
na wyniki z Igrzysk Olimpijskich
odpoczywali nad brzegiem zatoki lub
w Londynie w 2012 roku.
wokół przyczep campingowych, uprawiali
A tak serio, to uważam że mamy bardzo
sporty - windsurfing, kitesurfing, wakeboard,
dobre zaplecze w tej dziedzinie, zarówno
Polskie wybrzeże jest przepiękne. Piaszczyste plaże, duże, piękne miasta, małe rybackie wioski...
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
63
FOTOKĄCIK
SZKOŁA DLA AMATORA Praktyczne porady dla początkujących fotomaniaków, czyli co zrobić by świat na zdjęciach wydał się piękniejszy
1
Fotografowanie zwierząt jest zajęciem wdzięcznym i dającym dużo radości.
Najłatwiej fotografować zwierzęta domowe, gospodarskie i te fot. km_nida/www.polskaniezwykla.pl
w zoo czy terrariach, gdyż zachowują się względnie spokojnie. Nie zbliżajmy się jednak do nich za blisko, gdyż uzyskany efekt może być groteskowy, np. pies czy kot z nienaturalnie dużą głową. Zdjęcia robione w zoo bardzo często rozczarowują, gdyż zwierzaki za kratami sprawiają przygnębiające wrażenie. Lepiej wybrać te na wybiegu. Więcej kłopotu sprawia fotografowanie zwierząt dzikich na wolności – tu często musimy na obiekt długo „polować”. fot. Maria Gonta/www.polskaniezwykla.pl
2
Wybierając główny temat zdjęcia, nie zapominajmy o tle
Mamy z nim do czynienia zawsze wtedy, gdy zdjęcie posiada przynajmniej dwa plany. Zwykle skupiamy się na pierwszym z nich, zapominając o reszcie. Nadmiar szczegółów na dalszych planach może sprawić, że fotografowany obiekt „zagubi” się wśród nich. Najlepiej wiec szukać tła jednolitego i spokojnego. Gdy nie mamy możliwości wyboru tła, możemy wykorzystać np. głębię ostrości. Gdy ją zmniejszymy, uzyskamy efekt rozmytego tła, zaś przedmiot na pierwszym planie pozostanie ostry i wyraźny.
3
Robiąc zdjęcia obiektom o wyraźnie prostych liniach, takich jak np. budynki czy wnętrza, musimy pamiętać o tym, aby aparat trzymać prosto
fot. Wiesław Wolski/www.polskaniezwykla.pl
Każde jego odchylenie w górę lub w dół spowoduje zniekształcenia i efekt „walących się ścian”. Najlepiej odejść od obiektu możliwie najdalej. Robiąc zdjęcie, powiedzmy kościołowi, celujemy w punkt nieco powyżej jego podstawy. Fotografujemy wtedy, co prawda, również spory fragment ziemi, ale dzięki temu aparat trzymamy poziomo i linie pionowe nie ulegają zniekształceniu. Czasem, aby podkreślić monumentalność budowli, możemy celowo przechylić aparat w górę.
64
Magazyn Polska Niezwykła
www.polskaniezwykla.pl
E I K T S Y Z S W I K S L O P Y N STRO
5 99 PLN a 5,99 egularna regula Cena regularna
AT TEMA TEMAT RU TEMAT RU ER ME NUMERU NUM NUMERU Y TY CITY
JesieĂ 2012 JesieĂ
Cena regularn a 5,99 PLN
FERIE KSZIM AK EA EA EAK BRE BREAKS OWE
Zima 2012/20 13
kend ek e weekend wee y we Szalony ach Szuso asta ias mia h miastach kich polsk w polskich wanie na polski ch stokac h
5
SCA EJS MIEJSCA MIE MIEJSCA KÛE WYKÛ EZW NIEZWYKÛE NIE NIEZWYKÛE ze a Poleca malownic m y malownicze my cam olec Po Polecamy my Polsce! Po ki w Polsce! ki þtk akþ za zakþtki zakþtki malownicze w Polsce ! WISKA POLSK WI OW DRO UZD UZDROWISKA IE TERM Y
czynekBÜogi ocz po ypo ypo Wypoczynek W ach Zdrojrelaks jowychwZdrojach ajo ra kraj krajowych wk gorþcych üródÜach
3
2
GOTOWE WYCIECZKIGOTOWE WYCIECZKI
Pomysõy na ciekawe lub popoõudnie Pomysõy na ciekawe weekend popoõudni e lub weekend
RAZY
NAJ
czyli ciekaw ostki z caÜego kraju
5
RAZY
NAJ czyli ciekawostki z caÜego kraju
KALENDARIUM KALENDARZ NA JESIEā NAJCIEKAW
SZYCH PODRÓ ġNIKÓW MAGAZYN DLA PODRÓġNIKÓW NIE ZW ôYYKô ô I E ZWYK NIEZWYKôY N IMPREZ NA ZIMą Y MA GAZ YN DLA POD RÓġ NIK ÓW ISBN: 978-83-7427-818-8 ISBN: 978-83-7427-
Serwis internetowy www.PolskaNiezwykla.pl
Przewodniki z serii Polska Niezwykła
Mobilne przewodniki
www.PolskaNiezwykla.pl
818-8
Magazyn Polska Niezwykła
z rekomendowanej serii
regiony
wojew贸dztwa
miniregiony
DEMART