Polska Niezwykła numer wiosenny

Cena regularna 5,99 PLN

Wiosna 2013

TEMAT NUMERU

WIELKA

MAJÓWKA Najlepsze pomysły na wiosenne wyjazdy

MIEJSCA NIEZWYKŁE Polecamy atrakcyjne zakątki w Polsce!

DLA AKTYWNYCH

Wiosna na rowerze

2

TRASY ROWEROWE Malownicze trasy wokół jeziora Śniardwy

KALENDARZ NAJCIEKAWSZYCH WIOSENNYCH IMPREZ

CZY WIESZ, ŻE czyli li intrygujące i j ciekawostki z kraju

NIEZWYKŁY MAGAZYN DLA PODRÓŻ NIKÓW ISBN: 978-83-7427-897-3

KSIĘGARNIA i SKLEP INTERNETOWY

www.sklep.polska polska niezwykla.pl K

TURYSTYKA

HISTORIA

GEOGRAFIA

DLA DZIECI I MŁODZIEŻY

ALBUMY

TANIA KSIĄŻKA

K K

02-495 Warszawa, ul. Poczty Gdańskiej 22a K

K

Zapraszamy także do naszej

KSIĘGARNI w Warszawie

każdy z kilkuset tytułów obejrzysz osobiście odbierzesz książki kupione w sklepie internetowym spędzisz czas w miłej atmosferze

Kontakt: tel. 22 662 62 63, 500 039 423 sklep@polskaniezwykla.pl

DEMART

EBOOKI

OD WYDAWCY Słońce przygrzewa, dni coraz dłuższe… Wyjechałoby się gdzieś… A tu rok szkolny trwa i nie wszyscy mogą pozwolić sobie na dłuższy urlop. Zachęcamy do zapoznania się z naszymi propozycjami wiosennych wyjazdów

Wiosna to idealna pora roku na rowerowe eskapady. Nie jest jeszcze za gorąco, a po długich zimowych miesiącach aż się chce wyrwać gdzieś na łono przyrody.

A z perspektywy dwóch kółek świat wygląda zupełnie inaczej niż z okien samochodu.

Rowerzystów na pewno zainteresuje trasa rowerowa biegnąca wokół największego polskiego jeziora – Śniardw.

Wodniakom proponujemy stosunkowo mało jeszcze znany w Polsce sposób na wodne podróże, mianowicie rejsy barkami.

Zwłaszcza, że na barki możemy załadować rowery.

Jak zwykle, polecamy ciekawe miejsca do zwiedzania. Oszałamiający pałac w Pszczynie, urokliwą Grabarkę, kolorowy zawrót głowy w Chrzypsku Wielkim – czyli miejsce zwane „Małą Holandią”, malownicze rozlewiska nad Wartą, a także urocze siedlisko na Suwalszczyźnie – Gościniec Drumlin.

Podpowiemy też, jak smacznie zjeść na łonie natury, czyli jak zorganizować prawdziwy piknik. A znakomita polska windsurferka, Zofia Noceti-Klepacka, opowie do których miejsc w Polsce szczególnie lubi wracać i dlaczego.

Zapraszamy do lektury!

Zespół Redakcyjny

Szukaj nas na Facebook’u www.facebook.com/polskaniezwykla

Redaktor wydania

Przygotowanie do druku

Magdalena Bednarska

Tomasz Góra, Katarzyna Lewandowska, Adam Zakrzewski

Opracowanie graficzne i skład

Dział reklamy i promocji

Adam Zakrzewski

Aneta Juchimiuk Manager ds. reklamy i promocji aneta.juchimiuk@polskaniezwykla.pl reklama@polskaniezwykla.pl tel. 22 662 62 63 wew. 31, 39

Projekt graficzny Luke Beck

Autorzy tekstów Magdalena Bednarska, Antonina Dylak, Maria Gonta, Agata Jankowska, Ewa Kapilewicz, Jerzy Klemens, Aleksandra Rudzińska-Rdzanek, Anna Włodarczyk

Wydawca Demart S.A. ul. Poczty Gdańskiej 22a, 02-495 Warszawa www.demart.com.pl, e-mail: kwartalnik@demart.com.pl

Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim. Żadna część ani całość wydawnictwa Magazyn Polska Niezwykła, z wyjątkiem fotografii na licencji Creative Commons, GNU i Public Domain, nie może być reprodukowana ani przetwarzana w sposób elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny; nie może być użyta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody wydawcy. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń.

NA OKŁADCE: Zdjęcie z konkursu „Pejzaż mojego miasta”, autorstwa użytkownika portalu www.polskaniezwykla.pl – belzebulbul Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

1

W

WIOSNA 2013

NUMERZE TRASY

W POLSCE 04

Czy wiesz, że...

06

Ciekawostki z całego kraju

Dzieje się

38

Imprezy na wiosnę

Rowerem wokół Śniardw Propozycje tras rowerowych wokół największego polskiego jeziora

08 TEMAT NUMERU: WIOSNA W PLECAKU STYL ŻYCIA 44

Jak wybrać rower Praktyczne porady przed kupnem jednośladu

48

Tydzień na barce Niecodzienny sposób spędzania czasu na wodzie

52

Kilka słów o piknikach Wskazówki przed pierwszymi w sezonie piknikami

fot. Archiwum SkyDive–Club

52

MIEJSCA 18

30

Święta Góra krzyży

Chrzypsko Wielkie Mała Holandia

fot. Anna Włodarczyk

Grabarka – serce prawosławia

Pokryta łanami tulipanów wielkopolska „Holandia”

22

Perła Górnego Śląska – Pszczyna

34

Neobarokowa rezydencja magnacka

26

Park Narodowy „Ujście Warty”

Bajkowy Drumlin Klimat z minionej epoki dla każdego

58

Ptasi śpiew wśród rozlewisk

Zabierz koniecznie Gadżety niezbędne w podróży

20

WYWIAD 62

Zofia Noceti-Klepacka Rozmowa o surfowaniu i podróżach

FOTOKĄCIK 64 Grabarka (fot. foto-nicewicz/www.polskaniezwykla.pl)

2

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

Szkoła dla amatora Praktyczne wskazówki dla początkujących fotomaniaków

Z wizytą u Koziołka Matołka (./" #/ -/)$./(- JCKFJK9HEKDHKE>F=>AKCIHK;FIHK@I8KAHK?JK6HKI AHK;:K,HK9JK?I5KAJK<18K461KCJK6H?K>I5K;6:K2 .GK9G @JK6=?K+EIHK@IHKE 9GK>F:KCIKEJKDI:K-JK@JKDGKEJ8K,HK4=K>I5K9G;KC:(8K.;=,KDJ>FKB/; CGKFIKAJKC1KBFH@FK:>AJK7I6 %!1,3$- 3 /03 '/03 13'13$23,/0) 13'-3%&(-#3$/3% 3*23,13 0) 03" /03 3&2.3*" 3*23+-)

-3' 23.+/3!-3, &0!3$0 3' ,13 0 (+03#23*23+131 3 23*23+/2!)

13*1 3 1(3.+23 3.(13 !23,1) -3&2.3*" 3%/ 3$1 &( 3 ) "3%/3& 3.2 13'13$23,1 .-3,( 3'/3#0$3, 3.(23,/0') " 3&2.3*"3#-)31 03+.(23,-) %+-%#3*/03*23+-3%/ 3.23,/03.+ ) +-3#23.23 (+03 /0 3&2.3*23,-3

-GK>AJKDGKEIK6H?KEAHK;=8KI,KAGKE6JK+DIHK<JK45K;5KA=?KE5K;BGEK@H?8KCA/KB=K9BF=K>9GKBF= 9G ABGK>FHK?DIHK>97HDK;GKB:KJ 9G ABGK>FHK;FIHK@IG?K:+?IHK@0:KI BJK;GK+@IK9G;K@FJ>KAH< DIHKFE=KC6H<8KI+@IHK4J<KCGKEH<K9GK;B/K,=3K EIHK;FIK6H?KEAHK;=K9BFHK9I5CKDHK?IH<K>@JKDJ FIHK2 ?IKI DIHKA=7KCG3K*=K6H?KE )0IKDJ@08K DK;IJ@08K 6GK>FH@08K &.JKDIK>AJKDIH3K GK4JK@F=K6H? &B=KC5KI ?HKB=KC5KGBJFKEIHK7HK@IHKCJKE=@0KI 9I5CKD=@0K?IH<>@KE -G7K>@H3K*=K6H?KDJKEHA DJ C>I5K,=K@:8K.;FIHK>9GKACJK6H?K-JKDJK EJBK;GEK>CIHK.G3K BH>FK@IH8K9G EIHK7:K9HKB=K9HK2 AIJ@0KFDJK7JKF6H?K:CGK@0JKD=K-JK@JKD/E8KE CA/KB=?KC:K?GK<HK?:KFJK>CGK@FHKDI:K DIHK9G;K2 C:KEJK<1KCGKFIG6KC/E8KA=7KCGKC:K<1KAJ?KCGKEJK7HK@GK>I5K'GKF=KDJKF=KEJK<13K-JK@JKD/EK4JBK;FG ?IK>I5K>9G;GK4J6KI 9GK>AJKDGKEIK6H?K>I5KAJ?KG>IHK;7I(3

!*-+/$+/(,*/ -+)*/%,)* !4H@KDIHK ?IH>FKCJ?K E DGKEH<8 GAEJBKAH<KE "$"KBGKC:K>IHK;FIK4IHK#:K2 BGK9H<K>CIHK.GK)HDKAB:?K*J<KCIKE -JK@JK2 DGKEIH8KDJKFEJKDH<K?GKI?KI?IHKDIH?3K G E>9JKDIJK6=KEIHK7GK&:DCK@=<KD=KG4IHCAK;7J ;FIHK@I8K E CA/KB=?K G9B/@FK E=K>AJKE= ?:7KAIK?HK;IJ7KDH<KI IDKAHKBJCKA=EKDH<K *J<K2 CGKE=K EIJA K CA/KBJK<H>AKH;:KCJK@=<K2 DGK2C:7KA:KBJ7KD1K 9HKBH6KC1K DJ >CJK75 H:KBGK9H<K>C18KFDJ<K;:K<1K>I5KAJCK,H K*IK2 47IGKAHKCJKI '>I5K.JBKDIJK IKAHKBJKA:KB=K FIHK2 @I5K@H<K I %6GK;FIHK,GKEH<8K >JK7JK CIKDGKEJ8 >JK7JKAHKJABJ7KDJKI >JK7HKEJB>FKAJKAGKEH3K DKAB=K.:K<1K@=K9G; EF.75K;H?KJBK@0IKAHCKA:KB=KG4IHCA8 GAJK@FJK>HDK>GKB=@FKD=KG.B/;KF?=K>6/EKF J7KAJKDJK?I8KJ AJCK,HKC: KDIJ8KCA/KBJK?JK:9JK2 ?I5AKDIJ(K>6=DKD=@0KCGKEJK7IKF 4J<KCI $ "K-BF=K./;K'GKFIG6KCJK%JKAG6KCJ3K J; >AJKEH? FDJ<K;:K<HK>I5KAH,KJ?K&IKAHKJAB8K.;FIHKE >HKFGKDIHK7HAKDI?K>9GKA=KCJ?K>I5KF .GK+(K?IKG;KEIHK2 ;FJK<1K@=K?IK-JK@JKD/EKI )HDKAB:?K*J<KCI3

%- /)-#/ (* / , /&-)* -BF=K<J KDI5K>I5KFHKE>F=>AK2 CIK?IK 4J<KCGKE=K?IK 9GK>AJK@IJK2 ?I8K FJK?IH>FKC:K<1K@=K?I )HDKAB:?K *J<KCI3K 1K AGK ?3 ID3 K EB/,KCI8K C>I5,KDI@FKCI8 >CBFJKA=8K H7K&=8K 'G9K@I:K>FHC8 )FHBKEGKD=K 'J9KA:KBHC8K 'GK2 >FJK6HCK!9JK6HC3K IHKFJK9GK?IK2 DJ?K AJCK,HK G ?GKI@0 9BF=K<JK@IGK6J@08KCA/KBF=K?DIH E>9IHKBJK7IKE @FJK>IHKE5K;B/EKCI E 9GK>F:KCIKEJKDI:K-JK@JKDGKEJKGBJFKG A=@0K@GK?DIHKA:KAJ<KG;KEIHK;FIK7IK<JCK?J69KCJK IK2 CIK2%IKCIKI ?:KBF=KDHCK GK.JK2 GK.J3

./. +"/&-+/(./ -)* JKFH?KF ;FIH(K?IKI IDKD=K?IK.GK+(K?I8 CA/KBF=K?DIHKG;KEIHK;FJK<1KE -JK@JKDGK2 EIH8K4JKEIK?=K>I5KI :@F=K?=K@IHKCJKE=@0 .IHBKI FJK4JEKH;:KCJK@=<KD=@0KD93K9G;K2 @FJ>K 9GKACJ K GK;FIDKD=@0K GK;FIKDJ AGK>IK6J 3K)F=KAJK?=KBJKFH?K4J<KCI8KCA/KBH 9GKF4JKEIGKDHK >1K 9BFHK?GK@=8K :@F1 FE6J>FK@FJKDJ<K?6G;K>F=@0KE6JK+@IKE=@0 9GK>AJEKGBJFK9BGK?:K<1KDJ<KEJ,KDIH<K>FH EJBKAGK+@IK AJKCIHK <JC K BGK;FIKDJ8K 9BF=K2 <J 8K:@F@IKEG+(3K EG7KD=@0K@0EIK7J@0 9GK;B/K,:K<5K 9G @JK6H<K -G7K>@HK I #:KBGK9IH 9BGK?:K<1@K>EGK<1K>CBG?KD1KG>GK41K#:KBGK9H<K>CIHK)HDKAB:?K*J<KCIKE -JK@JKDGKEIHK9G;K@FJ> I?K9BHF8KE=K;JKBFH KI AJBK./E3

./!. /&./ (* / ./$./' / +)*/'-+ /% / +/$#/&, )'./ +/ (./!*-/& !8KAJC K JK9BJK>FJ?KE>F=>AKCI@0K;G -JK@JKDGKEJ $K@FHBEK@JKDJ ?GK<H "K:BGK;FIKD= -GK@F5K>A:K<5KEJ>K9=>FKD=?KAGBKAH?3K!;KEIHK;F1K?DIHK.EIJFK;=K9G7K>CIH<K>@HKD=K?:K2 F=@FKDH<8K 9BF=K<JK;1K ?IH>FKCJ K@=K >K7JDK;II3K )0@IJ6K4=?8K J4=K .GK+@IHK 9BF=K4=KEJK<1K@= DJ ?GK<HK:BGK;FIKD=K9BFHK4IHKBJK7IK>I5KE >ABGK<HKB/,KD=@0K9GK>AJK@IK4J<KCGKE=@03K-I5CKDIHKG AG 9BGK>F53K*5K;FIHK4J<KCGKEG K-BFHK@F=KAJ<K@IHKG A=?KDJ >ABGKDIHKIDKAHBKDHKAGKEH<8KCA/KB1K9BGK2 EJK;FIK)HDKAB:?K*J<KCI3K JK9BJK>FJ?KDJ EEE3>AGK7IK@JK24JK<HC397

*-#/% / #/*, (.*/ ./'# FI5KC:K<5KI 9GKF;BJKEIJ?K4J<KCGKEG8K ?HKHH8K4HKHH3

./) /" , -GK?IK?GK :96=KE:K 7JA8K DJK;J7K ?J?K >IK658K J4=K >9BJKEIJ(K BJK;G+(K I E=KEGK6=KEJ( :+?IH@0KDJ AEJKBFJ@0K.GK+@I8KCA/KBF=K?DIHKG;KEIHK;FJK<13K%J?KF AHK.GK9GK2 EGK;:KG.BG?KD1K>JKA=>K&JCK@<53

$./ -#/.!/'-+/!*, #:KBGK9H<K>CI?K)HDKAB:?K*J<KCIKG;KEIHK;FJK<1K?DIHK;FIHK@I F CBJK<:K I FJ .BJKDIK@= K ?JK6HK 9BFH;K>FCGK7JKCI8K :@FDIGKEIH >FC/6K9G;K>AJKEGKE=@08KEI5CK>FHKCBJK>DJK7HKF .I?KDJK2 F<:?K I 7IK@H:?3K GK@FHKCJK6H?K >I5K B/EKDIH,K CI7KC: BGFK9BJEKDJK:CGKE=@0K @F5K>AG8K4JBK;FGKDJ >HK2 BIGK BGFK?JKEIJ?K FHK >A:K;HDKAJK?I8K CA/KBF= 9BF=K.GKAGKE:K<1K9BJK@HK;GA3K4JK<HC8K4JK+DI8 7HK.HD;KI #:KBGK9H<K>CIHK.GK)HDKAB:?K*J<K2 CI3K!;KEIHK;FJK<1K?DIHKB/EKDIH,K;GKBGK2 +7I3K BJFK E BGKC:K E -JK@JKDGKEIH <JF;K -GK>AJK@IK *J<KCGKE=@0K :BF1K2 ;FJK<1K >GK4IHK ?GIK 9BF=K<JK@IHK7H F B/,KD=@0K4JK<HC3K%J?K<:, " 7JAKI 4JBK;FGK7:K4I5KAJKCIHK4J<KCGK2 EHK EIKF=KA=K 'GKAJK E *:KAJ@08 FEGKDH@FKCJK @F=K )FHBKEGK2 DHK.GK'J9KA:BKCJ3

''' )$./ -/",/ ,/ +%

- -+/&- / ./*-. /%,/ ,/$. /%,/ )+(/!+"*/&-+/*,/ (,/)*,/ / !. ,/",/&./',

/(./ + /)%-+/ +&/$( / , /%-/' ,/",/&./'-+ :73K'GBKDHK7JK%JKC:K>F= > K CIHK.G $ 2$ K-JK@JKD/E

??

?

CZY WIESZ, ŻE...

Więcej zakręconych ciekawostek znad Wisły znajdziesz w książkowych przewodnikach z serii Polska Niezwykła

ORAZ NA PORTALU TURYSTYCZNYM WWW.POLSKANIEZWYKLA.PL

fot. Archiwum Muzeum Nietypowych Rowerów

GOŁĄB – MUZEUM NIETYPOWYCH ROWERÓW Będąc w okolicy Puław, warto zajrzeć do Gołębia i odwiedzić funkcjonujące od sześciu lat, jedyne w Europie, Muzeum Nietypowych Rowerów.

Jego twórca, pan Józef Konstanty Majewski, majsterkowaniem zajmował się od dziecka. Jego pierwszym znaczącym osiągnięciem było pocięcie dwóch starych damskich rowerów…

Na szczęście ktoś z rodziny umiał dobrze spawać i tak powstała pierwsza dwuosobowa konstrukcja.

Pierwsze rowery poziome, a potem inne, coraz oryginalniejsze, powstawały podczas zajęć z młodzieżą na kółkach technicznych i metaloplastycznych. Dorobek pana Majewskiego i jego uczniów był kilkakrotnie prezentowany m.in. w Muzeum Techniki w Warszawie. W ten sposób powstała wyjątkowa kolekcja.

Wśród eksponatów zobaczymy m.in. rower mimośrodowy, bez łańcucha i pedałów. Przypomina nieco hulajnogę, a aby nim jechać, należy wykonywać rytmiczne przysiady. Innym jeździ się w pozycji leżącej, na brzuchu, a jest i taki, na którym siedzi się co prawda wygodnie, ale za to kierownica znajduje się pod siodełkiem… Zobaczymy najszybciej składający się składak świata, a także wiele innych niepowtarzalnych konstrukcji.

4

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

fot. Archiwum Muzeum Nietypowych Rowerów

Muzeum Pijaństwa. Spokojnie, to nie żadna

na terenie Muzeum pikniki artystyczne.

ale w wielu przypadkach wymaga to

promocja tego zgubnego nałogu. Jest tu

Każdy artysta, przez duże czy małe „A”

nadzwyczajnej sprawności i... odwagi.

kolekcja blisko tysiąca butelek po alkoho-

może w sezonie wystawić tu swoje prace.

Na największych śmiałków czeka coś

lach z całego świata. Będąc wspaniałym

Wystarczy zgodnić to z właścicielem

w rodzaju trenażera dla pilotów.

gawędziarzem, o każdej butelce może

Delikwent, przypięty pasami, może

opowiedzieć anegdotę lub ciekawą histo-

Muzeum Nietypowych Rowerów

w czasie jazdy dokonać obrotu przez

rię jej pochodzenia. Ofiarodawcy butelek,

ul. Puławska 1, 24-100 Gołąb

głowę i bezpiecznie jechać dalej.

takich, których Pan Majewski nie ma jesz-

tel. 601 814 527

cze w zbiorach, mają zapewniony wstęp

www.muzeumrowerow.pl

Ale to nie wszystko. W ramach odpoczynku

do obydwu muzeów gratis.

muzeumrowerow@gmail.com

po rowerowych szaleństwach, warto zajrzeć

Kolejną atrakcją, którą pan Józef przygo-

Muzeum czynne codziennie, od 1 kwietnia

do stworzonego przez pana Józefa…

tował dla swoich gości, są organizowane

do 30 października, w godz. 10.00–18.00

fot. Archiwum Muzeum Nietypowych Rowerów

Modele można wypróbować samemu,

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

5

DZIEJE SIĘ

IMPREZY NA WIOSNĘ fot. Archiwum Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

Niedziela Palmowa w Skansenie

Na scenie wystąpią Zespół Tańca Ludowego ZAWIDZANIE

Sierpc, 24 marca, godz.: 9.00–17.00

oraz uczniowie ze Szkoły Muzycznej I stopnia w Sierpcu.

Uroczyste obchody Niedzieli Palmowej w skansenie stały się

Wystawę „Wielkanoc na Mazowszu” wzbogacą pokazy zajęć

już tradycją Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu.

związanych z przygotowaniami do Świąt Wielkanocnych.

Trzynasta już impreza odbędzie się 24 marca. Jej najważniejszym

Zobaczymy wykonywanie palm, malowanie jaj, przygotowanie

punktem będzie msza święta z poświęceniem palm i procesją,

święconki i zdobienie podłóg piaskiem.

odprawiona o godzinie 14.00 w pięknym, zabytkowym kościele.

Na stoiskach wystawienniczych podczas kiermaszu rękodzieła

Zwiedzający wybiorą najpiękniejszą palmę wielkanocną.

znajdą się baranki, koszyczki, palmy i wypieki wielkanocne.

Na głosujących czekają ciekawe nagrody książkowe.

www.mwmskansen.pl

XIII Międzynarodowe Targi Turystyki „W Stronę Słońca” w Opolu Atmosfera wakacyjnego wypoczynku już w maju (17–19 maja) Jest to niebiletowana impreza plenerowa w Rynku, a atrakcje można zapoznać się z najnowszymi ofertami z innych regionów Polski i zagranicy, ośrodków SPA oraz uzdrowisk.

Tematem przewodnim będą góry, a Regionem Wiodącym Beskidzka 5 – czyli: Brenna, Istebna, Szczyrk, Ustroń oraz Wisła.

6

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

fot. Agencja Reklamowa PROFIL

towarzyszące targom są nieodpłatne. Podczas targów będzie

Ring – symbol Legnickiego Festiwalu SREBRO (fot. sanka/www.polskaniezwykla.pl)

Legnicki Festiwal SREBRO 2013 Legnica, 30 kwietnia–30 czerwca Ten organizowany corocznie od ponad 30 lat przez Galerię Sztuki w Legnicy festiwal, należy do największych i najstarszych tego typu imprez w Europie.

Odbędzie się kilkanaście wystaw autorskiej biżuterii, spotkania z artystami, happeningi, koncerty i najważniejsza festiwalowa impreza, czyli Konkurs Sztuki Złotniczej.

Jego tematem w tym roku będzie „bunt”.

Młodzi artyści zaprezentują swój dorobek, poznamy też ofertę i dokonania szkól złotniczych z całej Europy.

Międzynarodowy Festiwal Muzyki Cerkiewnej Hajnówka

Odbywa się pod patronatem Prezydenta RP i Ministra Kultury RP, oraz pod patronatem artystycznym prof. Krzysztofa

Białystok, 22–26 maja

Pendereckiego. Udział biorą chóry amatorskie, w tym para-

Festiwal odbywa się corocznie już od ponad 30 lat. Dotychczas

fialne, świeckie i dziecięce, a także zawodowe i chóry uczelni

wzięło w nim udział ponad 700 chórów z 35 krajów Europy,

muzycznych. Festiwalowi towarzyszą liczne imprezy – wystawy,

Azji, Ameryki Północnej i Afryki. Jest to cenne wydarzenie

spotkania kompozytorów i koncerty towarzyszące.

kulturalne prezentujące i promujące muzykę cerkiewną.

www.festiwal-hajnowka.pl

XV Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego WEJDŹ NA SZLAK! 18–19 maja oraz 25–26 maja Tematem XV edycji Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego będą szlaki kulturowe – tematyczne trasy zwiedzania, prezentujące zasoby kulturowo-turystyczne regionu.

Willa Domańskich w Nawojowej Górze (fot. K. Nowostawska-Gyalókay)

Wybrano 15 zabytków, zlokalizowanych na 5 trasach zwiedzania.

Uczestnicy będą mieli okazję zwiedzić krakowskie obiekty związane z okresem Młodej Polski oraz zabytki techniki.

Zobaczymy sakralne zabytki romańskie, dwory i pałace oraz drewniane kościoły wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Zwiedzający będą mogli wziąć udział w oprowadzaniu opatrzonym fachowym i interesującym komentarzem, a także w licznych wydarzeniach towarzyszących.

Informacje o zabytkach znajdą się w specjalnym przewodniku.

Wstęp na wszystkie wydarzenia oraz publikacja będą, jak co roku, bezpłatne. www.dnidziedzictwa.pl.

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

7

TEMAT NUMERU

WIOSNA W PLECAKU

Nadchodzi wiosna, a wraz z nią dalekosiężne plany na zorganizowanie długo oczekiwanej majówki.

Nie oznacza to jednak, że mamy poprzestać na kocu, łące i grillu...

8

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

fot. aleksa/www.polskaniezwykla.pl

Magazyn Polska NiezwykĹ&#x201A;a

www.polskaniezwykla.pl

9

ALEKSANDRA RUDZIŃSKA-RDZANEK

N

adchodzi wiosna, a wraz z nią dalekosiężne plany

od Rybnika, miasta ponad 100 kilometrów ścieżek rowerowych.

na zorganizowanie długo oczekiwanej majówki.

Wyprawę można zaplanować wzdłuż malowniczego Zalewu

Nie oznacza to jednak, że mamy poprzestać na

Rybnickiego oraz szlaków Parku Krajobrazowego „Cysterskie

kocu, łące i grillu. Przecież wolne wiosenne dni

Kompozycje” Rud Wielkich, gdzie znajduje się XIII-wieczny

można wykorzystać w ciekawy i aktywny sposób. Jedni preferują

Pocysterski Zespół Klasztorno-Pałacowy. Nazwa miejscowości

wypoczynek w otoczeniu gór, innym bardziej odpowiada nadmorski

pochodzi prawdopodobnie od rudawego koloru rzeki, bądź

klimat, piękno mazurskich jezior lub bliskie obcowanie z przyrodą.

od wydobywanych na tych terenach przez cystersów rud żelaza.

Inni z kolei nie wyobrażają sobie wyjazdu bez potężnej dawki

W Rudach znajduje się również zabytkowa stacja kolejki wąsko-

adrenaliny, jaka towarzyszy przy uprawianiu sportów ekstremal-

torowej (podobne można znaleźć również w sąsiedniej Stanicy

nych. Oto kilka propozycji wyjazdów na łono przyrody, w zależ-

oraz Pilchowicach), skąd można się wybrać, zabierając oczywi-

ności od preferencji i sposobu prowadzonej aktywności.

ście ze sobą rower, w kilkukilometrową trasę z Rud do Paproci

Zapraszamy do lektury!

i z powrotem. Na uwagę zasługuje również zabytkowa kopalnia „Ignacy” w Rybniku, gdzie można podziwiać dwie maszyny

Jednośladem w krainie Cystersów

parowe: pierwsza z 1900 roku, obsługująca szyb Głowacki oraz

Dla amatorów dwóch kółek wiosna to wymarzona pora roku,

druga, z 1920 roku, działająca przy szybie Kościuszko. A gdyby

bo to właśnie wtedy zaczynają się weekendowe wycieczki

tak jeszcze połączyć wycieczkę rowerową ze spływem kajako-

po okolicy. Zatem aktywne pedałowanie proponujemy zacząć

wym rzeką Rudą – wycieczka jak marzenie…

10

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

INFO

Rowerem szlakiem Cystersów

Pocysterski Zespół Klasztorno-Pałacowy w Rudach Wielkich (fot. Halina Siwczyk/www.polskaniezwykla.pl)

atrakcje: przejazd kolejką wąskotorową na trasie Rudy – Paproć – Rudy, zwiedzanie zabytkowej kopalni „Ignacy” koszt: przejazd kolejką wąskotorową: – bilet normalny – 10 zł – bilet ulgowy – 7 zł

Czarne Wesele w Klukach atrakcje: pokaz kopania torfu, garncarstwa, tkactwa i innych rodzajów rzemiosła, występy zespołów folklorystycznych, kiermasz rękodzieła dodatkowe atrakcje: ognisko koszt: – bilet normalny – 12 zł – bilet ulgowy – 6 zł – bilet szkolny – 9 zł – ognisko – 100 zł

Sky diving Korne atrakcje: skoki spadochronowe dodatkowe atrakcje: zwiedzanie okolicy: Odwrócony Dom, Park Tarzana, tor motocrossowy, Parowozownia Kościerzyna koszt: cena kursu spadochronowego metodą STATIC LINE:

Czarno, ale wesoło Korporacja wyciska jak cytrynę, ruch uliczny przeszkadza, a życie pędzi jak szalone? Panaceum na nieustające zmęczenie może być… Czarne Wesele na wsi. Nie, nie, nic z tych rzeczy – panna młoda nie paraduje w czarnej sukni, a goście weselni nie bawią się przy utworach Behemotha. Organizowana od 19 lat, na początku maja, impreza turystyczna w Klukach na Pomorzu Środkowym (powiat słupski) nawiązuje do tradycji kopania torfu na słowińskiej wsi. Dzięki gościnności Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach spragnieni normalności i odpoczynku przyjezdni mają niepowtarzalną okazję do wizyty w stuletnich wiejskich zagrodach.

A tam czas jakby się zatrzymał: kobiety piorą i maglują, przędą nici na kołowrotku,

Czarne Wesele (fot. Archiwum Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach)

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

11

INFO – 300 zł kurs teoretyczny / osoba – pierwszy skok – 200 zł – drugi skok – 200 zł – trzeci skok – 200 zł Cena kursu spadochronowego metodą AFF: – 300 zł kurs teoretyczny / osoba – 700 zł skok z 2 instruktorami – 500 zł skok z 1 instruktorem – Cena szkolenia z 7 skokami 4200 zł Kwatera w Kościerzynie: ok. 30-40 zł/os.

Park linowy Tarzan: – bilet normalny 35 zł – bilet ulgowy 30 zł Dom do Góry Nogami: – osoba dorosła 15 zł – dzieci do lat 6 bezpłatnie

tkają na krosnach, ubijają masło czy smażą drożdżowe wafle. Z kolei mężczyźni tkają sieci rybackie, wyplatają kosze i ręcznie piłują drewno. Niekoniecznie trzeba stać biernie i przypatrywać się prowadzonym pracom – mieszkańcy wioski zachęcają do zakasania rękawów i włączenia się w różnorodne prace gospodarskie. Warto też podejrzeć pracujących na łące niedaleko zagród mieszkańców wioski podczas wydobywania torfu. Tradycja zbierania tej skały sięga jeszcze XIX wieku. Wtedy na słowińskich wsiach, zawsze w maju, mieszkańcy kopali torf na bagnistych terenach wokół jezior Gardno i Łebsko.

Po dniu ciężkiej pracy wszyscy wspólnie biesiadowali. I tak codziennie przez okres 2-3 tygodni – wspólna praca, a potem

SPA w Ustce atrakcje: basen z jacuzzi, bicze podwodne, masaż strumieniowy, hydromasaż, sauna, grota solna, animacje dla dzieci, gimnastyka w wodzie, nauka pływania dodatkowe atrakcje: Dom Chleba, latarnia morska koszt: – ok. 1335 zł/os. za 5 dni – Muzeum Chleba: 14 zł – latarnia morska: 3 zł

wspólna zabawa. Stąd narodziła się tradycja, zwana Czarnym Weselem.

Na wszystkich, którzy w dniach 1-3 maja przyjadą do Kluk, czeka pokaz kopania torfu, garncarstwa, tkactwa i innych rodzajów rzemiosła, występy zespołów folklorystycznych, kiermasz rękodzieła i chrupiący chleb ze smalcem.

Warto wspomnieć, że Czarne Wesele w 2008 roku zajęło III miejsce w konkursie na Produkt Turystyczny Województwa Pomorskiego, a w 2009 II miejsce w kon-

kursie Gdańskich Targów Turystycznych jako „Najlepsza promocja turystyki województwa pomorskiego 2009”.

Niech dodatkową rekomendacją będzie też to, że czeka tu na nas duża dawka spokoju, świeżego powietrza i „sielskości”, dla której czasem warto zwolnić.

Skocz na majówkę…

I to dosłownie. Miłośnikom mocniejszych wrażeń, którym nie w głowie lepienie garnków czy drzemka w hamaku, na pewno spodoba się sky diving.

Skoki spadochronowe na lotnisku Korne k.Kościerzyny lub nad samym morzem z wysokości 4000 metrów to Szymbark. Odwrócony Dom (fot. Anna Smolińska/www.polskaniezwykla.pl)

12

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

nie lada wyzwanie, ale dostępne właściwie

fot. Archiwum SkyDive–Club

dla wszystkich. Ci, którzy przez minutę odważą się na swobodne

W tej ostatniej zobaczymy najdłuższy wyprodukowany w Polsce

spadanie z prędkością 200 km/h, nie muszą mieć żadnych

parowóz Pu29-3, wagon kolei linowo-terenowej z zakopiańskiej

uprawnień i badań lekarskich. Wiek też nie stanowi tu bariery.

Gubałówki, czy elektryczne zespoły trakcyjne eksploatowane

Na tych, którzy połkną „skokowego bakcyla” i zechcą zostać

kiedyś w berlińskiej kolei podmiejskiej i trójmiejskiej SKM.

przez cały majowy weekend, czekają niedrogie kwatery prywatne w Kościerzynie. A między skokami dobrze by było zejść trochę

wSPAniały relaks

na ziemię, na której czekają nie lada atrakcje, jak np. Dom Stojący

Woda w morzu czy jeziorze wciąż za zimna, a wstąpienie

na Głowie, czyli słynny na całą Polskę Odwrócony Dom w pobliskim

do Morsów graniczy z cudem? Doskonałą alternatywą, która

Szymbarku. Tam też znajdziemy najdłuższą deskę na świecie

bardzo dobrze sprawdza się wiosną, nie tylko w maju, jest pobyt

– pierwsza, która utrzymała swój status do 2009 roku, mierzy

w SPA. Np. kilka ośrodków w Ustce posiada bardzo bogatą

36 m 83 cm i waży… ponad 1100 kg. Z kolei nowa rekordzistka

ofertę dla osób z naturą Wodnika: basen z jacuzzi, bicze pod-

z 2012 roku mierzy już 46 m 53 cm. A komu jeszcze sprawnie

wodne, masaż strumieniowy, hydromasaż, gimnastyka w wodzie

pracuje błędnik po tak solidnej dawce adrenaliny, może wsko-

czy nauka pływania i zjeżdżalnie dla dzieci. Ukoronowaniem

czyć na chwilę do Parku Tarzana (zarówno dzieci, jak i dorośli)

wodnej aktywności jest pobyt w saunie suchej lub parowej oraz

i pobiegać między linami trasą Pirata, Bosmana, czy Neptuna.

w grocie solnej.

Mało? W regionie znajduje się jeszcze XIV – wieczny szymborski

Warto też czasem wyjść poza bramy ośrodka, aby obejrzeć malow-

zamek, tor motocrossowy i skansen „Parowozownia Kościerzyna”.

niczy ustecki port (natchnienie wielu malarzy marynistycznych),

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

13

bądź znaną w całej Polce XIX wieczną latarnię morską.

W pamięć na pewno na długo zapadną chwile spędzone w Muzeum Chleba, gdzie mamy okazję poznać historię polskiego piekarnictwa i cukiernictwa, poznać tradycyjne metody wyrabiania chleba, czy zapoznać się z urządzeniami i naczyniami pomocnymi w procesie wypieku, m.in. z XVII – wiecznym urządzeniem do wyrabiania ciasta i gofrownicami z początku XX wieku.

Odwiedzając muzeum koniecznie trzeba również zobaczyć przedwojenny automat do sprzedaży cukierków i jedną z pierwszych… lodówek. Co więcej, każdy może sobie tu uformować z ciasta własny niepowtarzalny wypiek: rogalika, drożdżowy warkoczyk lub bułkę z dziurką. Oczywiście nie zalecamy spożywania własnych wyrobów bez uprzedniego wypieku ich w piecu.

Pociąg do wiosny Miłośnicy pociągów stwierdzą pewnie, że nie ma nic milszego niż przywitanie wiosny w pociągu retro. Specjalnie dla nich od 1 maja między Poznaniem a Swarzędzem będą kursować dwa pociągi o wdzięcznych imionach: Franek i Mebelek.

Z kolei do Gniezna na coroczne Dni Pary (15-19 maja) zabierze podróżnych parowóz Wojciech. W gnieźnieńskiej parowozowni, która może w sumie pomieścić aż 40 pojazdów, można zobaczyć m.in. ostatni w Europie drewniany żuraw węglowy, jedyną na świecie dyspozytornię bramową, wieżę ciśnień oraz wysoką na kilkanaście metrów halę suwnic. Dla tych, którzy nie mogą już się doczekać relaksu w obłokach pary, jako przedsmak wiosennych wojaży proponujemy wybrać się 27 kwietnia na całodniową wycieczkę do Wolsztyna na jubileuszową XX Paradę Parowozów, organizowaną przez największego przewoźnika towarowego w Polsce PKP Cargo. Nie sposób nie zakochać się w Pięknej Helenie, choć liczy już sobie 79 lat… Warto również dodać, że wolsztyńska parowozownia to jedyne miejsce w Europie, gdzie można zobaczyć stary parowóz prowadzący planowany pociąg osobowy.

Górskie wyspy wolności Ciupagi wirują wesoło, oscypki łypią szelmowskim okiem, a Gubałówka skąpana w słońcu. Ale nie dajcie się zwieść urokom magicznego Podhala. W Tatrach wiosna przychodzi dość późno i może się okazać, że kojarzącą się z zielenią i ciepłem majówkę przyjdzie nam spędzić w towarzystwie niespiesznie topiącego się śniegu. Dlatego na spędzenie miłych chwil w otoczeniu górskich szczytów Krynica-Zdrój. Muzeum Nikifora (fot. Andrzej O/WikimediaCommons CC 3.0)

lepiej wybrać Beskidy.

fot. Bogumił Pasoń/www.polskaniezwykla.pl

14

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

WARTO ZOBACZYĆ Niewiele już zostało w Polsce miejsc, gdzie zobaczyć można sprawne parowozy

INFO

Parowozownia Wolsztyn (fot. Juliusz Grzelczak/www.polskaniezwykla.pl)

Pociągowa majówka Dziewiczy jeszcze i nieodkryty w porów-

gdzie czekają nas nie lada atrakcje, m.in.

naniu do innych górskich regionów jest

Kolejka Safari, zamek Azteków, czy koło

Beskid Wyspowy, położony między

młyńskie o wysokości 28 metrów.

doliną Raby a Kotliną Sądecką, kraina

Na terenie parku znajdują się dwa muzea:

diabelskich kamieni, czerwonych krów

Muzeum Orderu Uśmiechu i Muzeum

(w opactwie cysterskim w Szczyrzycu

Rekordów i Osobliwości. Warto wspomnieć,

koło Limanowej znajduje się największa

że Rabkoland współorganizuje takie

w Polsce hodowla czerwonej polskiej rasy

imprezy jak np. Mistrzostwa Polski w dmu-

krów), bogata w zbawienne właściwości

chaniu balonu z gumy do żucia, dojenia

dla naszego zdrowia. To właśnie

sztucznej krowy czy w jeździe na musz-

w Beskidzie Wyspowym znajduje się naj-

lach klozetowych.

większe skupisko miast uzdrowiskowych:

Warto odwiedzić również Kasinę Wielką,

Muszyna-Zdrój, Krynica-Zdrój, Piwniczna-

gdzie znajduje się najwyżej położona

Zdrój, Rabka itp. Najlepszą bazą wypa-

w Polsce stacja kolejowa (570 m n.p.m.),

dową ze względu na centralne położenie

bądź Stary Kamieniołom w Rytrze, którego

może być wieś Tymbark (kojarzona

80% powierzchni zajmuje pionowa ściana

głównie z produkcją soków owocowych).

skalna o wysokości 12-15 metrów.

Stamtąd można udać się np. do parku

Obowiązkowa jest obecność na wieży

rozrywki Rabkoland w Rabce-Zdrój,

widokowej na Mogielnicy, najwyższym

atrakcje: przejazd pociągami – Frankiem i Mebelkiem, parowozownia w Gnieźnie, Parada Parowozów w Wolsztynie koszt: Przejazd Frankiem i Mebelkiem – bilety w obie strony – normalny 29 zł, ulgowy 18,27 zł

Beskid Wyspowy: atrakcje: zwiedzanie najwyżej położonej stacji kolejowej, jaskinie, kamieniołom w Rytrze, park rozrywki Rabkoland koszt: – Kwatera w Rabce, Muszynie, Limanowej: 30 – 70 zł/os.

– Rabkoland: wstęp bezpłatny, na terenie parku obowiązują żetony – 5 zł za przejazd, karnet na 10 przejażdżek – 40 zł

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

15

wzniesieniu „wyspiarskiego” regionu

Potem można sobie pozwolić na więcej

Dlaczego to akurat rejs Wikingów?

(1170 m n.p.m.), skąd rozpościera się

szaleństwa w Krainie Kanału. Trasa bie-

Bo w okolicach dzisiejszego Janowa

widok na całą malowniczą okolicę.

gnie poprzez wody Jeziora Drwęckiego,

znajdował się targ rzemieślniczo-handlowy

Głównym mankamentem tej ostatniej

Kanałem Elbląskim do Miłomłyna, a nas-

i portowy Truso, łączący Skandynawię

atrakcji jest to, że niestety trzeba się tam

tępnie Kanałem Iławskim aż do końca

i kraje bałtyckie z Południem Europy

dostać piechotą.

Jezioraka w Iławie. Podczas rejsu mamy

i krajami arabskimi, stworzony i zamiesz-

W Beskidzie Wyspowym godne odwiedzin

okazję podziwiać scenerię obydwu kana-

kany przez Wikingów.

są również jaskinie. Największa z nich

łów. Najstarszą część Kanału Elbląskiego

Podczas rejsu będzie można zobaczyć

to Jaskinia Zbójecka na Łopieniu, w której

na wysokości Miłomłyna wybudowano

ze statku Pochylnię Całuny. Dla niewta-

łączna długość korytarzy wynosi 433 m.

w 1844 roku. Dalej przepłyniemy Śluzą

jemniczonych – pochylnia to platforma

Inne, warte uwagi to Jaskinia Czarci Dół,

Miłomłyn i Śluzą Zieloną zawijając do

poruszająca się na linach, napędzana

Jaskinia z Dwoma Oknami, Podwójna

miejsc bogatych w walory przyrodnicze,

siłą wody, w tym wypadku turbiną

Studnia, Jaskinia Latających Kamieni.

np. ostoja dzikiej zwierzyny w Chmielówce.

Francisa.

Pochyl się na Mazurach

Na tym nie koniec, bo czeka nas jeszcze

Ciekawą alternatywą jest również

Pora rozpocząć sezon żeglarski! Gdzie?

przecież Szlak Wikingów, z Elbląga przez

15- kilometrowy Szlak Papieski z Ostródy

Oczywiście na Mazurach. Można zacząć

Jezioro Druzno aż do pochylni Całuny

do Miłomłyna. Tą trasą, przez Śluzę

nieśmiało, rekreacyjnie, od podziwiania

(eksploatowanej już od 1881 roku).

Zieloną i Miłomłyn pływał niegdyś Papież

jedynego w Europie działającego syste-

Jezioro Druzno stanowi bogaty rezerwat

Jan Paweł II. Na jego cześć na Śluzie

mu pochylni, umożliwiającego pokonanie

przyrodniczy, przede wszystkim ptactwa

Miłomłyn wybudowano granitowy pomnik.

statkom 100-metrowej różnicy poziomów

błotnego i wodnego, uznany za światowe

wody między Jeziorem Drwęckim, a Zale-

dziedzictwo przyrody. Występuje w nim

Odpoczynek na Podlasiu

wem Wiślanym. Na początek organizowany

210 gatunków ptaków (w tym 110 gatun-

„Zielone płuca Polski”, czyli świeże

przez Żeglugę Ostródzko-Elbląską rejs

ków ptaków lęgowych). Dlatego podczas

powietrze, zachwycająca przyroda,

spacerowy po Jeziorze Drwęckim,

rejsu będzie okazja do spotkania się oko

dzikość i tajemniczość – klimatyczne

w trakcie którego mamy okazję podziwiać

w oko z rybitwą białowąsą, bielikiem ,czy

Podlasie nie ma sobie równych.

malowniczą panoramę Ostródy.

niezwykle rzadką już kaczką podgorzałką.

Malownicze krajobrazy nadbużańskie,

Kanał Ostródzko-Elbląski (fot. betix/www.polskaniezwykla.pl)

16

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

Puszcza Augustowska (fot. Jadwiga Koniecko/www.polskaniezwykla.pl)

dawne stare ogrody w Drohiczynie –

upamiętniających Białystok jako włókien-

– to wszystko sprawia, że Podlasie to

niczą potęgę. Spragnieni historii mają do

wymarzone miejsce na spokojny wypo-

swojej dyspozycji Pałac Branickich, XVIII-

czynek w gronie rodziny czy przyjaciół.

-wieczną rezydencję magnacką.

To właśnie na tych terenach znajduje się

Kolejnym urokliwym miejscem Podlasia

Biebrzański Park Narodowy, największy

jest Supraśl, miasto otoczone Puszczą

park narodowy w Polsce, o powierzchni

Knyszyńską, w którym stykają się wszystkie

ponad 60 tys. ha, gdzie można spotkać

szlaki: wodne, piesze i rowerowe.

49 gatunków ssaków i 275 gatunków

W Supraślu koniecznie trzeba odwiedzić

ptaków. To właśnie tu znajduje się słynna

zabytkowy monaster, w którym mieści się

Dolina Rospudy, zajmująca powierzchnię

Muzeum Ikon. Na dziedzińcu znajduje się

ok. 25 tys. ha, niezgłębiona i bogata we

ponadto jedyna w Polsce cerkiew z czte-

florę i faunę Puszcza Augustowska, jak

rema wieżami. Znajdą tu również coś dla

również Narwiański czy Wigierski Park

siebie miłośnicy sportów ekstremalnych –

Narodowy. W tak naturalnym otoczeniu,

do ich dyspozycji jest 6-metrowa ścianka

pod strzechą jednego z licznie występują-

wspinaczkowa oraz dwa buldery.

cych tu gospodarstw agroturystycznych, można się w pełni zrelaksować.

INFO Pochylnie na Mazurach atrakcje: rejsy turystyczne, rezerwaty przyrody, pochylnie koszt: Rejs spacerowy po Jeziorze Drwęckim: – normalny 25 zł – ulgowy 19 zł W Krainie Kanału: – normalny 99 zł – ulgowy 89 zł Szlakiem Wikingów: – normalny 49 zł – ulgowy 44 zł

Podlasie to również kraina, w której równolegle funkcjonują różne tradycje reli-

Aby urozmaicić swój pobyt w towarzystwie

gijne. Można tu podziwiać centrum religii

rajskiej przyrody, można czasem ruszyć się

prawosławnej w Grabarce albo miejsca

z miejsca, aby odwiedzić perły podlaskiej

związane ze społecznością tatarską.

architektury. W stolicy regionu, Białymstoku,

W Bohonikach i Kruszynianach znajdują

nazywanym kiedyś Jerozolimą Północy,

się dwa meczety muzułmańskie.

znajdują się trzy żydowskie bożnice.

Ciekawą alternatywą może być również

Na terenie Podlasia znajduje się wiele

wycieczka Szlakiem Dziedzictwa Żydow-

miejsc idealnych dla fanów żeglugi,

skiego. Niemniej ciekawy jest Szlak Fabry-

a liczne ścieżki rowerowe zachwycą

kantów – czyli wędrówka po miejscach,

również amatorów jednośladów

Szlak Papieski: – normalny 49 zł – ulgowy 44 zł

Wyjazd na Podlasie: atrakcje: Biebrzański Park Narodowy, piękne widoki, cerkwie, meczety koszt: Kwatera prywatna: – Supraśl: 25 – 45 zł/os.

– Grabarka: 30 zł – 60 zł/os.

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

17

Grabarka (fot. Anna Smolińska/www.polskaniezwykla.pl)

SERCE PRAWOSŁAWIA AGATA JANKOWSKA

P

rawosławne i katolickie – ale te w mniejszości. Małe i ponad dwumetrowe. Spróchniałe,

Krzyże – na Świętej Górze są ich tysiące i co roku przybywa kilkaset nowych

pokryte mchem, a obok nich

takie, które wyglądają jakby powstały przed chwilą. Solidnie wykonane, pomalowane, a także – jakby zbite naprędce.

Jedne ze starannie heblowanych desek, inne sklecone z patyków. Niektóre wbito w ziemię, inne przymocowano jedne do drugich. Krzyże. Na Świętej Górze są ich tysiące i co roku przybywa kilkaset nowych. Tworzą na wzniesieniu gęsty las, z trzech stron okalający monastyr.

Do niewielkiej świątyni, zwanej prawosławną Częstochową, wyznawcy drugiej największej religii w Polsce pielgrzymują już od trzystu lat. Bo wraz z pobliskim źródełkiem jest ona dla nich miejscem kultu.

Położona niedaleko Siemiatycz Grabarka to obowiązkowy przystanek dla turystów.

18

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

Grabarka (fot. Anna Smolińska/www.polskaniezwykla.pl)

Bo to nie tylko serce polskiego prawo-

lekie sosnowe wzgórze w uroczysku

Pańskiego zwanego też świętem Spasa.

sławia, które odwiedzają najważniejsi

Sumieńszczyzna i napić się wody z tamtej-

Pokutnicy wbijają przyniesione krzyże

patriarchowie z całego świata. To także

szego źródełka. Poprowadzona przez pro-

w ziemię, po czym udają się do świętego

niezwykle urokliwe miejsce, skłaniające do

boszcza grupa z Siemiatycz postąpiła tak,

źródła.

zadumy i przemyśleń. Autor bestsellerów

jak nakazywał sen, i… byli oni jedynymi,

Paulo Coelho po wizycie w sanktuarium

którzy przeżyli. Po tym zdarzeniu sława

Tradycja nakazuje obmyć chore lub bole-

powiedział: „Wszystko jest takie, jakby

cudownego źródła szybko rozniosła się

sne części ciała w strumieniu. Pielgrzymi

wyszło spod pędzla Boga - czujemy jego

po miastach i wsiach. Wzgórze zaczęto

wskakują do wody lub moczą w niej chustki

obecność bardzo namacalnie, jak gdyby

nazywać Świętą Górą i zbudowano na nim

i przemywają bolące miejsce. Zużyte

tu siedział i rozmawiał z nami. I ta cisza –

cerkiew. Przyjęła ona nazwę Grabarka.

kawałki materiału, zgodnie z tradycją,

WARTO ZOBACZYĆ Las kolorowych krzyży na Grabarce robi duże wrażenie na turystach

Grabarka (fot. Anna Smolińska/www.polskaniezwykla.pl)

– bez szmerów, prawie bezszelestna.

Wkrótce w to cudowne miejsce zaczęli

zawieszają na pobliskich krzakach, by ból

Wszystko to, co było we mnie przedtem

pielgrzymować ludzie. Najpierw z najbliż-

i choroby nie wróciły z nimi do domu.

gwałtowne i rozkołysane, znienacka się

szych okolic, potem z coraz odleglejszych

Od wiosny do jesieni strumień jest bardzo

uspokoiło. Chciałbym to przeżywać wielo-

miejsc. Wierni przybywają tu do dziś

zatłoczony. Zawsze stoją też kolejki do

krotnie. Naprawdę niepospolite uczucie.”

z krzyżami pokutnymi, dlatego Grabarka

znajdującej się tuż przy nim studni. Turyści

Święta Góra jest inspiracją dla fotografów

zwana jest też Górą Pokutników. Do dziś

szukają tu chłodu i zaspokajają pragnienie.

i malarzy. Jerzy Duda Gracz chętnie przy-

uważają, że aby pokuta była skuteczna,

Pielgrzymi natomiast wierzą, że woda ma

jeżdżał tu na plenery.

powinni iść pieszo, i im więcej grzechów

cudowne właściwości. Dlatego napełniają

do odpokutowania, tym dźwigają większy

nią butelki, słoiki. Badania naukowe

To także miejsce z bogatą historią. Legenda

krzyż. Widok pielgrzymów – pokutników

dowodzą, że rzeczywiście woda z tego

głosi, że o Grabarce zrobiło się głośno już

idących krętymi ścieżkami z ogromnymi

źródła ma podwyższoną biowitalność.

około 1710 roku. Podczas szalejącej wtedy

krzyżami na plecach robi niesamowite

Podobno zdarzały się cudowne uleczenia.

epidemii cholery pewnemu greckokatolic-

wrażenie. Najtrudniejszy jest ostatni

Wiele osób twierdzi, że doświadcza tu

kiemu mieszkańcowi Siemiatycz we śnie

odcinek – strome schody, które wszyscy

niezwykłego przypływu energii. Nic więc

objawił się sposób, jak uratować siebie

pokonują na kolanach. Najliczniejsze piel-

dziwnego, że wszyscy chcą nabrać świętej

i bliźnich przed zarazą. Miał razem z oko-

grzymki docierają na Grabarkę tuż przed

wody i choć parę kropli zabrać ze sobą

licznymi mieszkańcami udać się na nieda-

18-19 lipca, czyli w święto Przemienienia

do domu.

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

19

Grabarka (fot. Anna Smolińska/www.polskaniezwykla.pl)

Woskresieńską, którą wyświęcono pod

Marty i Marii i trzy klasztorne cerkwie –

wezwaniem Przemienienia Pańskiego.

– główna, Przemienienia Pańskiego,

W 1947 roku powstał przy niej wciąż

Ikony Matki Bożej Wszystkich Strapionych

istniejący żeński klasztor prawosławny.

Radość i reflektarzowa – Zaśnięcia

Zabytkowa drewniana świątynia nie prze-

Przenajświętszej Bogurodzicy.

trwała jednak do dzisiaj. W lipcu 1990 roku

Monastyr, cerkwie i dwa Domy Pielgrzyma

spłonęła doszczętnie, a odbudowano ją

tworzą osadę Grabarka-Klasztor, na terenie

jako murowaną. Dzięki zachowaniu dawnej

której znajduje się też cmentarz prawo-

bryły i drewnianemu szalowaniu budynek

sławny. Podczas odwiedzin w Grabarce

wygląda prawie tak jak dawniej. I wciąż

można też wstąpić do prowadzonego

otacza go słynny Las Krzyży, który na

przez zakonnice sklepiku z dewocjonaliami

szczęście nie spłonął.

i ręcznie wykonanymi przez siostry pamiątkami – np. uroczymi zakładkami

Grabarka (fot. Anna Smolińska/www.polskaniezwykla.pl)

Po starej, pierwszej cerkwi, postawionej na znak cudownego ocalenia okolicznej ludności, nie ma już śladu.

W 1789 roku w jej miejsce wybudowano nową kaplicę, która stała się filią parafii unickiej w Siemiatyczach. W 1939 roku parafię przejęli prawosławni, a unicką ludność zmuszono do zmiany wyznania.

Pod koniec XIX wieku w miejscu dawnej cerkwi na Świętej Górze postawiono większą, przeniesioną z Mielnika Cerkiew

20

Magazyn Polska Niezwykła

Na wzniesieniu znajduje się kompleks

do książek z suszonymi podlaskimi

zabudowań – monastyr żeński Świętych

kwiatkami

NOTATNIK Dojazd Do Grabarki można dojechać samochodem drogą z pobliskich Siemiatycz (kierunek Hajnówka). Należy skręcić między wsią Kajanka i Moszczona Pańska. Pociągiem można się dostać na miejsce z Białegostoku, Hajnówki, Siedlec i Warszawy. Wysiadka – stacja Sycze, skąd w ciągu kilku minut pieszo dotrzemy do otoczonej sosnowym lasem Świętej Góry.

www.polskaniezwykla.pl

Grabarka to miejsce modlitwy Na Świętą Górę i do monastyru nie wolno wchodzić w strojach sportowych, niedopuszczalne są szorty, koszulki na ramiączkach czy minispódniczki. Dobrze widziane jest, by kobiety modlące się w cerkwi miały przysłonięte włosy. Na wzgórze nie wolno zabierać ze sobą psów, nie puszcza się tu także muzyki z przenośnych odtwarzaczy.

fot. Semu/WikimediaCommons (GFDL 1.2)

MUZEUM WSI MAZOWIECKIEJ

w SIERPCU

Jest na Mazowszu takie miejsce…

Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, leżące wśród pól i lasów, ma swój niepowtarzalny klimat.

Na terenie skansenu odtworzono charakterystyczną dla osadnictwa mazowieckiego wieś rzędową, złożoną z przeniesionych z okolicznych wsi zagród. Wystrój izb zmienia się zależnie od pór roku i okresu w kalendarzu katolickim. Ekspozycję uzupełniają: zespół karczemny z karczmą, kuźnią i chałupą kowala, zespół dworski oraz drewniany osiemnastowieczny kościół z dzwonnicą.

Od kwietnia do września w Muzeum organizowane są liczne

fot. D. Krześniak

imprezy przybliżające życie codzienne i obrzędowość świąteczną mazowieckiej wsi. Pierwszą z nich jest „Niedziela Palmowa w skansenie” z uroczystą Mszą świętą i procesją z palmami.

W Poniedziałek Wielkanocny Muzeum zaprasza do udziału w wiosennych zabawach: toczeniu obręczy, biciu jaj czy grze w „krega”.

Sezon wiosenno-letni otwiera „Majówka w skansenie” łącząca wspólną biesiadę, zabawy i tańce.

Odbywające się w pierwszą niedzielę maja „Gotowanie na polanie” to przede wszystkim konkurs kulinarny, podczas którego wyłaniane są najsmaczniejsze potrawy mazowieckie.

W pierwszą niedzielę czerwca, w trakcie „Dnia Dziecka w skansenie”, odbędzie się wiele imprez przygotowanych z myślą o dzieciach.

Podczas lipcowego „Miodobrania w skansenie” każdy może skosztować różnych gatunków miodu.

fot. D. Krześniak

W pierwszą niedzielę sierpnia odbywają się „Żniwa w skansenie” czyli pokazy prac żniwnych z użyciem dawnych narzędzi.

Z kolei w pierwszą niedzielę września mają miejsce „Wykopki

Artykuł sponsorowany

w skansenie”. W zagrodach chłopskich prezentowane są dawne zajęcia związane z przygotowywaniem zapasów na zimę.

Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu warto odwiedzić o każdej porze roku, by odkrywać piękno ukryte w codziennych przedmiotach i zajęciach.

Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu Sierpc, ul. Narutowicza 64 tel. 24 275 28 83, 24 275 58 20 www.mwmskansen.pl

fot. D. Krześniak

PSZCZYNA JERZY KLEMENS

P

szczyna, „Perła Górnego Śląska”, kojarzona z pięknie zachowaną, neobarokową rezydencją magnacką i rozległym, zabytkowym parkiem, zaprasza przez cały rok, ale najpiękniejsza jest w wiosennym słońcu.

Na przełomie XIII i XIV wieku krzyżowały się tu liczne szlaki handlowe. W obrębie wiślanych bagnistych rozlewisk powstał otoczony fosą zamek, z przylegającym do niego podgrodziem, gdzie wędrujący kupcy sprzedawali i wymieniali towary, mogąc bezpiecznie odpocząć pod okiem strażników.

Zespół pałacowo-parkowy w Pszczynie wita zbudowaną w 1687 r. Bramą Wybrańców.

Ta najstarsza zachowana do dziś w niezmienionym kształcie budowla pełniła rolę strażnicy, w której służyli wybierani przez księcia żołnierze, zwani wybrańcami.

Pszczyńska „Perła Górnego Śląska” zaprasza przez cały rok, ale najpiękniejsza jest w wiosennym słońcu

Witali oni wjeżdżających gospodarzy i ich gości, wśród których była piękna Angielka Mary Theresa Olivia Cornwallis-West, księżna von Pless zwana Daisy i jej małżonek

w działalności charytatywnej. W czasie

książę Jan Henryk XV Hochberg von Pless, a także sam cesarz Wilhelm II.

swojego pobytu zajmowała sypialnię z łożem osłoniętym parawanem, w której

Cesarz zadomowił się na parterze zamku. Przebywając w Pszczynie, pracował i odpo-

stał wzbudzający zachwyt piec kaflowy,

czywał w swoich neogotyckich apartamentach. W wolnych chwilach oddawał się

ozdobna szafa i gustowna toaletka.

myślistwu. Ściany łączących salony korytarzy zdobią liczne trofea myśliwskie, dokumentujące polowania w lasach pszczyńskich.

Pozostali goście, poprzez obszerny

W czasie I wojny światowej w pszczyńskim pałacu cesarz urządził kwaterę główną

westybul zbudowany na wzór z pałacu

i siedzibę sztabu wojsk niemieckich. To tu podjął decyzję o rozpoczęciu totalnej

w Wersalu, po monumentalnych, parad-

wojny na Atlantyku.

nych schodach, zapraszani byli na I piętro.

Obecnie witają i zapraszają gości portrety

Do Pszczyny z cesarzem przyjeżdżała, czując się tu wspaniale, jego małżonka

księżnej Daisy oraz księżnej z synem

Augusta Wiktoria. Nazywana przez bliskich „Doną”, ani urodziwa, ani inteligentna,

Janem Henrykiem VII. Wchodząc do pięk-

darzona niechęcią cesarskiej rodziny, znajdowała ujście swoich zainteresowań

nej, wysokiej na dwie kondygnacje Sali

22

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

Pałac i park w Pszczynie (fot. Jerzy Klemens/www.polskaniezwykla.pl)

PERŁA GÓRNEGO ŚLĄSKA

Lustrzanej, słyszymy dźwięki stojącego

księżnej, które u boku Jana Henryka XV

niechęci księżnej do Pszczyny, i mimo

na środku fortepianu. W ozdobionej

nie należało do szczęśliwych.

posiadania wspaniałego, urządzonego

lustrami z girlandami i żyrandolami sali

Pierwszym bolesnym ciosem była śmierć

zgodnie z własnym życzeniem aparta-

czujemy atmosferę balów, koncertów

jedynej córki, zmarłej w wieku niemowlę-

mentu, niechętnie tu przebywała.

i wielkich wydarzeń dworskich z sunącymi

cym. Co prawda, kolejne urodzone dzieci

.

po parkiecie damami i ich adoratorami

pozwoliły na chwilę zapomnieć o tragedii,

Powstałe w XVIII wieku II piętro było

we frakach. Prowadzeni wzrokiem księżnej

ale związek z księciem nie przynosił

w okresie Hochbergów swoistym,

przechodzimy na salony. Ciągnąca się

oczekiwanej miłości i w 1923 r. małżeń-

zamkowym hotelem dla gości, a także

wzdłuż piętra, pełna rodzinnych pamiątek

stwo zakończyło się rozwodem.

„królestwem” synów Hansa i Daisy.

galeria, przypomina mieszkające tu rody

Rodziną Hochbergów zaczęły wstrząsać

Tu znajdowały się pokoje Jana,

Anhaltów i Hochbergów. Na każdym kroku

skandale , a „nową panią” dla 64-letniego

Aleksandra i, zwanego Bolkiem, Konrada.

czuje się „ducha” Daisy, która jako osiem-

Jana Henryka XV została poznana na balu

Obecnie piętro, pełne trofeów myśliw-

nastoletnia dama zauroczyła trzydziesto-

w Wiedniu 27- letnia Hiszpanka,

skich z całego świata, broni używanej

letniego potomka zamożnego, niemiec-

Klotylda de Silva y Gonzales de Candamo,

przez księcia i obrazów

kiego rodu, księcia Jana Henryka XV.

która później wdała się w burzliwy

o tematyce łowiec-

Pobrali się 8 grudnia 1891 r. w Londynie,

romans z jego najmłodszym synem

kiej, potwierdza

na terenie Opactwa Westminsterskiego

Bolkiem von Hochbergiem.

upodobania

w kościele św. Małgorzaty.

Jan Henryk XV rozwiódł się ze swoją

właścicieli

UROKI PAŁACOWYCH WNĘTRZ

Wnętrze pałacu w Pszczynie (fot. Jerzy Klemens/www.polskaniezwykla.pl)

Podróż poślubną odbyli do krajów orien-

drugą żoną, umożliwiając synowi zawarcie

do polowań w pszczyńskich lasach

talnych, gdzie książę obdarował ją siedmio-

związku małżeńskiego z macochą.

i różnych zakątkach świata. Znajdują się

metrowym sznurem z 2000 pereł małż

Wkrótce potem Bolko zmarł w tajemniczych

tu dokumenty świadczące o olbrzymiej

złowionych w Oceanie Indyjskim.

okolicznościach, w wieku zaledwie 26 lat.

fortunie Hochbergów, którą stanowiły

Legenda głosi, że perły okupione były

Wszystkie te nieszczęścia Daisy przypi-

dwa zamki (Książ i Pszczyna), wiele miast

śmiercią jednego z poławiaczy, który

sywała stale wracającym wspomnieniom

i wsi, kilkanaście kopalń, elektrownie,

przeklął osobę, mającą nosić tę drogo-

przedśmiertnej przepowiedni poławiacza

koksownie, fabryki i zakłady budowlane,

cenną kolię. Klątwa zaciążyła na życiu

małż. Można sądzić, że były one powodem

cementownie, kamieniołomy, lasy, tartaki,

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

23

Ulubionym zajęciem księżnej Daisy pod-

Budowano tu podium dla orkiestry

czas pobytu w Pszczynie były spacery

uświetniającej przyjęcia gości i organi-

po parkowych alejkach, kryjących

zowano pełne splendoru zabawy

w sobie wiele tajemnic.

plenerowe.

Wychodząc na dziedziniec, przechodziła

Park w Pszczynie. Kapliczka „Bądź Wola Twoja” (fot. Jerzy Klemens/www.polskaniezwykla.pl)

obok wzniesionych w II połowie XIX wieku,

Wśród magnolii i rododendronów, na

książęcych stajni, powozowni i ujeżdżalni.

obrzeżach parku, ukryta jest historyczna

Idąc główną aleją parkową, mijała staw

kapliczka „Bądź Wola Twoja”.

z czarodziejską wyspą i uroczym

Według legendy stoi w miejscu, gdzie

XIX-wiecznym pawilonem, zwanym

w nocy z 18 na 19 czerwca 1574 r.

„Herbaciarnią”. Tu goście, częstowani

wyjeżdżający z Polski Henryk Walezy,

herbatą, spędzali romantyczne wieczory

namawiany przez kasztelana wojnickiego

i przy blasku księżyca pływali łódkami

Jana Tęczyńskiego do powrotu,

po okolicznych stawach .

wypowiedział słowa „ Bądź wola Twoja”.

Spacerując po parku pszczyńskim,

Wznosząca się na szczycie „Eiskeller” folwarki, gospodarstwa rybne, gorzelnie

interesująca, spełniająca rolę swoistej

i browary, a nawet uzdrowisko

„lodówki” budowla, zwana Piwnicą

w Szczawnie-Zdroju.

Lodową, była również miejscem zabaw i towarzyskich uroczystości. W zimie,

Ciekawostką jest znajdujący się na tym

w znajdującej się pod rotundą piwnicy,

piętrze salon muzyczny z fortepianem,

gromadzono zbierany ze stawów lód,

na którym grywał Ludwik van Beethoven.

który dostarczano do zamkowych spiżarni.

Możemy wnioskować, że nie tylko polo-

Znajdujący się na szczycie taras z kamien-

waniami i pomnażaniem bogactwa żyli

ną galeryjką służył jako platforma widoko-

tutejsi mieszkańcy, ale nieobca była

wa, z której można było podziwiać pano-

im też kultura i sztuka.

ramę zamku i parku.

24

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

Park w Pszczynie (fot. Jerzy Klemens/www.polskaniezwykla.pl)

WARTO WIEDZIEĆ Muzeum Zamkowe stworzyło możliwość wirtualnego zwiedzania wnętrz: www.zamek-pszczyna.pl/wz/ index.html

księżna Daisy na pewno pamiętała o znajdujących się tu nekropoliach Hochbergów i Anhaltów. Na „Kukułczym Wzgórzu”, w pobliżu kapliczki „Bądź Wola Twoja”, na małym cmentarzu, spoczął zmarły nagle jej najmłodszy syn, graf Konrad von Hochberg, zwany Bolkiem oraz sam książę Henryk XV. Przypomina o tym skromny, stojący na wzniesieniu Park w Pszczynie. Ludwikówka (fot. Jerzy Klemens/www.polskaniezwykla.pl)

kamienny grobowiec.

W północnej części parku swoje miejsce

Na zabytkowym cmentarzu, zwanym

ceniący wolność, zabawę i polowania,

tu m.in. księcia Fryderyka Erdmanna

„Jadwiżką”, spoczywa żona Fryderyka

najmłodszy syn Fryderyka Erdmanna

Anhalta z żoną Luizą Ferdynandą

Ferdynanda Anhalta, księżna Henrietta

Anhalta, książę Ludwik Anhalt. Widywano

Stolberg -Wernigerode wraz z dziećmi.

Luiza zu Holstein Beck.

go często wjeżdżającego na koniu przez

Jak mówi legenda, nieistniejący kościół

aleję dębową do Puszczy Pszczyńskiej,

i obecny cmentarz, nazwę swoją

gdzie dawał upust swoim zainteresowa-

zawdzięczają przejeżdżającej przez

niom. Pałac, odremontowany z zewnątrz,

Pszczynę żonie Henryka I Brodatego,

służy wyłącznie prywatnym właścicielom

księżnej Jadwidze, która, odpoczywając

i „zamknął drzwi” przed turystami.

Park w Pszczynie. Herbaciarnia (fot. Jerzy Klemens/www.polskaniezwykla.pl)

spoczynku znaleźli Anhaltowie. Pochowano

na zamku, modliła się tu za uwięzionego księcia (1228 r.).

Wiosenny spacer z Daisy czas kończyć.

Pójdźmy na XVIII-wieczny ryneczek,

W sąsiedztwie „Jadwiżki” , starannie wpi-

usiądźmy na ławeczce obok księżnej,

sany w parkową zieleń, wznosi się pała-

wrzućmy grosik do XIX-wiecznej studni,

cyk zwany „Ludwikówką”. Zamieszkiwał

zwanej „Studnią Życzeń”, by kiedyś znów

go stroniący od zamkowej sztampy,

powrócić do Pszczyny

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

25

PN „Ujście Warty” (fot. Maria Gonta/www.polskaniezwykla.pl)

PARK NARODOWY

UJŚCIE WARTY MARIA GONTA

Kiedy przyjrzeć się temu obszarowi kompleksowo – w niezbyt odległych okolicach znajdziecie wszystko, czego dusza zapragnie

K 26

jeszcze utworzono noszący tę nazwę

Zacznijmy jednak od walorów przyrod-

park krajobrazowy, a potem wyodręb-

niczych. Z pewnością są niebagatelne,

niono z niego park narodowy. Królestwo

skoro skupiają niemal wszystkie

ptactwa, ryb, drobnych ssaków i gryzoni.

z możliwych form ochrony: ostoje siedliskowe, rezerwaty, zespoły przyrodniczo-

Malowniczy teren pokryty siecią kanałów,

-krajobrazowe, Obszar Europejskiej

rowów, starorzeczy. Raj dla wędkarzy,

Sieci Ekologicznej Natura 2000, Obszar

obserwatorów przyrody i zwykłych

Specjalnej Ochrony Ptaków, Park Krajo-

śmiertelników pragnących wyrwać się

brazowy i wreszcie najmłodszy w kraju

z miejskiego zgiełku. Z grubsza dotyczy

Park Narodowy. Ten ostatni tworzą zloka-

to międzywala trzeciej co do wielkości

lizowane w gminach Słońsk i Witnica

rzeki w Polsce, uchodzącej w tym miej-

podmokłe łąki, przecięte Wartą i Postomią.

iedy pomyślę „ujście Warty”,

scu do Odry. Kiedy przyjrzeć się temu

Wiosenne roztopy zamieniają je w potężne

w mojej głowie otwiera się

obszarowi kompleksowo – w niezbyt

rozlewiska, bardziej kojarzące się z bez-

całkiem spora szuflada z obra-

odległych okolicach znajdziecie wszystko,

kresnym morzem niż nadwarciańskimi

zami zapisanymi w niej zanim

czego dusza zapragnie.

terasami. Przez cały rok są ulubionym

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

Ku

rz

yc

a

Sosny

J. Wielkie

Dargomyœl

Staniewiczki

My œ la

yce 0

setek tysięcy skrzydlatych gości, mają-

Gudzisz 2

4 km

Krzeœnica-Sarbinowo

ra

9

Podczas wielkich migracji wiosennych

M³yniska

31

Zoo-safari

Krzeœniczka

Wa

D¹broszyn

rta

Polne

Zaszczytowo Krêpiny Grodzisk

Budzigniew

nianą listę ptasich znakomitości, ściągającą w Ujście Warty obserwatorów z całej

KOSTRZYN N. ODR¥

Trasa w fortach Twierdzy Kostrzyn

Pompeje” – Chyrzyno ,,Kostrzyñskie – ruiny Starego Miasta

£ugi Górzyckie

Europy . Niemal nieustające spektakle

Park G³uchowo Krajobrazowy Ujœcie Warty ñski

Przyborów

Zamek joannitów joannitó joannitów z XVXV -XVII w. w.

XV-XVII

Czarnów

o st o m Kan. P

Parki rozrywki

Ownice

Muszkowo Imprezy cykliczne

PN

Ode r

Obszary Ochrony Œcis³ej

budownictwa wiejs Nowo¿ytne fortyfikacje

Muzea i skanseny

Lasy

Miejsca pamiêci walk i mêczeñstwa

£¹ki

a

stająca się społeczność Rzeczpospolitej

J. ¯abiniec Zabytki

Siedziba dyrekcji parku narodowego

Zabytki techniki i gospodarki

O œn ia nk

nie brakuje, świadczy chociażby rozra-

ia

Karkoszów Lemierzyce Zoo-safari Podziemne trasy turystyczne

J. Radachowskie

Zamki i ruiny zamków Zabytkowa zabudowa miejska Zabytkowe pa³ace

Dzierz¹

Marianki

êpi . Kr

Muz. Martyrologii w by³ym wiêzieniu ,,Sonnenburg”

Alte

O tym, że miłośników takiego zajęcia

Kan

22

S³oñsk

PN

Przemys³aw

Oksza

K³opotowo

131

C NIEM Y

warty.gov.pl) znajdziecie ciągle uzupeł-

Œwierkocin

Boguszyniec

Jamno

oficjalnej stronie Parku (www.pnujscie-

Nowiny Wlk.

Bia³czyk

Pyrzany

WARNIKI

-błotnych przeważają dzikie gęsi, ale na

i zwykłych zjadaczy chleba.

Moœciczki

132

kim targowisku. Wśród ptaków wodno-

cieszą oko ornitologów, fotografików

132

Krzeœnica -M³.

OWO

i jesiennych gwarno tu niczym na wiel-

Bia³cz

M³yn wodny

Kamieñ-

12

skich podróży.

er

-Wlk.

Sarbinowo

Od zamori stacje przystankowe w czasie Od

Muz. Chwa³y Orê¿a Polskiego; Park Drogowskazów

Moœcice

Suchlica

a

M y œlpierzowiska cych tutaj swoje lęgowiska,

WITNICA

4

miejscem pobytu dziesiątków a nawet

Bogus³aw

Cychry 23

(VIII)

13

arszczany Turniej Rycerski zy w.

J. Imielno

Ptasiej. Utworzona w Słońsku, jedyna J. Reczynek

w „Ujściu Warty” wydzielono szereg

w Biurze Turystyki Przyrodniczej „Dudek”

konstytucją i kodeksem obserwatora.

ścieżek, po których można się poruszać

J. Grzybno w Słońsku (www.hoopoe.com.pl), które

Każdy może zostać jej członkiem i brać

z mapką lub przewodnikiem. Przewodnik

zapewni nie tylko fachową obsługę, ale

udział w systematycznie organizowanych

– do wyboru – może być nabyty w formie

J. Czyste także wypożyczy lornetki, kijki trekkingowe, Wlk.

zlotach obywateli (XII Zlot Obywateli RP –

broszury lub książeczki, albo wynajęty

Cze rwo ny Kan .

taka na świecie – dysponuje własną

20.04.2013). Wniosek o wpisanie do społeczności i wydanie paszportu znajdziecie

rowery lub kajaki.

pod adresem www.tps-unitisviribus.org.

J. Busko

pl/rzeczpospolita-ptasia. Jeżeli wolicie zrobić to osobiście, biura paszportowe

n Ila ka

czekają (Słońsk, ul. Puszkina 44, tel.: 95 757 24 45 albo Stacja Pomp 2, tel.: 95 757 22 12).

J. Wielkie

Ptaki podpatrywać można bez trudu.

J. Ciemne

Ze zrozumiałych względów nie należy

Od

podchodzić do nich zbyt blisko.

Przygotowano do tego celu specjalne

ra

Ila

L

nk a

czatownie i drewniane wieże widokowe.

Trzeba jednak zaopatrzyć się w lornetkę lub lunetę i – Co y fk o w

zbyt głośno.

n.

nie zachowywać się

Pli s zka

Ka

mimo odległości –

J. Wielickie

J. Retno

Z uwagi na wielki obszar (z grubsza biorąc – od mostu w Kostrzynie nad Odrą do mostu w Świerkocinie),

Rozlewiska w PN „Ujście Warty” (fot. Andrhe/WikimediaCommons)

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

27

Rozlewiska w PN „Ujście Warty” (fot. Jerzy Strzelecki/WikimediaCommons (GFDL 1.2))

Turysta indywidualny ma do dyspozycji

żeby były możliwości opuszczenia jej

O rzut beretem od siedziby dyrekcji Parku

specjalne drogi, po których (i tylko po nich)

po pokonaniu krótszych lub dłuższych

Narodowego „Ujście Warty” (Chyrzyna 1)

może się poruszać. Część z nich udo-

odcinków. W znacznej części wiodąca

znajdują się kostrzyńskie Pompeje.

stępniona jest dla zmotoryzowanych,

koroną wałów, również jest dostępna

Militarystów ucieszą forty w Sarbinowie,

zdecydowana większość jednak tylko

przez cały rok i jednakowo wygodna dla

Żabicach, Czarnowie, a miłośników

dla ruchu pieszego lub rowerowego.

rowerzystów oraz piechurów. Przemie-

zakonów rycerskich – ślady templariuszy

Ponieważ niektóre są okresowo zalewane

rzałam ją per pedes wielokrotnie i za każ-

w Chwarszczanach, joannitów w Słońsku

(np. prowadząca popularną „betonką”

dym razem odkrywałam coś nowego.

i wspomnienie po Krzyżakach – w samym

ścieżka „Ptasim szlakiem” lub ścieżka

Kostrzynie n. Odrą. Z dziećmi warto odwie-

„Mokradła”), planując wycieczkę warto

Na terenie Parku znajdziemy miejsca na

dzić Park Drogowskazów w Witnicy, park

wcześniej sprawdzić na internetowej stro-

ognisko, zadaszone wiaty turystyczne

Dinozaurów w Nowinach Wielkich lub

nie Parku, jaki jest poziom wody i które

i ławostoły. Jeżeli komuś zamarzy się

ZOO Safari w Świerkocinie.

z tras są aktualnie dostępne. Warto też

dłuższy pobyt w Ujściu Warty, powinien

(zwłaszcza w chłodniejsze dni) pamiętać

bez problemu znaleźć miejsce noclegowe.

Może wybierzecie się też do Nowej

o ciepłym ubraniu i wygodnych butach.

W okolicy jest sporo hoteli (np.„Bastion”

Ameryki? Wiecie o tym, że rozlokowała

Na otwartych przestrzeniach bywa wietrznie,

w Kostrzynie n. Odrą, „Lord” w Witnicy,

się wzdłuż warciańskich brzegów?

zmarznięty na kość turysta marzy tylko

„Hubertus” w Słońsku) i gospodarstw

Że aż do końca II wojny światowej osad-

o jednym – by jak najszybciej gdzieś się

agroturystycznych (np.„Wzgórze bzów”

nicy mieszkali w Maryland, Pensylwanii,

schronić. Nie w głowie mu wówczas nawet

w Świerkocinie, www.swierkocin12.pl,

Jamajce, Saratodze, Yorkstown,

najpiękniejsze „okoliczności przyrody”.

„Przy rozlewiskach” w Słońsku.

Philadelphii, New Yorku, Ceylonie i wielu

Wspaniałym miejscem noclegowym jest

jeszcze innych „amerykańskich” miejsco-

Najsuchszą ścieżkę – „Olszynki” – wyty-

też przedwojenna wodomistrzówka przy

wościach? W oczach powojennej Komisji

czono w terenie wolnym od okresowych

Stacji Pomp w Słońsku (www.hoopoe.

Nazewniczej uznanie znalazła tylko Malta,

zalewów. Ma ok. 3 km długości i jest pętlą

com.pl/noclegi) a dla preferujących spa-

pozostałe nazwy zostały mniej lub bardziej

poprowadzoną miejscami po drewnianych

nie w namiocie – któreś z wyznaczonych

udatnie spolszczone. Nadal jeszcze klucząc

kładkach. Ulokowano ją w Polderze

przez dyrekcję Parku pól biwakowych.

prowadzącymi w kierunku nadwarciań-

Północnym, przez który prowadzi także

skiego wału lokalnymi drogami pomiędzy

najdłuższa, prawie trzydziestokilometrowa

Kiedy znudzi się wam chwilowo obserwa-

Słońskiem a Świerkocinem, w wielu miej-

ścieżka „Na dwóch kółkach przez Polder

cja przyrody i zapragniecie innych atrakcji,

scach natrafimy na wspaniałe przykłady

Północny”. Tę drugą skonstruowano tak,

znajdziecie ich w okolicy niemało.

olęderskiego budownictwa

28

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

SPŁYWY

PONTONOWE PRZEŁOMEM BARDZKIM

TM

PRZYSTAŃ WODNA BARDO

www.ski-raft.pl

tel. 725 300 303

Chrzypsko Wielkie (fot. Maria Gonta/www.polskaniezwykla.pl)

MAŁA HOLANDIA MARIA GONTA

C

o roku, w okolicy długiego weekendu majowego, pola należące do gospodarstwa ogrodniczego państwa Królików zaczynają mienić się barwami tęczy. Kwiatowe łebki utkane gęsto w żywym dywanie

kołyszą się na wietrze. Kobierzec składa się wielu grządek porośniętych tulipanami. Są ich tysiące – małe i duże, długie, krótkie i zupełnie lilipucie, strzępiaste, gładziutkie i pełnopłat-

Wszystkich, którym wiosną marzy się pokryta łanami tulipanów Holandia, zapraszam do Chrzypska Wielkiego

kowe niczym róże, albo rozłożyste, jak dojrzałe maki. Jedne pachną urzekająco, i to wbrew obiegowej opinii, że bezwonność jest kalectwem tulipana. Inne przyciągają wzrok niespotykanym pokrojem. Wszystkie piękne, a każda odmiana jedyna w swoim rodzaju. Najprawdziwszy kolorowy zawrót głowy.

Przez gospodarstwo przewalają się tłumy gości. Część z nich chce kupić cebulki sprawdzonych odmian lub poszukuje nowości (których co roku nie brakuje), ale zdecydowana większość przyjechała tu aby… odnaleźć chociaż namiastkę tulipanowego mocarstwa. Na 25 hektarach rośnie w Chrzypsku 360 spośród kilkunastu tysięcy odmian tych kwiatów. Niektóre noszą trudne do zapamiętania nazwy, ale są też swojsko brzmiące: „Fryderyk Chopin”, „Anna Komorowska”, „Irena Sendlerowa” i „Jan Paweł II”; jest „Mikołaj Kopernik”, „Maria Kaczyńska” fot. Jerzy Klemens/www.polskaniezwykla.pl

i „Lech Kaczyński”.

30

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

Chrzypsko Wielkie (fot. Maria Gonta/www.polskaniezwykla.pl)

Każda odmiana to owoc kilkunastoletniej pracy, najczęściej

no cóż… wprawdzie w porzekadle chodzi o Centzon Totochtin –

holenderskich specjalistów. Czerwony jak serce „Mikołaj

– czterystu pomniejszych azteckich bogów odpowiadających

Kopernik” powstał z fascynacji Toruniem i… miłości do jednej

za przedziwne nastroje osób przebywających pod tzw. „wpływem”,

z jego mieszkanek. Smukłe i bardzo trwałe kwiaty w kolorze

jednak mogę zagwarantować, że opuszczając tulipanowe króle-

écru poświęcone Marii Kaczyńskiej swój „chrzest” miały

stwo będziemy także upojeni i to nie rozweselającymi nektarami,

w 2008 r. (państwo Królikowie posiadają wyłączność na ich dys-

lecz feerią barw i kwiatowych woni. Z pełną odpowiedzialnością

trybucję w kraju) a strzępiasty, dwukolorowy „Lech Kaczyński”

możemy więc delikatnie sparafrazować tę ludową, indiańską

zadebiutował właśnie tutaj, w Chrzypsku, w roku 2011.

mądrość. Każdy ma takiego królika, na jakiego zasługuje,

Indiańskie przysłowie mówi, że każdy ma swojego królika…

a Chrzypsko Wielkie ze swoich Królików może być naprawdę dumne!

Chrzypsko Wielkie (fot. Maria Gonta/www.polskaniezwykla.pl)

Chociaż urok tulipanowych pól jest niepodważalny, a podczas dorocznych Dni Otwartych wiele się w Gospodarstwie dzieje, warto opuścić je na chwilę, by rozejrzeć się po okolicy.

Wieś leży nad sporym, urokliwym jeziorem noszącym tę samą nazwę. Dookoła mnóstwo ośrodków agroturystycznych, wypoczynkowych, pensjonatów i pól biwakowych. Można nawet skusić się na nocleg w odległym o kilkanaście kilometrów Pałacu Białokosz, a po drodze (kierunek Pniewy) koniecznie zatrzymać się w Łężeczkach, przy pierwszym pomniku drugiego tysiąclecia. Nie jest może zbyt okazały, za to odsłonięto go dokładnie w pierwszej sekundzie 2001 roku, no i spod jego stóp, a właściwie spod jego trzonu (bo pomnik ma kształt dorodnego grzyba), rozciąga się malowniczy widok na taflę Jeziora Chrzypskiego.

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

31

Chrzypsko Wlk. Kościół pw. św. Wojciecha (fot. Maria Gonta/www.polskaniezwykla.pl)

Warto także zajrzeć choć na chwilę

Tulipanowe (i nie tylko) królestwo

do Chrzypska Małego. Nad niepozor-

państwa Królików rozłożyło się

ną rzeczką Oszczynicą przerzucono

w wyjątkowym miejscu. Wiosenna

tam wyjątkowej urody most kolejowy.

wycieczka was zachwyci, ale wcale

Niecodzienna konstrukcja liczy sobie

mnie nie zdziwi, jeśli będziecie tu

ponad sto lat. Pociągi dawno już tędy

wracać i o innych porach roku.

nie jeżdżą, więc pewnie przyszłość zabyt-

Pojezierze Międzychodzko-Sierakowskie

kowego wiaduktu nie jest różowa…

jest bowiem warte odwiedzania przez

szkoda, bo jest niebywale fotogeniczny.

cały rok

Chrzypsko Wlk. Kościół pw. św. Wojciecha – „Matka Boska na lwie” (fot. Maria Gonta/www.polskaniezwykla.pl)

wszystkim późnogotycki kościół – jeden z ostatnich, jakie wybudowano w tym stylu w Wielkopolsce. Ksiądz proboszcz z wielką przyjemnością otworzy wam jego podwoje i oprowadzi po wnętrzu.

Gwarantuję, że czternastowieczna figurka „Matki Boskiej na lwie” na długo pozostanie w waszej pamięci.

32

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

Łężeczki (fot. Maria Gonta/www.polskaniezwykla.pl)

W samej wsi godny uwagi jest przede

W SERCU TORUŃSKIEJ STARÓWKI

Toruń nie bez powodu nazywany jest „perłą północnego gotyku”.

Uczestnicząc w konferencjach i spotkaniach biznesowych, można

Już Jan Długosz pisał: „Toruń przepięknymi budowlami i dachami

skorzystać z doskonale wyposażonych sal konferencyjnych

z cegły palonej lśniącymi tak znamienity, że nic mu chyba piękno-

na 40 osób i 60 osób.

ścią, położeniem i blaskiem świetnym dorównać nie zdoła”.

Restauracja znajdująca się w historycznej, gotyckiej części obiektu

Hotel 1231 znajduje się w centrum toruńskiej Starówki. Leży w bez-

serwuje dania zarówno kuchni śródziemnomorskiej, jak i polskiej.

pośrednim sąsiedztwie ruin zamku krzyżackiego, zaledwie kilka

Doskonałym uzupełnieniem są wyborne gatunki win i aperitifów

kroków od gotyckich murów obronnych i Bulwaru Filadelfijskiego –

oraz desery i ciasta.

– najpopularniejszego w mieście szlaku spacerowego wzdłuż Wisły.

Miejsce to idealnie nadaje się do organizacji różnego rodzaju imprez okolicznościowych, bankietów i wieczorów muzycznych.

Hotel 1231 to czterogwiazdkowy butikowy obiekt w Toruniu.

Uroku dodaje mu opływający budynek strumień – Struga Toruńska,

Latem można odpocząć w hotelowym ogrodzie, natomiast na

tworzący kaskady wodne, oraz okalająca bujna roślinność.

wieczory polecamy wizytę w pubie, za którego oknami urokliwy

Sprawia to, że w sercu Starego Miasta można znaleźć spokój i relaks.

wodospad tworzy niepowtarzalny nastrój.

Hotel 1231 87-100 Toruń ul. Przedzamcze 6 www.hotel1231.pl

Recepcja tel.: +48 56 619 09 10 tel. kom.: 607 553 812 fax: +48 56 619 09 11 e-mail: recepcja@hotel1231.pl

Restauracja 1231 tel.: +48 56 619 09 17 tel. kom.: 609 700 261 e-mail: restauracja@ hotel1231.pl

fot. Gościniec Drumlin

BAJKOWY

DRUMLIN

Jesteśmy w samym sercu Suwalskiego Parku Krajobrazowego.

Utworzony w 1976 roku, jako pierwszy park krajobrazowy w Polsce, należy do najpiękniejszych MAGDALENA BEDNARSKA

lasów, pól i … drumlinów. Te łagodne, podłużne wzgórza to spuścizna po zalegającym tu przed milionami lat lodowcu.

Ludzi tu mało. Samochody przejeżdżają tędy raz na kilka godzin, i to tylko w szczycie sezonu. Cisza, spokój.

Jadąc krętą, wąską drogą z Suwałk do Rutki-Tartak skręcamy w lewo i trafiamy do zagubionego wśród pól i wzgórz Udziejka.

Tuż przy drodze stoi rozłożysty, stylizowany na kresowy dwór

34

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

fot. Gościniec Drumlin

S

uwalszczyzna to kraina jezior, pełnych grzybów

budynek, a dalej zabudowania utrzymane w konwencji szlacheckiego zaścianka.

Jesteśmy w Gościńcu Drumlin, gospodarstwie agroturystycznym „z klimatem”.

Jego właściciele, państwo Grażyna i Marek Gierszowie, to „uciekinierzy” z miasta, którzy odnaleźli tu swoje miejsce na ziemi.

Kilkanaście lat temu kupili dawne ewangelickie siedlisko. W miejscu starego domu zbudowali drewniany dworek. Do jego budowy wykorzystali materiał z rozbiórki starego domu. Solidne drewniane bale przydały się na ściany, belki stropowe i więźbę dachową. Dach pokryty został trzciną. Dworek stoi na solidnej kamiennej podwalinie z pierwszej połowy XIX wieku.

Wnętrze też jakby żywcem wzięte z ubiegłego wieku. Umeblowane autentycznymi, starymi sprzętami z minionej epoki, wyszukanymi na terenie Suwalszczyzny. Meble i przedmioty „z duszą”. Odnowione, odrestaurowane, teraz zachwycają gości.

W dworku urządzono sklepik, w którym można się zaopatrzyć m.in. w mapy i przewodniki, oraz kupić

ZOBACZ KONIECZNIE Gościniec Drumlin gwarantuje gościom niezapomniane wrażenia

fot. Gościniec Drumlin

fot. Gościniec Drumlin

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

35

pamiątki. Jest tu też nastrojowa kawiarnia zwana „Drumlińską”. Kawiarnia „Pod Czaplami” znajduje się na zewnątrz i jest czynna raczej sezonowo, w czasie wakacji.

Napijemy się tu bardzo dobrej kawy, specjalnej herbaty z kandyzowanymi owocami i spróbujemy lokalnych przysmaków.

W oczekiwaniu na realizację zamówienia, możemy podziwiać zgromadzone tu stare poniemieckie maszyny i narzędzia.

fot. Gościniec Drumlin

Warto pospacerować po pięknie urządzonym terenie. Zadbany trawnik to dzieło… tutejszych kóz. Kozy pasące się na trawie to piękny widok i dodatkowa atrakcja, zwłaszcza dla dzieci. Dają się pogłaskać, nie uciekają. Są też pożyteczne – zastępują tradycyjne kosiarki. Doskonale

Spacerując, mijamy kolejne budynki.

Wszystkie domy zbudowano z natu-

Jest i drewniany dom z podcieniami,

ralnych, tradycyjnych materiałów,

i rozłożysta chałupa o ścianach pokrytych

charakterystycznych dla tego regionu.

gliną, i drewniana stajnia. Są przeznaczone

Wykorzystano kamień, glinę i drewno,

darze wykorzy-

dla nocujących tu gości i noszą intrygujące

a na pokrycie dachów trzcinę i wiór.

stują na zimową

nazwy: „Trzy Kontynenty”, Świronek”

paszę dla tych

i „Karczma”. Jest też skansen z izbą

Na klimat starej wiejskiej zagrody wpły-

zwierząt.

regionalną.

wają liczne detale, na które natrafiamy

strzygą trawę, a opadłe jesienią liście

ZOBACZ KONIECZNIE Wiekowe budynki świetnie sprawdzają się w swojej nowej funkcji

z drzew gospo-

fot. Gościniec Drumlin

36

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

spacerując po ogrodzie. To na przykład stare sagany zawieszone na wyplatanym z wierzbowych witek płocie, wiekowe narzędzia rolnicze pozawieszane na ścianach budynków, a także sielski, pełen warzyw, kwiatów i ziół ogródek.

Warto wiedzieć, że w Gościńcu możemy też dobrze zjeść. Państwo Gierszowie to miłośnicy regionalnej kuchni z pogranicza polsko-litewskiego. Spróbujemy tu takich przysmaków jak bliny, soczewiaki, czenaki, podlaskie kartacze, pierekaczewnik…

A na deser sękacz, tradycyjne mrowisko, komin i torcik makowy – specjalność Gospodarzy.

Potrawy są „ekologiczne”. Jajka od kur zielononóżek, mleko i sery kozie, warzywa, owoce i zioła z własnego ogrodu.

Warto spróbować też dań kuchni karaimskiej. Kibiny, kołduny, ciemne piwo warzone na miejscu, nalewka i napój kminkowy zostaną na długo w pamięci.

Goście mają też do dyspozycji szereg dodatkowych atrakcji. Należą do nich m.in. przejażdżki bryczką i wozem konnym, wycieczki piesze i rowerowe po terenie Suwalskiego Parku Krajobrazowego, fot. Gościniec Drumlin

fot. Gościniec Drumlin

a także spływy kajakowe pod nazwą

„Szeszupa, zagubiona rzeka Jaćwingów”.

Pan Marek pomaga także w organizacji indywidualnych wycieczek na Litwę.

Pogoda na Suwalszczyźnie nie rozpieszcza jej mieszkańców. Tutejszy klimat należy do najsurowszych w kraju. Śnieg pojawia się tu już pod koniec listopada i zalega aż do przełomu marca i kwietnia. Warto pamiętać, że w pobliskich Wiżajnach znajduje się polski biegun zimna!

Również lato jest krótsze niż w innych rejonach Polski. Państwo Gierszowie wykorzystują je więc do maksimum, zajmując się swoimi gośćmi, zimę przeznaczając na odpoczynek, odrabianie zaległości czytelniczych i snucie planów na kolejny sezon www.drumlin.pl

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

37

ROWEREM wokół

ŚNIARDW

EWA KAPILEWICZ

Okolice jeziora Śniardwy to raj dla rowerzystów, szczególnie tych, którzy lubią przygodę, naturę i drogi gruntowe. Nie bez powodu mówi się, że każdy znajdzie tu coś dla siebie, bo są tu i duże ośrodki sportów wodnych, centra turystyczne, tętniące życiem wsie letniskowe, piękne plaże, ciche zakątki leśne Puszczy Piskiej i romantyczne zatoczki otoczone trzcinami, a do tego bajeczne widoki roztaczające się ze wzniesień, rezerwaty przyrody, wsie, pola uprawne i łąki, na których pasą się stada krów.

Jezioro Śniardwy (fot. Albertyanks Albert Jankowski/WikimediaCommons (Public Domain))

Na każdym kroku przypomina o sobie

mniej kilkanaście tras rowerowych

czterech gmin, w których granicach leży

historia tej krainy. Przy drogach znaj-

o różnej długości i różnym stopniu trud-

jezioro Śniardwy: Mikołajki, Ruciane Nida,

dziemy zarówno pozostałości po staro-

ności. Opisy niektórych są dostępne

Pisz i Orzysz. Pętla liczy około 100 km,

dawnych grodziskach plemion pruskich,

w punktach informacji turystycznej

doświadczeni rowerzyści nie będą więc

jak i Królestwie Pruskim.

okolicznych gmin, jednak przeważnie

mieli kłopotów z przejechaniem jej

Intensywne walki prusko-rosyjskie

są to niezbyt długie szlaki w granicach

w jeden dzień, ale okolica jest tak piękna,

w czasie I wojny światowej zostawiły

administracyjnych danej jednostki.

że nie warto się spieszyć. Łącząc jazdę

po sobie dziesiątki cmentarzyków

Chcieliśmy jednak polecić bardzo cie-

z wypoczynkiem i zwiedzaniem można

rozsianych po okolicznych wsiach,

kawą propozycję trasy-pętli opasującej

świetnie spędzić weekend lub kilka dni,

szczególnie położonych na północny

jezioro, opracowaną przez Lokalną

a na przykład trzy odcinki po około 30 km

wschód od jeziora.

Grupę Działania Mazurskie Morze,

powinny być w zasięgu również dla mniej

Wokół jeziora można wytyczyć co naj-

stowarzyszenie działające m.in. na terenie

wprawnych cyklistów.

Pętla wokół jeziora

nia promu) prowadzi przez Mikołajki,

Dziubiele, Leśniczówkę Łuknajno,

Kulinowo, Popielno, Warnowo, Wejsuny,

Kanał Ługański i Stawek-Dybowo.

Śniardwy Trasa 1: z promem w Wierzbie, długości

101 km, dostępna od maja

do października (w okresie kursowa-

38

Magazyn Polska Niezwykła

Niedźwiedzi Róg, Seksty, Karwik, Szeroki Ostrów, Most nad Kanałem

Trasa 2: bez promu w Wierzbie,

Wyszka, Jezioro Białoławki, Nowe Guty,

długości

Jezioro Tyrkło, Okartowo, Suchy Róg,

cały rok, prowadzi przez Mikołajki,

www.polskaniezwykla.pl

110,1 km, dostępna przez

Kulinowo, Iznotę, Wejsuny, Niedźwiedzi

Druga trasa jest nieco dłuższa od

Wiedzie bardzo zróżnicowanymi drogami,

Róg, Seksty, Karwik, Szeroki Ostrów, Most

pierwszej ze względu na konieczność

w dużej mierze gruntowymi i leśnymi,

nad Kanałem Wyszka, Jezioro Białoławki,

objechania fragmentu jeziora Bełdany,

ale są też krótkie odcinki, które poko-

Nowe Guty, Jezioro Tyrkło, Okartowo,

ale za to nie uzależnia nas od kurso-

nuje się drogami krajowymi – 63 i 16.

Suchy Róg, Dziubiele, Leśniczówkę Łuk-

wania przeprawy w Wierzbie, która

Fragmenty trasy, na szczęście niedługie,

najno, Kanał Ługański i Stawek-Dybowo.

czynna jest od maja do października

wiodą bocznymi drogami asfaltowymi,

w godzinach 11.00–17.50. Nie funkcjo-

wąskimi i o starej nawierzchni, gdzie

Trasy nie są oznaczone w terenie, ale

nuje również przy wietrze silniejszym

jazda wymaga nieco większej uwagi.

z witryny internetowej www.lgd.mazurskie-

niż 4 st. Beauforta. Prom jest płatny.

Trasy w Krainie Wielkich Jezior rzadko

morze.pl, można pobrać darmową apli-

W ubiegłym roku stawka za przewóz

kiedy są płaskie z powodu charakte-

kację na telefon komórkowy lub GPS,

jednośladu wynosiła 8 zł, a pieszego

rystycznego dla moreny pofałdowania

która wytyczy szlak. Na stronie dostępny

bez roweru 3 zł.

terenu. Trzeba więc przygotować się

jest także opis najciekawszych miejsc

na podjazdy, zjazdy, odcinki piaszczyste

na trasie. Pod koniec lata, w sierpniu

Ponieważ pętla zamyka się wokół

i błotniste, te ostatnie szczególnie po

lub wrześniu, LGD planuje otwarty rajd

jeziora, w praktyce można rozpocząć

obfitych opadach. Jednak większość dróg

rowerowy trasą pętli.

wycieczkę w dowolnym punkcie.

gruntowych przejedziemy bez kłopotu.

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

39

Mikołajki (fot. Marek i Ewa Wojciechowscy/WikimediaCommons (GFDL 1.2))

3

Najciekawsze miejsca na trasie

1

Popielno (trasa 1) Mieści się tu

zaciszna przystań jachtowa,

Z tego miejsca roztacza się przepiękny widok na dwie wyspy

w południowej części jeziora, Pajęczą

a także siedziba Stacji

Mikołajki

Badawczej Rolnictwa

Jedyne większe miasto

Ekologicznego

na trasie, znany ośrodek

i Hodowli

żeglarski i centrum spor-

Zachowawczej PAN,

tów wodnych, położone na

która słynie

przesmyku między jeziorami

z hodowli koników

Mikołajskim i Tałty. Niewielki rynek

polskich, bobrów i jeleni.

zdobi fontanna Króla Sielaw, bohatera

Warte obejrzenia jest też Muzeum

miejscowej legendy, a wzdłuż ruchliwego

Przyrodnicze i park z rzadkimi gatunkami

w sezonie nabrzeża pełno jest knajpek,

drzew.

kawiarni i sklepików. Od maja do wrze-

4

śnia odbywa się tu wiele imprez, regat, festiwale szantowe, a na przełomie czerwca i lipca inaugurujące sezon wakacyjny

Wejsuny Na zainteresowanych historią Mazur czeka tu izba regionalna,

Dni Mikołajek (w tym roku 29.06-1.07).

wyposażona między innymi w oryginalne

2

meble rustykalne, a w okolicy pozostałości

i Czarci Ostrów. Obie w czasach pogań-

Iznota (trasa 2)

osady staropruskiej i cmentarzyska

skich służyły plemionom Galindów jako

Niewielka wieś położona na

z nagrobkami z głazów narzutowych.

miejsca kultu. Na Czarcim Ostrowie

zatoką jeziora Bełdany przy

malowniczym ujściu rzeki Krutyni, znana między innymi z ośrodka turystycznego „Galindia”, który specjalizuje się w kultywowaniu obyczajów dawnych plemion pruskich – tajemniczych Galindów.

Gościom udostępniono wiele atrakcji oraz stylowy hotel, który mimo prehistorycznego sznytu zapewnia wszelkie wygody współczesności.

40

5

Niedźwiedzi Róg

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

Galindia (fot. Emil Żak/www.polskaniezwykla.pl)

są też pozostałości pruskiego fortu magazynowego z przełomu XVIII i XIX wieku.

6

Seksty To zatoka Śniardw zamknięta podwodnymi kamiennymi rafami

z wąskim przejściem, przy której leży wieś Zdory. Jeden z zakątków zatoki upodobali sobie naturyści, a miłośnicy flory mogą obejrzeć jedyny na Mazurach las bukowy.

7

Znajduje się tu śluza na kanale Jeglińskim, która stanowi połą-

czenie wodne Śniardw z system Pisy.

Z tego miejsca można spływać Pisą i Narwią do Wisły.

8

Okartowo (fot. km_nida/www.polskaniezwykla.pl)

Karwik

10

Jezioro Tyrkło Łączy się ze Śniardwami niewielkim przesmykiem

w Okartowie i choć opisywana trasa

13

Jezioro Łuknajno jest

rezerwatem ornitologicznym wpisanym

rowerowa nie wiedzie jego brzegami,

na listę rezerwatów biosfery MaB i obsza-

Szeroki Ostrów

amatorom militariów warto polecić skok

rów chronionych na mocy konwencji

Największa wyspa na

w bok i obejrzenie dobrze zachowanych

Ramsar, chroni jedną z największych

Śniardwach, licząca 70 ha

umocnień z czasów I i II wojny światowej,

ostoi łabędzia niemego w Polsce.

ciągnących się wzdłuż zachodniego

W sumie zaobserwowano tu ponad

brzegu i dalej na północ aż do okolic

170 gatunków ptaków. W okolicy leśni-

jeziora Buwełno.

czówki znajduje się ostoja zwierzyny

Na tym samym brzegu, niedaleko prze-

i rezerwat ornitologiczny Czapliniec,

smyku można zwiedzić pozostałości

gdzie gniazdują czaple i kormorany,

ciekawego staropruskiego grodziska.

a opodal orzeł bielik i inne ptaki drapieżne.

11

Nietrudno tu również spotkać łosia.

Okartowo

INFO

Znajduje się tu siedziba Mazurskiej Służby Ratow-

niczej (www.msr-okartowo.pl), a także Gospodarstwo Rybackie „Śniardwy”.

Wieś ma bogatą historię sięgającą jeszcze średniowiecza, ale niewiele Koniki Polskie (fot. GerardM/WikimediaCommons (GFDL 1.2))

po niej zostało.

Wart zwiedzenia jest drewniany kościół

powierzchni, połączona z lądem groblą,

z XVIII w. przy drodze krajowej 16,

usypaną przez więźniów w czasie II wojny

którą wiedzie trasa pętli.

światowej.

12

9

Leśniczówka i jezioro Łuknajno

Nowe Guty Wieś letniskowa znana z najpiękniejszych plaż nad jeziorem

Suchy Róg i Dziubiele Wsie letniskowe na pół-

nocnym i północnowschodnim, częściowo

oraz długich, niekiedy kilkusetmetrowych

wysokim brzegu jeziora Śniardwy.

piaszczystych płycizn. Jest to wspaniałe

Z tutejszych wzniesień, wysokiej

miejsce dla kapiących się dzieci oraz

na 157 m n.p.m. Dąbrowy koło Dziubieli

miłośników sportów wodnych.

oraz skarpy zwanej Dziubielskimi Górami

Jest tu również kilka punktów widokowych,

w pobliżu wsi Suchy Róg, roztacza się

z których można podziwiać jezioro.

przepiękna panorama jeziora.

Największe polskie jezioro, Śniardwy, leży w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich, w całości na terenie Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Łączy się kanałami lub przesmykami z kilkoma innymi jeziorami: Tuchlin, Łuknajno, Mikołajskim, Roś, Białoławki i Tyrkłem.

Jest jeziorem morenowym, wytopiskowym, ma osiem wysp i prawie 114 km2 powierzchni.

Choć w najgłębszym miejscu ma 23,4 m, jest płytkie, a średnia głębokość jest niewielka, miejscami nie przekracza 3–5 m.

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

41

JEDYNA TAKA KRAINA ROWEROWA

fot. Archiwum LGD „Zielony Pierścień”

Kraina Rowerowa to wyjątkowa oferta

Objechanie całej Krainy Rowerowej

grillem i tablicą informacyjną z mapą.

dla miłośników podróży na dwóch

może zająć turyście nawet dwa tygodnie.

Dodatkowo na szlakach znajduje się

kółkach. Położona jest na północno-

Szlaki prowadzą wzdłuż utwardzonych

13 miejsc przyjaznych rowerzystom,

-zachodniej Lubelszczyźnie, w okolicach

dróg publicznych, o bardzo niskim

gdzie można dokonać drobnej naprawy

Kazimierza Dolnego, Nałęczowa i Puław.

natężeniu ruchu samochodowego, lub

roweru lub skorzystać z apteczki

Można ją zwiedzić rowerem, korzystając

drogami gruntowymi. W Puławach

pierwszej pomocy.

z sieci oznakowanych szlaków o długości

i Dęblinie można korzystać z wydzielo-

ponad 500 km.

nych ścieżek rowerowych.

W 11 miejscach na turystę czekają jedyne chyba w Europie pomniki rowerów,

Szlaki przebiegają przez tereny

Przy oznakowanych szlakach znajduje się

wykonane przez kowala z Wojciechowa,

Kazimierskiego i Kozłowieckiego Parku

31 miejsc wypoczynkowych dla rowerzy-

na których można zrobić sobie pamiąt-

Krajobrazowego, wzdłuż malowniczego

stów. W każdym z nich jest zadaszona

kowe zdjęcie.

przełomu środkowej Wisły i pradoliny

drewniana wiata ze stołami, ławami

Wieprza, wśród pól oraz przez lessowe

do siedzenia, stojakami na rowery,

wąwozy. Główna oś Krainy to odcinek od Janowca do Dęblina, który jest fragmentem międzynarodowego Bursztynowego Szlaku Greenways, biegnącego od Budapesztu na Węgrzech, przez Słowację, aż na Hel. Jednak większość szlaków Krainy stanowi kilkanaście lokalnych pętli, obejmujących obszary bardzo atrakcyjne pod względem przyrodniczym, widokowym i kulturowym.

fot. Archiwum LGD „Zielony Pierścień”

szlaku o długości ponad 60 km,

regulamin, który określa jak można zdobyć Odznakę Krainy Rowerowej.

Jeszcze w tym sezonie turystycznym planowane jest uruchomienie w Krainie fot. Archiwum LGD „Zielony Pierścień”

Rowerowej sieci blisko 20 wypożyczalni rowerów.

Przebieg tras rowerowych Krainy naniesiony został na mapę turystyczną w skali 1:60 000. A w specjalnym przewodniku turystycznym pt. „Kraina Rowerowa przy Bursztynowym Szlaku Greenways na Lubelszczyźnie” znajdziemy opis kilkunastu wypraw rowero-

fot. Archiwum LGD „Zielony Pierścień”

wych wraz z informacją o stopniu trudności danego szlaku.

Z serwisu internetowego www.krainarowerowa.pl, który zostanie uruchomiony w drugiej połowie kwietnia br., będzie można pobrać wirtualny przewodnik, zarezerwować nocleg oraz śledzić bieżące wydarzenia związane z prezentowaną Wśród nich jest m.in.: bicykl, tandem, rower

zabawę w poszukiwanie skarbu, do

biegowy czy rower z kwadratowymi kołami.

którego prowadzą wierszowane zagadki.

siecią szlaków rowerowych.

Możesz dowiedzieć się np. jaką miejsco-

Wszelkie materiały można zamówić

Autentyczne pamiątki z regionu, wykonane

wość w Krainie Rowerowej upodobał

w Biurze Lokalnej Grupy Działania

przez lokalnych twórców (np. przepiękne

sobie Onufry Zagłoba albo gdzie jest

„Zielony Pierścień”, która jest lokal-

słomiane kapelusze czy podkowy szczę-

nadwiślańskie Loreto. Jest to pierwsza

nym koordynatorem Krainy Rowerowej

ścia), nabędziemy w 7 Izbach Produktów

w Polsce sieć questów skoncentrowanych

oraz odcinka Bursztynowego Szlaku

Lokalnych znajdujących się przy szlakach

na tak niewielkim obszarze.

Greenways na Lubelszczyźnie.

Dodatkowo Kraina Rowerowa oferuje

Kontakt: lgd@zielonypierscien.pl

Spragnionym przygód i poszukiwaczom

turystom Paszport, w którym rekomendo-

www.zielonypierscien.pl

skarbów polecamy 15 wypraw po skarb,

wane są ciekawe miejsca do zwiedzania.

Lokalna Grupa Działania „Zielony

czyli questy. To wyjątkowy sposób zwie-

Rowerzysta może otrzymać tam pamiąt-

Pierścień”, ul. S. Żeromskiego 1,

dzania i poznawania miejsc poprzez

kową pieczątkę. Paszport zawiera także

24-150 Nałęczów; tel/fax 81 501 61 40

Artykuł jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.

Europa inwestująca w obszary wiejskie.

Artykuł sponsorowany

fot. Archiwum LGD „Zielony Pierścień”

rowerowych.

fot. niksan/www.sxc.hu

JAK WYBRAĆ

ROWER EWA KAPILEWICZ

I

Dobry rower to połowa przyjemności z wycieczki.

I nie chodzi tu ani o markę, ani o cenę sprzętu, ale o to, by jak najlepiej był dopasowany do naszych potrzeb

lepiej nie ulegać modom i nie

Rower miejski, czasem zwany również

O ile świetnie sprawuje się na szosie,

oglądać się na reklamy, źle dobra-

holendrem, jest prostej budowy, ma duże

o tyle jazda po drogach gruntowych

ny sprzęt może bowiem nie tylko

koła (28–29”, choć zdarzają się mniejsze)

i leśnych może okazać się męcząca.

zepsuć nam wycieczkę, ale też

i osprzęt, przede wszystkim błotniki, oświet-

Ma dużą średnicę kół (przeważnie

nabawić odcisków lub innych dolegliwo-

lenie oraz bagażnik lub kosz. Jest dobry do

28–29”), specjalny bieżnik na wąskich

ści. Przede wszystkim więc, decydując

jazdy po mieście lub na niedługie trasy,

oponach oraz od 18 do 22 przełożeń,

się na wybór pojazdu, musimy zadać

siedzi się na nim względnie prosto i łatwo

w niektórych modelach nawet więcej.

sobie pytanie, do czego ma nam służyć

z niego zsiadać. Zwykle ma mało przeło-

Rowerzysta przyjmuje bardziej aerody-

i na tej podstawie wybrać spomiędzy

żeń, 3–10, a czasem nie ma ich w ogóle.

namiczną, ale na dłuższą metę niezbyt

czterech podstawowych rodzajów rowe-

wygodną, mocno pochyloną pozycję.

rów: miejskiego, szosowego, górskiego

Rower szosowy, dawniej znany jako

i trekkingowego.

„kolarka”, przeznaczony jest do szybkiej

Rower górski, inaczej MTB lub ATB*,

jazdy po drogach asfaltowych.

wjedzie wszędzie, jest lekki i przysto-

44

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

fot. mn-que/www.sxc.hu

sowany do trudnych warunków terenowych, ma mniejsze koła

lepiej kupować pojazd w wyspecjalizowanym sklepie z fachową

(przeważnie 26”) i szerokie opony o grubym bieżniku.

obsługą. Sprzęt w hipermarketach bywa złudnej jakości,

Między innymi właśnie te ostatnie sprawiają, że dłuższa jazda

a do tego zwykle brak tam fachowej porady.

po asfalcie nie tylko odbywa się wolniej, ale i męczy. „Górale” wyposaża się w 21–24 przełożenia, a w droższych modelach nawet w 30. To dobry pojazd dla osób planujących jazdę w trudnym terenie, piachu, błocie, ale raczej nie na dłuższe wycieczki, między innymi ze względu na kłopoty z montażem dodatkowego osprzętu, bagażników, sakw, itd.

Rower trekkingowy to najbardziej uniwersalny typ roweru, szczególnie praktyczny na długie wyprawy turystyczne.

Na koła (zwykle 26–28”) zakłada się opony pośrednie między rowerem szosowym a górskim, z bieżnikiem uniwersalnym, który sprawdzi się zarówno na drodze szutrowej, jak i bardziej miękkim podłożu. Rowery trekkingowe mają przeważnie 21–24 przerzutki, a do tego dodatkowo możliwość montażu bagażników, błotników i oświetlenia, a czasem także złącza do przyczepki bagażowej lub do przewozu dziecka. Siedzi się na nich wygodnie i nawet wielokilometrowa trasa nie jest męcząca.

Na rynku są również proste i lekkie

rowery składane, łatwe

w montażu i nie zajmujące zbyt dużo miejsca. Bez kłopotu mieszczą się do pojazdów komunikacji miejskiej i nie zawadzają w miejscu pracy. Praktyczne na dojazdy w mieście, na dłuższych trasach nie są zbyt wygodne.

Gdy już zdecydujemy, który rodzaj roweru najbardziej odpowiada naszym potrzebom, warto jeszcze pamiętać o dwóch fot. Kuba i Zuzia Zakrzewscy

sprawach. Przede wszystkim, jeżeli nie znamy się na rowerach,

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

45

Na wycieczkę można wybrać się całą rodziną.

W sklepach jest duży wybór przyczepek do przewozu małych dzieci, montowanych z tyłu, a także oferowane są specjalne modele rowerów z umieszczoną z przodu przyczepką typu riksza. Dla większych dzieci, które już same jeżdżą, ale mogą nie mieć dość sił, by przebyć dłuższą trasę, można zastosować specjalny system holowania rodzic-dziecko.

Jednak ze względów bezpieczeństwa, zanim wyjedziemy na ruchliwą drogę, lepiej najpierw poćwiczyć jazdę z takim zaprzęgiem w spokojnej okolicy. Bezpieczne prowadzenie przyczepki czy holu wymaga jednak wprawy i pewnego doświadczenia.

Przed wyruszeniem w dłuższą trasę trzeba koniecznie pamiętać, żeby odpowiednio dobrać właściwe siodełko.

Powinno być wygodne, by nie powodowało odgnieceń i odparzeń. Dobrze sprawdzają się siodełka żelowe, ale można też kupić tylko nakładki żelowe na zwykłe siodła.

Wysokość siodełka powinna być tak ustawiona, żeby przy stawianiu pięty na dolnym pedale noga pozostawała wyprostowana w kolanie *MTB – ang. mountain bike, ATB – all terrain bike fot. wths/www.sxc.hu

Wstępnie można też zorientować się w ofercie na witrynach internetowych producentów rowerów. Niektóre mają nawet rodzaj wyszukiwarek, które po wpisaniu kilku podstawowych parametrów pokażą speniające kryteria wyszukiwania modele rowerów.

Trzeba też pamiętać, że rower musi być fobrze dopasowany do naszego wzrostu i długości nóg. Zależnie od producenta, typy rowerów mają różną geometrię ramy. Warto więc przeanalizować tabele fabryczne, bo rozmiary mogą się różnić.

Najlepszym sposobem sprawdzenia, czy nam pasuje, jest mała przejażdżka.

Rowerowe wyprawy turystyczne Jak już wspomnieliśmy, na dłuższe wycieczki w zróżnicowanym terenie najbardziej praktyczny będzie rower trekkingowy, nie tylko ze względu na swoją uniwersalność, ale i możliwość montażu osprzętu. Można wyposażyć go w praktyczne sakwy, które pomieszczą niezbędny bagaż, a których wielki wybór jest w każdym sklepie rowerowym, zarówno zwykłym, jak i internetowym. Dobrze sprawdzają się torby montowane na kierownicy, ze specjalnymi okładkami na mapę lub z przeźroczystymi kieszonkami na telefon, smartfon lub GPS. Sprzęt pozostaje dostępny, ale jednocześnie zabezpieczony przed wypadnięciem czy deszczem.

46

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

fot. ljleavell/www.sxc.hu

TYDZIEŃ

NA BARCE EWA KAPILEWICZ

B

Barka turystyczna to po prostu wygodny kamper, tyle że na drogi wodne, a nie lądowe

arka turystyczna (czasem

uprawnienia, konieczne w przypadku

rowerów, a firmy czarterujące mają

zwana z niemiecka hausbo-

innych łodzi motorowych. Wystarczy

zaprzyjaźnione przystanie, gdzie można

tem) w niczym nie przypomi-

kilkugodzinne szkolenie, które zapewnia

bezpiecznie zostawić jednostkę

na znanych nam z widzenia

armator, razem z zestawem map i locji

i udać się na zwiedzanie.

jednostek transportowych pływających

danego. Ci, którzy nie czują się pewnie

od lat po Wiśle czy Odrze. To po prostu

za sterem, mogą wynająć skippera.

wygodny kamper, tyle że na drogi

Barki przeważnie czarterowane są w systemie tygodniowym. Koszt wynajmu jed-

wodne, a nie lądowe. W krajach Europy

Wnętrze barki wyposażone jest we

nostki dla 6-7 osób na okres 7 dni kształ-

Zachodniej, m.in. w Holandii, Francji,

wszystko, co potrzebne w podróży.

tuje się od 2000 zł poza sezonem do

Niemczech czy Belgii, ten typ żeglugi

Jest tu i kuchenka, i toaleta z pryszni-

prawie 6000 zł w szczycie sezonu, czyli

śródlądowej jest popularny od dawna,

cem, wygodne sypialnie i stoliki.

lipcu i sierpniu, zależnie od standardu

a i u nas od kilku lat coraz łatwiej

W niektórych jednostkach jest też proste

barki i firmy czarterującej. Dochodzą do

znaleźć ofertę wynajmu barki.

gazowe ogrzewanie. Na pokładzie jest

tego inne koszty, w tym kaucji zwrotnej,

dość miejsca i dla wędkarzy, i do opalania.

paliwa, wody pitnej, opłat za cumowanie

Wygodnie i bez patentu

w przystaniach, parkingu strzeżonego,

Barki zyskują na popularności przede

Rejs barką możemy świetnie połączyć

na którym ewentualnie zostawimy samo-

wszystkim dlatego, że do ich prowa-

z wycieczkami rowerowymi. Specjalny

chód, a także wynajmu rowerów, jeśli

dzenia nie są wymagane specjalne

stelaż umożliwia wygodny transport

nie przywieziemy własnych.

48

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

fot. Archiwum „Żeglugi Wiślanej”

Najpopularniejsze trasy rejsów barkami

armatorów i wyszukiwane są coraz to

zainteresowań i czasu, jaki mamy do

nowe szlaki, również na innych rzekach.

dyspozycji, możemy sami skomponować

Najdogodniejsze warunki do turystycznego

szlak. Pętla znajduje się w znacznej mierze

żeglowania barką znajdziemy obecnie

Pętla Żuławska daje wiele możliwości

na obszarze Żuław Wiślanych, Mierzei

na tzw. Pętli Żuławskiej, Wiśle i w Krainie

układania ciekawych tras, zarówno krót-

Wiślanej, subregionu Zalewu Wiślanego

Wielkich Jezior Mazurskich. Jednak z roku

kich, około 200 km, do przepłynięcia

wraz z Wysoczyzną Elbląską i Wybrzeżem

na rok, w miarę, jak ten sposób spędza-

w kilka dni, do bardziej złożonych, nawet

Staropruskim. Sięga dalej do Kociewia,

nia wolnego czasu staje się coraz popu-

500 km, na które trzeba poświęcić do

Doliny Kwidzyńskiej i Powiśla. Jest tu

larniejszy, zwiększa się również oferta

dwóch tygodni. Zależnie od naszych

mnóstwo do zwiedzania, nie tylko histo-

fot. Archiwum „Żeglugi Wiślanej”

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

49

fot. Archiwum „Żeglugi Wiślanej”

ryczne miasta, jak choćby Malbork,

przyjmuje się średnio, że na pokonanie

do Warszawy. Dla miłośników ciszy

Gniew, Tczew i Gdańsk, ale i ciekawe

100 km po jeziorach powinniśmy zapla-

i spokoju warte polecenia są też rejsy

zabytki hydrotechniki, na przykład śluzy,

nować około 7 dni, oczywiście wliczając

Kanałem Augustowskim.

zwodzone i obracane zabytkowe mosty

również odpoczynek i rozrywki.

Jak wynająć barkę

żuławskie, a do tego bajeczne widoki i wspaniała przyroda. Płynąc od Elbląga

Na razie jeszcze nie tak popularne, jak

Najłatwiej znaleźć ofertę w Internecie

Kanałem Elbląsko-Ostródzkim możemy

wyżej opisane, ale już dostępne, są trasy

wpisując do wyszukiwarki „barki czarter”.

dotrzeć aż do Jezioraka, najdłuższego

w Wielkopolsce, którymi można dopłynąć

Jednym z największych armatorów, który

jeziora w Polsce i do Ostródy, choć tę

aż do Berlina przez Poznań i Gorzów

oferuje jednostki praktycznie na wszystkich

trasę można planować dopiero od lata

oraz szlaki na Odrze, od Gliwic przez

dostępnych trasach jest

2014 r. ze względu na trwający obecnie

Wrocław do Szczecina. Z kolei Bugiem

Żegluga Wiślana

remont kanału.

możemy dopłynąć z Brześcia przez

www.zegluga-

Wyszków do Legionowa i dalej Wisłą

wislana.pl

Wisłą możemy pływać nie tylko na Żuławach, ale i w górnym biegu, w okolicach Krakowa. Jedną z propozycji jest kilkudniowa wycieczka z Krakowa

WARTO WIEDZIEĆ Wycieczkę barką można połączyć z przejażdżką rowerową

do Oświęcimia, długości około 180 km.

Po drodze pokonuje się kilkanaście śluz i stopni wodnych, między innymi w Dąbiu.

Można podziwiać z nowej perspektywy wiele sławnych zabytków Małopolski.

Na Mazurach barki czekają w marinach w dużych ośrodkach żeglarskich, najczęściej w Giżycku, Mikołajkach i Węgorzewie. Ze względu na duże tradycje żeglarskie, szlaki w Krainie Wielkich Jezior są dobrze opisane i jest ich wielki wybór. Przy planowaniu trasy

50

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

fot. Archiwum „Żeglugi Wiślanej”

fot. Anna Włodarczyk

KILKA SŁÓW O

PIKNIKACH ANNA WŁODARCZYK

K

Każda potrawa piknikowa musi być prosta do zjedzenia, bo ucztowanie w terenie z reguły nie odbywa się przy stole

iedy byłam dzieckiem, czę-

odrobiny, bo kurczak był przeznaczony

Kodeks piknikowicza

sto jeździliśmy na majówki.

na piknik.

Pieczony kurczak to po dziś dzień żela-

Mama gotowała wówczas

Następnego dnia, siedząc w lesie na

zna pozycja mojego menu piknikowego.

jajka na twardo, pakowała

kocu, rzucaliśmy się wszyscy na zimne,

Piekę go po trosze z nostalgii, ale przede

jabłka, pachnące słońcem pomidory,

pachnące czosnkiem nóżki. Palce lśni-

wszystkim dlatego, że świetnie się nadaje

bułki i oranżadę. Ale królem pikniku były

ły nam od tłuszczu, a my łapczywie

do spożycia w terenie: jest łatwy do zje-

pieczone udka kurczaka. Mama piekła je

odrywaliśmy zębami kawałki białego,

dzenia, bo nie wymaga użycia żadnych

dzień wcześniej w prodiżu, pachniało

rozpływającego się w ustach mięsa. Po

dodatkowych sprzętów, można go wcze-

nimi w całym domu, a jego rumiana,

opróżnieniu wszystkich pudełeczek, tale-

śniej przygotować i nie rozwala się pod-

chrupiąca skórka kusiła nas niezmiernie.

rzyków i butelek, graliśmy w badmintona,

czas transportu. Poza tym nic nie zastąpi

Niestety, nie mogliśmy uszczknąć ani

łapaliśmy motyle i bawiliśmy się w berka.

jego smaku na świeżym powietrzu.

52

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

ARBUZ W KOSTKACH TO DOSKONAŁY DESER PIKNIKOWY Każde jedzenie piknikowe powinno spełniać powyższe kryteria. Musi być proste do zjedzenia, bo ucztowanie w terenie z reguły nie odbywa się przy stole z pełną zastawą. Najlepiej, aby potrawy można było zjeść rękami, bez użycia sztućców, bo – po pierwsze – jest to szalenie przy-

fot. Anna Włodarczyk

jemna rzecz, a – po drugie – pozwala nam to zabrać mniej pakunków i oszczędza

lata chmara głodnych komarów albo

oznakowany jako własność prywatna,

pracy po powrocie. Nie zawsze uda się

które znajduje się w bliskim sąsiedztwie

aby uniknąć ewentualnej ucieczki przed

uniknąć widelców czy łyżeczek, ale sta-

kopca mrówek.

rozjuszonym właścicielem uzbrojonym

rajmy się maksymalnie upraszczać menu.

w widły). Oddzielnym tematem są pikniki Ja często piknikuję na plaży. Rozbijam się

będące częścią wakacyjnych wypraw,

Jedzenie musi być przyrządzone dzień

z dala od tłumów, w miejscach, do których

odbywające się w

wcześniej, aby z samego rana móc wyru-

nie dociera wiatr, bo potrawy z piaskiem

miejskich parkach,

szyć w drogę i nie stracić ani chwili w dniu

nie są smaczne. Czasem jedziemy do lasu,

przy fontannach

pikniku, więc doskonale sprawdzą się

wybierając spokojne ocienione miejsce

albo na ławecz-

proste ciasta, bułeczki z nadzieniem,

na polanie znajdującej się na jego skraju

kach w centrum

owoce albo dipy. Oczywiście jedzenie

(sprawdzając uprzednio, czy teren nie jest

miasta.

PIKNIKOWE PRZYSMAKI

musi być łatwe do przewiezienia, nie polecam więc ciast z kremami, delikatnych wypieków, które pokruszą się przy naj-

SKŁADNIKI

mniejszych wstrząsach, koreczków czy

4 nóżki podudzia kurczaka

kurczaka powinna być przykryta

śledzi w oleju, które pod koniec podróży

3 łyżeczki soku z cytryny albo

olejowo-cytrynową mieszaniną.

zabrudzą całą torbę z żywnością (o efek-

octu balsamicznego

Kurczaka wkładamy na noc do

tach zapachowych nie wspominając).

2 ząbki czosnku, zmiażdżone

lodówki (powinno się go raz prze-

Najmniejszy problem, jeśli na miejsce

olej

wrócić na drugą stronę).

docieramy autem, ale często za środek

2 łyżeczki słodkiej papryki

transportu służy nam rower albo autobus

w proszku

Następnego dnia układamy mięso

i wtedy doceniamy potęgę prostoty

sól i pieprz do smaku

na blasze do pieczenia i pieczemy ok. 1 godziny. W trakcie pieczenia

piknikowego menu.

Dzień przed pieczeniem

co najmniej raz polewamy kurczaka

Najważniejsza jest strategia

nacieramy umyte kawałki

sosem, który wydziela się z mięsa

Zanim ruszymy na piknik, musimy prze-

kurczaka solą, pieprzem,

– taki zabieg sprawi, że będzie

myśleć kilka rzeczy. Najważniejszy jest

słodką papryką i czosnkiem.

wilgotne i delikatne, a skórka chru-

odpowiedni dobór miejsca: nie powinno

Układamy je na płaskim naczyniu,

piąca. Gotowego kurczaka odsta-

być zbyt tłoczne, bo żadna to radość

polewamy sokiem z cytryny (albo

wiamy do ostygnięcia, a następnie

z jedzenia, kiedy na koc co i rusz wpada

octem) i olejem. Mięso nie musi

pakujemy do plastikowych

nam piłka plażowa, a nad głową dudni

pływać w oleju, ale choć część

pojemników.

czyjeś przenośne radyjko. Nie jest również miło rozbić się w miejscu, gdzie, jak się okazuje już po rozłożeniu jedzenia,

piknikowy

KURCZAK Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

53

jonego w duże kostki arbuza, a wraz z nim kilka wykałaczek, by jedzący mogli nadziewać na nie cząstki owocu, nie brudząc przy tym dłoni.

Na piknikach świetnie sprawdzają się wszelkie dipy, pasty i gęste sosy.

Na pewien nadmorski piknik na Wyspie Sobieszewskiej przygotowałam zestaw dipów i dodatków, które można w nich maczać. I tak na kocyku pojawiła się pasta z jogurtu zmiksowanego z serem feta, ajvar – bałkański sos z pieczonej papryki, bakłażanów i czosnku, klasyczny hummus z ciecierzycy i baba ghanoush, fot. Anna Włodarczyk

czyli pasta z pieczonego bakłażana i sezamu. Świetnie sprawdziłaby się tutaj

Warto również sprawdzić prognozę

na mojej liście przebojów znajduje się

również pasta z ugotowanego bobu

pogody na dzień pikniku. Bo choć ciepły

bagietka czosnkowa (ponacinana w ten

zmiksowanego z oliwą i ząbkiem czosnku

letni deszcz to miła rzecz, kiedy jednak

sposób, że wystarczy tylko odłamywać

albo pasta fasolowa (odsączona zmikso-

zalewa nam ciasto i chrupiące bułeczki,

pojedyncze kromeczki), przekrojone

wana biała fasola z dodatkiem oliwy

to traci na atrakcyjności.

na pół pomidorki koktajlowe pomieszane

i rozmarynu). W odrębnych pojemnicz-

z pokrojoną w kostkę mozarellą –

kach miałam pokrojone w słupki ogórki,

Piknikowa lista przebojów

– w odrębnym pojemniczku mam pesto

Jeśli już wszystko mamy ustalone:

bazyliowe, którym je polewam.

wybrane miejsce, optymistyczne pro-

W kolejnym pudełeczku

gnozy pogody i miłe towarzystwo, czas

jest marynowana

pomyśleć nad szczegółowym menu.

w oliwie cukinia, cza-

Mam swoje żelazne pozycje, które

sem zastępuje ją

najchętniej ponawiałabym za każdym

bakłażan.

razem, kiedy ruszam na piknik, jednak

Na deser wybie-

nie robię tego ze względu na ambicje

ram najprostszą

kulinarne i chęć eksperymentowania.

opcję, czyli cze-

Oprócz wspomnianego wyżej kurczaka,

reśnie albo pokro-

CUKINIA

marynowana w oliwie i czosnku

marchewkę i seler naciowy, a do tego pomidorki koktajlowe. Każdy z biesiadników otrzymał również chlebek pita,

SKŁADNIKI

który również mógł maczać w dipach,

4 nieduże cukinie

W plastikowym pojemniczku

bądź wypełnić jego wnętrze którymś

4 ząbki czosnku

mieszamy około pół szklanki

z sosów i warzywami. Wszystko to zapija-

sól i pieprz do smaku

oliwy, zmiażdżone ząbki czosn-

liśmy orzeźwiającą lemoniadą z limonek,

oliwa

ku, ocet balsamiczny, pieprz

miodu i mięty, zaś na deser każdy otrzymał

3 łyżeczki octu balsamicznego

i odrobinę soli. Gdy cukinia

po plasterku świeżego ananasa i

będzie usmażona i lekko Cukinię kroimy na plastry gru-

54

ostygnie, wrzucamy ją do

bości pół centymetra.

pojemniczka z sosem

Posypujemy solą i pod-

i delikatnie mieszamy.

smażamy na niewielkiej ilości

Chowamy do lodówki

oliwy, aż zmiękną.

na noc.

Magazyn Polska Niezwykła

kawałku ucieranego ciasta ze

www.polskaniezwykla.pl

śliwkami.

PIKNIKOWE PRZYSMAKI

Urządzałam również pikniki, których główną atrakcję stanowiło schłodzone białe wino

o owocowym posmaku. Towarzyszyły mu różne rodzaje serów – rozkładałam je w całości na desce, umieszczając obok nożyk, aby każdy mógł ukroić kawałek, na jaki miał ochotę, a obok leżała kiść białych i ciemnych winogron, solone pistacje i orzechy włoskie. To była uczta, w której najcięższym zadaniem było znalezienie plastikowych kieliszków do wina.

Miejski piknikowicz Ze wszystkich pikników najbardziej lubię fot. Anna Włodarczyk

te, które organizujemy podczas wakacyjnych podróży. Wyglądają one tak, że podczas zwiedzania jakiegoś miasta, udajemy się do sklepu spożywczego, gdzie kupujemy charakterystyczne dla regionu lub kraju, w jakim się znajdujemy smakołyki. Potem rozbijamy się w parku,

W Wilnie podziwialiśmy panoramę mia-

Pikniki podróżne mają tę zaletę, że

na skwerze albo na ławeczce w centrum

sta, siedząc na skraju pięknego parku,

nie wymagają żadnych przygotowań,

miasta. Jeśli jest to możliwe, wybieramy

popijając cydr i podgryzając kindziuk ze

wystarczy odwiedzić najbliższy sklep

miejsce, w którym piknikują inne osoby,

słodkawym chlebem litewskim, a następ-

spożywczy, kupić kilka składników,

bo miło jest poczuć się częścią czegoś

nego dnia naszej wycieczki zrobiliśmy

a potem pozostaje już tylko rozłożyć się

większego, spoglądać na tubylców gra-

sobie ucztę nad brzegiem przepływa-

na trawie i chłonąć widoki.

jących we frisbee, zjadających kiełbaski

jącej przez miasto rzeki Wilii. Takich

Lubię je jeszcze za to, że potęgują moje

albo czytających książkę. Podczas włó-

pikników, jakie odbyliśmy w Polsce,

wspomnienia z podróży. To dzięki nim

częgi po Berlinie, tak jak wiele innych

nie zliczę - siadywaliśmy na dziurawym

obok widoków, historii i zapachów,

osób, rozbiliśmy się na trawce przed

pomoście mazurskich jezior, we wrocław-

zapamiętuję z danego miejsca jeszcze

pałacem w Charlottenburgu, gdzie zaja-

skim parku, na kaszubskiej polance czy

smaki.

daliśmy korniszony ze słoika, szynkę

Gdańsku nad brzegiem Motławy, zaja-

szwarcwaldzką i skubaliśmy bułeczkę

dając wędzonego śledzia z kawałkiem

Garść inspiracji

posypaną ziarnami dyni.

bułki, popijając to piwem pszenicznym.

Tym, którzy szukają więcej inspiracji, polecam książkę „Pikniki” Clare Ferguson

fot. Anna Włodarczyk

(wyd. Muza S.A.), pełną pomysłów na tematyczne pikniki (piknik w parku, w sadzie, piknik żniwiarza albo rowerowy) i smakowitych, choć nie zawsze stricte piknikowych przepisów.

Jeśli jednak nie macie serca do gotowania, nie rezygnujcie z pikników.

Najzwyklejsza kanapka popita nudną herbatą z termosu, zjedzona na łonie przyrody albo w pięknym zakątku miasta, zyskuje niezwykły smak.

Podstawa udanego pikniku to dobre towarzystwo i piękne otoczenie Autorka tekstu prowadzi bloga kulinarnego: www.strawberriesfrompoland.blogspot.com

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

55

PARK ROZRYWKI DLA AKTYWNYCH Niesamowita przygoda, aktywność, adrenalina, radość, wspaniała zabawa – to określenia najlepiej opisujące klimat parków rozrywki ABlandia.

Zapraszamy do parków w Krościenku nad Dunajcem, Szczawnicy i Rytrze Park linowy stal się ostatnio bardzo popularna formą rozrywki. Jest to doskonały pomysł na spędzenie wolnego czasu, zarówno dla dzieci, jak i dorosłych.

Wędrując trasami linowymi wspinamy się od drzewa do drzewa po ruchomych kładkach i wiszących siatkach.

W zależności od naszych sił i możliwości, wybieramy odpowiadający nam stopień trudności trasy. Najmłodsi, oprócz prostych tras linowych, mogą wyszaleć się w kulach wodnych, zaś starszym dochodzą takie atrakcje, jak specjalne trasy zjazdowe, kombinacje wspinaczkowe zainstalowane na wieży, zorbing i potężne wahadło zwane Big Swing.

Wszystkie nasze wyczyny odbywają się pod okiem instruktora, a my otrzymujemy specjalny sprzęt asekuracyjny.

możemy skorzystać z zaplecza gastronomicznego, specjalizującego się w wyśmienitych potrawach z grilla.

ABlandia Parki Rozrywki Ul. Wiśniowieckiego 125 33-300 Nowy Sącz tel. 18 547 44 44

Manager Parku w Krościenku n/D oraz Szczawnicy: tel. +48 664 911 478 managerk@ablandia.pl

Manager Parku w Rytrze tel. +48 728 868 564 manager@ablandia.pl

Artykuł sponsorowany

Zmęczeni szaleństwami na linach,

W HOTELU Z RODZINĄ

P

raca zawodowa, kłopoty dnia codziennego… Chciałoby się czasami odpocząć wraz z dziećmi

Dzieci w hotelu nie muszą się nudzićć

w miłej atmosferze i komfortowych

warunkach. Szukamy miejsca, gdzie dzieci

a niektóre nawet we własną przystań

by się nie nudziły, a my moglibyśmy

z wypożyczalnią sprzętu wodnego.

naładować akumulatory.

W każdym hotelu dzieci witane są przez zabawną maskotkę sieci – Łosia Elbeściaka.

Sprawdzamy sieć hoteli Elbest Hotels.

To chyba coś dla nas! Dzieci bawią się

Wydaje się, że dysponują wszystkim,

pod profesjonalną opieką animatorów,

o co nam chodzi. Przede wszystkim,

a my w tym czasie odpoczywamy przy

mamy do wyboru kilkanaście obiektów

filiżance kawy lub relaksujemy się w SPA…

hotelowych w całym kraju. Pozostaje decyzja, co wybrać: morze, góry, jezioro?

Aby dowiedzieć się więcej o możliwości

Idźmy dalej: dowiadujemy się, że większość

spędzenia urlopu lub weekendu w atmos-

obiektów sieci Elbest Hotels to miejsca

ferze przyjazności rodzinie, zajrzyj

przyjazne pobytom rodzinnym.

na www.elbesthotels.pl

Zachęcająco wygląda program, w którym uczestniczy sieć – „Hotel Przyjazny Rodzinie”. Już pięć obiektów do niego przystąpiło – Wolin, Solina, Wawrzkowizna, Artykuł zawiera lokowanie produktu

Krynica i Złoty Sen. „Krynica” od czterech lat jest w programie i zawsze z bardzo dobrymi ocenami jury.

Hotele oferują rodzinne pakiety wypoczynkowe z profesjonalną opieką dla dzieci. Zajęcia dostosowane są do wszystkich grup wiekowych.

Obiekty wyposażone są w sale zabaw, baseny, boiska sportowe, korty tenisowe,

ZABIERZ

KONIECZNIE Granger`s 2in1 Unikalny preparat do jednoczesnego prania i impregnacji odzieży. Czyści i impregnuje odzież wodoodporną i oddychającą, zalecany do membrany Gore-Tex®, eVent® i podobnych.

Działa już w temperaturze 30oC. Ekologiczny certyfikat BlueSign.

Dostępny w pojemności 60 ml, 300 ml i 1 litr. www.grangers.pl, www.sklep.paker.pl

299zł

49zł Therm-a-rest Trail Lite R Trzysezonowy, bardzo popularny materac Therm-a-rest. Lekka gąbka w środku jest perforowana, co zmniejsza wagę materaca. Wykonany z antypoślizgowych i trudnych do przebicia materiałów. Dostępny także w wersji dla kobiet, uwzględniającej termikę kobiecego ciała.

Dożywotnia gwarancja i światowa sieć serwisowa. www.thermarest.pl, www.sklep.paker.pl

299zł

159zł Karrimor Airspace 25 Innowacyjny plecak legendarnej marki Karrimor, z systemem nośnym z siatki, umożliwiającym maksymalną wentylację pleców.

Ruchomy pas biodrowy precyzyjnie dopasowuje plecak w trakcie ruchu.

Przeznaczony dla osób

Karrimor Aruba

aktywnie uprawiających

Mocne sandały trekingowe, doskonałe do różnych form

sport i dla turystów górskich.

mocno trzymają stopę i nie pozwalają się jej przesuwać.

od 20 do 40+5 litrów

Podeszwa absorbuje wstrząsy i jest doskonale przyczepna

i różnych kolorach. www.karrimor.pl www.sklep.paker.pl

58

Magazyn Polska Niezwykła

aktywności. Paski wykończone oddychającym neoprenem

Występuje w litrażach

www.polskaniezwykla.pl

do różnorodnego podłoża. Dostępne w wersji damskiej i męskiej i w różnych kolorach. www.sklep.paker.pl

Bike Belle

119zł

Coś dla miłośniczki stylu retro i pin-up – piękny zestaw ręcznie wykonanych dodatków na rower, czerwony w białe groszki.

Będzie wspaniałą ozdobą, która odmieni styl i charakter Twoich dwóch kółek. Pasuje do większości miejskich rowerów. Zestaw zawiera: – owalny, ręcznie pleciony z naturalnej polskiej wikliny kosz na kierownicę – wkład do koszyka, czerwony w białe groszki – pokrowiec na siodełko, czerwony w białe groszki Więcej na: www.bikebelle.pl

199zł

SKROSS PRO+ z ładowarką USB, adapter dla podróżnych Kompaktowy adapter all in one pozwala podłączyć laptopa, suszarkę i inne urządzenia do prądu prawie na całym świecie.

Dodatkowo wyposażony jest w podwójną ładowarkę USB idealną do smartfonów i tabletów.

Szwajcarski adapter z wieczystą gwarancją.

Poligon 2 – namiot „twardziel” od Marabuta

Więcej na: www.skross.com.pl

Dwuosobowy namiot dla tych, którzy muszą szybko się przemiesz-

695zł

czać w trudnym terenie. Używany i doceniony przez najlepszych komandosów, harcerzy i wytrawnych turystów. Ma to, co dobry namiot winien posiadać: niewielką wagę, małe objętościowo opakowanie i silną konstrukcję. Więcej na: www.namioty.marabut.com

PAJAK Levity Ultra lekka „koszula” puchowa – waży 250 g, a daje więcej ciepła niż „polar”. Kurtkę da się włożyć do środka jej własnej kieszeni wewnętrznej, powstały woreczek o wymiarach (20x16x6cm) zamykamy na zamek. Rękawy i dół kurtki zakończone elastyczną lamówką. Dwie boczne kieszenie zewnętrzne zamykane zamkiem.

650zł

www.pajaksport.pl

490zł

PAJAK RADICAL 1Z badany wg normy EN13537

PAJAK RADICAL X badany

Budowa komór “Z” z dystansem 1cm.

Zakres temp.T kom/T lim/T ext : 6/1/-14 C. o

Waga 535g, wielkość po spakowaniu 14x15m (2,3l). Radical 1Z waży trzykrotnie

wielkość po spakowaniu 12x13cm.

mniej i zajmując 4 krotnie mniej miejsca

Zakres temp. T kom/T lim/T ext:

w bagażu od syntetycznego odpowied-

15/12/-1oC. Puch gęsi PLATINUM

nika (odpowiednik termiczny). Puch gęsi

+750 CUIN. Super lekki zajmuje

PLATINUM +750 CUIN. Jego cieplejsza odmiana z kołnierzem termicznym, to RADICAL 4Z z dystansem 4cm, wagą 780g, workiem 6l i zakresem temp.

T kom/T lim/T ext: 1/-5/-22oC.

650zł

wg normy EN13537 Waga tylko 415 g (dla rozm. L),

www.pajaksport.pl

tylko 1,5l pojemności, idealny do turystyki rowerowej, motocyklowej i na letnie wyprawy w góry. Budowa komór X – – „na przestrzał”. www.pajaksport.pl

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

59

Bluza Inka Polartec® Thermal Pro®, w gramaturze 160g. Daje to nowe możliwości dobrania odzieży aktywnej do panujących warunków pogodowych.

Termika, paro- przepuszczalność i DWR w najwyższej klasie!

Dostępna też bez kaptura. Producent www.alvika.com.pl

180zł

176zł Maloya i Lobos TECHNOSTRETCH w gatunku nie osiągalnym dotąd w Polsce!

Wytrzymałość oraz doskonałe parametry oddychania.

Kolekcja zaprojektowana jest jako druga warstwa odzieży.

Może być noszona bezpośrednio na skórze, wtedy odprowadzenie wilgoci następuje szybko, a materiał zachowuje bardzo dobre właściwości termiczne.

Producent www.alvika.com.pl

230zł

Kurtka damska Arnika Hybrydowe połączenie dwóch rodzajów dzianin, tj. Polartec® Thermal Pro, oraz wysokiej jakości stretchu oferuje lepsze dopasowanie kurtki do ciała użytkownika, a także wzmacnia newralgiczne punkty na ramionach i łokciach.

Jednocześnie zachowana jest bardzo dobra termika

495zł

i oddychalność produktu.

Producent www.alvika.com.pl

Softchel Bodyguard i Monte Rosa Wysokiej jakości, miękki, trwały Softshel ATV o gramaturze 250g/m2 produkcji japońskiej, o dopasowanym, technicznym kroju to jedna z najlepszych ofert na rynku. Konstrukcja 3L zabezpiecza przed wiatrem i zapewnia oddychanie na poziomie 20000g/m2/24h.

Producent www.alvika.com.pl

Najbardziej trekingowe z trekingowych sandałów – Source!

6 punktów mocowania pasków to bezpieczeństwo i pewny krok.

Technologia anybakteryjna – bo przecież chcemy mieć przyjaciół nie tylko na „fejsie”. Wydłużona gwarancja producenta.

Ekologiczna torba. Opatentowany system pasków!

Source Hydration Systems Nie zapomnij o nim w czasie letniej aktywności.

Możesz pić wodę z pojemnika nie zmieniającego smaku wody, nawet kiedy znajdujesz się w ruchu.

Nie angażujesz rąk. Po prostu realizujesz swój cel.

Sprawdź którego rozwiązania najbardziej potrzebujesz.

Zapytaj eksperta – alvika@alvika.com.pl Producent www.alvika.com.pl

60

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

Producent www.alvika.com.pl

Nowość!

Kurtka Orla i Czarnohora wykonane z japońskiej tkaniny Winprotec plus 3L! Komfortowe dzięki zastosowaniu stretchu w całej tkaninie!

Najwyższe parmetry!

Wodoodporność – >20000mm słupa wody Oddychalność – 30000ml pary wodnej w ciągu 24 godzin/m2 Wyprodukowano w Polsce

Innowacyjne

Wyjątkowe

Dla nas

Alvika –Niezwykła bo Polska! www.alvika.com.pl alvika@alvika.com.pl

ZOFIA NOCETI-KLEPACKA

WINDSURFERKA „Polska ma wiele do zaoferowania”.

O podróżach i windsurfingu ze znakomitą sportsmenką Zofią Noceti-Klepacką rozmawia Antonina Dylak

W

ielokrotna mistrzyni świata w windsurfingu i brązowa medalistka z Londynu. Pełna dobrej

energii, zaraża swym optymizmem.

Na pewno w związku ze swoją pracą dużo Pani podróżuje. Jak na tle Europy i reszty świata wygląda Polska?

Pochodzę z Warszawy, a mieszkam w Zielonce koło stolicy. Aby trenować na najwyższym poziomie, dużo podróżuję po świecie, ale i po Polsce. Oczywiście, mowa tu głównie o akwenach wodnych.

Zatoka Gdańska i Zatoka Pucka są właściwie moim drugim domem, ponieważ wiele czasu spędzałam tam zawsze na treningach.

Polskie wybrzeże jest przepiękne.

Piaszczyste plaże, duże, piękne miasta, małe rybackie wioski... Campingi na wysokim poziomie, szkółki windsurfingowe i kitesurfingowe… Każdy znajdzie tu coś dla siebie.

Poza polskim wybrzeżem odwiedzam również nasze góry. Często jest to

fot. Archiwum Zofii Noceti-Klepackiej

62

Magazyn Polska Niezwykła

Zakopane, gdzie przygotowujemy się

www.polskaniezwykla.pl

zimą do sezonu. Uwielbiam górskie wioski, mieszkanie w drewnianych chatach i kuchnię regionalną.

Nie szukając daleko, moje sąsiedzkie Zegrze, otoczone pięknymi lasami, tuż pod Warszawą, to znakomite miejsce do wypoczynku.

Uważam, że Polska ma wiele do zaoferowania, a jej głównym atutem jest różnorodność. Morze, czyste jeziora, lasy, wysokie góry...

Pochodzi Pani z Warszawy. Czy, Pani zdaniem, stolica ma się czym pochwalić?

Warszawa, jako stolica, ma wiele do zaoferowania. Ja, oczywiście, patrzę na to głównie z punktu widzenia sportu. Naprawdę, można uprawiać tu każdą dyscyplinę, jaką się wymarzy...począwszy od żeglarstwa na wspomnianym już Zegrzu, poprzez stoki narciarskie zimą, łyżwy i narty biegowe, o najbardziej popularnych sportach nie wspominając. W piłkę nożną, koszykówkę czy siatkówkę można

fot. Archiwum Zofii Noceti-Klepackiej

grać praktycznie w każdym zakątku Warszawy i okolic.

Czy jest w Polsce takie miejsce, do

wakeskate, skimboard... dużo by wymie-

zawodowe jak i amatorskie. Windsurfing

którego szczególnie lubi Pani wracać?

niać. Główną cechą tego miejsca jest

nie jest już niczym ekskluzywnym ani

Po latach treningów i przygotowań

fakt, że tam się wraca, tak więc ludzie,

awangardowym. Głównie za sprawą

do igrzysk olimpijskich, najbardziej cenię

których tam poznajesz, często zostają

licznych szkółek windsurfingowych, które

mój dom w Zielonce:) Cisza i spokój,

znajomymi na lata.

znajdują się nie tylko nad morzem, ale

a jednocześnie przysłowiowy „rzut bere-

również nad każdym większym jeziorem.

tem” do miasta, gdzie co jakiś czas

Jakich trzech słów użyłaby Pani, żeby

trzeba zawitać.

opisać windsurfing i zachęcić młodzież,

Jeśli chodzi o turystykę, to już wspomniana

i nie tylko, do uprawiania tego sportu?

Zatoka Pucka. Można tam wypocząć

Woda, słońce wolność... to chyba słowa,

i pożeglować. W tym roku odwiedziłam

które powinny zadziałać na wyobraźnię

na kilka dni Półwysep Helski, gdzie poje-

i zachęcić do spróbowania tej dyscypliny.

chałam z synkiem i przyjaciółmi.

Jeśli chodzi o rozwój windsurfingu

Dzieciaki szalały na plaży, w wodzie

w Polsce, wystarczy chyba zerknąć

i placach zabaw. Ci bardziej dorośli

na wyniki z Igrzysk Olimpijskich

odpoczywali nad brzegiem zatoki lub

w Londynie w 2012 roku.

wokół przyczep campingowych, uprawiali

A tak serio, to uważam że mamy bardzo

sporty - windsurfing, kitesurfing, wakeboard,

dobre zaplecze w tej dziedzinie, zarówno

Polskie wybrzeże jest przepiękne.

Piaszczyste plaże, duże, piękne miasta, małe rybackie wioski...

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

63

FOTOKĄCIK

SZKOŁA DLA AMATORA Praktyczne porady dla początkujących fotomaniaków, czyli co zrobić by świat na zdjęciach wydał się piękniejszy

1

Fotografowanie zwierząt jest zajęciem wdzięcznym i dającym dużo radości.

Najłatwiej fotografować zwierzęta domowe, gospodarskie i te fot. km_nida/www.polskaniezwykla.pl

w zoo czy terrariach, gdyż zachowują się względnie spokojnie.

Nie zbliżajmy się jednak do nich za blisko, gdyż uzyskany efekt może być groteskowy, np. pies czy kot z nienaturalnie dużą głową.

Zdjęcia robione w zoo bardzo często rozczarowują, gdyż zwierzaki za kratami sprawiają przygnębiające wrażenie. Lepiej wybrać te na wybiegu. Więcej kłopotu sprawia fotografowanie zwierząt dzikich na wolności – tu często musimy na obiekt długo „polować”. fot. Maria Gonta/www.polskaniezwykla.pl

2

Wybierając główny temat zdjęcia, nie zapominajmy o tle

Mamy z nim do czynienia zawsze wtedy, gdy zdjęcie posiada przynajmniej dwa plany. Zwykle skupiamy się na pierwszym z nich, zapominając o reszcie. Nadmiar szczegółów na dalszych planach może sprawić, że fotografowany obiekt „zagubi” się wśród nich.

Najlepiej wiec szukać tła jednolitego i spokojnego. Gdy nie mamy możliwości wyboru tła, możemy wykorzystać np. głębię ostrości.

Gdy ją zmniejszymy, uzyskamy efekt rozmytego tła, zaś przedmiot na pierwszym planie pozostanie ostry i wyraźny.

3

Robiąc zdjęcia obiektom o wyraźnie prostych liniach, takich jak np. budynki czy wnętrza, musimy pamiętać o tym, aby aparat trzymać prosto

fot. Wiesław Wolski/www.polskaniezwykla.pl

Każde jego odchylenie w górę lub w dół spowoduje zniekształcenia i efekt „walących się ścian”. Najlepiej odejść od obiektu możliwie najdalej. Robiąc zdjęcie, powiedzmy kościołowi, celujemy w punkt nieco powyżej jego podstawy. Fotografujemy wtedy, co prawda, również spory fragment ziemi, ale dzięki temu aparat trzymamy poziomo i linie pionowe nie ulegają zniekształceniu. Czasem, aby podkreślić monumentalność budowli, możemy celowo przechylić aparat w górę.

64

Magazyn Polska Niezwykła

www.polskaniezwykla.pl

E I K T S Y Z S W I K S L O P Y N STRO

5 99 PLN a 5,99 egularna regula Cena regularna

AT TEMA TEMAT RU TEMAT RU ER ME NUMERU NUM NUMERU Y TY CITY

JesieĂ 2012 JesieĂ

Cena regularn a 5,99 PLN

FERIE KSZIM AK EA EA EAK BRE BREAKS OWE

Zima 2012/20 13

kend ek e weekend wee y we Szalony ach Szuso asta ias mia h miastach kich polsk w polskich wanie na polski ch stokac h

5

SCA EJS MIEJSCA MIE MIEJSCA KÛE WYKÛ EZW NIEZWYKÛE NIE NIEZWYKÛE ze a Poleca malownic m y malownicze my cam olec Po Polecamy my Polsce!

Po ki w Polsce! ki þtk akþ za zakþtki zakþtki malownicze w Polsce !

WISKA POLSK WI OW DRO UZD UZDROWISKA IE TERM Y

czynekBÜogi ocz po ypo ypo Wypoczynek W ach Zdrojrelaks jowychwZdrojach ajo ra kraj krajowych wk gorþcych üródÜach

3

2

GOTOWE WYCIECZKIGOTOWE WYCIECZKI

Pomysõy na ciekawe lub popoõudnie Pomysõy na ciekawe weekend popoõudni e lub weekend

RAZY

NAJ

czyli ciekaw ostki z caÜego kraju

5

RAZY

NAJ czyli ciekawostki z caÜego kraju

KALENDARIUM KALENDARZ NA JESIEā NAJCIEKAW

SZYCH PODRÓ ġNIKÓW MAGAZYN DLA PODRÓġNIKÓW NIE ZW ôYYKô ô I E ZWYK NIEZWYKôY N IMPREZ NA ZIMą Y MA GAZ YN DLA POD RÓġ NIK ÓW ISBN: 978-83-7427-818-8 ISBN: 978-83-7427-

Serwis internetowy www.PolskaNiezwykla.pl

Przewodniki z serii Polska Niezwykła

Mobilne przewodniki

www.PolskaNiezwykla.pl

818-8

Magazyn Polska Niezwykła

z rekomendowanej serii

regiony

wojew贸dztwa

miniregiony

DEMART