RADIO POLONIA TORONTO 100.7 FM nadajemy W NIEDZIELĘ 17:00 - 20:00
WWW.RADIOPOLONIA.CA
POLSKI
ZDROWIE
BEZPŁATNY MIESIĘCZNIK
onitor.com NAUKA
Wydawany od 2010 r.
PORADNIK
PRZEWODNIK
Październik 2018
INFORMATOR
Temat miesiąca:
Choroba Parkinsona
Jedna z najczęstszych chorób zwyrodnieniowych układu nerwowego. Najczęściej dotyka osoby starsze, lecz zdarzają się również jej wczesne przypadki. Choroba Parkinsona jest postępującym schorzeniem mózgu , szacunkowo choruje na nią 7 - 10 milionów ludzi na całym świecie.
str. 3 - 8
Passion Art Show Jamboree Association zaprasza
Smerfowy Bal
Szczegóły str. 21
Koncert, Dancing, Kolacja i Loteria
Temat miesiąca
Choroba Parkinsona
Choroba Parkinsona jest postępującym schorzeniem mózgu. Swoją nazwę od nazwiska angielskiego lekarza Jamesa Parkinsona, który jako pierwszy dokładnie opisał jej objawy w 1817 roku. Jest ona jedną z najczęstszych chorób zwyrodnieniowych układu nerwowego. "" prof. dr hab. n. med. Andrzej Bogucki "" Monika Majewska
Najbardziej charakterystycznym objawem jest zanik komórek istoty czarnej i spadek stężenia dopaminy do około 20 procent wartości prawidłowych. W Polsce cierpi na nią około 80 tysięcy osób. Dotyka zwykle ludzi starszych, po 50-60. roku życia, a częstotliwość jej występowania wzrasta z wiekiem.
Przyczyny Dokładna przyczyna choroby Parkinsona nie jest znana. Wśród najczęstszych wymienia się: • uwarunkowania genetyczne (indukcja apoptozy, przyspieszone starzenie się), • czynniki toksyczne (endo- i egzogenne), • neuroinfekcje, • stres oksydacyjny
Objawy • sztywność - wzmożenie napięcia mięśniowego (charakterystyczna, przygarbiona sylwetka), • drżenie spoczynkowe (wykonywany kciukiem i palcem wskazującym ruch „kręcenia pigułki”, nasilenie drżenia pod wpływem emocji, zanikanie - podczas wykonywania ruchów dowolnych oraz snu), • bradykinezja - spowolnienie ruchowe (mikrografia, maskowata twarz, chód drobnymi kroczkami), • zaburzenia odruchów postawnych (upadki), • zaburzenia mowy (mowa monotonna, słabo artykułowana, ściszona, „zamazana”), • objawy wegetatywne (łojotok twarzy, ślinotok, napadowa potliwość, zaparcia, zaburzenia czynności zwieraczy – nietrzymanie moczu), • zaburzenia funkcji poznawczych (pogorszenie pamięci, spowolnienie myślenia),
• objawy psychiczne (niestabilność nastroju, nadwrażliwość).
Jakie są metody leczenia choroby Parkinsona? Nie istnieje terapia przyczynowa umożliwiająca zahamowanie dalszego rozwoju choroby. Natomiast dysponujemy leczeniem objawowym, które – zwłaszcza w pierwszych latach choroby – pozwala skutecznie kontrolować jej objawy i przez dłuższy czas umożliwia choremu zachowanie sprawności ruchowej i samodzielne funkcjonowanie w życiu codziennym. Stały postęp choroby powoduje jednak, że stopniowo maleje skuteczność leków doustnych, pomimo systematycznego dostosowywania sposobu ich dawkowania do stanu chorego. Znaczącą poprawę sprawności ruchowej i komfortu życia można uzyskać stosując głęboką stymulację mózgu lub podając leki w sposób zapewniający ich stały poziom w układzie nerwowym. Głęboka stymulacja mózgu (deep brain stimulation – DBS) polega na umieszczeniu w odpowiedniej strukturze mózgu elektrod, które połączone są przewodem z umieszczonym pod skórą na klatce piersiowej stymulatorem. Parametry stymulacji są dobierane indywidualnie dla każdego pacjenta, Zazwyczaj po wszczepieniu DBS zmniejszana jest dawka leków doustnych. Baterie w stosowanych obecnie stymulatorach wystarczają na kilka lat ich pracy. Jest to dostępna w Polsce, całkowicie refundowana przez NFZ, metoda leczenia i liczba chorych ze wszczepionymi stymulatorami DBS powoli, ale systematycznie wzrasta. DBS nie może być zastosowana u wszystkich pacjentów ze względu na występowanie przeciwwskazań do tej metody leczenia. Należy do nich m. in. depresja, łagodne otępienie i przebyty udar mózgu.
For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
3
Zdrowie Dla tych chorych szansą są metody leczenia farmakologicznego polegające na ciągłym podawaniu leków. Istnieją dwa takie systemy. Pierwszy (system Duodopa) polega na stałym podawaniu żelu zawierającego lewodopę przez specjalną pompę do cewnika umieszczonego w jelicie chorego. Takie rozwiązanie zapewnia stałe stężenie leku w mózgu i w rezultacie znaczną poprawę stanu chorego, prowadzącą do istotnego zwiększenia sprawności ruchowej i odzyskania możliwości samodzielnego wykonywania wielu czynności życia codziennego. Drugie rozwiązanie polega na ciągłym wlewie podskórnym, również przy zastosowaniu specjalnej pompy, innego leku - apomorfiny.
Ważne Skuteczność DBS i obu metod farmakologicznych opartych na ciągłym podawaniu leku jest porównywalna. DBS nie może być zastosowana – ze względu na obecność przeciwwskazań do tej formy terapii – u około połowy pacjentów kwalifikujących się do takiego leczenia. U tej grupy chorych powinno być prowadzone leczenie farmakologiczne oparte na systemach stałego podawania leku. Niestety, żadna z tych form leczenia farmakologicznego nie jest w Polsce dostępna ze względu na brak refundacji NFZ.
Rehabilitacja Rehabilitacja w chorobie Parkinsona jest równie ważna co stosowanie leków. Wykonywane przez chorego odpowiednie ćwiczenia usprawniające hamują postęp choroby, a co za tym idzie - poprawiają jakość życia pacjenta. Sprawdź, jakie ćwiczenia są najlepsze dla osób z parkinsonem. Choroba Parkinsona to schorzenie, w przebiegu którego rehabilitacja, odpowiednie ćwiczenia usprawniające, są równie ważne co przyjmowane leki. W przebiegu choroby Parkinsona pojawiają się drżenie ciała, wzmożenie napięcia mięśniowego i zaburzenia chodu - staje się on wolniejszy, chory porusza się drobnymi, małymi kroczkami. Dołączają do tego zaburzenia postawy ciała (charakterystyczna sylwetka starca), zaburzenia mowy, zmiana charakteru pisma, a także zburzenia depresyjne. Odpowiednie ćwiczenia opóźniają pojawienie się tych objawów, a co za tym idzie - poprawiają jakość życia pacjenta. Rehabilitacja w chorobie Parkinsona zależy od stopnia zaawansowania choroby, a co za tym idzie - sprawności fizycznej chorego, a także jego wieku. W związku z tym przed ułożeniem odpowiedniego zestawu ćwiczeń, fizjoterapeuta powinien ocenić stadia niesprawności chorego,
4
Temat miesiąca nasilenie objawów parkinsonowskich. Służy temu specjalna skala Hoehn i Yahr. Ćwiczenia w I stadium choroby W I stadium choroby Parkinsona sprawność fizyczna chorego nie jest jeszcze bardzo upośledzona, dlatego celem rehabilitacji będzie jak najdłuższe jej utrzymanie. Polecane są regularne spacery na krótkie i długie dystanse po zróżnicowanych nawierzchniach (beton, dywan, trawa itp.). Podczas nich zaleca się: • wysoko unosić kolana (tzw. bociani chód) • stawiać większe kroki • wchodzić i schodzić z krawężnika • przechodzić przez przeszkody • pokonywać większe i mniejsze zakręty • angażować ręce do pracy, np. robiąc wymachy Zalecany jest zwłaszcza nordic-walking, czyli spacer z kijkami, którego podstawą jest długi i dynamiczny krok. Ćwiczenia w II stadium choroby Na tym etapie choroby podkreśla się konieczność utrzymywania wyprostowanej postawy. Aby zapobiec garbieniu się, należy co najmniej 30 minut dziennie leżeć płasko na plecach i na brzuchu. Zaleca się także ćwiczenia wstawania z krzesła, wykonywanie przysiadów i półprzysiadów (np. przy ścianie tyłem - chory opiera plecy o ścianę i robi przysiad tak, jakby chciał usiąść na krześle), chodzenie po schodach, ćwiczenia zmiany pozycji i siadania w łóżku oraz ćwiczenia rozciągające. Poza tym zalecane są ćwiczenia polegające np. na: • samodzielnym zapinaniu i rozpinaniu guzików (np. przy ubieraniu i rozbieraniu się) • sięganiu po przedmioty o zróżnicowanych kształtach i wielkości • przelewaniu wody z naczynia do naczynia • otwieraniu zamka w drzwiach • pisaniu (na papierze w linie) ze zwró-
www.polskimonitor.com
MIESIĘCZNIK / MONTHLY MAGAZINE REKLAMA I KONTAKT Z REDAKCJĄ info@radiopolonia.ca tel. 416 - 938 - 7141 Adres do korespondencji: Radio Polonia Toronto 2550 Goldenridge Rd., Unit #6 Mississauga, On, L4X 2S3
ceniem uwagi na właściwą wielkość liter (od linii do linii) Warto wiedzieć W chorobie Parkinsona pomocna jest fizykoterapia. Pod tym pojęciem kryją się światłolecznictwo, leczenie ciepłem, laseroterapia, elektroterapia, magnetoterapia, leczenie zimnem i tym podobne zabiegi, które poprawiają ogólną sprawność chorego. Ćwiczenia w III stadium choroby Dla tej fazy choroby charakterystyczne są zaburzenia równowagi, dlatego ważne są ćwiczenia równoważne, które dają stabilność podczas poruszania się, a tym samym zabiegną groźnym w skutkach upadkom. Na przykład: Cały proces rehabilitacji wymaga zaangażowania fizjoterapeuty, terapeuty zajęciowego, psychologa, logopedy. • siądź na łóżku w taki sposób, aby nogi wisiały swobodnie i nie dotykały podłogi. Wysuń obie ręce w bok i staraj się sięgnąć jak najdalej, naprzemiennie w lewą i prawą stronę • usiądź na brzegu łóżka, oprzyj stopy o podłogę. Weź w ręce poduszkę i przenoś ją od prawej kostki ponad lewe ramię. Staraj się przez cały czas patrzeć na poduszkę. To samo ćwiczenie wykonaj od lewej kostki ponad prawe ramię • Usiądź na piłce, ręce oprzyj na talii. Zrób krążenia w lewą i w prawą stronę. To ćwiczenie doskonale rozluźnia i masuje biodra Warto wiedzieć Muzykoterapia, czyli leczenie muzyką może pozytywnie wpłynąć na stan sprawności funkcjonalnej osób zmagajacych się z chorobą Parkinsona. Wykorzystuje się połączenie śpiewu, ruchu, tańca, oraz grę na instrumentach przez chorych, zwłaszcza perkusyjnych. Rytmiczna stymulacja oddziałuje na ruch i kontrolę chodu. Gdy osoba chora na Parkinsona słyszy muzykę, zaczyna poruWYDAWCA (Publisher): Ryszard Piotrowski Radio Polonia Enterprises Ltd. EDITOR: Krystyna Piotrowska info@radiopolonia.ca REDAKTOR GRAFICZNY: Magdalena Lesiuk GraphMad@gmail.com MARKETING: Ilona Girzewska
Redakcja nie odpowiada za treść artykułów i ogłoszeń. Prawa autorskie zastrzeżone. Treść wszystkich artykułów publikowanych w magazynie „Polski Monitor” ma charakter wyłącznie informacyjny. Nie zastępuje konsultacji z lekarzem i nie może być podstawą do stosowania jakichkolwiek środków farmaceutycznych ani form terapii. Wszelkie decyzje w wyżej wymienionych kwestiach należą do lekarza prowadzącego leczenie. Magazyn „Polski Monitor” ani osoby współpracujące nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji w nim zawartych.
REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
Temat miesiąca szać się zupełnie inaczej - wydłuża się jej krok, chodzi szybciej, rytmiczniej. Ważnym elementem rehabilitacji jest także śpiew, który pozwala na usprawnianie mowy. Z kolei połączenie muzyki i tańca wpływa korzystnie na równowagę, obracanie się oraz zapobiega występowaniu upadków. Ćwiczenia w IV stadium choroby Na tym etapie choroby stanie i chodzenie bez czyjejś pomocy jest znacznie utrudnione. Zaleca się regularne chodzenie z asekuracją i pomocą opiekuna, może to być chociażby poruszanie się wokół łóżka, i wykonuje się ćwiczenia rozciągające.
Ćwiczenia w V stadium choroby Chory jest całkowicie zależny od otoczenia (głównie siedzi lub leży). Chód jest możliwy jedynie przy pomocy opiekunów. Konieczne jest odpowiednie zaopatrzenie ortopedyczne umożliwiające przemieszczanie się (np. balkoniki, wózki do nauki chodzenia. Ważne jest zapobieganie następstwom długotrwałego leżenia, takim jak odleżyny czy choroby układu oddechowego. Należy więc przestrzegać zmian pozycji chorego oraz dbać o wydolność układu oddechowego, stosując ćwiczenia oddechowe.
Zdrowie Warto wiedzieć „Zamrożenie chodu, ruchu” - co robić? Charakterystyczne dla choroby Parkinsona jest tzw. zamrożenie chodu - chory nie może wykonać kroku, drepce w miejscu lub ma uczucie, że jego stopy „przyklejają się” do podłoża. W takiej sytuacji chory powinien przerwać próbę dalszego chodu, przycisnąć piętę do podłoża, wyprostować się i unieść głowię w górę, uderzyć ręką w udo i spróbować iść przed siebie. Źródło: poradnikzdrowie.pl
Papryką w Parkinsona
Jak wynika z jednego z najnowszych badań, jedzenie papryki – lecz nie innych warzyw z rodziny psiankowatych – wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka choroby Parkinsona o 19%. Zależność ta była najmocniej widoczna w przypadku osób, które nigdy nie paliły, dlatego przypuszcza się, że nikotyna naturalnie występująca w papryce może mieć właściwości neuroprotekcyjne. Choć przyczyna choroby Parkinsona nie jest znana, to stosowanie urozmaiconej diety bogatej w produkty naturalne, między innymi w zdrowe warzywa takie jak papryka wydaje się być prostym sposobem na obniżenie ryzyka tej choroby. Co może się wydawać zaskakujące, pomimo znacznie zwiększonego ryzyka zachorowania na raka i inne choroby związane z paleniem papierosów, w przypadku choroby Parkinsona palenie okazuje się być związane ze zmniejszonym ryzykiem tej choroby, będącej neurodegeneracyjnym zaburzeniem ośrodkowego układu nerwowego. Najbardziej widoczne objawy choroby Parkinsona są związane z poruszaniem się, są to między innymi drżenie i sztywność. Ten pozornie korzystny związek z paleniem papierosów jest często
przypisywany nikotynie w papierosach, która prawdopodobnie może mieć działanie neuroprotekcyjne. Niektóre pokarmy, w tym papryka, mają naturalną zawartość nikotyny, a jak niedawno odkryli naukowcy, mogą również zmniejszać ryzyko choroby Parkinsona.
Papryka na Parkinsona? Papryka należy do rodziny roślin psiankowatych, która obejmuje również tytoń, pomidory i ziemniaki. Po przeanalizowaniu spożycia warzyw oraz konsumpcji tytoniu i kofeiny u blisko 500 nowo zdiagnozowanych pacjentów z chorobą Parkinsona i grupy kontrolnej zdrowych osób, naukowcy odkryli, że jedzenie papryki – lecz nie innych warzyw z rodziny psiankowatych – wiąże się z obniżonym o 19% ryzykiem choroby Parkinsona.
Zależność ta była najmocniej widoczna w przypadku osób, które nigdy nie paliły. Naukowcy oświadczyli w swoim sprawozdaniu: „Wyniki naszego badania, podobnie jak innych, wykazały, że tytoń może zmniejszać ryzyko choroby Parkinsona. Nasze badania sugerują jednak ponadto, że nikotyna zawarta w papryce ma taki sam efekt ochronny, lecz jest mniej toksyczna niż tytoń.” Choroba Parkinsona jest zaburzeniem neurologicznym, w którym obumierają neurony – które normalnie odpowiedzialne są za poruszanie się – w rejonie mózgu produkującym dopaminę, znanym jako istota czarna. Przy obecnym stanie wiedzy medycznej choroba Parkinsona jest nieuleczalna, tak więc zapobieganie jej staje się sprawą kluczową.
For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
5
Zdrowie Stosowanie urozmaiconej diety zawierającej zdrowe warzywa takie jak papryka wydaje się być prostym sposobem na obniżenie ryzyka tej choroby, szczególnie że niedobór folianów (którego jedynym źródłem są warzywa; większość witamin zawiera pół-syntetyczny analog znany jako kwas foliowy ) także wiąże się z chorobą Parkinsona.
Kofeina, omega-3 i inne strategie dietetyczne • Oprócz nikotyny zawartej w produktach spożywczych, kofeina zawarta w kawie również wiąże się z niższym ryzykiem choroby Parkinsona. W jednym z badań stwierdzono nawet, że dzienna dawka kofeiny zawartej w dwóch do czterech filiżankach kawy może nieznacznie poprawić objawy dotyczące poruszania się u chorych na chorobę Parkinsona. • Kofeina, która stymuluje wydzielanie dopaminy, jest jednym z powodów, dla których zielona herbata może również obniżać ryzyko choroby Parkinsona, chociaż jedno z badań sugeruje, że to polifenole w zielonej herbacie, które dają ochronę neuroprotekcyjną, mogą być bardziej korzystne dla pacjentów z chorobą Parkinsona. • Kolejnym ważnym czynnikiem są tłuszcze omega-3 pochodzenia zwierzęcego, które mogą chronić przed chorobą Parkinsona, ponieważ zapobiegają one nieprawidłowemu zwijaniu białek wynikającemu z mutacji genowej w chorobach neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Parkinsona i choroba Huntingtona. Tłuszcze omega-3 pochodzenia zwierzęcego zawierają dwa kwasy tłuszczowe istotne dla zdrowia człowieka, DHA i EPA. Większość korzyści neurologicznych uzyskiwanych z kwasów tłuszczowych omega-3 pochodzi z kwasów DHA, które są jednym z głównych elementów budulcowych mózgu. • Około połowa mózgu i oczu składa się z tłuszczu, z których dużą część stanowi DHA – co czyni go niezbędnym składnikiem odżywczym dla optymalnego funkcjonowania mózgu. Aktywność mózgu w rzeczywistości w dużej mierze zależy od funkcjonowania jego zewnętrznej membrany tłuszczowej, która działa jak elektryczny przewód przewodzący nerwy. Dlatego dodanie tłuszczów omega-3 do diety, w formie poławianych dzikich ryb lub suplementów, takich jak olej z kryla, jest bardzo ważne.
Witamina D i CoQ10 Istnieje korelacja między niedoborem witaminy D a wczesnym rozwojem choroby Parkinsona. Kiedyś uważano, że niedobór witaminy D jest objawem choroby Parkinsona, lecz ostatnie badania wyraźnie wskazują na to, że niedobór witaminy D może być jedną z przyczyn choroby Parkinsona.
6
Temat miesiąca Najlepszym sposobem na zoptymalizowanie poziomu witaminy D jest ekspozycja na promienie słoneczne w godzinach okołopołudniowych lub korzystanie z bezpiecznego solarium, które praktycznie eliminuje ryzyko przedawkowania. Jako bardzo ogólną wskazówkę co do odpowiedniej dawki można przyjąć, że około 40% całego ciała powinno być wystawione na działanie promieni słonecznych przez około 20 minut między godziną 10 a 14 lub do czasu, kiedy skóra lekko się zaróżowi. Jeśli stosujesz suplementy doustne, to najnowsze badania sugerują, że dorośli zwykle potrzebują dawki około 8000 jm witaminy D3 dziennie, aby uzyskać poziom w surowicy krwi powyżej 40 ng/ml. Należy jednak pamiętać, że przyjmując doustnie witaminę D, trzeba jednocześnie zwiększyć ilość witaminy K2 poprzez wybór odpowiednich produktów spożywczych lub suplementu, ponieważ zapobiega to zwapnieniu tkanek miękkich. Kolejną ważną rzeczą dotyczącą diety w zapobieganiu chorobie Parkinsona jest związek antyoksydacyjny o nazwie koenzym Q10 (CoQ10), którego poziom często jest zbyt niski u osób cierpiących na tę chorobę. Jedno z badań wykazało, że postęp choroby Parkinsona był znacznie spowolniony u pacjentów przyjmujących najwyższe dawki CoQ10. Jeśli przyjmujesz statyny – leki obniżające cholesterol – to koenzym Q10 jest szczególnie ważny, ponieważ tego typu leki pozbawiają organizm zapasów CoQ10. Przy zanotowanych ponad 300 skutkach ubocznych wynikających z przyjmowania statyn, suplementacja koenzymem Q10 (lub jeszcze lepiej jego zredukowaną formą o nazwie ubichinol) staje się sprawą najwyższej wagi.
Toksyny środowiskowe Ryzyko choroby Parkinsona wyraźnie wzrasta wraz z narażeniem organizmu na pewne toksyny środowiskowe. Na przykład neurotoksyny takie jak pestycydy, herbicydy i fungicydy są substancjami, które – jak wykazano – powodują zaburzenia i/lub uszkodzenia układu neurologicznego, w tym mózgu. • Rotenon i parakwat to dwa pestycydy szczególnie związane ze zwiększonym ryzykiem choroby Parkinsona. Obydwa są toksynami lipofilnymi, co oznacza, że nie rozkładają się w wodzie i odkładają się w tkance tłuszczowej człowieka. Obydwa są także w stanie przekraczać barierę krew-mózg. Stwierdzono ponadto, że nawet sam kontakt z pestycydami znajdującymi się w otoczeniu „w znacznym stopniu” zwiększa ryzyko choroby Parkinsona. • Kontakt z rozpuszczalnikami przemysłowymi takimi jak TCE – popularny środek odtłuszczający i do czyszczenia na
sucho – również wiąże się z chorobą Parkinsona, dodatkowo wzmacniając dowody na związek między tą chorobą i toksynami środowiskowymi. Unikanie rozpuszczalników i pestycydów we własnym domu, ogrodzie i najbliższym otoczeniu oraz jedzenie w miarę możliwości żywności ekologicznej pomoże Ci uniknąć niepotrzebnego narażania się na działanie środków chemicznych takich jak pestycydy. • Jest to obecnie coraz ważniejsze, biorąc pod uwagę fakt, że herbicydy bazujące na glifosacie – takie jak na przykład Roundup – również kojarzone są z zaburzeniami związanymi z chorobą Parkinsona, a pozostałości tego typu środków chemicznych można znaleźć w praktycznie każdym produkcie spożywczym, który jest modyfikowany genetycznie (GMO). Innym ważnym i często pomijanym czynnikiem ryzyka są „srebrne” amalgamatowe wypełnienia dentystyczne, które zawierają rtęć. • Rtęć w organizmie może dosłownie zrujnować Twoje zdrowie. Powoduje ona przepuszczalność błon komórkowych i hamuje produkcję kluczowych enzymów potrzebnych organizmowi do wytwarzania energii i usuwania toksyn. Obecność toksycznej rtęci może prowadzić do poważnych stanów zapalnych i chorób przewlekłych, takich jak między innymi choroba Parkinsona.
Zmiana stylu życia Choroba Parkinsona jest obecnie klasyfikowana jako choroba idiopatyczna, co oznacza, że ma ona niejasne lub nieznane podłoże. Jednakże naukowcy dowiedli, że jedzenie papryki może być w stanie obniżyć ryzyko jej wystąpienia, a pestycydy i inne toksyny środowiskowe okazują się zwiększać to ryzyko. Dlatego możliwe jest podjęcie pewnych kroków i warto je podjąć, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania. Oto kilka najważniejszych zaleceń dotyczących trybu życia, które pomogą obniżyć ryzyko choroby Parkinsona: • W jak największym stopniu unikaj kontaktu z pestycydami i środkami owadobójczymi (a także innymi toksynami środowiskowymi, takimi jak rozpuszczalniki) • Ćwicz regularnie. Jest to najlepszy sposób na zapobieganie objawom choroby Parkinsona • Przebywaj dużo na słońcu, aby zoptymalizować swój poziom witaminy D • Jedz więcej warzyw bogatych w kwas foliowy • Upewnij się, że masz odpowiedni poziom żelaza i magnezu (zarówno niedobór jak i nadmiar nie są korzystne) • Rozważ suplementację koenzymem Q10 lub jego zredukowaną formą ubichonolem, co może pomóc w zwalczaniu choroby Źródło: polish.mercola.com
REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
Temat miesiąca
Zdrowie
Zespół parkinsonowski i parkinsonizm młodzieńczy
Parkinsonizm (zespół parkinsonowski) to zespół objawów charakterystycznych dla choroby Parkinsona, które mogą się pojawić nie tylko w przebiegu tej choroby, lecz także w przypadku innych schorzeń. Zespół parkinsonowski może się pojawić u osób chorych na nadciśnienie, guzy mózgu czy po zatruciach. "" Monika Majewska
W związku z tym na podstawie samych objawów, bez dodatkowych badań i dłuższej obserwacji, nie można z pewnością rozpoznać choroby Parkinsona, a jedynie parkinsonizm.
Pierwotny parkinsonizm • Choroba Parkinsona - to przewlekła, powoli postępująca choroba układu nerwowego, która jest spowodowana stopniowym zanikiem komórek nerwowych w niektórych regionach mózgu. Powodem tego zaniku jest proces zwany zwyrodnieniem, a nie uszkodzenie innego typu, np. niedokrwienie czy zapalenie mózgu, po którym mogą pojawić się objawy takie same lub bardzo podobne do występujących w chorobie Parkinsona • Parkinsonizm młodzieńczy - można o nim mówić, jeżeli choroba rozpoczyna się przed 21. rokiem życia. Charakteryzuje się on jeszcze bardziej nasilonymi zaburzeniami. Parkinsonizm młodzieńczy może być chorobą występującą w rodzinie, dziedziczną. Parkinsonizmu młodzieńczego nie należy mylić chorobą Parkinsona o wczesnym początku, której objawy pojawiają się pomiędzy 21. a 40. rokiem życia.
Parkinsonizm „plus” Parkinsonizm „plus” (inaczej parkinsonizm atypowy) to grupa chorób neurodegeneracyjnych (tzn. takich, w przebiegu których dochodzi do zwyrodnienia ośrodkowego układu nerwowego), które charakteryzują się obecnością objawów parkinsonowskich oraz innych objawów uszkodzenia układu nerwowego: • postępujące porażenie nadjądrowe • zespoły otępienne, np. otępienie z ciałami Lewy’ego, Choroba Alzheimera • zanik wieloukładowy • zwyrodnienie korowo-podstawne
Wtórne zespoły parkinsonowskie
• parkinsonizm miażdżycowy - towarzyszy uszkodzeniu mózgu wywołanemu wieloma drobnymi, rozsianymi zawałami, czyli miejscami uszkodzenia powstałymi w skutek niedokrwienia. Ich przyczyną mogą być niedokrwienne uszkodzenie serca, zmiany miażdżycowe w ścianach dużych tętnic, przewlekłe nadciśnienie tętnicze • wodogłowie - to nadmierne gromadzenie się płynu mózgowo-rdzeniowego w komorach mózgu • guz mózgu, np. oponiak rosnący powoli pomiędzy półkulami mózgowymi • zatrucie: ~~ tlenkiem węgla - objawy parkinsonowskie mogą pojawić się po zaczadzeniu, czyli po zatruciu tlenkiem węgla. Dotyczy to ciężkich zatruć, a objawy mogą się pojawić od kilku miesięcy do kilku lat po zaczadzeniu ~~ manganem - dotyczy pracowników górnictwa i przemysłu, którzy mają styczność z substancjami zawierającymi mangan ~~ cyjankami, alkoholem metylowym, rtęcią, lakierami, innymi przemysłowymi substancjami chemicznymi oraz narkotykami (rzadko) • stan zapalny, np. zapalenie mózgu obecnie bardzo rzadko zdarza się, aby infekcja wirusowa (w tym również AIDS), grzybicza lub bakteryjna przebiegała z objawami parkinsonowskimi • liczne, powtarzające się urazy, które uszkadzają różne okolice mózgu. Dotyczy to głównie zawodowych bokserów (tak zwana encefalopatia bokserów) lub osób po kilku przebytych wstrząśnieniach mózgu • parkinsonizm polekowy - może być skutkiem ubocznym stosowania niektórych leków, głownie tych stosowanych w leczeniu chorób psychicznych.
Parkinsonizm młodzieńczy
Parkinsonizm młodzieńczy to bardzo rzadka choroba, która dotyka dzieci i dorosłych przed 21. rokiem życia. Jeśli objawy parkinsonowskie rozpoczynają się pomiędzy 21. a 40. rokiem życia, mowa o „chorobie Parkinsona o wczesnym początku”. Przyczyną parkinsonizmu młodzieńczego może być mutacja w zakresie genu parkiny. Gen ten dziedziczy się w sposób autosomalny recesywny. tzn. aby zachorować, trzeba otrzymać po jednej kopi wadliwego genu od każdego z rodziców. W sytuacji, kiedy każdy z rodziców jest nosicielem jednej nieprawidłowej kopii genu, prawdopodobieństwo wystąpienia choroby u ich dziecka wynosi 25 proc. Do zasadniczych objawów parkinsonizmu młodzieńczego należą: • wczesny początek objawów parkinsonowskich (przed 20 rokiem życia), tj.: • drżenie - w przeciwieństwie do choroby Parkinsona ma charakter posturalny, tzn. występuje wówczas, gdy chory przeciwstawia się sile grawitacji, tzn. gdy przyjmuje pewną pozycję, np. gdy unosi lub prostuje ręce. Dla choroby Parkinsona charakterystyczne jest drżenie spoczynkowe - pojawia się w spoczynku, tzn. wtedy, gdy kończyna jest podparta, a pacjent nie musi pokonywać siły ciężkości • spowolnienie ruchowe, głównie przez „zamrożenia chodu”, np. pacjent nie może wykonać pierwszego lub drugiego kroku albo nie potrafi przejść przez drzwi. Chory drepce w miejscu lub ma uczucie, że jej stopy „przyklejają się” do podłoża • sztywność mięśni • zaburzenia stabilności postawy Jednak objawy te nie są tak bardzo nasilone, jak w przebiegu choroby Parkinsona. Charakterystyczne dla parkinsonizmu młodzieńczego jest to, że po śnie wszystkie objawy ulegają poprawie na 30 minut do 2 godzin.
For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
7
Zdrowie • Występowanie ruchów dystonicznych (mimowolne wykonywanie nienaturalnych ruchów). Są one bardziej nasilone niż w przypadku choroby Parkinsona. • Dobra odpowiedź na L-dopę (lek stosowany w chorobie Parkinsona) i wczesne ujawnienie się dyskinez w wyniku jej podawania. Specyficznym objawem młodzieńczego parkinsonizmu są dyskinezy, przeważnie dotyczące stopy, wyrażające się wyprostnym ustawieniem palucha, stopy w pozycji końsko-szpotawej lub zgięciem podeszwowym. U kobiet przez kilka dni przed i po pierwszym dniu miesiączki objawy parkinsonowskie wyraźnie pogarszają się. W przypadkach parkinsonizmu młodzieńczego nie stwierdza się otępienia, zaburzeń ortostatycznych, zaparć, dyzurii i nasilonej maskowatości twarzy. Diagnostyka Rozpoznanie ustala się na podstawie m.in. wcześnie pojawiających się objawów parkinsonowskich, kolejności pojawienia się objawów, dalszego przebiegu i oddziaływania na L-dopę. Należy także odróżnić parkinsonizm młodzieńczy od innych chorób, w których parkinsonizm należy do typowych lub mniej typowych chorób, takich jak np.: • choroba Wilsona • choroba Huntingtona • choroba Hallervorden-Spatza • ataksje rdzeniowo-móżdżkowe Prawdopodobieństwo ich wystąpienia w wieku młodzieńczym jest znacznie większe niż parkinsonizmu młodzieńczego. Aby upewnić się, że mamy do czynienia z parkinsonizmem młodzieńczym dziedziczonym w sposób autosomalny recesywny, trzeba wykonać badania genetyczne. Jednak w Polsce są one trudno dostępne. Leczenie Terapia sprowadza się do zwalczania objawów parkinsonizmu. Polega głównie na tzw. leczeniu substytucyjnym, czyli uzupełnianiu ilości dopaminy w organizmie. Ponieważ dopamina podana bezpośrednio szybko się rozkłada, stosuje się lewodopę (w połączeniu z benserazydem - np. madopar – albo z karbidopą – np. nakom, sinemet, poldomet), która jest prekursorem dopaminy i przekształca się w nią dopiero po dotarciu do mózgu. Podaje się również leki (np. selgres, jumex), które zwiększają stężenie dopaminy w mózgu, co pozwala zmniejszyć dawki lewodopy. Jak jednak wspomniano, w przebiegu parkinsonizmu młodzieńczego dochodzi do szybkiego pojawienia się objawów niepożądanych lewodopy (tj. dyskinez) i przedwczesnego wygaszenia działania leku. Źródło: poradnikzdrowie.pl
8
Temat miesiąca
Dieta przy Parkinsonie
Prawidłowe odżywianie zapobiega wielu chorobom cywilizacyjnym, jak cukrzyca, nadciśnienie. Zapewnia także dobrą kondycję i dostarcza organizmowi wszystkie potrzebne składniki. Odpowiednia dieta jest szczególnie ważna przy chorobach przewlekłych, w tym przy chorobie Parkinsona.
Rozwój choroby Parkinsona sprawia trudności z połykaniem, co powoduje u chorych niechęć do przyjmowania pokarmów. Efektem tego jest niedobór kaloryczny i spadek masy ciała. Tymczasem dieta przy chorobie Parkinsona powinna być wysokokaloryczna, ponieważ chory traci dużo energii na ruchy mimowolne. Dieta powinna zapewniać choremu wszystkie niezbędne składniki odżywcze, zwłaszcza te, które mają wpływ na układ kostny (wapń, magnez, witamina C).
Podstawowe zasady żywieniowe Posiłki chorego na Parkinsona powinny być podawane często w małych porcjach. Ze względu na trudności z połykaniem powinny mieć konsystencję luźną, łatwą do przełknięcia. Najlepiej sprawdzają się wszelkiego rodzaju musy, kremy, przeciery owocowe i warzywne. Kaloryczność posiłków może być zwiększana przez dodawanie olejów roślinnych. U chorych na Parkinsona w wyniku napięcia mięśniowego często dochodzi do uporczywych zaparć, dlatego dieta powinna być bogata w produkty zawierające błonnik, a więc ciemne pieczywo, kasze, otręby pszenne, owoce i warzywa. Minimalna zalecana dawka to 30 g błonnika na dobę.
Lewodopa a dieta Podstawowym lekiem przyjmowanym przez pacjentów chorujących na Parkinsona jest lewodopa, która wzmaga wytwarzanie brakującej dopaminy. Lewodopa zmniejsza objawy choroby i hamuje jej rozwój. Lewodopa wchła-
niana jest w jelicie, ale może być ono utrudnione przez aminokwasy zawarte w białku, dlatego spożywanie dużej ilości białka negatywnie wpływa na działanie leku. Dieta na chorobę Parkinsona jest więc także ważnym elementem leczenia. Dietetycy zalecają by dobowa dawka białka nie przekraczała 0,8 g na kilogram wagi ciała, czyli osoba ważąca 65 kg nie powinna przekroczyć 52 g białka. Istotna jest również pora spożycia tego białka. U osób o umiarkowanym stopniu choroby może być ono równomiernie rozłożone na wszystkie posiłki. U osób w stadium zaawansowanym optymalne jest spożycie 90% dawki dobowej podczas kolacji, a pozostałe 10% podczas śniadania i obiadu. Zachowanie tego reżimu jest dość trudne, ale warunkuje dobre postępy w leczeniu. • Do produktów zawierających duże ilości białka należą mięso, wędliny, ryby, mleko i przetwory mleczne, białko jaja kurzego, rośliny strączkowe. Produkty te powinny być używane do przygotowania kolacji. • Produktami o małej zawartości białka są owoce, warzywa, oleje roślinne, słodycze nie zawierające mleka i białka, kasze, miód, dżemy, margaryna, mleko sojowe. • Bardzo ważnym elementem diety są przyjmowane płyny. Chory powinien pić minimum 6-8 szklanek dziennie. Może to być woda, herbata, soki owocowe. Wskazane są herbaty zielone lub czerwone, które zawierają antyoksydanty zwalczające wolne rodniki. Dodatkowo zawierają istotne dla organizmu mikroelementy i witaminy. Źródło: choroba-parkinsona.info.pl
REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
10
REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
Zdrowie
Każdy wiek może być najpiękniejszy
Młodość, która nie liczy lat
Większość ludzi nieświadomie zakłada, że ich życie potrwa 70-80 lat. Może właśnie dlatego, dochodząc do tego wieku, czują się starzy, zmęczeni i niepotrzebni. A gdyby tak wyobrazić sobie, że życie potrwa 150 lat, albo więcej? W wieku 70 lat byłoby się zaledwie najwyżej na półmetku. Ciągle jeszcze miałoby się jakieś cele i radości w życiu. Myślicie, że to niemożliwe? Czyżby? raczej krótkotrwałe. Jeśli chcemy dobrze wyglądać i zachować ten dobry wygląd możliwie najdłużej, a przy tym czuć się dobrze i młodo, niezbędne jest oczyszczenie jelit i naszych wewnętrznych filtrów: wątroby i nerek.
Nikt nie nakłada makijażu przed umyciem twarzy
Liliann Kristinn Elmborg - autorka książek o dietach i efektywnych kuracjach oczyszczających organizm: „Skuteczne kuracje oczyszczające”, „Do zdrowia bez tabletek”, „Sekrety kuracji oczyszczających”. Zarówno w kraju jak i za granicą prowadzi prelekcje na temat medycyny naturalnej. Sam wiek, to jeszcze nie wszystko. Oprócz tężyzny i sprawności fizycznej wszyscy chcielibyśmy zachować atrakcyjny, młodzieńczy i zdrowy wygląd. Bo to poprawia nastrój, dodaje pewności siebie, wzmacnia chęć życia. Do tego potrzeba jednak pewnych zabiegów, które działają synergicznie. Najlepszym przykładem mogą być kuracje oczyszczające w połączeniu z zabiegami kosmetycznymi. Pomagają one uwolnić organizm od złogów i poprawiają funkcjonowanie organów wewnętrznych, a tym samym pozwalają dłużej zachować zdrowie, młodzieńczą energię, szczupłą sylwetkę i ładną cerę. Trzeba jednak czasu, aby rezultaty były widoczne. Zabiegi kosmetyczne poprawiają natomiast wygląd zewnętrzny. Ich efekty są szybciej widoczne, choć
12
Piękno pochodzi ze środka: wygląd zewnętrzny, stan cery, sylwetka, kondycja fizyczna i dobre samopoczucie w ogromnym stopniu zależne są od sprawnych organów wewnętrznych. Problemy z niedoskonałościami skóry, stanem naszego uzębienia czy wyglądem włosów często są wynikiem niewłaściwej perystaltyki jelit, lub wadliwego funkcjonowania wątroby czy nerek. Albowiem powoduje to słabsze przyswajanie niezbędnych witamin i minerałów, a także nieprawidłowe funkcjonowanie gruczołów wydzielania wewnętrznego oraz zaburzenia mikrokrążenia. Zakłócenia w procesach zachodzących wewnątrz organizmu odbijają się na wyglądzie zewnętrznym. Świadczyć mogą o tym między innymi szara, pomarszczona cera,
łamliwe paznokcie czy przedwcześnie siwiejące włosy. I nie pomoże siedzenie godzinami u kosmetyczki ani używanie najdroższych nawet kosmetyków. Bez odnowienia organizmu efekty będą znikome i krótkotrwałe. Prawdziwe piękno jest wynikiem dobrego zdrowia i sprawnie działających organów wewnętrznych. Nikt nie nakłada makijażu na nieumytą twarz. Nikt nie uzyska pełnych i długotrwałych rezultatów poddając się jedynie zewnętrznemu oczyszczeniu skóry. Niezbędne do tego są równoległe zabiegi wewnętrzne.
Zacznijmy od… jelit • Przez przeprowadzenie kuracji na oczyszczenie jelit (odpowiednio skomponowany zestaw ekstraktów ziołowych: z zielonego orzecha, goździków i piołunu) możemy poprawić ich perystaltykę, pozbyć się szkodliwych bakterii, pasożytów i grzybów, usunąć złogi i toksyny. W wyniku tego uzyskamy szczuplejszą sylwetkę, lepsze samopoczucie i wygładzoną, bardziej promienną skórę. • Oczyszczenie wątroby poprawia metabolizm i filtrację (m.in. krwi) oraz uspraw-
Odpowiednio skomponowany zestaw ekstraktów ziołowych z zielonego orzecha, z goździków, z piołunu oczyszcza jelita z nieproszonych gości, zgromadzonych złogów pokarmowych i toksyn. Rezultat? Szczuplejsza sylwetka, bardziej promienna skóra i lepsze samopoczucie. Plus wzmocniona odporność i wyższy poziom energii. Taką kurację warto powtarzać raz na pół roku. Więcej informacji na stronie:
www.medi-flowery.com lub pod nr telefonu: +48 506 807 654
REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
nia trawienie, a to z kolei poprawia wygląd cery i wyszczuplenie sylwetki. • Oczyszczenie nerek uwalnia organizm od złogów i toksyn, co powoduje jego sprawniejsze funkcjonowanie i wzmacnia układ immunologiczny. Powyższe kuracje w połączeniu z właściwą dietą i ćwiczeniami fizycznymi (spacery, gimnastyka) przyczynią się do poprawy wyglądu cery, dodadzą skórze jędrności i elastyczności, spojrzeniom przydadzą młodzieńczego blasku... A Wy oczarujecie wszystkich wspaniałym wyglądem, świeżością, dobrym humorem, pozytywną energią i seksapilem.
Efektywnie i efektownie W ogólnym efekcie oczyszczenie organizmu przyniesie: • Wygładzenie zmarszczek, poprawę elastyczności skóry. • Ochronę przed przedwczesnym starzeniem się skóry. • Lepsze nawilżenie cery, przez co stanie się ona miękka i gładka. • Poprawę krążenia, przez co skórze dostarczane zostaną witaminy i minerały niezbędne do jej prawidłowego funkcjonowania. • Odnowę komórek naskórka. Poprawę jakości skóry – stanie się ona jędrna i nabierze zdrowego koloru.
• Wzmocnienie i odżywienie cebulek włosów. • Zapobieganie przedwczesnemu siwieniu włosów. A że przy tym poczujecie się sprawniejsi, lżejsi i zdrowsi, to chyba… nie szkodzi!
Zdrowie
Im prędzej to zrobisz, tym bardziej skorzystasz Program oczyszczania organizmu to 3 kuracje: oczyszczanie jelit, wątroby i nerek. Szczegółowy opis jest w mojej książce Skuteczne kuracje oczyszczające. Należy przeprowadzać je w następującej kolejności: I. Pierwsze oczyszczanie jelit (kuracja trwa 17 dni). II. Oczyszczanie wątroby (kuracja trwa 2 dni). III. Drugie oczyszczanie jelit. IV. Oczyszczanie nerek (kuracja trwa 6 tygodni). V. Trzecie oczyszczanie jelit. Spróbujcie, to naprawdę działa! Zapraszam do obejrzenia na YouTube NTV wywiadu pt.: „Oczyszczające kuracje – Liliann Elmborg”
Więcej informacji na stronie www.medi-flowery.com lub pod nr tel. 506 807 654
Po pierwsze – nie dojadaj
Okinawa - to japońska wyspa, na której żyją najstarsi ludzie na świecie. Ich sposobem na długowieczność jest m.in.pozostawianie niedosytu i zjadanie ok. 80 proc. standardowej porcji. Teraz ich idee zostały potwierdzone naukowo. "" Ewa Bukowiecka -Janik
Do tej pory dietetycy przekonywali, że to nie ilość kalorii ma wpływ na nasze zdrowie i sylwetkę, lecz ich jakość - kaloryczna potrawa ze zdrowych składników jest lepszym wyborem niż mniej kaloryczny fast food. Tymczasem pierwsze badania mające na celu ustalenie, czy ilość pochłanianych kalorii ma wpływ na nasze zdrowie przynoszą zaskakujące wyniki – im ich mniej, tym dłużej pożyjemy. Badania przeprowadzili naukowcy z Pennington Biomedical Research Center w Louisianie, a ich wyniki zostały opublikowane w najnowszym numerze czasopisma „Cell Metabolism”. Kluczowe dla długości ludzkiego życia okazało się tempo przemiany materii podczas snu. Jeśli ograniczymy kaloryczność diety poniżej normy, tempo to spada. A im jest mniejsze, tym mniej powstaje niekorzystnych produktów metabolizmu, m.in. takich, które uszkadzają komórki wolnych rodników. Dietę niskokaloryczną przetestowano na 53 ochotnikach w wieku od 21 do
50 lat, z czego 34 osoby jadły o 15 proc. mniej niż powinny aż przez dwa lata. Pozostali zaś stanowili grupę kontrolną – jedli „normalnie”. Po pierwszym i drugim roku eksperymentu wszystkich uczestników przebadano pod kątem tempa przemiany materii oraz starzenia się komórek. Okazało się, że osoby, które jadły mniej, wydajniej korzystają z energii oraz lepiej radzą sobie ze stresem – aż o 20 proc. zmniejszyły się objawy uszkodzenia komórek, które uznaje się za symptomy starzenia. Naukowcy planują sprawdzić również działanie diety uboższej w kalorie, jednak wzbogaconej w produkty zawierające duże dawki przeciwutleniaczy. Ta metoda żywienia może spotęgować efekt odmłodzenia organizmu.
Średniointensywny wysiłek fizyczny Niezalecany zbyt intensywny wysiłek fizyczny, który wywołuje wzmożone zapotrzebowanie organizmu na tlen i nasila powstawanie reaktywnych form tle-
nu. Zatem, czy uprawianie ćwiczeń może przyspieszać proces starzenia się? Z pewnością odpowiedź „tak” wielu by usatysfakcjonowała, ale okazuję się, że jest wręcz odwrotnie. Chociaż treningi na poziomie wyczynowym mogą istotnie przyśpieszać proces starzenia się komórek, to jednak umiarkowany wysiłek fizyczny działa odmładzająco. Systematyczne, średniointensywne ćwiczenia wzmagają aktywność wewnętrznych enzymów antyutleniających i powodują, że system obrony przed wolnymi rodnikami jest niezwykle skuteczny. Ponadto ćwiczenia nie tylko zapobiegają zewnętrznym oznakom starzenia, ale także chronią organizm od wewnątrz przed miażdżycą, zawałem, cukrzycą, itp. Najtańszą i najskuteczniejszą metodę na długowieczność zaprezentowała światu Pani Besse Cooper, która dożyła 116 lat (1896 - 1912) „Nie wtykam nosa w nie swoje sprawy i nie jem śmieciowego jedzenia”. Źródło: twojezdrowie.rmf24.pl urodaizdrowie.pl
For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
13
Dziś obalamy stomatologiczne mity! Zdrowie
Szczotkowanie, używanie nici dentystycznej, dwie wizyty u dentysty w ciągu roku to podstawa w dbaniu o higienę jamy ustnej. Jednak istnieje o wiele więcej zdrowotnych korzyści płynących z dbałości o perłową biel naszego uśmiechu. Członkini Tufts University School of Dental Medicine postanowiła obalić mity dotyczące stomatologii i nakreśliła jak dieta i odżywianie wpływają na zdrowie zębów u dzieci, nastolatków, przyszłych mam, dorosłych i starszych. Słabe zdrowie zębów nie zależy jedynie od tego, co aktualnie spożywamy. Naukowcy twierdzą, że historia zaczyna się znacznie wcześniej, bowiem już w brzuchu matki. Przyszłe mamy powinny wiedzieć, że ich dieta wpływa na rozwój zębów płodu. Słabe odżywianie podczas ciąży może spowodować, że dziecko będzie miało problemy z zębami w przyszłości. - Pomiędzy 14 tygodniem a 4 miesiącem deficyt wapnia, witaminy D i A, białka i kalorii może spowodować wadę zębów - powiedziała Carole Palmer, profesor TUSDM i szefowa grupy odpowiedzialnej za promocję odżywiania i zdrowia jamy ustnej na Wydziale Zdrowia Publicznego i Pracy Społecznej. Dane z badań sugerują również, że brak odpowiedniej dawki witaminy B6 lub B12 może być przyczyną zajęczej wargi i rozszczepienia podniebienia.
Kolejny mit dotyczy wpływu cukru na stan zdrowia zębów. Naukowcy twierdzą, że nie od ilości spożywanego cukru zależy zdrowie zębów, ale od długości czasu, podczas którego cukier ma kontakt z zębami. Pewne badania pokazują, że nastolatki około 40 procent węglowodanów otrzymują ze słodkich napojów. Stałe spożywanie takich napojów powoduje wzrost ryzyka próchnicy zębów. Z kolei gazowane napoje bez cukru i kwaśne, jak na przykład lemoniada, choć bezpieczniejsze dla zębów, mogą jednak spowodować odmineralizowanie szkliwa zębów. Powszechnie za normalne uważa się utratę przez dzieci zębów mlecznych spowodowaną próchnicą. Tymczasem okazuje się, że próchnica ta może uszkodzić także dopiero rozwijającą się koronę zębów stałych, rozwijających się pod nimi. Jeśli mleczaki wypadną przedwcześnie, nowe zęby mogą urosnąć nieprawidłowo ustawione i wymagają interwencji ortodonty. Do utraty zębów może doprowadzić również osteoporoza. Zęby są trzymane w żuchwie przez kości twarzy, które również mogą być zaatakowane przez oste-
oporozę. - Więc żuchwa może również odczuwać konsekwencje braku ważnych składników w diecie, takich jak wapń i witamina D i K - powiedziała Palmer. Profesor Palmer wskazuje również, że pogląd, jakoby protezy sprzyjały poprawie diety jest kolejnym mitem. W rzeczywistości jest tak, że bardzo często protezy nie są dobrze dobrane. Skutkuje to tym, że starsze osoby mają skłonności do spożywania posiłków łatwych do przeżucia, ale mało wartościowych, takich jak np. ciastka. Ponadto starsi i osoby w wieku średnim narażone są na próchnicę korzenia spowodowaną cofnięciem dziąseł. Powszechne użycie leków, takich jak: antydepresantów, leków moczopędnych, przeciwhistaminowych i uspokajających, również zwiększa ryzyko uszkodzeń zębów przez zmniejszenie wydzieliny śliny. Palmer tłumaczy, że zmniejszona ilość śliny sprawia, że jama ustna oczyszcza się znacznie wolniej. Zagrożenie dla zębów znacznie wzrasta również u cukrzyków, którzy bardziej narażeni są na zapalenie dziąseł, które może doprowadzić do utraty zębów. Źródło: m.deon.pl
Higiena jamy ustnej, a choroby serca
Bakterie odpowiedzialne za choroby dziąseł przedostają się do krwiobiegu, gdzie pobudzają powstawanie zakrzepów - zaobserwowali naukowcy brytyjscy. Ich zdaniem, może to tłumaczyć związek między paradontozą a ryzykiem chorób układu krążenia. O swoim odkryciu badacze poinformowali o wynikach swoich doświadczeń na spotkaniu Towarzystwa Mikrobiologii Ogólnej, które odbyło się w dniach 6-9 września w Nottingham. Prawie wszyscy wiedzą, że przyczyną chorób serca może być siedzący tryb życia, palenie papierosów lub nieodpowiednia dieta. Tymczasem, mało się mówi o roli chorób jamy ustnej, jako przyczyn chorób serca.
14
Jama ustna jest siedliskiem wielu rodzajów bakterii, między innymi paciorkowców - Streptococcus gordonii czy Streptococcus sanguinis. Żyjące w jamie ustnej bakterie Streptococcus mutans powodują nie tylko próchnicę zębów, ale też stany zapalne dziąseł, które - zwłaszcza gdy utrzymują się długo - mogą przekształcić się w poważniejsze schorzenie, tj. paradonto-
zę. Choroba ta dotyczy nie tylko dziąseł, ale też innych tkanek otaczających i podpierających zęby, jak ozębna czy cement korzeniowy. Objawia się silnymi krwawieniami z dziąseł i powoduje ich odsuwanie się od zębów, prowadzi też do ubytków kości z której zęby wyrastają i w końcu - do ich wypadania. Badania ostatnich lat wykazały, że przewlekłe stany zapalne dziąseł
REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
i paradontoza są groźne dla naszego ogólnego zdrowia, gdyż zwiększają ryzyko takich schorzeń, jak choroby układu krążenia, komplikacje ciąży, a nawet nowotwory. Ludzie, którzy rzadko i nieregularnie myją zęby, mają problem z częstym krwawieniem z dziąseł, co może być niezwykle szkodliwe dla zdrowia człowieka. Poprzez krwawiące naczynie krwionośne bakterie dostają się do układu krwionośnego. Tam bakterie traktowane są jak ciała obce – opłaszczane przez białe krwinki i płytki krwi. Kontakt z płytkami uruchamia wewnątrznaczyniową kaskadę krzepnięcia. Bakteria opłaszczona przez komórki krwi, staje się cięższa, osiada na ścianach. Jest to bardzo egoistyczna sztuczka, dzięki której mikroby zyskują otoczkę chroniącą je nie tylko przed układem odporności, ale też przed antybiotykami stosowanymi do zwalczania infekcji, wyjaśnił prowadzący badania prof. Howard Jenkinson. Jest to przyczyną powstawania lokalnych uszkodzeń w naczyniach i dalszego osadzania się w tych miejscach elementów morfotycznych i oraz cząsteczek cholesterolu. Tak dochodzi do powstania blaszki miażdżycowej. Proces ten jest ogólnoustrojowy, jednak najbardziej dotyczy naczyń wieńcowych serca oraz naczyń w mózgu. Lokalny proces zapalny w jamie ustnej pobudza również wy-
dzielanie związków zwiększających krzepliwość krwi. Związki te, po przedostaniu się do krwi, zaburzają stabilność blaszki miażdżycowej, która może się oderwać, pękać i „zatykać” naczynia. W rezultacie może dojść do zawału serca, udaru mózgu lub powstania zatoru obwodowego. Bakterie bytujące w jamie ustnej mogą również być przyczyną zakażenia ogólnoustrojowego z sepsą i infekcyjnym zapalaniem wsierdzia włącznie. Próchnica zębów może skutkować zapaleniem miazgi zęba, martwicą dziąsła, a także stanami zapalnymi takimi jak: ziarniniaki, torbiele oraz zapalenia kości o charakterze miejscowym lub ogólnym, jak również choroby przyzębia, czyli tkanek otaczających ząb. Bakterie z jamy ustnej, drogą naczyń krwionośnych, mogą przedostawać się do innych narządów takich jak: gałka oczna, oczodół oraz mogą być przyczyną powstawania lokalnych ropni. Na skutek długotrwałego stanu zapalnego, dojść może do choroby reumatycznej, a także do zapalenia mózgu i móżdżku. Choroby zębów i jamy ustnej stanowią niewielki procent zachorowań, jednak nie należy ich bagatelizować, zwłaszcza u dzieci. Tworzenie się ogniska ropnego przebiega dużo szybciej, niż u dorosłych, ponieważ układ odpornościowy dziecka nie jest jeszcze dobrze wykształcony. Ważne jest, aby leczyć również zęby mleczne u dzieci.
Zdrowie Zatem właściwa higiena jamy ustnej nie jest tylko sprawą natury estetycznej. Zdrowe zęby nie tylko pozwalają lepiej wyglądać, ale również umożliwiają odpowiednie spożywanie pokarmów i mówienie. Dobry stan zdrowia jamy ustnej jest ważny dla ogólnego samopoczucia, ale także jest inwestycją w zdrowe serce. - Ludzie muszą byc świadomi, że aby zminimalizować ryzyko problemów z sercem powinni nie tylko kontrolować dietę, ciśnienie krwi, poziom cholesterolu i być aktywni fizycznie, ale też dbać o higienę jamy ustnej - podkreślił prof. Jenkinson. Polega ona m.in. na myciu zębów dwa razy dziennie pastą z fluorem oraz regularnym odwiedzaniu dentysty. W swoich najnowszych badaniach naukowcy zastosowali zupełnie nowy model przepływu krwi, który naśladuje warunki panujące w układzie krążenia u ludzi. - Aktualnie sprawdzamy, w jaki sposób można zablokować wpływ PadA na zlepianie się płytek. To mogłoby w przyszłości doprowadzić do nowych metod leczenia chorób układu krążenia, które ciągle są głównym zabójcą ludzi w krajach rozwiniętych - podsumował prof. Jenkinson. Źródło: polki.pl, deon.pl
Mouth bacteria and heart disease Oral infections are the most common diseases of humankind and
are also a key risk factor for heart disease, which is the leading cause of death worldwide. In a review article published in Trends in Endocrinology and Metabolism on April 16, researchers summarize the latest clinical evidence supporting a link between oral infections, which are caused by the bacteria in our mouth, and heart disease, and they emphasize the important role of inflammation in both of these conditions. „Given the high prevalence of oral infections, any risk they contribute to future cardiovascular disease is important to public health,” says senior author Thomas Van Dyke of the Forsyth Institute. „Unravelling the role of the oral microbiome and inflammation in cardiovascular disease will likely lead to new preventive and treatment approaches.” The (oral) microbiome refers to the totality of microorganisms in a body part-in this case the mouth--that we all co-exist with. The most common oral infections are cavities and periodontal diseases such as gingivitis and periodontitis, which are chronic inflammatory diseases that slowly and steadily destroy the supporting structures of multiple teeth. Significant epidemiological evidence supports an association between oral infections, particu-
larly periodontitis, and stroke, especially among men and younger individuals. Inflammation plays a major role both in oral infections such as periodontitis and in cardiovascular disease. However, over-the-counter nonsteroidal anti-inflammatory drugs such as ibuprofen can produce significant cardiovascular side effects, which means it is crucial that we consider alternative therapies. A high dose of a commonly prescribed cholesterol-lowering medication, atorvastatin, which boosts blood levels of anti -inflammatory molecules called lipoxins and resolvins, prevents both periodontal and cardiovascular inflammation and reverses existing disease in humans. This is exciting and promising because lipoxins and resolvins also have the advantage of naturally controlling inflammation without suppressing the immune system. „New discoveries of natural pathways that resolve inflammation have offered many opportunities for revealing insights into disease pathogenesis and for developing new pharmacologic targets for the treatment of both oral infections and cardiovascular disease,” Van Dyke says.
In future studies, it will be important to compare the effectiveness of these inflammation-reducing molecules, which we produce naturally, and other interventions that could potentially prevent or reverse periodontitis and cardiovascular disease. Another open question is whether there is a reverse relationship between these conditions: what if the onset of cardiovascular disease influences the presence or progression of periodontal disease? Or what are some of the common genetic mechanisms underlying periodontitis and cardiovascular disease? In the meantime, Van Dyke recommends that people take better care of their teeth to potentially lower their risk of cardiovascular disease and other health problems. „The majority of diseases and conditions of aging, including obesity and type 2 diabetes, have a major inflammatory component that can be made worse by the presence of periodontitis,” he says. „Periodontitis is not just a dental disease, and it should not be ignored, as it is a modifiable risk factor.” Source: sciencedaily.com
For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
15
Nieświeży oddech Zdrowie
Naturalne płyny do płukania są najlepszym sposobem na zapobieganie namnażaniu się bakterii na Twoim języku tuż po szczotkowaniu zębów. Likwidują one również problem z nieświeżym oddechem i zapewniają Ci poczucie świeżości w jamie ustnej na długi czas. Nieświeży oddech jest problemem zdrowotnym związanym z jamą ustną, który może być oznaką chorego zęba, infekcji dziąsła lub próchnicy, a także różnych nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu pokarmowego. Jednak w kilku przypadkach źródła nieprzyjemnych objawów można doszukiwać się także w języku, który jest podstawowym elementem jamy ustnej i jako pierwszy bierze udział w procesie przetwarzania i trawienia pożywienia. Stanowi zatem także doskonałe miejsce dla rozwoju różnego rodzaju bakterii, które z kolei mogą powodować nieświeży oddech. Namnażanie się bakterii na języku może wywołać przewlekłe dolegliwości obejmujące między innymi nieświeży oddech i szereg innych problemów dotyczących jamy ustnej. Nieświeży oddech może obniżyć ogólny komfort Twojego życia lub wywołać różne niedogodności w sferze życia towarzyskiego oraz społecznego. Z tego też powodu naprawdę ważną kwestią jest wyrobienie w sobie odpowiednich nawyków codziennego dbania także o higienę jamy ustnej i używanie środków dezynfekujących, a nie tylko ograniczać się do standardowego mycie zębów szczotką i pastą dwa razy dziennie. • Aby zlikwidować nieświeży oddech, oczyścić jamę ustną i usunąć bakterie z języka będziesz potrzebować następujących produktów: ~~ 1 czysta szczoteczka do zębów ~~ Pasta do zębów ~~ 1 skrobak do języka ~~ Płyn do płukania ust • Co robić? ~~ Nałóż nieco pasty do zębów na szczoteczkę i rozpocznij szczotkowanie języka w kierunku od przodu do tyłu. Po zakończeniu tego zabiegu dokładnie spłucz go ciepłą wodą. ~~ Weź skrobak i użyj go w celu usunięcia resztek białego osadu na powierzchni języka. Poprawny sposób wykonania tej czynności to delikatne skrobanie w poprzek języka od przedniej jego części do tylnej przy jednoczesnym stosowaniu lekkiego nacisku. ~~ Aby zakończyć cały zabieg, należy oczyścić jamę ustną za pomocą antybakteryjnego płynu do płukania jamy ustnej, wystarczy poświęcić na ten etap od jednej do dwóch minut. Ten ostatni produkt pozwoli Ci skutecznie wyeliminować wszelkie bakterie
16
i wirusy, które pozostały na Twoim języku po dwóch poprzednio przeprowadzonych czynnościach mających na celu zlikwidować nieświeży oddech. W sklepach kosmetycznych możesz znaleźć płyn do płukania pod różnymi postaciami, ale nieświeży oddech możesz także skutecznie zwalczyć wykorzystując środek oparty na bazie naturalnych składników, łatwy do przygotowania w domu i bardzo tani.
wszelkie bakterie znajdujące się w jamie ustnej.
Składniki:
• Pół szklanki wody • 1 garść pietruszki • 3 całe goździki
Przygotowanie:
Składniki:
Gotuj pietruszkę oraz goździki w połowie szklanki wody przez kilka minut. Następnie zdejmij naczynie z ognia, zostaw do ostygnięcia do temperatury pokojowej, odcedź i przepłucz dokładnie usta tak samo, jak postępujesz przy użyciu dedykowanego płynu do płukania jamy ustnej kupionego w sklepie kosmetycznym. Wykorzystujący wodę utlenioną Płyn do płukania jamy ustnej oparty na bazie wody utlenionej pozwala na skuteczną dezynfekcję jamy ustnej i oferuje do tego efekt wybielający, który pomaga usunąć żółte plamy na zębach.
Przygotowanie:
• 1 część wody utlenionej (zwanej także nadtlenkiem wodoru) • 3 części wody
Naturalne płyny do płukania ust Na bazie sody oczyszczonej Soda oczyszczona jest Twoim potężnym sojusznikiem w kwestii higieny jamy ustnej, ponieważ pomaga zdezynfekować usta i zneutralizować nieprzyjemne zapachy, takie jak na przykład nieświeży oddech. • 1 szklanka wody • 1 łyżeczka sody oczyszczonej • 3 krople olejku miętowego Przelej wszystkie składniki do szklanej butelki i mocno nią wstrząśnij, aby dobrze wymieszać jej zawartość. Przepłucz dokładnie jamę ustną kilka razy, a następnie po prostu wypluj płyn do umywalki. Na bazie octu jabłkowego Ocet jabłkowy ma naturalne działanie dezynfekujące, które skutecznie pomaga w zwalczaniu różnych rodzajów mikroorganizmów, także tych, które wywołują nieświeży oddech. Ten prosty środek do płukania jamy ustnej pozwala zachować jej czystość i wysoki stopień higieny, a także wyeliminować wszystkie przyczyny, których efektem są nieprzyjemne zapachy z ust.
Składniki:
• 1 szklanka wody • 2 łyżki octu jabłkowego
Przygotowanie:
Po prostu przelej oba składniki do szklanej butelki i używaj jak każdego innego płynu do płukania jamy ustnej, zaraz po zakończeniu szczotkowania zębów. Na bazie pietruszki i goździków Napar z pietruszki połączeniu z goździkami pomaga skutecznie zneutralizować nieświeży oddech i zabija
Składniki
Przygotowanie:
Zmieszaj oba składniki w odpowiednich proporcjach i używaj podczas przeprowadzania końcowego etapu procedury mającej na celu zapewnienie higieny jamy ustnej. O smaku miętowym Mięta cechuje się silnymi właściwościami antybakteryjnymi, które pozwalają skutecznie spowolnić rozwój bakterii w jamie ustnej i zlikwidować nieświeży oddech. Najlepsze w tej roślinie jest jednak jej przyjemny, orzeźwiający zapach, który znakomicie odświeża usta i pozwala pozbyć się nieprzyjemnych zapachów.
Składniki:
• 5 liści mięty • Pół szklanki wody
Przygotowanie:
Przygotuj klasyczny napar z liści mięty i wody, a następnie zdejmij naczynie z ognia, zostaw do ostygnięcia do temperatury pokojowej, odcedź liście i przepłucz dokładnie usta tak samo, jak postępujesz przy użyciu dedykowanego płynu do płukania jamy ustnej kupionego w sklepie kosmetycznym, zaraz po zakończeniu szczotkowania zębów.
REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
Nieprzyjemny posmak w ustach
Zdrowie
„Dziwny smak” w ustach niekoniecznie jest skutkiem niewłaściwej higieny jamy ustnej czy złej diety. Owszem, czasem tak bywa, ale wówczas nie mamy trudności z namierzeniem winowajcy i szybko rozwiązujemy problem. W innym wypadku warto skonsultować się z lekarzem, gdyż bywa objawem choroby. Czasem jedynym, także przy poważnym schorzeniu. "" Eliza Dolecka Metaliczny smak: nie tylko zapowiedź powiększenia rodziny
To uczucie zna wiele kobiet w ciąży. Często pojawia się w pierwszych tygodniach, kiedy nawet jeszcze nie wiesz, że zostaniesz mamą. Metaliczny smak z czasem mija, chociaż bywa, że pojawia się pod koniec ciąży, wraz ze zgagą. Niektóre przyszłe mamy reagują w ten sposób niemal cały czas na suplementy mineralno-witaminowe w postaci tabletki powlekanej. Niejednokrotnie dobór innego preparatu, bez osłonki, sprzyja ustąpieniu dolegliwości. Jeśli nie spodziewasz się dziecka, smak metaliczny może oznaczać zatrucie chromem. Nie jest tak rzadkie, jak się powszechnie sądzi, od kiedy nastała moda na odchudzanie się chromem. Jeśli nie przestrzegasz dawkowania i stosujesz preparat dłużej, niż zaleca producent, musisz liczyć się nie tylko z nieprzyjemnym posmakiem w ustach, ale i z zapaleniem żołądka, jelit, uszkodzeniem nerek, zmianami skórnymi. Czasem smak metalu odczuwają osoby nieprawidłowo wchłaniające potas (wtedy najczęściej pojawia się też nieprzyjemne mrowienie kończyn) i generalnie z zaburzeniami pracy układu trawiennego, a także przyjmujące różne leki (niekoniecznie tylko powlekane). Czasem i drożdżaki w jamie ustnej powodują takie skutki. Te jednak nietrudno zauważyć, bo na języku pojawia się duży nalot.
Smak kwaśny: i gardło, i żołądek Przy przewlekłym zapaleniu migdałków niejednokrotnie wciąż czujemy się tak, jak po zjedzeniu sera pleśniowego. U niektórych osób dominujący jest słodkawy smak. Różnice wynikają przede wszystkim z tego, które bakterie (a czasem grzyby) zaatakowały drogi oddechowe. Chore zatoki (niejednokrotnie objawiające się tylko bólem głowy) rów-
nież sprzyjają temu objawowi, chociaż bywa i tak, że przy problemach laryngologicznych jest nam po prostu „niedobrze”, zbiera się na wymioty, odczuwamy też pieczenie w gardle. Zapalenie zatok grozi odległymi powikłaniami. Chore migdałki to siedlisko bakterii i znacznie osłabiony układ odpornościowy. W razie takich problemów szukaj pomocy u laryngologa (kieruje lekarz pierwszego kontaktu), gdyż przewlekłe stany zapalne są trudne w leczeniu, mają skłonność do nawrotów, a bywa i tak, że konieczna jest interwencja chirurgiczna. O nadmiarze kwasu w ustach najwięcej mogą jednak powiedzieć wrzodowcy, zarówno ci, którzy mają zmiany w żołądku, jak i dwunastnicy. Poza przewlekłym kwaśnym smakiem cierpią z powodu bólu brzucha, odbijania, wracania częściowo strawionego pokarmu z żołądka do przełyku (zgagi). Sama zgaga, będąca objawem refluksu żołądkowo-przełykowego też może za zmieniony smak odpowiadać. Częściej jednak jest on wówczas nie tyle kwaśny, co gorzko-kwaśny i towarzyszą mu bóle mylone z bólem kardiologicznym. W każdym przypadku podejrzenia problemów z żołądkiem, dwunastnicą, bądź pasażem układu pokarmowego, czyli właściwym „przechodzeniem” pokarmu przez jego kolejne odcinki, konieczna jest konsultacja z gastrologiem. Leczenie nie musi być skomplikowane, ale powikłania (pęknięcie wrzodu, uszkodzenie przełyku przez soki żołądkowe) bywają nawet groźne dla życia.
Słono-kwaśny posmak: problemy z nerkami Przewlekła niewydolność nerek, zwana też mocznicą, może sprawić, że zmienia się nie tylko zapach czy posmak w ustach, ale i woń całego ciała: czuć je moczem. Zapach jest ostry, drażniący. Jednym z objawów tego schorzenia jest też niesmak w jamie ustnej: słono-kwaśny. Inne symptomy to ogólne pobudzenie, nawracające nudności, a nawet wymioty, zaburzenia rytmu serca. Wstępnie chorobę można rozpoznać na pod-
stawie badania ogólnego moczu i badania krwi (mocznik, kreatynina). Leczeniem powinien zająć się nefrolog lub urolog, gdy przyczyną niszczenia nerkowego miąższu jest jakaś przeszkoda, wymagająca interwencji zabiegowej. Uwaga! Wiele groźnych chorób układu moczowego przebiega bezobjawowo, stąd zalecane jest kontrolne, ogólne badanie moczu raz w roku. Nie tylko ze względu na nerki warto też skontrolować krew (zrobić przynajmniej morfologię).
Smak goryczy: po grillowaniu? Jeśli w twoim menu za dużo było cukru, białego ryżu, dań tłustych czy mocnej herbaty albo kawy, czas jakiś może utrzymywać się gorzki smak w jamie ustnej. Nie jest groźny, chociaż warto zastanowić się nad zmianą diety. Jeśli nieumiejętnie grillujesz i mięso zostało nadmiernie przypalone, a w dodatku było zbyt tłuste, także możesz mieć problemy „żołądkowe” i nieprzyjemny smak w ustach. On również minie, gdy organizm upora się z niechcianymi substancjami przemiany materii. Jeśli jednak zbyt często zafundujesz mu takie atrakcje, wyraźnie obniży się jakość życia. Za gorzki posmak, gdy towarzyszą mu wzdęcia i ból brzucha, najczęściej obwiniamy wątrobę. Tymczasem zdecydowanie częściej tak objawiają się problemy z pęcherzykiem żółciowym (niepoprawnie zwanym woreczkiem), a zwłaszcza kamica. Ta już wymaga leczenia pod nadzorem specjalisty.
Zgniłe owoce, a cukrzyca Wiele osób słyszało, że cukrzycy towarzyszy przykra woń z ust i ciała: zapach acetonu oraz zgniłych owoców. To prawda, tak bywa. Jednak cukrzyca to podstępna choroba, objawiająca się na wiele sposobów, często niejasnych i nieczytelnych nawet dla lekarzy. Stąd istotna jest diagnostyka profilaktyczna i większa wiedza o chorobie, zwłaszcza, że w Polsce mamy już epidemię cukrzycy. Źródło: zdrowie.gazeta.pl
For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
17
uroda
Walka z aftami
Pojawiające się na błonie śluzowej jamy ustnej zmiany nadżerkowe lub wrzodziejące o nawrotowym charakterze są kłopotliwe, niekiedy bolesne i nieestetyczne. Niemniej, czy afty – ponieważ o nich tu mowa, stanowią poważny problem zdrowotny dla pacjentów? Afty są zmianami chorobowymi, przy których lekarze nie potrafią podać jednoznacznej przyczyny ich powstawania. Są to zmiany przypominające nadżerkę, które występują miejscowo. Mogą wynikać z: • urazów mechanicznych, • stresu, • czynników infekcyjnych, pochodzenia wirusowego lub bakteryjnego, • alergii kontaktowych. Często skłonność do powstawania aft wynika z genetyki, występują one bowiem rodzinnie. Niekiedy afty są jednym z objawów poważnych schorzeń, takich jak: • choroba Leśniowskiego-Crohna, • celiakia, • zaburzenia wchłaniania, • alergia pokarmowa, • wrzodziejące zapalenie jelit, • niedobory witamin, • neutropenia. Nawet lekarzom trudno dociec, co jest przyczyną powstawania aft i z jakim innym schorzeniem mogą się one wiązać. Zawsze jednak powinny one być przedmiotem konsultacji – u lekarza rodzinnego lub u dentysty, podczas rutynowej, kontrolnej wizyty.
Diagnoza Najczęściej afty występują u 20-sto lub 30-latków. Łatwo je rozpoznać – mogą mieć postać nadżerek występujących na błonie śluzowej policzków, dna jamy ustnej, podstawy języka i warg. Występują pojedynczo lub w skupiskach po kilka aft o średnicy poniżej 5 mm. Afty duże mogą mieć ponad 1 cm wielkości i występują w całej jamie ustnej. Goją się trudno i długo – nawet przez 10 dni. W tym czasie nie należy zaprzestawać szczotkowania zębów. Najlepiej z wykorzystaniem pasty szybko usuwającej chorobotwórcze bakterie, które również mogą być przyczyną powstawania aft – pastą Ajona. W naszej jamie ustnej może dojść do mechanicznego urazu, spowodowanego zbyt twardą szczoteczką, przygryzieniem miękkiej ściany wewnętrzne policzka, czy też np. wbiciem w nią widelca. W taki sposób powstaje w miejscu urazu zaczerwienienie z białą plamką w środku, o średnicy dochodzącej nawet do kilkunastu milimetrów. Większości z nas wydaje się, że jest to zwyczajne otarcie czy mała ranka, tymczasem sprawa jest bardziej poważna, ponieważ taka ranka to tzw. afta. Dentysta widząc zmianę na
18
wewnętrznej śluzówce jamy ustnej szybko rozpozna aftę. Sam pacjent może odczuwać ból przy dotykaniu jej. Na szczęście, afty można skutecznie leczyć i zapobiegać ich powstawaniu.
Jak to leczyć? Afty można leczyć lekami bez recepty, które niwelują dolegliwości bólowe i przyspieszają gojenie. Najtańsze z nich kosztują zaledwie kilka złotych, ale za najdroższe zapłacimy nawet około 30 złotych. Aby zapobiegać powstawaniu aft, między innymi należy dbać jeszcze lepiej o higienę jamy ustnej, jeśli pacjent ma skłonność do powstawania takich zmian nadżerkowych w błonie śluzowej policzków. Warto więc po każdym większym posiłku czyścić zęby pastą Ajona, eliminującą z naszej jamy ustnej do 100% bakterii. Dzięki intensywnemu szczotkowaniu zębów można nie dopuścić do powstawania zmian zapalnych na policzkach, języku czy dziąsłach, które mogą powodować powstawanie aft. Nadżerki w postaci aft można leczyć z użyciem specjalnych maści i żelów do stosowania w jamie ustnej. Dodatkowo, leczenie aft wspomaga się poprzez zastosowanie leków uśmierzających ból i niwelujących pieczenie. W aptekach dostępna jest cała gama leków na afty- w postaci maści, kropli, czy pałeczek do pędzlowania zmienionych chorobowo miejsc.
Naturalne lekarstwa pomocne w leczeniu aft • Sól: to jeden z najtańszych i najlepszych środków antyseptycznych na świecie. To także wielki sojusznik w zwalczaniu aft w sposób naturalny. Wystarczy wymieszać łyżeczkę soli w szklance ciepłej wody i tak przygotowanym roztworem płukać jamę ustną, skupiając się głównie na miejscach gdzie występuje owrzodzenie. Płucząc jamę ustną i wypluwając roztwór, należy powtarzać tę czynność przynajmniej trzy razy dziennie. Stopniowo zmniejszy to ból i uczucie dyskomfortu. Są ludzie, którzy decydują się na nacieranie solą aft, nie jest to jednak zalecane, bo zwiększa ból i powoduje podrażnienia • Soda oczyszczona: w tym wypadku, podobnie jak sól, działa antyseptycznie. Należy wymieszać sodę oczyszczoną z połową szklanki wody i płukać jamę ustną „bulgocząc” bez połykania
roztworu. Również można przygotować pastę łącząc sodę oczyszczoną z odrobiną wody i nałożyć ją na owrzodzenia, zostawić na dłuższą chwilę aby miała możliwość zadziałać, po czym wypłukać zimną wodą bez pocierania zainfekowanych miejsc. • Nadtlenek wodoru: kolejne niezastąpione lekarstwo na owrzodzenia jamy ustnej. Wacik lub gazę należy zamoczyć w nadtlenku wodoru i nakładać go na owrzodzone miejsca trzy razy dziennie. Usunie on uczucie dyskomfortu i zapobiegnie rozprzestrzenianiu się infekcji. • Płyn do płukania jamy ustnej: nie jest może to tak „naturalny” środek, ale może skutecznie uśmierzyć ból, przynieść natychmiastową ulgę i zredukować powstawanie bakterii.Pamiętajmy jednak aby nie używać zbyt dużej ilości płynu, zwłaszcza jeżeli jest mocny, bo może wywołać podrażnienia. • Lód: właściwością kostki lodu jest powolne i dokładne działanie w zwalczaniu owrzodzenia, zmniejszając stan zapalny i ból. Działa jak naturalny środek uspakajający. Umieść kostkę lodu w ustach, tyle razy dziennie ile uważasz za niezbędne. • Jogurt: dzięki temu, że zawiera kwas mlekowy i bakterie, pomoże nam zmienić skład pH w ustach i kontrolować powstawanie nowych bakterii. Należy jeść jeden jogurt dziennie, zwłaszcza kiedy często pojawiają się afty w jamie ustnej. Można również nakładać jogurt bezpośrednio na rany za pomocą wacika • Mleko magnezjowe: daje efekty podobne do jogurtu. Stosowane trzy razy dziennie zmienia pH w ustach, dzięki czemu utrudnia pojawianie się nowych bakterii.
Jak unikać powstawania owrzodzeń jamy ustnej? Należy zachować ostrożność podczas mycia zębów, bo przez przypadek możemy doprowadzić do podrażnienia jamy ustnej, a nawet do powstania owrzodzenia. To samo tyczy się spożywania produktów mogących nasilić podrażnienia, takich jak: ciastka, pieczywo, tosty, itd. W swojej diecie warto unikać pokarmów kwaśnych i pikantnych, gumy do żucia, a także należy pamiętać o czyszczeniu zębów nitką dentystyczną po każdym posiłku aby utrzymać jamę ustną w czystości i zdrowiu. Źródło: zdrowezeby.net.pl
REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
HISTORIA POLSKIEJ PIEŚNI PATRIOTYCZNEJ
For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
21
Nerki – 4 przepisy na ich odtrucie
Zdrowie
Twoje nerki są bardzo ważnym organem. Pomagają organizmowi filtrować, wchłaniać i wydalać wodę, sól i elektrolity. Odkryj smaczne i pożywne przepisy, które pomogą ci zachować nerki w dobrej kondycji.Aby oczyścić nerki, musisz przestrzegać zdrowej, zbilansowanej diety i zapewnić sobie aktywność fizyczną, dzięki której będziesz w dobrej kondycji. Te soki ci w tym pomogą. Nerki są najważniejszymi narządami całego układu moczowego. Są one odpowiedzialne za produkcję moczu poprzez filtrowanie, wchłanianie i wydalanie wody, soli i elektrolitów. To sprawia, że nerki są szczególnie narażone na działanie toksyn występujących w naszym codziennym życiu. Związki te poprzez złe nawyki mogą odkładają się w twoim w organizmie. • Do najczęstszych możemy zaliczyć: ~~ Złą dietę ~~ Nadmierne stosowanie leków ~~ Picie alkoholu i palenie papierosów Jeśli nie zadbasz o prawidłowe oczyszczenie nerek, mogą zacząć się tworzyć kamienie nerkowe, które powstają z powodu nadmiernego występowania substancji, takich jak wapń. Aby uniknąć tego rodzaju problemów, dobrym pomysłem będzie picie naturalnych soków owocowych. W ten sposób nerki będą oczyszczane ze wszystkiego, co się w nich odkłada bez jednoczesnego narażania ich na działanie agresywnych substancji chemicznych. Sprawdź następujące przepisy na detoks nerek. Odkryjesz, że są one zarówno smaczne, jak i bardzo łatwe do włączenia w codzienna dietę.
Arbuz i cytryny na nerki Arbuz składa się w 92% z wody, co czyni go wyjątkowo skutecznym w oczyszczaniu nerek i eliminowaniu małych kamieni nerkowych. Owoce te są również bogate w potas, czyli minerał, który pomaga rozpuszczać kamienie nerkowe i znacznie ułatwia transport odpadów przez układ moczowy. To, w połączeniu z cytryną, która ma doskonałe działanie detoksykacyjne, da ci wspaniały sok do odtruwania nerek. Sok ten jest doskonałym i smacznym wyborem na upalne dni.
Składniki:
• 1 szklanka posiekanego arbuza (220 g) • 1 cytryna
Przygotowanie
Weź posiekanego arbuza, usuń nasiona, a następnie umieść go w blenderze. Następnie weź cytrynę, obierz ją i usuń pestki, po czym dodaj do arbuza.
Zblenduj i sok jest już gotowy! Przepis ten nie wymaga dodawania wody, ponieważ arbuz zawiera jej już wystarczająco dużo, a jej nadmiar mógłby osłabić smak soku. Jeśli chcesz mieć napój mrożony, dodaj lód lub umieść arbuza w zamrażarce na kilka godzin przed przygotowaniem soku, dzięki czemu będzie on na tyle zmrożony, że nie będziesz już musiała dodawać lodu.
Marchew z ogórkiem Marchew i ogórki stanowią doskonałe połączenie dla nerek. Razem te dwa warzywa pomogą ci się pozbyć nadmiaru kwasu moczowego. Ponadto pomagają w detoksykacji nerek i dają twojemu ciału duży zastrzyk witamin i składników odżywczych. Nerki są odpowiedzialne za filtrowanie i oczyszczanie krwi. Jeśli jesteś chora i nie możesz prawidłowo oczyścić krwi, w twoim ciele pojawia się szereg mówiących o tym objawów. Jednymi z nich są wypryski i inne problemy skórne. Sok ten nie tylko pomaga usunąć z nerek zanieczyszczenia, ale również pomaga rozpromienić twoją skórę.
Składniki
• Jedna duża marchewka • Jeden duży ogórek • 1/2 szklanki wody (125 ml)
Przygotowanie
Obierz marchewkę i ogórka a następnie pokrój je na kawałki, aby ułatwić miksowanie. Umieść je w blenderze wraz z wodą, i wymieszaj. Przelej sok przez sitko, aby usunąć nasiona ogórka i ciesz się tym wyśmienitym sokiem oczyszczającym nerki.
Buraki, czerwona kapusta, seler Buraki są warzywami, które bardzo dobrze wpływają na zdrowie wątroby i pęcherzyka żółciowego, równocześnie pomagając nerkom wyeliminować nadmiar toksyn. Buraki, czerwona kapusta i seler chronią organizm przed infekcjami, działając
zarówno jako środek przeciwgrzybiczny i przeciwzapalny.
Składniki
• Jedna szklanka obranych i posiekanych buraków lub rzodkiewek (115 g) • Jedna filiżanka czerwonej kapusty (80 g) • Jedna łodyga z selera • 1/2 szklanki wody (125 ml)
Przygotowanie
Dodaj wszystko do blendera i wymieszaj. Przelej mieszankę przez sitko, aby usunąć wszelkie nie zblendowane kawałki, a następnie ciesz się doskonałym smakiem!
Sok z jabłek i selera Seler jest warzywem o właściwościach moczopędnych dzięki czemu jest doskonałym środkiem do oczyszczania nerek. Tutaj łączymy go z jabłkiem, owocem, który doskonale łagodzi problemy z nerkami. Jesteśmy pewni, że pokochasz ten sok i umieścić go w swojej diecie, choćby tylko ze względu na jego pyszny smak.
Składniki
• Jedna łodyga selera, z liśćmi i podstawą • 3 całe jabłka • 1/2 szklanki wody (125 ml)
Przygotowanie
Pokrój w plastry selera i umieść go w blenderze. Pokrój jabłka i usuń nasiona, ale zostaw skórkę. Umieść wszystko w blenderze dodaj wodę i zmiksuj. Odcedź sok i podawaj go w szklance z lodem udekorowanej listkami mięty. Soki te mają znaczne więcej korzyści dla zdrowia niż tylko detoks nerek, ale nie zdadzą ci się na zbyt wiele jeśli nie będziesz prowadziła zdrowego trybu życia. Nerki, podobnie jak reszta ciała, potrzebują dużo składników odżywczych, więc powinnaś się trzymać z dala od smażonych i tłustych potraw. Pamiętaj, że te soki wzmocnią jedynie zdrową dietę, a nie zastąpią jej całkowicie. Źródło: krokdozdrowia.com
For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
23
Dysfagia, czyli zaburzenie połykania Zdrowie
Zaburzone połykanie (dysfagia) to utrudnione przechodzenie pokarmów z jamy ustnej do żołądka. Jest to najbardziej swoisty objaw chorób przełyku i nie powinien być nigdy lekceważony lub bezkrytycznie przypisywany np. zaburzeniom emocjonalnym. Nie należy go także mylić z kulą gardłową, dawniej określaną mianem „kuli histerycznej” (globus hystericus). "" Dr n. med. Włodzimierz Zych
Klinika Gastroenterologii i Hepatologii
Wyróżnia się dwie fazy połykania: ustno-gardłową i przełykową.
Faza ustno-gardłowa Pierwsza faza połykania kontrolowana jest przez ośrodkowy układ nerwowy i zależy od koordynacji nerwowo-mięśniowej na poziomie gardła i zwieracza górnego przełyku. Ważna jest także prawidłowa budowa anatomiczna tej okolicy. Stosownie do tych składowych wyróżnia się kilka sytuacji prowadzących do trudności w zapoczątkowaniu aktu połykania: • choroby ośrodkowego układu nerwowego (niektóre postacie udaru, guzy mózgu, choroby rdzenia, stwardnienie rozsiane, niedokrwienie). W takiej sytuacji często współwystępują inne objawy przemawiające za mózgowym pochodzeniem trudności połykania, np. zaburzenia mowy, drżenia mięśniowe, zaburzenia równowagi • choroby dotyczące układu mięśniowego czy nerwów obwodowych (zapalenia mięśni, cukrzyca) • guzy krtani, z chrypką poprzedzającą wystąpienie trudności połykania, choroby tarczycy z jej powiększeniem i często objawami nadczynności (drżenie rąk, wzmożona pobudliwość nerwowa) • uchyłki w górnej części przełyku z przykrym zapachem z ust, będącym następstwem fermentacji treści zalegającej w uchyłku.
Faza przełykowa Zachodzi już po sprawnym połknięciu kęsa pokarmowego i niezaburzonym przedostaniu się pokarmu do światła przełyku. Dalsze przechodzenie kęsa pokarmowego przez przełyk jest niezależne od woli, a odpowiada zań regulacja nerwowo
24
-mięśniowa oraz prawidłowa budowa przełyku i połączenia przełykowo-żołądkowego. Najczęściej do zaburzenia połykania w fazie przełykowej dochodzi na skutek przeszkody mechanicznej. Najważniejszą jest nowotwór przełyku lub połączenia przełyku i żołądka (zobacz: Rak przełyku). Inne to zwężenia pooparzeniowe (po oparzeniu termicznym, chemicznym), ucisk z zewnątrz na przełyk, ciała obce. Rzadziej przyczyną trudności w połykaniu są zapalenia bądź uszkodzenia polekowe (warto tu wymienić leki stosowane w osteoporozie czy niektóre antybiotyki). Sporadycznie przyczyną są zaburzenia mięśniowo-nerwowe.
Objawy i ich przyczyny • Chrypka poprzedzająca zaburzenia połykania jest typowa dla guzów krtani lub płuc, ale może też być związana z przewlekłym zarzucaniem treści żołądkowej do przełyku lub z zapaleniem krtani i zapaleniem przełyku, prowadzącymi do zaburzeń połykania. Także rak przełyku, w pierwszym okresie dający zaburzenia połykania, może doprowadzić do chrypki. • Czkawka może towarzyszyć przepuklinie rozworu przełykowego ale też rakowi przełyku czy żołądka.
• Kaszel występuje w chorobie refluksowej i uchyłkach przełyku. Jeśli towarzyszy mu cofanie się treści pokarmowej do gardła może to przemawiać za zaburzeniami czynności skurczowej przełyku (m. in. Achalazja). • Zgaga jest typowym objawem choroby refluksowej, której późnym następstwem bywają trudności w połykaniu. Świszczący oddech może towarzyszyć łagodnym i złośliwym guzom oskrzeli lub śródpiersia. • Ból przy połykaniu (odynofagia) jest objawem uszkodzenia polekowego, zapaleń wirusowych przełyku lub raka przełyku.
Co robić w przypadku wystąpienia zaburzeń w połykaniu? Jeśli dysfagia wystąpi nagle, to najpewniej wynika ona z utknięcia w przełyku ciała obcego (fragment mostka zębowego, kość) lub z zapalenia polekowego. W takiej sytuacji pacjent zwykle sam prawidłowo rozpoznaje przyczynę. Ciało obce wymaga usunięcia podczas zabiegu endoskopowego, uszkodzenie polekowe oznacza konieczność zaprzestania stosowania danego leku. W pierwszym przypadku należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, który najpewniej zleci badanie radiologiczne przełyku i żołądka. Części metalowe (fragmenty protez) lub dobrze uwapnione (kości) będą widoczne na zwykłym zdjęciu, inne ciała obce mogą być zauważalne dopiero w badaniu z doustnym podaniem środka kontrastowego. Po potwierdzeniu i zlokalizowaniu ciała obcego podejmuje się próbę jego usunięcia podczas zabiegu endoskopowego, najlepiej przeprowadzonego w znieczuleniu. Stopniowo narastające trudności w połykaniu także powinny skłonić do wizyty u lekarza, który - w oparciu
REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
o rozmowę - ustali okoliczności występowania trudności w połykaniu i zaproponuje odpowiednie badania dla jak najszybszego wykrycia przyczyny problemu. Zwykle są to badania radiologiczne i endoskopowe, niekiedy połączone z oceną mikroskopową wycinków z nieprawidłowych miejsc. Sporadycznie potrzebne są inne badania specjalistyczne.
Kula gardłowa Kula gardłowa to nierzadki problem sprowadzający pacjenta do gabinetu gastrologa. Jest to wrażenie przeszkody w gardle, zwykle w górnej okolicy za
mostkiem. Pacjenci zwykle opisują to jako łaskotanie lub ciało obce w gardle, nie upośledzające połykania i zwykle nie związane z innymi objawami chorobowymi. Dawniej określano to mianem „kuli histerycznej” (globus hystericus), choć objawy histerii są w tym przypadku dość rzadkie. Zanim przypisze się ten uciążliwy objaw zaburzeniom psychologicznym, należy starannie wykluczyć choroby krtani i początkowego odcinka przełyku. Jeśli nie ma podłoża organicznego, może to sugerować osobowość z zachowaniami obsesyjnymi lub depresję.
Zdrowie Problemy z połykaniem u dzieci Dzieci urodzone z problemami neurologicznymi, takimi jak mózgowe porażenie dziecięce czy zaburzenia w układzie autonomicznym, mogą mieć trudności w połykaniu. Wrodzone lub nabyte zmiany anatomiczne, jak przetoki tchawiczo -przełykowe lub przetoki chrząstki pierścieniowej także mogą dawać dysfagię. Źródło: gastrologia.mp.pl
Achalazja przełyku
Achalazja przełyku to choroba, której charakterystycznym objawem jest dysfagia, czyli zaburzone połykanie. Jednak na trudności z połykaniem mogą skarżyć się także osoby zmagające się np. z chorą tarczycą, rakiem lub uchyłkami przełyku, dlatego warto wiedzieć jak rozpoznać objawy achalazji przełyku, by móc szybko podjąć właściwe leczenie. W przeciwnym razie może dojść do groźnych w skutkach powikłań, np. zapalenia płuc. Achalazja (zwężenie) przełyku to rzadka choroba mięśni przełyku, której istotą jest nieprawidłowa praca zdolnego zwieracza przełyku. Prawidłowo podczas połykania dochodzi do jego rozluźnienia, co pozwala na przekazanie spożywanych pokarmów do żołądka. Z powodu zwiększonego napięcia mięśniowego, zwieracz nie ulega rozkurczeniu i nie otwiera się w trakcie jedzenia.
Przyczyny Przyczyny achalazji przełyku nie są do końca znane. W niektórych przypadkach zmniejszenie (czasami bardzo znaczne) komórek nerwowych (splotu Auerbacha), które odpowiadają za koordynację skurczu dolnego zwieracza przełyku, może być spowodowane zaburzeniami autoimmunologicznymi, rakiem przełyku czy chorobą Chagasa. Lekarze nie wykluczają także, że choroba może występować u osób obciążonych genetycznie.
Objawy Charakterystycznym objawem choroby jest dysfagia, czyli trudność lub niemożność przełykania. Początkowo mięśnie gładkie przełyku nie są w stanie przesuwać tylko pokarmów stałych, jednak wraz z rozwojem choroby utrudnione zostaje połykanie także pły-
nów (w tym śliny), czemu może towarzyszyć krztuszenie się lub zachłyśnięcie. Pojawia się także uczucie pieczenia lub nieprzyjemnego posmaku, wynikające z zarzucania treści pokarmowej do jamy ustnej. Chorzy mogą skarżyć się także na kaszel, uczucie zgagi i ból w klatce piersiowej. Mogą pojawić się także tzw. wymioty rzekome, nie poprzedzone mdłościami. Konsekwencją problemów z połykaniem często jest utrata masy ciała.
Diagnostyka
Pierwszym etapem diagnostycznym jest RTG przełyku z kontrastem, które pozwala na uwidocznienie zwężenia. Następnie wykonuje się badanie endoskopowe przełyku, a także monometrię badanie, którego celem jest zmierzenie ciśnienia w obrębie przełyku.
Leczenie Osoby zmagające się z achalazją przełyku powinny przejść na dietę papkową. Konieczne jest spożywanie posiłków w małych porcjach, dokładne ich przeżuwanie, a także picie sporych ilości wody. Z diety lepiej wykluczyć pokarmy, które sprzyjają zarzucaniu treści pokarmowej do jamy ustnej, np. owoce cytrusowe, czekolada, alkohol i kawa. Leczenie farmakologiczne polega na podawaniu leków zmniejszających napięcie dolnego zwieracza przełyku (np. azotany lub brokery kanału wapniowego). Leczenie może obejmować także botoks, który zwiotcza mięśnie przełyku. W trudnych przypadkach stosuje się rozszerzanie przełyku przy pomocy endoskopu. Operacyjne leczenie obejmuje nacięcie włókien mięśniowych, co ma spowodować zmniejszenie napięcia dolnego zwieracza przełyku. Źródło: poradnikzdrowie.pl
For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
25
Tylko katar, czy już zapalenie zatok? Zdrowie
Czasem trudno samodzielnie ocenić, czy cieknący nos i towarzyszący mu ból głowy, są objawami poważnego schorzenia, czy jeszcze banalną wirusówką. Wątpliwości najlepiej rozwiać u specjalisty. "" Eliza Dolecka
Między jesienią, a wiosną niemal każdemu zdarza się mieć zatkany nos, kichać, odczuwać ucisk w okolicy zatok. Nie ma powodu, byś za każdym razem, gdy złapiesz przeziębienie, umawiał się na wizytę do laryngologa. Katar jest przecież sygnałem, że organizm rozpoczął walkę z zewnętrznymi zagrożeniami. Bywa reakcją nie tylko na atak wirusów czy bakterii, ale także kontakt z zanieczyszczeniami, toksynami, a nawet zbyt niską temperaturą. Nos jest bezcennym filtrem, który oczyszcza i ogrzewa powietrze, a także uniemożliwia poważnym agresorom wniknięcie głębiej do dróg oddechowych. Jednak im więcej ataków, tym większe ryzyko, że system w końcu zawiedzie. Wtedy nie pomogą „cudowne krople” czy pastylki bez recepty.
rączka lub stan podgorączkowy, czasem bóle mięśni czy brzucha. Samoistna poprawa następuje w ciągu 2-3 dni, a po tygodniu większość chorych wraca w pełni do zdrowia. Ten stan przypomina typowe przeziębienie. Jeśli jednak osłabione zatoki zostaną zaatakowane przez bakterie, dolegliwości się zaostrzą. Wydzielina stanie się ropna, zielonkawa, temperatura znacznie wzrośnie, a ty możesz odczuwać silny ból głowy lub twarzy (zwłaszcza przy pochylaniu). Wówczas najwyższy czas udać się do lekarza, gdyż skuteczne leczenie umożliwi antybiotyk.
Liczby mówią Zapalenie zatok przynosowych to jedna z najczęstszych przyczyn zgłaszania się pacjentów do lekarza pierwszego kontaktu, we wszystkich krajach świata, o umiarkowanym klimacie. W Stanach Zjednoczonych jest przyczyną 13 milionów wizyt lekarskich rocznie, a koszty leczenia przekraczają 10 miliardów dolarów. W Polsce, chociaż nie policzono dokładnie, ile pieniędzy z budżetu wydaje się na „zatokowców”, wiadomo, że około 15 % populacji cierpi z powodu przewlekłych infekcji, a ostre dopadają co trzeciego Polaka. To bardzo sprawiedliwe schorzenie: chorują zarówno dzieci, jak i dorośli, kobiety i mężczyźni. Nieleczone lub nieprawidłowo leczone zapalenie zatok może być nie tylko bolesne i uciążliwe, ale też grozi powikłaniami. Wprawdzie te najpoważniejsze (np. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, ropień mózgu, powikłania oczodołowe) zdarzają się rzadko, jednak bywają niebezpieczne nawet dla życia. Dlatego podejrzenie zapalenia zatok trzeba potraktować serio.
Ostre i przewlekłe Stan zapalny zatok przynosowych, spowodowany przez wirusy, zazwyczaj ma przebieg łagodny. Śluzowatej wydzielinie towarzyszy niezbyt wysoka go-
26
Przygotuj się, że leczenie ostrego zapalenia zatok może potrwać nawet do trzech tygodni, chociaż zazwyczaj po zastosowaniu leków przepisanych przez lekarza, dostępnych wyłącznie na receptę, poprawa następuje znacznie szybciej. Jeśli terapia nie przyniesie oczekiwanych efektów (np. bakterie okażą się oporne na przepisane leki) lub będziesz się leczyć niewłaściwie (np. samodzielnie, popularnymi środkami jedynie łagodzącymi objawy infekcji, dostępnymi bez recepty), możesz spodziewać się długotrwałych kłopotów. W tym czasie dolegliwości mogą ustąpić na kilka-kilkanaście dni, ale potem znowu powrócą, czasem ze zdwojoną siłą. Lekarze mówią o takim stanie: nawracające zapalenie zatok przynosowych. Gdy problemy z zatokami utrzymują się powyżej trzech miesięcy, wówczas istnieje prawdopodobieństwo, że cierpisz na ich przewlekłe zapalenie.
Niejasne sygnały Nie każde przewlekłe zapalenie zatok przebiega według schematu: najpierw zapalenie ostre, potem nawroty, wreszcie ciągły stan zapalny. Przewlekłemu zapaleniu zatok sprzyjają między innymi: wirusowe zakażenie górnych dróg oddechowych („przeziębienie”), przebywanie w skażonym, zadymionym środowisku (w tym bierne palenie), nosicielstwo w gardle paciorkowców grupy A, alergiczny nieżyt nosa, przerośnięte migdałki, skrzywienie przegrody nosa, zaburzenia odporności, zakażenia zębowe lub stan po usunięciu zęba, niedobory immunologiczne (upośledzona odporność), a nawet zaburzenia hormonalne. Choroba może zacząć się całkiem niewinnie, a infekcja będzie się po cichu rozwijać. Czasem przewlekła infekcja objawia się jedynie długotrwałym, cieknącym katarem, bólami głowy, lub uczuciem zatkania nosa, osłabionym węchem i wrażeniem ściekania wydzieliny po tylnej ścianie gardła. Może prowadzić do jego podrażnienia i zmiany głosu (chrypka), szczególnie rano. Wielu Polaków lekceważy takie objawy, zwłaszcza katar, nawet taki utrzymujący się przez wiele tygodni. Tymczasem jest on zapowiedzią poważniejszych problemów. Nadmiar wydzieliny w nosie uniemożliwia prawidłowe funkcjonowanie śluzowo-rzęskowego mechanizmu oczyszczania nosa. W ten sposób zostają otwarte wrota dla mikrobów atakujących cały układ oddechowy. Dolegliwości towarzyszące ostremu zapaleniu zatok przynosowych są na tyle charakterystyczne, że lekarz rozpoznaje je po rozmowie z pacjentem i podstawowym badaniu. Leczeniem może zająć się zarówno lekarz rodzinny, jak i laryngolog (skierowanie wydaje lekarz pierwszego kontaktu). Jeżeli podejrzewamy proces przewlekły, wtedy kontakt z laryngologiem jest niezbędny. Jeżeli twój nos nie funkcjonuje prawidłowo powyżej dwóch tygodni, na pewno już czas na wizytę lekarską. Nie lekceważ też kataru wodnistego, alergicznego. To od niego mogą zacząć się poważne problemy laryngologiczne, a uczuleń nie leczy się skutecznie za pomocą doraźnych środków, kupionych samodzielnie w aptece.
REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
Czego spodziewać się u lekarza? Zazwyczaj już na podstawie wywiadu lekarz potrafi ocenić, czy cierpisz na zapalenie zatok. Podczas badania laryngologicznego sprawdzi stan twoich górnych dróg oddechowych, ze szczególnym uwzględnieniem badania jam nosa (tzw. rynoskopia). Pozwala ono zaobserwować ewentualne obrzęki w jamach nosa, rodzaj wydzieliny, a także wykluczyć nowotwory, czasem dające takie same dolegliwości, jak klasyczny stan zapalny. Dokładniejsze badanie można wykonać dzięki bezbolesnym (chociaż niezbyt przyjemnym) badaniom endoskopowym, czyli z wykorzystaniem specjalnego wziernika z własnym źródłem światła. Wykonuje się też zdjęcia rtg, chociaż według części specjalistów warto je zrobić tylko wtedy, gdy nie ma dostępu do endoskopu, gdyż wyniki badania rentgenowskiego są mniej dokładne. Zarazem jednak pozwalają staranniej przyjrzeć się wszystkim zatokom (nie tylko przynosowym, ale i czołowym, szczękowym, sitowym, klinowej), gdy dostęp endoskopowy do zainfekowanych części jest utrudniony. Posiewy z nosa i gardła, mające ustalić, jakie mikroby cię zaatakowały i jakimi antybiotykami najłatwiej je pokonać, lekarz zleca wtedy, kiedy podejrzewa, że ataku dokonały bakterie lub grzyby. Trzeba pamiętać, że czasem przewlekłe zmiany zapalne w zatokach są na tyle zaawansowane, że nie wystarcza leczenie zachowawcze i konieczna jest operacja.
Nie pomoże? Wiele osób nie wierzy w skuteczne wyleczenie zatok. Pogląd ten to skutek osobistych, fatalnych doświadczeń chorych, albo zasłyszanych opinii. Lekarze przyznają, że nie są one zupełnie pozbawione uzasadnienia. Ocenia się, że problemy z zatokami wracają u ok. 20% chorych, mimo prawidłowo zastosowanego leczenia farmakologicznego lub operacyjnego. Jedną z przyczyn nawrotów może być brak możliwości całkowitego usunięcia opornych kolonii bakterii. Te, w sprzyjających warunkach, ponownie atakują górne drogi oddechowe. Medycyna wciąż nie znalazła w pełni skutecznej metody leczenia zatok. Zarazem pojawiają się nowe rozwiązania, mające na celu trwałe usunięcie bakterii z zatok, które pomagają kolejnym chorym. Część z nich trafia także do Polski. W Kajetanach, w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu kierowanym przez prof. Henryka Skarżyńskiego od trzech lat stosowany jest Hydrodebrider. Pozwala on podczas zabiegu operacyjnego na dokładne wypłukanie, a zarazem usunięcie kolonii bakterii z miejsc anatomicznych, do których trudno dotrzeć podczas tradycyjnych zabiegów.
Metoda okazała się na tyle skuteczna, że bywa już oferowana w prywatnych klinikach. Zarazem warto wiedzieć, że na bezpłatne badanie do słynnego centrum w Kajetanach może zgłosić się każdy, kto cierpi na przewlekły problem zatokowy i dostał skierowanie do Poradni Otolaryngologicznej od lekarza rodzinnego lub lekarza innej specjalności, pracującego w ramach kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia. Nie ma rejonizacji. Jeśli okaże się, że wymagasz kompleksowej opieki, zostaniesz nią otoczony w Poradni Rynochirurgicznej, niezależnie od tego, gdzie mieszkasz. Nawet jeśli nie potrzebujesz operacji, ale cierpisz na przewlekłe zapalenie zatok z tendencją do nawrotów, a lekarz w rejonie zdaje się być bezradnym, na pewno warto rozważyć konsultację i ewentualne leczenie w specjalistycznym ośrodku laryngologicznym.
Domowe sposoby na katar Kuracje zmniejszają przekrwienie i obrzęk błon śluzowych. Udrożniają drogi oddechowe. Pomagają pozbyć się z nosa wydzieliny i łagodzą infekcję. Pachnąca kąpiel Do wanny wypełnionej w 2/3 ciepłą wodą dodaj eteryczne olejki: 2 krople lawendowego, 5 kropli eukaliptusowego oraz po kropli rozmarynowego, miętowego i melisowego. Zanurz się w kąpieli na 20 minut. Potem wytrzyj się ręcznikiem (nie spłukuj ciała!) i połóż się do łóżka. Syrop z czerwonej kapusty Przepuść kapustę przez sokowirówkę, tak aby uzyskać szklankę soku. Zagotuj płyn. Gdy przestygnie, dodaj 1/2 szklanki miodu. Wymieszaj. Pij po łyżeczce 3–4 razy dziennie. Inhalacje Wlej do miski litr wrzątku, dodaj 7 kropli olejku sosnowego lub lawendowego. Pochyl się, przykryj głowę ręcznikiem, tak aby para nie uciekała na boki. Oddychaj głęboko przez nos przez mniej więcej 5 minut. Z apteki Dla dorosłych: tabletki Sudafed lub Acatar, aerozol do nosa Otrivin 0,1%. Dla dzieci: Maść majerankowa do smarowania pod nosem, krople do nosa Nasivin SOFT lub Otrivin Baby i sól fizjologiczna, np. Physiodose 0,9% .
Sprawdzone sposoby na katar zatokowy Katar zatokowy łatwo rozpoznać: masz zatkany nos, po gardle spływa gęsta wydzielina, a przy pochylaniu głowy do przodu pojawia się ból. To jeden z pierwszych objawów zapalenia zatok. Jeśli zareagujesz na tym etapie jest szansa, że na katarze się zakończy.
Zdrowie Jak wyleczyć katar zatokowy domowymi sposobami? Rób ziołowe inhalacje Raz dziennie przez kilka minut rób inhalacje z gorącej wody z dodatkiem olejku eterycznego. Zagotuj wodę i odczekaj kilka minut aż para przestanie parzyć. Następnie przelej ją do miski i dodaj kilka kropel olejku eukaliptusowego, rumiankowego, olejku z geranium lub krwawnika. Nachyl się nad miską, okryj głowę ręcznikiem i przez kilka minut głęboko wydychaj parę wodną. Przykładaj ciepłe okłady z gorczycy Rozprawią się z bólem u nasady nosa. Wystarczy np.: • Do skarpetki wsypać kilka łyżek grochu, a potem rozgrzać go w piekarniku (temp. 60°C). Do okładów można użyć także specjalnej soli leczniczej (do kupienia w aptece). Woreczki z taką solą mają jeszcze jedną zaletę – uwalniają się z nich związku jodu i bromu, które sprzyjają oczyszczaniu nosa. • Na suchej patelni (bez oleju) lub w piekarniku podgrzej 4-5 garści ziaren gorczycy. Przesyp je do płóciennego woreczka lub ściereczki i starannie owiń. Powstały okład przykładaj na kilka minut do nasady nosa i policzków po obu jego stronach. Stosuj rozgrzewające maści Maści z dodatkiem olejku eukaliptusowego, rozmarynowego, sosnowego lub jałowcowego pomogą rozgrzać i oczyścić zatoki. Przed pójściem spać posmaruj wybraną maścią czoło i skronie (unikaj okolicy oczu, ust i nosa). Herbata z syropem malinowym i lipą Ten sposób, podobnie jak rozgrzewające maści, najlepiej stosować na noc. Przed snem wypij zaparzoną herbatę z lipy z dodatkiem syropu z malin. Działają rozgrzewająco, napotnie i pomagają zmniejszyć obrzęk błon śluzowych. Syrop z cebuli i czosnku To sprawdzony, domowy sposób na pierwsze objawy infekcji. Syrop z cebuli i czosnku ma właściwości bakteriobójcze, antywirusowe i przeciwzapalne. W leczeniu łagodnych infekcji radzi sobie niegorzej, niż niektóre specyfiki z apteki. Nawilżanie od wewnątrz Aby śluzówka nosa stanowiła zaporę dla drobnoustrojów, musi być porządnie nawilżona. Trzeba więc dużo pić, nawet do trzech litrów dziennie. Najlepsze są woda oraz napar z lipy i suszonych malin, który rozrzedza wydzielinę. Ważne jest także nawilżanie powietrza w mieszkaniu (np. za pomocą specjalnego nawilżacza lub po prostu mokrych ręczników na grzejnikach). Źródło: zdrowie.gazeta.pl
For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
27
For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
29
Uwaga! Już teraz możecie Państwo zamówić prenumeratę „Polskiego Monitora” z wysyłką do domu! Informacje jak zamówić prenumeratę pod nr tel.
416 - 938 - 7141
Kulinaria
Pasztet warzywny z batatów z suszonymi pomidorami
Składniki:
Zupa - krem ze słodkich ziemniaków Składniki
• 1,5 litra bulionu warzywnego • 1 łyżeczka curry • 1/3 łyżeczki chili • pieprz czarny • sól
• 500 g batatów • 1 mały ziemniak • 2 średnie marchewki • 100 g pora • 2 liście laurowe
Przygotowanie:
• 1 ziele angielskie • 1 pomidor • 3 łyżki oliwy z oliwek • 5 łyżek pestek słonecznika • kilka kawałków suszonych pomidorów • przyprawy
Warzywa obieramy i kroimy w wieksza kostkę. Pora kroimy w grubsze półplasterki. Zalewamy bulionem, dodajemy liście laurowe i gotujemy na małym ogniu około 20 minut do miękkości warzyw. Wyjmujemy z zupy liście laurowe i miksujemy na gładki krem. Doprawiamy do smaku przyprawami. Zupę podajemy gorącą, udekorowaną jogurtem greckim i posypaną szczyptą świeżo mielonego pieprzu.
Ugotowałam warzywa i osobno kaszę jaglaną. Wszystko zblendowałam i dodałam przyprawy. Do środka włożyłam pestki słonecznika i kawałki pomidorów suszonych. Przełożyłam do foremki i na wierzch dodałam plastry pomidorów. Rozgrzałam piekarnik do 180 stopni i piekłam ok. 45 minut. Pozostawiłam na chwilę w piekarniku.
Sos z batatami i boczkiem
• 1 seler wielkości pięści • 300 g batatów • 1/2 szklanki ugotowanej kaszy jaglanej • 3 łyżki siemienia lnianego • 1 ząbek czosnku • 1 cebula
Przygotowanie:
Składniki:
• 1 batat • 1 marchew • 200 g pieczarek • 1 czerwona papryka • 3 cebule • 200 g boczku wędzonego • 3 łyżeczki koncentratu pomidorowego • 350-400 ml bulionu • 1 łyżeczka ostrej czerwonej papryki • 1 łyżeczka przyprawy warzywnej do potraw np. vegeta • sól • pieprz • olej do podsmażenia
Zdrowe chipsy
Chipsy batatowe są zdrową alternatywą dla chipsów ziemniaczanych. Smak chipsów batatowych można urozmaicić, posypując je posiekaną cebulą czy czosnkiem.
Składniki:
• 3 duże bataty • 1 łyżeczka soli • tłuszcz do pieczenia • oliwa z oliwek
Przygotowanie:
Nagrzej piekarnik do temperatury 175 st. C. Bataty pokrój w cienkie plasterki. Blachę wysmaruj niewielką ilością tłuszczu. Rozłóż plastry batatowe w jednej warstwie. Następnie krop je oliwą i posyp solą. Zapiekaj, aż się zarumienią (około 20-30 minut). Pamiętaj, by w połowie pieczenia przewrócić plastry na drugą stronę. W podobny sposób można zrobić frytki. Pokrój słodkie ziemniaki na frytki, dopraw solą, pieprzem i rozmarynem lub tymiankiem (lub mieszanką ziół suszonych. Piecz w temperaturze 220 st. C przez około 20 minut, aż do miękkości.
Przygotowanie:
Cebulę kroimy w piórka, pieczarki w plasterki, paprykę w kosteczkę. W garnku rozgrzewamy olej, szklimy cebulę, dokładamy pieczarki i paprykę. Podsmażamy około 10 minut. Bataty obieramy i kroimy w kosteczkę. Marchewkę obieramy i kroimy w pół plasterki. Warzywa dokładamy do garnka. Całość podlewamy bulionem z koncentratem pomidorowym. Dokładamy pokrojony boczek, przyprawiamy ostrą czerwoną papryką, warzywną przyprawą do potraw, solą i pieprzem. Dusimy do miękkości warzyw. Podajemy z makaronem. Gorący sos możemy przełożyć do wyparzonych słoików, odwracamy do góry dnem. Po wystudzeniu trzymamy w lodówce.
Sola pod szpinakiem pieczona na batatach
Składniki:
• 3 filety Soli (każdy po ok.150g.) • 6 kostek mrożonego brykietu szpinaku • 1 duży batat (ok.0,5kg.) • 1 łyżka śmietany18% • sól morska świeżo mielona • pieprz cytrynowy • oliwa z oliwek • świeży posiekany koperek do oprószenia gotowego dania • plastry cytryny do podania z rybą
32
Przygotowanie:
Filety jeśli mrożone rozmrozić w mleku, umyć, osuszyć. Brykiet zostawić do rozmrożenia, miękki wymieszać ze śmietaną. Batata obrać, pokroić w cienkie plastry ok. 1 cm. Blaszkę do pieczenia skropić oliwą z oliwek, ułożyć plastry batata, czynność powtórzyć. Na ziemniaka położyć filety soli ,oprószyć je solą i pieprzem cytrynowym. Każdą rybę przykryć kołderką ze szpinaku. Danie piec 30-35 min w piekarniku nagrzanym do 180st. Podawać posypane świeżym koprem z plastrami cytryny oraz sałatką ze świeżych warzyw.
REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
Właściwości słodkich ziemniaków
Kulinaria
Słodkie ziemniaki zostały uznane za „najlepsze ze wszystkich warzyw” w specjalnym rankingu stworzonym przez „Center for Science in the Public Interest”. Bataty, inaczej słodkie ziemniaki, goszczą na polskich stołach znaczne rzadziej niż tradycyjne ziemniaki. Tymczasem bataty przewyższają je pod względem wartości odżywczych i właściwości zdrowotnych. Niektóre odmiany batatów są bowiem źródłem karotenoidów, w tym poprawiającej wzrok luteiny. Jeszcze inne zawierają likopen, który może zmniejszać ryzyko rozwoju chorób serca. Sprawdź, jakie właściwości zdrowotne mają bataty. Bataty (łac. Ipomoea batatas) to inaczej słodkie ziemniaki, patat, kūmara lub wijec ziemniaczany. Bataty pochodzą z Ameryki Środkowej. Europejczycy przekonali się o ich właściwościach za sprawą Krzysztofa Kolumba. Z kolei portugalscy odkrywcy zabrali je do Afryki i Indii, które dzisiaj są jednym z głównych - obok Wietnamu, Japonii i Chin - producentów batatów. Istnieje około 400 odmian batatów, o różnym kolorze skórki, od fioletowego, przez czerwony, pomarańczowy i żółty, do białego. Również miąższ może mieć różną barwę, w zależności od odmiany białą, pomarańczową lub żółtą. Czerwona odmiana batatów to doskonałe źródło likopenu, który może zmniejszać ryzyko rozwoju chorób serca i niektórych nowotworów. Z kolei fioletowe zawierają antocyjany - silne przeciwutleniacze. Odmiany o żółtym miąższu są skarbnicą karotenoidów, w tym poprawiającej kondycję wzroku luteiny. Poza tym bataty zawierają sporo związków mineralnych, takich jak: wapń, fosfor, potas, sód, magnez, siarka, chlor, żelazo, jod, a także niewielkie ilości manganu, miedzi, molibdenu i selenu. Bulwy zawierają również witaminy z grupy B (zwłaszcza witaminę B6), witaminę C, kwas foliowy i witaminę E.
Właściwości przeciwnowotworowe Według badań, u kobiet spożywających więcej produktów bogatych w beta -karoten (a takim są bataty), mniejsze było ryzyko zachorowania na raka piersi. Natomiast badanie przeprowadzone na samcach szczurów dowiodło, że włączenie do diety fioletowych batatów hamuje powstawanie zmian patologicznych w jelicie grubym. Z kolei badanie przeprowadzone na pacjentach, u których zdiagnozowano nowotwór pęcherza, dowiodło, że bataty należą do warzyw najlepiej chroniących przed tą chorobą. Mało togo, bataty mogą zmniejszyć ryzyko rozwoju nowotworu nerek. Tak wynika z badań
przeprowadzonych w Japonii, które polegało na obserwowaniu przez 10 lat 47 997 mężczyzn i 66 520 kobiet.
Bataty na cukrzycę U szczurów, którym przez 8 tygodni podawano bataty o białym miąższu, zaobserwowano poprawę funkcjonowania komórek trzustki, poziomu lipidów, gospodarki glukozowej oraz zmniejszenie insulinooporności. Z innych badań wynika, że bataty przyczyniają się do poprawy wrażliwości na insulinę u ludzi. Nic więc dziwnego, że Amerykańskie Towarzystwo Diabetologiczne (ADA) zaleca włączenie batatów do diety chorego na cukrzycę. Bataty zawierają węglowodany, które się wolniej wchłaniają (mają niższy indeks glikemiczny = 54), a tym samym nie wpływają tak bardzo na poziom glukozy we krwi. Dla porównania - indeks glikemiczny ziemniaków wynosi od ok. 60 (gotowane) do ponad 80 (pieczone).
Bataty na zdrowe oczy Bataty są źródłem karotenów i karotenoidów, w tym luteiny - substancji, która ma korzystny wpływ na wzrok. Warto wiedzieć, że zawartość karotenów i karotenoidów w odmianach batata o żółtym miąższu jest wyższa niż w dyni, brokułach czy szpinaku, które powszechnie słyną z zawartości tych związków.
Bataty na lepszą pamięć Bataty mogą się przyczynić do poprawienia pamięci - tak wynika z badań przeprowadzonych na szczurach. U gryzoni, którym podawano bataty o fioletowym miąższu, nastąpiła znaczna poprawa funkcji poznawczych, co może być związane z obecnością antocyjanin w tych warzywach.
System immunologiczny Bataty są bogactwem beta-karotenu, który jest ważnym przeciwutleniaczem. Mając w swoim składzie witaminę -C i B-kompleks oraz żelazo i fosfor, są także doskonałym boosterem układu odpornościowego.
Zapalenia Podobnie jak w przypadku zwykłych ziemniaków, również bataty charakteryzują właściwości przeciwzapalne. Wynika to głównie z obecności w składzie – beta-karotenu, witaminy C i magnezu.
Astma Słodkie ziemniaki są skuteczne w leczeniu, oskrzeli i płuc, dają także ulgę astmatykom. Odpowiednie stężenie witaminy C, żelaza i innych składników odżywczych pomaga leczyć zapalenie dróg oddechowych. Bataty mają także działanie rozgrzewające nasze ciało (według medycyny wschodu), prawdopodobnie ze względu na słodki smak oraz zawarte składniki odżywcze.
Stawy Beta-karoten, magnez, cynk i B kompleks to składniki ważne dla stawów. Słodką wodę, w której gotowane są bataty, można zastosować w celu złagodzenia bólu związanego z zapaleniem stawów kąpiele w wodzie z ziemniaków.
Trawienie Zawartość włókien w batatach jest wyższa, niż w przypadku zwykłych ziemniaków. Gdy łącza się z minerałami takimi jak również obecny w batach magnez, ułatwiają trawienie. Słodkie ziemniaki są lekkostrawne, ponieważ zawierają głównie skrobię. Przy okazji koją żołądek i jelita. Mają mniej kalorii, więcej błonnika i mniej skrobi opornej niż zwykłe ziemniaki, dzięki czemu szybciej się trawią! Glukoza/fruktoza zawarta w słodkich ziemniakach sprawia że bataty są świetnym posiłkiem dla sportowców.
Wrzody żołądka Słodkie ziemniaki mają kojące działanie na żołądek i jelita. B-kompleks witamin, witamina C, beta-karoten, potas i wapń w nich zawarte są skuteczne w leczeniu wrzodów żołądka. Ponadto występujący w nich błonnik wspomaga zaparcia, a wykazując działanie przeciwzapalne prócz działania kojącego, zmniejszają ból i stan zapalny wrzodów żołądka
Sport Bataty to doskonałe źródło węglowodanów, które są niezbędnym elementem posiłku sportowców. Polecam szczególnie jako danie okołoreningowe. Przed treningiem w połączeniu z innymi węglowodanami np. ryżem, a ponieważ mają więcej cukrów prostych, są też idealnym uzupełnieniem posiłku po treningu.
For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
33
Kulinaria Zastosowanie w kuchni Bataty można jeść pieczone, grillowane i ugotowane ze skórką. Na ich bazie można przyrządzić zapiekanki i zupy. Słodkie ziemniaki można wykorzystać także do upieczenia ciasta batatowego oraz przyrządzenia puddingu z batatów, które dzieci bardzo lubią. Z batatów można przyrządzić puree, które można potem wykorzystać do zrobienia pysznej kanapki. Wystarczy rozsmarować puree na chlebie, na to nałożyć warstwę masła orzechowego i plastry jabłka. Jadalne są nie tylko bulwy, lecz także liście batata. Są one powszechnie znane w restauracjach chińskich, japońskich i filipińskich.
Pamiętaj Aby zapobiec ciemnieniu batatów pod wpływem powietrza, należy ugotować je natychmiast po obraniu i/lub pokrojeniu lub do czasu gotowania umieścić w wodzie. Przed pieczeniem batatów należy je kilkakrotnie nakłuć. Wybieraj bataty twarde, pozbawione obtłuczeń, miękkich plam i uszkodzeń. Bataty należy przechowywać w ciemnym, chłodnym i dobrze wentylowanym pomieszczeniu. Wówczas zachowują świeżość około 10 dni. Surowych batatów nie należy przechowywać w lodówce.
Czy yam to słodki ziemniak? W większości sklepów na terenie Kanady i Stanów Zjednoczonych można kupić słodkie ziemniaki opisane jako yams... chociaż nimi nie są. Słodkie ziemniaki i yams pochodzą z dwóch róż-
nych rodzin roślin, łączy je tylko to, że są cylindrycznymi bulwami, ale jest to jedyne podobieństwo. Prawdziwe yams pochodzą z Afryki (w większości przypadków) i Azji. Są spokrewnione z liliami, mogą być wielkości tradycyjnych ziemniaków, ale potrafią również osiągać wielkie rozmiary (znane są przypadki 1,5m okazów). Mają brązową lub prawie czarną skórkę oraz biały, fioletowy lub czerwonawy miąższ. W porównaniu ze słodkimi ziemniakami yams są bardziej mączne i suchsze. Coraz częściej faktycznie pokazują się w sklepach spożywczych, ale raczej w dziale z żywnością zagraniczną lub marketach specjalizujących się w żywności importowanej z innych krajów. Tak więc to, co zazwyczaj kupujemy jako yams, w rzeczywistości powinno być nazwane po prostu słodkim ziemniakiem.
Źródło: poradnikzdrowie.pl, pba.pl
Are yams and sweet potatoes same thing?
Do you know the difference between a yam and a sweet potato? Most grocery stores offer two similar-looking tubers — some labeled as yams, and some as sweet potatoes. Would you be surprised if I told you that all those times you thought you were eating yams, you were likely eating a sweet potato, and that you probably haven’t ever actually had a true yam? And yet yam and sweet potato do mean different things in grocery stores. Here’s the scoop on these tubers, with tips for getting the one you want at the grocery store. While much of the confusion stems from these names being used interchangeably in U.S. and Canadian markets and in recipes, sweet potatoes and yams are actually two very different vegetables.
A yam is probably not a yam Let’s clear up one very important point: Sweet potatoes are not a type of yam, and yams are not a type of sweet potato. They are both tuberous root vegetables that come from a flowering plant, but they are not related and actually don’t even have a lot in common.
What’s a (real) yam? Yams are native to Africa and Asia, with the majority of the crop coming from Africa. They are related to lilies, and can be as small as a regular potato or jumbo in size (some grow five feet long!). Yams have a cylindrical shape with blackish or brown, bark-like skin and white, purple, or reddish flesh. Compared to sweet potatoes, yams are starchier and drier. They’re carried in more grocery stores these days, but your
34
best chance of finding them is to look in international and specialty markets.
What’s a Sweet Potato? There are many varieties of sweet potatoes, which come from the morning glory family. Skin color can be white, yellow, red, purple, or brown, while the flesh can be white, yellow, orange, or even orange-red. These vegetables have an elongated shape with tapered ends. Among the numerous varieties of sweet potatoes grown in the U.S., there are two major types. • Firm sweet potatoes, which have golden skin and paler flesh. • Soft sweet potatoes, which have copper skin and orange flesh. The two types of sweet potatoes cook differently. Firm sweet potatoes still remain firm and a little waxy after cooking, while the soft variety becomes creamy and fluffy.
What is the grocery store calling a yam? So, if true yams aren’t very common in the U.S. and Canada, here’s the big question: What is the grocery store calling a yam? And is there any real difference between what a grocery store calls a yam and a sweet potato?
Even though these „yams” aren’t true yams, there is a difference between the two, and you can actually shop smarter by knowing the difference in these labels. Here’s an interesting little history lesson to explain why there’s so much confusion. As we mentioned above, there are two types of sweet potatoes: „firm” and „soft.” The firm variety was the first to be produced in the U.S., so when „soft” sweet potatoes began to be produced commercially, there was a need to differentiate it from its firm counterpart. Since the „soft” sweet potatoes slightly resembled true yams, they picked up the name and became what you see labeled as „yams” in most U.S. and Canadian grocery stores. Ironically, when you want a classic baked sweet potato, with a crisp skin and fluffy orange flesh, or sweet potatoes for Thanksgiving sweet potato casserole, what you should buy will be probably labeled yam. Even though it’s not a yam. It’s a sweet potato. The soft kind. But just to throw one more wrinkle into this, grocery stores often go rogue with labeling. We’ve bought „yams” (which are really sweet potatoes) that were indeed labeled as sweet potatoes. The takeaway: Know what kind of sweet potato you want for your recipe, and be alert to the yam/sweet potato labeling concept, but also use your eyes to look at the color of the skin and the flesh, if possible.
Source: thekitchn.com
REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
Życie z humorem czy tylko ze złością?
Psychologia
Życie z humorem dla niektórych to codzienność. Są ludzie, którzy nawet najtrudniejszą sytuację potrafią obrócić w żart i sprawić, że będziesz się z niej śmiać do rozpuku. Robią to, bo tacy właśnie są. Robią to, ponieważ życie ma dla nich muzykę i rytm. I nie jest tak skomplikowane, jakim czynią je inni ludzie. Z drugiej strony są ludzie, którzy są zaślepieni i we wszystkim widzą problem. Dla nich każda droga jest przedzielona murem, w którym inni dostrzegają most. Tacy ludzie wywołują burzę, gdy wszystko jest spokojne i swoim gniewem powodują spory i kłótnie. Innymi słowy, to czy wybieramy życie z humorem czy życie w gniewie zależy tylko od nas. Dlaczego relacje międzyludzkie są tak złożone, a życie z humorem czasem wydaje się tak trudne? Moglibyśmy zacytować pewne oklepane stwierdzenie, że lepiej jest unikać tych, którzy lubią zaburzać naszą stabilność psychiczną i spędzać czas tylko z tymi, którzy dają nam radość. Jednak choć pozwoliłoby to zachować zdrowie psychiczne i czysty umysł, nie zawsze mamy taką możliwość. Znasz to, prawda? Żyjąc z innymi, musimy nauczyć się rozumieć ich perspektywy. Przede wszystkim musimy nauczyć się, jak przetrwać w każdej sytuacji, niezależnie od tego, czy żyjemy z dobrymi ludźmi czy z wściekłymi smokami.
Życie z humorem
„Życie należy przeżyć z miłością i humorem. Miłość pomaga je zrozumieć, poczucie humoru – znieść”. Często zdarza się, że ci, którzy spierają się o wszystko prędzej czy później wpadają w depresję. Natomiast osoby, które śmieją się ze wszystkiego czasami ukrywają swoją agresywną lub wręcz autodestrukcyjną naturę. Każdy typ zachowania ma swoje ekstremum i za wszystkim kryje się sens. Dlatego musimy nauczyć się czytać i interpretować tych ludzi z innych „światów”, którzy wpływają na nas, krążąc wokół nas. Poczucie humoru i śmiech schodzą na bok w trudnych chwilach. Co więcej, w wielu sytuacjach poczucie humoru wydaje się być nie na miejscu. Od dziecka są nam wpajane pewne wzorce zachowań. Gdy zachowujemy poczucie humoru jesteśmy uważani za nieodpowiedzialnych. Tragiczne wydarzenia, które każdego dnia widzimy w telewizji pokazu-
ją nam świat, w którym negatywność odkrywa główną rolę. Ponadto ludzie wokół nas narzekają przez cały czas, więc zastanawiamy się, czy na świecie w ogóle jest coś dobrego. „Negatywność świata jest wrogiem tak silnym, że może osłabić uśmiech”. -Helen ExleyTo jest właśnie przekonanie, które karmimy. Jesteśmy tak uwarunkowani przez tę niezwykle negatywną wizję życia, że w końcu ciągle narzekamy na rozlane mleko. Troska postrzegana jako oznaka szacunku, poczucie humoru jako jego brak Przechodzenie przez życie z poczuciem humoru jest niezgodne z kulturą, w której troska jest oznaką szacunku. Oczywiście to prawda, że żarty na temat tragedii lub śmierci są nierozważne. Ale poczucie humoru to nie tylko żartowanie. Czasami trzeba dostrzec pozytywną stronę złych rzeczy, które nam się przytrafiają. Tak czy inaczej nie mamy wpływu na to, co się wydarzyło i pozostaje nam patrzeć na wydarzenia, jak chcemy. Zastanówmy się przez chwilę nad następującą historią. Fernando miał 32 lata, kiedy stracił pracę. Był szefem działu księgowości w firmie zarządzającej, ale nastał kryzys i trzeba było zwolnić kilku pracowników. Wszyscy żałowali Fernando. Próbowali go pocieszyć, ale na ich twarzach malował się jedynie smutek i zniechęcenie. Nic z tego nie wpłynęło na Fernando. Stracił pracę, to była prawda, ale była to świetna okazja, aby rozpocząć własną działalność. A może zacząć inny projekt? Kto wie! W rzeczywistości na jego twarzy zawsze widniał uśmiech. Cóż, to najwyraźniej zirytowało wiele osób z jego rodziny, ponieważ usłyszał od niektórych: „jak możesz być taki szczęśliwy i beztroski, kiedy po prostu cię wyrzucili!”, „Nie obchodzi cię to?” Żyjemy w świecie, w którym narzekanie i uczucie żalu jest normą. Każdego, kto się wyłamuje pytamy, czy zdaje sobie sprawę z tego, co robi – lub osądzamy go za jego plecami.
Na przykład czy nie zdarzyło Ci się zastanawiać, jak ktoś może radzić sobie tak dobrze, gdy zaledwie kilka tygodni temu zmarła jego żona lub mąż, albo właśnie zerwał z partnerem? Przechodzenie przez życie w tak poważny sposób oznacza, że czasami nadmiernie dramatyzujemy i wyolbrzymiamy sytuacje, które w rzeczywistości łatwo rozwiązać. Oczywiście każda okoliczność jest inna. Ale jeśli potrafimy się uśmiechać, zachować poczucie humoru i optymistycznie patrzeć w przyszłość, wszystko staje się lepsze i pojawią się możliwości, o których zawsze marzyliśmy.
Czy ludzie, którzy rozśmieszają nas w każdej sytuacji zawsze są szczęśliwi? Peter McGraw jest psychologiem na University of Colorado, znanym z tego, że stworzył „laboratorium humoru”. W swojej pracy skupia się na analizie wpływu humoru jako formy terapii i używania śmiechu jako „narkotyku” w celu poprawy jakości życia osób chronicznie chorych lub chorych na raka. Nauka wspiera te inicjatywy, chociaż wykazano, że to, co naprawdę ułatwia codzienne życie tych osób, to nie tyle śmiech jako taki, ale ich postawa, optymizm i wewnętrzna siła. To właśnie jest klucz.
Humor humorowi nierówny W swojej teorii dr McGraw zidentyfikował 4 rodzaje humoru. Należy zdać sobie sprawę, że ludzie, którzy rozśmieszają nas w każdej sytuacji tak naprawdę nie zawsze czują się szczęśliwi. Nie zawsze odzwierciedlają pozytywny stan umysłu. Warto przeanalizować opisane przez dr McGrawa kategorie, aby lepiej zrozumieć dynamikę, która towarzyszy nam w codziennym życiu. • Agresywny humor: bardzo powszechny typ humoru u osób, które próbują rozśmieszać innych przy użyciu ironii i cynicznego sarkazmu w celu ośmieszania osób trzecich.
For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
35
Psychologia • Humor jako samodoskonalenie: jeden z najzdrowszych typów humoru, który pomaga nam radzić sobie ze stresem. Jest bardzo dobrze widoczny, gdy ktoś potrafi się śmiać z siebie, mając zły dzień lub popełniwszy błąd. Tutaj również pojawia się ironiczny humor, gdy śmiejemy się, że nie potrafimy nauczyć się lepiej radzić z pewnymi zadaniami. Życie z humorem tego typu pomaga usuwać napięcie w dowolnym momencie. • Samoponiżający humor: druga strona humoru wspomnianego powyżej. Jest to rodzaj samoponiżania się, ponieważ używamy humoru przeciwko sobie w sposób destrukcyjny. Ten rodzaj humoru jest często stosowany przez osoby o ekstremalnie niskiej samoocenie, z powodu początków depresji lub gdy dana osoba próbuje grać ofiarę, aby przyciągać uwagę osób w jej otoczeniu. • Humor afiliacyjny: Najprzydatniejszy i najwspanialszy rodzaj humoru. Stosują go osoby, które rozśmieszają nas, aby zbliżyć nas do siebie, zbudować zrozumienie, dać szczęście i wprawić nas w dobre samopoczucie. Kiedy mówimy, że ktoś potrafi iść przez życie z humorem, że ma „świetne poczucie humoru”, musimy wiedzieć, jakiego rodzaju humoru używa i jak ten hu-
mor wpływa na otaczających go ludzi. Chodzi na przykład o sytuacje, gdy ktoś nas rozśmiesza, ale gdy zdajemy sobie sprawę, że jego intencje są w rzeczywistości złośliwe, czujemy się nieswojo.
Tragedia czy komedia? Wybór należy do Ciebie Poczucie humoru nie oznacza śmiania się ze wszystkiego, co przydarza się innym ludziom. Nie oznacza również lekkiego podejścia do tych wszystkich skomplikowanych sytuacji, z którymi mamy do czynienia. Nie, poczucie humoru oznacza, że nie postrzegasz siebie jako ofiary. Oznacza to pozbycie się spirali negatywnych myśli i żałowania samego siebie. Zamiast tego lepiej działać. Wziąć życie w swoje ręce. Ile razy wpadliśmy w pułapkę nazywania tego, co się z nami dzieje „pechem”? W takim przypadku najczęściej siedzimy z założonymi rękami i nic nie robimy. Nadal mamy długą podróż do odbycia, zanim będziemy mogli zaakceptować wszystko, co staje nam na drodze. Musimy zaakceptować to, na co nie mamy wpływu. Ale jednocześnie nie zaniedbywać tego, co jesteśmy w stanie kontrolować. Poczucie humoru zachowane nawet w obliczu tragicznej lub bolesnej sytuacji, przez którą przeszliśmy to znak,
że wypracowaliśmy naprawdę wysoką odporność emocjonalną. Nie oznacza to, że nasz ból jest mniejszy, tylko że dysponujemy bardziej przydatnym narzędziem do radzenia sobie z nim: humorem. Możemy zbierać siły, by podnieść głowę i uśmiechać się do życia, nawet jeśli szykuje ono dla nas kolejne równie ciężkie ciosy. Nie pójdziemy naprzód, dopóki nie zaczniemy wydostawać się z dołu, w którym się znaleźliśmy. Jaki jest sens w pielęgnowaniu negatywnych emocji, skoro prowadzi to jedynie do tego, że to my stajemy się negatywni? To nam nie pomaga. Nie pomaga dostrzec, jak silni jesteśmy. I nie pomaga w uświadomieniu sobie, że posiadamy wiele niesamowitych umiejętności, z których możemy skorzystać, aby stawić czoła trudnej sytuacji. Światopogląd, w którym znajduje się miejsce na poczucie humoru to wspaniały sposób na życie. Nie zapominajmy, że szczęście upiększa każdy dzień. Poczucie humoru sprawia, że strach zaczyna pakować swoje walizki. Sprawia, że rany na sercu bolą mniej. Ponadto humor sprawia, że jesteśmy szczęśliwi. Śmiech i endorfiny idą w parze. Dlaczego mamy ignorować ten cudowny środek przeciwbólowy od Matki Natury? Spróbujmy złagodzić tragedię poczuciem humoru. Źródło: pieknoumyslu.com
Uśmiech – użyj go do zmiany świata wokół siebie
Anonimowy filozof grecki powiedział kiedyś bardzo mądre słowa: „Uśmiech skierowany w stronę życia spowoduje, że życie uśmiechnie się także i do Ciebie”. Czasami rzeczywiście uśmiech jest najlepszym sposobem na zmianę świata wokół siebie.
Kiedy regularnie używasz swojego uśmiechu, odzwierciedla to sposób, w jaki podchodzisz do różnych rzeczy w życiu. To w efekcie powoduje, że stajesz się bardziej elastyczny i silny. Szczególnie wyraźnie objawia się to w najtrudniejszych sytuacjach życiowych. Osoba, która uśmiecha się na co dzień, która jest optymistyczna i szczęśliwa, jest mniej narażona na choroby. W efekcie może żyć dłużej. Emocjonalnie stabilni ludzie, którzy są pozytywni, pełni nadziei, pełni życia, zrozumienia dla innych, a jednocześnie silni i szczęśliwi w swoim życiu, cieszą się lepszym zdrowiem od osób potocznie określanych jako marudne i zrzędliwe. Ktoś o powierzchownym stylu życia nie uśmiecha się do życia ani nie jest też zazwyczaj zbyt inteligentny. Optymiści
36
mogą bowiem lepiej rozwiązywać problemy niż pesymiści, którzy ignorują lub unikają trudnych sytuacji. Uśmiech na twarzy działa jak poduszka powietrzna lub pancerz ochronny. „Wykorzystaj swój uśmiech, aby zmienić świat wokół siebie. Ale nie pozwól światu zmienić Twojego uśmiechu”.
Uśmiech to najlepszy lek na wszystkie bolączki Uśmiech działa na takiej samej zasadzie, co śmiech (którego natura jest zasadniczo psychologiczna) jest charakterystyczny dla ludzi. Takie zachowanie ma wpływ na ogólną zdolność działania większości ludzi, nawet w aspekcie fizjologicznym. Dlatego też wykorzystanie uśmiechu jest prawdziwą praktyką
terapeutyczną, która opiera się na licznych badaniach i wynikach klinicznych. Humor i wykorzystanie tego naturalnego dobra, jakim jest uśmiech są naprawdę korzystne dla zapewnienia sobie zdrowego ciała. I, co nie mniej ważne, także dla naszego dobrego samopoczucia psychicznego. Wśród korzyści, które możemy wymienić, a jakie zapewnia uśmiech znajdują się między innymi: • Nakłanianie innych ludzi, aby w Twoim towarzystwie zachowywali się łagodniej i spokojniej. • Nakłanianie innych do bardziej swobodnego działania przeciwko nadmierne egocentrycznym osobom. • Eliminowanie strachu przed kpiną ze strony innych ludzi. • Przyjęcie życia jako czegoś względnego, biorąc pod uwagę różne per-
REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
spektywy, które sprawiają, że codzienna egzystencja staje się o wiele bardziej skomplikowana. • Podejmowanie poszukiwań skutecznych rozwiązań dla codziennych problemów. • Zachęcanie do adaptacji do zmian. • Zmniejszenie poczucia frustracji z powodu postrzegania własnych ograniczeń. • Przechodzenie w intensywny tryb obrony przed krytyką lub negatywnymi postawami, które wpływają niekorzystnie na naszą równowagę emocjonalną. • Przywiązywanie się do postawy pozwalającej na zapobieganie konfliktom, działającej jako ochrona w sytuacjach negatywnych.
ry komplement, który może potencjalnie zmienić całe nasze życie. Zastanów się, o ile lepszy będzie ten świat, jeśli częściej będziesz używać swojego uśmiechu. Nie trzeba rozmawiać; nie musisz się na nic zgadzać. Wszystko, co należy zrobić, to się uśmiechnąć! Uśmiech przełamuje bariery, łagodzi napięcia i jest pierwszym krokiem do uzyskania nowego przyjaciela w swoim życiu. Uśmiech sprawia, że czujemy się lepiej sami ze sobą, nawet jeśli nie mamy na to ochoty. Jeśli Słońce jest dla kwia-
Życie jest jak lustro, a my uzyskujemy lepsze rezultaty pozytywnym nastawieniem Czasami sama prosta tylko radość wywołuje uśmiech na naszej twarzy. Ale innym razem uśmiech poprawia także samopoczucie wtedy, gdy czujemy się źle. Często nie doceniamy siły małych gestów, takich jak pieszczoty, uśmiech, dobre słowa, ucho, które bez śladu zniecierpliwienia nas wysłucha lub uczciwy, szcze-
Psychologia tów, to uśmiech jest jego odpowiednikiem dla ludzkości. Za to wszystko i wiele więcej należy się tylko po prostu sam uśmiech. To bezpłatna terapia, która może jednak zdziałać cuda. Śmiech jest jednym z najpotężniejszych, jeśli nie wręcz jedynym lekarstwem na wszelkiego rodzaju negatywne nastroje. Dlatego też, gdy następnym razem poczujesz, że jesteś „w dołku” i że wszystko idzie źle, dlaczego nie spróbujesz użyć swojego uśmiechu tak, aby stawić czoła całemu światu? W końcu najgorszym, co może się stać, jest to, że pozostajesz dokładnie w tym samym miejscu. Ale potencjalne możliwe korzyści z tego, co może Ci zapewnić sam tylko uśmiech są prawie niewyobrażalne. Dlatego więc, kiedy tylko zacznie Ci się wydawać, że go potrzebujesz, używaj swojego uśmiechu tak często, jak tylko chcesz. Może Ci się wydawać, że sprawia on wrażenie jakby był najlepszą bronią przeciwko wszystkiemu, jaką dysponujesz. I będzie to prawda. Ponieważ on właśnie taki właśnie jest. Źródło: pieknoumyslu.com
Ci, którzy kłócą się o wszystko…
Tal Ben-Shahar, profesor psychologii pozytywnej na Harvardzie, znany jest jako „guru szczęścia”. Jego liczne publikacje na temat emocji i nastrojów stanowią ciekawy punkt odniesienia. Dzięki jego pracy łatwiej zrozumieć pewne wzorce zachowań. Na przykład – co kieruje ludźmi, którzy kłócą się o wszystko i którzy sprawiają wrażenie, że lubią sprawiać trudności samym sobie i innym. Odpowiedź jest prosta: nieszczęście. Nikt na to nie zasługuje, ale kryje się za tym cały kalejdoskop źle zarządzanych i źle rozwiązanych sytuacji. Na przykład: niezdolność do radzenia sobie z frustracją, ubogie strategie rozwiązywania problemów, nierealistyczne oczekiwania, zawężone pole widzenia, brak refleksyjnego myślenia, niskie poczucie własnej wartości, niska inteligencja emocjonalna… Każdemu z nas może przytrafić się taka sytuacja. Trudne momenty, które wywołują w nas poczucie słabości, sprawiają, że zaczynamy widzieć problemy wszędzie, dokąd się udajemy, a życie z humorem wydaje się abstrakcją.
W rezultacie osłabia to naszą pozytywną postawę, a każda normalna rozmowa może przekształcić się w kłótnię. Każdy z nas może wpaść w otchłań zniechęcenia i niepokoju. Jest to całkowicie normalne i zrozumiałe. Jednak absolutnie niezbędne jest wynurzenie się z tego toksycznego morza i odnalezienie swojego miejsca na nowo. Aby to osiągnąć, potrzebujemy siły woli i samokontroli. Przestańmy uważać się za ofiarę. W rzeczywistości to tylko kwestia zebrania pokruszonych kawałków. Każdy kawałek można przykleić za pomocą kleju własnej wartości i lakieru motywacji. Dzięki temu zrozumiemy również, że nie wszyscy, którzy się śmie-
ją są szczęśliwi oraz, że nie wszyscy, którzy kłócą się o każdy szczegół są beznadziejnymi przypadkami. Każdy może się wyleczyć, każdy może odnaleźć równowagę i szczęście. Źródło: pieknoumyslu.com
For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com
37
Zwierzaki
Bolesna strata pupila
Twoje domowe zwierzę jest jednym z najlepszych „naturalnych lekarstw”! Zwierzęta domowe: Poprawiają nastrój, zmniejszają ryzyko zaburzeń lękowych i depresji. Zmniejszają ryzyko nadwagi i cukrzycy, ponieważ trzeba z nim wychodzić na spacer i zajmować się nimi, co zapewnia aktywność fizyczną. Obniżają częstość akcji serca i regulują ciśnienie krwi u osób starszych. "" Jean-Marc Dupuis
Zaobserwowano też, że dzieci mieszkające z co najmniej jednym zwierzęciem domowym mogą mieć o 30% niższe ryzyko infekcji dróg oddechowych i innych infekcji, np. zapalenia ucha. I rzadziej korzystają z antybiotykoterapii. Niektóre zwierzęta są „lekarzami”, np. pies wykrywający węchem raka3, lama wytwarzająca przeciwciała pomagające wykryć chorobę Alzheimera, pszczoły przyciągane przez cukrzycę.
Szczęście jeszcze ważniejsze od zdrowia Jednak to, co najcenniejsze, co dają nam nasi czworonożni przyjaciele, to szczęście. Po prostu6. Mimo tych wszystkich korzyści, zwierzęta domowe nadal nie mają wystarczającego uznania w społeczeństwie. Jest to najbardziej widoczne po śmierci zwierzęcia.
„Nie wolno” być w żałobie po swoim zwierzęciu? Jeśli umrze rodzic, współmałżonek, brat lub siostra, a tym bardziej jeśli umrze dziecko, osoba jest w żałobie i ma „prawo” otrzymać współczucie i życzliwość od innych. Jednak żałoba po zwierzęciu wywołuje drwiny: Ojej, ojej, ma depresyjny nastrój, bo straciła psa! To ponure i okrutne. Dobrzy nauczyciele doskonale wiedzieli, że dzieci po stracie ukochanego zwierzątka przeżywają pierwszą, głęboką żałobę. I nie należy tego bagatelizować, ponieważ jest to trudne doświadczenie, zazwyczaj długie i bolesne. Utrata zwierzęcia może być czymś gorszym niż jakakolwiek inna żałoba Ani pies, ani kot, ani pozostałe mniej popularne zwierzęta udomowione, takie jak papuga, królik, fretka czy koń, nie mają prawa do jakiejś formy pożegnania. Rzadko się także zdarza, aby miały grób. A przecież nie bez powodu mówimy, że zwierzę domowe jest „najlepszym przyjacielem człowieka”. Bywa, że utrata wiernego przyjaciela, jakim jest zwierzę, może być trudniejsza niż utrata bliskiej osoby. „Bliski”, jak sama nazwa wskazuje, jest tylko „blisko”. Rzadko się zdarza, aby całe życie przebiegało bez konfliktów, goryczy, rozczarowań, a może nawet zdrady.
38
Ponadto, nasi „bliscy” nie zawsze są aż tak blisko: mają własne życie, przeżywają swoje sprawy, czegoś o nich nie wiemy, coś zatrzymują dla siebie. Ich odejście nie zawsze musi oznaczać, że całkowicie zmieni się każda chwila naszego codziennego życia. Ze zwierzęciem domowym jest inaczej. Relacja z nami może być dla niego jedyna, nieustanna. Może być nam bezgranicznie oddany. Jesteś wszystkim dla swojego zwierzęcia. Być może ono dla Ciebie także Dla swojego zwierzęcia jesteś wszystkim. Ono jest całe Twoje. Zawsze jest i nigdy Cię nie opuszcza. Nie idzie rano do pracy, nigdzie nie wyjeżdża. I co ważniejsze, nie osądza Cię, ale wspiera bezwarunkowo. Zawsze możesz na nie liczyć. Niestety, większość zwierząt żyje krócej niż ludzie. Pies żyje tylko około 10–13 lat, kot około 15. To oznacza, że przyjaciele zwierząt w ciągu swojego życia będą musieli kilka razy przeżyć śmierć swoich pupili. Jak sobie z tym poradzić?
Pomoc dzieciom, które straciły swoje zwierzę Roxanne Hawn, autorka książki pt. „Surviving the Loss of Your Canine Soul Mate”, podaje wspaniałe wskazówki, jak pomóc dzieciom przeżyć stratę swojego zwierzątka. Chodzi o to, aby stworzyć coś w rodzaju ceremonii pozwalającej przyjąć do wiadomości tę śmierć. Każdy członek rodziny może napisać na kartkach dobre wspomnienia o tym zwierzęciu i umieścić kartki w koszyku. A koszyk postawić w miejscu, do którego dostęp mają wszyscy domownicy, np. na stole w salonie. Kiedy ktoś czuje się smutny z powodu braku ukochanego zwierzątka, może wziąć jedną z kartek i przeczytać wspomnienie, aby choć na chwilę przeżyć ponownie szczęśliwą historię. Młodsze dzieci, które nie potrafią jeszcze pisać, mogą coś narysować. Zaleca także, aby pozwolić dzieciom zachować jakąś pamiątkę po zwierzaku, np. obrożę albo jedną z jego ulubionych zabawek. To istotne zwłaszcza w pierwszych dniach po śmierci zwierzęcia.
Osobom starszym wcale nie jest łatwiej
Wręcz przeciwnie. Psycholog Lisa Frankel tłumaczy to następująco: „Utrata domowego zwierzęcia jest dla osób starszych niezwykle trudnym doświadczeniem. Gorszym niż zwykła żałoba. Osoby starsze doświadczyły już wielu strat: przyjaciół, rodziny, kolegów, a także stopniowego zanikania więzi społecznych, kontaktu fizycznego, nadziei. Ich zwierzę stanowi dla nich powód do życia, powód do wychodzenia z domu i spotykania się z ludźmi. Niekiedy jest ich jedynym towarzyszem. Jeśli umrze, one tracą wówczas wszystko jednocześnie.” Co gorsze, pogrążeni w rozpaczy starsi ludzie mogą czuć się zawstydzeni i winni. To uczucie może być związane z okolicznościami śmierci zwierzęcia (np. mogło ono wpaść pod samochód z powodu chwili nieuwagi albo zostało uśpione). Może także wynikać z poczucia, że nie wypada się smucić, ponieważ chodzi „tylko” o zwierzę. Jednak w takich chwilach trzeba być wobec siebie wyrozumiałym. Trzeba sobie uświadomić, że chodzi o bardzo poważną stratę i że może być konieczne dołączenie do grupy wsparcia lub pomoc psychologa. Warto poczytać książki o żałobie, jak gdyby ta żałoba dotyczyła utraty ukochanej osoby. Ponieważ nikt nie ma prawa oceniać, czy dana żałoba jest trudna czy nie. Tylko Ty możesz odczuwać prawdziwy ból, a także ewentualną potrzebę pomocy.
Czy trzeba adoptować kolejne zwierzę? Nigdy nie znajdziesz takiego zwierzęcia jak to, które straciłeś. Może się wydawać, że zaadoptowanie innego będzie wyrazem nielojalności i braku miłości. Ale to nieprawda. Zwierzęta wzbogacają Twoje życie, a Ty wzbogacasz ich życie. Jeśli pozwolisz sobie pokochać inne zwierzę, korzyści mogą być olbrzymie zarówno dla Ciebie, jak i dla zwierzęcia.
REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com