Wijkcontract Morichar-Voorplein by polygone polygone

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract «VOORPLEINMORICHAR» Gemeente Sint-Gillis

Suède 36

sprl architectes 381B, avenue Van Volxem 1190 Bruxelles TVA : BE 0865.051.146 +32(0)2 229 03 79 +32(0)485 071 384 info@suede36.be www.suede36.be

Onderzoek uitgevoerd door SuĂ¨de 36 Opdrachtgever Gemeente Sint-Gillis Kabinet van de Burgemeester/Dienst Ontwikkeling van de Wijken/Cel Wijncontracten

Inhoudsopgave

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

00 Inleiding

p. 00

p. 008

p. 021

01 Ligging van de wijk

p. 074

p. 078

02 Geschiedenis

03 Stadsvernieuwing

p. 082

p. 025

p. 035

p. 049

04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik

06 Leefomgeving

p. 090

p. 105

07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socioeconomische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid

01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

12 Sociaal klimaat

p. 110

p. 052

p. 117

13 Bijlagen

003 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis

00 Inleiding Sint-Gillis, een mythische gemeente Duurzaam wijkcontract Interactieve benadering

03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

004 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Sint-Gillis, een mythische gemeente De gemeente Sint-Gillis, en in het bijzonder het zenuwcentrum «Voorplein», is een buitengewone plek. De identiteit, «de identiteiten», zijn heel sterk en heterogeen. De vele contrasten vormen een harmonie binnen een mix die door de bewoners, de gebruikers en alle spelers van deze mythische wijk als positief ervaren wordt. De diagnose benadrukt de sterke punten: openbare ruimtes, horeca, een gemengd karakter, creativiteit, erfgoed, sociale samenhang, bereikbaarheid, imago. Dat betekent echter niet dat alles perfect is: fysieke scheiding en sociaal verschil tussen «Hoog» en «Laag» SintGillis, mobiliteitsproblemen, onzekerheid voor een deel van de bevolking, infrastructuren voor kinderen en jongeren die voor verbetering vatbaar zijn, matige staat van de gebouwen, moeilijke toegankelijkheid tot huisvesting, hoog werkloosheidspercentage. Iedereen heeft ooit wel eens in Sint-Gillis verbleven. De gemeente heeft een positief auto en bood lange tijd redelijke huurprijzen voor studenten, kunstenaars en jonge startende koppels. Dankzij het gemende gebruik, de aanwezigheid van creatievelingen, de mythische plekken, de Art nouveau, de kunstscholen, de evenementen, de historische cafés van het Voorplein heeft onze onderzoekszone een uitstraling die veel verder reikt dan het Brussels Gewest. Al in 2000 kopte La Libération «La movida bruxelloise»». In het dossier zelf werd gefocust op twee gemeenten: Elsene en … SintGillis. De zone had in de ogen van het grote Brusselse publiek nog steeds de uitstraling van een verloederde wijk. Maar tegelijk liet de «Trotter» zich enthousiast uit over de cafés «l’Union» en «Verschueren» die een investeerder volledig had gerenoveerd. Sinds deze gouden tijden is de wijk veel veranderd. Het Voorplein is een voetgangerszone geworden. Er komen veel nachtraven naartoe en ook overdag gonst het er van de activiteit. De trendy cafés en restaurants tieren welig in deze zone die gerenoveerd wordt en waar de huur- en koopprijzen de hoogte in schieten. Elsene deint uit als een «olievlek» en beetje bij beetje verandert het sociologische profiel van «Hoog SintGillis». Sint-Gillis blijft multicultureel, volks, creatief en eclectisch. Maar naast de bevolking die weerstaat aan de stijging van de vastgoedprijzen komt een wat welgesteldere sociale klasse zich stilaan vestigen binnen de onderzoekszone. De prijs van de huizen met tuin blijft betaalbaar in vergelijking met andere hoofdsteden. De identiteit van Sint-Gillis is dus bedreigd.

gesprekken met de operatoren op het terrein. De vraag naar sociale en middelgrote woningen is groot en de gemeente heeft moeite om tegemoet te komen aan de toenemende vraag naar toegang tot openbare huisvesting. Wat de openbare ruimte betreft, daar isoleren de files de groene ruimtes en pleinen die nochtans talrijk aanwezig en van goede kwaliteit zijn. Atrium maakt zich zorgen om de winkels langs de Waterloosteenweg. De kwaliteit is slecht en er komen weinig klanten. In de Fortstraat komen steeds meer winkelpanden leeg te staan. De staat van sommige gevels, van bepaalde winkels, het illegaal gestorte afval, de onveiligheid van bepaalde plaatsen zijn problemen die vaak benadrukt worden door de gebruikers en in bevragingen op het terrein. De identiteit van de wijk behouden, de kwetsbare bevolkingsgroepen steunen en de openbare ruimtes verbinden

Uiteraard kunnen niet alle problemen opgelost worden met deze operatie, maar ze zal de problemen wel in kaart brengen en de energieën samenbrengen. De diagnose stelt duidelijk de vragen waarop de projecten van het basisdossier een antwoord zullen moeten geven. Hoe kunnen de veelzijdige en complementaire identiteiten van de zone behouden blijven? Hoe kunnen we interveniëren om de zachte mobiliteit te bevorderen en de openbare ruimtes te verbinden? Welke projecten moeten geïmplementeerd worden om de tewerkstelling, de beroepsopleiding, de begeleiding van jongeren, drugsverslaafden en achtergestelde bevolkingsgroepen te bevordeAndere aspecten zijn zorgwekkend en rechtvaar- ren? Waar en hoe kunnen woningen en infrasdigen de interventie van een wijkcontract. Er tructuren ontwikkeld worden? Gezien de grote werd ons een behoefte aan infrastructuren dynamiek in de wijk, zowel privé als openbaar, gemeld, maar ook aan opvang voor kinderen hebben we al heel wat projecten actiepisten en jongeren. De perimeter vertoont een hoog kunnen verzamelen die, dat hopen wij althans, werkloosheidspercentage, vooral onder de jonde wijk de mogelijkheid zullen bieden om al zijn geren. Het nachtelijke publiek vergroot het unieke troeven te behouden zonder zijn ziel te onveiligheidsgevoel, vooral rond het Voorplein verliezen. Op die manier willen we hulp bieen het Marie-Jansonplein. Er werd ook melding den aan een meer achtergestelde bevolking die, gemaakt van «huisjesmelkers» tijdens onze ondanks de stijging van de vastgoedprijzen, toch nog in de wijk woont.

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

005 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Duurzaam Wijkcontract Dit rapport vormt de diagnose, de eerste fase van het Duurzaam Wijkcontract «Voorplein-Morichar», opgestart door de gemeente Sint-Gillis en waarvan het programma in de praktijk zal worden omgezet tussen 2016 en 2019-2021. De Duurzame Wijkcontracten vertegenwoordi- De productieve, economische en gen een geheel van acties de geïntegreerd worden commerciële ruimtes in verschillende interventiedomeinen: •• De bouw of transformatie van plaatsen die bestemd zijn voor ondernemingen en buurtwinkels. Een vooraanstaand project en transversale milieubekommernissen •• De oppervlakte van elke ruimte mag niet groter zijn dan 500 m² per operatie en mag De doelstellingen van de duurzame ontwikkeenkel gebruikt worden als buurtwinkel of lingen en de milieubekommernissen vormen de door een onderneming die zich richt op de rode draad doorheen het programma van het lokale behoeften. wijkcontract. De ontwikkeling van een vooraanstaand project steunt op de diagnose en is gericht op de verbetering van de duurzaamheid De openbare ruimtes van de wijk. Bovendien zullen alle vastgoedoperaties en herkwalificaties van de openbare ruimtes op een transversale manier rekening moeten houden met de volgende milieuproblemen: de verbetering van de energieprestaties, de verbetering van het waterbeheer, de afvalpreventie en het afvalbeheer. De vastgoedoperaties moeten voldoen aan strenge criteria wat de energieprestatie betreft. Huisvesting •• De productie van woningen die in eerste instantie bestemd zijn voor lage en gemiddelde inkomens.

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling

•• Interventie die aansluit bij een logica van duurzaamheid waarbij de voorkeur gegeven wordt aan de «verblijfsfuncties» en een ecologisch ontwerp (keuze van de materialen, waterbeheer, doordringbaarheid, ...)

09 Socio-economische infrastructuur

•• De creatie van nieuwe groene ruimtes.

11 Milieu & gezondheid

•• Het evenwicht herstellen in de verhoudingen tussen automobilisten en andere gebruikers, voorrang verlenen aan actieve verplaatsingsmodi, de creatie van voetgangerszones, enz.

10 Mobiliteit

12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

•• Aansluiten bij het plan Iris 2. In het bijzonder de zachte mobiliteit verbeteren en de druk van de auto’s verminderen.

•• Het naleven van de ecologische bouwcriteria: De sociaaleconomische acties de «passiefstandaard» voor nieuwbouw en de «heel-lage-energiestandaard» voor renovaties. •• Ondersteuning van de socioprofessionele integratie, de opleiding van de werkzoeken den, de lokale economische ontwikkeling, de begeleiding van personen m.b.t. huisvesting en Buurtvoorzieningen en de promotie van levenswijzen gekoppeld aan -infrastructuren de belangen van duurzame ontwikkeling •• Prioriteit moet gaan naar voorzieningen en infrastructuren voor kinderen en jongeren.

•• Ook project bedoeld en toegankelijk voor een vrouwelijk publiek.

•• De creatie van minstens één infrastructuur voor kleine kinderen.

•• Projecten in samenwerking met bestaande lokale spelers (vereniging, organisatie, gemeenschap, enz.)

•• De educatieve, recreatieve en sportieve dimensies moeten de voorkeur genieten bij het •• Schoolse en buitenschoolse ondersteuning (vb.: huiswerkscholen). maken van de keuzes. •• Originele culturele projecten die een meerwaarde bieden in termen van sociale samenhang en identiteit van de wijk.

006 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Interactieve benadering Een aantal verplichte gegevens in het lastenboek zijn niet kwantificeerbaar en vereisen een sociologische expertise. Dankzij deze benadering zal de diagnose beter aansluiten bij de ervaren realiteit van de wijk waardoor voorstellen kunnen worden uitgewerkt die passen binnen de sociale context.

Participatieve methodes

We denken onder andere aan: •• de identiteit van de wijk, de perceptie binnen en buiten

In het kader van de diagnose werden verschillende participatieve methodes uitgewerkt:

•• de identificatie van de symbolische en belangrijke plaatsen

•• Vragenlijsten (resultaten en analyse in bijlage)

•• de appreciatie van de leefomgeving, van het sociale klimaat

•• Interviews met bronpersonen •• Een «week waarin we luisteren naar de wijk»

•• de perceptie van de perimeter vanuit het standpunt mobiliteit, openbare en privéruimte, enz.

We waren gedurende drie dagen aanwezig in de Wijkantenne, Jourdanstraat 195, te midden van de onderzoekszone naast het Voorplein. We hielden er permanentie van dinsdag 31 maart tot donderdag 2 april 2015, tussen 10 uur en 18 uur. Dit evenement werd aangekondigd via communicatie in alle brievenbussen en sociale en gemeentelijke netwerken.

•• de al dan niet uitgedrukte behoeften •• de collectieve praktijken van de wijk •• de banden met de buitenwereld •• enz.

•• 2 verkennende wandelingen: Met een groep bronpersonen overdag. Met een groep bronpersonen ‘s nachts.

Deze gegevens zijn volgens ons even belangrijk voor de diagnose als de gegevens die verzameld worden op basis van een analytische benadering. Ze dienen trouwens om geïnterpreteerd, genuanceerd en gehiërarchiseerd te worden. Het schudden van de “fysieke” kaarten (staat van de gebouwen, van de openbare ruimte, enz.) en de “sociologische» kaarten (identiteit, symbolen, enz.) maakt het mogelijk om relevantere strategieën te definiëren. Uiteraard zijn we betrokken bij de «reglementaire» participatieve processen, de wijkcommissies en de algemene vergaderingen van de wijk, maar we hebben ook een reeks complementaire methodes ingevoerd.

•• Thematische ontmoetingen •• 3 dagen permanentie van het studiebureau in de wijkantenne van het Voorplein om de bevolking op het terrein te ontmoeten en de meningen en projectpistes te verzamelen

Verkennende wandeling overdag. Gesprek op het Marie Jansonplein 2 2

Een moment uit de «week waarin we luisteren naar de wijk». Ontmoeting tussen de schepen van economische ontwikkeling, Patrick Debouverie, en de bewoners van de wijk.

007 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

01 Ligging van de wijk Onderzoekszone Ligging Een sterk gesectoriseerde zone Echte grenzen van de wijk en stedenbouwkundige samenhang Een sterk aanwezig wegennet Identificatie van de polen van de wijk

Gewestelijk Ontwikkelingsplan Gewestelijk Bestemmingsplan Gemeentelijk Ontwikkelingsplan

008 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Onderzoekszone De voorgestelde onderzoekszone bevindt zich in het hart van de gemeente Sint-Gillis, aan de oostkant van de Zennevallei. Hoewel de gemeente SintGillis sinds 1994 al kon profiteren van zes wijkcontracten, hebben bepaalde delen van de onderzoekszone nooit het voorwerp uitgemaakt van een stadsvernieuwing. De onderzoekszone ligt tussen: •• in het noorden: de Hallepoortlaan, de Henri Jasparlaan, de Berckmansstraat; •• in het oosten: het Loixplein (niet inbegrepen), de Lausannestraat, het Hermann Dumontplein, de Roemeniëstraat, het Moricharplein en de Taminesstraat;

De betrokken statistische sectoren zijn: •• A101-A102- Hallepoortwijk; •• A11- wijk Berckmans-Munthotel; •• A151- wijk Hoog Sint-Gillis in het zuiden.

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik

•• in het zuiden: de Adolphe Demeurlaan, het Maurice Van Meenenplein (niet inbegrepen)

06 Leefomgeving

•• in het westen: de volledige Alsembergsesteenweg tot aan de gemeentegrens, de Bareel van Sint-Gillis, de Waterloosesteenweg, de Dethystraat, de Fortstraat, het Sint-Gillisvoorplein, de Jean Volderslaan.

07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit

De betrokken straten zijn de volgende :

•• Metaalstraat(n°1-53/2-56)

•• Rue Berckmansstraat (n°78-156)

•• Witte-Bergstraat (n°1-39/2-8)

•• Bordeauxstraat (n°1-29/2-16)

•• Louis Moricharplein (n°1-21/35-56)

•• Louis Coenenstraat (n°1-33/2-30)

•• Parlastraat (n°1-69/2-94)

•• Stenen-Kruisstraat (n°17-87/2-84)

•• Hallepoortlaan (n°1-17)

•• Paul Dejaerlaan (n°1-39/2-28)

•• Retoricastraat (n°1-39/2-16)

•• Adolphe Demeurlaan (n°1-63)

•• Romestraat (n°1-43/2-34)

•• Dethystraat ( n°1-25/2-16)

•• Roemeniëstraat (n°1-51)

•• Julien Dillensplein (n°1-13)

•• Sint-Gillisvoorplein (n°1-55/2-58)

•• Dumont Hermann Plein (n°1-5)

•• Bronstraat (n°1-69/12-64)

•• Schotlandstraat (n° 41-89,44/96)

•• Steensstraat (n°1-39/2-44)

•• Studentenstraat (n°1-17/2-34)

•• Taminesstraat (n°1-35)

•• Spinnerijstraat (n°1-25/2-24)

•• Vanderschrickstraat (n°1-25/2-18)

•• Smidsestraat (n°1-31/2-26)

•• Maurice Van Meenenplein (n°2-38)

•• Fortstraat (n°1-53/2-64)

•• Overwinningsstraat ( n°1-129/2-142)

•• Munthofstraat (n°29-199/40-194)

•• Jean Volderslaan (n°2-74)

•• Henri Jasparlaan (n°107-139)

•• Waterloosesteenweg (n°1-211/2-232)

•• Moskoustraat (n°5-29/2-46)

11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

•• Jourdanstraat (n° 129-207/122-164) •• Lausannestraat (n°1-63) •• Vlasfabriekstraat ( n°1-39/2-32) •• Loixplein (n°1-23) •• Lyceumstraat (n°1-37/2-8)

009 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

1 00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Luchtfoto van de perimeter van het Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar bron: Google Earth

010 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Perimeter van het Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar bron: SuĂ¨de36

011 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Eerste perimeter van het Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar De Alsembergsesteenweg werd eruit gehaald. De Fortstraat tussen het Voorplein en de Théodore Verhaegenlaan werd echter toegevoegd aan de onderzoekszone. Op deze manier zal er meer samenhang zijn tussen de interventies binnen de commerciële zone.

012 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

1 00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik

A211

06 Leefomgeving

A51 A102

A151 wijk Berckmans-Munthof

Hallepoortwijk

07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur

A101

10 Mobiliteit

A11 wijk Hoog Sint-Gillis

11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Luchtfoto van de perimeter van het Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar: in het zwart de wijken, in het wit de Gemeente Sint-Gillis, in het blauw de statistische sectoren.

013 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Ligging De betreffende zone is omringd met polen met een grote aantrekkingskracht. Daarom lopen doorheen de perimeter verschillende verbindingsstromen tussen deze verschillende entiteiten en ook wijkverbindende wegen. Tegelijk omvat de perimeter zelf ook belangrijke aantrekkingspolen die zich kristalliseren rond de openbare ruimtes, de infrastructuren en diensten.

Polen buiten de wijk

•• Het park van Vorst en het

Zuidstation

De Marollen

01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis

Dudenpark •• De Marollen Een van de grote groene longen van Brussel. De zone is rechtstreeks verbonden met de wijk Het Dudenpark is een gesloten, steile en geheivan de Marollen: een dynamische, volkse en mzinnige uitloper van het Zoniënwoud. Het levendige zone. De dagelijkse markt op het park van Vorst is een landschappelijk meesteVossenplein, de antiekwinkels en de horeca rwerkje van Victor Besmes, open naar de stad zorgen hier voor animatie. De Hallepoort is toe. De twee parken stellen verschillende ervade enige functionele verbinding tussen het ringen en infrastructuren voor: grote grasvelcentrum en de eerste kroon. Het park verbindt den, bosachtige sferen, speel- of sportvelden, deze pool met het centrum van Sint-Gillis het stadion van Union Saint-Gilloise, enz. zonder de onderzoekszone in sectoren te •• Albertplein/Altitude 100 verdelen. Heel dichtbevolkte burgerlijke wijk waarvan •• Het Stadscentrum de oudere bevolking opnieuw aan het verjonDe wijk ligt heel dicht bij de Vijfhoek en is gen is. We zien hier een dynamische horeca en ermee verbonden via de trams, de bussen en handel, heel wat supermarkten en de grootste de metrolijn, maar ook via een ononderbroken spektakelzaal van Brussel. winkelwandeling door de Jean Voldersstraat/ •• Het Zuidstation Waterloosesteenweg en de Hoogstraat/ Het belangrijkste station van het land en de Blaesstraat. «toegangspoort» tot het Gewest. Het is een •• De Kasteleinswijk internationaal platform van treinen en bussen De Kasteleinswijk maakt deel uit van de met een rechtstreekse verbinding met de meest levendige en dynamische zones van het luchthavens van Zaventem en Charleroi. Het Brussels Gewest. Hier zijn veel bars, restaustation biedt de wijk doorgang, bereikbaarheid rants, boetieks en een bekende avondmarkt en winkels. In deze wijk wordt ook een van de met verfijnde producten. grootste markten van Brussel georganiseerd, de Zuidmarkt. •• De Louizawijk Pool met ‘haut de gamme’ winkels en activi•• Het park van de Hallepoort Ontmoetingsplaats en aangename ruimte. teiten, gekoppeld aan de diensten- en beheerAanwezigheid van sportinfrastructuren, tersectoren. We vinden hier een concentratie van rasjes en bars (Potemkine). administratieve zetels en ambassades. 1

00 Inleiding

Louiza

Laag Sint-Gillis

Hoog Sint-Gillis

Ligging van de perimeter ten opzichte van de andere wijken Kasteleins

Park van Vorst Albertplein Altitude 100

014 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Twee zones, één realiteit Ondanks een heel centrale ligging en een continue stedenbouw is de perimeter van het wijkcontract opgedeeld in vier zones door twee heel drukke interwijkassen: de Overwinningsstraat en de Munthofstraat. Deze laatste verdeelt de gemeente in twee zones met heel verschillende profielen en ritmes: «Hoog» en «Laag» Sint-Gillis. Twee fysieke barrières •• Munthofstraat De Munthofstraat, die de onderzoekszone van het wijkcontract van oost naar west doorkruist, verdeelt het grondgebied van de gemeente Sint-Gillis perfect in twee. Deze straat heeft vaak te kampen met files door het autoverkeer. Het is geen aangename straat, ze is moeilijk over te steken en de handel krijgt er maar moeizaam vaste voet aan grond.

De straat verdeelt de perimeter in een meer «openbaar» gedeelte (bij het Sint-Gillisvoorplein, Moricharplein, Pierre Pauluspark) en een residentiëlere zone in de richting van de Louizawijk. Eén enkele sfeer

Ondanks deze fysieke opsplitsing nemen we bij het wandelen doorheen de straten van de onderzoeksperimeter een gelijkaardige sfeer waar in de hele gemeente. Het is een continu, coherent en gemengd stadsweefsel waarbinnen Vanuit het standpunt van de functies zien we residentiële wijken en geanimeerde wijken geen verschil tussen «Laag» en «Hoog» Sintelkaar afwisselen. Deze zone geniet een positief Gillis, want de twee zones zijn hoofdzakelijk imago binnen het Gewest en daarbuiten. De residentieel met enkele winkelstraten. Vanuit identiteit wordt erkend als aangenaam, pittoresk, het standpunt van de staat van de gebouwen, de Boheems, multicultureel, volks, intellectueel straten en de voetpaden en wat het sociaalecoen artistiek met een dominerend residentieel nomisch profiel van de bewoners betreft, hebben karakter. Er is ook de positieve invloed van een we hier echter te maken met twee afzonderlijke concentratie populaire openbare ruimtes zoals realiteiten. het Sint-Gillisvoorplein, het Moricharplein en buiten de perimeter van het Van Meenenplein en het Betlehemplein. •• Overwinningsstraat De Overwinningsstraat verbindt de Hallepoort, en dus de kleine ring, met de Charleroisesteenweg en het Paul Jansonplein. Het is een interwijkstraat met heel veel doorgaand verkeer.

Hallepoortwijk

wijk Berckmans-Munthof

Laag Sint-Gillis

Bosniewijk

Hoog Sint-Gillis

De perimeter met in het rood: de barrières «Munthofstraat», «Overwinningsstraat». In het zwart: de perimeters van de wijken. In het wit de grens van de gemeente Sint-Gillis.

015 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Een sterk aanwezig wegennet De zone van het wijkcontract bevindt zich in het hart van Sint-Gillis. De gemeente bevindt zich binnen de «eerste kroon» en grenst aan de «Kleine Ring» van Brussel. Wat verder zorgt de Ring van de autosnelweg voor een aanzienlijke stroom wagens vanuit Vorst, een belangrijke toegangspoort tot het zuiden van Brussel en het einde van de autosnelweg «Parijs-Brussel». De wijk wordt gekenmerkt door een sterke glooiing. Sint-Gillis wordt dus doorkruist door het verkeer dat de twee structurele wegenpolen verbindt en die het Gewest en de Vijfhoek omringen. Bovendien lopen er ook belangrijke gewestwegen door de zone: de Munthofstraat, de Waterloosesteenweg en de Alsembergsesteenweg. De Overwinningsstraat is een andere belangrijke as en die verbindt Hoog Sint-Gillis rechtstreeks met de Kleine Ring.

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving

Deze wegen maken de verbinding mogelijk met de belangrijke polen die rondom de perimeter liggen. Ze zijn vaak heel druk en verzadigd door het doorgaand verkeer. De andere wegen zijn bestemd voor het lokale verkeer, maar de wagens wijken steeds meer uit naar deze straten die eigenlijk bedoeld zijn om te wonen.

07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit

11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

at ra st of th un M

Waterloosesteenweg

Al s

Wa te

rl o

ber

te e

ve r

t ra

1 Foto genomen in de Munthofstraat tijdens het spitsuur. 2 Waterloosesteenweg 3 De perimeter van het Duurzaam Wijkcontract VoorpleinMorichar met in het blauw de interwijkwegen en in het grijs de lokale wegen.

nw eg

ses te enw eg

016 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Identificatie van de polen van de wijk Er werden duidelijk verschillende polen met een concentratie van activiteiten geïdentificeerd in of in de nabije omgeving van de onderzoeksperimeter: Sint-Gillisvoorplein (01)

Moricharplein (03)

Het Voorplein, gelegen in het centrum van de perimeter, is een bekende plek voor de Brusselaars, maar ook meer en meer voor de bezoekers van de hoofdstad. Deze ruimte is een referentiepunt, een plaats voor handel, activiteiten en multiculturele ontmoetingen, en het is er druk van ‘s morgens tot ‘s avonds. Naast de dagelijkse markt, die al bestaat van in 1865, vinden we op het Voorplein enkele van de beroemdste cafés van Brussel, zoals de «historische en mythische» cafés Le Verschueren en L’Union of nieuwe «trendy» plaatsen zoals het café La Maison du Peuple.

Samen met het Sint-Gillisvoorplein is het Moricharplein een van de belangrijke polen van de wijk. Overdag is het een actieve en druk bezochte plaats. Tijdens ontmoetingen en wandelingen benadrukten de bewoners dat het plein ‘s avonds weinig gebruikt wordt en wat angst inboezemt, omdat het slecht verlicht is. Het plein trekt een publiek van alle leeftijden aan en biedt een hele waaier aan uiteenlopende activiteiten.

Pierre Pauluspark (02) Het Pierre Pauluspark verbindt het Moricharplein en het Marie Jansonplein. Het park, dat ‘s nachts wordt afgesloten, bestaat uit twee delen. Het eerste, recentere, deel bestaat uit grasvelden, speelterreinen en decoratieve struikenmassa’s. Het andere deel is wat ouder en stemt overeen met de oorspronkelijke tuin van het Pelgrimshuis met een pittoreske sfeer en een vijver. Het park wordt druk bezocht, zowel in de week als tijdens het weekend. Het is een ontspanningsruimte voor de bewoners, de kinderen en de studenten van de scholen binnen de zone, en het wordt gebruikt als binnenweg door de gebruikers van de wijk. Ter hoogte van de ingang van het park bevindt zich een van de metro-ingangen.

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving

Waterloosesteenweg (04)

07 Bevolking

De Waterloosesteenweg is de belangrijkste winkelstraat van de perimeter. Het zijn voornamelijk buurtwinkels, discounters en kledingwinkels, maar de markt, het cultureel centrum, de cafés en de restaurants trekken ook een ruimer cliënteel aan. De voetgangersstroom op deze wegen is continu.

08 Tewerkstelling

De Bareel van Sint-Gillis (05) Deze plek is de toegangspoort tot de wijk, een referentiepunt, een overvol multimodaal knooppunt, een onwaarschijnlijke verzamelplaats bij voetbaloverwinningen. Ze ligt achter de fontein van Sint-Gillis met het emblematische standbeeld. Het is een zone met winkels en cafés en hier bevindt zich ook al jaren een van de beroemdste «fritkoten» van Brussel, dat de hele nacht open is.

09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

01 02 05 04

01 Sint-Gillisvoorplein 02 Pierre Pauluspark 03 Moricharplein 04 Waterloosesteenweg & Alsembergsesteenweg 05 De Bareel van Sint-Gillis

017 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Identificatie van de polen van de wijk Jacques Franksquare (01)

Van Meenenplein (03)

De Jacques Francksquare zal gerenoveerd worden in het kader van het Wijkcontract «MidiFontainas». Het project zal een ruimte creëren voor de bewoners met structuren voor alle leeftijden en tegelijk worden de openingen en verbindingen met de wijk bevorderd.

Op het Van Meenenplein staat het gemeentehuis van Sint-Gillis. Eén keer per week wordt er een markt met verfijnde producten georganiseerd. De beplante zone maakt deel uit van de stedenbouw van het begin van de eeuw toen ook de gevangenis van Sint-Gillis, de Waterloosesteenweg en het gemeentehuis het levenslicht zagen. De eerste wedstrijden van Union Saint-Gilloise werden hier georganiseerd.

Hallepoort (02) Het park van de Hallepoort ligt binnen de perimeter van de Kleine Ring. Het overblijfsel van de poort van de oude omwalling werd in de 19de eeuw met enkele vrijheden opgeknapt door architect Henri Beyaert die er een wat «Disneyland»-achtig allure uit gefantaseerde middeleeuwen aan gaf. Rond de «toren», die een museum is geworden, ligt een groot park met beplante zones, grasvelden, speelpleinen en sportterreinen. Dit park ligt vlakbij de perimeter van de wijk en is ook de toegangspoort tot SintGillis. Het is ook de enige functionele verbinding tussen een wijk van de eerste kroon en de vijfhoek dankzij het ondergrondse verkeer, de versmallingen van de wegen en de voetgangerswegen van het park.

Albertplein (04) - wijk Altitude 100 (05) De wijk die betrokken is bij het duurzaam wijkcontract Albert omvat het hoger gelegen gedeelte van de gemeente Vorst, gelegen aan de grens met «Hoog» Sint-Gillis. De bouw van een complex met infrastructuren en de renovatie van de openbare ruimte staan op het programma. Het is een belangrijk knooppunt dat in de kijker gezet wordt door het succes van de «Bar du Matin» die Sint-Gillis verbindt met Altitude 100, het Dudenpark en het Molièrepark. De scholen (in het blauw) De onderzoeksperimeter van de diagnose telt zeven schoolinstellingen van het basisonderwijs, secundair en universitair onderwijs. Heel wat studenten zijn gebruikers van de aanwezige openbare ruimtes en diensten. Vaak wonen ze ook in de zone of de gemeente.

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

03 05

01 Jacques Franksquare 02 Hallepoortpark 03 Van Meenenplein 04 Albertplein 05 Project «Albertplavuis» In het blauw: de scholen

018 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Gewestelijk Plan voor Duurzame Ontwikkeling (GPDO) Het GPDO wil van Brussel een aantrekkelijkere en meer inclusieve stad maken op sociaal vlak, een competitievere stad op economisch vlak, een creatievere stad wat onderzoek betreft en een groenere en doeltreffendere stad wat het gebruik van energie en hulpbronnen betreft. De wijk Voorplein-Morichar bevindt zich binnen de eerste kroon. Het volledige deel van Laag Sint-Gillis ligt binnen de perimeter van de zone «ZSR». Deze benaming neemt deze wijken op in een gevoelige stedelijke zone, gekenmerkt door een hoog werkloosheidspercentage, een groot aandeel mensen zonder diploma

en een zwak fiscaal potentieel. De Duurzame Wijkcontracten worden verdergezet en versterkt en exclusief uitgevoerd op het grondgebied van de ZSR.

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving

07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Zoom op de kaart van het GPDO-stadsproject 2014 2

Legende van het GPDO

019 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Gewestelijk Plan voor Duurzame Ontwikkeling In 2002 voorzag het tweede Gewestelijke Ontwikkelingsplan een «groene continuïteit» tussen de Hallepoort en het Park van Vorst. Dit is niet gebeurd. De verbinding tussen het Sint-Gillisvoorplein, het Marie Jansonplein, het Pierre Pauluspark, het Moricharplein en het Van Meenenplein zou het mogelijk maken om de impact van de Munthofstraat te verkleinen. Deze verdeelt Sint-Gillis op dit moment in twee. Het GOP benadrukte in die tijd al de noodzaak van een bijzondere aandacht voor de zachte mobiliteit. Het nieuwe GPDO omvat dit zelfde groene netwerk. Naar de «Moskouplein» (Marie Jansonplein) wordt in het GBP verwezen als «groene ruimte». 2

3 1

Zoom op het GOP - verbetering van de leefomgeving - 2002 2

Zoom op het GPDO - verbetering van de leefomgeving - 2014 3

Legende van het GPDO

020 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Gewestelijk Bestemmingsplan Het Gewestelijk Bestemmingsplan (GBP) bepaalt de algemene bestemming van de verschillende zones van het grondgebied van het Gewest, evenals de maatregelen voor de planning van de belangrijkste communicatiemiddelen. Het GBP werd door de Brusselse Regering goedgekeurd op 3 mei 2001.

00 Inleiding

De bestaande feitelijke situatie

02 Geschiedenis

perimeter van het wijkcontract. Het GBP vermeldt ook de noodzaak om te interveniëren ter We merken op dat dit reglementaire plan 14 jaar hoogte van bepaalde blokken, eerder geconcenoud en dat de situatie sindsdien sterk geëvotreerd in het lager gelegen deel van Sint-Gillis, lueerd is. Het is dus aangewezen om dit plan waar een intensere aanplanting vereist is. We te vergelijken met onze bestemmingsoverzichstellen geen sterk gemengd karakter vast in de ten. We merken echter een sterke aanwezigheid blokken. De aanwezigheid van industrieën en van voorzieningen van collectief belang of voor kantoren is heel laag. De residentiële en comopenbare dienstverlening, voornamelijk schools- merciële functies blijven domineren. tructuren die zich concentreren binnen de

01 Ligging van de wijk

03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving

1 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Zoom GBP 2

Legende GBP

021 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling

02 Geschiedenis

09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

022 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Geschiedenis De volgende teksten beschrijven op een chronologische manier de evolutie van het grondgebied waarop de perimeter van het duurzaam wijkcontract zich uitstrekt. Tussen de 7de en de 11de eeuw werd het gehucht «Obbrussel», wat «Hoog-Brussel» betekent, gevormd ter hoogte van het noordelijke deel van de parochie van Vorst. In die tijd strekte het grondgebied zich ongeveer uit van de Kapellekerk tot Altitude 100 en het bezette de ruimte tussen de loop van de Zenne en het plateau dat de vallei scheidde van die van de Maalbeek. In 1216 gaf de Hertog van Brabant Hendrik I de toestemming voor de bouw van een kerk in het gehucht Obbrussel; de kerk werd opgedragen aan Sint-Gillis. Rond deze kerk werd de eerste dorpskern georganiseerd. In de middeleeuwen en de moderne tijden waren de twee belangrijkste activiteiten in Sint-Gillis de graanteelt en de groenteteelt, in het bijzonder de spruitenteelt. Vanaf het einde van de 18de eeuw maken de teksten melding van de aanwezigheid van verschillende watermolens op het grondgebied van Sint-Gillis. In de 15de eeuw maakt Brussel haar vestingwerken af. Op het grondgebied van Sint-Gillis verrijst in 1670 een fort dat de toenaderingszone ten zuiden van Brussel moest controleren. Het fort bevond zich op de plaats van het huidige kruispunt van de Fortstraat en de Vestingstraat. Het fort werd ook gebouwd als een barrière op 1 de weg die Brussel verbond met Ukkel. Het fort en alle vestingen van Brussel werden op het einde van de 18de eeuw ontmanteld. In de 18de eeuw werden de funderingen gelegd voor de toekomstige stedenbouwkundige ontwikkeling van Sint-Gillis met de aanleg van de huidige Waterloosesteenweg tussen de «Bareel van Sint-Gillis» en «Bascule». In die tijd telde SintGillis 2500 inwoners.

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis

Een parochie landbouwers aan de poorten van de stad Brussel. Dankzij Victor Besme zien we het Sint-Gillis ontstaan dat we vandaag kennen.

Sint-Gillis, Kaart Ferraris 1770 2

Zicht op Brussel vanaf de ruïnes van het Fort Monterey, rond 1850

023 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Geschiedenis De verstedelijking Tussen 1840 en 1925 werd het dorp Sint-Gillis een volledig verstedelijkte wijk (creatie van de Louizawijk als gevolg van de opening van een nieuwe poort, de aanleg van de toekomstige Charleroisesteenweg, …). In de jaren 18601870 kenmerkte de bouw van een gemeentehuis en een kerk door Victor Besme ter hoogte van het Sint-Gillisvoorplein de transformatie van het gehucht in een kleine stad. De bouw van de gevangenis van Sint-Gillis tussen 1878 en 1884 kenmerkte de eerste fase van de creatie van de «Zuidwijk». De Zuidwijk (A) werd gecreëerd op basis van een uitlijningsplan van Victor Besme, dat goedgekeurd werd in het Koninklijk Besluit van 27.04.1892. Deze wijk werd georganiseerd volgens een uitgestrekte monumentale compositie van wegen vanaf de 1

Bareel. Zo haalt het plan voordeel uit de driehoekige schikking van de Alsembergsesteenweg en de Waterloosesteenweg, en ook uit de aanwezigheid van de gevangenis van Sint-Gillis, die gebouwd werd tussen 1978 en 1884 en die het perspectief afsluit. In 1896 besloot de gemeente om een stadhuis te bouwen in het midden van de hoofdas van deze compositie. De wijk van de middenscholen, zo genoemd door het aantal scholen dat er de deuren opende, werd gebouwd in de omgeving van het Parmaplein (nu het Moricharplein). Deze wijk ontwikkelt zich binnen de vierhoek tussen de Charleroise- en de Waterloosesteenweg, de Munthofstraat en de Overwinningsstraat. Ze wordt verdeeld in vrij regelmatige huizenblokken die voornamelijk rond de eeuwwisseling van de 20ste eeuw gebouwd werden.

Kaart Vandermaelen - 1858 2

Plan van Sint-Gillis, rond 1880 (ACSG/TP niet-geklasseerde fondsen) A-Zuidwijk B-Wijk van het Park C-wijk van de Middenscholen D-de Louisawijk E-het oude dorp F-wijk van het Zuid

024 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Geschiedenis De dorpskern in het hart van de gemeente zit in 1900 vervat in een ruime agglomeratie van mooi uitgelijnde gebouwen op regelmatige percelen. De landelijke en bescheiden woningen van het primitieve dorp, de doodlopende straten, de smalle en onregelmatige straatjes worden grotendeels weggegomd uit het landschap in het kader van een verfraaiings- en saneringscampagne uit de jaren 1900. Brede verkeersaders zien het levenslicht in de buurt van de kerk 1 van Sint-Gillis en nemen de plaats in van de oude volkse straatjes: de belangrijkste zijn het Voorplein Sint-Gillis en de Jean Volderslaan. In 1910 is Sint-Gillis een moderne agglomeratie geworden. Gebouwen met meerdere woningen werden veelvuldig gebouwd tussen 1900 en 1914 ongeveer. Na de Eerste Wereldoorlog werd Sint-Gillis bijna volledig heropgebouwd. Tijdens de periode 2 tussen de twee oorlogen werden heel uiteenlopende gebouwen neergezet op de laatste onbebouwde terreinen, vaak hoekpercelen. In dit tijdperk worden ook sociale woningen opgetrokken. Na de oorlog verschijnen enkele stedenbouwkundige gehelen waaronder het Van Caulaertsquare in 1953 en het Jordenssquare in 1959. Het zijn voornamelijk hoge gebouwen die verspreid ingeplant werden binnen het bestaande stadsweefsel. Vanaf de jaren 1970 leidt een wens tot integratie in het stadsweefsel tot façadisme of recenter nog tot de reconversie van industriële gehelen in woningen of een cultureel centrum zoals de «Pianofabriek».

Gewest en een geleidelijke terugkeer naar de stad van een nieuwe generatie wordt Sint-Gillis beetje bij beetje gerenoveerd. Op dit moment zien we een verdichting van de gebouwen met de opdeling van huizen in appartementen en een stijging van de grondwaarde.

12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Als gevolg van de stedelijke uittocht tussen de jaren 1960 en 1980 zijn de gebouwen sterk vervallen. Met de oprichting van het Brussels 4

Zicht op Sint-Gillis, 1860 2

Postkaart Sint-Gillisvoorplein 3

Moricharplein voor de renovatie van 2010 4

Postkaart Bareel van Sint-Gillis

025 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis

03 Stadsvernieuwing Lijst projecten stadsvernieuwing en sociaaleconomische vernieuwing Wijkcontracten Andere projecten rond de perimeter

026 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Lijst projecten stadsvernieuwing en sociaaleconomische vernieuwing Wegen en Mobiliteit en Openbare Ruimte

•• Parmastraat, toegang Pierre-Pauluspark, Gemeente Sint-Gillis, 2015

•• Fortstraat, renovatie van de riolering, Hydrobru. 2015

•• Nieuw richtplan bussen van de MIVB

•• Paul Dejaerlaan, volledige heraanleg (water, riool, openbare ruimte) en verlichting, MIVB (halve site eigen tram en eenrichtingsverkeer voor de Paul Dejaerlaan). 2015-2016 •• Bareel van Sint-Gillis, heraanleg voetpaden en riolering, HYDROBRU, BRUSSEL MOBILITEIT •• Marie Jansonplein, VOLLEDIGE HERINRICHTING met ondergrondse parking, BELIRIS-GEMEENTE •• Savoiestraat, waterdistributie, riolen, voetpaden, PTI (2019/2021) •• Metaalstraat, verlichting (dateert uit 97) en asfaltering, Gemeente Sint-Gillis (2015/2017) •• Jean Volderslaan, verlichting, Sibelga, 2017 •• Romestraat, verlichting, waterdistributie, Sibelga en Hydrobru, (2015-2016) •• Coenenstraat, verlichting, waterdistributie, Sibelga en Hydrobru, (2015-2016) •• Dethystraat, waterdistributie, Hydrobru, (2016)

•• GFR 2016 •• Een project voor een afgescheiden fietspad op de kleine ring en een GFR-project binnen de gemeente, BRUSSEL MOBILITEIT

•• Stenen-Kruisstraat, verlichting, Sibelga, 2017 •• Overwinningsstraat, renovatie van de riolering en het water; renovatie van de voetpaden in de richting van Janson (verwijdering van de rijstrook die naar rechts gaat), Hydrobru, Gemeente Sint-Gillis

02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond

•• École du Voorplein, Coenenstraat 12

07 Bevolking

•• Centre d’interprétation de l’Art nouveau, Marie Jansonplein

08 Tewerkstelling

•• BBP, Marie Jansonplein, in uitvoering •• Heraanleg van de «Jacques Franck»-square •• Stenen-Kruisstraat 72 en Overwinningsstraat 126: gedeeltelijke aanpassingen aan het type schoolgebouw. •• Bordeauxstraat 14-16: vervanging van het volledige geraamte van de school •• AEGIDIUM: oude filmzaal, geklasseerd, renovatie van de plek om er een congrescentrum van te maken.

•• Wijkconciërges

•• Schotlandstraat, verlichting, Sibelga, 2017

01 Ligging van de wijk

06 Leefomgeving

•• Moskoustraat, waterdistributie, Hydrobru, (2016)

•• Bordeauxstraat, verlichting, Sibelga, 2015

00 Inleiding

Infrastructuren en Cultuur

Sociaaleconomisch

•• Fortstraat, waterdistributie, Hydrobru, (2016)

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

05 Grondgebruik

•• Vanderschrickstraat, waterdistributie, Hydrobru, (2016)

•• Spinnerijstraat, waterdistributie, Hydrobru, (2016)

Diagnose

09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

•• Informatiepunten voor jongeren, Schietbaanstraat 14 (buiten de perimeter, maar dichtbij): algemene informatiedienst voor jongeren tussen 12 en 16 •• Oprichting van een platform «Pianofabriek / Cultureel Centrum Jacques Franck» voor de creatie en het beheer van een culturele agenda voor Sint-Gillis en voor de ontwikkeling van een netwerk.

•• Sint-Gillisvoorplein, Gemeente van SintGillis, 2017 027 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Wijkcontracten rond de onderzoekszone 1

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Kaart van de operaties voor stadsvernieuwing. SUEDE36

028 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Wijkcontracten «Metaal-Munt» 2003-2007 Het Wijkcontract overlapt de perimeter van het Wijkcontract VoorpleinMorichar. De twee omvatten het Marie Jansonplein waarvoor een renovatieproject werd voorgesteld in het Wijkcontract Metaal-Munt. Volgende projecten werden uitgevoerd: •• woningen en een benedenverdieping met een kunstenaarsatelier of handelszaak: Jean Voldersstraat 72, Jourdanstraat 129, Metaalstraat 56; •• woningen en collectieve infrastructuren: Metaalstraat 40, Bronstraat 61 (kinderdagverblijf);

verlaten gebouwen, stadskankers en heel wat leegstaande commerciële oppervlakken. De wijk wordt in twee verdeeld door de Munthofstraat. Langs de ene kant ligt de wijk «Voorhof», een belangrijke commerciële pool, en langs de andere kant de wijk «Overwinning», wat residentiëler en gekoppeld aan «Hoog Sint-Gillis».

In het midden van de perimeter ligt het Marie Jansonplein waarvoor de diagnose de problemen •• openbare ruimtes: Smidsestraat, aanhaalt rond sectorverdeling, onveiligheidsVanderschrickpark, Dillensplein, renovatie gevoel en bezetting door een nachtelijke of van de Overwinningsstraat, het Marie kwetsbare bevolking. In het basisdossier voorziet Jansonplein, beplantingen; de heraanleg een skatepark, een berm, een plein met een kleine theaterzaal. Gezien het huidige •• sociaaleconomische acties: Metaalstraat 40 project van de ondergrondse parking en het - een turnzaal, een huiswerkschool van het Centre d’interprétation de l’Art nouveau heeft CIFA, (Centre Interculturel de Formation par de gemeente er de voorkeur aan gegeven te wachl’Action), «Objectif Langues» en woningen ten op de beslissing rond de toekomst van de site van de grondregie. Opleidingscentrum alvorens van start te gaan met de transformaties. antenne «Lire et écrire», opvanglokaal voor drugsverslaafden, begeleiding «enfant et son Aangezien het Marie Jansonplein ook deel uitquartier». maakt van de perimeter van het wijkcontract «Voorplein-Morichar», zou het interessant zijn om het op te nemen in een visie van de openDe diagnose benadrukt de moeilijke situatie in bare ruimte op schaal van de wijk en dan in het de wijk die de dichtst bebouwde huizenblokbijzonder de link met het groene netwerk, zoals ken telt van de gemeente Sint-Gillis. Er zijn ook voorzien in het GPDO.

De perimeter van het DWC Metaal-Munt woningen en een benedenverdieping met een handelszaak of een kunstenaarsatelier: 01-Metaalstraat 56 03-Jourdanstraat 129 05-Jean Voldersstraat 72

03 1

07 05

06 10

02 01 11

woningen en collectieve infrastructuren: 02-Metaalstraat 40, 04-Bronstraat 61 (kinderdagverblijf) openbare ruimtes: 09-Smidsestraat, 07-Vanderschrickpark, 08-Dillensplein, 11-renovatie Overwinningsstraat, 10-Marie Jansonplein 029 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Wijkcontract «Metaal-Munt» 2003-2007 1

Metaalstraat 40 Het project van de Metaalstraat 40 omvat de renovatie van een oude achtergelaten site. Het stelt collectieve infrastructuren en woningen voor: een turnzaal, een huiswerkschool van het CIFA, «Objectif Langues» en woningen van de grondregie. Het project met een duurzame connotatie heeft geleid tot de beplanting van het dag en de recuperatie van het regenwater.

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik

Vanderschrickpark De binnenterrein van het huizenblok Waterloo/ Vanderschrick omvatte een parking en een leegstaande feestzaal. Het blok werd aangekocht door de gemeente en omgevormd tot een park en speeltuin. Het project werd vanaf het ontwerp tot de uitvoering opgevolgd door de kinderen van de school J.J Michel in het kader van het «miniwijkcontract». Dankzij het project kon ook de omgeving van de woningen verbeterd worden door het aanbrengen van groen en licht. 2 In vergelijking met het wijkcontract «VoorpleinMorichar» kan dit project het begin betekenen van een ludiek netwerk dat geïntegreerd zou kunnen worden in het netwerk dat gecreëerd zal worden in het wijkcontract Bosnië. Verder zou het ook kunnen aansluiten op een toekomstige «groene wandeling»: dit kleine park is logistiek gezien goed gelegen tussen het park van de Hallepoort en het Marie Jansonplein.

06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

1 et 2

Binnen- en buitenzicht van de Metaalstraat 40 3

Het Vanderschrickpark

030 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Wijkcontract «Zuid-Fontainas» 2007-2011 Dit wijkcontract, waarvan het onderzoek afgerond werd in 2007, had een interventieperimeter die dicht bij het wijkcontract van dit onderzoek ligt. Het is dus interessant om even opnieuw te gaan kijken naar die diagnose en dat programma. Volgende projecten werden uitgevoerd: •• Gemeentelijke woningen: Claesstraat 36, Hallepoort 65, Engelandstraat 47, Vorst 111, Ruslandstraat 8-10-12, Merode 19, Vorst 28/ Kerk 1-3 •• Collectieve infrastructuren: Émile Feron 12, Rusland 41 •• Openbare ruimtes: wijk van het Jacques Francksquare werd voorgesteld, maar niet uitgevoerd •• Sociaaleconomische acties: de informaticaboetiek, de versterking van de teams voor openbare netheid, de «gevel»-premies in de Voldersstraat, het aanzetten tot renovatie, de architecturale troeven in de Voldersstraat, de beplanting van de gevels. De perimeter omvat de wijk van de Hallepoort. In het noorden wordt de wijk begrensd door de Kleine Ring, in het oosten door het

Sint-Gillisvoorplein, in het zuiden door het Betlehemplein en in het westen door de nieuwe Zuidwijk. De diagnose biedt een vrij volledig beeld van deze wijk. Deze plek wordt omringd door grote infrastructuren en bestaat uit een dicht stadsweefsel dat dateert uit de 19de eeuw. Er zijn te weinig groene ruimtes. De bevolking is arm en heterogeen (48% van de bevolking is niet-Belg) en er is een hoog werkloosheidspercentage. In het onderzoek wordt ook al de levendige en hartelijke sfeer in de wijk beschreven. Vanuit het standpunt van de huisvesting benadrukt de diagnose het groot aantal verloederde gebouwen die een opportuniteit kunnen vormen voor de creatie van sociale woningen. Wat de infrastructuren betreft benadrukt het onderzoek een gebrek aan infrastructuren voor jongeren en de derde leeftijd.

02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid

13 Bijlagen 1

10 09 08 01 06

01 Ligging van de wijk

12 Sociaal klimaat

00 Inleiding

De perimeter van het WC Zuid-Fontainas licht dicht bij de perimeter van het huidige onderzoek. Woningen: 01-Claes 36, 02-Hallepoort 65, 03-Vorst 111, 04-Rusland 8-10-12, 05-Merode 19, 06-Vorst 28/Kerk 1-3 Collectieve infrastructuren: 08-Émile Feron 12, 09- Engeland 47, 10-Rusland 41 Openbare ruimtes in het blauw: 07-wijk van het Jacques Francksquare werd voorgesteld, maar niet uitgevoerd

031 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Wijkcontract «Zuid-Fontainas» 2007-2011 De doelstellingen zullen zich concentreren op de noodzaak om de nieuwe Zuidwijk, waarvan de functies vooral gekoppeld zijn aan de tertiaire sector, te verbinden met de residentiële wijk van de «Hallepoort». Er zal ook een sterk groen netwerk uitgebouwd worden dat de bestaande groene ruimtes verbindt en verbetert. Een van de doelstellingen is de sociale huisvesting in de wijk verbeteren om zo te strijden tegen de gentrificatie en om de toegang tot een woning te garanderen voor de meest achtergestelde bevolkingsgroepen. Het programma heeft plaatsen gebouwd voor de verenigingen van de wijk en infrastructuren gecreëerd voor de jongeren.

omringende gebouwen. De enige aanwezige infrastructuren zijn een sportterrein dat voornamelijk gebruikt wordt door jongeren ouder dan 15, een paar bomen, banken en vuilnisbakken. De groene ruimtes zijn erg beperkt of weinig toegankelijk. Het voorstel voorziet een vermindering van de storende en verdelende aanwezigheid van de weg en de verbinding van de restzone Het Wijkcontract «Zuid-Fontainas» heeft van de Fontainasstraat, waar de frituur staat en geleid tot de creatie van 26 nieuwe openbare een hondentoilet ligt, met de rest van de square. woningen met een gematigde huurprijs en twee Er zullen speeltuinen aangelegd worden en er kinderdagverblijven. Vanuit het standpunt komt een nieuw gebouw met één verdieping, van de openbare ruimte is een vernieuwingsbedoeld voor functies die gekoppeld zijn aan de project voorzien voor de Fontainasstraat, de wijk. De doelstelling bestaat er dus in de Jacques Vorstlaan, de Argonnestraat en vooral de Francksquare te herkwalificeren en opnieuw te Jacques Francksquare. De gemeente heeft ook de verbinden met de wijk door een generatieoverstifinanciering geprogrammeerd voor de renovatie jgend publiek aan te trekken. van de gevels van de meest beschadigde huizen, en ook de beplanting ervan. Vandaag werd de In vergelijking met de perimeter van het wijkrenovatie van de gevels van de meest beschadigde contract «Voorplein-Morichar» is dit laatste gebouwen nog niet uitgevoerd, en hetzelfde geldt project interessant voor de creatie van een groen voor de gevelpremies in de Jean Voldersstraat. netwerk dat de Hallepoort verbindt met het Park van Vorst via de Jacques Francksquare, Heraanleg van de Jacques het Germeaupark, het Sint-Gillisvoorplein, Francksquare het Marie-Jansonplein (Moskouplein), het Pierre-Pauluspark, het Moricharplein, het Op dit moment is de Jacques Franck een de Laveleyepark (metro Horta) en het Van verdeelde ruimte, ingenomen door de wagens Meenenplein. en volledig losgekoppeld van de wijk en de 1

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

1 et 2

De Jacques Francksquare vandaag 3 et 4 3

Plan en zicht op het project voor de heraanleg van de Jacques Francksquare; (bron: Presentatie JACQUES FRANCK, Gemeente Sint-Gillis)

032 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Wijkcontract «Park-Alsemberg» 2009-2013 Dit wijkcontract omvat gedeeltelijk de perimeter van het wijkcontract «Voorplein-Morichar». Het is dus belangrijk om daar de diagnose en de voorziene interventies van te kennen. We merken op dat de Waterloosesteenweg en de Alsembergsesteenweg niet gerenoveerd werden in het kader van deze procedure. Volgende projecten werden uitgevoerd:

De gevoeligste punten zijn de huisvesting en de openbare ruimte. Net zoals binnen de perimeter van de huidige diagnose is het sociale woningpark volledig verzadigd. Binnen de zone zien we ook een grote kwetsbare bevolkingsgroep. Er zijn ook heel wat gebouwen in slechte staat. Dezelfde vaststelling geldt ook voor de openbare ruimte. Deze wordt vaak ingenomen door de wagens waardoor er maar weinig plaats overblijft voor zachte vervoersmiddelen. Dit wijkcontract voorziet 25 woningen, twee nieuwe kinderdagverblijven en de renovatie van 40 gevels.

•• Woningen: Fort 11, Waterloo 103, Willem Tell 48, Fort 74, Park 1-3-Verhaegen 2-4, Garibaldi 60 •• Woningen en kinderdagverblijven: Vorst 193-195, Alsemberg 51-53- Garibaldi 20-22 •• openbare ruimtes: pleintje met de «twee banken» (Gustave DefinetstraatMontenegrostraat-Vorstlaan), Selderijstraat, Vestingstraat, speeltuin «school 1-2», Garibaldistraat, plateau Villas. •• Sociaaleconomische acties: openbare netheid, Jobyourself@Parc-Alsemberg, Murmuur, De Waaier, ID Fortes, femmes actives du monde (FAM). De diagnose schetst een vrij gedetailleerde analyse van de troeven en de beperkingen van de perimeter. Het resultaat is het imago van een actieve en levendige wijk met een rijk architecturaal erfgoed. De zone is vanuit een logistiek standpunt goed gelegen ten opzichte van het stadscentrum en de andere belangrijke polen die verspreid liggen rond de perimeter.

Op de Waterloosesteenweg werden geen interventies aan de weg uitgevoerd. Dit nieuwe wijkcontract is een gelegenheid om dit te overwegen. Dit wijkcontract ontwikkelde ook de creatie van woningen en de toegang tot de verdiepingen boven leegstaande handelszaken (Waterloosesteenweg), evenals een procedure voor commerciële heropleving van de Fortstraat (feest van de eerste mei, rommelmarkt, beplanting van de openbare ruimte - boomstronken, enz.) Via het wijkcontract Voorplein-Morichar zal deze dynamiek verdergezet kunnen worden.

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

De perimeter van het DWC Park-Alsemberg.

01 02 03 04

08 06

Woningen: 01-Fort 11, 02-Waterloo 103, 03-Willem Tell 48, 04-Fort 74, 05-Park 1-3-Verhaegen é-4, 06-Garibaldi 60 Woningen en kinderdagverblijven: 07-Vorst 193-195, 08- Alsemberg 51-53- Garibaldi 20-22. De openbare ruimtes in het blauw.

033 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Wijkcontract «Bosnië» 2012-2016 De perimeter van het Wijkcontract Bosnië grenst aan de perimeter van het wijkcontract «Voorplein-Morichar». Volgende projecten werden uitgevoerd: •• Woningen: Schietstandstraat 12; •• Infrastructuren: Schietstandstraat 12-16/ Th. Verhaegenstraat 110, renovatie OCMW elektriciteitscentrale, sociale kruidenier met ISP; •• openbare ruimtes: Schietstandstraat 12-16/ Th. Verhaegenstraat 110, inrichting van de Bosniëstraat, ludiek netwerk, aanplantingen in de Schietstandstraat, moestuintjes op balkons, gemeenschappelijke moestuintjes, duurzame boomgaard en landschappelijke inrichting van de Van Caulaertsquare, lichte inrichting van het Betlehemplein; •• Sociaaleconomische acties: «steunpunt», «remobilisatie», begeleiding en opvolging van ondernemingen, commerciële heropleving Betlehem en Verhaegen, «selidaire» project, naaicafé, breiwinkels, «Parlez vous-saint-gillois?», project Handi-Percussion, lessen voor de kinderen van de wijk, miniwijkcontract, «objectif réussite» en «Informatiepunt jongeren». Bosnië is de dichtstbevolkte wijk van het Brussels Gewest (4 x het gewestelijk gemiddelde). De bovenkant van de wijk is dichter bevolkt en

in zichzelf gekeerd, de lagere wijk is minder dichtbevolkt en wordt doorkruist door doorgaand verkeer. Het aandeel openbare woningen binnen de perimeter ligt beduidend hoger in vergelijking met het wijkcontract «VoorpleinMorichar» (500 ongeveer in de wijk «Bosnië» ten opzichte van 60 voor “Voorplein-Morichar”).

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond

De wijk wordt gekenmerkt door een kleine hoeveelheid openbare ruimtes en groene ruimtes. Het gebrek aan ontmoetingsruimtes leidt tot de isolatie van een deel van de bevolking, voornamelijk vrouwen, senioren en jongeren. Heel weinig ruimtes zijn ingericht voor kinderen en tieners. Een van de voorstellen wil een netwerk van ludieke en recreatieve installaties plaatsen om tegemoet te komen aan de grote vraag vanuit deze dichtbevolkte wijk. Het wijkcontract Bosnië is nog steeds lopende.

05 Grondgebruik

Er moet rekening gehouden worden met de initiatieven die het voorstel van het wijkcontract «Voorplein-Morichar» zouden kunnen verrijken. En er moet een globalere visie voorgesteld worden die verder gaat dan de grenzen van de onderzoekszone.

10 Mobiliteit

06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur

11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

De perimeter van het DWC Bosnië, in het blauw de openbare en groene ruimtes, in het oranje het ludieke netwerk.

01 02

01- Belangrijkste project, oude site van ECAM. Het project voorziet de aanleg van een park binnen het huizenblok, de creatie van lokalen voor verenigingen van de wijk, de transformatie van 2 huizen in meerdere woningen. 02-Renovatie van de «elektriciteitscentrale»

034 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Andere projecten rondom de perimeter Naast de projecten die voorzien zijn in de wijkcontracten voor de gemeente Sint-Gillis zijn nog andere stadsoperaties gepland rond de onderzoeksperimeter. De bebouwbare terreinen zijn schaars geworden en daarom wordt steeds vaker overgegaan tot de reconversie van industriële oppervlakken. Zoals het MIVB-depot, een verlaten gebouw, een project dat overwogen wordt. Verschillende belangrijke projecten zullen het levenslicht zien op het hele Brusselse grondgebied en ook in Sint-Gillis. Gevangenis van Sint-Gillis

01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing

06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat

13 Bijlagen

Heraanleg van het Albertplein Duurzaam wijkcontract «Albert», gemeente Vorst.

00 Inleiding

05 Grondgebruik

In het kader van de progressieve vrijmaking van de gevangenis van Sint-Gillis, Vorst en Berkendael heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gevraagd om een onderzoek om een reconversie van de betreffende sites te evalueren en voor te stellen. De ligging binnen het stadsweefsel, de verbinding met het openbaar vervoer en de oppervlakte maken van de gevangenis van Sint-Gillis een unieke grondopportuniteit.

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

04 Huisvesting & grond

Onderzoek van het masterplan, reconversie van de site van de gevangenis van Sint-Gillis en Vorst. Studie- en architectenbureau MSA (2013-2014)

De verstedelijking van de gevangenis van SintGillis zal een groot aantal woningen, infrastructuren en nieuwe openbare ruimtes opleveren. Nieuwe investeringen en nieuwe dynamieken zullen gecreëerd worden binnen een zone dichtbij de onderzoeksperimeter.

Diagnose

Het Albertplein zoals het er vandaag uitziet is een onsamenhangende ruimte door de complexiteit van de werken voor de bouw van de metrohalte Albert. De openbare ruimte is slecht gedefinieerd, van slechte kwaliteit en bestaat uit verschillende percelen die vaak braak liggen. Het idee bestaat erin dit plein weer een identiteit te geven door te werken aan de verbinding tussen de openbare ruimte en de assen die samenkomen op het Albertkruispunt.

1-2

Masterplan, projectvoorstel voor de reconversie van de gevangenis van Sint-Gillis (bron: MSA). 3

Visie voor de heraanleg van het Albertplein (bron: Espace approprié) 4

Luchtfoto van het Albertplein

035 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

00 Inleiding

04 Huisvesting & grond

01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond

Dichtheid Het gemende karakter Bezettingsstatus Comfort van de woningen Bouwdatum Openbare huisvesting

05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Gronddynamiek Recente vergunningsaanvragen Staat van de woningen

036 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Dichtheid Sint-Gillis maakt deel uit van de eerste kroon van gehuchten en de gebouwen zijn er vrij homogeen (84% dateert van voor 1961). De leeftijd van de gebouwen, de grootte en de onderverdelingen maken bepaalde woningen weinig comfortabel door de precaire sanitaire voorzieningen en soms de afwezigheid van warm water. Dit zien we vooral in het lager gelegen gedeelte van de perimeter. Het comfort en de staat van de gebouwen verbeteren naarmate men meer naar «Hoog SintGillis» gaat en in de omgeving van de wijken «Kastelein» en «Louiza». De zone is een van de dichtst bevolkte zones van België en trekt een relatief jonge bevolking aan. De wijk van de Hallepoort heeft een bevolkingsdichtheid die drie keer groter is dan die van het Brussels Gewest. De jonge leeftijd van de bewoners en de financiële onzekerheid van een deel van de bevolking remmen de renovatie van de woningen af.

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling

Het aantal sociale woningen binnen de onderzoeksperimeter is kleiner dan het gewestelijk gemiddelde: 4,6% ten opzichte van 7,8% in het BHG. Ook al ligt de zone in de buurt van grote groene ruimtes en bevinden zich binnen de perimeter verschillende openbare ruimtes en parken, toch is de aanwezigheid van plantengroei en ontmoetingsruimtes beperkt ten opzichte van de aanwezige bevolkingsdichtheid. Deze vaststelling geldt ook voor de infrastructuren en diensten.

09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen 2

Dichtheid De bevolkingsdichtheid is heel groot. De gemeente Sint-Gillis telt globaal genomen 44.000 inwoners (4,4% van de gewestelijke bevolking) voor een grondgebied van 2,5 km² (1,5% van de gewestelijke oppervlakte). •• Wijk Berckmans-Munthof: 18850,48 inwoners/km2 •• Wijk Hallepoort: 26046,95 inwoners/km2 •• Wijk Hoog Sint-Gillis: 20075,11 inwoners/ km2 •• BHG: 7057 inwoners/km² (Bronnen: IBSA, FOD Economie - Algemene Directie Statistiek - Statistics Belgium; URBIS)

Bevolkingsdichtheid binnen de perimeter (in het blauw) (bron: Gemeentelijke fiches voor de analyse van de lokale statistieken in het Brussels Gewest_nr. 13) 2

Bevolkingsdichtheid (bron wijkmonitoring)

037 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Stedelijke mix Het GBP vermeldt een zeer lage mix binnen de huizenblokken die binnen de onderzoeksperimeter vallen. Er zijn maar weinig industrieën en kantoren. De residentiële en commerciële functies domineren. We willen echter wel opmerken dat de plannen en overzichten van het GBP en de gegevens over de dichtheid van de woningen van de wijkmonitoring niet recent zijn. Dit plan en de gegevens moeten dus vergeleken worden met onze bestemmingsoverzichten. 1

Zoom GBP 2

Legende GBP

038 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Stedelijke mix Uit de statistieken en ons overzicht blijken een duidelijke stijging van de «woon»-functie, het quasi verdwijnen van de industriële bestemmingen en een daling van het aantal kantoren binnen de onderzoekszone. Er blijft een overwicht van een mix van woningen/handelszaken met een niet te verwaarlozen aandeel collectieve infrastructuren. 1

Recentere gegevens (2013) met betrekking tot de dichtheid van de kantoren (m²/km²) tonen een grotere aanwezigheid ervan in de wijken Hoog Sint-Gillis en Hallepoort ten opzichte van 1997. 2

Overzicht van de grondbezetting. SUEDE36 - mei 2015 2

Dichtheid kantoren (bron: de monitoring van de wijken) 3

Aandeel vloeroppervlakte dat niet toegewezen is aan huisvesting, 1997 (%) Wijk Berckmans-Munthof: 39,23% Wijk Hallepoort: 30,97% Wijk Hoog Sint-Gillis: 27,54% BHG: 39,96% (bron: de monitoring van de wijken)

039 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Bezettingsstatus Ook al ligt het aandeel lager dan het gewestelijk gemiddelde, toch woont een derde van de eigenaars in hun eigen woning. Deze informatie toont aan dat een groot deel van de bevolking van de wijk er blijft, vooral in het hoger gelegen deel van de wijk. Maar voor de andere bevolkingsgroepen (nieuwkomers van de eerste generatie, studenten) is deze zone een «doorgang». Aandeel woningen bewoond door de eigenaars :

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing

•• Wijk Berckmans-Munthof: 29,02%

04 Huisvesting & grond

•• Wijk Hallepoort: 25,14%

05 Grondgebruik

•• Wijk Hoog Sint-Gillis: 30,10% •• BHG: 41,15%

06 Leefomgeving 07 Bevolking

(DGSIE - ESE 2001 via Monitoring van de wijken)

08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Aandeel van de woningen die verhuurd worden door privépersonen :

•• Wijk Berckmans-Munthof: 80,25% •• Wijk Hallepoort: 70,16% •• Wijk Hoog Sint-Gillis: 87,14% •• BHG: 72,82% (DGSIE - ESE 2001 via Monitoring van de wijken)

Aandeel woningen bewoond door de eigenaars (bron: de monitoring van de wijken) 2

Aandeel van de woningen die verhuurd worden door privépersonen (bron: de monitoring van de wijken)

040 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Comfort van de woningen De gewestelijke kaart van het comfort van de woningen (m² per woning en m² per bewoner) toont een verdeeldheid tussen Hoog en Laag Sint-Gillis. Wat het aantal kamers betreft stellen we echter een zekere homogeniteit vast voor het hele grondgebied. 84% van de gebouwen dateren van voor 1961. Zoals eerder al gezegd hangt het comfort van de woningen af van de inkomens en het profiel van de bewoners. De zone trekt een jonge bevolking aan met een laag eisenniveau. Vooral in «Laag» Sint-Gillis zijn de economische mogelijkheden van een deel van de bevolking heel klein. Heel wat gebouwen werden dus niet gerenoveerd.

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik

De gevels zijn vaak beschadigd en er zijn nog gebouwen met ramen zonder dubbele beglazing. De wijk Hallepoort is een van de armste wijken binnen het BHG wat comfort, inkomens en dichtheid betreft. Sommige woningen hebben geen warm water en/of badkamer.

06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Aantal m² per woning

•• Wijk Berckmans-Munthof: 66,49 m2 •• Wijk Hallepoort: 62,48 m2 •• Wijk Hoog Sint-Gillis: 70,31 m2 (DGSIE - ESE 2001 via Monitoring van de wijken)

Aantal m²/woning (bron: de monitoring van de wijken)

041 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Comfort van de woningen Aandeel woningen kleiner dan 55 m²

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk

•• Wijk Berckmans-Munthof: 47,72% •• Wijk Hallepoort: 50,47%

02 Geschiedenis

•• Wijk Hoog Sint-Gillis: 40,39%

03 Stadsvernieuwing

•• BHG: 34,72%

04 Huisvesting & grond

(DGSIE - ESE 2001 via Monitoring van de wijken)

05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling

Aantal m² per bewoner

•• Wijk Berckmans-Munthof: 39,83 m2

09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit

•• Wijk Hallepoort: 27,96 m2

11 Milieu & gezondheid

•• Wijk Hoog Sint-Gillis: 37 m2 •• BHG: 35,58 m²

12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

(DGSIE - ESE 2001 via Monitoring van de wijken)

Aantal kamers per woning •• Wijk Berckmans-Munthof: 3,58 •• Wijk Hallepoort: 3,63 •• Wijk Hoog Sint-Gillis: 3,87 •• BHG: 4,07

Aandeel woningen kleiner dan 55 m² (bron: de monitoring van de wijken) 2

Aantal m²/bewoner (bron: de monitoring van de wijken) 3

Aantal kamers per woning (bron: de monitoring van de wijken)

(DGSIE - ESE 2001 via Monitoring van de wijken)

042 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Thermografie De thermografie van de BIM toont aan dat een groot deel van de gebouwen in Sint-Gillis slecht, zelfs zeer slecht geïsoleerd is. Het DWC «Voorplein-Morichar» zal een gelegenheid zijn om de isolatie van de gebouwen binnen de perimeter aan te moedigen.

Thermografie vanuit de lucht, SUEDE36 - mei 2015

043 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Bouwdatum van de woningen 84% van de woningen dateert van voor 1961. De verstedelijking van SintGillis zoals we het nu kennen krijgt vorm tussen 1840 en de twee oorlogen. De bouwpiek wordt bereikt tussen de jaren 1865 en 1905. Het zijn neoklassieke gebouwen of gebouwen met een eclectische stijl. De woningen hebben verschillende gevels, maar zien er binnen min of meer gelijk uit: een derde van de huizen wordt ingenomen door het verkeer tussen de verdiepingen en de inkomhal geeft uit op het trappenhuis. Het overige twee derde is voorbehouden voor de leefruimtes die achter elkaar liggen. Deze typologie vinden we nog het meest terug in de gemeente Sint-Gillis. Binnen de zone zien we ook enkele voorbeelden van artnouveau, art-déco en modernistische woningen. Deze zijn echter in de minderheid en worden geïntegreerd in een zeer coherent stadsweefsel. In de jaren 1970-1980 doorbreken bepaalde meer hedendaagse gebouwen de homogeniteit van de bebouwing. •• Wijk Berckmans-Munthof: 78,19% •• Wijk Hallepoort: 76,12% •• Wijk Hoog Sint-Gillis: 92,15% •• BHG: 53,03% (Bron: DGSIE )

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Aandeel woningen gebouwd voor 1961 (bron: de monitoring van de wijken)

044 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Openbare huisvesting De onderzoeksperimeter telt een achtergestelde bevolking die in een heel dichte omgeving leeft. Het aandeel van de bevolking waarvan de inkomsten enkel afhangen van het OCMW of van een vervangingsinkomen in is Sint-Gillis groter dan in het hele Gewest. Het sociale woningpark van de onderzoekszone is ontoereikend om aan de vraag te voldoen. ze blijft een belangrijke tool wat de stadsvernieuwing betreft. De grondregie van Sint-Gillis is een van de belangrijkste regies van het land.

23,6% van de actieve bevolking, 19,1% van de jongeren en 26,2% van de oudere mensen genieten van een inkomensgarantie, een invaliditeitsuitkering of een sociaal integratieloon of equivalent (tegenover respectievelijk 18,4%, 17,1% en 17,6% in het Brussels Gewest).

Het grootste deel van de sociale woningen van de grondregie bevindt zich voornamelijk in Laag Sint-Gillis.

Het aanbod aan sociale woningen is klein. In Sint-Gillis is de vraag voor dit type huurwoning tien keer groter dan het huidige aanbod. Binnen de onderzoekszone zijn heel weinig sociale woningen. Deze situatie kan gedeeltelijk verklaard worden door het gebrek aan bouwgronden of grote oppervlakken die omgevormd kunnen worden.

De Sint-Gillishaard begeert 1054 sociale woningen op het gemeentelijk grondgebied. Binnen de perimeter tellen we 3 complexen met sociale woningen, van het individuele huis tot het appartementsgebouw: •• Moskoustraat (1921) met 9 woningen;

01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling

Openbare huisvesting

00 Inleiding

09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

•• Romestraat (1994) met 23 woningen; •• Bronstraat (2014) met 28 woningen. De Grondregie beheert dan weer meer dan 800 woningen op het gemeentelijk grondgebied; 2

Sociale woningen per sector (bron monitoring van de wijken) 2

Regionale kaart met alle sociale woningen binnen het Brussels Hoofdstedelijke Gewest onder toezicht van de BGHM (Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij)

045 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Gronddynamiek Kopen of huren binnen de sector van het onderzoek wordt steeds duurder. De trend die ingezet werd in de jaren 90 is niet verzwakt. Er zijn binnen de onderzoekszone echter grote verschillen tussen «Hoog» en «Laag» Sint-Gillis. Het verschil in huurprijs bedraagt gemiddeld 130 euro en dat verschil is de voorbije twee jaar nog groter geworden. De aankoopprijs van de huizen en appartementen volgt deze beweging ook, maar de verschillen zijn minder uitgesproken. Het fenomeen is gekend en de onderzoekszone is geen uitzondering op de gewestelijke trend: de aankoop- en huurprijzen voor woningen zijn al 20 jaar voortdurend aan het stijgen. En nu het Federaal Planbureau een bevolkingstoename met 150 000 mensen verwacht tegen 2040 zal deze trend niet snel omkeren. Een ander gegeven waar rekening mee gehouden moet worden is de mobiliteit. De uitzonderlijke ligging van de onderzoekszone wat nabijheid van de werkplekken van de hoofdstad en de optimale toegang tot het openbaar en zacht vervoer betreft zijn twee feiten die de prijsstijging nog zouden kunnen doen toenemen. Het positieve imago van Sint-Gillis, de nabijheid van groene ruimtes en allerhande diensten maken van de woningen hier een goede investering, zelfs in Laag Sint-Gillis. Een artikel in Le Vif l’Express van 12 juni 2014 werpt wat meer licht op de gewestelijke trend: «Op 8 à 9 jaar tijd is de stijging van de huurprijzen met 12% gestegen ten opzichte van de index, volgens de Brusselse Bond voor het Recht op Wonen (BBRoW). Nog een zorgwekkend fenomeen: door een gebrek aan middelen en uit angst meer huur te moeten betalen blijven de huurders steeds langer in eenzelfde woning, ook al voldoet deze niet langer aan hun behoefte. In 2004 bleven de huurders ongeveer vier en een half jaar in eenzelfde woning en in 2012 was dat gemiddeld 12 jaar.»

Aankoop De cijfers van Sint-Gillis volgen de gewestelijke trend. De aankoopprijzen variëren naargelang de wijken en de onderzoekszone. De prijzen zijn hoger naarmate we meer in de buurt van Elsene en het park van Vorst komen. Maar ook de zone van de «Hallepoort» wordt duurder. Speculanten baseren zich immers op het positieve imago van Sint-Gillis, de nabijheid van het stadscentrum, van het Zuidstation en verschillende metro- en buslijnen.

Evolutie van de gemiddelde jaarlijkse verkoopprijs van huizen en appartementen in het BHG. Bron: FOD Economie

046 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Gronddynamiek Ligging

dit percentage zelfs 6% kunnen bedragen. Dit is een zorgwekkende vaststelling als we weten dat het percentage sociale huisvesting in de rest van Europa 20% bedraagt en zelfs 35% in Nederland.

De gemiddelde maandelijkse huurprijs ligt lager dan het gewestelijk gemiddelde en dat sluit logischerwijs aan bij het inkomen per bewoner. We zien echter een constante stijging, vooral langs de kant van de «Louiza»-wijk die tussen 2010 en 2011 een ware heropleving kent.

De BBRoW geeft toe dat er geen tienduizend oplossingen bestaan voor dit probleem, tenzij bijvoorbeeld het aantal sociale woningen verhogen of een huurondersteuning toekennen.»

Behoeften en types van woningen Alle formaten van woningen zijn nodig binnen de onderzoekszone. De bevolking bestaat uit een grote mix van profielen, zowel wat de grootte van de gezinnen (eenoudergezin, koppels zonder kinderen, alleenstaande, studenten, grote gezinnen, enz.) als de inkomens betreft.

De gronddynamiek van de onderzoekszone rechtvaardigt het belang van een actief beleid voor openbare huisvesting. De «volkse», «Boheemse», «jonge», «multiculturele» en «kunstzinnige» identiteiten van deze plek worden bedreigd door deze prijsstijgingen. Elsene en Ukkel hebben het effect van een «olievlek» en de wijk wordt steeds duurder. Het gaat niet alleen om het belang van het behoud van een bescheiden en gemiddelde bevolking binnen de perimeter, maar ook de «ziel» van de wijk staat hier op het spel. In het kader van deze operatie zal het dus belangrijk zijn om te investeren in kwalitatieve openbare huisvesting.

Besluiten In hetzelfde artikel van Le Vif-l’Express van 12 juni 2014 worden volgende feiten benadrukt: «De gemiddelde huurprijs in Brussel is geëvolueerd van 346 euro in 1992 naar 649 euro in 2012. Deze stijging heeft er mee voor gezorgd dat bijna 200 000 Brusselse gezinnen moeilijkheden hebben om betaalbare woningen te vinden. De openbare huurwoningen vertegenwoordigen nauwelijks 9% van het Brusselse vastgoedpark terwijl meer dan 50 000 gezinnen wachten op een openbare woning. In het licht van de niet-bewoonde sociale woningen zou

Maandelijkse huurprijzen per woning 2011 (bron: monitoring van de wijken) 2

Code

Territoire

Moyenne des territoires affichés RBC BERCKMANS - HOTEL DES 41 MONNAIES 47 HAUT SAINT-GILLES 48 PORTE DE HAL * ND: non disponible * VS: valeur soumise au seuil

Loyers mensuels moyen par logement (€)

2010

2011

/ 591

/ 640

616

653.77

578 517

588.9 522.4

Non disponible

Evolutie van de maandelijkse huurprijzen per woning, 2010 en 2011 (bron: monitoring van de wijken)

047 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Recente aanvragen voor stedenbouwkundige vergunningen De huidige gronddynamiek wordt ook bevestigd in het overzicht van de aanvragen voor stedenbouwkundige vergunningen. De projecten zijn van verschillende omvang en verschillend belang, maar de egale verspreiding ervan over de volledige onderzoekszone bewijst dat ook «Laag SintGillis» aan het renoveren is en kan rekenen op de belangstelling van de investeerders. 1

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Bestaande rechtssituatie. SUEDE36

048 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Staat van de woningen De globale staat van de woningen kan gekwalificeerd worden als «gemiddeld», met nuances. Een aantal gebouwen is in zeer slechte staat. We zien een concentratie van gebouwen die een renovatie vereisen rond de Fortstraat, de Waterloosesteenweg en de Romestraat. 1

Overzicht van de staat van de gebouwen SUEDE36

049 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis

05 Grondbezetting Bezettingsgraad van de bebouwing van de huizenblokken Ondoordringbare oppervlakken

050 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Bezettingsgraad van de bebouwing van de huizenblokken De statistische sector «Hallepoort» maakt deel uit van de dichtbebouwde zones van het Brussels Gewest (74,54% tegenover een gewestelijk gemiddelde van 26,31%). In dit geval stellen we ook de degressieve verandering vast van «Laag» naar «Hoog» Sint-Gillis. Bezettingsgraad van de bebouwing van de huizenblokken in 2003 •• Wijk Berckmans-Munthof: 69,20% •• Wijk Hallepoort: 74,54% •• Wijk Hoog Sint-Gillis: 61,18% •• BHG: 26,31%

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking

(Bronnen: URBIS)

08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 2

13 Bijlagen

Bezettingsgraad van de bebouwing van de huizenblokken in 2003 (bron: monitoring van de wijken) 2 et 3

Luchtfoto van de binnenterreinen van huizenblokken, vol constructies en uitbreidingen.

051 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Ondoordringbare oppervlakken Als we de huizenblokken bekijken op de luchtfoto’s, dan zien we essentiële verschillen. Minder dan de helft van de huizenblokken van dit onderzoek behoudt een zekere doordringbaarheid en omvat bomen en tuinen. De rest is dichtbebouwd met industriële constructies en vooral uitbreidingen van woningen. Ondoordringbare oppervlakken in 2006

•• Wijk Berckmans-Munthof: 83,09% •• Wijk Hallepoort: 90,32% •• Wijk Hoog Sint-Gillis: 85,62% •• BHG: 46,45% (Bron: Brussel Mobiliteit + URBIS via monitoring van de wijken) Het gemiddelde percentage van de ondoordringbare oppervlakte bedraagt 86% van het grondoppervlak tegenover een gewestelijk gemiddelde van 46,5%.

12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Ondoordringbare oppervlakken in 2006 (bron: monitoring van de wijken) 2 et 3

Luchtfoto van bepaalde beplante binnenterreinen van huizenblokken

052 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis

06 Leefomgeving Pleinen en parken Binnenterreinen van huizenblokken Wegen Verloedering en illegale stortplaatsen

Openbare verlichting Erfgoed Groen netwerk en blauw netwerk

053 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Openbare plaatsen en ruimtes De onderzoeksperimeter omvat verschillende openbare ruimtes. Sommige parken en plaatsen liggen verscholen binnen een huizenblok of wat ver verwijderd van de hoofdstraten en zijn enkel bekend bij de bewoners van de wijk. De onderzoeksperimeter heeft een goed niveau wat de toegankelijkheid van de groene ruimtes betreft. Het Moricharplein en het Pauluspark zijn de twee belangrijkste groene polen. We zien ook sommige straten en pleinen met beplanting, zoals de Jean Volderslaan, het Sint-Gillis Voorplein en het Marie Jansonplein. De verbinding tussen deze ruimtes nodigt echter niet uit tot wandelen en leent zich niet voor zachte mobiliteit.

Naast de ingang van de metro vinden we de vzw Clos die onderdak en voedsel geeft aan arme mensen en/of daklozen. Deze aanwezigheid in combinatie met de feestelijke sfeer die er heerst tijdens een deel van de nacht veroorzaakt heel wat problemen rond het imago, de netheid van het plein en overlast door het lawaai.

Het nieuwe project voor het Voorplein voorziet de verplaatsing van de bestaande bomen naar het voorplein van de kerk. Het Marie Jansonplein wordt op dit moment niet ervaren als een groene en openbare ruimte. Er zou een interventie overwogen kunnen worden om een groen netwerk te creëren ter versterking van de beplanting in de wijk, als aanmoediging voor de zachte mobiliteit, maar ook om de bestaande groene plekken zichtbaarder te maken. Sint-Gillisvoorplein Oppervlakte: 3600 m² Beheerder: Gemeente Sint-Gillis Het Sint-Gillisvoorplein, een commerciële kern en referentieplaats voor vrije tijd en ontspanning, speelt een belangrijke rol in het gemeenschapsleven van de wijk. Het is een voetgangerszone met verschillende cafés en een dagelijkse markt. Hier heerst nog een dorpssfeer met een grote mix van leeftijden, mensen en nationaliteiten. Het Voorplein heeft een onregelmatige vorm, gebogen en langgerecht, die vanaf de Jourdanstraat breder wordt naar de kerk toe. Het Voorplein wordt begrensd door hoge gebouwen met een commerciële benedenverdieping, de meeste in eclectische stijlen. Vanaf 1993 werd een metrohalte gecreëerd die toegankelijk is ter hoogte van nummer 27. Op het Voorplein ligt ook de Aegidium, de oude wijkbioscoop. Het is een opmerkelijk gebouw vanuit erfgoedstandpunt dat binnenkort het voorwerp zal uitmaken van een grote renovatie. 2

De openbare ruimte van het Sint-Gillisvoorplein zal binnenkort gerenoveerd worden. Het project voor de heraanleg van het Voorplein werd in september 2014 voorgesteld aan de inwoners van Sint-Gillis. De werken zijn voorzien in 2016 en zullen klaar zijn in 2017. Het project zal zorgen voor de ruimtelijke samenhang tussen het kerkplein en het Voorplein door een identieke behandeling van de grond waardoor een plateau gecreëerd wordt op de Waterloosesteenweg. Het is de bedoeling om de ruimtelijke verdeling van de terrassen, de markt en de wandelzones te organiseren, want op dit moment verloopt dat problematisch via stroken die van elkaar gescheiden worden door een trede. Deze inrichting maakt het bovendien mogelijk om de huidige helling van 4% te corrigeren en terug te brengen tot 2%, wat een voordeel is voor de tafels en winkelkramen. Er zal ook een nieuwe verlichting bestudeerd worden. Een deel van de huidige tegels zal gerecupereerd en verzaagd worden voor de nieuwe inrichting. De rest van de oppervlakte wordt bedekt met graniet.

De terrassen van het Sint-Gillisvoorplein 2

De dagelijkse markt op het Sint-Gillisvoorplein 3

Uitzicht op de kerk van Sint-Gillis

054 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Pleinen en parken 1 00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 2

11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Schema van het project voor het nieuwe Voorplein. We zien de verdeling in schijven voor de organisatie van de activiteiten. (Bron: Bureau Bas Smets) 2

Sfeerbeelden van het project voor het nieuwe Voorplein. (Bron: Bureau Bas Smets)

055 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Pleinen en parken Marie Jansonplein

00 Inleiding

Oppervlakte: 9730,68 m² Beheerder: het Brussels Hoofdstedelijk Gewest:

01 Ligging van de wijk

Het Marie Jansonplein wordt door het GBP beschouwd als een groene ruimte. Helaas zijn er heel wat disfuncties en functioneert het park niet als een openbare ruimte. Het Marie Janson ligt op het einde van het Sint-Gillisvoorplein en is ook gekend onder de naam «Moskouplein».

02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 2

Op dit moment heeft deze ruimte geen enkele relatie met de omgeving en in plaats van als een verbinding te functioneren, snijdt ze de wijk doormidden en remt de voetgangers af. Door de bewoners van Sint-Gillis wordt dit plein gezien als een doorgang die ‘s avonds best vermeden wordt. In de richting van de Overwinningsstraat en de Munthoflaan verhinderen afsluitingen van 40 cm hoog de doorgang via het plein. De parkeerplaatsen voor wagens vormen langs de 3 Jourdanstraat en de Moskoustraat nog een barrière tussen het Voorplein en het plein. De verlichting is zwak. Deze plek is gedestructureerd, slecht uitgerust, heeft geen functie, identiteit of definitie. De spelers op het terrein, maar ook onze eigen waarnemingen, bevestigen de regelmatige aanwezigheid van een achtergesteld publiek, van drugsverslaafden en daklozen. Het plein staat voor iedereen gelijk met een gevoel van onveiligheid. Alle personen die we ondervroegen tijdens onze enquête noemden het Marie Janson als de plaats binnen de onderzoekszone waar ze niet graag komen en die ze vermijden. Het voetbalveld is echter een positief punt, omdat het een ontmoetingsplaats is voor de jongeren van de wijk.

05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Het Marie Jansonplein met zijn afsluitingen 2

De verloederde staat van de grond op het Marie Jansonplein 3 4

Een deel van het Marie Jansonplein wordt vaak gebruikt door de markt van het SintGillisplein. Er bestaat al een spontane verbinding 4

Het Marie Jansonplein op een zonnige dag.

056 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Pleinen en parken De toekomst van het Marie Jansonplein is nog niet duidelijk. Sinds 2008 bestudeert de gemeente de mogelijkheid om er een ondergrondse parking te bouwen in combinatie met een project voor de inrichting van de oppervlakte dat zou aansluiten bij de status van groene ruimte. De noodzaak van een interventie die deze stedelijke leegte kan transformeren en ten dienste stellen van de wijk en de bewoners is evident voor alle spelers van de wijk. De bewoners, gebruikers en spelers van de site uiten vaak de wens van een herinrichting van het Marie Jansonplein in het verlengde van het project voor het Voorplein. Het idee van voetgangerszones voor de Jourdanstraat en de Moskoustraat werd al vaak aangehaald, samen met een versterking van de activiteiten rond en op het plein om een sociale controle te garanderen. Het is de bedoeling om een voetgangersdoorgang te creëren en de aanwezigheid van een steward of een agent van de gemeente te garanderen. Wat de openbare ruimte betreft, daar vragen de bewoners en de gebruikers van de zone om een gezellige ruimte voor alle leeftijden. Er moeten rustplaatsen voorzien worden, maar ook speeltuinen, voor de allerkleinsten en de tieners. Bij de inrichting van de grond zal het belangrijk zijn de diagonale doorgang naar de Overwinningsstraat te behouden, maar ook een verbinding te creëren met het Pauluspark door de parkeerplaatsen weg te halen, want die versmallen het voetpad en zorgen voor een gevoel van onveiligheid.

057 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Pleinen en parken Moricharplein

jongeren veroorzaken echter soms wat oproer ‘s nachts. Het gebeurt ook dat er vechtpartijen ontstaan. Het Moricharplein is ook het activiteitenterrein van het burgercomité «Morichar en transition». Dit comité ontstond in 2012 en zorgt voor verschillende interventies in de wijk. Op het Moricharplein werden twee percelen aan hen toevertrouwd voor de creatie van «bloemenperken» met de bedoeling de biodiversiteit van de plek te beschermen en in het bijzondere de insectenpopulatie. Deze polyvalente plek wordt soms gebruikt voor occasionele evenementen, zoals het vuurwerk met Halloween.

Oppervlakte: 10164,35 m² Beheerder: Gemeente Sint-Gillis Het Moricharplein, dat vroeger gekend was onder de naam Parmaplein, heeft verschillende evoluties van de structuur doorgemaakt. Het plein ontstaat in 1898: de «square» diende eerst als oefenveld voor de burgerwacht en als speelterrein voor de kinderen. De organisatie in drie terrassen krijgt vorm in 1958: het terrein werd bezet door sportterreinen, tuinen en een constructie met portiek. In 2010 begint de gemeente aan een nieuwe inrichting waarbij het portiek zal verdwijnen en er betere verbindingen voorzien worden tussen de verschillende terrassen. Vandaag kunnen mensen van alle leeftijden terecht op het Moricharplein. Het is een ontmoetingsplek geworden voor tieners en universiteitsstudenten. Het Athénée Royal Victor Horta en het Institut Saint-Luc liggen in de buurt van het plein. Overdag, tijdens de middagpauzes en in het weekend is het er erg druk. ‘s Avonds gaan de bewoners echter niet naar het plein, misschien door de slechte verlichting die op bepaalde delen schaduwzones creëert. De verdeling in terrassen organiseert de verspreiding van het gebruik. De kleinsten leren fietsen op het bovenste gedeelte van het plein, de tieners staan gewoonlijk meer in het midden. De «bendes» van de wijk bezetten het onderste deel, vlakbij de sportterreinen. De verschillende bewoners van het Moricharplein lijken in vrede met elkaar te leven. Sommige

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving

07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit

11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

3 1

Moricharplein: basketplein en grasveld 2

Moricharplein: eerste terras, gebruikt om te fietsen, te skaten of te rolschaatsen 3

Moricharplein: luchtfoto met de verdeling in drie niveaus.

058 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Pleinen en parken Pierre Pauluspark

Oppervlakte: 12724,35 m² Beheerder: Gemeente Sint-Gillis Het Pierre Pauluspark ligt binnen het huizenblok «Munthofstraat - Parmastraat» en het is een rustige plek met een speeltuin, een landschappelijk gedeelte met een vijver en een grote zonneweide. Het pittoreske deel rond de vijver is de tuin van het Pelgrimshuis, dat een openbare ruimte geworden is. Door de ligging en de hekken die errond staan blijft het park een plek die 2 onvoldoende zichtbaar is. Voor de bewoners van de wijk is het Pierre Pauluspark een plek om even te pauzeren en te ontspannen. De jonge kinderen komen er graag voor de eendjes en de speeltuin. De speeltuin is echter te klein voor een zo dichtbevolkte en jonge wijk. Deze plek is ook een binnenweg tussen het Marie Jansonplein en het Moricharplein. Ter hoogte van de ingang van het park licht 3 een van de toegangen tot het metrostation «Munthof». Het Pelgrimshuis, de cultuurdienst van Sint-Gillis, de muziekacademie, de instelling voor de derde leeftijd en de petanquebaan Charles Picqué geven uit op het park. s’ Nachts is het park gesloten. Het Pierre Pauluspark wordt vaak genoemd als een van de favoriete plekken van de bewoners. Toch werden er enkele opmerkingen gegeven. 4 De speeltuin voldoet niet voor de gebruikersstroom die er dagelijks langskomt. De speeltuigen zijn gedateerd en de oppervlakte is te klein voor zo een dichtbevolkte en jonge wijk. Volgens de interviews en enquêtes die afgenomen werden van de spelers (gemeente en verenigingen), bewoners en gebruikers van de wijk vertegenwoordigt het Pauluspark een van de kritieke punten inzake veiligheid. Door de nabijheid van het Marie Jansonplein en de metro wordt deze plek vaak gebruikt voor het gebruik en de verkoop van drugs. Sommige bewoners hebben ons verteld over onaangename situaties of gebeurtenissen, onveiligheid en zelfs agressies. 5

De speeltuin van het Pierre Pauluspark 2 et 3

Gezellige momenten in het Pierre Pauluspark 4

Het Pelgrimshuis 5

Uitzicht op het grote grasveld van het Pierre Pauluspark

059 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Pleinen en parken Park Metro Horta / Victor de Laveleyepark

Julien Dillensplein

Oppervlakte: 2300 m² Beheerder: Gemeente Sint-Gillis

Oppervlakte: 12724,35 m² Beheerder: Gemeente Sint-Gillis

Dit kleine huizenblok verbindt de Waterloosesteenweg met de Paul Dejaerlaan. Het omvat de toegangen tot de metro Horta. Op dit moment telt deze plek tuintjes en een speeltuin. Een herinrichtingsproject voor een beter beheer van de rol als binnenweg en verbinding tussen de twee straten is noodzakelijk. Ook om deze groene ontmoetings- en rustplaats voor de bewoners van de twee nabijgelegen woonblokken te optimaliseren.

De laatste jaren kreeg het Dillensplein opnieuw een sfeer en een vitaliteit. Na de opening van het Dillenscafé en de groene herinrichting van het kruispunt is het plein een ontmoetingsplek geworden, in het bijzonder voor de jongeren van de wijk. Er zijn echter nog wat leegstaande winkels die het voorwerp zouden kunnen uitmaken van een renovatie.

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking

08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat

2 5

13 Bijlagen 1&2

Victor de Laveleyeplein 3

Luchtfoto van het park metro Horta: het park is een rechtstreekse verbinding tussen de Waterloosesteenweg en de Paul Dejaerlaan 4

Dillensplein 5

Interieur van het Dillenscafé; dankzij de inrichting van het plein en de commerciële heropleving is het Dillensplein een aangename plek geworden die druk bezocht wordt door de bewoners van de wijk en een publiek dat van elders komt.

060 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Pleinen en parken Van Meenenplein

3 00 Inleiding

Oppervlakte: 3200 mÂ˛ Beheerder: Gemeente Sint-Gillis

01 Ligging van de wijk

Het Van Meenenplein ligt buiten de perimeter, maar vertegenwoordigt een belangrijk en invloedrijke pool voor de onderzoeksperimeter. Op dit plein staat het gemeentehuis en elke week wordt er een markt georganiseerd die bekend is tot buiten de wijk. Dit plein met beplantingen wordt gedeeltelijk bezet door de parking, wat de bezetting en het gebruik als volwaardige openbare ruimte beperkt. Op dit moment bevindt het voorplein zich in een staat van vergevorderde verloedering en dringt een renovatie zich op. Om een symbolische reden, maar ook om de ligging op stedenbouwkundig niveau is deze plek een strategische pool waar rekening mee moet worden gehouden in het kader van de onderzoekszone van onderhavig wijkcontract. Het plein ligt immers in het centrum van heel wat belangen en verbindingen: het Voorplein, de Bareel, het park van Vorst en de gevangenis van Sint-Gillis zullen in de toekomst het voorwerp uitmaken van een grote reconversie. 1

02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 4

05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

1 et 2 2

Van Meenenplein op een marktdag. 3

Luchtfoto van het Van Meenenplein. Uitzicht op de gevangenis 4

Uitzicht op het plein vanaf het gemeentehuis; vooraan: het voorplein.

061 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Binnenterreinen van huizenblokken De binnenterreinen van huizenblokken vertonen heel uiteenlopende situaties. Naar «Hoog» Sint-Gillis toe zijn de huizenblokken groener en ingenomen door privétuinen. Meer naar «Laag» Sint-Gillis toe worden de huizenblokken meer en meer bezet door uitbreidingen van gebouwen of echte huizen. Hoewel Sint-Gillis altijd al een residentiële connotatie heeft gehad, zien we hier nog enkele oude industriële gebouwen die uitgeven op de binnenterrein van huizenblokken. Er werden al reconversieoperaties uitgevoerd en enkele binnenterreinen van huizenblokken werden ingericht als openbare ruimtes. 1 Huizenblokken ingericht als openbare ruimte Huizenblok Louis Coenenstraat Het werd gerenoveerd in het kader van het Grootstedenbeleid en werd in 2007 ingehuldigd. Het omvat een speeltuin en sinds 2011 een stadsmoestuin met 8 bakken die toegewezen werden aan 12 bewoners van de wijk. De toegang is mogelijk via nummer 13 van de Coenenstraat. 3 De toegang is niet erg zichtbaar. Er is een hek dat vaak gesloten worden door de bewoners van het huizenblok. Volgens de UNEUS eigen sommige bewoners zich deze plek toe voor persoonlijk gebruik. Daarom lijkt het alsof men een privétuin betreedt en dat ontmoedigt bezoekers. De nabijheid van de school van het Voorplein, waar op dit moment renovatiewerken aan de gang zijn ter hoogte van de Louis Coenenstraat 12, is belangrijk. Door het gebrek aan toegankelijkheid, visibiliteit en het «privé»-imago wordt niet al het potentieel van deze groene ruimte geëxploiteerd. Er liggen dus verschillende toegangsvoorstellen op tafel: een van de interessantste, naast het zichtbaarder maken van de toegang vanaf de Coenenstraat, is een rechtstreekse toegang creëren tot het huizenblok via de Waterloosesteenweg. Een dergelijke oplossing zou het ook mogelijk maken om overdag een sociale controle te garanderen. 4

Huizenblok Vanderschrickstraat Het binnenterrein van het huizenblok Waterloo/Vanderschrick omvatte een parking en een verlaten feestzaal. Het huizenblok werd aangekocht door de gemeente en omgevormd tot een park en een speeltuin. Het project werd vanaf het ontwerp tot de uitvoering opgevolgd door de kinderen van de school J.J. Michel in het kader van het «miniwijkcontract». Het project heeft het ook mogelijk gemaakt om de leefomgeving van de omliggende woningen te verbeteren en wat groen en licht te brengen. In het wijkcontract «Voorplein-Morichar» kan dit project het begin betekenen van een ludiek netwerk dat geïntegreerd zou kunnen worden in het netwerk dat ontwikkeld zal worden in het wijkcontract “Bosnië”. Voor een toekomstige groene wandeling is dit kleine park goed gelegen, tussen het park van de Hallepoort en het Marie Jansonplein. Volgens de bewoners en de vertegenwoordigers van de UNEUS wordt het park niet echt gebruikt. Door de ligging op het binnenterrein van het huizenblok wordt het park eer gebruikt door jongerenbendes dan door ouders met hun kinderen. De toegang in de Vanderschrickstraat is zo goed als onbekend en niet echt aantrekkelijk. Net als bij het binnenterrein van het huizenblok in de Coenenstraat wordt het potentieel niet maximaal geëxploiteerd. De toegang zou zichtbaarder gemaakt kunnen worden, ook al is het goed geklasseerd.

12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Toegang «Huizenblok Louis Coenenstraat» 2

Toegang naar de moestuin en de speeltuin in het huizenblok Coenen 3

De speeltuin «huizenblok Coenen» 4

Toegang «huizenblok Vanderschrick» 5&6

Speeltuin «huizenblok Vanderschrick»

062 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Binnenterreinen van huizenblokken Potentiële «groene» huizenblokken

Huizenblok «Jacques Franck» Het open plein van het Cultureel Centrum Jacques Franck, gelegen op het binnenterrein van het huizenblok tussen de Waterloosteenweg, de Coenenstraat, de Romestraat en de Munthofstraat, is een van de weinige leegstaande oppervlakken binnen een huizenblok op het hele grondgebied. Deze gesloten en bevei2 ligde ruimte wordt begrensd door de muren van het Cultureel Centrum Jacques Franck en de muren van de school van het Voorplein (op dit moment een werf). De ruimte is toegankelijk via het Cultureel Centrum Jacques Franck vanaf de Waterloosesteenweg en vanaf de Romestraat. Vandaag wordt het plein gebruikt als parking, maar binnenkort wordt er een trap gebouwd 3 als rechtstreekse toegang tot de school om er een nooduitgang van te maken. De bewoners, de bestuurders van het cultureel centrum en de ouders zouden het plein willen openstellen naar het publiek toe. De vraag bestaat erin een ruimte te creëren voor de lokale diensten (biologische korf, enz.) en een openbare ruimte met een terras voor de ouders van leerlingen, Huizenblok «metro Voorplein» wachtend aan de uitgang van de school. Het Cultureel Centrum Jacques Franck zou deze Het huizenblok tussen het Sint-Gillisvoorplein, ruimte willen beheren en zeven dagen op zeven het Marie Jansonplein, de Romestraat en de een sociale controle willen garanderen. Ondanks Waterloosesteenweg, gedeeltelijk bezet door de de beperkte oppervlakte zou het plein, mits een MIVB, omvat een grote oppervlakte bedekt met kleine investering, ingericht kunnen worden in gazon. Gezien de ondergrondse aanwezigheid een openbare groene ruimte. van de metro kan er maar weinig grond afgegraven worden. Het is dus niet mogelijk om er bomen te planten. Een lichte inrichting en meer openheid naar buiten toe kunnen echter wel overwogen worden. De gemeentebibliotheek zou dienst kunnen doen als ingang. Men zou er evenementen kunnen organiseren en deze ongebruikte ruimte kunnen omvormen tot een ontspannings- en leefruimte, rustiger dan de omliggende pleinen en straten. 4

Binnenterrein huizenblok Jacques Franck. Uitzicht op de muur bedoeld voor graffiti. Elke 6 maanden worden er nieuwe muurschilderingen aangebracht. 2&3

Binnenterrein van het huizenblok «Jacques Franck» tijdens de dagmarkt met de bewoners 4

Huizenblok «metro Voorplein», luchtfoto

063 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Wegen Sommige straten vertonen interessante elementen: herenhuizen, bomen, comfortabele voetpaden. Binnen de perimeter vinden we gewestwegen en gemeentelijke wegen, brede winkelstraten en smallere straten met een rustige dorpssfeer. De perimeter omvat een aantal straten met aanplantingen zoals de Jean Volderslaan waar de bomen al groot zijn en het wandelen aangenaam maken. Op het Sint-Gillisvoorplein hebben bepaalde aanplantingen de weinige diepte die ze hadden om zich te ontwikkelen - door de onderliggende metro - niet overleefd. Er zou een onderzoek gevoerd kunnen worden om groene alternatieven te vinden voor de wegen recht boven de metro. Rond het Moricharplein heeft het bewonerscomité «Morichar en transition» de beplanting van bepaalde gevels en straten georganiseerd. Deze beplanting wordt volledig beheerd en onderhouden door de bewoners van de wijk. Er werden klimplanten aangebracht dankzij de financiering van het BIM. (Operatie groene wijken)

01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving

07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur

Heel wat voetpaden binnen de perimeter werden recent heraangelegd. De voetpaden die niet gerenoveerd werden zijn echter erg beschadigd. Bepaalde straten in Sint-Gillis zijn heel moei- 3 lijk toegankelijk voor kinderwagens of mindervaliden. In de enkele winkerstraten, zoals de Moskoustraat of de Waterloosesteenweg, worden de voetpaden ingenomen door de terrassen of het afval van de winkels waardoor de doorgang te voet bemoeilijkt wordt. De beperkte omvang van de wegen en de aanwezigheid van bovengrondse parkeerplaatsen laten maar weinig plaats over voor fietsers, die binnen de perimeter geen eigen afgeschermd fietspad hebben. In de Waterloosesteenweg en de Overwinningsstraat zijn er vaak files: Hoewel de Overwinningsstraat pas gerenoveerd werd (DWC «Metaal-Munt») heeft de Waterloosesteenweg al 20 jaar lang niet meer het voorwerp uitgemaakt van een renovatie. Secundaire wegen, zoals de Schotlandstraat of de Stenen-Kruisstraat, worden gebruikt als sluipweg om de kleine ring te vermijden en kennen een heel intens doorgaand verkeer tijdens de spitsuren.

00 Inleiding

10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

4 1

Overwinningsstraat / Moskoustraat 2

Schotlandstraat 3

Berkmansstraat 4

Munthofstraat 6

Smidsestraat 6

De bomen van het Voorplein

064 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Wegen Het eerste deel van de Waterloosesteenweg en ook het vervolg achter de Bareel zijn in heel slechte staat. De leegstaande of verlaten huizen vereisen een renovatie- of reinigingsprogramma voor de gevels. De wegen zijn beschadigd en de huidige voetpaden zijn te smal voor het aantal voetgangers dat er voorbijkomt. De onaangepaste breedte van de weg veroorzaakt ernstige verkeersopstoppingen, vooral tijdens de leveringsuren voor de winkels.

«De Waterloosesteenweg telt een groot aantal gebouwen met leegstaande verdiepingen.»

03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit

11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat

De Waterloosesteenweg telt een groot aantal gebouwen met leegstaande verdiepingen. Dit probleem is te wijten aan de structurering van de toegang tot de gebouwen. Vaak is er immers maar één enkele ingang voor de winkel op de benedenverdieping en de woningen op de hogere verdiepingen.

01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis

De doorgang wordt op de Waterloosesteenweg verhinderd door verschillende obstakels: wildparkeren, verkeer, geluidsoverlast, sluikstorten. Het imago van de steenweg gaat achteruit, het gebruik ervan ook en alle bevraagde personen beschreven deze plek als de minst gewaardeerde plek binnen de perimeter. De verouderde uithangborden, de chaotische etalages en de reclameposters hebben de gevels van de gebouwen en de voetpaden letterlijk overgenomen. De Waterloosesteenweg kan nog prat gaan op zijn rol als commerciële pool, maar dat is niet het geval voor de Fortstraat waar op een paar jaar tijd verschillende handelszaken hun deuren gesloten hebben. Door de markt die plaatsvindt op de voetpaden verdwijnen de tuinders beetje bij beetje.

00 Inleiding

13 Bijlagen

2 1

Waterloosesteenweg: gebouwen met leegstaande verdiepingen 2

Sluikstort Waterloosesteenweg 3

Leegstaande winkels Waterloosesteenweg 4 4

De voetpaden, ingenomen door de kartonnen dozen van de winkels

065 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Wegen Jean Voldersstraat Deze bijzonder aangename weg verbindt het Sint-Gillisvoorplein met de Hallepoort. Uit de analyse van onze vragenlijsten blijkt dat de Jean Volderslaan vaak genoemd wordt als een van de meest gewaardeerde plaatsen in de wijk. Deze straat vormt een aangename doorgang met weelderige bomen, verschillende winkels en de schoonheid van de geklasseerde gebouwen in Haussmannstijl. Ter hoogte van nummer 48 bevindt zich te midden van een geheel van Art Nouveauhuizen, ontworpen door architect Ernest Blérot, La Porteuse d’eau, een beroemd en historisch café van Brussel.

00 Inleiding

01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond

Munthofstraat

De Munthofstraat is de andere grote gewestweg die door de perimeter loopt. Zoals al benadrukt werd in het eerste hoofdstuk vormt deze weg een echte grens tussen «Hoog» en «Laag» Sint-Gillis. Net als de Waterloosesteenweg en De Jean Volderslaan is het resultaat van een de Alsembergsesteenweg kent de Munthofstraat combinatie tussen de zachte mobiliteit (er loopt problemen van netheid en vervuiling als gevolg een fietspas), het autoverkeer, de commerciële as, van het doorgaand verkeer. het erfgoed en het groen. Volgens de bewoners en de vertegenwoordigers van de UNEUS heeft de Munthofstraat ook last van sluikstorten als gevolg van de vele verkeerslichten die snel en doeltreffend stoppen mogelijk maken. 3

Via deze weg komt men in het Pierre Pauluspark, het Marie Jansonplein en het Dillensplein. Ze verbindt de kleine ring met de Bareel van Sint-Gillis. De Munthofstraat bedient belangrijke polen in de wijk. De doorgang langs de Munthofstraat wordt door de bewoners als vrij positief ervaren. Vanuit het standpunt van de continuïteit is de overgang tussen de weg en de openbare ruimtes echter niet duidelijk. Bijvoorbeeld: het kruispunt tussen het Pauluspark, de Moskoustraat en het Marie Jansonplein.

05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

De winkels liggen meer naar de Bareel van Sint-Gillis toe. De zone naar de Hallepoort toe wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van herenhuizen en infrastructuren. 1 2

De weg zou gerenoveerd moeten worden met een bijzondere aandacht voor de zachte mobiliteit en de rechtstreekse verbindingen tussen alle verschillende polen en infrastructuren die erlangs liggen (de petanquebaan, de ingang tot de metro, het park, de muziekacademie, enz.). De Munthofstraat is de ruggengraat van de wijk en het belang ervan mag niet verwaarloosd worden.

Jean Voldersstraat 2

Munthofstraat 3

Munthofstraat tijdens de spitsuren

066 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Verloedering en illegale stortplaatsen Een schonere omgeving is een van de belangrijkste vragen van de spelers en de bewoners van de wijk. Er werden illegale stortplaatsen gevonden binnen de hele zone met een grote concentratie op de assen Alsembergsesteenweg, Waterloosesteenweg en Munthofstraat. In 2013 haalden de vuilniswagens meer dan 2000 ton afval op. We moeten ook de nadruk leggen op een probleem van coördinatie tussen de twee beheerders van de wegen. Aangezien het gaat om gemeentelijke of gewestwegen, hangen ze dus af van twee aparte netheidsdiensten, wat het beheer er niet eenvoudiger op maakt. Heel wat acties van de gemeente en de verenigingen werden al georganiseerd om te proberen de situatie te verbeteren, zoals de operaties «Flag» 2 en «Rues propres». Het Marie Jansonplein is het zwarte punt van de wijk. Het imago en het gebrek aan sociale controle leiden tot een staat van verloedering en hier is de aanwezigheid van afval het grootst binnen de perimeter. Het stadsmeubilair wordt verwaarloosd, de tegels liggen los, de zones met gras liggen vol lege bierblikjes. De binnenkant van het Pierre Pauluspark heeft ook last van verloedering, misschien door de nabijheid van het Marie Jansonplein.

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk

1 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Rond het Moricharplein werden verschillende tags en graffiti waargenomen. Er werd een voorstel ingediend om een openbare muur voor graffiti te creëren. Een gelijkaardig initiatief werd al voorgesteld in de wijk, voor het binnenplein van het Cultureel Centrum Jacques Franck waar de muren nu vol tekeningen staan. Elke 6 maanden worden er nieuwe muurschilderingen aangebracht.

3 1 et 3

Sluikstort Waterloosesteenweg 2

Net Brussel ruimt de illegale stortplaatsen op

067 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Openbare verlichting Tijdens waarnemingen op het terrein en de avondwandeling met een groep burgers hebben we verschillende situaties vastgesteld vanuit het standpunt van de openbare verlichting. Over het algemeen is de onderzoekszone goed verlicht, maar er zijn nog enkele donkere plekken in de wijk die een onveiligheidsgevoel creëren. het deel tussen de Bareel en het Voorplein - Waterloosesteenweg, de Fortstraat, de Dethystraat, de Smidsestraat, de Spinnerijstraat, de Overwinningsstraat (het laatste stuk dichtbij de Hallepoort), een deel van het Moricharplein, het Marie Jansonplein en een deel van de Lyceumstraat. De gebruikers komen er liever niet te voet langs eens de avond gevallen is.

wegverkeer en verlicht de wegen zonder referentiepunt voor de voetganger. We tellen ook een gebrek aan samenhang vast tussen de types gebruikte verlichting. Van de ene tot de andere straat veranderen het model, de kleursfeer en de plaats. Soms is de verlichting niet geschikt, zoals in de Metaalstraat of de Schotlandstraat waar de verlichting langs één kant van de straat staat en de bomen de belichting van het voetpad verhinderen. Verder merken we nog de mooie verlichting van het gemeentehuis op, maar het ontbreken van de benadrukking van het Van Meenenplein, dat er ‘s avonds maar somber bijligt. La Porteuse d’eau en andere gebouwen van het mooie erfgoed van Sint-Gillis verdienen eigenlijk ook een esthetische verlichting.

Dat betekent niet dat de straten verlicht moeten worden zoals in volle dag, maar verticale referentiepunten zouden geruststellend zijn: enkele bomen van het Moricharplein verlichten, de architectuurdetails aan de Waterloosesteenweg belichten, enz. De huidige verlichting lijkt in de eerste plaats te zijn ontworpen voor het

12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Overzicht van de staat van de verlichting SUEDE36 2

Waterloosesteenweg, avondwandeling op 21 april;

068 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Erfgoed De zone van de perimeter telt meer dan 35 geklasseerde gebouwen en meer dan 100 gebouwen die behoren tot de inventaris van het architecturaal erfgoed van de Stad Brussel. Sint-Gillis is erin geslaagd een historisch gebouwenpark in stand te houden dat rijk is aan verschillende architecturale stijlen. Bijna de volledige zone van de perimeter is geklasseerd als gebied van culturele, historische, esthetische waarde of voor stadsverfraaiing. De perimeter telt verschillende Art Nouveaugehelen. De bekendste toeristische parcours vertrekken vanuit de perimeter (metro Horta) en eindigen bij het Hortahuis in de Amerikastraat. Op basis van waarnemingen op het terrein en getuigenissen van de bewoners stellen we vast dat de bewegwijzering voor verbetering vatbaar is. Vaak moeten de bewoners de toeristen de weg wijzen. De Jean Voldersstraat, het Voorplein, de Vanderschrickstraat, de Paul Dejaerlaan en de Bronstraat zijn ook een bezoek waard om de opeenvolging van architecturale gehelen. De schoolinstellingen in de wijk vormen op zich al een patrimoniale rijkdom en ze bieden een grote schoonheid. Bijvoorbeeld: de gemeenteschool J.J Michel ter hoogte van de nummers 14-16 van de Bordeauxstraat, ontworpen door architect Edmond QuĂŠtin.

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling

09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Vanderschrickstraat 2

Moricharplein 3

Erfgoedkaart

069 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Erfgoed 00 Inleiding

Het Pelgrimshuis Dit grote herenhuis in eclectische stijl kijkt uit over het Pierre Pauluspark (dat vroeger de privétuin was). Het Pelgrimshuis werd in 1905 gebouwd door Adolphe Îrenne en gerenoveerd in 1927. Het gebouw is in 1963 eigendom van de gemeente geworden. Sindsdien vonden al verschillende diensten onderdak in het gebouw. Vandaag worden in de lokalen verschillende tentoonstellingen georganiseerd. In 2001 werd het Pelgrimshuis geklasseerd voor zijn esthetische kwaliteiten en voor de bijzondere schikking van de binnenruimtes, wat heel vernieuwend was voor die tijd. De typische aaneenschakeling van drie kamers, zoals gebruikelijk in de Brusselse huizen, zien we hier niet terug.

01 Ligging van de wijk

02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling

AEGIDIUM Deze oude bioscoop op het Sint-Gillisvoorplein werd in 1905 gebouwd, kreeg de naam «Aegidium» en werd in 1913 beroemd als «Diamant Palace». Het wordt een van de trendy plaatsen van het Brusselse nachtleven. In 1929 kreeg het gebouw opnieuw de naam Aegidium. De functies veranderden en er werden parochieactiviteiten georganiseerd. Vanaf 1929 veranderd Aegidium meerdere keren van eigenaar en bestemming tot de noodzaak tot een renovatie zich in 1985 opdringt. In 2006 wordt het gebouw geklasseerd door het Brussels Gewest. Het wordt op dit moment gerestructureerd door architect Francis Metzger. Een nieuwe opening is voorzien voor 2017. De binnenkant van het gebouw is spectaculair: een monumentale trap met daarboven een ovalen glasraam, een feestzaal versierd met stucwerk van Moorse inspiratie en bedekt met spiegels, een conferentiezaak in Lodewijk de 15de-stijl. Aegidium biedt 4000 vierkante meter rijkelijk versierde ruimtes.

09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Aegidium, de monumentale trap 2

Aegidium, de feestzaal 3

Pelgrimshuis, zicht vanuit het Pierre Pauluspark

070 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Erfgoed Vanderschrickstraat

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk

Dichtbij de Hallepoort telt deze straat verschillende architecturale gehelen in verschillende stijlen. Langs de ene kant zien we een opmerkelijk geheel van 14 huizen in Art Nouveau-stijl, ontworpen door architect Ernest Blérot tussen 1900-1902. Langs de andere kant volgen de neoklassieke gevels elkaar op.

02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond

05 Grondgebruik 3

06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat

Romestraat 24-28

13 Bijlagen

Voorbeeld van industriële architectuur in Art décostijl. Historisch gezien waren hier de privéappartementen en de textielketen «Hoguet» ondergebracht. Sinds 1998 hebben de gemeentelijke bibliotheek en het Maison du Livre onderdak gevonden in de lokalen. 5

Vanderschrickstraat 25 Jean Volderslaan 48 2-3

Vanderschrickstraat, overzicht van het geheel 4

Gemeentelijke bibliotheek van Sint-Gillis 5

Gebouw 24-28 Romestraat

071 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Groen netwerk en blauw netwerk De onderzoekszone omvat groene continuïteiten zoals voorgeschreven in het GOP van 2002. Binnen de continuïteit van het Pauluspark en het Moricharplein voorziet het toekomstige groene netwerk immers een parcours dat van de Hallepoort tot het park van Vorst zal lopen. Deze verbinding omvat, onder andere, de oude loop van de Elsbeek die vanaf het Moricharplein tot aan de Hallepoort om daar in de Zenne uit te monden. De onderzoekszone omvat alle elementen om een project met een groen en een blauw netwerk te implementeren. Naast de groene continuïteit tussen de Hallepoort en het Park van Vorst heeft het grondgebied het geluk te beschikken over een belangrijk hydrologisch erfgoed. We bevinden ons in de Zennevallei, die rijk is aan bronnen. Deze waterloop heeft een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van Brussel. Hier liepen ook enkele zijarmen van de Zenne. De voornaamste is de Elsbeek die ontsprong bovenaan de … Bronstraat en rond het Moricharplein. Gedurende lange tijd bevonden zich hier de bronnen van het waterdistributienetwerk van de stad Brussel. Bovendien voedden ze ook de Minervafontein op de Grote Zavel en de Keizer Karelfontein aan de Hallepoort. Samaritaine

Maar ook al telt Sint-Gillis 28 putten, verschillende stroompjes en bronnen, toch is de aanwezigheid van het water absoluut niet zichtbaar. Behalve de vijver van het Pauluspark vinden we geen enkele getuigenis van het hydrologische verleden van het grondgebied. De ontwerpers van de heraanleg van het Moricharplein hadden nochtans water geïntegreerd in hun project. Dat concept werd echter afgevoerd als gevolg van een relatieve onveiligheid van de infrastructuur en door een gebrek aan netheid in het kleine kanaal dat op het plein werd aangelegd. Het doel van het groene en dus ook blauwe netwerk bestaat erin de openbare ruimtes van de Hallepoort, het Marie Jansonplein, het Pauluspark, het Moricharplein, het de Laveleyepark (metro Horta), het Van Meenenplein en het park van Vorst opnieuw te verbinden en tegelijk het water te benadrukken. De sortie

Oud hydrologisch netwerk van Sint-Gillis; we zien het blauwe parcours dat van het Moricharplein tot aan de Hallepoort loopt. (Bron: groep ‘Geschiedenis’ van Morichar en transition_Marie-Claire Van Cutsem, Michel Bastin, Marco Schmitt)

072 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Groen netwerk en blauw netwerk De onderzoekszone omvat een belangrijk hydraulisch netwerk. Het DWC «Voorplein-Morichar» zou een gelegenheid kunnen zijn om dit weer in de kijker te zetten. De overstromingsrisico’s worden binnen de onderzoekszone gekwalificeerd als klein.

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond

05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Overstromingskaarten voor het Brussels Gewest. (Bron: BIM)

073 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Het groene netwerk Om in de richting te gaan van de duurzaamheid van deze groene en blauwe verbinding zouden ook inspanningen gedaan kunnen worden om zoveel mogelijk een «zachte» continuïteit tussen deze plaatsen te garanderen. Het is ook belangrijk om de infrastructuren, het stadsmeubilair en de aanwezigheid van plantengroei langs de promenade te versterken, in het bijzonder op het minerale Marie Jansonplein. Dergelijke interventies moeten rekening houden met de biodiversiteit en de bescherming bevorderen van bepaalde soorten die verdwenen zijn of niet beschermd zijn tegen de intensieve verstedelijking van de wijk. Tijdens de voorafgaande studie hebben we een burgerbereidheid vastgesteld om projecten te implementeren die gebaseerd zijn op dit groene en blauwe netwerk. Het bewonerscomité «Morichar en transition» creëerde bijvoorbeeld «bloemenzones» om de insectenbevolking in stand te houden. Dit comité doet ook voorstellen ter bevordering van de terugkeer van mussen naar de wijk, en dit door de te renoveren daken wat te laten inspringen om zo plaats te maken voor de nesten. Het comité «Altitude 81» lanceerde burgerprojecten voor meer groen. Rond het kruispunt «Dillens» heeft een groep bewoners zich gemobiliseerd rond een landschapsarchitect om een bloemenpleintje met een bank aan te leggen.

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond

05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling

09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Het groene en blauwe netwerk dat het park van de Hallopoort zal verbinden met het park van Vorst via het Marie Jansonplein, het Pierre Pauluspark¨, het Moricharplein, het Victor de Laveleyepark en de parken van Vorst en Duden. 2

2012: de Geleytsbeek komt weer aan de oppervlakte in Ukkel: voorbeeld blauw netwerk. 3

Werken op het Moricharplein door het comité Morichar en transition 4

Beplantingen op de balkons: Altitude 81

074 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis

07 Bevolking

075 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Bevolking De wijk is dichtbevolkt. Er woont een jonge en heterogene bevolking. De gemeente Sint-Gillis omvat het grootste aandeel niet-Belgen van het BHG, bijna 42% van de bevolking. In Hoog Sint-Gillis trekt de nabijheid van Elsene meer en meer Fransen aan. Het aandeel geïsoleerde mensen is groter dan in het geheel van het Brussels Gewest (minder groot in het lagere deel van het Sint-Gillisvoorplein). Leeftijd van de bevolking

echter kleiner dan het gewestelijk gemiddelde. in 2008 is 10% van de bevolking ouder dan 65 tegenover 17% in het Brussels Gewest. De gemiddelde leeftijd ligt rond de 35 jaar en is dus lager dan het gewestelijk gemiddelde (37 jaar).

De zone omvat een groot aandeel jongeren van minder dan 17 jaar oud. Bovendien tellen we hier zeven schoolinstellingen en verschillende openbare ruimtes die dienst doen als ontmoetingsplaats voor de jongeren (Moricharplein, het Gemiddelde leeftijd: Voorplein, enz.). •• wijk Berckmans-Munthof 36,68 0-17 jaar : •• Wijk Hallepoort: 34,46 •• wijk Hallepoort: 23,84%

•• BHG: 37,53

•• wijk Hoog Sint-Gillis: 18,45%

(Bronnen: IBSA, FOD Economie - Algemene Directie Statistiek - Statistics Belgium; IBSA, FOD Economie Algemene Directie statistiek - Statistics Belgium)

Moyenne des territoires affichés RBC BERCKMANS - HOTEL DES 41 MONNAIES 47 HAUT SAINT-GILLES 48 PORTE DE HAL 49 BOSNIE * ND: non disponible * VS: valeur soumise au seuil Code Territoire

Moyenne des territoires affichés RBC BERCKMANS - HOTEL DES 41 MONNAIES 47 HAUT SAINT-GILLES 48 PORTE DE HAL 49 BOSNIE * ND: non disponible *Code VS: valeur Territoire soumise au seuil

Moyenne des territoires affichés RBC BERCKMANS - HOTEL DES 41 MONNAIES 47 HAUT SAINT-GILLES 48 PORTE DE HAL 49 BOSNIE * ND: non disponible

04 Huisvesting & grond

08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat

Tussen 1991 en 2012 zien we een toename van de bevolking binnen de actieve leeftijdscategorieën. De bevolkingsgroep van de 65-plussers is

Territoire

03 Stadsvernieuwing

07 Bevolking

•• wijk Hoog Sint-Gillis: 36,47

Code

02 Geschiedenis

06 Leefomgeving

(Bronnen: IBSA, FOD Economie - Algemene Directie Statistiek - Statistics Belgium; IBSA, FOD Economie Algemene Directie statistiek - Statistics Belgium)

01 Ligging van de wijk

05 Grondgebruik

•• wijk Berckmans-Munthof 14,02%

•• BHG: 22,4%

00 Inleiding

13 Bijlagen

Nombre total de 0-17 ans

Nombre total de 18-64 ans

Nombre total de 65 ans et plus

2012

/ 255118.0

/ 730020.0

/ 153716.0

1169

6489

679

2831 3307 1869

11020 9383 4933

1491 1180 804

Nombre total de 0-17 ans

Nombre total de 18-64 ans

Nombre total de 65 ans et plus

2000

/ 201996.0

/ 596408.0

/ 160392.0

983

4951

1239

2300 2988 1827

8840 7976 4313

994 1335 350

Nombre total de 0-17 ans

Nombre total de 18-64 ans

Nombre total de 65 ans et plus

1991

/ 165772.0

/ 619664.0

/ 166695.0

792

4608

965

2050 2666 1612

8781 8591 4747

2187 1257 845

Evolutie van de bevolking met betrekking tot de leeftijd in de wijken van de perimeter (1991,2000,2012) (Bron: monitoring van de wijken)

076 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Bevolking 1 1

Situatie van de gezinnen

00 Inleiding

57,0 % van de gezinnen is geïsoleerd, een record in het BHG. Voor de hele gemeente zien we een daling van de geïsoleerde gezinnen, gaande van oost naar west.

01 Ligging van de wijk

Gemiddelde grootte van de gezinnen in 2009

03 Stadsvernieuwing

02 Geschiedenis

04 Huisvesting & grond

•• wijk Berckmans-Munthof: 1,65 •• Wijk Hallepoort: 2,14

05 Grondgebruik

•• wijk Hoog Sint-Gillis: 1,86

06 Leefomgeving

(Bronnen: ADS)

07 Bevolking

Eenoudergezinnen

Het gemiddelde aandeel eenoudergezinnen is ongeveer 10% binnen de perimeter ten opzichte van 10,75% voor het hele Brusselse Gewest. De zone van het Sint-Gillisvoorplein heeft het grootste aandeel eenoudergezinnen (13,8%).

08 Tewerkstelling

09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid

Buitenlandse bevolking De bevolking bestaat uit, en dat is geen verrassing, een groot aantal buitenlanders. In 2008 heeft 42,1% van de bevolking van Sint-Gillis niet de Belgische nationaliteit. Het gemiddelde van het Brussels Gewest is 32,58%. De meerderheid van de niet-Belgische bevolking is afkomstig uit de 15 landen van de Europese Unie. Dit is de weerspiegeling van de immigratie van arbeiders in de jaren 60, voornamelijk vanuit de mediterrane landen.

12 Sociaal klimaat

Let wel, deze statistieken houden geen rekening met de «niet-officiële» inwoners. Heel wat arbeiders in de bouwsector keren regelmatig terug naar huis om hun familie te zien. Eigenlijk wonen ze hier in transit. Andere zijn tewerkgesteld in parallelle en niet-aangegeven tewerkstellingsnetwerken. Er zijn geen officiële cijfers voor deze illegale inwoners.

De grootste gemeenschap niet-Belgen wordt vertegenwoordigt door de Fransen (14,5% van de niet-Belgen, 6,1% van de totale bevolking), gevolgd door de Portugezen (14,1% van de niet-Belgen), de Marokkanen (12,8% van de niet-Belgen), de Spanjaarden (9,7% van de niet-Belgen) en de Italianen (8,7% van de niet-Belgen).

13 Bijlagen

Aandeel geïsoleerde gezinnen binnen de perimeter (in het blauw) (bron: gemeentelijke fiches voor de analyse van de lokale statistieken in het Brussels Gewest_nr. 13) 2

Aandeel eenoudergezinnen binnen de perimeter (in het blauw) (bron: gemeentelijke fiches voor de analyse van de lokale statistieken in het Brussels Gewest_nr. 13) 3

3 Code

Territoire

Moyenne des territoires affichés RBC BERCKMANS 41 HOTEL DES MONNAIES HAUT SAINT47 GILLES 48 PORTE DE HAL 49 BOSNIE * ND: non disponible

Part de l'Europe des 15 (hors Belgique) (%)

Part du reste de l'Europe (hors UE28) (%)

Part de l'Afrique du Nord (%)

Part de la Turquie (%)

Part de Part de l'Afrique l'Amérique subsaharienne latine (%) (%)

2012

25.44 14.95

0.87 1.04

5.26 4.11

0.33 0.87

2.94 0.87

2.83 2.53

31.63

1.4

2.37

0.2

1.73

3.47

27.73

0.98

2.86

0.23

2.61

2.24

21.82 20.63

0.61 0.53

7.48 9.19

0.5 0.37

3.51 3.88

3.03 3

Aandeel buitenlanders in de wijken van de perimeter (Bron: monitoring van de wijken)

077 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Aandeel buitenlanders in 2012

00 Inleiding

•• wijk Berckmans-Munthof: 53,99%

01 Ligging van de wijk

•• Wijk Hallepoort: 44,94% •• wijk Hoog Sint-Gillis: 45,65%

02 Geschiedenis

•• BHG: 32,58%

03 Stadsvernieuwing

(Bronnen: IBSA, FOD Economie - Algemene Directie Statistiek - Statistics Belgium; IBSA, FOD Economie - Algemene Directie statistiek Statistics Belgium)

04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling

Inkomens De gemiddelde en mediane inkomens van de zone liggen lager dan in het volledige Brusselse Gewest. Er zijn echter ongelijkheden naargelang de bewoners gedomicilieerd zijn in «Hoog» of «Laag» Sint-Gillis. De zones die grenzen aan Elsene benaderen het gewestelijke gemiddelde. De wijk van de Hallepoort ligt onder het gemiddelde van het BHG, bijna 30% lager.

09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Gemiddelde inkomens per bewoner (€) in 2011: •• wijk Berckmans-Munthof 12789,97 •• Wijk Hallepoort: 8749, 08 •• wijk Hoog Sint-Gillis: 12772,33 Code

•• BHG: 12884,52

Territoire

Revenu moyen Revenu par habitant moyen Revenu par (€) habitant moyen Revenu par (€) habitant moyen Revenu par (€) habitant moyen Revenu par (€) habitant moyen Revenu par (€) habitant moyen Revenu par (€) habitant moyen Revenu par (€) habitant moyen Revenu par (€) habitant moyen Revenu par (€) habitant moyen Revenu par (€) habitant moyen Revenu par (€) habitant moyen Revenu par (€) hab mo 1 -1993-1994-1995-1996-1997-1998-1999-2000-2001-2002-2003-2004-2005-2006-

41 BERCKMANS 5831,30 - HOTEL DES 6100,01 MONNAIES 6412,80 6434,51 3947,94

6592,46 6614,66 4019,56

7821,93 7677,32 4597,37

8280,44 8196,49 4858,88

8787,75 8560,09 5017,72

9465,14 8966,21 5261,87

9981,61 9647,80 5856,01

5466,70 8665,96

5598,57 8847,92

6525,64 9050,79

6936,45 9373,69

7248,38 9687,91

7673,38 9934,40

8281,32 10486,15

(Bronnen: FOD Financiën; IBSA, FOD 47 HAUT SAINT-GILLES 5440,11 6209,80 48 PORTE DE HAL Economie - Algemene Directie Statistiek - 3510,50 3802,77 Moyenne des territoires 4763,55 affichés 5248,46 Statistics Belgium) RBC 8472,61 8392,98 3

Aandeel buitenlanders binnen

10194,84 9902,23 10498,70 10848,67 de bevolking (bron: 9814,72 9947,92 2012 10513,90 10923,63 6074,40 6136,76 6683,47 6871,14

11490,38 11404,17 7485,81

8479,62 2 10730,84

9956,86 11915,62

monitoring van de wijken) 8489,53 10802,91

9065,72 11270,80

9381,77 11481,84

Gemiddelde inkomens per * ND: non disponible bewoner in de perimeter, 2011 * VS: valeurPas soumise d'information auPas seuild'information sur lesPas revenus d'information sur lesPas revenus d'information sur lesPas revenus d'information sur lesPas revenus d'information sur lesPas revenus d'information sur lesPas revenus d'information sur lesPas revenus d'information sur lesPas revenus d'information sur lesPas revenus d'information sur lesPas revenus d'information sur lesPas revenus d'information sur lesPas revenus d'infor sur l (bron: monitoring van de wijken) 13000 3

Evolutie van het gemiddelde inkomen per bewoner van 1993 tot 2011 (bron: monitoring van de wijken)

9750

6500

3250

-1993-

-1995-

Zone d’étude

-1997-

-1999-

-2001-

RBC

-2003-

-2005-

-2007-

-2009-

-2011-

078 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis

08 Tewerkstelling

079 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Tewerkstelling Le taux de chômage de la commune de Saint-Gilles est supérieur à la moyenne bruxelloise. Du point de vue de l’âge, plus on descend vers la gare du Midi, plus les demandeurs d’emploi sont jeunes, contrairement au Haut de Saint-Gilles où le profil est plus âgé. Les taux d’activités sont comparables à la moyenne régionale.

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis

Activiteitenpercentage In Sint-Gillis ligt het activiteitenpercentage 1 (67%) in de zone van de perimeter heel dicht bij dat van het Brussels Gewest (66%). Op het niveau van het gemeentelijk grondgebied zijn evenveel mannen als vrouwen actief op de arbeidsmarkt (mannen 65,3%, vrouwen 53,5%). Het activiteitenpercentage bij de 15- tot 24-jarigen ligt hoog (Sint-Gillis 28,7%, BHG 26,7%). Dit kan vertaald worden als een mindere neiging van de jongeren om hogere studies te doen. •• wijk Berckmans-Munthof: 66,33%

03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling

•• Wijk Hallepoort: 66,59%

09 Socio-economische infrastructuur

•• wijk Hoog Sint-Gillis: 70,50% •• BHG: 66,06%

10 Mobiliteit

(Bronnen: BCSS - Actiris; RN)

11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat

Werkloosheidspercentage

13 Bijlagen

Het werkloosheidspercentage binnen de perimeter is groter dan in het Brussels Gewest, 25% tegenover 22,5%. •• wijk Berckmans-Munthof: 20,27% •• Wijk Hallepoort: 31,37% •• wijk Hoog Sint-Gillis: 23,57% •• BHG: 22,05% (Bronnen: Bronnen: ACTIRIS; BCSS - Actiris Belgium)

Activiteitenpercentage in 2009 (Bron: monitoring van de wijken) 2

Werkloosheidspercentage 2009 (Bron: monitoring van de wijken)

080 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Tewerkstelling Werkloosheidspercentage bij de jongeren

00 Inleiding

Het werkloosheidspercentage bij de jongeren is zorgwekkend. De werkloosheid treft ongeveer één jongere op twee voor de statistische sector van de Hallepoort. Bovendien lijkt te situatie te verergeren in de drie statistische sectoren. Voor de Hallepoort gaan we van een gemiddelde van 38,74% naar 45,29% tussen 2002 en 2009. Het gemiddelde in het BHG bedroeg 38,43% in 2009, een veelzeggend cijfer. Als we het gemiddelde berekenen van de drie statistische sectoren (37,45), dan stellen we vast dat de perimeter binnen het gewestelijk gemiddelde blijft. De hoge percentages van de Wijk Hallepoort worden gecompenseerd door de wijk «Hoog» Sint-Gillis.

Een vrij klein aandeel jongeren studeert verder in het hoger onderwijs, vooral in de wijken onderaan de gemeente. In het hoger gelegen deel van de gemeente is het opleidingsniveau van de volwassenen duidelijk hoger en dat weerspiegelt zich in de studiekeuze van hun kinderen. In de wijken van het lager gelegen deel van de gemeente stelt het kwalificatieniveau problemen op het vlak van de integratie op de arbeidsmarkt.

01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik

3 06 Leefomgeving 07 Bevolking

Aandeel langdurige werklozen

08 Tewerkstelling

Ongeveer 2 op 3 werklozen zijn zogenaamde «langdurige» werklozen, volgens de statistieken van 2013 (62%). Dit ligt dicht bij het gemiddelde van het BHG (63,06%). Hieruit blijkt het structurele karakter van het probleem van de toegang tot werk.

09 Socio-economische infrastructuur

Aandeel van de kinderen dat naar het beroepsonderwijs georiënteerd wordt

12 Sociaal klimaat

10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid

13 Bijlagen

In het kader van het onderwijs worden technische of beroepsscholen vaker gekozen door de jongeren van de wijk. De schoolvertraging treft de jongeren hier veel sterker dan gemiddeld in het Brussels Gewest waar de situatie al alles behalve schitterend is. 1

1 Code

Territoire

Moyenne des territoires affichés RBC BERCKMANS - HOTEL DES 41 MONNAIES 47 HAUT SAINT-GILLES 48 PORTE DE HAL * ND: non disponible * VS: valeur soumise au seuil

2 Code

Territoire

Moyenne des territoires affichés RBC BERCKMANS 41 HOTEL DES MONNAIES HAUT SAINT47 GILLES 48 PORTE DE HAL * ND: non disponible * VS: valeur soumise au seuil

2002

2007

2009

33.99 31.76

35.72 33.31

39.14 38.43

Werkloosheidspercentage bij de jongeren tussen 2002 en 2009 (bron: monitoring van de wijken)

29.5

29.47

31.99

30.94 38.74

33.3 41.09

35.08 45.29

Percentage langdurig werklozen tussen 2002 en 2013 (bron: monitoring van de wijken)

Taux de chômage des jeunes3 (%)

Taux de chômage des jeunes (%)

Part des chômeurs Part des chômeurs Part des chômeurs Part des chômeurs Part des chômeurs de longue durée de longue durée de longue durée de longue durée de longue durée dans les chômeurs dans les chômeurs dans les chômeurs dans les chômeurs dans les chômeurs (%) (%) (%) (%) (%) 2002

2007

2009

2011

2013

50.39 52.48

67.88 65.1

62.57 59.38

62.13 61.99

63.59 63.06

51.37

67.52

61.19

60.85

60.42

49.82

66.65

62.5

62.49

62.86

50.47

69.26

63.22

62.34

65.63

< 4 chômeurs

Aandeel jongere werklozen onder de werklozen (bron: monitoring van de wijken)

081 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Tewerkstelling Wat de opleidingsstructuur en de promotie van de tewerkstelling betreft, kan de onderzoekszone rekenen op verschillende operatoren en heel wat initiatieven. Het zou echter interessant zijn om deze in een netwerk te plaatsen en op een meer gecoördineerde en complementaire manier te laten werken. Hier volgen enkele belangrijke operatoren binnen en in de buurt van de onderzoekszone. La Mission locale Deze operator bevindt zich aan de Waterloosesteenweg 255, aan de rand van de onderzoekszone. Dit erkende orgaan wordt gesubsidieerd door Bruxelles Formation, Actiris, de Europese sociale fondsen, Cocof, de Federatie Wallonië-Brussel, het BHG en de Gemeente. Deze operatoren begeleiden de werkzoekenden, organiseren en oriënteren de beroepsopleidingen, helpen de jongeren bij het vinden van studentenjobs, enz. Maar de Mission Locale werkt ook aan de sociale samenhang. Niet ver van de onderzoekszone, op het Betlehemplein, werd in het kader van het lopende DWC Bosnië een nieuwe ruimte geopend, de «Espace Bethléem», om diensten aan te bieden zo dicht mogelijk bij de bewoners van de wijk, rekening houdend met hun voorkeuren en behoeften. Er worden projecten voor lokale en gemeentelijke ontwikkeling georganiseerd: een «naaicafé» voor de vrouwen van de wijk en een SEL. En de activiteiten rond permanente opleiding van de Mission Locale zullen ook plaatsvinden in de Espace Bethléem.

Het Maison de l’Emploi groepeert de volgende structuren: de Antenne Actiris, het Plaatselijk werkgelegenheidsagentschap, het CAFA, het stempelkantoor, het Comité van de Werklozen en de Cel Relatie met de werkgevers. Cenforgil CENFORGIL is een belangrijke lokale vzw. Ze ligt in een straat dichtbij de zone, maar de actie bereikt de hele Gemeente. Het is een beroepsopleidingscentrum met als opdracht de bevordering van de sociale en professionele integratie van de laaggeschoolde werkzoekenden van het Brussels Gewest. Ze begeleiden de werkzoekenden bij de verschillende stappen die noodzakelijk zijn om werk te vinden. Ze werken rond verschillende domeinen: elektriciteit, sport, Horeca, enz.

De «Ateliers du midi» zijn een initiatief dat ontwikkeld werd door Cenforgil en de gemeente Sint-Gillis, gelegen in de Merodestraat 54. Dit centrum in het hartje van de Zuidwijk is gewijd aan de beroepsopleiding en de ontwikkeling van sociale integratieactiviteiten: 1000 m², volledig gerenoveerd en ter beschikking gesteld van Het Maison de l’Emploi et de la de werkzoekenden die een beroep willen leren Formation, Merodestraat 143. en zo werk willen vinden. Dankzij Europese fondsen (Doelstelling 2, Feder). Twee nieuwe Dit is een eerste onthaal- en informatiepunt afdelingen zullen gevestigd worden in het aanvoor de werkzoekenden en werklozen: hier grenzende gebouw: één voor de sector van het wordt hen informatie aangeboden, evenals het ecologisch bouwen, gekoppeld aan de afdeling administratieve beheer van hun dossier, de bege- elektriciteit, en de andere binnen de sector van leiding bij hun integratieparcours. Het is ook de evenementen en spektakels. een contacten informatiepunt voor de lokale ondernemingen: hier wordt hen informatie gegeven, krijgen ze persoonlijke oplossingen die «Village Partenaire» aangepast zijn aan de evolutie van hun vragen - Ondernemingscentrum inzake human resources, het verzamelen en verwerken van werkaanbiedingen, het mobilise- Het Village Partenaire stelt de ondernemers ren van gewestelijke en federale infrastructuren kantoren ter beschikking, evenals een hele reeks voor tewerkstelling. De opdracht bestaat er ok diensten die het leven van de onderneming in de coördinatie te garanderen tussen de lokale gemakkelijker maken. De opdracht van het integratiespelers. Deze plek is ten slotte ook de Village Partenaire bestaat erin de best mogelijk plaats van de coördinatie en strategische en ope- omstandigheden te creëren voor de leefbaarheid rationele reflectie van het lokale bestuur inzake van de projecten van de ondernemers of KMO’s tewerkstelling en opleiding, zodat de coherentie tijdens de opstartfase. en de impact van de lokale initiatieven inzake tewerkstelling en opleiding versterkt wordt voor de infragekwalificeerde doelgroepen.

082 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis

09 Socio-economische infrastructuur Economische activiteiten Handel Infrastructuren

083 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Economische activiteiten De onderzoekszone «Sint-Gillis centrum» is een dichtbevolkte en gemengde zone. Ze leeft zo intens dankzij de handel, de Horeca en de markt. Deze drie commerciële aspecten en de culturele plaatsen zijn onlosmakelijk verbonden. Ze vullen elkaar aan en creëren zo deze schitterende pool. Het is een kwetsbare sector die onderhevig is aan een sterke concurrentie, niet alles tussen de wijken, maar ook tussen naburige steden, want het Voorplein wordt meer en meer een «cult»-plek die aanbevolen wordt in de gidsen. Het Voorplein is het dynamische centrum van de commerciële zone. De markt is al sinds lange tijd de laatste dagelijkse markt in Brussel. Dankzij de terrasjes van de cafés en de winkelkraampjes heerst hier een unieke sfeer, zeker sinds het plein een volledige voetgangerszone geworden is. Aan de basis ontwikkelde de handel in deze zone zich echter langs een steenweg, zoals vaak het geval is binnen de «eerste kroon» van Brussel. Na verloop van tijd heeft de handel zich dan uitgebreid langs andere assen: Jean Volders, Munthof, Overwinning, enz. Ter hoogte van de Bareel splitst de commerciële wandeling zich in een «vork» die richting zuiden naar de Alsembergsesteenweg en de Waterloosesteenweg loopt. De Horeca is de sector binnen de onderzoekszone die het best draait. Sinds tien jaar kent de Horeca een ware opmars met regelmatig de opening van nieuwe etablissementen. Ze zijn gericht op heel uiteenlopende doelgroepen: volks, trendy, etnisch, alternatief, enz. Naast de «historische» cafés L’Union en Le Verschueren vinden we de trendy plaatsen (Maison du Peuple, La Pompe, Le Dillens, Les Trois Frères), maar ook biologische restaurants, nieuwe Poolse, Braziliaanse, Afrikaanse cafés, enz. Binnen de onderzoekszone zijn cafés en restaurants goed voor één commerciële oppervlakte op vijf. De wereldwijde mode van de terrasjes heeft ook SintGillis niet gespaard. De straten en kruispunten vullen zich dus met tafeltjes.

We halen verschillende redenen aan om de minder snelle groei van de handelszaken «buiten de Horeca» in de wijk te verklaren: •• de slechte kwaliteit van de openbare ruimte en de files waardoor de commerciële «wandeling» absoluut niet aangenaam is (zie hoofdstuk mobiliteit); ook het commerciële aanbod wordt steeds minder aantrekkelijk. Er zijn minder en minder buurtwinkels van goede kwaliteit;

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking

•• de commerciële identiteit is onvoldoende gedefinieerd;

08 Tewerkstelling

•• te weinig dynamiek en originele investeringen;

09 Socio-economische infrastructuur

•• het ontbreken van uithangborden, bekende locomotieven;

10 Mobiliteit

•• leegstaande handelspanden (vooral in de Fortstraat),

11 Milieu & gezondheid

•• verouderde uithangborden, •• een negatief imago door de staat van bepaalde etalages, door de «alles-aan-ééneuro»-winkels, door de vermenigvuldiging van de gsm-winkels, het uitzicht van de straat, de verlichting, de netheid, enz.

12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

•• de verandering van de gewoontes van een steeds minder «traditionele» bevolking die de wijken van de stad en de markten verlaat voor andere manieren van winkelen: supermarkten, Ikea, enz.

Naast de Horeca blijft ook de handel functione- •• de concurrentie van andere stadscentra, die een beter imago en een duidelijk gedefiren met een wisselend succes. De voorbije jaren nieerde commerciële identiteit hebben: de is de kwaliteit van het aanbod gedaald, maar ook wijk Bailli, Dansaert, Sint-Jakob, enz. het aantal klanten. Met 10 000 voorbijgangers per dag en een aantrekkelijke identiteit rond •• De concurrentie van andere Belgische en het Voorplein beschikt Sint-Gillis nochtans Buitenlandse steden door een grotere mobiliover een enorm potentieel dat vandaag eigenlijk teit van de klanten. Een niet te verwaarlozen onvoldoende benut wordt. Er zijn meer klanten deel van de gebruikers zijn bezoekers of dan in de Bailliwijk of de Dansaertstraat en bijna toeristen, want de wijk werd opgenomen in evenveel als op de Guldenvlieslaan. Bovendien en wordt gewaardeerd door de toeristische noteert de Waterloosesteenweg een daling gidsen, onder andere voor de sfeer en de Art van 5% en kennen de Fortstraat en de Jean Nouveau. Voldersstraat een daling van 17% tussen 2007 en 2012 (zie hoofdstuk mobiliteit/voetgangers).

084 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

4. Surfaces commerciales

La base de données Oligo comprend 690 commerces/ surfaces commerciales répertoriées dans le périmètre CQD Morichar

4. Surfaces commerciales

Les données exactes concernant les surfaces disponibles doivent encore être

La base de données Oligo comprend 690 commerces/ surfaces commerciales comparéesdans entre les différents répertoriées le périmètre CQD supports Morichar et sources.

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Handel

Les données exactes concernant les surfaces disponibles doivent encore être 4.1 Mix commercial comparées entre les différents supports et sources.

Globalement :

4.1 Mix commercial Globalement :

Type handelszaken

Type de commerces - périmètre CQD Morichar Mars 2015 00

Type de commerces - périmètre CQD Morichar vide ou disponible; Mars 2015Alimentation; 81 83 vide ou disponible; 83

In oktober 2014 telde Atrium binnen de zone «Centrum Sint-Gillis», die in grote lijnen overeenstemt met onze onderzoekszone, 240 handelszaken. In volgorde van belangrijkheid:

Combustible et Alimentation; 81 matériel de Combustibletransport; et 10

matériel de transport; 10équipement de la

soins de la personne; 83

67 équipement demaison; la maison; 67 équipement de la équipement de la personne; 70 personne; 70

Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis

service; 128

horeca; 139 horeca; 139

Type commerces - chaussée de Waterloo Type commerces - chaussée de Waterloo MarsMars 20152015 vide ou vide disponible; 22ou

disponible; 22 soins de la personne; soins17 de la

personne; 17

Alimentation; 24

Alimentation; 24 Combustible et et matériel Combustible de transport; 1matériel de transport; 1 équipement de la maison; 22

équipement de la maison; 22

service; 25

horeca; 30

équipement de la personne; 53

03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur

Document de travail – version du 17/3/15 - p. 6/7

10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid

Document de travail – version du 17/3/15 - p. 6/7

Enkele grote merknamen: Match, Di, Brico en Zeeman en ook 4 apotheken (1,6%) en 1 geldautomaat (0,4%). De winkels zijn «vrij klassiek» en hebben vaak oude en vuile etalagegevels en uithangborden. Aanwezigheid van verouderde uithangborden (5 getelde uithangborden - 2%). 22 leegstaande handelszaken werden in 2014 door Atrium geteld aan de Waterloosesteenweg. De commerciële mix is dus gevarieerd en evenwichtig en maakt het mogelijk om in de wijk «te blijven» en er bijna alles te vinden. Er zijn heel wat boekhandels en tweedehandsboekenwinkels binnen de zone en errond. Sinds 2007 verbiedt een gemeentelijk reglement de opening van nachtwinkels en phone shops binnen de perimeter. 4

12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Type handelszaken zone «centrum Sint-Gillis». (bron: ATRIUM) 2

Type handelszaken perimeter DWC Morichar en Waterloosesteenweg. (bron: ATRIUM) 3&4

Commerciële mix aan de Waterloosesteenweg

085 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Handel Waarderingen en netheid van de etalages en uithangborden

00 Inleiding

01 Ligging van de wijk

In oktober 2014 deed Atrium de volgende vaststellingen:

02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Deze cijfers bevestigen het adjectief «klassiek» om de handelszaken in de wijk te kwalificeren. Dat wil zeggen zonder duidelijke identiteit, noch vernieuwing. Het uitzicht, de netheid, het verouderde karakter blijken ook uit deze cijfers. Daarom steunt de Gemeente SintGillis, in partnerschap met Atrium, het project 3

«ARCHITECTURALE TRIEVEN» dat de oorspronkelijke architectuur van de etalages wil benadrukken (Jean Volderslaan en Voorplein). Bovendien zorgde ATRIUM al voor de verwijdering van 60 verouderde uithangborden binnen de perimeter.

Staat van de etalages (bron ATRIUM) 2

Staat van de uithangborden (bron ATRIUM) 3

Staat van de terrassen (bron ATRIUM)

086 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Handel Welke toekomst voor de Fortstraat? De Fortstraat is de meest «noodlijdende» winkelstraat van de onderzoeksperimeter. Enkele jaren geleden strekte de markt zich nog uit tot aan de Théodore Verhaegenstraat en men vond er aantrekkelijke kramen, zoals een vogelhandel en een drogist. Ondanks de komst van de biowinkel, de platenwinkel Arlequin en de aanwezigheid van het Cultureel Centrum Pianofabriek, die steeds actiever worden, sluiten de winkels één na één en daalt de kwaliteit. Een van de verklaringen is dat deze straat als een doodlopende straat is die uitgeeft op de drukke en weinig levendige as van de Théodore Verhaegenstraat. We zien dat de hoge frequentatie van de andere assen te danken is aan de verbinding «Van MeenenVoorplein», maar ook aan het metrostation, de Hallepoort en de Marollen/Stadscentrum. Een van de belangen van dit wijkcontract wordt de definitie van een nieuwe identiteit voor deze zone. Deze straat zou ook plaats kunnen bieden aan de vele vzw’s en verenigingen die de dynamiek van Sint-Gillis uitmaken, als aanvulling op de gemeentelijke spelers die al actief zijn in de straat (MaisonEcohuis, Maison du web, Pianofabriek, …). 1

De renovatie van de gebouwen van Blokker waarbij woningen voorzien zijn op de verdiepingen (Fort en Waterloo) en de toegankelijkheid van de handel langs de kant van de Fortstraat zijn ook gepland. Bareel, De Jaerstraat, Van Meenen Het Van Meenenplein heeft een positief imago ondanks de geparkeerde wagens die er voortdurend staan. De markt en de rommelmarkten zijn een gelegenheid om het plein eens anders te bekijken. De omringende cafés draaien goed. Het is er rustiger dan op het Voorplein, maar het aanbod is even gevarieerd. De Paul Dejaerlaan is breed en heeft een mooi uitzocht op het gemeentehuis en de Bareel en ook een rechtstreekse toegang tot de metro. De winkels draaien vrij goed en worden soms vernieuwd. De Bareel heeft een imago- en comfortprobleem dat nog groter is dan dat van de Waterloosesteenweg. Het is een onmogelijk kruispunt met smalle voetpaden en daarom is een gevoel van comfort en gezelligheid hier moeilijk haalbaar. Toch is de frituur die de hele nacht open is gekend in het hele Gewest. En sommige volkscafés zorgen voor een warme sfeer. Het project dat op tafel ligt verandert de huidige inrichting niet fundamenteel aangezien we de kruispuntfunctie met zes toegangswegen bevestigen door de voetpaden lichtjes te verhogen. Deze drie plaatsen hebben een heel groot commercieel potentieel. Het is een aaneenschakeling van drie verschillende en complementaire openbare ruimtes.

Staat van de handelszaken in de Fortstraat. Heel wat leegstaande of gesloten handelszaken werden opgemerkt tijdens de waarneming

087 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Handel Inrichting van de kruispunten

00 Inleiding

01 Ligging van de wijk

De voorbije jaren zien we een nieuwe aandacht van de caféhouders voor de kruispunten van de onderzoekszone. Het café «La Pompe» en «Le Dillens» hebben het imago van deze plek veranderd door terrasjes neer te zetten. Het zou interessant zijn mocht het wijkcontract zich over andere kruispunten buigen: Metaal/Munt, Waterloo/Munt, Demeur/Waterloo, Dillens/ Munt en Berckmans/Munt bijvoorbeeld.

02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik

06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat

Besluiten De wijk heeft een enorm potentieel en veel klanten. De kwaliteit van het aanbod moet echter verbeterd worden en er moet een duidelijke commerciële identiteit komen. Twee pistes die complementair kunnen zijn: buurtwinkels met kwalitatief hoogstaande voedingsmiddelen (als aanvulling op de markt, de slagerij «Gaston», de biowinkel, enz.) en de cultuur, de kunst en de creatie (als aanvulling op de boekhandels en tweedehandsboekenwinkels, maar ook de vele kunstenaars en ontwerpers waarmee de wijk geassocieerd wordt). Verder werd in vele steden ook al aangetoond dat het commerciële succes rechtstreeks afhangt van de kwaliteit van de openbare ruimte. Rustiger verkeer, voetgangerszones, bredere voetpaden, groen, netheid, harmonie en een goede verlichting zijn allemaal aspecten die noodzakelijk zijn om het overleven van deze commerciële as te garanderen. Nu is deze as kwetsbaar en wordt ze bedreigd door de concurrentie van andere omliggende commerciële wijken, maar vooral door het stadscentrum waarvan het voetgangersproject een schaduw zal werpen over alle «historische» winkelstraten van Brussel.

13 Bijlagen

Voorstel voor de inrichting van het Julien Dillensplein (bronnen: Benjamin Raickman, Dillens Bar, Gaëtan Deswarte Landschapsarchitect DPLG). 2

Het café La Pompe

088 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Infrastructuren De perimeter biedt een brede waaier aan infrastructuren en diensten. We tellen verschillende vzw’s, minstens zeven scholen en twee grote culturele centra. Er is echter wel een gebrek aan sportinfrastructuur en lokalen voor de opvang van jongeren. Kantoren en ondernemingen Binnen de perimeter hebben we één grote onderneming geteld: Schindler (Stenen-Kruisstraat), een internationaal merk binnen de productie van liften. Er liggen verschillende kantoren binnen de perimeter, ze bezetten de benedenverdiepingen of net de verdiepingen van de gebouwen. We zien hier ook veel zelfstandige activiteiten, zoals advocatenkantoren, notarissen, architecten, grafische vormgevers.

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik

06 Leefomgeving 07 Bevolking

Infrastructuren De zone telt verschillende educatieve polen: lager en hoger, technisch en kunstonderwijs. Naast de sportterreinen van het Moricharplein, het Marie Jansonplein en de petanquebaan omvat de perimeter niet veel specifieke sportinfrastructuren. Er is vraag naar en behoefte aan de creatie van een nieuwe structuur die andere activiteiten zou kunnen onthalen. In de buurt van de perimeter vinden we het zwembad Victor Boin en het sportcentrum van de Ruslandstraat 41 waar Sint-Gillis Sport in ondergebracht is. Volgens ons interview met de Jeugddienst is er vanuit de bevolking een heel grote vraag om deel te nemen aan de sportactiviteiten. Zo zitten het sportcentrum in de Ruslandstraat en de klimactiviteiten van de AMO volledig vol. De gemeentedienst wenst de creatie van een nieuw centrum met lokalen voor sport en activiteiten voor de jeugd.

08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 3

11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Buitenschoolse sportlessen 2

School Peter Pan 3

Buitenschoolse sportlessen 4 5

Zwembad Victor Boin 5

AMO-parcours 6

Cultureel Centrum Jacques Franck

089 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Infrastructuren Opvang voor kleine kinderen Sint-Gillis telt 6 gemeentelijke kinderdagverblijven en verschillende vzw’s of privéorganisaties die een opvangdienst of kinderdagverblijf garanderen. Toch blijft de opvang van jonge kinderen een probleem, net als in de rest van het Brussels Gewest. Daarom is een van de doelstellingen van het Wijkcontract ook de creatie van een kinderdagverblijf binnen de perimeter. •• wijk Berckmans-Munthof: 0,36 •• Wijk Hallepoort: 0,31 •• wijk Hoog Sint-Gillis: 0,14 •• BHG: 0,32 (Bronnen: ACTIRIS; BCSS - Actiris Belgium)

Totaal aantal plaatsen binnen de opvangomgeving per kind, 2013 (bron: monitoring van de wijken) 2

Overzicht van de infrastructuren SUEDE36

090 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Infrastructuren Scholen Opvang voor kleine kinderen • Kinderdagverblijf Les Bengalis: Retoricastraat 11

ouvert) •• Centre Familial Belgo-Immigré •• Centre Hellénique & Interculturel de Bruxelles

• Kinderdagverblijf Marie Janson: Bronstraat 61

•• Entr’ages asbl

• Zonnebloem: Munthofstraat 50

•• Les yeux Gourmands

• Het Kinderdagverblijf Zigomar-Tintamar: Overwinningsstraat 63 Basis •• Gemeenteschool J J Michel: Bordeauxstraat •• Gemeenteschool Peter Pan: Retoricastraat •• Basisschool Victor Horta: Studentenstraat •• School Ulenspiegel: Van Meenenplein •• Institut des Filles de Marie: Théodore Verhaegenstraat •• BasisSchool De Bron Sint-Gillis: Bronstraat Secundair •• Athénée Royal Victor Horta: Retoricastraat •• Centre communal d’ens. techn. Pierre Paulus: Stenen-Kruisstraat

•• Le salon d’Art (kunstgalerij) •• Museum van de lift •• Théâtre le Poème •• Theorema (kunstgalerij) •• Aegidium •• AMO-parcours •• Codes •• Wijkantenne Voorplein •• Le Clos •• La Pièce

02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit

Sports

12 Sociaal klimaat

•• Boulodrome Charles Picqué

13 Bijlagen

•• Sportzaal Metaalstraat

Hoger

Sportterrein

•• Académie des Beaux-Arts Jean-Jacques Gailliard: Munthofstraat

01 Ligging van de wijk

•• Le Bazar jongerencentrum, Académie des Beaux-Arts Jean-Jacques Gailliard: Munthofstraat

•• École des Filles de Marie : Théodore Verhaegenstraat

•• ESA Saint-Luc: Moricharplein

00 Inleiding

11 Milieu & gezondheid

•• AMO-parcours

•• Moricharplein •• Marie Jansonplein

Gespecialiseerd: •• École du Parvis: Munthofstraat, Coenenstraat Sociocultureel •• Het Pelgrimshuis •• Cultureel Centrum Jacques Franck •• PianoFabriek •• Gemeentelijke bibliotheek en het boekenhuis •• Atelier du Web •• CEMO ( centre d’éducation en milieu

091 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis

10 Mobiliteit

092 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Mobiliteit De mobiliteit is heel belangrijk geworden voor onze stadswijken. Ze bepaalt de kwaliteit van de openbare ruimte, maar ook de tewerkstelling, de economie, het merkimago, de gezondheid, de handel, het toerisme en de levenskwaliteit. We stellen twee tegenstrijdige trends vast: een stijging van de bewoners die gebruik maken van de zachte mobiliteit, van het openbaar vervoer en de multimodaliteit tegenover een toename van de verkeersopstoppingen, voornamelijk te wijten aan het doorgaand verkeer.

01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing

Gewestelijke reglementaire plannen

04 Huisvesting & grond

«Om dit hoofdstuk aan te vatten kan het nuttig zijn even de doelstellingen en de acties te overlopen die voorzien zijn in het «Plan Iris ii», dat onlangs werd toegepast door de Brusselse regering en dat vandaag van kracht is: «Het Gewestelijk mobiliteitsplan is een strategisch oriëntatiedocument voor het verplaatsingsbeleid. Het wil iedereen de mogelijk garanderen om zich doeltreffend te verplaatsen om te leren, te werken, zich te ontspannen. Met andere woorden: om aangenaam te leven in Brussel. De diagnose waarop het plan gebaseerd is laat er geen twijfel over bestaan: als we het huidige beleid aanhouden, dan worden we bedreigd door verkeersopstoppingen met hun bijhorende socioeconomische en milieuoverlast.

00 Inleiding

05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking

08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid

De doelstelling van het plan is onder andere de actieve transportmodi te bevorderen, zoals fietsen of wandelen, als alternatief voor de wagen, in het bijzonder voor kleine afstanden.

12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen 3

Gemeentelijk Mobiliteitsplan (GMP) Tot op heden heeft de gemeente Sint-Gillis geen GMP.

Tram 81 2

Sint-Gillisvoorplein voor de voetgangerszone er kwam 3

Fietser in de straten van Sint-Gillis

093 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Mobiliteit Modale aandelen

«progressief» profiel wat mobiliteit betreft. Deze groep bestaat uit stedelijke actieve jongvolwassenen die bewust hun verplaatsingsgewoonten veranderd hebben en opteerden voor de zachte mobiliteit. Sint-Gillis trekt al lange tijd dit «alternatief» bewonersprofiel aan van kunstenaars, intellectuelen, progressieve en geëngageerde mensen. Het aantal vzw’s, spontane projecten, culturele plaatsen, straatfeesten en sociale engagementen getuigt daarvan.

Er bestaan helaas geen cijfers over het modale aandeel per gemeente of statistische sector. Verschillende factoren brengen ons echter tot de Multimodaliteit hypothese dat de modale aandelen ten gunste van de zachte mobiliteit in Sint-Gillis boven het De recente studie van het Kenniscentrum van gewestelijk gemiddelde liggen: de mobiliteit (De verplaatsingsgewoonten in Brussel: diepteanalyses / Kenniscentrum van de •• het inkomen per inwoner in de statistische mobiliteit - Brussels Hoofdstedelijk Gewest sectoren van de onderzoekszone ligt heel wat 2012) werpt een bijzonder verfijnd en compleet lager dan het gewestelijk gemiddelde, vooral in nieuw licht op de gewoonten van de Brusselaars «Laag» Sint-Gillis. Welnu, uit studies blijkt wat mobiliteit betreft. de rechtstreekse relatie tussen het inkomen en het bezit van een wagen; Zo lezen we: •• de onderzoekszone wordt heel goed bediend door het openbaar vervoer, gedeelde fietsen en «het exclusieve gebruik van de auto kent een wagens, taxi’s; (sterke) terugval, vooral als bestuurder (-11,3 punten). Want het aantal personen dat heeft ver•• de onderzoekszone ligt dichtbij het stadklaard enkel het openbaar vervoer of de fiets te scentrum, de werkplekken, de culturele, nemen, is gestegen (respectievelijk +6,3 en +1,8 commerciële, recreatieve, sportieve, educatieve procentpunten). Dat betekent dat de monoen dienstenpolen; modale profielen ‘Openbaar vervoer’ en ‘Fiets’ •• Binnen onze onderzoekszone is het niet voortaan globaal genomen hetzelfde aandeel absurd om rekening te houden met de idenhebben als de monomodale profielen ‘Auto’. titeit van een deel van de bevolking met een

Evolutie van de verschillende modi die minstens één dag per week gebruikt worden door de Brusselaars die verklaren er minstens één te gebruiken (één keer per week) naast het wandelen (bron: MOBEL 1999 en BELDAM 2010)

094 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Mobiliteit De multimodale gewoonten zijn absoluut aan (al dan niet exclusief). De kruisingen met het toenemen (…) en ze vertegenwoordigen variabelen gekoppeld aan de infrastructuur 44,6% van de personen, ofwel een toename van of de samenstelling van het gezin hebben 5,6 procentpunten. En ook hier is de enige comdan weer aangetoond dat: binatie die erop achteruitgaat (met de helft), de • de individuen die deel uitmaken van gezincombinatie auto als bestuurder-auto als passanen met kind(eren) proportioneel met meer gier (-4,5 procentpunten), voornamelijk in het zijn binnen de gebruikers van de auto (al voordeel van het gebruik van de auto in combidan niet exclusief); natie met het openbaar vervoer (+2,6), eventueel • in vergelijking met de niet-gebruikers van ook met de fiets (+2,2). De combinatie fietsde auto zijn er immers vier keer meer bezitopenbaar vervoer gaat er eveneens op vooruit ters van een tweede wagen binnen de groep (+1,9). van de gemengde gebruikers, en zeven keer meer binnen de groep van de exclusieve Het lijkt dus duidelijk dat de gewoonten van de autobestuurders. Brusselaars zijn geëvolueerd naar meer multimodaliteit en veel minder dan vroeger gericht zijn De cijfers met betrekking tot de multimodaliteit op de auto alleen. Zo daalt het totale aandeel zijn helaas niet beschikbaar per gemeente. van de exclusieve autogebruikers, met inbegrip van de combinatie auto (bestuurder)-auto (pasBewegwijzering sagier), van 51,7% naar 31,0%.» De bewegwijzering is voor verbetering vatbaar, Het «Kenniscentrum van de mobiliteit» onde- zeker die voor de voetgangers en de fietsers. rzocht drie categorieën op basis van een reeks Hier moet men ook rekening houden met het sociaaldemografische variabelen. Uit deze krui- intercommunale onderzoek dat in 2013 werd singen wordt vooral weerhouden dat: uitgevoerd. Voetgangers

• de Brusselaars die exclusief de auto gebruiken een ouder en mannelijker profiel hebben (54,3%); • de laaggeschoolden (zonder diploma of met een diploma lager onderwijs) beter vertegenwoordigd zijn binnen de niet-gebruikers van de auto; • de actieve individuen proportioneel met meer zijn binnen de gebruikers van de auto 1

Volgens ons moeten op schaal van een duurzaam wijkcontract de zachte modi, en in het bijzonder het wandelen, verkozen worden boven alle andere verplaatsingsmodi.

Erg storende paal voor de doorgang van de voetgangers en slecht geplaatst bord, onleesbaar voor de voertuigen. 2

chaotische bewegwijzering op de grond

095 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Mobiliteit 00 Inleiding

Er zijn twee openbare ruimtes die bijzonder comfortabel zijn en die aangepast zijn aan de voetgangers: het Voorplein, de Fortstraat en de Jean Voldersstraat. De wijk telt veel aangename, comfortabele en boomrijke straten met voldoende brede voetpaden. Uit onze enquête blijkt echter dat alle mensen op de vraag naar de plek waar ze het minst van houden binnen de zone antwoorden: het Marie Jansonplein en, ver1 rassender, de Waterloosesteenweg.

01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond

Uittreksel uit «het Kenniscentrum van de mobiliteit - Brussels Hoofdstedelijk Gewest» - 2010: «Uit de Mobel-enquête blijkt dat 27,6% van de verplaatsingen die de Brusselaars doen op een gemiddelde dag te voet gebeurt (Hubert et Toint, 2002) en dat is dit nog een onderschatting, omdat heel wat verplaatsingen die niet hoofdzakelijk te voet gebeuren binnen het traject van deur tot deur toch een stuk te voet omvatten (Montulet et al., 2007). En toch is uit een recente studie de omgekeerde relatie naar voor gekomen tussen het aandeel verplaatsingen te voet en de investeringen ten voordele van de voetgangers. De studie onthult ook de grote diversiteit aan bestaande «sferen» in Brussel die gunstig zijn voor het wandelen, maar de weinige inrichtingen die tot op heden plaatsvonden.» Op de schaal van een wijk als deze van de onderzoekszone moeten we erop wijzen dat onze voetpaden in de eerste plaats een manier zijn om de voetganger te scheiden van de andere weggebruikers en dat ze in dat opzicht geen voorwaarde zijn om de wandelen. Het theoretische aanbod voor de voetganger bestaat in werkelijkheid uit zo goed als de hele openbare ruimte, ook al is een deel ervan specifieker op hem gericht: voetpaden, voetgangerszone, zone «20», park, groene wandeling, enz. Ook al is de situatie de voorbije jaren sterk verbeterd, toch is er nog veel werk aan de winkel om van het centrum van Sint-Gillis een zone te maken die echt comfortabel is voor de voetgangers. De verbindingentussen de openbare ruimtes, de breedte van bepaalde voetpaden, het ontbreken van beveiligingsplateaus bij bepaalde oversteekplaatsen, de bewegwijzering, … Heel wat punten zijn voor verbetering vatbaar en een wijkcontract kan een opportuniteit zijn om de situatie te verbeteren.

05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking

Voetgangersstromen

08 Tewerkstelling

De onderzoeksperimeter telt heel grote voetgangersstromen. De tellingen die Atrium heeft uitgevoerd binnen de uitgebreide onderzoeksperimeter bevestigen de belangrijke plaats van het wandelen. Op zaterdagnamiddag zijn er pieken van 2500 voetgangers/uur. De passages die in de buurt komen van de 10 000 voetgangers per dag zijn voornamelijk geconcentreerd rond het Voorplein. Hier komen meer voetgangers dan in de Dansaertstraat (7773) of de Baillistraat (6445) en bijna evenveel als in de Guldenvlieslaan (13815).

09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Het kruispunt van de Bareel van Sint-Gillis is een van de gevaarlijkste kruispunten voor voetgangers

096 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Mobiliteit Toch neemt het aantal voorbijgangers met de helft af in de richting van de Hallepoort en de Bareel (5000 - 7000 voetgangers/dag). Het is dus de «pool» Voorplein die de motor is van deze stroom voetgangers en niet de assen zelf. Toch is de vergelijking tussen de tellingen van 2007 en 2012 zorgwekkend. De Waterloosesteenweg verliest 5% van zijn klanten en de Fortstraat en de Jean Voldersstraat 17%. Welnu, gezien de evolutie van de modale verplaatsingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de uitstekende connectiviteit van de commerciële zone met het openbaar vervoer, de lokale bevolkingsdichtheid, de nabijheid van andere wijken met bewoners met mooie inkomens en de parkeermeters die het bovengronds parkeren binnen de commerciële zone ondertussen gemakkelijker gemaakt hebben door een uitstekende rotatie, kunnen we de mobiliteit of het parkeerprobleem zeker niet met de vinger wijzen als verklaring voor deze daling van het aantal klanten. Bovendien is het Horecabezoek op het Voorplein geëxplodeerd dankzij de opening van nieuwe succesvolle bars en restaurants. Door de creatie van de voetgangerszone konden de terrassen uitbreiden en dat maakte deze plaats aantrekkelijker en comfortabeler.

Wij schuiven drie groepen argumenten naar voor ter verklaring van de daling van het bezoek aan de commerciële assen: • Het steeds minder aantrekkelijke commerciële aanbod, een weinig gedefinieerde commerciële identiteit, weinig dynamiek en originele investering, het ontbreken van uithangborden, leegstaande handelspanden (vooral in de Fortstraat), verouderde uithangborden, een negatief imago (zie hoofdstuk «handel»). • • de verandering van de gewoontes van een steeds minder «traditionele» bevolking die de wijken van de stad en de markten verlaat voor andere manieren van winkelen: supermarkten, Ikea, enz. Maar ook de concurrenten van andere stadcentra met een beter imago: de wijk Bailli, Dansaert, SaintJacques, Sint-Jakob, enz. • • de slechte kwaliteit van de openbare ruimte en de files waardoor de commerciële «wandeling» absoluut niet aangenaam is. De voetpaden van de Waterloosesteenweg zijn op sommige plaatsen te smal voor de voetgangersstroom en ze staan soms vol met stadsmeubilair. De minimale breedte om comfortabel te wandelen bij een dergelijke voetgangersstroom zou groter moeten zijn dan 2m50 (gebruik van de formule van het studiebureau «Transitec»)

Passage voetgangers per dag. (bron ATRIUM) 2

Kaart met het gemiddeld aantal voetgangers per dag (tussen 10 en 18 uur) (bron: ATRIUM)

097 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Mobiliteit Plaats voor de voetgangers op de weg (%)

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis

03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking

De plaats voor de voetganger op de weg is minder dan de helft van de openbare ruimte. Dit ligt ver onder het gewestelijk gemiddelde. Tussen 2005 en 2013 kwam er echter een verbetering (aanleg van verhogingen, verbreding van bepaalde voetpaden, enz.) Opgelet, wanneer we echter de Waterloosesteenweg volgen tussen het Voorplein en de Bareel, dan daalt het aandeel tot 30% ruimte voor de voetgangers tegenover 70% enkel voor de autoâ&#x20AC;&#x2122;s. Dit is volledig in strijd met het modale aandeel van de gebruikers van de wijk en veel minder dan het gewestelijk gemiddelde.

08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Plaats voor de voetgangers op de weg (%) per statistische sector. (Bron: monitoring van de wijken) 2

Plaats voor de voetgangers op de weg (%) tussen 2005 en 2013 (bron: monitoring van de wijken)

098 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Mobiliteit Zone 30

Mindervaliden / comfort openbare ruimte

Tussen 2003 en 2010 is Sint-Gillis geëvolueerd van 0 naar 50% wegen in «zone 30». Binnen onze perimeter lag een stuk van de Retoricastraat en van de Lyceumstraat en de Steensstraat. Nadien zijn er nog regelmatig nieuwe straten bijgekomen binnen onze onderzoekszone: Overwinningsstraat, Spinnerijstraat, Smidsestraat, Moskoustraat, Jourdanstraat, Vlasfabriekstraat, Romestraat, Coenenstraat, Parmastraat, Mont-Blancstraat, Studentenstraat en de andere delen van de Retorica- en de Lyceumstraat. Er moet enkel nog een deel van de bewegwijzering geplaatst worden voor deze straten.

De inrichtingen binnen de onderzoeksperimeter zijn zeker voor verbetering vatbaar. Voor de mindervaliden is de toegankelijkheid tot de activiteiten en de vervoersmiddelen (vooral de metro) niet gemakkelijk. Het stadsmeubilair maakt de doorgang voor een rolstoel vaak moeilijk. Dat geldt ook voor de bushalte 48 tegenover de Hallepoort. Heel wat oversteekplaatsen hebben nog geen verlaagde randen. Nog opmerkingen •• Rond het Voorplein zijn verschillende oversteekplaatsen voor voetgangers vrij moeilijk in de praktijk •• Het parkeren op de hoeken van bepaalde kruispunten leidt ook tot problemen, in het bijzonder aan de geldautomaten zoals ter hoogte van de Bareel Bovendien zijn de belangrijkste openbare ruimtes vrij slecht met elkaar verbonden: •• Het Pauluspark en het Marie Jansonplein, ondanks twee oversteekplaatsen met verkeerslichten; de fases van de verkeerslichten zijn te kort en de wachttijd is te lang; Bovendien ontstaan er vaak files door stilstaande voertuigen op de oversteekplaatsen voor de voetgangers

•• Het Marie Jansonplein is slecht verbonden met het Voorplein. 2

Plan zones 30 op het grondgebied van de gemeente Sint-Gillis 2

Bushalte 48 tegenover de Hallepoort. Het voetpad wordt ingenomen door het stadsmeubilair; de doorgang verloopt moeilijk, zowel voor de voetgangers als de mindervaliden

099 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Mobiliteit Ondanks een aanzienlijke stijging van het aantal fietsers, blijft de fiets te weinig aanwezig in het Brussels Gewest met een percentage dat duidelijk lager ligt dan in de meeste andere Europese hoofdsteden. Er bestaan geen statistieken voor de sectoren van de onderzoekszone, maar de waarnemingen en het profiel van een deel van de bevolking bevestigen het idee dat de bewoners van de wijk bij de koplopers behoren wat het dagelijks gebruik van de fiets betreft.

00 Inleiding

GFR

03 Stadsvernieuwing

Drie GFR’s (Gewestelijke Fietsroutes), waarvan er twee samenkomen op het Dillensplein, doorkruisen of lopen langs de perimeter (zie kaart p.100) : •• De «A», een ronde route die langs de westkant langs de vijfhoek loopt en aan de oostkant langs het centrum via Schaarbeek, Etterbeek en Elsene

25 fietsen -Station nr. 19 MORICHARPLEIN STUDENTENSTRAAT 32 - 34 19 fietsen -Station nr. 76 VAN MEENENPLEIN - PAUL DEJAERLAAN (TEGENOVER 35 - 39) 25 fietsen

Dit is goed voor 69 gedeelde fietsen voor de zone. •• De «9» die Laag Sint-Gillis verbindt met het De gebruikscijfers zijn uitstekend: centrum van Anderlecht en dan Neerpede •• Wat «uitgeleende fietsen» behalen •• De GFR «8» loopt langs de zuidwestkant van Voorplein (8568) en Van Meenen (8502) het de perimeter en verbindt de Wetstraat met dubbel van het gewestelijk gemiddelde per Drogenbos via Sint-Gillis en Vorst. station (4306), goed voor een gemiddelde van 24 uitgeleende fietsen per dag voor elk Verschillende trajecten en kruispunten zullen van deze stations. door Brussel Mobiliteit ingericht worden tussen 2015 en 2017, maar ze bevinden zich allemaal •• Morichar schommelt rond het gewestelijk buiten de perimeter (vooral in de Merodestraat). gemiddelde met 4297 uitgeleende fietsen per dag. De GFR A/9 die door Laag Sint-Gillis loopt •• Wat «binnengebrachte fietsen» betreft, is verre van optimaal en functioneel. Ze behaalt Voorplein het driedubbele van het is slechts gedeeltelijk bewegwijzerd. In de gewestelijk gemiddelde met 12 098 binnenVanderschrickstraat moeten de fietsers en gegebrachte fietsen, goed voor een bemiddelde vaarlijke BEV nemen, zo smal is de weg. Niets van 33 fietsen per dag enkel voor dit station. vertraagt de wagens die uit de andere richting komen en soms toeteren terwijl het hier eigenlijk •• Van Meenen is goed voor 7320 binnengebrachte fietsen en Morichar voor 4348 toch om een route gaat die speciaal werd aange(gewestelijk gemiddelde 4300 per station per legd voor fietsers. jaar) Behalve Laag Sint-Gillis lijkt het wel of de •• Als we deze cijfers optellen voor de gemeente vreemd genoeg vermeden wordt door onderzoekszone, dan komen we dus op de gewestelijke fietsroutes. Misschien kan dit 21367 uitgeleende fietsen per jaar en 23747 gedeeltelijk verklaard worden door het reliëf. binnengebrachte fietsen, ofwel 60 uitgeMaar vandaag moeten het exploderende moleende fietsen en 66 binnengebrachte fietsen. dale aandeel van de gemeente en het succes van Het verschil tussen de «uitgeleende» fietde elektrische fietsen dit gegeven veranderen. sen en de «binnengebrachte» fietsen voor het De «groene wandeling» Hallepoort - Park Voorplan kan uiteraard verklaard worden door van Vorst, die reeds geprogrammeerd werd in de helling. Men «daalt» immers van Hoog Sinthet GOP 2002, is een gelegenheid om een veiGillis, Elsene of Altitude 100 naar het Voorplein lige route toe te voegen aan het centrum van om weer naar boven te gaan met de metro Sint-Gillis. of de bus. Dit leert ons ook dan de «Villo»verbindingen met Elsene en Vorst belangrijker Villo-Station / Gedeelde fietsen zijn dan die met het stadscentrum. Uit deze Er zijn drie «Villo»-stations binnen de informatie blijkt ook dat het socioculturele properimeter: fiel van deze drie gemeenten en hun territoriale gebruiksgewoontes vrij gelijkaardig zijn. -Station nr. 65 SINT-GILLISVOORPLEIN WATERLOOSESTEENWEG 65-69

01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis

04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

100 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Mobiliteit Openbaar vervoer Op de kaart die opgesteld werd door het GSV om de toegankelijkheid tot het openbaar vervoer te definiëren stellen we vast dat de onderzoekszone zich in zone A en B bevindt, dat betekent in een zone die heel goed en goed bediend wordt door het openbaar vervoer. «de zoneverdeling werd gedefinieerd op basis van een wandelafstand ten opzichte van de verschillende spoorwegstations, (pre-)metrostations en tramhaltes en ook op basis van de passagefrequenties op deze plaatsen. Het busnet wordt dus uitgesloten van deze zoneverdeling.

00 Inleiding

Met de fiets / Villo: Voorplein - Zuidstation = 5 minuten

01 Ligging van de wijk

Met de auto: Voorplein - Zuidstation = 8 minuten (buiten de spitsuren)

02 Geschiedenis

Metro lijnen: 6 en 2 Tram lijnen: 3,4,7,97,81,51,92 Bus lijnen: 48,27 TEC-lijnen: w 365, 136-137

•• Zone A: heel goed bediend door het openbaar vervoer; •• Zone B: goed bediend door het openbaar vervoer;

Taxi / Collecto

•• Zone C: matig bediend door het openbaar vervoer.»

De onderzoekszone telt twee taxihaltes: op het Sint-Gillisvoorplein en aan de Dejaerlaan.

Lijnen die de onderzoekszone bedienen

Er zijn ook twee «Collecto»-stations binnen de perimeter: één op het Voorplein en het andere aan de Parklaan 4, in de buurt van de Bareel. Collecto is een collectieve taxidienst die 7 dagen op 7 beschikbaar is tussen 23 uur en 6 uur op het hele grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Trein Het Zuidstation, het belangrijkste station van het land, is toegankelijk vanuit de onderzoekszone:

Deze dienst wordt verzekerd door een geheel van klassieke taxi’s die verschillende klanten groeperen die een rit wensen over eenzelfde traject.

te voet: Voorplein - Zuidstation = 12 minuten 1

met de metro: Voorplein - Zuidstation = 3 minuten

Toegankelijkheidszone voor het openbaar vervoer. (bron: GSV) 2

Metro Sint-Gillisvoorplein, van de hand van kunstenares Françoise Schein

101 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Mobiliteit Gedeelde auto’s

Dit is goed voor een totaal van 14 auto’s voor de wijk waaronder een berlingo van 2,7 m³ in het station Horta. Voor 2014 registreerden de 4 stations een totaal van 7409 reservaties.

De perimeter telt niet minder dan 3 Cambiostations en een vierde aan het begin van de Vorstsesteenweg, dus vlakbij de onderzoekszone. Het is een van de best bediende wijken van het Volgens Cambio Brussel: «Sint-Gillis scoort alGewest, samen met de Vijfhoek: tijd goed binnen het gewestelijke klassement, uiteraard samen met het administratieve BrusselHALLEPOORT Stad, het hypercentrum en de drie satellieten Capaciteit: 4 (1020, 1120, 1130) en Elsene. Onze netto groei Vorstsesteenweg bedraagt duizend nieuwe jaarlijkse en constante 1060 Sint-Gillis leden voor het Gewest.» DUMONT Capaciteit: 2 Hermann Dumontplein 1060 Sint-Gillis VOORPLEIN Capaciteit: 3 Moskoustraat 1060 Sint-Gillis HORTA Capaciteit: 5 Lyceumstraat 1060 Sint-Gillis

Het station «Dumont» is minder rendabel (1,3 verhuurde wagens per dag), omdat de verbinding met het openbaar vervoer en de winkelstraten minder goed is. De drie andere stations registreren echter gemiddeld meer dan twee reservaties per dag en dat is een record binnen het Brussels Gewest. Dat is bijvoorbeeld meer dan het Flageyplein, het Madouplein of het Noordstation die 1,5 wagen verhuren per dag. De abonnees van Sint-Gillis worden steeds talrijker en worden soms op wachtlijsten geplaatst.

102 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Mobiliteit 1

Kaart met het verkeer en de verplaatsingen. SUEDE36

103 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Mobiliteit Zoals we al vermoedden in het inleidende hoofdstuk, hoort de wijk die binnen het onderzoek valt bij de «goede leerlingen» van het Brussels Gewest. De onmiddellijke nabijheid van de Vijfhoek via de Hallepoort, het maximale aanbod aan openbaar vervoer, het profiel van de bevolking, het recordaantal gebruikte gedeelde auto’s en fietsen doen ons veronderstellen dat de betreffende zone, ook al ontbreekt het ons aan lokale statistische cijfers, sterk aan het dalen is wat het exclusieve gebruik van de wagen betreft. Tussen 2000 en 2010 is het wagenpark in België met 21,8% gegroeid (bron: FOD economie). Wat opmerkelijk is, is dat tegelijk het gebruik van de wagen is afgenomen in het Brussels Gewest ten voordele van het openbaar vervoer, de fiets, maar ook en vooral de «multimodaliteit»: «het exclusieve gebruik van de wagen gaat (sterk) achteruit, vooral als bestuurder (-11,3 punten). De individuen die verklaren exclusief gebruik te maken van het openbaar vervoer of de fiets nemen toe (respectievelijk +6,3 en +1,8 punten). Dit betekend dat de monomodale gebruikers «openbaar vervoer» en «fiets» voortaan globaal genomen hetzelfde gewicht hebben als de monomodale gebruikers «wagen».» (Bron: «Het kenniscentrum van de mobiliteit - 2010) Anderzijds is de trend nog steeds een toename van het autoverkeer, want we zien een stijging van de verkeersintensiteit in het Gewest. De cijfers van 2015 met betrekking tot de trend binnen de intensiteit van het verkeer tegenover die van 1 2001 zijn zorgwekkend:

Doorgaand verkeer Ondanks de invoering van «zones 30» blijft het op de lokale wegen heel druk tijdens de spitsuren. De aanwezigheid van 7 scholen binnen de zone versterkt deze trend nog, want heel wat ouders zetten hun kinderen af aan de schoolpoort op weg naar hun werk. (terugkerende getuigenis van schooldirecteurs)

•• +6% in 2015 tijdens de spitsuren in vergelijking met 2001 •• +0,5% per jaar. •• Buiten het Gewest bedraagt de groei van het verkeer 17% met de impact die dat met zich meebrengt voor het BHG. •• + 45% van de verplaatsingstijden •• - 5 km/uur gemiddelde snelheid (Bron: Plan Iris 2). 1

Een waarneming van 2010 rond het Marie Jansonplein toont bovendien dat het vertrek van de wagens van bewoners vanaf de bovengrondse parkings vrij langzaam gaat en zich verspreidt over de hele ochtend, wat wijst op een beperkt gebruik van de wagen om naar het werk te gaan. (bron: BBP Marie-Janson – Verslag over de milieueffecten – Niet-technische samenvatting). De toename van de verkeersopstoppingen binnen de onderzoekssector, maar ook het tekort aan parkeerplaatsen langs de weg ‘s nachts is dus niet te wijten aan de bewoners, maar wel aan de pendelaars die door de gemeente rijden zonder er te stoppen en aan het publiek dat naar de wijk komt die ‘s avonds steeds geanimeerder wordt.

Kaart van de verzadiging van het netwerk van het gewestelijk grondgebied. Situatie in 2001 tussen 8h-9h en trendscenario 2015 zonder RER – 8h-9h. (in het blauw: hoofdwegen, in het rood: bezettingsgraad, 80% van de capaciteit en meer). (Bron: Iris 2 mobiliteitsplan)

104 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Mobiliteit Deze kaarten en tabellen tonen een bezettingsgraad van de parkeerplaatsen, waargenomen tussen 5h30 en 7h39. Op deze manier kunnen de wijken geïdentificeerd worden waar het parkeren voor de bewoners van de wijk een probleem is (verzadiging van het parkingaanbod ‘s nachts).

basis van de verwachtingen en behoeften van de verschillende bevolkingsgroepen, vormen dan ook een noodzakelijke voorwaarde om de levenskwaliteit in de stad te verbeteren en een belastingbetalende middenklasse in Brussel te houden.

Gezien de datum van de waarneming en de stijging van het motorisatiepercentage moeten we ervan uitgaan dat deze bezettingsgraad heel waarschijnlijk gestegen is door de demografische groei ondanks een lichte daling van de motorisatie binnen de gezinnen (Lebrun et al., 2013 : 33). Het modale aandeel van de verplaatsingen met de wagen vermindert en de multimodaliteit neemt toe. We kunnen dus vrezen dat het aandeel «langparkeerders» ook is toegenomen, aangezien de bewoners hun wagen steeds minder regelmatig gebruiken. We zien dat de parkeerplaatsen langs de weg zo goed als verzadigd zijn, vooral in Hoog Sint-Gillis, de statistische sector waar de bewoners een hoger inkomen hebben.

Willen we de openbare ruimte wat meer vrijmaken, dan moeten we voor alle auto’s die in de buurt van de woning langs de weg worden geparkeerd eigenlijk niet langer inspelen op het aanbod, maar wel op de vraag. Dat kan door het autobezit te beperken zonder daarom het gebruik van de auto volledig te bannen. We kunnen dit doen op basis van verschillende formules (commercieel of maatschappelijk) van autodelen (Hubert et al., 2013). We zouden de productiviteit van de auto’s dus moeten vergroten, en dan eerder volgens een dienstenlogica dan een eigendomslogica.» Prospectieve analyse

Immobilisatie van een voertuig

We mogen niet vergeten dat het plan Iris II tegen 2018 een vermindering met 16% voorVoor de inwoners van Brussel bedraagt het ziet van het aantal parkeerplaatsen langs de gemiddelde immobilisatiepercentage van een weg (BHG, 2010). Het is dus niet absurd om voertuig 97,9% van de tijd. Dit is een opvallende in dit wijkcontract te een eerlijkere verdeling vaststelling, vooral gezien de demografische evo- van de openbare ruimte voorzien tussen de lutie van het Gewest en de verandering van het verschillende modale verplaatsingsaandelen, sociaaleconomische profiel van de onderzochte evenals een intensifiëring van het groen in de wijk. straten. Uittreksel van het kenniscentrum van de mobiliteit: «In een stad waar de verdichting volop aan de gang is, heeft de openbare ruimte namelijk niet alleen een verkeers- maar ook een verblijfsfunctie, in het bijzonder voor alle gezinnen die geen tuin of balkon hebben. Openbare ruimten waar geen auto’s komen en die worden aangelegd op

Welnu, we stellen vast dat: de breedte van de voetpaden van bepaalde drukke assen van de zone ontoereikend is om de stroom te absorberen; •• de onderzoekszone geen enkel echt veilig fietspad omvat; •• een verbetering van de milieukwaliteit, het groene netwerk en het imago van bepaalde

Bezettingsgraad van de parkings langs de weg tijdens de uren 10.30-12.00 uur en 5.307.00 uur. (bron: monitoring van de wijken)

105 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Mobiliteit straten zal moeten gebeuren door de aanplanting van extra bomen. Een verbetering van deze verschillende situaties zal onvermijdelijk moeten gebeuren door de afschaffing van parkeerplaatsen langs de weg. Reglementering Sint-Gillis is een van de goede leerlingen van het Brussels Gewest, want het grondgebied is voor 100% gereglementeerd wat het parkeren op de weg betreft. Binnen onze onderzoekszone bevindt ongeveer de helft van de wegen zich in de oranje zone (enkel gratis voor bewoners van de sector) of de rode zone (ook betalend voor de bewoners). Deze zone stemt overeen met het «commerciële en culturele» deel van het centrum van de gemeente ten noordwesten van de Munthofstraat. Het zuidoosten van deze as, het begin van «Hoog» Sint-Gillis, bevindt zich in een «groene zone» (gratis voor alle bewoners en binnen duur voor de bijkomende uren). In 2009 stelde het impactonderzoek van het «BBP Marie-Janson» vast dat:

40% van de plaatsen tijdens de dag. •• Anderzijds wordt ongeveer 20% van de plaatsen bezet door wagens die meer dan vier uur blijven staan (lange rotatie). Het gaat om bewoners van Sint-Gillis, bestuurders met een parkeerabonnement of mensen die het risico durven nemen om 15€ te betalen, omdat ze te lang zijn blijven staan. •• Ongeveer 15% van de plaatsen wordt ingenomen door wagens die gedurende 2 à 3u30 blijven staan. •• Er wordt maar weinig geparkeerd voor korte duur (hoewel dit aantal onderschat wordt door de uurfrequentie van de waarnemingen). •• De parkings in het centrum worden zowel ‘s nachts als overdag gebruikt, maar er zijn altijd plaatsen vrij.

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling

•• Ook langs het plein zijn er ‘s nachts nog vrije plaatsen.

09 Socio-economische infrastructuur

Besluit

10 Mobiliteit

•• Er zijn altijd vrije plaatsen voor de bezoekers, Parallel met de eerder genoemde vaststellingen van 2009 en ook al telt de sector - in het bijzonongeveer 20% van alle plaatsen naargelang der die van het Marie Jansonplein – nog een het moment van de dag groot aantal langparkeerders, heeft de invoering •• Het vertrek van de wagens van bewoners van het parkeerplan al bemoedigende resultaten vanaf de bovengrondse parkings gaat vrij opgeleverd, want vandaag zien we al tot 20% langzaam gaat en verspreidt zich over de hele vrije plaatsen binnen sectoren die vroeger zo ochtend, wat wijst op een beperkt gebruik goed als verzadigd waren, in het bijzonder van de wagen om naar het werk te gaan. overdag. •• Bovendien zijn de langparkeerders - die (Bron: BBP Marie-Janson – Verslag over de blijven staan zonder van plaats te veranderen milieueffecten – niet-technische samenvatting - goed voor 20% van het totaal aantal plaatpagina 17 en 18) sen. De bewoners bezetten dus minstens

11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Parkeerplan van de gemeente Sint-Gillis.

106 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis

11 Milieu & gezondheid

107 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Milieu & gezondheid Wat het milieu betreft, vertoont de perimeter verschillende gunstige criteria, zoals de mogelijkheid om een groen netwerk te creëren. We zien echter ook tal van problemen rond openbare netheid en een verslechtering van de luchtkwaliteit, voornamelijk als gevolg van het doorgaand verkeer. Biologische inhoud van de site

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing

De perimeter van het BBP en de onderzoeksperimeter hebben geen specifieke biologische rijkdom. De enige faunaelementen die in aanmerking komen zijn de kleine soorten die zich nestelen in de buurt van de plantengroei in de wijk.

04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving

De ontwikkeling van het gewestelijke groene netwerk zou de onthaalcapaciteit moeten vergroten voor soorten die weggetrokken zijn door de stedelijke uitbreiding. De aanplantingen op het Marie Jansonplein ten koste van de parkeerplaatsen zou al in die richting gaan.

07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur

Groen netwerk De onderzoekszone omvat groene continuïteiten die voorgeschreven werden sinds het GOP van 2002. In de continuïteit van het Pauluspark en het Moricharpark zou het toekomstige groene netwerk het ontstaan van een groene as moeten 2 bevorderen tussen de Hallepoort en het Park van Vorst.

10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Fauna en flora De site heeft geen echte waarde in termen van fauna en flora. Toch wordt er gezorgd voor het nodige groen voor het overleven van bepaalde diersoorten. Zo bestaat er een project om de mussen opnieuw te introduceren in de wijk, gesteund door het comité «Morichar en transition». De verbetering van het uitzicht en van de planteninhoud op het Marie Jansonplein (in het GBP ingeschreven als groene ruimte), maar ook van de verbindingen tussen alle groene ruimtes binnen de onderzoekszone, zou het gevoel van de aanwezigheid van groen versterken en zo bijdragen tot een betere waardering van de continuïteit van groene ruimtes binnen de sector. De zone zou een grotere rol kunnen spelen binnen het ecologische netwerk van het centrum, minstens toch voor de vogelpopulatie.

3 1

Zoom GPDO, verbetering van de leefomgeving, 2014, het groene netwerk. 2

Bijenkasten op het dak van BNP PARIBAS in Brussel 4

De mussen die we vaak zien op de pleinen van Brussel 4

Verschillende bloemen die gekweekt worden om de biodiversiteit in stand te houden

108 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Milieu & gezondheid Geluids- en trillingsomgeving

00 Inleiding

Op dit moment heeft de geluidsomgeving vooral last van:

01 Ligging van de wijk

•• het wegverkeer rond het plein waaronder de vele bussen en trams;

02 Geschiedenis

•• het luchtverkeer;

03 Stadsvernieuwing

•• het lawaai van jongeren op de speelpleinen; •• het potentiële lawaai van de dagelijkse markt in de Jourdanstraat en op het Sint-Gillisvoorplein; •• het lawaai van de nachtelijke sfeer op het Voorplein, de feestvierders, de straatmuzikanten, enz.;

Bareel en de Waterloosesteenweg genereren lawaai met een gemiddeld niveau van 65 Db. Ter herinnering: het door de WGO aanbevolen gemiddelde bedraagt 50 Db en het Gewest heeft •• andere storende geluiden (geblaf, voetgangers, interventiedrempels gedefinieerd (65 Db buiten sirenes, toeters, ...). en 60 binnen), namelijk geluidsniveaus vanaf dewelke de akoestische situatie van de residenDe belangrijkste bronnen van trillingen rondom tiële bevolking beschouwd wordt als absoluut de site die de trillingsomgeving van de site zou- niet te verdragen en die aanleiding geven tot een den kunnen beïnvloeden zijn het wegverkeer en interventie van de overheid. in het bijzonder de bussen en de trams. ‘s Nachts dalen de geluidsniveaus echter aanBinnen de onderzoekszone is het lawaai van het zienlijk tot ongeveer 30 dB (A) waardoor de verkeer alomtegenwoordig. In het bijzonder op bewoners van de zone ‘s nachts toch kunnen de belangrijkste assen, maar ook op de lokale genieten van een relatief kalme omgeving op de wegen, want er zijn geen voorzieningen om meer lokale wegen. «infiltraties» en het zoeken naar sluipwegen te ontmoedigen.

04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

De grote gewestwegen (Waterloo, Verhaegen, Defaqz) veroorzaken de meeste overlast. Ook de Overwinningsstraat, de Munthofstraat, de 1

Kaart meervoudige blootstelling, 2006, gedurende de week. (bron: IBGE) 2

De aanwezigheid van heel wat Horecazaken zorgt voor geluidsoverlast ‘s nachts.

109 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Milieu & gezondheid Luchtkwaliteit

Afval, netheid en openbare toiletten

Gezien het niveau van verstedelijking en industrialisatie dat de Brusselse agglomeratie kenmerkt, kunnen we zeggen dat de luchtvervuiling in Sint-Gillis niet echt verschilt van de vervuiling die waargenomen wordt in het Brussels Gewest. Het vervuilingsniveau varieert vooral in functie van het weer (temperatuur, bewolking, windsnelheid en -richting, ...) en van de intensiteit van het wegverkeer. In dit opzicht tonen de autoloze dagen het belang dat een vermindering van het verkeer kan hebben op de kwaliteit van de lucht.

Bepaalde vormen van overlast, gekoppeld aan het gebrek aan openbare netheid, moeten vermeld worden. De problemen met netheid die het vaakst aangehaald worden zijn: uitwerpselen van honden, papiertjes, blikjes, glasscherven en ander afval dat op de openbare weg gegooid wordt, vuilniszakken die zomaar neergegooid worden buiten de toegelaten plaatsen en/of momenten en de illegale stortplaatsen.

De vaststelling van de laatste twintig jaar toont duidelijk een verbetering van de luchtkwaliteit in Brussel. Dit is te danken aan verschillende factoren, zoals de afschaffing van belangrijke bronnen van uitstoot (ziekenhuisverbranding, cokesfabrieken, ...), het lagere gehalte vluchtige organische bestanddelen en zwavel in brandstoffen, de verwijdering van lood uit de benzine, de invoering van de katalytische knalpot op wagens, de vernieuwing van het wagenpark, het toenemende gebruik van aardgas voor de verwarming, ... De wegen met verkeersopstoppingen (Overwinning, Munthof, Waterloosesteenweg, enz.) hebben hoge vervuilingsniveaus. Een toename van de aanplantingen binnen de zone zou de negatieve impact van de vervuiling kunnen verminderen.

De perimeter wordt vrij goed onderhouden en is globaal genomen goed voorzien van infrastructuren voor de inzameling van afval: er staan vuilnisbakken aan de ingang en rond de parken, straten en pleinen. De schoonmaak en het beheer van de markt van het Voorplein, die zich tijdens het weekend uitstrekt tot op het plein, worden gegarandeerd door een privéfirma, de ‘établissements Charve’. Er lijkt niet echt een probleem met netheid te bestaan na de schoonmaak van de markt. Binnen de zone werden op verschillende plaatsen echter wel illegale stortplaatsen waargenomen. De aanwezigheid van succesvolle bars op het Sint-Gillisvoorplein, maar ook van daklozen vergroot de problemen van urine binnen de openbare ruimte aanzienlijk. Er zijn geen openbare toiletten binnen de onderzoeksperimeter.

Parklaan Sint-Gillis: vorm van protest tegen de luchtvervuiling. 2012

110 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Milieu & gezondheid Gezondheid

00 Inleiding

Volgens de monitoring van de wijken verklaard gemiddeld 27,1% van de bewoners in 2001 niet in goede gezondheid te zijn. Dit sluit aan bij het gewestelijk gemiddelde van 27,2%.

01 Ligging van de wijk

In Sint-Gillis zien we een sterftecijfer van 696 voor 100 000 bij de mannen en van 750 voor de vrouwen.

03 Stadsvernieuwing

Het sterftecijfer licht aanzienlijk hoger ten opzichte van het gemiddelde in het Brussels Gewest. + 9%, zowel voor de vrouwen als voor de mannen. Een van de belangrijkste doodsoorzaken zijn de frequentere cardiovasculaire aandoeningen, enkel bij de mannen. Aandeel van de bevolking dat verklaart niet in goede gezondheid te zijn, 2001 (%) •• Wijk Berckmans-Munthof: 24,26% •• Wijk Hallepoort: 31,82% •• Wijk Hoog Sint-Gillis :25,65% •• BHG: 27,2% (Bron: DGSE)

02 Geschiedenis

04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

In de buurt van de perimeter vinden we twee grot ziekenhuiscomplexen: -Hôpital Saint-Pîerre -Hôpital Molière Longchamp en er bevinden zich minstens 9 medische centra in de perimeter.

Aandeel van de bevolking dat verklaart niet in goede gezondheid te zijn, 2001 (%) (bron: monitoring van de wijken)

111 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis

12 Sociaal klimaat Aanwezige spelers De identiteiten en de bevolking van de wijk Spontane activiteiten, bewonerscomitĂŠs en sociale band

112 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Aanwezige spelers De perimeter is een representatieve steekproef van de Gemeente. De sfeer die we hier inademen wordt gewaardeerd door de bewoners, de gebruikers, de toeristen. Er is niet één enkel Sint-Gillis. De identiteit van de zone is meervoudig en iedereen projecteert er zijn eigen beeld: artistiek, commercieel, bobo, volks en multicultureel.

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis

De specificiteit van deze wijk is de vrij harmonieuze samenleving van al deze verschillende realiteiten. De samenwerking tussen de soms erg verschillende bewoners verloopt vreedzaam. De sociale samenhang wordt ervaren als men door de straten wandelt, met de bewoners praat in de vele cafés rond het Voorplein, waar soms sterk verschillende gebruikers samenkomen. Er worden door de bewoners of de gemeente heel wat evenementen georganiseerd binnen de openbare ruimte en dat geeft het leven van de wijk een grote visibiliteit: markt, straatfeest, cultureel evenement, animatie, enz.

Binnen de perimeter hebben we in eerste instantie het OCMW. Maar er zijn nog heel wat andere spelers op het terrein: •• een commissariaat; •• een wijkantenne; •• een complex gemeentelijke sociale woningen; •• 7 schoolinstellingen; •• verschillende culturele spelers •• verschillende vzw’s waaronder de Clos Sainte Thérèse, heel actief onder de achtergestelde bevolkingsgroepen.

Aangezien het grondgebied zo een grote sociale waaier telt, zien we uiteraard ook de aanwezigheid van bepaalde achtergestelde bevolkingsgroepen die meer aandacht en steun nodig hebben. Heel wat verenigingen en gemeentelijke operatoren zijn actief en worden erkend binnen de bestudeerde zone. Dit is een aanzienlijke troef waarop de ontwikkeling van projecten rond renovatie, milieu, tewerkstelling en sociale samenhang steunen.

Bovendien werken een heel aantal spelers rechtstreeks op het terrein:

03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking 08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit

•• de stewards; •• de preventie- en veiligheidsagenten; •• de gemeenschapswachters; •• de straatwerkers. Binnenkort gaat er op het terrein een pilootproject van start: de «wijkconciërges». Dit project voorziet de installatie van zes conciërges. Telkens één persoon zal instaan voor het contact met de bewoners en kan dagelijks feedback krijgen over de activiteiten, belangen en problematische situaties binnen zijn/haar werkperimeter. Samen met de toezichters op de openbare netheid zal deze nieuwe speler een sociale controle garanderen van 7 tot 21 uur, 7 dagen op 7.

11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Een van de initiatieven van de Mission Locale om de sociale samenhang te bevorderen. 2

Wijkantenne van het Voorplein

113 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

De identiteiten en de bevolking van de wijk De wijk Voorplein-Morichar wordt bewoond en bezocht door een bevolking van alle leeftijden, nationaliteiten en sociale klassen. Deze heterogene wijk telt een heel jonge bevolking. Net als overal in Sint-Gillis stellen we een verdeling vast tussen het «Hoge» en het «Lage» deel van de gemeente. De bevolking, de inkomensbronnen, de samenstelling van de gezinnen, de staat van de bebouwing zijn heel verschillend naargelang het deel van het grondgebied. Het dorp

Trendy en creatief

Net als in heel wat Brusselse wijken noemen de bewoners en gebruikers hun wijk graag «Dorp». Dit komt vaak omdat de sociale banden, de buurtverhoudingen, de socioculturele activiteiten er talrijk zijn, ook al blijven ze vaak begrensd tot de gemeenschappen. Binnen de perimeter worden de culturele grenzen echter volledig overstegen ter gelegenheid van de wijkfeesten. Op dat moment is het feit van in dezelfde straat of zone te wonen belangrijker dan de grenzen van de sociale of culturele origines die vaak heel verschillend zijn.

Men zegt vaak dat Sint-Gillis de gemeente van de kunstenaars is. Dat klopt nog altijd, ook al werden de ateliers, die 20 jaar geleden goedkoop waren, beetje bij beetje omgevormd tot luxewoningen. Binnen de zone en in de omgeving leven echter nog steeds allerhande creatievelingen: schilders, architecten, grafici, schrijvers en muzikanten. Daarvan getuigen ook: de aanwezigheid van de school Saint-Luc, heel wat boekenwinkels, twee belangrijke culturele centra, evenementen zoals het kunstenaarsparcours, het feest van de muziek, enz. We merken echter op dat deze identiteit absoluut niet tot uiting komt in Volks en Brussels de openbare ruimte. De Art Nouveau wordt verheerlijkt, maar we zien geen vernieuwende Sint-Gillis behoudt een volks en Brussels kantje. architectuur of hedendaagse sculpturen in de Er is folklore met reuzen en traditionele cafés. openbare ruimte. Het lijkt wel alsof men zich Er wordt al lang geen Brussels meer gesproschaamt voor de hedendaagse expressie, want ze ken, maar er blijft hier nog iets authentieks. wordt verstopt achter de 19de-eeuwse gevels, in Hoewel het stadion ver van de zone ligt, blijft de hightech bijgebouwen van de huizen of op de de mythe rond de voetbalclub «Union Saintbinnenterreinen van de huizenblokken, zoals het Gilloise» bestaan. Jongeren van alle origines bijzonder geslaagde ondernemingscentrum van zijn beginnen supporteren voor de club waarPierre Blondel. van bepaalde plaatsen, zoals de Verschueren, nog sporen dragen. De naam van het mythische café «L’Union» zou dan weer komen van «L’Union Multicultureel maraîchère», getuige van het heel oude verleden van dit evenement dat bijdraagt tot het traditio- Dat is ook een cliché. Sint-Gillis is de gemeente nele imago van een Brusselse wijk. van de Spanjaarden, de Portugezen, de Italianen, de Marokkanen rond het Betlehemplein en 1 sinds korter ook de Brazilianen en de Polen. Cafés, winkels en voetbaloverwinningen getuigen daarvan. De Bareel is immers een verzamelplaats bij successen op de wereldbeker.

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Invasie van de Bareel van SintGillis om een voetbalmatch te vieren 2

Rommelmarkt Voorplein-Fortstraat 3 2

Carnaval georganiseerd door de Mission locale

114 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

De identiteiten en de bevolking van de wijk «Embourgeoisement»

op onze vragenlijsten, de e-mails en telefoontjes die we kregen vanaf de eerste dag dat we ons De nabijheid van Elsene en Ukkel heeft een engageerden voor het wijkcontract getuigen van «olievlek»-effect. Er liggen hele mooie gede passie en de belangstelling van de bewoners bouwen die de Belgische burgerij achtergelaten voor hun grondgebied. Sint-Gillis is een wijk heeft tijdens de exodus uit de steden van de jaren waar men bewust gaat wonen en de bewoners 70. Deze krijgen nu weer welgestelde eigenaars. zijn er trots op. Dit geldt voor de hele zone, ook al is logischerwijs vooral in «Hoog Sint-Gillis» de bevolking 1 de voorbije 20 jaar veranderd. De ambtenaren van de Europese gemeenschap komen steeds talrijker in de gemeente wonen. We vinden hier ook steeds vaker een welgesteldere stedelijke bevolking die ook geëngageerd en alternatief is. De «bobo’s» hebben echter niet allemaal een hoog inkomen, maar ze delen vaak wel een «universitair» profiel. Het gemengd karakter Studenten, huisvrouwen, hippe grafici, architecten, gezinnen, jongeren en ouderen, ze ontmoeten elkaar allemaal in de straten van deze wijken. De markten van het Voorplein en het Van Meenenplein, de winkels van de Waterloosesteenweg, de esplanades van het Moricharplein en het Pierre Pauluspark zijn het theater voor elk type sociaal karakter. Net zoals bij James Joyce in «The dubliners» zijn deze plaatsen de vertellers van de geschiedenis van een multiculturele, intergenerationele, residentiële en tegelijk feestelijke geschiedenis.

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Identificatie en trots Het is een heterogene en heel verschillende, maar toch heel actieve gemeente. De bewoners van Sint-Gillis worden gekenmerkt door een sterke zin voor initiatief; in de hele wijk organiseren ze straatfeesten, wijkcomités en sociale activiteiten. Het aantal antwoorden dat we kregen 3

De feestelijke sfeer op het Voorplein 2

Royale Union Saint-Gilloise, een beroemde voetbalclub 3

Het aperitief van maandagavond op het Van Meenenplein

115 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

De identiteiten en de bevolking van de wijk De minder welvarende bevolkingsgroepen

blijkt de noodzaak om de tieners te begeleiden door ze een alternatief te bieden voor het «luieren» en de delinquentie, de reeds aanwezige spelers in situ te versterken en door echte referentieplaatsen voor de jongeren te creëren.

De bevolking van de perimeter omvat een aandeel armere mensen. Het gemiddelde inkomen in de wijk ligt lager dan het gewestelijke gemiddelde, terwijl Hoog Sint-Gillis rijker is. Het werkloosheidspercentage bedraagt 26% tegenover 22% voor het BHG. We mogen ook niet vergeten dat deze cijfers, net als alle statistieken van dit verslag, enkel rekening houden met de «officiële» bevolking. Er bestaat echter ook een clandestiene en illegale wereld van mensen «zonder papieren». Zij leven bij huisjesmelkers of op straat en maken eigenlijk ook gewoon deel uit van de gebruikers van de zone.

De waarnemingen op het terrein, de interviews met bronpersonen, de analyse van de vragenlijsten en statistieke tonen een tekort aan wat infrastructuren voor jonge kinderen betreft. We hebben het dan over kinderdagverblijven, speeltuinen en sportterreinen voor verschillende leeftijden, van de allerkleinsten tot de adolescenten.

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking

De «jongeren»

08 Tewerkstelling

De bevolking van de wijk is heel jong: 22% van de bewoners zijn tussen 0-17 jaar oud. Volgens de verenigingen die binnen de perimeter werken bevinden heel wat gezinnen zich in een hachelijke situatie: 42 % van de kinderen tussen 0 en 17 leeft in gezinnen zonder inkomen uit arbeid. (bron: itinéraire AMO). Hoe meer we afdalen naar Laag Sint-Gillis, hoe minder ontmoetingsplaatsen de jongeren van de wijk hebben. We zien hier veel jongeren zonder richtpunt. Ze hebben doelstellingen nodig, plaatsen waar ze terecht kunnen, activiteiten, toekomstperspectieven. Er zijn spelers genoeg op het terrein, maar het tekort aan lokalen voldoet absoluut niet aan de grote vraag.

09 Socio-economische infrastructuur

Volgens de vragenlijst willen heel wat ouders meer activiteiten, stages en buitenschoolse lessen, vooral tijdens de vakantieperiodes. Deze vraag komt zowel van het hoger- als het lagergelegen deel van de onderzoekszone. Er is ook een grote vraag naar ondersteuning van de ouders, voornamelijk binnen de bevolkingsgroep van de nieuwkomers. Volgens de politie en de UNEUS zijn er verschillende bendes van jongeren tussen 14 en 18 jaar die rondhangen in de wijk, kleine diefstallen plegen en de ingangen van gebouwen of de straat bezetten. Uit al deze informatie

10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Het jeugdhuis BAZAR, Jean Voldersstraat.

116 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

De identiteiten en de bevolking van de wijk De nieuwkomers De wijk telt ook een aantal nieuwkomers, een bevolkingsgroep die minder dan drie jaar in België woont. De taal van het onthaalland niet kennen en niet weten bij welke diensten aan te kloppen in geval van problemen kan de integratie afremmen en kan een verklaring zijn voor isolement en onbegrip. Op het grondgebied van het wijkcontract zijn de CFS en de CFBI heel actief. Ze organiseren workshops burgerschap voor de nieuwkomers en projecten voor schoolbegeleiding voor de allerkleinsten. We zien hier ook alle organisaties terug die gekoppeld zijn aan de scholen en die de ouders in moeilijkheden proberen te bereiken via de kinderen.

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk

02 Geschiedenis 03 Stadsvernieuwing 04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving 07 Bevolking

De vrouwen zijn het meest achtergesteld binnen deze groep. En dit of om culturele redenen of door een gebrek aan ontmoetingsplaatsen of kinderopvang. Buitenlandse vrouwen zijn vaak het slachtoffer van isolement.

08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur

Dat de wijk een «landingsbasis» is voor nieuwkomers zorgt voor de verspreiding van illegale activiteiten als gevolg van hun lastige situatie. Op basis van de observaties op het terrein en de informatie van de politie stellen we in eerste instantie het bestaan vast van verschillende huisjes- Daklozen en drugsverslaafden melkers binnen de perimeter. De nabijheid van het Zuidstation, de aanweEen kelder zonder badkamer kan tussen 350zigheid van verschillende metrohaltes en ver400€ per maand kosten. schillende opvangcentra trekken een andere laag van de bevolking aan in de omgeving van de perimeter. Op het Marie Jansonplein komt dagelijks een kwetsbare bevolkingsgroep (dronkaards, kleine dealers, drugsverslaafden, daklozen). De drukte op het Voorplein en de Waterloosesteenweg trekt vaak bedelaars aan. 2

Diagnose

Er zijn opvangorganisaties aanwezig binnen de perimeter: de «Clos Sainte-Thérèse» en de «Entrée Sint-Gillis» voor de opvang van daklozen, «La Pièce» en «La Perche» voor de hulp en steun aan drugsverslaafden.

10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Workshops voor nieuwkomers 2

Daklozen op het Sint-Gillisvoorplein en het Marie Jansonplein

117 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Spontane activiteiten, bewonerscomités en sociale band Er zijn heel wat bewonerscomités, initiatieven, straatfeesten, evenementen, rommelmarkten, enz. binnen de onderzoekszone, maar het zijn er te veel om ze allemaal te noemen in het kader van dit onderzoek. Hier zijn er enkele die de grote dynamiek van de onderzoekszone illustreren. Morichar en transition en Altitude 81 Bewonerscomités, samengesteld in het kader van de duurzame wijken. Deze burgers zijn heel actief binnen het grondgebied voor alles wat duurzaamheid en groen betreft. Het eerste comité is actief in de omgeving van het Moricharplein, het tweede bij het Van Meenenplein. Ze tellen tussen 15 en 20 personen. De activiteiten zijn gericht aan alle bewoners. Feest Fortstraat Een grote rommelmarkt met recreatieve activiteiten en kleine concerten neemt de Fortstraat een hele dag lang in. Ze wordt georganiseerd door «Fort Ensemble» en ze brengt handelaars en bewoners samen met de bedoeling de Fortstraat weer energie en leven in te blazen. Een honderdtal jaar geleden was deze ader de plaats van een van de bekendste markten van de wijk. Op dit moment is het comité in crisis en sommigen hebben twijfels over het voortbestaan ervan.

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk

Culturele agenda

02 Geschiedenis

De twee culturele centra van de zone, Jacques Franck en de Pianofabriek, zijn bezig met de samenstelling van een niet-officiële «agenda» voor het volledige grondgebied van Sint-Gillis. Het doel is een volledige en continue informatie te garanderen en een cultureel en sociaal netwerk te creëren tussen de vele culturele spelers van de gemeente.

03 Stadsvernieuwing

Gemeentelijke steun

07 Bevolking

De heksenwandeling in Sint-Gilles, kinderstraat, Café Alzheimer, het Halloweenfeest, het kunstenaarsparcours, enz. zijn allemaal initiatieven die voorgesteld worden door de gemeente. Ze sluiten perfect aan bij de creatieve energie en het engagement van de gemeente. Ze kennen vaak een groot succes. 2

Diagnose

04 Huisvesting & grond 05 Grondgebruik 06 Leefomgeving

08 Tewerkstelling 09 Socio-economische infrastructuur 10 Mobiliteit 11 Milieu & gezondheid 12 Sociaal klimaat 13 Bijlagen

Het feest van de Fortstraat is een gezellige afspraak die de hele bevolking van Sint-Gillis ongeacht de origines - bij elkaar brengt. Het is een voorbeeld van de heterogene en vreedzame samenleving die deze wijk kenmerkt. Sint-Gillis, «woordenstad» Voor het jaar 2015 verkoos de Federatie Wallonië-Brussel Sint-Gillis als «Woordenstad» en zenuwcentrum van «La langue Française en fête». De gemeente heeft in deze straten en in de winkeletalages verschillende animaties, optredens en installaties georganiseerd met als thema de Franse taal. Verschillende culturele centra hebben aan deze beweging meegewerkt. «Sint Gillis, woordenstad» en andere evenementen hebben de kracht aangetoond van de spelers op het terrein en de omvang van dit niet-officiële culturele netwerk.

Carnaval georganiseerd door de Mission Locale, Moricharplein 2 3

Sint-Gillis, woordenstad 2015 3

De heksenwandeling

118 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

00 Inleiding 01 Ligging van de wijk 02 Geschiedenis

13 Bijlagen Listing van de kaarten resultaten vragenlijsten Listing interviews Referenties en Bibliografie

119 SuĂ¨de 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Listing des cartes 000 Périmètre / Perimeter 001 Zone étude / Studiegebied 002 Situation existante de droit / Bestaande rechtstoestand 003 Opérations de rénovation urbaine/ Stedelijke renovatieoperaties 004 État du bâti / Staat van de bebouwing 005 Dynamique foncière / Vastgoed dynamiek 006 Propriétés publiques / Openbare eigendommen 007 Occupation du sol / Bodembezetting 008 Espace public / Openbare Ruimte 008a Éclairage / Verlichting 009 Intérieur d’îlot / Binnenterrein 010 Patrimoine / Erfgoed 011 Commerces / Handel 012 Equipements / Voorzieningen 013 Circulation et déplacement / Circulatie verplaatsing 013a Mobilité et parking / Mobiliteit en parking 014 Transports en commun / Openbaar vervoer 015 Statut des voiries / Wegstatuut 016 Sols pollués / Verontreinigde bodem 017 Thermographie aérienne / Luchtthermografie

120 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Resultaten vragenlijsten 72 ontvangen vragenlijsten •• 25: ouder dan 50 •• 29: tussen 30 en 50 •• 15: jonger dan 30 •• 1: 5 jaar Plaatsen waar u het vaakst komt? •• 100% Sint-Gillisvoorplein •• 100% Pierre Pauluspark •• 80% Van Meenenplein •• 80% Moricharplein •• 70% Waterloosesteenweg •• 70% Verschillende straten van de perimeter Plekken die u het liefst hebt? •• 100% Sint-Gillisvoorplein •• 100% Pierre Pauluspark •• 80% Van Meenenplein •• 80% Moricharplein •• 70% Dillensplein •• 70% Jean Voldersstraat

Plekken die het minst graag hebt? •• 100% Marie Jansonplein / Marie Jansonplein •• 100% Waterloosesteenweg •• 70% Munthofstraat •• 20% Moricharplein •• 20% Wijk Hallepoort •• 10% Park Metro Horta / Victor de Laveleyepark Terugkerende thema’s •• Marie Jansonplein / Marie Jansonplein •• Ruimtes voor de allerkleinsten •• Netheid •• Meer groene ruimtes •• Zachte mobiliteit •• Waterloosesteenweg •• Activiteiten voor de tieners

121 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Listing interviews College •• Cathy Marcus - échevine des Affaires sociales, Contrats de quartier, Espaces publics, Logement (Régie foncière), Programmes européens et Rénovation urbaine, Sports •• Thierry Van Campenhout - échevin de la Cohésion sociale, Emploi et formation, Urbanisme

Franck •• Geert Steendam - Pianofabriek •• M.Karacaoglu - Le Clos - vzw L’îlot

01 Ligging van de wijk

•• Claudine Vanremoortere - Morichar en Transition (Groene Wijk)

02 Geschiedenis

•• Jos Beni - ALTITUDE 81 •• Vanessa Hutchinson - Ecole du Voorplein

•• Patrick Debouverie - échevin des Affaires juridiques, Animations locales, Coordination du quartier du Midi, Développement économique, Finances, Syndicat d’Initiative, Tourisme

•• Véronique Billen - JJ Michel

•• Jean Spinette - Président du CPAS

Handelaars

Gemeentebestuur

•• Yvan Bauwens - oude «Roi de Pantalon», UNION ROYALE COMMERCANT

•• Christophe Moyson - Openbare werken

•• Bart Lemmens - «l’Union», bar

•• Anne de Canniere - Dienst Openbare Ruimte

•• Christine Waignein - «Tricycle», food truck (artisanaal ijs op donderdag op de markt)

•• Pascale Felix - Openbare netheid •• Catherine Avakian - Stedenbouw •• Nathalie David - Jeugd en sport •• Quentin Mezosy - Dienst Veiligheid, Hygiëne en Milieu •• Christophe Deblieck - mobiliteitsadviseur •• Luca Ciccia - Mission Locale •• Frédéric Morleghem- administratief directeur - Grondregie van Sint-Gillis •• Didier Vincentelli - Wijkantenne Voorplein •• Isabelle De Bock - Wijkantenne Louiza Gewest •• Marc Mohy - Cabinet Vervoort

00 Inleiding

•• Carlos Rios Bassi - Itinéraire AMO •• vzw Nadja

•• Mr Parfait - «Vieux Milla», Afrikaans restaurant •• Anne Art •• Francis Fontain •• Thomas Bertrand

Bewoners Ontmoet tijdens de enquête, tijdens onze bezoeken op het terrein en tijdens de permanenties. De lijst is te lang en vaak wordt anonimiteit gevraagd Studiebureau •• Bureau Bas Smet - Bas Smet en Luc Chinier project Voorplein

•• Anne Bouchoms - GOB •• Frederik Depoortere - Fietsmanager bij Brussel Mobiliteit - BHG •• Ulric Schollaert - Fietsafgevaardigde bij Brussel Mobiliteit - BHG •• Martine Bourguignon - Manager ATRIUM •• Jérémy Vanhuffelen - ATRIUM Operatoren / vzw’s / comités •• Genti Metaj – Café netwerk habitat •• Sandrine Mathevon - Cultureel Centrum J.

122 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Referenties en bibliografie •• RÉGION DE BRUXELLES, «Fiches communales d’analyse des statistiques locales en Région bruxelloise, Commune de SaintGilles». édition 2010/1-2 •• BRUSSELS STUDIES NUMÉRO 65, 25 février 2013, «La mixité sociale dans l’action publique urbaine à Bruxelles. Projet ou langage politique ?» Emmanuelle Lenel

durable •• ATRIUM, diagnostic 2014-2015 CQD Morichar •• ATRIUM, baromètre 2014 profil des quartiers commerçants bruxellois •• COMMUNE DE SAINT-GILLES, info Saint-Gilles, 46, les espaces publics à Saint-Gilles

•• MINISTÈRE DE LA RÉGION DE •• COMMUNE DE SAINT-GILLES, tableaux BRUXELLES-CAPITALE, DIRECTION 2014 DES MONUMENTS ET DES SITES, Histoire du développement urbanistique de •• BENJAMIN RAICKMAN ET GAETAN Saint-Gilles Des origines à 1840. édition 2004 DESWARTE, proposition d’aménagement •• MINISTÈRE DE LA RÉGION DE pour la place Julien Dillens à Bruxelles. BRUXELLES-CAPITALE, DIRECTION •• MSA, projet d’urbanisme, prison de DES MONUMENTS ET DES SITES, Saint-Gilles Histoire du développement urbanistique de Saint-Gilles De 1840 à nos jours. édition 2004 •• BUREAU BAS SMETS, Parvis de Saint-Gilles •• MINISTÈRE DE LA RÉGION DE •• SUMPROJECT-CITYTOOLS, workshop BRUXELLES-CAPITALE, DIRECTION participatif participatif avant projet de DES MONUMENTS ET DES SITES, réaménagement place Marie Janson, 2008 Histoire de l’architecture à Saint-Gilles édition 2004 •• STÉPHANE MALANDRIN, la movida •• JOSEPH KEMENEERS, histoire d’ Bruxelloire, 3 août 2000 Obbrussel Saint-Gilles, 1962 •• KEVIN LEBRUN, MICHEL HUBERT, •• OBSERVATOIRE DE LA SANTÉ ET DU PHILIPPE HUYNEN, GEOFFROY SOCIAL DE BRUXELLES-CAPITALE, PATRIARCHE, les pratiques de déplacement Statistiques sanitaires et sociales en Région de à Bruxelles, Bruxelles-Mobilité 2014 Bruxelles-Capitale, Commune de Saint-Gilles. •• IRIS 2, plan mobilité/ Bruxelles-mobilité de édition 2006/1 la RBC et association momentanée, Atanor/ •• SECRÉTAIRE D’ÉTAT AU LOGEMENT Yuluka/Speculoos/2011 DE LA RÉGION DE BRUXELLES•• AGORA, étude de faisabilité pour la création CAPITALE, Observatoire des Loyers 2011 d’un parking public «hôtel des monnaies», •• ITINÉRAIRES AMO, diagnostic social rapport final, août 2005 (rév. 13 nov 2006) 20147 •• BRUXELLES ENVIRONNEMENT, les •• ASSOCIATION MOMENTANÉE ERU jeux dans la ville, pour un maillage jeux à ASBL-21 SOLUTIONS SPRL, diagnostic Bruxelles, 2015 contrat de quartier Bosnie •• AGLAÉ DEGROS, MICHIEL DE •• SUMRESEARC SA, diagnostic contrat de CLEENE, Bruxelles à la reconquête de ses quartier Fontainas espaces, l’espace public dans les contrats de quartiers durables, 2014 •• ARIES CONSULTANTS SA, diagnostic •• MATHIEU BERGER, PAULUNE contrat de quartier Métal-Monnaies BEUGNIES, Bruxelles à l’épreuve de la •• COOPARCH-R.U. , diagnostic contrat de participation, 2008 quartir Parc-Alsemberg •• BRUXELLES MOBILITÉ, Cahiers de •• COOPARCH-R.U. , Plan particulier l’Observatoire de la mobilité d’affectation du sol de la place Marie Janson, •• BRUXELLES MOBILITÉ, Note prescriptions littérales d’orientation de mobilité CQD PARVIS•• COOPARCH-R.U. , Plan particulier d’affecMORICHAR, 2-04-2015 tation du sol de la place Marie Janson, rapport sur les incidences environnementales •• COMMUNE DE SAINT-GILLES, dossier de candidature nouveau contrat de quartier

123 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Diagnose

Duurzaam Wijkcontract Voorplein-Morichar

Referenties en bibliografie Sites Web consultés : •• http://www.monitoringdesquartiers.irisnet. be/ •• www.slrb.irisnet.be •• http://www.observatbru.be/(Obs. de la santé et du social RBC •• http://maps.google.be/ •• http://www.bing.com/maps/ •• http://www.villo.be •• http://www.bruxellesmobilite.irisnet.be : Carte vélo interactive •• http://www.bruxelles.be/artdet.cfm/5699 •• http://www.stib.be •• http://www.prd.irisnet.be •• http://www.pras.irisnet.be •• http://www.cambio.be •• http://www.iris2.irisnet.be •• http://www.arcgis.com •• http://www.kbr.be •• http://www.ibgebim.be •• http://www.prdd.be •• http : // www.immoweb.be •• http://statbel.fgov.be/

•• http://www.gis.irisnet.be/bxlheat/ •• http://geoportal.ibgebim.be/webgis/inventaire_sol.phtml •• http://urbanisme-bruxelles.hsp.be •• http://www.mybrugis.irisnet.be •• http://www.quartiers.irisnet.be •• http://www.irismonument.be •• http://www.numeriques.cfwb.be/ •• http://geoportal.ibgebim.be/ webgis/inventaire_sol.phtml •• http://www.gis.irisnet.be/ bxlheat/

124 Suède 36

Gemeente Sint-Gillis

Vierjarenprogramma versie 14/09/2015

Duurzaam wijkcontract Voorplein - Morichar 2015-2019 Gemeente Sint-Gillis

SuĂ¨de 36

sprl architectes avenue Van Volxem 381B 1190 Bruxelles TVA : BE 865.051.146 +32(0)2 229 03 79 +32(0)485 071 384 info@suede36.be www.suede36.be

OPGEPAST Dit programma is niet het definitieve programma. Het is onderhevig aan aanpassingen tijdens de verschillende processen van overleg en volgens de uitvoering van het programma. Onderzoek uitgevoerd door SuĂ¨de36 Opdrachtgever Gemeente Sint-Gillis Kabinet van de Burgemeester/Dienst Wijkontwikkeling/ Wijkcontracten

Inhoudstafel

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

p. 004

p. 011

p. 052

p. 065

p. 074

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort

p.099

05 Operationele omkadering

06 Complementaire prioritaire operaties

p.101

p.104

p. 112

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

04 Transversale operaties

003 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

00 Inleiding Het basisprogramma van het duurzaam wijkcontract “Voorplein-Morichar” bestaat uit twee delen: de diagnose en het operatieprogramma. Onderhavig volume is gewijd aan de voorstelling van de verschillende operaties die kunnen tegemoetkomen aan de behoeften die geïdentificeerd werden voor de wijk. Dit Programma is onderverdeeld in 5 hoofdstukken:

Pool 2 Voorplein - Marie Janson

Dit is het “hart van Sint-Gillis” en omdat het •• Pool 01 Wandeling - Sint-Gillis langs de wandeling van Sint-Gillis ligt, is het (Hoofdproject) interessant om het te behandelen als een pool om het evenwicht van de functies te herstellen. •• Pool 02 Voorplein - Marie Janson De drie plaatsen “Voorplein - Marie Janson (aka •• Pool 03 Waterloo -Fort Moskouplein) / Jardin du peuple du livre” zullen elk hun eigen specifieke kenmerken hebben en •• Hoofdstuk 04 Transversale operaties; zullen complementair worden. Dit vernieuwen•• Hoofdstuk 05 Complementaire prioritaire de project zal overgangsfuncties implementeren operaties op het Marie Jansonplein om op het einde van het Wijkcontract te komen tot een duurzaam •• Hoofdstuk 06 Niet-prioritaire operaties park dat zal aansluiten bij de veelzijdige behoeften van de wijk. Het park dat aangelegd wordt De 3 eerste hoofdstukken hebben betrekking op op het binnenterrein van het huizenblok wordt geografische polen, gekozen om hun een rustige tegenhanger voor de drukte op het structureel belang en hun concrete actiepotenVoorplein. Projecten die de transversale ontmoetieel. Hoofdstuk 04 tingsplaats worden van de dynamiek van Sintgroepeert operaties die zich geografisch niet bin- Gillis en van de vele hulpbronnen, of deze nu nen een van de polen bevinden en/of die transafkomstig zijn van de overheid, van verenigingen versaal met deze zones zijn. De twee laatste hoo- of burgers of gewoon spontaan zijn. fdstukken omvatten een aantal ‘reserve”-acties Deze concentratie van de interventies tot een beperkt aantal plaatsen moet ‘versnippering’ voorkomen en kan de visibiliteit en de impact van het Duurzaam Wijkcontract “Voorplein Morichar” versterken. Voor elk van deze polen worden zowel projecten voor een fysieke renovatie van de wijk (bouw en renovatie) als operaties voor de sociale en economische ontwikkeling van de wijk voorgesteld. Pool 1 Wandeling - Sint-Gillis (Hoofdproject) Deze pool omvat het geheel van de operaties die zich bevinden langs de ‘wandeling’ die het programma wil implementeren om de opeenvolging van bestaande groene ruimtes en pleinen tussen de Hallepoort en het Park van Vorst te verbinden en te versterken. Deze ‘wandeling van Sint-Gillis’ zal niet alleen een groene en rustige verbinding worden, maar ook een blauw, ludiek, sportief, cultureel, sociaal, patrimoniaal, helder netwerk en ook de plaats waar twee grote vastgoedprojecten ontwikkeld worden met woningen, een kinderdagverblijf, een wijkfietsenstalling, een kringloopwinkel en een generatieoverstijgend project.

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Pool 3: Waterloo -Fort De diagnose heeft aangetoond dat de Waterloosesteenweg en de Fortstraat een actieve ondersteuning nodig hebben op alle vlakken: kwaliteit van de openbare ruimte, verlichting, gebruik van de leegstaande verdiepingen en benedenverdiepingen, steun aan de volkse buurtwinkels, enz. Er worden operaties geïmplementeerd om deze twee belangrijke assen in het hart van Sint-Gillis te ondersteunen. Transversale operaties We vinden er transversale interventies, zoals een lichtplan dat uitgewerkt zal worden voor elke pool, maar dat tegelijk ook gecoördineerd is voor de volledige perimeter. Dit hoofdstuk omvat heel wat socio-economische operaties die tegemoetkomen aan de behoeften die aangehaald werden in de diagnose: tewerkstelling, sociale band, kinderen, jongeren, ondersteuning voor renovatie, netheid, enz. 004 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

ue d

e la

Port

e de

Place Dillens

k hric

rsc

an eV

Hal

de Waterloo

Ave n

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson

Chaussée

03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering

Place Parvis

06 Complementaire prioritaire operaties

Place Marie Janson

de la

ort uF

08 Bijlagen

07 Niet-prioritaire operaties

Parc Pierre Paulus

l’H

ôt

ies

du e

s en Ste

Ly cé e

e Ru

Place Louis Morichar

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

ssé

W at

Pool 01 - Wandeling - Sint-Gillis

04 - Transversale operaties

Pool 02 - Voorplein - Marie Janson

05 - Niet-prioritaire operaties

Pool 03 - Waterloo -Fort

005 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

00 Programma

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

006 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

007 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

008 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

009 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

010 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

011 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Pool 01 Wandeling Sint-Gillis De “wandeling van Sint-Gillis” wordt het Hoofdproject van dit programma. Naast het milieu- en ludieke aspect is deze wandeling ook een gelegenheid om tegemoet te komen aan heel wat behoeften die uitgedrukt werden in het kader van de diagnose en om een sterk en uitgerust parcours te creëren dat de verschillende subwijken van de interventieperimeter met elkaar zal verbinden. Zoals uitgelegd in de diagnose voorzien de gewestelijke inrichtingsplannen al lang de creatie van een groen netwerk dat de Hallepoort verbindt met het Park van Vorst. Wij stellen voor om verder te gaan dan gewoon een lineaire groene ruimte en een netwerk, en verschillende “lagen” aan te brengen op dit project: blauw netwerk, ludiek en sportief netwerk, erfgoednetwerk, sociaal netwerk, lichtparcours.

De doelstelling van dit project bestaat er ook in de mentale visie op de verplaatsingen binnen de wijk te veranderen, want deze wordt in ruime mate gedomineerd door het alomtegenwoordige en oververzadigde autowegennetwerk. De wandeling zal een evident, bewegwijzerd, verlicht en gemakkelijk parcours worden voor verplaatsingen binnen de wijk, een flexibele as met referenties, toegankelijk voor alle doelgroepen.

We hebben ervoor gekozen om de belangrijkste vastgoedinterventies te laten aansluiten bij deze groene, sterke en opvallende doorgang om openbare huisvesting, een kinderdagverblijf en een grote fietsengarage te vestigen in een wijk waar de grondprijs voortdurend stijgt.

Het lijkt dus opportuun om de aanleg van deze wandeling te voorzien binnen het kader van dit wijkcontract en er het belangrijkste project van dit programma van te maken.

De “wandeling” beantwoordt perfect aan de behoeften van de wijk: •• Ze zal het aanbod aan groen ruimtes en openbare ruimtes verbeteren voor de bewoners van deze dichtbevolkte wijk waar maar weinig woningen een tuin hebben; •• Ze zal sport, ontspanning en toegang tot cultuur voor de bevolking bevorderen; •• Ze zal de veiligheid en het comfort van verplaatsingen binnen de wijk verbeteren, vooral voor de zwakke weggebruikers; •• Ze zal de biodiversiteit bevorderen en de doordringbaarheid van de boden, de transit van vogels en insecten bevorderen; •• Ze zal de wijk uit zijn isolement halen door een landschappelijke verbinding te creëren die bereikbaar is met de zachte vervoersmiddelen en die de verschillende subwijken, de infrastructuren en diensten met elkaar zal verbinden;

Deze pool omvat het geheel van de operaties die zich bevinden langs de ‘wandeling’ de opeenvolging van bestaande groene ruimtes en pleinen tussen de Hallepoort en het Park van Vorst met elkaar verbindt en versterkt.

012 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Pool 01 Wandeling Sint-Gillis Lijst van de projecten

00 Inleiding

01.2 Vastgoedoperaties

01.1 Openbare en groene ruimtes •• 01.1.1 Creatie van een continue zachte verbinding •• 01.1.2 Versterking van het groene netwerk •• 01.1.3 Benadrukking van het blauwe netwerk •• 01.1.4 Versterking van het ludieke / sportieve / gezondheidsnetwerk •• 01.1.5 Aanleg van een “erfgoedwandeling” •• 01.1.6 Lichtinterventie

• 01.2.1 Bouw van woningen en fietsengarage - metro “Horta” • 01.2.2 Bouw van een kinderdagverblijf en woningen - site “Renault” • 01.2.3 Woningen met horeca op de benedenverdieping - Lyceum/Steens 01.3 Socioculturele projecten • 01.3.1 Kringloopwinkel - reparatieatelier

01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties

Hallepoortpark ue d

e la

Port

Binnenterrein Vanderschrick

e de

Place Dillens

08 Bijlagen

01.3.1 Kringloopwinkel - reparatieatelier

Chaussée

07 Niet-prioritaire operaties

hric

c ers

d an eV

Hal

de Waterloo

Ave n

Place Parvis

Place Marie Janson

de la

ed uF

ort

Parc Pierre Paulus

l’école du Parvis 01.2.2 Bouw van een kinderdagverblijf en woningen - site “Renault”

Koer Jacques Franck

e l’

Hô

es M

na ie

Binnenterrein Coenen

Ste

Ly cé e

e Ru

01.2.3 Woningen met horeca op de benedenverdieping - Lyceum/ Steens

Place Louis Morichar

01.2.1 Bouw van woningen en fietsengarage metro “Horta”

Parc Metro Horta Ch

Place Van Meenen

Park van Vorst

ssé

W at

013 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

01.1

Openbare ruimtes / groene ruimtes de “wandeling van Sint-Gillis”

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Een groene en zachte verbinding, maar ook een blauw, ludiek, sportief, cultureel, sociaal, patrimoniaal, lichtnetwerk.

014 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

01.1.1

Creatie van een continue zachte verbinding Beschrijving van het project

Creatie van een continue zachte verbinding op een schone en veilige site tussen de Hallepoort en het Park van Vorst. Beoogde doelstellingen ue de

la Po

rte de

Place Dillens

hric

rsc

an eV

Chaussée

Hal

de Waterloo

Aven

Place Parvis

e Ru

Place Marie Janson

de la Vic

u Fo rt

ire to

e l’

Hô

te ld

es Mo n

ies

Parc Pierre Paulus

du e

Ste

Ly c

ée

Place Louis Morichar

• Op een comfortabele en veilige manier alle volgende openbare ruimtes met elkaar verbinden: Hallepoort, Marie Jansonplein, Pauluspark, Moricharplein, de Laveleyepark (metro Horta), Van Meenenplein, Park van Vorst (buiten de perimeter), de huizenblokken Vanderschrick en Coenen, het binnenplein van het cultureel centrum Jacques Franck; • Vermindering van de aanwezigheid van de auto’s op de weg, vermindering van de snelheid van het verkeer; • Betere deling van de openbare ruimte

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

Voorgestelde verwezenlijkingen

ssé

W ate

rlo

• Creatie van een schone en veilige site tussen de Hallepoort en het Park van Vorst; • Symbolische continuïteit, gekenmerkt door artistieke interventies, continue markeringen op de grond, aanplantingen, enz.; • Aanleg van beschermende infrastructuur voor de oversteekplaatsen voor voetgangers en fietsers; • Creatie van een gedeelde ruimte tussen fietsers/voetgangers, rollers, mindervaliden, enz.

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Prioritaire actie

Ligging : Les rues concernées

• Overwinningsstraat 1-32, Moskoustraat, Jourdanstraat 181-207, Overwinningsstraat 54-70, Munthofstraat 82-124, Parmastraat 66-94, Lyceumstraat, Adolpe Demeurlaan 39-63, Coenenstraat, Vanderschrickstraat. • Moricharplein, Marie Jansonplein, de Laveleyepark. Doelgroep Bewoners van de zone, gebruikers, wandelaars en bezoekers. De zwakke gebruikers: kinderen, seniors, voetgangers, mindervaliden, enz.

Vandaag wordt de openbare ruimte tussen de pleinen en de parken van de perimeter voornamelijk ingenomen door de autowegen en bovengrondse parkeerplaatsen. Het zijn deze verbindingen die domineren op de parcours en de wandelingen.

015 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma 01.1.1 Wijkcontract Création d’une Voorplein - Morichar

liaison douce continue

Referenties 1

Prioritaire actie Beoogde resultaten •• Gemakkelijke en natuurlijke leesbaarheid van het parcours;

00 Inleiding

•• Comfort en veiligheid voor de bewoners en gebruikers;

01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

Verwachte impact op lange termijn 2

•• Stijging van de zachte verplaatsingen;

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson

•• Verbetering van het imago van de wijk, van de aantrekkingskracht naar de bezoekers toe;

03 Pool 03 Waterloo Fort

Valorisatie van de openbare en erfgoedruimtes van de perimeter.

04 Transversale Operaties

Partners

05 Operationele omkadering

•• Gemeente Sint-Gillis •• Brussel mobiliteit Drager van het project Gemeente Sint-Gillis

06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Bruto oppervlakte 4

1kmx2,5m=2500m2 Fasering 2016: toewijzing projectauteur 2017: aanbesteding 2018: werf

Kosten

Voorbeeld: Superkilen - Kopenhagen 2

Voorbeeld: Project van Jan Gehl in New York 3

463 914 € 5

Voorbeeld: Sustainable cities collectif 4

Voorbeeld: Norrebrogade - Kopenhagen 5

De toegang tot het Pauluspark (Munthofstraat) vandaag, langs de kant van het Marie Jansonplein, op het einde van de Moskoustraat. Niets verbindt de twee openbare ruimtes zichtbaar. De Munthofstraat domineert en verdeelt de twee plaatsen in sectoren. De oversteekplaatsen zijn moeilijk en gevaarlijk. 016 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

01.1.2

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Versterking van het groene netwerk Beschrijving van het project

Deze fiche omvat alle aanplantingsinterventies langs de “wandeling van Sint-Gillis” en in de onmiddellijke omgeving. Beoogde doelstellingen • Versterking van de biodiversiteit en toename van de aanplanting op de pleinen en in de parken van het groene netwerk; Voorgestelde verwezenlijkingen • Aanplantingen, bewegwijzering en creatie van “stadssalons” aan de ingangen van de parken op de binnenterreinen van huizenblokken; • Infrastructuren en aanplantingen op het binnenplein van Jacques Franck en het huizenblok Coenen; • Heraanleg van de Steensstraat; • Aanleg van een stadsmoestuin en mini-zoo in het Pauluspark, in verbinding met de Ecole du Parvis ;

Ave n

ue d

e la

Port

e de

2016 Toewijzing projectauteur(s) / definitie / coördinatie van de projecten / uitwerking van de planning 2017 Aanbesteding of/en coördinatie van de diensten 2018 Uitvoering 2019 Inhuldiging Globale kost van de operaties 639 430 € (Budget voor het geheel aan acties ontwikkeld in het project 01.1.2)

terloo

Place Dillens

Chaussée de Wa

rick

h rsc

an eV

Fasering

Wandeling van Sint-Gillis

Hal

Vanderschrick

• Nieuw landschappelijk project voor het park “Metro Horta”; • Herintroductie van de mussen in de stad.

Prioritaire actie

Moskou plein

Place Parvis

Place Marie Janson

la re oi ct

Pierre Paulus

ort

Jacques Franck École du Parvis

e l’

Hô

Mo nn

aie

Coenen

Parc Pierre Paulus

Ru ed

Morichar plein

Ru e

s en

Ste

Ly cé

e Ru

Place Louis Morichar

Metro «Horta»

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

ssé

W at

017 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma 01.1.2 Wijkcontract Versterking Voorplein - Moricharvan

ue de

la Po

rte de

Place Dillens

rick

h rsc

an eV

Chaussée

Hal

de Waterloo

Aven

Place Parvis

e Ru

Place Marie Janson

Groene interventies langs de continue zachte verbinding

de la

Ru ed

u Fo

ire to

Vic

Voorgestelde verwezenlijkingen

ed e l’ Hô te ld es Mo nn a

ies

Parc Pierre Paulus

Ru e

s en Ste

Ly cé e

e Ru

Place Louis Morichar

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

ssé

W ate

rlo

Punctuele aanplantings- en infrastructuurinterventie langs de volledige continue zachte verbinding. Aanplanting van bomen, plaatsing van plantenbakken, beplanting van voor(gevels), plaatsing van stadsmeubilair, enz. Ligging: De betreffende straten en pleinen Overwinningsstraat 1-32, Moskoustraat, Jourdanstraat 181-207, Overwinningsstraat 54-70, Munthofstraat 82-124, Parmastraat 66-94, Lyceumstraat, Adolpe Demeurlaan 3963; Moricharplein; Moskouplein; plein metro Horta. Doelgroep Bewoners van de zone, gebruikers, wandelaars en bezoekers.

Referenties 1

Prioritaire actie

Partners van de interventie Aanplantingsdienst van de gemeente Sint-Gillis, Brussel mobiliteit. Drager van het project Gemeente Sint-Gillis Bruto oppervlakte

het groene netwerk

Te coördineren met andere projectfiches

geheel van projecten van 01.1 OPENBARE EN GROENE RUIMTES “Wandeling van Sint-Gillis”

Punctuele interventie, te definiëren in het project

St.Joan Boulevard - Barcelona 2

Lonsdale Street - Dandenong 3 3

Pietro in Molenbeek - WC Bioscoop-Bellevue - Suède 36 / Parcours voor zachte mobiliteit - stadsmeubilair

018 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Ave n

ue d

e la

Port

e de

Programma 01.1.2 Wijkcontract Versterking Voorplein - Moricharvan Hal

Vanderschrick de Waterloo

Place Dillens

rick

ch ers

n Va ue

Chaussée

Marie Janson

Place Marie Janson

e Ru

Jacques Franck

la Vi re oi

Voorgestelde verwezenlijkingen Parc Pierre Paulus

Paulus

Hô

te ld

es M

on na ies

Coenen e l’

Morichar

Ru ed

Ste s en

Ly cé e

Place Louis Morichar

Ru e

Ru ed uF ort

Place Parvis

Versterking van de biodiversiteit en toename van de plantengroei op de pleinen en in de parken

Métro Horta Parc Metro Horta

Place Van Meenen

ssé

W at

Punctuele aanplantingsinterventie voor alle pleinen en parken langs de “wandeling van SintGillis”. Toename van de variëteit van soorten, variatie van de stamhoogte, versterking van de biodiversiteit. Ligging: De betreffende locaties Huizenblok Vanderschrick, Marie Jansonplein, binnenplein van het cultureel centrum Jacques Franck, Pauluspark, huizenblok Coenen, Moricharplein, de Laveleyepark (metro “Horta”).

het groene netwerk

Prioritaire actie

Doelgroep Bewoners van de zone, gebruikers, wandelaars en bezoekers.

08 Bijlagen Te coördineren met andere projectfiches

Partners van de interventie Gemeentediensten van Sint-Gillis Drager van het project

Voor het Moskouplein, coörd. met project 02.1 Gebruik en progressieve landschappelijke inrichting - Voorplein / Marie Janson

Gemeente Sint-Gillis 1

Interventie van het bewonerscomité “Morichar en transition” op het Moricharplein. 2

Marie Jansonplein (Moskouplein). Een sterk mineraal plein met weinig plantaardige diversiteit. Zoals te zien op de foto die genomen werd op een zonnige zondagnamiddag, wordt het plein heel weinig gebruikt door de bewoners en gebruikers van de perimeter

019 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Ave n

ue d

e la

Port

e de

Hal

Vanderschrick de Waterloo

Place Dillens

an eV

Chaussée

ric sch

Aanplantingen, bewegwijzering en creatie van “stadssalons” aan de ingangen van de parken op de binnenterreinen van huizenblokken Voorgestelde verwezenlijkingen

Place Parvis

Place Marie Janson

e de

Jacques Franck

Fo rt

ire

o ct Vi

Ru e

Paulus

Punctuele interventies, bedoeld als bewegwijzering van de toegangen van de parkeerplaatsen binnen de huizenblokken. Aanleg van voorpleinen voor deze toegangen: stadssalon, beplanting, meubilair, enz. Ligging de betreffende ingangen

du e

Ste

Ly c

ée

Place Louis Morichar

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

ssé

W at

Prioritaire actie

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort

•• Huizenblok Vanderschrick: Toegang Vanderschrickstraat 7 •• Binnenplein CC Jacques Franck

05 Operationele omkadering

Toegang Waterloosesteenweg 92-96 Toegang Romestraat 11 •• Pierre Pauluspark

06 Complementaire prioritaire operaties

Toegang Munthofstraat 120-124 •• Huizenblok Coenen

07 Niet-prioritaire operaties

08 Bijlagen

na on es M el d ôt l’H

Coenen

het groene netwerk

04 Transversale Operaties

ies

Parc Pierre Paulus

Programma 01.1.2 Wijkcontract Versterking Voorplein - Moricharvan

Toegang Munthofstraat 139 Toegang Louis Coenenstraat 13-15 Toegang Waterloosesteenweg 130

Doelgroep Bewoners van de zone, gebruikers, wandelaars en bezoekers.

Te coördineren met andere projectfiches

geheel van projecten van 01.1 OPENBARE EN GROENE RUIMTES “Wandeling van Sint-Gillis”

Partners van de interventie 2

Gemeentediensten van Sint-Gillis Drager van het project Gemeente Sint-Gillis Bruto oppervlakte 6 x 10 m2 = 60m2

De parken binnen de huizenblokken kunnen moeilijk bewegwijzerd worden vanaf de voetpaden. Ze zijn geïsoleerd, verscholen en soms heel weinig bekend, ook bij de bewoners. Dit is het binnenplein Jacques Franck. 2

Toegang tot het binnenplein Jacques Franck. Hier heeft men toch geen idee dat het gaat om de toegang tot een gedeeld binnenplein? 3

De geheime parken van Sint-Gillis. Hier, het “park” Coenen.

020 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma 01.1.2 Wijkcontract Versterking Voorplein - Moricharvan

het groene netwerk

Toegangen van de binnenterreinen

Prioritaire actie 5

Toegang

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson

2 6

Toegang

03 Pool 03 Waterloo Fort

Toegang

04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering

06 Complementaire prioritaire operaties

07 Niet-prioritaire operaties

Toegang

08 Bijlagen 1

Toegang binnenterrein Vanderschrick langs de Vanderschrickstraat 2

Toegang koer Jacques Franck langs de Romestraat 3

Toegang koer Jacques Franck langs de Waterloosesteenweg 4

Renault site, Munthofstraat die kan communiceren met binnenterrein Coenen

Toegang

Toegang Pierre Paulus park langs de Munthofstraat.

Referenties 8

6 9

Toegang binnenterrein Coenen langs de Louis Coenenstraat 7

Toegang binnenterrein Coenen langs de Waterloosesteenweg 8

Levinson Plaza, door Mikyoung Kim. Bron: www.landezine.com 9

Noriega Street Parklet in San Fransisco. Bron: www.inhabitat.com 021 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

ue de

la Po

rte de

Place Dillens

hric

rsc

an eV

Hal

de Waterloo

Aven

Chaussée

Place Parvis

Voorgestelde verwezenlijkingen

e Ru

Place Marie Janson

Infrastructuren en aanplantingen op het binnenplein van het cultureel centrum Jacques Franck (CCJF)

de la

Ru ed u Fo

ire

to Vic

Ru ed e l’

Hô

ld es

aie

Parc Pierre Paulus

Ru e

s en

Ste

Ly cé e

e Ru

Place Louis Morichar

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

ssé

W ate

rlo

Het cultureel centrum Jacques Franck wil het binnenplein nog meer opentrekken naar de bevolking toe. Het wil ook een verbinding maken met de nieuwe speelplaats van L’Ecole Nouvelle. Een aantal interventies moeten het comfort verbeteren en de culturele, ontspannings- en horecafuncties optimaliseren. • • • • •

Aanplantingen Nieuwe grondbekleding; Verlichting; Afvoer van regenwater; De toegang voor voertuigen verhinderen door een parkeerinfrastructuur en een kaai voor laden en lossen te creëren die ook dienst kan doen als toegang voor mindervaliden; • Zuil om het plein te overdekken bij regen; • De bar en de keuken opentrekken naar het park toe, ondersteuning bieden aan het project voor socioprofessionele integratie dat gefinancierd wordt door het CCJF. Ligging Romestraat 11

Doelgroep Buren, ouders van L’Ecole Nouvelle; Bewoners van de zone, gebruikers, wandelaars en bezoekers.

Programma 01.1.2 Wijkcontract Versterking Voorplein - Moricharvan

het groene netwerk

Prioritaire actie

Te coördineren met andere projectfiches

met project 01.1.4 “Versterking van het ludieke netwerk”

Partners van de interventie Gebruikers van Cultureel centrum Jacques Franck

Drager van het project Cultureel centrum Jacques Franck Bruto oppervlakte Referenties 4

+/- 215m2

Facebookpagina Binnenplein Jacques Franck 2

Wijkevenement - participatieve karaoke van de yéyéVOLLEgaz met de buren van het cultureel centrum 3

Het binnenplein vandaag. 4

Simpla Kert - Budapest - Bash

022 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

ue de

la Po

rte de

Place Dillens

hric

rsc

an eV

Chaussée

Hal

de Waterloo

Aven

Programma 01.1.2 Wijkcontract Versterking Voorplein - Moricharvan

Place Parvis

e Ru

Place Marie Janson

de la to Vic

Ru ed u Fo

ire

Infrastructuren en aanplantingen van het huizenblok Coenen

Parc Pierre Paulus

Ru ed e l’

Hô

ld es

aie

Voorgestelde verwezenlijkingen

Ru e

s en

Ste

Ly cé e

e Ru

Place Louis Morichar

Parc Metro Horta

école du Parvis au

Place Van Meenen

ssé

W ate

rlo

•• Vervanging van de huidige banken door een nieuw stadsmeubilair dan banken en picknicktafels zal omvatten, bestemd voor de wijk en de kinderen van de Ecole du Parvis; •• Bijkomende aanplantingen.

het groene netwerk

Prioritaire actie

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson

Ligging

03 Pool 03 Waterloo Fort

Huizenblok tussen de Louis Coenenstraat, de Waterloosesteenweg en de Munthofstraat

04 Transversale Operaties

Doelgroep

05 Operationele omkadering

•• Bewoners van de zone, gebruikers, wandelaars en bezoekers;

06 Complementaire prioritaire operaties

•• De Ecole du Parvis waarvan de ingang tegenover de ingang van het park ligt.

07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Partners van de interventie •• Dienst openbare en groene ruimtes van Sint-Gillis •• Programma van het Grootstedenbeleid Drager van het project

Te coördineren met andere projectfiches

01.1.2 Versterking van het groene netwerk / aanplantingen, bewegwijzering en creatie van “stadssalons” ter hoogte van de toegangen tot de parken binnen de huizenblokken

Gemeente Sint-Gillis Bruto oppervlakte +/- 1450m2

Referentie 1

Stadsmeubilair - Museum Quartier - Vienna

023 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma 01.1.2 Wijkcontract Versterking Voorplein - Moricharvan

ue de

la Po

rte de

Place Dillens

hric

rsc

an eV

Hal

de Waterloo

Aven

Voorgestelde verwezenlijkingen

Chaussée

Heraanleg van de Steensstraat

Place Parvis

e Ru

Place Marie Janson

de la

Ru ed u Fo

ire

to Vic

Ru ed e l’

Hô

ld es

aie

Parc Pierre Paulus

Ru e

s en

Ste

Ly cé e

e Ru

Place Louis Morichar

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

ssé

W ate

rlo

De Steensstraat zal geïntegreerd worden in het groene netwerk. Het is belangrijk om tot bij de polen «wandeling van Sint-Gillis” en “Waterloo-Fort” te komen. De straat is in slechte staat, heel mineraal en ze verdient een specifiek project voor renovatie, inrichting en beplanting. Het volgende programma zal uitgevoerd worden: • Creatie van een lokale en gedeelde straat met voorrang voor de zachte vervoersmiddelen; • Verbreding van de voetpaden; • Veiligheidsvoorzieningen voor de zachte vervoersmiddelen; • Verlichting (in coördinatie met project 04.1.2 “Lichtproject” voor de drie polen); • Comfort mindervaliden; • Oversteekplaatsen; • Beveiliging en creatie van een nieuwe toegang tot de school Peter Pan; • Aanplantingen. Ligging Steensstraat

het groene netwerk

Prioritaire actie

Te coördineren met andere projectfiches

Doelgroep •• Bewoners van de zone, gebruikers, wandelaars en bezoekers; •• De school Peter Pan waarvoor een nieuwe ingang gemaakt zal worden in de Steensstraat.

geheel van projecten van 01.1 OPENBARE EN GROENE RUIMTES “Wandeling van Sint-Gillis” en in het bijzonder met de fiche 01.1.1 Creatie van een continue zachte verbinding

Partners van de interventie Dienst openbare en groene ruimtes van Sint-Gillis Referenties 1

Drager van het project Gemeente Sint-Gillis Bruto oppervlakte +/- 122m x 10m = 1220m2

Grande Rue in Oullins by Atelier du Bocal Landscape Architecture. Oullins (FR)

024 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

ue de

la Po

rte de

Place Dillens

hric

rsc

an eV

Hal

de Waterloo

Aven

Chaussée

Place Parvis

e Ru

Place Marie Janson

de la to Vic

Ru ed u Fo

ire

Aanleg van een stadsmoestuin en een “mini-zoo” in het Pauluspark, in verbinding met L’Ecole Nouvelle Voorgestelde verwezenlijkingen

aie

Parc Pierre Paulus

Ru ed e l’

Hô

ld es

Aanleg van een moestuin en een klein dierenparkje op de grens van de speelplaats van de Ecole du Parvis en het Pauluspark. De school zal zich er tijdens de week mee bezighouden en de bewoners tijdens het weekend en in de schoolvakanties. De twee doelgroepen zijn vragende partij voor een dergelijke verdeling van het onderhoud. De tuin zal toegankelijk zijn vanuit de school en ook vanuit het Pauluspark voor de bewoners.

Ru e

s en

Ste

Ly cé e

e Ru

Place Louis Morichar

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

Parc

ssé

W ate

rlo

École du Parvis

Ligging Tussen de Ecole du Parvis en het Pierre Pauluspark Doelgroep •• Leerlingen / Ecole du Parvis, omwonenden •• Bewonerscomité

Programma 01.1.2 Wijkcontract Versterking Voorplein - Moricharvan

het groene netwerk

Prioritaire actie

•• Bezoekers van het park Partners van de interventie •• L’école du Parvis •• Bewonerscomité Referenties

•• Dienst duurzame ontwikkeling Sint-Gillis

Drager van het project Gemeente Sint-Gillis Bruto oppervlakte +/- 150m2

Prinzesinnengarten - Berlin

025 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

ue de

Programma 01.1.2 Wijkcontract Versterking Voorplein - Moricharvan

la Po

rte de

Chaussée

het groene netwerk

Place Dillens

hric

rsc

an eV

Hal

de Waterloo

Aven

Place Parvis

e Ru

Place Marie Janson

de la to Vic

Ru ed u Fo

ire

Parc Pierre Paulus

Nieuw Prioritaire actie landschapsproject voor het de Laveleyepark (metro Horta)

Ru ed e l’

Hô

ld es

aie

00 Inleiding

Voorgestelde verwezenlijkingen

Ru e

s en

Ste

Ly cé e

e Ru

Place Louis Morichar

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

ssé

W ate

rlo

Uit de diagnose zijn het gebrek aan aansluiting en de problemen van het de Laveleyepark gebleken. Het programma voorziet een nieuw landschappelijk project dat de inrichting, het meubilair en de aanplantingen voor deze plek omvat. Ligging Tussen de Waterloosesteenweg en de Paul Dejaerlaan Doelgroep Bewoners van de zone, gebruikers, wandelaars en bezoekers.

01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties

Partners van de interventie

08 Bijlagen

•• Dienst groene ruimtes van Sint-Gillis •• Programma van het Grootstedenbeleid

Te coördineren met andere projectfiches

Referenties 1

Bruto oppervlakte +/- 2750m2

geheel van projecten van 01.1 OPENBARE EN GROENE RUIMTES “Wandeling van Sint-Gillis” en in het bijzonder het project 01.1.4 Versterking van het ludieke netwerk.

2 1

Stevenage Town Centre Gardens by HTA Landscape. Stevenage (UK) 2

Salamander Playground by Cardinal Hardy. Montreal, (CA) 3

BUGA 05 Playground by Rainer Schmidt Landschaftsarchitekten. München (D)

026 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

01.1.3

Benadrukking van het blauwe netwerk Beschrijving van het project

De perimeter ligt in de Zennevallei en die is rijk aan bronnen. Enkele zijarmen van de Zenne liepen langs deze oever. De belangrijkste, de Elsbeek, ontsprong bovenaan de ... Bronstraat en in de buurt van het Moricharplein. Tijdens de diagnose hebben verschillende bronpersonen het erfgoedbelang benadrukt van het hydrologische verleden van de onderzoekszone. Dit Wijkcontract is de gelegenheid om dit opnieuw te valoriseren, al was het maar op een symbolische manier. De sortie

Samaritaine

Geschiedenis van het blauwe netwerk

Beoogde doelstellingen •• Het hydrologische verleden van de zone langs de “wandeling van Sint-Gillis” in de kijker zetten, zodat de bewoners en de bezoekers het kunnen leren kennen. •• Het water gebruiken als element voor de samenstelling van het landschap langs het parcours.

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Prioritaire actie

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties

Voorgestelde verwezenlijkingen • Installatie van elementen die verwijzen naar of gebruik maken van water, op een symbolische of natuurlijke manier; • Didactisch parcours; • Fonteintjes langs het volledige parcours; • Ludieke waterspelletjes. Referenties 2

07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Te coördineren met andere

Ligging Langs de volledige “wandeling van Sint-Gillis” Doelgroep Bewoners van de zone, gebruikers, wandelaars en bezoekers.

projectfiches

van de projecten 01.1 OPENBARE EN GROENE RUIMTES “wandeling van Sint-Gillis” en in het bijzonder: 01.1.4 Versterking van het ludieke netwerk. 01.1.5 Aanleg van een “erfgoedwandeling” 1

Partners van de interventie Bewonerscomités, bronpersonen met betrekking tot het thema water, Vivaqua

Oud hydrologisch netwerk van Sint-Gillis; bronnen: Morichart en transition 2

Openbare ruimte in Banyoles 3

Fasering

Voorbeeld: Flageyplein - Brussel

Af te stemmen op de projecten 01.1 van de wandeling van Sint-Gillis

4 Cemetery by Vetschpartner Landscape Architecture

Kosten 80 000 €

027 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

01.1.4

Ludiek / sportief / gezondheidsnetwerk Beschrijving van het project

Uit de recente gewestelijke onderzoeken is de noodzaak gebleken om in de buurt ludieke en sportieve infrastructuren te creëren voor de bewoners. De densiteit van de wijk, maar ook de grote aanwezigheid van kinderen, tieners en gezinnen, rechtvaardigt de creatie van een ambitieus “speelnetwerk”, gericht aan alle doelgroepen. Dit moet het ontoereikende bestaande aanbod aanvullen en een complementariteit aanbieden langs de volledige “wandeling van Sint-Gillis”. Beoogde doelstellingen

Ligging

Versterking en renovatie van de ludieke en sportieve infrastructuren, bestemd voor alle leeftijden en alle doelgroepen

Huizenblok Vanderschrick, Marie Jansonplein (Moskouplein), binnenplein Jacques Franck, Pauluspark, huizenblok Coenen, de Laveleyepark (metro Horta), Moricharplein

Voorgestelde verwezenlijkingen •• Speeltuin voor de 0- tot 3-jarigen en de 3- tot 10-jarigen; •• Sportinfrastructuren;

Partners van de interventie Dienst groene ruimtes van Sint-Gillis Fasering

•• Generatieoverstijgende spelletjes; •• Waterspelletjes (gekoppeld aan 01.1.3); •• Spelletjes toegankelijk voor mindervaliden.

Af te stemmen met de projecten 01.1 van de wandeling van Sint-Gillis

Kosten

285 000 € (globaal budget, te verdelen over de interventies op basis van het onderzoek)

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Prioritaire actie

Te coördineren met andere projectfiches

Vanderschrick

geheel van projecten van 01.1 OPENBARE EN GROENE RUIMTES “Wandeling van Sint-Gillis”

Moskou Jacques Franck Paulus Coenen Morichar

Metro Horta

028 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Groupes cibles

Programma 01.1.4 Wijkcontract Ludiek- Morichar / sportief Voorplein

Voorstel voor de definiëring van het ludieke netwerk

gezondheidsnetwerk

Activités

Prioritaire actie

Vanderschrick

Vanderschrick Moscou Jacques Franck

Moscou

Jacques Franck

Paulus

Paulus Coenen

Coenen

Creatieve Endroit plek in creatif transitie transitoire

Morichar Morichar

Speeltuin

Plaine de jeux 3-10 3-10 a jaar ans

Métro Horta

Ado

Plaine de Kleine Plaine de jeux petits speeltuin jeux petit

Métro Horta

Sportplein terrains de sports

Familles Seniors âgé

Complementariteit van de doelgroepen

Variatie van de activiteiten

Maillage - routes sécuritaires

Fitness Equipment fitness apparaten

Veilige verbinding tussen de plaatsen inbegrepen in “01.1.2 Versterking van het groene netwerk” Ave n

ue d

e la

Port

e de

Hal

Vanderschrick Ru

Chaussée de Waterlo

Place Dillens

rick

ers

d an eV

Place Parvis

Ru de la

uF ort

ire to

Vic

Jacques Franck

Place Marie Janson

Moscou

Parc Pierre Paulus

aie

Paulus

e l’ Hô

Coenen

ée du

Place Louis Morichar

Ru e

en Ste

Ly c

Métro Horta

Morichar

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

Zone sécurisée croisements sécurisés

ssé

W at

029 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma 01.1.4 Wijkcontract Ludiek- Morichar / sportief Voorplein ue de

Pauluspark

la Po

rte de

Place Dillens

rick

rsc

an eV

Hal

de Waterloo

Aven

(Gedefinieerde interventie)

Prioritaire actie

Chaussée

gezondheidsnetwerk

Place Parvis

e Ru

Place Marie Janson

de la

Ru ed u Fo

ire

to Vic

Tegemoetkomen aan de behoefte aan infrastructuren voor gezinnen en andere doelgroepen. De bestaande speeltuigen aanpassen en aanvullen.

Ru ed e l’

Hô

ld es

aie

Parc Pierre Paulus

e Ru

Place Louis Morichar

Ru e

s en

Ste

Ly cé e

Beoogde doelstellingen

Voorgestelde verwezenlijkingen

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

ssé

W ate

rlo

Marie-Janson Plein

Petanquebaan

speeltuin Het pelgrimshuis

Mogelijkheid tot klimmuur?

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson

•• De petanquebaan vernieuwen; •• Ook interventies voor volwassenen en senioren.

04 Transversale Operaties

Ligging

05 Operationele omkadering

Tussen de Munthofstraat en de Parmastraat

Omwonenden en gebruikers, in het bijzonder: gezinnen, kinderen, senioren, gebruikers van de petanquebaan. Connectie met petanquebaan?

01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

03 Pool 03 Waterloo Fort

•• De bestaande speeltuin groter maken;

Doelgroep Louis Morichar plein

00 Inleiding

06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Partners van de interventie •• Het Pelgrimshuis •• Petanquebaan Charles Picqué •• “Notre Cercle” - seniorenclub •• École du Parvis

Speeltuin Pierre Pauluspark 2

Zicht op het Pierre Pauluspark

030 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma 01.1.4 Wijkcontract Ludiek- Morichar / sportief Voorplein

ue de

rte de

Hal

Place Dillens

hric

rsc

an eV

(Gedefinieerde interventie)

Prioritaire actie

Chaussée

Marie-Jansonplein

la Po

de Waterloo

Aven

gezondheidsnetwerk

Place Parvis

Beoogde doelstellingen

e Ru

Place Marie Janson

de la

00 Inleiding

Ru ed u Fo

ire

to Vic

Tegemoetkomen aan de behoefte aan infrastructuren voor de tieners, de kinderen (8-12) en de volwassenen. De interventie aanpassen aan het veranderende, voorlopige en definitieve project.

Ru ed e l’

Hô

ld es

aie

Parc Pierre Paulus

Ru e

s en

Ste

Ly cé e

e Ru

Place Louis Morichar

Voorgestelde verwezenlijkingen

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

ssé

W ate

rlo

Af te stemmen op het project 02.1 “Gebruik en progressieve inrichting - Marie Jansonplein” Ligging Tussen de Jourdanstraat, de Overwinningsstraat, de Moskoustraat, de Munthofstraat Doelgroep

Alle doelgroepen, in het bijzonder de tieners

Partners van de interventie idem project 02.1 “Gebruik en progressieve inrichting - Marie Jansonplein” Oppervlakte 1540m2 (totaal)

Marie-Jansonplein 2

Voorbeeld: Allée du Kaai Brussel, bron: alleedukaai.be 3

Uitzicht op het Marie Jansonplein

031 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma 01.1.4 Wijkcontract Ludiek- Morichar / sportief Voorplein

ue de

de Laveleyepark - metro Horta

la Po

rte de

Place Dillens

hric

rsc

an eV

Hal

de Waterloo

Aven

Prioritaire actie

(Gedefinieerde interventie)

Chaussée

gezondheidsnetwerk

Place Parvis

Beoogde doelstellingen

e Ru

Place Marie Janson

00 Inleiding

la ire

to Vic

Ru ed u Fo

Tegemoetkomen aan de behoefte aan infrastructuren voor alle doelgroepen en in het bijzonder de gezinnen.

Ru ed e l’

Hô

ld es

aie

Parc Pierre Paulus

Ru e

s en

Voorgestelde verwezenlijkingen

Ste

Ly cé e

e Ru

Place Louis Morichar

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

ssé

W ate

rlo

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson

•• Renovatie van de speeltuin voor de allerkleinsten;

03 Pool 03 Waterloo Fort

•• Een rustplaats voorzien voor de ouders naast de metrohalte Horta en niet ver van de scholen van de wijk

04 Transversale Operaties

•• De speeltuin groter maken

05 Operationele omkadering

Ligging

06 Complementaire prioritaire operaties

Métro Parc Horta

01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

Doorgang tussen de Waterloosesteenweg en de A. Demeurlaan Doelgroep

07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Gezinnen en in het bijzonder de kinderen (0 tot 3 jaar en 3 tot 10 jaar) Partners van de interventie MIVB, Dienst groene ruimtes van Sint-Gillis Gekoppeld aan andere projectfiches 01.2.1 ouw van woningen en fietsengarage metro “Horta” 2

1&2

Victor de Laveleyepark

032 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

ue de

la Po

rte de

(te overwegen interventie)

gezondheidsnetwerk

Prioritaire actie

Chaussée

Place Dillens

hric

rsc

an eV

Hal

de Waterloo

Aven

Huizenblok Vanderschrick

Programma 01.1.4 Wijkcontract Ludiek- Morichar / sportief Voorplein

Place Parvis

Beoogde doelstellingen

e Ru

Place Marie Janson

de la

Ru ed u Fo

ire

to Vic

Ru ed e l’

Hô

ld es

aie

Parc Pierre Paulus

Ru e

s en

Ste

Ly cé e

e Ru

Place Louis Morichar

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

ssé

Tegemoetkomen aan de behoefte aan infrastructuren voor alle doelgroepen en in het bijzonder de gezinnen. De huidige infrastructuren zijn in goede staat. Deze interventie stelt dan ook voor om dit aanbod uit te breiden om de speeltuin zichtbaarder te maken en ervoor te zorgen dat de ludieke infrastructuren beter aansluiten bij de vraag en bijgevolg ook bij het ludieke netwerk.

W ate

rlo

Voorgestelde verwezenlijkingen •

Renovatie van de speeltuin voor de kinderen (8-12 jaar)

Ligging Tussen de Hallepoortlaan, de Jean Volderslaan, de Waterloosesteenweg en de Vanderschrickstraat

Doelgroep Gezinnen, kinderen

Partners van de interventie Dienst groene ruimtes van Sint-Gillis, bewoners

Huizenblok Vanderschrickstraat - Bron: wijken.irisnet.be 2

Huizenblok Vanderschrickstraat - Bron: Duurzaam wijkcontract

033 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Moricharplein (te overwegen interventie) ue de

rte de

Hal

Place Dillens

hric

rsc

an eV

Chaussée

gezondheidsnetwerk

Prioritaire actie

la Po

de Waterloo

Aven

Programma 01.1.4 Wijkcontract Ludiek- Morichar / sportief Voorplein

Place Parvis

e Ru

Place Marie Janson

de la

Ru ed u Fo

ire

to Vic

Het Moricharplein werd recent met succes gerenoveerd en omvat al goede infrastructuren. Het gaat dus enkel om punctuele interventies om tegemoet te komen aan bepaalde specifieke behoeften:

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

ld es

aie

Parc Pierre Paulus

Beoogde doelstellingen

Ru ed e l’

Hô

• Ru e

s en

Ste

Ly cé e

e Ru

Place Louis Morichar

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

•

ssé

• e

W ate

rlo

Het sportieve aanbod versterken voor iedereen; Het aanbod voor de allerkleinsten en de senioren vergroten; De middenruimte in dolomiet voorzien van infrastructuren, want deze functioneert niet goed.

Voorgestelde verwezenlijkingen 1

• • • •

Petanquebanen; Fitnesstoestellen; Atletiekpistes; enz.

Doelgroep Pour tout âge 2

Sportievelingen van alle leeftijden, bewoners, bezoekers, gezinnen, kinderen en tieners.

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Partners van de interventie •• Dienst groene ruimtes van Sint-Gillis; •• Bewonerscomité “Morichar en transition” •• De verenigingen op het plein: AMO, Itinéraires, de schoolinstellingen, enz. 3

1&3

Moricharplein 2

Infrastructuren voor fitness

034 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma 01.1.4 Wijkcontract Ludiek- Morichar / sportief Voorplein

ue de

la Po

rte de

Chaussée

Place Dillens

rick

ers

d an eV

Hal

de Waterloo

Aven

Place Parvis

e Ru

Place Marie Janson

Binnenplein van het cultureel centrum Jacques Franck

gezondheidsnetwerk

Prioritaire actie

de la

00 Inleiding

Beoogde doelstellingen

01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

Ru ed u Fo

ire

to Vic

(te overwegen interventie)

Ru ed e l’

Hô

ld es

aie

Parc Pierre Paulus

Ru e

s en

Ste

Ly cé e

e Ru

Place Louis Morichar

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

ssé

De interventie die voorzien is in het project 01.1.2 “Versterking van het groene netwerk” aanvullen door een kleine ludieke interventie die gedefinieerd moet worden in het kader van de implementatie van het inrichtingsproject.

W ate

rlo

Voorgestelde verwezenlijkingen •• Bank met geïntegreerde glijbaan; •• Microspeeltuin voor de allerkleinsten.

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering

Ligging Huizenblok CC Jacques Franck Doelgroep De kinderen van de wijk en de school na de lessen

06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Partners van de interventie Cultureel centrum Jacques Franck

Binnenplein van het cultureel centrum Jacques Franck

035 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma 01.1.4 Wijkcontract Ludiek- Morichar / sportief Voorplein ue de

rte de

Hal

Place Dillens

hric

rsc

an eV

Chaussée

Huizenblok Coenen

la Po

de Waterloo

Aven

Place Parvis

Beoogde doelstellingen

e Ru

Place Marie Janson

(Te overwegen interventie)

de la

Ru ed u Fo

ire

to Vic

Ru ed e l’

Hô

ld es

aie

Parc Pierre Paulus

Ru e

s en

Ste

Ly cé e

e Ru

Place Louis Morichar

Voorgestelde verwezenlijkingen

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

Het bestaande park werd ingericht met ludieke infrastructuren die dit project zal renoveren en versterken. De doelstelling bestaat er ook in de doelgroep uit te breiden tot alle publieken.

ssé

W ate

rlo

•• Tafels en banken plaatsen voor bijeenkomsten en picknicks; •• Kinderzone (0-12 jaar) + gezinnen;

gezondheidsnetwerk

Prioritaire actie

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort

•• Gemengde zone.

04 Transversale Operaties

Ligging

05 Operationele omkadering

Binnenterrein van het huizenblok tussen de Coenenstraat, de Munthofstraat en de Waterloosesteenweg. Doelgroep Bewoners en leerlingen van de Ecole du Parvis

06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Partners van de interventie •• École du Parvis; •• De bewoners; •• Dienst groene ruimtes van Sint-Gillis. Gekoppeld aan andere projectfiches met project 01.2.2 Bouw van een kinderdagverblijf en woningen - Munthofstraat, 139 - “site Renault” 1

Uitzicht op de speeltuin binnen het huizenblok Coenen

036 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

01.1.5

Aanleg van een culturele «erfgoedwandeling» Beschrijving van het project

Sint-Gillis heeft een belangrijk cultureel erfgoed. De gemeente staat bekend als gemeente van de Art Nouveau en om de vele kunstenaars die er wonen of werken. Maar hoewel de architectuur van 1900 en het stripverhaal op de voorgrond geplaatst worden, worden de andere hedendaagse culturele rijkdommen te weinig uitgedrukt in de openbare ruimte. De “wandeling van Sint-Gillis” is de gelegenheid om de cultuur van Sint-Gillis in al haar diversiteit ook bekendheid te geven buiten de muren. Mogelijke pistes

Beoogde doelstellingen

Het erfgoed van gisteren en vandaag bekendheid geven aan de hand van een didactisch parcours Voorgestelde verwezenlijkingen Alle uitdrukkingsmiddelen zijn mogelijk: beeldhouwwerken, panelen, enz. Ligging

Langs de volledige groene wandeling Doelgroep

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Prioritaire actie

Bewoners, gebruikers en wandelaars Partners van de interventie

•• Cultuurdienst van Sint-Gillis; •• Een te definiëren project rond de sociale band van het programma dat zich bij voorkeur richt tot de kinderen en/of de jongeren; •• Mini-wijkcontract. •• 800 jaar Sint-Gillis/Gemeente Sint-Gillis •• Le CEMO asbl 4

Fasering Af te stemmen op de andere projecten rond de “sociale band” waarop de projectfiche betrekking heeft

Kosten

80 0 j

int-G S r a a

illi s !

De kost wordt geïntegreerd in projecten die hun introductie op eigen rekening nemen: 04.2.4 Mini wijkcontracten, 02.2.3 Jongerenprojecten en publieke ruimte - CEMO, 01.1.2 Versterking van het groene netwerk

Art nouveau - Vanderschrickstraat 2

Vincent Patar en Stéphane Aubier, auteurs van de « Pic Pic André Shoow », van « Paniek in het dorp » en van «Ernest en Célestine». Internationale successen die in Sint Gillis ontstonden. Waarom geen standbeeld plaatsen van «Pic Pic en André» ergens op het groene traject? De talrijke hedendaagse auteurs uit Sint Gillis krijgen weinig aandacht in het straatbeeld. 3

Een Smartphone app die de vroegere omgeving toont, dank zij een GPS en een databank. 4

Sexy verklarend paneel Mexico City

037 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

01.1.6

Lichtinterventie Beschrijving van het project

Een lichtspecialist, waarvan de fiche deel uitmaakt van hoofdstuk 04 “transversale projecten”, zal belast worden met het uitwerken van een interventie voor elk van de drie polen van het programma. Voor de “wandeling van Sint-Gillis” zal hij een project uitwerken voor een lichtwandeling voor de volledige wandeling. Een specifiek project voor deze plek dat zich echter wel moet integreren in een globale visie voor de verlichting van de zone. Beoogde doelstellingen

Carré Moscou Paulus

Horta

Prioritaire actie

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson

•• De groene wandeling benadrukken, bewegwijzeren en opwaarderen;

03 Pool 03 Waterloo Fort

•• Het publiek dat door de wijk komt naar de groene wandeling leiden;

04 Transversale Operaties

•• Benadrukken van bepaalde bomen, gebouwen en architecturale details, enz. Voorgestelde verwezenlijkingen

Morichar

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

•• Artistieke en/of scenografische verlichting langs de volledige wandeling. De voorkeur verlenen aan de verticale verlichting die de voetgangers begeleidt;

05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

•• Verlichting van de bomen (met mate om de vogels en de omwonenden niet al te veel te storen); Referenties 1

•• Belichting van de groene huizenblokken; •• Belichting van de belangrijkste kruispunten met beveiliging van de oversteekplaatsen; •• Verlichting van de belangrijkste plaatsen: Marie Jansonplein, Pauluspark, Moricharplein •• Ingang van de metro “Horta” en het de Laveleyepark. •• Verlichting van het nieuwe hoekgebouw en de fietsengarage (project 01.2.1) •• In de kijker plaatsen van historische, kwalitatieve of symbolische gebouwen, architecturale details, enz.

Doelgroep Alle gebruikers van de wandeling van SintGillis, de bewoners van de perimeter Fasering Te coördineren

Kosten

pm, inbegrepen in fiche 04.2.2 bijkomende financiering Sibelga

Te coördineren met andere projectfiches

geheel van projecten van 01.1 OPENBARE EN GROENE RUIMTES “Wandeling van Sint-Gillis” Inbegrepen in het project 04. 2.2 “Lichtproject” voor de drie polen

Oldenzaal -Nederland 2

McBurney Lane - Langley

Partner van het project Sibelga Gemeente Sint-Gillis

038 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

01.2

Wandeling Sint-Gillis/ Vastgoedoperaties

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

039 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

01.2.1

Bouw metro «Horta» Fietsengarage en woningen Beschrijving van het project Aven

ue de

Prioritaire actie

la Po

rte de

Hal

Bouw van een gebouw op het onbebouwde hoekterrein boven het metrostation “Horta”. Het gebouw zal een fietsengarage, de ingang van de metro en woningen omvatten. de Waterloo

an eV

Place Dillens

rick

rs de

Chaussée

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Place Parvis

e Ru

Place Marie Janson

de la

Ru ed u Fo

ire

to Vic

Projecttype

Ru ed e l’

Hô

ld es

aie

Parc Pierre Paulus

Ru e

s en

Ste

Ly cé e

e Ru

Place Louis Morichar

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

ssé

Gemengd gebouw met verschillende types woningen: studio, één, twee of drie kamers. Op de benedenverdieping: een openbare fietsengarage, de ingang van de metro en de ingang van de woningen. De benedenverdieping zal ook een fietsengarage omvatten voor de opslag en een atelier voor herstellingen.

W ate

rlo

Bouwmethode Nieuwbouw gebouwd op een leegstaand terrein. Noodzaak om gebruik te maken van een lichte structuur, bijvoorbeeld in hout, om het funderingssysteem dat door de metro zal lopen niet te belasten. Doelgroep

Bewoners + doelgroepen die voldoen aan de voorwaarden voor het verkrijgen van een openbare woning + dus alleen toekomstige bezetters van de woningen Ligging Kruispunt Lyceumstraat en Waterloosesteenweg 307m2

Bestemming in het GBP Woonzone Oppervlakte Sortie Métro

20 cm

50 0 so cm rtie

Woningen + ingang woningen: 1270 m2 Fietsengarage + ingang metro: 171 m2

Bruto oppervlakte Perceel: 307m2 Model R+3+T 040 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Driehoekige tuin

Energieprestaties Passiefbouw

00 Inleiding

Openbare dienst

01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

Partners van het project

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson

Slaagvoorwaarden

03 Pool 03 Waterloo Fort

•• Bevestiging van het stabiliteitsonderzoek voor de bouw boven het station;

04 Transversale Operaties

•• Onderhandeling met Brussel Mobiliteit en de gewestelijke Grondregie voor de aankoop van het terrein.

05 Operationele omkadering

Gekoppeld aan andere projectfiches met project 01.1.1 en 01.1.2 - het gebouw integreren binnen de zachte verbinding en de groene en ludieke ruimte van het park van de metro Horta en de oversteekplaats van de Waterloosesteenweg 2

Prioritaire actie

Eigenaar

Drager van het project: Grondregie van Sint-Gillis Aankoop: te onderhandelen

Referenties

Programma 01.2.1 Wijkcontract Bouw Voorplein -metro Morichar «Horta» Fietsengarage en woningen

06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Piloot Gemeente Sint-Gillis Fasering

2015-2016 Aankoop / Erfpacht 2016 Procedure en toewijzing van het studiebureau Architectuurwerk (project, stedenbouwkundige vergunning) 2017 Architectuurwerk (uitvoeringsdossier) Procedure en toewijzing aannemers 2018 Werf 2019 Oplevering

Kosten

Steinmetzdemeyer: kantoorgebouw, Luxemburg 2

Shigeru Ban: kantoorgebouw,

Zwitserland 3.110.204,23 € 3

Tectône Architectes: sociale woningen, Parijs

041 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Woningen + ingang woningen

Woningen

+/- 65m2

Beschrijving van het project:

-8 0m

Bouw van de ingang en de verdiepingen van een gebouw met woningen op de “holle tand” boven het metrostation “Horta”.

+/-100m2

Doelgroep Bewoners + doelgroepen die voldoen aan de voorwaarden voor het verkrijgen van een openbare woning

63m2 2,5m

Ingang woningen En tria trée n j pa gul ard a i vé rkin ire n lo g

0,2

En lo trée m geen ts

Bruto oppervlakte 1270 m2 Aantal verdiepingen

pa vé rkin lo g

3+T Aantal woningen 49m2

42m2

216m2

11 tot 14

Programma 01.2.1 Wijkcontract Bouw Voorplein -metro Morichar «Horta» Fietsengarage en woningen

Prioritaire actie 00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Partners van de interventie Drager van het project: Grondregie van Sint-Gillis

042 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Fietsengarage + metro ingang

Uitgang metro

50 0 so cm rtie

Beschrijving van het project :

Bouw van een fietsengarage en de ingang van de metro

Doelgroep

•• Bewoners van de wijk •• Gebruikers van de MIVB

0,2

63m2 2,5m

Fietsenparking En tria trée + ng jar pa ul d a i vé rkin ire n lo g

En lo trée m geen ts

Bruto oppervlakte

49m2

Prioritaire actie 00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort

171 m2

04 Transversale Operaties

Partners van de interventie

05 Operationele omkadering

MIVB

pa vé rkin lo g

Programma 01.2.1 Wijkcontract Bouw Voorplein -metro Morichar «Horta» Fietsengarage en woningen

Gekoppeld aan andere projectfiches met project 01.1.1 en 01.1.2 - het gebouw en de fietsengarage integreren binnen de zachte verbinding en de groene en ludieke ruimte van het park van de metro Horta en de oversteekplaats van de Waterloosesteenweg

06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

42m2

216m2

Referentie 1

Alter Eco Box - Perpignan – Frankrijk

043 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

01.2.2

Munthofstraat, 139 – Renault Kinderdagverblijf en woningen Beschrijving van het project

Afbraak van een oude “Renaultgarage” voor de bouw van een kinderdagverblijf en een gemengd gebouw met woningen en handelszaken op de benedenverdieping. Projecttype ue de

la Po

rte de

a eV

Chaussée

Place Dillens

hric

rsc

e nd

Hal

de Waterloo

Aven

Place Parvis

e Ru

Place Marie Janson

de la

ire

to Vic

Ru ed u Fo

•• Afbraak/heropbouw van het “Renault”-gebouw; •• Gemengd en dubbel gebouw: aan de voorkant het gebouw met woningen en handelszaken, aan de achterkant het kinderdagverblijf, verbonden aan het huizenblok Coenen;

Parc Pierre Paulus

Ru ed e l’

Hô

ld es

aie

•• Woningen van verschillende types: studio, één, twee of drie kamers; du e

Ste

Ly c

ée

e Ru

Place Louis Morichar

Place Van Meenen

ssé

W ate

Prioritaire actie

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties

•• Kinderdagverblijf met opvangcapaciteit voor 48 kinderen.

05 Operationele omkadering

Bouwmethode

06 Complementaire prioritaire operaties

Parc Metro Horta

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

rlo

Afbraak / heropbouw. Bouw in twee afzonderlijke fases: eerst het kinderdagverblijf achteraan en dan het woongebouw vooraan.

07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Ligging Munthofstraat, 139 Bestemming in het GBP Woonzone Oppervlaktes

641m2

Handelszaken: 262 m2 Woningen: 917 m2 benedenverdieping - Kinderdagverblijf: 587 m2 Bruto oppervlakte

Perceel: 641m2 Staat van de gebouwen Erg beschadigd

Site Renault geven Munthofstraat.

Energieprestaties Passiefbouw

044 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Eigenaar Privaat Partners van de interventie • Grondregie van Sint-Gillis • Diensten kinderdagverblijf en kinderopvang Slaagvoorwaarden

Referenties 2

• Aankoop van het bestaande gebouw • De organisatie van een samenwerking tussen het gemeenschapsproject (kinderdagverblijf) en het project via een private inversteerder (handel en woningen) op het vlak van tijdsmanagement en het architecturale project. Gekoppeld aan andere projectfiches 01.1.2 Infrastructuren en aanplantingen van het huizenblok Coenen Piloot Grondregie van Sint-Gillis

Programma 01.2.2 Wijkcontract Munthofstraat, Voorplein - Morichar 139 – Renault Kinderdagverblijf en woningen

Fasering 2

2015-2016 Aankoop / Erfpacht 2016 De doorverkoop aan een operator voor het deel «woningen». 2016 Procedure en toewijzing van het studiebureau 2017-2018 Architectuurwerk (project, stedenbouwkundige vergunning) Architectuurwerk (uitvoeringsdossier) 2018 Procedure en toewijzing aannemers Werf 2019 Oplevering

Kosten 2 130 762 €

Site Renault geven Munthofstraat. 2

AGWA: Metaalstraat 40, voorbeeld van een polyvalent gebouw in het kader van het DWC Metaal-Munt. Het gebouw omvat een kinderdagverblijf, woningen en een polyvalente zaal voor sportactiviteiten. 3

ADN: 3 sociale woningen en een park op het binnenterrein van het huizenblok. Interessant is het belang dat gehecht wordt aan de doorgang naar het binnenterrein van het huizenblok, alsof het park “de straat komt zoeken”.

045 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Woningen Beschrijving van het project

Referenties 1

Programma 01.2.2 Wijkcontract Munthofstraat, Voorplein - Morichar 139 – Renault Kinderdagverblijf en woningen

Prioritaire actie

Afbraak / heropbouw van een woongebouw met commerciële benedenverdieping, vooraan op het perceel.

00 Inleiding

Doelgroep

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson

Bewoners + doelgroepen die voldoen aan de voorwaarden voor het verkrijgen van een openbare woning Bruto oppervlakte Handel : Woningen :

262 m2 917 m2

Voorziene verdiepingen R+3+T

01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties

Aantal woningen

08 Bijlagen

8 à 11 Financiële tussenpersonen Te definiëren Slaagvoorwaarden Aankoop / doorverkoop van het parceel vooraan in het tijdsmanagement van het Duurzame wijkcontract aan een private investeerder binnen het kader van de voorziene operaties van artikel 12 van het decreet Stedelijke revitalisatie. Piloot Grondregie van Sint-Gillis

Kosten Verwerving via het Duurzame wijkcontract / Doorverkoop volgens de condities zoals beschreven in Artikel 12 van het decreet ‘Stedelijke revitalisatie’ / Realisatie buiten het budget van DWC

V+: bouw van een kinderdagverblijf plus woningen en kantoren, Schaarbeek

046 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Kinderdagverblijf Beschrijving van het project

Afbraak / heropbouw van een kinderdagverblijf achteraan op het Doelgroep Bewoners + doelgroepen die voldoen aan de voorwaarden voor toegang tot een gemeentelijk kinderdagverblijf Bruto oppervlakte Referenties

Programma 01.2.2 Wijkcontract Munthofstraat, Voorplein - Morichar 139 – Renault Kinderdagverblijf en woningen

Prioritaire actie 00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort

587 m2 dakterras : 191 m2

04 Transversale Operaties

Voorziene verdiepingen

05 Operationele omkadering

R+1

06 Complementaire prioritaire operaties

Nombre de places d’accueil

07 Niet-prioritaire operaties

48 kinderen 2

08 Bijlagen

Slaagvoorwaarden Fasering van de werken met de vastgoedoperatie vooraan op het perceel. Piloot Grondregie van Sint-Gillis

SPLAAR: dubbel kinderdagverblijf voor de stad Sceaux in het kader van een gemengd programma met twee kinderdagverblijven en een studentenwoning. 2

Froetscher Lichtenwagner Architecten: Centrum Odorf, wijkhuis, kinderdagverblijf en supermarkt. Innsbruck. Een goed voorbeeld van cohabitatie van openbare, halfprivate en private functies.

047 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

01.2.3

Woningen met horeca op de benedenverdieping Lyceum / Steens (metro Horta) Beschrijving van het project : Aven

ue de

Prioritaire actie

00 Inleiding

la Po

rte de

Hal

Dit gebouw in zeer slecht staat kijkt uit over het Moricharplein en ligt niet ver van het Pierre Pauluspark en de school Peter Pan. Het programma voorziet de renovatie tot 4 woningen + een benedenverdieping met Horeca. de Waterloo

Place Dillens

hric

rsc

an eV

Chaussée

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Place Parvis

Projecttype

e Ru

Place Marie Janson

de la

ire

to Vic

Ru ed u Fo

Renovatie van een oud gebouw

ld es

aie

Parc Pierre Paulus

Ru ed e l’

Hô

Bouwmethode du

Ru e

s en

Ste

Ly c

ée

e Ru

Place Louis Morichar

ssé

W ate

rlo

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort

Zware renovatie

04 Transversale Operaties

Doelgroep

05 Operationele omkadering

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

Bewoners + doelgroepen die voldoen aan de voorwaarden voor het verkrijgen van een openbare woning Ligging Lyceumstraat 29

06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Bestemming in het GBP Woonzone Oppervlakte

77m2

Woningen 355 m2 Benedenverdieping met Horeca en ingang woningen : 69 m2 Bruto oppervlakte Perceel: 77m2 Voorziene model R+4+T Aantal woningen 4 tot 5

048 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Staat van de gebouwen Erg beschadigd Energieprestaties Renovatie: zeer lage energie Eigenaar Privaat Slaagvoorwaarden Aankoop / doorverkoop van het parceel binnen het tijdsmanagement van het Duurzame wijkcontract aan een private investeerder binnen het kader van de voorziene operaties van artikel 12 van het decreet Stedelijke revitalisatie. Referenties

Gekoppeld aan andere projectfiches met project 1.2.1 en 1.2.2 - het gebouw integreren binnen de zachte verbinding en de groene en ludieke ruimte van het Moricharplein

Uitvoering en middelen

Programma 01.2.3 Wijkcontract Woningen met Voorplein - Morichar horeca Lyceum/ Steens

Piloot Grondregie van Sint-Gillis 2

Fasering 2015-2016 Aankoop / Erfpacht 2016 Doorverkoop aan een operator 2016 Procedure en toewijzing van het studiebureau 2017-2018 Architectuurwerk (project, stedenbouwkundige vergunning) Architectuurwerk (uitvoeringsdossier) 2018 Procedure en toewijzing aannemers 2019 Werf 2019 Oplevering

Kosten Verwerving via het Duurzame wijkcontract / Doorverkoop volgens de condities zoals beschreven in Artikel 12 van het decreet ‘Stedelijke revitalisatie’ / Realisatie buiten het budget van DWC

b612associates: geheel van 4 sociale woningen in Schaarbeek 2

V+: 5 lage-energie sociale woningen Vorst

049 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

01.3

Wandeling van Sint-Gillis/Socioeconomische projecten

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

050 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

01.3.1

Reparatieatelier hergebruik Beschrijving van het project

Uit de diagnose bleek de problematiek van het sluikstorten en een terugkerende vraag van de bewoners om gebruik te kunnen maken van een inzamelpunt. De sensibilisering van de bewoners van de perimeter voor de duurzame ontwikkeling en het verantwoord consumeren vereist echter nog heel wat werk, vooral bij de armere doelgroep. Dit project stelt voor om werklozen de kans te bieden een opleiding te volgen om achtergelaten objecten te restaureren: meubels, kleding, allerhande voorwerpen, enz. Beoogde doelstellingen

Doelgroep

•• Een opportuniteit creëren voor tewerkstelling en de strijd tegen de uitsluiting en tegelijk een verantwoorde consumptie bevorderen;

•• Kansarmere doelgroep van de zone

•• De bewoners en gebruikers van de zone een alternatieve vorm van consumptie aanbieden en hergebruik aanmoedigen.

Prioritaire actie

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort

•• De bewoners en gebruikers

04 Transversale Operaties

Partners van het project

05 Operationele omkadering

Te definiëren

Voorgestelde verwezenlijkingen

Piloot

•• Een soort van kringloopwinkel creëren waar men tegen een bescheiden prijs (tweedehands) dagelijkse gebruiksobjecten kan kopen (meubels, elektro, kleding, enz.) en die tegelijk bijdraagt tot de tewerkstelling via het circuit van de socioprofessionele integratie, de opwaardering van een ongebruikte ruimte die voldoende zichtbaar en toegankelijk is voor het publiek.

Te definiëren

•• Creatie van een reparatieatelier dat meubels, elektrische huishoudapparaten, speelgoed enz., ophaalt bij bewoners om deze indien mogelijk te repareren en/of te herverkopen tegen bescheiden prijzen.

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Fasering 2016-2019 2020 verduurzaming van de activiteit

Kosten 50 000 €

1 1

La ressourcerie - Namen

051 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

Pool 02 Voorplein - Marie Janson

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

052 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Pool 02 Voorplein - Marie Janson Het Voorplein is ontegensprekelijk het hart van Sint-Gillis. Deze gewestelijke en zelfs toeristische pool ontwikkelt zich al tien jaar lang op een exponentiële manier. Er vlak naast verdeelt het lege en angstaanjagende “Moskouplein” de onderzoekszone in 4 subwijken. En het nochtans brede en groene binnenterrein van het huizenblok boven de metro is niet toegankelijk. Deze pool wil deze drie plaatsen animeren om ze complementair te maken. En ervoor te zorgen dat ze tegemoetkomen aan Na de lineaire en uitgestrekte pool 01 vormt dit tweede geheel van programma’s een gevulde en geanimeerde kern. Deze pool sluit aan bij de “wandeling van Sint-Gillis” en vormt er het centrum van. Vandaag is de activiteit geconcentreerd op het Voorplein. De doelstelling van het programma bestaat er niet in de identiteit van deze plek uit te breiden tot de volledige pool. Het is echter wel de bedoeling drie afzonderlijke ruimtes op elkaar af te stemmen, zodat ze in interactie treden en tegelijk tegemoetkomen aan verschillende doelgroepen en behoeften:

definiëring van het programma van deze pool. De diagnose heeft de kwetsbaarheid aangetoond van het evenwicht tussen de meervoudige identiteiten van Sint-Gillis. Het gaat er niet om de ene bevolkingsgroep te bevoordelen ten opzichte van de andere en om het Marie-Jansonplein om te vormen tot een nieuw Voorplein.

Het programma wil activiteiten creëren voor alle doelgroepen: volks, multicultureel, hip, jongeren of ouderen, meisjes of jongens. En het wil banden smeden, energieën en creativiteit verenigen en weghalen van tussen de vier muren van de vzw’s, de galerijen, de bars en de ateliers, •• Het “Voorplein”, het dorpsplein met zijn zodat ze uitgedrukt kunnen worden binnen de markt en hippe, volkse en historische terrasjes. openbare ruimte. Ook de kwetsbare bevolkingsEen commerciële en feestelijke plek die groep wordt niet vergeten. De gemeente stelt samenwerkt met de winkelstraten. immers voor om deze groep te begeleiden en te •• Het “Marie Jansonplein” wordt een geanisturen door met eigen middelen een pilootpromeerd, maar rustig plein. Een progressief ject te lanceren met betrekking tot een “wijkovergangsproject moet het mogelijk maken conciërgerie”. Hiermee wil men de gemeenteom nieuwe recreatieve, sportieve, culturele diensten dichter bij de bevolking brengen via de en ontspanningsfuncties progressief maar aanwezigheid van gedecentraliseerde agenten op duurzaam te installeren. het terrein. Er wordt voor dit project een lokaal voorzien in de wijk van het Marie Jansonplein. •• De “jardin du Peuple du Livre” zal een (zie project 02.2.1) tegengewicht moeten bieden voor de twee geanimeerde plaatsen. Dit park op het binnenterrein van een huizenblok zal slechts toegankelijk zijn via het volkshuis en de bibliotheek. Het wordt een rustige plek, geschikt om te lezen, te mediteren of voor kleine rustige evenementen: ontmoeting met een auteur, leesmoment, les in openlucht, enz. •• Het lijkt ons belangrijk het belang te benadrukken van de doelgroepen, van de identiteit en de transversaliteit met betrekking tot de

Een pool die een band zal smeden tussen de meervoudige identiteiten

053 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Pool 02 Voorplein - Marie Janson Lijst met projecten 02.1 Gebruik en progressieve landschappelijke inrichting Voorplein/Marie Janson •• 02.1.1 Gebruik, animatie en installatie in transitie •• 02.1.2 Progressieve en duurzame landschappelijke inrichting •• 02.1.3 Inrichting van het binnenterrein van het huizenblok “Voorplein” tot een lees- en rustpark •• 02.1.4 Lichtinterventie

02.2 Socio-economische projecten en sociale band •• 02.2.1 Wijkconciërgerie •• 02.2.1 Petanquebaan •• 02.2.2 Jongerenprojecten en publieke ruimte - CEMO

ue d

e la

Port

e de

Hal

Place Dillens

de Waterloo

Ave n

an eV

Chaussée

ric sch

Marie Janson plein Place Parvis

Place Marie Janson

Voorplein

de la

Binnenkoer «Voorplein» Ru e

du F

ort

re oi ct Vi

Ru ed

l’H ôt el

ies

Parc Pierre Paulus

du e

Ste

Ly c

ée

e Ru

Place Louis Morichar

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

ssé

W at

054 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

02.1

Gebruik en progressieve landschappelijke inrichting - Marie-Jansonplein

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

055 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

02.1.1

Gebruik, animatie en installatie in transitie

Beschrijving van het project

De toekomst van het Marie-Jansonplein blijft onzeker. In navolging van andere Brusselse projecten die hun sporen verdiend hebben, stellen wij voor om een progressief proces van toe-eigening van de openbare ruimte te implementeren. Het moet de bedoeling zijn om, ongeacht de uiteindelijke bestemming van de plaats, een progressief project op te starten met de hulp van uiteenlopende lokale spelers. Het wordt een evolutief maar ook duurzaam en “definitief” project dat aansluit bij de behoeften en de meervoudige identiteit van de wijk. Beoogde doelstellingen

Place Marie Janson

Place Parvis

Het is de bedoeling om voor weinig geld activiteiten te organiseren “voor iedereen” door de samenwerkingen met de lokale spelers te vermenigvuldigen. De ruimte zal beetje bij beetje ingericht worden in functie van de behoeften en met een grote flexibiliteit. Het gaat erom het “definitieve” programma te definiëren in samenwerking met het team verantwoordelijke landschapsarchitecten dat tegelijk actief zal zijn (zie fiche 02.1.2 Progressieve en duurzame landschappelijke inrichting) Voorgestelde verwezenlijkingen

Processus:

Appréciation usagers

Intervention classique

Années

Appréciation usagers

Intervention avec occupation et installation durable progressive

Années

In dit stadium willen we blijven open staan voor de verwezenlijkingen en evenementen die georganiseerd zouden kunnen worden. De vzw Toestand deed dit met succes in het project ”AlléeduKaai” waarin het 40 verenigingen en bewonersprojecten coördineert. Het voorstel bestaat erin te steunen op de lokale energie en te proberen om voor iedereen een oplossing te vinden door een band te creëren tussen de projecten. Zo zou de petanquebaan bijvoorbeeld twee banen kunnen openen op het plein om nieuwe doelgroepen aan te trekken. Hiphop en klassieke muziek, grote jojo en Braziliaanse samba zouden elkaar kunnen ontmoeten tijdens een transversaal festival. De “echte” waterdraagster zou een nieuwe fontein kunnen worden, en in navolging van manneken pis, pakjes kunnen dragen ter gelegenheid van evenementen. De Art-nouveau zou de grafische kunsten kunnen ontmoeten, enz. Sint-Gillis is een creatieve gemeente en aan materie zal het zeker niet ontbreken.

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Ligging Marie-Jansonplein

In een klassiek project organiseert men het programma “ex nihilo”. We stellen hier voor om de openbare ruimte te ontwerpen door ze te animeren met de lokale krachten, zodat de ruimte beantwoordt aan de reële behoeften van de gebruikers.

056 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Referenties 1

Doelgroep •• Alle bewoners en gebruikers van het centrum van Sint-Gillis, de levendige krachten en de bronpersonen.

Programma 02.1.1 Wijkcontract Gebruik, Voorplein - Morichar animatie en overgangsinstallatie

00 Inleiding

Slaagvoorwaarden •• Coördinatie en perfecte verstandhouding tussen het gebruiksproject (02.1.1) en het definitieve landschappelijke project (02.1.2);

•• Complementariteit, transversaliteit van het project; •• Respect voor de omwonenden (lawaai, overlast); •• Formele integratie in het kader van Sint-Gillis, aanvaarding van de manifestaties en de installaties door alle doelgroepen. 3

Partners van de interventie Coördinatie: vzw Toestand Eigenaar: domein van de gemeente Sint-Gillis

Fasering 2016 (januari - juni) ontmoetingen met spelers, eerste pistes, uitwerking van strategieën. Zomer 2016, implementatie eerste projecten 2017 Toewijzing projectteam 02.1.2 “Progressieve en duurzame landschappelijke inrichting” 2017-2019 Progressieve implementatie van voorlopige en definitieve installaties. Animaties. Coördinatie van steeds meer projecten.

Kosten 352 000 € + eigen middelen van de partners

Coordination avec autres asbl/ organisations possibles • De lokale verenigingen: Papa Douala, CEMO, Itinéraires, de petanquebaan; • De bewonerscomités: Morichar en transition; • De scholen; • De handelaars; • De instellingen in de wijk: Bibliotheek - Maison du livre, Muziekacademie, Volkshuis, CCJF, Pianofabriek, Maison Eco, Wijkantennes, Wijkconciërgerie, Cultuurdienst; • en alle andere kleine of grote energieën.

Te coördineren met andere projectfiches

met project 02.1.2 «Progressieve en duurzame landschappelijke inrichting»

Bruto oppervlakte +/- 11.160m2 (zonder wegen)

Allée de Kaai - vzw Toestand - Brussel 2

Campo de Cebada - Madrid 3

Boblepladsen Carlsberg - Kopenhagen

057 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

02.1.2

Progressieve en duurzame landschappelijke inrichting Beschrijving van het project

Toewijzing van een multidisciplinair team van landschapsarchitecten, stedenbouwkundigen en architecten voor de begeleiding van het overgangsproces en om het uiteindelijke project op zich te nemen. De definitieve inrichting wordt beetje bij beetje geïmplementeerd, want het programma wordt gedefinieerd aan de hand van de initiatieven en de dynamiek van het coördinatieteam van het project 02.1.1 “Gebruik, animatie en overgangsinstallatie” en de lokale middelen die aansluiten bij het proces. Beoogde doelstellingen

Voorplein

Referentie 1

Marie Janson Plein

De openbare ruimte ontwerpen in functie van de experimenten en de dynamiek van project 02.1.1. en op die manier perfect tegemoetkomen aan de vraag, de transversaliteit, de behoeften en de consolidatie van de meervoudige identiteiten van de wijk. Voorgestelde verwezenlijkingen Het is de bedoeling het park te hertekenen door lessen te trekken uit het “laboratorium” dat de overgangsinrichting zal zijn en met de middelen van de wijk: aanplantingen, stadsmeubilair, ludieke en sportieve infrastructuur, enz.

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Te coördineren met andere projectfiches

Ligging Marie-Jansonplein

Fasering

Doelgroep

Alle gebruikers van de zone 2017 Toewijzing projectteam 2018 - 2019 Progressieve implementatie van het project op basis van de resultaten van het project Partners 02.1.1 •• Dienst openbare en groene ruimtes van Kosten Sint-Gillis •• Studiebureau van het “groene netwerk” 700 000 € (project 01.1.2) •• Coördinator van het overgangsproject 02.1.1

met project 02.1.1 “Gebruik en progressieve inrichting - Marie Jansonplein” Verlichting: met project 04.2.2 “Lichtproject voor de drie polen” Groen: met project 01.1.2 “Versterking van het groene netwerk”

Bruto oppervlakte 1

+/- 11.160m2 (zonder wegen)

Folkets Park gecombineerd met volkets hus - Kopenhagen

058 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

02.1.3

Inrichting van het binnenterrein van het huizenblok “Voorplein” Beschrijving van het project

Lichte inrichting van het binnenterrein van het huizenblok op het terrein boven de metro “Voorplein”. Creatie van een rustige lees- en rustruimte als tegenhanger van het Voorplein en het Marie Jansonplein. Beoogde doelstellingen ue de

la Po

rte de

Place Dillens

k hric

rsc

an eV

Chaussée

Hal

de Waterloo

Aven

Place Parvis

e Ru

Place Marie Janson

de la

u Fo

ire

Vic

Aanleg van een park dat toegankelijk is via de bibliotheek en het Volkshuis. Op dit moment is dit grasveld niet toegankelijk. De toegang is mogelijk via de bibliotheek en het Volkshuis. Men kan er thee of koffie drinken op een rustige, vredige plek.

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Prioritaire actie 00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties

Mo nn aie

Parc Pierre Paulus

l’H

ôte

Voorgestelde verwezenlijkingen du e

Ste

Ly c

ée

Place Louis Morichar

Parc Metro Horta Ch

Place Van Meenen

Entrée maison du livre

ssé

W ate

rlo

Entrée Maison du Peuple

•• Bescheiden interventie: toegang, tafels, banken, aanplantingen, verlichting; •• Plek ingericht voor de organisatie van evenementen rond boeken, openluchtklassen, enz.; •• De planten en de serres van de gemeente kunnen er opgeslagen worden en zo bijdragen tot meer groen.

05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Ligging Binnenterrein van het huizenblok tussen het Voorplein en de Romestraat, de Moskoustraat en de Waterloosesteenweg Referentie 1

Doelgroep •• Bezoekers van het maison du livre en het volkshuis; •• Bewoners, scholen. Slaagvoorwaarden •• Akkoord met Brussel-mobiliteit;

Fasering

•• Respect voor de omgeving.

2016: toewijzing projectauteur / definitie 2017 Aanbesteding of coördinatie diensten 2018 Uitvoering 2019 Inhuldiging

Partners van de interventie • Maison du livre • Volkshuis • MIVB

Kosten

Bruto oppervlakte +/- 2009m2

100 000 €

Vrije bibliotheek - Boston

059 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

02.1.4

Lichtinterventie Het Voorplein wordt binnenkort gerenoveerd. Deze fiche voorziet de integratie van de verlichting van de hele pool in één enkele denkpiste, niet alleen voor het geheel “Voorplein - Marie Jansonplein”, maar ook voor de twee andere polen. Het is niet de bedoeling te uniformiseren, maar wel om elke pool een uniek karakter te geven, maar wel afgestemd op en compatibel met de andere plaatsen. Beoogde doelstellingen

Parvis

Een geruststellende lichtsfeer creëren die echter ook functioneel, artistiek, specifiek en coherent is voor de hele pool en die aansluit bij de “lichtwandeling”, de verlichting van de Waterloosesteenweg en de Fortstraat, zonder te streven naar de algemene uniformisering van de verlichting. Voorgestelde verwezenlijkingen •• Verlichting van de plaats en het plein; •• Artistieke verlichting; •• Verlichting van bepaalde bomen en gebouwen die in de kijker gezet mogen worden, enz. Ligging

Prioritaire actie 00 Inleiding

Beschrijving van het project

place Marie Janson

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Sint-Gillisvoorplein en Marie Jansonplein Doelgroep Bewoners van de zone, gebruikers, wandelaars en bezoekers. Partners van de interventie

Te coördineren met andere projectfiches

04. 2.2 “Lichtproject” voor de drie polen 01.1.6 Lichtnetwerk 03.2.1 Interventie verlichting 02.1.1 Gebruik, animatie en overgangsinstallatie 02.1.2 Progressieve en duurzame landschappelijke inrichting

•• Bureau Bas Smet, projectauteur van de inrichting van het Voorplein •• Sibelga •• Dienst werken Sint-Gillis Fasering 2016: toewijzing projectauteur / definitie 2017 Aanbesteding of coördinatie diensten 2018 Uitvoering 2019 Inhuldiging

Project Sint-Gillisvoorplein, Bas Smets

Kosten pm, inbegrepen in fiche 04.2.2 bijkomende financiering Sibelga

060 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

02.2

Socio-economische projecten en sociale band

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

061 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

02.2.1

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Wijkconciërgerie 00 Inleiding

Beschrijving van het project

Implementatie van een pilootproject voor coördinatie en actie met de bestaande diensten voor preventie, netheid en alle levendige krachten van de wijk. Context

•• De trouwe terreinspelers (stadswachten, stewards, straatvegers) waaronder twee vaststellende agenten zullen de pilootperimeter surveilleren;

Dit project wil een antwoord bieden op de diagnose van de problemen van de openbare ruimte, sluikstorten, huisjesmelkers, leegstaande •• Beheer van de openbare ruimte, netheid en gebouwen, beschadigde wegen, overlast door beschadiging van de gebouwen: openbare vervuiling (geluid, visueel, …), enz. verlichting, verven zebrapaden, markeringen op de grond, beschadiging van het stadsmeuVooral op het Voorplein en het Mariebilair, groene ruimtes, riolen, bewegwijzering, Jansonplein zien we de aanwezigheid van een enz.; kansarme bevolking die zich in een situatie van sociale uitsluiting bevindt. Deze feiten hebben •• Sociale samenhang: dankzij de getrouwheidseen invloed op de levenskwaliteit, de sociale factor van het personeel. De agenten zullen samenhang, de bewoners en gebruikers, en dan actief meewerken aan een infrastructuur in het bijzonder de kwetsbaarste groepen, en ook die vooral bedoeld is om de kwetsbaarste op het veiligheids- en buurtgevoel van de opengroepen uit hun isolement te halen (en dit bare dienst en de agenten op het terrein. in samenwerking met de ad hoc bevoegde diensten van de Gemeente). Betrokkenheid van andere spelers, zoals sociale assistenten, Beoogde doelstellingen dienst van de gepensioneerden, gehandicapten en straathoekwerkers; •• De administratie vereenvoudigen en dichter •• Preventie en veiligheid: strategische aanwebij de burger brengen, en dit binnen alle zigheid op bepaalde plaatsen in functie domeinen die raken aan de levenskwaliteit van de criminaliteitscijfers (toezichts- en (fysieke kwaliteit van de omgeving - sociale controleoperaties). cohesie - veiligheid);

•• Een trouw multidisciplinair team van terreinspelers samenstellen; Doelgroep •• De anonimiteit van de terreinspelers doorbreken; •• Gepaster antwoorden op de vragen van de burgers en sneller reageren na een vaststelling.

Alle bewoners en gebruikers van het centrum van Sint-Gillis, de levendige krachten en de bronpersonen. Slaagvoorwaarden

Voorgestelde verwezenlijkingen

Coördinatie tussen de diensten en de projecten van het Wijkcontract.

•• Micro-enquête van de sector bij de opstart van het project;

Partners van het project

•• Fysieke aanwezigheid van de conciërgerie binnen de perimeter van het nieuwe Wijkcontract. Deze conciërgerie zal gevestigd zijn in een lokaal ter hoogte van de verbinding van het Moricharplein en het Marie-Jansonplein met het oog op de garantie van de komende overgang naar aanleiding van de toekomstige heraanleg van het SintGillisvoorplein en de inrichting van het Marie-Jansonplein (ook wel “Moskouplein” genoemd). Dit lokaal werd al gevonden en het is eigendom van de Gemeente Sint-Gillis;

Alle gemeentelijke en gewestelijke diensten, de verenigingen van de sector Fasering 2015 opstart van het project en testfase voor de implementering van een team dat vertrouwd is met de sector

Kosten Eigen middelen van de gemeente Sint-Gillis

062 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

02.2.2

Een petanquebaan open en voor iedereen Beschrijving van het project

Het project wil het gevoel van sociale samenhang verbeteren binnen de verschillende onderdelen van de bevolking van de wijk “Voorplein”. Er werd immers vastgesteld dat deze wijk over onvoldoende plaatsen of infrastructuren beschikt waar de bevolkingsgroepen elkaar kunnen ontmoeten buiten de “horeca”-zaken. Beoogde doelstellingen

Partners van het project vzw Toestand, Gemeente Sint-Gillis, St-Gilles Sport asbl, Boulodrome asbl, vzw Notre Cercle, Petanque club St-Gillois, Pétanque club le Silence, jeugddienst, partners van het DWC Voorplein-Morichar, te definiëren. Andere gemeentelijke diensten te definiëren.

•• De petanquebaan opentrekken naar het Marie-Jansonplein en het Pauluspark; •• Verbetering van het gevoel van sociale samenhang onder de bevolking; •• Promotie van het sporten in het algemeen en van het petanque spelen in het bijzonder; •• De wijk een gezellige ruimte en kleine versnaperingen bieden, naast het Pierre Pauluspark

Gekoppeld aan andere projectfiches met project: 02.1.1 “Gebruik, animatie en overgangsinstallatie Marie Janson”

Voorgestelde verwezenlijkingen •• Renovatie van het clubhouse (keuken en cafetaria) tot een onthaalruimte die geschikt is voor gezellige ontmoetingen tussen de bewoners van de wijk en die samenwerkt met het Pierre Pauluspark;

Piloot

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Petanquebaan Charles Picqué

•• Renovatie van 4 petanquebanen buiten naar het Pauluspark toe;

Fasering

•• Organisatie van evenementen voor alle gebruikers, ook generatieoverstijgend;

2015 Uitvoering van de inrichtingsplannen van de lokalen en de petanquebanen / Definitie van het •• Aanleg van petanquebanen op het Marie project Jansonplein, in coördinatie met het project Formalisatie van de opdracht en de doelstellin02.1.1 “Gebruik, animatie en overgangsinstalgen van het project met de verschillende parlatie Marie Janson” tners (gemeente, vzw, projectfiche 02.1.1) 2016 Ligging Start van de werken / Renovatie van de lokalen 2016 Toegang Munthofstraat, 108 Start van de acties 2017 Definitie en formalisatie van de werking: human resources, uurroosters, beschrijving Doelgroep van de opdracht, evaluatie, … •• Organisatie van activiteiten voor ouderen;

De bevolking van de wijk “Voorplein”, de bewoners, de gebruikers van de vzw «Notre Cercle» (senioren) en de gebruikers van de perimeter Voorplein-Morichar en ook de bezoekers van het Pierre Pauluspark.

Kosten 268 500 € 1

Petanque is een sport die beoefend kan worden door alle leeftijden, geslachten en culturen.

Slaagvoorwaarden •• Coördinatie met het inrichtingsproject “Marie Janson”, visibiliteit in de openbare ruimte; •• Transversaliteit van het project, vermogen om een gevarieerd publiek te mobiliseren.

063 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

02.2.3

Jongerenprojecten en publieke ruimte - CEMO Beschrijving van het project

Dit project zal bepaalde openbare ruimtes opnieuw aanleggen in samenwerking met jongerengroepen. Het is de bedoeling om ontmoetingsruimtes te creëren voor jongeren, buurten, experts, vakgroepen en overheden voor de inrichting van bepaalde ruimtes. Op die manier zullen de jongeren concreet betrokken worden bij de inrichting. Beoogde doelstellingen

Ligging

Door de creatie van ontmoetingsruimtes voor buurten, overheden en experts zal het project proberen om:

De openbare ruimtes van de wijk en in het bijzonder van het Marie Jansonplein

•• de doelgroep te sensibiliseren voor de inrichting van het grondgebied en het bestuur van de stad;

Doelgroep

•• het publiek en de gebruikers te betrekken bij de creatie van deze ruimtes aan de hand van ontmoetingen met professionals en kunstenaars. Vb: versiering van een deel van het skatepark met een kunstenaar; •• rekening houden met wat de gebruikers van de openbare ruimtes zeggen, zodat deze beter aansluiten bij hun behoeften;

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering

Partners van het project

06 Complementaire prioritaire operaties

Amo Itinéraires, Dienst van de straat-werkers, Matissa, projectcoördinator 02.1.1 «Gebruik, animatie en overgangsinstallatie.»

Fasering

•• de burger dichter bij de politieke belangen brengen;

2016-2019

•• de politiek dichter bij de behoeften van de burger brengen en dan in het bijzonder van de jongeren;

Kosten

•• tools ter beschikking stellen, zodat de jongeren actieve, kritische en verantwoordelijke burgers kunnen worden.

Prioritaire actie

De jongeren van de wijk

•• ervoor zorgen dat verschillende types van Piloot doelgroepen deze ruimtes samen kunnen gebruiken en elkaar er kunnen ontmoeten met CEMO respect voor ieders behoeften; •• de doelgroep betrekken bij het verenigings- en politieke leven;

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Te coördineren met andere projectfiches

02.1.1 Gebruik, animatie en overgangsinstallatie

56 500 €

Voorgestelde verwezenlijkingen •• Oprichting van verschillende denkgroepen rond de inrichting van de openbare ruimte; •• workshops met de doelgroep, gekoppeld aan de inrichting van het Marie Jansonplein en andere projecten rond openbare ruimtes van het programma; •• artistieke creaties op verschillende nader te bepalen plaatsen. 064 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

Pool 03 Waterloo - Fort

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

065 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Pool 03 Waterloo - Fort In een gemengd stadscentrum is de commerciële rand heel belangrijk. De assen met winkels vestigen zich in het centrum / het hart (het Voorplein) en hun uitstraling reikt tot de andere wijken. Een stedelijke aanvulling bij de rustiekere wandeling van Sint-Gillis. Met de Waterloosesteenweg en de Fortstraat gaat het niet goed: oncomfortabele openbare ruimte, negatief imago, leegstaande (beneden)verdiepingen, vermindering van de commerciële aantrekkingskracht. Het is dus belangrijk dat dit programma deze twee belangrijke wegen voor Sint-Gillis steunt. Een van de grote verrassingen van deze diagnose was de vaststelling in onze enquête dat 100 % van de ondervraagde personen de Waterloosesteenweg als eerste noemden van de plaatsen die ze het minst waarderen binnen de onderzoekszone. Dezelfde score als voor het “Moskouplein”. We hebben geprobeerd om deze unanieme verwerping te begrijpen en deze kan op verschillende manieren verklaard worden: permanente verkeersopstoppingen, te smalle en overladen voetpaden, steeds minder kwalitatief commercieel aanbod, “wegverlichting” ‘s nachts, verouderde uithangborden, openbare netheid, enz. Voor de Fortstraat is de vaststelling nog schrijnender, want de benedenverdiepingen staan steeds vaker leeg en de markt komt er ook niet meer. Deze as loopt dood in de Théodore Verhaegenstraat, in tegenstelling tot de Waterloosesteenweg die nog een doorgang heeft naar winkelstraten, zoals de Baljuwstraat of de Leuvensesteenweg, en dit dankzij de ligging tussen het Van Meenenplein/de Bareel en het Voorplein/Hallepoort. Het is dus nodig om op verschillende niveaus te interveniëren: zorgen voor de openbare ruimte, de verlichting, de aanplantingen, de beveiliging, het comfort. Maar we moeten ook denken aan het imago en de commerciële identiteit. Wat zal het centrum van Sint-Gillis bijzonder maken? Wat gaat men er kopen? De horeca functioneert heel goed, maar er is nog plaats voor de ontwikkeling van de buurtwinkels waar de bewoners om vragen. Maar dat is niet genoeg. Er moet

verder nagedacht worden over de definiëring van een visie voor deze twee assen. Verschillende positioneringen zijn mogelijk, want zoals we zagen in de diagnose heeft Sint-Gillis verschillende identiteiten. “Populaire” handelszaken ontwikkelen? Winkelketens aantrekken? De cultuur, het lezen, de creatie aanmoedigen? De Fortstraat omvormen tot “straat van de vzw’s”? Er werden heel wat pistes naar voor geschoven in de diagnose. Het programma zal de denkpiste en de acties steunen die georganiseerd worden samen met de gemeente, de handelaars, Atrium en de levendige krachten van de wijk. Twee assen ondersteunen dus deze pool:

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

•• “proactieve” operaties met betrekking tot de handelszaken om de leegstaande (beneden) verdiepingen te activeren. Maar ook om de winkels en gevels te renoveren; •• interventies met betrekking tot de openbare ruimte en de verlichting. Bovendien stelt een prioritaire reserveoperatie voor om een belangrijk afbraak-/heropbouwproject te organiseren van 4 gebouwen aan de Waterloosesteenweg die verloederd en in slechte staat zijn. We willen er ten slotte even aan herinneren dat de ondersteuning van de handel ook de ondersteuning betekent van de tewerkstelling binnen de interventiezone, een belangrijke problematiek voor het hele Brusselse gewest.

066 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Pool 03 Waterloo - Fort

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

Lijst met projecten 03.1 Operaties commerciële gebouwen •• 03.1.1 Operatie leegstaande (beneden) verdiepingen

03.2 Openbare en groene ruimtes •• 03.2.1 Punctuele interventies openbare ruimte •• 03.2.2 Lichtinterventie (cf. 04.2.2 “Lichtproject” voor de drie polen)

•• 03.1.2 Interventie met betrekking tot de etalages, Waterloosesteenweg

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties

Ave n

ue d

e la

Port

e de

07 Niet-prioritaire operaties

Hal

08 Bijlagen de Waterloo

an eV

Chaussée

Place Dillens

hric

c ers

Place Parvis

Place Marie Janson

de la

Ru ed

ort

Ru e

e l’

Hô te

aie

Parc Pierre Paulus

s en

Ste

Ly c

ée

e Ru

Place Louis Morichar

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

ssé

W at

067 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

03.1

Operaties commerciĂŤle gebouwen

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

068 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

03.1.1

Operatie leegstaande (beneden)verdiepingen Beschrijving van het project

Interventies met betrekking tot de (beneden)verdiepingen van de Waterloosesteenweg en de Fortstraat met het oog op de omvorming ervan tot woningen en diensten / vzw’s. Vaststellingen

Ligging

Uit de diagnose blijken aanzienlijke problemen ter hoogte van de commerciële assen en in het bijzonder de assen van de Waterloosesteenweg en de Fortstraat. Behalve met de algemene slechte staat van de gebouwen en de problemen met netheid en gezelligheid van de openbare ruimtes, worden deze assen ook geconfronteerd met een commerciële problematiek (afwezigheid van een sterke identiteit van de commerciële kern, slechte kwaliteit van de uithangborden, slecht imago van de winkels, onderbezetting van de commerciële ruimtes in de Fortstraat, enz.), maar ook met een problematiek, gekoppeld aan de leegstand van de verdiepingen boven deze handelszaken.

•• Waterloosesteenweg (aantal leegstaande verdiepingen: 9 x 2 verdiepingen + dak en 1 x 3 verdiepingen + dak) (maart 2015)

Beoogde doelstellingen •• Toename van het woningaanbod: 20 tot 30 nieuwe woningen op de markt brengen. •• Verbetering van de kwaliteit van de gebouwen en van de leefomgeving langs de assen van de Waterloosesteenweg en de Fortstraat

•• Fortstraat: 16 leegstaande benedenverdiepingen (maart 2015) Doelgroep

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Prioritaire actie 00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties

Potentiële eigenaars en huurders

05 Operationele omkadering

Slaagvoorwaarden

06 Complementaire prioritaire operaties

•• Samenwerking van de eigenaars •• Coördinatie tussen de partners CAFA en ERU Partners van de interventie

07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Te coördineren met andere projectfiches

Atrium, Cafa, AIS, partnerdorp en de Gemeente Sint-Gillis.

03.1.2 “Interventie met betrekking tot de etalages”

Piloot Voorgestelde verwezenlijkingen •• Een potentieel betrokken gebouwen identificeren die het mogelijk maken om gedurende het volledige project een doelstelling aan te houden van 20 tot 30 nieuwe woningen (opstellen van een inventaris/overzicht dat een voldoende grote database garandeert, zelfs in geval van mislukking van een of ander project); •• een opvolging en terreinwerk garanderen bij de eigenaars en handelaars tijdens de 4 jaar van het Wijkcontract en architecturale en technische oplossingen aanreiken voor de heraanleg van een toegang;

vzw ERU Fasering Januari - juni 2016: implementering, overzichten, contacten, dashboard, enz. September 2016-2019: Proactief werk op het terrein

Kosten 180 000 €

•• een nauwe samenwerking garanderen met de partners (Atrium, Cafa, …) tijdens de volledige duur van het Wijkcontract om zo een goede coördinatie van de taken te garanderen en de partnerprojecten te valoriseren; •• een premie toekennen die equivalent is aan 80% van het bedrag voor de werken die nodig zijn voor de creatie van de aparte ingang, met een plafond van 12.500€.

069 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

03.1.2

Interventie commerciële gevels Beschrijving van het project : Interventies met betrekking tot de commerciële gevels aan de Waterloosesteenweg. Vaststellingen

•• Verbetering van de diversiteit en de relevantie van het aanbod (via oriënteringsacties en jury);

De Waterloosesteenweg 1 tot 211 en 2 tot •• Brochures voor de naamsbekendheid van het 262 vormt de centrale commerciële kern van project voor de handelaars. Sint-Gillis, een geanimeerde as in de buurt van de Gemeente met een markt op het SintGillisvoorplein en een gediversifieerde commerciële mix. Deze as omvat echter heel wat Ligging leegstaande commerciële ruimtes en een betreurenswaardige staat van de etalages met verouWaterloosesteenweg 1 tot 211 en 2 tot 262 derde uithangborden, verlaten oppervlakken en weinig aantrekkelijke etalages met afgebladderde uithangborden. Doelgroep Beoogde doelstellingen •• Fysieke herkwalificatie van de Waterloosesteenweg; •• De commerciële omgeving/leefomgeving verbeteren; •• De handel in de wijk steunen en nieuw leven inblazen; •• Nieuwe handelszaken naar de wijk lokken. Deze opdracht werd overgenomen door de inplantingsdienst van Atrium die zich er regelmatig mee bezighoudt; •• De rotatie van de handelszaken verminderen en de aantrekkingskracht voor nieuwe handelszaken en klanten consolideren via een actie rond het goede beheer van de handelszaken. Voorgestelde verwezenlijkingen •• 30 tot 50% van de etalages moeten opgeknapt worden en weer conform gemaakt worden in de hoop dat dit een sneeuwbaleffect zal hebben. •• Coherentie en leesbaarheid van de commerciële wijk Centrum Sint-Gillis (te verspreiden brochures). •• Vereenvoudiging van de opvolging door de Gemeente van de nieuwe inplantingen en van de inrichting van de etalages. •• Strijd tegen het verval van de wijk en voor de aantrekkingskracht van de wijk. •• Verbetering van de financiële duurzaamheid van de bestaande handelszaken en opleiding van de nieuwe handelszaken voor een goed beheer (doel van 30 tot 50% van de handelszaken)

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Prioritaire actie 00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering

Handelaars, eigenaars

06 Complementaire prioritaire operaties

Partners van de interventie

07 Niet-prioritaire operaties

Cafa, ERU, enz.

08 Bijlagen

Piloot

Te coördineren met andere projectfiches

Atrium zone zuid

3.1.1 «Operatie leegstaande (beneden) verdiepingen»

Fasering 2016 Waarneming op het terrein en bijwerking van de diagnoses, diagnose handelszaken, verwijdering verouderde uithangborden, contextnota, openbare aanbesteding creatieve designer en selectie, uitvoering van een leidraad, overeenkomt en reglement voor de etalagepremie, voorstelling, samenstelling van de jury, goedkeuring, openbare aanbesteding creatieve kracht, gemeenschappelijk voor de grafische handvesten, brochures voor de naamsbekendheid van het project voor de handelaars 2017-2019 Uitvoering 2016-2019 Evaluatie 2019 Balans

Kosten 198 000 €

070 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

03.2

Openbare en groene ruimtes

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

071 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

03.2.1

Punctuele interventies openbare ruimte Beschrijving van het project

Lichte interventie, zonder wijziging van het wegenprofiel: aanplanting, stadsmeubilair, punctuele verbreding van de voetpaden, bescherming van de bomen, oversteekplaatsen, enz. ue de

Beoogde doelstellingen

la Po

rte de

Place Dillens

hric

rsc

an eV

Chaussée

Hal

de Waterloo

Aven

Place Parvis

e Ru

Place Marie Janson

de la

u Fo

ire

to Vic

ed Ru

s Mo nn aie es ld ôte l’H de ue uR ed Ru

Ru e

ée

•• De voetpaden functioneel maken en de oversteekplaatsen beveiligen en toegankelijk maken voor mindervaliden; •• Doorgaand autoverkeer ontmoedigen;

Parc Pierre Paulus

Place Louis Morichar

Ru e

Ste

Ly c

•• Het imago van de wegen veranderen;

•• De plaatsen doen aansluiten bij de commerciële functies, een harmonieuze verhouding herstellen tussen de voetpaden en de benedenverdiepingen.

Parc Metro Horta Ch

Place Van Meenen

ssé

W ate

rlo

Voorgestelde verwezenlijkingen •• Punctuele fysieke interventies: stadsmeubilair, stadssalon, vuilnisbak, beveiligde oversteekplaats, bareel, kunstwerken, fresco’s, enz.; •• Aanplantingen. Ligging

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Te coördineren met andere projectfiches

04.2.2 “Lichtproject voor de drie polen”

Waterloosesteenweg en Fortstraat Doelgroep Klanten, bewoners en gebruikers

Slaagvoorwaarden Coördinatie met Brussel mobiliteit Partners Gemeente Sint-Gillis, Brussel Mobiliteit, handelaars, handelaarsvereniging Fasering

Kosten 200 000 €

Stationstraat - Sint-Niklaas 2

Nicholson Street Mall in Footscray

2016 Diagnose, actieplan, toewijzing van een projectauteur en/of coördinatie met de diensten 2017-2019 Interventies 072 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

03.2.2

Lichtinterventie De diagnose heeft aangetoond dat de twee assen betreffende deze pool niet van een optimale verlichting zijn voorzien op het vlak van commerciële sfeer, gezelligheid en een coherent lichtparcours. Ze bevorderen het veiligheidsgevoel niet en verbeteren het imago van de straat niet. Het programme geeft gehoor aan deze twee commerciële beperkingen en stelt een bijzondere esthetische verlichting, coherent met de andere «verlichting» interventies in het Wijkcontract voor. e la

Port

e de

Hal

Place Dillens

Chaussée de Waterloo

ue d

an eV

ric ch

Place Parvis

Place Marie Janson

e de la Vic

Ru e

Fo rt

ire to

Beoogde doelstellingen Creatie van een geruststellende lichtsfeer, die ook functioneel, artistiek, bijzoner, en coherent met de samenstelling van de pool is. En dat zich articuleert met de «lumineuze promenade», zoals ook de verlichting op het Sint Gillis Voorplein/ Marie Janson Plein, zonder een normalisering van de verlichting.

aie

Parc Pierre Paulus

e l’

Hô

Voorgestelde verwezenlijkingen

du e

Ste

Ly c

ée

Place Louis Morichar

1 Parc Metro Horta

Prioritaire actie 00 Inleiding

Beschrijving van het project

Ave n

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

• Verlichting van de wegen; • Artistieke verlichting; • Verlichting van bepaalde bomen, gebouwen, publieke diensten en functies, enz.

Te coördineren met andere projectfiches

Place Van Meenen

ssé

W at

Ligging

03.1.2 «Interventie commerciële gevels»

Waterloosesteenweg en Rue du Fort Doelgroep 2

Bewoners van de zone, gebruikers, wandelaars, voorbijgangers en bezoekers. Piloot Gemeente Sint-Gillis Partners Fasering 2016 Aanduiding auteur van het project / definitie. 2017 Aanbesteding of coordination diensten 2018 Uitvoering 2019 Oplevering/Inhuldiging

•• Sibelga •• Dienst werken Sint-Gillis

Brown Hart Gardens door BDP, Londre (UK) 2

Nicholson Street Mall in Footscray

Kosten pm, vervat in fiche 04.2.2 Complementaire financiering Sibelga

073 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

Transversale operaties

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

074 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Transversale operaties 00 Inleiding

Beschrijving van het project

Dit hoofdstuk verenigt de interventies die niet specifiek gekoppeld zijn aan een van de drie polen. Het gaat voornamelijk om interventies binnen de openbare ruimte (de kruispunten en de fiche algemene “verlichting”), maar ook om de socio-economische operaties die tegemoetkomen aan de specifieke vragen van de diagnose.

01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort

Lijst met projecten 04.1 Openbare en groene ruimtes •• 04.1.1 Punctuele interventies openbare ruimte, aanplantingen, beveiliging en oversteekplaatsen

04.2 Niet-fysieke operaties •• 04.2.1 Tewerkstelling •• 04.2.2 Hulp bij de renovatie / leefomgeving •• 04.2.3 Socio-cultureel

•• 04.1.2 “Lichtproject voor de drie polen”

•• 04.2.4 Kinderen en jongeren

04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties

ue d

e la

Port

e de

Kruispunt Dillens/ Jourdan/Munthof

hric

c ers

an eV

Chaussée

08 Bijlagen

Hal

de Waterloo

Ave n

Kruispunt Metaal/ Overwinning/ Munthof

Place Parvis

Kruispunt Schotland/parma/ Stenen-Kruis/ Metaal

de la

Place Marie Janson

ed uF

ort

oi ct

l’H ôt

ies

Parc Pierre Paulus

Ru e

Ste

Ly c

ée

e Ru

Place Louis Morichar

Kruispunt Waterloo/ Lyceum

Ch Place Van Meenen

ssé

Kruispunt Waterloo/ Demeure (café La pompe) e

W at

075 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

04.1

Openbare en groene ruimtes

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

076 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

04.1.1

Punctuele interventies openbare ruimte, aanplantingen, beveiliging en oversteekplaatsen Herinrichting in termen van kwaliteit van de ruimte, zachte mobiliteit en duurzaamheid van bepaalde kruispunten binnen de perimeter. Interventies met betrekking tot de aanplantingen, het stadsmeubilair, de punctuele verbreding van de voetpaden, de bescherming van de bomen, de oversteekplaatsen. Beoogde doelstellingen De interventies van de gemeente en het gewest bijstaan en de openbare ruimte rond de vele scholen van de wijk beveiligen, markeren en verfraaien.

Voorgestelde verwezenlijkingen • Plantaardige landschappelijke inrichting van de omgeving van de scholen; • Een klein aangepast plein voor de ouders; • Stadsmeubilair Voorbeeld: school Pierre Paulus • Inrichting kruispunt • Aanplantingen 2

Prioritaire actie 00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

Beschrijving van het project:

Schoolomgevingen

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Ligging Rond de scholen van de perimeter Doelgroep Leerlingen, ouders, leerkrachten, omwonenden

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Te coördineren met andere projectfiches

01.1.2 “Versterking van het groene netwerk”, 01.1.4 “Versterking van het ludieke/sportieve/ gezondheidsnetwerk”

Partners van de interventie

Referenties 3

Scholen, mini-Wijkcontract, partners van het Wijkcontract Piloot Gemeente Sint-Gillis

Ligging scholen

Fasering

2016: toewijzing projectauteur / definitie 2017 Aanbesteding of coördinatie diensten 2018 Uitvoering 2019 Inhuldiging

Globale kosten voor de interventies van de operaties 04.1.1 135 000 €

School Pierre Paulus 3

Hart’s Mill - Port Adelaide 4

tussen Kadiner en Lasdehnerstrasse - Berlin

077 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Ave nu

la Po

rte d

e Ha

Kruispunt Dillens/ Jourdan/Munthof

hric

Kruispunt Metaal/ Overwinning/ Munthof rsc

an eV

Chaussée

de Waterlo

e de

Programma 04.1.1 Wijkcontract Punctuele Voorplein - Morichar interventies openbare ruimte

Place Parvis

Kruispunt Schotland/ parma/Stenen-Kruis/ Metaal

e de la

Place Marie Janson

Vic

Ru e

du F

ort

ire to

ld es

Mo n

ies

Parc Pierre Paulus

te Hô ue de l’ Ru ed uR

Ly cé e

Place Louis Morichar

Ru e

Kruispunt Waterloo/ Demeure (café La pompe) Ch

ssé

W at

•• Bepaald kruispunten, die doen denken aan stedelijke autosnelwegen, een nieuw imago geven

e Ste

Place Van Meenen

Beoogde doelstellingen

•• De voetpaden en oversteekplaatsen veiliger en comfortabeler maken.

e Ru

Kruispunt Waterloo/ Lyceum

Aanplantingen kruispunten

Voorgestelde verwezenlijkingen Aanplantingen, plaatsing van stadsmeubilair, enz.

Ligging •• Kruispunt Dillens/Jourdan/Munt •• Kruispunt Metaal/Overwinning/Munt •• Kruispunt Schotland/Parma/Stenenkruis/ Metaal •• Kruispunt Waterloo/Lyceum •• Kruispunt Waterloo/Demeure •• Toegang school Pierre Paulus, Stenen-Kruisstraat

Doelgroep Alle gebruikers van de wijk Partners van de interventie • Brussel-mobiliteit, • de handelaars en de omwonenden van de kruispunten. Porteur La Gemeente Sint-Gillis, Fasering 2016-2017 Toewijzing projectauteur / definitie / Aanbesteding of coördinatie diensten 2018-2019 Uitvoering / Inhuldiging

Kruispunt Dillens/Jourdan/ Munt 2

Kruispunt Waterloo/Demeure

078 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma 04.1.1 Wijkcontract Punctuele Voorplein - Morichar interventies openbare ruimte

Ave n

ue d

la Po rte d Context e Ha

Prioritaire actie

Place Parvis

Toegang school Pierre Paulus, StenenKruisstraat la

ort

Ru ed

Parc Pierre Paulus

on na ie

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson

Place Marie Janson

Kruispunt Dillens/ Jourdan/Munt

e Ru

Kruispunt Metaal/ Overwinning/ Munt

Chaussée

rick

ers

d an eV

de Waterloo

Kruispunt Schotland/ parma/ Stenen-Kruis/ Metaal

03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering

l’H

ôt

06 Complementaire prioritaire operaties

07 Niet-prioritaire operaties

Place Louis Morichar

Ste

Ly c

ée

08 Bijlagen

Kruispunt Waterloo/ Lyceum Place Van Meenen

Kruispunt Waterloo/Demeure (café La pompe) Ch

ssé

W at

Referenties 1

Bellami Park - Vlissingen 2

Grande Rue D’Oullins - Lyon

079 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma 04.1.1 Wijkcontract Punctuele Voorplein - Morichar interventies openbare ruimte ue de

la Po

rte de

Hal

de Waterloo

Aven

hric

rsc

an eV

Chaussée

Place Parvis

de la

Place Marie Janson

Vic

Prioritaire actie

Ligging Kruispunt Dillens/Jourdan/Munt

01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

Bruto oppervlakte +/- 2000m2

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson

00 Inleiding

ed u Fo

ire to

Kruispunt Dillens/ Jourdan/Munt

Ru ed uR ue de l’H ôte ld es Mo nn aie s

Parc Pierre Paulus

Ru e

Ste

Ly cé e

e Ru

Kosten

Place Louis Morichar

15 000 € Ch

ssé

Place Van Meenen

03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties

W ate

rlo

05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

ue de

rte de

Hal

hric

rsc

an eV

Chaussée

Kruispunt Metaal/ Overwinning/Munt

la Po

de Waterloo

Aven

Ligging Kruispunt Metaal/Overwinning/Munt

e Ru

Place Parvis

de la

Place Marie Janson

ire

Vic

Ru e

Bruto oppervlakte +/- 1375m2

l’H

ôte

aie

Parc Pierre Paulus

Kosten

Ste

Ly cé e

Place Louis Morichar

15 000 € Ch

Place Van Meenen

ssé

W ate

rlo

080 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma 04.1.1 Wijkcontract Punctuele Voorplein - Morichar interventies openbare ruimte ue de

Kruispunt Schotland/ Parma/Stenenkruis/ Metaal

la Po

rte de

Hal

de Waterloo

Aven

hric

rsc

an eV

Chaussée

Place Parvis

de la

Place Marie Janson

Vic

ed u Fo

ire to

Ligging Kruispunt Schotland/Parma/Stenenkruis/ Metaal

Ru ed uR ue de l’H ôte ld es Mo nn aie s

Parc Pierre Paulus

Ru e

Ste

Ly cé e

e Ru

Bruto oppervlakte +/- 700m2

Place Louis Morichar

ssé

Place Van Meenen

Kosten de

W ate

rlo

15 000 €

ue de

rte de

Hal

hric

rsc

an eV

Chaussée

Kruispunt Waterloo/ Demeure

la Po

de Waterloo

Aven

Ligging • Kruispunt Waterloo/Demeure • Café La Pompe

Place Parvis

de la

Place Marie Janson

Vic

u Fo

ire

aie

Parc Pierre Paulus

l’H

ôte

Bruto oppervlakte +/- 1750m2

Ste

Ly cé e

Place Louis Morichar

Kosten Ch

Place Van Meenen

ssé

W ate

rlo

15 000 €

081 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma 04.1.1 Wijkcontract Punctuele Voorplein - Morichar interventies openbare ruimte ue de

Kruispunt Waterloo/ Lyceum

la Po

rte de

Hal

de Waterloo

Aven

hric

rsc

an eV

Chaussée

Place Parvis

de la

Place Marie Janson

Vic ire to

00 Inleiding

Ligging Kruispunt Waterloo/Lyceum

01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

Bruto oppervlakte +/- 1015m2

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson

ed u Fo

Prioritaire actie

Ru ed uR ue de l’H ôte ld es Mo nn aie s

Parc Pierre Paulus

Ru e

Ste

Ly cé e

e Ru

Place Louis Morichar

Kosten Ch

ssé

Place Van Meenen

15 000 €

W ate

rlo

03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

ue de

rte de

Hal

hric

rsc

an eV

Chaussée

Toegang school Pierre Paulus, StenenKruisstraat

la Po

de Waterloo

Aven

Place Parvis

de la

Place Marie Janson

Vic

Ligging Toegang school Pierre Paulus, Stenen-Kruisstraat

u Fo

ire

l’H

ôte

aie

Parc Pierre Paulus

Bruto oppervlakte +/- 500m2

Ste

Ly cé e

Place Louis Morichar

Place Van Meenen

Kosten

ssé

W ate

rlo

15 000 €

082 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma 04.1.1 Wijkcontract Punctuele Voorplein - Morichar interventies openbare ruimte

Herintroductie van de stadsmus Beoogde doelstellingen Referentie 1

Voorgestelde verwezenlijkingen •• Didactisch sensibiliseringselement bedoeld voor de bewoners, de scholen, de verenigingen, enz. •• Plaatsing van kastjes, nesten en open dakgoten voor de mussen. Partners van de interventie Morichar en transition, BIM, mini-Wijkcontract, andere partners van het Wijkcontract te bepalen. Fasering Te coördineren met verschillende interventies voor de drie polen en elders

Kosten 15 000 €

Te coördineren met andere projectfiches

01.1.2 «Versterking van het groene netwerk»

Project Leeuwarder Stadsmus Leeuwarden (NL)

083 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

04.1.2

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

«Lichtproject» voor de drie polen

00 Inleiding

Beschrijving van het project

Het gaat om een verlichtingsproject voor de volledige onderzoekszone, en in het bijzonder voor elk van de drie polen van het DWC. Het project moet globaal zijn om het geheel van de interventies samenhang te geven. Maar elke pool en elke plaats moet ontworpen worden rekening houdend met de specificiteit. Beoogde doelstellingen

Doelgroep

•• Het imago van elk van de polen verbeteren;

Alle spelers van de perimeter

•• Het erfgoed en de omgeving in het algemeen valoriseren.

Partners van het project Electrabel, dienst werken Sint-Gillis, alle projectauteurs van de inrichtingen van openbare ruimtes van het Wijkcontract

Porteur •• Overzicht van de bestaande verlichtingen. Opgelet voor de straten met aanplantingen, de Gemeente Sint-Gillis bomen mogen geen obstakel vormen voor het licht; Fasering •• Samenwerking met Sibelga. Werken met hun catalogus om de gemeente geen ingewikkeld 2016-2017 Toewijzing projectauteur / definitie / onderhoud op te leggen; Aanbesteding of coördinatie diensten •• De verlichtingen die niet werken vervangen 2018 - 2019 Uitvoering / Inhuldiging of veranderen of toevoegen daar waar ze ontbreken;

Aven

ue d

e la

Porte

projectfiches

01.1.6 Lichtnetwerk 02.1.4 Interventie verlichting 03.2.1 Interventie verlichting

hric

rsc

an eV

pool 2

Chaussée

uF ort

Place Marie Janson

Parc Pierre Paulus

es ld Hô te e l’ ed

ée Ly c du e

s en

Ste

Place Louis Morichar

pool 3

Mo nn

aie

pool 1 e

De drie polen van het Wijkcontract

Te coördineren met andere

Ligging

08 Bijlagen

de H

•• Gevel- en erfgoedelementen valoriseren.

07 Niet-prioritaire operaties

•• Enkele scenografische of artistieke verlichtingsinterventies bedenken;

06 Complementaire prioritaire operaties

311 696 €

•• Voor pool 01 de “wandeling van Sint-Gillis” een lichtparcours ontwikkelen van de Hallepoort tot aan het Park van Vorst; •• Ook een verticale verlichting installeren met referentie-elementen en niet enkel een horizontale verlichting voor de wegen;

05 Operationele omkadering

Kosten

de Waterloo

•• De voorkeur geven aan discrete verlichtingsapparaten die niet opvallen. Het is de omgeving die gevaloriseerd moet worden: bomen, architectuur, enz.;

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson

04 Transversale Operaties

Voorgestelde verwezenlijkingen

•• Een goede verlichting garanderen betekent niet verlichten zoals in volle dag. Dus, een geschikte manier bestuderen naargelang de behoeften van de verschillende plaatsen;

01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

03 Pool 03 Waterloo Fort

•• Het veiligheidsgevoel verbeteren; •• De parcours bewegwijzeren: wandeling van Sint-Gillis en winkelparcours;

Prioritaire actie

Parc Metro Horta

084 Suède 36

Place Van Meenen

ssé

W at

Sint-Gillis 07/09/2015

Voorgestelde verwezenlijkingen Porte de Hal

Kruispunten

Hal

00 Inleiding

de Waterlo o

Toegangen van de Ave nu binnernkoeren e de la Porte de

rick

ch ers

an eV

Bomen en gevels

Chaussée

Patrimonium

01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson

Place Marie Janson

ort

Veiligheid in de parken Parc Pierre Paulus

03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties

ies

05 Operationele omkadering

’H

ôt

Verlichting van actieve zones

07 Niet-prioritaire operaties

08 Bijlagen

Gevels van publieke gebouwen

06 Complementaire prioritaire operaties

Place Louis Morichar

Ste

Ly c

ée

Programma 04.1.1 Wijkcontract «Lichtproject» Voorplein - Morichar voor de drie polen Prioritaire actie

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

ssé

W at

Referenties 1

Verlichtingsonderzoek Gent Centrum - Gent 2

Gent - Lichtfestival

085 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

04.2

Niet-fysieke operaties

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

086 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

04.2.1

Tewerkstelling

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

087 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

04.2.1.1

CAFA - ISP- Tewerkstelling/ Opleiding (Art.60): Beheer en onderhoud openbare en groene ruimtes Beschrijving van het project

Creatie van een afdeling aangepast aan de lokale behoeften en ontwikkeld voor de lokale doelgroep die op zoek is naar werk/opleiding. Deze afdeling zal betrekking hebben op de beroepen van de groene afdeling en de afdeling openbare ruimtes: inrichting van de openbare ruimtes, onderhoud van de openbare ruimtes, aanplantingen, enz. Beoogde doelstellingen

Ligging

Creatie van een afdeling met betrekking tot de beroepen van de groene afdeling en de afdeling beheer van de openbare ruimtes (inrichting van de openbare ruimtes, onderhoud van de openbare ruimtes, aanplantingen, ...). Deze zal op termijn of tijdens het WC leiden tot en oprichting van een gemeentelijke Regie voor het beheer van een boomgaard en het onderhoud van de openbare ruimtes

Actie voor de volledige interventiezone van het WC

Voorgestelde verwezenlijkingen

Partners van de interventie Gemeente - Diensten openbare en groene ruimtes - Mission locale, ETA op het niveau van het BHG

Doelgroep Bewoners van de zone die kwetsbaar zijn wat tewerkstelling betreft

•• Administratieve omkadering en ISP van de bouw van de afdeling; •• Begeleiding van personen in het kader van het tewerkstellings-/opleidingsproces zal opgenomen worden in het kader van de basisopGekoppeld aan andere drachten van het OCMW en/of van andere projectfiches partners (vb.: ML Saint-Gilles) in functie van 01.1.2 Versterking van het groene netwerk het oorspronkelijke profiel van de persoon. Bepaalde punten moeten bij aanvang van het project opgehelderd worden: •• De structuur van de eindspeler: Interne gemeentelijke Regie, …; •• Het type statuut van de personen die aangeworven zullen worden (A60 - …) en de financiering ervan; •• Het oorspronkelijke profiel en het volume van de personen die deel zullen uitmaken van het proces; •• Het opleidingsprogramma, afgestemd op de behoeften van de eindstructuur;

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Piloot CAFA, Fortstraat, 25 Fasering zie bijlage

Kosten 95 000 €

•• De keuze van de opleidingspartner – die of een partnerstatuut heeft (bestaand opleidingsprogramma) of die deel zal uitmaken van een toewijzing en een aparte projectfiche (indien het programma specifiek ontwikkeld wordt voor dit project); •• De structurering van de uiteindelijke afdeling. 088 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

04.2.1.2

Couture Truck ISP Beschrijving van het project

De doelstelling van dit project is de creatie van werkgelegenheid en opleiding door de oprichting van een naaiatelier om de bewoners een snelle dienst voor retouches en verstelwerk te bieden. Dit atelier moet gekoppeld worden aan een strijkatelier dat ontwikkeld zou kunnen worden door de afdeling “Dienstencheques huishoudelijk werk”. Beoogde doelstellingen

Verwachte impact op lange termijn

•• Strijden tegen zwartwerk door de creatie van vaste stabiele en aantrekkelijke lokale banen voor een laag of niet geschoold publiek; •• De ALE van Sint-Gillis verankeren in een buurtinfrastructuur; •• De overgang van het ALE- en OCMWpubliek naar vaste banen verbeteren; •• De integratie van kwetsbare personen vrouwen en/of ouderen - bevorderen; •• Meewerken aan de lokale ontwikkeling van Sint-Gillis, in synergie met de lokale spelers binnen de socioprofessionele integratie; •• Tegemoetkomen aan de behoeften die gekoppeld zijn aan de evolutie van de maatschappij: uitbesteding van huishoudelijke taken (naaien en strijken) om familiale, professionele en andere redenen.

•• Het aanleren van een oud beroep gedurende twee jaar en voor twee personen. Visibiliteit van de dienst door middel van een truck op de markten en openbare ruimtes van de perimeter. Creatie van arbeidscontracten voor autofinanciering.

Voorgestelde verwezenlijkingen •• 5 aanwezigheden per week (4 dagen op het Voorplein en 1 dag op Van Meenenplein), langs «camion» gearrangeerd werk van 3 werkers, als een wekelijkse parkeergelegenheid op het Moricharplein en de aanwezigheid wanneer er uitzonderlijke evenemten zijn. •• Zo goed als dagelijks dienstenaanbod: twee posten “artikel 60” binnen de socioprofessionele integratie die een valoriserende ervaring mogelijk maken met het oog op de oprichting van een eigen zaak als zelfstandige of in de richting van de dienstenchequebedrijven. Op 4 jaar tijd werden 6 ETP “artikel 60” opgericht; •• Een gunstige context bevorderen voor de verdere creatie en ontwikkeling van lokale tewerkstelling; •• Een zo goed als perfecte klantenbinding (Dienstencheques huishoudelijk werk) en dus een stabilisering en zelfs een stijging van het totaal aantal klanten van Sint-Gillis. Duur van maximum 18 maanden (duur van de testfase);

•• Een zo goed als perfecte klantenbinding (Dienstencheques huishoudelijk werk) en dus een stabilisering en zelfs een stijging van het totaal aantal klanten van Sint-Gillis. •• Deze belangrijke investering in de voortgezette opleiding van de doelgroep wordt door het geheel van de klanten gezien als een element (noodzakelijk voor een onderneming voor sociale integratie om vooruitgang te kunnen boeken) om de kwaliteit van de dienstverlening te kunnen krijgen die het project wil bieden.

Programma 04.2.1 Wijkcontract Tewerkstelling Voorplein - Morichar

Ligging Ambulate vrachtwagen Doelgroep Bewoners van de zone die kwetsbaar zijn wat tewerkstelling betreft Partners van de interventie ALE Saint-Gilles, OCMW, Dienstencheques voor huishoudelijk werk, crea naaien, Cobeff Piloot Lokaal tewerkstellingsagentschap Sint-Gillis Fasering 2016-2019

Kosten 200 000 €

089 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

04.2.2

Hulp bij renovatie / leefomgeving

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

090 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

04.2.2.1

Hulp bij de renovatie - CAFA

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Prioritaire actie 00 Inleiding

Beschrijving van het project

Oprichting van een antenne voor hulp bij de renovatie die de bewoners en de eigenaars moet helpen bij de volgende elementen: pro deo architect, renovatie, gevelverfraaiing, aanplantingen, groendak, energie, hernieuwbare energie en collectieve projecten Beoogde doelstellingen

Doelgroep

In het kader van zijn adviserende en informePotentiële eigenaars en huurders rende opdracht stelt het CAFA voor om het luik Renovatie en Energie te benaderen op basis van de volgende assen: Aantal leegstaande benedenverdiepingen (Waterloo en Fort) •• Adviseren wat Renovatie en Energie betreft 26 door een volledige dienstverlening aan te bieden in het kader van het thema, gekoppeld aan de huisvesting binnen de perimeter van Partners van de interventie het Wijkcontract; Gemeente, ERU, ATRIUM en Villages •• Pro deo architect die het mogelijk maakt Partenaires (regularisatieprojecten voor de om de stedenbouwkundige benaderingen commerciële benedenverdiepingen en de toete vereenvoudigen met het oog op de regugangen tot de leegstaande verdiepingen), …, larisering van een onregelmatige situatie in Bewonersgroepen, gemobiliseerd of te mobilisewelbepaalde gevallen; ren rond het thema energie, … •• Promotie van renovatiepremies, hernieuwbare energieën, gevel, aanplantingen; Piloot •• Begeleiding van projecten voor gevelverfraaiing; 2016-2017: CAFA - Fortstraat, 25 •• Begeleiding van aanplantingsprojecten (gevel 2018-2019: à déterminer en groendak). Fasering Voorgestelde verwezenlijkingen

2016-2019

•• De administratieve stappen vereenvoudigen en een aangepaste begeleiding opstarten met het oog op de regularisering van een onregelmatige stedenbouwkundige situatie in welbepaalde gevallen en naar een kansarm publiek toe;

Kosten

250 000 € 1

•• De actie ondersteunen van de adviseur Renovatie van de gemeente door het verlenen van energieadviezen waarbij een volledige dienstverlening aangeboden wordt in het kader van het thema, gekoppeld aan de huisvesting binnen de gemeente Sint-Gillis; •• Promotie van hernieuwbare energieën in het kader van collectieve projecten.

Fortstraat

Ligging De volledige zone van het Wijkcontract

091 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

04.2.2.2

Artistiek project op getagde wanden Beschrijving van het project

Uit de diagnose zijn problemen met de openbare en private ruimtes gebleken (tags op de gevels, stadsmeubilair, enz.), in het bijzonder rond de schoolinstellingen en aan de Waterloosesteenweg. Het project beoogt een samenwerking met de scholen en het Institut Saint-Luc, op de grens van de perimeter van het Wijkcontract, de schoolinstellingen binnen de perimeter, het CAFA, het Réseau Habitat en de partners van het Wijkcontract. Op basis van een inventaris die gemaakt werd binnen de zone zullen bepaalde gevels of luiken het voorwerp uitmaken van een projectoproep, of om er fresco’s op te schilderen of om er “groene” muren met klimplanten van te maken. Beoogde doelstellingen

Partners van de interventie

•• Vermindering van het aantal tags in de zone;

Réseau Habitat, Cafa, Institut Saint-Luc, te bepalen partners van het Wijkcontract, dienst netheid van het BHG.

•• Creatie van sociale banden aan de hand van een artistiek project; •• Een betere toe-eigening en meer respect voor de openbare en private ruimtes; •• Een betere integratie van de school binnen de wijk; •• Valorisatie van het samenhorigheidsgevoel in de wijk; •• Bewustwording van de milieubelangen; •• Stimuleren van het burgergevoel bij toekomstige volwassenen. Voorgestelde verwezenlijkingen •• Fresco’s op muren;

Piloot Dienst Openbare Netheid van Sint-Gillis Fasering

Programma 04.2.2 Wijkcontract Hulp de Voorpleinbij - Morichar renovatie / leefomgeving

2016 ontmoeting met de partners 2017 aanvang van het project

Kosten 50 000 €

•• Graffiti op luiken; •• Aanplantingen op muren of voorgevels. Ligging •• De omgeving van de scholen; •• Overal waar de inventaris zal wijzen op problemen met tags en/of netheid Doelgroep Leerlingen van de Ecole Saint-Luc, het publiek van het Cafa, schoolinstellingen binnen de perimeter die blijk zouden geven van belangstelling, bewoners, gebruikers, jongeren

092 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

04.2.3

Socio-cultureel

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

093 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

04.2.3.1

Ecogeneration

Prioritaire actie 00 Inleiding

Beschrijving van het project

Dit project wil informeren, nadenken over en acties ondernemen met de vrouwen en de jongeren van de perimeter en dan in het bijzonder met de vrouwen in onzekere situaties. De projecten zijn gericht op duurzame ontwikkeling. Beoogde doelstellingen

Doelgroep

•• Sensibilisering voor en introductie tot een duurzame levenswijze; •• Sensibilisering van de vrouwen om deze levenswijze te introduceren in hun gezin en in hun sociale netwerk; •• De vrouwen in onzekere situaties de kans geven op meer zelfvertrouwen; •• Emancipatie van de vrouwen; •• De uitwisseling tussen de generaties bevorderen; •• Banden smeden tussen de verschillende gemeenschappen; •• De jongeren helpen om hun identiteit te vormen; •• Bewustwordingsactiviteiten ontwikkelen met de jongeren; •• De projecten van de jongeren met betrekking tot duurzame ontwikkeling ondersteunen; •• Jongeren en vrouwen kennis laten maken met het beroep van imker.

De vrouwen van de perimeter

Voorgestelde verwezenlijkingen

Kosten

•• Biologische ontbijten; •• Generatieoverstijgende workshops; •• Plaatsing van bijenkorven en animatie rond de positieve effecten van bijen. En dit alles gekoppeld aan duurzame boomgaarden en de groene wandeling. 2 honingdrachten per jaar, eind mei en eind juli, workshops honing oogsten.

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Partners van de interventie • • • • •

de partners van het Wijkcontract CAFA Scholen Village partenaire enz.

Piloot Inaya vzw - Munthofstraat, 140

Fasering 2016 ontmoetingen met partners, implementatie 2017 aanvang van de activiteiten van het project

100 013 €

Besoins •• Lokaal met polyvalente ruimtes; •• Werkingskosten voor de implementatie van het project in het kader van het Wijkcontract Voorplein-Morichar; •• Vraag ingediend bij het MaisonEcoHuis voor de installatie van 2 bijenkorven. Ligging Geheel van de zone van het Wijkcontract 094 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

04.2.4

Kinderen en jongeren

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

095 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

04.2.4.1

«Apprentissages singuliers» Overgang kleuter / basisonderwijs Beschrijving van het project

Dit project wil samen met de leerkrachten een laboratorium creëren voor pedagogische praktijken. Het idee is ontstaan uit de vaststelling dat heel wat kinderen in onzekere situaties op psychologisch vlak, gezins- en/of socio-economisch vlak moeilijkheden ondervinden bij de overgang van de derde kleuterklas naar de lagere school. Het project sluit aan bij een preventief vooruitzicht op vroegtijdige schoolverlating. Beoogde doelstellingen •• Een andere tijd in een derde ruimte •• Aanpassing aan de specifieke behoeften van elk kind •• Een multidisciplinaire benadering om schoolverlating tegen te gaan •• Overdracht van positieve ervaringen in een kleine groep naar de klasgroep toe. •• Implementatie van een opvolging na het project “Aparte Leervormen” •• Versterking van de samenwerking tussen alle spelers binnen de opvoeding •• Ontwikkeling van een nieuwe begeleidingsinfrastructuur voor kinderen van 5 tot 7 jaar oud in kwetsbare schoolsituaties. •• Creatie van pedagogische tools Voorgestelde verwezenlijkingen De verwezenlijkingen worden georganiseerd rond verschillende assen: •• Begeleiding van een groep kinderen tijdens de twee laatste trimesters van de kleuterschool en het eerste trimester van de lagere school; opvolging na het project. •• Creatie van een samenwerking tussen alle spelers die betrokken zijn bij de opvoeding van het kind. •• Voorstellen van tools met de bedoeling het kind de middelen te geven om zijn leerpotentieel te ontplooien en die de betrokken spelers op school de mogelijkheid bieden om het kind in dit proces te begeleiden. Verwachte impact op lange termijn Het project richt zich tot een groep van acht kinderen per jaar. In functie van het budget zou parallel een tweede groep opgestart kunnen worden om zo verschillende schoolstructuren te dekken. Zo zouden de samenwerkingen met de leerkrachten vermenigvuldigd worden om de impact van de actie te vergroten. Dit project is ook een “laboratorium” waar nieuwe pedagogische praktijken uitgewerkt en getest

kunnen worden om de kinderen die het moeilijk hebben op school te begeleiden. Een ander resultaat zou dus bestaan uit de creatie op basis van deze tools van een pedagogisch koffertje voor de leerkrachten. Deze actie is gericht op de verandering van houding of kijk op de steun aan kinderen die het moeilijk hebben op school, en wel door een globale benadering en een samenwerking tussen de betrokken spelers te bevorderen. Doelgroep De kinderen van de scholen binnen de perimeter.

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Partners van de interventie OCMW Sint-Gillis, Koning Boudewijnstichting, Mecenaatsfonds van ING (te bevestigen), CFWB Ministerie van onderwijs, Gemeenteschool ½ Sint-Gillis, basisschool Victor Horta, École du Parvis, gemeentelijk PMS van Sint-Gillis, PMS van de Franse gemeenschap van Sint-Gillis Piloot Singularités Plurielles vzw - Antoine Bréartstraat 147 Fasering 2016-2019

Kosten 100 050 €

096 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

04.2.4.2

«Tiener zijn in Sint-Gillis» Uitbouwen van een tienerwerking op maat van de 12 tot 16-jarigen in SintGillis, een werking in een grootstedelijke context en die inclusief is.

De accenten in de tienerwerking liggen op: •• Jeugdparticipatie (jeugd krijgt een stem); •• Procesmatige werking (proces waarbij de tijd en aandacht gaan naar de tienergroep); •• Open werking (iedereen welkom, gendertoets); •• Op maat van jongeren ; •• Een verbindend project (samen met de groep groeien).

de Bron, gemeentelijke basisschool 4 Saisons), De Nederlandstalige secundaire scholen in de naburige gemeenten Anderlecht, Ukkel en Brussel-Stad, Inaya vzw (ouderwerking), VGC Sportdienst, steunpunt KARUUR, Opvoeden in Brussel vzw, Mooss vzw, etc. Saint-Gilles Sport, Cemôme asbl, AECD asbl, Declik asbl, la Cité des Jeunes asbl, etc. Piloot Dienst Nederlandstalige Aangelegenheden fasering

Voorgestelde realisaties •• Een warme gemeente waar jongeren zich thuis voelen. •• Een duurzame Nederlandstalige tienerwerking voor jongeren van 12 tot 16 jaar.

Prioritaire actie 00 Inleiding

Project beschrijving

Vooropgestelde doelstellingen

Programma 04.2.4 Wijkcontract Kinderen en Voorplein - Morichar jongeren

Zie bijlage

kosten 200 000 €

•• 3) Versterking van bestaande initiatieven met focus op de schakelgroep van 10 tot 12-jarigen. Locatie De gehele zone van het Wijkcontract Doelpubliek Tieners van 12 tot 16 jaar, met ook aandacht voor de schakelgroep van jongeren van 10 tot Partners Dienst Nederlandstalige aangelegenheden, Brede School Sint-Gillis, GC Pianofabriek, Nederlandstalige Bibliotheek Sint-Gillis, Cultuurbeleidscoördinator Sint-Gillis, Gemeentelijke Jeugddienst, VGC Jeugddienst, JES Brussel (en haar deelwerkingen: YOTA!, BEAM…), De Nederlandstalige basisscholen en immersieschool in Sint-Gillis (vrije basisschool Sint-Gillisschool, basisschool GO

097 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

04.2.4.3

Mini Wijkcontract Implementatie van transversale burgerprojecten voor de kinderen van de zone. Een proces dat verschillende spelers impliceert en in het bijzonder de scholen de kans biedt om volop mee te werken aan dit algemene programma van het Wijkcontract.

•• Verwerving van kennis en vaardigheden door de kinderen, het aanleren van de burgeroefening en een betere kennis verwerven van de werking van de openbare instellingen, oefening in groepswerk en voor het leiden van collectieve projecten; •• Verbetering van het samenhorigheidsgevoel in de wijk end e gemeente, sociale integratie van de kinderen en bijgevolg van hun gezinnen; •• Kennis van het erfgoed van de wijk, nog bestaande industriële activiteiten; •• Generatieoverstijgende uitwisselingen; •• Bewustwording van de milieubelangen en respect voor de openbare ruimte. Voorgestelde verwezenlijkingen •• Reproductie en toepassing van de participatieprocedures met de leerlingen; •• Begeleid bezoek aan de wijk met de blik van een stedenbouwkundige en beheerder van de openbare ruimte: observatie van de ruimte, opsporing van problemen, enz.; •• Projecten organiseren die gekoppeld zijn aan het duurzaam Wijkcontract, samen met gespecialiseerde tussenpersonen naargelang de thema’s: sensibilisering voor de architectuur en het behoud van het erfgoed, sensibilisering voor het beheer van de openbare ruimes en duurzame ontwikkeling (aanplantingen, netheid, enz.), democratische werking, enz. •• Praktijkworkshops: een krant maken, een maquette maken, een fotoatelier, tekeningen, plannen lezen, een informatiebord maken, een lied of een filmpje maken, …. •• Een “Algemene Vergadering van Juniors” oprichten, bestaand uit een afgevaardigde van elke deelnemende school om zo beter te begrijpen wat er zal veranderen in de wijk en daar dan verslag van uit te brengen binnen hun school; •• Bezoek aan de lokale instellingen; •• enz.

Prioritaire actie 00 Inleiding

Beschrijving van het project

Beoogde doelstellingen

Programma 04.2.4 Wijkcontract Kinderen en Voorplein - Morichar jongeren

Verwachte impact op lange termijn Verwachte voordelen voor de doelgroep zodra de actie is afgelopen •• Verwerving van vaardigheden en kennis; •• Versterkte burgerhouding; •• Informatie aan en grotere betrokkenheid van de gezinnen rond de projecten van het Wijkcontract en uitwerkingsprocessen van openbare projecten; •• Betrokkenheid van de kinderen bij het leven in de wijk en multiculturele uitwisselingen. Doelgroep

De kinderen van de wijk Partners van de interventie • De scholen van de zone • spelers die met de kinderen werken • Partners van het Wijkcontract Piloot Duurzaam wijkcontract Voorplein-Morichar Fasering 2016 Contacten, ontmoetingen directies, leerkrachten, kinderen, enz. 2016-2019 Coördinatie en uitvoering van de activiteiten

Kosten 230 000 €

098 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

Operationele omkadering

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

099 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Operationele omkadering Beschrijving van het project

Het gaat om een bedrag dat toegekend werd aan het personeel en voor de werking van de operationele cel die het wijkcontract zal sturen.

100 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

Complementaire prioritaire operaties

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

101 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

06.1

Woningen en handelszaken aan de Waterloosesteenweg 158 - 166 Beschrijving van het project

Afbraak en heropbouw van 4 vervallen gebouwen. Een operatie die het mogelijk maakt om 10 nieuwe woningen te creëren met een ingang die afgescheiden is van de handelszaken die voorzien zijn op de benedenverdieping. De commerciële oppervlakte zal 443 m2 bedragen, een grote omvang en dat is precies wat er op dit moment ontbreekt langs de steenweg. Er zullen heel wat handelszaken terecht kunnen. ue de

rte de

Hal

Place Dillens

k hric

rsc

an eV

Chaussée

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson

la Po

de Waterloo

Aven

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Place Parvis

e Ru

Place Marie Janson

de la

u Fo

ire

Vic

• Afbraak en heropbouw • Woningen (verdiepingen) / Handelszaken (benedenverdieping) • Groep leegstaande huizen • Gegroepeerde operatie

l’H

ôte

Mo nn aie

Parc Pierre Paulus

Projecttype

Bouwmethode du e

Ste

Ly c

ée

Place Louis Morichar

Te definiëren

Parc Metro Horta Ch

ssé

Place Van Meenen

W ate

rlo

19,25m

Voorgestelde verwezenlijkingen Aankoop, creatie van woningen, commerciële benedenverdieping

03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

logements

Doelgroep Bewoners + doelgroepen die voldoen aan de voorwaarden voor het verkrijgen van een openbare woning

commerces

Ligging Waterloo 164-172 650 m2

Bestemming in het GBP Woonzone en commerciële kern Oppervlakte

Aantal woningen 10 Aantal handelszaken 5

Commerciële benedenverdieping: 463 m2 Woningen: 924m2 Bruto oppervlakte Perceel: 650m2 Voorzien model R+2+T

102 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Staat van de gebouwen

Programma 06.1.1 Wijkcontract WaterlooseVoorplein - Morichar steenweg 158 - 166

Matig en beschadigd 00 Inleiding

Energieprestaties Passiefbouw Eigenaars Privaat Slaagvoorwaarden • Aankoop, voorkeursrecht of onteigening met verschillende eigenaars; • De commerciële huurcontracten controleren, onderhandeling met de huidige handelaars.

Referenties 2

Piloot Gemeentelijke Grondregie

Fasering 2015-2016 Aankoop / Erfpacht 2016 Procedure en toewijzing van het studiebureau Architectuurwerk (project, stedenbouwkundige vergunning) 2016- 2017 Architectuurwerk (uitvoeringsdossier) 2018 Procedure en toewijzing aannemers 2019 Werf 2020 Oplevering

Kosten 2 590 000 € 1

De 4 verwaarloosde gebouwen aan de Waterloosesteenweg 2

Masui 96, Atelier Gigogne, sociale woningen en commerciële benedenverdieping 3

Schaarbeek, KARBON’ SCRL, sociale woningen en commerciële benedenverdieping

103 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

Niet-prioritaire operaties

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

104 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

07.1

Vastgoedoperaties

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

105 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

07.1.1

Handel + woningen Waterloosesteenweg 110, 112, 114 Beschrijving van het project

Renovatie van een gemengd gebouw voor handel en woningen. Benedenverdieping die al jaren leegstaat. Het gebouw heeft erfgoedkwaliteiten en de gevel maakt deel uit van de commerciële geschiedenis van de steenweg. Projecttype Handel + woningen ue de

la Po

rte de

Place Dillens

hric

rsc

an eV

Chaussée

Hal

de Waterloo

Aven

Place Parvis

Niet-prioritaire operatie 00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort

Aankoop, uitbreiding en renovatie

04 Transversale Operaties

Voorgestelde verwezenlijkingen

05 Operationele omkadering

e Ru

Place Marie Janson

Bouwmethode / renovatie

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

de la

u Fo

ire

Vic

l’H

ôte

nn aie

Parc Pierre Paulus

du e

Ste

Ly c

ée

Place Louis Morichar

Renovatie en uitbreiding van een verdieping. Renovatie die de erfgoedwaarde van de commerciële benedenverdieping respecteert.

Parc Metro Horta Ch

Place Van Meenen

ssé

Doelgroep de

W ate

rlo

06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Bewoners + doelgroepen die voldoen aan de voorwaarden voor het verkrijgen van een openbare woning Extension 1 étage

Ligging Waterloosesteenweg 110, 112, 114 Bestemming in het GBP Woonzone en commerciële kern Oppervlakte 230 m2 Bruto oppervlakte

51m2

Perceel: 51m2 Extention:77m2 Renovatie: 153m2 Voorzien model R+3+T Aantal woningen 2 tot 3

106 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma 07.1.1 Wijkcontract WaterlooseVoorplein - Morichar steenweg 110, 112, 114 1

Staat van de gebouwen Beschadigd Energieprestaties Renovatie : Zeer lage energie Eigenaar Privaat Slaagvoorwaarden

Niet-prioritaire operatie 00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort

Aankoop van het goed

04 Transversale Operaties

Piloot

05 Operationele omkadering

Grondregie van Sint-Gillis

06 Complementaire prioritaire operaties

Fasering

07 Niet-prioritaire operaties

2015-2016 Aankoop / Erfpacht 2016 Procedure en toewijzing van het studiebureau Architectuurwerk (project, stedenbouwkundige vergunning) 2016- 2017 Architectuurwerk (uitvoeringsdossier) 2018 Procedure en toewijzing aannemers 2019 Werf 2020 Oplevering

08 Bijlagen

Kosten 756 709 29 â&#x201A;Ź

Zicht op de benedenverdieping van de Waterloosesteenweg 110, 112, 114

107 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

07.1.2

Creatie van een polyvalente zaal op het dak van bijgebouw Peter Pan Beschrijving van het project

Bouw van een polyvalente zaal van 120 m2 op het plat dak van een uitbreiding van de school Peter Pan. De zaal zal toegankelijk zijn vanaf de Steensstraat, maar ook via de school, die er ook gebruik van zal maken als bijkomende zaal. Projecttype ue de

rte de

Place Dillens

hric

rsc

an eV

Place Parvis

e Ru

Place Marie Janson

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort

Bouwmethode / renovatie

04 Transversale Operaties

Chaussée

Hal

Niet-prioritaire operatie

Polyvalente zaal met de bouw van een toegang naar de Steensstraat

la Po

de Waterloo

Aven

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

de la

Ru ed u Fo

ire

to Vic

Nieuwe uitbreiding met een lichte structuur

05 Operationele omkadering

Doelgroep

06 Complementaire prioritaire operaties

e l’

Hô

ld es

aie

Parc Pierre Paulus

du e

Bewoners, verenigingen van de wijk, scholen

Ste

Ly c

ée

Place Louis Morichar

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

ssé

W ate

rlo

Ligging

07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

School Peter Pan, Steensstraat Bestemming in het GBP Infrastructuur van collectief belang of openbare dienstverlening Oppervlakte 120 m2

Bruto oppervlakte • Polyvalente zaal: +/- 100m2 • Ingang: +/- 20m2 Voorzien model +1 verdieping

School Peter Pan, uitzicht vanaf de Steensstraat

108 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma 07.1.2 Wijkcontract Creatie van een Voorplein - Morichar polyvalente zaal op het dak van Peter Pan 1

Staat van de gebouwen Goed Energieprestaties Passiefbouw Eigenaar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson

Gemeente Sint-Gillis

03 Pool 03 Waterloo Fort

Partners van de interventie

04 Transversale Operaties

School Peter Pan

05 Operationele omkadering

Piloot

06 Complementaire prioritaire operaties

Grondregie van Sint-Gillis Fasering

07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Kosten 325 278 â&#x201A;Ź

Dak aangehechte zaal Peter Pan

109 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

07.1.3

Woningen Morichar plein Creatie van twee woningen in een leegstaand gebouw dat eigendom is van het athénée Royale Victor Horta. Projecttype rte de

Hal

Place Dillens

hric

rsc

n Va ue

Chaussée

01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson

la Po

de Waterloo

ue de

Niet-prioritaire operatie 00 Inleiding

Beschrijving van het project

Aven

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Place Parvis

Bouwmethode / renovatie

e Ru

Place Marie Janson

Renovatie van een gebouw

Te definiëren

04 Transversale Operaties

Doelgroep

05 Operationele omkadering

de la

ire

to Vic

Ru ed u Fo

03 Pool 03 Waterloo Fort

Ru ed e l’

Hô

ld es

aie

Parc Pierre Paulus

du e

Ste

Ly c

ée

Place Louis Morichar

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

ssé

Bewoners + doelgroepen die voldoen aan de voorwaarden voor het verkrijgen van een openbare woning

W ate

rlo

Ligging

06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Louis Moricharplein, 56 Bestemming in het GBP Infrastructuur van collectief belang of openbare dienstverlening Oppervlakte 280m2 Aantal woningen 2

116m2

110 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma 07.1.4 Wijkcontract Woningen Voorplein - Morichar Morichar plein 1

Staat van de gebouwen Matig

Niet-prioritaire operatie 00 Inleiding

Energieprestaties Renovatie: zeer lage energie Gebruikers Athenée Royal Victor Horta Eigenaar Athenée Royal Victor Horta, Gemeente Sint-Gillis Partners van het project Athenée Royal Victor Horta Slaagvoorwaarden Akkoord van de eigenaar - erfpacht

Piloot Grondregie van Sint-Gillis Fasering 2015-2016 Aankoop / Erfpacht 2016 Procedure en toewijzing van het studiebureau Architectuurwerk (project, stedenbouwkundige vergunning) 2016- 2017 Architectuurwerk (uitvoeringsdossier) 2018 Procedure en toewijzing aannemers 2019 Werf 2020 Oplevering

Kosten 698 083 €

Foto’s van de binnenkant van het gebouw

111 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

07.1.4

Hallepoortlaan 9-10 Afbraak en heropbouw van twee gebouwen met een verandering van de indeling. Creatie van 12 tot 16 nieuwe woningen.

rte de

Hal

Place Dillens

hric

rsc

an eV

Chaussée

Projecttype

la Po

de Waterloo

ue de

Place Parvis

01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson

Afbraak en heropbouw van twee gebouwen. Bouw van een woongebouw.

03 Pool 03 Waterloo Fort

Bouwmethode

04 Transversale Operaties

e Ru

Place Marie Janson

Niet-prioritaire operatie 00 Inleiding

Beschrijving van het project

Aven

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

de la

Ru ed u Fo

ire

to Vic

Parc Pierre Paulus

Ru ed e l’

Hô

ld es

aie

Te definiëren

du e

Ste

Ly c

ée

e Ru

Place Louis Morichar

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

ssé

W ate

rlo

Doelgroep Bewoners + doelgroepen die voldoen aan de voorwaarden voor het verkrijgen van een openbare woning Ligging

05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Hallepoort 9-10 Bestemming in het GBP Woonzone Bestaande oppervlakte 740 m2 + 1080 m2 307m2

Bruto oppervlakte • Perceel: 307 m2 • Geprojecteerd bruto gebouw: 1080 m2 Voorzien model R+6+T Aantal woningen 12 tot 16

112 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma 07.1.5 Wijkcontract Hallepoortlaan Voorplein - Morichar 9-10 1

Staat van de gebouwen Matig Energieprestaties Passiefbouw Eigenaar Privaat

Slaagvoorwaarden Aankoop van het gebouw Piloot Te definiëren Fasering 2015-2016 Aankoop / Erfpacht 2016 Procedure en toewijzing van het studiebureau Architectuurwerk (project, stedenbouwkundige vergunning) 2016- 2017 Architectuurwerk (uitvoeringsdossier) 2018 Procedure en toewijzing aannemers 2019 Werf 2020 Oplevering

Niet-prioritaire operatie 00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Kosten 3 047 948,85 €

Hallepoort 9-10 2

META ARCHITECTUURBUREAU: 26 sociale woningen met commerciële benedenverdieping

113 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

07.1.5

Hallepoortlaan 5-8 Creatie van woningen in een leegstaand kantoorgebouw.

Projecttype Transformatie van kantoren in woningen la Po

rte de

Place Dillens

hric

rsc

an eV

Chaussée

Hal

de Waterloo

ue de

Place Parvis

e Ru

Place Marie Janson

Niet-prioritaire operatie 00 Inleiding

Beschrijving van het project

Aven

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bouwmethode / renovatie

01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort

Doelgroep

05 Operationele omkadering

Te definiëren

04 Transversale Operaties

Ru ed u Fo

ire

to Vic

e l’

Hô

aie

Parc Pierre Paulus

du e

Ste

Ly c

ée

Place Louis Morichar

Bewoners + doelgroepen die voldoen aan de voorwaarden voor het verkrijgen van een openbare woning

Parc Metro Horta

Place Van Meenen

ssé

W ate

rlo

Ligging

06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Hallepoortlaan 5-8 Bestemming in het GBP Kantoor Bruto oppervlakte • Perceel: 875m2 • Geprojecteerd bruto gebouw: 4070m2 Voorzien model R+5+T Aantal woningen Te definiëren met renovatieproject

114 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma 07.1.6 Wijkcontract Avenue Porte de Voorplein - Morichar Hal 5-8 1

Staat van de gebouwen Goed

Niet-prioritaire operatie 00 Inleiding

Energieprestaties Renovatie: Zeer lage energie Eigenaar Privaat Referenties 2

Partners van de interventie

01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort

Te definiëren

04 Transversale Operaties

Slaagvoorwaarden

05 Operationele omkadering

Coherent transformatieproject, conform de GSV, met voldoende woningen

06 Complementaire prioritaire operaties

Piloot Te definiëren

07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Fasering

2015-2016 Aankoop / Erfpacht 2016 Procedure en toewijzing van het studiebureau Architectuurwerk (project, stedenbouwkundige vergunning) 2016 - 2018 Architectuurwerk (uitvoeringsdossier) 2019 Procedure en toewijzing aannemers 2020 Werf 2021 Oplevering

Kosten 11 978 635,76 €

Hallepoort 5-8 2

B612 ASSOCIATES: HOUSING VERDURE, 10 woningen voor kleine en grote gezinnen 3 SUEDE36: 38 woningen in Evere

115 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

07.1.6

Stenen-Kruisstraat 12 Creatie van woningen in een te renoveren gebouw.

la Po

rte de

an eV

Afbrak heropbouw

Chaussée

Projecttype

rick

rs de

Hal

de Waterloo

ue de

01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort

Place Parvis

Niet-prioritaire operatie 00 Inleiding

Beschrijving van het project

Aven

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

de la

Place Marie Janson

Vic

Bouwmethode

u Fo

ire to Parc Pierre Paulus

Ru ed uR ue de l’

Hô te ld es Mo nn aie s

Zware renovatie

Ste

Ly c

ée

e Ru

Doelgroep

Place Louis Morichar

Place Van Meenen

ssé

W ate

rlo

Bewoners + doelgroepen die voldoen aan de voorwaarden voor het verkrijgen van een openbare woning Ligging

04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Stenen-Kruisstraat 12 Bestemming in het GBP Woonzone Oppervlakte 236 m2 Bruto oppervlakte • Perceel: 140m2 • Geprojecteerd Bruto Gebouw: 236m2 Voorzien model R+2+T Aantal woningen 3 tot 4

116 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma 07.1.7 Wijkcontract Stenen-Kruisstraat Voorplein - Morichar 12 1

Staat van de gebouwen Beschadigd

Niet-prioritaire operatie 00 Inleiding

Energieprestaties Passiefbouw Eigenaar privaat

Slaagvoorwaarden

01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort

Aankoop van het goed

04 Transversale Operaties

Piloot

05 Operationele omkadering

Grondregie van Sint-Gillis Fasering 2015-2016 Aankoop / Erfpacht 2016 Procedure en toewijzing van het studiebureau Architectuurwerk (project, stedenbouwkundige vergunning) 2016- 2017 Architectuurwerk (uitvoeringsdossier) 2018 Procedure en toewijzing aannemers 2019 Werf 2020 Oplevering

06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Kosten 559 316,29 â&#x201A;Ź

Stenen-Kruisstraat 12 2

A2M: 2 sociale woningen voor de Jetse haard

117 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

07.1.7

Stenen-Kruisstraat 61

Projecttype Woningen

la Po

rte de

hric

rsc

an eV

Chaussée

Hal

de Waterloo

Creatie van woningen in een leegstaand gebouw. ue de

Bouwmethode

Place Parvis

de la

Place Marie Janson

Vic

ed u Fo

ire to

Zware renovatie

Ru ed uR ue de l’

Hô te ld es Mo nn aie s

Parc Pierre Paulus

Doelgroep s

Ru e

Ste

Ly c

ée

e Ru

Place Louis Morichar

Place Van Meenen

ssé

Niet-prioritaire operatie 00 Inleiding

Beschrijving van het project Aven

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bewoners + doelgroepen die voldoen aan de voorwaarden voor het verkrijgen van een openbare woning W ate

rlo

Ligging Stenen-Kruisstraat 61

Bestemming in het GBP Woonzone Oppervlakte 647m2 Bruto oppervlakte • Perceel: 316m2 • Geprojecteerde bruto renovatie: 647m2 Voozien model R+2+T Aantal woningen 3 tot 4

118 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma 07.1.8 Wijkcontract Stenen-Kruisstraat Voorplein - Morichar 61

Staat van de gebouwen Matig Energieprestaties Renovatie: Zeer lage energie Eigenaar Privaat Slaagvoorwaarden

Referenties 1

Niet-prioritaire operatie 00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson

Aankoop van het goed

03 Pool 03 Waterloo Fort

Piloot

04 Transversale Operaties

Grondregie van Sint-Gillis

05 Operationele omkadering

Fasering

06 Complementaire prioritaire operaties

07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Kosten 1 421 109,48 â&#x201A;Ź

MNA: sociale passiefwoning, Schaarbeek.

119 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

07.2

Operaties Openbare Ruimtes

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

120 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

07.2.1

Groendak en moestuin op de uitbreiding van de school Peter Pan Beschrijving van het project Aven

Creatie van een moestuin op het dak van de uitbreiding van de school Peter Pan, bestemd voor de bewoners van de wijk en de school. ue de

la Po

rte de

Hal

de Waterloo

Place Dillens

hric

rsc

an eV

Chaussée

Vaststellingens

Place Parvis

e Ru

Place Marie Janson

de la

• Slecht geïsoleerd dak (zie thermografie) • Heel dynamische ouders en leerkrachten • Nabijheid groen netwerk: bijen, enz.

Ru ed u Fo

ire

to Vic

Opération non prioritaire 00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis 02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort

Ru ed e l’

Hô

ld es

aie

Parc Pierre Paulus

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

ée

e Ru

Ly c Ru e

s en

Ste

Beoogde doelstellingen

Place Louis Morichar

• Een didactische plaats creëren • Creatie van een aparte ingang vanaf de straat voor de bewoners

Parc Metro Horta

ssé

Place Van Meenen

W ate

rlo

Ligging: Dak uitbreiding school Peter Pan (toegang Steensstraat) Doelgroep

04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

Bewoners en scholen Partners •

School Peter Pan

Bruto oppervlakte

ST-PIE RRE HOSP ITAAL HOPIT ST-PIE AL TERS

E L RR TAA PIE SPI STAL S HO PIT TER PIE

ST-

+/- 120m2 + toegang Fasering

LAINES

AUX

RUE

OO ERL WAT DE

JUSTICE DE LA JUSTICIE MINISTERE VAN MINISTERIE

RAAT

WOLST

AANAARDIN GSTR.

HAUTE

RUE

STR

N RDA JOU RUE

ET STR.

RAAT

EVERST

HAL

R-BORD R.HEGE

E DE

LA PORT

Thermique:

AAT

BOU

EVERS

V.U.B. U.L.B.

ZUIDL

ARD LEV

.F. C.O.C.O

RUE

AV. W

RUE BOSQUET

DEP AEP EST

AAN

HOPITAL

AAN

INSTITUT JULES JULES BORDET BORDET INSTITUUT

BOULEVARD

MINISTE INSTITUT JULES JULES BORDET BORDET INSTITUUT

DU MIDI

BOSQUETST RAAT

JUSTICIE

RIE VAN

MINISTE

BOULEVAR

CES AR

JUSTICE

LA RE DE

ZUIDL

D DE WATERLOO

FONTA

INAS

STRAA T

PORTE

HALLE

DE HAL POORT

AAT STR

N RDA JOU

27 29

10 12

53A

LLE OUI

AAT 62

T STR

CAP

39 41

RD BER

SAI NT

49A 49

51 53

55 59

58A

STR AAT

BER NA T

SIN

BER

SAI NT

96 98

M. R.

205 205A 209 211

215

221 223

SCHO ECOLE OL

54 54A

G OP

227

STEENWE

229 231A 231 BRICO

233

194B

235 BRICO

198 196 200

202 204

208

206

251 249 251A

210

253

212 214 216

386

331

388

333

335 390

277

394

279

396

337

398 339

400

281

TIAUX E DUCPE AVENU

58 62

119

237

239 243

245 247

224

226

228

265A 265 263A263 261

267

230

384

267A

275 273 269B 271 269 269A

232

378

255

218 220

222

259

259A

234

CHARLER

380

257 257A

127

329

236

327 37

E DE

CHAUSSE

242

248 246244

376

LAAN

225

21 19

17 15 13

CHARLER OI

219 217

33 29

27A 27 25 25A

12 10A 10

85 87

50 48

46 44

STR . TTE

WIL

36 34 32

30 31

20 18

194 194A

196 198

RUE

16 18 20A 20

26 28

32 34

36 38 40

42 100

100A 100B

126

128 130

132 134

136

138 140

142 144 146

148

28 26 24

125

374

325

382 53A

AAT

37 39

LANDSTR 26

ZWITSER

1A 11

13 15 19

21 23

DE LAUSAN RUE 23

NE STRAAT DE LAUSAN

RUE

E R SQUAR A BOUVIE E BARON SQUAR

89 91

93 95 97

E RU

99 101

103 105 105A

107 111 109

113

102A 102

115

117

104

119A

106 108

121 121A 123

114

125

116

118

AAT STR

120

US RD

124

122

127 129

131 133

BER T SIN

135

137 139

141 143 145

147

RD NA BER

169 171 173

175

177

168

179

170

181 183

172

STR AAT

174

185

176

178

T 192

201

190

199

188

197

186

195

184

193

182

SIN

180

BER

187 189 191

150 152 154

156 158 160

165

164

167

25 23

17 15

23A

25 27 29 31

33 35 37 39

41 43

45 47

49 51

53 55

57 59 61 63

. TR IES EN

EM RO

12 12A 14

16 18

20 22

24 26

28 30

32 34

26 27 28

149

151 153 155

157

SAI NT

159

161

163

162

28 26

NE LOG PO DE E

38 36

32 34 30

26 28

16 14 12

AAT

STR LEN PO

SAV OIE DE E

NE STRAAT

88 90 92 94

AAT 10

19 21

23 25 27

29 31

33 35 37

39 39A

AAT

EN IES

48 50

54 56

22 W

29 CES IENPL

FINAN FINAC

VANDES

TERE TRIE

MINIS MINIS

33 1A

STR AAT

INE

TAM

DE E

21A 21

25 27 29

31 33

59 61

74 74A

STRAA T

TLAND SCHO

79 81

83 85 87

3A 1A

11A 13

15A

STR MA

17 17A

PAR 14 14A 16 18 20

56A 54A

58A 94

AAT

25 27

33A

TRAAT

LANDS

SCHOT

40 42

44 46

43A43

SSE

45 47

D'ECO

RUE

54 53

57A 57

62A 62

19 21

25 27

29 31

33 35

28 37

30 32

34 36

38 39 39A

41 43

40A 40

PAR

RUE 60

62 69

66 68 70 72 74

AAT

STR

PAR

82 82A 84

88 90 92 SCHOO ECOLE

S 17

MON NAIE

DES

23 27 25

L'HO

TEL

78 82 84

86 88

90 92

98 100

102

104

106 108

110 112 114

116 118 L

10 12

14 16

18 24

28 30

RUE

29 31

39 41 43

ECOLE SCHOO

52 55

61 63

65 67

71 73

RAA T

FST

THO

MUN

R. DE MOSCOU

17 11 13 15

148A148

150 152

154

11 13

E CABIN

15 17

STR EUM

21 23

LYC

25 27

ECOLE SCHOO

29 31

AAT

35 37

EUM STR LYC

18 16A 16 20

22 24

26 28

36 34 32

AT STRA ICH DIDER ARTH UR

RUE

15 17

19 19A

21 23 25

27 29

104

123

2A 372

323

12 8A

11 35

11 13

56 54A 54 57

57A

16 14A14 12

6464A

67 67A 65A65 63

70 68

69A69

TEENWE

ERGSES

84 84A

ALSEMB

RUE DE LONCIN STRAAT

36 38

71A

77 48

81 83 85

89 91

100 102 104

106

BERG

108

110 114 112A 112 116

120

101 103

122

107

124

109

124A

111 113

126

115

117 146

137

NAIE MON DES TEL

L'HO

156A156

158

160 162 164

166

194

BERG 10

EE D'ALSEM

15 13A 13

CHAUSS

19 21

25 23

18 20

22 24 24A 27

31 37

35 33

34 32 34A 30 36

TEENWE

ERGSES

LDI STRAAT

4444A 42

ALSEMB

47A 47

GARIBA

RUE

2826

55 55A

11 13 15 17 19

21 23

25 27 29

32 34

39 41

AAT LDISTR

GARIBA

52 54

56 58 60 64

97 95A 95 93

101

101A

103 105 107

107A

EE D'ALSEM

109 111

ECOLE SCHOO

119

128 128A

RAA T

121

FST

123

134

THO

125

136

MUN

129 127

138A 138

131

140 142

144

133 135

13B

139

143A 143 141A 141 145 145A 147

149 151

153 155

157

168

159

170

163

172

165A

165

174 167

176

169

178

171

173 177

180

179

182

183

RAA T FST

184

193 191 187 185

186

195

MUN THO

188

197

190

STEENWEG OP WATERLOO

CHAUSSEE DE WATERLOO

R.DE

20 L

113

AT 27

USTRA

MOSKO

40 38 36 34 28A28 30 32

62 60

68A 68 70 72

78 76A 76

80 78A 88 8686A 84 82

90 96 94 92 98 102 108 106 104

116 114112110

192

AAT STR X RCK STE RUE

ECOLE SCHOO

CHAUSS

38 36

40 44 42 46

48 50 52

54 56

45 47

STEENWEG OP WATERLOO CHAUSSEE DE WATERLOO

95D

11 13

CELER

1010A

RUE

AAT

RIJSTR

18A

SELDE

29 31

24 22 26

1A R

ANTOO S

ECOLE SCHOO

DE WATERLOO

16 14 16A 14A 12

20 18

CHAUSSEE

24A 24

28 26

3432A 32

21 19A 19 17A 17 23

27 33 31 29 39 37 35 41 43

DE WATERLOO

51 53A53 55

KERK EGLISE POLICE

59 61

63 65

2-4

71 9A 11

FOR T

75 73

15A 15

79 77

RUE

14 16

85 22

22A

26 26A 24A 26B

74 78 80A

225

223

221

51A 51 49

219

217

121

AAT

102

321

120

100

370

319

118

119

368

317

114

232

215

213

230

211

117

366

315

112

69 75

94 115

364

313

110

117

92 113

362

OO 311

108

113

111

360

ERL 309

106

111

109

358

WAT 307

107

STR

18 356

DE 305

104

SPA

105

AL 20

303

D'E

103

USS

301

8282

RUE

101

POR TUG

CHA

299

DU 26

102

107 109

100

NIE 107A

RUE

105

115

74 93

354

297

LBA

72 91

36 32

295

D'A

89 89A

RUE

56 58 60A

62 62A

64 66 68 72

352

103

60 60B

101

228

209

207

293 293A 2A

226

224

205

44 46

60 48 62

43A

MOR

BRICO

RUE

BRICO

18 22

26 28 30

38 40 42

T RAA ISST MOR

10 12 16

80 14A14 12

222

203 13

15 17

17A 98

220

201

218

63A

216

199

214

195

212

193

210

63B

191

208

206

189

204

202

187A

78A78

200

198

196

187

185

183

194

OL ECOLE SCHO

181

179

OL ECOLE SCHO

177

175

194B

173

192A

171

192

T RAA

169

UE K

SST

192D

167

CLINIQ KLINIE

190

ING

165

163

INN ERW

188

161

186

184

159A

182

180 178B 178

176

159

157

155B 155

153

174

POSTK POSTE

95A 93

30 28A

99 97A 97 101

32 36

38 40

AAT FOR TSTR

48 50 52

56 58

60 60A 62 64A

68 70

72A

109A 109 107 105 103

29A 31 33 35 35A 37

41A 41 45A45 43A43

47 49 51

53 66

111

25 27 27B

2927A

59B

17 21A 21 21B 19 23

70 68 66 64 62

60 58

L TEL UME LLA GUI

RUE

51 49 47

57 59 59A

CHAUSSEE

STRAA T PRAAG

20 22

28 30

PRAGU

RUE

45 47

55A55 53

63 65

66A

54 52

43 41

48 48A 46

44 42 40

35 33

32 28

RAA T

LST

24A 24

TEL

27A

LEM

22 20

WIL

67 67A 65A 65

23A

75 77

FOR T

151

172

149

170

168

145

166

TOI

164

VIC

143

162

141

160

139

158

137

156

15 15A

135

133

152

131

150

148

MOR 54

62A

146

85A

144

129 129A

127

85B

125

123

121A

142

121

140

119 119A

138

136 90

IS RUE

62A77

134

82 84

336

UX EA

ECOLE SCHO

111 109 107105 103 101 99

348

AAT

342B 74 342 344A 344 346

LAN

STR 71A

334A

D'IR

NJE

350

ECOLE SCHOO

334

RU 59

33A

SPA

332

SCHOO ECOLE

340

330

DIE

7070A

ERL

BAR

WAT

LOM

79 21

40 32

RU 37

53 51

45 43

41 39

ECOLE SCHO

291

42 42A

117

39A

115

60B

DE PIERRE

60A

113

132

28A

111

130

T RAA

44A 46 46A

CROIX

109

SST

128

ING

107

INN

105

50 52 54

DE LA

103

ERW OV

31A

RUE

101

58 62

126

ECOLE SCHOO

289

Kosten

48 48A

26 26A 24

PISCINE ZWEMBAD

124

T T STRAA E BREAR

328

ENW 283 287

122

113

120

115

118

116

117

43A

114A

114

ANTOIN

101

112

110

119

108

106

121

71A

104

123

102

100 98 96 94 90 92

100A

100

103

T T STRAA E BREAR ANTOIN 98

Indice de déperditions

T STRAA

LAAN

105

107

96A 96B

268A 268

AUX

109

RUE

10A

21A

285

326

279A 279 281A 281

STE

277

ATE

194A

TTE

324 324A

275

76 17

273

SCHO ECOLE

45 45A

271

ICE

AAT

192C

192B

269

E 32

RU 34

WIL

62 50

68 66

OL SCHO ECOLE

322

267

2015-2016 Aankoop / Erfpacht 2016 Procedure en toewijzing van het studiebureau Architectuurwerk (project, stedenbouwkundige vergunning) 2017- 2018 Architectuurwerk (uitvoeringsdossier) 2019 Procedure en toewijzing aannemers 2019 Werf 2021 Oplevering

RAA T

EST 59

320

ANI 57

318

ALB

STR

ICE

316

111

RUE

STR

ERL

113

LAMBE

115

117

22A

WAT

2424A

BU 62

265

KEMMEL

119

N KRUIS

266

UW 64

TTE

WIL

93 93A

NIE 66

83A

SPA

263

E JEF

121

264

76 77

EGLISE KERK

314

255

73 73A

TRAAT

PLACE HERMANN DUMONT HERMANN DUMONT PLAATS

312

261

DU MONT

123

légende - legende

STENE

D'E

310

45 13

16 16A

IESTRA

14 14A

11 9A

15 17 19 17A 19A

SAVOO

RUE

35A

304

USS

12A

53 53A

125

80A

78A 80

49 49A

40 39

CHA 251

10A

308

306

47 249

2525A

302

SCHOOL ECOLE

BLA

300

298

32A

27 29

296

23 25

Contrat de quartier "Parvis- Morichar" -

294

35 35A

292

247

DE SAVOIE

245

290

243

45 45A

74A

DE SAVOIE

288

241

AP HUIS

RUE

239

286

237

COMMUNALE GEMEENSCH MAISON

235

24A

33 33A

AVENU

98A 98

284

233

46A

282

231

280

229

LA SOUR CE

278

227

100A 100B

276A 276

OO 225

ERL 223

15 19

WAT 221

RUE

DE 219

40 38 38A

STRA

AAT 66A 66

ANSSTR

BERCKM

LAN

BRONS

D'IR

PLACE LOIX PLEIN

RUE

77 73

BORD

274

EE 217

272

USS 215 10 8A

14 14A

18A 18

UM DE

RUE

270

CHA

R LAAN

104

E DEMEU ADOLPH AVENUE

25A

AVENUE

106

258258A 260A 262 260

BERCKM

RO E

102 108

MEENEN E VAN PLAATS MAURIC MEENEN E VAN

MAURIC

21A 23 21

110

256 256A

112

254

122

13 15

124

114

252

11A 11

250 250A

126

248 248A

SPA

246

88 88A

EAUX

42 40

RUE 128

130

D'E

132

WAT

IESTRA

134

SAVOO

136

138

17 19

140

144 142

101

146

103

24 26

30 32

34 36

SST

18 20

DES

10 12

UE AVEN

38 40

44 46

LAAN VILLA S VILLA

36A 36

37 3939A

43 45

KERK EGLISE

55A 57 59

ERL

23 25

205

ANS 96

RUE 98

46 37

244

R LAAN

27 31 33

35 35A

242

11 13 15

240

40A

PLACE LOUIS MORICHAR PLAATS

34 34A

100A 100

32 32A

E DEMEU

102

104

USS

AAT

CHA

PLACE

STR

238

209

35B

47A

207

TE21

189

ADOLPH

44 46

43 43A 45

20A 20 20B

WIT 19

236

230

JARDIN VICTOR DE LAVELEYE TUIN

AVENUE

15 15A 15B

53A53

211

228 228A

226

187

38 38A

2121A

224 224A

32 34

185

R LAAN

1919A

222

1717A

DEJAE

27 25A 25

RHE

IQU

26A

TOR

1818A

220

ERL

183

E PAUL

RUE DU METAL

37 35

24 22A22

203

44A

52 41

3838A 36

SCHO ECOLE OL

1111A

218A

WAT

181

AVENU

AAT

216

179

30 32

34 36

STR

AAT

STR

18 20 22

JEAN

46 48

54 56

TEN

177

16A

STRA ROBIE RUE

58 47

ENW

12 10 16 14

STE

103

RUE

175

175A

106

14A

DEN

200A

49 51

55 57

59 61

63 65 67

69 71 73

AAT

200

84 86

49 85

13 15 17

21 23

90 92

94 96

185A

29 31

ENS

198

165

38 40 42 44

35 37

41 39

14B

SCHOO ECOLE

173

108

NTS

ECOLE SCHOO

204A 202A

110

DIA

STR

112

173A

41A

ETU

ICA

114

TRAAT

171

116

BRONS

169

48 50

52 54 56

58 60 62 64

68 70 72

118

105

98A

DES 5A

RET OR

107

120

21 25

RUE 3A

109

PARC PIERRE PAULUS DU CHATELET PARK

ING

STE

163

214

INN

STU

212

64A

23 25 27

210

ERW

208

10 1210A

206

12A

14 14A

16 18 20

167

PARC

111

101

13-15

58A

UE AVEN

RUE

161

ECOLE SCHOO

204B 202B

18 20 22 22A

204 202

BARRIERE DE ST-GILLES BAREEL VAN ST-GILLIS

115 113A 113

27 27A

153 155 157 157A 159A 159

AAT

ECOLE SCHOO

52A 52B

147 149 151

VER

STR

27A

143A 145

HAE

133133A 135 137 139 141

ODO

131

THE

GEN

13A

178 180 182 184 186 188 190 192194 166 168 170172 174176 154 156 158 160 162 164 196 140 142 146 150150A152 144 148

RUE

138

125 127 129

80B

123

19 17

121

AT 23

COENEN

11A

STRAAT

KSTRA

14A

119

RAAT OUST

117

25A25

14B

MOSK

16A

16B

16C

115

10A 10 27

16B

LOUIS

132 134 136 118 120 122 126 130 120A 124 128

113

S 12

16D

RUE

122A 122

124

PLACE MARIE JANSON PLAATS

18B 18A

85A

ION

41A

JOU

20 18 20A

CAT

18A

ABRIE VLASF

T RAA

117

LA SOUR CE

162

164

183 185

NST RDA

16A

156

158 160

181

119

144

146

148

39A

81A

11A

FOR TIFI

18A

35A 35

DES

121

RUE

150

152A152 154

191

75 22 41

TOI

T RAA

EST

ENN

RUE

38A

VIC

AND

20A

SCHOOL ECOLE

171A 173 177 177A

ROMESTRA 13

ROME

68 19

81A

36A

79A

AAT

60 25

STR

58 27

TING

126

PLACE JULIEN DILLENS PLEIN

122

124

METAALSTRAAT

3B 3C 3D

123

ANSSTR

23A 23

70A

DETHY

VES 42

19A

RUE

125

AAT

129

179

187

127

BERCKM

133

35A 35 33 33A

129

128

RUE DE

93B

95C

95E

AAT

1919A

131

140

49A 49

69 13 15

133

135

26A

STR

142 140A

135

137

189 193 195

50 35

GEN 38

LAAN

ERS

64A

67 21

31 59

HAE 40

61A

VER 42

65 23A 23

RE 44

144

143

147

126

128 130 132

134 136 138 138A

140

ODO 46

146

141

145 149 151

153

AAT STR

N RDA JOU RUE

142

175

197A 197

199 201 203

207 205

106 137

108 108A

150

155

157

159 161A 161

163 165

167A 167 169

171

152

139

THE 48

58A

1717A

25C 25D SCHOOL ECOLE

22 22A

154

YSTRA

54A

ILLES

DETH

RUE

48A

84 86 88

90 92

98 100

102 104

156

PARVIS ST-GILLES ST-GILLISVOORPLEIN

121

123

125 127

107

52 50

VOLD

ST-G

55 27C 27B27A

JEAN

45 45A

LISE

53A

L'EG

AAT

STR

RUE

GEN 60

AVEN

47A

69A 69

HAE 62

VER 64

DEN

D'AN 47

34A

21 21A

23 25 25A

24A

ODO

43A

THE

FORGE

25 27

20A 20

16A 18 16

14A 12A 14 12

10A

108

131 18

RAAT

RUE

RUE 68

SST

RKST

RUE DE LA

19 21 23

15 17

141A

BERCKM ANS

109

40 42

39B

36 32A

ING

ISKE GILL

22A

37A

INN

34 36

16 31

31A

DETH

46 44

10 12 14

SMIDSESTRAAT

110

148

23 25

RUE 48

ERW

T RAA 27

12 14 16

50A 50

10A

54C54B 54A

2A 2B

111

143

141

RUE

112

LA LINIER

11 13

24 26

13A

EST

ENSTR

RSLAA

ENN

AND

OUDE

32 34

55A

31A

55 56A 56

30 32

-MANN

21 23

58A

16 16A

11 11A

VOLDE

T RAA

EST 50 52

60 62

14 14A

14B 10B1214A

ES GILL

10A

ST 11

ENN 48

K HRIC

64 66

LISE L'EG

AND

75 77

ERSC VAND RUE

72 74

JEAN

113

RUE

38 40 42

. KSTR HRIC

RUE

47 49 51

VAND

79 81

AT K STRA HRIC ERSC

VAND

53 55 57

59 61

10 12 10A

22 24

8A 10

43A

ERSC

SPINNERIJSTRAAT

K HRIC ERSC VAND

114

116

117

RUE DE LA FILATURE

11 13 15 17

19 21

147 145

122

123

124

125

126

127

128

129

130

131

132

133

118

119

120

134

139 138 137 136 135

RUE 31

18B

105151

106

LAAN

AV. HENRI JASPAR

HAL

AAT

STR

30 32 36 38

LA PORTE

RT 18A

22A

42 44

46 48

52 54

56 58

58A 60

62 64

11A 11

GAE VLO 22

11B

RUE

G WE EEN EST STS VOR 47

55 57A 57

134A

20 20A

EST FOR DE CH.

RUE 100

101 102 103

104

AV. 15

SQUARE J. FRANCK JACQUES FRANCKSQUARE

Thermographie aérienne /

150 000 € 121 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

00 Inleiding 01 Pool 01 Wandeling Sint-Gillis

Bijlagen

02 Pool 02 Voorplein Marie Janson 03 Pool 03 Waterloo Fort 04 Transversale Operaties 05 Operationele omkadering 06 Complementaire prioritaire operaties 07 Niet-prioritaire operaties 08 Bijlagen

122 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen Fishe de projet n°0.4.2.3

123 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

124 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

125 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

126 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

127 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

128 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

129 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

130 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

131 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

132 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

133 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

134 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

135 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

136 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen Fishe de projet n°0.4.2.4

137 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

138 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

139 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

140 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

141 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

142 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

143 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

144 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

145 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

146 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

147 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

148 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

149 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

150 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

151 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

152 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

153 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

154 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen Fishe de projet pôle 1, n°1.1.2 &1.1.4

155 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

156 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

157 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

158 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

159 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

160 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen Fishe de projet pôle 2, n°0.2.1.1

fiche en attente

161 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen Fishe de projet pôle 2, n°0.2.2.1

162 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

163 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

164 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

165 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

166 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

167 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen Fishe de projet pôle 4, n°0.4.2.2

168 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

169 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

170 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

171 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen Fishe de projet pôle 4, n°0.4.2.2

172 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

173 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

174 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

175 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

176 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

177 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

178 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

179 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

180 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

181 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

148 Suède 36 182 Suède 36 Saint-Gilles

Sint-Gillis Date: 31/08/2015 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

183 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

184 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

185 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

186 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

187 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

188 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

189 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

190 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

191 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

192 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

193 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

194 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

195 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

196 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

197 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

198 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

199 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

200 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

201 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

202 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

203 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen Fishe de projet pôle 5, n°0.5.3, 0.5.4 & 0.5.5

204 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

205 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

206 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

207 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

208 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

209 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

210 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen Fishe de projet pôle 5, n°0.5.3, 0.5.4 & 0.5.5

211 Suède 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

212 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

213 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

214 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

215 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

216 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

217 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

218 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

219 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

Bijlagen

220 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

Programma Wijkcontract Voorplein - Morichar

221 SuĂ¨de 36

Sint-Gillis 07/09/2015

BUITEN HET PROGRAMMA

Operatie Beliris “Metaal-Munt”

Inrichting van het MarieJansonplein (Jourdanstraat en Moskoustraat) tot een gedeelde ruimte Beschrijving van het project

Heraanleg van de voetgangersruimte en/of de gedeelde ruimte van de Moskoustraat en de Jourdanstraat die het Marie Jansonplein omkaderen. Beoogde doelstellingen De renovatie van het voorplein tot voetgangerszone begeleiden met de twee straten die in het verlengde liggen en de verbinding maken met het nieuwe inrichtingsproject van het Marie Jansonplein. Voorgestelde verwezenlijkingen Volledige transformatie van gevel tot gevel. Vernieuwing van de bekleding. Plaatsing van geschikt stadsmeubilair, in overeenstemming met de projecten “Voorplein” en “Marie-Janson”. Aanplantingen en nieuw lichtproject. Ligging: De betrokken straten • Moskoustraat 181-205 • Jourdanstraat 54-70 rue Moscou 2

2350m

rue Jourdan + 3192m2

Doelgroep Geheel van gebruikers van de openbare ruimte van het centrum van Sint-Gillis Partners Dienst werken en aanplantingen van Sint-Gillis Bruto oppervlakte • Moskoustraat: 2350m2 • Jourdanstraat: 3192m2 • TOTAAL: 5542m2 Fasering 2016 Procedure en toewijzing van het studiebureau Architectuurwerk (project, stedenbouwkundige vergunning) 2017 Architectuurwerk (uitvoeringsdossier) 2018 Procedure en toewijzing aannemers 2019 Werf 2021 Oplevering Kosten 1 551 760

Inrichting van het MarieJansonplein tot een gedeelde ruimte

rue Moscou

2350m

rue Jourdan

3192m2