ACTIES
voor een duurzaam Sint-Gillis
AGENDA 21 in actie voor een duurzame toekomst
«Samen met andere gemeenten in de wereld werkt ook Sint-Gillis aan een duurzame samenleving. En dat doen we met dit actieplan Agenda 21 : 90 acties die onze gemeente verbeteren!»
Sandrine Snyers, dienst van duurzame ontwikkeling Charles Picqué, Burgemeester Willem Stevens, Schepen van duurzame ontwikkeling Arnaud Dewez, dienst van duurzame ontwikkeling
90 ACTIES, 4 KRACHTLIJNEN:
1 2 1
Een dynamische gemeente met oog voor ideeën van bewoners Het leefmilieu en de natuur respecteren
3 4
Een aangename en gezonde leefomgeving creëren Diversiteit, openheid en solidariteit
DUURZAAM?
+ Economische dynamiek
=
+ Sociale rechtvaardigheid
Respect voor het milieu
Duurzame ontwikkeling
Iedereen doet mee
ÂŤDuurzame ontwikkeling is de ontwikkeling van de samenleving zonder de kansen en mogelijkheden van toekomstige generaties in gevaar te brengen. Âť Het is het verlangen naar een betere wereld waarin economische belangen, sociale rechtvaardigheid en respect voor het milieu hand in hand gaan. De gemeente Sint-Gillis gaat met 90 lokale acties deze mondiale uitdaging aan.
2
22
ENERGIE: MINDER EN SLIMMER VERBRUIKEN!
« GROENE ELEKTRICITEIT » Vanaf 2012 zal alle elektriciteit die de Gemeente verbruikt, bestaan uit hernieuwbare energie. Het gebruik van fossiele energiebronnen (aardolie, aardgas,…) zorgt voor een opwarming van de aarde en doet de lucht – en bodemvervuiling toenemen. Bovendien wordt de voorraad langzaam kleiner, wat tot prijsstijging zal leiden. Maar energie is onmisbaar voor onze scholen, gebouwen, ziekenhuizen en om ons te verplaatsen, te verwarmen, enz… Daarom kiest de Gemeente voor groene energie en neemt daarnaast nog een pak andere concrete maatregelen.
CONCREET ✔✔ Opmaak van een REG – plan (Rationeel Energiegebruik) op basis van het verbruik en de facturen ✔✔ Uitvoeren van structurele investeringen zoals : ➜➜ Plaatsing van ramen met dubbel glas en extra dakisolatie in de scholen (sinds 2008 : 1 school per jaar) ➜➜ Vervanging van de verwarmingsketels van het sportcentrum (2011) ➜➜ Plaatsing van zonnepanelen op het dak van de gemeentelijke garage (2012)
✔✔ Het doel is een vermindering van het energieverbruik: ➜➜ Tussen 2005 en 2009 15% minder elektriciteitsverbruik en 18% minder gasverbruik
3
SLIM BEWEGEN IS GEZOND LEVEN!
FIETSBOX Bent u op zoek naar een veilige fietsenstalling? Er bestaat een oplossing : de fietsbox. Deze eerste beveiligde fietsenparking in Sint-Gillis komt er op het Marie Jansonplein. Het is een beloftevol proefproject. Het autoverkeer is een bron van veel problemen : luchtvervuiling, geluidshinder, gezondheidsproblemen, minder publieke ruimte, stress… Toch bestaan er alternatieven : meer te voet gaan of fietsen voor afstanden kleiner dan 5 km en het openbaar vervoer, carpooling of autodelen (Cambio) voor langere afstanden. In Sint-Gillis passeert heel wat openbaar vervoer (trams, bussen, metro). Maak er gebruik van.
CONCREET ✔✔ Opleidingen ‘milieuvriendelijk rijden’ voor de gemeentelijke chauffeurs ✔✔ Het gebruik en aanbod van Cambio promoten ✔✔ Fietspaden aanleggen in de Jean Volderslaan en Diderichstraat ✔✔ Dienstfietsen voor het gemeentepersoneel
4
4
ECO&CO! QUÉ? Fortstraat 33 UW VRAGEN VERDIENEN EEN ANTWOORD Net zoals de gemeente speelt u als bewoner een belangrijke rol om tot een duurzaam Sint-Gillis te komen. De keuzes die u maakt, hoe u zich verplaatst, uw energieverbruik, de producten die u koopt,… op honderden manieren hebt u invloed op uw omgeving en op de wereld. Daarom telt elke inspanning, hoe klein ook. En hierbij kan de gemeente u helpen door u goed te informeren. Om al uw vragen over energiebesparing, over gezond voedsel, over duurzame ontwikkeling, enz… te beantwoorden, creëert de gemeente samen met het OCMW een centrale informatieplek in de Fortstraat 33. Dit hernieuwde ECO&CO wordt een open huis en een ontmoetingsplek voor alles wat met energie en duurzame ontwikkeling te maken heeft. INFORMATIE, ADVIES, VORMING, DOCUMENTATIE… DE PLEK VOOR AL UW VRAGEN.
In samenwerking met:
55
DE NATUUR HEEFT HAAR PLAATS IN DE STAD
IK ADOPTEER EEN BOOM! De sokkels van bomen vormen kleine groene plekjes voor de bewoners. Samen met bewoners start de Gemeente in het kader van het wijkcontract Fontainas het project “Ik adopteer een boom”. Een boom adopteren betekent : geen vuilnis rond de bomen, meer groen en bloemen in de straat, meer biodiversiteit en een aangenamere leefomgeving. In Sint-Gillis wonen enorm veel mensen naast, onder en boven elkaar. Dat is op zich duurzaam maar niet altijd even aangenaam. Daarom moeten wijken nog groener worden en zo meer zuurstof en ruimte geven aan de bewoners. En als we elk plekje benutten, ook al is het maar een klein stukje groen, krijgt ook de natuur meer plaats in de stad. Dat zorgt voor meer biodiversiteit, het verhindert het verdwijnen van planten – en diersoorten en het heeft een positieve invloed op het klimaat.
CONCREET ✔✔ Opstarten van buurtcompostprojecten (Horta,…) ✔✔ Heropenen van het parkje “Germeau” ✔✔ Verminderen en waar mogelijk vermijden van pesticiden ✔✔ Campagnes over biodiversiteit in de stad
6
6
DENK MONDIAAL, HANDEL LOKAAL
FAIRTRADE – EERLIJKE HANDEL De Gemeentediensten gebruiken meer en meer fairtrade producten maar de gemeente wil ook alle drank – en snackautomaten voorzien van fairtrade producten. Via eerlijke handel willen we rechtvaardige handelsbetrekking realiseren tussen de consumenten in het Noorden en de producenten uit het Zuiden van de wereld. Concreet betekent dit het steunen van duurzame productiemethoden en van kleine coöperatieve bedrijven om hen zo toegang te geven tot de wereldmarkt. Voor de werknemers en producenten in het Zuiden resulteert dit ook in een eerlijk inkomen en goede werkomstandigheden. En om dit allemaal te controleren zijn er onafhankelijke instellingen zoals Max Havelaar die het label “fairtrade” toekennen.
CONCREET ✔✔ De gemeentediensten gaan voor 100% fairtradekoffie ✔✔ Sint-Gillis neemt als actieve fairtradegemeente deel aan de “Week van de Fair Trade” ✔✔ Ondersteuning van een centrum voor maatschappelijk welzijn in de stad Berkane in Marokko
7
LEEFBARE WIJKEN
KINDEREN BUITEN! Uw straat enkele dagen afsluiten in de schoolvakantie, het autoverkeer weren en uw kinderen in alle rust en veiligheid buiten laten spelen, het is mogelijk dankzij een speelstraat! In een dichtbevolkte en jonge gemeente met kleine woningen en weinig privé-tuinen is een « speelstraat » een ideaal middel om meer ruimte voor kinderen te creëren. In 2011 werden in Sint-Gillis al 6 speelstraten georganiseerd. Samen met de bewoners willen we deze projecten graag voortzetten en uitbreiden. De diversiteit en culturele mix in de wijken van Sint-Gillis wordt meestal geprezen. Maar toch hebben de verschillende bewoners niet altijd de gelegenheid om elkaar te ontmoeten of te leren kennen op een spontane manier. Door een straat af te sluiten en er een straatfeest te organiseren, ontmoeten buren elkaar soms voor het eerst, wordt de straat een gedeelde publieke plek en worden sociale contacten versterkt.
CONCREET ✔✔ Heraanleg van straten en pleinen met oog voor de sociale cohesie ✔✔ Ondersteuning van de projecten « duurzame wijk » ✔✔ Logistieke ondersteuning voor de talrijke straat – en wijkfeesten ✔✔ De plaatsing van drinkfonteinen op pleinen en in parken 8
8
MINDER AFVAL MAAKT UW WIJK NETTER
AFVAL SORTEREN & RECYCLEREN Breng uw lege batterijen en uw oude GSM naar één van de gemeentelijke inzamelpunten. U vind de inzamelpunten in het Stadhuis en in de Wijkantennes in uw buurt. Dit soort afval bevat zware metalen en andere gevaarlijke stoffen en wordt dus best onder de juiste voorwaarden hergebruikt of gerecycleerd. We produceren te veel afval, wat zowel lucht–, water– als bodemvervuiling veroorzaakt. Door middel van het sorteren en recycleren van afval kunnen we al een deel recupereren, opnieuw verwerken en hergebruiken. Dat is mooi, maar alles kan beter. Er blijft nog altijd een enorme afvalberg bestaan. Daarom is het nog beter om zoveel mogelijk afval te vermijden. Dit kan door te kopen wat echt nodig is, door tweedehands te kopen, te lenen, te huren en door alle overbodige verpakking te vermijden… Het « beste » afval is het niet geproduceerde afval.
CONCREET ✔✔ Plaatsen van gescheiden vuilnisbakken (gewone, blauwe en gele) in de publieke ruimte ✔✔ Uitlenen van herbruikbare bekers voor evenementen, voor wijkfeesten, enz… ✔✔ Waterkruiken voor de gemeentearbeiders ter vervanging van waterflessen ✔✔ Recyclage van het houtafval van de gemeentelijke schrijnwerkerij 9
ECONOMISCHE EN ECOLOGISCHE ONTWIKKELING
HERBRUIKBARE WINKELTASSEN OP DE MARKTEN De gemeente wil samen met de marktkramers een collectie herbruikbare winkeltassen lanceren. Met een aantrekkelijke winkeltas wordt de lokale handel gepromoot en het aantal plastic zakjes wordt er mee verminderd. Door in de buurt te winkelen bespaar je op transport en stimuleer je de lokale economie. Minder transport betekent minder luchtverontreiniging en minder CO2 uitstoot. Bovendien zorgt de lokale handel en de markten voor een gezellige sfeer in de wijken. Kies ook bij voorkeur voor seizoensproducten, want voor het fruit en de groenten die buiten het seizoen groeien, is veel meer energie nodig. Trouwens lokaal inkopen doen en seizoensgebonden voedsel eten is meestal ook goedkoper. Het is dus goed voor mens, milieu en voor de portemonnee.
CONCREET ✔✔ Een jaarlijkse biomarkt met biologische, duurzame en streekproducten ✔✔ Voorkeur voor handelszaken met duurzame, bio-, fairtrade of artisanale producten in commerciële ruimten beheerd door de gemeente ✔✔ Zoveel mogelijk gemeentelijke evenementen duurzaam maken ✔✔ Uitbouwen van een databank met alle lokale handelaars die bio – of fairtrade producten aanbieden
10
10
DE GEMEENTE DOORBREEKT GEWOONTEN
EEN VOORBEELDFUNCTIE De gemeente is wettelijk verplicht om alle aankopen, elke dienstverlening en alle werken via een openbare aanbesteding te laten gebeuren. Dit biedt wel de mogelijkheid om duurzame clausules op te nemen zodat niet enkel het economische aspect – de prijs – de doorslag geeft bij de toewijzing van een opdracht. Onder andere sociale en ecologische criteria winnen zo aan belang. Dit is belangrijk omdat de gemeente een belangrijke voorbeeldfunctie heeft.
CONCREET ✔✔ Gebruik van gerecycleerd papier ✔✔ Aankoop van zoveel mogelijk bio – en/of fairtrade producten ✔✔ Gebruik van milieuvriendelijke schoonmaakmiddelen ✔✔ Beroep doen op socio-professionele inschakelingsbedrijven (sociale economie)
Iedereen kan een actieve rol spelen in het proces naar een meer duurzame en evenwichtige ontwikkeling van de wereld waarin we leven.
BLIJF NIET BIJ DE PAKKEN ZITTEN, DRAAG UW STEENTJE BIJ... 11
MEER INFORMATIE? Ons volledig actieplan is beschikbaar op de dienst duurzame ontwikkeling (adres zie onderaan) of via internet : www.stgilles.irisnet.be
WENST U OP DE HOOGTE TE BLIJVEN VAN NIEUWE INITIATIEVEN EN DE UITVOERING VAN ONS ACTIEPLAN? Teken in op onze nieuwsbrief door een mail te sturen naar developpementdurable@stgilles.irisnet.be Er bestaat ook een platform duurzame ontwikkeling. Contacteer ons mocht u interesse hebben om hieraan deel te nemen.
U WILT ONS GRAAG IETS VRAGEN? DIENST DUURZAME ONTWIKKELING Stadhuis – Van Meenenplein 39, 1060 Brussel Willem Stevens | Schepen van Duurzame Ontwikkeling – wstevens@stgilles.irisnet.be Arnaud Dewez | 02/536 03 12 – adewez@stgilles.irisnet.be Sandrine Snyers | 02/536 02 09 – ssnyers@stgilles.irisnet.be
12
Verantwoordelijke uitgever : W. Stevens Graphic design : http://www.thisishomemade.be — Foto p. 2: joellele.be — Gedrukt op gerecycleerd papier
12
Ook het OCMW van Sint-Gillis heeft al enkele jaren aandacht voor duurzame ontwikkeling. Door de specifieke functie van een OCMW is het logisch dat vooral op de sociale en economische pijler van duurzame ontwikkeling wordt gefocust. Maar het OCMW van Sint-Gillis wil toch een stap verder gaan. Zo richtte het OCMW in 2008 in samenwerking met de vzw CBVV (de CAFA) het project Eco&Co op. Via dit project worden bewoners geïnformeerd, ondersteund en gesensibiliseerd op het vlak van rationeel energieverbruik. Via dit project worden zij ook vanuit een breder perspectief bewust gemaakt van hun ecologische voetafdruk. Dit alles wordt geconcretiseerd in een reeks doelgerichte activiteiten die meestal gratis zijn : energieaudits, workshops en animaties, sociale en energiebegeleiding, eco-werkers, informatiebibliotheek, enz… (Eco&Co, Overwinningsstraat 5 – ecoandco@skynet.be) Complementair met wat de gemeente doet, werkt het OCMW aan de opmaak van een eigen actieplan Agenda 21. De eerste fase – de zogenaamde diagnose – is volop aan de gang en het plan zelf wordt binnenkort afgerond.
Voor meer informatie over de Agenda 21 van het OCMW neemt u best contact op met: Fabien Mathieu – fmat@cpasstgilles.irisnet.be of met het kabinet van Jean Spinette, voorzitter van het OCMW van Sint-Gillis: mdev@cpasstgilles.irisnet.be 13