Auteursrechten & Publishing - preview

VOLLEDIG VOLLEDIG HERZIENE HERZIENE UITGAVE UITGAVE

AUTEURSAUTEURSRECHTEN RECHTEN&& PUBLISHING PUBLISHING YANNICK YANNICK HÕMADOUN HÕMADOUN

JANJAN PAULY PAULY

DIDIER DIDIER DENEUTER DENEUTER

POPPUNT IS VEEL (Vﾂδキ) MEER DAN DEZE BROCHURE. OP DE HOOGTE BLIJVEN? IN WELKE PORTIE JIJJEJENIEUWS NIEUWS BEST? IN WELKE PORTIEVERTEER VERTEER JIJ HETHET BEST?

LAAT MIJ GERUST

JAARLIJKS

3 MAANDELIJKS

WEKELIJKS

< WEKELIJKS

IEDER UUR

UP CLOSE & PERSONAL

IN PAPIER MET EEN NIETJE ERDOORHEEN

SELECTED BY ME

SELECTED BY US

( EN SOMS IETWAT NAAST DE KWESTIE )

EVENT

POPPUNT MAGAZINE

PLAY & PRODUCE MUZIKANTENDAG

VOOR 竄ｬ 7,99 EEN JAAR LANG IN DE BUS

POPPUNT.BE VOOR ﾃ記LE INFO EN ADVIES

VI.BE

HOFLEVERANCIER VAN PODIUM- EN MEDIAKANSEN

NEWSLETTER OVER U, OVER ONS, WANNEER ER IETS TE VERTELLEN VALT

TWITTER.COM/ FACEBOOK.COM/ INSTAGRAM.COM/ POPPUNT

EN ALTIJD WELKOM LANGS TELEFOON ( 02 504 99 00 ), MAIL ( INFO@POPPUNT.BE ) EN VOORDEUR ( BLOEMENSTRAAT 32, 1000 BRUSSEL ) VOOR PERSOONLIJKE INFO EN ADVIES.

De brochure ‘Auteursrechten & publishing’ is een uitgave van Poppunt.

Auteurs: Yannick H’Madoun, Jan Pauly, Didier Deneuter Eindredactie: Jan Pauly Lay-out: Snyvo

Poppunt werkt aan het maximaliseren van kansen voor muzikanten en dj’s uit pop, rock, dance en aanverwante genres. www.poppunt.be Wettelijk depot: D/2014/9498/1 ISBN: 9789490825041 NUR 669 Poppunt dankt zijn structurele partners:

© Poppunt vzw Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Hoewel bij de totstandkoming van deze brochure de grootst mogelijke zorg is betracht, bestaat de mogelijkheid dat bepaalde informatie na verloop van tijd verouderd of niet meer juist is. De uitgever, de redactie en de auteurs zijn dan ook niet aansprakelijk voor de gevolgen van activiteiten die worden ondernomen op basis van deze uitgave.

INHOUDSTAFEL 1.

INLEIDING

2.

2.1.

2.2.

2.3.

2.4.

2.4.1.

2.4.2.

2.5.

2.5.1.

2.5.2.

2.5.3.

2.6.

2.6.1.

2.6.2.

2.6.3.

2.6.4.

AUTEURSRECHTEN

3.

3.1.

3.2.

3.3.

3.4.

3.4.1.

3.4.2.

3.5.

3.6.

NABURIGE RECHTEN

Wat? Voorwaarden?

Hoe beschermen?

Welke rechten?

Vermogensrechten Morele rechten Beperkingen en uitzonderingen Het citaatrecht De privĂŠ-mededeling Dwanglicenties Overdracht van rechten Vervreemding van rechten Arbeidsovereenkomsten of freelance opdrachten Verlenen van een licentie Overeenkomst met een beheersvennootschap

Wat? Voorwaarden?

Hoe? Welke rechten?

Uitvoerende kunstenaars Producenten Beperkingen en uitzonderingen Overdracht van rechten

4.

4.1.

4.2.

4.3.

COVERS, REMIXEN EN SAMPLES

5.

5.1.

5.1.1.

5.1.2.

5.2.

ONLINE VS. OFFLINE

6.

6.1.

6.2.

6.2.1.

6.2.2.

6.2.3.

6.2.4.

6.2.5.

6.3.

6.3.1.

6.3.2.

6.3.3.

6.3.4.

6.3.5.

6.4.

6.4.1.

6.4.2.

6.4.3.

6.4.4.

6.4.5.

6.5.

BEHEERSVENNOOTSCHAPPEN

Cover vs. adaptatie Gebruik van samples Mixtapes

Muziek op een website Muziek op sociale netwerksites Downloadstores en streaming Plagiaat

Nut en rol van beheersvennootschappen SABAM Wat? Waarom lid worden?

Hoe aansluiten?

Nummers aangeven Inning en verdeling PlayRight Wat? Waarom lid worden?

Hoe aansluiten?

Nummers aangeven Inning en verdeling SIMIM Wat? Waarom lid worden?

Hoe aansluiten?

Nummers aangeven Inning en verdeling DJ-licentie

7.

7.1.

7.2.

7.3.

7.4.

7.5.

CREATIVE COMMONS

8.

8.1.

8.2.

8.3.

8.4.

8.4.1.

DE MUZIEKUITGEVER

9.

9.1.

9.1.1.

9.1.2.

9.1.3.

9.1.4.

9.2.

9.2.1.

9.2.2.

9.3.

9.3.1.

9.3.2.

9.4.

9.4.1.

9.4.2.

9.4.3.

UITGAVECONTRACTEN

Wat? Filosofie Licenties Nut Kanttekening

Inleiding De rol van de hedendaagse uitgever Soorten uitgevers Keuze van een uitgever Noodzaak en timing

Algemeen Voorwerp Territorium Termijn Opties Verplichtingen van de auteur Leveren Garantie en vrijwaring Verplichtingen van de uitgever Exploiteren Administratie Vergoeding Verdeling van de rechten Voorschot Afrekening

9.5.

9.5.1.

9.5.2.

9.5.3.

9.6.

En verder De verbreking van het contract Overdracht van het contract Wat gebeurt er met je rechten als de uitgever overkop gaat Besluit

10.

BIJLAGEN 10.1. Lexicon 10.2. Uitzonderingen op het auteursrecht 10.3. Verdeelsleutels SABAM-aangifte

1. INLEIDING Publishing is een tak uit de muziekindustrie die voor velen in dikke nevel gehuld is. Ten dele omdat het processen zijn die zich grotendeels op de achtergrond afspelen en met de tijd ook wel best hard veranderd zijn. Een tweede reden voor de onduidelijkheid rond het uitgeven van muziek ligt bij het loutere feit dat het best een complexe materie is. De grondstof van het publisherswezen is immers het auteursrecht. En er zijn weinig onderwerpen in muzikale middens waar zoveel misverstanden rond bestaan als rond het auteursrecht.

Een publisher of uitgever gaat aan de slag met de nummers in zijn catalogus om zoveel mogelijk exploitatie van de bijhorende auteursrechten te bekomen. Hoe dat juist in zijn werk gaat lees je vanaf hoofdstuk 7. Opdat je publishing helemaal zou begrijpen, is het nodig dat we eerst de ins en outs van het auteursrecht nog eens bekijken.

Daar beginnen we dus mee in deze publicatie. En als je het hebt over geld verdienen met auteursrechten kom je onvermijdelijk ook bij de beheersvennootschappen terecht. We overlopen dus ook enkele essentiĂŤle kenmerken van de drie belangrijkste beheersvennootschappen voor muziek: SABAM, PlayRight en SIMIM. Achteraan vind je nog een verklarende woordenlijst, waar enkele vaktermen nog eens haarfijn uitgelegd worden.

2. AUTEURSRECHTEN 2.1.

Wat?

Auteursrecht ontstaat vanzelf, zonder dat je enige formaliteit moet vervullen. Op het moment dat je muziek maakt, ook al fluit je gewoon een deuntje, ben jij de auteur ervan en krijg je auteursrechten, op voorwaarde dat het om een originele creatie gaat. Vanaf dan is je muziek beschermd door het auteursrecht, maar je echt indekken tegen plagiaat doe je pas als je ook kan bewijzen dat jij een bepaalde song op een bepaalde datum gemaakt hebt.

Het auteursrecht beschermt “werken van letterkunde en kunst”. Hieronder vallen bv. boeken, geschriften, gedichten, schilderijen, foto’s en beeldhouwwerken, maar ook andere creatieve uitspattingen zoals graffiti, animaties, architectuur, design, mode en software kunnen door het auteursrecht beschermd worden. Voor muziek werkt het auteursrecht in de eerste plaats voor de tekst van een nummer en de melodie of het muzikaal arrangement. Het auteursrecht maakt geen onderscheid tussen populaire liedjes, opera’s, soundscapes of zelfs jingles en beltonen.

Voor auteursrechtelijke bescherming is het niet nodig dat je de muziek die je schrijft ook zelf gaat uitvoeren: een uitgeschreven tekst of partituur kan volstaan. Omgekeerd kan je nummer echter ook beschermd zijn als je het enkel live brengt en nergens hebt uitgeschreven. Het is wel nodig dat het ergens “zintuiglijk waarneembaar” gemaakt is. Het loutere idee voor een song kan nooit beschermd worden. Als je niet alleen auteur en/of componist bent, maar ook uitvoerder, kan je naast het auteursrecht ook aanspraak maken op de zogenaamde ‘naburige rechten’ (zie hoofdstuk 3).

DIT IS SLECHTS EEN FRAGMENT UIT DE PUBLICATIE

3. NABURIGE RECHTEN 3.1.

Wat?

Het auteursrecht is er voor auteurs en componisten, maar het is goed mogelijk dat je muziek speelt die niet door jou geschreven is.

Misschien schrijft één iemand van je band al de nummers en zorg jij enkel voor de uitvoering of misschien hebben jullie wel iemand die songs voor jullie schrijft, maar ze nooit mee uitvoert. In zo’n geval blijft het auteursrecht in handen van de schrijver van de nummers en moet je in principe toestemming hebben van de auteur om zijn nummers te vertolken. Aan de andere kant kan jij als uitvoerder wel aanspraak maken op de zogenaamde naburige rechten.

Naburige rechten – ook wel nevenrechten genoemd – en auteursrechten zijn combineerbaar, dus als je zowel auteur/componist als uitvoerder bent, zijn beide voor jou van toepassing.

Het naburige recht is een verzameling van rechten voor uitvoerende kunstenaars, producenten van fonogrammen (diegene die de opnames gefinancierd heeft, bv. een platenlabel of jijzelf als je muziek uitbrengt in eigen beheer) en omroeporganisaties. Zoals bij auteursrechten wordt ook hier een onderscheid gemaakt tussen de vermogensrechten en de morele rechten. De uitvoerende kunstenaars hebben rechten in beide categorieën, de producenten en omroeporganisaties moeten het zonder morele rechten stellen. Naburige rechten gelden tot 50 jaar na het opvoeren of uitbrengen van de prestatie (wordt binnenkort verlengd tot 70 jaar).

3.2.

Voorwaarden?

De enige voorwaarde om naburige rechten te genieten, is dat de uitvoering getuigt van een zekere persoonlijke artistieke expressie. Het moet gaan om een uitvoering van een werk van ‘letterkunde of kunst’.

Het lezen van het nieuws of technische assistentie (licht of geluid) bij een opvoering komen bijvoorbeeld niet in aanmerking voor naburige rechten. Muzikanten zitten op dit vlak meestal veilig. Voor dj’s ligt het wel wat moeilijker. Het draaien van platen wordt algemeen niet aanvaard om naburige rechten in het leven te roepen.

Het is niet belangrijk of het uitgevoerde werk (nog) beschermd is door het auteursrecht. Ook een uitvoering van nummers die reeds in het publiek domein vallen, kunnen naburige rechten genieten.

3.3.

Hoe?

Net zoals auteursrechten ontstaan de naburige rechten automatisch.

Je moet dus geen formaliteiten vervullen om er aanspraak op te maken. In theorie kan je op elke uitvoering naburige rechten laten gelden, maar in de praktijk zal je enkel voor vastgelegde uitvoeringen effectief een beroep kunnen doen op de rechten. Een niet-geregistreerde uitvoering kan immers niet gereproduceerd of meegedeeld worden.

Voor de naburige rechten van de producenten gelden de rechten vanaf de eerste vastlegging.

DIT IS SLECHTS EEN FRAGMENT UIT DE PUBLICATIE

4. COVERS, REMIXEN EN SAMPLES 4.1.

Cover vs. adaptatie

Een cover is niet hetzelfde als een adaptatie. Als je een cover maakt, speel je eigenlijk letterlijk het origineel na, zonder dat je er zelf al teveel vernieuwingen in aanbrengt. Bij een adaptatie is dat anders: daar ga je fundamentele veranderingen aanbrengen aan het origineel (bijvoorbeeld een andere tekst, een nieuw arrangement, â&#x20AC;Ś). De lijn tussen een cover en een adaptatie is in de praktijk vaak moeilijk te trekken. In bepaalde gevallen kan het gemakkelijker zijn om onder het regime van de covers te vallen, maar uiteindelijk is het steeds de rechter die beslist.

Een cover uitbrengen mag, op voorwaarde dat je auteursrechten betaalt aan SABAM of een zustervereniging in het buitenland. Als je de covers live speelt, zal deze vergoeding inbegrepen zitten in de SABAM-afrekening voor de concertorganisator. Als je een cover wilt opnemen en uitbrengen zal je de vergoeding wel zelf moeten betalen als deel van de mechanische reproductierechten. Als het nummer wordt uitgebracht door een platenfirma zorgen zij hier normaal voor.

Als je je cover op YouTube zet, zal YouTube via SABAM auteursrechten betalen aan de originele rechthebbenden.

YouTube zal aan de originele auteurs ook de mogelijkheid geven de cover te verbieden, of eventueel een graantje mee te pikken van eventuele reclame-inkomsten.

Het is evident dat de auteursrechten voor een cover of adaptatie naar de originele auteurs en componisten gaan. Dit wil niet zeggen dat

je er zelf niets aan kan verdienen, want je hebt enerzijds naburige rechten als uitvoerend kunstenaar en anderzijds kan je ook royalty’s op de platenverkoop krijgen. In het geval van een adaptatie maak je eventueel ook kans op een bewerkersaandeel in de auteursrechten, maar dat zal afhangen van je onderhandelingstalent met de originele auteurs/componisten.

Als het originele liedje of een tekst al in het publieke domein is – dit wil zeggen dat de auteursrechten verlopen zijn, omdat de auteur al meer dan 70 jaar overleden is – heb je geen toestemming nodig en moet je geen vergoeding betalen om het te coveren of te bewerken.

Als je een bewerking maakt van een liedje uit het publieke domein met voldoende originele inbreng, zal je trouwens zelf auteursrechten op jouw versie kunnen krijgen.

Let wel op als je samples gebruikt! Op een opname kunnen immers nog naburige rechten van de producent of de uitvoerende muzikanten gelden, ook al is de song zelf niet meer beschermd door het auteursrecht!

Voor een adaptatie heb je altijd de expliciete toestemming nodig van de originele rechthebbenden. Dat kan wel wat moeilijkheden met zich meebrengen: het is namelijk niet altijd makkelijk om de oorspronkelijke auteurs/componisten te pakken te krijgen. SABAM heeft wel een uitgebreide databank die je op weg kan helpen, of anders kan je ook in het boekje van de originele CD aanknopingspunten zoeken. Heel vaak zal de toelating via de publisher moeten verlopen.

DIT IS SLECHTS EEN FRAGMENT UIT DE PUBLICATIE

5. ONLINE VS. OFFLINE Het principe is vrij eenvoudig: de auteur/componist van een nummer is de enige die kan bepalen wat er met een nummer mag en wat niet.

Geeft die auteur/componist zijn auteursrechten in beheer aan een collectieve beheersvennootschap als SABAM, dan zal die organisatie in de plaats van de auteur toelating geven en hier een vergoeding voor vragen. Maar hoe zit dat nu precies met online platformen? Wat mag ik met (mijn eigen) muziek doen en wat niet? En moet ik daarvoor betalen?

5.1.

Muziek op een website

Wil je muziek van anderen op je eigen site zetten, dan moet je hiervoor auteursrechten betalen als die rechthebbenden lid zijn van SABAM of een zustervennootschap in het buitenland. Er gelden andere tarieven voor streaming dan voor downloads. De tarieven vind je terug op de website van SABAM. Het gebruik van muziek van derden op je website geef je bij SABAM aan via e-Licensing.

Zet je als SABAM-lid je eigen muziek rechtstreeks op je eigen site (dus niet als embed van ergens anders), moet je in principe evenzeer betalen. Het maakt hierbij geen verschil of die muziek enkel in streamingformaat wordt aangeboden, of als (gratis) download. Bij het aanbieden van muziek op het internet gaat het vaak om zowel uitvoeringsrechten (je kan de liedjes beluisteren) als om reproductierechten (er wordt een kopie van de file gemaakt). Voor deze twee exploitatiewijzen gaat SABAM een vergoeding vragen voor het gebruik van je muziek, tenzij je eventueel een voorbehoud gemaakt hebt voor interactieve online exploitatie (zie hoofdstuk 6.2.3.). De aanvraag-

procedure en de tarieven zijn hierbij hetzelfde als wanneer je muziek van anderen zou gebruiken. Uiteraard komt dat geld – na aftrek van de commissie van SABAM – uiteindelijk terug op jouw rekening terecht.

Als je covers maakt en online zet, hou dan zeker rekening met de rechten van de originele auteurs/componisten, publishers en/of platenfirma’s!

5.1.1. Muziek op sociale netwerksites Voor alle duidelijkheid: een profiel op een sociale netwerksite (vi.be, Facebook, YouTube, …) is géén eigen site. Dat betekent dan ook dat de aanbieders van die sites auteursrechten moeten betalen voor het feit dat jouw muziek er online staat, en niet jijzelf. Voor buitenlandse sites staat SABAM in voor de Belgische exploitatie, terwijl de zusterverenigingen van SABAM instaan voor de buitenlandse exploitatie en de verschuldigde rechten naar SABAM doorstorten. Aangezien er in de VS echter geen beheersvennootschappen bestaan zoals in het Europese model, maar de auteursrechten op contractuele basis collectief worden beheerd, leidt dit in de praktijk tot bijkomende moeilijkheden.

Een platform als YouTube heeft regelingen getroffen met beheersvennootschappen in heel wat landen. YouTube betaalt dus auteursrechten aan SABAM en haar zusterverenigingen in het buitenland. Elke keer jouw filmpje bekeken of muziek beluisterd wordt op YouTube, verdien je dus een minuscuul klein bedrag aan auteursrechten.

DIT IS SLECHTS EEN FRAGMENT UIT DE PUBLICATIE

6. BEHEERSVENNOOTSCHAPPEN 6.1.

Nut en rol van beheersvennootschappen

Naast het ontstaan van het auteursrecht en het bewijs ervan onderscheiden we ook nog het beheer van auteursrechten. De manier waarop je je auteursrechten laat gelden en controleert, is een materie die traditioneel het terrein is van beheersvennootschappen zoals SABAM, Playright en SIMIM. Het is niet omdat je auteursrechten of naburige rechten hebt, dat dit automatisch geld oplevert. Hiervoor moeten je werken in de eerste plaats gebruikt (gedraaid, uitgezonden, op cd gezet, …) worden en vaak is het nodig dat je je aansluit bij een collectieve beheersvennootschap.

Nu het internet het klassieke auteursrecht in een wurggreep heeft genomen, zijn er echter nieuwe methodes ontstaan om met je auteursrechten om te gaan. Net zoals het uitbrengen van een plaat steeds vaker in eigen beheer gebeurt met hulp van platforms als Tunecore, Bandcamp, … kan een auteur/componist ook terugvallen op enkele nieuwe tools om het beheer van auteursrechten in eigen handen te houden. Een van deze tools vind je bij Creative Commons. Als je je muziek verspreidt onder zo’n licentie, ga je niet automatisch vergoedingen kunnen ontvangen wanneer je muziek bv. op radio of tv wordt gedraaid. In de plaats daarvan onderhandel je zelf over de vergoeding van je rechten. Spijtig genoeg kan je op die manier wel een aantal inkomsten mislopen omdat niet alle partijen (denk maar aan radio en tv) openstaan voor zulke persoonlijke vergoedingen. Daarnaast bepaal je wel zelf wat je toelaat en wat niet, door je licentie à la carte samen te stellen.

Alle details over Creative Commons lees je in hoofdstuk 7. Onthou al dat het gebruik van Creative Commons-licenties geen garantie is voor het bewijs van je auteursrecht, het systeem werkt immers zonder registratie van je werken. Bovenstaande opties zoals het online depot kunnen echter probleemloos gecombineerd worden met een eigen beheer van rechten door middel van CC-licenties.

6.2.

SABAM

6.2.1. Wat? Als je muziek maakt, is de kans groot dat je auteursrechten hebt op je creaties. Je kan ervoor kiezen om deze rechten zelf te beheren, maar het is ook mogelijk om je te laten vertegenwoordigen door een collectieve beheersvennootschap. Op basis van je auteursrecht kan je immers aanspraak maken op bepaalde vergoedingen als je werk gebruik wordt. Sommige van deze vergoedingen zijn vastgelegd en worden automatisch geïnd door de beheersvennootschappen, andere kan je in principe zelf gaan bepalen. Het is absoluut niet noodzakelijk om je aan te sluiten bij een beheersvennootschap, niet om auteursrecht te krijgen en zelfs niet om inkomsten te genereren met je rechten. Een collectieve beheersvennootschap kan je rechten vaak wel efficiënter beheren en sommige vergoedingen zal je alleen via een collectieve beheersvennootschap kunnen krijgen.

SABAM is één van de vele beheersvennootschappen die ons land rijk is. Het is een privébedrijf dat al in 1922 werd opgericht op initiatief van een aantal auteurs. Ze vertegenwoordigen zowel auteurs en componisten als uitgevers bij het beheer van auteursrechten. Die rechten worden beheerd in België en alle landen waar een zustervereniging van SABAM actief is en waarmee samenwerkingsakkoorden werden

DIT IS SLECHTS EEN FRAGMENT UIT DE PUBLICATIE

7. CREATIVE COMMONS 7.1.

Wat?

Telkens je een nummer schrijft en dat op een of andere manier vastlegt (met je GSM, op je computer, desnoods wat akkoorden op een bierkaartje), is dat nummer beschermd door het auteursrecht. Dat brengt met zich mee dat iedereen je toestemming nodig heeft als ze jouw nummers willen gebruiken of remixen, maar ook om het te delen op een blog met hun vrienden. Omdat het een tijdrovende bezigheid is om steeds toestemming te bekomen of toestemming te geven, heeft Creative Commons een licentiemodel ontwikkeld waarmee je als auteur kunt duidelijk maken dat iedereen je nummers mag gebruiken voor bepaalde doeleinden. Creative Commons-licenties creëren op die manier een soort tussenstap tussen de traditionele invulling van het auteursrecht waar er niemand zomaar je nummers mag gebruiken (‘all rights reserved’) en de publieke domeinsituatie - dit is wanneer het auteursrecht op je werken is afgelopen – wanneer iedereen je werk vrij kan gebruiken (‘no rights reserved’). Creative Commons werkt dus volgens het ‘some rights reserved’-principe.

7.2.

Creative Commons wil een vrijer gebruik van auteursrechtelijk beschermde werken mogelijk maken. Het auteursrecht beschermt werken tot 70 jaar na de dood van de langstlevende auteur, nadien komen ze terecht in het ‘publiek domein’ en mag iedereen ermee doen wat hij wil zonder daarvoor toestemming te moeten vragen. Creative Commons wil dit publiek domein sneller toegankelijk maken door bepaalde vormen van gebruik zonder toestemming mogelijk te maken

terwijl het auteursrecht nog van kracht is. Daarnaast wil CC ook een antwoord bieden op het massaal (veelal illegaal) delen en verspreiden van auteursrechtelijk beschermde werken op het internet. Creative Commons laat gebruikers toe om eenvoudige en makkelijk herkenbare licenties aan een werk te koppelen, zodat in ĂŠĂŠn oogopslag duidelijk is wat je met het werk wel en niet mag doen.

Creative Commons is dus handig voor gebruikers, omdat er meer werken mogen worden gedeeld en hergebruikt zonder dat er telkens toestemming moet worden gevraagd en/of een vergoeding betaald.

Maar ook voor artiesten is de regeling bijzonder interessant. Door een CC-licentie aan je muziek te koppelen, geef je aan dat je het OK vindt dat mensen jouw muziek gaan verspreiden en gebruiken zonder daarvoor toestemming te vragen of te betalen, zo lang ze zich maar aan de voorwaarden houden die jij hebt meegegeven, en op die manier jouw auteursrechten respecteren. Op die manier beslis je dus zelf wat mag en niet mag, zonder tussenkomst van een beheersvennootschap.

7.3.

Licenties

Creative Commons stelt je 6 verschillende licenties ter beschikking, elk met hun eigen specifieke restricties. Je kiest de licentie die je wil gebruiken, en laat dat aan de gebruiker weten d.m.v. een duidelijk herkenbaar symbool. De gebruiker krijgt, naast het symbool, een tekst te zien die in simpele bewoordingen uitlegt wat mag en wat niet. Daarnaast is er ook de juridische tekst (de eigenlijke licentie) die per land is aangepast aan de specifieke auteurswetgeving. Let op: de vermelding van de link naar de volledige juridische licentie is nodig om je Creative Commons-licentie rechtsgeldig te maken (lees: afdwingbaar voor een rechtbank). Uiteraard kan je ook een CC-licentie

DIT IS SLECHTS EEN FRAGMENT UIT DE PUBLICATIE

8. DE MUZIEKUITGEVER 8.1.

Inleiding

Over de uitgave van muziekwerken, ook wel gekend onder de term publishing, bestaan veel misverstanden. De muziekuitgever wordt vaak over het hoofd gezien tussen de andere – meer bekende – spelers in de muziekbusiness zoals platenfirma’s en managers. Ook bestaat er soms onduidelijkheid over wat er nu de dag van vandaag precies tot het takenpakket van een uitgever behoort. Daardoor worden soms overeenkomsten aangegaan zonder er goed over na te denken, ofwel worden er verkeerde verwachtingen gekoesterd ten aanzien van de uitgever, met alle gevolgen van dien. Nochtans kan het uitgeven van je muziek je carrière een serieuze duw in de rug geven en meteen je spaarpot aandikken. We helpen je begrijpen wat het uitgeven van muziek juist inhoudt en of publishing iets voor jou is.

Muziekuitgave draait rond auteursrecht. Dit wil eerst en vooral zeggen dat je enkel terecht kan bij een publisher als je een auteur of componist bent. Speel je dus enkel werken van iemand anders, of schrijf je gewoon niet zelf, dan zal je met een uitgeverij niet meteen te maken krijgen.

Naast inkomsten die een artiest haalt uit zijn samenwerking met een platenfirma (royalty’s) kunnen songschrijvers rechten laten gelden op de door hen geschreven teksten of gecomponeerde muziek. Het exploiteren, dit wil zeggen het laten opbrengen en beheren van deze rechten, is de hoofdtaak van een publisher.

Voor een goed begrip van muziekuitgave is het dus nodig dat je goed op de hoogte bent van hoe het auteursrecht werkt. In de eerste hoofdstukken van deze publicatie kan je alles over het auteursrecht nog eens nalezen.

Bij uitgave-overeenkomsten is het zo dat de uitgever een deel van de vermogensrechten krijgt in de songs die hij vertegenwoordigt. Kort gezegd: alles wat je via SABAM uitbetaald krijgt, zal met je uitgever gedeeld worden. Bovendien zal de uitgever als vertegenwoordiger van de song bepaalde exploitaties (zoals bv. synchronisatie, het koppelen van je muziek aan beeldmateriaal als reclamefilmpjes, videogames, â&#x20AC;Ś) rechtstreeks kunnen onderhandelen. De daaruit volgende inkomsten worden ook verdeeld tussen de auteur en de uitgever.

8.2.

De rol van de hedendaagse uitgever

De plaats van de muziekuitgever of publisher binnen de muziekindustrie heeft door de jaren heen een markante evolutie ondergaan.

In oorsprong bestond de taak van de muziekuitgever er uitsluitend in om bladmuziek (partituren) van een muziekwerk te laten drukken en deze te verspreiden. De componist bekwam een percentage op de opbrengst of eenmalige afkoopsom. Buiten voor de klassieke muziek en hafabra (harmonie, fanfare, brassband) is de uitgave van bladmuziek echter een ondergeschikte bezigheid van de uitgever geworden.

Het ontstaan van nieuwe exploitatievormen van muziek (geluidsdragers, radio, videoclips, reclame, games, etc.) heeft de rol van de muziekuitgever aanzienlijk verbreed: als exploitant van de auteursrechten is de hoofdtaak van de uitgever ervoor te zorgen dat de muziekwerken in zijn catalogus zoveel mogelijk uitgevoerd en gereproduceerd worden. Daarbij vervult hij zowel creatieve, commerciĂŤle als

DIT IS SLECHTS EEN FRAGMENT UIT DE PUBLICATIE

9. UITGAVECONTRACTEN 9.1.

Algemeen

Samenwerken met een uitgever kan op verschillende manieren. Er bestaan dan ook veel soorten contracten tussen een uitgever en de auteur/componist: een titelcontract, een exclusiviteitscontract, een fondsovereenkomst, een co- en sub-uitgave, enzovoort. Verder varieren de contracten erg naar gelang het profiel van de uitgever en je status als artiest. In principe kan je ook quasi alles afspreken zolang de artiest en de publisher er akkoord mee gaan. We geven hier een overzicht van de meest essentiële bepalingen uit een doorsnee titelcontract. Dit is een contract waarbij de auteur-componist de rechten op één of meerdere welbepaalde songs overdraagt aan de uitgever.

Helemaal achteraan vind je nog een handig lijstje met uitleg bij een paar specifieke termen.

We proberen je wat inzicht te geven in hoe zo’n contract er meestal uit ziet. Wil je zwaar gaan onderhandelen over je contract, dan is het zeker geen slecht idee om je te laten bijstaan door een advocaat of jurist die in deze materie gespecialiseerd is. Je vindt een lijstje van specialisten in de adressengids op poppunt.be.

9.1.1. Voorwerp Het uitgavecontract bepaalt in de eerste plaats uiteraard duidelijk de

contractpartijen. Ingeval er meerdere auteurs/componisten zijn, worden zij allen in het contract opgenomen. Ook de titels van de werken worden uitdrukkelijk in de overeenkomst vermeld bij een titelcontract. Dit in tegenstelling tot een exclusiviteitscontract waarbij al de werken die je tijdens een bepaalde periode maakt automatisch in het repertoire van de uitgever vallen. Bij een titelcontract moet er voor elke nieuwe song een addendum worden toegevoegd aan het contract om te verduidelijken om welke nummers het gaat.

Het eigenlijke voorwerp van een uitgavecontract is de overdracht van de auteursrechten aan de uitgever op een werk of een aantal werken.

Het is van belang dat het contract in detail opsomt welke exploitatierechten worden overgedragen aan de uitgever en in welke mate: Het grafisch en mechanisch reproductierecht; •

Het distributie-, verhuur- en uitleenrecht;

•

Het recht op openbaarmaking van het werk, al dan niet vastgelegd op fysieke drager;

•

Het synchronisatierecht waarbij wordt overeengekomen of en wanneer de artiest hiervoor toestemming moet geven;

•

Het recht om het werk te (laten) wijzigen: het toestaan van adaptaties en bewerkingen van muziek of tekst; het wijzigen van de titel; het wijzigen voor gebruik in bijv. theater of film. Ook hier is dat even met jou als auteur/componist wordt afgetoetst of dit voor jou ok is. Ook moet bepaald worden wie er welke rechten heeft op het nieuwe werk (dat dus een wijziging is van jouw bestaande werk);

DIT IS SLECHTS EEN FRAGMENT UIT DE PUBLICATIE

10. BIJLAGEN 10.1. Lexicon In gesprekken met publishers, of contracten die ze je voorstellen, zal je vaak allerhande termen horen of zien vliegen waar je kop noch staart aan krijgt. We zetten hieronder een aantal veelgebruikte termen op een rijtje, zodat je ten minste weet waarover er gepraat wordt.

•

Adaptor: bewerker van het tekstgedeelte van een muziekwerk

•

Administratiecontract: samenwerking met een uitgever waarbij die enkel als taak heeft om de rechten op jouw songs administratief te beheren. In ruil hiervoor krijgt de uitgever een percentage (bijv. 10 à 15%) van de geïnde auteursrechten.

•

Akte van cessie/ voorschotregeling: een verklaring van de auteur-componist, gericht aan SABAM, waarbij aan SABAM de opdracht wordt gegeven om een bepaald deel van de aan de auteur toekomende rechten rechtstreeks uit te betalen aan de uitgever en dit tot op het moment dat het voorschot is ingelopen. Er zijn 2 mogelijkheden : -

Voorschotten die terugvorderbaar zijn op de mechanische reproductierechten die betrekking hebben op bepaalde uitgegeven werken. De uitgever moet hiervoor een kopie van het contract naar SABAM sturen, met uitdrukkelijke vermelding van het bedrag van het voorschot. Hij moet SABAM schriftelijk verwittigen als het voorschot is ingelopen.

-

Voorschotten die terugvorderbaar zijn op alle aan de auteur toekomende rechten en dus op alle werken van de auteur, al dan niet uitgegeven door de uitgever die het voorschot betaalt (overdracht van schuldvordering).

•

Arrangeur/bewerker: bewerker van het muziekgedeelte van een werk.

•

Cataloog: geheel van de titels waarvan de uitgever de rechten controleert.

•

Co-uitgave: samenwerking tussen twee uitgeverijen waarbij ze gezamenlijk een werk of cataloog voor een bepaalde duur uitgeven. Naast de verdeling van de inkomsten voorziet een co-uitgaveovereenkomst ook een duidelijke taakverdeling tussen beide uitgevers. Dit soort samenwerking wordt soms gebruikt voor succesvolle auteurs-componisten die een eigen uitgeverij oprichten om daarna samen te werken met een gevestigde uitgever om zo te kunnen genieten van zijn netwerk.

•

Fondscontract: samenwerking met een uitgever waarbij, voor de auteur, een apart fonds in de uitgeverij wordt opgericht dat gezamenlijk wordt beheerd door de uitgever en de auteur-componist.

•

ISWC-code: “International Standard musical Work Code”. Unieke code die aan elk aangegeven werk wordt gegeven en toelaat om het werk en haar auteur te identificeren en volgen. Sinds juni 2004 beschikt elk bij SABAM aangegeven werk over zo’n code.

DIT IS SLECHTS EEN FRAGMENT UIT DE PUBLICATIE