Platencontracten
RC05882_Platencontracten_ok.indd1 1
3/1/06 16:51:36
RC05882_Platencontracten_ok.indd2 2
3/1/06 16:51:37
RC05882_Platencontracten_ok.indd3 3
3/1/06 16:51:38
RC05882_Platencontracten_ok.indd4 4
3/1/06 16:51:39
RC05882_Platencontracten_ok.indd5 5
3/1/06 16:51:40
2. Op weg naar het platencontract Als artiest droom je ervan je muziek bekend te maken bij het grote publiek. Muziek wordt steeds vaker via het internet verspreid, maar de meest gangbare vorm om je muziek aan te bieden is nog altijd de geluidsdrager (fonogram): compact disc (CD), digital versatile disc (DVD), cassette (MC) of vinylplaat (LP). De opname, productie en distributie van die geluidsdrager is echter een complexe en vooral dure aangelegenheid. Als artiest heb je daartoe niet noodzakelijk de technische en financiĂŤle mogelijkheden. Je moet dus met je muziek een platendeal gaan shoppen, zoals dat heet. Via een demonstratieopname (demo) of een demonstratieconcert (showcase) kun je een uitgever of een talentscout (artist & repertoire manager) aanspreken en zo het pad effenen naar de platenmaatschappij die je mogelijk een platencontract zal voorleggen. Hou er wel rekening mee dat jouw belangen en die van de platenmaatschappij niet noodzakelijk gelijklopend zijn. Een platenmaatschappij brengt een plaat uit om er op korte of lange termijn een artistiek maar vooral financieel succes mee te halen. Anders is de platenmaatschappij gedoemd om te verdwijnen. Bij de artiesten zijn er verschillende types: aan het ene uiteinde zij die vooral financieel succes najagen en niet te beroerd zijn om daar artistieke principes voor op te geven, aan de andere kant doordouwers die vinden dat op artistiek succes geen prijs staat. Al die verschillende belangen moeten mekaar ergens kunnen vinden. Als artiest moet je beseffen dat je dankzij het geld van de platenmaatschappij functioneert, maar de producent mag ook niet vergeten dat de artiest zijn integriteit wil bewaren. Wanneer de belangen van beide partijen verzoend zijn in een platencontract, zal de platenmaatschappij de nodige middelen ter beschikking stellen om de muziek van de artiest op te nemen. Het resultaat van dat werk is de moederopname (master). De platenmaatschappij gebruikt deze moederopname vervolgens voor de aanmaak van geluidsdragers met daarop de uitvoeringen van de artiest. De geluidsdragers worden verdeeld en tot slot bepaalt de onvoorspelbare smaak van het publiek het succes van de geluidsdrager.
RC05882_Platencontracten_ok.indd6 6
3/1/06 16:51:41
3. Major, independent of E-label? Als artiest kun je bij twee types van platenmaatschappijen terechtkomen: enerzijds de grote internationale platenmaatschappijen (majors) zoals EMI, Sony-BMG, Warner en Universal, anderzijds de onafhankelijke producenten (independents). Wat is nu het verschil? Een major neemt doorgaans de verschillende stappen tussen het tekenen van een artiest tot en met de distributie en promotie voor zijn rekening. De independent daarentegen houdt zich meestal bezig met de productie en promotie en vertrouwt de distributie toe aan een major. Variaties zijn mogelijk. Vaak vraagt de independent aan een major om ook de promotie voor zijn rekening te nemen. Het is moeilijk te bepalen of je nu best bij een major dan wel bij een independent tekent. Beide manieren van contracteren hebben immers voor- en nadelen. Zo zal bij een independent het beschikbare royaltypercentage voor de artiest in principe lager liggen. Majors worden nl. geacht over meer financiële slagkracht te beschikken. Anderzijds zal een independent die een relatief beperkt aantal acts onder contract heeft en zich soms zelfs beperkt tot één genre meer aandacht kunnen besteden aan zijn artiesten. Om een goed beeld te hebben van de positie van een independent in de muziekindustrie kan de artiest informeren naar andere artiesten die bij die firma een contract hebben (artiestenrooster) of welke opnamen zij reeds uitgebracht heeft (back catalogue). Independents stellen steeds vaker deals voor waarbij je onmiddellijk een deel - gewoonlijk de helft -van de productiekosten betaalt. Je moet er dan wel over waken dat de financiële afspraken transparant zijn en dat je via omwegen niet voor de volle pot instaat. Je kunt als artiest de opnamen uiteraard ook zelf financieren: een productie in eigen beheer. Je geeft dan de moederopname waarvan je eigenaar bent voor reproductie en distributie in licentie aan een major of independent. Hierover meer in de Poppunt-brochure Het opnemen van een cd in eigen beheer en in hoofdstuk 8.
RC05882_Platencontracten_ok.indd7 7
3/1/06 16:51:41
RC05882_Platencontracten_ok.indd8 8
3/1/06 16:51:42
RC05882_Platencontracten_ok.indd9 9
3/1/06 16:51:43
6. Rechten en plichten 6.1. De artiest 6.1.1. Exclusiviteit Eerst en vooral garandeert de artiest schriftelijk dat hij niet (langer) gebonden is bij een andere firma. De platenmaatschappij vraagt ook dat de artiest zich exclusief, met uitsluiting van ieder ander, aan haar verbindt. Simpel gezegd: de artiest mag geen nummers opnemen voor een andere platenmaatschappij. Die gevraagde exclusiviteit is niet verwonderlijk. De platenmaatschappij zal immers in het muzikaal project van de artiest investeren. Zo’n investering houdt natuurlijk een risico in want op voorhand valt niet te voorspellen of het muzikaal project zal aanslaan bij het publiek. Indien het lukt wil de platenmaatschappij de vruchten plukken van haar investering. Door de artiest exclusief aan zich te binden verhindert de platenmaatschappij dat een andere platenmaatschappij die artiest wegkaapt en zo profiteert van haar inspanningen om een artiest succesvol te maken. Die exclusiviteit kan ook gelden voor verspreiding van concertopnamen van de artiest via het internet. De artiest moet rekening houden met de gevolgen daarvan. De platenmaatschappij kan zich bijvoorbeeld beroepen op deze exclusiviteit om te verhinderen dat een radiozender of portaalsite een optreden van een artiest rechtstreeks uitzendt via een website (streaming). Uitzonderingen op de exclusiviteit worden soms toegestaan. Zo kan de maatschappij de artiest toch toestemming geven om bijvoorbeeld als sessiemuzikant mee te werken aan een opname voor een andere platenmaatschappij (sideman’s clause). In ruil voor deze medewerking betaalt de andere platenmaatschappij dan een vaste of variabele vergoeding (override). In de informatie bij de geluidsdrager wordt dan ook gepreciseerd dat toestemming verleend werd door de platenmaatschappij van de artiest (in het cd-boekje lees je dan “appears courtesy of”). In de dancesector komt het voor dat de exclusiviteit beperkt blijft tot één of meerdere projecten (act) en dat het de artiest dus toegestaan is om andere projecten elders aan te bieden.
RC05882_Platencontracten_ok.indd10 10
3/1/06 16:51:43
6.1.2. Medewerking aan de opnamen in de studio Naast verbintenis tot exclusiviteit bedingt de platenmaatschappij ook dat de artiest naar best vermogen meewerkt aan de realisatie van de opnamen. De muziek zal herhaaldelijk in de studio worden uitgevoerd tot de opname voldoet aan de artistieke en technische kwaliteits normen. Plaats en tijdstip van de opnamen in de studio worden in overleg met de artiest door de platenmaatschappij vastgelegd. Voor die opnamen wordt vaak een producer aangeworven. Het is raadzaam om in een platencontract te bepalen wie de producer van de geluidsopnamen kiest. De producer speelt ten slotte vaak een belangrijke rol in het maken van de sound van een artiest: de producer bepaalt hoe de opnamen zullen klinken en welk opnamesysteem gebruikt zal worden. Deze soundmaker werkt in dienst van de platenmaatschappij of voor eigen rekening. Soms is hij één van de uitvoerende artiesten. Hij krijgt een vast bedrag of een percentage op de verkoop of een combinatie van beiden. In de artiestenovereenkomst wordt gepreciseerd wie de producer uiteindelijk betaalt: de artiest door aftrek van de producersgage van de royalties, of de platenmaat schappij. Ook over de keuze en de vergoeding van eventuele remixers worden best vooraf duidelijke afspraken gemaakt. Vooral in de dancesector, waar het succes van een nummer veelal staat of valt met de keuze van de juiste remixers, spelen deze mensen vaak een belangrijke rol.
6.1.3. Promotie Wanneer de opnamen zijn afgerond is het nog niet afgelopen voor de artiest: op vraag van de platenmaatschappij moet hij beschikbaar zijn voor diverse promotieactiviteiten: interviews, persconferenties, radioen televisieoptredens, chatsessies, signeersessies en ontmoetingen met fans (meets & greets). Uiteraard komen dergelijke promotieactiviteiten de artiest ook ten goede. Een goed draaiende promomachine kan de verkoop versterken.
11
RC05882_Platencontracten_ok.indd11 11
3/1/06 16:51:43
RC05882_Platencontracten_ok.indd12 12
3/1/06 16:51:44
RC05882_Platencontracten_ok.indd13 13
3/1/06 16:51:45
6. Rechten en plichten 6.1. De platenmaatschappij 6.2.1. Vervaardigen van opnamen De platenmaatschappij staat in voor het vervaardigen van de opnamen. Het eindresultaat is een moederband (master).
6.2.2. Exploitatie van de opnamen Indien de opname weerhouden wordt voor release zal de platenmaatschappij de moederband binnen een redelijke termijn op geluidsdragers reproduceren - persen of dupliceren - en deze geluidsdragers verdelen. Het door de platenfirma tewerkgestelde of ingehuurde promoteam moet ervoor zorgen dat de opname op radio en televisie beluisterd kan worden (airplay). De platenmaatschappijen zijn wettelijk verplicht om de opnamen te exploiteren volgens de eerlijke beroepsgebruiken. Wat dat betekent staat niét in de auteurswet. Uiteraard kan een beginnend artiest moeilijk eisen dat van zijn eerste opnamen 100.000 geluidsdragers worden aangemaakt. Om de opnamen van de artiest ten volle te kunnen exploiteren, regelt de platenmaatschappij tot in detail waartoe zij gerechtigd is. Zowel de term opname (studio, live, audiovisueel,…) als exploitatie wordt gespecifieerd. Het moet bijvoorbeeld duidelijk zijn of de platenfirma gerechtigd is om ook een dvd van de artiest uit te brengen. Eén van de mogelijke bedongen exploitatiewijzen is het synchronisatierecht. Daardoor kan de platenmaatschappij de opname van de art i e s t g e b r u i k e n t e r b e g e l e i d i n g v a n a n d e re b e e l d - e n / o f geluidsopnamen. Een voorbeeld hiervan is het gebruik van een muziekopname in een commercial - trendy merken gebruiken vaak hippe muziek in hun commercials om een doelpubliek aan te spreken- of een film - meer en meer films proberen een commerciële soundtrack samen te stellen. Steeds meer firma’s proberen hun muziek ook te koppelen aan videogames aangezien die grote groepen mensen kunnen bereiken en hierrond hypes kunnen ontstaan. Sommige artiesten vragen inspraak in de keuze van commercials waarvoor hun muziek wordt gebruikt. Zo verhinderen ze dat hun muziek wordt verbonden aan producten waar ze niet achter staan.
RC05882_Platencontracten_ok.indd14 14
3/1/06 16:51:45
Daarnaast zal de platenmaatschappij veelal ook bedingen dat zij gerechtigd is tot on-line distributie - music on demand waarbij de surfer de muziek onmiddellijk downloadt - en on-line postorderverkoop waarbij de surfer een geluidsdrager van de opname on-line bestelt en die dan per post krijgt toegestuurd. De laatste jaren zijn ook de mobile music applications steeds belangrijker geworden. Het gaat dan bijvoorbeeld om de verkoop van muziek in de vorm van ring tones of zelfs heuse stukjes downloadbare muziek die als gsm-tune gebruikt worden. Met de opkomst van podcasts (download een radioprogramma op je Ipod), TV on demand, videoclips op je draagbare spelconsole, TV via je gsm, enz‌ zal het belang van deze nieuwe vormen van muziekgebruik alleen maar groter worden. Veelal wordt ook overeengekomen dat de platenmaatschappij de verworven rechten mag toevertrouwen aan derden. Dit stelt de platenmaatschappij in staat om deals te sluiten met distributeurs of licentienemers die de lokale markt beter kennen. De exploitatiewijzen waartoe de platenmaatschappij gerechtigd is, kunnen uiteraard in onderling overleg beperkt worden in tijd en ruimte.
6.2.3. Promotie en publiciteit Om de promotie van de opnamen vlot te laten verlopen, verleent de artiest aan de platenfirma het recht om zijn naam, afbeelding en biografie te gebruiken op allerlei promotiemateriaal zoals bijvoorbeeld affiches, displays, tickets, posters en hoezen. Ter controle kan de artiest ook bedingen dat hij de afbeelding en biografie goedkeurt alvorens de platenmaatschappij ze gebruikt.
15 RC05882_Platencontracten_ok.indd15 15
3/1/06 16:51:45
RC05882_Platencontracten_ok.indd16 16
3/1/06 16:51:49
RC05882_Platencontracten_ok.indd17 17
3/1/06 16:51:52
7. De vergoeding van de artiest 7.2. Het royaltypercentage Het contract preciseert op hoeveel royalties de artiest recht heeft bij elke vorm van exploitatie van zijn opnamen. Meestal wordt een basisroyalty vastgelegd voor verkoop in het binnenland of de Benelux. Deze basisroyalty kan variĂŤren van 2 tot 25 %. Het royaltypercentage hangt af van de status en marktwaarde van de artiest. Indien de artiest de moederopname zelf gefinancierd heeft of het contract een break-even clausule bevat - zodat de opnamekosten aan het einde van de rit door de artiest zelf betaald zijn - moet het royaltypercentage hoger zijn. De artiest kan trachten het royaltypercentage afhankelijk te maken van bepaalde verkoopsresultaten. Binnen een sliding scale wordt het percentage hoger telkens wanneer de verkoop een aantal exemplaren heeft overschreden, bijvoorbeeld een royalty van 9 % bij een verkoop tot 10.000 exemplaren en een royalty van 11 % bij een verkoop boven de 10.000 exemplaren.
7.3. Berekeningsbasis Royalties worden gekoppeld aan de verkoopprijs. De artiest kan ook een percentage eisen van andere vormen van inkomsten uit de exploitatie van zijn muzikale uitvoeringen, bijvoorbeeld synchronisatievergoedingen De berekeningsbasis is meestal de price published to dealer (PPD). Dit is de prijs die de (groot)handelaar betaalt aan de platenindustrie. De PPD bedraagt ongeveer tweederde van de winkelprijs.
RC05882_Platencontracten_ok.indd18 18
3/1/06 16:51:53
Op de PPD worden belastingen (BTW) en vaak verpakkingskosten in mindering gebracht. Het is mogelijk dat het percentage, ingehouden als kost voor diverse verpakkingswijzen (CD, muziekcassette, ... ) niet overeenstemt met de werkelijke kost. De artiest moet hiervoor op zijn hoede zijn. Een verpakkingskost voor on-line gedistribueerde opnamen (wanneer de consument de opnamen downloadt) is bijvoorbeeld moeilijk te verantwoorden. Soms worden ook heel andere kosten ingebracht en kan de platenfirma al zijn investeringen in promotie, videoclips en dergelijke geheel of gedeeltelijk recupereren van de artiest. In zo een geval moet het onderhandelde royaltypercentage een stuk hoger liggen, aangezien de platenfirma ook minder risico’s loopt. Ook aan de handel toegestane kortingen worden soms in mindering gebracht van de berekeningsbasis. De royalties worden afgerekend over het aantal verkochte, geleverde en niet teruggestuurde geluidsdragers (units). Heel af en toe probeert de platenfirma nog eens in het contract te zetten dat er slechts royalties wordt verrekend over 90 % van het verkochte aantal exemplaren. Jaren geleden liep er immers wel eens iets mis met de productie en het transport van vinyl, maar met de CD is dat soort problemen al lang van de baan. De artiest moet er dus op aandringen dat er wordt afgerekend over 100 %.
19 RC05882_Platencontracten_ok.indd19 19
3/1/06 16:51:56
RC05882_Platencontracten_ok.indd20 20
3/1/06 16:51:56
RC05882_Platencontracten_ok.indd21 21
3/1/06 16:51:57
7. De vergoeding van de artiest In bepaalde gevallen heeft de artiest pas recht op royalties wanneer de platenmaatschappij de opname-investering (break-even) gerecupereerd heeft. Komt daar nog bij dat vaak ook de verleende tour- en videosupport moet ingelopen worden, alvorens er sprake is van enige betaling. Daarenboven leggen platenmaatschappijen vaak ook reserves aan. Dit houdt in dat de platenmaatschappijen een deel van de royalties nog niet uitbetalen in afwachting van de definitieve verkoopcijfers. Het kan immers zijn dat bijvoorbeeld kleinhandelaren ingekochte exemplaren terugsturen.
7.6. Controlemaatregelen De artiest vraagt het controlerecht op de afrekeningen en betalingen. Hij kan dan bijvoorbeeld een accountant aanduiden die inzage krijgt in de relevante financiĂŤle gegevens van de platenmaatschappij. Het is raadzaam in het contract vast te leggen wanneer deze controle kan worden uitgevoerd en wie ze betaalt. Zo kan worden overeengekomen dat de platenmaatschappij de kosten draagt indien er een verschil is van meer dan 5 % tussen wat de artiest ontvangen heeft en wat hij had moeten krijgen. Vaak zal een platenfirma trachten vast te leggen dat zo een controle alleen maar kan gebeuren door een erkende accountant.
RC05882_Platencontracten_ok.indd22 22
3/1/06 16:51:57
7.7. Royalties, naburige rechten en auteursrechten Royalties, naburige rechten en auteursrechten mogen niet met elkaar verward worden. Een artiest krijgt royalties op de verkoop van de geluidsdrager via een platenmaatschappij. Daarnaast kan de artiest op zijn muzikale uitvoeringen naburige rechten laten gelden. De artiest ontvangt naburige rechten wanneer de geluidsdrager wordt gespeeld op radio en televisie of in publieke ruimten - horeca, metro, discotheken, .... De artiest zal die naburige rechten, net zoals een vergoeding voor de thuiskopie, ontvangen van de beheersvennootschap waarbij hij zich aangesloten heeft, zoals Uradex. De artiest moet erop toezien dat hij deze naburige rechten niet onnodig overdraagt aan de platenmaatschappij. Een auteur krijgt auteursrechten via een beheersvennootschap zoals Sabam voor elke reproductie van zijn compositie op een geluidsdrager (mechanische reproductierechten) en telkens zijn compositie wordt uitgevoerd (uitvoeringsrechten). Een artiest kan tegelijk ook auteur zijn van de nummers die hij uitvoert. In dat geval ontvangt hij zowel royalties, naburige rechten als auteursrechten.
23 RC05882_Platencontracten_ok.indd23 23
3/1/06 16:51:58
RC05882_Platencontracten_ok.indd24 24
3/1/06 16:52:01
RC05882_Platencontracten_ok.indd25 25
3/1/06 16:52:01
11. Websites en domeinnamen Het world wide web is een niet te onderschatten marketinginstrument. Wanneer iemand een CD koopt in een winkel, hebben platenfirma en artiest het raden naar de identiteit van die koper. On-line kunnen echter eerst een aantal persoonsgegevens van de geïnteresseerde surfer worden gevraagd zodat men weet wie interesse heeft voor de muziek. De persoonsgegevens kunnen vervolgens gebruikt worden om één van de optredens of de nieuwe CD van de artiest te promoten. Daarnaast kan de exploitatie van de website ook geld opbrengen door bijvoorbeeld advertenties. Tot slot is de website een uitgelezen medium voor rechtstreeks contact met de fans. De kracht van het internet is de platenmaatschappijen uiteraard niet ontgaan. In platencontracten staan dan ook meer en meer clausules over websites en domeinnamen. Een voorbeeld is de clausule die stelt dat de platenmaatschappij het recht krijgt om één of meer websites met betrekking tot de muzikale activiteiten van de artiest te ontwikkelen en te beheren. Aansluitend hierop kan de platenmaatschappij ook vaak het exclusieve recht krijgen om de artiestennaam, groepsnaam en alle variaties daarop te gebruiken als domeinnaam voor die website - bijvoorbeeld www.massiveattack.com . De reden voor deze aanspraak is niet ver te zoeken. In de zoektocht naar informatie over de artiest zal de consument immers eerst surfen naar een domeinnaam waarin de artiestennaam of groepsnaam verwerkt werd. Zelden wordt naar de website van de platenmaatschappij gesurft omdat de naam van de platenmaatschappij meestal niet gekend is. Door het exclusieve recht op de domeinnaam van de artiestennaam of groepsnaam kan de platenmaatschappij informatie omtrent de fans verzamelen voor marketingacties. Daarnaast zal de platenmaatschappij op de website van de artiest ook promotie kunnen maken voor haar eigen website en indien zij hiertoe het recht kreeg merchandisingproducten verkopen. Als argument om de rechten te verwerven op de domeinnaam en websites stellen platenmaatschappijen onder meer dat zij alle rechten die rechtstreeks of onrechtstreeks betrekking hebben tot de exploitatie van de opnamen van een artiest in één hand verenigd willen zien. Dit moet hen ook in staat stellen om op gecoördineerde wijze te kunnen optreden tegen iedere mogelijke inbreuk door derden, zoals bijvoorbeeld ongeautoriseerde opnamen (bootlegs), illegale kopieën, nepmerchandising en piraterij-websites.
RC05882_Platencontracten_ok.indd26 26
3/1/06 16:52:02
De artiest moet wel op zijn hoede zijn: sommige platenmaatschappijen gaan immers (te) ver in hun aanspraak. Zo moet ten allen tijde vermeden worden dat de platenmaatschappij het voortdurende recht verwerft op de domeinnamen van de artiestennaam, groepsnaam en alle variaties. Want stel dat de platenmaatschappij niet langer interesse heeft voor de muzikale bezigheden van de artiest en het contract beëindigt: de artiest is dan wel vrij van contractuele verplichtingen maar voor zover haar dit voortdurend verleend werd, behoudt de platenmaatschappij wel het recht op de domeinnamen ondanks het beëindigen van het contract. Gevolg hiervan is dat de artiest geen website meer kan exploiteren met zijn eigen domeinnamen. Dit is uiteraard te vermijden. Een bevredigende oplossing voor beide partijen kan zijn dat de platenmaatschappij wel het recht krijgt om de artiestennaam, groepsnaam en alle variaties als domeinnaam te gebruiken maar enkel voor de duur van het platencontract. Bij het beëindigen van het contract moeten de rechten op de domeinnaam dan aan de artiest overgedragen worden. Mogelijk vraagt de platenmaatschappij bij die overdracht wel een vergoeding voor de kosten van de registratie en overdracht van de domeinnamen. De artiest kan van de platenmaatschappij ook nog het recht vragen om, los van de website geëxploiteerd door de platenmaatschappij, zélf een website met betrekking tot zijn/haar muzikale activiteiten op te zetten. Een platenmaatschappij zal zich hiertegen in principe niet verzetten maar wel een aantal voorwaarden stellen, zoals bijvoorbeeld het verbod om een gelijkaardige domeinnaam als de domeinnaam van haar website te gebruiken en/of het verbod om via de eigen website van de artiest geluidsdragers van zijn opnamen te verkopen en/of de verplichting om te hyperlinken naar haar website. Fansites van fervente liefhebbers van een bepaald artiest worden veelal gedoogd om deze fans niet voor de borst te stoten. Partijen moeten uiteraard ook duidelijke afspraken maken over de inhoud van de website en de kosten van het opzetten en onderhouden van die website. Tot slot kan de artiest een deel van de inkomsten vragen die voortvloeien uit de exploitatie van de website, bijvoorbeeld advertentie-inkomsten.
27
RC05882_Platencontracten_ok.indd27 27
3/1/06 16:52:02
RC05882_Platencontracten_ok.indd28 28
3/1/06 16:52:02
RC05882_Platencontracten_ok.indd29 29
3/1/06 16:52:03
13. Tot slot Wat voorafgaat geeft een algemeen beeld van wat artiest en producent regelen in een platencontract. Contractuele voorwaarden kunnen sterk verschillen. Vaak leggen platenmaatschappijen de artiest echter een standaardcontract voor. De inhoud hiervan zou voor iedereen bespreekbaar moeten zijn. Vooral de succesvolle artiesten hebben een betere onderhandelingspositie. Ten aanzien van de debuterende artiest wordt nogal eens de take it or leave it-attitude aangenomen. Omwille van de complexe aard van de materie, doet de artiest er goed aan deskundig advies in te winnen alvorens te tekenen. Een eenvoudige mail naar popadvies@poppunt.be kan je al een heel eind op weg helpen. Al te vaak wordt achteraf geklaagd over de verregaande gevolgen van een ondoorzichtig en onredelijk contract. Door de wisselwerking van de bijzondere en algemene contractsvoorwaarden kan de artiest voor bijzonder onaangename verrassingen komen te staan. Kleine aanpassingen kunnen al een wereld van verschil uitmaken. Daarom is het sowieso raadzaam om je in zulke onderhandelingen te laten bijstaan door een gespecialiseerde jurist. De investering die je op dat moment doet, kan je later heel wat moeilijkheden besparen. Onevenwichtige overeenkomsten en scheve verhoudingen monden hoe dan ook uit in spanningen en conflicten. Het verdient dan ook aanbeveling contracten af te sluiten die bevredigend zijn voor zowel platenmaatschappij als artiest. Uiteindelijk is het de bedoeling dat beide partijen er beter van worden. Een platenmaatschappij heeft geen belang bij een artiestonvriendelijk contractenbeleid. De artiest van zijn kant mag niet uit het oog verliezen dat de firma het financiĂŤle risico van het project draagt, vaak zonder enige waarborg op succes. Ook een goede verstandhouding met de platenmaatschappij is van groot belang. Want wat is een artiest met een uitmuntend platencontract indien de platenmaatschappij niet gemotiveerd is om zijn product te commercialiseren?
RC05882_Platencontracten_ok.indd30 30
3/1/06 16:52:03
Bijlage 1. Checklist • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Is de artiest volledig vrij? Bevat het contract met de vroegere platenmaatschappij geen clausule waardoor de artiest nog gebonden is? Heeft de vroegere maatschappij nog opnamen in haar bezit die het releasebeleid van de nieuwe firma kunnen dwarsbomen? Wat heeft de geïnteresseerde platenmaatschappij al bewezen? Welke artiesten heeft zij onder contract? Zijn dit geen concurrerende artiesten? Wie binnen de firma gaat het product promoten en verkopen? Is de firma sterk op nationaal of internationaal vlak? Welke internationale connecties heeft zij? Hoe groot is het opnamebudget? Hoe groot is het promotiebudget? Heeft de artiest inspraak bij beslissingen over het uit te brengen materiaal, de producer, de geluids technicus, de sessiemuzikanten, de mixer, de studio, ...? Wie betaalt deze mensen? Is de platenmaatschappij ook verplicht om het opgenomen materiaal daadwerkelijk uit te brengen en zo ja, wanneer en in hoeveel exemplaren? Voor welke territoria staat de artiest zijn rechten af? Heeft de artiest het recht om het heft in eigen handen te nemen indien de platenmaatschappij er niet in slaagt om het product in het buitenland te releasen binnen een bepaalde periode na release in eigen land? Hoe lang is de artiest juridisch gebonden door het spel van opties en verlengingen? Hoeveel albums mag de firma uitbrengen? Hoe ruim is het recht van de maatschappij om ook beeld- of audiovisuele opnamen te maken? Is het recht beperkt tot het maken van promotionele videoclips of mag de maatschappij ook een live-concert opnemen en die opname verkopen aan een televisiestation, op DVD, etc.? Zijn er afspraken ivm het online gebruik van de muziek en mobile music applications? Draagt de artiest ook zijn merchandisingrechten over en zo ja tegen welke vergoeding? Heeft de artiest inspraak bij de keuze van commercials en/of films waarvoor zijn muziek eventueel gebruikt wordt? Is er een regeling omtrent domeinnamen? Mag de artiest een website uitbouwen en beheren? Draagt de artiest ook zijn naburige rechten over? Staat de artiest ook zijn uitgaverechten af? Hoe lang kan de artiest de titels die door de platenmaatschappij werden opgenomen niet meer opnemen en vanaf wanneer begint deze periode te lopen? Heeft de platenmaatschappij de voorafgaande toestemming van de artiest nodig voor opname van een muziekwerk in een compilatie-album? Is het royaltypercentage redelijk? Wordt een sliding scale gepland? Is de afrekeningsclausule van de royalties duidelijk? Welke berekeningsbasis wordt gehanteerd? Hoe wordt de groothandelsprijs gedefinieerd? Welke kosten worden eerst in mindering gebracht? Heeft de maatschappij het recht om promotiekosten te verrekenen met royalties? Wordt er afgerekend over 100 % van de verkoop? Krijgt de artiest een voorschot, niet alleen op het eerste album maar ook op de volgende, en wanneer? Heeft de artiest het recht om de afrekeningen te controleren? Wat gebeurt er indien de platenmaatschappij failliet gaat? Mag de artiest elders aan de slag als sessiemuzikant? Welk recht is van toepassing en welke rechtbanken zijn bevoegd?
31 RC05882_Platencontracten_ok.indd31 31
3/1/06 16:52:04
POPPUNT vzw Kartuizersstraat 19/7 1000 Brussel Tel 02 504 99 00 Fax 02 504 99 09
RC05882_Platencontracten_ok.indd32 32
Algemeen: info@poppunt.be Popadvies: popadvies@poppunt.be
3/1/06 16:52:04