ISBN: 9789490825058 Wettelijk depot: D/2014/9498/2 NUR 669 Lay-out: Snyvo & Joachim Wemel Cover: Joachim Wemel De Poppuntgids is een uitgave van Poppunt vzw. Dit werk is gelicenseerd onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel 4.0 Internationaal. Ga naar http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 om een kopie van de licentie te lezen.
Hoewel bij de totstandkoming van deze gids de grootst mogelijke zorg is betracht, bestaat de mogelijkheid dat bepaalde informatie na verloop van tijd verouderd of niet meer juist is. De uitgever, de redactie en de auteurs zijn dan ook niet aansprakelijk voor de gevolgen van activiteiten die worden ondernomen op basis van deze uitgave.
Poppuntgids versie 1.2 – september 2017
oppunt zet zich in voor muzikanten en dj’s uit pop, rock, dance en aanverwante genres. We geven je duidelijke informatie over elke stap in je muzikale traject, of je nu een absolute beginner bent of al wat ervaring hebt opgedaan. Al die info, aangevuld met een adressengids, educatiekalender en virtuele datingplek voor muzikaal talent, verzamelden we op poppunt.be. Vind je daar niet wat je zoekt, dan is er ook nog altijd ons persoonlijk advies. We leggen je in een glasheldere taal de regels van het spel uit en vertalen die meteen naar jouw praktijk. Je kan op ons een beroep doen zo vaak als je zelf wil: onze service is helemaal gratis. Altijd welkom via telefoon en mail of voor een persoonlijk gesprek. Daarnaast creëren we concrete kansen. Dat doen we op vi.be, ons platform voor bands, dj’s en producers die op zoek zijn naar speelkansen, airplay, recensies en wedstrijden. Elke week worden er nieuwe kansen, grote en kleine, toegevoegd door organisatoren die muzikaal talent een warm hart toedragen. Met ons driemaandelijkse Poppunt Magazine blijf je dan weer op de hoogte van wat reilt en zeilt in het muzieklandschap: music-o-holics vertellen over hun passie, muziekprofessionals krijgen een gezicht, we geven tips en tricks, spitten scenes en muzikale trends uit en zetten vers talent voor de lens van onze fotograaf. Wil je ons in levende lijve aan het werk zien? Kom dan naar Play & Produce, de Poppunt Sessions, een Stoemp!-concert of één van onze andere evenementen. Waar je ook naar op zoek bent, we wijzen je graag de weg! Poppunt dankt zijn structurele partners:
Heel wat muziekprofessionals waren bereid om hun expertise te delen en schreven mee aan deze Poppuntgids. Onze dank gaat dan ook uit naar Fréderic Busscher, Wies Callens, Kristof Claes (Goldfox, Fortyfive), Sven De Potter, Didier Deneuter (MODO Law), Frank Duchêne, John Joris, Werner Pensaert, David Poltrock, Michael Schack, Hanne Valckenaers (Musickness), Gert Van Hoof (Cochlea Mastering Studio), Thomas Vanelslander, Tijs Vastesaeger, Stijn Verdonckt (DAFT Studios), Cecilia Verheyden en dj Wontime. Deze gids kwam tot stand met de steun van PlayRight+ en SABAM For Culture.
PlayRight+ is een departement binnen PlayRight, de beheersvennootschap van de naburige rechten van uitvoerende kunstenaars (muzikanten en acteurs) in België. Het werd in 2013 opgericht ter ondersteuning van de uitvoerende kunstenaars en de verdediging van hun belangen binnen de sector waarin zij werken. PlayRight+ doet aan actief aan belangenbehartiging en lobbying bij overheden, beleidsinstanties, media, producenten en beroepsverenigingen. Het ondersteunt, faciliteert en financiert onderzoek naar de professionele, sociaal-economische en juridische positie van de uitvoerende kunstenaar binnen de muziek- en audiovisuele sector, alsook initiatieven die het informeren van uitvoerende kunstenaars terzake tot doelstelling hebben.
SABAM For Culture is sinds 1981 een actieve speler in het culturele veld. Ze helpt op allerlei manieren haar auteurs bij de promotie, verspreiding en ontwikkeling van hun repertoire. SABAM For Culture ondersteunt evenementen, organisaties, steunpunten, festivals, enz. Daarnaast geeft ze ook financiële tussenkomsten voor o.a. optredens op buitenlandse showcasefestivals en het produceren van ‘live’ videoclips op bijzondere locaties. Op buitenlandse events stelt SABAM For Culture infrastructuur ter beschikking voor SABAMleden die er hun repertoire willen promoten. SABAM For Culture ondersteunt ook film en televisie, literatuur, beeldende kunsten en theater. In 2013 werden voor de eerste keer de SABAM Awards uitgereikt, de start van een mooie jaarlijkse traditie.
INHOUD 1. EERSTE STAPPEN 1.1. Instrument & gear 1.1.1. Akoestische gitaar 1.1.2. Elektrische gitaar 1.1.3. Basgitaar 1.1.4. Gitaareffecten 1.1.5. Versterkers 1.1.6. Drums 1.1.7. Keyboards & synths 1.1.8. Dj gear 1.1.9. Producersgear 1.1.10. Gear verzekeren 1.2. Een band beginnen 1.2.1. Muzikanten vinden 1.2.2. Een naam zoeken en registreren 1.2.3. Strategie en ambitie 1.2.4. Attitude 1.3. Beginnen als dj 1.3.1. Het juiste materiaal 1.3.2. Mix & match 1.3.3. De 5 pijlers 1.3.4. promotie-kanon 1.3.5. Geld in het laatje 1.3.6. Dj licentie 1.3.7. In een notendop 1.4. Repeteren 1.4.1. Op zoek naar de goede ruimte 1.4.2. Tips voor geslaagde repetities 1.4.3. Je eigen repetitieruimte bouwen 1.4.4. Je repetitieruimte verhuren 1.4.5. Je repetitieruimte promoten
14 14 14 16 17 18 20 22 24 26 31 32 35 35 36 37 40 42 42 43 43 44 45 45 46 46 46 48 49 53 56
1.5. Je muziek en je rechten 1.5.1. Auteursrechten 1.5.2. Naburige rechten 1.5.3. Overdracht van rechten 1.5.4. Covers, remixen en samples 1.5.5. Online vs offline 1.5.6. Beheersvennootschappen 1.5.7. Creative Commons
2. OPNEMEN 2.1. Homerecording & mixtapes 2.1.1. Snel ideeÍn opnemen 2.1.2. Demo’s als visitekaartje en professionele thuisopnames 2.1.3. Mixtape essentials 2.2. Studiorecording 2.2.1. De juiste studio kiezen 2.2.2. Het opnameproces 2.2.3. 10 tips voor geslaagde studio-opnames 2.2.4. Mixing 2.2.5. Mastering 2.3. Werken met een producer 2.3.1. De juiste producer kiezen 2.3.2. Het proces 2.4. Van dj tot producer
3. VERKOPEN 3.1. Algemeen 3.1.1. ISRC 3.1.2. Mechanische reproductierechten 3.1.3. Artwork
58 58 61 63 66 72 76 88 94 94 94 96 99 101 101 105 108 111 114 120 120 122 126 130 130 130 131 133
3.2. Online verkopen 3.2.1. Via je eigen website 3.2.2. Via online platforms 3.3. Offline verkopen 3.3.1. De verpakking 3.3.2. Het artwork 3.3.3. Het productieproces 3.3.4. Downloadcards 3.4. Labels en contracten 3.4.1. Je eigen label oprichten 3.4.2. Samenwerken met een label 3.4.3. Het artiestencontract 3.4.4. Het licentiecontract 3.4.5. Het distributiecontract 3.4.6. Het promocontract 3.4.7. Samenwerken met een publisher 3.4.8. Het publishingcontract 3.5. Kosten en opbrengsten 3.5.1. Waar vind ik geld? 3.5.2. Uitgaven en inkomsten
4. LIVE SPELEN 4.1. Speelkansen vinden 4.1.1. Je prijs bepalen 4.1.2. De juiste plek vinden 4.1.3. Hoe organisatoren overtuigen? 4.1.4. Werken met een boeker en/of (tour)manager 4.2. Voor je vertrekt 4.2.1. Een contract voor je optredens 4.2.2. Het buitenland: de theorie 4.2.3. Het buitenland: praktische tips 4.3. Op het podium 4.3.1. Inladen en wegwezen 4.3.2. 10 tips voor een geslaagde soundcheck 4.3.3. The art of playing live 4.3.4. Live dj’en
134 134 137 144 144 148 153 157 160 161 164 169 177 182 185 188 193 198 198 207 216 216 216 220 223 226 231 231 236 244 248 248 250 254 257
5. JEZELF PROMOTEN 5.1. Elektronische perskit (EPK) 5.2. Je eigen website 5.3. Sociale media 5.3.1. Sociale media strategie 5.3.2. Meer halen uit Facebook 5.3.3. Meer halen uit Twitter 5.3.4. Meer halen uit YouTube 5.3.5. Meer halen uit Instagram 5.3.6. Meer halen uit Snapchat 5.4. E-mail en nieuwsbrief 5.5. Videoclips 5.5.1. Videoclip essentials 5.5.2. Het proces 5.6. Merchandise 5.6.1. Een stappenplan 5.6.2. Tips voor een geslaagde merchandise stand
6. GELD EN ORGANISATIE 6.1. Belasting, RSZ, Kunstenaarsstatuut en btw 6.1.1. Belastingen 6.1.2. Sociale zekerheid 6.1.3. Kunstenaarsstatuut 6.1.4. Btw 6.2. Kostenvergoedingen 6.2.1. Werkelijke kosten 6.2.2. Vrijwilligersvergoeding 6.2.3. Kleine vergoedingsregeling 6.3. De vzw 6.3.1. Werken met een vzw 6.3.2. Een vzw oprichten 6.3.3. Boekhouding van een vzw 6.4. Feitelijke vereniging 6.5. Vennootschap 6.6. Werken met een SBK 6.7. Werken als zelfstandige 6.8. Auteursrechten en royalty’s
261 261 264 269 269 275 282 288 293 299 301 308 308 310 316 316 320 323 323 323 328 333 335 339 339 341 343 345 345 350 354 356 359 362 365 370
INLEIDING Proficiat! Voor je ligt de Poppuntgids, de meest complete wegwijzer voor elke muzikant, dj en producer. In deze publicatie vind je een pak informatie die je kan helpen om je eigen weg te banen door de muzikale jungle. Deze gids is de bundeling van de knowhow die Poppunt opbouwde in de afgelopen 15 jaar. Als aanspreekpunt voor iedereen die op een of andere manier actief met muziek bezig is, geven we dagelijks advies en beantwoorden we zowat elke vraag die je je tijdens je muzikale traject stelt. We hebben de informatie in deze gids dan ook opgebouwd rond dat traject, de weg die elke muzikant, dj of producer aflegt. We beginnen bij het absolute begin. We geven je tips over de aankoop van je (eerste) instrument of gear, om daarna in te zoomen op een aantal zaken waar je al bij het begin mee te maken krijgt: de keuze van een naam, de zoektocht naar een ruimte waarin je ongestoord kan oefenen, het kluwen van rechten op je muziek ‌ In een tweede deel hebben we het over opnemen: misschien kan en wil je thuis wat opnames maken, of misschien duik je liever een professionele studio in. Hoe kies je de juiste studio, en wat komt daar allemaal bij kijken? Samenwerken met een producer, hoe gaat dat precies en welke types producers bestaan er? Enkele vragen die in dit deel worden beantwoord. Als je opnames hebt gemaakt, wil je die op een of andere manier ook aan de man brengen: als download of stream, op cd, vinyl ‌ Dat behandelen we in het derde deel. We helpen je om een goeie begroting op te stellen en de juiste keuzes te maken. We nemen ook de verschillende vormen van platencontracten onder de loep en tonen je de voordelen en valkuilen. Uiteraard kan je je muziek ook op een andere manier verspreiden: door live te spelen of draaien. Hoe vind je de juiste speelkansen, hoeveel vraag je voor een optreden en hoe bereid je je het beste voor op een fantastische live show? Dat bespreken we in deel 4. Het vijfde
deel van deze gids draait volledig rond promotie, want je kan dan wel fantastisch zijn, als niemand dat weet, sta je nog nergens. Promotie speelt zich zowel online als offline af: via bv. een website, nieuwsbrief of sociale media, maar ook door de verkoop van merchandise of het maken van een originele videoclip. In het zesde en laatste deel gaan we dan volledig down to business: als je wat geld verdient met je muziek, hoe ga je daar dan mee om? Word je zelfstandige, of richt je een vzw op? En hoe zit heel die wirwar van belastingen, sociale zekerheid, kunstenaarsstatuut enz. nu eigenlijk in elkaar? Het gouden recept om beroemd te worden zal je in deze gids niet vinden. Wel een aantal puzzelstukken waarmee je zelf aan de slag kan gaan. De Poppuntgids is een bundeling van onmisbare tips & tricks, in vlot leesbaar en verstaanbaar Nederlands, klaar om een concreet antwoord te bieden op concrete vragen waar je mee zit. Een publicatie die je van voor naar achter kan lezen, maar ook een naslagwerk dat je kan doorzoeken op momenten dat het nodig is. Bij dit boek hoort een elektronische publicatie die we regelmatig updaten. Ook op poppunt.be kan je terecht voor de meest actuele cijfers, wetgeving en ontwikkelingen. Je vindt er trouwens ook een schat aan videomateriaal van muziekprofessionals die vanuit hun dagelijkse praktijk illustreren wat we in deze publicatie of op de website schrijven. En vind je nergens wat je zoekt, dan kan je dag en nacht terecht op onze hotline via popadvies@poppunt.be. Veel lees- en speelplezier! Jan Pauly Yannick H’Madoun
1. EERSTE STAPPEN 1.1. INSTRUMENT & GEAR Waarop let je als je een muziekwinkel binnenstapt? Niet op de belichting, waarschijnlijk. Wel op al die blinkende instrumenten, controllers, softwarepakketten … die er uitgestald staan. Maar wat maakt een instrument een goed instrument? Wat past er bij jouw muziekstijl? Hoe kan je testen of er geen verborgen gebreken zijn? En zeker als je tweedehands materiaal wil kopen, zijn er best wel wat dingen waarop je moet letten. Een uitgebreide handleiding.
1.1.1. AKOESTISCHE GITAAR 10 tips: waarop let je als je een akoestische gitaar koopt? • Bij de aanschaf van een akoestische gitaar is niet het merk van belang, maar de kwaliteit van het instrument. Trek je dus niets aan van modetrends, marketing, land van oorsprong en dergelijke zaken. In de eerste plaats moet je spelen en luisteren! Bevalt de klank je? Krijg je meteen zin om nummers te schrijven? Dan is dit de gitaar voor jou! • Een minimumvereiste qua kwaliteit, is dat de gitaar een massief bovenblad heeft. De gemakkelijkste manier om daarachter te komen, is het natuurlijk gewoon vragen in de gitaarwinkel. Je kunt er ook achter komen door te kijken naar het klankgat: goedkopere instrumenten hebben een bovenblad dat uit drie laagjes (triplex) bestaat.
- 14 -
1. EERSTE STAPPEN
• Let erop dat de hals van de gitaar zo recht mogelijk is. Dat kun je zien door de gitaar vanaf de topkam (aan de kant van de stemsleutels dus) te bekijken. Kijk met één oog: lopen de frets van daaruit gezien evenwijdig met de snaar of niet? • Let erop dat alle details aan de gitaar in orde zijn. Let er bijvoorbeeld op dat alles stevig aanvoelt, zoals de stemsleutels. Daarnaast wordt de klank bevorderd als de topkam (nut) en de zadelkam (brug), waarop de snaren rusten, van been (bone) zijn. • Bespeel de volledige hals van de gitaar.Test elke snaar op elke fret uit, zo kun je controleren of er nergens haperingen zijn of kapotte frets. De gitaar moet overal even goed klinken. • Een tweedehands gitaar kopen, is vaak interessanter dan een nieuwe. Daarvoor zijn verschillende redenen: je betaalt minder, de gitaar heeft haar degelijkheid ondertussen bewezen, en als de gitaar je uiteindelijk toch niet zo bevalt, dan kun je ze altijd opnieuw verkopen zonder al te veel verlies. • Voordat je een (tweedehands) gitaar aanschaft, speel je er best eens op. Op die manier kun je weten of de gitaar goed aanvoelt én kun je de bovenstaande tips uitproberen. • Let op met het internet: sinds de opkomst ervan worden er beduidend meer miskopen gedaan. Aansluitend laat je je best niet leiden door fora op het internet. Die zijn niet allemaal even correct en vaak vind je er gekleurde opinies op. • Vraag steeds naar een garantietijd bij de verkoper, of het nu om een nieuwe of een tweedehands gitaar gaat. • Het is altijd handig om een tweede opinie te krijgen. Neem een goede vriend mee die ook gitaar speelt. Hij kan je niet alleen op aandachtspunten wijzen, maar kan ook zelf eens op de gitaar spelen. Dan kun jij horen hoe ze klinkt van op een afstand. Bekijk de video met John Joris op poppunt.be
- 15 -
2. OPNEMEN 2.1. HOMERECORDING & MIXTAPES 2.1.1. SNEL IDEEĂ‹N OPNEMEN Muzikanten moeten het rooien met een vluchtig medium: voor je ‘t goed en wel beseft, blijkt je zinderende riff van daarnet alweer gereduceerd tot doordeweekse lucht. Een opname is dan een waardevol geheugensteuntje voor jezelf of een schets aan de hand waarvan je een idee samen met anderen verder kan uitwerken.
Hardware & software Geluidskwaliteit is bij deze opnames niet je hoofdbekommernis: in eerste instantie gaat het om de contouren en de algemene sfeer van de muziek. Je aanpak zal er dan ook op gericht zijn zo veel mogelijk zo volledig mogelijk te registreren, zonder dat je je druk hoeft te maken om technische aspecten. Een laptop heeft alle voorzieningen daartoe al aan boord: een ingebouwde microfoon en een toepassing waarmee je het inkomend signaal kan opnemen en weergeven. Plaats je laptop op een plek in je ruimte met een bruikbare globale balans (vertrouw daarbij gerust op je oren). De meeste softwarepakketten laten je toe snel markeerpunten te plaatsen tijdens de opname zelf. Die kunnen je behoorlijk wat tijd besparen wanneer je naderhand een bepaalde passage probeert terug te vinden. Mac-gebruikers krijgen met Garageband gratis en voor niets een volwaardig muziekprogramma bij hun computer; het al even kosteloze Audacity vormt een prima tegenhanger voor wie in een Windows- of
- 94 -
2. OPNEMEN
Linuxomgeving werkt. Ook erg interessant (maar wel betalend) is Reaper. Ook de meeste courante smartphones en tablets zijn uitstekend uitgerust voor deze toepassing. Hier gelden overigens dezelfde regels: bij strategische plaatsing van het toestel leveren de ingebouwde microfoon(s) en de standaard app voor spraakopnames meer dan aanvaardbare resultaten op. Er is een brede waaier aan apps beschikbaar als je meer opties wil. En een externe microfoon (vaak een opklikmodel) levert je meer detail op in je opname en de mogelijkheid om in stereo op te nemen. De meeste ontwikkelaars van goeie apps en aanverwante hardware zijn voorlopig nog in het kamp van Apple te vinden. De Auria-app bijvoorbeeld is een volwaardige toepassing voor de iPad. Ten slotte kan je nog je toevlucht nemen tot een videocamera of een draagbare recorder met flash-geheugen. Beide soorten apparaten zijn specifiek ontworpen voor genuanceerde geluidsopnames en bieden dan ook een stevige basis op het niveau van de hardware en uitgebreide mogelijkheden om externe apparaten (interfaces, microfoons …) aan te sluiten.
No mix, no fix? Op deze manier een snelle opname maken, heeft een aantal nadelen. Ten eerste heb je geen vat op individuele elementen in de opname, ten tweede kan je met enkel een microfoon niet méér opnemen dan wat er te horen valt. Je moet, met andere woorden, zelf voor je balans zorgen. Dat mag vanzelfsprekend lijken voor een singer-songwriter die zichzelf begeleidt op gitaar, maar bij heel wat bands komt er daarvoor de nodige versterking aan te pas. Je vertrekt dan best van je vertrouwde podiumof repetitiebezetting en maakt de opname met een strategisch geplaatste (zaal)microfoon.
- 95 -
3. VERKOPEN 3.1. ALGEMEEN Je eigen afgewerkte cd of vinylplaat voor het eerst in je handen houden: het heeft iets speciaals. Maar ook als je ervoor kiest om volledig digitaal te releasen is het een onvergetelijk moment om het resultaat van al je inspanningen (en spaarcenten) in de iTunes-, Spotify- of Deezer-lijst te zien prijken. Vooraleer het zover is, hou je het best rekening met een aantal zaken.
3.1.1. ISRC ISRC staat voor International Standard Recording Code. Deze code werd in het leven geroepen om muziekopnames wereldwijd uniek te kunnen identificeren. Daardoor wordt het voor beheersvennootschappen van auteursrechten makkelijker om bepaalde vergoedingen te innen en te verdelen. De ISRC wordt bij de mastering (zie p. 114) van de tracks digitaal in het nummer verwerkt. Hou er dus rekening mee dat je je ISRC’s aanvraagt vooraleer je aan de mastering begint. Je hebt per track een aparte ISRC nodig, aangezien die code alle gegevens bevat over een bepaald nummer: audio/video, mono/stereo, duurtijd, titel, auteur(s) en componist(en), taal, pop/klassiek, naam van de muzikanten of bandnaam, eventueel naam van de producer, etc. De ISRC-code bestaat respectievelijk uit een prefix die het land aanduidt (2 letters), de unieke identificatiecode van de producent (label of eigen beheer) (3 tekens), het jaar waarin de opname werd gemaakt (2 cijfers) en een volgnummer dat de producent zelf bepaalt (5 cijfers).
- 130 -
3. VERKOPEN
De ISRC van je allereerste opname in 2020 wordt dus BE XXX 20 00001. Om het XXX-gedeelte (de producentencode) in het bovenstaande voorbeeld te kunnen invullen, moet je je aanmelden bij SIMIM (zie p. 86). SIMIM is de enige organisatie in België die nieuwe registraties voor ISRC’s mag doen. Een aanvraag voor zo een producentencode is gratis en wordt vlot per mail afgehandeld. Je meldt je aan bij SIMIM door te mailen naar simim@simim.be met ‘aanvraag ISRC’ als subject van je mail. In de mail zelf geef je dan alle mogelijk info over de producent: eventueel firmanaam, naam contactpersoon, adres, telefoonnummer, e-mail, eventueel btw- of ondernemingsnummer. Na je registratie krijg een Excel-file toegestuurd. Per track vul je een werkblad of aparte Excel-file in met de vereiste gegevens. Je stuurt de file (of alle files) terug naar SIMIM en zij doen de rest – gratis en voor niets! De ISRC’s zelf geef je aan de mastering engineer, die ze in de tracks zal verwerken. Als jouw nummers ook effectief worden gedraaid, en je dus recht hebt op vergoedingen als producent, zal SIMIM je vragen om hen een mandaat te geven om jouw rechten te beheren.
3.1.2. MECHANISCHE REPRODUCTIERECHTEN Voor het reproduceren van muziek heb je de toestemming nodig van de auteur en componist van de nummers in kwestie. Het kopiëren van auteursrechtelijk beschermde werken is immers één van de exclusieve rechten van de auteur/componist volgens de Auteurswet. Als de auteur en/of componist is aangesloten bij een beheersvenootschap als SABAM (zie p. 76), zal je in ruil voor deze toestemming een vergoeding moeten betalen: mechanische reproductierechten.
- 131 -
4. LIVE SPELEN 4.1. SPEELKANSEN VINDEN 4.1.1. JE PRIJS BEPALEN Hoeveel kan je als band of dj vragen voor een show? Het is één van de moeilijkste vragen om te beantwoorden, aangezien er heel wat factoren meespelen. Algemeen zou je kunnen zeggen dat de wet van vraag en aanbod ook speelt op de livemarkt, en dat je als artiest eigenlijk maar zoveel waard bent als wat een organisator voor jou wil betalen. Maar dat zijn dooddoeners, dus we gaan graag wat meer in detail …
Circuit Een eerste bepalende factor voor je gage is het circuit waarin je speelt. Dj’s die vooral in het jeugdhuizen- of cafécircuit spelen of op feestjes van jeugdverenigingen en bevriende dj’s, zullen daar weinig tot niets voor betaald krijgen. Kom je als dj in een club, discotheek of groter danscafé terecht – eventueel als resident – dan kan de vergoeding al snel stijgen naar € 300 à € 600 per set. Als je in dat circuit uitgroeit tot een publiekstrekker, zal je ook gevraagd worden voor de grotere zalen en voor festivals. Afhankelijk van de grootte, kan je daar al gauw € 1.500 tot enkele duizenden euro’s vragen per set. Naarmate je bekendheid toeneemt, stijgt natuurlijk ook je marktwaarde. Voor de echt grote namen, die tienduizenden bezoekers lokken, worden erg hoge gages betaald. Hetzelfde geldt voor pop- en rockbands. De eerste optredens in jeugdhuizen en cafés zullen waarschijnlijk betaald worden in de vorm van drankbonnetjes, spaghetti’s of bakken bier. En krijg je toch harde cash, dan zal dat nooit meer zijn dan € 150 à € 200. Groei je door naar
- 216 -
4. LIVE SPELEN
het clubcircuit, dan weet je niet alleen dat je in betere omstandigheden zult kunnen spelen, maar ook dat je redelijk vergoed wordt voor je shows. Een voorprogramma in een club levert je al gauw € 300 à € 400 op, en als hoofdact kan je € 1.000 à € 1.500 vragen. Speel je een genre waarmee je in een cultuurcentrum terecht kunt, dan mag je rekenen op hogere gages. Cultuurcentra hebben vrij grote zalen en beschikken vaak over aardig wat werkingsmiddelen. Om geboekt te worden, moet je aardig wat volk op de been kunnen brengen, maar de gages liggen dan ook snel boven de € 1.500. Ook in het circuit van coverbands liggen de gages vrij hoog. Goede, vrij professionele coverbands die erom gekend staan veel ambiance te creëren, vullen vaak een hele avond en kunnen dan ook als snel een paar duizend euro vragen, zeker als ze hun eigen geluidsinstallatie meebrengen.
Andere factoren Naast het circuit waarin je speelt, is er natuurlijk nog een waslijst aan andere factoren die een invloed hebben op je gage. We zetten de belangrijkste hieronder op een rijtje.
- 217 -
Respecteer de set-tijden Je hebt muziek mee voor een set van 6 uur, maar als je gevraagd wordt voor een set van 2 uur, hou je daar dan aan. Niet leuk voor de dj die na je komt. En die daarna … en die daarna … Bekijk de video’s met D’Stephanie, Moonlight Matters en Tom Stoop (ex-Laundry Day) op poppunt.be
- 260 -
5. JEZELF PROMOTEN
5. JEZELF PROMOTEN 5.1. ELEKTRONISCHE PERSKIT (EPK) Een EPK (Electronic Press Kit) is de ideale tool om jezelf kernachtig voor te stellen: het pakket bestaat onder andere uit een biografie, een recente speellijst en livefragmenten van je shows. Zeker in de beginfase is het aangeraden om aan te geven waar je als artiest momenteel staat. Bijvoorbeeld: net een ep opgenomen, je single wordt gedraaid in Vox op Radio 1, je hebt als dj de affiche gedeeld met internationale namen X & Y, enzovoort. Zo bied je geïnteresseerde boekers, labels, managers en anders professionals onmiddellijk alle relevante informatie aan.
Stap 1: wat zit er in een goeie EPK? • Naam (zowel je band- of dj-naam als je echte naam vermelden) • Baseline (1 zin waarmee je je genre, stijl … zo kernachtig en catchy mogelijk omschrijft) • Contactinfo (telefoonnummer, mailadressen van jezelf/boeker/ manager/…, postadres) • Biografie (kort, to the point, relevant en goed geschreven, dus zonder taalfouten!) • Foto’s (best in hoge resolutie en zowel horizontaal als verticaal formaat) • Persartikels en blog re views (zowel lokale, regionale als (inter) nationale vermeldingen) • Laatste nieuws
- 261 -
betalen. Je kunt er een huren voor ongeveer € 90 per maand. Dat is dus enkel interessant als je genoeg optreedt en al vrij veel merchandise verkoopt. • Bekijk naast de algemene verkoop, ook hoeveel je verkoopt per hoofd. Bijvoorbeeld: In een zaal van 350 mensen verkoop je voor € 650 en op het volgend concert van 600 mensen verkoop je voor € 1.000. Dan heb je op het eerste concert € 1,86 verkocht per persoon en op het tweede concert € 1,66 per persoon. Op concert één heb je dus eigenlijk beter verkocht, ook al heb je minder geld ontvangen.
- 322 -
6. GELD EN ORGANISATIE
6. GELD EN ORGANISATIE 6.1. BELASTING, RSZ, KUNSTENAARSSTATUUT EN BTW 6.1.1. BELASTINGEN Belastingen zitten nogal complex in elkaar. Ieder jaar wordt iedere meerderjarige burger in ons land ermee geconfronteerd in de vorm van Tax On Web of de bruine envelop. We betalen met zijn allen die belastingen om de staat van middelen te voorzien om de collectieve goederen en diensten te kunnen leveren die we met zijn allen gebruiken. Onderwijs, cultuur, transport, infrastructuur, veiligheid, werkgelegenheidsplannen …: zonder belastinginkomsten krijgt de overheid dat niet allemaal georganiseerd en zouden we er dus ook niet van kunnen genieten. We betalen op verschillende manieren belastingen, of we nu met de auto rijden (wegenbelasting), iets kopen in een winkel (btw), op restaurant gaan eten (opnieuw btw), een eigen huis kopen (onroerende voorheffing), een loon krijgen of ‘op ons eigen’ een zaak of vennootschap beginnen.
- 323 -
dubbel belast, dus denk je maar best twee keer na als je je inkomsten uit auteursrechten/royalty’s op deze manier wil regelen. Run je een eigen label en wil je royalty’s uitbetalen, dan moet je dus ook die belasting inhouden en doorstorten, en fiscale fiches opmaken.
Wat met sociale zekerheid? Inkomsten uit auteursrechten en royalty’s worden niet beschouwd als een loon. Daarom betaal je er als werknemer ook geen sociale zekerheidsbijdrage op. Je bouwt dus ook geen sociale rechten op met deze inkomsten! Ben je zelfstandige, dan betaal je geen sociale bijdrage op inkomsten uit auteursrechten/royalty’s tot € 58.720 (inkomstenjaar 2017). Alles daarboven wordt wel meegeteld voor de berekening van je sociale zekerheidsbijdrage. Let op: haal je als zelfstandige je inkomsten enkel en alleen uit (de overdracht van) auteursrechten, dan betaal je wél altijd sociale bijdrage, ongeacht het bedrag.
Wat met btw? Als je btw-plichtig bent, en een label vraagt je om een factuur te sturen voor de royalty’s, dan moet je daarop geen btw aanrekenen (zie p. 335).
- 372 -
POPPUNT IS VEEL (VÉÉL) MEER DAN DEZE GIDS. OP DE HOOGTE BLIJVEN? IN WELKE IN WELKE PORTIE PORTIEVERTEER VERTEER JIJ JIJJEJENIEUWS NIEUWS HETHET BEST? BEST?
LAAT MIJ GERUST
JAARLIJKS
3 MAANDELIJKS
WEKELIJKS
< WEKELIJKS
IEDER UUR
UP CLOSE & PERSONAL
IN PAPIER MET EEN NIETJE ERDOORHEEN
SELECTED BY ME
SELECTED BY US
( EN SOMS IETWAT NAAST DE KWESTIE )
EVENT
POPPUNT MAGAZINE
PLAY & PRODUCE POPPUNT SESSIONS
VOOR € 7,99 EEN JAAR LANG IN DE BUS
POPPUNT.BE VOOR ALLE INFO EN ADVIES
VI.BE
HOFLEVERANCIER VAN PODIUM- EN MEDIAKANSEN
NEWSLETTER OVER U, OVER ONS, WANNEER ER IETS TE VERTELLEN VALT
TWITTER.COM/ FACEBOOK.COM/ INSTAGRAM.COM/ POPPUNT
EN ALTIJD WELKOM LANGS TELEFOON ( 02 504 99 00 ), MAIL ( INFO@POPPUNT.BE ) EN VOORDEUR ( BLOEMENSTRAAT 32, 1000 BRUSSEL ) VOOR PERSOONLIJKE INFO EN ADVIES.