ไบโอแก๊สที่ผลิตจากเศษอาหารและมูลสัตว์ อุปกรณ์
1. ถังเปล่า ขนาด 200 ลิตร จ�ำนวน 3 ใบ (ถังเหล็ก, ถังเคมี, ถังน�้ำมัน) 2. ท่อ PVC 3. กาวอีพ๊อกซี่ 4. สายยาง
วิธีทำ� 1. น�ำวัตถุดิบที่เป็นมูลสัตว์มาผสมให้เข้ากันลงไปในถังประมาณ 30-40 กก. หมักทิ้ง ไว้ 10 วัน เพื่อให้เกิดแก๊ส 2. วันที่ 11 ให้เติมน�้ำและเศษอาหารเพื่อให้เป็นอาหารของจุลินทรีย์ อาหารจ�ำพวกถั่ว จะช่วยให้เกิดแก๊สเร็วยิ่งขึ้น ไม่ควรใส่อาหารที่มีรสเปรี้ยว เพราะจะท�ำให้เกิดกรด ไม่ เกิดแก๊ส จากนั้นทิ้งไว้ประมาณ 24 ชั่วโมง ก็จะได้แก๊สไว้หุงต้ม เราสามารถใช้แก๊ส ต่อเนื่องได้ประมาณ 45-60 นาที
15 คู่มือประชาชน เพื่อการลด คักแยก และใช้ประโยชน์ขยะมูลฝอยชุมชน
ปุ๋ยหมักมูลใส้เดือนจากเศษผัก ผลไม้ เป็นกระบวนการใช้ไส้เดือนดินย่อยสลายขยะอินทรีย์ และวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรให้กลายเป็นปุ๋ยหมักมูล ไส้เดือนดิน ซึ่งเป็นเป้าหมายส�ำคัญของกระบวนการนี้ คือ แปรสภาพอินทรีย์วัตถุไปเป็นปุ๋ยหมักมูลไส้เดือนดินให้เร็ว ที่สุดและได้ปุ๋ยหมักที่มีคุณภาพสูง
การเตรียมโรงเรือน 1. สร้างโรงเรือนที่ป้องกันน�้ำฝนได้และมีการพลางแสง มีตาข่ายปิดโดยรอบ เพื่อป้องกันศัตรูไส้เดือน 2. สร้างบ่อเลี้ยงกว้างประมาณ 1-2 เมตร ความสูง 0.6-0.8 เมตร ความยาวแล้วแต่ขนาดโรงเรือน พื้นบ่อลาดเอียง 1-2% และต่อท่อระบายน�้ำหมักออก จากพื้นบ่อไปยังบ่อเก็บน�้ำหมักในจุดต�่ำสุดของพื้นที่ 3. ใส่พื้นเลี้ยงหนา 3 นิ้ว ใส่ไส้เดือนดิน 1 กก./พื้นที่บ่อเลี้ยง 1 ตร.ม. 4. ใส่ขยะอินทรีย์ ให้ไส้เดือนดินย่อยสลายหนา 3 นิ้ว (ฤดูหนาวหนา 6 นิ้ว)
16 คู่มือประชาชน เพื่อการลด คักแยก และใช้ประโยชน์ขยะมูลฝอยชุมชน
การรีไซเคิลบรรจุภัณฑ์กล่องเครื่องดื่ม
กล่องเครื่องดื่มยูเอสที ใช้กันอย่างแพร่หลายในการใช้บรรจุนม นมเปรี้ยว นมถั่วเหลือง น�้ำผลไม้ ชา-กาแฟ และเครื่องดื่มอื่นๆ ช่วยคงความสด รสชาติและคุณค่าของสารอาหารของเครื่องดื่มไว้ได้นาน หลายเดือน โดยไม่ต้องแช่เย็น และไม่ใช้วัตถุกันเสีย
ปกป้อง ทุกคุณค่า
กล่องเครื่องดื่มปกป้องผลิตภัณฑ์ ที่บรรจุอยู่ข้างในจากอากาศ จุลินทรีย์ และแสงสว่าง 1 2 3 4
โพลีเอททีลีน กระดาษ โพลีเอททีลีน อลูมิเนียมฟอยล์
5 โพลีเอททีลีน 6 โพลีเอททีลีน
- เพื่อป้องกันความชื้นจากภายนอก - เพื่อความอดทนแข็งแรงของกล่อง - เพื่อช่วยผนึกกล่องให้แน่นสนิท - เพื่อป้องกันผลกระทบจากสภาวะภายนอก ได้แก่ ออกซิเจน แสงสว่าง และแบคทีเรีย - เพื่อช่วยผนึกกล่องให้แน่นสนิท - เพื่อช่วยยึกติดและช่วยป้องกันการรั่วซึม 18 คู่มือประชาชน เพื่อการลด คักแยก และใช้ประโยชน์ขยะมูลฝอยชุมชน
วงจรการรีไซเคิลกล่องเครื่องดื่มอย่างยั่งยืน
ผู้รับซื้อเยื่อกระดาษ โรงงานรีไซเคิล
ผู้รับซื้อ Poly-AL
ผู้รับซื้อของเก่า ศูนย์รวบรวม
ลูกค้าผู้ผลิตเครื่องดื่ม โรงเรียน ชุมชนต่างๆ NGOs
ประชาชนทั่วไป สื่อต่างๆ
19 คู่มือประชาชน เพื่อการลด คักแยก และใช้ประโยชน์ขยะมูลฝอยชุมชน
กระบวนการรีไซเคิลกล่องเครื่องดื่ม การรีไซเคิลกล่องเครื่องดื่มมีหลายวิธี แตท่ ี่แพร่หลายและประสบความส�ำเร็จในเชิงธุรกิจ ตลอดหลายปีที่ผ่านมา ในหลายๆ ประเทศ คือ การแยกเยื่อกระดาษ และการผลิตเป็นแผ่นไม้ กระดาน
20 คู่มือประชาชน เพื่อการลด คักแยก และใช้ประโยชน์ขยะมูลฝอยชุมชน
คัดแยกและเก็บกล่องเครื่องดื่มอย่างถูกวิธี ดื่มนมหรือเครื่องดื่มให้หมด แล้วพันตามแบบ หรือ แกะ-ล้าง-เก็บ เพื่อให้เก็บไว้ได้ นาน และไม่เกิดกลิ่นรบกวน ช่วยลดพื้นที่จัดเก็บ
21 คู่มือประชาชน เพื่อการลด คักแยก และใช้ประโยชน์ขยะมูลฝอยชุมชน
คู่มือประชาชน เพื่อการลด คัดแยกและใช้ประโยชน์ขยะมูลฝอยชุมชน อ้างอิงจาก กรมควบคุมมลพิษ. คู่มือประชาชนเพื่อการลดคัดแยกและใช้ประโยชน์ ขยะมูลฝอยชุมชน. กรุงเทพฯ, 2554.
เรียบเรียงใหม่โดย ส�ำนักงานสิ่งแวดล้อมภาคที่ 9 กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ที่ปรึกษา
นายธวัช ปทุมพงษ์
ผู้อ�ำนวยการส�ำนักงานสิ่งแวดล้อมภาคที่ 9
ผู้เรียบเรียง
นางเรียมสงวน งิ้วงาม นักวิชาการสิ่งแวดล้อมช�ำนาญการพิเศษ นางสาวพัชราภร ศิริจงประเสริฐ นักวิชาการสิ่งแวดล้อมช�ำนาญการพิเศษ นางสาวณภัทร ตั้งกิจวานิชย์ นักวิชาการสิ่งแวดล้อมช�ำนาญการ นายสกล กิตติวัฒนะชัย นักวิชาการสิ่งแวดล้อม
ออกแบบ/รูปเล่ม
นายสกล กิตติวัฒนะชัย นักวิชาการสิ่งแวดล้อม
จัดพิมพ์และเผยแพร่
ส�ำนักงานสิ่งแวดล้อมภาคที่ 9 (อุดรธานี)
319 หมู่ 10 ต�ำบลบ้านจั่น อ�ำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี 41000 โทรศัพท์ 0 4229 281 7-8 โทรสาร 0 4229 2819 Website : http://reo09.mnre.go.th Email : reo09.org@mnre.mail.go.th
22 คู่มือประชาชน เพื่อการลด คักแยก และใช้ประโยชน์ขยะมูลฝอยชุมชน
แยกขยะวันนี้ เพื่อสิ่งแวดล้อมที่ดีในวันหน้า
สำนักงานสิ่งแวดลอ้ มภาคที่ 9 (อุดรธานี)
กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ้ ม 319 หมู่ 10 ต.บ้านจั่น อ.เมือง จ.อุดรธานี 41000 โทรศัพท์ 042292817-8 โทรสาร 042292819 http://reo09.mnre.go.th Email : reo09.org@mnre.mail.go.th