VOL 21/11
Vol 21/11
Other Southern African Countries
R33,33 (Tax excl)
R38,00
BTW-ING VAT-INC
Swedish grouse hunting How to hunt grysbok
Caesar Guerini Shotgun Test
Waar begin probleme met wildboerdery?
SAKEPLANNE
– amper daar!
www.wildlifehunt.co.za
NOVEMBER 2015
WILD & JAG / GAME & HUNT
NOVEMBER 2015
Die jagluiperd LIVE-GAME TRADE UP OR DOWN?
2
GAME & HUNT NOVEMBER 2015
WILD & JAG NOVEMBER 2015
3
Inhoud Contents
ALLERLEI / MISCELLANEOUS
WILD & JAG 20 jaar gelede – Jag WILD & JAG 20 jaar gelede – Wild WILD / GAME
Die jagluiperd Jagtrofeegids
58 94
7
Jagredakteursbrief – Beter struktuur, beter tydskrif 8 Hulde aan Hennie Erasmus 18 Wildman-pryswenners 18 Jagwenke – Noodhulp vir jagters: Skerpioensteke 24 Nicola jag in Botswana – Roep van die jagveld 28 Universal Sportsman Channel – easy with hand-held devices 30 16” Springbok Trophy in the Salt 32 Farewell to Basie Maartens 38 Waterbuck and a double rife 42 Binocular product test – The Bushnell Fusion 1 Mile 51 Synthetic animal for ballistic testing 52 A Swedish grouse-hunting experience 54 Driven hunt – sharp reaction 60 Spesie-spesifieke jag – Die grysbok 62 Chasa se Junior Jagter-wenner Dan Conradie 66 ’n Slang in die gras 69 Jaglegendes – Pottie Potgieter 72 Chasa – SA hunters, you are being watched 76 Jaggeleenthede 80 Jagfotogalery 82 GEWERE & AMMUNISIE / GUNS & AMMUNITION
Bullet Talk Kalibers & ammunisie – Die .470 Nitro Express, uitgediende .475-kalibers en die Rigby-geskiedenis Caesar Guerini Figura – a worthy competitor Toonbankstories – ’n Gejaag na wind …
20 36 46 49
WILDPRODUKSIE, -BESTUUR & -BEMARKING / GAME PRODUCTION, RANCHING & MARKETING
Veilingsuitslae 87−90,139,146,147 Veilingsverslae: Thaba Tholo 91 Trophy Breeders 118 Piet Warren 120 Stud Game Breeders 125 Golden Breeders 126 Wintershoek 132 Buffalo Ranch 143 Live-game trends – up or down? 96 Die bewerasie en die ekonomie 100 Sakeplanne (5) – Dit kan werk! 103
So sê die Here …: Ploeg vir julle ’n braakland en moenie in die dorings saai nie. Wy julle aan die diens van die Here, en verwyder alle ontrou uit julle harte … − Jeremia 4:3,4
Die jagluiperd het in Afrika ontwikkel en was sowat 400 jaar gelede nog talryk in die sentrale en westelike dele van Indië, maar daar is min jagluiperds in Asië oor. Die verspreiding in Afrika is gefragmenteerd weens die vernietiging van hul habitat maar hulle is nog talryk in Oos-Afrika en dele van Namibië. Lees meer op bl 14. Foto: © Ariadne van Zandbergen / AfriPics
14
JAG / HUNTING
Uit die Woord
Cover / Voorblad
Inbreeding of wildlife Risikobestuur van wild (7A) – Diere se keuse van besluit Legislation – Entrepreneurs dealing as companies Gehalte-wildsvleis (6) – Verkoeling Vroeë rolspelers in die Suid-Afrikaanse wildbedryf – Andrew Conroy Eco-bush – Is bigger really better? Mike Gcabo – Game breeding a viable alternative Die impak van klein plantvreters op wildplase Waar begin probleme met wildboerdery? Wildbemarking-advertensies – indeks
107 108 113 115 122 128 130 134 136 157
NATUUR & BEWARING / NATURE & CONSERVATION
Proactive Anti-poaching – Observation posts, sweeps and ambushes Weskusbetowering – Richtersveld Natuurlewe-pitkos – Trots van die bos en tros
140 148 127
GEREELD / REGULAR & ALGEMEEN / GENERAL
Briewe Teken in en wen! / Subscribe and win! WILD & JAG digitaal en op Facebook! 4x4 – Ons toets nuwe bande Kook saam – Wildspastei-verskeidenheid Boeke Organisasies – Kontakbesonderhede
13 26 27 152 155 184 185
82
WILD & JAG is ’n onafhanklike maandelikse publikasie vir
op enige wyse gereproduseer word sonder skriftelike toestem-
die breë wildbedryf in Suid-Afrika, wat die sinergie tussen
ming van die uitgewer nie. Kort uittreksels (maksimum
wildproduksie, jag en bewaring bevorder. Jagters, wildboere
60 woorde) mag sonder toestemming gebruik word, mits
en natuurbewaarders word bedien met gehalte- informatiewe
volledige erkenning aan die skrywer en die publikasienaam en
artikels en rubrieke.
-datum gegee word.
Hoewel WILD & JAG nou saamwerk met die georganiseerde
Die redakteur behou die reg voor om artikels te verander en/of te
jagters-, wildproduksie- en natuurbewaringsorganisasies, is dit
verkort. Die uitgewer aanvaar geen verantwoordelikheid vir die
redaksioneel en finansieel onafhanklik.
inhoud van advertensies nie. Die mening van medewerkers is
Alle kopiereg van die inhoud word voorbehou. Geen deel mag
nie noodwendig die mening van die blad nie.
Kommentaar
REDAKSIONEEL • EDITORIAL
Hoofredakteur & Uitgewer • Editor-in-chief & Publisher Jan van der Walt janlouis@wildlifehunt.co.za / editor@wildlifehunt.co.za Bestuurder • Manager: Advertensies, Bemarking, TV-reeks & MASTERSHOT Advertising, Marketing, TV Series & MASTERSHOT Hennie van der Walt Tel: (012) 348-5550 / Sel/Cell: 083 452 2145 hennie@wildlifehunt.co.za Redakteur: Jag, Wapens & Ammunisie Editor: Hunting, Guns & Ammunition Stefan Fouché stefan@wildlifehunt.co.za Redakteur: Spesiale artikels • Editor: Special articles Ilse Davis, ilse@wildlifehunt.co.za Produksieredakteur • Production editor Lynette van Hoven Tel: (012) 348-5550 / editor@wildlifehunt.co.za Assistentproduksieredakteur • Assistant Production editor Itha Kieser Mederedakteurs • Co-editors Voertuie • Vehicles: Francois Rossouw Dieregesondheid • Animal Health: Dr Johan Kriek Wildbestuur • Wildlife Management: Prof Wouter van Hoven PRODUKSIE • PRODUCTION Uitleg & reproduksie • Design & reproduction: Karen vd Merwe Taalversorging • Language Editing: Lynette van Hoven / Elfriede Ainslie Kunskonsultant • Art consultant: Alan Ainslie Drukker • Printer: Paarl Media Midrand Webwerf • Website: Johan Meintjies / johan@infinit8.co.za
ADVERTENSIES & BEMARKING • ADVERTISING & MARKETING Jan van der Walt / Hennie van der Walt Ann Olivier Tel: (012) 348-5550 / Faks/Fax: 086 502 5526 janlouis@wildlifehunt.co.za KLEINADVERTENSIES / SMALLS Lindie van der Westhuizen 082 471 8272 / Tel: (012) 348 5550 lindie@wildlifehunt.co.za EXPO & Bemarkingskoördineerder • EXPO & Marketing Co-ordinator Hanlie Delport 082 908 2295 / Tel: (012) 348 5550 hanlie@wildlifehunt.co.za BESTUURDER: Administrasie, rekeninge & intekening MANAGER: Administration, accounts & subscription Wendy Greeff Tel: (012) 348-5550 Faks/Fax: (012) 348-5551 / 086 656 4217 wendy@wildlifehunt.co.za VERSPREIDING • DISTRIBUTION Hazel Luüs RNA Tel: (011) 248-3639 / hazelh@rnad.co.za
UITGEWER • PUBLISHER JLO UITGEWERS • JLO Publishing vir Jan Louis Ondernemings BK • for Jan Louis Enterprises CC (CK/92/19549/23) Posbus / P.O. Box 35299, Menlo Park 0102 1ste Vloer/ 1st Floor, The Hillside 318, Lynnwood, Pretoria Tel: (012) 348-5550 (Ma-Vry / Mo-Fri) Faks/Fax: (012) 348-5551 E-pos/E-mail: janlouis@wildlifehunt.co.za Web: www.wildlifehunt.co.za
Comment
ONAANVAARBARE VOORSITJAG
Daar is wettige en eties aanvaarbare metodes van voorsitjag, maar die gerapporteerde geval in Limpopo-provinsie, waar ’n buitelandse jaggroep by die voorsitskiet van ’n verskeidenheid wildsoorte betrokke was, moet ten sterkste bevraagteken word. In die groot, oop ruimtes van die Kalahari, Karoo of Vrystaatse vlaktes, waar die praktyk van loop en bekruip vir byvoorbeeld springbokke onprakties is vir jag- of uitdundoeleindes, is voorsitjag die aangewese metode vir veiliger en sekuurder skootplasing oor korter afstande. In Europa, waar bosvarke in sommige gebiede ’n plaag geword het en selfs voorstedelike gebiede binnedring, is voorsitjag ’n algemene praktyk om getalle uit te dun. In die Skandinawiese lande soos Finland, waar die bewaringsowerheid jaarliks bepaal hoeveel Europese elande (moose) uitgedun moet word, word voorsitjag suksesvol toegepas. Wat die onderhawige Limpopo-insident betref, moet die natuurbewaringsowerheid wat by die voorsitjag verteenwoordig was deur die nasionale departement van omgewingsake asook deur die Limpopo-bewaringsowerheid, antwoorde verskaf oor die nakoming van wetlike vereistes ten opsigte van ’n gelisensieerde jagondernemer, permitte, ens, asook oor die etiese aanvaarbaarheid van hierdie jagmetode in daardie spesifieke bosveldomgewing. Daarbenewens moet die rol van Carte Blanche, wat versoeke om meer inligting oor die jag en ’n aanbod van samewerking deur SA Jagtersen Wildbewaringsvereniging geïgnoreer het, ernstig bevraagteken word. Dit word nou mode by die media om ten spyte van oorweldigende getuienis oor die positiewe uitwerking van jag op bewaring in Suid-Afrika, voort te gaan met emosionele aanslae om jag in die algemeen verdag te maak. Jan van der Walt Hoofredakteur / Editor-in-chief
UNACCEPTABLE DRIVEN HUNTING There are legal and ethically acceptable methods of driven hunting, but the reported case in Limpopo Province, where a group of foreign hunters were involved in the driven hunting of a variety of game species, should be strongly questioned. In the vast, open spaces of the Kalahari, Karoo or Free State flats, where the practice of walking and stalking springbok, for example, is impractical for hunting and culling purposes, driven hunting is an appropriate method for safer and more accurate shot placement over shorter distances. In Europe, where bushpigs have become a pest in some areas and are even invading suburban areas, driven hunting is a common practice to reduce populations. In the Scandinavian countries like Finland, where conservation authorities determine how many moose should be culled each year, driven hunts are implemented successfully. With regard to the recent Limpopo driven-hunt incident, the conservation authorities that were represented at this hunt by the national department of environmental affairs and the Limpopo conservation authorities, should provide answers regarding compliance with legal requirements for a licensed hunting outfitter, permits, etc, as well as the ethical acceptability of this hunting method in that specific bushveld environment. In addition to this, the role of Carte Blanche, who ignored requests for further information about the hunt, as well as an offer by the South African Hunters and Game Conservation Association to collaborate, should be strongly questioned. Despite overwhelming evidence of the positive effect of hunting on conservation in South Africa, it has become fashionable for the media to continue emotional onslaughts in order to cast suspicion on hunting in general.
GAME & HUNT is an independent monthly publication for
tion may be reproduced in any way without the written per-
the broad game industry in South Africa, promoting the sin-
mission of the publisher. Short text extracts of not more than
ergy between game production, hunting and conservation.
60 words may be used without prior permission provided
Hunters, game ranchers and nature conservationists are
the author, the magazine name and date of publication are
served with quality informative articles and columns.
acknowledged.
While GAME & HUNT operates in close cooperation with or-
The editor reserves the right to change and/or shorten
ganised hunters, game production and nature-conservation
articles. The publisher accepts no responsibility for the
organisations, it is editorially and financially independent. Copyright of all content is reserved. No part of the publica-
content of advertisements. The opinions of contributors are
WILD & JAG NOVEMBER 2015 not necessarily those of the magazine.
From the Scriptures
This is what the Lord says: “Break up your unplowed ground and do not sow among thorns. Circumcise yourselves to the Lord, circumcise your hearts” 5 – Jer.4:3,4
6
GAME & HUNT NOVEMBER 2015
Trophy Guide CATEGORY
INCHES CHASA
CHASA RECORD
YEAR
INCHES ROWLAND WARD
ROWLAND WARD RECORD
YEAR
Blesbok
16.5
1998
16.5
14
2000
14
Cape red hartebeest
23
15 /4
205/8
1988
Bontebok
195/8
1976
23
29.5
1977
Common reedbuck (rietbok)
14
265/8
1983
14
28
7
1968
28
Duiker – Blue
1.75
37 /8
191/2
2013
Common waterbuck *
187/16
1998
1.75
4.75
1989
4.5
Duiker – Red *
2.5
73/4
27/8
1972
Duiker – Grey – Common – Bush *
21/8 31/4
1991
2.5
1970
4 /4 1
1993
3
41/8
21/2
1994
471/2
1983
13/8
117/8
1994
61/4
1986
30 /8
1986
91/2
1995
201/8
1984
25 /8
1990
175/16
3
Grysbok – Cape
3
Grysbok – Sharpe’s
1.5
Gemsbok (Cape oryx)
40
Grey rhebok (ribbok)
7
Klipspringer
4.25
Lechwe – Red * Exotic
25
Lechwe – Kafue
30
Mountain reedbuck (rooiribbok) *
7.25
Oribi (oorbietjie) *
5
5.5
Puku
17
Southern impala (rooibok) *
23.5
(Angolan) impala – black-faced
21
Southern roan (bastergemsbok) *
26
Springbok
13.5
Steenbok
4.5
331/2
1964
611/16
1963
287/8
1996
5
163/4
1977
391/4
1950
71/8
1921
5¼
1988
41/8
1967
40
49.5
1985
77/8
117/8
1994
26
35
unknown
297/8
37
1980
67/8
10
1972
57/8
7.5
1898
167/8
1985
235/8
221/8
2003
20 /8
307/8
27
263/4
39
1906
201/2
2014
41/8
7
311/8
1969 1998
14
67/8
1997
4.5
63/8
75/8
1993
1991
2013
Suni – Livingstone
3
3
5¼
2013
14.5
4 /8
1976
Tsessebe (basterhartbees)
18¼
1998
15
18.5
1934
Typical sable (swartwitpens) *
40
1971
15
417/8
553/8
1898
Bushbuck – South African *
497/8
Bushbuck – Chobe *
14
Nyala
26
17 /8
Southern greater kudu*
53
Cape eland *
47 /2
6711/16
1
1913/16
15
1992
14
321/4
1999
27
1996
42 /2
1977
537/8
5
1
1992
1
35
217/8 19 /8 5
2013 2006
33
2013
737/8
1963
466/8
2013
Zambezi sitatunga (waterkoedoe) * 26 30 1989 271/8 32.5 1966 ___________________________________________________________________________________________________________ Blue wildebeest (brindled gnu) * 28 317/8 1982 28.5 36 2013 Cape buffalo 40 498/16 1987 42 64 1946 ___________________________________________________________________________________________________________ Black wildebeest – White-tailed gnu 25 321/2 1971 227/8 307/8 2004 ___________________________________________________________________________________________________________ White / square-lip rhino 26 317/8 1985 28 621/4 1898 Warthog – upper tusk 13.5 19 1978 13 24 1921 ___________________________________________________________________________________________________________ Bushpig – lower tusk 6 95/16 1992 5.5 121/4 2014 ___________________________________________________________________________________________________________ Fallow deer – introduced 25 3413/16 1985 251/4 321/4 2004 ___________________________________________________________________________________________________________ Crocodile – Nile 29” (skull) 401/4 1995 14 ft 17 ft 87/8” 1997 Different recognised subspecies * Familiarise yourself with the different METHODS of measuring in each category.
1 inch = 2.54 cm 1 centimetre (cm) = 10 mm = 0.3937 inches
WILD WILD & JAG NOVEMBER & JAG JUNIE 2015 2015
7 7
Beter struktuur, beter tydskrif
D
ie “Smarties-boks”-bokke – dit was die laaste paar maande ’n groot besprekingspunt wanneer die tydskrif se naam opgeduik het. Negatiewe kommentaar vanuit verskeie oorde (jagters sowel as wapenhandelaars) dui op een ding: Die manne wil ’n jagtydskrif koop; hulle het geen behoefte om te weet hoeveel miljoen wie vir watter bok betaal het nie. Die manne wat positiewe kommentaar het, hou dit gewoonlik vir hulself en dit is dus moeiliker om te meet as die negatiewe kommentaar. Ons het besluit om die ouens wat voel die boek se “jag”-afdeling word verwaarloos, se insette in ag te neem en te kyk hoe ons aan beide partye reg kan laat geskied. Een ding waaroor almal móét saamstem, is dat jag en wildboerdery nie van mekaar losgemaak kan word nie. Beide partye het mekaar bitter nodig om ’n rooskleurige jagtoekoms in Suid-Afrika te verseker. Diegene wat die WILD & WRAGTAG-program op kykNET volg, sou ’n paar weke gelede oom Dries Visser se uitlatings oor presies hierdie onderwerp gehoor het. Die jagters en wildboere het mekaar nodig. Wildboerdery het die laaste paar dekades ongelooflik baie tot die jagbedryf in Suid-Afrika (en basies die hele Suider-Afrika) bygedra. Of ’n individu met die moderne, duur en
8
skaarswildtelery saamstem of nie, is nie hier ter sprake nie. Die jagbedryf groei danksy wildtelery en dit is vir beide partye baie voordelig. Om dus ’n bietjie meer struktuur aan WILD & JAG-tydskrif te gee en sodoende albei partye te akkommodeer, het ons redaksiespan besluit om dit in vier afdelings te verdeel: 1. Jag: Dit sluit jagstories (trofee sowel as biltongjag), promosieartikels van handelaars, toerusting en produktoetse, en advertensies in. Dis alles jagverwant en bedoel vir die JAGTER. Dit sluit alles in tot by elke maand se jagfotogalery. 2. Wildboerdery: Dit behels alle aspekte van wildproduksie soos teling, voeding, veeartseny, bestuur, wildvang, vervoer, ens, plus die gepaardgaande advertensies hiervoor. Alles nuttige inligting vir die wildboer, maar tog ook interessanthede vir die jagter sodat hy ’n bietjie in die wildboer se skoene kan staan en sien wat agter die skerms aangaan ten einde sy jagdrome te verwesenlik. Hierdie afdeling verskaf ook perspektief rakende die onkostes en uitgawes om ’n winsgewende wildplaas aan die gang te hou. Hierdie deel strek van net ná die jagfotogalery tot by
die wildbemarkingsindeks. 3. Wildbemarking: Alle veilingsadvertensies en gepaardgaande bemarkingsinligting is vanaf die Augustusuitgawe bymekaar geplaas, selfs met sy eie inhoudsopgawe vir bemarkingsadvertensies. Dit gee lekker struktuur aan hierdie afdeling, ook omdat ’n mens nie hoef rond te blaai tussen artikels nie. Bemarkingsadvertensies verskyn nou almal bymekaar. 4. Bewaring: Jagters sowel as wildboere is bewaarders en WILD & JAG asook WILD & WRAGTAG illustreer die sinergie wat tussen jag, wildproduksie en bewaring bestaan. Hierdie artikels en inligting kom regdeur die tydskrif voor. Die jagafdeling het die laaste vier maande sommer lekker baie leesstof vir die biltongjagter gebied, en ek kan ons lesers verseker dat ons poog om dit met elke uitgawe te verbeter. Ek sal enige terugvoer van ons lesers in hierdie verband verwelkom. Jagtersgroete! 3 Stefan Fouché
REDAKTEUR: JAG, WAPENS EN AMMUNISIE
stefan@wildlifehunt.co.za
WILD & JAG NOVEMBER 2015
9