NR 14 (166) CENA 10 ZŁ ( W TYM 8% VAT) 3 kwietnia 2023 ISSN 0209-1747
„W PROS T ” NR 14
3 KW IETNIA 2023
Na początek
Jakub Mielnik
Ilustracja na okładce: Paweł Kuczyński
Ma j ą d o ś ć Kre m l a
N
ieudana dla Kremla wojna na Ukrainie obnażyła słabość jej imperialnych wpływów w dawnych koloniach, które na gwałt szukają teraz nowych sojuszników, ostentacyjnie odcinając się od Moskwy. Ambasador Iranu w Azerbejdżanie został wezwany do tamtejszego MSZ, gdzie zakomunikowano mu
< < S PIS TR EŚC I
3
NA S T Ę P NY A R T Y K UŁ >
„W PROS T ” NR 14
3 KW IETNIA 2023
Na początek zdecydowany sprzeciw władz w Baku przeciwko koncentracji wojsk irańskich przy granicy i prowokacyjnych działaniach lotnictwa irańskiego w strefie przygranicznej. Chodzi o loty nad granicą z Górskim Karabachem, ormiańską enklawą w Azerbejdżanie, którą Azerowie odbili Ormianom w wyniku niedawnej wojny. Oba kraje nie mogą teraz dogadać się
Z żalem zawiadamiamy, że w dniu 27 marca 2023 r. zmarła, przeżywszy 78 lat,
śp.
prof. dr hab. Krystyna Lisiecka wieloletni wykładowca Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach i Akademii Górnośląskiej im. Wojciecha Korfantego oraz miłośniczka sportu. Msza Święta odbędzie się 5 kwietnia o godz. 13:00 w Bazylice oo. Franciszkanów w Katowicach Panewnikach. Pogrzeb odbędzie się o godz. 16:00 na cmentarzu komunalnym w Lublińcu.
O pogrzebie zawiadamia pogrążona w smutku Rodzina. „Umarłych wieczność dotąd trwa, dokąd pamięcią im się płaci”
< < S PIS TR EŚC I
4
NA S T Ę P NY A R T Y K UŁ >
„W PROS T ” NR 14
3 KW IETNIA 2023
Na początek w sprawie przyszłości Karabachu, co grozi nowym konfliktem. Rosja, tradycyjnie główny rozgrywający w regionie, nie ma już w tej sprawie wiele do powiedzenia. Niedawna wizyta Siergieja Ławrowa w Baku nie nakłoniła Azerbejdżanu do porozumienia z Ormianami.
Ławrow nie miał ŻADNYCH PRZEKONUJĄCYCH ARGUMENTÓW dla Azerów, którzy ze wsparciem Turcji i Izraela bez trudu wyparli O rmian z większości Karabachu i teraz przygotowują się do wchłonięcia resztek kontrolowanej jeszcze przez Armenię enklawy. Klęsce Ormian nie zapobiegł stary jak świat sojusz wojskowy z Moskwą. Rosjanie wręcz się do niej przyczynili, zachęcając Azerów do wojny i zachowując potem bierność, by ukarać rząd w Erewaniu za przyjęcie umiarkowanie prozachodniego kursu. < < S PIS TR EŚC I
5
NA S T Ę P NY A R T Y K UŁ >
„W PROS T ” NR 14
3 KW IETNIA 2023
Na początek Dziś Ormianie czują się oszukani i zdradzeni przez Rosję, której klęski na Ukrainie ośmieliły ich do demonstracyjnego odgrywania się na niepewnym i mocno osłabionym sojuszniku. W ramach grania na nosie Moskwie rząd w Erewaniu ogłosił np. gotowość do uznania jurysdykcji Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze, tego samego, który uznał niedawno Władimira Putina za zbrodniarza wojennego. Moskwa zagroziła Armenii poważnymi konsekwencjami, mając świadomość, że ewentualna wizyta Putina w tym kraju zakończy się jego aresztowaniem i odesłaniem do Hagi, ale nie zrobiło to na Erewaniu spodziewanego wrażenia. Ormianie zaczęli drastycznie ograniczać aktywność w Organizacji Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym, stworzonym przez Moskwę sojuszu wojskowym, do którego poza Armenią wciągnięto także Białoruś i byłe sowieckie kolonie w Azji Środkowej: Kazachstan, Kirgizję i Tadżykistan. Armenia najpierw wycofała się z organizowania na swoim terytorium manewrów państw tego sojuszu, < < S PIS TR EŚC I
6
NA S T Ę P NY A R T Y K UŁ >
„W PROS T ” NR 14
3 KW IETNIA 2023
Na początek a ostatnio odmówiła także przejęcia rotacyjnego przewodnictwa w Organizacji. Zamiast tego premier Nikol Paszynian zorganizował prowokacyjną wobec Moskwy wizytę byłego sekretarza generalnego NATO Andersa Fogh Rasmussena, który mocno zachwalał pożytki, płynące z członkostwa w Pakcie. Na razie jednak największym oparciem dla Armenii wydaje się sąsiedni Iran.
Ajatollahom nie spodobał się uzyskany kosz tem Armenii WZROST POTĘGI AZERBEJDŻANU, działającego w ścisłym sojusz u z Turcją i Izraelem. Jak bardzo się nie spodobał, widać po niedawnym ataku zbrojnej bojówki na ambasadę azerską w Teheranie, w którym zginęło kilku pracowników placówki. Reżim w Teheranie od dawna wspierał Ormian politycznie, rozgrywając ich zadawniony konflikt z Turcją i Azerbejdżanem. Nawiązanie współpracy wojsko< < S PIS TR EŚC I
7
NA S T Ę P NY A R T Y K UŁ >
„W PROS T ” NR 14
3 KW IETNIA 2023
Na początek wej oznaczałoby wejście Iranu w próżnię, pozostawioną przez zajętą wojną ukraińską Rosję. Można się w tym ruchu doszukiwać współpracy zaprzyjaźnionych ze sobą autokracji irańskiej i rosyjskiej. Jednak dla Rosji, uważającej południowy Kaukaz za swoją wyłączną strefę wpływów, nie jest to wygodny układ: Iran zgłasza od dawna historyczne pretensje do rozdawania kart w regionie, przez który przebiegają strategicznie ważne szlaki, łączące zasobne w ropę i gaz państwa Azji Środkowej z odbiorcami w Europie. Sytuacja w tamtej części świata także wymknęła się już chyba na dobre spod rosyjskiej kontroli. W tym samym czasie, gdy Ormianie zaczęli drażnić Moskwę flirtami z NATO i Międzynarodowym Trybunałem w Hadze, Kazachstan ogłosił, że zacznie znacznie pilniej niż dotąd zamierza przestrzegać międzynarodowych sankcji nałożonych na Rosję. To poważny cios dla Moskwy, która używała Kazachstanu jako wygodnej furtki, pozwalającej omijać restrykcje handlowe. Decyzja o jej przymknięciu nastąpiła chwilę po tym, jak chiński prezydent Xi Jinping zwołał szczyt państw < < S PIS TR EŚC I
8
NA S T Ę P NY A R T Y K UŁ >
„W PROS T ” NR 14
3 KW IETNIA 2023
Na początek Azji Środkowej, którego tematem ma być zacieśnienie współpracy z Chinami. Kraje tamtego regionu, położne między Rosją, Chinami, Afganistanem i Iranem zaczynają coraz bardziej orientować się na Chiny. Lata balansowania między Moskwą a Pekinem dobiegają końca w sytuacji, gdy
osłabiona wojną i sankcjami Moskwa PRZESTAJE BYĆ DOSTAWCĄ GWARANCJI WOJSKOWYCH i atrakcyjnym partnerem
gospodarczym.
Kazachowie zaczęli szukać dróg zbytu swoich paliw z pominięciem Rosji. Naturalnym odbiorcą są oczywiście Chiny, ale Kazachstan w porozumieniu z Azerami zaczął także pompować ropę na zachód, by przez Gruzję i Turcję uzyskać dostęp do chłonnego rynku Europy. Rosyjskie próby utrzymania pozycji w regionie są coraz bardziej ignorowane przez lokalnych satrapów. Wielu z nich, jak kazachski prezydent Kasym< < S PIS TR EŚC I
9
NA S T Ę P NY A R T Y K UŁ >
„W PROS T ” NR 14
3 KW IETNIA 2023
Na początek -Żomart Tokajew zawdzięczają swoje panowanie rosyjskiemu wsparciu. Moskwa tuż przed atakiem na Ukrainę wysłała wojska do Astany, żeby pomóc Tokajewowi rozprawić się z buntem społecznym, grożącym jego władzy. Kreml powinien oczekiwać wdzięczności, ale jej nie otrzymuje, bo każdy w regionie widzi, że Moskwa jest zbyt słaba, żeby tę wdzięczność wyegzekwować. Nie mówiąc o tym, żeby miała coś do zaoferowania w zamian.
© Wszelkie prawa zastrzeżone
< < S PIS TR EŚC I
10
NA S T Ę P NY A R T Y K UŁ >