Magazyn Prestiż who is who nr 37/2017

Nr 37/2017

egzemplarz bezpłatny Numer indeksu 0038 4313

Jubileusz 15 lat

Obrona cyberprzestrzeni wyzwaniem XXI wieku

Gen. (r.) prof. nadzw. dr

Mieczysław Bieniek

Jubileusz 15 lat

Edytorial Rewolucja w świecie mediów! Internet wypiera z czytelniczego rynku papierową prasę! Tego rodzaju zapowiedzi z pierwszych stron gazet dziś już nie bulwersują, bo współczesna technologia przynosi rozwiązania, o których wkrótce powiemy, że to już starocie.

Co prawda prasowe e-wydania starają się zastąpić starego króla, ale czy są w stanie go zdetronizować? Chyba jeszcze nie teraz, bo gwałtowny przeskok z papieru na ekran nie każdemu się podoba. Czytanie z ekranu w porównaniu choćby z przeglądaniem ulubionego czasopisma w tradycyjnej szacie to chyba nie ta sama przyjemność. Żeby jednak zaspokoić potrzeby tej części Czytelników, którzy preferują wydania on-line, czasopismo ukazywać się będzie także w tej postaci.

A że przyzwyczajenie jest drugą naturą, nie będziemy wprowadzać innych dodatkowych zmian w Magazynie, o czym informujemy Was, Szanowni Czytelnicy, przy okazji jubileuszu, który razem z Wami obchodzimy.

Tak, tak, stuknęło nam już, a jakże, 15 lat, ale to przecież wiek zaledwie młodzieńczy i wszystko jeszcze przed nami. Z tego też powodu nie będziemy się przyznawać ani do porażek, ani chwalić sukcesami, poza jednym, a mianowicie, że zdobyliśmy Wasze zaufanie, dzięki czemu mamy szansę dorastać bez obaw, że przestaniecie nas czytać.

A zatem – przyjemnej lektury!

Redaktor prowadząca

3

Wydawca

Współpraca

Press Art Promotion Sp. z o.o.

Gen. prof. nadzw. dr Mieczysław Bieniek,

ul. B. Chrobrego 22/6

Michał Bożek, Zbigniew Brzozowski,

32-020 Wieliczka

Beata Drzazga, Daniel Flisak,

tel.: +48 12 311 77 90

Mariusz Gajewski, Krzysztof Kobos,

Redakcja

Paweł Pondel, dr Ewa Denikiewicz-Piacentile

Magazyn PRESTIŻ who is who

Korekta

ul. B. Chrobrego 22/6

Dorota Bednarska

32-020 Wieliczka tel.: +48 12 311 77 90

Zdjęcia

e-mail: redakcja@prestigemagazine.com.pl

Agencja Filmowa IMAGE

www.prestigemagazine.com.pl

fot. Artur Barbarowski

Redaktor Naczelna Liana Balicka

Redaktor prowadząca Wiktoria Mykula

Biuro promocji i reklamy

fot. Lidia Skuza

Projekt, opracowanie graficzne i skład: Katarzyna Grzebyk KILO DESIGN e-mail: kasia.grzebyk@gmail.com www.katarzynagr.republika.pl

Druk

Wiktoria Mykula

Drukarnia Profit Media Sławomir Trzósło

tel. +48 502 302 875, +48 12 311 77 90

ul. Partyzantów 22

e-mail: reklama@prestigemagazine.com.pl

32-700 Bochnia www.drukarnia.bochnia.pl

Redakcja nie zwraca niezamówionych materiałów i zastrzega sobie prawo do redagowania, skracania, adiustacji lub nieopublokowania nadesłanych tekstów. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń, zamieszczonych reklam i materiałów promocyjnych. Opinie wyrażone w nadesłanych tekstach są opiniami ich autorów i nie muszą odzwierciedlać stanowiska Wydawnictwa Press Art. Promotion Sp. z o.o. Przedruki z Magazynu PRESTIŻ who is who lub podobne wykorzystanie w jakiejkolwiek innej formie dozwolone są wyłącznie za uprzednią pisemną zgodą Wydawcy.

Magazyn PRESTIŻ who is who jest zarejestrowanym znakiem towarowym, znajdującym się pod ochroną prawa i używanie znaku przez podmiot do tego nieuprawniony, zarówno w znaczeniu słownym, jak i graficznym bez zgody Press Art Promotion Sp. z o.o. jest bezprawne.

4

Spis treści str. 8

str. 32

Obrona cyberprzestrzeni wyzwaniem XXI wieku

Ocal stawy, zamiast je wymieniać Rozmowa z z Henrykiem Partyką, prezesem

Gen. prof. nadzw. dr Mieczysław Bieniek

firmy MedTec Pol Sp. z o.o. i Adrianem Rybusem, wiceprezesem Zarządu

str. 18

Prestiż Polaków w świecie

str. 40

dr Ewa Denikiewicz-Piacentile

Prezes firmy Ustronianka Michał Bożek,

Pielęgnujmy zabytki! właściciel zamku w Grodźcu Śląskim

str. 24

O sztuce wielkiej i małej

str. 42

Magia kamieni szlachetnych

Mariusz Gajewski

Zbigniew Brzozowski

str. 28

Językowe impresje George’a Orwella

str. 48

Przyszłość zaczyna się dzisiaj

Paweł Pondel

Krzysztof Kobos

str. 30

Dodać więcej lat do życia i więcej życia do lat

str. 54

Beata Drzazga

Rozmowa z Angeliką Jarosławską,

Największy program powojennej Polski wiceprezesem Ogólnopolskiego Klastra Innowacyjnych Przedsiębiorstw

5

6

Paล ac w Paszkรณwce

7

Obrona cyberprzestrzeni wyzwaniem XXI wieku D ziś

można pokusić się o stwierdzenie , że strategiczny komputer , który zaatakuje we właściwym czasie właściwym programem , może przesądzić o wyniku ewentualnej wojny w cyberprzestrzeni , a przez to – również w realu.

Problematyka cyberdefense, czyli obrony w cyberprzestrzeni staje się dla społeczeństw tematem bieżących analiz i działań. Zagadnienie to jeszcze kilka lat temu było domeną literatury fantastycznonaukowej, lecz stało się realnym wyzwaniem w kwietniu 2007 roku, gdy Estonia, państwo, w którym większością spraw – od codziennych wizyt w urzędach po głosowanie w wyborach – można zająć się on-line, padło ofiarą ataku hakerów. Podobna sytuacja miała również miejsce w Gruzji w roku 2008, czyli tuż po wybuchu konfliktu z separatystyczną republiką Abchazji, której walka o niezależność była popierana przez Federację Rosyjską.

Choć te dwa ataki z racji swojej spektakularności dały główny asumpt do zajęcia się tą kwestią przez NATO, nie można nie wspomnieć, że mniej spektakularne, ale nie mniej niebezpieczne ataki stały się niemal chlebem codziennym większości zaawansowanych technologicznie państw. Nie są to tylko ataki na infrastrukturę obronną czy rządową, ale również przeciwko np. firmom zbrojeniowym, które produkują sprzęt i uzbrojenie dla wojska, oraz krytyczną infrastrukturę państw.

Przykładowo ponad 100 agencji wywiadowczych próbuje włamać się do sieci teleinformatycznych USA.

8

9

Przypomnieć warto kilka prób ataków w przestrzeni cybernetycznej:

listopad 2016

– hakerzy rosyjscy poprzez wrzucanie fałszywych

informacji oraz włamania się do skrzynek e-mailowych demokratów wpływali na wynik wyborów w USA;

12 stycznia 2010

– Google ujawnia, że w połowie grudnia

2009 r. wykryło tajemniczy i ukierunkowany atak cybernetyczny pochodzący z Chin, który zaowocował kradzieżą własności intelektualnej;

4 lipca 2009

– ataki skierowane przeciwko serwerom Korei

Południowej i Stanów Zjednoczonych (m.in. strony Departamentu Skarbu US, Departamentu Transportu US oraz Federalnej Komisji Handlu) mające na celu ich zablokowanie, zostawiły ślady prowadzące do 16 krajów;

21 kwietnia 2009

– szpieg komputerowy włamywał się przez

ponad dwa lata do projektu F-35Joint Strike Fighter oraz był w stanie kopiować i wyprowadzić kilka terabajtów danych związanych z projektem i systemami elektronicznymi;

lipiec–sierpień 2009

– zmasowane i skoordynowane ataki

przeprowadzone przez rosyjskich nacjonalistów przeładowujące i blokujące serwery gruzińskie, włączając serwery rządowe, komunikacyjne, medialne, transportowe i bankowe, poprzedzające i w czasie konfliktu gruzińskorosyjskiego;

kwiecień–maj 2007 – hakerzy użyli botnetów, aby zablokować dostęp do stron rządowych i bankowych Estonii podczas dyskusji na temat przesunięcia rosyjskiego pomnika upamiętniającego ofiary Związku Radzieckiego w czasie II wojny światowej w Tallinie;

10

Podpisanie protokołu zdania obowiązków zastępcy dowódcy NATO w obecności dowódcy ACT, francuskiego generała Jean Paul Palomeros – wrzesień 2013 r.

Dziś zarówno NATO i UE, jak i poszczególne

w swoich wystąpieniach na forach narodowych

państwa członkowskie Sojuszu traktują kwestię

i międzynarodowych odnosiłem się do wyzwań,

cyberobrony bardzo poważnie, czego dowodem jest

jakie niesie ze sobą nowy wymiar przestrzeni

chociażby odniesienie się do tej kwestii w nowej

konfliktu – wymiar cybernetyczny, podkreślając,

koncepcji strategicznej ogłoszonej w Lizbonie,

że „zagrożenia w przestrzeni teleinformatycznej

jak również na szczycie NATO w Warszawie, gdzie

i tzw. cyberwojny stają się zagrożeniem dla

cyberprzestrzeń uznano za kolejny wymiar walki

wszystkich krajów i armii Sojuszu”.

zbrojnej.

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie Również w Polsce rośnie świadomość zagrożenia

istoty problemu, jakie niesie ze sobą ten nowy

wojną w cyberprzestrzeni, wielokrotnie

wymiar konfliktów.

11

Czym więc są cyberwojna,

stopniu i w coraz bardziej złożony sposób

zagrożenia cybernetyczne

funkcjonują i współdziałają ze sobą, atak

i cyberobrona? Pokuszę się tu

w sieci niesie ze sobą realne zagrożenia dla

o stworzenie podstawowych,

fizycznie istniejących struktur i obiektów,

roboczych definicji, które pomogą

takich jak infrastruktura obronna, przemy-

czytelnikowi zrozumieć istotę

słowa czy energetyczna. Innymi słowy – woj-

rzeczy.

na w przestrzeni cybernetycznej prowadzić może do rzeczywistych zniszczeń.

Wojna w przestrzeni cybernetycznej czy też cyberwojna to świadome i celowe działanie

Drugim bardzo ważnym aspektem zarów-

ze strony państw lub organizacji, w tym or-

no tej definicji, jak i dalszej dyskusji nad

ganizacji terrorystycznych, mające na celu

cyberzagrożeniami i cyberobroną jest kwe-

zakłócenie działania lub zniszczenie struk-

stia

tur zarządzania innego państwa lub organi-

W przypadku klasycznego konfliktu zbroj-

zacji i stworzenie sytuacji, w której zdolność

nego określenie przeciwnika jest kwestią

obronna przeciwnika zostanie zredukowana

względnie prostą, ma on swoją tożsamość,

w stopniu uniemożliwiającym skuteczne

jest on definiowalny geograficznie, kulturo-

funkcjonowanie i przeciwdziałanie innym

wo i politycznie – można powiedzieć, że ist-

formom działań wojennych.

nieje on fizycznie. W przypadku cyberwojny

właściwego

określenia

przeciwnika.

przeciwnik często wymyka się istniejącym Poruszając się w ramach tej definicji, należy

narzędziom określającym jego tożsamość

zwrócić szczególną uwagę na dwa aspekty

– może być to zarówno istniejąca komórka

cyberwojny, które odróżniają ją od typowych

określonej organizacji czy struktury między-

działań wojennych. Po pierwsze, działania

narodowej lub narodowej, jak i grupka osób

w ramach cyberwojny nie są działaniami

znajdujących się poza wszelkimi tego typu

zbrojnymi sensu stricte, choć ich rezultaty

strukturami i organizacjami, które są ze

mogą być równie niszczące jak bezpośred-

sobą luźno powiązane i współpracują ze sobą

nie działania wojenne. W czasach, kiedy

w różnych konfiguracjach w celu realizacji

informacja, jej obieg i analiza stały się klu-

konkretnego aspektu ataku. Dodatkowym

czowym aspektem działania struktur naro-

czynnikiem komplikującym problem identy-

dowych i międzynarodowych, a internet stał

fikacji jest internet sam w sobie – atakujący

się wręcz środowiskiem, w którym zarówno

mogą prowadzić swoje działania nie bezpo-

państwa, jak i organizacje w coraz większym

średnio ze swoich komputerów, ale poprzez

12

Tampa na Florydzie, 2012 r.

(L) Gen. M. Bieniek – (P) gen. Jim Mattis, ówczesny dowódca Central Command, obecnie sekretarz obrony w administracji prezydenta USA D. Trumpa.

sieć maszyn zombie, czyli komputerów zainfekowanych uprzednio programami czyniącymi z nich narzędzia ataku bez wiedzy ich użytkowników. Geograficzna lokalizacja atakującej maszyny przestaje tu mieć znaczenie z punktu widzenia obrońcy – prawdziwy atakujący często kryje się za siecią połączeń pomiędzy maszynami i dotarcie do źródła ataku staje się bardzo trudne, jeśli nie niemożliwe.

Zatem, choć przedstawiona powyżej

definicja cyberwojny wydaje się względnie

prosta, to prostota ta jest zwodnicza i musi

być przez ewentualnego obrońcę traktowana z najwyższą ostrożnością – cyberwojna to

zupełnie nowy wymiar konfliktu zbrojnego, wymagający dużo bardziej elastycznego i złożonego podejścia.

13

Cyberzagrożenie również wymaga osobnej

zuje się poważnym zagrożeniem dla systemu

definicji, gdyż wykracza ono poza istnieją-

całego państwa, jak prawdopodobnie miało

ce do tej pory definicje zagrożeń. Częściowo

to miejsce w przypadku Estonii, gdzie winę za

jest ono pochodną przedstawionej powyżej

atak przypisano niewielkiej grupie hakerów.

definicji cyberwojny wraz z przedstawiony-

Jednocześnie należy pamiętać, że zainfeko-

mi względem niej zastrzeżeniami. Niemniej

wanie pojedynczej maszyny funkcjonującej

jednak wszelkie zagrożenia, w tym również

w sieci, która stała się celem ataku, może być

te w przestrzeni cybernetycznej, nie dotyczą

jednoznaczne z atakiem na całą sieć i organi-

li tylko sytuacji wojny.

zację, w której ta maszyna funkcjonuje.

Zagrożenie cybernetyczne jest zagrożeniem

Dopiero w oparciu o powyższe definicje można

pochodzącym z przestrzeni cybernetycznej dla

pokusić się o roboczą definicję cyberobrony.

funkcjonowania systemów informatycznych, w tym systemów państwa, organizacji narodo-

Cyberobrona jest obroną przed atakami i za-

wej lub międzynarodowej. Zagrożenia te można

grożeniami w cyberprzestrzeni, obejmują-

podzielić na zagrożenia bezpośrednie – mające

cą działania prewencyjne, działania mające

na celu zakłócenie ich działania oraz na zagro-

na celu minimalizację skutków działań już

żenia pośrednie, które nie mając określonych

przeprowadzonych oraz bezpośrednie prze-

celów, powodują zakłócenia lub paraliż syste-

ciwdziałanie atakom i zagrożeniom w czasie

mu informatycznego. Należy tu podkreślić, że

rzeczywistym.

przez zakłócenie działania rozumie się nie tylko spowodowanie problemów w działaniu syste-

Właśnie cyberobrona jest tym obszarem, na

mu, ale również jego wykorzystanie niezgodne

którym skupia dziś się większość prac i dzia-

z intencją użytkownika, w tym wykradanie lub

łań przedsięwziętych przez NATO, UE i pań-

fałszowanie informacji i danych.

stwa sojusznicze.

Aspektem zdecydowanie odróżniającym za-

Jak wspomniałem na początku artykułu,

grożenie cybernetyczne od innych rodzajów

zarówno NATO, jak poszczególne państwa

zagrożeń jest jego powszechność – często za-

Sojuszu traktują zagrożenia cybernetyczne

grożenie ze strony pojedynczego komputera

bardzo poważnie i podjęły wiele kroków, by

czy niewielkiej sieci teleinformatycznej oka-

im przeciwdziałać.

14

Cyberprzestrzeń to gwałtownie rozwijający

grożenia. Clausewitzowska mgła wojny jest

się nowy obszar obronności, w którym będą

wyjątkowo gęsta w cyberprzestrzeni. Żadne

mogły decydować się przyszłe konflikty mię-

siły zbrojne żadnego państwa nie są w stanie

dzynarodowe. Jego asymetryczność sprawia,

samotnie jej rozwiać. Tym szczególniejszego

że nawet niewielka, dobrze zorganizowana,

znaczenia nabiera więc współpraca międzyna-

choć niekoniecznie posiadająca sformalizo-

rodowa, już nie tylko pomiędzy siłami zbrojny-

wane struktury grupa hakerów, terrorystów

mi, ale głównie na styku szeroko rozumianych

czy przestępców będzie w stanie stworzyć re-

środowisk obronności i ogólnego bezpieczeń-

alne zagrożenie nie tylko dla pojedynczego

stwa, obejmującego administrację państwową,

państwa, ale również dla organizacji między-

przemysł, świat nauki i globalną gospodarkę.

narodowych.

Na początku lat 90. ubiegłego stulecia moPrzeciwdziałanie i zwalczanie cyberzagrożeń

gliśmy mówić o efekcie CNN, czyli o wpływie

wiąże się z koniecznością zupełnie innego

mediów na przebieg konfliktu zbrojnego. Tak

podejścia do kwestii obrony, definiowania

zwany strategiczny żołnierz, pokazany we

zagrożeń i opracowania zasad oraz procedur

właściwym czasie przez globalne media mógł

działania. Gwałtownie zmieniające się glo-

zdecydować o poparciu społecznym dla danej

balne środowisko obronne, w tym właśnie

operacji, a przez to – o jej wyniku. Dziś moż-

pojawienie się zupełnie nowego – cyber-

na pokusić się o stwierdzenie, że strategiczny

netycznego wymiaru konfliktu sprawia, że

komputer, który zaatakuje we właściwym cza-

obrona nabiera zupełnie nowej dynamiki.

sie właściwym programem, może przesądzić

W tym środowisku wszystko, począwszy od

o wyniku ewentualnej wojny w cyberprze-

określenia przeciwnika, poprzez określenie

strzeni, a przez to – również w realu.

rodzaju i celu ataku, a na rodzaju koniecznego przeciwdziałania skończywszy, wymaga dynamiki, jakiej nie znały do tej pory siły zbrojne żadnego państwa – reakcja wymaga minut lub nawet sekund. Dlatego też tak ogromnej wagi nabiera błyskawiczny dostęp

Dlatego też należy już teraz

przedsięwziąć wiele działań,

aby takiej niekorzystnej sytuacji

z punktu widzenia bezpieczeństwa globalnego zapobiec.

do maksymalnie pełnego obrazu sytuacji, zdolność właściwej identyfikacji źródła za-

15

Gen. prof. nadzw. dr Mieczysław Bieniek

16

17

Prestiż Polaków w świecie W P olsce ,

jak również wśród

P olaków i P olonii

powinno się podkreślać prestiż i zasługi i w świecie .

Od

za granicą

P olaków

w E uropie

wieków bowiem polski wkład w światowy rozwój

nauki , kultury, sztuki i gospodarki był bardzo duży.

Z pewnością

więcej łatwo dostępnych informacji o sukcesach rodaków podniosłoby nasze samopoczucie , poczulibyśmy się bardziej dowartościowani jako

P olacy. C hoćby

dlatego warto przedstawić

kilka polskich postaci , które w historii

Włoch i polsko -włoskich

relacji zapisały się złotymi literami

Moja osobista historia od młodzieńczych lat po dziś dzień wiąże się z Padwą, gdzie studiowałam medycynę, mieszkam i pracuję zawodowo.

Byłam jedyną studentką z polskim paszportem, która obroniła dyplom.

Przyjechałam z rodzicami do Stanów w latach 70. XX wieku, gdzie odczuwało się brak szacunku do Polaków i częste, niemiłe żarty były na porządku dziennym, a o naszych osiągnięciach w wielu dziedzinach zbyt wiele się nie słyszało. Pomimo tej przykrej atmosfery zamierzałam tu studiować medycynę, ale okazało się, że było to niemożliwe dla młodej studentki z Polski. W tej sytuacji mama zadecydowała o moich studiach we Włoszech, w Padwie, gdzie zostałam przyjęta. Padwę już znałam, byłam tam wcześniej z rodzicami, zwiedzaliśmy najważniejsze zabytki i miałam miłe wspomnienia, toteż z decyzją się pogodziłam. Włochy kojarzyły mi się oczywiście z ich antyczną kulturą, ale i współczesną kulturą zachodniego świata, o której wtedy nie wiedziałam zbyt wiele.

18

dr Ewa Denikiewicz-Piacentile w Katedrze Duomo w Padwie

Dla

rodziców

był

to

trudny

okres,

niedawno

pobytu, przygotowując się do pierwszego egzaminu

przyjechaliśmy do Stanów i mój wyjazd na studia wiązał

z historii medycyny, odkryłam tak naprawdę, dokąd

się z dużym obciążeniem finansowym, ale dla nich

dotarłam. Odkrywałam Polaków związanych z tym

najważniejsze było, żebym mogła studiować wybrany

magicznym miastem, które w Europie jest miastem

kierunek, zwłaszcza że pochodziłam z lekarskiej rodziny.

najważniejszym dla Polski od XIII wieku.

Padwa brzmiała bardzo dobrze, prestiżowo. Najlepszy

Z Padwą i jej słynnym uniwersytetem Polacy wiązali

fakultet medycyny we Włoszech, zapewniała mamę

swe dzieje od średniowiecza. Erazm Ciołek to pierwszy

włoska konsul w Nowym Jorku. Po kilku miesiącach

Polak na Uniwersytecie Padewskim, jego odkrycia

19

podstaw optyki stanowiły bazę w osiągnięciach Kopernika i Galileo Galilei. Ciołek po włosku Vitello, jest tutaj uhonorowany, ma swój duży portret w sali 40 najważniejszych uczonych uniwersytetu, pierwszy Polak w 1290 roku. Na tej samej ścianie jest Jan Kochanowski, Stefan Batory jako Węgier, Klemens Janicki, Jan Sobieski, obok stoi popiersie rektora uniwersytetu Jana Zamoyskiego, ważnej osobistości ze znakomitej, słynnej polskiej rodziny.

Studenci Uniwersytetu Padewskiego doceniali Polaków, z ich wyboru dwaj polscy uczeni Józef Struś i Jerzy Pipan-Pipanus byli rektorami.

W uniwersyteckiej sali Aula Magna na honorowym miejscu umieszczono dużą tablicę pamiątkową Mikołaja Kopernika, a na uniwersyteckim dziedzińcu i krużgankach jest ponad 70 herbów polskich. Na przełomie XV i XVI wieku w Padwie studiowało ponad 2500 studentów z Polski. Polska arystokracja, wśród studentów padewskich grupa bardzo bogata i znacząca, wykupiła w Bazylice św. Antoniego swoją kaplicę. W Kaplicy Polskiej, usytuowanej jako pierwsza z lewej strony koło kaplicy z relikwiami św. Antoniego, w ostatnich latach zostały wykonane prace konserwatorskie.

Ważna część naszej polskiej historii związana jest z Padwą. Tu powstał pierwszy fakultet medycyny w Europie, drugi już w Krakowie. Padwa została założona przez studentów z Bolonii, tam spotykali się z restrykcjami, a w Padwie, Republice Weneckiej, łatwiej było uzyskać zezwolenia na innowacje, tj. studia medyczne. Podobno w grupie pionierów byli też studenci z Polski. Tych informacji nie przekazują zwiedzającym uniwersytet przewodnicy, niestety, ich nie znają. Polscy turyści odwiedzają najczęściej Bazylikę św. Antoniego, uniwersytet oglądają zwykle tylko z zewnątrz, a to wielka szkoda i strata, ponieważ polski udział w jego rozwoju powinniśmy przybliżać tak Polsce, jak i światu.

Wzmianki o polskich uczonych w Padwie opublikował w swojej książce „Zasłużeni dla medycyny” prof. Janusz Skalski z kardiochirurgii dziecięcej w Krakowie.

Na największym placu w Europie w centrum miasta, jakim jest Prato della Valle, wśród kolumn są też posągi Stefana Batorego i Jana Sobieskiego.

Miejscem, na które z reguły turysta nie ma czasu, a przewodnicy nie zachęcają, jest katedra – Duomo i jej Battistero z XI wieku. Duomo jest wspaniałe, a dla nas ważne, ponieważ tam Polak prof. Ryszard Demel, żołnierz II Korpusu Armii gen. Andersa, poświęcił 10 lat swego życia, wykonując unikalne witraże metodą refrakcyjną. 27 000 kolorowych szkiełek, tytaniczna praca, nieprawdopodobny wysiłek i rezultat też nieprawdopodobny, dzieło warte obejrzenia. Witraże znajdują się w krypcie pod głównym ołtarzem. W najbliższym czasie będzie zmieniane oświetlenie na ledowe, co powinno jeszcze bardziej podkreślić ich piękno i niezwykłą technikę. Pięć witraży, cztery to święci z Padwy, św. Justyna, św. Antoni, św. Prosdocimo i św. Daniel, środkowy witraż jest jedynym okrągłym, przedstawiającym Matkę Boską Częstochowską i czerwone maki na Monte Cassino.

20

Duomo, witraż ze św. Prosdocimo

Prof. Ryszard Demel urodził się w Ustroniu, wychował

Ten właśnie Polak jest pierwszym obcokrajowcem, który

w Andrychowie, wielki przyjaciel Sergiusza Piaseckiego,

otrzymał honorowe obywatelstwo miasta Padwy.

odziedziczył jego spuściznę. Ten wielki Polak, dziś 95-letni

W dzisiejszych czasach niełatwo być docenionym, tak jak

artysta, o bardzo ciekawym życiorysie, odznaczony

prof. Demel. Profesora poznałam w Padwie na pierwszym

wieloma

państwowymi,

roku studiów, jestem z nim zaprzyjaźniona od lat i jest to

w ostatnich latach otrzymał najwyższe uhonorowanie

dla mnie wielki zaszczyt i wyróżnienie. Nasza przyjaźń

polskiego ministra kultury – Złoty Medal Gloria Artis.

to historia, w której zbliżyły nas wspólne przeżycia i lata

orderami

wojskowymi

i

21

Duomo, witraż ze św. Justyną

prawie całkowitej izolacji od Polski, kiedy nawet połączenia

Wysiłki prof. Demela i moja skromna pomoc w utrzymaniu

telefoniczne były niemożliwe. Prof. Demel organizował

i podkreślaniu polskiej historii w Padwie oraz jej

pomoc dla kraju w latach Solidarności, wysyłał ciężarówki

nagłośnienie w Polsce i wśród Polonii w świecie powoli

pełne artykułów spożywczych, środków czystości, ubrań.

przynoszą oczekiwane efekty. Dzięki staraniom prof.

Paczki wysyłane pocztą do Polski i cały ten ogromny

Demela w kościele Ermitanów w Padwie umieszczono

wysiłek, wtedy dawały wielką satysfakcję, dziś po latach jest

dużą tablicę pamiątkową Jana Kochanowskiego, gdzie

to świadectwem spełnionego wobec ojczyzny obowiązku.

mieszkał w początkach XVI w.

22

Duomo, witraż św. Daniela

Jakie więzy łączyły dawniej znakomitych Polaków

Mam nadzieję, że ta krótka opowieść o wielkich Polakach

i Włochów? Odpowiedzią jest mała kopia Padwy w Polsce,

związanych z Padwą będzie początkiem następnej,

czyli Zamość, czyli uwieczniona wielka przyjaźń między

o znakomitych Polakach ze Stanów Zjednoczonych, gdzie

księciem Zamoyskim i włoskim Gonzadą. Powstały

też często bywam, a na pytanie skąd jestem, podkreślam,

Zamość i Sabionetta koło Mantowy, dwa miasta, które

że urodziłam się w Polsce, w Krakowie.

miały przypominać Padwę. Dzisiaj to miasta bratnie, ale

Serdecznie zapraszam do Padwy dr Ewa Denikiewicz-Piacentile

współpraca, niestety, znikoma – a szkoda.

23

O sztuce wielkiej i małej Każda kreacja artystyczna jest względna w tym sensie, że niesie z sobą jakieś przesłanie, a jej wizja bywa oparta na świecie wartości autora. Artysta swe odczucia wyraża poprzez wielorakość i różnorodność tematów, które przedstawia w swoich obrazach z zachowaniem charakterystycznego dla niego stylu. Autor wrażliwy na otaczającą go rzeczywistość nie waha się jednak sięgać po tematy, które mogą bulwersować odbiorcę.

W obrazach chodzi o to, by zmuszały do myślenia, a nie tylko do delektowania się kunsztem rodzaju sztuki, którą uprawia i lansuje artysta. Wartość dzieła sztuki polega przede wszystkim na tym, że jest ponadczasowe, bo malarstwo jest pasją, nieustannym poszukiwaniem piękna i odkrywaniem prawdy o świecie.

W sztuce nowatorskiej i odkrywczej doszukać się można niekiedy losu samego artysty, którego talent może objawić się wraz z rozwojem warsztatu i osobowości. Wartość dzieła może być zauważona po latach, ale warto spojrzeć na malarstwo artysty nie tylko po to, by koniecznie odkrywać w nim nowe trendy, ale zauważyć indywidualnie wypracowany język malarski jako bardzo osobistą wypowiedź artystyczną.

Magia malarstwa objawia się talentem, a talent się ma bądź nie. Rzecz w tym, czy artysta o tym wie…

Mariusz Gajewski

24

25

26

27

Językowe impresje George’a Orwella Immanentną cechą reżimów autorytarnych jest całkowita kontrola ośrodków decyzyjnych nad obywatelem. Rozciąga się ona na wszelkie aspekty życia społecznego i politycznego i jest realizowana, jak pokazuje historia, w sposób bezwzględny i okrutny. Wkrada się w sferę wydawałoby się wolną od czujnego spojrzenia Wielkiego Brata – życie prywatne. Jednakże za sprawą siły woli jednostek, dla których szeroko rozumiana wolność jest wartością najwyższą, ostatecznego celu władza despotyczna często nie realizuje.

Ponieważ człowieka definiuje język (w każdej postaci), to właśnie w jego zakresie walka Dawida z Goliatem wydaje się mieć charakter decydujący.

Potwierdzeniem tej tezy jest język propagandy redukujący swobodę myśli i wypowiedzi w Sowieckiej Rosji oraz Faszystowskich Niemczech. Najbardziej niezwykłe jest jednak to, że czasami to niezależny i wolny głos spoza obszaru objętego indoktrynacją stawia najbardziej trafne diagnozy i propozycje przeciwstawienia się wyrafinowanym językowym represjom.

Nie inaczej jest w przypadku George’a Orwella, który dzięki umiejętności analizowania zjawisk językowych i ogromnej empatii podjął się próby zdefiniowania języka propagandy świadomie adaptowanego przez decydentów w autorytarnych okolicznościach, jak również próby uchwycenia istoty manipulacji językowych krepujących myśli i zawężających perspektywę ludzkiej wyobraźni. Zarówno nieuświadomionych procesów językowych, jakie napotkać można w codziennym dyskursie, jak i tych intencjonalnych, z natury swej groźniejszych. Zjawiska te zachodzą równolegle, ale powinno się je analizować oddzielnie, by dojść do konstruktywnych konkluzji.

Wszelkie niepożądane konwencje językowe nakreślone przez Orwella na przykładzie wyimaginowanego języka propagandy z powieści 1984, noszącego nazwę Newspeak, są potwierdzeniem tezy, iż język poddany cynicznej manipulacji, czy też będący jej narzędziem, zawęża ludzkie horyzonty.

W istocie to od „kondycji” językowych komunikatów zależy, czy obiektywna prawda ujęta w słowa, której emisariuszem był George Orwell, ułatwi ludziom czytanie świata takim, jaki on jest naprawdę oraz w ramach języka pozbawionego cech werbalnych „dewiacji”.

Paweł Pondel

28

Dodać więcej lat do życia i więcej życia do lat W polskiej kulturze szanuje się starszego człowieka i nie traktuje ze względu na kondycję zdrowotną jako gorszego w społeczności, ale niestety zbyt mało i nie w takim zakresie, jak to powinno wyglądać, zajmujemy się problemami związanymi z wiekiem 60+.

We współczesnym świecie, w którym lansowany jest kult młodości, nie może braknąć miejsca dla seniorów, a holistyczne podejście w diagnozowaniu, terapii i pielęgnacji osób starszych powinno być jednym z priorytetów w opiekuńczej roli państwa.

Dziś już wiemy, w jakim tempie przybywa nam starszych Polaków, wiemy też, o czym informują m.in. geriatrzy i gerontolodzy, a media alarmują, że bez opiekuńczej roli państwa czeka nas społeczna katastrofa.

Państwowa służba zdrowia nie jest dostatecznie przygotowana „na starość”, a państwo musi się z tej sytuacji wybronić swymi instytucjami.

Reforma służby zdrowia powinna przynieść oczekiwane rezultaty, ale i stworzyć możliwości dla prywatnych przedsięwzięć, które mogą przyjść w sukurs potrzebie chwili, otworzyć szerszą drogę dla ludzi z chęcią i pasją, którzy w tej nadzwyczajnie ważnej sprawie zechcą własnymi siłami pomóc w rozwiązaniu problemu.

Beata Drzazga

30

fot. Lidia Skuza

Ocal stawy, zamiast je wymieniać

T erapeutyczny Jądrowy R ezonans M agnetyczny Wiktoria Mykula rozmawia z Henrykiem Partyką, prezesem firmy MedTec Pol Sp. z o.o. i Adrianem Rybusem, wiceprezesem Zarządu

Prestiż: Spółka z o.o., którą Panowie reprezentują, jest w Polsce przedstawicielem niemieckiej firmy MedTecMedizintechnik GmbH. Jakie były powody nawiązania tej współpracy?

Henryk Partyka: Z jednej strony zainteresowała nas wyjątkowa metoda MBST® służąca do regenerowania uszkodzonych komórek ciała, z drugiej strony sprzyjające warunki rynkowe. Widzimy dużą otwartość na terapie regeneracyjne związane z modą na zdrowe życie i coraz bardziej starzejącym się społeczeństwem. Firma MedTec Technika Medyczna to twórca MBST® – bezkonkurencyjnego systemu terapii, działa na rynku międzynarodowym (obecna w 37 krajach z ponad 1000 urządzeń na całym świecie). Właśnie dlatego zdecydowaliśmy się podjąć współpracę z tak renomowaną firmą, zwłaszcza że Nagroda Top-Innovator z lat 2014 i 2016 przyznana MedTecMedizintechnikGmbH, wyróżnionej spośród trzech milionów niemieckich przedsiębiorstw tytułem Top-Innovator, była mocnym argumentem.

32

Prestiż: Czym jest zatem MBST ®?

tycznego. Technologia MBST® stymuluje komórki do odbudowy tkanek. Dzieje się to, gdy

Adrian Rybus: MBST® to bezinwazyjna te-

przepływ energii w wewnętrznych procesach

rapia, bazująca na technologii jądrowego re-

regeneracyjnych jest niewystarczający (wtedy,

zonansu magnetycznego, aktualnie najlepszej

gdy nie dochodzi do zastępowania starych ko-

i najdokładniejszej metodzie diagnostycznej.

mórek nowymi). Straty tej energii muszą zostać

MBST® nie wykorzystuje technologii do obra-

wyrównane odpowiednimi środkami. Jednym

zowania, lecz do regenerowania uszkodzonych

z nich może być metoda MBST®, w której ener-

komórek ciała. Skuteczność terapii potwierdza-

gia uwalniana jest do tkanek z dodatkowego

ją rewelacyjne wyniki w przypadku zwyrod-

spinu protonów wodorowych.

nień i uszkodzeń chrząstek, kości, mięśni oraz Prestiż: Ale MRI to metoda diagnozowania.

ścięgien i więzadeł.

Skąd pomysł na wykorzystanie jej do leczenia?

Prestiż: Na jakiej zasadzie działa MBST ®?

Adrian Rybus: Jej efekty terapeutyczne wyHenryk Partyka: Jak już wspomniał Adrian

szły na jaw, kiedy pacjenci cierpiący na choro-

Rybus, metoda oparta jest na zastosowaniu

bę zwyrodnieniową stawów po badaniu MRI

terapeutycznego jądrowego rezonansu magne-

stwierdzili, że bóle znacznie ustąpiły. Raporty

33

te zainspirowały zespół MedTec do zbadania

Henryk Partyka: Jest ich wiele. Przede

tego zjawiska i ostatecznie doprowadziły do po-

wszystkim jest to forma leczenia przyczynowe-

wstania i rozwoju systemu terapii MBST®.

go, co udowodniły liczne badania in vitro (poza organizmem) i in vivo (w żywym organizmie)

Prestiż: W Europie MBST ® już zaczyna być

oraz stosowne naukowo-badawcze opinie. Do

kojarzony jednoznacznie z sukcesem w le-

dziś nie są znane działania uboczne terapii.

czeniu.

Przy stosowaniu tej metody nie ma ryzyka infekcji pacjenta. Nie bez znaczenia dla zdrowia

Henryk Partyka: Spójrzmy na skuteczność

jest zapobieganie operacji lub przyspieszenie

MBST® w leczeniu artrozy i osteoporozy. Leczy-

regeneracji po koniecznym zabiegu. Ważna

my je przyczynowo, bezboleśnie, nieinwazyjnie

jest nieskomplikowana forma leczenia cho-

i bez skutków ubocznych. Niemal 400 000 pa-

rób układu ruchu, dla których nie ma istotnej

cjentów na całym świecie zostało poddanych

lub żadnej formy leczenia (np. artroza stawów

naszej terapii, a skuteczność wyniosła ponad

międzypaliczkowych, spondyloartroza, poliar-

80% (udokumentowane wieloletnimi i liczny-

troza, zaburzenia metabolizmu lub ukrwie-

mi badaniami)! Trudno nie uznać tych faktów

nia w okolicy kości, osteoporoza itd.), a także

za sukces.

bardzo krótki czas prowadzenia terapii (5, 7, 9 lub 10 godzin terapii w zależności od stadium

Prestiż: Jakie są obszary stosowania terapii

lub rodzaju choroby). Udowodniony naukowo

MBST ®?

długofalowy, trwały efekt leczenia, wynoszący około 4,5 roku to niewątpliwie zaleta terapii.

Adrian Rybus: Najczęściej terapia ta obejmuje leczenie chorób zwyrodnieniowych (prze-

Prestiż: Porozmawiajmy o urządzeniach

ciętnie 20% ludzkości), leczenie osteoporozy

służących terapii i o wskazaniach, do ja-

(30% kobiet powyżej 50. roku życia) i leczenie

kiego rodzaju przypadków medycznych są

urazów sportowych oraz powypadkowych. Te-

stosowane?

rapię stosuje się też w przypadku urazów u osób młodszych i aktywnych. Generalnie terapia

Adrian Rybus: Zacznijmy od MBST® Open-

obejmuje leczenie następujących obszarów te-

System700. Jest to największe urządzenie,

rapeutycznych: zwyrodnień stawów w stadium

jakim dysponujemy. Wykorzystujemy je do

I-III (IV), zaburzeń ukrwienia i metabolizmu

leczenia obręczy barkowej lub miednicznej,

kości, urazów sportowych i powypadkowych,

stawów kręgosłupa lub poliartrozy, tj. zwy-

osteoporozy, wszelkiego rodzaju złamań kości,

rodnień umiejscowionych w więcej, niż jednej

urazów ścięgien, więzadeł, mięśni, nieopera-

lokalizacji, np. w dwóch stawach kolanowych,

cyjnych uszkodzeń dysku międzykręgowego.

dwóch stopach, obu dłoniach. Z kolei urządzenie OpenSysem350 stosujemy do terapii

Prestiż: Które aspekty terapii zdecydowa-

pojedynczych stawów obwodowych, czyli sto-

nie przemawiają za stosowaniem MBST ®?

py, dłoni, stawu łokciowego lub kolanowego.

35

W swoim asortymencie posiadamy również

wisowe w standardzie oraz wsparcie w finan-

urządzenie MBST® OsteoSystem, które jest de-

sowaniu.

dykowane typowo do leczenia uogólnionych zaburzeń metabolizmu kostnego całego ciała.

Adrian Rybus: Oferujemy też partnerstwo

Głównie mówimy tu o osteoporozie.

w formie doradztwa, opieki posprzedażowej i serwisu oraz szkoleń. Nieustannie budujemy

Prestiż: Nawiązujecie współpracę z ośrod-

świadomość marki MBST® poprzez rozbudo-

kami zdrowia na terenie całej Polski. Jak ta

wywanie strony WWW, aktywną obecność

współpraca wygląda i jakich obszarów do-

w social mediach. Współpracujemy w zakresie

tyczy?

PR i tradycyjnego wsparcia marketingowego (ulotki, materiały graficzne). Jesteśmy również

Henryk Partyka: Dla naszych biznesowych

obecni na kongresach branżowych.

kooperantów proponujemy bezkonkurencyjną i innowacyjną terapię, opatentowaną technologię, udowodnioną skuteczność działania terapii, ochronę terytorialną, unikalny model biznesowy, wsparcie marketingowe, usługi ser-

36

Zapraszamy do współpracy Adrian Rybus Wiceprezes Zarządu tel. 533 342 522 e-mail: a.rybus@mbst-terapia.pl

37

38

Zamek w Grodźcu Śląskim

39

Pielęgnujmy zabytki!

Niewiele jest miejscowości na Śląsku Cieszyńskim mogących poszczycić się wielowiekową historią, której milczącymi świadkami są szczęśliwie zachowane w dobrym stanie zabytki. Pośród 45 zachowanych po dziś dzień szlacheckich rezydencji, położonych w historycznych granicach Księstwa Cieszyńskiego, zachował się niemal w pierwotnym stanie obronny dwór, zwany zamkiem w Grodźcu Śląskim.

Grodziec Śląski to stara i piękna miejscowość pomiędzy Bielskiem-Białą a Cieszynem, usadowiona w podgórskiej okolicy, z której roztacza się niezwykle malowniczy widok na panoramę łańcucha Beskidów. Położony na wzniesieniu, w romantycznym założeniu parkowym, grodziecki zamek jest jednym z cenniejszych tego typu obiektów na Śląsku.

Wzmiankowany w archiwalnych źródłach z początków XIV wieku, przez wieki był własnością wielu szlacheckich rodów złączonych ze sobą więzami krwi. Polskie, niemieckie, węgierskie i śląskie nazwiska kolejnych posiadaczy Grodźca Śląskiego należą do przedstawicieli szlachty i ziemiaństwa silnie związanego z niezwykle barwnymi i często skomplikowanymi dziejami Księstwa Cieszyńskiego. Oni to właśnie byli twórcami tej niezwykłej siedziby, stanowiącej centrum gospodarcze rozległych dóbr ziemskich.

W ciągu stuleci przekształcali ją i przebudowywali stosownie do wymogu czasów. Miała okresy swego blasku i świetności, ale też i chwile tragiczne, niemal ostatecznego upadku. Przywracana obecnie do swej dawnej świetności przypomina okolicznym mieszkańcom i licznym turystom o wspólnej przeszłości. Pokazuje, jak wiele treści, znaczeń i wartości, wzbogacających współczesność kryje w sobie śląska ziemia i jak wiele pozostaje jeszcze przed nami do odkrycia.

Wartość historyczna Zespołu Zamkowo-Parkowego w Grodźcu Śląskim oraz zachowane w nim zabytki historyczne i dzieła sztuki zobowiązują do zapewnienia całemu zabytkowemu zespołowi najwyższego poziomu opieki, konserwacji i pietystycznej postawy.

Przejawem tego jest zorganizowanie i udostępnienie Muzeum Zamkowego, którego misją jest przybliżenie bogatej historii tego obiektu i jego otoczenia.

Prezes firmy Ustronianka Michał Bożek – właściciel zamku

40

41

Magia kamieni szlachetnych „D iamonds are a girl’s best friend” – śpiewała M arilyn Monroe – diamenty są najlepszymi przyjaciółmi dziewczyny.

A le czy tylko kobiet?

Dlaczego ta bezbarwna forma węgla wywołuje tyle emocji? Czy tylko ona? Rubiny, szafiry, szmaragdy też budzą pożądanie. To właśnie chęć posiadania tych kamieni była przyczyną wojen, rabunków, zbrodni. Dlaczego? Bo są cenne, rzadkie, piękne, niezwykłe, wyjątkowe, niezniszczalne, zdobią, dodają uroku i prestiżu, są magiczne.

Niektóre z nich służą ludziom nie tylko do ozdoby. Niezwykłą twardość diamentu wykorzystuje się w przemyśle, a rubiny w zegarmistrzostwie.

Kamienie szlachetne od wieków są doceniane, lecz dawniej traktowano je inaczej niż dzisiaj. Jakkolwiek doceniano ich użytkowe zastosowanie, to jednak przede wszystkim zwracały one uwagę swoim pięknem. To poprzez ich atrakcyjny wygląd stały się elementem ozdobnym przydającym władcom splendoru. Często legitymizowały władzę, wskazując na jej boskie pochodzenie. Ze względu na swój atrakcyjny wygląd porównywane były do gwiazdozbiorów.

Znalazły się zatem w kręgu zainteresowań ówczesnych astrologów i medyków, którzy wprowadzili pierwsze próby systematyzacji kamieni szlachetnych. Kamienie najszlachetniejsze zarezerwowane były więc dla elit rządzących.

Ich piękno służyło konkretnej idei – umacniania władzy i jedności na terenach rozległych imperiów.

42

Kamienie były gromadzone przez dwory królewskie i Ko-

Od

ściół, przechowywane w skarbcach, a samo pojęcie skar-

szlachetnym magiczną moc. Wiązano je

bu stawało się z wolna atrybutem kapłaństwa i królestwa,

z planetami, diamenty kojarzono z Merkurym,

przy czym kojarzyło się nie tylko z kruszcem, a przede

szafiry z Uranem, turkusy z Saturnem, opale

wszystkim z drogocennymi kamieniami. Kruszec bowiem

z Jowiszem. Z gwiazdami łączono granaty,

po jakimś czasie był przetapiany, a kamienie oprawiane na

agaty, topazy i inne, a z Ziemią perły, bursztyn

nowo – wciąż zachwycały.

i korale.

43

dawna

przypisywano

kamieniom

Już w średniowieczu próby kategoryzowania kamieni odnoszono głównie do ich cech estetycznych. We wczesnym średniowieczu najbardziej ceniono niebieskie szafiry i ciemnofioletowe ametysty. W czasach odrodzenia i później – rubiny, szafiry i szmaragdy. Jednak zawsze do najcenniejszych kamieni zaliczano diamenty.

Od wieków przypisuje się kamieniom szlachetnym lecznicze właściwości. Ametyst łagodzi bóle głowy, leczy bezsenność, uwalnia od uzależnień, np. alkoholizmu. Nasz polski bursztyn wspomaga serce, aktywizuje tarczycę, łagodzi objawy przeziębienia, pomaga w reumatyzmie.

Diament odmładza, dodaje energii, sił, odwagi, przynosi radość i szczęście. Koral poprawia przemianę materii i pracę układu krążenia, pobudza reprodukcję czerwonych i białych ciałek krwi.

Rubin wzmacnia serce, oczyszcza krew, pobudza krążenie. Szafir zwany władcą klejnotów – to najskuteczniejsze lekarstwo przeciw truciźnie, ucisza wzburzone nerwy, gasi gorączkę, dodaje pogody ducha. Jest talizmanem mędrców i zakochanych. Szmaragd działa przeciwzapalnie, regeneruje organizm, poprawia pamięć, stabilizuje osobowość.

A co z magią? Od wieków magiczne właściwości są przypisywane kamieniom szlachetnym.

Przytoczymy je ogólnie, bez nazw kamieni. A zatem: są źródłem dobrej, pozytywnej, delikatnej energii, idealne dla osób zakochanych i szukających miłości, wyostrzają zmysły, pozwalają odnaleźć prawdę i jasność, zapewniają szczęście w związku i wierność partnera, pomagają w przezwyciężeniu lęku i nieśmiałości. Istnieją kamienie duchowości i harmonii pomagające w podejmowaniu decyzji, harmonizujące związki i wzmacniające przyjaźnie, a wykorzystywane są nawet w rytuałach ochronnych odpędzających złe energie.

Można w tę magię wierzyć lub nie, ale przecież wręczając ukochanej pierścionek z brylantem lub innym kamieniem szlachetnym oczekujemy podświadomie, że kamień oprawiony w drogocenny metal stworzy silny i nierozerwalny związek.

Wspomniane cechy kamieni szlachetnych, ich trwałość, piękno, rzadkość dają więc dziś możliwość wielu osobom uroczystego podkreślenia ich najważniejszych i radosnych chwil życia – zaręczyn, ślubu, narodzin potomstwa. W pewnym sensie stają się atrybutem już nie władzy i kapłaństwa, lecz atrybutem szczęśliwego życia każdego z nas…

Nie dziwmy się więc, że kamienie szlachetne są nieprzemijalne, piękne i pożyteczne, bo one są przecież magiczne!!!

Zbigniew Brzozowski

44

45

46

47

Krzysztof Kobos, dyrektor zarządzający Autoryzowanego Dilera Toyoty w Tarnowie i Nowym Sączu, jako przedstawiciel rodzinnej firmy od trzech pokoleń związanej z motoryzacją od 10 lat zarządza spółką będącą przedstawicielem największego koncernu motoryzacyjnego świata na terenie Małopolski

48

Przyszłość zaczyna się dzisiaj Toyota

liderem innowacyjności

Technologia hybrydowa jest obecnie najpopularniejszym sposobem na ograniczenie zużycia paliwa i zanieczyszczeń powietrza powodowanych używaniem przez ludzkość samochodu jako środka transportu. Od ponad dwudziestu lat Toyota traktuje zmniejszanie wpływu motoryzacji na środowisko za swój priorytet w rozwoju.

Zastosowanie jako napędu połączenia silników benzynowego oraz elektrycznego pozwoliło na uzyskanie najlepszych wyników w zakresie ograniczenia emisji szkodliwych związków do atmosfery, takich jak dwutlenek węgla oraz tlenków azotu, przy znacznym poprawieniu osiągów w zakresie dynamiki i komfortu jazdy w porównaniu do konwencjonalnych rozwiązań dostępnych do tej pory na rynku.

W roku 2017 świętujemy 20-lecie hybryd i już na początku roku – w styczniu łączna liczba samochodów hybrydowych sprzedanych przez Toyotę przekroczyła 10 milionów. Ostatni milion samochodów z tym innowacyjnym napędem klienci kupili w zaledwie 9 miesięcy. Japoński producent – właściciel najbardziej wartościowej marki motoryzacyjnej na świecie – ma w swojej ofercie 33 modele hybrydowe dostępne w 90 krajach.

Poczynione szacunki wskazują, iż do 31 stycznia 2017 roku wyprodukowane hybrydy pozwoliły zapobiec emisji 77 milionów ton CO2. Właśnie o tyle więcej dwutlenku węgla trafiłoby do atmosfery, gdyby samochody benzynowe o podobnej wielkości i osiągach były wykorzystywane zamiast hybryd. Eksploatacja hybryd pozwoliła zaoszczędzić również 29 miliardów litrów benzyny!

Japoński koncern jako pierwszy podjął się wprowadzenia samochodów hybrydowych do seryjnej produkcji. W roku 1997 roku zadebiutował minibus Coaster Hybrid EV, a już w grudniu 1997 roku do salonów trafił Prius – pierwszy na świecie masowo produkowany samochód hybrydowy.

Toyota Prius była pierwszą realną odpowiedzią przemysłu motoryzacyjnego na rosnący problem nadmiernej emisji szkodliwych związków do atmosfery. Prius zyskał tak dużą popularność, że stał się ikoną ekologicznego samochodu. Model ten sprawił, że kierowcy zaczęli zwracać uwagę na zużycie paliwa i emisję spalin przy wyborze auta. Prius 4. generacji, który zadebiutował w Polsce w kwietniu 2016 roku, powstał nie tylko z myślą o niskiej emisji spalin i ochronie środowiska, ale także o osiągach i radości z jazdy. Jest to pierwszy model Toyoty zbudowany na platformie TNGA, która zapewnia niski środek ciężkości, dużą sztywność nadwozia oraz bardzo dobre właściwości jezdne.

49

W ofercie Toyoty w Europie znajduje się obecnie

Największy wzrost sprzedaży odnotowały modele prius

7 modeli hybrydowych. Klienci mogli też zamawiać

(o 117 procent), yaris hybrid (o 20 procent) oraz auris

w przedsprzedaży nowego crossovera C-HR. Najwięk-

hybrid (o 9 procent). Na toyotę C-HR zebranych zosta-

szą popularnością cieszyły się yaris hybrid (86 600 egz.),

ło 10 000 zamówień jeszcze przed oficjalną premierą.

auris hybrid (85 800 egz.) oraz RAV4 hybrid (44 700 egz.).

70% z nich w wersji hybrydowej.

50

skuje energię powstającą podczas hamowania oraz jest w stanie przekazywać nadwyżki energii powstałe podczas jazdy ze stałą prędkością i magazynować je w baterii pojazdu do czasu powtórnego wykorzystania, np. podczas jazdy w korku. W ten sposób w ogóle nie trzeba ładować akumulatora hybrydowego, a zużycie paliwa jest ograniczone do minimum.

Jeśli czekamy na kogoś lub stoimy na czerwonym świetle, silniki są wprowadzane w stan spoczynku. Samochód nie wydaje wtedy żadnego dźwięku i nie emituje spalin.

W czasie jazdy może pracować tylko silnik elektryczny, tylko benzynowy lub oba jednocześnie. Wszystkie części układu hybrydowego wzajemnie się uzupełniają. System sam dobiera odpowiednie źródła napędu, dzięki czemu może optymalnie wykorzystać każde z nich. Skutkiem takiego współdziałania są lepsze osiągi i lepsze spalanie.

Spokojnie ruszając z parkingu lub świateł do prędkości ok.

50 km/h, hybryda korzysta tylko z silnika elektrycznego, a zużycie paliwa jest zerowe. Przy stałej, niskiej prędkości hybryda wykorzystuje silnik spalinowy jedynie jako wspomaganie silnika elektrycznego. Przy pełnym wciśnięciu pedału gazu oba silniki pracują na najwyższych obrotach. Jednak jeśli na chwilę zwolnimy pedał gazu i natychmiast znów go wciśniemy, to wówczas jazda będzie bardziej ekonomiczna przy zachowaniu tej samej prędkości. Podczas hamowania układ hybrydowy odłącza silnik spalinowy, odzyskując energię i ładując akumulatory hybrydowe. Należy w miarę możliwości hamować płynnie, ze stałą siłą i jak najdłużej. Wówczas ładowanie akumulatorów jest najefektywniejsze.

Wybór jest prosty Posiadanie auta z napędem hybrydowym jest równoznaczne z ekologicznym podejściem do życia dającym również oszczędności wynikające z samego używania samochodu jako środka codziennego transportu. Konkurencyjna cena zakupu w stosunku do bogatego wyposażenia, niskie Co to jest hybryda?

koszty utrzymania i bezawaryjność gwarantowana przez

Napęd hybrydowy Toyoty składa się z silnika spalinowego

Toyotę stawia to rozwiązanie jako obecnie najkorzystniej-

połączonego z silnikiem elektrycznym, który wspomaga

sze wśród dostępnych na rynku.

pracę tradycyjnej jednostki napędowej, zapewniając lepsze osiągi i mniejsze spalanie. Silnik elektryczny odzy-

51

Krzysztof Kobos

52

Wynajem mieszkań, hal oraz pomieszczeń biurowych e -mail: biuro@jd n ier uchomosci.pl tel. kom.: +48 537 693 237

Na specjalne życzenie Klienta pomagamy znaleźć nieruchomość i uzyskać finansowanie Świadczymy również usługi zarządzania najmem: • przejęcie i przygotowanie mieszkania pod wynajem • wyszukanie najemców i ich selekcja • monitorowanie płatności oraz stanu mieszkania • usuwanie awarii

53

Rozmowa

z

A ngeliką Jarosławską –

POLSKA 3.0,

wiceprezesem

O gólnopolskiego K lastra

I nnowacyjnych P rzedsiębiorstw, World ,

ambasadorką

koordynatorem programu

kreatorem marki

C luster

M iędzynarodowej S ieci A mbasadorów

P rzedsiębiorczości Kobiet,

kolekcjonerką obrazów i dzieł sztuki

Największy program powojennej Polski

Prestiż: Ponad trzy lata temu zainicjowany został największy program powojennej Polski – POLSKA 3.0. Czym jest POLSKA 3.0, jakiego rodzaju jest to projekt?

Angelika Jarosławska: POLSKA 3.0 to największy klastrowy projekt w Europie, oddolny program gospodarczy dla Polski. Stanowi długofalową, spójną politykę rozwoju gospodarki opartą na potencjale przemysłowym kraju, innowacyjności i konkurencyjnej pozycji Polski w Unii Europejskiej.

POLSKA 3.0 jest dzisiaj jedynym spójnym projektem gospodarczym dla Polski i dla regionów transgranicznych, który pozwoli Polsce optymalnie wykorzystać jej tranzytowe położenie.

54

Angelika Jarosławska w trakcie omawiania strategii programu POLSKA 3.0 w Parlamencie Europejskim, fot. Artur Barbarowski

Program Polska 3.0 skupia kilkadziesiąt pro-

będzie do Centrum Logistycznego poprzez

jektów gospodarczych, które w oparciu o dzia-

przedłużenie linii szerokotorowej 65, LHS.

łanie w ekosystemie tworzą jeden, spójny pro-

Przedłużenie linii szerokotorowej to nie tylko

gram polskiej gospodarki. POLSKA 3.0 zakłada

optymalne wykorzystanie linii, która w ra-

połączenie polskich rzek, autostrad, kolei i lot-

mach programu POLSKA 3.0 rozwinie swój

nisk w jedną płaszczyznę transportu multi-

potencjał i stanie się częścią ważnego w skali

modalnego w Polsce i budowę największego

rozwoju całego kraju centrum multimodal-

w Europie Centrum Logistycznego na Śląsku,

nego, Centrum Logistycznego, które będzie

które stanie się naszym krajowym zagłębiem

transportową „różą wiatrów” na terenie dziś

logistyki, biznesu i przemysłu.

najbardziej zagrożonym bezrobociem.

W ramach programu na Śląsku powstanie

Wzorem dla Centrum Logistycznego jest Za-

największy w Europie port śródlądowy i mul-

głębie Ruhry i Saary w Niemczech. Śląsk

timodalne Centrum Logistyczne, które stwo-

może być analogicznym centrum innowacji,

rzy ponad 70 000 nowych miejsc pracy, umoż-

przemysłu i logistyki na dużą skalę. Realizacja

liwiając Polsce jednocześnie wykorzystać jej

przedsięwzięcia zaowocuje promocją tej czę-

tranzytowe położenie w Europie.

ści Europy jako ośrodka bardzo atrakcyjnego

W ramach portu śródlądowego na Odrze, po-

na arenie międzynarodowej, a jednocześnie

łączonego z koleją, Polska wpisze się w projekt

kompleksowo przygotowanego dla nowych

Nowego Jedwabnego Szlaku, który docierać

inwestycji.

55

Uznanie za kwestię priorytetową transportu

dowej. Program Polska 3.0 przygotował cały

międzygałęziowego oraz tworzenie węzłów

ekosystem dla przywrócenia żeglugi, podczas

i centrów multimodalnych znajduje swe od-

gdy świadomość społeczeństwa w tym temacie

zwierciedlenie tak w strategiach i rozporzą-

była jeszcze bardzo niska, w mediach o żeglu-

dzeniach Komisji Europejskiej, jak i w stra-

dze nie było żadnych wzmianek, analogicznie

tegicznych planach rozwoju poszczególnych

jak we wszelkich planach rządowych. Program

państw Europy.

zintegrował środowiska zabiegające o moder-

Program POLSKA 3.0 wpisuje się w krajowe

nizację żeglugi śródlądowej. Dzięki Polsce 3.0

i europejskie plany finansowania, umożliwia-

nie doszło do podpisania dyrektywy wodnej,

jące Polsce skorzystanie z wielkoskalowych,

która wykluczałaby Polskę z transportu mię-

bezzwrotnych środków europejskich na roz-

dzynarodowego. Program idealnie wpisuje się

wój zintegrowanych sieci transportowych,

w działania związane z koncepcją Między-

a poszczególnymi projektami infrastruktural-

morza. Inicjatywę Bałtyk – Adriatyk – Morze

nymi programu są zainteresowani także naj-

Czarne podpisało 12 prezydentów. Program

więksi inwestorzy w postaci chińskich spółek

Polska 3.0 wpisuje Polskę w szersze makroeko-

skarbu państwa.

nomiczne projekty, jak na przykład Korytarz

Program pozwoli Polsce zrealizować strategicz-

Bałtyk – Adriatyk łączący główne węzły (węzły

ne projekty infrastrukturalne, niezbędne dla

miejskie, porty, porty lotnicze i inne terminale

efektywnego rozwoju. Polska 3.0 wpisuje się

transportowe) dzięki kluczowym połączeniom

w największe programy transportowe Komisji

kolejowym, drogowym, morskim i powietrz-

Europejskiej, przewidziane na najbliższe lata.

nym między Północą a Południem, tj. z Polski

Polska 3.0 to program, który zgromadził kilka

przez Republikę Czeską, Słowację i Austrię do

tysięcy przedsiębiorstw, począwszy od sektora

Włoch i Słowenii. Dzięki programowi Polska

MŚP po największe, czołowe polskie firmy, fir-

3.0 nasz kraj już nigdy nie będzie na peryfe-

my rodzinne i start-upy, które osiągnęły mię-

riach Europy.

dzynarodowy sukces, ekspertów z poszczególnych dziedzin gospodarki, właścicieli portów,

Prestiż: Polska od lat nie realizowała wiel-

społeczność lokalną, ośrodki naukowe, czołowe

koskalowych projektów przewidzianych na

polskie uczelnie i gminy. W ramach projektu

pokolenia…

skupiono najlepszych specjalistów w dziedzinie logistyki, transportu, finansowania z puli krajo-

Angelika Jarosławska: …tylko realizo-

wej i europejskiej, ekonomistów, specjalistów od

wano projekty niespójne, niekomplemen-

kwestii środowiskowych i innych.

tarne, charakteryzujące się długością cy-

Polska 3.0 to zsieciowane projekty, stanowiące

klu wyborczego. Dzisiaj potrzebny jest nam

spójny program modernizacji żeglugi śródlą-

zrównoważony rozwój i zrównoważona go-

56

spodarka. Długofalowy program przemian

ry w transferze technologii z nauki do prze-

gospodarczych jest możliwy tylko poprzez

mysłu. Dzisiaj produkty mało zaawansowane

rozwijanie innowacyjności, przewagi tech-

technologicznie i odbiegające innowacyjno-

nologicznej i konkurencyjności krajowych

ścią od konkurencji automatycznie przegry-

przedsiębiorstw, co zakłada Polska 3.0.

wają w globalnej grze rynkowej.

Dotychczas proponowane strategie rozwoju

Czas już zakończyć drenaż polskiej gospodar-

cierpiały z powodu pobieżności oraz krótkiej

ki ostatnich paru lat i uwierzyć, że oprócz od-

perspektywy przyjętej w opracowaniu. Spój-

twarzania możemy tworzyć.

ne, przewidziane na długie lata projekty, jak Polska 3.0, pozwalają odpowiedzialnie i stra-

Prestiż: Premier Eugeniusz Kwiatkowski, wy-

tegicznie planować rozwój gospodarki.

bitny ekonomista i gospodarczy pragmatyk

POLSKA 3.0 to potężna platforma współpra-

uważał, że polską gospodarkę trzeba siecio-

cy dla biznesu, samorządów i świata nauki.

wać, tworzyć ośrodki przemysłu i uruchomić

Bardzo istotne jest wdrażanie nauki do prze-

transport wodny. Czy POLSKA 3.0 może stać

mysłu, skuteczna komercjalizacja polskich

się takim nowym, współczesnym Centralnym

innowacji. W Polsce istnieją olbrzymie barie-

Okręgiem Przemysłowym?

Debata Programu POLSKA 3.0. Program wspólnie omawiali: minister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej, przedstawiciele Komisji Europejskiej i ONZ-owskiej Konwencji AGN, do której przystąpienie było niezbędnym działaniem w kierunku modernizacji żeglugi śródlądowej, fot. Artur Barbarowski

57

Angelika Jarosławska: Polska 3.0 – to

głównych transeuropejskich magistral trans-

jest Centralny Okręg Przemysłowy, na miarę

portowych: autostrady A1, drogi wodnej E-30,

XXI wieku.

szerokiego toru z Dalekiego Wschodu oraz

Eugeniusz Kwiatkowski, w II Rzeczypospolitej

II transeuropejskiego korytarza kolejowego.

wicepremier, minister skarbu odpowiedzialny

W bliskiej odległości znajdują się także lotni-

za gospodarkę, ideę klastrów upowszechniał

ska: w Katowicach, Ostrawie i Krakowie. Te-

w rzeczywistości. Polska gospodarka po 123

ren ten został określony przez ekspertów ONZ

latach zaborów nękana kryzysem, była w bar-

jako najbardziej rozwojowy w całej Europie.

dzo trudnej sytuacji. Wtedy pojawiła się idea

Wspomniana lokalizacja jest swoistym „spi-

COP-u – prekursora idei klastrów. Jak zauważył

naczem” o potencjale łączącym nie tylko dwa

profesor Paweł Soroka, koordynator Polskie-

państwa Grupy Wyszehradzkiej, ale również

go Lobby Przemysłowego imienia Eugeniusza

dwie makroregionalne strategie Unii Euro-

Kwiatkowskiego, z systemowego punktu wi-

pejskiej, tzw. strategię bałtycką i dunajską, co

dzenia i kompleksowości – projekt Polska 3.0

nie pozostaje bez znaczenia, biorąc pod uwa-

pod wieloma względami przypomina wielkie

gę założenia unijnej sieci TEN-T, ustanawia-

projekty realizowane przez najwybitniejszego

jącej tzw. korytarz Bałtyk – Adriatyk jednym

w historii Polski polityka gospodarczego Euge-

z dziewięciu kluczowych korytarzy dla rozwo-

niusza Kwiatkowskiego, a zwłaszcza projekt bu-

ju polityki transportowej Unii Europejskiej.

dowy Centralnego Okręgu Przemysłowego. Pro-

Przy realizacji programu POLSKA 3.0 nasz kraj,

jekt Polska 3.0 przewiduje bowiem, podobnie

otwierając się na europejskie i azjatyckie szla-

jak było w przypadku COP-u, skoncentrowanie

ki przepływu towarów, tym samym w pełni

inwestycji w jednym dużym regionie – w połu-

skorzysta na swoim tranzytowym, centralnym

dniowo-zachodniej Polsce i graniczących z nim

w Europie położeniu, które jest bardzo dobrą

obszarach Czech. I podobnie jak projekt COP-u,

z logistycznego punktu widzenia lokalizacją.

założenia projektu Polska 3.0 to działania dotyczące infrastruktury komunikacyjnej, jednak

Prestiż: Czy Polska może stać się liderem

na znacznie większą skalę…

regionu i wypracować nowe motory napędu

Centrum Logistyczne Gorzyczki-Wierzniowce

gospodarki?

będzie jedynym w Europie miejscem, gdzie przecinają się wszystkie zasadnicze korytarze

Angelika Jarosławska: To my, Polacy, mu-

transportowe w ramach tzw. VI Multimodal-

simy dać sobie szansę, aby w naszym kraju

nego Korytarza Północ – Południe. Lokaliza-

powstała polska Dolina Krzemowa. Realizu-

cja inwestycji znajduje się na skrzyżowaniu

jąc wspólnie program, stworzymy atrakcyj-

58

ną strefę biznesu, świetnie skomunikowany

rzecz rywalizowania produktywnością i inno-

obszar inwestorski, który będzie przyciągał

wacyjnością. Stwarza to potrzebę poszukiwa-

kapitał ludzki, podmioty gospodarcze, inwe-

nia i uaktywnienia nowych źródeł konkuren-

stycje, innowacje i know-how, bazując na naj-

cyjności polskiej gospodarki. Polska zatraciła

lepszych wzorcach.

zdolność do mierzenia się z projektami praw-

Polska 3.0 zakłada wykorzystanie posiada-

dziwie wielkimi, obliczonymi na pokolenia.

nych przez nas zasobów, aby stworzyć wysoce

Przez wiele lat realizowaliśmy projekty będące

atrakcyjny obszar inwestycyjny. Sukcesu pro-

w gruncie rzeczy działaniami doraźnymi.

jektu nie upatrujemy więc jedynie przez pry-

Kompletny, spójny program Polska 3.0 stanie

zmat przedsiębiorstwa, regionu czy nawet ich

się elementem polskiego ekosystemu gospo-

szeregu. To koło w młynie dla intensywnego

darczego i doprowadzi do dynamizacji pol-

przyspieszenia gospodarki.

skiej gospodarki. Realizacja programu przewi-

Cały potencjał już istnieje. Tereny, gdzie

dziana jest na długą perspektywę, w trakcie

unikalnie w skali europejskiej krzyżują się

której program oddziaływać będzie na naj-

wszystkie najważniejsze magistrale trans-

ważniejsze gałęzie polskiej gospodarki, pobu-

portowe, dająca ogromne możliwości rzeka,

dzając wzrost gospodarczy, tworząc dziesiątki

jedyny taki korytarz wodny w Europie, tere-

tysięcy nowych miejsc pracy.

ny, a także potencjał intelektualny w postaci ośrodków naukowo-badawczych, innowacyj-

Prestiż: Ogólnopolski Klaster Innowacyj-

nych firm i olbrzymiego kapitału ludzkiego

nych Przedsiębiorstw (OKIP), którego jest

(zasięg ponad 10 mln ludzi).

Pani wiceprezesem, różni się od utartej

Olbrzymie środki, wpompowane w przeszłości

w Polsce definicji klastra. Co wyjątkowego

w polską gospodarkę, nie przyniosły oczekiwa-

OKIP oferuje przedsiębiorcom?

nych rezultatów w postaci stworzenia dostatecznej ilości trwałych miejsc pracy i poprawy

Angelika Jarosławska: Ogólnopolski Kla-

konkurencyjności naszego kraju na arenie

ster Innowacyjnych Przedsiębiorstw to klaster

międzynarodowej.

projekty

klastrów, skupiający m.in. krajowe klastry

i strategie nie spełniły roli dostatecznego ka-

kluczowe. Jest największą organizacją kla-

talizatora rozwoju gospodarczego, jako kraj nie

strową w Polsce, działającą na terenie całego

wypracowaliśmy systemu trwałego rozwoju.

kraju, skupiającą ponad 3000 przedsiębiorstw,

W warunkach otwartej gospodarki nasilają się

począwszy od bardzo szerokiego grona firm

wezwania do odejścia od konkurowania niski-

sektora MŚP i start-upów, skończywszy na

mi kosztami i relatywnie tanią siłą roboczą na

największych polskich firmach.

Dotychczasowe

59

Podmioty skupione w ramach Ogólnopolskie-

niezbędnym motorem dla dalszego rozwoju.

go Klastra Innowacyjnych Przedsiębiorstw

Liczne projekty zrealizowane w ramach kla-

mają wspólny mianownik działań – łączy je

stra OKIP stanowią czołowe polskie innowa-

działanie na rzecz tworzenia korzystnych wa-

cje, z sukcesem skalujące się na arenie mię-

runków do rozwoju przedsiębiorstw z branży,

dzynarodowej. Klaster jest także inicjatorem

której dedykowany jest dany klaster.

największego programu klastrowego w Euro-

Nasz klaster, będąc „klastrem klastrów”, jest

pie – POLSKA 3.0.

jedynym przedstawicielem Polski w projek-

Współcześnie innowacje tworzone są przez

tach

Wyszehradzkiej.

sieci powiązań. Dlatego klastry posiadają tak

Klaster z powodzeniem realizuje się na arenie

duży wpływ na innowacyjność w działalności

międzynarodowej. Przykładamy dużą wagę

przedsiębiorców i firm. Wokół nich tworzy się

do wsparcia powiązań pomiędzy przemysłem,

swoista kultura przedsiębiorczości. Chyba każ-

biznesem a nauką. Dzięki swoim działaniom

dy słyszał o Dolinie Krzemowej, londyńskim

Ogólnopolski Klaster Innowacyjnych Przed-

City, Montpellier czy Cambridge. To nie tylko

siębiorstw, a wraz z nim zainicjowany przez

nazwy-ikony, ale przede wszystkim klastry.

niego program Polska 3.0, wspiera polskie

Prezydent Zarządu Ogólnopolskiego Klastra

start-upy, firmy i myśl technologiczną w pro-

Innowacyjnych Przedsiębiorstw, ekspert mię-

cesie przygotowania, łączenia potencjałów,

dzynarodowej polityki klastrowej, Bogdan

promocji i komercjalizacji, między innymi

Węgrzynek, zaproszony przez Najwyższą Izbę

poprzez implementowanie ich do szerokiego

Kontroli do debaty o polskich przedsiębior-

spektrum działań i projektów klastra. Poma-

stwach i poziomie ich innowacyjności, zazna-

ga także zdobywać inwestorów i nowe rynki

czył, że jako największa organizacja klastrowa

oraz budować ścieżkę dla ich rozwoju. Poprzez

w kraju chcemy wspierać cały ruch klastrowy,

swoje działania OKIP promuje przedsiębior-

bo to cenny i ważny element kapitału społecz-

stwa, projekty i start-upy, łączy je w organi-

nego w Polsce.

zacjach klastrowych z innymi podmiotami

Klaster wraz z programem POLSKA 3.0 jest

z określonej branży, ale też zapewnia zaple-

partnerem Fundacji Pomyśl o Przyszłości,

cze w postaci współpracujących uczelni czy

mającej na celu krzewienie postaw inno-

ośrodków klastrów międzynarodowych.

wacyjnych wśród przedsiębiorców i naukę

W dobie słusznego wzrostu znaczenia kapitału

przedsiębiorczości oraz rozsądnego patrioty-

intelektualnego w gospodarce i ukłonu w kie-

zmu gospodarczego. Budowanie i krzewienie

runku roli sektora małych i średnich przedsię-

silnych relacji między przedsiębiorcami, co

biorstw klastry stają się naturalną odpowie-

podkreślamy w działalności Fundacji, kreuje

dzią na potrzeby nowej polityki gospodarczej,

przyszłe sukcesy.

klastrowych

Grupy

60

Program POLSKA 3.0 reprezentował nasz kraj na European Development Days w Brukseli

Poprzez budowanie kultury zaufania klastry

i międzynarodowe odgrywają znaczącą rolę

jako organizacje otoczenia biznesu pozwa-

w globalnej gospodarce, dlatego też poprzez

lają wykorzystać efekt synergii, przygoto-

Ogólnopolski Klaster Innowacyjnych Przed-

wywać innowacyjne projekty w kooperacji

siębiorstw intensywnie rozwijamy przyszłą

z przemysłem i biznesem, a w efekcie – ich

politykę klastrową.

komercjalizację.

Łącząc klastry w programie Polska 3.0 – naj-

Poprzez rozwiniętą infrastrukturę i dostęp do

większym projekcie klastrowym w Europie,

potencjału klastry są znakomitym miejscem

połączono również regiony, krajowe i trans-

dla startu nowych przedsiębiorstw. Klastry

graniczne, dla realizacji wspólnych celów, któ-

znacznie umacniają pozycję i konkurencyj-

re poprzez pojedyncze dążenia poszczególnych

ność firm sektora małych i średnich przed-

samorządów i brak środków nie byłyby możli-

siębiorstw, a to już prawie 2-milionowa grupa

we do realizacji w zakresie ogólnopolskim.

odpowiadająca za niemal 50 proc. PKB.

Polska 3.0 pozwoli stworzyć Centralny Okręg

W skali kraju klastry podnoszą produktyw-

Przemysłowy, ale na miarę XXI wieku. Zapra-

ność i wzrost gospodarczy, ponieważ sprzyjają

szamy zatem do wspólnego budowania in-

interakcjom, które są podstawą napędu dla

nowacyjnej, mocnej gospodarki poprzez pro-

rozwoju regionów. Klastry regionalne, krajowe

gram POLSKA 3.0.

Rozmawiał Daniel Flisak

62