24 mei - 5 juli
Arthouse
3
ook in dit nummer: de laatste Miyazaki, De poel, Mia Wasikowska, filmklassieker Napoléon en véél meer!
24 APRIL IN DE BIOSCOOP
Het ga je goed Het ga je goed, Hayao Miyazaki. We kennen elkaar niet, maar je films geven een goede indruk van wie je bent. Een dromer. Een visionair. Een pacifist. Een nostalgist. Na The Wind Rises stop je als regisseur, al blijf je ongetwijfeld nauw betrokken bij Ghibli, de animatiestudio die je in 1985 oprichtte. Je bent sinds ik Spirited Away een jaar of acht geleden voor het eerst zag, uitgegroeid tot één van mijn favoriete regisseurs uit de filmgeschiedenis. My Neighbor Totoro staat in mijn top drie van favoriete films aller tijden. Het is een kinderfilm inderdaad. Maar niet echt. Het is een film van een volwassen man die de vergankelijkheid van de jeugd vangt met een reusachtig knuffeldier. Subtiel, realistisch en aandoenlijk. Niemand weet zó
Weet wat er speelt goed de kinderlijke onbevangenheid vast te leggen, met zo veel hang naar het verleden als jij. Maar net zo goed maak je een film over fascisme, de opmars van een toekomst die het veel betere heden komt vervangen en een vliegende man met een varkenshoofd. Je films zeggen meer dan ze aanvankelijk lijken te zeggen. Ze zijn een commentaar op het heden. Daar kunnen veel Amerikaanse animatiemakers nog wat van leren. Het ga je goed, Hayao Miyazaki! Met veel dank voor je mooie films, Pim Wijers Hoofdredacteur b @pimwijers
Jaargang 2 | Editie 3
colofon
Preview is een uitgave van Boomerang Nederland BV
Distributie CP&A BV Drukkerij Twigt Grafimedia Oplage 50.000 exemplaren; correspondentie Preview Magazine Wilgenweg 14a 1031 HV Amsterdam Telefoon: 020 - 535 6990 info@previewmag.nl www.previewmag.nl
Preview Arthouse
hoofdredactie Pim Wijers RedactieTeam Evert de Vries, Ronald Simons, Guus Schulting, Julius Koetsier, Rosy Piets, Ruben van Eijl, Sara Luijters, Marloes den Hoed VORMGEVING Michel Scholman, Fleur van Harmelen eindredactie Rosy Piets Uitgever Remco Duinkerken remco@boomerang.nl Sales Manager Melania Mols melania@boomerang.nl (06 - 55 713 963)
3
inhoud
Films in dit nummer Anni Felici 8 mei
The Wind RIses 1 mei
Shirley: Visions of Reality 29 mei
Casse-TĂŞte Chinois 8 mei
Moebius 8 mei
De 100-jarige Man 1 mei
Metro Manila 24 april
blue ruin
Preview Arthouse
22 mei
4
The weight of elephants 8 mei
7 9
tracks
25
6 mei
starred up
30
22 mei
De poel
12 13
32
1 mei
Rubrieken
16
Timeline
18
Arthouse Experience
19
holland festival
22
interview: Tracks
24
10
Hayao Miyazaki Filmtheater voorschoten NapolĂŠon (1927)
met mia wasikowska
ken je klassiekers Kes (1969)
14 20
26 28
food film festival
eVeNts
9, 10 & 11 mei
Drie dagen film en eten. topcombi. Maar er is meer te doen op het Food Film Festival, dat in mei haar vierde editie beleeft. Debatten over eten en voedselproductie, feestjes, kookworkshops en, uiteraard, lekker eten. op het filmprogramma staan
docu’s als Hollandse Nieuwe, salmon Confidential en the Moo Man, maar ook speelfilms als love and lemons en de Deense zwarte komedie the Green Butchers, met Nikolaj lie Kaas en Mads Mikkelsen. Meer info op foodfilmfestival.nl
holland festival 1 t/m 29 juni Ziggo Dome. Kijk op pagina 20 voor uitgebreidere informatie. ook staat river of Fundament gepland. Dit experimentele project combineert verhalende cinema, beeldhouwkunst en opera tot een immens en van seks doortrokken epos. Meer info? Hollandfestival.nl!
Preview Arthouse
Muziektheater en muziek vormen het hart van het Holland Festival, dat haar eerste editie in 1947 beleefde. in de maand juni staan er 159 voorstellingen gepland: theater, muziek, dans, opera en film. uiteraard is de klassieker NapolĂŠon een must see. een vijf uur durend epos uit 1927, met live muziek, in
5
www.starredup.nl
anni felici
reVieW
Daniele Luchetti maakte een nostalgisch drama, gebaseerd op het huwelijk van zijn eigen ouders. Het italië van de jaren zeventig: denk aan avant-gardistische kunst en seksuele vrijheid. anni Felici brengt dat beeld tot leven met het verhaal van kunstenaar Guido, die nogal wat plezier beleeft met zijn naaktmodellen. Zijn toegewijde vrouw serena snapt niets van kunst, behalve dat haar man dankzij het vak regelmatig de lakens deelt met
‘Begint haar eigen seksuele revolutie’ een ander. Zoals het avant-gardekunstenaars betaamt, is Guido een narcist, en zoals het narcisten betaamt is hij gevoelig voor kritiek. Hij stort in als
een criticus hem met de grond gelijk maakt. serena heeft niets meer aan hem. Ze vertrekt met de kinderen naar een feministische retraite, en begint daar aan haar eigen seksuele revolutie. Vanaf dat moment is anni Felici haar verhaal: serena ontworstelt zich aan mannelijke onderdrukking en leeft eindelijk voor zichzelf. De kijker viert haar bevrijding mee, want luchetti houdt van zijn personages, en zijn liefde is aanstekelijk. ook die voor het tijdperk van zijn jeugd: met zijn 8 mm-camera schiet luchetti nostalgische plaatjes in warme kleuren, die het bitterzoete verhaal een perfecte aankleding geven. Door Julius Koetsier
Ontworsteling aan mannelijke onderdrukking
Genre Drama Regie Daniele Luchetti Cast Micaela Ramazzotti, Kim Rossi Stuart en Martina Gedeck Details Italië, Frankrijk / 106 minuten Release 8 mei
7
Moebius een film van
Kim Ki-Duk
met
Cho Jae-Hyun seo Young-Ju Lee eun-Woo
vanaf 8 mei in de filmtheaters
the wind rises
reVieW
Slotakkoord van een Japanse grootmeester ... ontwierp. een oorlogsfilm is dit echter allerminst; Miyazaki focust op hoe een Japans boerenjochie uitgroeit tot een dromer die zijn passie najaagt. op de achtergrond van het verhaal lopen er grote gebeurtenissen uit de Japanse geschiedenis mee. Daarmee is the Wind rises veel realistischer dan zijn eerdere werk (zoals porco rosso of spirited away), maar het verhaal is ook rommeliger, minder fantasierijk en minder beklijvend dan we van Miyazaki gewend zijn. De animaties zijn daarentegen weer top notch. the Wind rises werd vooral een lome film over een vliegtuigontwerper die zijn dromen najaagt, geregisseerd door een man die hiermee weer een droom laat uitkomen.
Deze allerlaatste film van animatiegrootmeester Hayao Miyazaki (73) gaat over zijn grootste passie: vliegtuigen en vliegeniers. De toekomst moet nog uitwijzen of the Wind rises echt het slotakkoord van Miyazaki is (zijn vorige film zou ook zijn laatste zijn), maar alle ingrediënten voor een afsluiter zitten hier in. Hoewel het oeuvre van de Japanner namelijk doorspekt is met fantasievliegtuigen en -vliegschepen, bijt hij zich
‘lome film over een vliegtuigontwerper die zijn dromen najaagt´
Door Pim Wijers
Genre Animatie / Biopic Regie Hayao Miyazaki Cast Hideak Anno, Miori Takimoto, e.a. Details Japan / 126 minuten Release 1 mei
Preview Arthouse
hier voor het eerst vast in historisch materiaal over zijn favoriete onderwerp. the Wind rises gaat over Jiro Horikoshi: de man die het beste gevechtsvliegtuig uit Woii
9
Door Pim Wijers
1986 - Castle in the Sky
Nu de laatste film van Miyazaki draait, vinden we het een perfect moment om al zijn films op een rijtje te zetten.
Van begin tot nu: Hayao Miyazaki
1989 - Kiki’s Delivery Service
Na het succes van deze film richtte Miyazaki de befaamde animatiestudio Studio Ghibli op, samen met Isao Takahata. Ghibli geldt nog steeds als een van Japans grootste studio’s en is een kweekvijver voor talent. In een postapocalyptische wereld voorkomt prinses Nausicaä een oorlog én tracht ze een giftig bos te redden. Gebaseerd op de manga die Miyazaki zelf tekende en schreef.
1984 - Nausicaä of the Valley of the Wind
1979 - Lupin the Third: The Castle of Cagliostro
Preview Arthouse
2013 - The Wind Rises
2008 - Ponyo
2004 - Howl’s Moving Castle
Op het oog de meest kinderlijke Miyazaki, maar wie verder kijkt dan dat ontdekt een ingenieuze reconstructie van jeugdige onschuld. Twee zusjes verhuizen met hun vader naar het platteland. Hun moeder ligt in het ziekenhuis en om die realiteit niet onder ogen te hoeven zien, vluchten ze naar een fantasiewereld. Daar ontmoeten ze het reusachtige knuffelbeest Totoro. Een klassieker!
1988 - My Neighbor Totoro
Waarschijnlijk de meest bekende Miya-san, deze met Oscar bekroonde animatiefilm. Zoals in meerdere van zijn films beklaagt Miyazaki zich over het afnemende respect voor traditie en de natuur. Een meisje belandt hierin in een badhuis vol geesten. Ze moet er vechten voor haar identiteit (en ze moet ervoor zorgen dat haar gulzige, in varkens veranderde ouders weer mensen worden).
2001 - Spirited Away
1997 - Princess Mononoke
1992 - Porco Rosso
Tijdlijn
11
reVieW
Shirley: Visions of reality GeĂŤnsceneerde schilderijen
Preview Arthouse
De schilderijen van de Amerikaanse kunstschilder Edward Hopper hebben iets melancholisch. In Shirley: Visions of Reality vangt regisseur Gustav Deutsch deze sfeer heel precies.
12
Deutsch verwierf wereldfaam met zijn filminstallaties Welt spiegel Kino (2005) en Film ist a Girl & a Gun (2009) waarin hij de filmgeschiedenis bevroeg. Zijn lange speelfilmdebuut shirley: Visions of reality is zowel een ode aan het werk van Hopper, een van de meest filmische schilders uit de moderne kunstgeschiedenis, als ook een zoektocht naar hoe kunst zich tot de werkelijkheid verhoudt. in deze strak gestileerde film komen dertien van Hoppers werken tot leven, met als bindende factor het verhaal van
de roodharige actrice shirley (gespeeld door de Canadese danseres stephanie Cumming), die van 1931 tot 1963 midden in de wereldgeschiedenis staat. Naast filmmaker is Deutsch ook architect en videokunstenaar. Dat is te zien. shirley: Visions of reality is precies, beeldend en conceptueel. een oostenrijkse productie, maar engels gesproken. Door Guus Schulting
Psycho Edward Hopper (1882-1967) was een groot filmliefhebber. Hij liet zich vooral inspireren door film noir. Andersom geldt hetzelfde: veel regisseurs vonden inspiratie in zijn vaak desolate schilderijen. Meest bekende voorbeeld: House on by the Railroad (1925) stond model voor Hitchcocks beroemde Psycho-huis.
Genre Drama Regie Gustav Deutsch Cast Stephanie Cumming, Christoph Bach en Florentin Groll Details Oostenrijk / 92 minuten Release 29 mei
casse-tête chinois
reVieW
De Franse Xavier besluit zijn leven in Parijs op te geven en zijn ex-vrouw en kinderen achterna te reizen naar New York. Casse-tête Chinois is het vervolg op l'auberge espagnole (2002) en les poupées russes (2005). We volgen opnieuw Xavier (Duris) en Wendy (reilly), die hun tienjarig huwelijk laten stranden. Wendy besluit met de kinderen naar New York te vertrekken. Xavier, voor wie het leven na veertig jaar nog steeds een constante worsteling is, besluit uit parijs te vertrekken en zijn kinderen achterna te reizen. ondanks dat het voor Xavier niet altijd duidelijk is welke richting hij op moet, is het interessant om te zien hoe hij zich in zijn leven uiteindelijk toch van a naar B manoeuvreert.
Hij wordt daarbij soms geholpen en soms gehinderd door een aantal vrouwen die een belangrijke plaats in zijn bestaan innemen: zijn ex, zijn beste vriendin en een oude liefde (tautou). Casse-tête Chinois is een sympathieke en
'Sympathiek en overwegend vrolijk' overwegend vrolijke film, vol herkenbare situaties voor met name veertigers die nog lang niet volwassen willen zijn. een belangrijke rol ook voor New York, dat een inkijkje biedt in haar smeltkroes van immigranten op zoek naar hun eigen plek in deze metropool. Door Rosy Piets
Fransman Romain Duris is áltijd leuk
Genre Komedie / Drama Regie Cédric Klapisch Cast Romain Duris, Audrey Tautou en Cécile De France Details Frankrij/ 117 minuten Release 8 mei
13
filmtheater Voorschoten Een filmhuis is veel méér dan een filmervaring. Een lekkere wijn, een cappuccino, een goede maaltijd. Én een goede film. Elke maand zetten we een filmhuis in de spotlight. Filmtheater Voorschoten is na een recente verbouwing helemaal klaar om nog meer publiek te trekken. Aan het woord is programmeur Bob Blöte.
Preview Arthouse
waar staat filmtheater Voorschoten voor? De beste films in een lokale en persoonlijke setting. Het sociale aspect is, zeker vergeleken met stadstheaters, erg belangrijk. eerst vond ik het raar om een film halverwege te stoppen voor een pauze, maar daar geneer ik me helemaal niet meer voor. Het is voor onze bezoekers een gewaardeerd onderdeel van de avond. Dat sociale aspect komt ook terug in de samenwerking tussen de medewerkers, want iedereen
14
werkt hier als vrijwilliger. wat heeft filmtheater Voorschoten dat geen andere bioscoop heeft? De bar in de zaal is uniek, en als we niet draaien geeft het grote, elektrisch oprolbare doek ruimte aan bridgers en salsadansers. oh ja, en we hebben geen pinapparaat, dat is ook best uniek. Maar ik hoop dat daar verandering in komt. wat mogen we zeker niet missen in de programmering komende maand? the Grand Budapest Hotel natuurlijk, maar bijzonder voor ons theater is de enorme populariteit van de onlangs
artHouse eXperieNCe
gerestaureerde klassieker als twee Druppels Water, die zich afspeelt in Voorschoten en er ook gedeeltelijk is opgenomen. We zijn er mee heropend en blijven maar extra voorstellingen plannen door de grote vraag! wat is je mooiste herinnering aan filmtheater Voorschoten? Die is heel recent: de heropening in maart na onze noodzakelijke verbouwing was een heel mooie avond. eindelijk kon iedereen ruim zitten op goede stoelen die we gezamenlijk hebben geplaatst en kwam onze mooie grote projectie goed tot zijn recht. Voor meer info kijk je op filmtheatervoorschoten.nl Preview Arthouse Is uw filmhuis ook bijzonder? Tip de redactie! Mail naar info@previewmag.nl
15
moebius De Zuid-Koreaanse veelfilmer Kim Ki-Duk zei eens dat hij met zijn films de schoonheid van wreedheid wilde laten zien. Wreed is zijn nieuwste film Moebius inderdaad, maar schoon?
Genre Drama Regie Kim KiDuk Cast Jae-hyeon Jo, Eun-woo Lee en Young-ju Seo Details Zuid-Korea / 88 minuten Release 8 mei
Preview Arthouse
'Per ongeluk castreert ze de verkeerde'
16
Het uitgangspunt van Moebius is in ieder geval simpel: in seoul woont een Koreaanse familie. Die familie bestaat uit een vader (Jae-hyeon Jo), een moeder (eun-woo lee) en een zoon (Young-ju seo). De vader gaat vreemd, de moeder wil wraak. Castratie zal hem leren, maar… per ongeluk castreert ze de andere man in huis: haar zoon! Kim Ki-Duks nieuwste is een tragedie, komedie en Freudiaanse nachtmerrie ineen. en zit net als het eerdere werk van deze Koreaan (the isle, samaritan Girl, pieta) vol controversiële scènes (de film
kwam in Zuid-Korea pas na aanpassing van 21 scènes door de filmkeuring heen). Want hoe toon je de hysterie van het Koreaanse onderbewuste? Hoe ver gaat een vader om zijn gecastreerde zoon te helpen? en hoe kan iemand zonder penis eigenlijk een orgasme krijgen? Zien is geloven in dit vervreemdende en bovendien dialoogloze familiedrama. Dat Ki-Duk overigens niet louter controversiële films maakt, bewees hij met zijn prachtige Boeddhistische fabel spring, summer, Fall, Winter… and spring uit 2003. Door Guus Schulting
m
B io : K i Ki-Duk is een autodidact en het gebrek aan filmische bagage maakt hem dan ook geen technische of beeldende regisseur. ‘ik voel me toch nog steeds een amateur die maar wat aanklungelt met cameraatjes’, merkte hij
uk
reVieW
Weleens ‘the bad guy’ van de Zuid-Koreaanse film genoemd: regisseur Kim Kiduk (1960) is een einzelgänger en anti-intellectueel wiens werk je in ieder geval niet onberoerd zal laten.
laatst op tijdens een interview. Maar dat vermeende amateurisme maakt hem wel een eerlijke filmer. eentje die altijd precies weet wat hij wil vertellen en er niet voor terugdeinst om zijn verbeelding net iets verder te laten gaan dan anderen: een kikker waarvan de huid levend gestript wordt. een zoon die zijn moeder een stuk van zijn eigen dij serveert. Fysieke verhalen dus, die je niet onberoerd laten: dat maakt ze vaak hard (the Bow), controversieel (Bad Guy) en expliciet (the isle), maar soms ook ontroerend (spring, summer, Fall, Winter… and spring) en oprecht (Bin-Jip).
Preview Arthouse
De carrière van Ki-Duk kent een opvallend verloop. Geboren in een klein Koreaans bergplaatsje, zag hij naar eigen zeggen pas op zijn 32e voor het eerst een film. Daarvoor werkte hij in fabrieken, diende hij als soldaat en studeerde hij begin jaren negentig in parijs, waar hij zich in leven hield door schilderijen op straat te verkopen. Na terugkomst in Korea begon hij als scenarioschrijver en maakte in 1996 zijn regiedebuut met Crocodile, een vreemde film over een gewelddadige relatie. Daarna ging het snel: Birdcage inn, the isle en address unkown bleven niet onopgemerkt en ook internationaal was er succes voor samaritan Girl (Zilveren beer in Berlijn 2004), airang (hoofdprijs un Certain regard in Cannes 2011) en pieta (Gouden leeuw in Venetië 2012).
-D Ki
17
reVieW
de 100-jarige man die uit het raam klom en Verdween Boom goes the dynamite In thuisland Zweden is deze boekverfilming nu al de best bezochte film ooit. Een heerlijk fantasieverhaal waarin de gehele twintigste eeuw aan je voorbij trekt. Hoewel het voor de gemiddelde bejaarde al een hele belevenis zou zijn om überhaupt uit een raam te klimmen, is het voor de
Preview Arthouse
‘consequent in zijn absurditeit’
18
100-jarige allan Karlsson (Gustafsson) zéker niet zijn eerste avontuur. op zijn honderdste verjaardag klimt deze man uit het raam van zijn bejaardenwoning en gaat eropuit. per toeval raakt hij in bezit van een enorm geldbedrag, maakt hij een aantal excentrieke vrienden en krijgt hij een malafide bende achter zich aan. Het is voor de kijker het begin van een reis door het
veelbewogen leven van de Zweed. allan heeft in zijn honderdjarig bestaan menig wereldleider ontmoet − hij dineerde met ondermeer Franco, roosevelt en Mao − en heeft als springstofdeskundige zo’n beetje alle grote oorlogen van de vorige eeuw meegemaakt. Het verhaal doet onmiskenbaar denken aan Forrest Gump; zowel vanwege de vertelwijze, het naïeve karakter van allan en de vele historische gebeurtenissen die de revue passeren. De film is dusdanig consequent in zijn absurditeit, dat het geheel bijna geloofwaardig wordt. Dit in combinatie met de gitzwarte humor resulteert in een fantastische film, in de breedste zin van het woord!
Door Rosy Piets
Genre Avontuur / Drama Regie Felix Herngren Cast Robert Gustafsson, Iwar Wiklander en David Wiberg Details Zweden / 114 minuten Release 1 mei
metro manila
reVieW
Britse regisseur Sean Ellis schoot een stijlvol en tragisch misdaaddrama in de Filippijnen. De arme boer oscar en zijn vrouw Mai vertrekken met hun twee jonge dochters van het platteland naar de Filippijnse hoofdstad Manila, hopend op nieuwe kansen. Hun optimisme komt ze duur te staan: al snel zijn ze beroofd van het weinige dat ze hadden. Mai vindt werk als erotisch danseres, oscar als chauffeur van waardetransport. eerst lijkt Metro Manila een tragisch drama over hoopvolle verliezers in een harde wereld. ellis beheerst de stijl van het genre. Neem de scène waarin heen en weer geknipt wordt tussen een dansende Mai − bekeken door dronken gluiperds
− en een huilende oscar. Het enige geluid is een melancholische soundscape. Niet bepaald origineel, maar ellis' zware stijlmiddelen behalen het gewenste effect: geen kijker is vrolijk. in de tweede helft ontpopt de film zich echter tot een thriller, als oscars werk
‘Bekeken door dronken gluiperds’ hem met een stel criminelen in aanraking brengt. De spanning zit hem in de vraag of de groeiende wanhoop hem ertoe zal drijven het heft in eigen handen te nemen. Door Julius Koetsier
De start van een onvergeeflijk stadsleven
Genre Actie / Drama Regie Sean Ellis Cast Jake Macapagal, Althea Vega en John Arcilla Details Filipijnen / 115 minuten Release 24 april
19
once in a lifetime: Napoléon met live orkest
Lang, episch en een flop. Maar nu een film met een tweede leven!
Preview Arthouse
Deze vertoning van Napoleon (1927) is een filmervaring die je waarschijnlijk maar eens in je leven meemaakt. Ruim vijf uur baanbrekende cinema met livemuziek in Ziggo Dome!
20
Grote filmmakers worden wel meer dan eens geplaagd door ons, het veeleisende filmpubliek. Vond je the Wolf of Wall street bijvoorbeeld te lang? Bedenk je dan dat regisseur Martin scorsese oorspronkelijk een dubbel zo lange versie gepland had. Hij werd door de studio gedwongen om zijn materiaal terug te brengen naar de drie uur die de film nu duurt. Morrend gaf hij gehoor aan die wens, omdat de film anders waarschijnlijk de bioscoop niet haalde. Maar dat is nog niets vergeleken met de teleurstelling die abel Gance vorige eeuw ondervond toen zijn Napoléon uitkwam. Geen hond Ga met ons mee naar 1927. De geluidsfilm speelt bij zijn intrede meteen al het genadeloze slotakkoord van het stille era.
Gance besloot niettemin dat zijn baanbrekende Napoleon, over de Franse veroveraar in zijn jongere jaren, stom zou worden. Het grootschalige epos duurde oorspronkelijk bijna vier uur. er kwam geen hond op af. lag dat aan de speelduur? Zeker. Maar niet alleen. Napoléon was zijn tijd ver vooruit. Zo monteerde Gance zijn camera op een slee, op een paard, op een rails en zelfs op een trapeze. anno 2014 weinig spannend, maar in een tijd van loodzware camera’s die met de hand werden aangezwengeld, was deze cinematografie revolutionair. en ook in de montage toonde Gance zich een visionair. Hij laat zijn shots elkaar zo snel opvolgen dat de film soms meer op een moderne videoclip lijkt dan op cinema van bijna honderd jaar oud.
Baanbrekend Maar het meest bijzondere is het beeldformaat. Voor de finale van Napoléon zette Gance drie schermen naast elkaar en projecteerde hij daar tegelijkertijd drie fragmenten op die samen één film vormden. Baanbrekend! Maar deze uitvinding was tegelijkertijd voer voor kopzorgen bij bioscoopexploitanten. Die zetten in hun theaters dus mooi geen drie projectoren naast elkaar. De film faalde gruwelijk. In Amerika bracht MGM een door critici gehekelde versie van 70 minuten uit, in plaats van 540. En zo verschenen er talloze, verknipte versies, die ook net zo snel weer verdwenen. Brits historicus en restaurateur Kevin Brownlow trachtte jaren om het origineel compleet te krijgen door verschillende aktes bij elkaar te brengen. Ondertussen was de oorspronkelijke filmmuziek ook nog eens verloren gegaan. Napoléon zou niet de eerste film zijn die door de tijd werd opgegeten.
Door Ruben van Eijl
Preview Arthouse
Megascherm En dan nu het goede nieuws: de poging Brownlow slaagde! En zijn versie wordt op 15 juni in Nederland vertoond! Het Holland Festival programmeert dit epos in de Ziggo Dome, op een megascherm, in een voorstelling die inclusief pauzes maarliefst acht uur duurt. De speciaal voor de film gecomponeerde muziek wordt live gespeeld door het Gelders Orkest, onder leiding van Carl Davis. Davis bracht muziek van ondermeer Beethoven, Mozart en Haydn bij elkaar en componeerde zelf ook een deel. Het resultaat? Dat kan niet anders dan weergaloos zijn. Deze kans krijg je maar één keer in je leven.
21
Review
Blue Ruin Dakloze Dwight gaat op pad met als doel een langlopende vete tussen twee families voor eens en altijd uit te vechten. Dwight leeft een vreedzaam bestaan net buiten een klein dorpje in Amerika. Soms breekt hij in bij mensen die niet thuis zijn, maar enkel om gebruik te maken van hun douche. Op een dag krijgt hij te horen dat de man die jaren geleden een bloedbad in zijn ouderlijk huis aanrichtte, vrijkomt uit de gevangenis. Dat komt als een enorme klap. Dwight was sinds die gebeurtenis nooit meer
'Hij besluit wraak te nemen’
hetzelfde. Hij besluit wraak te nemen, maar ontketent in die poging een oorlog tussen twee families die niet zal stoppen tot één familie compleet uitgeroeid is. Blue Ruin is een wraakfilm, maar niet zoals we deze meestal zien. Met een sfeervolle en rustige opbouw leren wij verschillende personages kennen en zoomt regisseur Jeremy Saulnier in op hun menselijkheid en tragiek. Maar als het geweld eenmaal losbarst, is dit heftiger en visueler dan velen zullen verwachten. Waar veel wraakfilms vaak laconiek doen over geweld en de dood, focust Blue Ruin zich juist op de blijvende impact van geweld. Dat maakt dat het prachtig geschoten drama goed bijblijft. Door Evert de Vries
3 vragen aan regisseur Saulnier Blue ruin zou wel eens de grote doorbraak van regisseur Jeremy saulnier kunnen worden. We spraken de regisseur in Cannes. 1. je vorige film was een bloederige slasherkomedie. met Blue ruin sla je een totaal andere weg in. toen ik begon met schrijven wilde ik een typisch amerikaanse wraakfilm met veel over-detop geweld maken, maar al snel besefte ik dat ik toch een andere kant op wilde. er sloop steeds meer menselijkheid en emotie in het verhaal. Blue ruin start als wraakfilm, maar faalt in de uitvoering daarvan. alsof de scenarist en zijn hoofdpersoon opeens door hun testosteron heen zijn. Dat maakte het voor mij interessant. 2. maak je door de bizarre hoeveelheid wapens in de film een statement over de amerikaanse wapenwetgeving? in het originele script zaten stukken die veel politieker en kritischer waren over de wapenwetgeving in amerika. Die heb ik er bewust uitgehaald. in Virginia, waar de film zich afspeelt, zijn wapens een belangrijk onderdeel van de cultuur. Nu meer mensen buiten amerika de film zien, krijg ik vaak vragen over de hoeveelheid wapens, maar het is toch echt een accurate weergave van de werkelijkheid in Virginia.
Genre Drama Regie Jeremy Saulnier Cast Macon Blair, Devin Ratray, Amy Hargreaves en Kevin Kolack Details Verenigde Staten / 90 minuten Release 22 mei
Preview Arthouse
3. was de rol van dwight speciaal voor macon Blair geschreven? Macon Blair is een enorm talent dat gek genoeg nog nooit de kans had gekregen een hoofdrol te spelen. Maar hij is ook mijn allerbeste vriend, waardoor producenten en financiers mij niet op mijn woord wilden geloven dat hij zo talentvol was. omdat ik geen andere acteur wilde, moesten wij het geld bijeen halen via crowdfunding.
23
reVieW
the weight of elephants
Dat het speelfilmdebuut van een experimenteel videokunstenaar geen ingewikkelde film hoeft op te leveren, bewijst de Deens-Nieuw-Zeelandse Daniel Borgman. the Weight of elephants gaat over de tienjarige adrian (Murphy). ooit door zijn ouders in de steek gelaten en tegenwoordig wonend bij zijn oma (Catherine Wilkin) en verwarde oom rory (sunderland). adrian is als buitenbeentje vaak op
‘zijn verleden draagt hij mee als een loden last’ zichzelf. Zijn verleden draagt hij mee als een loden last. Wanneer er drie nieuwe buurmeisjes naast hem komen wonen, vindt hij eindelijk wat aansluiting. Maar door de geheimzinnig-
heid van het drietal, raakt adrian er langzaamaan van overtuigd dat ze gekidnapt zijn. Borgmans regiedebuut vertelt een klein, breekbaar verhaal, maar gaat in wezen over grote thema’s zoals opgroeien, sociale isolatie en je plek vinden in de wereld. in mindere handen zou dat kunnen schuren, maar Borgman gaat zorgvuldig om met zowel die thema's als met zijn personages. De poëtische cinematografie van de film staat in de traditie van de magisch-realistische Nieuw-Zeelandse cinema, zoals het succesvolle Whale rider uit 2002. Gebaseerd op de roman of a Boy (2002) van de australische schrijfster sonya Hartnett. Door Guus Schulting
Een magisch realistisch filmdrama uit Nieuw-Zeeland
24
Genre Drama Regie Daniel Borgman Cast Demos Murphy, Matthew Sunderland en Angelina Cottrell Details Nieuw-Zeeland / 87 minuten Release 8 mei
tracks
reVieW
Drieduizend kilometer en vier kamelen Drieduizend(!) kilometer Australische woestijn te voet doorkruizen, met (bijna) alleen gezelschap van een hond en vier kamelen. Ongelooflijk, maar toch waargebeurd: Tracks. Nog voordat elizabeth Gilbert haar reis maakte (die verfilmd werd als eat pray love) maakte robyn Davidson in de jaren
‘Bijna drieduizend(!) kilometer woestijn’
Genre Drama / Roadmovie Regie John Curran Cast Mia Wasikowska, Adam Driver en Emma Booth Details Australië / 110 minuten Release 8 mei
Preview Arthouse
zeventig een misschien net zo spirituele, maar vooral ongelooflijke reis. ongelooflijke reis, want robyn Davidson liet alles achter zich om, vergezeld door haar hond en vier kamelen, maandenlang te voet dwars door bijna drieduizend(!) kilometer australische woestijn richting de oceaan te trekken. Het werd de ultieme zelfontdekkingstocht. Het boek werd in de jaren ne-
gentig al bijna verfilmd met Julia roberts in de hoofdrol, maar omdat de echte robyn haar verhaal te veel een Hollywood-sausje vond krijgen, werd deze verfilming afgeblazen (en was Julia vervolgens dus wel in eat pray love te zien). Maar nu is er dan toch de verfilming van tracks. Met de australische Mia Wasikowska in de hoofdrol als robyn. Ze is een lastig te doorgronden, jonge vrouw die haar omgeving (en de kijker) op veilige afstand houdt. Jammer, maar niet heel erg, want dankzij haar vastberadenheid krijgen we prachtige, soms adembenemende australische landschappen te zien. en wil je stiekem ook met kamelen gaan knuffelen. Door Charlotte Bouman
25
Mia Wasikowska
Interview
Over het waargebeurde Tracks Voor de waargebeurde roadtrip Tracks ging actrice Mia Wasikowska (Alice in Wonderland, Jane Eyre) terug naar haar Australische roots. We spreken haar in VenetiĂŤ. Hoe was het voor je om de echte Robyn te ontmoeten? Ik herinner me vooral dat ik 'dit is zo raar' tegen haar zei. Niet alleen omdat ik iemand speel die echt bestaan heeft, maar omdat zij nog leeft en ik haar dus kan ontmoeten. Gek genoeg hadden we het bij die ontmoeting niet over haar reis. We hebben elkaar gewoon leren kennen. Die vriendschap was erg belangrijk
voor me, want ik wilde weten of ze wel helemaal zeker was over de film en over mij. Wanneer dat niet zo was geweest, had ik de rol niet gespeeld kunnen hebben.
'Kamelen zijn net grote honden'
De reden waarom ze haar heftige reis maakt, wil Robyn eigenlijk nooit geven. Hoe heb je je voorbereid op je rol zonder dat antwoord? Mensen willen steeds het waarom weten en haar helemaal doorgronden, en daar kan ik soms best ge誰rriteerd door raken. Want voor mij was het meteen duidelijk waarom iemand zijn leven 'in het nu' wil leven, in de meest simpele vorm. Robyn wilde wat dingen voor zichzelf op een rijtje zetten en dat lukte niet in de stad met mensen om zich heen. Ze verlangde naar eenzaamheid, ook al was dat op een extreme en semi-gevaarlijke manier. Ze schuwt haar angsten niet, en dat bewonder ik in haar. Ik denk dat dat me misschien nog het meest aansprak in de rol.
Robyn schrikt in de film van de media-aandacht die ze krijgt. Herken je dat? De relatie die ze heeft met National Geographic-fotograaf Rick Smolan vind ik een interessante lijn in de film. Want door het maken van die foto's werd haar reis mogelijk gemaakt, maar tegelijkertijd had ze er een grondige hekel aan en verpestte het een deel van de reis voor haar. Die strijd herken ik enigszins wel. Maar ik weet en wist zelf wat ik kan verwachten qua media-aandacht, dus ik klaag niet en in de praktijk heb ik er eigenlijk geen last van. Maar Robyn had absoluut geen rekening gehouden met het feit dat het ook maar iemand iets kon schelen wat ze deed. Dat was echt een shock voor haar. Hoe waren de kamelen als tegenspelers? Dat zijn zulke lieve beesten! Kamelen zijn heel aanhankelijk, als grote honden. Ze hadden ieder ook een uitgesproken persoonlijkheid. Ik vond het geweldig om met ze te filmen, want wanneer heb je nou anders te maken met kamelen? Ik mis ze soms nog een beetje. Vooral Mindy, de kleinste. Die moet inmiddels vreselijk groot zijn.
Preview Arthouse
Heb je zelf ook wel eens behoefte aan een time out? Door deze film besefte ik wel dat ik eindelijk mijn eigen huis wilde. De afgelopen vijf, zes jaar heb ik zo veel gereisd en wanneer ik niet aan het werk was, sliep ik altijd in mijn oude kinderkamer bij mijn ouders, als een soort tussenstop. Ik ben namelijk nooit naar Amerika
verhuisd. Nu heb ik voor het eerst mijn eigen kleine huisje in Sidney, waar ik me meer kan settelen en niet meer uit koffers hoef te leven.
27
kes (1969)
Preview Arthouse
Niet te missen parels van weleer worden vaak eenmalig geprogrammeerd. Elke editie tipt Preview Arthouse een klassieker die je niet mag missen.
28
aan het woord is immanuel Verhoeven, programmeur bij Filmhuis De spiegel in Heerlen. Waarom moéten we Kes komen kijken? Verhoeven: 'in de week van the selfisch Giant vertonen we Kes eenmalig, omdat de films opvallend veel overeenkomsten hebben. Het zijn hartverscheurende kitchen sink-drama's, waarin de hoofdpersonen aan hun lot worden overgelaten. Maar een belangrijk verschil tussen the selfish Giant en het werk van Ken loach moet genoemd worden: loach erkent hoe arme mensen in GrootBrittannië de helft van de tijd besteden aan lachen. Kes wordt ondertussen gezien als een klassieker, maar is buiten Groot-Brittannië nauwelijks bekend. tijd dat daar verandering in komt, want het is misschien wel de beste film van loach!' Waar Filmhuis De spiegel Wanneer 12 mei Aanvang 20.00
KeN Je KlassieKers
Preview Arthouse
29
Starred Up Een jeugddelinquent wordt vroegtijdig overgeplaatst naar de gevangenis. Hij is bang voor niemand, behalve voor zijn geïnstitutionaliseerde vader. Laat hij nou net in diezelfde gevangenis zitten. Met zijn rauwrealistische gevangenisdrama Starred Up laat regisseur David Mackenzie het genre niet op zijn grondvesten schudden, maar blijven hangen doet de film zondermeer. Eric Love (O'Connell ) wordt als negentienjarige tiener vanuit zijn jeugdgevangenis overgeplaatst naar een normale inrich-
met twee tafelpoten drie cipiers te lijf. Dit is een jongen zonder angst en moraal. Eric heeft een aantal afslagen in het leven gemist.
Psychologische confrontatie
Maar Starred Up is subtieler dan deze gewelddadige scènes doen vermoeden. De houding van Eric
Preview Arthouse
'Hij is vooral beangstigend wanneer hij niemand slaat'
30
ting. 'Starred up', heet dat in Groot-Brittannië, een 'voorrecht' dat alleen de allergevaarlijkste jeugddelinquenten toekomt. Aan het begin moet hij in zijn nakie bukken over een spiegeltje, zodat de cipiers er zeker van zijn dat hij écht niets meesmokkelt naar zijn nieuwe onderkomen. Eenmaal in zijn cel maakt hij van zijn tandenborstel en scheermes een snijwapen en schroevendraaier in één, schroeft hij de lamp van zijn plafond en verstopt hij daarin zijn knutselwerk. Niet veel later beukt hij een medegevangene tot moes, smeert hij zich in met babyolie zodat hij glibberig is en gaat hij
zet zaken op scherp en er lijkt maar één man in de gevangenis de getormenteerde tiener tot kalmte te kunnen manen: zijn vader Neville. Hij is zelfs de enige persoon voor wie Eric oprecht bang lijkt te zijn, wat suggereert dat
review
er in hun verleden weinig goeds is gebeurd. Deze vader-zoon-relatie loopt als rode draad door de film, maar de confrontatie tussenbeide blijft vooral psychologisch, niet fysiek. Ben Mendelsohn als Neville speelt, net als in het Australische misdaaddrama Animal Kingdom (2010), een subtiele psychopaat. Hij is een geĂŻnstitutionaliseerde, rustige man die zonder moeite een mes in je steekt; een kalme dreiging.
Explosief
De film leunt sterk op zijn acteerpres-
Door Pim Wijers
Preview Arthouse
Genre Drama Regie David Mackenzie Cast Jack O'Connell, Rupert Friend en Ben Mendelsohn Details Verenigd Koninkrijk / 100 minuten Release 22 mei
tatie, en op die van O'Connell. Ook laatstgenoemde maakt het explosieve karakter van zijn personage bijna voelbaar. Niet per se omdat hij elk kwartier daadwerkelijk iemand in elkaar mept. Hij is vooral beangstigend wanneer hij niemand slaat. Het scenario eist veel van zijn rol: hij moet gevaarlijk zijn, maar onder die agressiviteit moet O'Connell vooral onzekerheid laten doorschemeren. Eric is een jongen die zijn twijfel van zich afslaat, maar vooral iemand die de goedkeuring van zijn afwezige vader zoekt. Starred Up gooide al hoge ogen in Toronto en Rotterdam. Het is een fantastische aanvulling op recente gevangenisfilms als Un Prophète (2009) of zelfs het van moreel verstookte Bronson (2008). Een film die met honderd minuten speelduur veel sneller voorbij is dan je als filmliefhebber zou willen.
31
de Poel
Preview Arthouse
In de nieuwe Nederlandse horrorfilm De Poel kleven er veel gevaren aan wildkamperen. Met dank aan een manipulatieve waternimf...
32
De poel is een vreemde eend in het Nederhorrorgenre. anders dan sl8n8, sint, Doodeind of Zombibi, gooit dit griezelwerkje het over een para-psychologische boeg. twee families zetten hun tenten op nabij een vennetje in een bosrijk gebied. Kampleider lennaert (scholten van aschat) drukt een stevige stempel op de sfeer onder de
wildkampeerders. Hij is dwingend, overheersend en nukkig. Zijn gedrag wordt er niet beter op wanneer hij merkt dat zijn vrouw vreemdgaat met zijn vriend rob (Bart Klever). Dat hij daarbij bloedvergieten niet schuwt, heeft waarschijnlijk alles te maken met een mysterieuze kracht die in het water van het ven huist. Wanneer al hun rantsoen wegrot en mobieltjes
reVieW
‘ze drijft de mannen bij de poel compleet tot waanzin!’
niet meer werken, probeert het gezelschap de kampeerplek te verlaten, maar bij iedere poging komen ze weer bij het water uit... Wat de nimf precies wil had iets meer uitleg mogen hebben, maar haar verschijningen zijn heerlijk vervreemdend. De ene keer is ze poedelnaakt, vervolgens lijkt ze een surrealistisch waanbeeld en soms is het alleen haar stemgeluid dat onheil voorspelt. Hoe dan ook: ze drijft de mannen bij de poel compleet tot waanzin! Door Ruben Eijl
Genre Horror Regie Chris W. Mitchell Cast Gijs Scholten van Aschat, Katja Herbers en Carine Crutzen Details Nederland / 85 minuten Release 1 mei
release 24 april
Minuscule
Animatie / Avontuur een reusachtig animatieavontuur over kleine dieren: mieren. een zwarte mier vindt in de rotzooi van een achtergelaten picknickplek een doos vol suikerklontjes. Kassa! een leger van grote, rode bosmieren ziet echter ook heil in de schat. samen met de hulp van een lieveheersbeestje trekken de zwarte mieren ten strijde tegen de rode (inclusief vuurpijlen). ook leuk voor de kids!
release 1 mei
The Amazing CatďŹ sh Preview Arthouse
Komedie / Drama
34
Mooie en warme Mexicaanse tragikomedie die op het Filmfestival van toronto door een jury van internationale filmjournalisten bekroond werd met de FipresCi award. eenzame worstenverkoopster Claudia ontmoet hierin de levenslustige Martha. Martha nodigt Claudia bij haar en haar dochters uit in hun rommelige huishouden. Claudia bloeit op, terwijl Martha juist door ziekte achteruitgaat.
ooK iN Je artHouse
release 15 mei
Zombie
Documentaire Zombie (de volledige titel luidt Zombie: the resurrection of tim Zom) is een documentaire over een jongen uit rotterdam-Zuid die als kind weinig belofte toonde. Vechten, op straat hangen, foute vrienden en zelfs de gevangenis (voor het stelen van een fiets). Nu vecht hij voor zijn carrière als professioneel skateboarder en dat gaat hem verdomd goed af. De docu gooide hoge ogen tijdens het afgelopen iFFr!
release 22 mei
Aftermath Thriller
Preview Arthouse
Gebaseerd op gebeurtenissen die plaatsvonden tijdens de tweede Wereldoorlog in polen. Franciszek keert na twintig jaar amerika terug naar zijn geboortedorp, waar zijn broer in de clinch ligt met de bewoners. Hij heeft grafstenen van Joden op zijn land gezet, nadat hij erachter kwam dat ze als wegplaveiing werden gebruikt. Maar de broers ontdekken nog veel meer geheimen.
35