De auto als belegging

de auto als belegging

000

Vincent Van der Vinne

000

000

400000 0 300000 p o 200000 n d 100000

0

de auto als belegging Vincent van der Vinne

Colofon Copyright © 2011 – dr. V. van der Vinne Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze vermenigvuldigd en/of overgenomen worden zonder schriftelijke toestemming van de auteur.

ISBN/EAN: 9789490758059 Auteur: Vormgeving en opmaak: Ontwerp omslag: Foto achterkant omslag:

dr. V. van der Vinne, www.vincentvandervinne.nl Prezns, Marco Bolsenbroek, www.prezns.nl Prezns, Marco Bolsenbroek, www.prezns.nl Ton van Til (portret en documentairefotografie)

Uitgeverij M.G.S. Siemes IJsselkade 18 7201 HD Zutphen www.martijnsiemes.nl De auteur en de uitgever hebben er naar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever en de auteur wenden.

Eerdere publicaties: Auteur van: Nederland ontkent de oliecrisis, Toenemende schaarste bedreigt welvaart (Zutphen, 2011) De autoproblematiek in Nederland (Zutphen, 2010).

In honderd jaar van Auto-Palace naar AutoBinck Holding (Bodegraven, 2007).

De trage verbreiding van de auto in Nederland 1896-1939 (Amsterdam, 2007).

Gallery of dreams (Bergeijk, 2001).

Eysink van fiets tot motorfiets (Amsterdam, 2001).

Spyker 1898-1926 (Amsterdam, 1998).

Mede-auteur van: ‘Ondernemers in mobiliteit: De introductie van fiets, auto en vliegtuig in Nederland’, in: Het paardloze voertuig: de auto in Nederland een eeuw geleden (Deventer, 1996).

De elektro-auto: een paard van Troje? (Deventer, 1995).

‘De vroege elektro-auto in Nederland in het licht van de internationale strijd om een geschikte tractiewijze 1880-1920’, in: NEHA-Jaarboek voor economische-, bedrijfs- en techniekgeschiedenis (Nummer 57, 1994).

Inhoudsopgave Woord van dank 5 Inleiding 7 Opzet van het boek 9 Zijn klassieke auto’s een (goede) belegging?

13 De prijsvorming van klassieke auto’s 20 De invloed van de economie 23 De naamsbekendheid van een merk 33 Het oorspronkelijke marktsegment 43 Het type carrosserie 55 De carrosseriebouwer 69 Zeldzame carrosserieën 77 De schoonheid van de carrosserie 93 Originaliteit 99 Geringe productieaantallen 109 De conditie 129 De geschiedenis van een auto 135 Een veranderend publiek 145 Vooruitzicht 157 Overzicht van grafieken en staafdiagrammen 159

3

4

De auto als belegging

Woord van dank

V

oor een boek over klassieke auto’s zijn afbeeldingen onmisbaar. Dat geldt zeker voor dit boek, omdat met foto’s verschillen tussen auto’s duidelijker worden gemaakt. De afbeeldingen zijn echter om nog een reden onmisbaar. In de staafdiagrammen wordt de ontwikkeling van de prijs van een auto in de afgelopen twintig of dertig jaar weergegeven. Door de staafdiagram te combineren met een afbeelding van het desbetreffende model, wordt niet alleen duidelijk gemaakt om welke auto het gaat.

De afbeelding betreft ook een exemplaar dat voor enkele jaren op een veiling werd aangeboden. Door daarbij het jaar van de veiling te vermelden en het veilingresultaat, kan de ontwikkeling van de prijs nog beter in perspectief worden geplaatst. De afbeelding toont de conditie van de auto, het onderschrift veilingresultaat vermeldt de datum en het veilingresultaat en dit alles kan worden vergeleken met de ontwikkeling van de prijs van de auto.

Vanzelfsprekend wil ik daarom het veilinghuis Bonhams bedanken voor het ter beschikking stellen van de vele afbeeldingen waarvan ik gebruik mocht maken. Zonder deze bijdrage van Bonhams was het voor mij een heel moeilijke opgave geworden om het boek op deze manier te illustreren en van deze belangrijke informatie te voorzien.

Daarnaast wil ik nog twee personen be­ danken voor hun bijdrage. Dhr. P.A. van Nieuwenhoven Helbach en R.A. Kooyman (directeur Louwman Museum) wil ik graag bedanken voor het kritisch lezen van het manuscript. Zij waren bereid het manuscript van commentaar te voorzien en suggesties aan te dragen.

Vincent van der Vinne

5

6

De auto als belegging

In tegenstelling tot bijvoorbeeld aandelen, worden klassieke auto’s meestal niet voor een te behalen rendement aangeschaft. Klassieke auto’s zijn primair een hobby, maar ze hebben over afgelopen jaren ook financieel resultaat kunnen opleveren. Beide aspecten komen in dit boek aan de orde. Hieronder worden auto’s van twee bekende en zeer tot de verbeelding sprekende merken genoemd, namelijk Bentley en Aston Martin.

Inleiding

H

et zijn bekende namen van weleer: Baan, KNP-Qwest en World Online. Je zult er maar met veel vertrouwen in hebben belegd en te laat afstand hebben genomen van de aandelen. Wie rond het jaar 2000 in aandelen heeft belegd, zag zeer waarschijnlijk zijn geïnvesteerd vermogen halveren. In de afgelopen tien jaar heeft men moeilijk de neerwaartse ontwikkeling van de AEX kunnen ontlopen. Had men daarentegen in het jaar 2000 voor 50.000 pond een leuke naoorlogse sportwagen gekocht, dan stond de auto waarschijnlijk niet alleen nog steeds in de garage maar was deze ook in waarde verdubbeld.

Over de financiële kant van klassieke auto’s wordt niet vaak geschreven. Dit beperkt zich veelal tot een behandeling van de resultaten van recent gehouden veilingen.

Dat is onterecht, want wie zich verdiept in de prijsontwikkeling van klassieke auto’s over een langere periode kan tot verrassende conclusies komen. Eén daarvan is dat niet elke auto in dezelfde mate in de belangstelling blijft staan en daardoor eenzelfde prijsontwikkeling doormaakt. Voor sommige auto’s ontstond meer interesse waardoor deze duurder werden, anderen schoven naar de achtergrond en werden relatief goedkoper.

Hoewel de Bentley 3 liter en 4,5 liter voorzien werden van tal van carrosserieën van meerdere leveranciers, spreekt de open tourer van Vanden Plas het hedendaagse publiek zeer aan. Op evenementen trekken deze auto’s veel aandacht. In de jaren zestig kostte een dergelijke auto circa 250 tot 500 pond. Begin jaren tachtig werd er circa 20.000 tot 25.000 pond gevraagd voor een Bentley 3 liter, voorzien van een open tourer carrosserie van Vanden Plas. Een soortgelijke 4,5 liter deed in 1980 circa 25.000 tot 40.000 pond op veilingen. Tien jaren later werd er gemiddeld respectievelijk 100.000 en 150.000 op deze auto’s geboden.

Momenteel mag men uitgaan van een bedrag van ruim 150.000 pond voor een 3 liter en ruim 300.000 pond voor een 4,5 liter. In drie decennia is de waarde in ponden gemiddeld ruim vertienvoudigd. Daarbij moet echter wel worden opgemerkt, dat auto’s voorzien van originele carrosserieën de laatste jaren zelden op veilingen worden aangebracht en tevens duurder zijn.

De laatste decennia ontstond er steeds meer belangstelling voor de naoorlogse auto’s.

Dat geldt met name voor de sportwagens.

Voorbeelden daarvan zijn de auto’s van het Engelse merk Aston Martin. Rond 1980 kon een DB4 voor circa 8.000 pond worden gekocht. Eind jaren tachtig was de prijs ruim vertienvoudigd. In de jaren daarna halveerde de prijs. Tien jaren lang kwam de prijs amper boven 60.000 pond. In 2005 kwam het prijsniveau weer terug op het prijspeil van 1990, om in recente jaren verder toe te nemen.

Daarbij werden op veilingen prijzen gehaald van bijna 150.000 pond. In drie decennia is

7

Inleiding

Dino 246 GT geveild door Bonhams op 19 december 2003 voor bijna 86.000 Zwitserse frank (ruim 38.500 pond).

de waarde van de DB4 ongeveer vertwintigvoudigd. Dit geldt ook voor bijvoorbeeld de DB5 en DB6. Andere Aston Martins zijn nog meer in waarde gestegen. In mei 2010 werd een DB4 Vantage bij Bonhams geveild voor ruim 210.000 pond, een concours gerestaureerde DB5 Vantage deed in dezelfde maand bij RM Auctions meer dan 420.000 pond.

De open versies van de DB4, DB5 en DB6 en de DB4 GT zijn eveneens fors in waarde gestegen. In 1982 werd een DB4 GT geadverteerd voor nog geen 15.000 pond. Rond het jaar 2000 werden ze op veilingen verkocht voor circa 160.000 pond. Nog geen tien jaren later werd een exemplaar op een veiling van Bonhams verkocht voor ruim een miljoen pond. Deze prijs lag ruim 70 keer hoger dan in 1982.

Uit deze voorbeelden blijkt dat over een termijn van dertig jaar veel klassieke auto’s in waarde zijn gestegen. Uit nadere bestudering zal blijken dat de belangstelling voor klassieke auto’s in de loop van de jaren verschoof.

Daarnaast kreeg een grotere groep van belangstellenden interesse in klassieke auto’s.

Beide factoren zorgden voor veranderende prijzen, waardoor de ene auto meer in waarde steeg dan een andere.

Doel van dit boek is om aan de hand van de prijsontwikkeling van klassieke auto’s

8

De auto als belegging

aan te geven welke factoren de vraag naar klassieke auto’s bepalen. Deze factoren zijn de naamsbekendheid van een merk, het oorspronkelijke marktsegment, het type carrosserie, de carrosseriebouwer, de zeldzaamheid van een carrosserie, de schoonheid daarvan, de originaliteit, de productieaantallen, de conditie en de geschiedenis van de auto. De laatste factor invloed uitoefent is de verzamelaar zelf. Een veranderende interesse onder verzamelaars leidt tot verschuivingen in de prijsontwikkeling van auto’s.

Doel van dit boek is niet om te laten zien dat de aanschaf van klassieke auto’s of een bepaalde sportwagen een financieel rendement kan opleveren. Tijden kunnen immers weer veranderen, waardoor de prijzen weer (sterk) kunnen dalen. Door de ontwikkeling van de prijzen van klassieke auto’s in de afgelopen dertig jaar na te gaan, wordt de belangstelling hiervoor in kaart gebracht. In dit boek wordt een verklaring gegeven voor de veranderde belangstelling in klassieke auto’s. En door deze te verklaren, is ook een verwachting te maken wat de meest geliefde klassiekers van de toekomst zullen zijn.

Samenvattend laat dit boek zien in welke auto’s liefhebbers in het verleden belangstelling hebben gehad, welke verschuivingen daarin zijn opgetreden en van welke auto’s mag worden verwacht dat deze in de (nabije) toekomst in de belangstelling zullen blijven staan, toenemende interesse krijgen of mogelijk in de belangstelling kunnen komen te staan. Daarmee bevat het boek een visie op het verzamelen van klassieke auto’s.

wordt vermeld). De prijzen geven geen antwoord op de vraag of een auto een goede aankoop is. En omdat er bericht wordt over de prijs van dat moment, krijgt men ook weinig zicht op de prijsontwikkeling over een langere periode of hoe deze zich ontwikkelt.

Beleggen in auto’s?

Opzet van het boek

T

ijdschriften voor klassieke auto’s bevatten veel informatie, bijvoorbeeld over klassieke auto’s die te koop worden aangeboden. Ze berichten over veilingen die worden gehouden en die hebben plaatsgevonden. Daarnaast bevatten ze tal van advertenties van handelaren. De informatie die men hieruit kan opdoen is beperkt. Want men krijgt alleen een beeld van wat een auto heeft gekost die enkele maanden geleden werd geveild en wat de vraagprijs is van een auto die een handelaar aanbied (tenminste wanneer de vraagprijs

Soms staan er artikelen in tijdschriften en kranten waarin uitgebreid wordt ingegaan op de vraag of ‘beleggen’ in klassieke auto’s zinvol is. De conclusie luidt meestal dat klassieke auto’s een prima belegging zijn. Daarbij wordt geregeld onderscheid gemaakt tussen normale klassiekers, sportieve en wat exclusievere klassiekers, auto’s die eenmalig of in kleine series zijn gemaakt en racewagens.

Tot de normale klassiekers behoren volgens de auteurs bijvoorbeeld een Citroën DS, een Volvo Amazon en P1800 en een Mercedes-Benz 280SL. Dit zijn auto’s in waarde tussen de 5.000 en 30.000 euro.

Volgens de schrijvers zullen deze auto’s niet hard in waarde stijgen. Onder de sportieve en exclusieve auto’s worden bijvoorbeeld exemplaren van Ferrari en Maserati uit de jaren zestig en zeventig, Jaguar’s en Porsche’s verstaan. Hiervan zouden de prijzen blijven stijgen. Onder de eenmalige auto’s en die in kleine series gemaakte exemplaren worden

Volvo P1800.

9

Opzet van het boek

Porsche 356A 1600 cabriolet D van Drauz geveild door Bonhams op 10 augustus 2002 voor bijna 60.000 euro.

auto’s van exclusieve merken van voor en kort na de Tweede Wereldoorlog geschaard.

De vraag naar deze auto’s zou volgens de auteurs voortdurend toenemen (met als gevolg steeds hogere prijzen). Over de prijsontwikkeling van de racewagens wordt veelal niet veel geschreven. In artikelen wordt wel gewezen op het belang dat een racewagens voorzien is van het originele motorblok en dat het financieel veel kan uitmaken of een auto een belangrijke wedstrijd heeft gewonnen.

Of auto’s zoals een Citroën DS en Volvo Amazon terecht als beleggingsobjecten moeten worden beschouwd is nog maar een vraag. Men zou ze evengoed als hobby-auto’s kunnen bestempelen. De vraag waarom ver-

10

De auto als belegging

zamelaars voor bepaalde auto’s belangstelling hebben blijft veelal in artikelen achterwege.

Men constateert een vraag in de markt, zonder deze te verklaren. De klassieke auto’s van Rolls-Royce worden vaak genoemd als voorbeelden waarin belegd kan worden. De auto’s hiervan zouden niet snel in waarde stijgen, maar wel waardevast zijn.

Feiten en fabels Het wordt vaker geschreven dat de auto’s van het merk Rolls-Royce een waardevaste belegging zouden zijn. In zijn boek Automobiles as an Investment schreef Richard H. Rush in 1982: Rolls-Royce is one of the best and at the same time one of the most conservative investments in the entire field of investment automobiles. Wanneer de prijsontwikkeling van auto’s van dit merk over een lange termijn wordt beschouwd, dan zijn de prijzen inderdaad door de jaren heen gestegen.

Maar wanneer deze worden vergeleken met

Automobiles as an Investment uit 1982.

die andere auto’s, dan valt op dat die van Rolls-Royce (veel) minder hard omhoog zijn gegaan. Drie decennia terug behoorden een aantal typen van dit Engelse merk tot de hoogste regionen van de markt, heden ten dage kunnen dezelfde typen tot de midden en lagere regionen worden geschaard.

De opmerking dat een Rolls-Royce een waardevaste belegging is, kan worden beschouwd als een feit en als een fabel. De klassieke auto’s zijn inderdaad niet in waarde verminderd, maar ten opzichte van veel andere auto’s zijn deze ook niet waardevast gebleken. Dat leidt tot de vraag waarom de waardevermeerdering geringer is geweest en of dit nog zal veranderen.

Verwachtingen Feiten en fabels gaan vaker hand in hand. De verwachting dat auto’s in de loop van de jaren in waarde stijgen, is geregeld in publicaties terug te vinden. In 1982 verwachtte Richard H. Rush bijvoorbeeld veel van de Maserati Ghibli en Indy en schreef it is a very good car and may one day be sought by collectors.

Dertig jaren later moet deze verwachting nog steeds in vervulling gaan. De Ferrari 250 GT noemde hij een van de beste auto’s om in te investeren. Dat bleek later ook zo te zijn. Een aantal modellen uit deze serie steeg exponentieel in waarde. Maar daarbij plaatste Rush de 250 GT Lusso Berlinetta nadrukkelijk op de

voorgrond. Niet dit model, maar de 250 GT Tour de France en open versies stegen het meest in waarde.

Andere kenners wijzen lezers er nadrukkelijk op dat een gerestaureerde auto meer waard zou zijn dan een ongerestaureerde. Dit omdat aan te schaffen onderdelen en het uurloon van de restaurateur een restauratie kostbaar maken. Deze stelling zegt niet alleen iets over de inschatting van de prijs van een auto (een optelsom van kosten), maar ook over de opvatting van de schrijver. Want hierin is sprake van een (collectieve) overtuiging dat een gerestaureerde auto op grond van deze argumenten meer waard zou zijn dan een ongerestaureerde. Hiertegenover kan men ook andere criteria stellen, zoals originaliteit of zeldzaamheid, waardoor de ongerestaureerde auto meer waard zou moeten zijn.

Opvattingen op grond waarvan de waarde van auto’s worden bepaald, veranderen echter in de loop van de tijd. Voor wie in auto’s wil investeren is het van belang om zich bewust te zijn van veranderende criteria op grond waarvan prijzen zich kunnen ontwikkelen.

rond het jaar 2000 vermeldden, verschillen van die in het jaar 2010. Op internet zijn tabellen te vinden waarin een opsomming wordt gegeven van veilingresultaten van auto’s. Op de websites van bekende veilinghuizen kunnen vaak ook de resultaten uit het verleden opgezocht worden. In redactionele commentaren in tijdschriften wordt op sommige momenten geschreven dat de prijzen omhoog gaan en op andere momenten dat deze onder druk staan of zelfs dalen.

In dit boek wordt van een honderdtal merken en modellen de ontwikkeling van de prijs in een staafdiagram weergegeven. Daarbij is getracht dit over een zo lang mogelijke termijn te doen en zijn de gegevens hoofdzakelijk gebaseerd op veilingresultaten. De reden daarvan is dat deze prijzen openbaar werden gemaakt en daardoor ook prijzen van veilingen in voorbije jaren konden worden nagegaan. Bovendien mag worden aangenomen dat de auto’s ook voor deze bedragen werden verkocht. De prijzen die handelaren hanteren liggen gemiddeld hoger dan de resultaten die op veilingen worden geboekt. Maar daar staat tegenover dat lang niet alle prijzen die handelaren hanteren

Prijsontwikkeling Men kan zich op verschillende manieren verdiepen in de ontwikkeling van de prijzen van auto’s. De prijzen die autotijdschriften

Maserati Ghibli 4.9 SS geveild door Bonhams op 15 mei 2004 voor 35.650 euro (bijna 24.000 pond).

11

Opzet van het boek

openbaar zijn en dat in de meeste gevallen de vraagprijs niet zal zijn betaald.

De staafdiagrammen hebben vanzelfsprekend beperkingen. De auto’s die onder de hamer kwamen verschillen onderling omdat in het ene jaar een gerestaureerde auto op een veiling werd verkocht en in het andere jaar een auto met gebruikssporen. In andere gevallen werden auto’s geveild waar iets bijzonders mee aan de hand was. Wanneer er sprake was van een prototype of wanneer er met een auto was deelgenomen aan wedstrijden, dan kon de prijs sterk afwijken van andere, vergelijkbare auto’s. De prijzen van auto’s kunnen daardoor van auto tot auto en van jaar tot jaar zeer sterk verschillen. Om een enigszins regelmatig beeld te kunnen geven zijn in een aantal staafdiagrammen de extreme prijzen niet meegenomen. Ook kwam het voor dat er in sommige jaren auto’s wel op veilingen werden aangeboden, maar veelal niet werden verkocht (zoals in de jaren 1990-1995). In een aantal gevallen is, om een beeld te krijgen van het prijsverloop, gekozen

12

De auto als belegging

om het hoogst uitgebrachte bod in de staafdiagram op te nemen. De staafdiagrammen zijn zodoende indicatief voor de prijsontwikkeling op veilingen.

De richting van de prijsontwikkeling van de auto’s die de staafdiagrammen laten zien, wordt aangevuld met foto’s van desbetreffende auto’s. Daarbij gaat het niet alleen om te laten zien om welke auto’s het gaat. De onderschriften vermelden de bedragen waarvoor de auto’s zijn verkocht. Ook dat geeft een beeld van de prijsontwikkeling van de auto’s.

Aan de hand van de datum van de veiling zijn de meeste auto’s op de website van het veilinghuis terug te vinden en kan de uitgebreide beschrijving worden gelezen. Het zal opvallen dat de meeste auto’s inmiddels veelal voor (veel) hogere bedragen worden verkocht.

Voor wie is dit boek bestemd Dit boek is bedoeld voor degene die ge­ïn­ teres­seerd is in de aankoop van een of meerdere auto’s en daarbij wat extra informatie

Gerestaureerde Ferrari 212 Berlinetta van Pininfarina op het European concours d’elegance van Schwetzingen in 2006.

wil hebben over de prijsontwikkeling in afgelopen jaren. Daarnaast geeft het boek ook een visie op factoren die voor de prijsontwikkeling van een auto van belang zijn geweest en in de komende jaren een rol kunnen vervullen. Het geeft een verklaring waarom sommige auto’s, ongeacht de richting van de markt, meer interessant kunnen zijn voor liefhebbers dan andere auto’s. Het legt de nadruk op onderscheidende factoren.

Het boek is niet bedoeld als leidraad voor degene die in auto’s wil beleggen.

Omdat (economische) omstandigheden zich wijzigen, kunnen de prijzen van klassieke auto’s zowel positief als negatief beïnvloed worden. De informatie in dit boek mag niet worden opgevat als een advies om in klassieke auto’s te beleggen. In dit boek wordt ook geen aanbeveling gedaan om te beleggen in bepaalde klassieke auto’s.

Zijn klassieke auto’s een (goede) belegging?

V

oordat op deze vraag kan worden ingegaan, moet eerst worden vastgesteld wanneer er sprake kan zijn van beleggen in klassieke auto’s (investeren in een auto met de verwachting dat deze meer waard zal worden). Een criterium kan de hoogte van het geïnvesteerde bedrag zijn.

Wanneer iemand zijn zaken wil laten behartigen door een private bank, dan moet men een minimale som inbrengen. Een aantal jaren terug moest men over een groter vermogen beschikken om klant te worden bij priva-

te bankiers dan tegenwoordig. Nu kan men met 100.000 euro bij private bankiers terecht.

Wanneer dit vermogen als leidraad wordt genomen, dan kunnen auto’s van boven de 100.000 euro als beleggingsobjecten worden beschouwd en daaronder niet.

Dat gaat echter niet altijd op. In recente jaren zijn een aantal auto’s, die toen nog geen 100.000 euro kostten, fors in waarde gestegen.

En met de overgang van de gulden naar de euro zijn veel auto’s nadien in waarde verdubbeld. Een auto die rond het jaar 2000 circa 30.000 gulden kostte, was een aantal jaren later 30.000 euro waard. Tal van naoorlogse sportwagens, zoals die van Alfa Romeo, Austin-Healey, Jaguar, Mercedes-Benz, MG en Porsche hebben in afgelopen jaren zo’n prijsstijging ondergaan. Terugrekenend werd op menig auto jaarlijks een goed rendement gemaakt.

Private bankiers Het grote voordeel (soms ook nadeel) van vermogen onderbrengen bij private bankiers is dat men de zorg voor het vermogen aan deskundigen kan overlaten. Wie wil kan zich uitgebreid laten informeren over diverse fondsen. Men kan het gemaakte rendement uit eerdere jaren in grafieken aflezen en hierop nadere toelichting krijgen. Men kan zich laten informeren over de uitgekeerde

Jaguar E-Type 4.2 roadster.

13

Zijn klassieke auto’s een (goede) belegging?

dividenden in voorgaande jaren. Over de hoogte van de aankoopsom en het perspectief van het fonds kan men zich eveneens laten voorlichten. Wanneer men (zelf) een pakket wil kopen of verkopen, dan is dat terstond te realiseren.

Deze voordelen heeft men niet wanneer men een klassieke auto gaat kopen. Men is over het algemeen op de eigen kennis van de prijsontwikkeling van auto’s aangewezen.

Bankmedewerkers kunnen klanten soms wel adviseren over de aankoop van kunst, maar niet over de aankoop van klassieke auto’s.

Net als bij schilderijen van oude meesters is

zoals obligaties en aandelen. Ook de vraag hoe het prijsverloop van klassieke auto’s zich verhoudt tot andere investeringen is van belang. Het koersverloop van de AEX in de afgelopen jaren is onderstaande staaf­dia­gram weergegeven.

In de periode van bijna dertig jaren is de AEX fors gestegen. Tegelijk is ook te zien dat de AEX in de afgelopen vijftien jaar twee maal een terugval heeft meegemaakt, namelijk in 2002 en 2008. In 2010 stond de AEX circa op de helft van het jaar 1999. In tien jaar tijd heeft de AEX een flinke val gemaakt.

700

Het voordeel van beleggen in aandelen is dat men naast een waardevermeerdering van het aandeel ook dividend kan krijgen. Hier staat tegenover dat aandelen in waarde kunnen dalen, nieuwe aandelen kunnen worden uitgegeven en dat het geen garantie is dat dividend wordt uitgekeerd. Bij een waardedaling van een aandeel, zoals dat in het verleden met aandelen van bijvoorbeeld Baan, Fortis, KPNQwest en Wold Online plaatsvond, kan men een groot verlies leiden. Wanneer een klassieke auto in waarde daalt heeft men een financieel verlies, maar gaat de auto niet verloren. Men kan ermee blijven rijden en plezier beleven.

KoersReeks van de1AEX (op 3 januari 1983 en op 31 december 1983 tot en met 31 december 2010)

600 500 A 400 E X 300 200 100 0 83 85

het aanbod van bijzondere klassieke auto’s beperkt, waardoor men meestal niet direct tot de aankoop van een bedoeld model kan overgaan. Sommige modellen worden zelfs zelden openbaar op de markt gebracht. En wanneer men een auto wil verkopen, dan vergt dat meer tijd dan de verkoop van een aandelenpakket.

Beleggen in klassieke auto’s is daarom niet alleen een financiële afweging. Klassieke auto’s moeten de belangstelling van de belegger/verzamelaar hebben, die voor de aan- en verkoop de tijd wil/moet nemen.

Vergelijk met AEX Voor menigeen zal gelden dat het hebben van een bijzondere auto leuker is dan het hebben van een beleggingsportefeuille. Auto’s zijn tastbaar, je kunt er naar kijken en er mee rijden. Dat geldt niet voor beleggingen

14

De auto als belegging

90

95

00

05

10

Klassieke auto’s deelnemend aan een rally naar Parijs.

Vergelijk met goud De laatste jaren staat goud sterk in de belangstelling. Een overeenkomst tussen goud en een klassieke auto is dat men geen rente ontvangt of dividend krijgt uitgekeerd. Een financieel voordeel kan voortkomen uit een oplopende prijs. Daarnaast is er een groot verschil tussen goud en een klassieke auto.

Tussen verschillende goudstaven bestaat geen verschil, deze zijn identiek aan elkaar.

Auto’s zijn niet identiek aan elkaar, waardoor de prijzen onderling sterk uiteen kunnen lopen. Daarnaast is goud direct aan te kopen of te verkopen. Het verloop van de goudprijs is eveneens in een staafdiagram weergegeven.

januari 2009 kostte een woning gemiddeld 256.000 euro, een modaal bruto jaarinkomen was 32.500 euro.

Factoren die de prijsstijging in de hand werkten waren onder andere een lagere hypotheek rente, de mogelijkheid om kosten koper mee te financieren, de komst van andere hypotheekproducten (zoals aflossingsvrije en generatie hypotheek), ruimere hypotheek verstrekking door banken (tot zes maal het inkomen), toename van het aantal tweeverdieners (de arbeidsparticipatie van vrouwen steeg van 30 naar 70 procent) en de mogelijkheid om het tweede inkomen volledig mee te nemen. Oorspronkelijk gaf het tweede inkomen de mogelijkheid een wat

1300 d 1200 o 1100 l 1000 900 l a 800 700 r / 600 o 500 u 400 n 300 c 200 e 100 0

bedrijfspand kan wel jaren achtereen in­ komsten uit verhuur opleveren. Maar ook over de hoeveelheid bedrijventerreinen en kantoorpanden wordt de laatste jaren herhaaldelijk geschreven dat hieraan in ons land een overschot bestaat.

Prijsontwikkeling van klassieke auto’s Klassieke auto’s zijn bijna voortdurend in waarde gestegen. De afgelopen zestig jaar heeft zich in het prijsverloop van klassieke auto’s eenmaal een (forse) prijsdaling voorgedaan. Die begon in 1990, toen de prijzen in korte tijd naar extreme hoogte waren gestegen en vervolgens gedurende een aantal Reeks 1

Gemiddelde prijs per jaar van een troy ounce goud weergegeven in Amerikaanse dollars (periode 1978-2010)

78 80

85

De waarde van goud heeft jarenlang op min of meer hetzelfde niveau gelegen. De laatste tien jaar is de prijs sterk toegenomen.

Vergelijk met onroerend goed De prijs van onroerend goed is jarenlang gestegen. In 1985 bedroeg de gemiddelde prijs van een woning 61.000 euro. Het modaal bruto jaarinkomen bedroeg 18.100 euro.

Daarmee kon men voor ruim drie maal een modaal inkomen zo’n woning kopen. In het jaar 2000 kostte een woning gemiddeld 206.000 euro en een modaal inkomen was 24.900 euro. Om een gemiddelde woning te kopen moest men ruim acht maal een modaal inkomen verdienen. Deze verhouding bleef nadien min of meer ongewijzigd. In

90

95

00

05

10

grotere woning te kunnen kopen. Maar naarmate de tweeverdieners gangbaar werden op de markt, werd de inbreng van twee inkomens een noodzakelijkheid. De prijzen van onroerend goed liggen momenteel dermate hoog, dat starters en alleenstaanden moeilijk toegang hebben tot de markt.

Inmiddels worden er strengere eisen gesteld aan de hypotheekverstrekking en hangt verdere aanpassing van de hypotheekaftrek boven de markt. De kans dat onroerend goed in de komende jaren nog in waarde zal stijgen is daardoor niet waarschijnlijk, een verdere daling is aannemelijker. In een rapport van het IMF uit 2008 werd geschreven dat het onroerend goed in ons land 30 procent overgewaardeerd was.

Bezit van een huis (of huizen) of een

jaren daalden. De laatste tien jaar zijn veel klassiekers weer in waarde gestegen.

Als eerste wordt een voorbeeld van een Ferrari genomen. Brooks/Bonhams veilde in december 2000 een Ferrari 500 Superfast voor 180.000 pond. Tien jaren later, in mei 2009, veilde RM Auctions dezelfde 500 Superfast voor 630.000 pond. Dat was een verschil van 450.000 pond. De auto verkeerde in dezelfde originele, ongerestaureerde staat. In juli 2001 werd bij Brooks/Bonhams een Bugatti Type 57C Stelvio voor 144.500 pond geveild. In oktober 2009 wisselde dezelfde cabriolet bij RM Auctions voor 444.000 pond van eigenaar. Deze auto was ruim 300.000 pond duurder geworden. Modellen zoals de Aston Martin DB4, DB5 en DB6 zijn eveneens sterk in waarde gestegen. Sinds het jaar

15