Biuletyn_Pomocy_Technicznej

Biuletyn pomocy technicznej

Biuletyn pomocy technicznej

Wydawca: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Departament Programów Pomocowych i Pomocy Technicznej ul. Wspólna 2/4 00-926 Warszawa www.mrr.gov.pl www.funduszeeuropejskie.gov.pl www.popt.gov.pl Przygotowanie treści: Profile sp. z o.o.

Projekt graficzny: Printomato

ISBN: 978-83-7610-253-5 EGZEMPLARZ BEZPŁATNY

Publikacja jest współfinansowana w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013.

Biuletyn pomocy technicznej

Spis treści

5

Administracja działa coraz sprawniej 4

Od ulotek do Facebooka 42

Sztuka wydawania pieniędzy 6

Akcja czeka na interakcję 46

Wsparcie zatrudnienia 8

Sztuka pochwalenia się 48

Załoga fabryki decyzji i informacji 10

Lato z Funduszami Europejskimi 50

Szkolenie drogą do sukcesu 12

Bezpieczny skarb 54

2010: sprzęt i wyposażenie 14

Półmetek Narodowej Strategii Spójności 2007-2013 56

Krajowy System Informatyczny 16 LESSI 18 Kran do źródła technicznej wiedzy 20 Konsultacje społeczne: przez demokrację do ochrony środowiska 22 Nowoczesne akademie dla urzędników 26 Cieplejsza (tele)wizja 28

Fundusze europejskie w wyobraźni dzieci 58 Zabawa w beneficjenta 60 Bohaterowie codziennej pracy z unijnymi funduszami 64 A Polska pięknieje 66

O skutecznym rad sposobie 32

Rzecz bardzo polska, chociaż małopolska 70

Euro na akcje informacyjne 34

Napędzamy Lubelskie 74

Informacje o funduszach europejskich dostępne w całym kraju 36

Bizneswoman z dotacją w tle 76

E-administracja 40

Przyszłość jest kobietą 78

Biuletyn pomocy technicznej

Administracja działa coraz sprawniej Rozmowa z Adamem Zdziebło, wiceministrem rozwoju regionalnego

6

Nowoczesny system płac i szkoleń sprawił, że administracja jest atrakcyjnym miejscem pracy. Dzięki tym działaniom wzmocnił się profesjonalizm indywidualnych pracowników. Mamy więc coraz lepszych specjalistów ze sporym doświadczeniem i z coraz poważniejszą wiedzą we wdrażaniu Funduszy Europejskich.

– Pomoc techniczna jest dość hermetycznym określeniem. Nie łatwiej byłoby, gdyby program i działania po prostu nazwać „pomocniczym” dla administracji?

– I tak, i nie. Co prawda głównymi celami pomocy technicznej w perspektywie finansowej 2007-2013 jest pomoc dla administracji. Ale po pierwsze: nie całej, tylko zaangażowanej w wydawanie pieniędzy unijnych. Po drugie: realizowane w ramach pomocy technicznej formy wsparcia urzędników służą temu, by umieli lepiej zarządzać funduszami europejskimi oraz nadzorować wydatkowanie i rozliczanie tych środków, a nie aby podnosić ich ogólne kompetencje. Dodatkowo – i to trzeci powód, dla którego nie powinno się utożsamiać pomocy technicznej tylko z pomocą dla administracji – ważnym jej komponentem jest promocja i informacja. Z pomocy technicznej finansowane są działania, których celem jest informowanie o tym, jak skorzystać z funduszy, oraz projekty pokazujące, co udało się zrealizować dzięki wsparciu Funduszy Europejskich.

– Ale jednak w przypadku Polski pomoc techniczna skupia się głównie na pomocy dla administracji?

– Tak, to najpoważniejsza część naszych działań,

zarówno w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna, jak i komponentów pomocy technicznej w innych programach operacyjnych. Pomoc dla administracji podzielona jest na wsparcie merytoryczne, finansowe i sprzętowe. Stworzyliśmy w administracji rządowej spójny system zatrudniania i wynagradzania pracowników. W ramach środków pomocy technicznej są organizowane i finansowane szkolenia, kursy, studia podyplomowe, działania, które pomagają w podnoszeniu kwalifikacji urzędników, tak by byli coraz bardziej profesjonalni w zarządzaniu funduszami unijnymi.

Dodatkowo urzędy nadzorujące realizację krajowych programów operacyjnych otrzymały wsparcie techniczne – czyli najbardziej potrzebny sprzęt i oprogramowanie, łącznie z siecią informatyczną koordynującą ich pracę.

– Jak sprawdza się skuteczność programu? Czy administracja działa sprawniej?

– Podstawowym sprawdzianem jest skuteczność wykorzystania funduszy unijnych. Sam fakt, że realizacja programów następuje sprawnie, również w porównaniu z innymi krajami Wspólnoty, jest dowodem na to, iż administracja działa skutecznie. A przecież jeszcze kilka lat temu realizo-

Biuletyn pomocy technicznej

Pomoc dla administracji podzielona jest na wsparcie merytoryczne, finansowe i sprzętowe.

7 szych specjalistów ze sporym doświadczeniem oraz i z poważniejszą wiedzą we wdrażaniu Funduszy Europejskich.

– A co jest poważnym problemem, z jakim się borykacie?

– Koordynacja działań i sprawny przepływ informacji to ta część naszej pracy, która wymaga najwięcej uwagi. Ważne więc, by działania promocyjne, informacyjne, realizowane w ramach POPT i innych programów operacyjnych nie nakładały się na siebie. Aby informacja i przekaz o tym, jak wydajemy Fundusze Europejskie, były spójne i czytelne. Myślę o najprostszych działaniach jak logotypy, materiały informacyjne. Ale równie ważne jest to, by osoby zainteresowane informacjami na temat funduszy strukturalnych otrzymywały wyczerpujące i zrozumiałe dla nich informacje. Tak się dzieje, odkąd istnieją punkty informacyjne. Są sposobem na panujący przed kilku laty rozgardiasz informacyjny dotyczący funduszy unijnych.

– Jak pomoc techniczna może wyglądać w budżecie przyszłej perspektywy finansowej, po 2013 roku?

– Rozmowy na temat przyszłego budżetu dopiero się zaczynają. Ponieważ Komisja Europejska przywiązuje dużą wagę, by w każdym kraju członkowskim wszechstronnie informować o tym, co zostało zrealizowane z pieniędzy wspólnotowych, ta część pomocy technicznej na pewno się nie zmieni. Przypuszczam, że nadal istotne będzie wsparcie projektów kluczowych. Teraz beneficjenci mogą korzystać z pomocy doradczej w przypadku dużych inwestycji z dwóch źródeł: inicjatywy Jaspers (wspólne wsparcie dla projektów w europejskich regionach) przeznaczonej dla nowych krajów członkowskich, i pomocy świadczonej przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.

Administracja działa coraz sprawniej Rozmowa z Adamem Zdziebło, wiceministrem rozwoju regionalnego

waliśmy głównie małe programy, teraz większość z nich jest znacznie bardziej skomplikowana.

Uczymy się coraz lepiej zarządzać funduszami, a tym samym efektywność pracy administracji jest wyższa niż w poprzedniej perspektywie finansowej i od kilku lat utrzymuje się na wysokim poziomie.

Dodatkowo ze środków pomocy technicznej powstało już ponad 530 badań ewaluacyjnych, gdzie szczegółowo zostały przeanalizowane nie tylko projekty, ale też wskazane są rezultaty działań oraz rekomendacje, co można poprawić. Kolejnym sposobem na sprawdzenie skuteczności programu jest obserwacja, na ile wskaźniki dotyczące liczby zatrudnionych i przeszkolonych urzędników, ilości sprzętu czy sprawności systemu informatycznego poprawiają wdrażanie funduszy strukturalnych.

– Co jest największą zaletą pomocy technicznej?

– Udało się nam zmniejszyć rotację kadr w administracji. To był duży problem i miał kilka wymiarów.

Przede wszystkim administracja nie była atrakcyjnym miejscem pracy pod względem wynagrodzeń.

Często zdarzało się, że urzędnicy przeszkoleni w administracji dostawali bardziej intratne propozycje pracy w firmach prywatnych i z nich korzystali. Dodatkowo, ponieważ pomiędzy instytucjami w samej administracji różnice w wynagrodzeniach były również znaczące, zdarzało się, że przeszkolony urzędnik otrzymywał propozycję pracy z urzędu, który oferował mu lepsze warunki finansowe.

I pracownicy przyjmowali te oferty. W ramach pomocy technicznej stworzono więc spójny system wynagradzania w administracji rządowej. W ten sposób znacznie ograniczono rotację kadr. Nowoczesny system płac i szkoleń sprawił, że administracja jest atrakcyjnym miejscem pracy. Dzięki tym działaniom wzmocnił się profesjonalizm indywidualnych pracowników. Mamy więc coraz lep-

Biuletyn pomocy technicznej

Sztuka wydawania pieniędzy POPT 2007-2013 ma największy odsetek płatności ze wszystkich programów krajowych – i w ponad 100% realizuje prognozy płatności.

8 Informacja nt. kontraktacji, wydatków, alokacji, płatności z Komisji Europejskiej Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 stan na 30 kwietnia 2011 r.

1. odsetek zakontraktowanych środków dla Programu: 58,70% 2. wartość płatności na podstawie złożonych przez beneficjentów wniosków o płatność:

667 959 905,06 zł 3. odsetek płatności w porównaniu z alokacją: 32,82%

stan na 4 maja 2011 r.

4. płatności otrzymane z Komisji Europejskiej:

660 095 337,84 zł

Program Operacyjny Pomoc Techniczna dysponuje najniższym budżetem ze wszystkich krajowych programów operacyjnych. Jednak znaczenia POPT 2007-2013 nie można oceniać przez pryzmat wysokości alokacji, ponieważ od efektów wdrażania tego programu zależy jakość oraz tempo wdrażania Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia.

Celem POPT 2007-2013 jest stwarzanie warunków, w których wszystkie pozostałe programy operacyjne mogą działać optymalnie, tj. skupiać się na realizacji merytorycznych projektów zamiast na budowie organizacyjnych struktur. To właśnie POPT realizuje wszystkie te zadania o systemowym charakterze – np. odpowiada za budowę stabilnej i profesjonalnej administracji zaangażowanej w realizację NSRO oraz informowanie o Funduszach Europejskich.

POPT 2007-2013 został podzielony na cztery wzajemnie powiązane priorytety. W ramach pierwszego z nich są wspierane zasoby ludzkie, tj. zatrudnienie oraz podnoszenie kwalifikacji przedstawicieli organów administracji publicznej wdrażających Fundusze Europejskie. Statystyki pokazują, jakie są pozytywne skutki wdrażania POPT. Rotacja kadr spadła z prawie 12% w 2007 r. do niespełna 8% w 2010 r. (przy wykonanym planie wzrostu zatrudnienia), zatem krystalizuje się stabilna administracja. Ponadto dzięki wsparciu z Programu Pomoc Techniczna wielu urzędników skorzystało z różnorodnych możliwości dokształcania się, a nieustanne podwyższanie kwalifikacji zawodowych zaczęło stanowić środowiskowy standard.

POPT 2007-2013 odpowiada również za informatyczne wsparcie administracji zaangażowanej we wdrażanie NSRO – to znaczy, oddaje jej do dyspozycji najbardziej nowoczesne specjalistyczne narzędzia informatyczne oraz sprzęt komputerowy.

W ramach realizacji drugiego priorytetu stworzono np. KSI SIMIK 07-13 – wysokospecjalistyczny program do obsługi procesów zarządzania, monitorowania, kontroli i audytu realizacji NSRO. Dzięki temu,

9 Sztuka wydawania pieniędzy

tycznym oznacza to reprezentowanie stanowiska i interesów Polski w programach współpracy międzyregionalnej, strategiczne studia i prognozy na temat polityki przestrzennej kraju i UE oraz wymianę doświadczeń na forum międzynarodowym w zakresie rozwoju miast i obszarów metropolitalnych.

Ostatni, czwarty priorytet powierza POPT 2007-2013 zadania w obszarze komunikacji i promocji funduszy europejskich. Polegają one na tworzeniu efektywnych obiegów niezbędnej informacji na temat FE oraz kreowaniu ich wizerunku w społeczeństwie.

Pierwsze działanie, bardzo dobrze oceniane w badaniach ewaluacyjnych, dotyczy właśnie przestrzeni publicznej. POPT ma za cel ogólne poinformowanie społeczeństwa o możliwości uzyskania dofinansowania projektów ze źródeł unijnych, a także nieustanną zachętę do korzystania z dotacji oraz poinstruowanie zainteresowanych o sposobie ubiegania się o te środki. Drugie zadanie jest realizowane na rzecz podmiotów zaangażowanych we wdrażanie NSRO. Chodzi o usprawnianie wymiany informacji i doświadczeń pomiędzy nimi, a także przekuwanie ich zbiorowych i indywidualnych doświadczeń w modele skutecznych zachowań, profesjonalnych postaw czy rozwiązań. Przykłady dobrych praktyk są następnie upowszechniane – również w społeczeństwie, co stanowi nieocenioną pomoc dla osób, które nie mają doświadczenia w pozyskiwaniu Funduszy Europejskich lub realizacji projektów w sposób nowoczesny, ergonomiczny czy innowacyjny.

Trzeba zauważyć, że dzięki Programowi Operacyjnemu Pomoc Techniczna w ciągu trzech lat udało się zakorzenić istnienie i sukcesy Funduszy Europejskich w świadomości społecznej, wykreować ich przyjazny wizerunek oraz zapewnić wszystkim obywatelom dostęp do aktualnej i wiarygodnej informacji europejskiej.

Przekrojowe projekty realizowane w ramach POPT 2007-2013 ułatwiają lub przyśpieszają wydajną pracę pozostałych programów operacyjnych. Ponadto wypracowują ekonomiczne i modelowe strategie zarządzania w każdym z jego czterech priorytetowych obszarów działania. Wiceminister rozwoju regionalnego Adam Zdziebło podczas X Posiedzenia Komitetu Monitorującego POPT 2007-2013, które odbyło się 12 kwietnia 2011 r. w Warszawie, ocenił, że założone cele tego programu są osiągane stopniowo i konsekwentnie. Natomiast Mariusz Mielczarek z Komisji Europejskiej stwierdził: – Równomierna realizacja wszystkich osi priorytetowych programu jest pozytywnie odbierana przez władze europejskie.

Biuletyn pomocy technicznej

że jest to system wiarygodny i kompetentnie rozbudowywany ze środków POPT, polskie rozliczenia z Unią Europejską przebiegają płynnie i bez kolizji.

Dodatkowo, aby ułatwić wdrażanie POPT, przygotowano lokalny system LESSI pozwalający zarówno na monitorowanie realizacji programu, jak i na wnioskowanie, monitorowanie oraz rozliczanie projektów przez beneficjentów programu.

Kolejne obszary, wspierane dzięki środkom z POPT 2007-2013, opisuje trzeci priorytet. Charakteryzując ogólnie, chodzi o całokształt działań nastawionych na ułatwianie i przyspieszanie realizacji NSRO oraz płynne przejście pomiędzy kolejnymi okresami programowania. W szczególności program pokrywa koszty bieżącego funkcjonowania dziesiątków instytucji zaangażowanych w realizację NSRO oraz koordynuje i organizuje konstruktywną wymianę doświadczeń, informacji i idei.

Warto tu również zaznaczyć, że POPT wspiera indywidualne projekty kluczowe, co następuje poprzez dostarczanie pomocy doradczej lub szkolenia poświęcone tym zagadnieniom, które dotąd najczęściej komplikowały przygotowania do realizacji strategicznych polskich inwestycji (np. wypełnianie dyrektyw środowiskowych oraz konsultacje społeczne). Efekty wdrożenia takiej pomocy dla blisko dwóch setek projektów wkrótce zostaną uchwycone statystycznie podczas badania ewaluacyjnego.

Warto zaznaczyć, że to właśnie w ramach POPT 2007-2013 następuje finansowanie wszystkich analiz postępów wdrażania NSRO oraz przetwarzanie wyników tych ekspertyz w praktyczne wnioski na przyszłość. W ramach priorytetu trzeciego POPT 2007-2013 odbywają się bowiem różne prace nad dokumentami programowymi i koncepcjami na okres po roku 2013.

Kolejne działania są związane z uczestnictwem Polski w procesach europejskiej integracji – z obsługą różnych aspektów naszej przynależności do UE. – Celem działania 3.4 jest zapewnienie lepszej koordynacji i integracji oraz spójności polityk publicznych na różnych szczeblach zarządzania rozwojem (UE, krajowy, sektorowy, regionalny) dla bardziej efektywnych interwencji publicznych – wyjaśnia Patrycja Artymowska z Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej. – Projekt realizowany w ramach działania pozwoli wykorzystać najlepsze praktyki i doświadczenia związane z wdrażaniem polityki spójności (np. sposoby wdrażania, monitorowania, ewaluacji) i przełożyć je na grunt krajowy.

Na koniec trzeba przypomnieć o wsparciu dla Celu Europejska Współpraca Terytorialna. W sensie prak-

Biuletyn pomocy technicznej

Wsparcie zatrudnienia Dzięki wzrostowi wynagrodzeń i w dużej mierze ujednoliceniu ich poziomu w instytucjach odpowiedzialnych za realizację NSRO zahamowano rotację pracowników oraz ograniczono sytuację polegającą na odpływie pracowników do tych instytucji w systemie, w których wynagrodzenia były najatrakcyjniejsze.

10

Pierwsze doświadczenia związane z obsługą programów unijnych pracownicy administracji państwowej zbierali w latach 2004-2006. W wyniku analizy doświadczeń zdobytych w tym okresie zdecydowano się na włączenie do POPT 20072013 działania 1.1 skierowanego na wsparcie zatrudnienia w instytucjach obsługujących unijne programy.

– W administracji rządowej była duża rotacja kadr.

Pracownicy, gdy tylko zdobyli trochę doświadczenia, odchodzili do firm prywatnych, które lepiej płaciły. Nawet resorty podbierały sobie pracowników, dając im wyższe pensje. Stąd wziął się pomysł na wsparcie zatrudnienia, czyli dofinansowanie wynagrodzeń fachowców od funduszy europejskich

– mówi Urszula Wójcik z Departamentu Programów Pomocowych i Pomocy Technicznej Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. Chodziło o to, żeby w poszczególnych ministerstwach i urzędach wojewódzkich płace na podobnych stanowiskach były na porównywalnym poziomie i żeby nie odbiegały rażąco od tego, co był skłonny płacić prywatny przedsiębiorca.

W ramach tego działania od 2007 r. finansuje się koszty zatrudnienia pracowników administracji rządowej zaangażowanych w realizację NSRO/PWW i programów operacyjnych oraz osób odpowiedzialnych za stworzenie, rozwój, bieżącą obsługę oraz utrzymanie krajowego systemu informatycznego wspierającego realizację NSRO.

Biuletyn pomocy technicznej

W 2007 r. w Wydziale Certyfikacji i Funduszy Europejskich pracowały 4 osoby, teraz – dzięki wsparciu z tego programu – 23. Kadra wydziału jest stabilna, bez wsparcia ze środków pomocy technicznej nie byłoby to możliwe.

11

środków UE, a 60 mln euro ze środków krajowych.

Wskaźnik dla działania 1.1 jest liczony w etatomiesiącach – docelowo ma ich być w programie 231 900, a do końca 2010 r. udało się osiągnąć 71 508, co oznacza nieznaczne przekroczenie poziomu 30 proc. realizacji programu.

– Od początku korzystamy z tego programu – mówi Hanna Materek z Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego. W 2007 r. w Wydziale Certyfikacji i Funduszy Europejskich pracowały 4 osoby, teraz – dzięki wsparciu z tego programu – 23. Kadra wydziału jest stabilna, bez wsparcia ze środków pomocy technicznej nie byłoby to możliwe. 23 etaty to poziom docelowy, zapewniający sprawną obsługę programów unijnych. W następnej perspektywie finansowej takie wsparcie także będzie nam potrzebne.

W sprawozdaniu z realizacji Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna za II półrocze 2010 r. zawarta jest wstępna ocena działania 1.1. Z analiz MRR wynika, że pozytywnie wpłynęło na stan zasobów ludzkich w urzędach centralnych objętych wsparciem.

Dzięki wzrostowi wynagrodzeń i w dużej mierze ujednoliceniu ich poziomu w instytucjach odpowiedzialnych za realizację NSRO zahamowano rotację pracowników oraz ograniczono sytuację polegającą na odpływie pracowników do tych instytucji w systemie, w których wynagrodzenia były najatrakcyjniejsze – czytamy w sprawozdaniu.

Na przykładzie MRR można stwierdzić, że rotacja pracowników zmniejszyła się zauważalnie – w 2006 r. wynosiła prawie 12 proc., a w 2010 r. niecałe 8 proc.

Wsparcie zatrudnienia

Doświadczenia z lat 2004-2006 wykazały, że brak wykwalifikowanych pracowników oraz ich szybka rotacja znacznie utrudniały wdrażanie programów operacyjnych. W Ministerstwie Rozwoju Regionalnego uznano więc, że potrzebny jest mechanizm zapewniający nie tylko stabilizację zatrudnienia w jednostkach wdrażających pomoc unijną, ale także stałe podnoszenie ich kwalifikacji, opracowanie nowoczesnych strategii zarządzania oraz zwiększenie motywacji pracowników.

Zainteresowanie działaniem 1.1 jest duże, do pierwotnej liczby 30 instytucji – beneficjentów programu – w 2009 r. dołączyły kolejne 3. Wśród nich najwięcej jest komórek MRR, ponadto w programie biorą udział resorty nauki i szkolnictwa wyższego, edukacji, finansów, środowiska, infrastruktury, gospodarki, kultury i dziedzictwa narodowego, spraw wewnętrznych i administracji, pracy i polityki społecznej, zdrowia i KPRM oraz 16 urzędów wojewódzkich. W 2009 r. grupa beneficjentów działania 1.1 została poszerzona o Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska (oraz dyrekcje regionalne) i Urząd Zamówień Publicznych.

W 2007 r. program zaczynał od finansowania 1200 etatów. W 2009 r. było ich 2200. W 2010 r. były to 2472 etaty.

– Wydaje się, że to jest docelowy poziom, bo prawie wszystkie instytucje biorące udział w programie osiągnęły już maksymalny limit etatów – mówi Urszula Wójcik.

Całkowity budżet działania 1.1 to 400 mln euro, z tego 85 proc., czyli 340 mln euro pochodzi z ze

Biuletyn pomocy technicznej

Załoga fabryki decyzji i informacji Nowoczesna kadra administracyjna jest warunkiem powodzenia Narodowej Strategii Spójności. Szkolenie pracowników jest priorytetowym zadaniem POPT 2007-2013.

12

Ważniejsze od fabryk dóbr doczesnych stają się „fabryki” decyzji, informacji i serwisów społecznych rozmaitego rodzaju.

Profesor Andrzej Rychard

Podstawową rolą administracji – zapisaną w Narodowej Strategii Spójności – jest stwarzanie warunków do rozwoju społeczno-gospodarczego państwa. Niezbędny jest więc stały wzrost kwalifikacji urzędników. A to wymaga intensywnych inwestycji w ich umiejętności i wiedzę.

– Etap rozwoju społeczno-gospodarczego, w którym obecnie żyjemy, to transformacja społeczeństwa przemysłowego w postprzemysłowe – mówi profesor Andrzej Rychard z Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. – Ważniejsze od fabryk dóbr doczesnych stają się „fabryki” decyzji, informacji i serwisów społecznych rozmaitego rodzaju. Zatem stały wzrost jakości załóg tych „fabryk”, czyli administracji publicznej, jest konieczny i decydujący o powodzeniu tych zmian.

Niezbędne są więc dobrze przemyślane i skonstruowane szkolenia dla urzędników.

W ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 odbyły się cztery centralne szkolenia dla pracowników instytucji wdrażających Fundusze Europejskie. Tematami szkoleń były: • „Polityka równych szans przy realizacji projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej”,

• „Zasada zrównoważonego rozwoju oraz polityka równych szans”, • „Pomoc publiczna” oraz • „Stosowanie ustawy – Prawo zamówień publicznych z 29 stycznia 2004 r. z późn. zm. („Pzp”), ze szczególnym uwzględnieniem przygotowania dokumentacji przetargowej”.

Z badania ewaluacyjnego przeprowadzonego w 2010 r. przez GfK Polonia wynika, iż szkolenia zorganizowane przez Departament Programów Pomocowych i Pomocy Technicznej MRR spełniają oczekiwania zdecydowanej większości – 84% uczestników. Dwie trzecie respondentów ponadto stwierdziło, iż wykorzystuje zdobytą na szkoleniach wiedzę w stopniu dużym lub bardzo dużym.

– Szkolenie spełniło moje oczekiwania – potwierdza Małgorzata Kudelska, specjalistka od Funduszy Europejskich w Ministerstwie Zdrowia. – Dało szersze spojrzenie na problem, w różnych aspektach życia. Polityka równości szans jest jednym z tematów, które należy poruszyć w okresowym sprawozdaniu z realizacji POIiŚ. Dzięki szkoleniu lepiej rozumiem to zagadnienie, a z tym się wiąże lepsze wypełnianie obowiązków.

– Zjawisko dyskryminacji określonych grup spo-

Biuletyn pomocy technicznej

26 czerwca 2010 roku, w sali Senatu w Pałacu Kazimierzowskim Uniwersytetu Warszawskiego, odbyło się uroczyste wręczenie dyplomów ukończenia II edycji Akademii Ewaluacji Programów Rozwoju Społeczno-Gospodarczego.

13

ryczny zajęć. Chwalili m.in. możliwości zadawania prelegentom szczegółowych pytań oraz sugestywny, wzbudzający zainteresowanie sposób prezentacji zagadnień.

Kontrowersje wzbudziło jedynie szkolenie z polityki równych szans – podział w opiniach wyznaczyło kryterium płci. Panie dobrze odebrały przekazywane treści, natomiast panowie skarżyli się na niedoszacowanie tematu niepełnosprawności i nadmierne ideologizowanie tematu równowagi płci – zbyt feministyczne podejście osoby prowadzącej.

Tylko nieliczne osoby zdecydowały się na udział w szkoleniu bez konkretnie określonych oczekiwań.

Wyszły z założenia – trzeba się szkolić, skoro są takie możliwości. Albo wyrażały nadzieję, że zdobyta wiedza przyda się im w przyszłości, niekoniecznie natomiast w aktualnej pracy zawodowej.

W zorganizowanych przez Departament Programów Pomocowych i Pomocy Technicznej szkoleniach centralnych wzięły udział łącznie 1503 osoby.

Koszt szkoleń wyniósł 1 034 133,25 zł.

Ponadto środki pomocy technicznej zaangażowane są w unikatowe w skali europejskiej przedsięwzięcie – Akademię Ewaluacji. Obecnie trwa już trzecia edycja cyklu szkoleń kształcących urzędników w dziedzinie skutecznego zarządzania, współdziałania i wykorzystania ewaluacji w zarządzaniu rozwojem kraju. Absolwenci studium uzyskują najnowszą wiedzę teoretyczną na temat metod i technik ewaluacji oraz podstawowe umiejętności jej praktycznych zastosowań w zarządzaniu rozwojem.

Załoga fabryki decyzji i informacji

łecznych jest trudne do zauważenia z poziomu instytucji płatniczej – mówi Paulina Przywieczerska z Ministerstwa Środowiska. Podkreśla, iż wiedza zdobyta na szkoleniu z polityki równych szans w pewnym sensie już się zamortyzowała. – Etap jej wykorzystania już się kończy, bo kończy się, w moim wypadku, czas oceny projektów. Nadchodzi okres rozliczeń.

To zresztą temat kolejnego szkolenia, które teraz czeka Paulinę Przywieczerską. Obie panie z własnej inicjatywy zgłosiły się na szkolenie, podobnie jak zdecydowana większość uczestników. Mając świadomość celu – wiedzą, co jest im potrzebne w pracy.

– Przyzwyczailiśmy się traktować urzędników administracyjnych średniego szczebla jako konserwatywnych „hamulcowych zmian” – komentuje profesor Andrzej Rychard. – Rządzący, czy to w PRL, czy nawet teraz, chętnie zrzucają odpowiedzialność za ogólne niepowodzenia na rzekomą „zachowawczość” kadry średniego szczebla. To jest fałszywe przedstawianie problemu. Bo przecież ci ludzie – wykształceni, inteligentni i elastyczni – muszą stosować się w pracy do reguł wymyślanych „na górze”. I od tego wszystko zależy. Jeśli przepisy im pozwalają, pracują sensownie, skutecznie, z pożytkiem dla ogółu. Coraz wyraźniej to przecież widać – poziom polskich kadr administracyjnych wzrasta.

Uczestnicy szkoleń – według wspomnianych badań ewaluacyjnych – wysoko oceniali poziom meryto-

Biuletyn pomocy technicznej

Szkolenie drogą do sukcesu Jak zrobić dobre pierwsze wrażenie, uniknąć stresu, sensownie zagospodarować czas pracy i bezbłędnie rozliczyć projekt? Odpowiedzi na te – i wiele innych pytań – dają szkolenia dla pracowników instytucji zaangażowanych w Fundusze Europejskie w całym kraju.

14

Człowiek zdenerwowany, zestresowany jest zdecydowanie mniej kreatywny i wydajny. Umiejętność zachowania spokoju znacznie podwyższa komfort pracy.

Każdy użytkownik Internetu co jakiś czas otrzymuje aktualizacje do programów umożliwiających pracę na komputerze i komunikację zewnętrzną. Jeśli będzie je ignorował, wkrótce straci kontakt z resztą sieciowego świata. Z kwalifikacjami pracowników jest podobnie. W ich wypadku aktualizacjami są szkolenia.

– Na początku roku pracownicy zgłaszają chęć odbycia szkoleń w zakresie potrzebnym im w pracy – wyjaśnia Łukasz Słociński z Wydziału Informacji i Promocji Departamentu Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi, który sam w ubiegłym roku wziął udział w 7 szkoleniach. – Jeżeli do danych tematów zbierze się dużo chętnych, kierownictwo ogłasza przetarg na szkolenie zamknięte dla pracowników. Jeśli zainteresowanych danym zagadnieniem jest mało, sami szukają sobie szkoleń organizowanych przez inne instytucje.

Po akceptacji zwierzchników te otwarte szkolenia są finansowane ze środków pomocy technicznej.

Podobna sytuacja ma miejsce w wypadku studiów podyplomowych. Łódzki Urząd Marszałkowski zorganizował w ubiegłym roku szkolenia zamknięte dla pracowników zaangażowanych we wdrażanie Funduszy Euro-

pejskich. 854 urzędników pogłębiało wiedzę z 52 zagadnień. Najwięcej – bo 86 osób – zyskało umiejętność radzenia sobie ze stresem, m.in. właśnie Łukasz Słociński. Pozytywnie ocenia on poziom i efekty tego szkolenia: – Człowiek zdenerwowany, zestresowany jest zdecydowanie mniej kreatywny i wydajny. Umiejętność zachowania spokoju znacznie podwyższa komfort pracy. Na drugim miejscu wśród popularnych tematów była organizacja pracy, zarządzanie czasem – przeszkoliło się w tym zakresie 70 osób.

Z kolei w szkoleniach otwartych (15 tematów) w Łódzkiem wzięło udział 31 osób. Ponadto 5 osób podniosło swoje kwalifikacje na studiach podyplomowych. Studiowano zarządzanie projektami współfinansowanymi z funduszy Unii Europejskiej; pozyskiwanie i rozliczanie Funduszy Unii Europejskiej; reklamę i promocję; rachunkowość i zarządzanie finansowe oraz rachunkowość i rewizję finansową.

W Kujawsko-Pomorskiem ze środków pomocy technicznej sfinansowano w 2010 r. dwa warsztaty dla pracowników sieci Punktów Informacyjnych o Funduszach Europejskich. Były to gry szkoleniowe z zakresu obsługi beneficjenta – badanie potrzeb,

Biuletyn pomocy technicznej

Kontakt z publicznością, którą tworzyły koleżanki i koledzy z departamentu, pozwalał na szybką recenzję krótkich prezentacji przygotowywanych spontanicznie w trakcie szkolenia.

15

– To była doskonała okazja do krytycznego spojrzenia na moje zdolności prezentowania poglądów, racji i stanowisk – podsumował swój udział w warsztatach techniki autoprezentacji, umiejętności pracy z grupą oraz radzenia sobie w trudnych sytuacjach Paweł Kaca z Departamentu Koordynacji Programów Infrastrukturalnych MRR. – Kontakt z publicznością, którą tworzyły moje koleżanki i koledzy z departamentu, pozwalał na szybką recenzję krótkich prezentacji przygotowywanych spontanicznie w trakcie szkolenia. Ta forma szkolenia jest najlepszą z możliwych, ze względu na szybką interakcję oraz uzyskanie merytorycznego wsparcia trenera. To pozwoliło mi na skokowe wręcz podniesienie moich umiejętności.

Z kolei Pawłowi Szwajgierowi, Zastępcy Dyrektora Departamentu Wspierania Programów Infrastrukturalnych MRR, najbardziej utkwiły w pamięci zajęcia z rozpoczynania wystąpień publicznych.

– Uświadomiły mi, jak ważne jest przedstawianie się i prezentowanie tego, o czym będę mówić.

Czyli umiejętność wywarcia dobrego pierwszego wrażenia.

Już kilka tygodni po zakończeniu warsztatów Paweł Kaca miał możliwość zweryfikowania nabytych umiejętności. Prowadził trzydniowe szkolenie z procedury odwoławczej dla trzech grup liczących w sumie 60 osób. – Na podstawie bardzo dobrych opinii wyrażonych w ankietach po szkoleniu śmiem twierdzić, iż jako trener odniosłem sukces.

Szkolenie drogą do sukcesu

dbałość o odpowiednią terminologię, dopasowanie języka do poziomu wiedzy rozmówcy, okazywanie empatii, umiejętność słuchania i podsumowania rozmowy. Przedmiotem szkolenia była nawet sztuka umiejętnej rozmowy telefonicznej.

– Trener mówił, że dobrze jest wstać, by okazać szacunek rozmówcy. Nie szkodzi, że on nie może tego zobaczyć, ale ma to wpływ na ogólną jakość rozmowy – wspomina Czesław Wiszniewski, konsultant w Bydgoskim Punkcie Informacyjnym, który zapamiętał szkolenie, choć sam nie miał nigdy problemów z komunikacją i obsługą klienta. Wówczas jednak zdał sobie sprawę, że dla niektórych kolegów może to być stresującą sprawą.

Odbyły się też treningi współpracy w zespole, sprawnej komunikacji, precyzyjnego przekazywania informacji oraz zachowania dystansu i spokoju, a także zajęcia z rozliczania projektów finansowanych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego.

Podobnie szkolenia odbywały się w całym kraju.

– Wszystkie szkolenia, w których uczestniczą pracownicy zaangażowani we wdrażanie RPO województwa wielkopolskiego, są przydatne z punktu widzenia rozwoju zawodowego i mają na celu podniesienie kwalifikacji i kompetencji zawodowych urzędników – mówi Danuta Sowińska, zastępca dyrektora Departamentu Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego.

Również w Warszawie urzędnicy się szkolili.

Biuletyn pomocy technicznej

2010: sprzęt i wyposażenie Fundusze Europejskie dążą do zapewnienia jednolitego standardu obsługi beneficjentów w całej Polsce, ale też umożliwiają pracownikom dostęp do nowoczesnego wyposażenia i oprogramowania.

16

W ramach programu do końca 2010 r. zakupiono prawie 2,5 tys. urządzeń informatycznych i telekomunikacyjnych, jak również 1145 laptopów, serwerów i komputerów.

Z danych Departamentu Programów Pomocowych i Pomocy Technicznej wynika, że 2010 r. był przełomowy dla systemu informatycznego monitoringu i kontroli Funduszy Europejskich. W ramach projektu „Utrzymanie i rozwój systemu KSI SIMIK 07-13” rozbudowano możliwości systemu, zorganizowano wysokospecjalistyczne szkolenia dla administratorów merytorycznych i pokryto koszty ich międzynarodowego egzaminu.

KSI SIMIK 07-13 jest intensywnie wykorzystywany przez programy operacyjne: ma dwa razy więcej użytkowników, niż zakładano – także przez audytorów został uznany za system w pełni funkcjonalny.

Na rok 2011 zaplanowano dalszy rozwój jego funkcji i budowę tzw. pilotażowej hurtowni danych (na wolnym rynku nazywanej Systemem Strategicznych Analiz Korporacyjnych, który integruje informacje z wielu baz danych).

W roku 2010 ze środków POPT 2007-2013 zrealizowano jeszcze drugi duży projekt. Sfinansowano z niego rozwój infrastruktury teleinformatycznej Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. Zakupiono sprzęt do wideokonferencji. Jak podaje Biuro Prasowe MRR, służy on do spotkań grup roboczych, w których skład wchodzą przedstawiciele minister-

stwa oraz ich partnerzy z Unii lub innych krajów.

Ponadto stworzono bezprzewodową sieć w salach konferencyjnych i rozbudowano okablowanie w budynku. Zakupiono też sprzęt komputerowy w celu wyposażenia stanowisk pracowników zaangażowanych we wdrażanie programów operacyjnych.

Pomijając kwestię bieżącego utrzymania (zakup asyst technicznych dla systemów), rozbudowano także internetowe serwisy i portale ministerstwa oraz wdrożono system LESSI. Wsparcie POPT 2007-2013 dla urzędów wdrażających NSRO jest bardzo rozległe, a proces zaopatrywania ich w sprzęt – znacznie zaawansowany.

– Ze środków pomocy technicznej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego finansowane jest 85% naszych wynagrodzeń, a poza tym zakup sprzętu, mebli oraz remont pokojów – opowiada Małgorzata Durlak z Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego, która używa LESSI. – W takich warunkach można pracować naprawdę efektywnie, praca jest przyjemnością.

W dostępnych w Internecie wypowiedziach lekarzy i policjantów można wyczytać, iż niektórzy z nich wciąż chodzą do pracy z własnymi laptopami i komórkami. Tymczasem już w 2006 roku ok. 84%

W perspektywie finansowej 2007-2013 wydatki na SIMIK 07-13 oszacowano na 33,7 mln zł*. Łączna wartość ośmiu porozumień i decyzji podpisanych od początku realizacji POPT 2007-2013 w tym zakresie to prawie 22,6 mln zł* W 2010 r. wydatki na KSI SIMIK 07-13 wyniosły ok. 2,8 mln zł*.

Biuletyn pomocy technicznej

SIMIK 07-13

17 munikacyjnych, jak również 1145 laptopów, serwerów i komputerów.

Jak wykazuje tabela postępów rzeczowych, w 2010 r. zakupiono więc 535 urządzeń informatycznych i telekomunikacyjnych (łącznie, w latach 2007-2013, kupiono ich prawie 2,5 tys.) i 5 zestawów komputerowych (łącznie, od 2007 r., kupiono 1145 laptopów, serwerów i komputerów). Ponadto ze środków pomocy technicznej finansowano rozwój i utrzymanie systemów informacyjnych oraz budowę infrastruktury teleinformatycznej w jednostkach wdrażających NSRO. Przykładowo, w trakcie realizacji jest projekt, który ze środków POPT 2007-2013 dofinansuje kwotą blisko 444 tys. zł* zakup infrastruktury informatycznej dla pracowników urzędów wojewódzkich.

Skutkiem postępów we wdrażaniu POPT 2007-2013 jest dostateczne zaopatrzenie w sprzęt, dostarczenie funkcjonalnego oprogramowania oraz odpowiednie przygotowanie pracowników instytucji wdrażających NSRO.

LESSI Budowa i wdrożenie LESSI to element projektu „Wsparcie technologią IT procesów biznesowych realizacji PWW/NSRO w latach 2007-2011”. Wartość ogólna projektu: ok. 29,8 mln zł.

Wkład EFRR wyniesie ponad 21,7 mln zł.

Od początku realizacji tego projektu wydano ok. 17,2 mln zł (10,2 mln zł wkładu EFRR). W 2010 r. wydano łącznie ok.

4,85 mln zł (w tym ok. 2,87 mln zł wkładu EFRR). * wartości liczbowe odnoszące się do wkładu EFRR

2010: sprzęt i wyposażenie

stanowisk pracy w instytucjach odpowiedzialnych za zarządzanie Funduszami Europejskimi było wyposażonych w zestawy komputerowe nie starsze niż trzy lata. A przecież możliwości techniczne oraz oczekiwania były wtedy znacznie niższe i Fundusze Europejskie dopiero startowały, np. zatrudniano znacznie mniej osób niż dzisiaj, pracowników szkolono w posługiwaniu się Excelem. Teraz skomputeryzowane są niemal wszystkie stanowiska, które tego wymagają.

Wszystkie wskaźniki zakupów sprzętu, wykazane w sprawozdaniu z realizacji POPT, według stanu na 31 grudnia 2010 r., dowodzą, że bieżące potrzeby zostały zaspokojone. Jednak nie oznacza to rezygnacji z zakupów, gdyż informatyzacja wielu instytucji weszła w trudniejszy etap: utrzymania oraz rozwoju systemu, nieustannej modernizacji, przystosowywania go do zmienionych warunków życia oraz obowiązków.

W ramach programu do końca 2010 r. zakupiono prawie 2,5 tys. urządzeń informatycznych i teleko-

Biuletyn pomocy technicznej

Krajowy System Informatyczny Krajowy System Informatyczny SIMIK 07-13 to instrument do zarządzania, monitoringu, kontroli i oceny programów operacyjnych. Zgodnie z prawem wspólnotowym istnienie takiego systemu jest warunkiem otrzymania dotacji przez państwo członkowskie UE. Dlatego stabilność i rozwój KSI SIMIK 07-13 jest jednym z priorytetów Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013.

18

SIMIK 07-13 przechowuje jedynie najbardziej istotne dane wymagane przez Komisję Europejską. To zupełnie wystarcza do kontroli poprawności rozliczeń, np. kontroli krzyżowych, horyzontalnych i międzyokresowych.

Krajowy System Informatyczny SIMIK 07-13 to nowy system, który kontynuuje zadania poprzednika używanego w latach 2004-2006. Korzystają z niego pracownicy instytucji zaangażowanych we wdrażanie NSRO na różnych poziomach.

KSI SIMIK 07-13 jest przede wszystkim systemem rejestracyjnym, tzn. gromadzi dane na temat wdrażania funduszy UE, po stwierdzeniu, że dostarczony wniosek spełnia wymogi formalne. Poza tym ma narzędzie Oracle Discoverer Plus, które pozwala generować różne raporty na temat stanu realizacji zadań programów operacyjnych. Niektóre z nich regularnie podaje do wiadomości instytucja koordynująca NSRO, zatem z pracy SIMIKA 07-13 pośrednio korzystają wszyscy czytelnicy prasy. Poza tym dane z jego bazy mogą być wszechstronnie opracowywane i udostępnianie, np. w postaci wizualizowanej Mapy Dotacji.

SIMIK 07-13 przechowuje jedynie najbardziej istotne dane wymagane przez Komisję Europejską. To zupełnie wystarcza do kontroli poprawności roz-

liczeń np. kontroli krzyżowych, horyzontalnych i międzyokresowych.

Skuteczność systemu potwierdzają wykryte dzięki niemu przestępstwa na szkodę Wspólnoty Europejskiej. Niedawno Komenda Wojewódzka Policji w Olszynie podała komunikat o aresztowaniu kobiety, która wyłudziła z Funduszy Europejskich znaczną sumę, przedstawiając m.in. sfałszowaną fakturę na zakup sprzętu sportowego w wysokości 37 tys. zł. Faktura nie wzbudziła podejrzeń podczas rozliczenia tego wydatku w ramach projektu.

Jednak czujny system wychwycił później fakturę z identycznym numerem od tego samego wystawcy w dokumentacji innego beneficjenta – w dodatku beneficjenta innego programu operacyjnego (i osoby niewinnej). To odkrycie zapoczątkowało śledztwo.

Bardziej spektakularny przypadek wszedł na wokandę sądu w Łodzi w lutym 2011 r. Tym razem mogło chodzić o 6,5 mln zł dotacji rozwojowej na ekologiczną fabrykę płyt uszczelniających (konkurs

Biuletyn pomocy technicznej

Według raportu KSI, od uruchomienia programów do 13 marca 2011 r. złożono w Polsce 163,6 tys. poprawnych wniosków.

Tak duża baza danych musi być chroniona w sposób szczególny.

19

konsultacyjnych. W celu ograniczenia kosztów, część warsztatów, w ramach swoich zadań, prowadzą pracownicy instytucji koordynującej NSRO. Ponadto przygotowano ułatwienie dla początkujących: Multimedialną Instrukcję Obsługi KSI. W roku 2010 system KSI SIMIK 07-13 został przeniesiony z Ministerstwa Finansów do centrum przetwarzania danych wykonawcy, który wygrał postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego.

Rozbudowano też funkcje systemu. KSI SIMIK 0713 zaczął np. gromadzić dane na temat zaliczek ich wypłaconych beneficjentom oraz stopnia ich rozliczenia (z automatycznym przeliczeniem w rejestrze obciążeń na projekcie i w deklaracjach wydatków). Uzyskał elastyczny mechanizm korygowania wniosków o płatność. Rozbudowano mu moduł do obsługi projektów w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej (EWT) oraz Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (EISP).

Stało się też możliwe wyszukanie umów oraz wniosków o płatność beneficjentów zarejestrowanych w KSI na potrzeby kontroli krzyżowych programu WPR/RYBY. Na koniec KSI SIMIK 07-13 zaczął zbierać dane na temat wskaźników POKL i zmienił sposób rejestracji wskaźników postępu rzeczowego NSRO. Funkcjonowanie i rozwój KSI SIMIK 07-13 jest finansowane ze środków Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013. Jest to zadanie całościowe: obejmuje rozwój systemu oraz zakupy sprzętu i szkolenia użytkowników oraz administratorów.

Krajowy System Informatyczny

PO IG), ale oszustwo zostało wykryte już na etapie pierwszej transzy 2 mln zł. Podczas wprowadzania danych ujawniły się drobne niedokładności. W konsekwencji wkrótce interweniowała ABW i prokuratura – a 9 osób usłyszało zarzuty.

KSI jest systemem modułowym, to znaczy rozbudowywanym etapami, w miarę potrzeb. Do transferu danych wykorzystuje Internet.

Obecnie beneficjent nie ma z nim styczności. Dane wprowadzają pracownicy instytucji zarządzających oraz pośredniczących I i II stopnia. Instytucje pośredniczące, które decydują się na lokalne systemy, są zobowiązane dochować ich kompatybilności z KSI SIMIK 07-13.

Zagadnienie ma jeszcze jeden aspekt. Według raportu KSI od uruchomienia programów do 13 marca 2011 r. złożono w Polsce 163,6 tys. poprawnych wniosków. Tak duża baza danych musi być chroniona w sposób szczególny. Dlatego każdy kandydat na użytkownika KSI SIMIK 07-13 przechodzi m.in. przeszkolenie z procedur sprecyzowanych w dokumencie „Polityka Bezpieczeństwa”, zanim otrzyma prawo dostępu do tej platformy. Przeszkolenie obejmuje instrukcje w sprawie zabezpieczania haseł oraz rozpoczynania, kończenia i zawieszania pracy – a także postępowania na wypadek rozpoznania próby wrogiej ingerencji.

Poprzedni system miał w 2006 r. 1974 użytkowników. Liczba użytkowników obecnego systemu zbliża się do 6900, z czego 1600 osób przeszkolono w okresie od 2009 r., podczas 120 szkoleń i spotkań

Biuletyn pomocy technicznej

LESSI Trwa wdrażanie Lokalnego Systemu Informatycznego dla POPT 2007-2013. Do końca stycznia 2011 roku przeszkolono 150 pierwszych użytkowników systemu, którym nadano także uprawnienia dostępu.

20

Korzystanie z LESSI jest obowiązkowe dla beneficjentów, tzn. LESSI jest jedynym dopuszczalnym generatorem wniosków składanych do POPT 2007-2013.

Narodowa Strategia Spójności pozostawia zainteresowanym instytucjom decyzję, czy zbudują własne Lokalne Systemy Informatyczne, które będą wspierać zarządzanie i ułatwią kontrolę ich projektów. System dedykowany POPT oraz POIG jest kolejnym z wielu lokalnych systemów uruchomionym przez instytucje w ramach NSS. Ten wewnętrzny system nosi nazwę LESSI. Został zaprojektowany od podstaw, tak aby odpowiadał specyfice zadań Pomocy Technicznej.

Docelowo ma zintegrować wszystkie procedury rozliczania projektów w ramach POPT 2007-2013 oraz projektów pomocy technicznej w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. LESSI generuje większość dokumentów przewidzianych w procedurach POPT 2007-2013.

Korzystanie z LESSI jest obowiązkowe dla beneficjentów, tzn. jest on jedynym dopuszczalnym generatorem wniosków składanych do POPT 2007-2013. Jednak obecnie beneficjent musi składać wniosek w wersji papierowej (jeden egzemplarz wydruku danych umieszczonych w LESSI) oraz elektronicznej. Papier może zupełnie zniknąć z urzędowego obiegu dopiero wtedy,

gdy wejdą w życie regulacje prawne dotyczące podpisu elektronicznego. Bez względu na to, kiedy to nastąpi, LESSI już ma gotowy moduł, który pozwoli na implementację podpisu elektronicznego.

Aktualnie LESSI umożliwia szybsze zarządzanie informacją oraz wymianę danych między beneficjentami a instytucją zarządzającą. Jest narzędziem do składania wniosków o dofinansowanie oraz o płatność, zaopatrzonym w funkcje raportowania i generowania statystyk. W chwili obecnej trwa odbiór ostatniego, III etapu dedykowanego IZ, który umożliwi sporządzanie sprawozdań i raportów oraz obsługę nieprawidłowości. Po wdrożeniu tej funkcji LESSI da możliwość śledzenia przebiegu procesów zachodzących w systemie wdrażania projektów POPT 2007-2013 od momentu zarejestrowania projektu, poprzez realizację, aż do zamknięcia.

Pierwsi użytkownicy są bardzo zadowoleni.

– LESSI ułatwia przekaz danych do instytucji nadrzędnej – ocenia Małgorzata Durlak z Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego, która odbyła w Warszawie szkolenie dla użytkowników.

Biuletyn pomocy technicznej

LESSI umożliwia szybsze zarządzanie informacją oraz wymianę danych między beneficjentami a instytucją zarządzającą.

21 LESSI

– Uprościł pracę. Poza tym są kwestie bezpieczeństwa. Wcześniej, oprócz wersji papierowej, wysyłaliśmy dane osobno mailem.

LESSI zapewni integralność, poufność oraz dostępność przetwarzania danych. System jest odporny na ataki z zewnątrz. Jego twórcy poświęcili wiele uwagi polityce prywatności. Łącze jest szyfrowane na poziomie proceduralnym i technicznym, to znaczy, że zabezpieczenia są podobne do tych znanych z banków: trzeba znać hasło, a sama transmisja jest kodowana.

Dostęp do systemu jest zróżnicowany. Użytkownikami części systemu są odbiorcy pomocy, beneficjenci i instytucje zarządzające. Wgląd do ich danych mają instytucje kontrolujące i audytorzy, którzy ponadto mają swoje własne funkcje, niedostępne z kolei dla beneficjentów oraz instytucji zarządzających.

Na początku 2011 roku przeszkolono 150 osób, po dwie, trzy z każdej instytucji, które będą wykorzystywać system LESSI. Kolejni użytkownicy są już także rejestrowani.

Docelowo będą dla nich przeprowadzone szkolenia stacjonarne, na razie otrzymali dostęp na

podstawie zapoznania się z papierową instrukcją użytkownika.

– Praca na LESSI jest prosta, niekłopotliwa, przejrzysta, chociaż instrukcja jego obsługi waży z kilogram – charakteryzuje Małgorzata Durlak. – LESSI składa się z okienek, w które trzeba po kolei wstukiwać dane umieszczane we wnioskach aplikacyjnych i wnioskach o płatność, służące również do weryfikacji, celów statystycznych i sprawozdawczości. Ten system w pewnym sensie wymusza poprawność. Nie można przejść dalej, jeżeli któreś okienko nie zostanie prawidłowo wypełnione.

LESSI jest kompatybilny z KSI SIMIK 07-13. Z uwagi na elastyczność, będzie można wykorzystać go jako podstawę stworzenia informatycznej platformy do obsługi kolejnej perspektywy finansowej 2014-2020.

Poza wszystkimi zaletami nowego systemu sama nazwa LESSI brzmi sympatycznie. Imię nadano, by odróżnić system informatyczny POPT od innych systemów. Dlatego LESSI ma swoje logo.

System powstał dzięki wsparciu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach POPT oraz POIG.

Biuletyn pomocy technicznej

Kran do źródła technicznej wiedzy Project pipeline zapewnia doradztwo priorytetowym inwestycjom z całej Polski, aby poprawić jakość dokumentacji, od której zależy przyznanie dotacji. Do tej pory wsparcie eksperckie otrzymało 141 projektów.

22

Szybkie tempo zostanie utrzymane w 2011 roku, gdy tylko na budowę dróg oraz sieci kanalizacyjnych wydamy 20 mld zł.

W planach na 2010 r. zakładano wykorzystanie 27 mld zł z Unii Europejskiej. Jednak ostatecznie kwota, o którą zawnioskowano do Brukseli, na koniec grudnia 2010 r. wyniosła 35,7 mld zł: plan został wykonany z nadwyżką. Szybkie tempo zostanie utrzymane w 2011 roku, gdy tylko na budowę dróg oraz sieci kanalizacyjnych wydamy 20 mld zł. Ponadto, według „Gazety Prawnej”, eksperci Krajowej Izby Gospodarczej przewidują, że w br. najbardziej skorzystają na dotacjach firmy budowlane, zaangażowane w projekty dotyczące ochrony środowiska oraz szkoleniowe. Te szacunki są podyktowane wiedzą, że podjęto wiele kroków, aby zostało utrzymane wysokie tempo konsumpcji środków unijnych; m.in. kluczowe polskie inwestycje zaczęły otrzymywać wsparcie – nawet jeszcze przed złożeniem wniosku o dotację.

Projekty indywidualne to inwestycje strategiczne, najważniejsze dla kraju, regionu, ewentualnie określonego sektora gospodarki. Programy Operacyjne: Infrastruktura i Środowisko, Innowacyjna Gospodarka i Rozwój Polski Wschodniej, jak również regionalne programy operacyjne przeznaczają na ich realizację znaczną część środków.

Projekty kluczowe podzielono na 9 sektorów. Chodzi o takie sfery życia gospodarczego jak: bada-

nia i rozwój, instytucje otoczenia biznesu, zdrowie, społeczeństwo informacyjne, transport, środowisko, kultura, energia i szkolnictwo wyższe. Ponadto wyróżnia się kategorię tzw. projektów dużych. To inwestycje warte powyżej 25 mln euro (w sektorze ochrony środowiska) oraz 50 mln euro (w pozostałych sektorach). Mają znaczenie dla euroregionu, więc instytucje zarządzające programami operacyjnymi negocjują je z Komisją Europejską.

Projekty indywidualne nie są wyłaniane w drodze konkursu. Jednakże, aby uzyskać dofinansowanie, muszą spełnić wszystkie wymogi formalne i merytoryczne, takie jak obszerna dokumentacja m.in. studium wykonalności oraz ocena oddziaływania na środowisko. Listy tych projektów są aktualizowane co pół roku – i jeżeli jakiś projekt nie dotrzymuje niezbędnych terminów realizacji, unijne dotacje otrzymują inwestycje bardziej zaawansowane.

Według danych z 28 lutego 2011 r., na krajowych i regionalnych listach takich projektów znajduje się 1128 inwestycji, z czego 654 przedsięwzięcia (o łącznej wartości 280,5 mld zł) zgłosiły krajowe programy operacyjne. Lista podstawowa zawiera 547 projektów (204,2 mld zł), a rezerwowa 107 projektów (76,2 mld zł). Lista projektów indywidualnych POIiŚ obejmuje 422 przedsięwzięcia (255,6 mld zł).

2

Biuletyn pomocy technicznej

Zalecenia techniczne do kontroli i oceny skuteczności środków minimalizujących efekt barierowy infrastruktury transportowej

Dokumentacja dotycząca zmniejszania wpływu infrastruktury transportowej na fragmentację siedlisk przyrodniczych

ZALECENIA TECHNICZNE DO KONTROLI I OCENY SKUTECZNOŚCI ŚRODKÓW MINIMALIZUJĄCYCH EFEKT BARIEROWY INFRASTRUKTURY TRANSPORTOWEJ

23 2011-01-04 13:45:50

Na liście podstawowej znajduje się 335 projektów (180,5 mld zł), natomiast 87 projektów to projekty rezerwowe (75,1 mld zł).

Projekty kluczowe są drogie; ich finalizacja oznacza wykorzystanie naprawdę dużych sum z unijnego budżetu przyznanego Polsce. Im sprawniej będą realizowane, tym więcej możemy zyskać.

Dlatego projekty indywidualne otrzymują wsparcie doradcze podczas kompletowania ekspertyz oraz potrzebnych dokumentów. W ten sposób można zwiększyć szanse tych inwestycji na sprawne (i pozytywne) rozpatrzenie ich wniosków o dotacje.

Inicjatywa JASPERS (Wspólne wsparcie dla projektów w europejskich regionach) wspiera doradztwem tylko duże i wyjątkowo skomplikowane projekty. Pozostali beneficjenci kluczowi mogą się ubiegać o pomoc doradców, wynajętych w ramach ministerialnego projektu pipeline. – Chcemy podwyższyć jakość dokumentacji i poddać weryfikacji dokumentację projektów indywidualnych przed złożeniem wniosków o dofinansowanie – mówi Maciej Aulak z Wydziału Koordynacji Pomocy Technicznej.

Project pipeline wyodrębnił dodatkowo w każdym sektorze dwie części odpowiadające typom dokumentów, które weryfikują eksperci: część A – studium wykonalności lub raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, oraz część B – specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych, dokumentacja projektowa oraz program funkcjonalno-użytkowy.

Doradztwo pochłania 80% wartości projektu pipeline. Ministerstwo podpisało już umowy ramowe z wykonawcami. Instytucje zarządzające mogą do

poszczególnych zadań wyłaniać firmy w uproszczonym trybie. Pozostałe 20% środków przeznaczone jest na edukację osób, które realizują projekty kluczowe – szkolenia, podręczniki, kampanie informacyjne. Kursy organizowane są zarówno dla pracowników beneficjentów, jak i urzędników.

Szkolenia dotyczą różnych zagadnień i przygotowują beneficjentów do poprawnego przygotowywania projektów i ich realizacji, np. edukacja na temat dokumentacji technicznej (np. procedury FIDIC) czy przygotowania studium wykonalności.

Ponadto jest szykowana kampania edukacyjna dotycząca konsultacji społecznych. – Staramy się uzmysłowić naszym beneficjentom, że warto przekonać lokalne społeczności do inwestycji, zanim rozpoczną jakiekolwiek działania w projekcie – wyjaśnia Justyna Potiopa z Departamentu Programów Pomocowych i Pomocy Technicznej.

Przede wszystkim po to, by przyspieszyć rozwój społeczeństwa informacyjnego (wdrażanie szerokopasmowego Internetu), także RPO województwa małopolskiego uruchomiło swój własny „Małopolski Project Pipeline”. Był przeznaczony dla beneficjentów realizujących projekty najważniejsze dla regionu; oferowano im do 60 godzin bezpłatnych porad.

O projektach pipeline zrobiło się głośno w 2008 r., gdy tempo wykorzystywania Funduszy Europejskich przez Polskę było niezadowalające. Wówczas ministerstwo zdecydowało się na organizację wsparcia beneficjentów, w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013, w formule pipeline. Dzisiaj wiadomo, że skuteczność takich projektów jest bardzo wysoka i że spełniają pokładane w nich nadzieje.

Kran do źródła technicznej wiedzy

Dokumentacja dotycząca zmniejszania wpływu infrastruktury transportowej na fragmentację siedlisk przyrodniczych Część 2

Biuletyn pomocy technicznej

Konsultacje społeczne: przez demokrację do ochrony środowiska Europejski Model Społeczny przyjmuje za cel powszechny dobrobyt oraz spójność społeczeństw. Dlatego duże budowy trzeba zaczynać od pracy nad zaufaniem lokalnego społeczeństwa do inwestycji.

24

Biuletyn pomocy technicznej

Kampania „Infrastruktura i Człowiek. Naturalnie!” ma wyjaśnić beneficjentom unijnych dotacji przyczyny konfliktów społecznych na tle dużych inwestycji oraz zachęcić do tworzenia programów konsultacji, których realizacja zapobiegnie niepokojom i pozwoli na sprawniejsze wdrażanie projektów.

25 na temat konsultacji społecznych. Każdy warsztat dotyczy innego sektora – np. infrastruktury lotniczej, drogowej, kolejowej, gospodarki odpadami czy wodno-ściekowej. Jest to więc praktyczne szkolenie dla beneficjentów, którzy przymierzają się do kluczowych inwestycji punktowych oraz liniowych o sporym potencjale społecznych kontrowersji, a chcą zapobiegać konfliktom.

– Każdy sektor ma inne, i już rozpoznane, obszary możliwych zagrożeń – twierdzi Sabina Rutkowska z Departamentu Koordynacji Programów Infrastrukturalnych pełniącego funkcję instytucji zarządzającej dla POIiŚ. – Dlatego w modelu idealnym inwestorzy powinni najpierw rozmawiać ze społeczeństwem, a dopiero potem w ogóle projektować przedsięwzięcie.

Projekty kluczowe mogą otrzymać dofinansowanie z Funduszy Europejskich, pod warunkiem że beneficjenci przeprowadzą konsultacje społeczne.

Konwencja z Aarhus podkreśla, że powinny się one odbyć „jak najwcześniej”. Ten sam tryb postulują ekolodzy.

Są sygnały, że konsultacje podjęte już na etapie ogólnych założeń inwestycji stanowią szybszą ścieżkę do jej realizacji. Lata doświadczeń pozwoliły na opracowanie tzw. dobrych praktyk, np. przy infrastrukturalnych robotach drogowych wypracowano je wraz ze Stowarzyszeniem Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot.

Ponadto w ramach kampanii edukacyjnej „Infrastruktura I Człowiek. Naturalnie!” zorganizowanych zostanie 9 wizyt studyjnych w krajach Unii Europejskiej (każda po 20 osób). Zajęcia odbędą się tam, gdzie wypracowano dobre praktyki. Z tego powodu zajęcia o infrastrukturze lotniczej zostaną przeprowadzone w Madrycie, o infrastrukturze drogowej w Augsburgu, zaś międzysektorowy temat dotyczący logistyki lotniczej, drogowej oraz kolejowej – w Turku (Finlandia).

Konsultacje społeczne: przez demokrację do ochrony środowiska

POPT 2007-2013 nieustannie rozszerza wsparcie dla beneficjentów, aby przyspieszyć i ułatwić realizację kluczowych inwestycji. Jednym z obszarów tego wsparcia są konsultacje społeczne: w kwietniu 2011 r. wystartowała kampania edukacyjna „Infrastruktura i Człowiek. Naturalnie!” poświęcona ich roli w projektach infrastrukturalnych.

Kampania ma wyjaśnić beneficjentom unijnych dotacji przyczyny konfliktów społecznych na tle dużych inwestycji oraz zachęcić do tworzenia programów konsultacji, których realizacja zapobiegnie niepokojom i pozwoli na sprawniejsze wdrażanie projektów.

Rozpoczęto od konferencji, zorganizowanej dla blisko 200 przedstawicieli beneficjentów projektów indywidualnych z list podstawowych i rezerwowych Funduszy Europejskich oraz przedstawicieli administracji wdrażającej NSRO. Gościli też na niej przedstawiciele organizacji pozarządowych (np. ekologicznych) oraz instytucji odpowiedzialnych za konsultacje społeczne dla inwestycji infrastrukturalnych.

Na konferencję złożyły się referaty ekspertów, którzy pracę w swoich zawodach łączą z pasją naukowo-badawczą oraz wykładami. Byli to: Wanda Stankiewicz (jej domena to mediacje i negocjacje społeczne), jak również dr Jerzy Jendrośka, członek komitetu ds. przestrzegania konwencji z Aarhus, który specjalizuje się w prawie gospodarczym i ekologicznym. Ponadto dokonano wszechstronnej prezentacji dobrych praktyk w sferze konsultacji w Hiszpanii, we Włoszech, na Litwie oraz w Polsce.

Autorami prezentacji byli beneficjenci (inwestorzy), urzędnicy odpowiedzialni za wdrażanie Funduszy Europejskich oraz przedstawiciele ekologicznych organizacji pozarządowych.

W okresie 20 maja-11 lipca 2011 r. w ramach kampanii „Infrastruktura I Człowiek. Naturalnie!” odbędzie się 10 warsztatów (każdy dla 40-50 uczestników)

Biuletyn pomocy technicznej

26

Biuletyn pomocy technicznej

27 rody lub interesu lokalnej społeczności. To wciąż zniechęca społeczeństwo do aktywnego udziału w konsultacjach.

Jednak większa wiedza inwestorów o praktycznych aspektach konwencji z Aarhus, która zagwarantowała powszechny dostęp do informacji na temat ochrony środowiska oraz udział społeczeństwa w decyzjach, a także udział mediatorów takich jak Wanda Stankiewicz, przyspieszy moment, w którym o dużych inwestycjach będą – na drodze społecznych konsultacji - z rozwagą współdecydować wszyscy zainteresowani.

– Obecna kampania stanowi kontynuację wcześniejszych projektów POPT 2007-2013. Podczas realizacji kampanii informacyjnej pod nazwą „Nowe Drogi Rozwoju. Człowiek, natura, infrastruktura”, której częścią były szkolenia z zakresu konsultacji społecznych, okazało się, że umiejętne przeprowadzenie konsultacji społecznych jest kluczowe dla powodzenia realizacji wielu inwestycji i że jest duże zapotrzebowanie na wiedzę z tego zakresu – twierdzi Justyna Potiopa z Wydziału Koordynacji Pomocy Technicznej. – Już wtedy narodził się pomysł zorganizowania kampanii edukacyjnej dla beneficjentów infrastrukturalnych, poświęconej wyłącznie roli konsultacji.

Dzięki temu, że cenne inicjatywy są rozszerzane i rozwijane, filozofia zrównoważonego rozwoju zyskuje coraz więcej zwolenników, a udział społeczeństwa w procesie „demokratyzacji” ochrony środowiska wzrasta. Dlatego warto potraktować kampanię „Infrastruktura I Człowiek. Naturalnie!” jako dowód na to, że działania POPT 2007-2013 cechuje konsekwencja, wrażliwość na potrzeby beneficjentów oraz wola wspierania wszystkich poczynań, które pomagają się harmonijnie rozwijać społeczeństwu i gospodarce, bez szkody dla środowiska naturalnego.

Konsultacje społeczne: przez demokrację do ochrony środowiska

Uczestnicy każdej z wizyt poznają 2 projekty ze swojego sektora, których realizacja bez udanych konsultacji społecznych nie byłaby możliwa. Ponadto spotkają się z beneficjentami tych projektów i odbędą seminaria z tymi, którzy prowadzą konsultacje w danym kraju.

Zwieńczeniem kampanii edukacyjnej będzie publikacja prezentująca ok. 25 najlepszych praktyk konsultacji społecznych oraz najciekawsze rozwiązania środowiskowe zastosowane w projektach infrastrukturalnych POIiŚ, POIG, PORPW oraz 16 Regionalnych Programów Operacyjnych.

Nakład tej publikacji wyniesie 5000 egz.; 2000 natychmiast trafi do wszystkich beneficjentów projektów indywidualnych w Polsce.

– Pozwolenie na budowę ma kilka wymiarów. Inwestor powinien najpierw pozyskać przyzwolenie społeczeństwa na inwestycję, a dopiero potem ją zaprojektować i wystąpić o formalną zgodę władz – twierdzi Wanda Stankiewicz, dyrektor gdańskiego oddziału Towarzystwa Naukowego Organizacji i Kierownictwa (TNOiK) oraz doświadczona mediatorka inwestycji infrastrukturalnych. Pani Stankiewicz ocenia, że kampania „Infrastruktura I Człowiek. Naturalnie!” przyniesie pozytywne skutki. – Konflikty społeczne w otoczeniu planowanych inwestycji trzeba nauczyć się rozwiązywać, zanim… w ogóle powstaną: nie wolno do nich dopuścić. Jednak nasi inwestorzy nie mają doświadczenia z prawdziwymi konsultacjami społecznymi. To dobrze, że dostali szansę na udział w projekcie, który zapewni poznanie dobrych praktyk w zakresie dialogu obywatelskiego.

Polskie przepisy są przestarzałe. Nie regulują istotnych kwestii, dają prymat decyzji urzędów nad wolą zbiorową, wyznaczają nierealne terminy. To zawsze utrudniało obywatelom oraz organizacjom pozarządowym racjonalne zachowania w obronie przy-

Biuletyn pomocy technicznej

28

Nowoczesne akademie dla urzędników Akademia Ewaluacji i Akademia Rozwoju Regionalnego to specjalne roczne cykle szkoleń przeznaczone dla administracji nadzorującej fundusze unijne. Pierwsza istnieje trzeci rok, druga ma już szóstą edycję.

Biuletyn pomocy technicznej

29 uczestnicy mogą korzystać ze specyficznej ściągi – „mapy mentalnej”. – Po każdym wykładzie uczestnicy wykonują w formie grafik „mapy myślowe”, tak zwany „mindmapping”– mapy skojarzeń, struktury informacji i zapamiętanej wiedzy – mówi Olejniczak.

Druga cześć egzaminu jest dłuższa i prowadzona w zespołach. Przygotowują one zamówienia na badanie ewaluacyjne. Dr Olejniczak przyznaje, że jak dotąd w dwóch edycjach (w których brało udział 80 osób) na dyplomach pojawiły się same czwórki i piątki. – Ale kilka osób, które dostały najpierw trójki, prosiło o możliwość poprawienia ocen i dostało taką szansę – dodaje wykładowca.

Inny charakter zajęć ma Akademia Rozwoju Regionalnego. W spotkaniach bierze udział 100 słuchaczy. W tym roku prowadzona jest już szósta edycja ARR. Spotkania to czterogodzinne wykłady w ramach sesji weekendowych. Najczęściej odbywają się one dwa razy w miesiącu. Uczestnicy pozyskują wiedzę na temat różnych dziedzin, które mają wpływ na rozwój regionalny i lokalny.

Prezentowana jest perspektywa krajowa oraz międzynarodowa. – Nie uczymy spraw konkretnych, dajemy szerszą wiedzę z różnych dziedzin życia społeczno-gospodarczego – prof. Gorzelak dodaje, że administracja ma wiedzę bieżącą, a nauka szerszą, analityczną i bardziej niezależną od teraźniejszych wydarzeń. – Połączenie tych dwóch aspektów jest ważne, stąd profil Akademii Rozwoju Regionalnego. Tu wykładowcami są autorytety naukowe z kraju.

Oba cykle szkoleń realizowane są na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego.

Nowoczesne akademie dla urzędników

– Akademia Ewaluacji to elitarna forma szkolenia – podkreśla prof. Grzegorz Gorzelak, szef Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych Uniwersytetu Warszawskiego (EUROREG), które jest organizatorem obu form szkolenia w tym roku.

W zajęciach Akademii uczestniczy 30 osób. Głównie pracują w pięcioosobowych zespołach i rozwiązują studia przypadków. – Większość zajęć to warsztaty, często w języku angielskim, bo prowadzą je najlepsi eksperci europejscy czy amerykańscy – mówi prof. Gorzelak. Dodaje, że taka metoda została zastosowana zgodnie z zasadą andragogiki – metodyki skutecznego nauczania osób dorosłych – z której wynika, że ludzie najlepiej uczą się, rozwiązując praktyczne problemy.

Główna idea Akademii zakłada, aby urzędnicy, odpowiedzialni za ewaluację i monitoring programów oraz za planowanie strategiczne polityk publicznych, poznali najnowszą wiedzę teoretyczną i empiryczną o metodach oraz technikach ewaluacji.

Uczestnicy uczą się, właśnie w czasie ćwiczeń i warsztatów, jak praktycznie stosować tę wiedzę. Dr Karol Olejniczak, wykładowca Centrum i organizator Akademii Ewaluacji, zwraca uwagę, że cykl szkoleń ma pomóc urzędnikom przygotowywać zamówienia na użyteczne badanie ewaluacyjne, nadzorować wykonawców badania i wreszcie wykorzystać wyniki w procesie zarządzania rozwojem kraju. Nie uczy zaś przeprowadzania badania ewaluacyjnego. Dlatego też egzamin kończący cykl szkoleń składa się z dwóch części: pierwsza to test z podstawowych pojęć.

Karol Olejniczak zaznacza, że przy pisaniu testu

Biuletyn pomocy technicznej

Cieplejsza (tele)wizja Z inicjatywy Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i urzędów marszałkowskich wspólnie zdecydowano o kreowaniu spójnego wizerunku programów operacyjnych oraz przedstawianiu Funduszy Europejskich jako jednej marki.

30

Warszawa Żerań Przebudowa ul. Modlińskiej na odc. od mostu Grota-Roweckiego do mostu nad kanałem Żerańskiem

Legionowo / Serock Przebudowa drogi powiatowej nr 1802w w gminie Serock

Biuletyn pomocy technicznej

31 Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia.

Najpierw więc ogólnie przedstawiono Fundusze Europejskie, a następnie osobno Programy: Infrastruktura i Środowisko, Rozwój Polski Wschodniej, Kapitał Ludzki i Innowacyjna Gospodarka.

Wykorzystano również możliwość promocji Portalu Funduszy Europejskich, na którym uruchomiono „Galerię projektów”, aby widz – internauta mógł samodzielnie wyszukać w swej okolicy przykłady inwestycji wspartych przez dotacje unijne.

Innym projektem, który kreował wizerunek Funduszy, był edukacyjny teleturniej „1 z 10”. Ten popularny od 1994 roku program rozrywkowy ma intelektualną markę: uważa się, że na uczestnictwo w „1 z 10” mogą sobie pozwolić wyłącznie erudyci obdarzeni refleksem i talentem strategicznym. Umowa z TVP pozwoliła na włączenie do teleturnieju specjalnej kategorii pytań na tematy unijne.

Akurat wtedy, gdy na żądanie telewidzów zwiększono częstotliwość emisji do trzech tygodniowo, prowadzący audycję Tadeusz Sznuk z wdziękiem zaskoczył uczestników pytaniami o Fundusze Europejskie. Z lektury internetowego forum fanów „1 z 10”, których ambicją jest prześcignąć w zaciszu domowym, przed telewizorem, prawdziwych uczestników, wynika, iż bardzo szybko postarali się o szczegółową wiedzę o FE. Znane twarze – i kolejny patent wizerunkowy – pojawiły się również w promocji RPO Województwa Mazowieckiego „Nowsze Mazowsze”.

Złożyło się na nią 16 odcinków (po 12 minut) audycji, którą prowadziła Jolanta Fajkowska z córką Marią Niklińską. Wprowadzeniem do audycji był teledysk i piosenka Kayah, której w nagraniu pomogli Novika, Maja Kleszcz, Kuba Badach, Andrzej Krzywy, Sqbass. Program łączył dynamiczne prezentacje inwestycji, które powstały dzięki dotacjom unijnym

Cieplejsza (tele)wizja

– Jesteśmy w momencie, w którym zagospodarowana została już prawie połowa wszystkich funduszy unijnych na lata 2007-2013. Mamy ponadto zakończonych 10 tysięcy projektów. To najwyższy czas, by pokazać najlepsze przykłady działania środków europejskich w Polsce – powiedziała 8 września 2010 r. minister rozwoju regionalnego Elżbieta Bieńkowska, rozpoczynając ogólnopolską kampanię „Na tropie Funduszy”, realizowaną pod hasłem „Fundusze Europejskie zmieniają Polskę.

Dla nas wszystkich. I tak to właśnie działa”. Jej ambasadorzy to Dorota Wellman i Marcin Prokop, a koszt – blisko 16 mln zł, ale, jak wyjaśniła minister Bieńkowska, te środki z pomocy technicznej mogły być wydane wyłącznie na promocję. – Nie możemy ich przesuwać na inne działanie. Gdybyśmy nie sfinansowali tej kampanii, pieniądze by nam przepadły. „Na tropie Funduszy” to kampania wizerunkowa.

Po raz pierwszy tak silnie zaakcentowano humanistyczną filozofię Funduszy Europejskich, które postawiły sobie za cel poprawę jakości życia każdego człowieka w Polsce i dążą do tego poprzez rozległe modyfikacje społeczne i infrastrukturalne, jednocześnie dbając, aby inwestycje nie szkodziły przyrodzie, i chroniąc naturę dla przyszłych pokoleń.

Ponadto w kampanii pokazano wszechstronne pozytywne przemiany zachodzące w Polsce za sprawą unijnych dotacji. Emitowano spoty telewizyjne (30- i 15-sekundowe) i radiowe (30-sekundowe).

W części poświęconej PO KL dodatkowo wydrukowano reklamy w „Gazecie Wyborczej” (dodatek „Praca”) oraz reklamy zewnętrzne (stacje metra w stolicy).

Kampanię podzielono na pięć etapów, miała ona udowodnić, iż programy operacyjne to elastyczne, współpracujące narzędzia, które działają w ramach

Biuletyn pomocy technicznej

32

Płock / Szpital Rozbudowa Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Płocku wraz z wyposażeniem

Gmina Wiązowna Zminimalizowanie zagrożeń ekologicznych, chemicznych i katastrof drogowych w otulinie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego poprzez zakup nowoczesnych samochodów ratowniczo-gaśniczych

Biuletyn pomocy technicznej

33 „Nowsze Mazowsze” emitowała 3 razy w tygodniu TVP Warszawa w listopadzie i grudniu 2010 r. Można je obejrzeć na stronie www.mazowia.eu.

Inny, już typowo reklamowy, sposób promocji zastosował RPO Województwa Świętokrzyskiego.

Wykupił product placement w serialu TVP „Ojciec Mateusz”. Do fabuły wprowadzono wątki Funduszy Europejskich, np. pewne sceny z udziałem Artura Żmijewskiego rozegrano na terenach inwestycji, które powstały dzięki dotacjom.

W 2010 r. informacja o Funduszach Europejskich zaczęły docierać pod strzechy zupełnie nowymi kanałami. Stały się bliższe i cieplejsze. Wyszły naprzeciw potrzebom telewidzów, które zostały ukształtowane przez profesjonalną reklamę oraz show-biznes. Od 2010 r. Fundusze Europejskie są modne, a dotacje – trendy. I tak to działa!

Cieplejsza (tele)wizja

na Mazowszu, z elementem plotki towarzyskiej, ponieważ Kazimierz Kaczor, Piotr Kraśko, Sonia Bohosiewicz, Joanna Trzepiecińska, Ewa Kasprzyk, Robert Kudelski, Szymon Wydra, Iwan Komarenko, Stachursky, Anna Popek, Paweł Stasiak, Olga Borys i Kevin Aiston wypowiadali się na tematy osobiste; opowiadali np. o wpływie wybranych inwestycji ze swej okolicy na ich codzienne życie. Oprócz tematyki e-usług, służby zdrowia, kultury czy szkolnictwa w „Nowszym Mazowszu” pojawiły się też rzadziej poruszane tematy, np. „Fundusze poręczeniowe i pożyczkowe” i „Sektor badawczo-rozwojowy”. Był też odcinek specjalny o kulisach audycji, w którym pokazano przejęzyczenia prezenterów i uczestników oraz zakulisowe ciekawostki. Z wpisów na portalu www.pudelek.pl wynika, że widownia, zwykle nieoglądająca poważnych produkcji, odnotowała emisję tego programu.

Biuletyn pomocy technicznej

O skutecznym rad sposobie Seminaria „Euro na edukację”, „Euro na kulturę” i „Euro dla przedsiębiorców” finansowane ze środków POPT 2007-2013 zachęciły potencjalnych beneficjentów do aktywniejszych starań o dotacje.

34

Mapa przedsiębiorcy 2007-2013 Przewodnik po funduszach europejskich dla przedsiębiorców Przew

Program 16 regionalnych dwudniowych seminariów został opracowany na podstawie wcześniejszych doświadczeń zebranych podczas realizacji projektu: „Mapa przedsiębiorcy 2007-2013”.

Projekt realizowany w ramach konkursu dotacji na przeprowadzenie działań informacyjno-promocyjnych, dotyczących Funduszy Europejskich, organizowanego przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna.

Najtrudniejszy jest zawsze pierwszy krok. Fundusze Europejskie wspierają rozwój firm, placówek kulturalnych i edukacyjnych; jednak różnorodność programów, wymagań i zobowiązań koniecznych do spełnienia, by pozyskać środki publiczne, nierzadko zniechęca potencjalnych beneficjentów.

Rezygnują z ubiegania się o dotację, nawet nie próbując jej uzyskać. Innym z kolei wciąż trudno jest znaleźć optymalny, najlepszy dla nich rodzaj wsparcia.

W 2010 roku odbyły się trzy cykle seminariów regionalnych – łącznie 37 dwudniowych konferencji – dla osób zainteresowanych pozyskiwaniem Funduszy Europejskich dla edukacji, kultury i przedsiębiorczości.

– Właściwie w każdym programie unijnym znajdują się działania, z których mogą skorzystać przedsiębiorcy – stwierdził wiceminister Jarosław Pawłowski, otwierając pierwszą konferencję szkoleniową z cyklu „Euro dla przedsiębiorców”, zorganizowanego na zlecenie MRR przez Polską Konfederację Pracodawców Prywatnych Lewiatan.

Program 16 regionalnych dwudniowych seminariów został opracowany na podstawie wcześniejszych doświadczeń zebranych podczas realizacji projektu: „Mapa przedsiębiorcy 2007-2013” (listopad

2008 – czerwiec 2009). Efektem „Mapy” było przeszkolenie ponad 700 małych i średnich przedsiębiorców z całej Polski. Wnioski, sugestie i pomysły uczestników „Mapy…” pozwoliły ekspertom PKPP Lewiatan skierować program kolejnego projektu przede wszystkim do firm mających najmniejsze bądź wręcz żadne doświadczenie w pozyskiwaniu dotacji.

Jak pozyskać środki na uczestnictwo w targach poza granicami kraju oraz w targach międzynarodowych na terenie kraju? Co różni kredyt technologiczny np. od kredytu inwestycyjnego? Jak znaleźć aktualne dokumenty dotyczące danego naboru?

– to trzy przykładowe pytania z listy 33 najczęściej zadawanych przez przedsiębiorców w trakcie indywidualnych konsultacji stanowiących integralną część każdego seminarium.

Odpowiedzi ekspertów złożyły się na praktyczny dokument „Baza wiedzy”, dostępny na stronie internetowej Lewiatana. Opublikowano również „Czarną Listę Barier 2010”, z której wynika, iż przeszkodami dla przedsiębiorców chcących skorzystać z unijnych dotacji są m.in.: mała elastyczność budżetów projektów, czyli zbyt duża szczegółowość harmonogramów finansowo-rzeczowych powodująca konieczność wielokrotnego aneksowania umowy

dla rozwoju przedsiębiorczości 2010

Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan kwiecień 2010

unijnych jako odpowiednie. Blisko połowa postrzegała swoje kompetencje jako „znacznie za małe”.

Natomiast po seminarium „Euro na kulturę” trzy czwarte jego uczestników zadeklarowało zdecydowaną chęć ubiegania się o wsparcie z Funduszy Europejskich.

Kolejnym cyklem było „Euro na edukację”. Zorganizowany wspólnie przez MRR i MEN projekt został zrealizowany przez Kancelarię Doradztwa Gospodarczego Cieślak & Kordasiewicz.

W 16 seminariach wzięły udział 1563 osoby. Byli to pracownicy różnych instytucji zaangażowanych w przygotowanie i realizację przedsięwzięć w obszarze edukacji – przedszkoli, szkół wszystkich szczebli, kuratoriów oświaty, ośrodków doskonalenia nauczycieli i jednostek samorządu terytorialnego. Zdecydowana większość spoza dużych aglomeracji miejskich. Głównie ludzie pełniący funkcje kierownicze, menedżerskie oraz odpowiadający za pozyskiwanie środków zewnętrznych na realizację projektów.

Zdecydowana większość – 95 procent – uczestników stwierdziła, że udział w seminarium zmotywował ich do aplikowania o wsparcie Funduszy Europejskich dla swoich projektów. Połowa z nich przystąpiła do realizacji projektów.

Seminaria sfinansowane przez POPT 2007-13 w 2010 r. (Euro na rozwój przedsiębiorczości, ale również edukacji i kultury) rozszerzyły społeczną wiedzę o możliwościach skorzystania ze wsparcia Funduszy Europejskich. Wskazały drogę kolejnym, potencjalnym beneficjentom.

Po seminarium „Euro na kulturę” trzy czwarte jego uczestników zadeklarowało zdecydowaną chęć ubiegania się o wsparcie z Funduszy Europejskich.

35 O skutecznym rad sposobie

o dofinansowanie; oraz tzw. niewygasy, czyli konieczność zwrotu, zgodnie z Ustawą o finansach publicznych, niewykorzystanej kwoty dotacji na koniec roku budżetowego. Na podstawie tych informacji eksperci PKPP Lewiatan przygotowali propozycje konkretnych zmian regulacji prawnych.

W seminariach wzięły udział łącznie 1593 osoby – połowa reprezentowała mikroprzedsiębiorstwa zatrudniające do 10 pracowników.

Zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy nie jest możliwy bez rozwijania kultury. To ona kreuje potencjał intelektualny regionów, budując kapitał ludzki. Determinuje rozwój turystyki, kreuje przemysły kulturowe, tworząc rynek pracy. Pracownicy ośrodków kultury, muzeów, bibliotek i stowarzyszeń kulturalnych z całej Polski mieli okazję zapoznać się z możliwościami pozyskiwania wsparcia Funduszy Europejskich dla swych placówek w trakcie specjalnie dla nich zorganizowanych seminariów regionalnych „Euro na kulturę”. Seminaria zrealizowało Ministerstwo Rozwoju Regionalnego wspólnie z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Integralną częścią programu seminariów był praktyczny, wyczerpujący instruktaż prawidłowego wypełniania wniosków o dotację.

Realizatorem projektu było Stowarzyszenie „Towarzystwo Amicus” – organizacja pozarządowa, prowadząca od 1998 r. działalność na rzecz integracji Polski z Unią Europejską. W pięciu seminariach wzięło udział łącznie 475 osób. Tylko co piąty uczestnik określił swoje wcześniejsze (przed szkoleniem) przygotowanie do realizacji projektów

Biuletyn pomocy technicznej

CZARNA LISTA BARIER

Opublikowano również „Czarną Listę Barier 2010”.

Na podstawie tych informacji eksperci PKPP Lewiatan przygotowali propozycje konkretnych zmian regulacji prawnych.

Biuletyn pomocy technicznej

Euro na akcje informacyjne W latach 2007-2013 na informację o Funduszach Europejskich i ich promocję – głównie w telewizji i prasie – przeznaczono ponad 300 mln euro.

Dobrym przykładem jest promocja regionalnych programów operacyjnych w dzienniku „Rzeczpospolita” oraz Programie I Polskiego Radia, dodatkowo wspierana specjalną stroną internetową na portalu www.rp.pl, na co Presspublica Sp. z o.o. otrzymała dotację 150 950 zł.

36

– Dla instytucji nadzorujących na poziomie kraju realizację poszczególnych programów operacyjnych jest ważne, by kampanie promocyjne docierały do jak najszerszego grona odbiorców – tłumaczy Jerzy Kwieciński, szef Europejskiego Centrum Przedsiębiorczości, były wiceminister rozwoju regionalnego. – Wynika to przede wszystkim ze Strategii Komunikacji Funduszy Europejskich w Polsce w ramach NSS, którą Polska przygotowała i przedstawiła Komisji Europejskiej.

Aby dotrzeć do jak najszerszego kręgu odbiorców, akcje promocyjne coraz częściej są prowadzone w kilku mediach naraz. W 2010 r. kilka podobnych projektów wyłoniono w Konkursie Dotacji.

Dobrym przykładem jest promocja regionalnych programów operacyjnych w dzienniku „Rzeczpospolita” oraz Programie I Polskiego Radia, dodatkowo wspierana specjalną stroną internetową na portalu www.rp.pl, na co Presspublica Sp. z o.o. otrzymała dotację 150 950 zł.

Cykl w „Rzeczpospolitej” to 16 dwukolumnowych publikacji o regionalnych programach operacyjnych, opatrzonych komentarzami ekspertów z ministerstwa i z firm doradczych. Teksty zamieszczano na stronach ekonomicznych dziennika – w każdy wtorek i czwartek w okresie październik-listopad

2010 r. Opisywały stan wdrażania programów, ich założenia i uwarunkowania lokalne, które zaważyły na wyborze priorytetów. Każda publikacja wskazywała też konkretne przykłady inwestycji finansowanych z Funduszy Europejskich oraz ich wpływ na sytuację gospodarczą regionu.

Uzupełnieniem cyklu była publikacja czterech kompleksowych poradników dotyczących FE pt. „Dobra Firma”.

W przeddzień publikacji artykułów w „Rzeczpospolitej” Polskie Radio w Programie I uprzedzało o ich druku, a tego samego dnia nadawało audycje poświęcone opisywanym programom regionalnym.

W ten sposób informacja docierała do czytelników ok. 150 tys. egzemplarzy gazety oraz do kilku milionów radiosłuchaczy. Publikacje z gazety zamieszczano następnie na portalu www.rp.pl, gdzie powstała specjalna sekcja poświęcona Funduszom Europejskim.

Oprócz multimedialnych akcji informacyjnych, będących pokłosiem Konkursu Dotacji, trzeba też odnotować aktywność działań informacyjnych w regionalnych programach operacyjnych.

Najbardziej we współpracę z massmediami zaangażował się Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, który zlecił produkcję kilku cykli au-

Biuletyn pomocy technicznej

W efekcie na stronę RPO WŚ w 2010 r. weszło 509 622 internautów, podczas gdy rok wcześniej strona miała zaledwie 150 tysięcy gości.

37

Nadwiślański”, „Tygodnik Ponidzia”, miesięczniki „Powiat Jędrzejowski”, „Powiat Włoszczowski” i „W modnym stylu”, kwartalnik „Kielce Wczoraj Dziś Jutro”, „Tygodnik Kielce Plus” oraz „Wiadomości Świętokrzyskie"). Powstało kilka serii artykułów z miejsc realizacji projektów RPO WŚ.

Zgromadzono również dokumentację fotograficzną z 50 najciekawszych inwestycji dofinansowanych ze środków unijnych w Kieleckiem. Zdjęcia wykorzystano w specjalnie wydanym albumie poświęconym RPO WŚ oraz na wystawie fotograficznej. Ponadto we współpracy z regionalną TVP zrealizowano dwanaście 10-minutowych reportaży „Fundusze Europejskie układają naszą przyszłość” o przedsięwzięciach ze Świętokrzyskiego, które otrzymały unijną dotację. Reportaże pokazywały inwestycje oczami ich realizatorów – np. wójta, burmistrza, przedsiębiorcy – oraz użytkowników, np. przychodni zdrowia.

Na końcu wszystkie te audycje, zaopatrzone w zdjęcia oraz szczegółowe opisy, znalazły się w galerii „Wzorcowych projektów” na stronie RPO WŚ. Podstrona została pięknie zaprojektowana, a przy okazji układ filmowo-zdjęciowych prezentacji pozwala przejrzyście przedstawić regionalne priorytety.

W efekcie liczba wejść na stronę RPO WŚ osiągnęła w 2010 r. 509 622, podczas gdy rok wcześniej strona miała zaledwie 150 tysięcy gości. Pośrednio obrazuje to siłę przebicia akcji informacyjnych programów operacyjnych realizowanych m.in. przy pomocy telewizji i wskazuje, że opłaca się inwestować we współpracę z mass mediami.

Euro na akcje informacyjne

dycji telewizyjnych. O dużych, ważnych dla całego regionu przedsięwzięciach była mowa w audycji „Z Unią i bez” (TVP Wrocław), natomiast ekipa programu „Skuteczni z Dolnego Śląska” (Telewizja Dolnośląska TeDe) odwiedzała gminy i powiaty.

Na „Z Unią i bez” złożyło się w sumie 8 audycji telewizyjnych autorstwa Katarzyny Dynowskiej i Dariusza Debernego. Trzy nadano w listopadzie i grudniu 2010 r., a pięć już w 2011 r. – emisja ostatniego odcinka odbyła się w marcu. Koszt brutto tej produkcji wyniósł 76 290 zł. Natomiast serial „Skuteczni z Dolnego Śląska”, który kosztował 150 tys. zł, będzie miał 25 odcinków. Dwanaście z nich wyemitowano w 2010 r., a trzynaście zostanie nadanych w 2011 r.; ostatni obejrzymy dopiero w lipcu. Audycje są emitowane na antenie TV4 w paśmie programów lokalnych oraz lokalnych stacji, które tworzą sieć TV ODRA. Oprócz tego wiosną oraz jesienią 2010 r., również na antenie TVP Wrocław, wyemitowano 11-odcinkowy program publicystyczny „Czysty zysk – eurofundusze po dolnośląsku”. Koszt całości wyniósł 74 800 zł. Formuła programu łączyła prezentację lokalnych projektów RPO WD z wywiadami i informacjami o Funduszach Europejskich w regionie.

Każdy odcinek z tych trzech seriali miał premierę oraz co najmniej dwie powtórki. Wszystkie można obejrzeć w Internecie, na stronie dolnośląskiego RPO bądź na stronach stacji lokalnych.

Inaczej postąpił Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego. Tam w 2010 r. podpisano 10 umów z prasą terenową (gazeta „Echo Dnia”, miesięcznik „Full Sukces”, „Tygodnik

Biuletyn pomocy technicznej

38

Informacje o funduszach europejskich dostępne w całym kraju Punkty Informacyjne Funduszy Europejskich funkcjonują już we wszystkich województwach. Konsultanci nie tylko informują, jak pozyskać dotacje, ale pomagają także w ich rozliczeniu.

Mama może wszystko

Konferencja II Forum Funduszy Europejskich Województwa Łódzkiego

związanej z urodzeniem i wychowaniem dziecka.

Podczas spotkań z ekspertami dowiedziały się one jakie możliwości dają kobietom Fundusze Europejskie. Spotkania dla mam wyróżniają się tym, że mogą one zabrać ze sobą dzieci, o które w czasie zajęć troszczą się profesjonalni opiekunowie (w zajęciach uczestniczyło ponad 500 maluchów).

Na koniec każdego ze spotkań, z kobiety mogły uzyskać indywidualną konsultację. W podobnej konwencji w czerwcu 2010 r. w centralnym punkcie informacyjnym odbyły się dwa spotkania pod tytułem „50+”. Uczestnikami były osoby powyżej 50. roku życia – zarówno pracujące, jak i bezrobotne.

Piknik z funduszami UE Regiony organizują również cykliczne imprezy promujące Fundusze Europejskie. Dobrym przykładem jest Forum Funduszy Europejskich Województwa Łódzkiego, którego druga edycja odbyła się w roku 2010. Pod koniec czerwca Urząd Marszałkowski w Łodzi zorganizował piknik na Rynku Manufaktury.

Uczestnicy mogli się dowiedzieć, kto i na jakich zasadach może się ubiegać o unijne dofinansowanie.

W alei informacyjnej dyżurowali eksperci od funduszy. Znalazły się tam m.in. stoiska Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego i krajowych programów operacyjnych. Wystawiały się departamenty Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi: Polityki Regionalnej, do spraw Programu

Centralny punkt informacyjny, spotkanie pod tytułem „50+”

39 Informacje o funduszach europejskich dostępne w całym kraju

Ogólnopolską sieć Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich nadzoruje Ministerstwo Rozwoju Regionalnego we współpracy z urzędami marszałkowskimi, Centrum Projektów Europejskich oraz Polską Agencją Informacji i Inwestycji Zagranicznych.

Obecnie punktów jest 109. Ostatnią, 109. placówkę otwarto 1 marca 2011 r. w Katowicach. Najwięcej, aż 20, działa ich na Pomorzu. Po kilkanaście punktów funkcjonuje w województwach: dolnośląskim (13), opolskim (12) i wielkopolskim (11). W pozostałych regionach działa od 1 do 8 punktów. Resort rozwoju regionalnego wskazuje, że ich obecna liczba jest wystarczająca. Dlatego nie planuje się otwarcia kolejnych placówek.

Głównym zadaniem konsultantów pracujących w punktach jest informowanie zainteresowanych o możliwości pozyskania środków europejskich na planowane przez nich przedsięwzięcia. W 2009 r. udzielili oni 141 tys. porad (osobiście, telefonicznie i mailowo). W ubiegłym roku pomogli już w 202 417 sprawach dotyczących Funduszy Europejskich.

Najwięcej porad udzielono telefonicznie – 123 724.

Kolejne 60 tys. to konsultacje osobiste. 15 tys. odpowiedzi udzielono na pytania przesłane pocztą elektroniczną.

Ponadto punkty przeprowadziły 726 spotkań informacyjnych. Blisko 50 odbyło się pod hasłem „Mama może wszystko”. Uczestniczyło w nich blisko tysiąc mam powracających na rynek pracy po przerwie

Biuletyn pomocy technicznej

W spotkaniach uczestniczyło blisko tysiąc mam powracających na rynek pracy po przerwie związanej z urodzeniem i wychowaniem dziecka.

Biuletyn pomocy technicznej

40

Główny Punkt Informacyjny w Toruniu zorganizował 4-dniowy rajd rowerowy szlakiem inwestycji unijnych, w którym wzięli udział konsultanci głównego i lokalnych punktów informacyjnych oraz inni pracownicy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego zaangażowani we wdrażanie środków unijnych w tym regionie.

Trasa rajdu przebiegała przez następujące miejscowości: Toruń, Lubicz, Elgiszewo, Golub-Dobrzyń, Wąbrzeźno, Lisewo, Grudziądz, Świecie, Chełmno, Ostromecko, Bydgoszcz, Łochowo, Szubin, Żnin, Barcin, Pakość, Inowrocław.

Rajd rowerowy szlakiem inwestycji unijnych

Biuletyn pomocy technicznej

Punkty mobilne Punkty informacyjne zlokalizowane są w miastach wojewódzkich oraz w części miast powiatowych.

Dlatego, aby ułatwić korzystanie z ich usług mieszkańcom mniejszych miejscowości, konsultanci docierają z informacjami o funduszach poprzez punkty mobilne. Są one organizowane we współpracy z samorządami lokalnymi. Podczas wyjazdów do miejscowości, gdzie nie ma stałych placówek, pracownicy punktów udzielają konsultacji. Wiadomości o planowanych przyjazdach są rozpowszechniane w danej gminie i w gminach ościennych, m.in. na stronach internetowych gmin i powiatów oraz w lokalnych gazetach. W 2010 r. zorganizowano 686 mobilnych punktów.

Jako przykład ciekawej inicjatywy tego typu może posłużyć rajd rowerowy „Unijne dwa kółka", podczas którego pracownicy Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Marszałkowskiego zamienili biurka na rowery i promowali Fundusze Europejskie. Przejechali 250 km trasą wyznaczoną przez inwestycje finansowane z budżetu Unii Europejskiej. Po drodze odwiedzali burmistrzów i wójtów, przekazując informacje o możliwościach pozyskiwania środków europejskich na tzw. zrównoważony transport (np. budowę ścieżek rowerowych, chodników), oraz propagowali jazdę na rowerze jako alternatywę dla samochodu. Na trasie „Unijnych dwóch kółek" w trzech miejscowościach – Wąbrzeźnie, Chełmnie i Szubinie – odbyły się imprezy plenerowe, podczas których można było porozmawiać z konsultantami na temat funduszy UE. Co ciekawe, to właśnie

mieszkańcy województwa kujawsko-pomorskiego byli w ubiegłym roku najaktywniejsi w poszukiwaniu informacji o Funduszach Europejskich. Z pytaniami w sprawie funduszy zwrócili się do punktów informacyjnych ponad 32 tys. razy.

Informacje, ale i rozliczenia Ostatnio resort rozwoju regionalnego zmienia profil punktów informacyjnych, wprowadzając nową usługę – wstępnej pomocy przy rozliczaniu projektów.

Zainteresowani pozyskaniem unijnego wsparcia są nadal informowani o tym, gdzie i o jaką dotację się ubiegać, ale ci, którzy ją już otrzymali, mogą uzyskać pomoc przy składaniu wniosków o płatność.

Rozliczanie unijnych dotacji to pięta achillesowa wielu przedsiębiorców, a jak wskazują badania Ministerstwa Rozwoju Regionalnego – to właśnie przedsiębiorcy, w szczególności właściciele jednoosobowych firm, są najczęściej klientami punktów informacyjnych. – Przeprofilowanie charakteru punktów to krok we właściwym kierunku – ocenia Ilona Gosk, prezes Fundacji Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych.

Jako pierwsi wnioski o płatność, w ramach programu pilotażowego, zaczęli sprawdzać konsultanci z woj. lubuskiego, podlaskiego i opolskiego. Ostatnio warsztaty z rozliczania projektów finansowanych z Regionalnego Programu Województwa Mazowieckiego i programu Innowacyjna Gospodarka zorganizował też Centralny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Warszawie. Uczestników zapoznano z tematyką wypełniania wniosków o płatność, w szczególności ze strukturą wniosku, zasadami rozliczania i obowiązkami sprawozdawczymi, opisem dokumentów księgowych i obowiązkiem przechowywania dokumentacji.

Dotyczy: 1. Akcji informacyjno-promocyjnej pod nazwą „Unijne Dwa Kółka”.

2. Sieci Punktów Informacyjnych w całym kraju.

41 Informacje o funduszach europejskich dostępne w całym kraju

Operacyjnego Kapitał Ludzki, Funduszu Rozwoju Obszarów Wiejskich, Rolnictwa i Ochrony Środowiska, Promocji i Współpracy z Zagranicą oraz Punkty Informacyjne Funduszy Europejskich w województwie łódzkim. Prezentowały się również: Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi, Regionalne Ośrodki Europejskiego Funduszu Społecznego, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, regionalne i lokalne punkty konsultacyjne KSU PARP. Impreza cieszyła się dużym zainteresowaniem.

Biuletyn pomocy technicznej

E-administracja Portal Funduszy Europejskich to szybka, dostępna i kompleksowa baza informacji o Funduszach Europejskich w Polsce, dzięki POPT 2007-2013 oddana do dyspozycji wszystkich internautów.

42

www.funduszeeuropejskie.gov.pl

Portal Funduszy Europejskich jest zaopatrzony w liczne interaktywne moduły. Z punktu widzenia użytkownika stanowi samoobsługowe źródło informacji, wiarygodnej i aktualnej, o Funduszach Europejskich, dostępnej dla wszystkich, niezależnie od miejsca i czasu.

Serwis www.funduszeeuropejskie.gov.pl został uruchomiony w listopadzie 2008 r. Skupia on informacje o Funduszach Europejskich oraz o Narodowej Strategii Spójności. Obecnie w zakładce wiadomości jest już opublikowane ponad 3800 aktualności. Przejrzysta architektura portalu oraz rzetelność informacji są wysoko oceniane w badaniach specjalistów.

Dodatkowo w ramach jednej struktury funkcjonują serwisy tematyczne dotyczące następujących Programów: Kapitał Ludzki, Innowacyjna Gospodarka, Infrastruktura i Środowisko, Rozwój Polski Wschodniej, Pomoc Techniczna, Europejska

Współpraca Terytorialna oraz programów regionalnych. Serwisy uzupełniają strony internetowe „Mapa dotacji UE” oraz „Baza wiedzy o Funduszach Europejskich”.

Każda strona zawiera zestaw niezbędnych informacji dopasowanych do potrzeb odbiorców.

W 2010 r. Portal Funduszy Europejskich i serwisy tematyczne odwiedziło 5 112 113 osób, co oznacza prawie milion wejść więcej niż rok wcześniej.

Sam Portal Funduszy Europejskich odnotował odwiedziny z prawie 150 krajów, najwięcej z Wielkiej Brytanii, Niemiec, Irlandii i Stanów Zjednoczonych.

Z egzotycznego Maroko Portal Funduszy Europejskich odwiedzano 70 razy. Od początku uruchomienia serwisu użytkownicy spędzili na nim łącznie ponad 18,5 mln minut. Codzienna informacja o nowościach na portalu dociera dzięki newsletterowi do ponad 19 tysięcy subskrybentów.

Serwis wyposażony jest w różne narzędzia od-

Mapa dotacji Unii Europejskiej Serwis działa od 31 października 2007 r. Zawiera pełny wykaz ponad 139 tys. projektów współfinansowanych przez Fundusze Europejskie od 2004 roku. „Mapa dotacji” – aktualizowana co kwartał – dostarcza istotnych danych statystycznych, m.in. umożliwia generowanie porównań wykorzystania

środków unijnych między dwoma województwami.

Ponadto inspiruje i pomaga uruchomić inwencję: uświadamia, do czego inni wykorzystali dotacje.

Bardzo duże zainteresowanie „Mapą Dotacji UE" przejawiają studenci i środowisko naukowe, na podstawie publikowanych danych powstało już wiele prac dyplomowych dotyczących Funduszy Europejskich.

W ramach tego serwisu internetowego funkcjonuje zakładka „Galeria projektów”, w której znajdują się dokładne informacje o realizowanych inwestycjach wraz z plikami multimedialnymi. „Galeria” posiada wyszukiwarkę, ma również wersję anglojęzyczną.

W 2010 r. „Mapę dotacji UE" odwiedziło ponad 82 tys. osób.

Baza wiedzy o Funduszach Europejskich „Baza Wiedzy" to elitarna sieć wewnętrzna uruchomiona w październiku 2008 r. Stanowi ona platformę komunikacji dla przedstawicieli instytucji odpowiedzialnych za zarządzanie i wdrażanie Narodowej Strategii Spójności. W systemie jest zarejestrowanych prawie 6500 użytkowników (wzrost o blisko tysiąc kont od 2009 r.). Dzięki wbudowanym filtrom oraz modułom możliwe jest szybkie i efektywne zarządzanie informacją.

Konstrukcja „Bazy wiedzy" przypomina w ogólnych zarysach Wikipedię – współtworzy ją każdy użytkownik. Dla przykładu tylko jeden moduł – baza dokumentów – zawiera aż 4275 plików udostępnionych i przetwarzanych przez użytkowników.

W ramach różnych kategorii filtra, do których jest przypisany użytkownik, możliwe jest prowadzenie konsultacji dotyczących treści tworzonych dokumentów lub dyskusja na forum.

W 2010 r. „Baza wiedzy o Funduszach Europejskich” rozwinęła się. Udostępniono oddzielne kategorie filtra dla nowych grup użytkowników (partnerzy społeczni, Krajowa Sieć Tematyczna). Ponadto rozszerzony został dostęp do modułu Kontakty, tak aby każdy użytkownik mógł bez przeszkód nawiązać korespondencję z innymi zarejestrowanymi internautami.

43 E-administracja

powiadające potrzebom internautów. Najbardziej popularnym jest „Poradnik beneficjenta”, który w 2010 r. odnotował 639 901 odsłon. Składa się on z „Wyszukiwarki dotacji” oraz z modułu „Cykl życia projektu” opisującego schematy działania na wszystkich etapach realizacji projektu dofinansowywanego z FE. Pozostałe interaktywne narzędzia to formularz „Zadaj pytanie”, który pozwala się skontaktować bezpośrednio z konsultantem z Centralnego Punktu Informacyjnego o Funduszach Europejskich, oraz interaktywna mapa bazy teleadresowej Punktów Informacyjnych z całej Polski. Ponadto funkcjonuje wyszukiwarka szkoleń i konferencji z kalendarzem wydarzeń, zawierającym komplet aktualności dotyczących Funduszy Europejskich.

Poza tekstową wyszukiwarką rozbudowano oddzielne wyszukiwarki dla dokumentów – wiele z nich można pobrać w popularnym i darmowym formacie PDF. W roku 2010 portal został wzbogacony o możliwość obserwowania „na żywo” ważnych wydarzeń z „życia Funduszy Europejskich” na ekranie domowego komputera. W ramach serwisów internetowych odbyło się 15 transmisji on-line z konferencji i spotkań w całym kraju. Ponadto powstał mini-film w ramach promocji III Forum Funduszy Europejskich, 1-2 października 2010 r.

Portal Funduszy Europejskich cieszy się zaufaniem internautów. Grażyna Pakulska z Warszawy, właścicielka firmy poligraficznej oraz drukarni przymierzająca się do dotacji na rozwój przedsiębiorstwa, mówi, że skrót nazwy portalu (PFE) można rozwijać jako „Prawdziwie Funkcjonalny i Europejski”.

Biuletyn pomocy technicznej

Mapa Dotacji Unii Europejskiej działa od 31 października 2007 r. Zawiera pełny wykaz ponad 139 tys. projektów współfinansowanych przez Fundusze Europejskie od 2004 r.

Biuletyn pomocy technicznej

Od ulotek do Facebooka Popularnym narzędziem realizacji projektów promocyjnych stosowanym w regionach oraz samorządach są w Polsce konkursy i pikniki.

44

Gmina Dobrcz, 2010 r.

Biuletyn pomocy technicznej

Brodnica

Dębowa Łąka

45

Brzuze

ponad 1,8 mln zł na promocję bezpośrednią RPO. Za te pieniądze zorganizowano głównie masowe imprezy: od „Weekendu Europejskiego”, „Europejskich Dni Miejscowości” i warsztatów ekologicznych dla młodzieży, przez 10 happeningów „Kujawsko-Pomorskie – Mój region w Europie” promujących najbardziej zaawansowane projekty rewitalizacyjne oraz cykl imprez pod wspólną nazwą „Europejskie kolędowanie”, po „Festiwal smaku” w Grucznie, na którym zjawiło się 30 tys. gości (przeważnie z zagranicy).

W ramach RPO Rozwój Polski Wschodniej zainwestowano w ogólnopolską kampanię telewizyjną „Na tropie Funduszy”. – Nie zapominamy o młodzieży. Ogromną popularnością cieszy się założony przez nas na portalu Facebook profil „I love Polska Wschodnia” – poinformowała Magdalena Jasińska, wówczas zastępca dyrektora Departamentu Programów Ponadregionalnych. 13 kwietnia 2011 r. ten profil miał 20 381 fanów. Na liście sympatyków są nazwiska znanych dziennikarzy.

Surfując po sieci, można zauważyć, że w 2010 r. lokalne mass media zaczęły szerzej patronować imprezom regionalnych programów operacyjnych, np. na pikniki zaczęły zapraszać gości nawet takie redakcje, które nie korzystały z dotacji na akcje

Robakowo

Od ulotek do Facebooka

Ze sprawozdań z realizacji regionalnych programów operacyjnych wynika, że choć każdy region ma swój model wywiązywania się z obowiązku informowania o funduszach unijnych, wszystkie lokalne społeczności najbardziej lubią letnie pikniki. Ponadto w całej Polsce zmieniły się narzędzia używane do przekazywania wiedzy o zagadnieniach unijnych.

Jednak najbardziej popularne są pikniki. Ponadto, w porównaniu z 2009 r. gdy podstawowym artykułem promocyjnym była ulotka, nastąpił skok jakościowy; Facebook i Youtube są na porządku dziennym jako kanały przekazywania informacji i promocji.

Jerzy Kwieciński, były wiceminister rozwoju regionalnego, a obecnie ekspert BCC, twierdzi, że akcje informacyjne w regionach, powiatach lub gminach są tak organizowane, aby pobudzić inicjatywy lokalne. – Stąd taka popularność festynów, gdzie mogą się prezentować małe organizacje pozarządowe, lokalny biznes czy instytucje kulturalne. Słuszności tego poglądu dowodzi przykład RPO Kujawsko--Pomorskiego, w ramach którego na informację i promocję przeznaczono 3475 tys. zł (prawie 3 mln zł dofinansowania z EFRR). Jedynym beneficjentem w tej sferze działania był samorząd województwa, który w II półroczu 2010 r. wydał z tej kwoty

Biuletyn pomocy technicznej

Akcje informacyjne w regionach, powiatach lub gminach są tak organizowane, aby pobudzić inicjatywy lokalne. – Stąd taka popularność festynów, gdzie mogą się prezentować małe organizacje pozarządowe, lokalny biznes czy instytucje kulturalne.

46

Włocławek

532 CK@ YCQNVH@ H DCTJ@BIH =

@OQ@RY@LX VRYXRSJHBG LHDRYJ@ÿBŽV CN Y@A@VX Q@YDL Y 5HJLRQDOQ\P 3URJUDPHP 2SHUDF\MQ\P :RMHZ²G]WZD /XEHOVNLHJR 6 Q@L@BG @JBIH 1/. CK@ YCQNVH@ H DCTJ@BIH OQYXFNSNV@KHĖLX CK@ /@ÿRSV@ RYDQDF @SQ@JBIH ONCBY@R JSŽQXBG AÔCÀ /@ÿRSVN LHDKH RY@MRÔ ONYM@ AKHġDI CNSXBGBY@RNVD DEDJSX QD@KHY@BIH OQNFQ@LT @ M@ILýNCRH TBYDRSMHBX VXC@QYDMH@ VDYLÀ TCYH@ý V RODBI@KMHD OQYXFNSNV@MXBG FQ@BG H Y@A@V@BG

Ĺ“ FQTCMH@

3ǝǰDz /Ç¸ČƒÇ´Č†Č‚ÇşÇ¸ V +TAKHMHD

)DCMĂ€ Y M@RYXBG OQNONYXBIH IDRS EH]SÄ DWQH ORGRZLVNR ZUD] ] Z\SRÄť\F]DOQLĂ„ Ä \ÄťHZ M@ /K@BT +HSDVRJHL BYXMMD OQYDY B@Ă˝X NJQDR SQV@MH@ @JBIH BYXKH BNCYHDMMHD NC CN FQTCMH@ V FNCYHM@BG Ĺ” :VWĂ˜S QD ZV]\VWNLH ]DSODQRZDQH DWUDNFMH MHVW EH]SÄ DWQ\ D ZÄšU²G QLFK ]QDMGĂ„ 3DăVWZR

Ĺž ĆŞĆ­ ĆŹĆŠ 2WZDUFLH ORGRZLVND VQ@Y Y HLOQDY@LH SNV@QYXRYĂ€BXLH Ĺž ĆŞĆ° ĆŠĆŠ *@A@QDS ,HLHJ@ Ĺž ĆŞĆą ĆŠĆŠ )RUPDFMD &KDWHOHW Ĺž /NJ@Y I@YCX ĆĽFTQNVDI M@ KNCYHD V VXJNM@MHT #NQNSX /HDĂżJNÄ– Ĺž /NJ@Y GNJDI@ V VXJNM@MHT +TAKHM 'NJDI 3D@L

J@A@QDSX )ÇžČ ÇźÇ°Ç˛ÇšÇ° &ÇˇÇ°ČƒÇ´ÇťÇ´Čƒ @ ,HLHJ

ǿǸ

Ş ƪƊ ƊƊŔƪƪ ƏƊ $TQN/QYDCRYJNKD Y@OQ@RY@LX OQYDCRYJNK@ Ş ƪƍ ƊƊŔƪƭ ƊƊ $TQN&HLM@YITL Y@OQ@RY@LX FHLM@YI@ Ş ƪư ƊƊŔƪƲ ƊƊ $TQN1NCYHM@ Y@OQ@RY@LX YDRONýX Y ,#*

Ş ƪƭ ƊƊ /NONýTCMHD SD@SQ@KMN QNYQXVJNVD Ş ,HMH OQYDCRS@VHDMHD JTJHDýJNVD Y@A@VX HMSDFQ@BXIMD OKÀRX HSC Ş 3RND]\ SLHUZV]HM SRPRF\ SU]HGPHG\F]QHM œ Ş ƪƊ ƊƊŔƪƪ ƏƊ $TQN/NCRS@VŽVJ@ Y@OQ@RY@LX ONCRS@VŽVJH Ş ƪƍ ƊƊŔƪƭ ƊƊ $TQN&HLM@YITL Y@OQ@RY@LX FHLM@YI@ Ş ƪư ƊƊŔƪƲ ƊƊ $TQN1NCYHM@ Y@OQ@RY@LX YDRONýX Y ,#*

Ş ƪƊ ƊƊŔƪƭ ƊƊ $TQN&HLM@YITL Ŕ %(- ß Ş ƪư ƊƊŔƪƲ ƊƊ *NMBDQS JNKÔC M@ I@YYNVN

Ş ƪƏ ƊƊŔƪƎ ƊƊ $TQN2YJNý@ I@YCX M@ ýXġV@BG OQNV@CYNM@ OQYDY #NQNSÔ /HDÿJNĖ Ş ƪư ƊƊŔƪƲ ƊƊ *NMBDQS JNKÔC Ŕ #YHDBHÔBX 9DROŽý 3@ÿB@ +TCNVDFN YD ĕVHCMHJ@ ř+DRYBYXMH@BXŚ

Ş ƪƪ ƊƊ -HDCYHDKMX /NQ@MDJ SD@SQ@KMN QNYQXVJNVX Ş ,HMH OQYDCRS@VHDMHD JTJHDýJNVD OKTR Y@A@VX HMSDFQ@BXIMD OKÀRX HSC Ş ƪư ƊƊŔƪƲ ƊƊ *NMBDQS JNKÔC Ŕ 9DROŽý 3@ÿB@ +TCNVDFN 4,"2

*ZLD]GĂ„ ZLHF]RUX SRGF]DV RWZDUFLD EĂ˜G]LH )RUPDFMD &KDWHOHW 2DQCDBYMHD Y@OQ@RY@LX CN TCYH@Ă˝T H VROÂŽKMDI Y@A@VXĘ–

X /NJ@Y ÇźÇžÇ˛Čˆ Çž Çż Çš Ç´ ȉ Ç´Č Č†Č‚

6ȉDzȉǴǜȎČ?Čˆ ǽǰ Č‚ČƒČ ÇžÇ˝Ç¸Ç´ ZZZ Č ÇżÇž ǝȄǹǴǝȂǺǸǴ ǿǝ *NMS@JS CN NQF@MHY@SNQÂŽV QON KNCNVHRJN HMEN

Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata 2007–2013 /QNIDJS VROŽýƼM@MRNV@MX YD ĖQNCJŽV $TQNODIRJHDFN %TMCTRYT 1NYVNIT 1DFHNM@KMDFN V Q@L@BG 1DFHNM@KMDFN /QNFQ@LT .ODQ@BXIMDFN 6NIDVŽCYSV@ +TADKRJHDFN M@ K@S@ Ŕ

informacyjno-promocyjne. Z publikacji w niskonakładowych pismach, np. „ŝycie Pabianic�, lub na stronach lokalnych urzędów, np. Urzędu Miasta w Niemczy, wynika, şe wzrasta świadomość znaczenia imprez promocyjnych np. dla rozwoju turystyki w regionie. Są teş dostrzegane bezpośrednie poşytki z tych imprez dla lokalnych społeczności, np. bezpłatne badania mammograficzne lub akcja krwiodawstwa (łódzki „Piknik Funduszy Europejskich�, który miał kilka patronatów medialnych). Na ten właśnie aspekt kładzie nacisk Krzysztof Hetman, marszałek województwa lubelskiego, były wiceminister rozwoju regionalnego: – To, jaką formę mają wielonakładowe kampanie informacyjne czy promocyjne, wynika z analiz, badań ewaluacyjnych – wyjaśnia. – Jednak instytucje zarządzające starają się, aby akcje promocyjne miały równieş jakąś wartość dodaną. ŝeby nastąpiła teş realizacja waşnych celów społecznych.

Ta filozofia przyświecała lubelskiemu eventowi „RPO dla zdrowia i edukacji�. Zimowe miasteczko (9-15 grudnia 2010 r.) czynne w centrum Lublina od 9 rano do zmierzchu miało zaprezentować dorobek RPO Województwa Lubelskiego. Atrakcji było

tak wiele, şe aş trudno je wyliczyć: bezpłatne lodowisko, kilkadziesiąt występów artystycznych i trzy sekcje animacji zabaw, do których zgłosiło się kilkadziesiąt placówek oświatowych z Lubelszczyzny, zaproszono m.in. uczniów z doszczętnie zniszczonego przez powódź Wilkowa. Po stronie promocyjnego zysku oprócz codziennych wzmianek w szeroko rozumianych mass mediach trzeba doliczyć kilka dziesiątków relacji na stronach domów kultury i szkół: głównie urokliwych fotoreportaşy.

W regionach równieş zaczęto dostrzegać, jak waşna jest promocja najbardziej medialnych beneficjentów. Zorganizowane zostały konkursy – takie, w których główną nagrodę stanowi promocja telewizyjna dla beneficjenta, a o zwycięstwie decyduje publiczność. Po ten emocjonujący sposób promocji sięgnięto w ROP WL w konkursie „Innowacyjny przedsiębiorca województwa lubelskiego� oraz w PO RPW w konkursie „Przymierz się!�.

Kaşdy pomysł przynosi nową wiedzę, jak najlepiej docierać do jak najszerszej widowni – jak przekonać ją do czynnego udziału w przemianach strukturalnych w regionach i całej Polsce.

47 Od ulotek do Facebooka

!DYOý@SMD ǺǞ ǝǞdzǞȆǸV

Ĺž ĆŞĆŠ ĆŠĆŠ 2ONSJ@MHD YD ÄšZ 0LNRÄ DMHP Ĺ” V OQNFQ@LHD S@ĂżBD JNMJTQRX OKĂ€RX H Y@A@VX HMSDFQ@BXIMD

Ş ƪƏ ƊƊŔƪƎ ƊƊ $TQN2YJNý@ I@YCX M@ ýXġV@BG OQNV@CYNM@ OQYDY #NQNSÔ /HDÿJNĖ Ş ƪƎ ƊƊŔƪƲ ƊƊ #YHDÿ $TQNODIRJH OHNRDMJH YVXBY@ID BHDJ@VNRSJH

Biuletyn pomocy technicznej

Twój pomysł, europejskie pieniądze

Biuletyn pomocy technicznej

Akcja czeka na interakcję W 2010 r. wiele projektów finansowanych ze środków pomocy technicznej dotyczących sfery komunikacji społecznej zawierało możliwość interakcji.

48

http://www.polskapieknieje.pascal.pl

Interakcyjność działań informacyjno-promocyjnych staje się coraz częstsza – także w przypadku funduszy unijnych. Tak też dzieje się podczas kampanii radiowej „Program na sukces”, którą firmował swoim głosem Janusz Weiss. Projekt został dofinansowany w ramach Konkursu Dotacji (dotacja wyniosła 303 038 zł). „Program na sukces” składał się z krótkich audycji edukacyjnych, emitowanych w soboty, pomiędzy 29 maja a 4 grudnia 2010 r., tuż po godz. 10. Bezpośrednio po programie słuchacz mógł zadzwonić z pytaniami dotyczącymi tematu audycji do dyżu-

rującego eksperta. W niedzielę między godz. 13.30 a 14.00 nadawano powtórki.

Ponadto stworzono podstronę Radia Zet z informacjami o programach operacyjnych, NSRO oraz dotacjach, a jej adres podawano słuchaczom podczas programu. Strona ta jest nadal aktywna: świetnie opracowana i zaopatrzona w linki do strony ministerstwa – do którego można zresztą napisać mail z pytaniem, korzystając z pośrednictwa Radia Zet. Mechanizm wykorzystywania jednocześnie radia oraz sieci w ramach informowania o funduszach unijnych coraz wyraźniej widać po kampanii EU-

Biuletyn pomocy technicznej

– a to niebagatelna sprawa: według stanu z 18 kwietnia 2011 r. na oficjalnej stronie Antyradio ma zarejestrowanych 48 826 fanów, natomiast Planeta FM – 43 431. Budżet kampanii wyniósł 102 480 zł.

Interaktywnym sposobem informowania o Funduszach Europejskich są również rozgrywane w sieci konkursy. Typowym przykładem jest konkurs fotograficzny dla internautów, stanowiący element projektu „Polska pięknieje – 7 cudów funduszy unijnych”. Zdjęcia nominowanych inwestycji oceniali zawodowcy – zwycięzca dostał aparat fotograficzny.

Podobną inicjatywą jest też łódzka „Unijna Fotozagadka”, właśnie ogłoszona po raz czwarty. Trzeba tu prawidłowo odpowiedzieć na wiele quizowych pytań, zanim uzyska się możliwość identyfikacji obiektu związanego z łódzkim beneficjentem Funduszy Europejskich, przedstawionym na fotografii. Autorzy poprawnych odpowiedzi biorą udział w losowaniu nagród. W ubiegłym roku w losowaniu wzięły udział 123 osoby. Nagrody (rower, namiot) rozdano podczas I Pikniku Funduszy Europejskich w Manufakturze, 22 czerwca 2010 r. Za pośrednictwem Internetu można było też głosować na uczestników ogólnopolskiego konkursu „Eurolider”.

Podobny mechanizm funkcjonował w konkursie „Przymierz się!” – na najważniejszą inwestycję na terenie Polski Wschodniej – oraz w wyborach „Gwiazdy Wielkopolski” – czyli najciekawszej prezentacji „Gwiezdnego Miasteczka”.

Regionalne programy operacyjne skutecznie wykorzystują interaktywne możliwości Internetu. Niewątpliwym liderem działań w sieci jest wortal Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego, uznany za najlepszy w Polsce w badaniach ewaluacyjnych obejmujących 103 oficjalne strony instytucji wdrażających NSRO. Internet to medium przyszłości. Realizatorzy projektów finansowanych z pomocy technicznej uwzględniają, że XXI wiek rzuca określone wyzwania administracji publicznej – i podejmują tę rękawicę.

Interaktywność to możliwość wzięcia czynnego udziału w przedsięwzięciu, nawiązania kontaktu – dzięki niej komunikacja przestaje być jednostronna, staje się partnerska.

49 Akcja czeka na interakcję

ROZET „Wkręć się w quiz i zgarniaj mega nagrody!” zorganizowanej przez Mazowiecką Jednostkę Wdrażania Programów Unijnych dla PO KL, a finansowanej ze środków pomocy technicznej. Była to odważna akcja promocyjno-edukacyjna dedykowana młodzieży. Chociaż dominował element rozrywkowy, została wyjątkowo starannie obudowana w informacje merytoryczne związane z funduszami unijnymi.

Emitowany na falach Antyradia (pt. „Mazowieckie Koło Fortuny”) i Planety FM („I Love Ya Mazowia”) quiz miał kilka etapów. W październiku 2010 r. na antenie obydwu stacji nadano pierwszą edycję zabawy na temat PO KL i Unii Europejskiej. Kolejne edycje ruszyły 15 listopada i trwały do 26 listopada.

Do konkursu kwalifikował się słuchacz, który jako pierwszy poprawnie odpowiedział mailem na pytanie prowadzącego. Następnie na żywo podczas programu zadawano mu maksymalnie 3 pytania: za każdą prawidłową odpowiedź otrzymywał nagrodę pieniężną. Były to pytania proste, np. „co oznacza skrót UE?” (proponowane odpowiedzi: Unia Europejska, Urząd Emigracyjny, Ustawa Emerytalna), „kto jest przewodniczącym Parlamentu Europejskiego? (Jerzy Buzek, Radosław Sikorski, Jose Barroso), „jak brzmi hasło Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki?” (Człowiek – najlepsza inwestycja; Człowiek – to brzmi dumnie; Biednym się jest dopiero wtedy, kiedy już się niczego więcej nie chce), „adres strony WWW Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych to… (www.mazowia.eu, www.funduszenamazowszu.pl, www.mazowsze.pl).

W ramach projektu nadawano trzydziesto- oraz ośmiosekundowe jingle reklamujące konkurs (przypominające za każdym razem nazwę programu operacyjnego). Ponadto do udziału w nim zapraszali również dziennikarze w części redakcyjnej programu (5 razy dziennie – łącznie po 120 wejść na każdym etapie konkursu w każdej stacji).

Wszystko w godzinach największej słuchalności.

Informacje powtarzano na stronach WWW Antyradia oraz radia Planeta FM umieszczono banner. Wiadomości o quizie znalazły się w profilach Planety FM i Antyradia na portalu Facebook.com

Biuletyn pomocy technicznej

Sztuka pochwalenia się Współczesne samochwały nie są odsyłane za karę do kąta, jak ta w wierszyku Jana Brzechwy. Przeciwnie – jeżeli chwalą się umiejętnie, wzbudzają podziw i uznanie. A jeśli robią to jeszcze niedrogo, a zarazem pomysłowo – znajdą na pewno wielu naśladowców.

50

„Promuj z pomysłem” to konkurs dla beneficjentów Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej na najlepsze, najbardziej skuteczne i oryginalne działania promocyjne, zorganizowany przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.

Nie sztuką jest promować się, gdy ma się dużo pieniędzy. Polska Wschodnia tradycyjnie jest postrzegana jako region biedny – przez wiele lat funkcjonowało stygmatyzujące określenie „Polska B”.

Patrząc jednak z innej perspektywy: biedny oznacza, że szacunek dla pieniądza i wynikająca zeń gospodarność są tu większe niż gdzie indziej. „Promuj z pomysłem” to konkurs dla beneficjentów Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej na najlepsze, najbardziej skuteczne i oryginalne działania promocyjne, zorganizowany przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.

Głównym celem konkursu jest poinformowanie opinii publicznej, szczególnie mieszkańców makroregionu Polski Wschodniej, o działaniach realizowanych i finansowanych w ramach Programu Rozwój Polski Wschodniej. Inaczej mówiąc: umiejętne pochwalenie się. Tak, by zamiast niezdrowej zawiści wywołać konstruktywne zaciekawienie. I, w dalszej perspektywie, chęć naśladowania. Do konkursu, do 30 czerwca 2011 r. można było zgłaszać działania promocyjne dotyczące projektów realizowanych w ramach Programu Rozwój Polski Wschodniej przeprowadzone między 1 października 2010 r. a 31 maja 2011 r.

Ocenie kapituły konkursu podlegają m.in.: adekwat-

ność, pomysłowość i oryginalność zastosowanych form promocji; dobór mediów; zasięg i koszt dotarcia; kreatywność i wyeksponowanie PO RPW. Dodatkowo premiowane jest wykorzystanie bezkosztowych i niskokosztowych narzędzi promocji.

Jesienią ubiegłego roku potencjalni uczestnicy konkursu, beneficjenci PO RPW, zostali przeszkoleni w zakresie promocji i PR. Ponad stu uczestników szkoleń zyskało wiedzę na temat m.in. efektywnej współpracy z mediami, możliwości bezpłatnego promowania się, na przykład na internetowych portalach społecznościowych. Na potrzeby beneficjentów opublikowano w sieci poradnik „Jak promować z pomysłem?”, z którego można się m.in. dowiedzieć, iż wysyłanie do mediów fotografii podpisywania umów czy przecinania wstęg wywołuje na ogół efekt komiczny i zniechęcenie dziennikarzy do tematu. Aby ich zainteresować, trzeba pokazać praktyczną stronę nowej sytuacji – jeśli jest to informacja o nowym łączu internetowym w małej miejscowości, zdjęcie powinno przedstawiać np. radosną starszą osobę przy komputerze. W informacji powinno się wówczas znaleźć wyjaśnienie, jak w danej gminie czy regionie rozwiązano problem wykluczenia cyfrowego osób starszych.

Poradnik ma charakter ściśle praktyczny, każde

Dlaczego warto promować projekty zwracasz uwagę na zmiany, jakie zachodzą w otoczeniu pokazujesz korzyści, jakie przynoszą Fundusze Europejskie zachęcasz mieszkańców do korzystania z inwestycji zapewniasz sukces Twojemu projektowi

((( 1 października 2010 r.

zacznij realizować działania promocyjne

1 – 30 czerwca 2011 r.

wypełnij formularz zgłoszeniowy i wraz z materiałami ilustrującymi oraz umową licencyjną prześlij do Biura Konkursu

otrzymasz informacje o wynikach

październik 2011 r.

jeśli znalazłeś się w gronie laureatów – podczas konferencji w Warszawie odbierzesz nagrody i zaprezentujesz efekty swoich działań promocyjnych

Co oceni Kapituła Konkursu • pomysłowość zastosowanych form promocji i dobór mediów • koncepcję i jakość wykonania • poprawność merytoryczną i język przekazu • zasięg i koszt dotarcia • trwałość promocji • sposób eksponowania informacji o Programie Rozwój Polski Wschodniej Konkurs jest częścią projektu informacyjno-promocyjnego „Promuj z pomysłem” realizowanego przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego – Instytucję Zarządzającą Programem Rozwój Polski Wschodniej.

Biuro Konkursu prowadzi firma Smartlink.

Kontakt: Biuro Konkursu: „Promuj z Pomysłem” Mickiewicza 3/10, 60-833 Poznań tel./faks: 61 849 90 41 tel. kom.: 605 517 009 e-mail: konkurs_porpw@smartlink.pl

Więcej informacji o konkursie oraz regulamin:

zagadnienie poparte jest przykładami problemów i ich rozwiązaniami. Jest zredagowany w sposób przystępny, zgodnie z zawartą w nim informacją, że w komunikacji chodzi o to, aby odbiorca komunikatu go zrozumiał. „Promuj z pomysłem” jest kolejnym etapem konsekwentnej polityki informacyjno-promocyjnej PO RPW. Wcześniej były inne przedsięwzięcia organizowane przez MRR. Celem internetowego konkursu „Przymierz się!” był wybór najpopularniejszego projektu Programu Rozwój Polski Wschodniej oraz zapoznanie mieszkańców Polski – nie tylko wschodniej – z projektami realizowanymi w ramach programu.

W promocję projektów zaangażowali się beneficjenci, media, społeczności lokalne oraz internauci. Zwycięzcą konkursu został projekt realizowany przez Targi Kielce Sp. z o.o.: „Modernizacja i rozbudowa infrastruktury Targów Kielce jako Międzynarodowego Ośrodka Wystawienniczo-Kongresowego”.

Zagłosowało nań prawie 50 tysięcy internautów, dzięki czemu wygrał promocję medialną w prasie ogólnopolskiej na łamach: „Gazety Wyborczej",

www.PolskaWschodnia.gov.pl

(((

„Newsweeka", „Polityki", „Wprost", „Przekroju" i „Tele Tygodnia".

Zainteresowanie mediów projektami PO RPW wywołał również zaadresowany do mediów konkurs „Nie przegap zmian na Wschodzie”. Wyróżniono w nim dziennikarzy – prasowych, radiowych, telewizyjnych i internetowych – którzy w najciekawszy sposób pokazali zmiany, jakie zaszły w ich województwach dzięki dofinansowaniu z unijnego Programu Rozwój Polski Wschodniej.

Młodzież z kolei zachęcono do uruchomienia wyobraźni i przekazania w postaci zdjęć i filmów wszystkiego, co kojarzy się z rozwojem, zmianami na wschodzie Polski, przyszłością w Unii i samą Unią. Wręczając nagrody laureatom konkursu "Polska Wschodnia – tu zaczyna się Unia”, Krzysztof Hetman, wówczas wiceminister rozwoju regionalnego, powiedział: – Chcieliśmy pokazać, że we wschodnich regionach dużo się dzieje, że Polska Wschodnia to nie tylko piękna przyroda, ale także ciekawe projekty związane z gospodarką czy społeczeństwem informacyjnym. W waszych pracach widać to bardzo wyraźnie.

Sztuka pochwalenia się

Co zrobić, żeby wygrać konkurs

sierpień 2011 r.

51

(((

(((

Chcesz wygrać dodatkową promocję swojego projektu?

Biuletyn pomocy technicznej

KONKURS DLA BENEFICJENTÓW PROGRAMU ROZWÓJ POLSKI WSCHODNIEJ NA NAJLEPSZE DZIAŁANIA PROMOCYJNE

Biuletyn pomocy technicznej

Lato z Funduszami Europejskimi Wakacje to nie tylko czas letniego wypoczynku, ale również nowe szanse rozwoju i pozyskiwania praktycznej wiedzy.

A to wszystko dzięki letnim akcjom promocyjnym Funduszy Europejskich.

52

Lato z Radiem ... i Funduszami Europejskimi

Biuletyn pomocy technicznej

53 jak i dla dzieci – były gadżety Funduszy: długopisy, kredki, linijki, breloczki, wiatraczki, smycze, odblaskowe opaski, parasole i baloniki.

W ciągu 9 tygodni „Lato z Radiem i… z Funduszami Europejskimi” odwiedziło: Ostrów Wielkopolski, Częstochowę, Świeradów-Zdrój, Polanicę-Zdrój, Ełk, Kętrzyn, Władysławowo, Stegnę, Niechorze, Krynicę-Zdrój, Rabkę-Zdrój, Nowy Sącz, Tarnów, Mielno, Ustronie Morskie, Duszniki-Zdrój, Złotoryję, Gniew i Ostródę.

Według badań Radio Track, w okresie lipiecwrzesień 2010 r. Program I Polskiego Radia był trzecią, z najczęściej słuchanych w Polsce stacji. „Lata z Radiem i Funduszami Europejskimi” słuchało ponad 13% wszystkich radiosłuchaczy w Polsce.

Podczas każdego festynu bawiło się kilka tysięcy gości. Do ministerialnych punktów informacyjnych ustawiały się kolejki – każdorazowo około tysiąca osób. Imprezy plenerowe w 2010 roku nie były wyłączną domeną „Lata z Radiem”. Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego rozpisał konkurs dla samorządów „Weekend europejski” na letnią imprezę weekendową w plenerze. Spośród 72 propozycji organizatorzy wyłonili 29 projektów, które otrzymały dofinansowanie w wysokości 50-80% kosztów.

W organizację „Weekendów europejskich” zaangażowały się miasta (Golub-Dobrzyń, Janowiec Wielkopolski, Inowrocław, Aleksandrów Kujawski, Chełmża, Brodnica, Lipno i Żnin), powiaty (aleksandrowski, golubsko-dobrzyński, chełmiński, toruński i wąbrzeski) oraz gminy (Dobre, Dębrowa, Bobrowo, Chełmża, Drzycim, Czernikowo, Świekatowo, Włocławek, Mogilno, Stolno, Brzuze, Dobrcz, Koneck i Koronowo). „Weekend europejski” sfinansowano ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPO Województwa KujawskoPomorskiego na lata 2007-2013.

Lato z Funduszami Europejskimi

W ubiegłym roku „Lato z Radiem … i Funduszami Europejskimi” było największym cyklem imprez plenerowych, sfinansowanym ze środków POPT 2007-2013. W ramach współpracy MRR z radiową „Jedynką” pomiędzy 26 czerwca a 29 sierpnia 2010 r. zorganizowano 19 wspólnych pikników Programu I Polskiego Radia oraz Funduszy Europejskich.

Ponadto w czasie wakacji Program I wyemitował ponad 40 audycji Romana Czejarka i Sławy Bieńczyckiej: „Polska Pięknieje dzięki Funduszom Europejskim". Prowadzący opowiadali o inwestycjach z sektora turystyki i kultury, znajdujących się na trasie „Lata z Radiem”, a realizowanych dzięki środkom unijnym.

Typowy wakacyjny piknik „Lata z Radiem” odbywał się w weekend, w znanym kurorcie. Łączył występ estradowy (koncert muzyczny, występ kabaretu) z konkursem dla publiczności oraz festynem w stylu wesołego miasteczka zorganizowanym przez lokalny samorząd. Wydarzenia na scenie, widowni oraz festynie stawały się jednocześnie materiałem do nadawanego na żywo programu radiowego. Obsługę konferansjerską imprezy zapewniali popularni dziennikarze (w 2010 r. Zygmunt Chajzer oraz Roman Czejarek).

W biało-niebieskich namiotach uruchomiono punkty informacyjne Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, w których konsultanci doradzali potencjalnym beneficjentom. Pomagali im pracownicy Regionalnych Ośrodków Europejskiego Funduszu Społecznego i Krajowego Systemu Usług.

Program festynów uwzględniał prezentację lokalnego dorobku Funduszy Europejskich. Odbywały się też liczne, cieszące się popularnością konkursy, np. „Pytania o Unię”, „Unijne Koło Fortuny”.

Ministerstwo zapewniło organizację „Miasteczka dla dzieci” z animatorami zabaw dla najmłodszych.

Nagrodami w konkursach – zarówno dla dorosłych,

Biuletyn pomocy technicznej

W biało-niebieskich namiotach uruchomiono punkty informacyjne Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, w których konsultanci doradzali potencjalnym beneficjentom. Pomagali im pracownicy Regionalnych Ośrodków Europejskiego Funduszu Społecznego i Krajowego Systemu Usług.

54

Lato z Radiem ... i Funduszami Europejskimi

Biuletyn pomocy technicznej

55 chodzie, Chodzieży, Liskowie k. Kalisza, Rychwale, Nowym Tomyślu, Łęgowie, Niechanowie, Jarocinie i Ostrzeszowie.

Na „Miasteczko Europejskie” składały się prezentacje 43 beneficjentów Funduszy Europejskich, Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich, konkursy oraz „Miasteczko dla dzieci”. Patronat medialny sprawowały „Gazeta Wyborcza” i TVP Poznań. Ogółem podczas wielkopolskich imprez Punkty Informacyjne o Funduszach Europejskich odwiedziło ponad trzy tysiące osób.

Antropolodzy już dawno ustalili, że zabawa jest bardzo efektywną drogą prowadzącą do pozyskiwania wiedzy. Lato z Funduszami Europejskim potwierdziło to w praktyce.

Lato z funduszami europejskimi

Co więcej, w Kujawsko-Pomorskiem zaplanowano również „Europejskie Dni Miast”, tak więc w zeszłe wakacje w regionie odbyły się 42 kilkudniowe imprezy poświęcone Funduszom Europejskim.

W większości były to festyny, jednak zdarzały się też debaty i konferencje.

Nieco inny sposób plenerowej promocji Funduszy Europejskich w 2010 roku zaprezentowało województwo wielkopolskie. Podczas letnich weekendów region przemierzało „Miasteczko Europejskie – Miasteczko Pełne Gwiazd”. Inauguracja trasy odbyła się w Poznaniu, a potem „Miasteczko” odwiedzało miejscowości położone w okolicach stałych Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich, uatrakcyjniając lokalne święta, jarmarki, festyny i dożynki. Tak było w Kłodawie, Lesznie, Między-

Biuletyn pomocy technicznej

Bezpieczny skarb Beneficjenci Funduszy Europejskich realizują akcje edukacyjne adresowane do najmłodszych – naukę bezpiecznych zachowań, zasad pierwszej pomocy i podstaw obrony cywilnej.

56

W drodze do szkoły Dzieci same nie wychwycą zależności pomiędzy odblaskową kamizelką a bezpiecznym powrotem do domu. Pomiędzy nowoczesną infrastrukturą drogową, która powstaje w Polsce dzięki Funduszom Europejskim – a wzrostem bezpieczeństwa wszystkich użytkowników dróg. „Fundusze Europejskie w drodze do szkoły” to program lekcji edukacyjnych zrealizowany przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego wspólnie z Mazowiecką Komendą Wojewódzką Policji.

Program miał spełnić dwa cele: zaszczepić dzieciom zasady bezpiecznego poruszania się po drogach oraz podpowiedzieć im, jak inwestycje współfinansowane ze środków Unii Europejskiej zwiększają bezpieczeństwo w ruchu drogowym.

Policja wytypowała do udziału szkoły z Kołozębia

k. Płońska, Wiśniewa pod Mławą, Mniszka k. Radomia, Puszczy Mariańskiej k. Żyrardowa oraz Belska Dużego k. Grójca. Pięć podstawówek w rejonach, gdzie drogi są słabo oznakowane, a uczniowie chodzą na lekcje pieszo – sami, poboczami.

Każda lekcja składała się z dwóch części. Najpierw policjanci z wydziałów prewencji pokazywali dzieciom z klas I-III film edukacyjny „Tak, chcę być bezpieczny” i zapoznawali je z zasadami bezpiecznego poruszania się pieszych po drogach, prawidłowego przechodzenia przez przejścia. Wyjaśniali także, dlaczego warto nosić ubrania i tornistry zaopatrzone w fosforyzujące elementy oraz zapinać pasy bezpieczeństwa w samochodzie.

Potem wkraczali do akcji Michał Juszczakiewicz, prezenter programu TV „Od przedszkola do Opola”, Przemysław Saleta, bokserski mistrz świata, lub

Bezpieczne wakacje W wyniku ubiegłorocznej powodzi tysiące polskich rodzin straciło domy oraz cały dobytek. Wiele organizacji pozarządowych organizowało obozy i kolonie dla dzieci powodzian. Zrobił tak między innymi ks. Andrzej Mikucki, dyrektor Caritas Diecezji Łomżyńskiej – Ośrodek Charytatywno-Opiekuńczy w Ptakach w województwie podlaskim przyjął 80 uczniów w wieku 7-12 lat z Czechowic-Dziedzic.

10 sierpnia 2010 r. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego zorganizowało dla małych powodzian piknik „Bezpieczne wakacje” połączony z nauką przez zabawę zasad zachowania w trudnych sytuacjach oraz reguł udzielania pierwszej pomocy. Do pomocy w organizacji ministerstwo zaprosiło podlaskich beneficjentów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (z Funduszy Europejskich dofinansowano zakup sprzętu dla służb bezpieczeństwa publicznego w Podlaskiem kwotą 49 mln zł).

Strażacy i policjanci z Białegostoku oraz ratownicy medyczni z Łomży prezentowali swój nowoczesny

sprzęt, ćwiczyli przeprowadzanie akcji ratunkowych, uczyli podstaw obrony cywilnej oraz ratownictwa przedmedycznego dla ofiar różnych wypadków i katastrof z użyciem fantomów, czyli specjalnych manekinów. Piknik był dla dzieci ogromną atrakcją i stanowił niepowtarzalną możliwość obejrzenia na żywo pracy specjalistów. Aby zabawa nie kojarzyła się najmłodszym tylko z powodzią, dorośli pokazywali im też, jak być bezpiecznym na drodze, w lesie oraz w razie pożaru. Sprowadzono także psa wytresowanego do wykrywania narkotyków, pozwolono dzieciom uruchamiać alarmowe syreny w samochodach, a na koniec imprezy strażacy utworzyli kurtynę wodną – najstarsi chłopcy sprawdzili, ile siły wymaga trzymanie strażackiego węża, który pompuje wodę pod ciśnieniem.

Anna Klimek-Piwowarczyk, psycholog dziecięca i pedagog z Krakowa, która udzielała pomocy powodzianom, uważa, że ta impreza stanowiła dla dzieci silne wsparcie psychologiczne po traumatycznych wydarzeniach. – Tuż po złym zajściu można szybko zwrócić dziecku poczucie własnej mocy – twierdzi.

– A nawet je wzmocnić: gdy uwierzy, że już nie jest całkiem bezbronne. Że poradzi sobie w podobnej sytuacji, że umie udzielać innym pomocy. W dzieciach, które nie otrzymały takiego wsparcia, poczucie bezradności w obliczu trudnych sytuacji lub lęk (np. przed wodą) może pozostać nawet na zawsze.

Dotyczy: • DIP, Akcja „Fundusze Europejskie w drodze do szkoły” (nauka bezpiecznych zachowań na drodze plus akcja policyjna po rozpoczęciu roku szkolnego i rozdawanie kamizelek odblaskowych); • DWI, akcja „Bezpieczne Wakacje” – skierowana do dzieci (lato 2010).

57 Bezpieczny skarb

aktorka Joanna Jabłczyńska. Czytali oni na głos zabawne opowiadanie Grzegorza Kasdepke „Mieszkam w Europie” wyjaśniające dzieciom kwestie unijne i FE. Po lekturze przychodził czas na konkurs. Pytania dotyczyły i bezpieczeństwa na drogach, i funduszy unijnych. Nagrodę stanowił pakiet odblasków: kamizelek, pasków i naklejek (wygrały wszystkie dzieci, czyli łącznie ponad cztery setki). Na końcu: autografy. Najdłuższe kolejki były do Przemysława Salety.

Ostatnia taka lekcja odbyła się w siedzibie ministerstwa. Wzięły w niej udział dzieci z Kłudna i Klwowa z okolic Radomia. Jak podaje Komenda Wojewódzka Policji w Radomiu, przy okazji dzieci zwiedziły gabinet minister Elżbiety Bieńkowskiej.

Biuletyn pomocy technicznej

Program „Fundusze Europejskie w drodze do szkoły” miał spełnić dwa cele: zaszczepić dzieciom zasady bezpiecznego poruszania się po drogach oraz podpowiedzieć im, jak inwestycje współfinansowane ze środków Unii Europejskiej zwiększają bezpieczeństwo w ruchu drogowym.

Biuletyn pomocy technicznej

Półmetek Narodowej Strategii Spójności 2007-2013 Mamo, mamo, a dlaczego ten Mikołaj jest zielony?!

58

Zielony Mikołaj w Instytucie Matki i Dziecka

59 Półmetek Narodowej Strategii Spójności 2007-2013

odnawialnych i 600 km sieci elektroenergetycznych.

A przecież Zielonego Mikołaja na wiele jeszcze stać.

Beneficjenci POIiŚ mogą (do 2015 r.) wykorzystać łącznie 150 mld zł (prawie 75 procent to pieniądze od UE). W worku Mikołaja jest jeszcze 55 mld. Z tych pieniędzy chciałby w ciągu najbliższych 5 lat dofinansować projekty nastawione na szeroko rozumianą ochronę środowiska naturalnego.

POIiŚ wesprze teraz projekty nowych, przyjaznych dla środowiska metod zarządzania w przedsiębiorstwach. Zajmie się ratowaniem morskich brzegów oraz rekultywacją terenów powojskowych i poprzemysłowych. Będzie też budować sieci elektroenergetyczne odbierające energię ze źródeł odnawialnych.

Problematyka ochrony środowiska naturalnego jest eksponowana w wielu przedsięwzięciach finansowanych ze środków pomocy technicznej. „Unijne Dwa Kółka” – Mobilny Punkt Informacyjny stworzony przez Konsultantów Punktu Informacyjnego Funduszy Europejskich województwa kujawsko-pomorskiego – był nie tylko nowym sposobem przekazywania wiedzy merytorycznej o Funduszach Europejskich, ale również promocją przyjaznego środowisku, zdrowego stylu życia. Urzędnicy przetestowali przy okazji nowo wybudowane ścieżki rowerowe na trasie. Lustracja wypadła pozytywnie.

Wystarczy pooglądać audycje informacyjne TV, np. „Z Unią czy bez”, „Unia w pigułce”, „Skuteczni z Dolnego Śląska”, „Nowsze Mazowsze”, żeby zobaczyć, ile w kraju powstało oczyszczalni ścieków, systemów kanalizacji wsi – no i właśnie ścieżek. Ścieżki rowerowe pojawiają się także na liście dokonań nominowanych do konkursów „Polska Pięknieje” oraz „Eurolider”. Była o nich mowa na II Łódzkim Forum Funduszy Europejskich. Są wspominane w serii tekstów w „Rzeczpospolitej”. Rysują je dzieci startujące w konkursach takich jak „Moja okolica pięknieje dzięki RPO”.

Problem z zauważaniem ekologicznych dokonań POIiŚ polega na tym, że Fundusze Europejskie w swojej filozofii działania nie rozdzielają wielkich inwestycji od małej infrastruktury. Mówi się o modernizacji ośrodka akademickiego i zachwyca laboratoriami, a tylko na koniec pada jedno zdanie, np. że „warunki życia codziennego studentów też się poprawiły, wybudowano ścieżki rowerowe, oświetlono teren”. Wizyta Zielonego Mikołaja wyraźnie podkreśliła ekologiczne wątki zmian.

Biuletyn pomocy technicznej

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko jest największym programem w Unii Europejskiej.

Odbywająca się na półmetku realizacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-2013 promocja programu pokazuje filozofię dalszych przemian w naszym kraju. Dzięki środkom pomocy technicznej w akcji „Zielony Mikołaj” wykreowany został przekaz z jednoznaczną, proekologiczną deklaracją. Bardzo skromnymi środkami. I z poczuciem humoru.

6 grudnia 2010 r. chodził po Warszawie Święty Mikołaj. Ubrany w strój o tradycyjnym kroju, ale… jasnozielony, z logo POIiŚ. Robił to co wszyscy święci w mikołajki: rozdawał przechodniom upominki, częstował cukierkami. Po południu dobrał sobie do pary Śnieżynkę. Razem odwiedzili pacjentów Instytutu Matki i Dziecka.

Na pierwsze półrocze 2011 r. zaplanowano przekazanie Instytutowi Matki i Dziecka jako beneficjentowi POIiŚ sprzętu medycznego o wartości ponad 9,5 mln zł, z czego 8,1 mln zł pochodzi z unijnej dotacji. Aparatura będzie wspomagać pracę Kliniki Neurologii, Kliniki Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Oddziału Chirurgii Kręgosłupa i Ortopedii oraz Oddziału Hospitalizacji Jednego Dnia. Tomograf komputerowy, rezonans magnetyczny, respiratory, kardiomonitory, pompy infuzyjne czy aparaty do znieczulania - to tylko część listy urządzeń, które będą umożliwiały ratowanie życia i zdrowia pacjentów Instytutu.

Zielony Mikołaj zaprezentował się mieszkańcom stolicy jako zwolennik zrównoważonego rozwoju, odnawialnych źródeł energii, przyjaznego, zadbanego środowiska naturalnego, innowacyjnego podejścia do starych problemów. O tym wszystkim musieli wspomnieć rodzice, próbując wyjaśnić swym pociechom, dlaczego Mikołaj jest zielony.

Zielony Mikołaj dzięki Funduszom Europejskim uruchomił ponad 1100 inwestycji o wartości prawie 100 mld zł, czyli zaczął zmieniać Polskę w nowoczesny, bezpieczny i przyjazny mieszkańcom kraj. Z autostradami i drogami szybkiego ruchu, szybką koleją, dobrze wyposażoną służbą zdrowia i efektywnym systemem ratownictwa medycznego oraz prężnymi ośrodkami akademickimi.

Listę „prezentów” uzupełnia jeszcze 9000 km sieci kanalizacji sanitarnej, 318 oczyszczalni ścieków, 20 dużych zakładów zagospodarowania odpadów oraz 7,5-procentowy udział energii elektrycznej ze źródeł

Biuletyn pomocy technicznej

Fundusze europejskie w wyobraźni dzieci Uczestnikami działań promocyjnych i informacyjnych realizowanych dzięki wsparciu pomocy technicznej są również dzieci i młodzież. Młodzi ludzie dowiadują się, czym są fundusze europejskie, ale również rozwijają wrażliwość artystyczną, patriotyzm lokalny, uczą się wspólnego działania.

60

Finał konkursu. Prezentacja zwycięzców.

Gimnazjaliści z Bolesławca

To dla nich Polska zmienia się w coraz bardziej nowoczesny europejski kraj. Nie zmienia się sama ani też z automatu… Autorami tych zmian są ludzie i instytucje. Realizacja projektów jest możliwa dzięki pracy i środkom, także Funduszy Europejskich.

Uświadomienie tego najmłodszym, którzy za kilka, kilkanaście lat przejmą ster, jest istotne. Jednak przekazywanie ważnej wiedzy w formie tradycyjnych nudnych pogadanek jest skazane na niepowodzenie. Trzeba znaleźć inny sposób.

Wiosną 2010 roku dolnośląscy gimnazjaliści zostali zachęceni do uruchomienia wyobraźni. Tematem prac – z pozoru nudnym – były projekty dofinan-

sowane z Regionalnego Programu Operacyjnego przez Urząd Marszałkowski we Wrocławiu. Młodzi ludzie pokazali jednak, iż dla chcącego nic nudnego. Do udziału w konkursie „Moja okolica pięknieje dzięki RPO” zaangażowała się młodzież z prawie 30 dolnośląskich gimnazjów. Główną nagrodą była wycieczka do Brukseli.

Wiadomości o konkursie pojawiły się na stronach internetowych nawet tak niewielkich gmin jak np.

Mściwojów. Nierzadko w komplecie z regulaminem, formularzami, materiałami pomocniczymi stanowiącymi kompendium wiedzy o Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Dolnośląskiego,

Biuletyn pomocy technicznej

Gimnazjalista z Bolesławca wywiad po ogłoszeniu wyników

Wszyscy uczestnicy finału konkursu

61 czyli eurofundusze po dolnośląsku”, „Z Unią i bez” i „Skuteczni z Dolnego Śląska”. Było to dla młodych ludzi kolejnym źródłem satysfakcji – potrafili skutecznie zainteresować innych swoją małą ojczyzną.

Lista beneficjentów Funduszy Europejskich przestała być informacją dla zainteresowanych i wtajemniczonych. Stała się powszechnie znana, wzbudzając chęć naśladownictwa. RPO – skrót Regionalnego Programu Operacyjnego – może od dziś oznaczać również: Razem w Przyszłość z dobrą Orientacją. Wspólne, celowe, poparte solidną wiedzą i praktycznymi umiejętnościami działania nabrały sensu w oczach nastolatków.

– W szkole to wiadomo, nie wszyscy słuchają, natomiast na dzisiejszym konkursie Fundusze Europejskie były bardzo ciekawie zaprezentowane i aż się chciało słuchać! – podsumowała finał konkursu jego uczestniczka Kinga Hyla, wrocławska gimnazjalistka, w telewizyjnej relacji 10 czerwca 2010 roku.

Pozytywny oddźwięk i wielkie zainteresowanie konkursem sprawiło, iż organizatorzy ogłosili kolejną jego edycję.

Odwołania do dziecięcej wyobraźni są częstą formą promocji Funduszy Europejskich – konkursy rysunkowe ogłaszano podczas wielu „Weekendów europejskich”. Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych zorganizowała konkurs plastyczny „Zmiany w mojej okolicy” skierowany do przedszkolaków i uczniów klas 1-3. Efekty przerosły oczekiwania organizatorów. – Nadesłane prace pokazały, że dobrze wiecie, co zmienia się w waszej okolicy i co mogłoby powstać, aby wszystkim żyło się lepiej i wygodniej – napisali w skierowanym do dzieci podsumowaniu.

Fundusze europejskie w wyobraźni dzieci

a przede wszystkim – z listą beneficjentów RPO WD na lata 2007-2013. W przekazywanie tej wiedzy, formułowanej w sposób dostosowany do percepcji nastolatków, zaangażowały się szkoły i kuratoria.

Dodatkowym efektem konkursu była więc trwająca kilka miesięcy akcja informacyjna o projektach wspieranych ze środków pomocy technicznej.

Do finału – 10 czerwca 2010 roku – zakwalifikowały się drużyny nie tylko z metropolitalnego Wrocławia i stosunkowo dużych miast takich jak Bolesławiec, Zgorzelec, ale też z małych miejscowości: Kobierzyc i Prusic. Prezentacje projektów miały najrozmaitsze formy – od spektaklu teatralnego, prezentacji multimedialnej, przez słuchowiska, happening, tańce, wywiady, filmy, komiksy, aż do Gali Oscarowej.

Tę ostatnią przygotowały uczennice Niepublicznego Gimnazjum Łużyckiego w Zgorzelcu. Zrealizowały film o projekcie „Wsparcie aktywnych form turystyki w mieście Zgorzelec poprzez budowę ścieżek rowerowych”, w ramach którego do końca 2011 roku w Zgorzelcu powstanie blisko 6 km ścieżek rowerowych. Zdawały sobie jednak sprawę, że sam film to nie wszystko – dziś kręcić każdy może. Ważniejsze jest uruchomienie machiny promocyjnej, by ludzie chcieli ten film zobaczyć. Dlatego właśnie wpadły na pomysł małej Gali Oscarowej. I słusznie – wzorować się trzeba na najlepszych.

Promocyjnym sprytem wykazali się również zwycięzcy – reprezentacja Gimnazjum Samorządowego nr 3 w Bolesławcu. Łukasz Janiec, Tomasz Cieślak, Tomasz Miżdal, Patryk Moskaluk i Jakub Suchcicki o inwestycjach dofinansowanych z RPO WD narysowali… komiks! W Belgii komiks ma rangę sztuki narodowej, a Bruksela jest stolicą nie tylko Unii Europejskiej, ale również komiksu właśnie.

Nadspodziewanie wiele rozpropagowanych przez gimnazjalistów inwestycji znalazło się w zrealizowanych później cyklach telewizyjnych „Czysty zysk,

Biuletyn pomocy technicznej

Zabawa w beneficjenta Zainteresowanie dzieci i młodzieży Funduszami Europejskimi jest gwarancją skutecznej realizacji Regionalnych Programów Operacyjnych w przyszłości – wcale nie tak odległej.

62

Plansza do gry „Ruszaj Po EurO"

Biuletyn pomocy technicznej

Zdjęcia z lekcji pokazują jak uczniowie podczas zajęć grali w grę planszową.

Gimnazjum im. Agnieszki Osieckiej w Kamienicy Polskiej

63

Zespół Szkół nr 3 w Chruszczobrodzie

inwestycję, należało najpierw poprawnie odpowiedzieć na pytania dotyczące funduszy unijnych i RPO. Nagrodą były eurocenty symbolizujące miliony euro. Dopiero po zebraniu określonej kwoty można było zrealizować projekt z Pola Inwestycji.

Gracze mogli przemieszczać się po planszy w dowolnym kierunku, a kostka, którą rzucali, miała nie sześć, lecz dziesięć oczek. Dodatkowo na planszy pojawiały się zarówno szczęśliwe, jak i pechowe pola. Gracz mógł więc zostać zaskoczony nieoczekiwaną kontrolą projektu, wykryciem nieprawidłowości i odebraniem wcześniej otrzymanych pieniędzy albo też nagrodzony wybraniem projektu do dofinansowania, wygraną w konkursie „Eurolider" czy otrzymaniem dodatkowych środków.

– Po tych lekcjach uznałam, że warto jeszcze wejść na jakieś strony internetowe, przeczytać trochę więcej, niż omówiliśmy. Nadal ciekawi mnie, jak kształtuje się rozwój Śląska oraz jego koszt. Jestem zadowolona, iż zaciekawiło mnie coś, czym powinni interesować się dorośli – podsumowała lekcje Martyna Bogacz, uczennica klasy IIIa Gimnazjum w Rudach.

Uzupełnieniem szkolnych lekcji była impreza „Ruszaj Po EurO – Wielki Finał", 8 grudnia 2010 r. w Katowicach. Wzięło w niej udział 72 gimnazjali-

Zespół Szkół w Przystajni

Zabawa w beneficjenta

Czego Jaś się nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał.

Umiejętność radzenia sobie w gąszczu przepisów, tak by wykorzystać szanse, jakie dają Fundusze Europejskie, staje się przedmiotem szkolnej nauki.

Przy wsparciu środków pomocy technicznej realizowane są projekty umożliwiające realizację tego zadania. Śląscy gimnazjaliści poznali Regionalny Program Operacyjny swojego województwa dzięki atrakcyjnej grze „Ruszaj Po eurO”. Edukacyjny projekt zrealizowany w 2010 r. przez fundację Viribus Unitis obejmował zajęcia dla młodzieży przeprowadzone podczas Ogólnopolskich Targów Edukacyjnych w katowickim Spodku oraz lekcje w 40 szkołach województwa. Przygotowano dwie wersje gry – planszową i elektroniczną, prezentację multimedialną oraz scenariusz lekcji. Na Targach w „Ruszaj Po EurO” zagrało ponad pół tysiąca uczestników.

Natomiast w lekcjach wzięło udział tysiąc uczniów.

Wielkie litery w tytule gry tworzą skrót RPO – Regionalny Program Operacyjny. Uczestnicy gry, wcielając się w role pracowników urzędu miasta, wójtów, rektorów uczelni i dyrektorów szkół, starali się ubiegać o pieniądze z Unii Europejskiej na wsparcie najbardziej potrzebnych – ich zdaniem – zaplanowanych w okolicy inwestycji. Żeby móc zrealizować

Biuletyn pomocy technicznej Lekcje europejskie, I miejsce

64

Lekcje europejskie, II miejsce

Podsumowanie I edycji

Biuletyn pomocy technicznej

Plakaty, które uczniowie prezentowali podczas finału „Ruszaj Po eurO – Wielki Finał".

Plakaty obrazowały hasło: „RPO WSL – realna odpowiedź na realne potrzeby"

65 zowany przez Instytut Moratex w Łodzi w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka; Trakt Wielu Kultur w Piotrkowie Trybunalskim oraz realizowany przez Sieradz projekt „Pracuj u Siebie”.

Na stronie internetowej www.rpo.lodzkie.pl uruchomiona została specjalna zakładka poświęcona „Łódzkie Płynie po Kasę”.

Z kolei konkurs „Młodzi wiedzą o funduszach” to inicjatywa podjęta przez Wielkopolski Urząd Marszałkowski. Konsultanci z Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich przeprowadzili lekcje europejskie w ponad 150 wielkopolskich szkołach.

Podczas zajęć uczniowie poszerzyli swoją wiedzę na temat Unii Europejskiej oraz dowiedzieli się, jak napisać uproszczony wniosek o dofinansowanie.

Kolejnym etapem konkursu było przygotowanie prezentacji projektu w dowolnej formie.

– W ubiegłorocznej II edycji wzięło udział łącznie 292 uczniów – podkreśla Grzegorz Potrzebowski, dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego w Poznaniu. – Ich pomysłowość jest nieograniczona, a formy wykonanych prac są bardzo różnorodne – od plakatów, prezentacji multimedialnych, przez makiety, aż po filmy i wywiady.

Najciekawsze prace pokazano na wystawie „Wielkopolska bliżej Europy”, zorganizowanej w Wielkopolskim Urzędzie Wojewódzkim. Projekt „Młodzi wiedzą o funduszach” również będzie kontynuowany w 2011 roku.

Tekst dotyczy projektów: „Łódzkie płynie po kasę”, „Ruszaj Po eurO”, „Młodzi wiedzą o funduszach”.

Zabawa w beneficjenta

stów z 24 szkół województwa śląskiego. Drużyny zmierzyły się z trzema zadaniami: grą elektroniczną, testem na temat Unii Europejskiej i Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego oraz prezentacją plakatu ilustrującego hasło: „Regionalny Program Operacyjny województwa śląskiego – realna odpowiedź na realne potrzeby”.

Wersja elektroniczna gry „Ruszaj Po EurO” jest dostępna na stronie www.rpo-promocja.slaskie.pl.

Wobec dużego zainteresowania, zaplanowano kontynuację projektu w 2011 r.

Natomiast uczniowie szkół licealnych regionu łódzkiego wyprawili się po kasę. Adresowany do nich projekt „Łódzkie Płynie po Kasę” składał się z czterech etapów: konkursu wiedzy o Unii Europejskiej i funduszach strukturalnych; warsztatów praktycznych; wizyty w Urzędzie Marszałkowskim w Łodzi i Centrum Obsługi Przedsiębiorcy oraz z wycieczki po realizowanych na terenie województwa projektach, dofinansowanych z funduszy unijnych na lata 2007-2013.

Do konkursu zgłosiło się 57 uczniów. Na podstawie testu wiedzy wyłoniono 15 laureatów, którzy uczestnicząc w kolejnych etapach przedsięwzięcia, mieli doskonałą okazję do zapoznania się z efektami rzeczywistych projektów. Poznali m.in. „Nowoczesne balistyczne ochrony osobiste oraz zabezpieczenia środków transportu i obiektów stałych wykonane na bazie kompozytów włóknistych” – projekt reali-

Biuletyn pomocy technicznej

Bohaterowie codziennej pracy z unijnymi funduszami Cmolas, Łagów, Bieliny, Kosakowo, Łapy są w Europie.

Tam mieszkają ludzie, którzy wyjątkowo dobrze potrafią spożytkować unijne fundusze dla wspólnego dobra.

66

Minister Elżbieta Bieńkowska wręcza nagrody zwycięzcom II edycji konkursu „Eurolider" w trakcie III Forum Funduszy Europejskich 1 października 2010 r. w Warszawie

– Wszystkie zmiany rozpoczynają się od pojedynczego człowieka, jego pomysłów i zaangażowania – powiedziała minister Elżbieta Bieńkowska, wręczając nagrody zwycięzcom II edycji konkursu „Eurolider" w trakcie III Forum Funduszy Europejskich 1 października 2010 r. w Warszawie. „Fundusze Europejskie”, „inwestowanie”, „beneficjent”, „Program Operacyjny” – te słowa mogą przytłoczyć zwykłego człowieka. Dlatego informacja o ludziach, którzy radzą sobie w gąszczu przepisów, a przede wszystkim doradzają i pomagają innym, jest w promocji Funduszy Europejskich bezcenna. Promowanie takich osób jest właśnie celem konkursu „Eurolider".

Laureatami trzech równorzędnych nagród ubiegłorocznej edycji zostali: Iwona Janicka – założycielka Fundacji Aktywności Lokalnej w Puszczykowie i przedstawicielka organizacji pozarządowych w Miejskiej Radzie Pożytku Publicznego w Poznaniu; Sławomir Białas – referent w Urzędzie Gminy Cmolas w województwie podkarpackim, oraz Michał Tokarski – prezes Stowarzyszenia na rzecz Rozwoju Regionu Piotrkowskiego; podinspektor w Starostwie Powiatowym w Piotrkowie Trybunalskim.

Ponadto nominacje do tytułu dostało 7 innych osób – Adam Helik ze Zgorzelca, Piotr Sadłocha z Łagowa, Arkadiusz Marcin Gawrych z Kosakowa, Urszula Jabłońska z Łap, Mariola Jarubas z Miedzianej Góry,

Biuletyn pomocy technicznej

67

środków unijnych. Skrzydeł dodaje mi fakt, że najprawdopodobniej jestem najmniej doświadczony zawodowo w tym gronie.

Szczególnie dumny jest z dwóch projektów zrealizowanych w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, o wartości przekraczającej milion złotych. Dzięki pierwszemu z nich powstały 22 firmy. Drugi zapewnił pracę 18 osobom. „Euroliderzy 2010" są w większości (7 osób) urzędnikami samorządowymi. Nie są to więc nazwiska z pierwszych stron gazet ani twarze telewizyjnych programów. Nie są też nawet członkami lokalnych elit towarzyskich ani politycznych. Oprócz niespożytej energii cechuje ich fantazja. Anna Łubek z Bielin jest prezesem Lokalnej Grupy Działania Wokół Łysej Góry. Działanie grupy nie koncentruje się na zgłębianiu tajemnic czarów – organizowane są kursy podnoszenia umiejętności zawodowych potrzebnych w turystyce oraz nauka lokalnej gwary – kultywowanie miejscowych tradycji. W nagłówku internetowej strony grupy są wyeksponowane linki pod hasłem: „Dotacja dla Ciebie” .

Konkurs „Eurolider" – finansowana ze środków Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna centralna akcja promująca ludzi, którzy potrafią pozyskiwać Fundusze Europejskie dla dobra wspólnego – rozpoczął już trzecią edycję.

Lokalne konkursy o podobnych tytułach „Eurolider lubelskiego” i „Lubuski Eurolider” są nastawione na promocję projektów i przedsięwzięć. Ale pozytywne zmiany – nie ma rady! – musi zapoczątkować człowiek.

Bohaterowie codziennej pracy z unijnymi funduszami

Anna Łubek z Bielin i Anna Szokaluk z Rejowca Fabrycznego. Wszystkich minister Elżbieta Bieńkowska nazwała „bohaterami codziennej pracy z unijnymi funduszami”.

Iwona Janicka, laureatka z wielkopolskiego Puszczykowa, zajmuje się Funduszami Europejskimi od przeszło 10 lat. Zachęciła ją możliwość poprawy otoczenia, a także szansa polepszenia życia mieszkańców najbliższej okolicy. Drobne działania w małych społecznościach to początek zmieniania kraju na lepsze. Jej mottem jest fraza: „myśl globalnie, działaj lokalnie". Teraz chciałaby zrealizować, na większą niż do tej pory skalę, projekty kierowane do matek i osób po 45. roku życia. Wśród planów jest jeszcze centrum inicjatyw obywatelskich w Poznaniu. Pani Iwona nie ukrywa nadziei, iż nagroda w konkursie „Eurolider 2010" ułatwi jej codzienną pracę. Dostrzeżona i doceniona „z Warszawy” stała się bardziej rozpoznawalna w Poznaniu.

Michał Tokarski, laureat z Piotrkowa Trybunalskiego, realizuje projekty skierowane przede wszystkim do osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz dzieci - lokatorów domu dziecka. Do ubiegania się o unijne fundusze zachęca władze samorządowe, bo – jak twierdzi – to właśnie te władze powinny pomagać instytucjom, które same nie są w stanie udźwignąć realizacji projektów. Mieszkańcy potrzebują ciągłego wsparcia i wysłuchania przez władze, nie tylko w roku wyborczym.

Trzeci równorzędny laureat Sławomir Białas – referent w Urzędzie Gminy Cmolas – nie kryje swej satysfakcji. – Jestem w końcu wśród 10 najaktywniejszych ludzi w Polsce pod względem pozyskiwania

Biuletyn pomocy technicznej

A Polska pięknieje Pomoc techniczna nie czyni cudów, lecz sprawnie pomaga w ich realizacji.

68

Śląskie Centrum Edukacji Regionalnej w Koszęcinie, siedziba Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny Konkurs „Polska pięknieje – 7 cudów Funduszy Europejskich” pokazał wiele zabytków, turystycznych atrakcji, obiektów ważnych dla naszej kultury, które dzięki dofinansowaniu ze środków Funduszy Europejskich dostały szansę na odzyskanie świetności.

Ale przede wszystkim obudził on ogólnonarodową dumę z tego, że jesteśmy Polakami. „Piękna nasza Polska cała”… Tę patriotyczną pieśń znamy ze szkolnych śpiewników i repertuaru „Mazowsza”. Mało kto jednak wie, że napisał ją 180 lat temu polski poeta i geograf Wincenty Pol, którego ojciec był Niemcem, a matka pochodziła ze spolonizowanej rodziny francuskiej. A szkoda. Gdyż umyka naszej uwadze to, że w polskim pejzażu, kulturze oraz tradycji tkwią magnesy, które z wielką

siłą działają nie tylko na nas. One także przyciągają obcokrajowców.

Podczas III Forum Funduszy Europejskich (Warszawa 1-2.10.2010 r.) rozstrzygnięto trzecią już edycję Konkursu „Polska pięknieje – 7 cudów Funduszy Europejskich”. Zgłoszono do niego 138 realizacji, a wszystkie były na bardzo wysokim poziomie.

Podczas uroczystej gali w Teatrze Dramatycznym nagrodzono następujące projekty: • Śląskie Centrum Edukacji Regionalnej w Koszęcinie, czyli siedziba Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny (kategoria „Zabytek” – dofinansowanie z UE 5 297 890,56 zł).

• Wyspa Młyńska w Bydgoszczy, która z zaniedbanego zakątka zmienia się konsekwentnie

Biuletyn pomocy technicznej

69 Wyspa Młyńska w Bydgoszczy

• „Nordic Walking – pasja bez granic” (kategoria: „Turystyka aktywna” – dofinansowanie z UE 95 452,50 zł). Dzięki pomysłowości i energii grupy mieszkańców Barlinek w woj. zachodniopomorskim stał się Europejską Stolicą Nordic Walking.

Jedyną, bo nazwa została prawnie zastrzeżona.

• Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu” w Toruniu (kategoria: „Obiekt turystyczny” – dofinansowanie z UE 30 000 000,00 zł). Pierwszy po 1939 r. w Polsce obiekt architektoniczny poświęcony sztuce współczesnej, usytuowany w bezpośrednim sąsiedztwie toruńskiej starówki wpisanej przez UNESCO na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego.

• Siódmy ubiegłoroczny „cud” to w istocie „multicud”, bowiem „Promocja markowych produktów turystycznych Dolnego Śląska” (Kategoria: „produkt promocyjny” – dofinansowanie z UE 6 876 133,50 zł) objęła liczne atrakcje turystyczne Dolnego Śląska. Karkonosze jako teren aktywnej turystyki; uzdrowiska, czyli ośrodki wy-

Muzeum w Stalowej Woli

A Polska pięknieje

w centrum wypoczynku, pracy i przedsiębiorczości (kategoria „Rewitalizacja” – dofinansowanie z UE 2 768 400,00 zł).

• Muzeum w Stalowej Woli, które prowadzi pierwszy w Polsce zintegrowany program edukacyjny, ułatwiający odbiór sztuki osobom z dysfunkcją narządu ruchu, wzroku, słuchu, a także z niepełnosprawnością intelektualną (kategoria „Turystyka transgraniczna i międzynarodowa” – dofinansowanie z UE 240 846,14 zł).

• „Garncarska Wioska” w Kamionce – woj. warmińsko-mazurskie (kategoria: „Obszary wiejskie” – dofinansowanie z UE 1 027 000,00 zł). Pomysł na pozarolniczą działalność gospodarczą opartą na tradycyjnych, ginących zawodach rzemieślniczych, technologiach i zwyczajach. A także przedsiębiorstwo społeczne specjalizujące się m.in. w szyciu tradycyjnych strojów ludowych dla regionalnych grup tanecznych, produkujące gadżety reklamowe i organizujące imprezy integracyjne, jarmarki oraz festyny.

Biuletyn pomocy technicznej

Mamy już 21 uznanych prestiżowymi nagrodami cudów Funduszy Europejskich. Razem z nominowanymi daje to 60 projektów, którymi śmiało można się chwalić. Skala przedsięwzięcia jest więc ogromna. Podobnie jak pozytywne zmiany w społecznym krajobrazie naszej Dużej Ojczyzny.

70

Barlinek „Nordic Walking – pasja bez granic"

Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu” w Toruniu

Biuletyn pomocy technicznej

71 „Garncarska Wioska” w Kamionce – woj. warmińsko-mazurskie

dów Funduszy Europejskich" prezentująca projekty laureatów trzeciej edycji była już eksponowana w warszawskiej Bibliotece Uniwersyteckiej, Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu” w Toruniu, Barlineckim Ośrodku Kultury, Centrum Edukacyjno--Kongresowym Politechniki Śląskiej w Gliwicach, Dworze Zieleniewskich w Trzebini oraz Urzędzie Marszałkowskim w Rzeszowie. Jesienią ma trafić do Ambasady RP w Bukareszcie.

Podsumowując – mamy już 21 uznanych prestiżowymi nagrodami cudów Funduszy Europejskich. Razem z nominowanymi daje to 60 projektów, którymi śmiało można się chwalić. Skala przedsięwzięcia jest więc ogromna. Podobnie jak pozytywne zmiany w społecznym krajobrazie naszej Dużej Ojczyzny.

Obecnie trwa czwarta edycja konkursu rozgrywanego w 7 kategoriach. Obowiązuje styl „oscarowy”. Już sama nominacja w poszczególnych konkurencjach jest nobilitująca – nadaje przedsięwzięciu rozgłos, wzbudza zainteresowanie i procentuje napływem turystów.

„Promocja markowych produktów turystycznych Dolnego Śląska”

A polska pięknieje

poczynku i regeneracji zdrowia; zamki, klasztory i pałace stanowiące dziedzictwo kultury; dolnośląskie podziemia militarne i fortyfikacje – to tylko niektóre przykłady magnesów, stwarzających możliwości uprawiania turystyki w każdej możliwej wersji: „Agro”, „Eko”, „weekendowej”, „biznesowej i konferencyjno-kongresowej”.

A wszystko to pod wspólnym hasłem: „To je výborné! Das ist super! Dolny Śląsk”.

Konkurs „Polska pięknieje – 7 cudów…” był nagłaśniany przez media centralne i lokalne. Poświęcono mu między innymi cykl audycji telewizyjnych „Polska pięknieje” emitowany w lipcu i sierpniu 2010 r. przez TVP 1. Natomiast Program I Polskiego Radia w wakacyjne weekendy pod hasłem „Polska Pięknieje dzięki Funduszom Europejskim" emitował audycje poświęcone funduszom, prezentując konkretne osiągnięcia miejscowości odwiedzanych przez „Lato z Radiem”. Konkurs ma też oczywiście swoją stronę na portalu Facebook.

Wystawa pokonkursowa „Polska Pięknieje – 7 cu-

Biuletyn pomocy technicznej

Rzecz bardzo polska, chociaż małopolska „Park doświadczeń kulturowych” to niezwykłe połączenie nowoczesności z tradycją w plenerze miejskim oraz podróż do świata dzieciństwa.

72

Rzecz Małopolska. Park doświadczeń kulturowych

Biuletyn pomocy technicznej

73 Rzecz Małopolska. Park doświadczeń kulturowych

Malarze Anna Kott i Piotr Białogłowicz pod kierownictwem projektantów sporządzili technikami laserowymi projekty interaktywnych instalacji. Z kolei rzemieślnicy z małych miejscowości przetworzyli je, używając tradycyjnych narzędzi, w drewniane przedmioty, które wystawiono w plenerze. Publiczności wolno ich swobodnie używać.

Projektanci zrobili dokładne kopie dawnych zabawek – tyle że w dużo większej skali, nieraz gigantycznej. Drewniane koniki, które kiedyś mieściły się w dłoni małego dziecka, teraz zostały przeniesione na karuzelę. I można ich dosiąść. Tak samo jak można dosiąść koguta pana Twardowskiego, a nawet… zebry (w zbiorach MEK jest zabawka z lat 60., która przedstawia cesarza Hajle Selasjego na zebrze).

Odpustowe wiatraczki mają na tej wystawie wysokość kilku metrów. Miniaturowe huśtawki emausowe, czyli regionalny gadżet z wielkanocnych odpustów, w „Parku doświadczeń kulturowych” służą jako zwykłe huśtawki. Można też wejść w redyk: pomiędzy biało-czarne stado pięćdziesięciu owiec na sprężynach, które również stanowią motyw krakowskich zabawek.

Inne eksponaty to np. olbrzymi kłębek kolorowej włóczki z drutami, etnograficzny ogród botaniczny (las barwnych kwiatów wyciętych z drewna, o wzorach zapożyczonych z malunków na ludowych meblach) oraz „etnoszlaki", czyli pomalowane we wzory ludowe alejki sprowadzone do form geometrycznych. „Praktyczne” malarstwo, po którym można chodzić, podziwiając szczegóły, w całości zaś – oglądać je z góry np. z balkonu, z lotu ptaka.

Projektanci znaleźli też nowe zastosowanie dla skrzyń posagowych, w których niegdyś panny

Rzecz bardzo polska, chociaż małopolska

W ramach „Etnodizajn Festiwal” odbyła się efektowna wystawa plenerowa „Rzecz Małopolska. Park doświadczeń kulturowych”. Składała się z interaktywnych megazabawek miejskich dla dzieci i dorosłych. Był to rezultat zabawy dizajnem i etnografią. „Rzecz Małopolska. Etnodizajn Festiwal” to dwuletni projekt Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie (MEK). Projekt ma zbadać relacje pomiędzy etnografią a współczesną grafiką użytkową i wzornictwem przemysłowym. – Staramy się pokazać, że zainteresowanie etnografią to nie jest wyłącznie ukłon w stronę przeszłości, ale bardzo interesująca lekcja dotycząca naszej współczesności – powiedziała koordynatorka projektu „Rzecz Małopolska. Etnodizajn Festiwal" Katarzyna Piszczkiewicz.

Połowa kosztów projektu została pokryta z Funduszy Europejskich (komponent pomocy technicznej w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego). „Park doświadczeń kulturowych” powstał w wyniku inspiracji organizatorów festiwalu, którzy zaprosili kilkoro polskich projektantów – Olafa Ciruta, Katarzynę Wojtygę i Krzysztofa Radoszka – do magazynów Muzeum Etnograficznego.

Pokazano im tysiące przedmiotów, których formy i funkcje często nie są już oczywiste, bo dziś nie produkuje się w domu np. masła, chleba ani narzędzi pracy. Poproszono ich o spojrzenie na nie oczami współczesnego człowieka i sprawdzenie, czy praca rzemieślników sprzed 100 lat ma znaczenie dla dizajnu – czy może się do czegoś przydać, czymś zainspirować, wspomóc wyobraźnię? „Park doświadczeń kulturowych” jest efektem tych odwiedzin.

Biuletyn pomocy technicznej

Od maja do sierpnia 2010 r. „Park doświadczeń kulturowych” miał ekspozycje w ramach „Etnodizajn Festiwalu” (Kraków, Nowy Sącz i Tarnów). We wrześniu zaprezentowano go w Brukseli na „Dniach Małopolski”, a w październiku w Warszawie na placu Defilad, podczas III Forum Funduszy Europejskich.

74

Rzecz Małopolska. Park doświadczeń kulturowych

Biuletyn pomocy technicznej

Etnodizajn Festiwal. Rzecz Małopolska

III Forum Funduszy Europejskich, Plac Defilad

75

III Forum Funduszy Europejskich

odstania kwadransa w ogonku, nie dało się nawet posiedzieć na ławce.

Do Urzędu Miasta Krakowa wpłynęła propozycja przekształcenia „Parku doświadczeń kulturowych” w stałą wystawę. A ściślej – w zagospodarowanie przez artystów jednego z miejskich parków.

Na razie jednak w sierpniu 2011 r. czeka go wizyta w Paryżu, w ramach polskiej prezydencji w Unii Europejskiej.

W 2009 r. r. sensacją „Etnodizajn Festiwalu” była informacja, że pług i rower mają wiele wspólnego.

Są bowiem wytwarzane w podobny sposób, mają identyczną funkcjonalność i prostotę. Tak więc ergonomiki można się nauczyć od dawnych mistrzów rzemiosła, zamiast odkrywać ją na nowo.

Dzięki „Parkowi doświadczeń kulturowych” odkryto, że w życiu Polaka XXI wieku wciąż jest miejsce na dziedzictwo kulturowe. I że można je przekazywać dzieciom i młodzieży w ciekawszy sposób niż tylko poprzez wycieczki do muzeum.

III Forum Funduszy Europejskich

Rzecz bardzo polska, chociaż małopolska

młode przechowywały wiano. Dziś kopie tych staroci sprawdzają się w roli parkowych ławek ozdobionych ludowymi wzorami.

Każdy element parku powstawał z nadzieją, że stanie się inspiracją dla zwykłych ludzi. Że znajdą się chętni, którzy postawią przed swoim domem kolorowe drewniane kwiaty zamiast krasnali.

– Każdy z nas odpowiada za piękno tego świata – mówią artyści. – Każdy sam decyduje, co stoi w ogródku przed jego domem.

Od maja do sierpnia 2010 r. „Park doświadczeń kulturowych” miał ekspozycje w ramach „Etnodizajn Festiwalu” (Kraków, Nowy Sącz i Tarnów).

We wrześniu zaprezentowano go w Brukseli na „Dniach Małopolski”, a w październiku w Warszawie na placu Defilad, podczas III Forum Funduszy Europejskich.

Wystawa wszędzie biła rekordy frekwencji: do huśtawek, karuzeli, ławek ustawiały się kolejki dorosłych. W Nowym Sączu, bez wcześniejszego

Biuletyn pomocy technicznej

Napędzamy Lubelskie Dzięki dotacjom unijnym Lublin dostał szansę na tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016 i może być ambasadorem idei Partnerstwa Wschodniego. Akcja promocyjna „RPO dla Kultury" wyraźnie to pokazała.

76

Kampania informacyjno-promocyjna „Napędzamy Lubelskie”

W marcu 2007 r. Rada Miasta uchwaliła, że Lublin będzie startować w konkursie na Europejską Stolicę Kultury. Decyzja o wybraniu kultury oraz turystyki na motory rozwoju społeczno-gospodarczego regionu zyskała szerokie poparcie społeczeństwa, ośrodków akademickich, władz oraz lokalnej prasy. Do aktywnej współpracy przystąpił także Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego. Na listy projektów kluczowych trafiło kilka inwestycji (np. lotnisko) stanowiących fundament dla planów otwarcia Lubelszczyzny na świat. Dzięki dotacjom unijnym rozpoczęto też systematyczną konserwację i remonty lubelskich zabytków, a następnie - animację życia kulturalnego w odrestaurowanych obiektach.

Od 2009 r. RPO WL zaczął wykorzystywać środki pomocy technicznej do promocji tych osiągnięć.

Odbyła się udana kampania informacyjno-promocyjna „Napędzamy Lubelskie” obliczona na pobudzenie przedsiębiorczości samorządów oraz indywidualnego popytu na dotacje. Ponadto program regionalny promował lubelskie osiągnięcia w konkursie „Polska pięknieje – 7 cudów Funduszy Euro-

pejskich” (wyróżnienie dla Jarmarku Jagiellońskiego oraz nominacja dla konserwacji Zamku Lubelskiego w 2009 r.).

Jedną z imprez, które ściągają do Lublina tysiące gości, jest „Noc kultury” organizowana od 2007 roku. Przez całą dobę są wtedy otwarte muzea, teatry i domy kultury. Na placach, w zaułkach i podwórkach odbywają się plenerowe koncerty, spektakle i wystawy.

Ubiegłoroczna „Noc” trwała od 5 do 6 marca. Była dedykowana historycznemu dziedzictwu Lublina, składała się z ok. 200 wydarzeń kulturalnych. Ton „Nocy kultury” nadawała akcja promocyjna „RPO dla kultury” dofinansowana ze środków POPT 2007-2013 i złożona z ok. 20 imprez, w większości ze sfer tzw. kultury wysokiej. Poruszając się „Szlakiem projektów realizowanych ze środków unijnych” można było trafić m.in. na koncerty Orkiestry Kameralnej Teatru Muzycznego lub Orkiestry Kameralnej Filharmonii Lubelskiej na dziedzińcu Zamku Lubelskiego albo na spektakle w Teatrze Osterwy, w wirydarzu Klasztoru oo. Dominikanów.

Szczególną atrakcję stanowił spektakl multime-

Biuletyn pomocy technicznej

77 Europejską Stolicę Kultury 2016. Ogłoszenie wyników II etapu konkursu jest planowane na czerwiec--lipiec 2011 roku.

Kampania „Napędzamy Lubelskie” „Napędzamy Lubelskie” to hasło kampanii informacyjno-wizerunkowej promującej Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego. Składały się na nią działania outdoor (m.in. 86 billboardów i mini billboardów, mobile z nagłośnieniem, kampania w środkach komunikacji miejskiej Białej Podlaskiej, Chełma, Lublina, Puław i Zamościa), wkładki do prasy, spoty radiowe (wyemitowano ich 360), a nawet autobus w barwach RPO. Kampania miała zwiększyć świadomość społeczną dotyczącą RPO WL, rozpowszechnić informacje na temat programu oraz promować województwoa lubelskie, jako region dobrze gospodarujący środkami unijnymi w Polsce. Skupiono się również na wskazaniu „dobrych praktyk”, czyli miejsc i ludzi, którzy potrafią korzystać z unijnych dotacji.

85% kosztów przedsięwzięcia sfinansowano ze środków EFRR, 15% poniosło województwo lubelskie. Gros wydatków stanowił zakup nośników reklamy.

W kampanii założono dotarcie do minimum 55% mieszkańców Lubelskiego powyżej 15. roku życia.

Badania ewaluacyjne wykazują, że spełniła zadanie – np. wskaźnik rozpoznawalności lubelskiego RPO jest najwyższy w całej Polsce.

Tekst dotyczy projektów: „RPO dla kultury", „Napędzamy Lubelskie".

Napędzamy Lubelskie

dialny (tzw. mapping, który łączy światło, dźwięk i obraz wideo) wyświetlony na fasadzie Trybunału Koronnego. Pokaz zaprezentowany podczas „Nocy kultury” wizualizował historię lubelskiego renesansu, lecz zastosowano także symbole graficzne kampanii wizerunkowo-promocyjnej RPO WL „Napędzamy Lubelskie”.

Fragmenty tego widowiska, nagrane przez widzów, można obejrzeć na www.youtube.com oraz w rankingu internetowych ciekawostek zestawianych przez internautów na stronie www.wykop.pl.

W ramach eventu „RPO dla kultury” odbyła się jeszcze gra miejska „Graj i poznawaj RPO”. Uczestnicy musieli się wykazać znajomością miasta, UE oraz RPO WL oraz odnaleźć obiekty, dofinansowane z Funduszy Europejskich.

Poza tym w programie znalazła się efektowna wystawa fotograficzna, która prezentowała 30 inwestycji finansowanych przez FE, a ważnych dla stołecznych aspiracji Lublina. Wystawę można było obejrzeć później jeszcze w Chełmie, Zamościu oraz Białej Podlaskiej.

Pamiątkę po wydarzeniach stanowi m.in. spot zilustrowany dynamicznym motywem muzycznym (zamieszczony na www.youtube.com pod tytułem „RPO dla kultury”).

– Nowoczesność i archaizm splecione w jeden węzeł – wspomina Karolina Pakulska, studentka Politechniki Warszawskiej, która od dwóch lat przyjeżdża z przyjaciółmi na „Noc kultury”. – Na przykład dziedziniec renesansowego zamczyska, na którym wyświetlają niemy, czarno-biały film z lat 20..

Chwilę później filharmonia we frakach daje koncert ku czci Wieniawskiego, gdy jednocześnie u odrzwi zamku orkiestra strażacka gra na trąbach pieśni chłopów pańszczyźnianych. Zupełna magia!

Tej magii ulegli też europejscy eksperci – 13 października 2010 r. Lublin, obok Gdańska, Katowic, Warszawy i Wrocławia, został finalistą konkursu na

Biuletyn pomocy technicznej

Bizneswoman z dotacją w tle Działania informacyjno-promocyjne wspierane przez Fundusze Europejskie zmieniają życie polskich kobiet.

78

Laureaci konkursu „Innowacyjny Przedsiębiorca Województwa Lubelskiego", kapituła konkursowa wraz z marszałkiem województwa lubelskiego Krzysztofem Grabczukiem – Polki wyjątkowo aktywnie korzystają z Funduszy Europejskich. Do końca 2010 r. blisko 3 miliony kobiet wzięło udział w unijnych projektach. Wiele osiągnęło sukces – powiedziała 8 marca 2011 r. minister Ewa Bieńkowska na konferencji z okazji Dnia Kobiet.

Wiele kobiet zdecydowało się wystąpić o dotację europejską. Inne, które jeszcze się wahają, również korzystają ze wsparcia pomocy technicznej, nawet o tym nie wiedząc. Do pozyskiwania informacji używają nowoczesnych narzędzi informacyjnych, takich jak wyszukiwarka dotacji na Portalu Funduszy Europejskich.

– Bezrobotna kobieta nie wie, kto aktualizuje tę

wyszukiwarkę, kto jej zapewnia bezpłatny dostęp do Internetu w bibliotece publicznej. Albo kto kupuje sprzęt agencjom rozwoju przedsiębiorczości i drukuje broszury informacyjne. Nie jest dla niej ważne, kto wyszkolił konsultantów z Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich. Kto im płaci wynagrodzenie. Ją interesuje tylko to, że oni są uprzejmi i empatyczni – twierdzi Edyta Mazurkiewicz z Warszawy, która przed czterema laty otworzyła firmę poligraficzną dzięki dofinansowaniu z Funduszy Europejskich. – Taka kobieta nie wie, skąd to wszystko się wzięło i jak działa.

Edyta Mazurkiewicz mówi, że człowiek, który staje na ruchomych schodach, nie zastanawia się,

Biuletyn pomocy technicznej

Do końca 2010 roku dotację na rozpoczęcie własnego biznesu otrzymało 36 tysięcy kobiet.

79 Zakładały rozmaite firmy – od dekoratorki wnętrz po naukowca, stolarza i detektywa. Wiele firm było innowacyjnych – portal budowlany, weselny, mapa geofizyczna, ratownictwo medyczne, ale nie brakowało również firm cateringowych.

Bohaterki rzeczowo opisywały swoją drogę do dotacji, ale wspominały też strach wynikający z braku doświadczenia i pieniędzy. Co trzecia przyznawała, że bez emocjonalnego wsparcia męża nie poszłaby po dotację. A przecież są zaradne i inteligentne: większość samodzielnie napisała projekty – niekiedy z marszu!

Pzreważnie pracują w domu. Panie chwaliły sobie, że praca nie odbiera im możliwości zadbania o dzieci. Ich wypowiedzi były komentowane przez ekspertów z ministerstwa lub z punktów informacyjnych. Widzowie otrzymywali więc konkretną informację.

W ramach cyklu pokazano również kobiety, które uzyskały dotacje nie dla siebie, lecz dla swoich instytucji – pracownice samorządów z Zawad i Lesznowoli oraz dyrektorkę, która dzięki Funduszom Europejskim, w krótkim czasie zakończyła przeciągającą się kilkanaście lat budowę szpitala w Mińsku Mazowieckim (projekt kluczowy w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Mazowieckiego, wartość 10 mln zł, z czego 80% dotacji). Jedną audycję poświęcono Fundacji UMCS z Lublina aktywizującej zawodowo młode kobiety.

Z kolei na cykl artykułów „Pani Euro” w tygodniku „Pani Domu” (ulubionym tygodniku czytelniczek powyżej 25. roku życia, z małych miejscowości) składało się 10 artykułów o beneficjentkach Funduszy Europejskich publikowanych wraz z odpowiedziami ekspertów na nadesłane pytania.

Do końca 2010 roku dotację na rozpoczęcie własnego biznesu otrzymało 36 tysięcy kobiet.

Bizneswoman z dotacją w tle

dlaczego one jadą. Nie widzi silnika, pasa transmisyjnego ani małych kółeczek. Wyliczając projekty POPT 2007-2013, przypisuje im rolę tych właśnie kółeczek, które pomogły jej wydźwignąć się z trudnej sytuacji.

Podobną opinię wyraża Sylwia Skrzypek-Ahmed, kierowniczka dziekanatu Wydziału Ekonomii w WSEiI w Lublinie oraz – dzięki dotacji – debiutująca bizneswoman. W listopadzie 2010 r. dostała wyróżnienie za „Najlepszy start” w konkursie promocyjnym Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego „Innowacyjny Przedsiębiorca Województwa Lubelskiego”. – To ważne, że wciąż z prasy, telewizji dociera sygnał: „dotknij, spróbuj, zobacz: inne już poszły na swoje… nieraz nie wychodząc z domu”. Rzetelna informacja jest łatwo osiągalna. Poza tym widać, że dotację można dostać, nie mając doświadczenia, pieniędzy i kontaktów. Że nieważny jest wiek, ciąża lub małe dziecko.

Edyta Mazurkiewicz uzupełnia: – Kobiety potrzebują zupełnie innej zachęty czy wsparcia niż mężczyźni. Gdyby przez twarz człowieka, z którym rozmawiałam cztery lata temu na pikniku na polach Mokotowskich, przeleciał cień zwątpienia na wiadomość, że mam dwoje dorastających dzieci, z których jedno wciąż choruje – dzisiaj nie miałabym firmy.

Jesienią 2010 r. TVP 2 wyemitował 20 pięciominutowych odcinków audycji „Kobieta z dotacją w tle” o tym, jak dotacja z Funduszy Europejskich pozwala bezrobotnym paniom założyć własną firmę. Każdy odcinek był poświęcony jednej postaci. Audycja jest obecnie dostępna w Internecie.

Bohaterki tej kampanii mieszkają w całej Polsce (najwięcej w Lubelskiem) i są w różnym wieku (przeważają jednak młode matki tuż po studiach).

Biuletyn pomocy technicznej

Przyszłość jest kobietą Kobieta jest takim samym obywatelem jak mężczyzna.

Specjalne projekty informacyjno-promocyjne POPT 2007-2013 mają pozytywny wpływ na zrównanie obu płci.

80

Zwiększenie wśród kobiet zapotrzebowania na środki pomocowe z Funduszy Europejskich wymaga istotnych zmian w mentalności pań. Dlatego część projektów realizowanych w ramach tej perspektywy skierowana jest do kobiet. Towarzyszą im akcje informacyjne.

Przykładem wyjątkowo skutecznego działania w sferze komunikacji społecznej jest projekt „Przyszłość jest kobietą”. Został dofinansowany w ramach Konkursu Dotacji „Fundusze strukturalne na poziomie NSS” – edycja II – nadzorowanego przez Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej MRR. W ramach projektu „Przyszłość jest kobietą” wydano książkę „Kobiety w zarządzaniu i czynniki ich sukcesów” oraz zorganizowano seminarium na ten sam temat. Książka zawierała badania dr inż.

Teresy Kupczyk nad 400 liderkami polskiego biznesu (2008 r.) oraz zarządami 500 największych polskich firm.

Badania nie miały precedensu w Europie. Dr inż. Teresa Kupczyk wykazała, że najbardziej przedsiębiorcze i najlepiej przygotowane do pracy menedżera Polki napotykają barierę utrudniającą im dojście do wysokich pozycji w biznesie, które mężczyźni osiągają zdecydowanie mniejszym nakładem pracy i przy mniejszych sukcesach zawodowych.

Ten fenomen od lat 80. jest nazywany przez socjologów „szklanym sufitem” lub „grząską podłogą”.

Fenomen jest „niewidzialny”, ponieważ zazwyczaj w przypadku utrudnień w awansach kierujący firmami, w których się to zdarza, znajdują dla nich inne wytłumaczenia. Jednak na poziomie całej populacji, przy zastosowaniu analizy statystycz-

mogą stać się siłą napędzającą wzrost gospodarczy, rozwój i dobrobyt.

Zastanawiano się też, czy dotychczasowe działania na rzecz równości szans kobiet i mężczyzn w zarządzaniu w Polsce są skuteczne i wystarczające, a także, jakie jeszcze starania należy podjąć, by tę równość zapewnić. Jakie czynniki współcześnie decydują o sukcesach kobiet w zarządzaniu?

W podsumowaniu stwierdzono, iż analiza rzeczywistości oraz wyniki badań empirycznych pokazują, że w dalszym ciągu kobiety w zarządzaniu mają równe prawa i kompetencje, lecz nierówne szanse.

Mimo wysokich kwalifikacji wciąż nie mogą zająć należnych im miejsc w biznesie czy polityce, na warunkach, jakie mają mężczyźni. Odpowiedzialnością za taki stan rzeczy obarczono: stereotypy kulturowe, przekonania i przesądy – zarówno przestarzały model funkcjonowania rodziny, jak i wzorzec stanowisk menedżerskich. Książkę „Kobiety w zarządzaniu i czynniki ich sukcesów” można bezpłatnie pobrać z kilku miejsc w Internecie, np. ze strony Kongresu Kobiet albo Uniwersytetu Gdańskiego.

Aktywizacja społeczności kobiecych znalazła odbicie w wyborach samorządowych jesienią 2010 r.

Procentowy udział kobiet wśród kandydatów był wyższy niż kiedykolwiek, kandydaci w swoich programach niemal obowiązkowo zamieszczali punkty adresowane do kobiet.

8 marca 2011 r. podczas konferencji „Dotacja jest kobietą, czyli jak Polki korzystają z Funduszy Europejskich” zorganizowanej przez MRR ogłoszono, iż w efekcie uczestnictwa w projektach wspieranych przez Fundusze Europejskie wzrosły zarobki co czwartego mężczyzny i blisko co piątej kobiety.

81 Przyszłość jest kobietą

nej, można zaobserwować, że kobiety (i pozostałe mniejszości) przy takich samych, równorzędnych kwalifikacjach rzadziej awansują. Uzyskują też niższe uposażenia.

Nie było dotychczas w Polsce badania, które z taką ostrością stawiałoby ten problem – w dodatku badania na tak dużej próbie, o takiej wiarygodności.

Wiadomo jednak, że pensje kobiet są u nas o 1/3 niższe od poborów ich kolegów z pracy, a panie zarabiają w Polsce miesięcznie średnio o 1000 zł mniej od panów na takim stanowisku (Wyniki Ogólnopolskich Badań Wynagrodzeń, Sedlak & Sedlak 2010). Wiadomo także, że są tereny, gdzie bezrobocie kobiet dochodzi do 50% populacji, a mężczyźni mają tam prawie 7-10 razy większą szansę na zdobycie pracy lub podjęcie działalności gospodarczej.

Wyniki badań dr inż. Teresy Kupczyk wywołały olbrzymie zainteresowanie, także organizacji pozarządowych za granicą, a do udziału w seminarium „Przyszłość jest kobietą. Nic nie zatrzyma idei, której czas już nadszedł” zgłosiło się ponad 700 osób, głównie polityków, naukowców, działaczy społecznych. W ten właśnie sposób jesienią 2009 r. rozpoczęła się głośna ogólnokrajowa debata o parytetach.

W seminarium uczestniczyły przede wszystkim kobiety pełniące funkcje kierownicze w biznesie, administracji i edukacji oraz psycholodzy i doradcy zawodowi. Podczas debaty wymieniono poglądy i opinie m.in. o tym, że potencjał kobiet w zarządzaniu nadal nie jest w pełni wykorzystywany. Tak w Polsce, jak i na świecie. A rezygnacja z kobiet na stanowiskach kierowniczych jest dużym marnotrawstwem, gdyż współcześnie to właśnie one

Biuletyn pomocy technicznej

W ramach projektu „Przyszłość jest kobietą” wydano książkę „Kobiety w zarządzaniu i czynniki ich sukcesów” oraz zorganizowano seminarium na ten sam temat. Książka zawierała badania dr inż.

Teresy Kupczyk nad 400 liderkami polskiego biznesu (2008 r.) oraz zarządami 500 największych polskich firm.