Sinterklaas Knutselboek
2
Sinterklaas is alweer bijna in het land. ... En wat is er nu leuker dan samen met de kinderen in uw klas naar dit mooie feest toe te leven? U, als leraar, staat elk jaar weer voor de uitdaging om leuke nieuwe ideeën te verzinnen. voor de Sinterklaasknutselwerkjes. Op de zoveelste mijter zit u wellicht helemaal niet te wachten..? Daarom denkt Alberts graag met u mee!Alberts heeft kunstenaresse en handvaardigheidslerares Roos Huijbrechts gevraagd om vernieuwende knutselideeën voor u en uw klas te creëren. Het resultaat hebben wij u in dit boekwerk verzameld: leuke, vernieuwende en frisse ideeën die uw klas weer helemaal in de Sinterklaassfeer zullen omtoveren! Alle opdrachten zijn ingedeeld in verschillende moeilijkheidsgraden. Zo is er aanbod voor iedere leeftijdsgroep of kunt u in één en dezelfde opdracht meer uitdaging voor de creatievelingen in uw klas inbouwen. U werkt eenvoudig via het stappenplan en de bijpassende plaatjes. Wij wensen u een mooie en creatieve Sinterklaas-tijd toe! De medewerkers van Alberts-onderwijs.
3
4
INHOUD: Cadeaupapier (groep 1-8) Cadeaupapier (groep 6-8)
opdracht
6
voorbeelden
7
opdracht
8
voorbeelden
9
Gedicht: Als mijn moeder piet zou zijn Kralen (groep 3-8)
11 opdracht
12
voorbeelden
13
Gedicht Pietengym Glas-in-lood (groep 6-8) Wayang paarden (groep 3-5)
15 opdracht
16
voorbeelden
17
opdracht
20
voorbeelden
21
sjabloon
22
Gedicht: trippel trappel paardje Kartondruk (groep 5-8) Beelden van gips (groep 3-5)
23 opdracht
24
voorbeeld
25
opdracht
28
voorbeeld paard
29
voorbeeld piet
30
voorbeeld boom
31
Sinterklaasshow
32
Colofon
33
5
Cadeaupapier (groep 1-8) Met eenvoudige vormen (door gebruik van rest-materiaal: bekertje, achterkant stift, klein doosje, dopje) stempelen we de basisvormen, in diverse kleuren, met verf, op een groot wit of gekleurd vel (zie de voorbeelden). Vervolgens kun je eenvoudig gezichtjes en versieringen aanbrengen. Dit met behulp van kleinere vormen of door te schilderen en het plakken van veertjes/oogjes/wol/watjes. Een Pietje is zo gemaakt, ook door de laagste groepen.
Benodigdheden: * * * * * * * * *
Restmateriaal in verschillende vormen Grote vellen gekleurd papier Alberts plakkaatverf in diverse kleuren Veertjes/oogjes/stofjes/watjes/wol e.d. Plakband Lijm Kwasten Bakjes water (spoelen kwasten) Voorbeeld uitprinten
Heeft u materialen nodig? Uw boodschappenlijstje voor deze knutselopdracht hebben wij alvast voor u klaargezet op:
www.alberts-onderwijs.nl
Stappenplan: * Papier/restmateriaal/verf/kwasten/waterbakjes staan klaar op de tafels. * De docent doet op het bord voor hoe je met basisvormen (cirkel/vierkant/ driehoek) een Pietje kunt maken. * Smeer de grootste ronde vorm met verf in. Gebruik een kwastje. iDruk deze vorm als eerste af op het papier. Dit is de basisvorm van het hoofd. * Laat meteen het hele vel vol stempelen, dan kan deze vorm al drogen. * druk de ‘stempel’ goed recht omlaag en omhoog op het papier voor een goede afdruk (niet schuiven/wrijven). * Met de kleinere vormen kun je nu de ogen/neus/haren/kraag stempelen. * Gebruik de extra materialen om je papier in 3-D effect te versieren (veertjes, oogjes, stofjes, e.d.).
Extra tips:
* Stimuleer om verschillende kleuren te gebruiken. * Met een vierkantje kunnen cadeautjes gestempeld worden, hier kun je later een strik op laten schilderen. * Er kunnen ook Pietjes en cadeautjes gemengd op het papier staan. * Met een rondje en een driehoek kun je ook een Sint stempelen.
6
7
Cadeaupapier (groep 6-8) De hogere groepen kunnen heel eenvoudig of met meer details, stempels maken van (zelf drogende) klei. Paardjes, huisjes of pepernoten. Van allerlei vormen die metSinterklaas te maken hebben, kun je de stempels maken (zie voorbeelden). Deze klei kun je in een dag laten drogen in de open lucht. Je kunt de klei echter ook direct gebruiken als stempel. Wel wordt hij na een aantal keren gebruik, dan wat erg zacht en niet meer bruikbaar.
Benodigdheden: * * * * * * * * * *
Zelfdrogende klei Grote vellen gekleurd papier Verf in diverse kleuren Veertjes/oogjes/stofjes/watjes/wol e.d. Plakband Lijm Kwasten Bakjes water (spoelen kwasten) Klei spatels/ satĂŠprikkers Voorbeeld uitprinten
Heeft u materialen nodig? Uw boodschappenlijstje voor deze knutselopdracht hebben wij alvast voor u klaargezet op:
www.alberts-onderwijs.nl
* * * *
Toepassingstip Laat leerlingen een doosje meenemen. Hier kunnen ze een verlanglijstje voor hunzelf of een mooie wens voor een ander in doen en inpakken met hun eigen papier. Je kunt dan een "kadootjestoren" maken, staand of hangend aan het plafond, als versiering in de klas. De Pieten kunnen deze dan op 5 december meenemen, dan hebben zij ook eens iets uit te pakken.
8
*
Stappenplan: * Geef de leerlingen alle- maal een hoeveelheid klei ter grootte van een mandarijntje, hier kun je meerdere stempels van maken. * Laat de leerlingen enkele voorbeelden zien. * De stempels moeten de goede dikte hebben om vast te kunnen houden. Tijdens het stempelen worden de vormen gespiegeld, hier moet bij gebruik van letters rekening worden gehouden. De stempels kunnen meteen en meerdere malen gebruikt worden. Echter wanneer ze een dag drogen gaan ze langer mee. Kleispatels en sateprikkers kunnen gebruikt worden om strakke en gladde vormen te maken. Gebruik de extra materialen om je papier in 3-D effect te versieren (veertjes, oogjes, stofjes, e.d.). De stempels kunnen onderling uitgewisseld worden.
9
10
Als Mijn MoeDer piet zou zijn. Als mijn moeder Piet zou zijn dan klom zij alle dagen zonder het te vragen bovenin het wit gordijn. Als mijn moeder Piet zou zijn dan zat zij met haar vrinden cadeautjes in te binden: een pop, een tol, een trein. Als mijn moeder Piet zou zijn dan hing de was te drogen op ongekende hoogten in de daknok aan een lijn Als mijn moeder Piet zou zijn dan kregen wij alle dagen avondeten in onze magen van speculaas en marsepein Als mijn moeder Piet zou zijn dan was ik razendblij! Want dan zat er Piet in mij en dan klauterden wij samen fijn!
11
Kralen van zelfdrogende klei (groep 3-8) De lagere groepen kunnen heel eenvoudig een bolletje rollen in hun handen en deze op een satéprikker in een kleurtje schilderen (laat de bolletjes zitten op de prikker en gebruikt deze als handvat) laten drogen en dan krijg je eigenlijk vanzelf kralen. Vervolgens kun je een Piet- of Sint-hoofdje van zo’n kraaltje maken, door mondje, haren ogen e.d. te schilderen of te versieren. Dit kan heel eenvoudig of met meer details. De kraal ziet er na een vernislaagje en aan een rijgdraad heel professioneel uit.
Benodigdheden: * * * * * * *
Zelfdrogende klei Satéprikkers Doosje of dekseltje Verf in diverse kleuren Vernis Rijgdraad Ter versiering: veertjes/oogjes/stofjes/watjes/wol e.d. * Voorbeeld uitprinten om te laten zien
Heeft u materialen nodig? Uw boodschappenlijstje voor deze knutselopdracht hebben wij alvast voor u klaargezet op:
www.alberts-onderwijs.nl
Stappenplan: * Laat voorbeelden zien. * Geef de leerlingen een bolletje klei ten grootte van een mandarijntje, hier kun je meerdere kralen van maken. * Laat van de klei bolletjes draaien tussen de handen. Minimaal 3, ten grootte van een dobbelsteen. * Laat de bolletjes (mooi rond) voorzichtig, met een draaiende beweging op een satéprikker prikken, dit worden de hoofdjes van de Pietjes. * De satéprikker kun je horizontaal laten rusten op een doosje of dekseltje. * Door een puntje uit het bolletje te trekken, kun je een neusje maken. * De hoofdjes kun je nu bruin schilderen, op de prikker als handvat. * Maak de petjes door een kleiner bolletje met je duim plat te drukken in je hand. Deze kun je in een vrolijk kleurtje schilderen en liggend laten drogen. * Wanneer de verf echt goed droog is kunnen de kralen vernist worden; dit laat ze mooi glanzen als echt kralen en werkt ook ter bescherming tegen oa. vocht. * Alles droog? Plak of schilder dan de oogjes, mondjes, haren e.d. erop. * Als de petjes droog zijn kunnen die ook op de hoofdjes geplakt worden. * Haal de kralen met een draaiende beweging van de prikkers af en rijg ze op het snoer.
12
13
14
Pietengymnastiek Ik werd vannacht plots wakker Van een hele zachte toon De klank werd alsmaar zwakker Ik veegde mijn oogjes schoon Ik klom zacht op de vensterbank En tuurde achter het gordijn Naar de donkere wereld buiten Daar in de maneschijn In’t donker zag ik dingen Als schimmen voor mijn oog Maar ik hoorde iemand zingen Dus tuurde ik omhoog Daar zag ik zeven pieten Samen in de boom Ze klommen en ze gymden Het leek heus wel een droom! De pieten zongen samen Van snoep in grote zakken En zonder zich te schamen Sprongen ze in alle takken Ze oefende en turnden Tot aan de ochtendzon Ik zou ook wel willen Dat ik zo zwieren kon Snel gingen alle pietjes De daken op, en vlug Ik hoorde nu geen liedjes Ik zag ze nooit meer terug
15
Glas-in-lood ramen (groep 6-8) Met een ondergrond van zwart papier en invulling van vliegerpapier maak je mooie glas-in-lood ramen. Grote ramen met eenvoudige vormen als een Pietje met muts, voor de lagere groep (6) en kleinere ramen met meer details voor de hogere groepen (7-8). De ramen zijn (wel met geduld) vrij eenvoudig te maken met weinig verschillende materialen en zijn een heel kleurrijke en gezellige versiering voor de ramen in de klas.
Benodigdheden: * * * * * * * *
Zwarte vellen papier Vlieger papier in diverse kleuren Scharen Lineaal Lijm Wit/geel potlood Balpen Voorbeeld uitprinten
Heeft u materialen nodig? Uw boodschappenlijstje voor deze knutselopdracht hebben wij alvast voor u klaargezet op:
www.alberts-onderwijs.nl
Stappenplan: * Laat de klas een voorbeeld zien. * Er moet eerst een rand van ongeveer 1,5cm (afhankelijk van de grootte van het werk) worden afgetekend langs de randen van het zwarte vel, gebruik hiervoor een wit of geel potlood, die kun je goed zien. * Teken de de afbeelding in het midden van het vel, dit kan alleen een silhouette zijn maar ook een gecompliceerdere tekening. De lijnen moeten de dikte van de rand hebben en aan bede uitenden altijd aan een andere lijn vast zitten (zie voorbeeld). * De rest van het vel wordt vedeeld in verschillende vlakken, deze moeten gescheiden worden door lijnen die ook even dik zijn als de rand (doe dit voor op het bord). De vlakken die ontstaan mogen niet groter zijn dan de gootte van het vliegerpapier. * Alleen het silhouette ĂŠn de dikke lijnen blijven staan, de rest knippen we uit. (tip: laat arceren wat uitgeknipt moet worden en controleer dit). * Het vliegerpapier kan erop geplakt worden, dit moet eerst op maat geknipt worden; kies een vlak uit, leg het vliegerpapier eronder, volg dit vlak met een balpen en teken zo de juiste vorm af. * Knip de vorm iets groter, zodat je een plakrand hebt en plak hem van bovenaf op het zwarte vel. * Vul zo alle vlakken met verschillende kleuren vliegerpapier
16
17
18
19
BewegenDe Wayang pAArDen (groep 3-5) Eenvoudig te maken, ook voor de lagere groepen. Het is slechts uitknippen van een voorbeeldvorm (hoge groepen kunnen zelf een vorm tekenen) de delen aan elkaar maken met splitpennen en twee satéprikkers aan de achterkant. Door de vorm ingewikkelder te maken maak je de pop interessanter. Daarnaast kun je kiezen voor het eenvoudig versieren met stift of verf. Je kunt ook kiezen voor versieren met stof, veertjes, wol e.d. Dat past meer bij een opdracht voor de hogere groepen.
Benodigdheden: * Voorbeeld vormen uitgeprint op dikker papier (voor lagere groepen groter printen, dat is makkelijker te knippen) * Stiften/potloden * Scharen * (Hout)ijm * Splitpennen * Satéprikkers, 2 per leerling * Eventueel ander materiaal ter versiering * Voorbeeld uitprinten
Heeft u materialen nodig? Uw boodschappenlijstje voor deze knutselopdracht hebben wij alvast voor u klaargezet op:
www.alberts-onderwijs.nl
Stappenplan: * Deel de voorbeeldvormen en laat deze eerst inkleuren. De hogere groepen kunnen ook zelf een vorm proberen te maken. * Vervolgens moeten de vormen netjes uitgeknipt worden. * Laat ze met een van de Satéprikkers de gaatjes voor de splitpennen doorprikken. * Dan kunnen de stukken op de juiste manier aan elkaar gemaakt worden met de splitpennen. * Nu worden de prikkers aan de achterkant vast gelijmd (eventueel verstevigd met een plakbandje zodat de lijm goed kan drogen). * De paardjes (of eigen creaties) kunnen nog verder versierd worden, zorg hierbij wel dat het het bewegen van de pop niet in de weg zit.
20
21
22
Trippel trappel paardje Daar boven op het dak Is het niet te koud daar? Loop je met gemak? Klik klak doen je hoeven Ze brengen jou naar mij Want ik zette mijn schoentje Met een worteltje erbij Wat zul je straks weer smullen Van dat worteltje zo zoet Vraag je dan aan Sinterklaas Of hij iets in mijn schoentje doet?
23
KArTonDruk (groep 5-8) Door verschillende lagen karton opelkaar te plakken, in de vorm van huizen/daken/straten met pietjes e.d. maak je een soort grote stempel. Deze moet je in-inkten met een inktroller of een kwast. Door papier erop te leggen en met een schone roller erover te rollen (evt. met een deegroller of glazen fles) maak je hele mooie grafische afdrukken die je ook meerdere keren kunt afdrukken. Ook kun je combinaties maken met verschillende kleuren.
Benodigdheden: * * * * * * * * * * *
Potloden Scharen Lijm Karton van bijvoorbeeld pakken rijst, of cornflakes (geen drinkpakken). Grote vellen papier voor de stempel Grote vellen wit papier voor het afdrukken Zwarte en blauwe verf of inkt Vernis Verfroller Harde inktroller/deegroller/glazen fles (of drukpers) Voorbeeld uitprinten
Heeft u materialen nodig? Uw boodschappenlijstje voor deze knutselopdracht hebben wij alvast voor u klaargezet op:
* Laat voorbeelden zien. * Deel het karton uit en laat de leerlingen vormen tekenen van straattaferelen zoals huizen, ramen, deuren, straat, auto, boom e.d. Laat ze ook een Piet of Sint tekenen. * Knip de vormen netjes uit. * Laat de vormen in een tafereel op een groot vel neerleggen. Belangrijk is dat er verschillende lagen ontstaan van één, twee, drie of misschien wel vier lagen karton. * Lijm de losse stukken op hun plaats. Wanneer je meerdere afdrukken wilt maken is het verstandig om de plaat eerst te vernissen, zo blijft het karton langer bruikbaar. Wanneer de vernis gedroogd is wordt de plaat ingeinkt met een verfroller (je kunt details een andere kleur geven). Leg de plaat nu op een schone ondergrond, leg er een vel papier overheen en rol met de inktroller/deegroller/glazen fles over het papier. Trek het papier heel voorzichtig van de plaat af.
www.alberts-onderwijs.nl
* * * *
Toepassingstip Vertel een spannend sinterklaas verhaal over straten en daken in de nacht ter inspiratie. Deze opdracht is ook geschikt voor een groepswerk op een groot vel óf om steeds de plek van het begin en eind van de weg af te spreken, waardoor deze doorloopt op alle tekeningen van de klas wanneer je ze naast elkaar hangt.
24
Stappenplan:
25
26
27
Beelden van gips (groep 3-8) We nemen ijzerdraad als geraamte/basisvorm en gaan deze opvullen met kranten of w.c. papier en plakband. Vervolgens werken we de vorm af met een laagje gipsverband. Hier kunnen mensfiguren (Piet/Sint) of een paard van worden gemaakt. Maar ook een bij elkaar gebonden takje wordt heel bijzonder! Na het drogen (+/- 2 dagen) moeten de figuren nog wel wordne geschilderd. Met een glanzende vernislaag zien ze er n贸g mooier uit! wanneer je het ijzerdraad aan de onderkant laat uitsteken heb je meteen een handvat of standaard voor je gipsfiguur of poppenkastpop!
Benodigdheden: * * * * * * * * * * * *
IJzerdraad Takjes met veel zijtakken Kranten of w.c. papier Plakband Scharen Gipsverband Bakje water Verf in diverse kleuren Vernis Kwasten Bescherming voor de tafels Voorbeeld uitprinten
Heeft u materialen nodig? Uw boodschappenlijstje voor deze knutselopdracht hebben wij alvast voor u klaargezet op:
www.alberts-onderwijs.nl
Stappenplan: * Laat de klas een voorbeeld zien. * Maak met het ijzerdraad de hoofdvorm van je figuur. Dit kan ingewikkeld, zoals een paard, maar het kan ook een heel eenvoudig mensfiguurtje zijn met alleen een hoofd en twee armen (zie voorbeelden). * De lagere groepen kunnen ook takjes met zijtakken gebruiken. Bind ze aan elkaar zodat je een boomvorm krijgt. Plak er twee gekruiste takjes onder als voet (zie voorbeeld). * De vorm van ijzerdraad moet opgevuld worden met kranten- of w.c.papier. Je kunt plakband gebruiken om het geheel op zijn plek te houden. * Knip het gipsverband in reepjes van ongeveer twee vingers dik. * Haal de stukken verband even door het water en draai deze om je vorm van ijzerdraad heen en wrijf het glad met je vingers. Je kunt extra stukjes (bv voetjes) maken door een propje papier met een gipsstrookje aan je werkstuk vast te maken. * Wanneer alles bedekt is met een laagje gips, moet het drogen (+/- 2 dagen. * Wanneer het gedroogd is kan het werkstuk geschilderd en daarna eventueel vernist worden (dit beschermt ook tegen water).
28
29
30
31
mAAk sAmen een SinterklAAsShow De opdrachten van de WAYANG PAARDEN, DE KARTONNDRUKKEN en de GIPSPOPPEN zijn samen zeer goed te combineren tot een poppenspel/ poppenkast. De poppen dienen dan als speelfiguren decorstukken en de kartondrukken kun gebruiken als achtergronddecor.
of je
Als er vooraf een verhaal bedacht wordt kan iedereen een onderdeel maken en kan het verhaal samen opgevoerd worden.
32
© Alberts-Onderwijs B.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden vermenigvuldigd zonder voorafgaand schriftelijk toestemming van de uitgever. M.u.v. de werkbladen voor het wayong paard voor gebruik in het onderwijs of kinderopvang. Uitgever Alberts-Onderwijs B.V., Industriestraat 22, 6135 KH Sittard. Telefoon: 046 - 451 46 46. Redactie Prisca Niël, telefoon: 046 - 459 71 73, email:p.niel@alberts-onderwijs.nl. Vormgeving en knutselideën Roos Huijbrechts, email: roos.huijbrechts@blvs. nl Eindopmaak Prisca Niël Copywriting Roos Huijbrechts, Prisca Niël Rechten aan de informatie in dit boekwerk kunnen geen rechten worden ontleend. Alberts-Onderwijs B.V. kan op geen enkele wijze aansprakelijk worden gesteld voor mogelijke fouten en tekortkomingen in deze uitgave.
33
Alberts Onderwijs | Industriestraat 22, 6135 KH Sittard | T +31 (0)46 451 46 46 | F +31 (0)46 452 90 33 info@alberts-onderwijs.nl www.alberts-onderwijs.nl www.alberts-kinderopvang.nl
34