NR 13 (12) 2019
PRO-CANINE CZŁOWIEK DLA PSA
GAZETA O PSACH DLA LUDZI
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019 COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
03
W tym numerze:
04
Stoliczku nakryj się Katarzyna Sobieszek - Psiapsióła
10
Sylwester... Przeżyjcie to razem Karolina Han - Kraina Petopii
16
Pies dla seniora Anna Koprowska - Hundo
21
Pies pewny siebie - to znaczy jaki? Michalina Stolińska - Dogs' Nuts
24
Kortyzol - wróg czy przyjaciel? Lek. wet. Karolina Twardzik - Otwórz się na psa
32
Suszone, prasowane gryzaki, czego producenci nie mówią i dlaczego nie należy włączać ich do psiej diety? Michalina Wojdat
38
Pozytywne emocje w treningu cz.2 Joanna Hajdyła-Jarosz - Psia Edukacja
42
PREgility, czyli deska w kontekście neuroanatomii Agata Seruga - Dogfulness
46
Las SENIORitas - o psiej starości Małgorzata Woźniak - BavariaTeam.com
52
Mój pies w Holandii Joanna Kamińska
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
04
STOLICZKU NAKRYJ SIĘ KATARZYNA SOBIESZEK - PSIAPSIÓŁA
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
05
STOLICZKU NAKRYJ SIĘ KATARZYNA SOBIESZEK - PSIAPSIÓŁA Czyli subiektywne i niemerytoryczne
zanieść do schroniska.
przemyślenia przedświąteczne wraz ze
Sprzątając wykonujemy monotonne,
spisem najpotrzebniejszych ustrojstw do
miarowe czynności.
sprzątania.
Machamy ręką w prawo i w lewo po
szybie, lub odkurzaczem w tył i przód
Zawsze gdy myślałam o tej bajce,
po dywanie. To jest jak mantra,
rozsądniejszym i bardziej praktycznym
człowiek się uspokaja, głowa oczyszcza
zaklęciem wydawało mi się "stoliczku
się z niepotrzebnych myśli. A jeśli
sprzątnij się". Nakrywanie do stołu jest
człowiek jest spokojny to i psu łatwiej
takie odświętne, przyjemne. Zapowiada
się wyciszyć. Kiedyś sprzątałam przy
coś miłego, ale...
głośnej muzyce, ale wiecie, psy. Mają
Jeśli weźmiemy pod uwagę, że żeby
wrażliwszy słuch niż ludzie, więc, żeby
nakryć do stołu trzeba najpierw ugotować
im też było miło z okazji sprzątania,
posiłek, jeszcze wcześniej zrobić zakupy,
teraz tylko śpiewam :-)
w międzyczasie posprzątać okolice stołu, i
Jeśli psy nie lubią lub boją się narzędzi
kuchnię i łazienkę, i okna by trzeba umyć...
sprzątających to je od nich oddzielam.
To jeśli to wszystko załatwia "stoliczku
Zastawiam drzwi bramką, krzesłem,
nakryj się" to ja chcę takie
korzystam z kenela. Ma być miło i
zaklęcie, ale...
bezpiecznie.
Tyle, że ja lubię sprzątać.
Większość psów, po 5 minutach
Sprzątając robię miejsce na nowe
mojego sprzątania kładzie się
rzeczy.
i zasypia. Ja jestem spokojna, zajęta, ale
Warto wziąć to pod uwagę przed
na widoku, więc można odpocząć.
świętami. Można sprzątnąć wszystkie nie
Sprzątając czynimy świat,
używane przez nasze psy obroże, smycze,
przynajmniej ten najbliżej nas,
szelki, zabawki, posłania, miski etcetery i
posprzątanym.
jeśli się do tego nadają sprzedać, oddać,
I choćby z tego powodu warto sprzątać.
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
06
STOLICZKU NAKRYJ SIĘ KATARZYNA SOBIESZEK - PSIAPSIÓŁA Artystyczny bałagan ma swoje zalety, pod
mieszkaniu i sprząta. Jak Twój pies się
warunkiem, że jest artystyczny. Lubimy
boi "ustrojstwa" to zaprogramuj go na
mieć posprzątane. Posprzątane poprawia
czas spacerów.
nastrój. My w dobrym humorze, to i pies w
Po drugie - jakiś superodkurzacz. Taki
dobrym humorze :-) W przedświątecznej
co to wszystko wciągnie, wszędzie
gorączce wszystko co poprawia nam
dotrze, i wyrwie z dywanu każdego
nastrój jest na wagę złota.
kłaka. Tanie nie są takie super-
Nie ma obowiązku sprzątania swoimi
odkurzacze. Mój pierwszy zepsuł się po
rękami.
10 latach - zarobił chłop na siebie. :-)
Można do woli wysługiwać się rodziną,
Po trzecie silikon. Silikonowa zmiotka,
mężem, dziećmi a nawet Panią
silikonowa miotła, i silikonowa
sprzątającą. Mieszkanie się "samo sprząta"
"ściągaczka do sierści".
a my w tym czasie na trening z psem. Albo na spacer. Spokojnie możemy wykorzystać wymówkę, że pies boi się odkurzacza i wychodzić z domu z psem, za każdym razem, gdy mąż marudzi, ze wszędzie te kłaki. Mężowi wręczamy odkurzacz a sami (z psami) fru, do lasu. Pomagajmy sobie w sprzątaniu. Nie sprzątajmy "gołymi rękami". Każdy sprzęt, który ułatwia na sprzątanie wart jest swojej ceny. Prowadzę hotel dla psów i bez paru "ułatwiaczy" nie dałabym rady. Po pierwsze - odkurzacz samobieżny genialny wynalazek. Sam sobie chodzi po
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
07
STOLICZKU NAKRYJ SIĘ KATARZYNA SOBIESZEK - PSIAPSIÓŁA Są super w nagłej potrzebie sprzątnięcia
kanapy. Odświeża pościel, zasłony.
sierści z dywanu czy kanapy. Ściągaczka
Niweluje zapach moczu. Wydmuchuje
do sierści wygląda prawie jak ściągaczka
dziwne rzeczy ze szpar w podłodze :-)
do wody z szyb, takie plastikowe coś w
Psy się parownicy nie boją tak jak
kształcie litery Te zakończone gumową ...
odkurzacza, ale za to mogą
gumką :-) Bardzo ładnie toto zbiera sierść
się oparzyć, trzeba uważać.
z kanap i foteli.
Po szóste - suszarka bębnowa. Nie
Po czwarte - najwygodniejszy na świecie
wiem jak mogłam żyć bez. Czas w
mop. Każdy już tam sam sobie sprawdzi,
hotelu powinnam dzielić na ten przed
który mop mu lepiej w ręce leży. Ale w
suszarką - wszędzie mokre ręczniki po
psim domu wiadro z mopem rzecz
wycieraniu psów, w każdym kocu tona
nieodzowna. Zwłaszcza wśród szczenia-
kłaków i ja w ciuchach porośniętych
czków i staruszków. Albo w prawie
sierścią - i czas z suszarką. Każdy
każdym, bo ja nie używam. Kałuże
ręcznik po praniu trafia do szafy, koce i
wycieram szmatą (czyli starym
psie posłania wyglądają jak ludzkie,
ręcznikiem), bo mam po piąte i po szóste.
przynajmniej do pierwszego tarzanka,
:-)
no i po mnie nie zawsze od razu widać,
Po piąte - parownica. Jako ekoświr, co to
że mam w domu psy. :-)
chemii w sklepie od lat nie kupuje, ani tej sprzątającej, ani tej upiększającej,
W czystym domu powinno ładnie
musiałam mieć parownicę. Kupiłam sobie
pachnieć. Zanim w domu pojawiły się
latem i w trzydziestostopniowym upale
psy nie przejmowałam się wpływem
latałam po domu czyszcząc wszystko co
zapachów na żywe organizmy.
mi wpadło w łapę. Byłam najszczęśliwszą
Oceniałam zapach po zapachu.
spoconą Panią Domu. Odkaża, czyści i ...
Lubiłam, albo nie. Nie ważne było czy
zbiera jakieś tony sierści i piachu z
jest naturalny czy sztuczny. Teraz, nie
porządnie wyodkurzanego dywanu czy
dość, że tylko naturalne, to jeszcze
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
08
STOLICZKU NAKRYJ SIĘ KATARZYNA SOBIESZEK - PSIAPSIÓŁA sprawdzam jaki mogą mieć wpływ
mają dla nich czas, są w dobrym nastroju.
na psy i... czy aby nie jest to zapach
A najłatwiej mieć dobry humor w Święta,
"wdrukowany" psu w czasie zajęć detekcji.
gdy miałeś go też przed Świętami. Więc
Więc mój dom najczęściej pachnie
przede wszystkim zadbajmy o siebie, i o
obiadem, a w deszczowe dni mokrym
nasze psy. Zwłaszcza, że te Święta to
psem.
preludium do Sylwetra. Dużo łatwiej
Wszystko co wyżej napisałam ma sens
będzie naszym strachulcom znieść
tylko wtedy gdy tego chcesz i gdy się nie
wystrzały a nam otoczyć je wsparciem
wkurzasz. Dla psów, bo to w końcu artykuł
gdy wspólnie będziemy wypoczęci,
do pisma o psach, najlepsze Święta to
zadowoleni, szczęśliwi.
takie, w czasie których Pańcia czy Pańcio,
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
Wesołych Świąt
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019 COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
10
SYLWESTER... PRZEŻYJCIE TO RAZEM KAROLINA HAN - KRAINA PETOPII
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
11
SYLWESTER... PRZEŻYJCIE TO RAZEM KAROLINA HAN - KRAINA PETOPII Dla wielu psiaków to będzie pierwszy w
Czyli mówimy spokojnym głosem: „Hej!
życiu Sylwester. Dla wielu, kolejny trudny
Wszystko jest ok! Jesteśmy razem, nic
okres. Mając młodego psa pytacie, co
nam nie grozi!” i bynajmniej nie chodzi
robić w tym czasie, a czego nie, żeby było
o słowa jakie wypowiadamy, ale o
dobrze, żeby czegoś nie zepsuć. Pytacie
komunikat i emocje jakie przekazujemy
też, jak się zachować gdy Wasz pies naj-
naszemu psu. Dajemy mu odczuć, że z
zwyczajniej w świecie stresuje się lub boi…
nami jest bezpieczny i nic takiego się
Gdy pies reaguje na strzały (ale nie wpada
nie dzieje.
w panikę), nastawia uszy, rozgląda się
W całej sytuacji najważniejszy jest nasz
zaniepokojony, zerka w waszym kierunku,
spokój i opanowanie, bo pies nie może
zatrzymuje lub też zaczyna ciągnąć na
być spokojny jeśli my sami się boimy,
smyczy, NIE IGNORUJEMY, a
nie czujemy zbyt pewnie.
ZAUWAŻAMY jego niepokój.
Gdy to wystarcza i nasz psiak dzielnie idzie dalej, a my widzimy, że jego emocje opadły, spokojnym głosem chwalimy, ale nie jaramy siebie ani pieska (bo się udało!). Chwalimy społecznie, bez smaków czy nakręcania zabawką. Jeśli my będziemy zbyt intensywni, nasz pies zacznie się mocno ekscytować, a od wysokiego pobudzenia tylko krok do przekroczenia cienkiej granicy na osi stresu (walka lub ucieczka). Ekscytacja to dla organizmu również stres i mimo, że to pozytywne pobudzenie, wydzielają się takie same hormony
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
12
SYLWESTER... PRZEŻYJCIE TO RAZEM KAROLINA HAN - KRAINA PETOPII
stresu: kortyzol, adrenalina,
i dokładności ćwiczeń, byle pobudzić
noradrenalina. Mocno pobudzony pies
działanie kory mózgowej (myślenie) i
szybciej zareaguje na wystrzały niż pies
obniżyć aktywność układu limbicznego
spokojny, zrelaksowany… Miejmy to na
(emocje). Jeśli niepokój minie,
uwadze.
kontynuujemy spacer. Najbezpieczniej
Gdy widzimy, że psu wciąż jest trudno i
jednak udać się w kierunku domu by
szuka naszego wsparcia – dajemy mu je!
nie ryzykować powrotu wśród serenady
Możemy dotknąć (dotyk całymi dłońmi w
dźwięków, bo z każdym kolejnym
okolicy łopatek, najlepiej z obu stron, z
strzałem psu będzie trudniej wrócić do
lekkim naciskiem, daje poczucie
równowagi, a jego reakcja na wystrzały
bezpieczeństwa), pozwalamy schronić się
będzie bardziej intensywna.
w naszej przestrzeni (np. między nogami),
Zestresowany pies często wchodzi w
możemy pogłaskać (powolny ruch ręki
pobudzenie i potrzebuje odreagować
wzdłuż całego ciała, a nie szybkie,
aby obniżyć poziom stresu w
intensywne i pobudzające „głaski”),
organizmie. Dlatego pomagamy mu
możemy do niego mówić, ale spokojnym
znaleźć strategię, która mu pomoże.
głosem!! Z drugiej strony nie łapiemy na
Nie denerwujemy się więc, że zaczyna
ręce, nie jojkamy, nie siejemy zamieszania,
szarpać smycz, podgryzać, nie karcimy
bo wówczas nasz pies pomyśli, że coś tu
za to, a pomagamy zejść z emocji.
chyba jest nie tak i naprawdę zacznie się
Wspólne łamanie patyków, szarpanie
bać huków i wystrzałów. Skoro pańcia
rękawiczki, skakanie na nas – nieważne
tak panikuje…
CO – byle pies poczuł się lepiej, a
Gdy widzimy, że nasz psiak jest wciąż
organizm wrócił do równowagi.
zaniepokojony, możemy wrzucić go w
Gdy macie trochę szczęścia i Wasz
tryb zadaniowy poprzez zaangażowanie
psiak w ogóle nie reaguje na strzały, NIE
go w proste ćwiczenia, które zna i bardzo
ZEPSUJCIE TEGO! Tak naprawdę, mając
lubi. Na luzie, bez wymaganej precyzji
młodego psiaka, który pierwszy raz
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
13
SYLWESTER... PRZEŻYJCIE TO RAZEM KAROLINA HAN - KRAINA PETOPII
spotyka się hukami, strzałami petard, ale
częstsze i bardziej intensywne;
też starszego psa, który w tym okresie
W tym okresie nie dokładaj
odczuwa silny stres, najważniejsze jest
pobudzenia na spacerach, bo
przestrzeganie kilku podstawowych
stresory nakładają się na siebie i
zasad:
ryzyko przekroczenia cienkiej
Nie możesz dopuścić do sytuacji w
czerwonej linii na osi stresu w
której Twój pies wpada w PANIKĘ! W
organizmie rośnie. Spokojne miejsca
ten sposób warunkują się fobie i lęki.
spacerowe, węszenie, eksploracja
Nie testuj jego możliwości! Maluch nie
(serotonina!), to w tym okresie
boi się huków i petard? Twoje szczęście
zdecydowanie lepsza opcja niż
i zrób wszystko aby tak zostało!
próba „odwrażliwiania” psa na ludzi ,
Zarządzaj – unikaj spacerów w
których ten się boi w zatłoczonym
godzinach, gdy wystrzały stają się
centrum.
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
14
SYLWESTER... PRZEŻYJCIE TO RAZEM KAROLINA HAN - KRAINA PETOPII Zrezygnuj z długich spacerów po parku
Bądź bezpiecznym miejscem dla
czy osiedlu. Jeśli nie możesz wyjechać
swojego psa. Miejscem w którym
za miasto, gdzie jest cicho i spokojnie –
organizm wraca do równowagi;
to siku, kupa i do domu – bo jeśli Twój
Daj WYBÓR i gdy jest za dużo, za
psiak choć raz wpadnie w panikę z
trudno, za głośno… pozwól psu wycofać
powodu wystrzelonej petardy – przed
się z sytuacji, która go przerasta w inne
Tobą wiele miesięcy ciężkiej pracy…
bezpieczne miejsce. Pozwól wrócić do
Niewybiegany przez parę dni pies to w
samochodu, do domu (nie szarp się z
tym przypadku naprawdę pikuś”;
psem na spacerze!!), schować w kącie
Gdy Twój psiak jest w okresie
czy pod łóżkiem;
zwiększonej wrażliwości, wzmożonego
Poznaj dobrze swojego psa i jego
lęku (8-11 tydzień), weź sobie do serca
reakcje. Zbuduj strategie, które
te rady x 1000!
pozwolą mu wrócić do równowagi;
Daj wsparcie – nie wzmocnisz w ten
Pomyśl o masażu relaksacyjnym jako
sposób strachu, a pozwolisz swojemu
elemencie rutyny dnia codziennego,
psu poczuć się lepiej!
zwłaszcza w tym okresie;
ZAUWAŻAJ stan emocjonalny swojego
Rozważ włączenie do diety
psa, NIE IGNORUJ GO! Emocje nie
suplementów na bazie tryptofanu
podlegają teorii wzmocnień (są
(prekursor serotoniny);
mimowolne, poddane działaniu
W sylwestrową noc, absolutnie nie
hormonów i neuroprzekaźników), a
zostawiaj młodego lub wystraszonego
pies to nie aktor. Nie będzie udawał, że
psiaka samemu! W miarę możliwości
rozszerzają mu się źrenice, że trzęsie się
zadbaj o jego komfort;
czy ślini ze strachu, tylko dla Twojej
I najważniejsze: Nie panikuj! Pamiętaj,
uwagi!
że pies jest odbiornikiem Twoich
Zbuduj zaufanie – niech w trudnej
emocji. Łączy nas międzygatunkowe
sytuacji pies szuka pomocy u Ciebie!
wifi <3 Powodzenia!
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
15
SYLWESTER... PRZEŻYJCIE TO RAZEM KAROLINA HAN - KRAINA PETOPII
I jeszcze jedno. Wykaż się empatią, nawet jeśli problem huków nie dotyczy Cię bezpośrednio … Z myślą o innych czworonogach, dzikich zwierzętach, psach i kotach w schronisku, które tej nocy umierają ze strachu, sam nie używaj petard w Sylwestra!!
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
PIES DLA SENIORA ANNA KOPROWSKA - HUNDO
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
16
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
17
PIES DLA SENIORA ANNA KOPROWSKA - HUNDO Boże Narodzenie to czas oczekiwania,
Jak więc zaczyna się nasza podróż? A
wspomnień, wzruszeń, tęsknoty i wiary.
może ta podróż to kontynuacja
Pisząc te słowa widzę mamę, tatę, osoby
wcześniejszych? Podróż do ogromu
mi bliskie, w większości już za Tęczowym
miłości, bezpieczeństwa, bliskości,
Mostem bądź będące tuż przed nim.
dotyku? Przytulenia, codziennego,
Dlaczego za TM a nie np. w niebie (o
bezpośredniego kontaktu, możliwości
piekle czy czyśccu nie wspominając..).
rozmowy. Nawet jeżeli miałby to być
Gdyby nie oczekiwali na nas wraz ze
monolog..
swoimi/ naszymi ukochanymi
Nasze dzieci już dawno wyfrunęły z
zwierzętami to nawet ogrom wyobraźni
gniazda, mają swoje rodziny. Cieszymy się
nie pozwoliłby na przekroczenie
z ich dorobku, jesteśmy dumni. Bywa, że
magicznej, łączącej dwa światy, linii.
żyjemy ich życiem. Czy posiadanie
Oczekiwaliby bez zwierząt? Nie, to
własnego nie jest jedną z najważniejszych
niemożliwe..
potrzeb?
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
18
PIES DLA SENIORA ANNA KOPROWSKA - HUNDO
Zapisując się jakiś czas temu na kurs
zadowolony z życia jak my?
trenerski ProCanine Człowiek dla Psa nie
Przecież go tak kochamy! A co z jego
zastanawiałam się, jakie są powody
zaburzeniami zdrowia zarówno na
posiadania psa. Nagle okazało się, że jest
płaszczyźnie fizycznej jak i psychicznej?
ich bez liku.. od działania pod wpływem
Nasz zwierzak będzie z nimi żył aż do
emocji poprzez dowartościowanie się i
końca swoich dni.
chwalenie przed znajomymi po uczucia
Muszę jeszcze wspomnieć o sprawie
macierzyńskie. Można by wymieniać
ważnej, być może najważniejszej.
długo, długo.
O nieuchronnym pytaniu, które każdy z
Tak więc wszystko zaczyna się od
nas, seniorów powinien sobie zadać.
uświadomienia sobie potrzeby. Co jednak jest ważną motywacją dla seniora? Jak myślicie? W książce Petera Wohllebena „Duchowe życie zwierząt” możemy znaleźć, dla mnie ważny fragment mówiący o jakości naszej miłości. Postarajmy się, biorąc do domu zwierzę, aby miłość nie była płaszczyzną naszych projekcji, nie zastępowała nam braku uwagi, samotności, nieszczęśliwego życia. Zastanówmy się, co nasze emocjonalne zaangażowanie robi z naszymi czworonogami? Oszczędźmy zwierzętom traktowania ich jak złowieka w przebraniu psa. Jak myślicie, czy przekarmiony, niewybiegany, nieodporny na pogodę pies będzie tak samo
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
19
PIES DLA SENIORA ANNA KOPROWSKA - HUNDO
Co się stanie z naszym pupilem jak
Czy to miałby być szczeniak, pies młody
umrzemy? Skoro go tak kochamy,
czy dorosły, rasowy czy kundelek, nasze
zabezpieczmy jego godną starość, nie
fizyczne czy finansowe ograniczenia to
odkładajmy tej sprawy na bliżej
juz temat na inny artykuł. Taki,
nieokreśloną przyszłość. Wierząc w
mówiący o wyborze psa dla seniora. A
rozsądek osób dojrzałych, zwierzę pod
na razie cieszmy się z podjętych decyzji,
dachem to najlepsze, co mogło się nam
ufnie wierząc w swój rozsądek. Bądźmy
przydarzyć!
wdzięczni losowi dającemu nam szansę na aktywne życie w dojrzałym wieku. Wesołych Świąt!
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019 COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
21
PIES PEWNY SIEBIE - TO ZNACZY JAKI? MICHALINA STOLIŃSKA - DOGS' NUTS Zadałam pewnej grupie osób pytanie jak
pozytywnym znaczeniu, czyli zdolność
zachowuje się wedle nich pewny siebie
do stawiania czoła nowym sytuacjom,
pies. Od razu uściśle, iż do grupy
poznawania osobników tego samego
odpowiadających należały osoby nie
gatunku jak również reszty świata.
posiadające psa, ale spotykające obce psu
Ważną kwestią jest fakt, iż pewność
na ulicy lub też mające kontakt z psami w
siebie nie jest wrodzona. Istnieją pewne
najbliższym otoczeniu, jak również
predy-spozycje osobnicze oraz rasowe,
właściwie psów ras małych, średnich,
lecz według Cervone'a Daniel'a, Kopp'a,
dużych, z różnych środowisk, w różnych
Deborah A., Schaumann'a, Lindy,
wieku oraz różnej płci. Cechą wspólną
Scott'a, Walter'a D. pewność siebie to
wszystkich tych osób było brak zawo-
cecha, która jest wypracowywana z
dowego powiązania z pracą z psami.
biegiem czasu. Predyspozycje to jedno,
Wynik był dość zaskakujący, ponieważ
ale ogromne znaczenie na osobowość
odpowiedzi nie były jednoczące.
ma środowisko oraz proces socjalizacji i
Charakterystyka psa pewnego siebie
sposób nauczania. Oznacza to, że
wąchała się od ,,psa potrafiącego
pewności siebie da się wypracować,
naszczekać kiedy trzeba" po ,,psa, który
między innymi dzięki większej kontroli
wszystko znosi ze spokojem". To jak to w
emocji. (Cervone, D., Kopp, DA,
końcu jest?
Schaumann, L., i Scott, WD (1994).,
Zacznę od próby zdefiniowania czym w
Nastrój, skuteczność własna i standardy
ogóle jest pewność siebie. Pewność siebie
wydajności: Niższe nastroje wywołują
to stan umysłu, który składa się głównie z
wyższe standardy wydajności. Journal
przekonania i wiary we własne możli-
of Personality and Social Psychology, 67
wości, a także poczucie własnej wartości,
(3), 499–512).
możliwości, sprawczości, a nawet bezpie-
Dlatego też pewny siebie pies to taki,
czeństwa. Ta ważna cechą jest często
który wie w jaki sposób zachować się w
podstawą do podejmowania ryzyka o
danej sytuacji, radzi sobie z nowo
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
22
PIES PEWNY SIEBIE - TO ZNACZY JAKI? MICHALINA STOLIŃSKA - DOGS' NUTS napotkanymi wyzwaniami, zna swoje
i wewnętrzny spokój, ale i świadomość
granice, potrafi jasno, konkretnie i z
swoich granic.
odpowiednią intensywnością
Powodów braku pewności siebie u psa
przekazywać komunikaty, a także wie do
może być kilka. Do najczęstszych
kogo i kiedy zwrócić się o pomoc. Stąd
można zaliczyć awersyjne metody
moim zdaniem nie będzie to pies, który
szkoleniowe, wzrost psa, doświadczenia
wszystko załatwia w sposób agresywny,
w postaci ciągłego pacyfikowania przez
ponieważ użycie przemocy jest oznaką
inne psy, przebodźcowanie, frustracja,
słabości oraz niestabilności, jak również
nowe środowisko i co najważniejsze:
nie będzie to pies, który na wszystko
strach i lęk.
zawsze nie wyraża sprzeciwu. Pies pewny
Na drodze budowania w psie pewności
siebie potrafi zachować się adekwatnie do
siebie ważną rolę odgrywa człowiek,
sytuacji, ponieważ posiada doświadczenie
który jest jego przewodnikiem. Osobą, która świadomie stawia przed psem stopniowo zwiększając ich trudność adekwatnie do możliwości psa. Pracując z psem niepewnym siebie ogromne znaczenie ma dotrzymanie obietnicy danej psu odnośnie zapewnienia bezpieczeństwa. Dlatego też ważne jest kontrolowanie środowiska oraz trudności, aby nie nie zaburzyć zaufania. Duże znaczenie mają komunikaty jakie człowiek wysyła psu. Słowa, ton głosu, dynamika ruchów, mowa ciała, by nie spowodować przeciwnych reakcji do
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
23
PIES PEWNY SIEBIE - TO ZNACZY JAKI? MICHALINA STOLIŃSKA - DOGS' NUTS planowanych poprzez przypadkowe
Przyda się umiejętność zauważania
wprowadzenie psa w nieprzyjemną
nawet małych sukcesów oraz sztuka
sytuację. Początkowo człowiek musi być
wyłapywania ich i wzmacniania
liderem, który stawia jasno określone
poprzez nagrody. Często dużo pracy
zasady i potrafi przejąć inicjatywę. Do
należy wykonać wokół zachowania
tego na pewno przyda się wiedzą oraz
problematycznego spowodowanego
ćwiczenia. Warto zgłosić się o wskazówki
brakiem pewności siebie u psa, lecz nie
do wykwaflikowanego specjalisty.
należy się zniechęcać, ponieważ
Podstawowymi zasadami pracy na pewno
chociaż początki bywają trudne to po
jest wsparcie, spokój oraz czas.
to, aby na dobrze zbudowanych fundamentach odbić się ku sukcesowi.
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
24
KORTYZOL - WRÓG CZY PRZYJACIEL? LEK. WET. KAROLINA TWARDZIK - OTWÓRZ SIĘ NA PSA
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
25
KORTYZOL - WRÓG CZY PRZYJACIEL? LEK. WET. KAROLINA TWARDZIK - OTWÓRZ SIĘ NA PSA Pewnie nie raz natknęliście
podwzgórzowo-przysadkowo-
się na termin: hormony stresu. Dziś
tarczycowy.
postaram się przybliżyć Wam ten temat i
Podczas stresującej sytuacji,
odpowiedzieć na pytanie, po co tak
podwzgórze uwalnia hormon CRH –
naprawdę potrzebne są nam i naszym
czynnik uwalniający kortykotropinę,
psom te substancje ? Czy nas chronią, czy
który w ciągu około 15 sekund
wręcz przeciwnie ? I dlaczego wszędzie
stymuluje przysadkę do wydzielenia
nas straszą tym kortyzolem :)
ACTH – kortykotropiny, która z kolei
Czym tak naprawdę jest stres? Najczęściej
trafia do krwiobiegu, gdzie dociera do
można spotkać definicję, która tłumaczy
kory nadnerczy i w ciągu kilku minut
stres jako zaburzenie równowagi
prowadzi do wydzielenia
organizmu spowodowane czynnikiem
glikokortykoidów – mi. in. KORTYZOLU.
fizycznym, psychologicznym,
Dodatkowo mobilizowana jest też
anatomicznym, fizjologicznym. Jest też
trzustka do wydzielenia glukagonu-
inna definicja, która dużo bardziej do
który też zwiększa ilość glukozy
mnie przemawia. Jej autorem jest Hans
krążącej we krwi, przysadka dodatkowo
Selye, tłumaczy on stres jako nieswoistą
wydziela także prolaktynę, która
reakcję organizmu, na wszelkie stawiane
hamuje procesy związane z
mu żądania.
reprodukcją. W mózgu i przysadce
Pod wpływem zadziałania
wydzielane są też endorfiny i
stresującego bodźca kora mózgowa,
enkefaliny, które tłumią doznania
układ limbiczny i podwzgórze aktywują
bólowe, a także wazopresyna, która
w jednej chwili trzy układy :
uczestniczy razem z katecholaminami
współczulno- rdzeniowo-
w sercowo-naczyniowej odpowiedzi na
nadnerczowy,
stres. Stresujący bodziec pobudza też
podwzgórzowo-przysadkowo-
układ współczulny, następuje wyrzut
korowonadnerczowy,.
adrenaliny i noradrenaliny z rdzenia
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
26
KORTYZOL - WRÓG CZY PRZYJACIEL? LEK. WET. KAROLINA TWARDZIK - OTWÓRZ SIĘ NA PSA nadnerczy, które powodują
kóry, piloerekcji ( zjeżenia włosów),
wzrost ilości kwasów tłuszczowych i
hamowania czynności przewodu
glukozy dla pracy mięśni, umożliwiając im
pokarmowego ( motoryki i wydzielania
wykonanie zwiększonego wysiłku . Jak
gruczołów trawiennych). Adrenalina
już pisałam wcześniej, pod wpływem
działa w ciągu kilku sekund, natomiast
hormonów z podwzgórza i przysadki,
glikokortykosteroidy wydłużają jej
wydzielane są glikokortykoidy z kory
działanie do minut, a nawet godzin.
nadnerczy, które wydłużają pobyt
Hormony tarczycy zwiększają procesy
adrenaliny we krwi, nasilają jej działanie,
energetyczne w mitochondriach
co skutkuje utrzymaniem wysokiego
komórkowych.
tempa metabolizmu. Nazywane są też hormonami adaptacyjnymi, bo wraz z innymi hormonami „przestrajają” tak czynność organizmu i jego reakcje metaboliczne, aby umożliwić trwające dłużej przystosowanie się do nowych warunków. Podczas pobudzenia układu współczulnego dochodzi także do: przyspieszenia i zwiększenia siły skurczu serca, skurczu zbiorników krwi – np. śledziona, wątroba, co powoduje zwiększenia ciśnienia i zwiększenia dopływu krwi do mięśni szkieletowych, przyspieszenia i ułatwienia oddychania wskutek rozszerzenia oskrzelików w płucach, rozszerzenia źrenicy, zblednięcia
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
27
KORTYZOL - WRÓG CZY PRZYJACIEL? LEK. WET. KAROLINA TWARDZIK - OTWÓRZ SIĘ NA PSA Rober M. Sapolsky w swojej książce
pokarmowym itd. Podwyższony
„Dlaczego zebry nie mają wrzodów ?’
długotrwale poziom KORTYZOLU
opisuje sytuację stresową na przykładzie
obniża bardzo mocno odporność,
polowania lwa na zebrę. To wszystko co
zatrzymując wytwarzanie nowych
opisałam wyżej ma pomóc zebrze
limfocytów w grasicy, hamując
zmobilizować wszystkie swoje siły,
wydzielanie cytokin, które są
mięśnie, energię do ucieczki zakończonej
‘przekaźnikiem informacji” w układzie
sukcesem. Jeśli zebra uciekła, to kortyzol
odpornościowym, zakłócają odporność
wraz z innymi hormonami regeneruje
komórkową i są nawet w stanie
organizm, ale też przygotowuje na kolejny
uruchomić zaprogramowaną śmierć
stresor.
komórkową tzw. apoptozę. Co ciekawe,
W SKRÓCIE : reakcja stresowa ma
w chwili zadziałania stresora, układ
przygotować organizm na wielki wydatek
odpornościowy jest mobilizowany, a w
energetyczny. Ufff, przebrnęliśmy przez
krwi zwiększa się ilość komórek układu
to, mam nadzieję, że jeszcze żyjecie :)
odpornościowego. Jednak po około
A teraz przejdźmy do PRZEWLEKŁEGO
godzinie działania układu współ-
STRESU. Coś co nas ‘ratuje’ w przypadku
czulnego i KOTYZOLU, ta odporność
ucieczki przed napadem, w sytuacji
zostaje tłumiona, a przy dłuższym ich
przewlekłego stresu np. psycho-
działaniu może prowadzić nawet do
logicznego, czy z powodu chronicznego
immunosupresji.
bólu rujnuje nam zdrowie. Jeśli stresor
To teraz przechodzimy do
utrzymuje się zbyt długo, to nasz
ciekawostek:
mechanizm przystosowawczy zaczyna
Okazuje się, że nie wszystkie stresory
zawodzić i nie może powrócić do normy.
prowadzą do dokładnie takiej samej
Nabawiamy się przewlekłego
reakcji stresowej.
nadciśnienia krwi, cukrzycy,
James Henry badał wpływ stresorów
miażdżycy, problemów z układem
społecznych na choroby serca u
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
28
KORTYZOL - WRÓG CZY PRZYJACIEL? LEK. WET. KAROLINA TWARDZIK - OTWÓRZ SIĘ NA PSA szczurów, okazało się, że układ
ALE: W przypadku zwierząt, okres
współczulny jest szczególnie aktywny u
godowy tez jest stresem – wymaga
podporządkowanego szczura, ale
dużych nakładów metabolicznych –
próbującego sobie z tą sytuacją poradzić,
poszukiwanie partnerki, walki między
natomiast u szczura, który się poddał –
samcami, co odbywa się kosztem
występuje duża aktywność KORTYZOLU i
jedzenia i odpoczynku. W takim
innych glikokortykosteroidów.
wypadku stresory związane z okresem
Krótkotrwały i przewlekły stres
godowym nie tylko nie tłumią
powoduje obniżenie aktywności
aktywności seksualnej, a wręcz ją
układu rozrodczego, zaburzenia libido,
pobudzają.
wydłużenia cyklu itp.
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
29
KORTYZOL - WRÓG CZY PRZYJACIEL? LEK. WET. KAROLINA TWARDZIK - OTWÓRZ SIĘ NA PSA Na koniec chciałabym jeszcze poruszyć
powinowactwie, natomiast przy
kwestię glikokortykosteroidów a pamięci.
silnym stresie i długotrwałym, ich
Czynności ośrodkowego układu ner-
poziom jest dużo większy, więc
wowego są uzależnione od działania
pobudzają już także receptory o
glikokortykosteroidów, które wpływają na
niższym powinowactwie. Dodatkowo
zachowanie i funkcje poznawcze, a
przewlekły stres powoduje zanikanie
dodatkowo łatwo przenikają przez barierę
pewnych połączeń nerwowych w
krew-mózg . Działanie kortyzolu wywołuje
mózgu, a także hamuje powstawanie
euforię, a także wpływa pozytywnie na
nowych neuronów. W przypadku
koncentrację i czynności poznawcze.
krótkotrwałego stresu neurony
Udowodniono, że oddziałowuje na
po stresującym okresie są w stanie
receptory dopaminergiczne. W przypadku
odbudować te połączenia, przy
nadmiaru tego hormonu pojawiają się
przewlekłym już nie. Początkowo przy
zaburzenia psychiczne, osłabienie
krótkim stresie, zwiększa się ilość
pamięci oraz wzrost wrażliwości
wydzielanej glukozy do krwi, która
neuronów hipokampa, które mogą ulec
głównie trafia do mięśni i do mózgu.
zniszczeniu na skutek nadmiernego
Jednak po 30 minutach działania
pobudzenia. Hipokamp jest kluczową
stresora dalej, glukoza już nie jest
częścią mózgu, która jest związania z
dostarczana w takiej ilości do mózgu i
zapamiętywaniem. Okazuje się, że zbyt
jej ilość nawet zmniejsza się o 25%. Przy
niski ale i zbyt wysoki poziom kortyzolu
przewlekłym stresie może nawet
może upośledzać procesy związane z
dochodzić do obumierania neuronów.
zapamiętywaniem i uczeniem się. Wynika
Powoduje to właśnie KORTYZOL.
to z oddziaływania na inne receptory w
Jak to wszystko przełożyć na nasze psy?
hipokampie, podczas średniego stresu,
Nie ignorujmy przewlekłego stresu u
nieznaczny wzrost glikokortykosteroidów
naszych zwierząt, a jak wiemy stres nie
pobudza receptory o wysokim
jest tylko natury fizjologicznej, ale także
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
30
KORTYZOL - WRÓG CZY PRZYJACIEL? LEK. WET. KAROLINA TWARDZIK - OTWÓRZ SIĘ NA PSA psychologicznej. Psy z fobią dźwiękową, lękiem separacyjnym, czy nieprzystosowane do życia w mieście, praktycznie codziennie doświadczają intensywnych, stresujących bodźców. Także nieodpowiednie szkolenie, bazujące na bodźcach awersyjnych, lub przeprowadzane w stresujących dla psa warunkach, też się przyczynia do silnego, przewlekłego stresu. Co ma wpływ na ich
Bibliografia: Krzymowski T. Przała J. - Fizjologia zwierząt Kortyzol - nadzór nad ustrojem w fizjologii i stresie – Diagnostyka Laboratoryjna 2018 - Nikola Musiała , Iga Hołyńska-Iwan , Dorota Olszewska-Słonina Medycyna behawioralna psów i kotów – Debra F. Horowitz, Daniel S. Mills Robert M. Sapolsky - Dlaczego zebry nie mają wrzodów? Patofizjologia stresu Problematyka stresu – przegląd koncepcji - Anna Kaczmarska, Patrycja Curyło-Sikora Hygeia Public Health 2016 Valarie V. Tynes - Fizjologiczne efekty strachu – Weterynaria po dyplomie.
zdrowie, zdolność uczenia, a także na równowagę i poziom neuroprzekaźników w mózgu. Ale nie popadajmy też w paranoję – bez stresu nie ma życia, życie stawia przed nami i naszymi psami codzienne wyzwania, którym musimy sprostać :) Kortyzol i układ współczulny powoduje, że wstajemy rano, wsiadamy do auta i jedziemy do pracy. Ważna w tym wszystkim jest równowaga oraz to, czy ten codzienny eustres nie staje się już dystresem.
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019 COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
32
SUSZONE, PRASOWANE GRYZAKI, CZEGO PRODUCENCI NIE MÓWIĄ I DLACZEGO NIE NALEŻY WŁĄCZAĆ ICH DO PSIEJ DIETY? MICHALINA WOJDAT
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
33
SUSZONE, PRASOWANE GRYZAKI, CZEGO PRODUCENCI NIE MÓWIĄ I DLACZEGO NIE NALEŻY WŁĄCZAĆ ICH DO PSIEJ DIETY? MICHALINA WOJDAT Każdy właściciel/opiekun czworonoga
spożywczego - produkcji gryzaków. Czy
szuka odpowiednich przysmaków, które
nie powinno być odwrotnie?Do
byłyby atrakcyjne dla psa, zarówno pod
gryzaków przylgnęło określenie, że są
względem smakowym, jak zdrowotnym.
zrobione z “surowej” skóry, jednak
Często stosujemy przysmaki w celu
słowo surowe w tym przypadku nie ma
uspokojenia psa, dając mu dodatkowe
nic wspólnego z rzeczywistym stanem
zajęcie, w celu zaspokojenia naturalnej
przekąski. Skóra ta jest w takim stopniu
potrzeby jaką jest gryzienie, szarpanie,
przetworzona, że surowych części już w
rozrywanie. Albo po prostu po ludzku
niej nie ma.
chcemy sprawić psu przyjemność. Oferta
Po tym jak zostaje zdjęta ze zwierzęcia
przysmaków dla psów jest długa i szeroka
(również przy użyciu chemikaliów),
jak rzeka Missisipi, producenci prześcigają
zostaje poddana procesowi wybielania i
się w wymyślaniu wzorów, kolorów i
konserwowania i znowu przy użyciu
smaków. Dzisiaj zajmiemy się pra-
chemikaliów poddana procesowi, który
sowanymi gryzakami, które w sklepach
ma za zadanie zlikwidowanie bakterii.
zoologicznych możemy znaleźć również
Następnie często dodawane są
w przeróżnych kształtach - kości, piłek,
substancje barwiące, a na koniec części
butów itd. Często reklamowane są jako
skóry łączone są ze sobą za pomocą
“naturalne” i/lub “surowe”, czy aby na
kleju, aby utworzyć z nich fantazyjne
pewno?
kształty.
Zacznijmy od tego w jaki sposób
I tak dla przykładu, w suszonych uszach
prasowane gryzaki są produkowane.
możemy znaleźć substancje
Wierzchnia warstwa skóry zwierząt
konserwujące, barwniki, substancje
ubojnych jest najlepsza jakościowo i z tej
poprawiające smak i aromat. Suszone
części produkowane są artykuły skórzane.
gryzaki, które są białe, zostały
Część znajdująca się pod nią, więc gorsza
wybielone preparatami chemicznymi i
jest wykorzystywana do przemysłu
między innymi dlatego nie śmierdzą.
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
34
SUSZONE, PRASOWANE GRYZAKI, CZEGO PRODUCENCI NIE MÓWIĄ I DLACZEGO NIE NALEŻY WŁĄCZAĆ ICH DO PSIEJ DIETY? MICHALINA WOJDAT W składzie można tak naprawdę znaleźć
Oprócz sposobu produkcji ważne jest
całą tablicę Mendelejewa. Rzadko
również pochodzenie surowca. Niestety
również znane jest dokładne pochodzenie
większość skór pochodzi od bydła z
zwierzęcia, od którego została pobrana
Chin lub Indii, gdzie kontrola mięs
skóra.
ubojnych jest słabej jakości, a na
Coraz częściej produkowane są gryzaki o
opakowaniu (jeśli takowe istnieje, bo
różnych “ciekawych” smakach, które
niejednokrotnie suszone gryzaki
bardziej cieszą nas ludzi, a dla zwierząt
sprzedawane są “luzem”), często nie ma
mają nijakie znaczenie. Mamy tu na
żadnej informacji na temat
przykład ucho o smaku gumy balonowej
pochodzenia surowca, którego użyto do
czy cykorii. Każdy dodatkowy smak wiąże
produkcji.
się z kolejnym chemicznym dodatkiem, który został wprowadzony do gryzaka. Okazuje się, że smak gumy balonowej zawiera rakotwórczą czerwień allura (jest to barwnik używany w przemyśle spożywczym, dopuszczony do użytku w USA i Unii Europejskiej, zakazany jednak w Danii, Belgii, Szwajcarii, Francji i Szwecji). Inne, niektóre chemikalia, które używane są do produkcji to: benzoesan sodu, nadtlenek wodoru/wybielacze, tlenek tytanu. Nie są to niestety związki, które zabijają od razu (bo wtedy problem byłby bardziej widoczny), ale niestety są trucizną, której kumulacja prowadzi do śmierci.
Pamiętaj! Szukaj zdrowych gryzaków
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
35
SUSZONE, PRASOWANE GRYZAKI, CZEGO PRODUCENCI NIE MÓWIĄ I DLACZEGO NIE NALEŻY WŁĄCZAĆ ICH DO PSIEJ DIETY? MICHALINA WOJDAT Według artykułu "The Dangers of
Na przestrzeni lat nie brakuje doniesień
Rawhide Dog Chew Toys" (link w
na temat zgonów psów spowodowanych
bibliografii), gryzaki pochodzące z Chin,
skażonymi gryzakami z Chin.
w składzie zawierały skóry psów!,
Jedna z ostatnich głośnych afer miała
mordowanych w Tajlandii, które potem
miejsce w 2013 roku, gdzie ponad 600
zostały zmieszane z częściami zwierząt
zwierząt zdechło a blisko 4.000
hodowlanych. Dlaczego takie procedury
zachorowało po zjedzeniu skażonych
mają miejsce? Z pobudek czysto
gryzaków z Chin. Były to gryzaki znanej
ekonomicznych, w ten sposób zwiększa
firmy Purina, które według etykiety
się objętość mięsa do sprzedaży, a koszt
produkowane są w EU. Nic bardziej
produkcji pozostaje bez zmian.
mylnego, w EU są one pakowane i oklejane, ale skóry oryginalnie pochodzą z Chin. Psy zaczęły mieć problemy z przewodem pokarmowym, z nerkami i pęcherzem moczowym. Do dzisiaj do końca nie wiadomo który składnik powodował takie spustoszenie, co niestety świadczy o tym, że toksyna ta nie została jeszcze poznana, a co za tym idzie nie wiadomo jak się przed nią bronić. Do skażonych gryzaków należały wyroby takich firm jak: Nestle Purina PetCare Co’s Waggin Train i Canyon Creek Ranch, oraz
Pamiętaj! Szukaj zdrowych gryzaków
Del Monte Corp’s Milo’s Kitchen Chicken Jerky i Chicken Grillers. Wcześniej, w 1999 roku, w Kanadzie, znalazły się świńskie uszy, skażone
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
36
SUSZONE, PRASOWANE GRYZAKI, CZEGO PRODUCENCI NIE MÓWIĄ I DLACZEGO NIE NALEŻY WŁĄCZAĆ ICH DO PSIEJ DIETY? MICHALINA WOJDAT Salmonellą, które spowodowały
Na domiar tego wszystkiego, gryzaki są
zachorowania nie tylko psów, ale również
produktem przemysłu skórzanego,
ludzi.
produkcja ich nie ma więc żadnych
Brytyjskie VPIS (Veterinary Poisons
regulacji prawnych, na ich temat milczy
Information Service) podaje w ostatnich
zarówno FSA (Food Standard Agency) czy
kilku latach, znaczny wzrost toksyczności
FDA (Food and Drug Administration), o
gryzaków.
UOKiK nie wspominając.
Bardzo często psy zapadają na chorobę
Jeśli już zdecydujecie się na podawanie
Fanconiego, jest to choroba nerek, która
suszonych gryzaków, sprawdzajcie źródło
prowadzi do ich wyniszczenia. Do tej
pochodzenia, kraj produkcji, a nie kraj
pory nie znaleziono jednej, konkretnej
przetwarzania.
przyczyny, ale dużo mówi się, że to
Jakie objawy, po zjedzeniu gryzaka, mogą
właśnie gryzaki są jej główną przyczyną.
świadczyć o tym, że coś się dzieje?
Do tego wszystkiego dochodzi również
Dławienie
kwestia jak takie gryzaki zachowują się w
Cofanie się pokarmu
przewodzie pokarmowym i to nawet nie
Powtarzające się przełykanie
biorąc pod uwagę toksyn i chemii w nich
Wymioty
zawartych. Spożycie powoduje ryzyko
Biegunka
zadławienia lub zablokowania w
Gorączka
przewodzie pokarmowym. W połączeniu
Brak energii
ze śliną skóra zachowuje się prawie jak
Oznaki bólu
glutowata, kleista masa, jeśli pies połknie
Brak apetytu
duży kawałek takiego gryzaka, może on
Utrata wagi
utknąć w przełyku albo w innej części
Wszyscy pragniemy dla naszych
przewodu pokarmowego. Przy czym,
czworonogów jak najlepiej, wybierajmy
skóra nie rozpuszcza się w żołądku, nie
pożywienie więc mądrze i świadomie.
jest w ogóle trawiona przez psa.
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
37
SUSZONE, PRASOWANE GRYZAKI, CZEGO PRODUCENCI NIE MÓWIĄ I DLACZEGO NIE NALEŻY WŁĄCZAĆ ICH DO PSIEJ DIETY? MICHALINA WOJDAT https://www.petful.com/pet-health/dangers-of-rawhide-
Bibliografia: https://thebark.com/content/dangers-rawhide-dog-chewtoys?page=2 https://www.dogsnaturallymagazine.com/rawhidedangerous-for-dogs/ https://pl.wikipedia.org/wiki/Czerwie%C5%84_allura http://www.ukfoodguide.net/e129.htm https://www.dailymail.co.uk/news/article-2471931/Chinesejerky-dog-treats-death-toll-rises600.htmlhttps://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11682515 https://www.dogsnaturallymagazine.com/rawhide-
chews/ https://www.fda.gov/animal-veterinary/news-events/fdainvestigates-animal-illnesses-linked-jerky-pet-treats https://www.petful.com/pet-health/fanconi-syndrome/ https://mkabcaninenutrition.com/2019/12/10/raw-hideand-why-its-not-the-festive-treat/? fbclid=IwAR13nqUr2DViuQ9-Z9z5bldSrkyhBVryPDozwOzNgRJC43krREUyga3y4g https://pets.webmd.com/dogs/rawhide-good-or-bad-foryour-dog
dangerous-for-dogs/ http://www.dogintravel.com/pl/kupujac-przysmaki-pomysl/ https://pets.webmd.com/dogs/rawhide-good-or-bad-foryour-dog#3
Pamiętaj! Szukaj zdrowych gryzaków
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
38
POZYTYWNE EMOCJE W TRENINGU CZ.2 JOANNA HAJDYŁA-JAROSZ - PSIA EDUKACJA Emocje (trwające krótko) determinują
Zdecydowana większość psów
nastroje (trwające długo). Zatem warto
zareaguje euforią na wzięcie do ręki
dążyć do utrwalenia trenowanych
smyczy i kluczy (spacer), a już na pewno
czynności w dobrej atmosferze. I tu
100%, w momencie otworzenia drzwi
należy odpowiedzieć na pytanie: jak uczą
lodówki (manna z nieba).
się psy, jak zapamiętują. Pamięć
Dobre skojarzenia powodują chęć
tworzona jest przez synapsy, czyli
powtarzania danych czynności. Tak
połączenia komórek nerwowych w
więc mówiąc o procesie uczenia się, we
mózgu, a ich liczba wzrasta w
wprowadzaniu na treningu nowych
miarę uczenia się nowych rzeczy.
komend, należy pamiętać, że psy
Wielokrotnie powtórzona czynność
bardzo szybko generalizują.
tworzy tzw. ślad pamięciowy, który
Generalizują też doświadczenia
skonsolidowany zostaje w pamięci
negatywne, a te jest zdecydowanie
długotrwałej. Z daną czynnością pies
ciężej odkręcić.
kojarzy też emocje. Przykład?
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
39
POZYTYWNE EMOCJE W TRENINGU CZ.2 JOANNA HAJDYŁA-JAROSZ - PSIA EDUKACJA Treningi zawsze obfitują w emocje.
każdego gatunku). W takich
Podczas zajęć grupowych zazwyczaj
okolicznościach psy uczą się szybciej i
przeplecione są elementy: trening z
precyzyjniej. Własne zadowolenie
opiekunem, nauka komend,
możemy okazywać psu na wiele
koncentracja, motywowanie,
sposobów: nagradzanie czy zabawę.
nagradzanie (smakołykami, nagrodą
Psy są gatunkiem, które nigdy nie
socjalną, pochwałą, itp.) przerwa na
rezygnują z zabawy, pod warunkiem, że
zabawy z innymi psami, odpoczynek,
jest ona uczciwa, czyli cechuje ją
wyciszanie. Każdy z tych elementów
symetria i synchronia uczestników.
wprowadza psa w inny stan pobudzenia, które okazuje na różne sposoby. Należy obserwować psa, jakie prezentuje zachowania, co z chęcią powtarza, a czego unika. Trening zawsze powinien zostać zakończony sukcesem, by kolejna lekcja kojarzyła się dobrze. Pozytywne emocje w treningu nie oznaczają infantylnego traktowania psa, skarmiania kilogramami parówek i niewyznaczania granic. Można odnosić sukcesy traktując psa z szacunkiem i wyrozumiałością, będąc przy tym konsekwentnym i nie despotycznym. Pozytywne emocje opiekuna, uważność na psa, dają mu poczucie bezpieczeństwa (to podstawowa potrzeba
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
40
POZYTYWNE EMOCJE W TRENINGU CZ.2 JOANNA HAJDYŁA-JAROSZ - PSIA EDUKACJA I idąc tym tropem możemy zaobse-
się i zapamiętywania. Dlatego w
rwować reakcję łańcuchową:
treningach powinno stosować się pracę podprogową, czyli taką, w której
Zabawa > dobre samopoczucie > aktywny stan emocjonalny > lepsze skupienie > łatwiejsze zapamiętywanie > pozytywne skojarzenia > chętne powtarzanie > skuteczne utrwalanie!
bazuje się na stresie pozytywnym, mobilizującym, tzw. eustresie. Natomiast dystres (stres szkodliwy) obniża koncentrację, motywację i wydajność. Dystres uznaje się za obniżenie ogólnego dobrostanu
Uzewnętrznionym emocjom towarzyszą
zwierzęcia.
aktywowane wewnątrz organizmu
Dobry, skuteczny trening powinien
neurotransmitery i hormony (m.in.
również cechować się rozumieniem
adrenalina, noradrenalina, dopamina,
behawioru psa. Jest więc to praca na
serotonina, kortyzol, GABA). I tak jak w
znacznie głębszym poziomie; praca
przypadku części z nich, w sytuacjach
na emocjach. Nie można pracować na
lekkiego pobudzenia, ich stężenie szybko
emocjach psa, wyłączając własne.
wzrasta, ale też szybko obniża się, tak w
Warto przyjrzeć się sobie, gdy
długotrwałych sytuacjach stresujących,
treningowo coś kuleje: jaka jest moja
wysoki poziom kortyzolu (hormonu
relacja z psem? Jak go traktuję? Jakie
stresu) może utrzymywać się na wysokim
stawiam mu wymagania? Czy jestem
poziomie nawet do 4 dni!, co może
dla niego czytelna/y i zrozumiała/y?
doprowadzać do zachowań
Dobrze jest stosować (równolegle
nadpobudliwych, lękowych czy
lub wymiennie) komendy werbalne i
agresywnych.
optyczne; te pierwsze pozwolą
Stres chroniczny, długotrwały,
usłyszeć, jakim tonem się zwracam, jaki
negatywnie wpływa na hipokamp, co
jest tembr głosu. Psy natychmiast
oznacza, że upośledza funkcje uczenia
wychwytują te zmiany i adekwatnie
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
41
POZYTYWNE EMOCJE W TRENINGU CZ.2 JOANNA HAJDYŁA-JAROSZ - PSIA EDUKACJA Ireagują. Psy są wspaniałymi obser-
treningowych pies chętniej korzysta ze
watorami. Potrafią odczytywać emocje
strategii wspólnie z człowiekiem, lepiej
okazane na twarzy, komunikują się
radzi sobie ze stresem i szybciej
poprzez mikrosygnały, rozumieją
uspokaja się.
mikroekspresję (czyli prawdziwą intencję,
Myślę, że ogromnie satysfakcjonujące
trwającą ułamki sekund mimikę).
jest zachowanie psa, kiedy on sam
Spokój, opanowanie i dobre nastawienie
CHCE, a nie MUSI wykonać jakieś
opiekuna oddziałuje na psa. Wyrobienie
ćwiczenie, bo zostało utrwalone
w sobie określonych nawyków, manier
pozytywnie.
pozwala wytworzyć pewną rutynę. Dzięki
Psy mają tę cudowną cechę, że nie
temu pies z zaufaniem współpracuje z
kłamią. Można z ich zachowania
człowiekiem, bo to oznacza
wyczytać wiele informacji, również
przewidywalność.
tych, o których opiekunowie nie chcą
W sytuacjach życiowych, nie tylko
mówić; o nich samych.
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
42
PREGILITY, CZYLI DESKA W KONTEKÅ&#x161;CIE NEUROANATOMII AGATA SERUGA - DOGFULNESS
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
43
PREGILITY, CZYLI DESKA W KONTEKŚCIE NEUROANATOMII AGATA SERUGA - DOGFULNESS Piękno psiego organizmu polega na jego
wykonywanej czynności, nawet zanim
złożoności, a im więcej wiesz, tym więcej
jeszcze zostanie ona wykonana.
szczegółów możesz dostrzec. Jednym z
Prawidłowa stymulacja układu nerwo-
ogromnie złożonych procesów jest
wego od najmłodszego wieku jest
szeroko rozumiany ruch, a dla jego
istotna dla przyszłej jakości życia psa -
efektywności niezbędny jest prawidłowy
jego funkcji motorycznych,
rozwój organizmu (i vice versa). Deska to
poznawczych, emocjonalnych – ogólnie
jeden z moich ulubionych sprzętów
pojmowanego zdrowia. Nie chodzi tutaj
podczas zajęć PREgility, więc zapraszam
bynajmniej o forsowanie młodego
Was do odkrycia jej wspaniałych zalet i
organizmu wysiłkiem fizycznym, wręcz
prostoty.
przeciwnie! Czasem mniej, znaczy
Ruch to nie tylko kończyny, mięśnie,
więcej, a przebodźcowanie może
przestrzeń i czas. Kluczową rolę odgrywa
dodatkowo narazić psa na kontuzje,
tutaj układ nerwowy, który spełnia rolę
wynikające ze zmęczenia układu
nadrzędnego sterowania dla każdej
nerwowego.
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
44
PREGILITY, CZYLI DESKA W KONTEKŚCIE NEUROANATOMII AGATA SERUGA - DOGFULNESS Czego nasze aktywne psy doświadczają
podstawnych (tutaj swoje źródła ma
za mało? Chodzenia po wzbogaconym
również motywacja). Ponadto,
środowisku. Świadomego stawiania łap,
w opuszkach łap znajduje się mnóstwo
precyzyjnego manipulowania swoim
receptorów dotyku – pozwalaj psu na
ciałem w przestrzeni w małym zakresie
dokonywanie samodzielnego wyboru
ruchu w stawach. Budowanie stabilności
na to, czy jest gotowy na doświadczenie
ciała nie polega na treningu prędkości
tylu wrażeń.
(pora na to przyjdzie później).
Stymulacja układu nerwowego jest
Propriocepcja nie bierze się znikąd, a co
czymś ogromnie męczącym dla ciała
więcej możemy (powinniśmy!) ją
i umysłu, a stawiając zbyt trudne
wzmacniać już od szczeniaka.
wymagania, można łatwo zniechęcić
Chodzenie po i/lub wchodzenie na
niemal każdego do danej aktywności.
bezpieczne dla psa przedmioty o
Piękno tkwi w złożoności organizmu
ograniczonej przestrzeni są dobrym i
oraz pozornej prostocie ćwiczeń.
prostym ćwiczeniem dla ciała i umysłu.
Pamiętaj, że wszystko w treningu
Zakładając, że pies zdecyduje się (funkcja
możesz rozłożyć na kawałki,
kory przedczołowej mózgu) wejść na
a potem złożyć w całość :)
proponowaną deskę, przy każdym ruchu, chociaż na chwilę musi być w stanie ustabilizować każdą kończynę, aby zachować balans (deska znajduje się bezpośrednio na ziemi!), tym samym wzmacniając połączenia nerwowe z móżdżkiem oraz pierwszorzędową korą ruchową w płacie czołowym mózgu. Sygnały idą również do jego podkorowych części, mianowicie jąder
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019 COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
46
LAS SENIORITAS - O PSIEJ STAROŚCI MAŁGORZATA WOŹNIAK - BAVARIATEAM.COM
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
47
LAS SENIORITAS - O PSIEJ STAROŚCI MAŁGORZATA WOŹNIAK - BAVARIATEAM.COM Trochę się bałam tego czasu, w głowie
A u nas zaczęło się od... problemów z
gdzieś jest co będzie, gdy jej/jego nie
(nad)wagą. Zmniejszone tempo
będzie? Moje poprzednie psy żyły
przemiany materii najlepiej było
do 15 i 18 lat, jednak jak człowiek był
widoczne u Neli - po stracie oczu, z psa
"młody", to jakoś teraz mniej bólu
bardzo aktywnego, nagle zaczęła
pamięta.
inaczej się poruszać. Chodzi wolniej,
Po stracie psiej nastolatki powiedziałam:
wysoko podnosi łapy i ma inny wzorzec
"na odejście starszego psa to mogę się
ruchu, no i kilogramy rosły.
przygotować, a trudno pogodzić się ze
U seniora zapotrzebowanie kaloryczne
śmiercią 9 miesięcznej pannicy".
zmniejsza się, z czym zdecydowanie
BZDURA! Co za bzdura!
moje panny się nie zgadzają.
Nie można przygotować się bycie GOTOWYM! Mieszkam z trzema seniorkami, w tym Sarę nazwałabym geriatryczką zdiagnozowany chłoniak w wieku 13 lat i podawanie chemii przez rok nie pomagają nam w "dojrzewaniu". Albo zbyt szybko "pomagają". Zaraz wejdziemy w piętnasty rok i chyba, co najbardziej rzuca się w oczy to słaba sierść i zanik mięśni. Obszar zdrowotny Generalnie pierwszą "oznaką" tego dojrzewania to oczywiście rzekniecie: pierwszy siwy włos.
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
48
LAS SENIORITAS - O PSIEJ STAROŚCI MAŁGORZATA WOŹNIAK - BAVARIATEAM.COM
Ale też mimo zachowania tej samej
dziąseł i złym samopoczuciem i nieco
rutyny spacerowej, dziewczyny zaczęły
wpłynęło na poprawę apetytu.
się szybciej męczyć.
Na razie nie mamy problemów z
Ze spaceru 5-kilometrowego, który
nietrzymaniem moczu, jednak liczę się
kiedyś dla połamanej Florki był dobrą
z tym, że taki czas nadejdzie i będziemy
odległością, nagle może przejść kilometr.
pampersować Sarkę.
Przebadałam serca i tarczycę i
Dużym plusem niedowagi Sary była
znaleźliśmy sprawcę.
naprawdę dobra kondycja, Sara też nie
Potem jednak pojawił się ten PIERWSZY
ma zbyt dużych problemów z bólem
siwy włos, tak słodki, że aż pożądany. I te
stawów, ale Florka już tak. I tu
siwe okulary, siwy pysk i siwe całe ciało.
odpowiednio dobrane leczenie
To, że ma siwe włosy to nic nie znaczy
chronicznego bólu wspomaga nam
- tak sobie tłumaczyłam.
codzienny dobrostan naszego psa.
Ale dietę trzeba było zmienić.
Florka sobie hasa po łące, ale nie znaczy
I spacery skrócić.
to, że NIC NIE BOLI, bo boli.
Zaczęły się też problemy z łamliwością i przerostem pazurów (Nela inaczej stawia
Zmiany w zachowaniu
stopy), skóra nagle staje się
Sara była zawsze niejadkiem. Rano
przepigmentowana, widzę jakieś narośla,
krzywiła się na zapach jedzenia - każdy
guzki (sprawdzajcie sprawdzajcie każdą
poranek to PROTEST i niska waga jak
zmianę na skórze! My tak znaleźliśmy
na posokowca - NIE BĘDĘ JADŁA.
chłoniaka!)
Wieczorami bywało lepiej, a dzisiaj?
Ogromnym problemem u Sary było
Dzisiaj Sara ma dla nas przesłanie: W
formowanie się kamienia nazębnego,
ŻYCIU, NAJWAŻNIEJSZE JEST
ruszające się zęby i ten ZAPACH Z UST -
JEDZENIE.
usunięcie wszystkich trzonowców
Za jedzenie da się "pokroić", nie panuje
rozwiązało nam problemy z zapaleniem
nad uściskiem szczęki, potrafi ugryźć,
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
49
LAS SENIORITAS - O PSIEJ STAROŚCI MAŁGORZATA WOŹNIAK - BAVARIATEAM.COM
albo wyrwać jedzenie z ręki.
ja mocno polecam ubieranie psa,
A dziś potrafi wszcząć wojnę
zwłaszcza podczas zimniejszej pogody.
z Florą, która spojrzała na jej
Ale... gdy na nasz ogród przychodzi PAN
KALAFIORAAAA.... No i też zapomina, że
KOT, Sara nadal pokazuje mu, że KOTY
przed chwilą jadła :)
TU NIE BĘDĄ MIESZKAŁY i nagle się
Więcej śpi, na pewno jest jej zimno i
zastanawiasz SKĄD TA SIŁA?:)))
można ją znaleźć pod kominkiem albo
I tu zachowanie się nie zmieniło,
kaloryferem. Starsze psy zdecydowanie
decyzja o braku kota jest wciąż
mniej się poruszają, procesy
niezmienna. No i kota mieć nie
termoregulacji są upośledzone, dlatego
możemy:(
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
50
LAS SENIORITAS - O PSIEJ STAROŚCI MAŁGORZATA WOŹNIAK - BAVARIATEAM.COM
Obszar poznawczy
powoli się pogarsza, mój pies wolniej
Tu na razie nie jest źle, czasami wychodzi
reaguje na bodźce zewnętrzne (oprócz
na spacer, staje i myśli: "po co ja tu
PANA KOTA!), na pewno ostrość
przyszłam"?
widzenia jest zmniejszona, a
Wracamy wtedy do domu i
pogorszenie węchu dla nas oznacza
przypomina jej się: "aaa, na szczoszka
jedno: JEDZENIE MUSI PACHNIEĆ I BYĆ
wyszłam". Mniej słyszy, albo w ogóle,
CIEPŁE! I takie oto jedzenie kuchnia
więc więcej szczeka i zdecydowanie
wydaje:)
głośniej. Będzie okazywać swe życzenia
Powiem Wam, że kuchnia się stara
czy niezadowolenie dopóki przeszkoda
i ja sama nie mam czasu i pomysłów na
nie zostanie zlikwidowana.
takie kombinacje dań, jakie dostaje
Co nam to oznacza?
Sara:)
Gdy wprowadzam jej jakiekolwiek
Układ nerwowy traci swoje komórki i
zabawy na myślenie, musiałam zmienić
my tylko widzimy jak nasze zwierzątko
marker na światło i ruch dłonią -
się zmienia, czasami zastanawia się po
zdecydowanie lepiej reaguje na marker
co stoi w danym miejscu, kim jest ten
wizualny:)
człowiek, czy trawa jest od sikania.
Jednak szybkość myślenia już nie taka...,
Mimo, że stare porzekadło angielskie
ale nadal dostaje zadania na myślenie:
mówi: nie nauczysz nowych sztuczek
jak otworzyć pudełko? Co to znaczy ruch
starego psa, staram się nowych rzeczy
ręką do siad? Co to jest to światło latarki?
uczyć. Robię proste sztuczki, czy to
Jak wyszukać chrupka?
kuku, slalom, pacanie łapką -
Widzieć widzi, jednak na konsultacji
umiejętność zapamiętywania owszem
okulistycznej dowiedzieliśmy się, że
jest słabsza, ale co najważniejsze UCZY
zaćma nadchodzi. A wtedy zmienimy
się i główka pracuje:)
sobie marker na dotyk:)
Wprowadziłam też ćwiczenia na
Funkcjonowanie narządów zmysłu
poprawę propriocepcji, głównie
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
51
LAS SENIORITAS - O PSIEJ STAROŚCI MAŁGORZATA WOŹNIAK - BAVARIATEAM.COM
balansowanie na twardych/miękkich
Mogę napisać, że ŻYWIENIE,
powierzchniach, zmiany powierzchni,
AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA,
napinanie mięśni i ogólne ćwiczenia
KONTROLOWANIE PROBLEMÓW
związane z codzienną aktywnością
ZDROWOTNYCH, ale ja tu też widzę
ruchową.
takie… zrozumienie.
Jest trzecia nad ranem i czujesz, że ktoś
U weterynarza
się na Ciebie patrzy. Otwierasz oko,
Akurat z Sarą jesteśmy u weterynarza
wstajesz i idziesz na "szczoszka", a tam
często i podstawowe badanie krwi ma
pytanie - czemu my idziemy na to
robione co 1-2 tygodnie.
zimno? OK, wracasz z powrotem do
Na pewno polecam robić badania
łóżka i nagle: "acha, ja chciałam na
nie tylko u starszych psów - ja u siebie
szczoszka, chodź, idziemy na
widzę, że moje psy częściej mają badania
szczoszka, no i w sumie to jestem
krwi niż ja:)
głodna."
Na pewno przyda się co pół roku zrobić
ogólne badanie krwi, moczu, USG jamy brzusznej i echo serca. My robimy teraz
Miłość, dużo zrozumienia,
akceptacja tego stanu i dużo przytulania.
nawet takie badania częściej, w związku z ustaloną indywidualnie dietą i często robimy poszerzone badania krwi. Jestem też wyczulona na każdą zmianę
Niedługo odejdzie. Ciesz się teraz i nie zostawiaj przytulania na
na skórze czy pod skórą, w ten sposób szybko udało nam się zdiagnozować Sarze chłoniaka, głaszcząc ją, poczułam, że "jakoś dziwnie twardy jest ten węzeł". I co takiego jest najważniejszego co przedłuża naszemu psu życie?
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
jutro.
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
MÓJ PIES W HOLANDII JOANNA KAMIŃSKA
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
52
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
53
MÓJ PIES W HOLANDII JOANNA KAMIŃSKA Gdy zdecydowałam się na psa, to było
wszystkich 408 gmin, w tym także
jasne ze będzie on mieszkał razem ze
gmin bez podatku od psów.
mną w Holandii. Przyznam szczerze, ze
Tak, dobrze przeczytaliście są i takie
nie byłam na to jakoś specjalnie
gminy, a jest ich aż 147, które w 2018 r.
przygotowana wiedziałam tylko tyle ze
zupełnie zrezygnowały z pobierania tej
psa lub kota ma prawie każdy sąsiad na
opłaty. Miasta, które nie pobierają opłat
mojej ulicy.
za posiadanie psa często narzucają inne
Holendrzy choć kochają psy to
podatki miejskie, po to by zrówno-
podchodzą do ich posiadania w sposób
ważyć utracone dochody
bardzo pragmatyczny. Jeśli planujesz
Według jakiej stawki i czy w ogóle
przywiezienie psa z Polski powinieneś w
musisz płacić podatek za posiadanie
ciągu 14 dni udać się do urzędu gminy i o
psa, możesz sprawdzić na stronie
takim fakcie poinformować. Po to aby
internetowej swojej gminy.
mógł zostać naliczony podatek za jego
Poniżej przykład podatku na rok 2019,
posiadanie. Tak samo należy postąpić
gmina Tilburg, prowincja Noord
jeśli kupuje się psa tu na miejscu.
Brabant, gdzie mieszkam wraz z moim
Podatek za psa
psem.
Wysokość podatku, który rocznie należy zapłacić za psa, zależny jest od gminy w której się mieszka jak również od ilości posiadanych psów. Są miejscowości, w których ten podatek jest niski, np. w Doetinchem w Geldrii – 24,36 euro rocznie, ale są i takie, w których trzeba zapłacić znacznie więcej, np. w Hadze – 116,28 euro rocznie, a w Groningen najwięcej – 121,80 euro. Średnia ta jest obliczana na podstawie stawek
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
54
MÓJ PIES W HOLANDII JOANNA KAMIŃSKA Gmina może również nałożyć grzywna za
Co ciekawe na stronie internetowej
niezgłoszenie informacji o posiadaniu
gminy jest również dostępna mapa
psa w terminie lub jeśli ktoś nie zgłosi
online na której można sprawdzić
poprawnej liczby posiadanych psów.
wszystkie dostępne w okolicy strefy
Na stronie internetowej gminy można
gdzie można chodzić z psem bez
również uzyskać informacje kto jest
smyczy, są to głownie psie wybiegi.
zwolniony z płacenia podatku od psów a
Oznaczone są również wszystkie
mianowicie: „Zwolnienie dotyczy psów
śmietniki przeznaczone na psie
policyjnych, psów azylowych, młodych
odchody.
psów do 3 miesięcy z matką oraz psów
Jeśli chodzi o parki, są tam również
asystujących (profesjonalnie
wyznaczone miejsca, w których można
przeszkolonych z certyfikatem /
spacerować z psem bez smyczy,
dyplomem lub w trakcie szkolenia).”
natomiast strefy, w których smycz jest
Aby uzyskać ową ulgę, informacje taka
obowiązkowa oznaczone są
należy zgłosić do urzędu gminy.
odpowiednim znakiem.
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
55
MÓJ PIES W HOLANDII JOANNA KAMIŃSKA Kolejna ważna sprawa
sprawy w swoje ręce i wprowadził
A mianowicie, każdy pies czy kot musi
pierwsze przepisy dotyczące zasad
być zaczipowany, pomaga to w
utrzymania psa.
odnalezieniu adresu zwierząt
Obecnie każdy akt okrucieństwa lub
zagubionych. Musicie wiedzieć, że
zaniedbania zwierząt zostanie ukarany
Holandia to pierwszy kraj na świecie w
kara do 3 lat pozbawienia wolności, za
którym nie ma bezdomnych psów. Stało
porzucenie psa nałożona jest grzywna
się tak za sprawa państwowego
w wysokości 16 000 € lub więcej. W
programu darmowej sterylizacji psów
celu przestrzegania tych zasad został
bezpańskich. Ponadto rząd wprowadził
stworzony specjalny oddział
specjalne przepisy mające na celu
funkcjonariuszy policji. Ich zadaniem
ochronę dobrostanu zwierząt. Nie było
jest zapobieganie okrucieństwu wobec
tak jednak zawsze, wiele lat temu w
zwierząt i ich porzucaniu. Istnieje tu
Holandii posiadanie co najmniej jednego
również wiele organizacji działających
psa znaczyło wysoki status społeczny.
na rzecz ochrony zwierząt takich jak:
Elity posiadały wiele rasowych psów.
Federatie Dierenambulances
Zwierzęta te były zazwyczaj dobrze
Nederland (FDN) -> Karetki dla
karmione i traktowane, ponieważ były
zwierząt domowych w Holandii
wyznacznikiem statusu ich pana.
Dieren Ambulance -> Pogotowie dla
Biedniejsze rodziny natomiast trzymały
zwierząt w Holandii
swoje psy na ulicach. Wprowadzono
Dierenbescherming -> Holenderskie
wtedy podatek od psów, który spowo-
społeczeństwo na rzecz ochrony
dował ze wiele rodzin nie było stać na
zwierząt
utrzymanie psa. W XIX wieku Holandia
Dierenkliniek Vondelpark -> Klinika
walczyła z epidemia wścieklizny, w
dla zwierząt Vondelpark
konsekwencji ludzie zaczęli porzucać
Nederlandse Databank
swoje zwierzęta w obawie o zarażenie.
Gezelschapsdieren (NDG) ->
Rząd holenderski postanowił wziąć
Holenderska baza danych zwierząt
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
56
MÓJ PIES W HOLANDII JOANNA KAMIŃSKA domowych śledzi właścicieli zwierząt
mniejszy na adoptujących psy ze
za pomocą mikroczipów.
schroniska.
Europetnet -> Właściciele zwierząt
Podsumowując Holendrzy to bardzo
muszą zarejestrować numer
przyjazny zwierzętom naród, uwielbiają
mikroczipazwierzęcia, aby można go
konie, psy, koty. Psa można zabrać
było śledzić z dowolnego kraju
prawie wszędzie, nawet do sklepu, jeśli
członkowskiego UE.
nie można go wprowadzić na smyczy to można go zabrać w sklepowym
Rząd holenderski wspiera adopcje
wózku. Na drzwiach sklepów widnieje
nakładając wyższy podatek na osoby
specjalny znak oznajmiający o tej
kupujące psy z rasowych hodowli a
możliwości.
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
57
MÓJ PIES W HOLANDII JOANNA KAMIŃSKA Istnieje tu również wiele restauracji, w
dobry za wizytę w gabinecie
których są nawet specjalne miejsca
weterynaryjnym należy zapłacić
parkingowe dla koni. Owe restauracje
około 40 €. Po czym do tej kwoty
pełne są rodzin z psami, gdzie dla
należy dodać cenę dokonywanych
przeciętnego psiego właściciela
zabiegów.
jest to istny raj. Ponadto organizowane
Holandia to kraj wielbiący rożnego
są psie imprezy, o których informacje
rodzaju ubezpieczenia, zatem
można znaleźć na facebooku, jak również
ubezpieczenie psa to podstawa. Istnieje
na lokalnych stronach internetowych.
wiele firm oferujących ubezpieczenie
Niektóre miejskie baseny na koniec
dla psa czy kota. Ceny miesięcznej
sezonu pływackiego organizują
opłaty wahają się w zależności od
wydarzenie zwane „Plusk Psa” gdzie pies
kwoty na jaka chcemy nasze zwierzę
może pływać swobodnie wraz z
ubezpieczyć. Wierzcie mi lepiej takie
właścicielem lub bez.
ubezpieczenie wykupić, ponieważ
Nie myślcie jednak ze nie ma takich
stawki zabiegów weterynaryjnych są
miejsc, w których psy są nieakceptowane.
czasem tak wysokie ze poniesienie ich
Otóż są na przykład na holenderskich
jest naprawdę kosztowne.
plażach psy są akceptowane tylko od
Rasy uznawane za groźne lub
końca września do kwietnia, a latem po
niebezpieczne
19:00. Jeśli chodzi o miasta, większość z
W 2017 roku holenderski rząd ogłosił
nich ma wybiegi dla psów, oczyszczane
oficjalna listę ras psów uznawanych za
przez rząd. Jednak właściciele psów są
niebezpieczne, do których należą
zawsze zobowiązani do sprzątania po
miedzy innymi akita, buldog
swoich psach.
amerykański, pitbull (wszystkie
Wizyta u psiego doktora
odmiany i krzyżówki), staffordshire bull
Jak już wiemy koszty utrzymania psa w
terrier, bull mastiff, cane corso,
Holandii nie należą do małych, tak jak
rottweiler, owczarek kaukaski, dog
również wizyta u psiego lekarza. Na dzień
argentyński, dog kanaryjski. Lista ta jest
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
58
MÓJ PIES W HOLANDII JOANNA KAMIŃSKA co roku uzupełniana. W roku kolejnym
Można odważyć się na stwierdzenie ze
wprowadzono ustawę według której
to zbyt mała świadomość psiej
właściciele owych ras zobowiązani są do
komunikacji ma wpływ na owa
uczestnictwa w specjalnym kursie
mentalność.
posłuszeństwa psów z tendencja do
Gdyby świadomość ta wzrosła
agresji. Gminy posiadają również
wszystkie psie wydarzenia straciły by
specjalna infolinie na która można
sens. Jednakże czy są one faktycznie
zgłaszać każdy incydent związany z
organizowane w kierunku dobrego
udziałem agresywnego psa jak również
samopoczucia psa czy bardziej dobrej
nieodpowiednie zachowanie właściciela
zabawy jego właściciela.
psaz listy raz niebezpiecznych. Psy takie
Niestety wiele razy spotkałam się z
również musza chodzić w miejscach
opinia ze nie powinniśmy ingerować w
publicznych w kagańcu i na smyczy.
psi świat, ze poradzą one sobie
Odczucia własne
doskonale same.
Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe
Dla przeciętnego psiego właściciela
fakty można by stwierdzić ze życie z
Holandia to wspaniały kraj, dla bardziej
psem w Holandii jest doskonale
świadomych, takich którzy muszą ze
uregulowane i przyjemne. Nasz
swoim psem unikać psich znajomości,
czworonożny przyjaciel może być z
jest to nie lada wyzwanie.
nami prawie wszędzie. Powszechnie
Czy Holandia to psi raj? Na to pytanie
panujące tu przekonanie ze psy muszą
odpowiedzcie sobie sami :)
się lubić i powinny spędzać czas razem ma wpływ na stosunki międzyludzkie.
Źródła:
Psie wybiegi pełne są sąsiadów, którzy
nl.wikipedia.org/wiki/Hondenbelasting
https://polonia.nl/2018/11/19/masz-psa-w-holandii/
umawiają się na spotkania w takim
www.tilburg.nl/inwoners/belastingen/hondenbelasting/
miejscach żeby poplotkować, gdzie psy
dogs-in-the-netherlands/
w tym czasie mogą się wspólnie
the-netherlands-104446/
https://amsterdamhangout.com/why-are-there-no-strayhttps://www.expatica.com/nl/living/pets/keeping-pets-in-
„pobawić”.
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 13 (12) 2019
Za fotografie serdecznie dziękujemy autorom artykułów! C ODLA P YLUDZI R I G H T S @ P R O - C ACOPYRIGHTS N I N E . P L@PRO-CANINE.PL GAZETA O PSACH