NR 10 (9) 2019
PRO-CANINE CZŁOWIEK DLA PSA
GAZETA O PSACH DLA LUDZI
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019 COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
03
W tym numerze:
04
O treningu: KONIEC - sygnał końca sesji Małgorzata Woźniak - BavariaTeam.com
11
Czy można pominąć emocje... Karolina Han - Kraina Petopii
15
Kleszcze część 1 Lek. wet. Karolina Twardzik - Otwórz się na psa
20
Kognitywne aspekty treningu (część 2) Agata Seruga - Dogfulness
24
Wyuczona bezradność, czyli trudny temat tabu Michalina Stolińska - Dogs' Nuts
27
Głuchy pies Joanna Hajdyła-Jarosz - Psia Edukacja
32
To zależy... Katrzyna Sobieszek - PsiaPsióła
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
04
O TRENINGU: KONIEC SYGNAŁ KOŃCA SESJI MAŁGORZATA WOŹNIAK - BAVARIATEAM.COM
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
05
O TRENINGU: KONIEC SYGNAŁ KOŃCA SESJI MAŁGORZATA WOŹNIAK - BAVARIATEAM.COM Trenujesz ze swoim psem i wkrada się
o niebieskich migdałach, to zdecydo-
chaos, zastanawiasz się skąd to pobudze-
wanie trening jest za długi. Jeśli pies
nie, skąd to szczekanie i niedokładność
ma dość i wychodzi z sesji - zdecydo-
psa? Przecież wszystko robisz dobrze!
wanie trening jest za długi.
Psy lubią uporządkowane życie, ale też
I jakoś ten trening trzeba zacząć -
sesje treningowe zaplanowane od A do
czasami wymyślamy hasło: start,
Z. Podobnie gdy idziesz do specjalisty,
zaczynamy, robota, chodź, a na końcu
chcesz się czuć zaopiekowany i prowa-
mamy mniam, that'll do, koniec.
dzony za rękę, w tej przestrzeni, na której się nie znasz. A pies przecież nie zna
Każdy sobie wymyśla co chce, byleby
Twoich zamiarów treningowych!
o tym pamiętał w przyszłości i w przypadku gdy nasz człowiek ma więcej
Psy lubią swojego rodzaju rutynę, lubią
psów, to zdecydowanie zalecamy te
być informowane kiedy zaczynamy tre-
same hasła dla wszystkich psów :)
ning, a kiedy go kończymy. I właśnie do tego niezbędny nam będzie sygnał końca
Po co nam hasło koniec?
sesji.
Chcemy, aby pies wiedział kiedy jest czas na pracę, a kiedy na odpoczy-
Dlaczego tak krótko? Przecież trenu-jecie
nek. Są psy, które pracowałyby 24h i tak
znacznie dłużej!
nazywane są przez swoich opiekunów, jednak z punktu widzenia użytkowości
Przede wszystkim, aby jednak trening
ras taki niewyspany pies, nie byłby
był zabawą!
dobrym kompanem do tropienia, stró-
Ty i Twój pies musicie umieć się skupić
żowania czy pasienia.Zatem pies MUSI
w 10000% na treningu, a nie na latających
umieć wypoczywać i po słowie koniec
bocianach - jeśli Ty zaczynasz myśleć
zajmuje się sobą.
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
07
O TRENINGU: KONIEC SYGNAŁ KOŃCA SESJI MAŁGORZATA WOŹNIAK - BAVARIATEAM.COM Byłoby idealnie... ale...
Ale jak to karą? Przecież kara to bicie, podduszanie
Ja zawsze wchodzę głębiej w emocje
i prądem go, prądem!
i zastanawiam się: CO CZUJE PIES GDY SŁYSZY SŁOWO KONIEC?
1. Dla psa koniec treningu --> KONIEC dobrych rzeczy, a zaczynają się nudne
Mamy psy w treningu, które słysząc słowo
czyli kara negatywna w kwadracie
KONIEEEEC wypowiedziane tak entuzja-
wzmocnień opisywana jako P-. Pies
stycznym tonem, nigdy nie chcą skończyć
może pomyśleć: robiłem dobrze, były
i wręcz cieszą się na to hasło, bowiem to
chrupki, Pańcia zadowolona, a tu nagle
jedyne słowo wypowiedziane MIŁYM
KONIEC. Co jej się nie spodobało?
głosem przez opiekuna.
Dlaczego odebrała mi przyjemność?
Staramy się wtedy, aby wszystkie hasła w treningu były dla psa miłe, a KONIEC
2. KONIEC złego doświadczenia jakim
wypowiedziany mało entuzjastycznym
jest trening i wolność, czyli zdejmuje-
głosem.
my z psa PRESJĘ treningu i dajemy ULGĘ, w kwadracie wzmocnień to R-
Są takie psy, którym hasło koniec
czyli wzmocnienie negatywne.
zmieniliśmy na eeeend - właściciel, nawet
Pomyśl jaki jest kontrast pomiędzy
jakby chciał, to nie wypowie tego słowa
sesją treningową a "wolnością"?
z fantazją :)
Jak można ten kontrast zmniejszyć? Czy może być tak, że trening jest R+
Zaczynamy sesję, pies robi siady, obrociki,
i koniec jest R+ czyli wzmocnieniem
mija półtorej minuty i sesja się kończy
pozytywnym?
prawidłowo - pies słyszy KONIEC.
Właśnie to przejście pomiędzy sesją
Słowo może dla psa mieć znaczenie
a przerwą jest najczęściej zaniedby-
neutralne, może też być karą.
wane, nikt nie widzi nic złego w rozkła-
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
08
O TRENINGU: KONIEC SYGNAŁ KOŃCA SESJI MAŁGORZATA WOŹNIAK - BAVARIATEAM.COM daniu pustych rąk, odwracaniu się od psa i
Spróbuj zredukować tę różnicę między
zabierania smaczków.
treningiem a przerwą - w tropieniu zaskakujemy psa naszą nagrodą na
Spójrzmy na to jeszcze raz - kształtujesz
końcu i nieeee, nie jest to przeciąganie
dotykanie nosem butelki, psu udaje się za
i podkręcanie psa na końcu śladu.
trzecim razem, a Ty nie chcesz zepsuć sesji (i dobrze!) i krzyczysz KONIEC!
Zawsze szukamy jak najspokojniej-
Pies: uff, w końcu wiem, że chodziło jej o
szego zakończenia zgodnego z natural-
to trykanie butelki, tryknę mocniej -
nymi zachowaniami wg łańcucha
będzie zadowolona - oooo, jak to koniec?
łowieckiego.
Chyba, nie była zadowolona...co zrobić
Ale nigdy nie dajemy psu odczuć, że
następnym razem, aby sesja trwała
znalezienie pozoranta to koniec fajnych
dłużej?
rzeczy.
Spójrz na swojego psa? Widzisz jakieś
To przejście między treningiem, a koń-
emocje na koniec treningu?
cem, buduj stopniowo i powoli. Patrz
Jeśli widzisz, że KONIEC to dla niego kara,
czego tak naprawdę pragnie pies, jakie
zastanów się jak to możesz naprawić, jak
ma emocje związane ze szkoleniem,
zniwelować to uczucie.
a jakie z końcem zajęć.
Jakieś zbogacanie środowiska?
KOŃCZ SUKCESEM - zawsze gdzieś to
Wspólne kopanie?
słyszeliście i stąd ciśniecie do końca,
Może pływanie?
nawet gdy pies się myli i sesja nie
Więcej smaczków wysypanych na
sprawia mu przyjemności, 10 minut
ziemię?
mija, pies nienawidzi już tego treningu,
Wyszukiwanie?
ale ciśniecie i nagle UDAŁO SIĘ i ..............
Jeszcze coś innego...
KONIEC.
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019 COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
10
O TRENINGU: KONIEC SYGNAŁ KOŃCA SESJI MAŁGORZATA WOŹNIAK - BAVARIATEAM.COM Weź sobie inną definicję kończenia
i od razu kilka sztuczek, które sprawiają
sukcesem do głowy - skończ tak, abyście
jej przyjemność - u nas to SHAKE
obydwoje czuli się szczęśliwi i
SANTA czyli Nela wchodzi od przodu
zrelaksowani - trening to zabawa! Zdjęcie,
między nogi i się "ciora" a potem
które widzisz poniżej to Nela po
stretching i przeszukanie czyli
zakończeniu nauki obrotów.
obmacanie całego ciała :)
Czyli powiedziałam koniec, zrobiłam fotki
BAW się treningiem, baw się z psem!
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
11
CZY MOŻNA POMINĄĆ EMOCJE... KAROLINA HAN - KRAINA PETOPII
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
12
CZY MOŻNA POMINĄĆ EMOCJE... KAROLINA HAN - KRAINA PETOPII Sytuacja, jedna z wielu, ale skłoniła mnie
mocna i idealnie w czasie, żeby
do napisania paru słów. W drodze z zajęć
prawdopodobieństwo powtórzenia
przez okno samochodu widzę psa, ONka
danego zachowania w przyszłości
ze swoim opiekunem, walczącym (to
malało. Koniec kropka. Ot cały ‚przepis’
dobre słowo) o ‚‚luźną smycz’’. Pies na
na „sukces”.
szelkach, ale za każdym razem (czyli co chwila) gdy wyrwie do przodu, dostaje
Ale co z EMOCJAMI ? Jeśli pies po pro-
strzał smyczą po kręgosłupie oraz zostaje
stu NIE CHCE być przy swoim opieku-
zablokowany poprzez zatrzymanie się
nie, NIE POTRAFI być blisko, bo nie ma
właściciela. Co robi pies – zwalnia ALE gdy
do niego zaufania, to jak karanie zacho-
opiekun robi 1 krok – wystrzela znowu do
wania ma przynieść efekt? I co z tego,
przodu. I tak w kółko, setki, tysiące,
że wzmocnienie, czyli ULGA od dys-
miliony (?) razy w ich wspólnym życiu…
komfortu czy bólu jest w momencie
To bardzo smutny widok.
poluzowania smyczy, blisko właściciela,
Co mówi wzrok i ciało psa … chcę stąd
skoro pies wcale NIE CHCE być obok !?!
odejść jak najdalej. Jeśli pies po prostu nie
Rozumiecie …
chce być przy swoim opiekunie, to jak
Do tego dochodzi FRUSTRACJA.
możemy mieć „luźną smycz”?
Ogromna. I psa i właściciela. Frustracja
Co mówią nerwowe ruchy przewodnika?
to dla organizmu stres, jak każdy inny.
Dlaczego ten cholerny pies nie chce iść
Gdy stres jest zbyt wysoki, zdolności
przy mojej nodze – przecież zatrzymuję
poznawcze zwierzęcia (czyli możliwość
się za każdym razem gdy mnie
nauki nowych zachowań) są zabloko-
pociągnie?!?! Głupi pies, dlaczego on tego
wane lub ograniczone, a reakcje wyu-
nie rozumie?!?!
czone niedostępne. Przypomnij sobie kiedy ostatnio byłeś bardzo mocno
Warunkowanie instrumentalne mówi
sfrustrowany, jakie to uczucie ?! Złość,
nam, że kara musi być odpowiednio
bezsilność?
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
14
CZY MOŻNA POMINĄĆ EMOCJE... KAROLINA HAN - KRAINA PETOPII No właśnie… Czy można wówczas
Jednak ZAWSZE, od stanu emocjo-
rozumować racjonalnie?
nalnego, pies na smyczy musi polegać na informacji, którą mu przekazuje
W pracy z psami często zwraca się uwagę
przewodnik. By iść spokojnie, musi
tylko na ZACHOWANIE (nagroda, kara i te
mieć też umiejętność osiągnięcia
sprawy), nie patrząc co jest głębiej. Pod
balansu w danej sytuacji. Tylko jak tu
KAŻDYM zachowaniem kryją się intencje-
osiągnąć równowagę, skoro szarpiący
-zamiary, budowane przez MOTYWACJE,
psa opiekun jest przeciwko niemu,
które z kolei są wypadkową stanu emo-
a informacja jaką przekazuje,
cjonalnego. Czyli od emocji wszystko się
nieadekwatna do sytuacji?!
zaczyna, a na zachowaniu kończy. Czy kara może przynieść efekt? Zastanów się, co jest motywacją psa, który
Oczywiście, że tak! Niektóre psy
ciągnie na smyczy i dlaczego zachowuje
ustępują presji, a my w ten sposób
się w ten sposób. Zachowanie to tylko
zabieramy psu wybór i budujemy
jeden objaw wielu możliwych opcji.
mentalną zależność. Dla niektórych
Jedno zachowanie to różne stany emo-
ludzi to jest właśnie sukces.
cjonalne. Dlaczego więc nad każdym pracować w ten sam sposób?!? Na przy-
Czym jest spacer dla owego ONka?
kład pies ciągnie do przodu bo jest
Czym jest taki spacer dla opiekuna?
podekscytowany lub się cieszy, ponieważ idzie w fajne miejsce, albo dlatego że się
Jednym wielkim polem walki, zamiast
boi (może innego psa, ludzi), jest zestre-
źródłem przyjemności i radości.Czy nie
sowany (nie radzi sobie z bodźcami
jest piękniej, jeśli pies po prostu
w otoczeniu) lub właśnie jest sfrustrowany
WYBIERA być z nami i jest w stanie
brakiem komunikacji z opiekunem lub
osiągnąć spokój, równowagę będąc
niemożliwością realizowania potrzeb.
blisko nas ?
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
15
KLESZCZE CZĘŚĆ 1
LEK. WET. KAROLINA TWARDZIK - OTWÓRZ SIĘ NA PSA
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
16
KLESZCZE CZĘŚĆ 1
LEK. WET. KAROLINA TWARDZIK - OTWÓRZ SIĘ NA PSA My, psiarze, musieliśmy się nauczyć żyć
się na mniejszych ssakach, czasem
z kleszczami na co dzień :)
nawet gadach. Larwy te posiadają
Tropienie w głębokich lasach, wycieczki
sześć odnóży. Po napiciu się krwią
po osiedlowych parkach, czy rezerwatach
przekształcają się w środowisku
raczej nam tego nie ułatwiały :)
w ośmionożne nimfy, które atakują większe ssaki. Z nimf powstają już
Czym są tak naprawdę te dziwne małe
postacie dorosłe.
stwory, które wywołują taką panikę? Cały cykl rozwojowy może trwać nawet Kleszcze należą do królestwa zwierząt,
kilka lat. Kleszcze są niezwykle odporne
typu - stawonogów, gromady pajęczaków
na głód - mogą przeżyć bez pokarmu
i podgromady - roztoczy. Są pasożytami
nawet kilka lat.
zewnętrznymi kręgowców, które tylko okresowo żerują na swoich żywicielach,
Kleszcze zazwyczaj są aktywne od
żywiąc się ich krwią. W Polsce spotykamy
wczesnej wiosny, kiedy temperatura
Kleszcza pospolitego – Ixodes Ricinus
gleby osiąga temperaturą 5 stopni, do
i Kleszcza Łąkowego – Dermacentor
późnej jesieni, kiedy ta temperatura
Ricinus, stale występuje około 20 gatun-
spada poniżej 5 stopni Celsjusza. Mitem
ków kleszczy.
jest, że nie spotkamy kleszcza zimą. Jest to bardzo prawdopodobne szcze-
Osobniki dorosłe większość czasu spędza-
gólnie po krótkotrwałych ociepleniach,
ją w środowisku, na czas odżywiania
a zimy mamy w Polsce coraz łagodniej-
i kopulowania przebywają na żywicielu
sze. Warto więc zabezpieczać
– psie, człowieku, lub innym dużym ssaku.
zwierzęta cały rok. W kolejnym
Samica składa jaja poza żywicielem, na
numerze naszego czasopisma
liściach roślin zlepione lepką wydzieliną.
dokładnie opiszę choroby psów,
Z jaj wylęgają się larwy, które odżywiają
których wektorem są kleszcze.
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
17
KLESZCZE CZĘŚĆ 1
LEK. WET. KAROLINA TWARDZIK - OTWÓRZ SIĘ NA PSA Jak możemy zabezpieczyć nasze
cze. Permetryna - ma właściwości
zwierzęta?
bójcze oraz odstraszające (uwaga!!! permetryna jest toksyczna dla kotów).
Uwaga: mimo, że coraz więcej środków
Mechanizm działania preparatów spot
przeciwkleszczowych jest dostępnych
on: substancje wnikają do gruczołów
w sprzedaży w Internecie, czy sklepach
łojowych skóry i mieszków włosowych,
zoologicznych zaleca się zawsze konsul-
skąd wydostają się wraz z łojem na
tację ze swoim lekarzem weterynarii.
powierzchnię skóry.
Dlaczego? Lekarz posiada wiedzę, które preparaty mają już ograniczoną skutecz-
Obroże przeciwkleszczowe – najbar-
ność na danym terenie. A także dobierze
dziej popularna zawiera w swoim
preparat do aktywności psa, długości jego
składzie imidaklopryd i flumetrynę,
sierści, stanu fizjologicznego , masy ciała,
ma także działanie odstraszające.
czy innych zwierząt żyjących w jednym
W składzie innych obroży można też
domu np. kotów. Nie konsultując się
znaleźć: deltametrynę, czy permetrynę.
z lekarzem, możemy narazić niechcący
Ważne, jest, aby obroża ściśle
z braku wiedzy nasze zwierzęta na
przylegała do skóry psa, gdy jest zbyt
niebezpieczeństwo.
luźna, to mocno obniża jej skuteczność. Obroży nie zaleca się u ras z długą
Preparaty spot on – charakteryzują się
sierścią.
łatwością podania. Zawierają najczęściej fipronil, permetrynę, amitrazę, często
Tabletki - zawierają takie substancje
w swoim składzie zawierają też substan-
czynne jak afoksolaner, fluralaner,
cje odstraszające kleszcze. Amitraza
sarolaner i lotilaner, należące do grupy
powoduje, że kleszcz szybko wycofuje
izoksazolin. Kleszcz musi rozpocząć
swój aparat gębowy i spada z żywiciela,
żerowanie na psie, żeby preparat mógł
jest także środkiem odstraszającym klesz-
zadziałać. Substancja wtedy łącząc się
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019 COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
18
KLESZCZE CZĘŚĆ 1
LEK. WET. KAROLINA TWARDZIK - OTWÓRZ SIĘ NA PSA z białkami osocza kleszcza doprowadza
wości konsultujmy ze swoimi lekarzami
do jego paraliżu i śmierci.
prowadzącymi.
U psów z padaczką nie zaleca się stosowania preparatów z tymi substancjami. Pamiętajmy, aby zabezpieczać nasze zwierzęta przed kleszczami przez cały rok. Jednak nawet zastosowanie środka przeciwkleszczowego nie chroni psa w 100 % przed możliwością ‘złapania’ kleszcza. Jeśli już dojdzie do takiej sytuacji, trzeba jak najszybciej usunąć pasożyta. Na rynku są dostępne różne łapki, pęsety, które powinny być pozycją obowiązkową w apteczce każdego właściciela psa. Nie obracamy, nie polewamy kleszcza spirytusem, nie smarujemy żadnym tłuszczem, czy kremem – to spowoduje tylko pogorszenie sytuacji, może wywołać u kleszcza wymioty, dzięki czemu patogeny, przed którymi chcemy się uchronić, mogą szybciej się dostać do organizmu psa. Dlatego po każdym spacerze dokładnie oglądajmy siebie i naszych podopiecznych, nie kuśmy losu, a wszelkie wątpli-
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
20
KOGNITYWNE ASPEKTY TRENINGU (CZĘŚĆ 2) AGATA SERUGA - DOGFULNESS
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
21
KOGNITYWNE ASPEKTY TRENINGU (CZĘŚĆ 2) AGATA SERUGA - DOGFULNESS
Świadomość (orientacja) przestrzenna jest
jest już one takie proste dla zwierzęcia,
jednym z najkorzystniejszych tworów
uczącego się kontekstowo – mózg
ewolucji. Niezbędna do codziennego
szaleje! Prosty przykład: uczymy psa
funkcjonowania – m.in. zdobywania
wysyłania do różnych miejsc nagrody.
pożywienia, poruszania się, odpoczynku,
Kiedy wiemy, że czworonóg potrafi
koncentracji, podejmowania decyzji,
wykorzystać umiejętność orientacji
analizowania sytuacji. Dzięki niej, lepiej
przestrzennej, a nie polega on jedynie
rozumiemy otaczający nas świat oraz
na wizualnych (często nieświadomych)
nasze interakcje z nim - zapamiętując,
wskazówkach człowieka (tzw. efekt
a tym samym ucząc się nowych rzeczy.
Mądrego Hansa)? Twórzcie różne kon-
Przestrzeń kształtuje część umysłu, łącząc
teksty, aby przetestować swoją hipo-
w nim doświadczenia osobnicze. Dzieje
tezę :D Tworzenie reprezentacji sytuacji
się to w lewej półkuli mózgu. Integracja
(miejsca nagród) w umyśle, pozwala na
informacji - z zewnątrz, jak i z wewnątrz
zrozumienie relacji między dwoma
organizmu – warunkuje jakość percepcji,
obiektami, podczas gdy nastąpiła
a co za tym idzie – życia.
zmiana ich położenia w przestrzeni oraz względem własnego ciała. Zatem
Jak często zastanawiacie się, w jaki spo-
tak, jak w przypadku szczurów w labi-
sób pies, którego chcecie czegoś nauczyć,
ryncie u Tolmana i Honzika (patrz
pojmuje postawiony mu do rozwiązania
„Kognitywne aspekty treningu cz. I,
problem? Jakie kategorie przyjmuje?
nr 8(2019)), dobrze, jeżeli pozwolicie
Dlaczego coś jest dla niego łatwe, a coś
psu zorientować się w terenie, zanim
trudne? Na co zwraca swoją uwagę w da-
zaczniecie trening.
nej chwili? Przyjmowanie wyłącznie swojej – ludzkiej – perspektywy, ogranicza
Z orientacją przestrzenną powiązana
percepcję trenera. Czasem wystarczy
jest również koncepcja dystansu i roz-
prosta zmiana „tła” dla ćwiczenia, a nie
mieszczenia. Odległości pomiędzy
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
22
KOGNITYWNE ASPEKTY TRENINGU (CZĘŚĆ 2) AGATA SERUGA - DOGFULNESS
punktami odniesienia w przestrzeni są
jak i u trenera (chociażby usprawnienie
kluczowe dla tworzenia map kognityw-
posługiwania się prawą i lewą ręką w
nych w umyśle zwierzęcia. Prosty przy-
podobnym stopniu). Ulepszenie
kład: wysyłanie psa do targetu (np. kocyk,
łączności ciała i umysłu z przestrzenią,
posłanie) – czy Wasz pies rozumie to
w której żyje organizm, można
zadanie, jako osiąganie konkretnego
zaobserwować „namacalnie” poprzez
miejsca w przestrzeni, czy pokonywanie
zmiany w komórkach nerwowych oraz
określonego dystansu?
lepszą percepcję. Powyżej postawiłam
Świadomość przestrzenna jest umiejętno-
kilka pytań, które pozostają dla Was do
ścią kognitywną, którą można, a nawet
wzięcia pod uwagę podczas kolejnych
warto trenować, a zatem rozwijać – u psa,
treningów :)
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
24
WYUCZONA BEZRADNOŚĆ, CZYLI TEMAT TABU MICHALINA STOLIŃSKA - DOGS' NUTS
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
25
WYUCZONA BEZRADNOŚĆ, CZYLI TEMAT TABU MICHALINA STOLIŃSKA - DOGS' NUTS Wyuczona bezradność, czyli trudny temat
powaniu powoduje rozwój chorób,
tabu. Zachowanie, które rzadko jest zau-
a w skrajnych przypadkach kończy się
ważone, a niestety bardzo często idzie
nawet śmiercią.
w parze ze starymi, tradycyjnymi metodami pracy z psem...
Ale...
Wyuczona bezradność to stan psychiczny,
Nic straconego, ponieważ nigdy nie jest
który powstaje wskutek wystawiania psa
za późno na zmiany. Wystarczy obser-
na nieprzyjemną sytuację kiedy to pies nie
wacja, czujność i wrażliwość, żaby
ma możliwości wyjścia czy też ucieczki.
poznanie granice naszego psa. Należy umożliwiać psu prezentowanie emocji.
Brak swobodnego, samodzielnego regulo-
Tych negatywnych oraz pozytywnych.
wania natężenia bodźca, który go przerasta i niemożność uniknięcia sytuacji po-
Chociaż w wielu sytuacjach nie jest to
woduje wyuczony stan rezygnacji u psa.
łatwe, bo człowiek ma tendencję do
Pies utrwala sobie, iż jego jakiekolwiek
kontrolowania. Jednakże warto włożyć
działanie nie przyniesie jakiegokolwiek
trochę serca, pracy, poświęcenia oraz
efektu. Dzieje się tak, gdy pies nie ma
czasu na zrozumienie psa. Dzięki temu
kontroli nad sytuacją oraz możliwości
zbudujemy relację opartą na zaufaniu
działania, jak również żadnych opcji
i komunikacji, przez co łatwiej będzie
wyboru.
psu stawiać czoła trudnym sytuacjom bez uszczerbku na zdrowiu psychicz-
Wyuczona bezradność objawia się
nym i fizycznym.
biernością, rezygnacją, apatią, obojętnością, jak również depresją. W rezultacie
Otwórzmy oczy!
obserwuje się u osobnika trudności w uczeniu się. Przy długotrwałym wystę-
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019 COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
27
GŁUCHY PIES JOANNA HAJDYŁA-JAROSZ - PSIA EDUKACJA
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
28
GŁUCHY PIES JOANNA HAJDYŁA-JAROSZ - PSIA EDUKACJA Od około półtora roku nie słyszy moja
zawsze zareaguje, typu: damy smakoł-
Klusia; przynajmniej wtedy zorientowa-
yczka, zobacz kotek (nie, nie zjada
łam się, że straciła słuch. Doskonale ten
kotów ;) ), damy jedzonko, idziemy na
fakt został zakamuflowany czym?
spacerek, kto to?, itd. I co? Echo! Gdy
... obecnością pozostałych moich psów.
sobie to uzmysłowiłam, to chyba jakoś
W tym roku Klusia kończy 12 lat. Kondycję
zrobiło mi się przykro, żal, że przez
ma dobrą, werwę życiową również, ale
głuchotę coś traci, że pogarsza to jej
jeden zmysł zrobił jej psikusa i się wyłą-
dobrostan... sama nie wiem. I wyszło
czył.
szydło z worka. Kluska leżąc w swojej bazie, gdy nie śpi, obserwuje pozostałe
Kiedy zakołatała mi ta myśl w głowie, że
psy i rusza z nimi: do mnie, do drzwi, do
chyba Kluska nie słyszy, raczej wydało mi
okna. Dlatego tak trudno było to
się to bez sensu. Zbiegło się to z czasem
odkryć, bo żadnym zachowaniem tego
około sylwestrowym. Gdzieś hen, hen
nie zdradziła. W domu w porze
w oddali usłyszałam głuche strzały fajer-
karmienia - trójka na warcie, gdy
werków, patrzę na Kluskę, ona nic i pier-
dzwoni domofon - trójka w komitecie
wsza myśl, jaka przyszła mi do głowy:
powitalnym pod drzwiami, gdy
O! wreszcie po 1o latach odwrażliwiła się
wychodzimy na spacer - trójka w goto-
na huki fajerwerków!
wości na wojaże, itd. One na spacerach też zazwyczaj trzymają się razem.
Serio! Nie dawało mi to spokoju i postano-
Biegną gdzieś razem, zatrzymują się
wiłam zrobić test. Kokosane z Euro wyeks-
razem itp. Tzn. bez przesady, nie są
mitowałam na ogródek (by nie podpo-
trojaczkami syjamskimi, ale wystarczy
wiadały, nie przeszkadzały) i gdy Kluska
zawołać jednego, a pędzą w trójkę.
leżała pod stołem (by nie widział mojej twarzy), zaczęłam ją nawoływać słowami-
Zauważyłam, że Koko (córka Klusi)
kluczami, takimi wytrychami, co to pies
“stała się jej uszami”. One szczególnie
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
30
GŁUCHY PIES JOANNA HAJDYŁA-JAROSZ - PSIA EDUKACJA podążają za sobą; a to coś wytropią, a to
zatrzymała się itd. Ten system jest
się w czymś tarzają. Emocje Kokoszki
niezawodny. Musiałam obmyślić nowe
udzielają się Klusi. Gdy Koko wypatruje
gesty, albo wzmocnić stare, dawno nie
w niepokoju jakiegoś psa na horyzoncie,
używane. Robimy sobie zabawowe
Kluska poszczekuje pod nosem. Gdy chcę
treningi, proste ćwiczenia na rozru-
mieć je bliżej siebie, wołam Koko, bo
szanie szarych komórek i utrwalanie
wiem, że przybiegną obydwie. A komuni-
owych gestów. To się sprawdza :)
kacja z psami? Chyba Euro jakoś wyluzował w jednej kwestii. Tak jak lubią wszyst-
A jej dobrostan? Myślę, że utrata słuchu
kie leżeć razem i nawet na sobie, tak Euro
jest jej pomocna w takich momentach,
nie lubi bliskości przy pysku. I warczy, by
jak burza czy wystrzały fajerwerków.
się odsunąć. A że Klucha na te warki nic,
Poziom niepokoju jest bliski zeru
to albo on wstaje i odsuwa się, albo
(dawniej tak nie było). Ma swoją fisiową
przestaje warczeć i tak sobie leżą :)
córkę - kompas. Myślę, że to jej daje
Od zawsze uczę w naszej szkole ćwiczeń
poczucie bezpieczeństwa, pewnej
w sposób dualny - werbalny i niewerbalny.
przewidywalności, szczególnie na
Ten system zupełnie naturalnie przycho-
spacerach. No i jej małżonek ;) Eurunio
dził mi w nauce podstawowych komend.
zawsze jest na posterunku, gdy trzeba
A łącząc komunikację głosową z optyczną
innym chłopom pokazać, żeby się do
łączymy najbardziej znamienne dla
niej nie zbliżali! Ma swoje tarcze.
gatunków (ludzkiego i psiego) sposoby skutecznej rozmowy. I teraz, gdy przez
Owszem, czasem jest czymś zaskoczo-
lata Kluska robiła zarówno komendy
na, np. że nagle ktoś, coś pojawia się
pokazywane i mówione, owocuje to super
znienacka, lub gdy nie spodziewa się
komunikacją (właśnie) niewerbalną!
dotyku - kiedy musimy się zatrzymać
Nie mam kłopotów by przybiegła,
i zapiąć smycz. Ale wprowadziłam
przeszła gdzieś, odeszła skądś,
muśnięcie po łopatce i to jest dla niej
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
31
GŁUCHY PIES JOANNA HAJDYŁA-JAROSZ - PSIA EDUKACJA sygnał do zatrzymania. Staram się, by
gdy traci on słuch po 10 latach. Z takimi
mogła realizować inne potrzeby przy
psami pracowałam wielokrotnie i zau-
użyciu innych zmysłów, szczególnie
ważyłam, że czasem była to nawet
wolne brykanie po łąkach i lasach, by
zaleta - że bodźce słuchowe nie były
mogła węszyć, tarzać się w czym chce, ale
tymi rozpraszającymi. Tu zazwyczaj
i domowo-ogródkowe zabawy (szukanie,
człowiek ma pod górkę, bo musi
gryzienie, lizanie). I żyjemy sobie dalej :)
nauczyć się języka psio-ludzkiego
Z pewnością inaczej jest, gdy mamy psa
i dodatkowo migowego.
niesłyszącego od urodzenia, a inaczej,
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
32
TO ZALEŻY... KATARZYNA SOBIESZEK - PSIAPSIÓŁA Najpierw jest pies. Pies jest piękny, mądry
Chcesz wiedzieć konkretnie co masz
bezproblemowy. I wtedy nigdy nie trafiasz
zrobić? Jak ustawić rękę, a jak nogę? Co
na szkolenie, nie czytasz książek o psach,
powiedzieć i kiedy zamilknąć? I to ma
artykułów w gazetach, nie uczestniczysz
działać!!! Już. Teraz. Natychmiast.
w webinarach. Żyjecie sobie długo i
Najdalej za trzy dni. No, ewentualnie
szczęśliwie, a zaoszczędzone w ten
tydzień.
sposób pieniądze i czas "marnujesz" na
I znajdujesz, bo pełno jest poradników
zagraniczne wycieczki, ciuchy i drugiego
wszelkiej maści. Można się na nartach
psa.
w weekend nauczyć, w tydzień żeglowania, to i wyszkolić psa się da w
Ten pies już nie jest taki idealny i
pięć dni.
bezproblemowy. Zaczynasz zadawać pytania. Co zrobić by mój pies nie ciągnął
Stosujemy wszystkie dobre rady
na smyczy? Jak nauczyć psa zostawania
znalezione w książkach, choć te z tej
samemu w domu? Co zrobić, żeby nie
drugiej, wykluczają te z tej pierwszej. A
skakał na ludzi? Czemu on tak szczeka?
nasze dzielne psy to znoszą. Mają
Ooo i to jest w końcu fajne pytanie:
szczęście jeśli nie trafiłeś na książki o
czemu? dlaczego? Tyle, że większość
dominacji czy tresurze. I ziewamy przy
psich opiekunów traktuje te pytania
tych biednych psiakach, i ignorujemy
retorycznie.
ich radość z naszego powrotu i jemy
Bardziej jest to wyraz skargi, cierpienia
ciastka przed każdym psim posiłkiem, i
człowieka: czemuż ach czemuż przyszło
robimy całe mnóstwo głupich rzeczy.
mi mieć takiego psa". Bardziej interesuje
Na szczęście dalej zadajemy te swoje
nas pytanie "jak".
pytania "jak" "co zrobić" i w końcu
Zaczynasz szukać sposobów, instrukcji
trafiamy na kogoś kto odpowiada "to
obsługi, wypisanych w punktach prostych
zależy".
zaleceń, recepty.
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
33
TO ZALEŻY... KATARZYNA SOBIESZEK - PSIAPSIÓŁA Jak mnie to denerwowało. "Co zrobić,
w jakim jesteście nastroju, co robiliście
żeby mój pies nie ciągnął na smyczy"? To
wczoraj, dzisiaj. Od tego gdzie
zależy...
chodzicie na spacery, jak często
A przecież to proste pytanie, więc
chodzicie na spacery, co na spacerze
odpowiedź też powinna być prosta. Masz
robisz Ty, a co pies. Co zrobicie po
trzy metody: a, b i c. Wybierz taką, która
spacerze. Zależy od tego ile śpicie, czy
działa. A jak żadna nie działa, to co dalej?
jest to dobry sen, pozwalający na
To zależy...
regenerację. Zależy od wielu rzeczy.
I w końcu zaczęłam słuchać tych, co mnie
A przede wszystkim zależy od Ciebie,
tak wkurzali swoim, to zależy.
od tego czy zaczniesz słuchać tych, co
I mieli rację. Nie ma gotowych
mówią "to zależy".
odpowiedzi. Są pewne schematy, które
Od jakiegoś czasu, gdy ktoś mnie pyta o
można wykorzystać, ale wszystko zależy.
psy, odpowiadam "to zależy". Sorry, jeśli
Od tego jaki jest Twój pies, jaki Ty jesteś,
Was to wkurza :-)
COPYRIGHTS @PRO-CANINE.PL
PRO-CANINE NR 10 (9) 2019
Za fotografie serdecznie dziękujemy autorom artykułów!
C ODLA P YLUDZI R I G H T S @ P R O - C ACOPYRIGHTS N I N E . P L@PRO-CANINE.PL GAZETA O PSACH
