“Met een condoom”

André Van de Sande (86) is de nestor van LIKONA. Deze duizendpoot spendeerde ontelbare uren aan natuuronderzoek. Zijn passie voor de natuur bracht hem tot in Afrika en Zuid-Amerika.

heten. En als er ooit een mossenwerkgroep zou komen, zou die Bryolim moeten heten. We begonnen met drie paddenstoelenliefhebbers. Gewapend met een boek waarin zo’n 300 paddenstoelen stonden beschreven, kamden we heel Limburg uit. We maakten in het begin veel fouten, maar zo leerden we ook snel bij. Toen LIKONA boven de doopvont werd gehouden, sloten we ons onmiddellijk aan. LIKONA was een geweldige hulp en bood ons een lokaal, materiaal en heel wat mogelijkheden.”

Wat doe je juist als vrijwilliger?

André: “Dat gaat heel breed: soorten determineren, foto’s trekken, video’s en geluidsopnames maken… Nadat ik intensief meewerkte aan de paddenstoelenatlas, werd ik ook actief bij de vleermuizen-, planten- en vogelwerkgroepen. Voor Vogels in Limburg bracht ik veel tijd door in het archief van het Koninklijk Museum van Natuurwetenschappen in Brussel. Maar ik zat voor die gids vooral veel aan mijn computer: ik heb in totaal 35.000 foto’s bewerkt. Ik maakte ook de film rond 10 jaar LIKONA, waarvoor we talloze uren hebben gefilmd. Monteren deden we in de studio’s van de VRT.”

Wat zijn je leukste herinneringen aan de voorbije dertig jaar?

André: “Ik weet nog goed dat we de zang van de laatste Limburgse ortolaan hadden vastgelegd, en die opname doorstuurden naar de Oostenrijkse Nobelprijswinner Konrad Zacharias Lorenz. Hij had dat dialect nog nooit gehoord! Net als mensen, fluiten vogels in lokale dialecten. Waar ik ook heel veel plezier aan heb gehad, is de geluidsopname van de knoflookpad. Die zingt enkel onder water. Niemand had dat geluid op tape. Dus maakte ik, met behulp van een condoom, een waterdichte microfoon en stapte de vijver in. Je maakt wat mee bij LIKONA (lacht).

Hoe ben je als tiener bij LIKONA terecht gekomen?

Sam Bielen: “Als kind wilde ik al bioloog worden. Als 8-jarige deed ik mijn eerste ervaringen met natuurstudie op bij de Jeugdbond voor Natuur en Milieu. Niet veel later kwam ik bij LIKONA terecht. Als piepjonge kerel werd ik er tussen allemaal wijze mannen gedropt! Ik heb sindsdien al enorm veel bijgeleerd. Hoe langer je bezig bent, hoe meer je ziet. Je leert verbanden doorgronden. Toch blijft het telkens een verrassing, omdat je nooit op voorhand weet wat er op je pad komt. En daarvoor moet je het trouwens niet altijd ver zoeken. Zo zag ik onlangs een slangenarend over mijn tuin vliegen.”

Wat doe je voor LIKONA?

Sam: “Ik ben gestart bij de vogelwerkgroep, maar intussen zit ik ook in de plantenwerkgroep en de werkgroep ongewervelden. Veldwerk en soorten determineren: dat is mijn grootste passie. Bij de vogelwerkgroep doe ik vooral watervogeltellingen. Deze zomer mocht ik voor het eerst een