I Subsidies

SUBSIDIES

JONG REDT OUD IN HET KORT

PROJECTSUBSIDIE JONG REDT OUD

Wat?

Het Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed (PCCE) ondersteunt met de subsidie ‘Jong redt Oud’ projecten waarin jongeren actief meewerken aan het onderhoud, het herstel, het onderzoek of de ontsluiting van Limburgs onroerend erfgoed onder begeleiding van een expert. Het project combineert fysieke activiteiten op de erfgoedsite met inhoudelijke duiding door een begeleider of met eigen opzoekwerk. De jongeren worden zo bewust gemaakt van het belang van erfgoed én helpen mee aan het behoud ervan.

Wie?

De (inter)lokale publiekrechtelijke instanties (zoals gemeenten, autonome gemeentebedrijven, intergemeentelijke samenwerkingsverbanden), privaatrechtelijke instanties zonder winstoogmerk en feitelijke verenigingen.

Voorwaarden?

Het project moet voldoen aan enkele voorwaarden. • Het onroerend erfgoed ligt op Limburgs grondgebied. • De jongeren moeten in het project actief meehelpen en bijvoorbeeld helpen met opruimen, onderhouden, schoonmaken, herstellen, onderzoeken, ontsluiten van het onroerend erfgoed. • Er moet toezicht zijn van een inhoudelijk expert (erfgoedspecialist, heemkundige kring, Regionaal Landschap, historicus, architect, natuurorganisatie, …) of een leerkracht, zodat de jongeren de site met respect en op een correcte manier herstellen of onderhouden.

Hoeveel?

Een financiële ondersteuning van maximum 2 500 euro (inclusief btw en andere kosten).

Wanneer?

Een aanvraag voor Jong redt Oud kan je het hele jaar door indienen. De aanvraag moet wel voor de start van het project ingediend worden.

Heb je een idee om jongeren aan het werk te zetten bij Limburgs onroerend erfgoed? Twijfel je of jouw project in aanmerking komt? Zoek je een aanvraagformulier?

Het Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed – PCCE (te bereiken via 011 23 75 75 of pcce@limburg.be) helpt je graag bij de voorbereiding van jouw project of het aanvragen van een subsidie.

Meer info op www.pcce.be/ erfgoedaanbod

Tijdens de pandemie draaide ‘Jong redt Oud’ op een lager pitje. Maar nu de beperkingen achter ons liggen, staat de provincie klaar om alle projecten opnieuw te ondersteunen. Een co-financiering vanuit de school of de vereniging is niet noodzakelijk. Een mooi voorbeeld van een ‘Jong redt Oud’-project is te vinden op pagina 17 van dit magazine.

IN CIJFERS

De gemeente Gingelom ontving een provinciale subsidie van 23 211 euro voor het onderhoud en de instandhouding van zeven objecten waardevol, niet-beschermd klein historisch erfgoed.

INVESTERINGSSUBSIDIE KLEIN HISTORISCH ERFGOED

Bezit of beheer je nietbeschermd klein historisch erfgoed? Dan kan je een subsidie aanvragen voor het onderhoud en de instandhouding van waardevol, niet-beschermd klein historisch erfgoed. Je kan tot 60 procent van de kosten terugkrijgen, tot 12 000 euro.

DEADLINE

Een aanvraag Klein Historisch Erfgoed kan je het hele jaar door indienen door het formulier op de website in te vullen. Meer info op www.pcce.be/ erfgoedaanbod

WAAR NAARTOE?

Oude Katsei 133 Niel-bij-Sint-Truiden (Gingelom)

ZEVEN OBJECTEN

GINGELOM

De gemeente Gingelom draagt haar erfgoedwaardige monumenten hoog in het vaandel. Zo hebben ze recent maar liefst zeven KHE-objecten onder handen genomen. Kapellen kennen een rijke geschiedenis en zijn vaak beeldbepalend voor een gemeente. Kim Peters, algemeen directeur van Gingelom: “We hebben in Gingelom heel veel kapellen. Je kan hier langs een uitgestippelde kapellenroute wandelen of fietsen, met meer dan dertig kapellen ... Dit klein erfgoed willen we systematisch opwaarderen aan een tempo van twee kapellen per jaar. Een derde van de kapellen is eigendom van de gemeente, de rest is van de kerkfabriek of in privéhanden. Bij die eigenaars promoten we inspecties van Monumentenwacht Limburg, door het lidgeld voor onze rekening te nemen en later als dat nodig zou zijn, de restauratie mee te subsidiëren vanuit de gemeente én met de hulp van de provincie.” Vaak brengen ze ook een sociale impact met zich mee. In de eerste dossiers nam de gemeente de bronput van deelgemeente Mielen-boven-Aalst onder handen. Kim Peters: “De plek is nu weer een idyllische rustplek in het centrum van het dorp, een ideale ontmoetingsplek.” Momenteel werkt de gemeente aan de restauratie van de kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand in de deelgemeente Niel-bij-Sint-Truiden. Kim Peters: “Deze kapel is van grote historische waarde. Al sinds 1650 staat er een kapel op die plek. Het huidige gebouwtje dateert uit 1785. Voor de werken volgen we steeds het verslag van Monumentenwacht Limburg. We zijn nu bezig met het herstellen van het dak en de afwerkingslagen op de muren. Daarna leggen we de omgeving van de kapel mooi aan.”

De kapel en de bronput zijn opnieuw de ontmoetingsplaats van weleer.

HERDENKINGSMONUMENT

BERINGEN

De soldaten en krijgsgevangenen keerden na WO I terug naar een verscheurd Paal. Ze vonden er twee oud-strijdersverenigingen: de Vlaamsgezinde V.O.S. (Vlaamse Oud-strijdersbond) en de Belgischgezinde N.S.B. (Nationale Strijdersbond). De twee verenigingen kibbelden over zowat alles. Wie mocht ‘Oudstryders Pael’ op de eigen vlag zetten? Zou op het herdenkingsmonument een Vlaamse leeuw of een Belgische staan? Het vergde ettelijke processen en vijf jaar aan debatten vooraleer het monument werd ingehuldigd. Lang zou het niet ongeschonden blijven, want zeventien jaar later stond het Duitse leger opnieuw in Paal. Dirk Bouve, erfgoedcoördinator van Beringen: “Het herdenkingsmonument van WO I trok meteen hun aandacht. De leeuw hield onder zijn poot een verslagen adelaar en die symboliek ontging de Duitsers niet. De adelaar werd vakkundig weggekapt.” De vereniging Paalonline kwam met de idee om het monument te restaureren. Is de restauratie van het monument een goed moment om een nieuwe adelaar toe te voegen? Dirk Bouve: “Ik heb de restaurateur moeten overtuigen, want die wou niets liever dan een nieuwe adelaar maken. Maar we hebben het advies van Monumentenwacht Limburg gevolgd en de adelaar niet hersteld. De verdwenen adelaar is vandaag een deel van het verhaal dat bij het monument geduid zal worden.”

De leeuw is er nog. De verslagen Duitse adelaar niet.

IN CIJFERS

De stad Beringen kreeg voor de restauratie, de nieuwe omgevingsaanleg en de duiding van het herdenkingsmonument een provinciale subsidie voor het onderhoud en de instandhouding van waardevol, niet-beschermd klein historisch erfgoed van 12 000 euro.

INVESTERINGSSUBSIDIE KLEIN HISTORISCH ERFGOED

Bezit of beheer je nietbeschermd klein historisch erfgoed? Dan kan je een subsidie aanvragen voor het onderhoud en de instandhouding van waardevol, niet-beschermd klein historisch erfgoed. Je kan tot 60 procent van de kosten terugkrijgen, tot 12 000 euro.

DEADLINE

Een aanvraag Klein Historisch Erfgoed kan je het hele jaar door indienen door het formulier op de website in te vullen. Meer info op www.pcce.be/ erfgoedaanbod

WAAR NAARTOE?

Heldenlaan en Diestersesteenweg Paal (Beringen)

IN CIJFERS

Toerisme vzw, Lanaken, ontving een provinciale projectsubsidie van 25 000 euro voor het plaatsen van nieuwe erfgoed-toeristische signalisatieborden.

SUBSIDIE PROJECTEN ONROEREND ERFGOED

Heb jij een project rond onroerend erfgoed in Limburg? Dan kan je een project- of investeringssubsidie aanvragen bij de provincie. Je kan tot 60 procent van de kosten terugkrijgen, tot 25 000

euro.

DEADLINE

Een aanvraag dien je in voor 1 oktober 2022 of 1 april 2023 door het formulier op de website in te vullen. Meer info op www.pcce.be/ erfgoedaanbod

WAAR NAARTOE?

Centrum Oud-Rekem (Lanaken)

INFOBORDEN

OUD-REKEM

Oud-Rekem wil meer wandelaars en fietsers aantrekken. Het deeldorp van Lanaken schuift pitoreske routes en een rijke geschiedenis naar voor als troeven. Maar de infoborden om dit alles duidelijk te maken, hebben hun beste tijd gehad. “Bovendien hingen ze soms hoog aan een gevel. Een rolstoelgebruiker bijvoorbeeld kon die borden heel moeilijk lezen”, zegt Katrijn Vrancken, diensthoofd Toerisme in Lanaken. “En dat is iets waarop we bij de nieuwe borden heel hard gefocust hebben: de leesbaarheid en de toegankelijkheid.” De nieuwe borden staan nu op een meter hoogte en hebben de vorm van een lessenaar. De kleuren zijn veel duidelijker en er staat bewust geen tekst op een foto-achtergrond, want dat komt de leesbaarheid niet ten goede. De infoborden zijn gemaakt van cortenstaal; zo lijken ze met het dorp vergroeid.

© ROBIN REYNDERS

WATERTOREN

BREE

“We zijn beide architecten, voornamelijk in de restauratiesector. We hebben geen schrik van dit project. Maar ja, veel mensen zeggen dat we goed gek zijn. Soms denken wij dat zelf ook. (lacht) Maar de renovatie verloopt vlot. De stellingen zijn nu weg en de interesse vanuit de wijk – wij wonen hier ook vlakbij – is heel groot.” Architecten Natalie Martens en haar partner Tom Zegers hebben duidelijk een hart voor de voormalige watertoren aan het stadspark de Boneput van Bree. De toren dateert uit de jaren 1930 en is 22 meter hoog. De bovenste helft wordt een unieke woning. De onderste helft een ontmoetingsplaats, met tentoonstellingsruimte en creatieve ateliers. Het wordt een ruimte waar plaats is voor creativiteit in de ruime zin van het woord en te gebruiken is door het brede publiek. De toren is een belangrijke baken in de stad. Iedereen heeft wel een verhaal waarin het gebouw een rol speelt. De eerste kus achter de toren ... De stad kocht hem van De Watergroep en zocht een overnemer. “Ons dossier sprak het stadsbestuur en ook het provinciebestuur aan, omdat we de onderste helft voorbehouden voor verenigingen en iedereen die een samenkomst in een unieke industriële setting wil organiseren.”

“Iedereen heeft een verhaal waarin de toren een rol speelt.”

IN CIJFERS

Kanaal Zuid VVZRL kreeg voor de renovatie en de ontsluiting van de onderste helft van de watertoren een provinciale projectsubsidie van 25 000 euro.

SUBSIDIE PROJECTEN ONROEREND ERFGOED

Heb jij een project rond onroerend erfgoed in Limburg? Dan kan je een project- of investeringssubsidie aanvragen bij de provincie. Je kan tot 60 procent van de kosten terugkrijgen, tot 25 000 euro.

DEADLINE

Een aanvraag dien je in voor 1 oktober 2022 of 1 april 2023 door het formulier op de website in te vullen. Meer info op www.pcce. be/erfgoedaanbod

WAAR NAARTOE?

Watertorenstraat 16 Bree www.dewatertoren.be

IN CIJFERS

Beluister vzw kreeg een provinciale projectsubsidie van 25 000 euro voor het project ‘Fruitspoor - paticipatiefase’ waarbij de vzw naar de verhalen over de geschiedenis en het onroerend erfgoed van het Fruitspoor op zoek gaat.

SUBSIDIE PROJECTEN ONROEREND ERFGOED

Heb jij een project rond onroerend erfgoed in Limburg? Dan kan je een project- of investeringssubsidie aanvragen bij de provincie. Je kan tot 60 procent van de kosten terugkrijgen, tot 25 000 euro.

DEADLINE

Een aanvraag dien je in voor 1 oktober 2022 of 1 april 2023 door het formulier op de website in te vullen. Meer info op www.pcce.be/ erfgoedaanbod

WAAR NAARTOE?

Het traject van de voormalige spoorlijn is te vinden op inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/304755

FRUITSPOOR

SINT-TRUIDEN > TONGEREN

Geert Verdickt zat veel thuis met weinig om handen: “Ik ben een verhalenverteller en tijdens corona viel er niet veel te doen. Ik besloot op zoek te gaan naar verhalen dichtbij huis. In mijn geval, het Fruitspoor op een paar honderd meter van mijn voordeur. Ik werk samen met Jochen Smets in Beluister vzw om verhalen te verzamelen en te vertellen in podcasts, wandelapps, voorstellingen op locatie ...” Het Fruitspoor is de spoorlijn tussen Sint-Truiden en Tongeren, waarlangs goederentreinen fruit en suikerbieten transporteerden. De sporen werden opgebroken in 1971, maar het tracé is nog zichtbaar als een rechte lijn die door het landschap loopt. “Langs die lijn spelen zich indrukwekkende erfgoedverhalen af, met de Romeinse heerbaan, vierkantshoeven en stroopfabrieken. We brengen al die verhalen samen, zoals dat van Simon die hier in 1943 door zijn moeder van de deportatietrein geduwd werd en de oorlog overleefde.” De eerste lichting luisterverhalen wordt gepresenteerd tijdens de volgende editie van het Tongerense stadsfestival MoMeNT. Daarna kan de wandelaar of de fietser langs de route deze verhalen digitaal beluisteren. Geert Verdickt, zanger bij de band Buurman: “Dit project draait rond participatie met de mensen. We voorzien een tool, zodat mensen eigen verhalen kunnen doorsturen om het project steeds rijker te maken. Ik ben ondertussen sommige van die verhalen aan het omzetten in songs, die we later tijdens een Buurmantournee zullen brengen.”

Beluister vzw brengt verhalen over de fruitlijn.

© KURT VANDEWEERDT

ERFGOEDBOMEN

KEMPEN EN MAASLAND

“Onze negen gemeenten willen we sensibiliseren rond hun houtig erfgoed. We moeten anders leren kijken naar bomen en beseffen dat ze een beeldbepalende kwaliteit hebben”, zegt Greetje Van de Kerckhove, coördinator bij de Intergemeentelijke Onroerenderfgoeddienst (IOED) Kempen en Maasland. Bomen worden te vaak als vanzelfsprekend beschouwd, terwijl er achter veel exemplaren intrigerende verhalen schuil gaan. Ze vertellen verhalen die bescherming verdienen, ook al is voor geen enkele boom het eeuwige leven weggelegd. Daarom wil de IOED in alle gemeenten van haar werkgebied een lijst van ‘erfgoedbomen’ samenstellen die extra in de watten gelegd worden, zodat ze heel lang hun verhaal kunnen blijven vertellen. “In eerste instantie zullen we samen met de gemeenten een aantal bomen ‘scouten’ en in tweede instantie kunnen de burgers stemmen via sociale media op hun favoriete boom. Waardevolle erfgoedbomen moeten voldoen aan een aantal vuistregels: de ouderdom, de plaats en zeker ook de cultuurhistorische waarde spelen bijvoorbeeld een belangrijke rol. De bomen die winnen - dat zullen er één of twee per gemeente zijn - ontvangen een uitgebreide boomverzorging. De bomen zullen ook een label krijgen met hun eigen verhaal erop. In de loop van 2023 zullen we te weten komen welke bomen dit worden.”

“Achter veel bomen gaan intrigerende verhalen schuil.”

IN CIJFERS

Regionaal Landschap Kempen en Maasland vzw ontving voor het project ‘Levende verhalen: waardevolle erfgoedbomen in de kijker’ een provinciale projectsubsidie van 18 000 euro.

SUBSIDIE PROJECTEN ONROEREND ERFGOED

Heb jij een project rond onroerend erfgoed in Limburg? Dan kan je een project- of investeringssubsidie aanvragen bij de provincie. Je kan tot 60 procent van de kosten terugkrijgen, tot 25 000 euro.

DEADLINE

Een aanvraag dien je in voor 1 oktober 2022 of 1 april 2023 door het formulier op de website in te vullen. Meer info op www.pcce.be/ erfgoedaanbod

IN CIJFERS

Regionaal Landschap Lage Kempen vzw kreeg voor de renovatie van de kerkhofmuur van Loksbergen een provinciale subsidie voor het onderhoud en de instandhouding van waardevol, niet-beschermd klein historisch erfgoed van 10 364 euro.

INVESTERINGSSUBSIDIE KLEIN HISTORISCH ERFGOED

Bezit of beheer je nietbeschermd klein historisch erfgoed? Dan kan je een subsidie aanvragen voor het onderhoud en de instandhouding van waardevol, niet-beschermd klein historisch erfgoed. Je kan tot 60 procent van de kosten terugkrijgen, tot 12 000 euro.

DEADLINE

Een aanvraag Klein Historisch Erfgoed kan je het hele jaar door indienen door het formulier op de website in te vullen. Meer info op www.pcce.be/ erfgoedaanbod

WAAR NAARTOE?

Loksbergenstraat Loksbergen (Halen)

KERKHOFMUUR

LOKSBERGEN

De kerkhofmuur bij de SintAndreaskerk in Loksbergen (Halen) was zwaar aangetast door de begroeiing. En toen er ook nog een storm overheen ging, leek de ommuring zo goed als verloren. Afbreken en een nieuwe bouwen? Het Regionaal Landschap Lage Kempen (RLLK) kwam met een beter idee: de muren maximaal heropbouwen met de oorspronkelijke stenen. Dat zou een zeer arbeidsintensief werkje worden. Waarom niet de leerlingen van de Sint-Ferdinandschool uit buurgemeente Lummen aan het werk zetten? Peter Roosen, landschapscoördinator bij RLLK: “De muur was sterk afgebrokkeld; er zaten barsten in de muren; de funderingen waren vergaan. Een veertigtal meter is samen met de school met zoveel mogelijk originele stenen gerestaureerd. Veel afdekstenen bovenop de muren moesten vervangen worden. Dus heeft de school ze nagemaakt. Voor de jongens was het een leuke kans om te werken aan iets blijvends. Anders dan in hun atelier moesten ze het niet afbreken aan het einde van het schooljaar. Vanop de straat kan iedereen hun werk nog zeer vele jaren bewonderen. We hebben er ook een infobordje bijgezet om de jongens die hieraan meewerkten, te bedanken.”

© RLLK “Voor de leerlingen was het een leuke kans om te werken aan iets blijvends.”