ΔΕΛΤΙΟ ΣΠΜΕ

ΣΠΜΕ

ΔΕΛΤΙΟ

No 403

Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2012

ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΗΜΕΡΙΔΑ

«ΚτΗρια Χαμηλής Κατανάλωσης Ενέργειας» Έξυπνα Σπίτια:

Προστιθέμενη αξία για το κτίριο σε πολύ προσιτό κόστος

Σύστημα δόμησης «Διπλού Τοιχώματος» πλεονεκτήματα – συμπεριφορά – σχεδιασμός

ΤΕΧΝΙΚΗ ΟΔΗΓΙΑ 3 Σκυροδέτηση σε συνήθεις καιρικές συνθήκες ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 1

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 1

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 1

ΔΕΛΤΙΟ

ΣΠΜΕ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ: Σύλλογος Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδος Ιπποκράτους 9, Αθήνα 106 79 Τηλ.: 210 92.38.170, Fax: 210 92.35.959 E-mail: spme@tee.gr site: www.spme.gr

ΗΜΕΡΙΔΑ

ΚΤΗΡΙΑ ΧΑΜΗΛΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

4

Σύστημα δόμησης «Διπλού Τοιχώματος», πλεονεκτήματα – συμπεριφορά – σχεδιασμός

14

Έξυπνα Σπίτια: Προστιθέμενη αξία για το κτίριο σε πολύ προσιτό κόστος

20

Πρόεδρος: Γιώργος Στασινός Α΄ Αντιπρόεδρος: Ιωαννης Κυριακόπουλος Β΄ Αντιπρόεδρος: Γιώργος Πιττος Γεν. Γραμματέας: Ιωάννης Κοτζαμπασάκης Αναπλ. Γεν. Γραμματέας: Ιωάννης Νάνος Ταμίας: Βασίλης Μπαρδάκης

ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΣΙΦΝΟΥ & ΒΟΥΤΕΝΗΣ ΣΤΗΝ ‘ΠΡΑΣΙΝΗ ΓΕΙΤΟΝΙΑ’

30

Ευρωπαϊκή Νομοθεσία Συστήματα Παθητικού Κτιρίου

32

ΜΕΛΗ:

energeto το εξαιρετικό κούφωμα

36

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΣΗΣ

38

Καιρός να αλλάξουμε τρόπο σκέψης και να πράξουμε

42

ΕΡΓΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ 5 ΣΙΛΟ Α’ ΥΛΩΝ ΜΕ SCC (Αυτοσυμπυκνούμενο Σκυρόδεμα) ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΟΛΙΣΘΑΙΝΟΝΤΟΣ ΞΥΛΟΤΥΠΟΥ ΣΤΙΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ «ΤΣΙΜΕΝΤΑ ΧΑΛΥΨ (Italcementi Group)»

44

ΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

48

ΕΚΔΟΤΗΣ: Χρυσάνθη Κοσμά

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΣΠΜΕ:

Κάλη Κώστα, Χρήστος Βίνης, Ηλίας Περτζινίδης Λευτέρης Αβραμίδης, Βούλα Χριστοπούλου, Πάρις Χαρλαύτης, Νίκος Μακρόπουλος, Γιώργος Κολλάρος, Νίκος Ανδρεδάκης

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ – ΠΑΡΑΓΩΓΗ: ΠΡΟΒΟΛΗ 3 Χ.ΚΟΣΜΑ- Κ.ΖΑΜΠΑΡΑ – Κ.ΣΙΔΕΡΗΣ Μαραθώνος 20 Αγ.Παρασκευή 153 43 Τηλ.: 210 600.69.17, Fax: 210 600.69.81 E-mail: provoli3@otenet.gr site: www.provoli3.gr

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Αλεξίου Κατερίνα alexiou@provoli3.gr

ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Ιωάννα Μπουρδανιώτη Ευγένιος Φωτιάδης

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ: Έφη Μαρκοπούλου atelier@provoli3.gr

ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ ΑΒΕΕ

2 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

Ο Σ.Π.Μ.Ε. έχει ξεκινήσει ηλεκτρονική ενημέρωση των μελών του, όσοι συνάδελφοι επιθυμούν να λαμβάνουν την ενημέρωση μπορούν να δηλώσουν την διεύθυνση του ηλεκτρονικού τους ταχυδρομείου στον ΣΠΜΕ.

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 3

ΔΡΑΣΕΙΣ Σ.Π.Μ.Ε.

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ Αγαπητοί συνάδελφοι ι Μηχανικών Ελλάδος κα ν ώ τικ λι Πο ος ογ λλ Σύ Ο ων Ηλεκτρολόγων όγ ολ αν ηχ Μ ν ω ύχ το μα Διπλω Πανελλήνιος Σύλλογος : διοργανώνουν Ημερίδα

με θέμα

ς Εν έρ “Κ τή ρι α Χ αμ ηλ ής Κ ατ αν άλ ω ση Δευτέρα

26

γε ια ς”

Η Ημερίδα θα διεξαχθεί α έναρξης 5:00 μμ. Νοεμβρίου 2012 και ώρ στο Ξενοδοχείο

(Πανεπιστημίου 52, Αίθο

Τ ΙΤΑ Ν ΙΑ

υσα EUROPE HALL, 1ος

όροφος)

.Μ.Ε με την γραμματεία του Σ.Π ύν νο ινω ικο επ να ν ού φερόμενοι μπορ 170. Για πληροφορίες οι ενδια οπούλου στο Τ: 210 9238 υρ Σπ α Τίν – ύ ινο νθ κυ κ.κ. Έφη Ζα Η είσοδος είναι ελεύθερη

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ

Με τιμή Για το Δ.Σ. Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΣΙΝΟΣ

4 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΤΖΑΜΠΑΣΑ

ΚΗΣ

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΗΜΕΡΙΔΑ

ΚΤΗΡΙΑ ΧΑΜΗΛΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ (Διάρκεια 5,5 ώρες - Eίσοδος Ελεύθερη)

Πρόγραμμα Ημερίδας 16:30 :

Έναρξη εγγραφών

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ 17:00 - 17:20 : Χαιρετισμοί των δύο προέδρων

1η ΕΝΟΤΗΤΑ : ΚΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΛΥΦΟΣ 17:20 - 17:40 : Η συνεισφορά του βιοκλιματικού σχεδιασμού στην ενεργειακή συμπεριφορά των κτηρίων.

Αξαρλή Κλειώ Καθηγήτρια Α.Π.Θ.

17:40 - 18:00 : Η Θερμομόνωση του κελύφους στα κτήρια χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας. Τσικαλουδάκη Αικατερίνη .Επίκουρος καθηγήτρια Α.Π.Θ 18:00 - 18:20 : Ανάλυση της επίδρασης της θέσης της θερμομόνωσης στην ενεργειακή συμπεριφορά των κτηρίων

Λάσκος Κωνσταντίνος , Διπλ. Πολιτικός Μηχανικός.

18:20 - 18:40 : Θερμική και περιβαλλοντική συμπεριφορά του φυτεμένου δώματος.

Θεοδοσίου Θεόδωρος, Λέκτορας Α.Π.Θ.

18:40 - 19:00 : Συζήτηση - Ερωτήσεις 19:00 - 19:20 : Διάλειμμα

2η ΕΝΟΤΗΤΑ : ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ 19:20 - 19:40 :

19:40 - 19:55 :

19:55 - 20:10 :

20:10 - 20:25 :

20:25 - 21:40 :

Παθητικά σπίτια, συστήματα και αεραγωγοί . Απόστολος Ευθυμιάδης, Δρ. Μηχ., Διπλ. Μηχ/γος-Ηλ/γος Μηχ. Ενεργειακοί υπολογισμοί κατά PassivHaus. Νικόλαος Γαλάνης, Δρ. Μηχ., Διπλ. Μηχ/γος Μηχ. Θερμομόνωση με οικολογικά και διαπνεόμενα υλικά. Ειρήνη Βιρβίλη Διπλ.Μηχ/γος Μηχ. Γεωθερμικές αντλίες θερμότητας και βιομάζα. Κωνσταντίνα Καλιακούδη, Μεταπτυχιακό σε ενέργεια, Διπλ. Μηχ/γος Μηχ. Ηλιοθερμικά συστήματα και εγκαταστάσεις. Μιχάλης Καράγεωργας, Δρ. Μηχ., Διπλ. Μηχ/γος-Ηλ/γος Μηχ.

21:40 - 22:00 : Συζήτηση - Ερωτήσεις

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 5

ΔΡΑΣΕΙΣ Σ.Π.Μ.Ε.

6 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 7

ΔΡΑΣΕΙΣ Σ.Π.Μ.Ε.

8 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 9

ΔΡΑΣΕΙΣ Σ.Π.Μ.Ε.

10 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 11

Πρόσφατα εκδόθηκε και η 3η Τεχνική Οδηγία του Σ.Π.Μ.Ε. η οποία αφορά «Σκυροδέτηση σε συνήθεις καιρικές συνθήκες». Η Τεχνική Οδηγία Νο.3, όπως και όλα τα προηγούμενα κείμενα είναι διαθέσιμη δωρεάν στην ηλεκτρονική διεύθυνση του Σ.Π.Μ.Ε.

Η Επιτροπή Τεχνολογίας Σκυροδέματος του Σ.Π.Μ.Ε. αποτελείται από τους: Α. Σακελλαρίου Δρ. Πολιτικός Μηχανικός (Πρόεδρος Επιτροπής) Χ. Ζέρης Επίκουρος Καθηγητής Ε.Μ.Π. (Αντιπρόεδρος Επιτροπής) Ν. Μαρσέλλος Πολιτικός Μηχανικός, MSc (Γραμματέας Επιτροπής) Χ. Βογιατζής Πολ. Μηχανικός, εκπρόσωπος ΣΕΒΕΣ Ν. Ζυγούρης Πολ. Μηχανικός, MSc Β. Μπαρδάκης Δρ. Πολ. Μηχανικός Θ. Παναγιωτίδης Πολ. Μηχανικός, εκπρόσωπος συνδέσμου εταιρειών προσμίκτων Κ. Παπανικολάου Επίκουρη Καθηγήτρια Παν. Πατρών Γ. Πιττός Πολ. Μηχανικός, MSc

12 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 13

EΠIΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Σύστημα δόμησης «Διπλού Τοιχώματος», πλεο Ν.Στ. Ζυγούρης Πολ. Μηχανικός, MSc, Γ. Μ. Κωτσοβός Πολ. Μηχανικός, MSc, PhD

Εικ. 1: Τυπική διατομή προκατασκευασμένου στοιχείου διπλού τοιχώματος

1. Εισαγωγή Το σύστημα δόμησης διπλού τοιχώματος (double-sandwich wall panels) χρησιμοποιείται ως δομικό στοιχείο για περισσότερο από 40 χρόνια. Αποτελεί ένα από τα πιο επιτυχημένα συστήματα προκατασκευής χαμηλής δόμησης παγκοσμίως δεδομένου ότι παρουσιάζει συγκριτικά πλεονεκτήματα συγκρινόμενο με την δόμηση με συμβατική κατασκευή. Ενδεικτικά πλεονεκτήματα, του συγκεκριμένου συστήματος δόμησης είναι η ικανοποιητική συμπεριφορά έναντι σεισμικών δράσεων, ο σύντομος χρόνος και η ακρίβεια των διαστάσεων κατά την κατασκευή, η ικανοποίηση των ενεργειακών απαιτήσεων και απαιτήσεων θερμομόνωσης, η διασφάλιση της προβλεπόμενης επικάλυψης του οπλισμού η οποία σε συνδυασμό με την υψηλή αντοχή του σκυροδέματος διασφαλίζει την αντοχή των δομικών στοιχείων έναντι φυσικοχημικών προσβολών. Επίσης το συγκεκριμένο δομικό σύστημα παρέχει σημαντική ευελιξία στον σχεδιασμό και παρουσιάζει μικρότερο κόστος κατασκευής συγκρινόμενο με τα αντίστοιχα συμβατικώς κατασκευαζόμενα. Οι κατασκευές με φέροντα οργανισμό το δομικό σύστημα του «διπλού τοιχώματος», όπως θα φανεί και στην συνέχεια, παρουσιάζουν μικρές μετακινήσεις έναντι πλευρικών δράσεων (σεισμικών ή ανεμοπιέσεων) και σημαντική υπεραντοχή 14 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

των φερόντων μελών ακόμα και όταν αυτά είναι οπλισμένα με μικρό ποσοστό οπλισμού.

2. Περιγραφή και λειτουργία του συστήματος Το προκατασκευασμένο σύστημα διπλού τοιχώματος λειτουργεί επί της ουσίας ως μία σύνθετη διατομή. Συνιστάται από δύο προκατασκευασμένους φλοιούς σκυροδέματος, οι οποίοι τοποθετούνται σε απόσταση μεταξύ τους δημιουργώντας ένα εσωτερικό διάκενο. Οι φλοιοί συνδέονται με δικτυώματα ή άλλους εναλλακτικούς τρόπους ώστε να εξασφαλίζεται το επιθυμητό επίπεδο της μεταξύ τους συνεργασίας. Ένα από τα πιο διαδεδομένα συστήματα σύνδεσης των φλοιών είναι τα τριγωνικά μεταλλικά δικτυώματα (steel open girders) όπως φαίνονται στην Εικ.2, ενώ υπάρχει η δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν εναλλακτικοί τρόποι όπως π.χ. πλαστικοί σύνδεσμοι, σύνθετα υλικά, χαλύβδινες διατομές σε μορφή συνδετήρα κ.λπ. Στο διάκενο το οποίο δημιουργείται μεταξύ των φλοιών, τοποθετείται (κατά την φάση της κατασκευής) μονωτικό υλικό σύμφωνα με την ενεργειακή μελέτη το οποίο έχει πάχος μικρότερο από το διάκενο, έτσι παραμένει και πάλι ένας κενός χώρος ο οποίος πληρώνεται με έγχυτο σκυρόδεμα αφού πρώτα τοποθετηθούν οι τοίχο στο έργο. Η διατομή των στοιχείων λειτουργεί ως σύμμεικτη διατομή.

νεκτήματα – συμπεριφορά – σχεδιασμός

Εικ. 2 : Μεταλλικοί σύνδεσμοι δικτυωτού τύπου

Οι σύνδεσμοι επιβάλλουν κατά ένα βαθμό την συνεργασία των διαφορετικών τμημάτων του σκυροδέματος. Η ακαμψία και η διάταξη των συνδέσμων καθώς επίσης και η ελεύθερη απόσταση στο εσωτερικό της διατομής, καθορίζει την τελική ακαμψία του μέλους. Η διατομή παρουσιάζει μία σύμμεικτη λειτουργία και ανάλογα με την ακαμψία των συνδέσμων μπορούμε να διακρίνουμε τις ακόλουθες περιπτώσεις συμπεριφοράς της: 1. οι σύνδεσμοι έχουν μικρή (πρακτικά ανύπαρκτη δυσκαμψία), σε αυτή την περίπτωση τα δύο ανεξάρτητα τμήματα σκυροδέματος λειτουργούν (πρακτικά) ξεχωριστά 2. οι σύνδεσμοι έχουν μεγάλη (επαρκή) δυσκαμψία, σε αυτή την περίπτωση τα δύο ανεξάρτητα τμήματα σκυροδέματος συνεργάζονται πλήρως και τέλος 3. οι σύνδεσμοι έχουν μεγάλη δυσκαμψία αλλά όχι όσο απαιτεί η παραπάνω περίπτωση 2, σε αυτή την περίπτωση τα δύο ανεξάρτητα τμήματα σκυροδέματος συνεργάζονται μερικώς. Τα παραπάνω μπορούν εύκολα να γίνουν κατανοητά με την μελέτη ενός στοιχείου διπλού τοιχώματος φορτιζόμενο εγκάρσια. Σύμφωνα με τα παραπάνω αναφερθέντα, η συμπεριφορά του και η κατανομή των τάσεων φαίνεται στην Εικ. 3. Γενικά είναι επιθυμητό να υπάρχει πλήρης συνεργασία των εξωτερικών φλοιών. Σσε κάθε περίπτωση όμως ο βαθμός συνεργασίας των δύο φλοιών ο οποίος καθορίζει την λειτουργία

της διατομής, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στην μελέτη. Στην περίπτωση όπου δεν υπάρχει συνεργασία των δυο ανεξάρτητων τμημάτων σκυροδέματος, το στοιχείο θα μπορούσε (καταχρηστικά) να χρησιμοποιηθεί για την ανάληψη κυρίως (αν όχι αποκλειστικώς) κατακορύφων φορτίων. Αυτό βέβαια πρακτικά είναι σπάνιο να συμβεί ειδικά σε μία χώρα (όπως την Ελλάδα) όπου οι σεισμικές δράσεις είναι κυρίαρχες στον σχεδιασμό των κτιρίων. Άρα για την χώρα μας η περίπτωση αυτή θα πρέπει να αποφεύγεται. Το πάχος των δύο εξωτερικών φλοιών δεν είναι πάντα το ίδιο και προκύπτει από την επίλυση και τον σχεδιασμό της κατασκευής. Συνήθως [1] το πάχος των φλοιών ποικίλει μεταξύ 50mm και 300mm. Πάντοτε βέβαια θα πρέπει να πληρούνται οι προβλεπόμενες από τους κανονισμούς ελάχιστες αποστάσεις για την επικάλυψη του οπλισμού. Σε κάθε φλοιό τοποθετείται οπλισμός ο οποίος προκύπτει από υπολογισμούς. Συνήθως τοποθετείται σχάρα (πλέγμα) οπλισμού. Στα χαμηλά κτίρια (έως τρεις ορόφους) σε έντονα σεισμικές ζώνες, το ποσοστό οπλισμού του κάθε φλοιού σπάνια ξεπερνάει το 1.5%. Σε ιδιαίτερες περιπτώσεις (όχι συνήθεις) είναι δυνατό να χρησιμοποιηθεί και προένταση ώστε να παραληφθούν τα επιβαλλόμενα φορτία. Η σύνδεση των διαμορφωμένων (από το εργοστάσιο) πανέλων διπλού τοιχώματος επιτυγχάνεται με την τοποθέτηση κατακόρυφων ράβδων στους κόμβους (οι οποίοι έχουν ήδη από την κατασκευή τους τοποθετημένο τον οριζόντιο οπλισμό) και την έγχυση νωπού σκυροδέματος. Στην εικόνα 4 δίνονται ενδεικτικές λεπτομέρειες σύνδεσης. Οι λεπτομέρειες σύνδεσης διαστασιολογούνται έτσι ώστε να ικανοποιούνται οι απαιτήσεις της μελέτης αλλά και των παραδοχών οι οποίες έχουν γίνει. Υπάρχουν πολλοί εναλλακτικοί τρόποι συνδέσεων. Ενδεικτικά αναφέρονται τύποι συνδέσεων οι οποίοι διατάσσονται με τέτοι τρόπο ώστε επιτρέποντας (ελεγχόμενα) μετακινήσεις στόχεύουν στην κατανάλωση σεισμικής ενέργειας.

Εικ. 3 : Περιπτώσεις λειτουργίας της σύνθετης διατομής [2]

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 15

EΠIΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Ως παράδειγμα παραπέμπουμε στην εικόνα 5 η οποία αφορα κατακόρυφη σύνδεση προκατασκευασμένων πανέλων με χρήση μεταλλικών ελασμάτων [5]. Για την κατασκευή των πλακών χρησιμοποιούνται πρόπλακες ενδεικτικού πάχους 5 εκ. οι οποίες χρησιμοποιούνται ως τύπος (καλούπι) για την χύτευση σκυροδέματος πάχους τέτοιου ώστε η πλάκα να αποκτήσει το επιθυμητό πάχος το οποίο προβλέπει η μελέτη.

Στις πρόπλακες τοποθετείται (στο εργοστάσιο) ο οπλισμός που προκύπτει από την μελέτη, ενώ ταυτόχρονα έχουν ήδη τοποθετηθεί και οι απαραίτητοι διατμητικοί σύνδεσμοι, ώστε να εξασφαλίζεται η από κοινού λειτουργία του προκατασκευασμένου και του έγχυτου τμήματος της πλάκας.

Εικ. 5 : Σύνδεση και λειτουργία προκατασκευασμένων τοιχωμάτων [4]

Εικ. 4 : Ενδεικτικές τυπικές λεπτομέρειες σύνδεσης τοίχων σε γωνία, με διαφορετική θέση του μονωτικού υλικού

Οι πλάκες συνδέονται με τα περιμετρικά τοιχώματα εξασφαλίζοντας έτσι την επιθυμητή διαφραγματική λειτουργία της κάθε στάθμης.

4. Συνολική συμπεριφορά κτιρίων - Ανάλυση Οι δράσεις που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στα κτίρια τα οποία είναι κατασκευασμένα με το συγκεκριμένο δομικό σύστημα είναι οι συνήθεις, οι οποίες εφαρμόζονται και στα κτίρια με συμβατική κατασκευή φέροντα οργανισμού. Οι προκατασκευασμένοι τοίχοι ως τμήματα του φέροντα οργανισμού θα πρέπει να σχεδιάζονται ώστε να παραλαμβάνουν τα κατακόρυφα φορτία καθώς επίσης και τα φορτία που ασκούνται κάθετα και παράλληλα στο επίπεδό τους. Ο σχεδιασμός ενός κτιρίου με το σύστημα του προκατασκευασμένου διπλού τοιχώματος, θα πρέπει να προβλέπει 16 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

www.prohellas.gr

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 17

EΠIΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Εικ. 6 : Ανάλυση κτιρίου με την μέθοδο των πεπερασμένων στοιχείων

την τοποθέτηση επαρκούς αριθμού τοιχωμάτων ανά κατεύθυνση, έτσι ώστε τα τοιχώματα λειτουργώντας ως κατακόρυφοι δίσκοι να παραλαμβάνουν τις πλευρικές δράσεις που ασκούνται παράλληλα στην κάθε διεύθυνση. Από πλήθος αναλύσεων που έχουν γίνει σε κτίρια με το συγκεκριμένο δομικό σύστημα, καταλήγουμε στο συμπέ-

ρασμα ότι πρόκειται για άκαμπτα κτίρια, δηλαδή κτίρια τα οποία παρουσιάζουν μικρές μετακινήσεις (συνολικές και σχετικές) σε δεδομένες σεισμικές φορτίσεις. Επί πλέον, η καλή διάταξη των φερόντων στοιχείων, εξασφαλίζει την μείωση των στρεπτικών φαινομένων της κατασκευής. Η παραπάνω διάταξη είναι εύκολο να επιτευχθεί δεδομένου ότι όλοι οι εξωτερικοί τοίχοι και μέρος (κατ’ επιλογήν) των εσωτερικών, αποτελούν τμήματα του φέροντα οργανισμού. Η ανάλυση αυτών των κτιρίων μπορεί να γίνει με διάφορες μεθόδους κάθε μία εκ των οποίων εμπεριέχει διαφορετικό βαθμό ακρίβειας. Οι ακριβέστερες αναλύσεις που μπορούν να γίνουν (πρακτικώς) ώστε να ικανοποιούνται οι απαιτήσεις των κανονισμών και να δίδουν αξιόπιστα αποτελέσματα είναι οι αναλύσεις με χρήση πεπερασμένων στοιχείων. Για την ανάλυση χρησιμοποιούνται τα μηχανικά χαρακτηριστικά των σύνθετων διατομών λαμβάνοντας υπόψη τον βαθμό συνεργασίας των δύο εξωτερικών φλοιών και του έγχυτου σκυροδέματος, όπως αναφέρθηκε προηγούμενα. Η κατασκευή προσομοιώνεται με ελαστικά στοιχεία κελύφους με μηχανικά χαρακτηριστικά εκείνα που αντιπροσωπεύουν την σύνθετη διατομή σε κάθε θέση. Η διαστασιολόγηση γίνεται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στους εκάστοτε κανονισμούς. Σε θέσεις όπως η κεφαλή και ο πόδας των κατακόρυφων στοιχείων οι τάσεις που έχουν προκύψει από την ανάλυση με πεπερασμένα στοιχεία, μετατρέπονται σε δυνάμεις οι οποίες στην συνέχεια χρησιμοποιούνται για την διαστασιολόγηση.

5. Αναφορές 1.PCI, “State of the art of precast/prestressed sandwich wall panels”, March/April 1997, Vol.42, No.2 2.Salmon D. et al, “Full-Scale Testing of Precast Concrete Sandwich”, ACI Structural Journal, July-August 1997 3.FIB bulletin 60, “Prefabrication for affordable housing” 4.Pampanin St, “Reality-check and Renewed challenges in Earthquake Engineering: Implementing low-damage structural Systems – from theory to practice”, 15th WCEE, Lisbon, September 2012, 5.Benayoune A, Samad A., Trikha D., Abang A., Ellinna S., “Flexural behavior of pre-cast concrete sandwich composite panel – Experimental and theoretical investigations”, Construction and Building Materials, 22 (2008), pp.580-592 6.Benayoune A, Samad A., Abang A., Trikha D, “Response of pre-cast reinforced composite sandwich panels to axial loading”, Construction and Building Materials, 21 (2007), pp.677-685 7.Benayoune A, Samad A., Trikha D, Abang A., Ashrabov A., “Structural behavior of eccentrically loaded precast sandwich panels”, Construction and Building Materials, 20 (2006), pp.713-724 8.Kabir M., Nasab M., “Mechanical properties of 3D wall panels under shear and flexural loading”, 4th structural specialty conference of the Canadian Society for Civil Engineering, Mondreal, June 5-8, 2002

18 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 19

EΠIΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Έξυπνα Σπίτια: Προστιθέμενη αξία για το κτίριο Παναγιώτης Ε. Φουντόπουλος Διπλωματούχος Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Ε.Μ.Π. Ηλεκτρονικός Μηχανικός - Διδάκτωρ Πληροφορικής Ε.Μ.Π.

Τα έξυπνα σπίτια είναι ο σύγχρονος τρόπος που μας παρέχει ένα κτίριο τις υπηρεσίες του (ασφάλεια, ηλεκτρική ενέργεια, τηλεπικοινωνίες, πληροφορική). Αυξάνουν σημαντικά την αξία του κτιρίου και υπάρχουν λύσεις γι’ αυτό σε πολύ προσιτό κόστος, χωρίς να συμβιβάζονται σε ποιότητα και αξιοπιστία. Με τον τρόπο αυτό το κτίριο γίνεται πολύ πιο ελκυστικό στον υποψήφιο αγοραστή, ενώ οι λύσεις μπορούν να εγκατασταθούν σταδιακά, χωρίς παρεμβάσεις στο κτίριο, μειώνοντας έτσι τον επιχειρησιακό κίνδυνο για τον κατασκευαστή, ο οποίος δεν επιθυμεί να δαπανήσει προκαταβολικά ένα κεφάλαιο, χωρίς να γνωρίζει, αν ο υποψήφιος αγοραστής θα το εκτιμήσει ανάλογα.

Τι είναι έξυπνα σπίτια Ο όρος «έξυπνα σπίτια» σημαίνει τη χρήση σύγχρονης τεχνολογίας σ’ ένα κτίριο, όχι μόνο σε κατοικία, για την παροχή προηγμένων υπηρεσιών αυτοματισμού για πολύ μεγάλη ασφάλεια, εξοικονόμηση ενέργειας και άνεση. Απλά, συνηθίζουμε ν’ αναφερόμαστε σε σπίτια, επειδή ιστορικά ξεκίνησε από τα σπίτια να εφαρμόζεται αυτή η ιδέα και ο όρος παρέμεινε. Οι διάφορες λειτουργίες του σπιτιού συνδυάζονται μεταξύ τους, π.χ., ο συναγερμός με τον έλεγχο θερμοκρασίας και φωτισμού, ενώ μπορεί να προστεθούν, στην πλήρη μορφή του έξυπνου σπιτιού, όλες οι άλλες λειτουργίες, π.χ., διανομή εικόνας και ήχου σε όλα τα δωμάτια, έλεγχος ύδρευσης, ποτίσματος, ρολλών και τεντών, λειτουργία θυροτηλεόρασης, κάμερες. Υπάρχει η δυνατότητα να ελέγχουμε από ένα σημείο όλες τις λειτουργίες του σπιτιού. Ένα τέτοιο σημείο μπορεί να είναι ένα πληκτρολόγιο, μια οθόνη αφής ή εναλλακτικά δίκτυα, όπως είναι το τηλέφωνο (σταθερό, κινη20 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

τό, ασύρματο) ή το Διαδίκτυο (από υπολογιστή ή έξυπνο τηλέφωνο – smartphone). Επί πλέον, όταν συμβαίνουν διάφορα γεγονότα, ένα έξυπνο σπίτι μπορεί να ενεργεί από μόνο του εκτελώντας διάφορες λειτουργίες, όπως τις έχουμε προβλέψει και προγραμματίσει.

Μια προσέγγιση χαμηλού επιχειρηματικού κινδύνου Παρακάτω θα περιγράψουμε τα μέρη μιας λύσης έξυπνου σπιτιού και θα εξηγήσουμε πώς μπορούμε να εγκαταστήσουμε μια τέτοια καλωδιακή υποδομή, ώστε να μπορούμε να εφαρμόσουμε τη λύση του έξυπνου σπιτιού είτε εξ αρχής είτε σταδιακά, ανάλογα με τις ανάγκες μας, ακόμη και μετά την παράδοση του κτιρίου, χωρίς να χρειάζονται παρεμβάσεις (σκαψίματα, σοβατίσματα, βαψίματα). Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να ακολουθήσουμε μια τέτοια προσέγγιση στην καλωδιακή υποδομή, ώστε ο κατασκευαστής να μην επωμίζεται τον επιχειρηματικό κίνδυνο να δαπανήσει ποσά, τα οποία ο υποψήφιος αγοραστής ίσως δεν εκτιμήσει, όπως πρέπει, και δεν τα πληρώσει. Αντίθετα, η προσέγγιση που περιγράφουμε απαιτεί ένα πολύ μικρό ποσό για την καλωδιακή υποδομή (της τάξεως των εκατοντάδων ευρώ ανά εκατό τετραγωνικά μέτρα). Το υπόλοιπο μέρος της λύσης, δηλαδή τα ηλεκτρονικά της μέρη, το οποίο είναι και το ακριβότερο, υλοποιείται μόνο, όταν το έχει αποδεχτεί ο υποψήφιος αγοραστής, οπότε δεν υπάρχει επιχειρηματικός κίνδυνος. Σημαντικό είναι επίσης ότι η καλωδίωση πρέπει να στηρίζεται σε καλώδια γνωστά στους εγκαταστάτες, όπως είναι τα αριθμημένα πολυπολικά καλώδια και τα UTP. Με τον τρόπο αυτό η καλωδίωση μπορεί εύκολα να εγκατασταθεί από κλασικούς εγκαταστάτες βάσει της σχετικής μελέτης και με την αντίστοιχη επίβλεψη.

σε πολύ προσιτό κόστος

Πληκτρολόγιο για όλες τις λειτουργίες του σπιτιού

Μια οθόνη για όλες τις λειτουργίες του σπιτιού: Εδώ φαίνεται η χρήση της για ενδοεπικοινωνία και θυροτηλεόραση

Ο κεντρικός έλεγχος: λειτουργία με κέντρο το συναγερμό

ψύξης για όσο διάστημα η θερμοκρασία μένει εντός των επιθυμητών ορίων.

Σε μια λύση έξυπνου σπιτιού υπάρχει πάντοτε μια κεντρική μονάδα, η οποία ελέγχει και εποπτεύει όλες τις λειτουργίες. Επειδή στόχος είναι η λύση να συγκρατηθεί σε απλά επίπεδα και να μη γεμίσουμε το κτίριο με περιττά ηλεκτρονικά, αυξάνοντας την πολυπλοκότητα της λύσης, η επικρατέστερη τακτική είναι να επιλέγουμε μια κατάλληλη έξυπνη κεντρική μονάδα, η οποία συνδυάζει το συναγερμό με τον κεντρικό έλεγχο. Αυτό γίνεται, επειδή ο συναγερμός είναι μια λειτουργία, η οποία προβλέπεται για ένα κτίριο, ενώ, επί πλέον, περιλαμβάνει αισθητήρια, τα οποία μας πληροφορούν για την παρουσία ανθρώπων στους διάφορους χώρους του κτιρίου, πράγμα βασικό για τις λειτουργίες ενός έξυπνου σπιτιού. Έλεγχος θερμοκρασίας Συνήθως, η δεύτερη ανάγκη μετά το συναγερμό είναι ο έλεγχος της θερμοκρασίας. Ανεξάρτητα από το είδος της θέρμανσης ή ψύξης του κτιρίου, ο σωστός έλεγχος της θερμοκρασίας συμβάλλει αποφασιστικά στην εξοικονόμηση ενέργειας και την άνεση που νοιώθουν οι ένοικοι του σπιτιού. Μπορούν να ελεγχθούν η κεντρική θέρμανση, ο κλιματισμός, αλλά και κάθε άλλη πηγή. Στην πραγματικότητα ελέγχεται η θερμοκρασία σε αντιπροσωπευτικά σημεία των χώρων του κτιρίου και αναστέλλεται η λειτουργία της θέρμανσης ή της

Διαχείριση ηλεκτρικής ενέργειας: φώτα, ρολλά, τέντες Η διαχείριση της ηλεκτρικής ενέργειας περιλαμβάνει το φωτισμό, τις ηλεκτρικές συσκευές (κουζίνα, θερμοσίφωνας, πλυντήρια), τα ρολλά, τις περσίδες και τις τέντες. Ανάλογα με την έκταση της λύσης που θέλουμε να δώσουμε μπορούμε να ελέγξουμε από μερικές ηλεκτρικές συσκευές και κάποιες μαζικές εντολές φωτισμού (συνήθως για κεντρικό σβήσιμο των φώτων) μέχρι αναλυτικά την τροφοδοσία ή την ένταση φωτισμού κάθε ζώνης φωτισμού και συσκευής και όλα τα ρολλά, τις περσίδες και τις τέντες. Η έκταση αυτής της λειτουργίας εξαρτάται από την επιθυμία του πελάτη και τις πραγματικές ανάγκες του κτιρίου.

Κεντρική διανομή εικόνας – ήχου: ψυχαγωγία, θυροτηλεόραση, κάμερες Οι πηγές εικόνας και ήχου ενός σπιτιού, π.χ., ο δορυφορικός δέκτης, το DVD player, ο ραδιοφωνικός δέκτης, η κάμερα της εξώπορτας και, γενικά, όλες οι συσκευές ψυχαγωγίας και μεταφοράς εικόνας, σε μια λύση έξυπνου σπιτιού, στέλνουν το σήμα τους σε μια κεντρική ηλεκτρονική συσκευή, το κέντρο

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 21

EΠIΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

εικόνας – ήχου, η οποία μπορεί να κατευθύνει την εικόνα και τον ήχο προς όλους τους χώρους του σπιτιού, όπου έχουμε οθόνες ή ηχεία, επιτρέποντας μας να βλέπουμε και ν’ ακούμε την πηγή εικόνας / ήχου που θέλουμε απ’ οποιονδήποτε χώρο του σπιτιού. Σε μεγαλύτερες λύσεις μπορούν, επί πλέον, να επιβληθούν κεντρικές πολιτικές πρόσβασης, π.χ., από το δωμάτιο ενός παιδιού να μη μπορούν να επιλεγούν κάποιες πηγές εικόνας / ήχου. Οι κάμερες και η θυροτηλεόραση μπορούν να ενσωματωθούν στη λύση ενός έξυπνου σπιτιού και, μάλιστα, με τρόπο που οι λειτουργίες τους να μπορούν να συνδυαστούν μεταξύ τους και με τη λειτουργία του συναγερμού. Επί πλέον, η κεντρική διανομή εικόνας – ήχου περιλαμβάνει πομπούς και δέκτες υπερύθρων στα δωμάτια με οθόνες και ηχεία, ώστε, μ’ ένα και μόνο τηλεχειριστήριο, να ενεργούμε πάνω στις πηγές και τις τελικές συσκευές (π.χ., τηλεοράσεις) σαν να είμαστε μπροστά τους με το δικό τους τηλεχειριστήριο.

Έλεγχος πρόσβασης Ο έλεγχος πρόσβασης περιλαμβάνει τις κάρτες πρόσβασης και τους καρταναγνώστες και ενσωματώνεται στην κεντρική λύση, ώστε να συνδυάζεται και με λειτουργίες, όπως ο συναγερμός. Στην ιδανική περίπτωση η ίδια κεντρική μονάδα καλύπτει τις λειτουργίες του ελέγχου πρόσβασης, του συναγερμού και του κεντρικού ελέγχου. Βασικές δυνατότητες του ελέγχου πρόσβασης είναι ο περιορισμός της πρόσβασης στους διάφορους χώρους με βάση την κάρτα πρόσβασης καθώς και η ωρομέτρηση του προσωπικού.

Η καλωδιακή υποδομή Η καλωδιακή υποδομή, την οποία περιγράφουμε στη συνέχεια, επιτρέπει να περάσουμε ομαλά από τα κλασικά δίκτυα ενός κτιρίου σε δίκτυα, τα οποία υποστηρίζουν τις υπηρεσίες ενός έξυπνου σπιτιού. Βασίζονται σε καλώδια γνωστά στους εγκαταστάτες, τόσο στα ισχυρά όσο και στα ασθενή ρεύματα, και μαθαίνονται εύκολα από ηλεκτρολόγους, τεχνικούς συναγερμού, καμερών κλπ. Οι λύσεις αυτές συγκρατούν το κόστος της καλωδιακής υποδομής στα όρια της συμβατικής εγκατάστασης (η υπέρβαση είναι περίπου 15%). Το μόνο που απομένει ως προϋπόθεση είναι να γίνει εξ αρχής η μελέτη της καλωδίωσης για την πλήρη λύση. Εφ’ όσον εγκατασταθεί αυτή η καλωδίωση, η υλοποίηση της λύσης μπορεί να γίνει σταδιακά και για όσες λειτουργίες επιθυμεί ο πελάτης. Μπορεί ακόμη ο πελάτης να υλοποιήσει αρχικά την κλασική λύση και ν’ αποφασίσει τη μετάβαση στη λύση του έξυπνου σπιτιού αργότερα, χωρίς να χρειάζονται παρεμβάσεις (σκαψίματα, σοβατίσματα, βαψίματα). Φυσικά, σ’ αυτή την περίπτωση δαπανά περισσότερα χρήματα απ’ ό,τι αν είχε εξ αρχής προχωρήσει στη λύση έξυπνου σπιτιού.

22 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

Καλωδίωση ισχυρών ρευμάτων Η καλωδίωση στα ισχυρά ρεύματα βασίζεται, στον κορμό του δικτύου, στα αριθμημένα πολυπολικά καλώδια. Αυτά μας παρέχουν τους απαιτούμενους επί πλέον αγωγούς για τον έλεγχο και τη χωριστή τροφοδοσία κάθε ζώνης φωτισμού, χωρίς να χρειαζόμαστε δεύτερη σωλήνωση. Μια λύση έξυπνου σπιτιού για τα ισχυρά ρεύματα, η οποία δεν απαιτεί δεύτερη σωλήνωση για τον έλεγχο των ζωνών φωτισμού, έχει το τεράστιο πλεονέκτημα ότι συγκρατεί το κόστος στα επίπεδα της συμβατικής καλωδίωσης, αφού ο κυριότερος παράγοντας κόστους της καλωδίωσης δεν είναι το ίδιο το καλώδιο, αλλά το σκάψιμο για την εφαρμογή της σωλήνωσης. Επί πλέον, μια τέτοια λύση, μας επιτρέπει να χρησιμοποιήσουμε την καλωδίωση αυτή για να παραμείνουμε σε συμβατική ηλεκτρολογική εγκατάσταση, αν ο πελάτης δεν αποφασίσει τη λύση έξυπνου σπιτιού. Τονίζουμε ότι οι αγωγοί σημάτων ελέγχου μέσα στο πολυπολικό καλώδιο είναι χωριστοί από την τροφοδοσία, ώστε να έχουμε αξιόπιστη λειτουργία, χωρίς κανενός είδους ανεπιθύμητες ενέργειες (π.χ., ψευδοδιεγέρσεις, απόρριψη εντολών). Εδώ η επιλογή των ηλεκτρονικών υλικών είναι βασικό ζήτημα, ώστε να υποστηρίζουν τη δυνατότητα να περνούν τα σήματα ελέγχου μέσω αγωγών τύπου ισχυρών ρευμάτων (χωριστών, όμως, από την τροφοδοσία) και τα σήματα ελέγχου να μην επηρεάζονται από αρμονικές της ΔΕΗ, επαγωγικές τάσεις και βιομηχανικό θόρυβο ούτε ν’ απαιτούν γείωση ασθενών ρευμάτων. Οι παραπάνω προϋποθέσεις μας επιτρέπουν, σε απόλυτη συμμόρφωση με τον κανονισμό (πρότυπο ΕΛΟΤ HD384), να χτίσουμε τον κορμό του δικτύου ισχυρών ρευμάτων, χρησιμοποιώντας μόνο ένα σωλήνα από τον κεντρικό πίνακα ή τον υποπίνακα προς κάθε κύριο δωμάτιο. Μέσα στο σωλήνα αυτόν περνάμε ένα πολυπολικό καλώδιο, π.χ., 7x1,5 ή 12x1,5, αν οι ζώνες φωτισμού και τα ρολλά του χώρου είναι περισσότερα. Συνήθως προτιμούμε τα αριθμημένα πολυπολικά καλώδια αντί των πολύχρωμων, διότι τα αριθμημένα μπορούν πολύ εύκολα ν’ αποτυπωθούν στη μελέτη ως προς τις ζώνες φωτισμού, ενώ διακρίνονται ευκολότερα στον χαμηλότερο φωτισμό της οικοδομής κατά τη φάση εγκατάστασης της καλωδίωσης. Το αριθμημένο πολυπολικό καλώδιο που χρησιμοποιούμε είναι πολύκλωνο. Επομένως, είναι εφαρμοστικά εύκολο. Μέσα στον κάθε χώρο τερματίζουμε το αριθμημένο πολυπολικό καλώδιο σ’ ένα ορθογώνιο (για επάρκεια χώρου) κουτί με αριθμημένη κλεμοσειρά για λόγους εύκολης αναγνώρισης. Από το κουτί μπορούμε να οδηγήσουμε αγωγούς προς τα φορτία (γείωση, ουδέτερο και επιστροφές), ενώ παράλληλα οδηγούμε και αγωγούς προς τους διακόπτες, όσους χρειάζονται για συμβατική εγκατάσταση (π.χ., τρεις αγωγούς για δύο διακόπτες). Αν, τελικά, υλοποιηθεί λύση έξυνπου σπιτιού, ο τρίτος αγωγός,

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 23

EΠIΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Ελεγχόμενος ψηφιακός θερμοστάτης για μέγιστη εξοικονόμηση ενέργειας και θερμοκρασιακή άνεση

απλώς περισσεύει. Υπάρχει ακόμη η δυνατότητα να προσθέσουμε ένα δεύτερο πίνακα πλάι σε κάθε πίνακα ή υποπίνακα και να χρησιμοποιήσουμε αγωγούς του αριθμημένου πολυπολικού καλωδίου για να οδηγήσουμε και τα καλώδια των διακοπτών προς το κέντρο. Αυτό φαίνεται ως πλεονασμός, αλλά έχει το πολύτιμο πλεονέκτημα ότι δεν ξανανοίγουμε τα κουτιά των διακλαδώσεων και οι συνδέσεις γίνονται όλες στο κέντρο. Έτσι, αν ο τελικός πελάτης αλλάξει γνώμη και επιθυμεί λύση έξυπνου σπιτιού αντί συμβατικής εγκατάστασης, αλλάζουν μόνο οι συνδέσεις στον πρόσθετο πίνακα ή υποπίνακα και εγκαθίστανται τα ηλεκτρονικά στον πρόσθετο πίνακα.

Υποστήριξη διακοπτικού υλικού Ένα σημαντικό στοιχείο της προτεινόμενης καλωδιακής υποδομής και της επιλογής των κατάλληλων ηλεκτρονικών υλικών είναι η υποστήριξη του συνόλου του διακοπτικού υλικού της αγοράς. Αυτό πετυχαίνεται, επειδή η καλωδίωση αυτή επιτρέπει να εγκατασταθούν τόσο μικρά ηλεκτρονικά στοιχεία μέσα στα κουτιά των διακοπτών, ώστε να χωρούν ακόμη και στο πιο μικρό κουτί της αγοράς με μεγάλη πυκνότητα διακοπτών, όπως είναι ένα μικρό στρογγυλό κουτί, το οποίο στεγάζει τέσσερα κουμπιά διακοπτών, μισού ύψους, π.χ., εντολές άνω και κάτω για δύο ρολλά. Η μόνη διαφορά στους διακόπτες ενός έξυπνου σπιτιού από εκείνους ενός συμβατικού είναι ότι στο έξυπνο σπίτι χρησιμοποιούμε στιγμιαίους διακόπτες (μπουτόν) αντί για τους κλασικούς διακόπτες με άναμμα / σβήσιμο.

24 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

Έλεγχος από τα εναλλακτικά δίκτυα (κινητό τηλέφωνο, έξυπνο τηλέφωνο, Διαδίκτυο)

Καλωδίωση ασθενών ρευμάτων Αν και οι υπηρεσίες ασθενών ρευμάτων, οι οποίες μπορούν να ενταχθούν σε μια λύση έξυπνου σπιτιού είναι πολλές και διαφορετικές μεταξύ τους, το καλώδιο που χρειάζεται για τις περισσότερες από αυτές μπορεί να είναι το ίδιο. Συγκεκριμένα, το καλώδιο αυτό είναι το UTP, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο δίκτυο φωνής και δεδομένων (δηλαδή το τηλεφωνικό δίκτυο και το δίκτυο ηλεκτρονικών υπολογιστών), στη σύνδεση των θερμοστατών για τον έλεγχο της θερμοκρασίας των διαφόρων χώρων του σπιτιού, στη θυροτηλεόραση, τις κάμερες, την κεντρική διανομή εικόνας και ήχου καθώς και το πληκτρολόγιο του συναγερμού. Αντίθετα, συμβατικό καλώδιο συναγερμού προτιμούμε στα υπόλοιπα περιφερειακά στοιχεία του συναγερμού (αισθητήρια κίνησης, μαγνητικές επαφές, ανιχνευτές καπνού και φωτιάς, σειρήνες), επειδή τα περιφερειακά αυτά παραμένουν ίδια και στη λύση έξυπνου σπιτιού. Καλό είναι επίσης να προβλέψουμε UTP για αισθητήρια πλημμύρας σε σημεία ανάλογου ενδιαφέροντος (π.χ., πλυντήρια, γενικό διακόπτη ύδρευσης) καθώς και σε σημεία που επιθυμούμε να διακόπτουμε αυτόματα την παροχή νερού. Μια διαφορά έναντι της καλωδίωσης για κοινό συναγερμό είναι ότι προτείνουμε ανεξάρτητη γραμμή για κάθε αισθητήριο συναγερμού κύριου χώρου και για κάθε ομάδα από παράθυρα και μπαλκονόπορτες του ίδιου δωματίου. Μια άλλη υπηρεσία ασθενών ρευμάτων, στην οποία διατηρούμε τη συμβατική καλωδίωση είναι η επίγεια τηλεόραση,

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 25

EΠIΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

ώστε να υποστηρίζει τη συμβατική εγκατάσταση, αν και εφ’ όσον ο πελάτης δεν προχωρήσει στην ένταξη της κεντρικής διανομής εικόνας και ήχου στη λύση έξυπνου σπιτιού. Επίσης διατηρούμε το ομοαξονικό καλώδιο δορυφορικού τύπου σε μικρό μέρος του δικτύου διανομής δορυφορικής τηλεόρασης, από την κεραία μέχρι το κέντρο εικόνας - ήχου, ενώ, κατά το μεγαλύτερο μέρος, η διανομή του δορυφορικού σήματος γίνεται από το ενιαίο δίκτυο κεντρικής διανομής εικόνας και ήχου (μέσω UTP), αφού οι δορυφορικοί δέκτες βρίσκονται στο κέντρο της λύσης και αυτό που στέλνεται προς τις τηλεοράσεις και τα ηχεία είναι το τελικό σήμα εξόδου του δορυφορικού δέκτη και όχι το υψίσυχνο σήμα. Φυσικά, η λύση του έξυπνου σπιτιού προβλέπει να χειρίζεται κάποιος τους δορυφορικούς δέκτες από κάθε κύριο δωμάτιο σαν να τους είχε μπροστά του, παρ’ όλο που βρίσκονται στο κέντρο.

Διαχωρισμός ευθυνών – παράδοση καλωδίωσης Ακριβώς επειδή χρησιμοποιούμε λίγα και γνωστά είδη καλωδίων, ο εγκαταστάτης εξοικειώνεται εύκολα με την απαιτούμενη καλωδίωση. Επί πλέον, ένα σημαντικό πλεονέκτημα είναι ότι καλώδια, τα οποία προορίζονται για ορισμένη χρήση, π.χ., για τηλέφωνο, μπορεί ν’ αλλάξουν ρόλο αργότερα. Π.χ., μπορεί να χρησιμοποιηθούν για κεντρική διανομή εικόνας και ήχου. Η χρήση του καλωδίου UTP μας επιτρέπει να πιστοποιούμε το μεγαλύτερο μέρος του δικτύου με τρόπο γνωστό στους εγκαταστάτες και με γνώριμα όργανα μέτρησης. Επομένως, μπορούμε να διαχωρίσουμε τις ευθύνες μεταξύ του εγκατάστατη της καλωδίωσης και του εγκαταστάτη του ηλεκτρονικού μέρους της λύσης, αν δεν είναι ο ίδιος.

Τα κύρια στοιχεία της λύσης Τα κύρια στοιχεία της λύσης είναι η κεντρική μονάδα ελέγχου, τα πληκτρολόγια ή οι οθόνες αφής, το υποσύστημα ελέγχου του δικτύου ασθενών ρευμάτων, τα ηλεκτρονικά στοιχεία ράγας και διακοπτών, τα στοιχεία ελέγχου θερμοκρασίας καθώς και το κέντρο εικόνας – ήχου.

Η κεντρική μονάδα ελέγχου Θυμίζει κοινό πίνακα συναγερμού. Πράγματι, εγκαθίσταται όπως ένας τέτοιος πίνακας και συνδέεται με τα περιφερειακά του συναγερμού. Διαθέτει, όμως, πολύ περισσότερες επιλογές, όπως: • Σύνδεση με θερμοστάτες, θερμόμετρα και θερμοϋγρόμετρα για τον έλεγχο της θερμοκρασίας και τη ρύθμιση της θέρμανσης, λαμβάνοντας υπ’ όψη και την υγρασία, π.χ., διακόπτοντας τη λειτουργία της θέρμανσης, αν η υγρασία απειλεί με υγροποίηση σταγόνων τις οροφές του σπιτιού.

26 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

• Σύνδεση με κάρτα ήχου για ενδοεπικοινωνία ή εκτροπή θυροτηλεφώνου στο τηλέφωνο (σταθερό, κινητό, ασύρματο).

• Σειριακές θύρες για σύνδεση με το υποσύστημα ελέγχου φωτισμού, το κέντρο εικόνας ήχου, καρταναγνώστες, αντιβανδαλιστικά πληκτρολόγια στην εξώπορτα κλπ.

• Θύρα δικτύου υπολογιστών (Ethernet) για σύνδεση με το δίκτυο υπολογιστών του σπιτιού, το Διαδίκτυο και τη θυροτηλεόραση.

Πληκτρολόγια / οθόνες αφής Τοποθετούνται εκεί που συνήθως μπαίνει ένα πληκτρολόγιο συναγερμού. Η σημαντική διαφορά, όμως, είναι ότι ελέγχουν όλες τις λειτουργίες του έξυπνου σπιτιού (συναγερμό, φωτισμό, θερμοκρασία χώρων, ύδρευση, ρολλά, τέντες) και, εάν πρόκειται για οθόνες αφής, ενσωματώνουν τη λειτουργία της θυροτηλεόρασης και ελέγχουν τις πηγές εικόνας και ήχου του σπιτιού.

Το υποσύστημα ελέγχου φωτισμού Πρόκειται για ένα ή περισσότερα ηλεκτρονικά στοιχεία, συνήθως ασθενών ρευμάτων, τα οποία ελέγχουν τους αγωγούς σημάτων ελέγχου για τα στοιχεία ισχυρών ρευμάτων. Τα στοιχεία του υποσυστήματος ελέγχου φωτισμού συνήθως τοποθετούνται κοντά στον κεντρικό πίνακα ελέγχου και δεν δεσμεύουν χώρο του ηλεκτρολογικού πίνακα. Οι αγωγοί σημάτων ελέγχου, όταν είναι τύπου ισχυρών ρευμάτων και ακολουθούν τις συστάσεις του κανονισμού (ΕΛΟΤ HD384), επιτρέπεται να συστεγάζονται με τους αγωγούς ισχυρών ρευμάτων στον ίδιο σωλήνα, αν και μεταφέρουν σήματα ασθενών ρευμάτων. Μια τέτοια προϋπόθεση ικανοποιείται, όταν οι αγωγοί αυτοί αποτελούν μέρος του ίδιου πολυπολικού καλωδίου.

Ηλεκτρονικά στοιχεία ράγας Στον ηλεκτρολογικό πίνακα και τους υποπίνακες τοποθετούμε ηλεκτρονικά στοιχεία ράγας, τα οποία παρέχουν τροφοδοσία στα ηλεκτρικά φορτία (φωτισμό, ρολλά, τέντες κλπ.), αλλά δέχονται και εντολές ελέγχου ηλεκτρονικά. Σε περίπτωση πολυώροφου κτιρίου, για τα σήματα ελέγχου οι υποπίνακες συνδέονται μεταξύ τους και με τον κεντρικό πίνακα με ένα καλώδιο, το οποίο αποτελείται από δύο αγωγούς ισχυρών ρευμάτων (π.χ., 2x1,5), με την προϋπόθεση ότι έχουν επιλεγεί κατάλληλα ηλεκτρονικά υλικά, τα οποία υποστηρίζουν αυτή τη δυνατότητα.

Ηλεκτρονικά στοιχεία διακοπτών Πρόκειται για μικροσκοπικά ηλεκτρονικά εξαρτήματα, τα οποία ενσωματώνονται μέσα στα κουτιά των διακοπτών και συνδέονται με τους στιγμιαίους διακόπτες.

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 27

EΠIΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Η κεντρική μονάδα ελέγχου μαζί με μερικά βασικά περιφερειακά

Στοιχεία ελέγχου θερμοκρασίας Τα στοιχεία ελέγχου θερμοκρασίας είναι οι ελεγχόμενοι ψηφιακοί θερμοστάτες, τα θερμόμετρα και τα θερμοϋγρόμετρα. Συνδέονται μέσω καλωδίου UTP με την κεντρική μονάδα ελέγχου.

Κέντρο εικόνας – ήχου Δέχεται όλες τις πηγές εικόνας και ήχου του σπιτιού (DVD player, κάμερα, δορυφορικός δέκτης, ραδιοφωνικός δέκτης κλπ.) και διανέμει τα σήματα εικόνας και ήχου στους χώρους του σπιτιού, όπου έχουμε οθόνες και ηχεία. Η σύνδεση των πηγών εικόνας και ήχου με το κέντρο γίνεται με καλώδιο UTP. Το ίδιο ισχύει και για τη σύνδεση του κέντρου εικόνας – ήχου με τις οθόνες και τα ηχεία. Ο τερματισμός των UTP προς τις οθόνες και τα ηχεία γίνεται σε πρίζες τύπου δικτύου υπολογιστών. Η σύνδεση με τις οθόνες γίνεται με καλώδια από πρίζα δικτύου σε SCART, αν πρόκειται για κοινό σήμα εικόνας ,ή ανάλογου τύπου καλώδια από πρίζα δικτύου σε HDMI, αν πρόκειται για καλύτερης ποιότητας σήμα ήχου HDMI. Ομοίως, υπάρχει η δυνατότητα να στείλουμε εικόνα οθόνης υπολογιστή μέσω UTP με ζεύγος κατάλληλων μετατροπέων. Επίσης υπάρχουν κέντρα εικόνας ήχου, τα οποία στέλνουν τα σήματα εικόνας και ήχου στο δίκτυο υπολογιστών του σπιτιού και ειδικά καλώδια αντλούν τα σήματα αυτά στους χώρους που έχουμε οθόνες και ηχεία και τα διοχετεύουν εκεί κατάλληλα. Μια ακόμη βασική λειτουργία του 28 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

κέντρου εικόνας - ήχου είναι η δυνατότητα να στέλνει και να δέχεται μέσω UTP υπέρυθρα σήματα, με τα οποία επικοινωνεί με τις πηγές εικόνας και ήχου και με τις οθόνες. Σενάρια αυτοματισμού Πέρα από τον έλεγχο του σπιτιού από πληκτρολόγια, οθόνες αφής, το τηλέφωνο και το Διαδίκτυο, βασική λειτουργία του έξυπνου σπιτιού είναι η αυτόματη εκτέλεση σειράς ενεργειών (σενάριο), όταν συμβαίνουν διάφορα γεγονότα, με σκοπό την εξοικονόμηση ενέργειας, τη μεγάλη ασφάλεια ή την άνεση, π.χ.: • Όταν φεύγουμε από το σπίτι, να κόψει το ρεύμα από κουζίνα, θερμοσίφωνα, πλυντήρια, να σβήσει τα ξεχασμένα φώτα, να κατεβάσει τα ρολλά και να κόψει την παροχή νερού μέσω ηλεκτροβάνας στο γενικό διακόπτη ύδρευσης.

• Να ανεβάζει ή να κατεβάζει τις τέντες, ανάλογα με το αν φυσάει ή βρέχει, είναι μέρα ή νύχτα, αν η φωτεινότητα μέσα στην ημέρα είναι μικρή η μεγάλη, δίνοντας προτεραιότητα στα γεγονότα, π.χ., ο άνεμος έχει προτεραιότητα έναντι της βροχής και πρέπει οι τέντες να μαζευτούν.

• Αν συμβεί πυρκαγιά, ο κλιματισμός διακόπτεται, ώστε να μην ενισχύει τη φωτιά, ενώ, αν είναι και νύχτα, ανάβει φώτα, δημιουργώντας ένα διάδρομο φωτισμού για την απρόσκοπτη έξοδο των ενοίκων.

• Όταν τα άτομα φεύγουν από τους διάφορους χώρους του σπιτιού, ο θερμοστάτης σε λίγο ρυθμίζεται αυτόματα σε χαλαρότερη θερμοκρασία για θέρμανση ή ψύξη, ανάλογα, και

επανέρχεται στην αρχική ρύθμιση με την επάνοδο ατόμων στους χώρους. Με τον τρόπο αυτό έχουμε πολύ μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας.

Ανεξαρτησία πυλώνων της λύσης – διαθεσιμότητα Σημαντικό χαρακτηριστικό των τριών πυλώνων μιας λύσης έξυπνου σπιτιού (κεντρικός έλεγχος, διαχείριση ηλεκτρικής ενέργειας, κεντρική διανομή εικόνας / ήχου) είναι η ανεξαρτησία των πυλώνων κατά το δυνατόν. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι, όταν ένας πυλώνας της λύσης τεθεί εκτός λειτουργίας για λόγους τεχνικών εργασιών (αναβάθμιση, συντήρηση ή βλάβη), οι άλλοι πυλώνες πρέπει να λειτουργούν. Π.χ., αν αποκόψουμε την κεντρική μονάδα ελέγχου, πρέπει ο φωτισμός να λειτουργεί κανονικά. Το ίδιο πρέπει να ισχύει και για την κεντρική διανομή εικόνας και ήχου. Φυσικά, δεν θα μπορούμε εκείνη τη στιγμή να έχουμε συνδυασμένα σενάρια αυτοματισμού, τα οποία θα εμπλέκουν λειτουργίες και των τριών πυλώνων, π.χ., να σβήνουν τα φώτα με τον οπλισμό του συναγερμού ή να κόβεται ο ήχος της τηλεόρασης, όταν κάποιος χτυπάει το κουδούνι της εξώπορτας. Επίσης, αν αποσυνδέσουμε προσωρινά το υποσύστημα φωτισμού, πρέπει κάποιες βασικές ζώνες φωτισμού να έρχονται στην επιθυμητή κατάσταση (άναμμα ή σβήσιμο), ενώ κάποια πολύ κρίσιμα φορτία (π.χ., κουζίνα, φούρνος) πρέπει να μπορεί να ελεγχθούν χειροκίνητα μέσω κατάλληλων διακοπτών ράγας. Με άλλα λόγια, πρέπει να έχουμε τη μέγιστη διαθεσιμότητα των λειτουργιών του σπιτιού.

Έτοιμες λύσεις Η χρήση έτοιμων, τυποποιημένων λύσεων έξυπνου σπιτιού, στις οποίες οι συνηθισμένες λειτουργίες ενός σπιτιού έχουν προκαθοριστεί και προγραμματιστεί, μειώνει το κόστος και επιταχύνει τη μελέτη.

Συμπεράσματα Τα έξυπνα σπίτια είναι μια ώριμη τεχνολογία, η οποία προσθέτει αξία σ’ ένα σπίτι ή κτίριο, ακόμη και αν υλοποιηθεί στην ελάχιστη μορφή της απαιτούμενης καλωδίωσης, ακολουθώντας μια προσέγγιση χαμηλού επιχειρηματικού κινδύνου. Εφοδιάζει το σπίτι με την απαραίτητη υποδομή για να υποστηρίξει τις υπηρεσίες του παρόντος και του μέλλοντος. Είναι σημαντική η πρόβλεψη της απαραίτητης καλωδίωσης και η επιλογή κατάλληλων και αξιόπιστων ηλεκτρονικών υλικών. Περισσότερα μπορούμε ν’ αναζητήσουμε στο Διαδίκτυο με τις λέξεις ΕΞΥΠΝΑ ΣΠΙΤΙΑ.

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 29

EΠIΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΟ ΚΤΙΡΙΟ

Συνεισφέροντας στο στόχο του έργου για την εξοικονόμηση σχεδόν του 100% της καταναλισκόμενης ενέργειας στο κτίριο, η εφαρμογή συστήματος εξωτερικής θερμομόνωσης τοιχοποιίας με το πλήρως πιστοποιημένο κατά ΕΤΑG 004, σύστημα BIOCOAT-JUBIZOL MW PREMIUM (προϊόν συνεργασίας των εταιρειών JUB-FIBRAN) επιτυγχάνει μείωση της συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης κατά 43% για τη θέρμανση (δηλαδή περίπου 5,8 lt/ m² πετρελαίου ανά έτος) και κατά 13% για την ψύξη (δηλαδή περίπου 1,75 lt/m² πετρελαίου ανά έτος). Η εξαιρετική θερμομονωτική απόδοση του συστήματος οφείλεται στο αυξημένο πάχος των 15 εκ., με το συντελεστή θερμοπερατότητας U των κατακόρυφων δομικών στοιχείων να μειώνεται τελικά μόλις στα 0,21 W/ m²*K—όταν η ελάχιστη απαίτηση κατά ΚΕΝΑΚ για την περιοχή είναι υπερδιπλάσια, δηλαδή 0,50 W/m²*K. 30 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

Στο κατώτερο τμήμα της τοιχοποιίας, μέχρι το ύψος των 2 μ., εφαρμόζεται το πλήρως πιστοποιημένο κατά ΕΤΑG 004, σύστημα THERMOCOAT-JUBIZOL XPS PREMIUM με εξηλασμένη πολυστερίνη FIBRANxps ETICS GF πάχους 15 εκ. Η εξηλασμένη πολυστερίνη ανήκει στα θερμομονωτικά υλικά κλειστών κυψελίδων, και θεωρείται το καταλληλότερο για την κατασκευή ζώνης υψηλής μηχανικής αντοχής και μηδενικής υδατοαπορρόφησης. Ο συντελεστής θερμοπερατότητας U του δομικού στοιχείου που προκύπτει είναι μόλις 0,21 W/ m²*K., ενώ στη συγκεκριμένη ζώνη ο συντελεστής πυραντοχής είναι B – s1, d0. Για την κατασκευή της ζώνης υψηλής στεγανοποίησης/μηχανικής αντοχής, η επιφάνεια δαπέδου και τοίχου καθαρίζεται καλά, απομακρύνονται τυχόν σαθρά κομμάτια και εφαρμόζεται το επαλειφόμενο τσιμεντοειδές στεγανωτικό HIDROZOL

ΣΙΦΝΟΥ & ΒΟΥΤΕΝΗΣ ΣΤΗΝ ‘ΠΡΑΣΙΝΗ ΓΕΙΤΟΝΙΑ’ της JUB. Στην επιφάνεια του τοίχου γίνεται αστάρωμα με UNIGRUND, και αφού αυτό απορροφηθεί, προχωράμε στην επικόλληση των πλακών της εξηλασμένης πολυστερίνης με την ενισχυμένη πολυμερή κόλλα JUBIZOL LEPILO. Οι πλάκες εξηλασμένης πολυστερίνης FIBRANxps έχουν ανάγλυφη διαμόρφωση της επιφάνειάς τους για άριστη πρόσφυση των υλικών συγκόλλησης και επίχρισης, καθώς και πατούρα ακμών διατομής ‘L’ για την αποφυγή των θερμογεφυρών.] Λόγω του αυξημένου πάχους των 15 εκ., απαραίτητη είναι και η μηχανική στερέωση με ειδικά πλαστικά αγκύρια, που αγκυρώνουν στο υπόστρωμα της υφιστάμενης τοιχοποιίας. Η κυκλική κεφαλή των αγκυρίων καλύπτεται με καπάκια πολυστερίνης για την απόλυτη αποφυγή θερμογεφυρών. Η μηχανική στερέωση πραγματοποιείται λίγες ημέρες μετά την επικόλληση των πλακών, ώστε η συγκόλληση να έχει σταθεροποιηθεί. Το θερμομονωτικό υλικό που εφαρμόζεται σε όλη την υπόλοιπη επιφάνεια της τοιχοποιίας στο έργο είναι πετροβάμβακας FIBRANgeo, παραγωγής της FIBRAN. Και εδώ, εφόσον έχει προηγηθεί αστάρωμα με UNIGRUND, γίνεται η επικόλληση των πλακών πετροβάμβακα με την ενισχυμένη πολυμερή κόλλα JUBIZOL LEPILO και επιπλέον μηχανική στερέωση με τα ειδικά πλαστικά αγκύρια της JUB, λίγες ημέρες μετά την εφαρμογή της κόλλας. Ο πετροβάμβακας FIBRANgeo ανήκει στα ινώδη ανόργανα μονωτικά υλικά ορυκτοβάμβακα, και παράγεται από την τήξη και ινοποίηση πετρωμάτων. Η χρήση του πετροβάμβακα στο σύστημα εξωτερικής θερμομόνωσης τοιχοποιίας παρέχει αυξημένη ηχομείωση του εξωτερικού θορύβου (55 dB), καθώς και άριστη πυραντοχή στο κτιριακό περίβλημα, κλάσης Α2-s1, d0 (άκαυστο). Ο ιδιαίτερα χαμηλός συντελεστής αντίστασης του υλικού στη διάχυση υδρατμών συμβάλλει επίσης στην αυξημένη διαπνοή των δομικών στοιχείων. Ο πετροβάμβακας ΒΡ 021 παράγεται με την τεχνολογία πλεκτής ίνας που προσδίδει υψηλές μηχανικές αντοχές στο υλικό, με 30kPa αντοχή στη συμπίεση, και 350Ν αντοχή σε σημειακό φορτίο. Με την εφαρμογή της ειδικής κόλλας εμποτισμού υαλοπλέγματος JUBIZOL ADHESIVE MORTAR και του έγχρωμου σοβά νανοτεχνολογίας & φωτοκατάλυσης NANOXIL G στα θερμομονωτικά υλικά επιτυγχάνεται η δημιουργία επιφάνειας ανθεκτικής σε κρούσεις 10 Joules, στον καπνό, τους ρύπους

τους μύκητες, αλλά και στην υπεριώδη ακτινοβολία. Μετά την εφαρμογή και την στερέωση των θερμομονωτικών πλακών, η επιφάνεια καλύπτεται με 2 στρώσεις βασικού επιχρίσματος JUBIZOL ADHESIVE MORTAR σε πάχος 4-5 χιλ., εντός των οποίων ενσωματώνεται ειδικό υαλόπλεγμα με επικάλυψη 10 cm μεταξύ των φύλλων. Εφόσον το βασικό επίχρισμα λειανθεί και στεγνώσει, εφαρμόζεται το έγχρωμο αστάρι UNIGRUND και ακολουθεί η τελική στρώση του έγχρωμου σοβά NANOXIL G σε πάχος 1.5 mm. Συγκεκριμένα, η τελική επίστρωση σιλικονούχου σοβά με νανοτεχνολογία NANOXIL G ενεργοποιεί τη διαδικασία της φωτοκατάλυσης κατά τη βροχόπτωση, ώστε ο φωτοκαταλύτης TiO2 που περιέχεται στον έγχρωμο σοβά, να δημιουργήσει έναν ισχυρό παράγοντα οξείδωσης και κενές θέσεις ηλεκτρονίων προκειμένου να διασπάσει την οργανική ύλη (σκόνη) σε διοξείδιο του άνθρακα και νερό παρουσία φωτοκαταλύτη, φωτός και νερού, προσφέροντας έτσι αυτοκαθαριζόμενη τελική επιφάνεια στην επιχρισμένη τοιχοποιία. Τα ειδικά επιχρίσματα εξωτερικής θερμομόνωσης που εφαρμόζονται στο σύστημα BIOCOAT-JUBIZOL PREMIUM MW παράγονται από την εταιρεία JUB. Η JUB ιδρύθηκε το 1858 (έλεγχος ημερομηνίας) και από το 1962 (έλεγχος ημερομηνίας) δραστηριοποιείται στο σχεδιασμό και την παραγωγή συστημάτων εξωτερικής θερμομόνωσης. Τα συστήματα Εξωτερικής Θερμομόνωσης για την «Πράσινη Γειτονιά» ήταν χορηγία της JUBILAND Ltd (αντιπρόσωπος της JUB για Ελλάδα & Κύπρο),της FIBRAN S.A. (παραγωγός προϊόντων Εξηλασμένης Πολυστερίνης & Πετροβάμβακα) και της THERMICA PLUS Constructions (Εξουσιοδοτημένο συνεργείο τοποθέτησης της JUB)

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 31

EΠIΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Ευρωπαϊκή Νομοθεσία - Συστήματα Παθητικού Πανελλήνιος Σύνδεσμος Διογκωμένης Πολυστερίνης

Η ενεργειακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τον στόχο που έχει θέσει 20 – 20 – 20 μέχρι το 2020 στα κράτη – μέλη, τέθηκε σε εφαρμογή με τις κατωτέρω Ευρωπαϊκές Οδηγίες: • 93/76/EOK Για περιορισμό των εκπομπών CO2 • 89/106/EOK Για τη θέσπιση εναρμονισμένων όρων εμπορίας προϊόντων δομικών κατασκευών (CPD) • 2004/8/ΕΚ Για τη συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας (ΣΗΘ) • 2006/32/ΕΚ Για τις ενεργειακές υπηρεσίες • 2002/91/EΕ Για την βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και την έκδοση Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΕPΒD) 32 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

Στην πορεία διαπιστώθηκε ότι πολλές χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, είτε καθυστέρησαν σημαντικά να τις θέσουν σε εφαρμογή (π.χ. ΚΕΝΑΚ 2010), είτε τις έθεσαν πλημμελώς. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα ορισμένες χώρες να έχουν θέσει νέους στόχους 30 – 30 – 30, ενώ οι περισσότερες παρέμεναν γύρω στο 0%. Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις η κατάσταση ειδικότερα στον τομέα εξοικονόμησης ενέργειας διαμορφώνεται σύμφωνα με το γράφημα, δηλαδή ο στόχος του 20% δεν θα ξεπεράσει το 10%, επηρεάζοντας αρνητικά και τον στόχο της μείωσης των εκπομπών CO2.

Κτιρίου Με βάση τα ανωτέρω, ορισμένες από τις ανωτέρω οδηγίες καταργήθηκαν ή πήραν την μορφή Κανονισμών, δηλαδή θεσμικών κειμένων υποχρεωτικής εφαρμογής. Βέβαια στη χώρα μας αυτό δεν έχει ακόμη κατανοητό πλήρως, όπως αποδεικνύεται από τη στάση και τις ενέργειες των θεσμικών οργάνων. Η νέα κοινοτική νομοθεσία η οποία έχει ήδη τεθεί σε εφαρμογή συμπεριλαμβάνεται στα κατωτέρω θεσμικά κείμενα: • Κανονισμός 305/2011/ΕΕ (κατάργηση της 89/106/EOK) • Οδηγία 2010/31/EΕ (κατάργηση της 2002/91/ΕΕ) • Οδηγία 2010/30/ΕΕ Για την επισήμανση με πινακίδες και πληροφορίες για τις προδιαγραφές του προϊόντος,της κατανάλωσης ενέργειας και άλλων πηγών των ενεργειακών προϊόντων • Οδηγία 2012/…/ΕΕ Για την Ενεργειακή Απόδοση (κατάργηση των 2004/8/ΕΚ & 2006/32/ΕΚ και τροποποίηση των 2009/125/ΕΚ & 2010/30/ΕΕ). Στις 11 Σεπτεμβρίου 2012 η ολομέλεια της Ευρωβουλής ενέκρινε την κοινοτική Οδηγία για την ενεργειακή απόδοση, η οποία προβλέπει υποχρεωτικά μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας, τα οποία περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τα εξής: • Οι δημόσιοι φορείς να αγοράζουν ενεργειακά αποδοτικά κτίρια, προϊόντα και υπηρεσίες, καθώς και να ανακαινίζουν κάθε χρόνο το 3% των κτιρίων • Οι επιχειρήσεις κοινής ωφελείας του ενεργειακού τομέα να ενθαρρύνουν τους τελικούς χρήστες να μειώνουν την κατανάλωση ενέργειας μέσω βελτιώσεων της ενεργειακής απόδοσης, π.χ. φροντίζοντας για τη μόνωση των κατοικιών.

• Οι μεγάλες επιχειρήσεις θα υπόκεινται σε ενεργειακό έλεγχο κάθε 3 χρόνια.

• Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές ενέργειας θα λαμβάνουν υπόψη την ενεργειακή απόδοση όταν αποφασίζουν πώς και με ποιο κόστος θα διανέμεται ενέργεια στους τελικούς χρήστες. (δηλαδή σύνδεση των τιμολογίων ΔΕΗ κ.λπ. με την Ενεργειακή Ταυτότητα των κτιρίων)

Το 2014 θα επανεξεταστεί η πρόοδος στην επίτευξη του στόχου της ΕΕ για εξοικονόμηση ενέργειας κατά 20% το 2020. Εάν η πρόοδος κριθεί ανεπαρκής, θα προταθούν υποχρεωτικοί εθνικοί στόχοι ενεργειακής απόδοσης. Ο σχεδιασμός και η ενεργειακή απόδοση των κτιρίων πρόκειται να αλλάξουν άμεσα, καθώς αυξάνεται η ενημέρωση του κοινού και ο εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας σχετικά με την ανάγκη για ενεργειακή απόδοση και μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου. Ο τομέας των κτιρίων θα παίξει σημαντικό ρόλο, αφού πάνω από το 40% της ενέργειας στην Ευρώπη και 60% στην Ελλάδα καταναλώνεται στα κτίρια. Επιστημονικές έρευνες και παρουσιάσεις έχουν δείξει πως χρησιμοποιώντας κτίρια χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης ή παθητικά κτίρια, είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτή μία σημαντική μείωση, της τάξης του 70-80% της υφιστάμενης ενεργειακής κατανάλωσης.

Το κατωτέρω γράφημα περιγράφει την κατανάλωση ενέργειας για οικιακή χρήση στην Ε.Ε. Όπως μπορούμε να παρατηρήσουμε, το 69% της οικιακής ενέργειας καταναλώνεται για ανάγκες θέρμανσης.

Η νέα κοινοτική νομοθεσία για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 20% έναντι των επιπέδων του 1990 μέχρι το 2020, που θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου του 2014, μπορεί να οδηγήσει σε εξοικονόμηση πόρων μέχρι και 50 δισ. ευρώ, ετησίως, στο σύνολο των κρατών μελών. Ήδη τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη προχωρούν σε αναθεώρηση των εθνικών Κανονισμών ΕΝεργειακής Απόδοσης Κτιρίων σε πολλά από τα οποία οι υφιστάμενοι κανονισμοί είναι πολύ αυστηρότεροι από τον ελληνικό ΚΕΝΑΚ.

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 33

EΠIΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Τις επόμενες δεκαετίες αναμένεται έξαρση της οικοδομικής δραστηριότητας σε όλη την Ευρώπη. Λόγω του νέου νομικού πλαισίου, ΟΔΗΓΙΑ 2010/31/ΕΕ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 19ης Μαΐου 2010, η οποία τίθεται σε πλήρη εφαρμογή από τις 31/12/2008 σε όλα τα κράτη μέλη, το υφιστάμενο κτιριακό απόθεμα ουσιαστικά απαξιώνεται, αφού τα νέα κτίρια θα είναι υποχρεωτικά σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας. Ο όρος “Κτίριο Σχεδόν Μηδενικής Ενεργειακής Κατανάλωσης” αναφέρεται σε ένα τύπο κτιρίου που εξασφαλίζει μέγιστη άνεση για τους ενοίκους, τόσο κατά τη διάρκεια του χειμώνα όσο και κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, με ελάχιστη ή μηδενική συμβατική θέρμανση και χωρίς ενεργή ψύξη. Τα “Παθητικά Κτίρια” έχουν καθορισμένη μέγιστη ενεργειακή κατανάλωση 15kwh/m2 το χρόνο. Για τα κτίρια που προκύπτουν από αναβάθμιση υφισταμένων, η μέγιστη ενεργειακή κατανάλωση καθορίζεται στις 25kwh/m2 το χρόνο. (Passive House). Τα “Κτίρια Μηδενικής Ενεργειακής Κατανάλωσης” έχουν πλήρη αυτάρκεια. (Net Zero Energy Buildings - ZEB). Και στις τρεις περιπτώσεις απαιτείται: • πολύ καλή θερμομόνωση με ελάχιστες θερμικές γέφυρες, • χρήση παθητικών συστημάτων, (τα ενεργητικά συστήματα λειτουργούν επικουρικά), • αεροστεγανότητα και • η ποιότητα του εσωτερικού αέρα να είναι εγγυημένη από ένα σύστημα εξαερισμού με ανάκτηση θερμότητας.

34 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

Θερμική Άνεση

Σύμφωνα με το ISO 7730 είναι σημαντικό: • Ο αέρας να μην είναι πολύ υγρός.

• Η ταχύτητα του αέρα να παραμένει σε αποδεκτά επίπεδα (για ταχύτητα κάτω από 0,08 m/s, λιγότεροι από το 6% των ανθρώπων αισθάνονται «ρεύμα»).

• Η διαφορά μεταξύ της ακτινοβολίας θερμότητας και της θερμοκρασίας του αέρα να παραμένει μικρή.

• Η διαφορά της ακτινοβολίας θερμότητας προς διαφορετικές κατευθύνσεις να παραμένει μικρή (μικρότερη από 5oC, «ασυμμετρία ακτινοβολίας θερμότητας»).

• Η διαφορά της θερμοκρασίας δωματίου ανάμεσα στο κεφάλι και στα πόδια ενός καθιστού ανθρώπου, να είναι μικρότερη από 2oC. • Η αντιληπτή θερμοκρασία να ποικίλει λιγότερο από 0,8oC μέσα στο χώρο διαμονής. Το κατωτέρω διάγραμμα αποτυπώνει τον υπολογισμό βέλτιστης μόνωσης. Η ανωτέρω Ομιλία παρουσιάστηκε στο 1Ο Πανελλήνιο Συνέδριο για το Παθητικό Κτίριο, το οποίο διεξήχθη το Σάββατο 6 Οκτωβρίου 2012 στα πλαίσια της Έκθεσης Building Green Expo 2012 (M.E.C. Expo Center, Παιανία Αττικής). Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα ΠΑΘΗΤΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ, καθώς και για την Ομιλία του κου Παντελή Πατενιώτη, Γενικού Δ/ντή του Συνδέσμου, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.epshellas. com ή να επικοινωνήσετε στο τηλέφωνο: 2106049306.

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 35

EΠIΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

energeto το εξαιρετικό κούφωμα

Το energeto δεν είναι απλά ένα σύστημα για την κατασκευή κουφώματος. Το energeto είναι ένα σύμπλεγμα καινοτόμων τεχνολογιών, βασισμένες στην φιλοσοφία της εξέλιξης και της τελειοποίησης του κουφώματος. Οι καινοτόμες τεχνολογίες που συνθέτουν το energeto είναι: Α. το bonding inside και

Β. το powerdur inside επιπρόσθετα και συμπληρωματικά (κατ΄ επιλογή του πελάτη) υπάρχει και το

Γ. foam inside Η εταιρία που εισήγαγε αυτές τις καινοτομίες στις ήδη υπάρχουσες συμβατικές σειρές της, είναι η aluplast Γερμανίας, με έδρα την Καρλσρούη.

Α. bonding inside Η τεχνολογία αυτή είναι η συγκόλληση του διπλού ή τριπλού υαλοπίνακα στο πλαίσιο του φύλλου, στη βάση του προφίλ με μια ειδική κόλλα δυο συστατικών. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την μείωση του συντελεστή θερμοδιαπερατότητας Uf του προφίλ, κατά 10%. Επίσης, ενισχύεται η στατικότατα του φύλλου και αποφεύγονται οι οποιεσδήποτε παραμορφώσεις, καθότι δεν χρησιμοποιούνται τακάκια, ενώ υαλοπίνακας και προφίλ συμπεριφέρονται σαν ένα σώμα.

Β. powerdur inside Η συνεργασία δύο δυνάμεων, της aluplast και της μεγαλύτερης χημικής βιομηχανίας στην Γερμανία, της BASF, έφερε ένα υλικό, το UHS (Ultradur High Speed) (που σήμερα χρησιμοποιείται και στην αυτοκινητοβιομηχανία). Είναι ένα υλικό ενισχυμένο με ίνες υάλου, που τοποθετείται στον πυ36 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

ρήνα του προφίλ, εις αντικατάσταση της μεταλλικής ενίσχυσης που ενεργούσε και σαν θερμογέφυρα. Με την νέα τεχνολογία λοιπόν, αποφεύγονται οι θερμογέφυρες, επιτυγχάνουμε περισσότερους θαλάμους, μειώνουμε το κόστος εργασίας και αποθήκευσης αλλά και ενισχύουμε την στατικότητα καθώς επιτυγχάνουμε και συγκόλληση της ενίσχυσης στις γωνίες των πλαισίων. Άλλο ένα 10% μείωση του συντελεστή θερμοδιαπερατότητας Uf είναι η ωφέλεια που έχουμε με το powerdur inside. Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι όλα τα υλικά, σε ποσοστό 100%, είναι εντάξιμα στο κύκλωμα ανακύκλωσης. Οι δυο λοιπόν αυτές τεχνολογίες συνθέτουν το σύστημα energeto, το οποίο είναι το πρώτο και το μοναδικό στην κατηγορία του με πιστοποίηση IFT Rosenheim. Ο συντελεστής θερμοδιαπερατότητας για το energeto Ideal 5000 είναι Uf=1,00 W/m2K. Εάν αναλογιστούμε ότι τα περισσότερα συστήματα της αγοράς που έχουν 2 λάστιχα έχουν συντελεστή Uf=1,30 W/ m2K είναι προφανής η ωφέλεια που επιτυγχάνεται. Η συ-

γκεκριμένη σειρά Ideal 5000, που έχει βάθος κατασκευής 70mm και διαθέτει τρία λάστιχα κρούσης, έχει συντελεστή Uf=1,20 W/m2K, στην συμβατική της τεχνολογία με ενίσχυση σιδήρου. Επιπρόσθετα όμως για να επιτευχθεί κάτι ακόμη καλύτερο υπάρχει και το:

Γ. foam inside

Αυτό γίνεται μόνον κατά παραγγελία του πελάτη. Στα ήδη κομμένα και κολλημένα πλαίσια του φύλλου και τις κάσας, εγχύεται ειδικός αφρός δύο συστατικών στους θαλάμους του προφίλ, περιμετρικά για να εξασφαλιστεί ακόμη μεγαλύτερη μόνωση, κατεβάζοντας τον συντελεστή θερμοδιαπερατότητας στο Uf=0,89 W/m2K. Συγκεκριμένα λοιπόν έχουμε έναν συντελεστή κατά 30% καλύτερο από αυτόν με την συμβατική σειρά (με ενίσχυση σιδήρου) της Ideal 5000, και κατά 40% περίπου από οποιαδήποτε άλλη συμβατική σειρά. Έναν κορυφαίο συντελεστή θερμοδιαπερατότητας. Η προσπάθεια από πλευράς προφίλ (μέσω aluplast) έγινε και μάλιστα επιτυχημένα, χωρίς να σταματάει να αγωνίζεται για κάτι ακόμα καλύτερο στο μέλλον. Αλλά για ένα καλό κούφωμα, το προφίλ πρέπει να συνεργαστεί με ένα επίσης καλό υαλοπίνακα. Ο συνδυασμός λοιπόν του energeto Ideal 5000 foam inside με έναν τριπλό ενεργειακό υαλοπίνακα, μας οδηγεί σε ένα κούφωμα με συντελεστή διαπερατότητας ΚΟΥΦΩΜΑΤΟΣ Uw=0,64 W/m2K. Αυτό το επίτευγμα η aluplast το εμπιστεύθηκε, κατ’ αποκλειστικότητα στην Ελλάδα, στην εταιρία SYNCO, η οποία αφού ελέγχθηκε ως προς τον μηχανολογικό εξοπλισμό, εξοπλίστηκε και με τα κατάλληλα μηχανήματα συγκόλλησης υαλοπινάκων για την παραγωγή του energeto Ideal 5000.

H SYNCO είναι μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες παραγωγής συνθετικών κουφωμάτων με έδρα τη Θεσσαλονίκη και παρουσία περίπου 30 ετών στην ελληνική αγορά. Με αφε-

τηρία το 1984, έτος ίδρυσης της SYNCO, ξεκινάει η ιστορία μιας από τις κυρίαρχες εταιρείες στο χώρο, προσφέροντας τις πιο ολοκληρωμένες λύσεις για κάθε ακίνητο οποιουδήποτε μεγέθους και χρήσης. Στις σύγχρονες ιδιόκτητες εγκαταστάσεις της, έκτασης 7.000 τ.μ. κατασκευάζονται τα ενεργειακά συνθετικά κουφώματα SYNCO. Η συνεχής ανοδική πορεία την έχει καταξιώσει στην συνείδηση των καταναλωτών ως την κορυφαία επιχείρηση του κλάδου. Και όχι τυχαία, αφού βασική αρχή της εταιρίας υπήρξε πάντα η προσήλωση στην διατήρηση της υψηλής ποιότητας των προϊόντων που σε συνδυασμό με το τμήμα τεχνικής υποστήριξης, επιτρέπουν την υλοποίηση δημιουργικών λύσεων που ανταποκρίνονται και στις πιο ιδιαίτερες αρχιτεκτονικές απαιτήσεις. Η φιλοσοφία της SYNCO βασίζεται σε μία αμιγώς πελατοκεντρική αντίληψη παρέχοντας αξιοπιστία και φροντίζοντας να ανταποδίδει με κάθε τρόπο την εμπιστοσύνη που της δείχνουν οι πελάτες της. Η εταιρία και μέσω των συνεργατών της σε όλη την Ελλάδα, αναλαμβάνει την αντικατάσταση των παλαιών κουφωμάτων σε μία μόλις ημέρα από ειδικευμένα συνεργεία χωρίς καμία επιβάρυνση, δίνει 10 χρόνια γραπτή εγγύηση και service εφ’ όρου ζωής. Τα συνθετικά κουφώματα SYNCO είναι ανακυκλώσιμα και φιλικά προς το περιβάλλον. Τα προϊόντα νέας τεχνολογίας της SYNCO χαρακτηρίζονται από σύγχρονους και φιλικούς προς το περιβάλλον σταθεροποιητές. Πέρα όμως από την εξοικονόμηση ενέργειας και την καθιέρωση ιδιαίτερης οικολογικής ευθύνης, η SYNCO υιοθετεί την ευρωπαϊκή οδηγία για τα δομικά υλικά 89/106/ΕΕC και το εναρμονισμένο πρότυπο ΕΝ 14351-1 παρέχοντας CE στα προϊόντα της και δηλώνοντας συμμόρφωση προς την κείμενη ευρωπαϊκή οδηγία. Η εταιρία ανταποκρινόμενη στις απαιτήσεις της σύγχρονης επιχειρηματικής πραγματικότητας, λειτουργεί με Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Διεθνούς Προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001/2008.

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 37

EΠIΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΣΗΣ Δρακόπουλος Παναγιώτης Χημικός Μηχανικός ΕΜΠ Διευθυντής StoHellas

Η εξωτερική θερμομόνωση (ETICS) σύμμαχος ενάντια στην ραγδαία αύξηση των τιμών των καυσίμων και του ηλεκτρικού ρεύματος για την θέρμανση και την ψύξη των κτιρίων. Τα προβλήματα που προκαλούνται τους τελευταίους μήνες από την συνεχιζόμενη άνοδο των τιμών τόσο των καύσιμων όσο και των τιμολογίων του ηλεκτρικού ρεύματος, εντείνουν τις πιέσεις στους χρήστες των κτιρίων στην χώρα μας για εξοικονόμηση ενέργειας και ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος. Και ενώ οι καταναλωτές περιμένουν να ανακουφιστούν από το κόστος του πετρελαίου θέρμανσης με το τέλος του χειμώνα, την καλοκαιρινή περίοδο θα νιώσουν πάλι έντονα το βάρος των αυξήσεων καθώς η λειτουργία των συστημάτων κλιματισμού θα ζητά περισσότερα χρήματα εξαιτίας της αύξησης των τιμολογίων της ΔΕΗ.

Τι άλλαξε όμως από το καλοκαίρι του 2010 με την έναρξη ισχύος του ΚΕΝΑΚ; Ο νέος νόμος, που αφορά στην ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, αλλάζει τον τρόπο αντιμετώπισης της κατανάλωσης ενέργειας στον κτιριακό τομέα, τόσο στα νέα όσο και στα υφιστάμενα κτίρια. Άλλωστε τα κτίρια ξοδεύουν πάνω από το 40% της ενέργειας ενώ ευθύνονται για το περίπου το 70% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στο περιβάλλον. Το πνεύμα του ΚΕΝΑΚ βασίζεται στη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων και κατά συνέπεια στην μεί38 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

ωση των προκαλούμενων αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον και την Εθνική οικονομία. Αν σκεφτεί κανείς ποιες είναι οι βασικές ενεργειακές απαιτήσεις ενός κτιρίου θα διαπιστώσει πως ο σημαντικότερος τομέας κατανάλωσης ενέργειας είναι ο κλιματισμός των χώρων του, είτε για θέρμανση τον χειμώνα είτε για ψύξη το καλοκαίρι. Η πιο σωστή λύση για την εξοικονόμηση αυτής της ενέργειας είναι η θερμομόνωση. Και η εξωτερική θερμομόνωση είναι η ιδανικότερη και η πλέον ενδεδειγμένη λύση. Μια γρήγορη λύση που εγγυάται πλήρη θερμομόνωση, εξοικονόμηση χρημάτων και ταυτόχρονα ανακαίνιση των προσόψεων των υφισταμένων κτιρίων.

Συστήματα Εξωτερικής Θερμομόνωσης

(ETICS: External Thermal Insulation Composite Systems) 1. Υπόστρωμα: τούβλο, σκυρόδεμα, σοβάς, τσιμεντοσανίδες, ξύλο, μέταλλο.

2. Τροποποιημένο τσιμεντοειδές συγκολλητικό για ανόργανα υποστρώματα ή οργανική κόλλα ανάλογα με το υπόστρωμα.

3. Θερμομονωτική πλάκα διογκωμένης πολυστερίνης ειδικών προδιαγραφών για χρήση σε ETICS βάση πιστοποίησης CE: EPS Board K80 CE (λ = 0,036 W/mK) ή γραφιτούχα EPS Board K80 Top32 CE (λ=0,032 W/mK).

4. Οργανικός ελαστομερής, έτοιμος προς χρήση, ή ανόργανος τροποποιημένος σοβάς οπλισμού 5. Υαλόπλεγμα: Ενισχυτικό υαλόπλεγμα υψηλών αντοχών, ανθεκτικό στα αλκάλια.

6. Τελική επικάλυψη: Έτοιμα προς χρήση έγχρωμα οργανικά επιχρίσματα. Επιλογή ανάμεσα σε ακρυλικά - σιλικονούχα και υδρυάλου

Χαρακτηριστικά του συστήματος εξωτερικής θερμομόνωσης 1.Περιορίζει στο ελάχιστο την ανταλλαγή θερμότητας μεταξύ του εξωτερικού και του εσωτερικού περιβάλλοντος εξοικονομώντας ενέργεια χειμώνα - καλοκαίρι!

2.Δίνει την δυνατότητα πλήρους κάλυψης όλων των δομικών στοιχείων και συνεπώς εξάλειψης των θερμογεφυρών.

3.Συμβάλει στην αποταμίευση θερμότητας στο εσωτερικό των δομικών στοιχείων του κτιρίου, και εκμεταλλεύεται πλήρως την θερμοχωρητικότητα των υλικών, με αποτέλεσμα τη

διατήρηση σταθερής θερμοκρασίας στο εσωτερικό του κτιρίου για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς τα δομικά στοιχεία αποδίδουν την αποθηκευμένη ενέργεια στον χώρο. Έτσι ζούμε καλύτερα καταναλώνοντας λιγότερο.

4.Διατηρεί υψηλή την εσωτερική θερμοκρασία των τοίχων, με αποτέλεσμα να εμποδίζει την εμφάνιση υγρασίας ή μούχλας.

5.Εμποδίζει τον σχηματισμό συμπυκνωμάτων υδρατμών στα δομικά στοιχεία των κτιρίων λόγω της διάχυσης των υδρατμών, μέσα από τα υλικά του συστήματος. Για το λόγο αυτό χρησιμοποιείται διογκωμένη πολυστερίνη ή πετροβάμβακας που εμφανίζουν άριστη διαπνοή.

6.Προστατεύει τα δομικά στοιχεία από μεταβολές της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος, με αποτέλεσμα να μην δέχονται

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 39

EΠIΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

έντονες θερμικές καταπονήσεις και απομακρύνει την πιθανότητα διάβρωσης και ενανθράκωσης του οπλισμένου σκυροδέματος λόγω της επίδρασης του CO2.

7.Εξοικονομεί ενέργεια κατά 20 - 30 % περισσότερο από τον «συμβατικό» τρόπο μόνωσης, καθώς περιορίζει αποτελεσματικά τις θερμογέφυρες σε ενώσεις τοιχοποιίας - σκυροδέματος, στα ανοίγματα του κτιρίου, και σε προεξέχοντα τμήματα.

8.Αποτελεσματικός, γρήγορος και οικονομικός τρόπος για την αναπαλαίωση διατηρητέων και υφισταμένων κτιρίων 9.Δεν επηρεάζεται η απόδοση του συστήματος από απότομη μεταβολή της θερμοκρασίας, και μειώνεται το κόστος συντήρησης και ανανέωσης των εξωτερικών υλικών εφόσον η κατασκευή γίνεται σύμφωνα με τις προδιαγραφές των συστημάτων.

10.Αποτρέπει τις ζημιές από υγρασία και παγετό σε σωληνώσεις ύδρευσης και στα δομικά υλικά καθώς η θερμοκρασία πίσω από την θερμομόνωση είναι πολύ δύσκολο να πέσει κάτω από το μηδέν.

11.Δοκιμασμένοι εκτενέστατα τρόποι αντιμετώπισης τεχνικών αναγκών, όπως λαμπάδες, μαρμαροποδιές, τοιχοποιίες υπογείων, εξώστες κλπ. για πλήρη αρχιτεκτονική ελευθερία και αντοχή στον χρόνο.

12.Παρέχει πλήρη ελευθερία στην αρχιτεκτονική διαμόρφωση των όψεων καθώς μπορούν να κατασκευαστούν σκοτίες, ασύμμετρα επίπεδα, περιμετρικές κορνίζες και να επιλεγεί οποιαδήποτε απόχρωση και υφή του τελικού σοβά.

Κατασκευαστικά ζητήματα Η εξωτερική θερμομόνωση είναι μια νέα κατασκευαστική φιλοσοφία για την Ελλάδα , και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται με την δέουσα προσοχή. Η μακροχρόνια εμπειρία από χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης, αλλά και πολλά παραδείγματα εφαρμογής στη χώρα μας, έχουν δείξει πόσο σημαντική είναι η άριστη γνώση του τρόπου κατασκευής και η χρήση των κατάλληλων πιστοποιημένων υλικών. Η βασική προϋπόθεση για τη νόμιμη κυκλοφορία ενός συστήματος εξωτερικής θερμομόνωσης στην Ευρωπαϊκή αγορά είναι η σήμανση CE που πρέπει να φέρει το σύστημα. Η σήμανση CE του συστήματος υποδηλώνει τη συμμόρφωση του τελικού προϊόντος με τις ελάχιστες απαιτήσεις ασφαλείας για την ασφαλή χρήση του στα κτίρια. Η εμπειρία έχει διδάξει πως οι καταπονήσεις που δέχεται η εξωτερική επιφάνεια ενός συστήματος εξωτερικής θερμομόνωσης είναι πολύ μεγαλύτερες από αυτές που ασκούνται σε μια συμβατική τοιχοποιία. Οι συστολοδιαστολές των μονωτικών υλικών που χρησιμοποιούνται ως υπόστρωμα ασκούν ιδιαίτερα αυξημένες μη40 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

χανικές καταπονήσεις στα επιχρίσματα. Το αποτέλεσμα θα είναι, εάν αυτά δεν είναι ειδικά σχεδιασμένα, ώστε να συνδυάζουν ταυτόχρονα ελαστικότητα και μηχανική αντοχή, οι επιφάνειες πολύ σύντομα να παρουσιάσουν προβλήματα ρηγματώσεων, οι οποίες θα οδηγήσουν σε διείσδυση υγρασίας στο εσωτερικό του συστήματος εξωτερικής θερμομόνωσης και ενδεχομένως στα δομικά στοιχεία του κτιρίου. Η αισθητική της πρόσοψης θα καταστραφεί όπως και οι βασικές ιδιότητες της εξωτερικής μόνωσης.

Κρίσιμα σημεία • Τοποθέτηση θερμομονωτικών πλακών: πάντα «χτίζονται» σταυρωτά και πάντα από κάτω προς τα επάνω.

• Επικάλυψη πλέγματος: οι ενώσεις πρέπει πάντα να έχουν επικάλυψη περίπου 10 cm. Αυτό ισχύει για οποιουδήποτε είδους πλέγμα ή ειδικό τεμάχιο χρησιμοποιείται στην κατασκευή του συστήματος (εκτός από το ειδικά ενισχυμένο αντιβανδαλιστικό πλέγμα).

• Συστολοδιαστολές: η εξωτερικά μονωμένη όψη δέχεται σαφώς μεγαλύτερες θερμικές καταπονήσεις, λόγω μειωμένης θερμοδιαπερατότητας, ενώ ταυτόχρονα το μονωτικό υλικό στις ενώσεις των πλακών εμφανίζει τάσεις παραμόρφωσης με τις μεταβολές τις θερμοκρασίας. Το γεγονός αυτό αυξάνει σημαντικά τις απαιτήσεις μηχανικών αντοχών στα τελικά επιχρίσματα, και πρέπει να αποτελεί κριτήριο για την επιλογή των κατάλληλων υλικών.

• Μηχανική στερέωση: στην περίπτωση χρήσης των ειδικών βυσμάτων για στερέωση των μονωτικών πλακών πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το πάχος του συστήματος, το υπόστρωμα και το είδος του βύσματος που θα χρησιμοποιηθεί ώστε να αποφεύγονται φαινόμενα αστοχίας στην αγκύρωση των βυσμάτων.

• Ανωμαλίες υποστρώματος: ιδιαίτερα στα καινούρια κτίρια οι πιθανές ανωμαλίες και ατέλειες του υποστρώματος είναι αρκετές, ενώ επίσης οι διαστάσεις και οι ‘’αλφαδιές’’ των στοιχείων του κτιρίου δεν είναι πάντοτε αυτές που θα έπρεπε. Για τον λόγο αυτό είναι χρήσιμος ο έλεγχος των επιφανειών πριν την εκκίνηση των εργασιών και η συνεργασία των συνεργείων κατασκευής (σκυροδέτηση, τοιχοποιία, κουφώματα, κλπ).

• Ποιότητα πολυστερίνης: μιας και είναι το βασικό υλικό επένδυσης του κτιρίου, χρήζει ιδιαίτερης προσοχής. Ποιότητα, πυκνότητα, υδρατμοδιαπερατότητα, μηχανικές ιδιότητες και αντίδραση στη φωτιά είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία που πρέπει να ελεγχθούν πριν την επιλογή του υλικού. Η πιστοποίηση του προμηθευτή-παραγωγού πρέπει να συμβαδίζει με τους διεθνείς κανονισμούς για συστήματα εξωτερικής θερμομόνωσης, και να αναφέρεται στο πιστοποιητικό CE πως το υλικό είναι κατάλληλο για χρήση σε ETICS. • Διαπνοή: όσο και αν μπορεί να φαίνεται δύσκολη η διάχυση των υδρατμών μέσα από μια σειρά επάλληλων στρώσε-

ων τεσσάρων τουλάχιστον υλικών, ο σχεδιασμός των υλικών και των συστημάτων πρέπει να είναι τέτοιος που να την κάνει εφικτή. Για τον λόγο αυτό και η χρήση διογκωμένης πολυστερίνης χαμηλού ειδικού βάρους και χαμηλής αντίστασης στην διάχυση των υδρατμών περιγράφεται σε όλα τα τεχνικά εγχειρίδια των συστημάτων εξωτερική θερμομόνωσης.

• Στερέωση ειδικών τεμαχίων: η στερέωση οποιουδήποτε σχεδόν ειδικού τεμαχίου, αντικειμένου ή πρόσθετου στοιχείου του κτιρίου επάνω σε ένα σύστημα εξωτερικής θερμομόνωσης μπορεί να γίνει, αρκεί να ληφθούν μέτρα για την στεγάνωση στα σημεία επαφής.

• Κορνίζες – σκοτίες –αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες: ειδικά όταν πρέπει να κατασκευαστεί ένα σύνθετο αρχιτεκτονικό σχέδιο στην όψη, η χρήση διογκωμένης πολυστερίνης εμφανίζει σαφή πλεονεκτήματα. Κορνίζες, σκοτίες κλπ. μπορούν να δημιουργηθούν με ευκολία επάνω στην θερμομόνωση, πριν την εφαρμογή της ενδιάμεσης στρώσης επιχρίσματος και του πλέγματος, και να ενταχθούν αρμονικά στην όψη χωρίς αδύνατα σημεία σε ενώσεις υλικών και τεμαχίων (πάντοτε βέβαια μέσα στα πλαίσια του εφικτού, μιας και πολυσύνθετα σχέδια είναι δύσκολο να ενισχυθούν με υαλόπλεγμα).

• Λεπτομέρειες στεγανοποίησης: η βροχή μπορεί να δείχνει σχετικά «ακίνδυνη» για ένα σύστημα εξωτερικής θερμομόνωσης. Οι υψηλές ανεμοπιέσεις όμως (ανεμοβρόχι) μπορεί να οδηγήσουν το νερό μέσα στο σύστημα από ελλιπώς σχεδιασμένες ή ανύπαρκτες λεπτομέρειες στεγάνωσης, σε σημεία που το σύστημα ξεκινάει ή σταματάει σε κάποιο άλλο δομικό στοιχείο. Με βάση τα παραπάνω είναι φανερή η ιδιαίτερη αξία του σωστού σχεδιασμού των συστημάτων εξωτερικής θερμομόνωσης. Ιδιαίτερα στα υπάρχοντα κτίρια τα συστήματα εξωτερικής θερμομόνωσης είναι ίσως η μόνη αξιόπιστη και αποτελεσματική λύση για να διατηρήσουμε την αρχιτεκτονική του

παρελθόντος, προσαρμοσμένη στις σύγχρονες ανάγκες εξοικονόμησης ενέργειας. Εφόσον γίνει σωστά μπορεί να δώσει πραγματικά νέα ζωή και μοναδική αντοχή ακόμα και σε κτίρια με σοβαρά προβλήματα. Ευτυχώς η σύγχρονη τεχνολογία έχει εξελίξει τις μεθόδους κατασκευής εξωτερικής θερμομόνωσης, όπως ταυτόχρονα και την ποιότητα και τις ιδιότητες των υλικών, προσδίδοντας ταχύτητα, αξιοπιστία και πλήρη έλεγχο στην κατασκευή. Είναι μάλιστα ιδιαίτερα εντυπωσιακή η στροφή που γίνεται από κατασκευαστές στην χρήση ETICS και στις νέες κατασκευές, εκτιμώντας στο σύνολο τους τα πλεονεκτήματα που προσφέρονται τόσο στην κατασκευή όσο και στον εργολάβο. Μερικά από αυτά είναι: • Μεγάλη ταχύτητα κατασκευής • Τεράστια αρχιτεκτονική ευελιξία.

• Εφαρμογή σχεδόν σε οποιοδήποτε τύπο κτιρίου και σχεδόν σε κάθε υπόστρωμα.

• Σημαντική μείωση κόστους από παράπλευρες εργασίες, καλύτερος συντονισμός και έλεγχος των συνεργείων και του χρονοδιαγράμματος υλοποίησης της κατασκευής. Τα συστήματα εξωτερικής θερμομόνωσης είναι μια απόλυτα ασφαλής λύση θερμομόνωσης των όψεων των κτιρίων, εφόσον η κατασκευή τους γίνεται βάσει των τεχνικών οδηγιών κατασκευής, από ειδικευμένα συνεργεία, με υλικά ικανά να αντεπεξέλθουν στις αυξημένες απαιτήσεις. Η βασική φιλοσοφία των συστημάτων εξωτερικής θερμομόνωσης είναι εύκολο να γίνει κατανοητή, να τροποποιηθεί, ή να αντιγραφεί. Όμως η αντοχή στον χρόνο, η αξιοπιστία και η εγγύηση για την διάρκεια ζωής ενός συστήματος εξωτερικής θερμομόνωσης μπορούν να εξασφαλιστούν μόνο από ολοκληρωμένα, πιστοποιημένα και προπάντων δοκιμασμένα στον χρόνο συστήματα εξωτερικής θερμομόνωσης.

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 41

EΠIΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Καιρός να αλλάξουμε τρόπο σκέψης και να πράξουμε

Για να εξασφαλίσουμε μελλοντικά ποιότητα ζωής, δεν υπάρχει άλλος δρόμος από τη μείωση των εκπομπών CO2 μέσω της εξοικονόμησης ενέργειας. Με την σωστή θερμομόνωση των κτιρίων κάτι τέτοιο γίνεται εφικτό, μειώνοντας το κόστος θέρμανσης και δροσισμού τους. Ταυτόχρονα διατηρείται ένα βέλτιστο κλίμα χώρου κατά την διάρκεια όλου του χρόνου με ζεστασιά το χειμώνα και ευχάριστη δροσιά το καλοκαίρι.

Άνεση και ευχάριστη διαμονή Οι πλήρως και καλά μονωμένες εξωτερικές επιφάνειες ενός κτιρίου όπως οι τοίχοι, το δάπεδο, η στέγη και τα κουφώματα είναι προϋπόθεση για να επιτευχθεί ένα ιδανικό κλίμα εσωτερικού χώρου που να προκαλεί ευχάριστη αίσθηση θερμικής άνεσης στους ένοικους.

Ευχάριστη αίσθηση θερμικής άνεσης Η επιδιωκόμενη, ιδανική θερμοκρασία αέρος εσωτερικών χώρων ενός κτιρίου, με μικρές διαφοροποιήσεις χειμώνακαλοκαίρι, κυμαίνεται μεταξύ 19 και 220C. Όσο καλύτερα μονωμένο είναι ένα κτίριο, τόσο λιγότερο επηρεάζεται η θερμοκρασία των εσωτερικών επιφανειών των εξωτερικών τοίχων του από τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες, πράγμα που διευκολύνει στην επίτευξη της επιθυμητής θερμοκρασίας χώρου μέσω συστημάτων ψύξηςθέρμανσης (κλιματιστικό-καλοριφέρ). Τα κτίρια όμως που οι ιδιοκτήτες τους θέλουν να τα θεωρούν ως καλά μονωμένα δεν πρέπει να παρουσιάζουν διαφορές θερμοκρασίας μεταξύ εσωτερικών επιφανειών τοίχων και του εσωτερικού αέρα που να ξεπερνά τους 3 με 40C γιατί αυτό είναι το κριτήριο θερμικής άνεσης και ευχάριστης αίσθησης που αντιλαμβάνεται άμεσα κάθε άνθρωπος. Ο λόγος είναι ότι μεγάλες εσωτερικές θερμοκρασιακές διαφορές οδηγούν αναπόφευκτα στην δημιουργία ρευμάτων 42 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

αέρα με ανισομερή κατανομή της θερμοκρασίας μεταξύ δαπέδου και οροφής με αποτέλεσμα να μην παρέχεται μία ευχάριστη αίσθηση θερμικής άνεσης στους ένοικους, παρά τις κοστοβόρες καταναλώσεις ενέργειας. Τα παράθυρα και άλλου είδους θερμογέφυρες, αποτελούν ευαίσθητα σημεία, αδύναμους κρίκους στον παραπάνω σχεδιασμό γιατί συνήθως παρουσιάζουν χαμηλές θερμοκρασίες στην εσωτερική επιφάνεια τους. Λύση δίνει η εγκατάσταση θερμοδιακοπτόμενων κουφωμάτων, με διπλούς ή ακόμη και τριπλούς υαλοπίνακες, καθώς επίσης και η ολοκληρωμένη, πλήρης και επιμελημένη μόνωση όλου του περιβλήματος του κτιρίου. Μέτρα που απαιτείται να ληφθούν και λύσεις που πρέπει να εφαρμοστούν είναι: • Πλήρης θερμομόνωση των εξωτερικών δομικών στοιχείων • Ενεργειακά κουφώματα • Σωστή αεροστεγανότητα του κτιρίου • Μελετημένος μηχανισμός εξαερισμού του εσωτερικού χώρου Τα παραπάνω συνεισφέρουν και οδηγούν με σιγουριά σε ομοιόμορφες εσωτερικές θερμοκρασίες και ευχάριστη αίσθηση θερμικής άνεσης στους χώρους ενός κτιρίου.

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 43

EΠIΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

ΕΡΓΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ 5 ΣΙΛΟ Α’ ΥΛΩΝ ΜΕ SCC (Αυτοσυμπυκνούμενο ΣΤΙΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ «ΤΣΙΜΕΝΤΑ ΧΑΛΥΨ (Italcementi Group)»

Το έργο (σε ότι αφορά τα έργα Πολιτικού Μηχανικού) χωρίζεται σε τέσσερις φάσεις. Η πρώτη περιελάμβανε την θεμελίωση και κατασκευή 116 πασσάλων διαμέτρου 1200 mm και μήκους έως 52 m, όπου χρησιμοποιήθηκε σκυρόδεμα C30/37 και πραγματοποιήθηκε την περίοδο από το τέλος Νοεμβρίου 2011 έως τις αρχές Φεβρουαρίου 2012. Για την κατασκευή των πασσάλων χρησιμοποιήθηκε σκυρόδεμα κατηγορίας C30/37 με κατηγορία κάθισης S4, με ρυθμό σκυροδέτησης 2-3 πασσάλους ανά ημέρα. Στη δεύτερη φάση έγινε η σκυροδέτηση της θεμελίωσης των σιλό (που είναι και ο κεφαλόδεσμος των πασσάλων) Για την θεμελίωση, αρχικά είχε υπολογιστεί ότι θα πραγματοποιηθεί σε τουλάχιστον 3 ή 4 σκυροδετήσεις σε διαφορετικές ημέρες, όπου εκτός των άλλων το σκυρόδεμα θα έπρεπε να σταματάει με κάποιο τρόπο (νευρομετάλ, κοτετσόσυρμα, κλπ.) με πολλές αντικειμενικές δυσκολίες και λόγω του αρκετά πυκνού οπλισμού. Ο οπλισμός της πλάκας θεμελίωσης ήταν διπλή σχάρα με Φ25/10 και επάνω και κάτω, ενώ υπήρχαν 9 καβαλέτα Φ16/m2. Ενώ γενικά δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα όσον αφορά τον μέγιστο κόκκο των αδρανών, υπήρχε θέμα με την διέλευση του στελέχους του δονητή ανάμεσα 44 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

από τα σίδερα. Την Πέμπτη 5/4 πραγματοποιήθηκε σκυροδέτηση της θεμελίωσης – κεφαλόδεσμου του έργου της κατασκευής 5 σιλό Α’ υλών στο εργοστάσιο Τσιμέντα Χάλυψ. Η συνολική επιφάνεια ήταν ~1.700 m2 (κάτοψη περίπου 80m x 23m και ύψος 1,5m) και ο όγκος ήταν 2.525 m3. Για αυτό τον λόγο, επελέγη η χρήση ΑΥΤΟΣΥΜΠΥΚΝΟΥΜΕΝΟΥ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ κατηγορίας C25/30 με την εμπορική ονομασία του ομίλου Italcementi: i.flow LEVELLING 30. Η γκάμα των προϊόντων του αυτοσυμπυκνούμενου σκυροδέματος αποτελείται από 4 τύπους για διαφορετικές εφαρμογές: • i.flow LEVELLING για οριζόντια στοιχεία (πλάκες, θεμελιώσεις) • i.flow PLACING για κατακόρυφα στοιχεία (κολώνες, τοιχεία, σήραγγες) • i.flow PASSING για οριζόντια και κατακόρυφα στοιχεία με πολύ πυκνό οπλισμό, και • i.flow FINISHING για εξαιρετικές τελικές επιφάνειες και δύσκολες αρχιτεκτονικές διατομές και σχέδια Η απόφαση για ενιαία σκυροδέτηση της θεμελίωσης πάρθηκε ύστερα από συνεννόηση και με την εταιρεία κατασκευής

Σκυρόδεμα)

ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΟΛΙΣΘΑΙΝΟΝΤΟΣ ΞΥΛΟΤΥΠΟΥ

Μονάδα παραγωγής σκυροδέματος Ασπροπύργου (Α’ συγκρότημα)

του έργου Ιντρακάτ και τον επιβλέποντα μηχανικό και μελετητή, ύστερα και από μελέτες και προσομοιώσεις που έγιναν σε συνεργασία και με το ερευνητικό κέντρο του ομίλου στην Γαλλία (CTG), ειδικά σε ότι αφορά την έκλυση θερμότητας από την αντίδραση ενυδάτωσης του τσιμέντου σε μια ογκώδη σκυροδέτηση. Ο λόγος για τον οποίον επελέγη η ενιαία σκυροδέτηση ήταν για την ταχύτερη αλλά και ποιοτικότερη εκτέλεση του έργου, αφού και η θεμελίωση ολοκληρώθηκε σε πολύ μικρότερο

χρόνο, αλλά και χωρίς καθόλου δόνηση και συνεπώς χωρίς τα όποια προβλήματα συνεπάγεται η ανεπαρκής, λάθος ή η υπερβολική δόνηση, αλλά και με ελάχιστα άτομα στον χώρο σκυροδέτησης (μόνο οι βοηθοί των αντλιών που απλώς κράταγαν το λάστιχο) που σημαίνει λιγότερα έξοδα, αλλά και μεγαλύτερη ασφάλεια. Επίσης πρέπει να σημειωθεί ότι και ο θόρυβος ήταν ελάχιστος, καθώς η μόνη πηγή θορύβου ήταν η αντλία, η οποία εκτός των άλλων λειτουργούσε και σε πολύ χαμηλές στροφές χωρίς καθόλου ζόρισμα. Η σκυροδέτηση πραγματοποιήθηκε σε 3 στρώσεις (του 0.5m η κάθε μια) και με διαφορετική αναλογία επιβραδυντικού προσθέτου, ούτως ώστε η πήξη να ξεκινήσει περίπου ταυτόχρονα και να μην υπάρχουν σημαντικές διαφορές θερμοκρασίας κατά τη διάρκεια της ενυδάτωσης. Πριν την σκυροδέτηση, τοποθετήθηκαν σε συνεργασία με την CTG και αισθητήρες καταγραφής της θερμοκρασίας. Τοποθετήθηκαν συνολικά 9 αισθητήρες (διπλοί αισθητήρες σε κάθε σημείο για λόγους ασφαλείας), σε 3 σημεία, στο μέσο της κάτοψης, στην άκρη, καθώς και σε σημείο περίπου στα 2/3 της κάτοψης. Σε κάθε θέση υπήρχαν 3 αισθητήρες, στο μέσο περίπου της κάθε στρώσης (~0,25 m, 0,75 m & 1,25m).

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 45

EΠIΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Μεγάλη προσοχή δόθηκε στους ξυλοτύπους, κυρίως σε ότι αφορούσε την αντοχή τους (σε πίεση και ανύψωση), ενώ τοποθετήθηκε εσωτερικά παντού nylon ώστε να είναι στεγανό το καλούπι, καθώς και για να μπορέσει μετά το τέλος της σκυροδέτησης να πλημμυρίσει με ~10 cm νερού η πλάκα, για μόνωση και συντήρηση (οι πλευρικές επιφάνειες δεν ενδιέφεραν ως προς την εμφάνιση, καθώς όλη η θεμελίωση θα μπαζωθεί). Για την παρασκευή του σκυροδέματος χρησιμοποιήθηκε η μονάδα παραγωγής της ΧΑΛΥΨ Δομικά Υλικά (Ετ Μπετόν) στον Ασπρόπυργο η οποία διαθέτει 2 συγκροτήματα παραγωγής (mixer) και χρησιμοποιήθηκαν 3 αντλίες σκυροδέματος (55, 42 & 37m). Η σκυροδέτηση ολοκληρώθηκε σε 27 ώρες από την έναρξη και χρειάστηκαν 2.525m3 σκυροδέματος. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο προγραμματισμός είχε γίνει για την Τετάρτη 4/4, όπου δεν υπήρχαν άλλες παραγγελίες, αλλά λόγω απεργίας των οικοδόμων εκείνη την ημέρα, μετατέθηκε για την επομένη, με αποτέλεσμα να υπάρχουν άλλα 400m3 σε άλλες παραγγελίες. Η μέση παραγωγικότητα της μονάδας παραγωγής ήταν περίπου 110-120m3/h ενώ υπήρξαν και περιπτώσεις που έφτασε τα 150m3/h. Είναι δεδομένο ότι αν δεν υπήρχαν εξωτερικές παραγγελίες η σκυροδέτηση θα είχε ολοκληρωθεί σε περίπου από 20-21 ώρες. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, μετά το πέρας της σκυροδέτησης, όλη η πλάκα πλημμύρισε με περίπου 10cm νερού από την Παρασκευή το μεσημέρι, έως την Δευτέρα το πρωί που ξεκίνηση η απομάκρυνση των ξυλοτύπων και στη συνέχεια υπήρχε συνεχής διαβροχή του σκυροδέματος. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικό καθώς: •Δεν υπήρξαν ουσιώδεις ρηγματώσεις στην πλάκα (λίγες και πολύ μικρού ανοίγματος και μήκους) •Εξαιρετικές επιφάνειες τόσο στην επιφάνεια, όσο και στα πλευρικά τοιχώματα •Ταχύτατη ολοκλήρωση της θεμελίωσης (1 ημέρα αντί για 1 εβδομάδα) •Ελάχιστα άτομα καθ’ όλη τη σκυροδέτηση (2-3 άτομα μόνο στο τελείωμα με δονητική πήχη, λόγω απαίτησης για επιπεδότητα κυρίως δίπλα στις αναμονές οπλισμού των σιλό.

•Εξαιρετικές τιμές θερμοκρασίας ακόμα και στον πυρήνα της σκυροδέτησης και επίσης μικρές θερμοκρασιακές διαφορές μεταξύ πυρήνα-επιφάνειας (βλ. παρακάτω) •Μηδενική ηχητική όχληση •Ασφαλείς συνθήκες στο έργο (λόγω ελάχιστου προσωπικού στον χώρο σκυροδέτησης) και χωρίς καταπόνηση των εργαζομένων (δόνηση) •Ιδιαίτερα χαμηλή τυπική απόκλιση δοκιμίων (τυπική απόκλιση σε 2 δωδεκάδες δοκιμίων που ελήφθησαν στο έργο ήταν ~2,0, ενώ από τον έλεγχο στη μονάδα με δειγματοληψί46 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

ες ανά 100 m3 παραγωγής, σε 26 δοκίμια ήταν 2,5) Από τις μετρήσεις της θερμοκρασίας του σκυροδέματος για 7 συνεχείς ημέρες μετά την σκυροδέτηση, προέκυψε ότι η μεγαλύτερη θερμοκρασία ήταν 53,6oC, ενώ η μέγιστη απόλυτη διαφορά θερμοκρασίας την ίδια στιγμή σε οποιοδήποτε από τα 9 σημεία που μετρήθηκαν ήταν 17,1 oC. Μια εικόνα των μετρήσεων της θερμοκρασίας φαίνεται στον παρακάτω πίνακα: Για την επιτυχή εκτέλεση αυτής της πολύ σημαντικής σκυροδέτησης, συνεργάστηκαν με επιτυχία όλοι οι κλάδοι του ομίλου Italcementi στην Ελλάδα (Σκυρόδεμα, Τσιμέντο, Αδρανή Υλικά), με το ερευνητικό κέντρο του ομίλου στην Γαλλία (CTG), καθώς και την κατασκευάστρια εταιρεία του έργου (ΙΝΤΡΑΚΑΤ) και τους μελετητές (ΔΟΜΟΣ Σύμβουλοι Μηχανικοί ) Η τρίτη φάση περιλαμβάνει την ανέγερση των 5 σιλό ύψους 46m και διαμέτρου 14m με την μέθοδο του ολισθαίνοντος ξυλοτύπου. Η ολίσθηση έγινε σε 2 φάσεις, στην πρώτη έγινε η ανέγερση των 3 σιλό της νότιας πλευράς με χρόνο ανέγερσης των σιλό 26 ημέρες (3100 μ3 σκυροδέματος σε 24ώρη βάση) και εν συνεχεία των υπολοίπων 2 σιλό με χρόνο ανέγερσης 18 ημέρες (2250 μ3 σκυροδέματος σε 24ώρη βάση). Στο έργο χρησιμοποιήθηκε αντλία ύψους 55μ μέχρι το ύψος των 30 μέτρων ενώ για τα υπόλοιπα 17 μέτρα η σκυροδέτηση έγινε με κουβά χωρητικότητας 1,5 μ3. Η κατασκευή έγινε με χρήση σκυροδέματος κατηγορίας C35/45 με μέγιστο κόκκο αδρανών 16 mm, και κατηγορίας κάθισης S5 (~22-24 cm) λόγω του υπερβολικά πυκνού οπλισμού που υπήρχε και της μεγάλης δυσκολίας διέλευσης δονητών. Στη συγκεκριμένη φάση, πολύ μεγάλη σημασία είχε ο χρόνος έναρξης πήξης του σκυροδέματος καθώς υπήρχε απαίτηση για αντοχή τουλάχιστον 1 MPa στις 8 ώρες. Έτσι ύστερα από πληθώρα δοκιμών καταλήξαμε στη χρήση συνθέσεων με μεταβαλλόμενη ποσότητα επιβραδυντικού προσθέτου, ανάλογα με την ώρα της ημέρας, αλλά και τις συνθήκες του περιβάλλοντος (θερμοκρασία, υγρασία). Η μέθοδος της ολίσθησης επέτρεψε την ταχεία ολοκλήρωση του έργου μέσα σε τρείς μήνες από την κατασκευάστρια εταιρεία Ιντρακάτ περιλαμβανομένου και του χρόνου συναρμολόγησης και αποσυναρμολόγησης του ξυλοτύπου. Η τέταρτη φάση περιλαμβάνει την κατασκευή στο εργοστάσιο μεταλλικών κατασκευών της Ιντρακάτ και την ανέγερση των μεταλλικών κώνων των σιλό που θα κατασκευασθούν από υλικό Fe 430 B, EN 10025, πάχους 12 χιλιοστών και θα καταλήγουν σε άνοιγμα 1400 x 1900 χιλιοστά. Σε κάθε κώνο θα προσαρμοσθεί φλάντζα με βελόνια ρύθμισης εκροής υλικού.

Μονάδα παραγωγής σκυροδέματος Ασπροπύργου (Β’ συγκρότημα)

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 47

ΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Επιμέλεια: Ευθύμιος Αναγνωστόπουλος, Δικηγόρος

Η ΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ασχολείται για τον μήνα αυτόν με μια σημαντική απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, για την οποία πολλοί ιδιώτες απευθύνουν ερωτήματα στα μέλη του ΣΠΜΕ, και αφορά το Έκτακτο ειδικό τέλος ηλεκτροδοτούμενων δομημένων επιφανειών μέσω λογαριασμών ΔΕΗ (Συνταγματικότητα ρύθμισης). Για οποιαδήποτε διευκρίνιση ή ερμηνεία επί των αποφάσεων, τα μέλη μπορούν να επικοινωνούν με την γραμματεία του ΣΠΜΕ.

ΣτΕ.Ολ 1972/2012 ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ Έκτακτο ειδικό τέλος ηλεκτροδοτούμενων δομημένων επιφανειών μέσω λογαριασμών ΔΕΗ - Συνταγματικότητα ρύθμισης - Υπουργική απόφαση περί διακοπής παροχής ηλεκτρικού ρεύματος - Αντισυνταγματικότητα ρύθμισης -. Ακύρωση διατάξεων απόφασης του αναπληρωτή υπουργού οικονομικών που προβλέπουν τη διακοπή παροχής ηλεκτρικού ρεύματος σε περίπτωση μη καταβολής του ειδικού τέλους ηλεκτροδοτούμενων δομημένων επιφανειών μέσω του λογαριασμού κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος. Η εν λόγω ρύθμιση είναι ανίσχυρη και μη εφαρμοστέα ως αντισυνταγματική (Απόψεις μειοψηφίας). Επιβολή του εν λόγω τέλους για την αντιμετώπιση του δημοσιονομικού ελλείμματος της Χώρας. Το ειδικό τέλος ηλεκτροδοτούμενων δομημένων επιφανειών δεν συνιστά ανταποδοτικό τέλος, αλλά φόρο. Έχει έκτακτο και προσωρινό χαρακτήρα (Αντίθετη μειοψηφία). Αντικείμενο και υποκείμενο της εν λόγω φορολογικής επιβάρυνσης. Κρίθηκε ότι η επιβολή του ΕΕΤΗΔΕ συνιστά υπό τις δεδομένες συνθήκες ανεκτό περιορισμό της προστασίας 48 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

της περιουσίας και δεν παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας, ούτε την προστασία της ιδιοκτησίας (Συγκλίνουσες και αντίθετες μειοψηφούσες απόψεις). Φορολογικές επιβαρύνσεις για την αντιμετώπιση της οικονομικής κατάστασης της Χώρας. Τρόπος βεβαίωσης του τέλους. Κρίθηκε ότι δεν αντίκειται στην αρχή της διάκρισης των εξουσιών. (Παρατίθεται απόσπασμα της απόφασης :)

«.....Αριθμός 1972/2012 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 2 Δεκεμβρίου 2011, με την εξής σύνθεση: Π. Πικραμμένος, Πρόεδρος, Σωτ. Ρίζος, Ν. Σακελλαρίου, Δ. Πετρούλιας, Αθ. Ράντος,Αγγ. Θεοφιλοπούλου, Αντιπρόεδροι, Ν. Ρόζος, Χρ. Ράμμος, Ν. Μαρκουλάκης, Δ. Μαρινάκης, Γ. Παπαγεωργίου, Μ. Καραμανώφ, Μ. Βηλαράς, Ι. Μαντζουράνης, Αικ.Σακελλαροπούλου, Αικ. Χριστοφορίδου, Δ. Αλεξανδρής, Δ. Σκαλτσούνης, Αρ.-Γ. Βώρος, Γ. Ποταμιάς, Ευαγγ. Νίκα, Ι. Γράβαρης, Ευθ. Αντωνόπουλος, Γ. Τσιμέκας, Σπ.Μαρκάτης, Φ. Ντζίμας, Σπ. Χρυσικοπούλου, Ηρ. Τσακόπουλος, Μ. Σταματελάτου, Μ. Παπαδοπούλου, Β. Αραβαντινός, Α. Καλογεροπούλου, Εμμ. Κουσιουρής, Ο. Ζύγουρα, Β. Ραφτοπούλου, Κ. Φιλοπούλου, Θ. Αραβάνης, Κ. Πισπιρίγκος, Μ. Πικραμένος, Σύμβουλοι, Φρ. Γιαννακού, Αικ. Ρωξάνα, Ουρ. Νικολαράκου-Μαυρομιχάλη, Πάρεδροι. Από τους ανωτέρω οι Σύμβουλοι Σπ. Χρυσικοπούλου και Α. Καλογεροπούλου, καθώς και η Πάρεδρος Α. Ρωξάνα, μετέχουν ως αναπληρωματικά μέλη, σύμφωνα με το άρθρο 26 παρ. 2 του ν. 3719/2008. Γραμματέας η Μ. Παπασαράντη.

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 49

ΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Για να δικάσει την από 24 Οκτωβρίου 2011 αίτηση:.....

2. Eπειδή, με την αίτηση αυτή, όπως παραδεκτώς συμπληρώθηκε με το από 11.11.2011 δικόγραφο προσθέτων λόγων, ζητείται η ακύρωση της υπ’ αριθμ. 1211/2011 αποφάσεως του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών υπό τον τίτλο «Καθορισμός του τρόπου και της διαδικασίας για: α) την είσπραξη του έκτακτου ειδικού τέλους ηλεκτροδοτούμενων δομημένων επιφανειών μέσω των λογαριασμών κατανάλωσης του ηλεκτρικού ρεύματος, β) τη βεβαίωση και είσπραξη του τέλους κατά τις διατάξεις του Κ.Ε.Δ.Ε. από τον κύριο ή επικαρπωτή του ακινήτου σε περίπτωση μη καταβολής του μέσω των λογαριασμών κατανάλωσης του ηλεκτρικού ρεύματος, γ) τη βεβαίωση και είσπραξη του τέλους σε περίπτωση μη συνδρομής των προϋποθέσεων απαλλαγής και δ) την εφαρμογή των διατάξεων των παραγράφων 6, 7, του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 11 καθώς και των προϋποθέσεων επιστροφής του ειδικού τέλους από την αρμόδια Δ.Ο.Υ., για το έτος 2011» (ΦΕΚ Β΄ 2298/13.10.2011).

3. Επειδή, η κρινομένη αίτηση, εισήχθη στην Ολομέλεια λόγω μείζονος σπουδαιότητος με την από 1.11.2011 πράξη του Προέδρου του Δικαστηρίου κατ’ εφαρμογή του άρθρου 14 παρ. 2 εδ. α΄ του π.δ. 18/1989 (ΦΕΚ Α΄ 8).

6. Επειδή, με το άρθρο 53 παρ.1 του ν. 4021/2011 επιβλήθηκε «ειδικό τέλος υπέρ του Δημοσίου στις ηλεκτροδοτούμενες για οικιστική ή εμπορική χρήση δομημένες επιφάνειες των ακινήτων που υπάγονται κατά τη 17η Σεπτεμβρίου κάθε έτους στο τέλος ακίνητης περιουσίας που προβλέπεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 24 του ν. 2130/1993 (Α΄62)», ως προς δε τα προσδιοριστικά στοιχεία του τέλους αυτού ορίσθηκαν στις επόμενες διατάξεις του ιδίου άρθρου τα εξής: «2. Για τον υπολογισμό του τέλους της παραγράφου 1 λαμβάνεται υπόψη το εμβαδό της δομημένης επιφάνειας, το ύψος της τιμής ζώνης και η παλαιότητα του ακινήτου, όπως αυτά αναγράφονται στο λογαριασμό της Δ.Ε.Η. ή τους εναλλακτικούς προμηθευτές ηλεκτρικού ρεύματος με βάση τα οποία λογίστηκε κατά τη 17.9.2011 το τέλος ακίνητης περιουσίας της παρ.1 του άρθρου 24 του ν. 2130/1993, καθώς και συντελεστής προσαύξησης αντιστρόφως ανάλογος προς την παλαιότητα του ακινήτου και συντελεστής προσδιορισμού του τέλους σε ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο σύμφωνα με τους ακόλουθους πίνακες: ...5. Στο ειδικό τέλος του παρόντος άρθρου δεν υπόκεινται τα ακίνητα που ανήκουν: α) στο Ελληνικό Δημόσιο, στα Ν.Π.Δ.Δ, στους Ο.Τ.Α. και τις δημοτικές επιχειρήσεις, β)… γ) … Επίσης απαλλάσσονται από το έκτακτο ειδικό τέλος: α) Οι κοινόχρηστοι χώροι πολυκατοικιών και ξενοδοχειακών καταλυμάτων β) Τα ακίνητα πού έχουν χαρακτηρισθεί:-ως διατηρητέα… -ως χώ50 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

ροι ιστορικών και αρχαιολογικών μνημείων και γ) Τα ακίνητα που έχουν αποκλειστικά γεωργική ή κτηνοτροφική ή βιοτεχνική ή βιομηχανική χρήση. 6. Κατ’ εξαίρεση των παραγράφων 2 και 3, το ειδικό τέλος του παρόντος άρθρου ισούται με 0,5 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, ανεξάρτητα από την τιμή ζώνης και την παλαιότητα του ακινήτου, για ένα ακίνητο που ιδιοκατοικείται και ανήκει κατά κυριότητα ή επικαρπία σε: α) πολύτεκνο… β) σε πρόσωπο που είναι το ίδιο ή πρόσωπο που το βαρύνει φορολογικά, σύμφωνα με το άρθρο 7 του ΚΦΕ, ανάπηρο, … Ομοίως, κατ’ εξαίρεση των παραγράφων 2 και 3 δεν οφείλεται το ειδικό τέλος του παρόντος άρθρου για ένα ακίνητο που ιδιοκατοικείται και ανήκει κατά κυριότητα ή επικαρπία σε μακροχρόνια άνεργο 7. Για την εφαρμογή της προηγουμένης παραγράφου ο δικαιούχος … υποβάλλει αίτηση στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (Γ.Γ.Π.Σ.)…».

7. Επειδή, όπως εξαγγέλλεται στις πρώτες γραμμές της πρώτης παραγράφου του ως άνω άρθρου 53 του ν. 4021/2011 και όπως αναλύεται στην αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει το σχέδιο διατάξεως του άρθρου 53, το οποίο είχε κατατεθεί ως “προσθήκη-τροπολογία, η επιβολή του τέλους

αυτού υπαγορεύθηκε από την επιτακτική ανάγκη να ληφθούν μέτρα έκτακτα και κατεπείγοντος χαρακτήρα, ώστε, παρά την αναθεώρηση των προβλέψεων για το δημοσιονομικό έλλειμμα συνεπεία αναθεωρήσεως του βαθμού ύφεσης της ελληνικής οικονομίας, να καταστεί παρ’ όλα αυτά δυνατόν να επιτευχθούν οι τεθέντες δημοσιονομικοί στόχοι μειώσεως του ελλείμματος τόσο για το 2011 όσο και για το 2012. Ως

εκ τούτου, εφ’ όσον δηλαδή το επίδικο τέλος δεν επιβάλλεται σε ανταπόδοση συγκεκριμένης υπηρεσίας παρεχομένης από το Κράτος προς τουςεπιβαρυνομένους με αυτό, τα δε έσοδα από την είσπραξή του περιέρχονται στον κρατικό προϋπολογισμό προς κάλυψη του δημοσιονομικού ελλείμματος, ήτοι προς εξυπηρέτησηγενικοτέρου κρατικού σκοπού, δεν συνιστά ανταποδοτικό τέλος, αλλά φόρο

κατά την έννοια του άρθρου 78 του Συντάγματος.

Aλλωστε, η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων, από την οποία, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, εξαρτάται απολύτως η πραγματική αξία της βαρυνομένης με το επίδικο τέλος ακίνητης περιουσίας, συνιστά μεν σκοπό δημοσίου συμφέροντος, όχι, όμως παροχή ειδικής ωφελείας προς τους βαρυνομένους με αυτό, ώστε να αναιρείται ο χαρακτήρας του εν λόγω “τέλους” ως φορολογικής επιβαρύνσεως.

8. Επειδή, περαιτέρω, η εν λόγω φορολογική επιβά-

ρυνση έχει έκτακτο χαρακτήρα, όπως τούτο εξαγγέλλεται στον τίτλο του ως άνω άρθρου 53 του ν.

4021/2011 [«΄ΕκτακτοΕιδικό Τέλος Ηλεκτροδοτούμενων

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 51

ΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Δομημένων Επιφανειών (Ε.Ε.Τ.Η.Δ.Ε.)»] και όπως προκύπτει τόσο από τις επί μέρους ρυθμίσεις του νόμου όσο και από το προαναφερθέν περιεχόμενο της οικείας αιτιολογικής εκθέσεως, αλλά και τις γενόμενες στην Βουλή σχετικές συζητήσεις. Κατά δε την συγκλίνουσα γνώμη .......... ο έκτακτος και προσωρινός χαρακτήρ του μέτρου προκύπτει, επί πλέον, ευθέως, από την ρητή αναφορά στην παρ. 1 του άρθρου 53 του ν. 4021/2011, κατά την οποία το μέτρο επιβάλλεται «για επιτακτικούς λόγους εθνικού συμφέροντος που συνίστα-

νται στην άμεση μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος» Η αναφορά αυτή, στο ίδιο το κείμενο του νόμου, στους λόγους επιβολής του μέτρου δεν στερείται κανονιστικού περιεχομένου, έχει δε την έννοια ότι με αυτήν οριοθετείται, κατ’αρχήν, από τον ίδιο το νομοθέτη το χρονικό πλαίσιο ισχύος του μέτρου, το οποίο δεν δύναται να αφορά παρά στην αντιμετώπιση της ανάγκης για «άμεση» μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος. Προσδιορίζεται δε περαιτέρω, με την παρ. 4 του ιδίου άρθρου, ειδικότερα, η χρονική διάρκεια ισχύος του μέτρου, το οποίο, κατά την τελευταία αυτή διάταξη, αφορά στα έτη 2011 και 2012. Μειοψήφησε ο Σύμβουλος Γ. Ποταμιάς, κατά την γνώμη του οποίου ο επίδικος φόρος, όπως επιβάλλεται με το άρθρο 53 παρ.1 του ν.

4021/2011, έχει πάγιο χαρακτήρα.

9. Επειδή, στην μεν παράγραφο 1 του άρθρου 78 του Συντάγματος ορίζεται ότι «Κανένας φόρος δεν επιβάλλεται ούτε εισπράττεται χωρίς τυπικό νόμο που καθορίζει το υποκείμενο της φορολογίας και το εισόδημα, το είδος της περιουσίας, τις δαπάνες και τις συναλλαγές ή τις κατηγορίες τους, στις οποίες αναφέρεται ο φόρος», στην δε παράγραφο 4 του ιδίου άρθρου ότι «Το αντικείμενο της φορολογίας, ο φορολογικός συντελεστής, οι απαλλαγές ή εξαιρέσεις από τη φορολογία … δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο νομοθετικής εξουσιοδότησης …». Σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις, το αντικείμενο και το υποκείμενο του φόρου, ο φορολογικός συντελεστής καθώς και οι απαλλαγές ή εξαιρέσεις από αυτόν πρέπει να θεσπίζονται με τυπικό νόμο και όχι με πράξη της Διοικήσεως που εκδίδεται κατά νομοθετική εξουσιοδότηση. Δεν αποκλείεται, όμως, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, η επιβολή φόρου δια του προσδιορισμού του υποκειμένου, του αντικειμένου και του συντελεστή του φόρου κατά παραπομπή σε διατάξεις άλλου τυπικού νόμου, εφ’ όσον έτσι προσδιορίζονται εμμέσως μεν, πλην σαφώς, τα απαιτούμενα από την διάταξη του άρθρου 78 παρ.1 του Συντάγματος απαιτούμενα προσδιοριστικά στοιχεία του φόρου.

14. Επειδή, το άρθρο 4 του Συντάγματος ορίζει στην 52 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

μεν παράγραφο 1 ότι «Οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου» και στην παράγραφο 5 ότι «Οι Έλληνες συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δημόσια βάρη, ανάλογα με τις δυνάμεις τους». Από τις διατάξεις αυτές σε συνδυασμό με το άρθρο 78 παρ.1 του Συντάγματος, που καθορίζει τα στοιχεία που μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο φορολογικής επιβαρύνσεως (εισόδημα, περιουσία, δαπάνες ή συναλλαγές), συνάγεται ότι ο νομοθέτης είναι, κατ’ αρχήν, ελεύθερος να καθορίζει τις διάφορες μορφές των οικονομικών επιβαρύνσεων για την δημιουργία δημοσίων εσόδων προς κάλυψη των δαπανών του Κράτους, που δύνανται να επιβληθούν στους βαρυνομένους πολίτες με διαφόρους τρόπους, περιορίζεται, όμως, από ορισμένες γενικές αρχές, με τις οποίες επιδιώκεται από τον συνταγματικό νομοθέτη η πραγμάτωση των κανόνων της φορολογικής δικαιοσύνης και του κράτους δικαίου γενικότερα.

25. Επειδή, η θεσπιζομένη, κατά τα ανωτέρω, στην παράγραφο 11 του άρθρου 53 του ν. 4021/2011 δυνατότητα της ΔΕΗ και των εναλλακτικών προμηθευτών ηλεκτρικού ρεύματος να προβαίνουν σε διακοπή της παροχής του ηλεκτρικού ρεύματος προς τον καταναλωτή αντίκειται στο Σύνταγμα και είναι, ως εκ τούτου, ανίσχυρη, οι δε ερειδόμενεςστην ανωτέρω ρύθμιση διατάξεις του άρθρου 4 της προσβαλλομένης υπουργικής αποφάσεως είναι ακυρωτέες.

28. Επειδή, εν όψει των ανωτέρω, η κρινομένη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή εν μέρει και να ακυρωθούν οι διατάξεις του άρθρου 4 της προσβαλλομένης υπουργικής αποφάσεως, στο μέτρο που με αυτές εξειδικεύεται και συμπληρώνεται η προβλεπομένη στην παράγραφο 11 του άρθρου 53 του ν. 4021/2011 ρύθμιση περί διακοπής της παροχής του ηλεκτρικού ρεύματος σε περίπτωση μη καταβολής του Ε.Ε.Τ.Η.Δ.Ε. μέσω του λογαριασμού κατανάλωσης του ηλεκτρικού ρεύματος, ρύθμιση, η οποία, κατά τα ανωτέρω γενόμενα δεκτά, είναι ανίσχυρη και μη εφαρμοστέα ως αντισυνταγματική.

Διά ταύτα Δέχεται εν μέρει την υπό κρίση αίτηση, κατά τα εκτιθέμενα στο αιτιολογικό.

Ακυρώνει τις περί διακοπής της παροχής ηλεκτρικού ρεύματος διατάξεις του άρθρου 4 της υπ’ αριθμ.

1211/2011 αποφάσεως του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, κατά ταειδικότερον εκτιθέμενα στο αιτιολογικό. ....»

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 53

54 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

Η Sol Inc (USA) είναι ο παγκόσμιος ηγέτης στην κατασκευή ηλιακών φωτιστικών δρόμων με πάνω 50.000 συστήματα εγκατεστημένα, σε πάνω από 60 χώρες και στις 6 ηπείρους. Επίσης κατασκευάζει καινοτόμες λύσεις όπως ηλιακές στάσεις λεωφορείων, ηλιακή σήμανση και διαφήμιση, ηλιακά συστήματα ασφαλείας κ.α.

Αντιπρόσωπος για την Ελλάδα: le.n.nik Commercial Agency M. Ψέλλου 18, 26333 Πάτρα, Τηλ: 2610 312759, e-mail: info@lennik.gr www.lennik.gr

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 55

56 ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 1

ΔΕΛΤΙΟΣΠΜΕ 1