Foliolum oktober website by Pharmaciae Sacrum

G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” Universitair Centrum voor Farmacie

Foliolum

Hard Gaan

4-FluOramfetamine

Meer dan een one-night stand Het verhaal achter legale drugs

Geen vergoeding

voor betere cholesterolverlager Interview met Ad van Boven

EJC ‘t Haantje Opgericht tijdens vla-sjoelen Verslag van Aly Najak

Uitgave 1 | Oktober 2015

Foliolum

De industriële farmacie biedt een scala aan mogelijkheden. Of het nu een grote multinational, een klein lokaal opererend bedrijf of een consultancy bureau is, er is altijd een belangrijke en uitdagende rol voor de industrieapotheker weggelegd.

Editie 1

Oktober 2015

G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” in samenwerking met het Universitair Centrum voor Farmacie aan de Rijksuniversiteit Groningen

Redactioneel

2 Praesides 3 Interview met... 5 Column Bryan Yilmaz 6 4 - Fluoramfetamine: Meer dan een one-night stand 8 Kort wetenschappelijk 10 Vijf vragen aan...

Als industrieapotheker kan je op de volgende werkplekken terecht: • in de innoverende farmaceutische industrie • bij fabrikanten en leveranciers van vrij verkrijgbare geneesmiddelen • bij fabrikanten en leveranciers van generieke middelen • bij farmaceutische groothandels • bij producenten van grondstoffen Een industrieapotheker heeft vele gezichten. Bijvoorbeeld als manager of staffunctionaris, in Productie, Quality Control of Quality Assurance. Maar ook in commerciële functies bij Marketing en Sales, bij Research en Development, als Registration Officer of als General Manager kan een industrieapotheker aan de slag.

Studenten Farmacie opgelet! Wanneer je speciale interesse hebt in de industrie kun je nu al gebruik maken van de voordelen die de NIA te bieden heeft. De NIA behartigt de belangen van alle industrie apothekers. Van nu en van de toekomst. Tegen een speciaal tarief heb je toegang tot een breed netwerk van industrieapothekers en vak inhoudelijke informatie.

4 - Fluoramfetamine p. 6

Facultair

12 Afgestudeerden 14 Alumnus 15 Konijntje medicijntje Wil je meer informatie over de vele mogelijkheden van de industriële farmacie, vraag dan het boekje ‘Voor mensen, de wetenschap en

Pharmaciae Sacrum 16 Fotopagina 18 Even voorstellen... 19 P.S.-activiteiten 23 Eten met... 26 PhD 27 Puzzelpagina 28 Selfie van het Foliolum 28 Tien tips...

Eerstejaars Introductiekamp p. 19

gewoon omdat het leuk is’ aan via het NIA-secretariaat op telefoonnummer 070 373 72 70

Interview met Ad van Boven p. 3

Voor mensen, de wetenschap en gewoon omdat het leuk is De vele gezichten van de industriële farmacie

Oktober 2015 | Foliolum | G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM”

REDACTIONEEL

PRAESIDES

INTERVIEW MET...

AD VAN BOVEN

COMIC SANS Geachte lezer,

Dinsdag 24 maart, de dag dat het allemaal begon. Samen met Harmen, Niek, Jules en Inge stond ik voor de Boeringzaal te wachten tot de Algemene Leden Vergadering begon en wij officieel de nieuwe redactiecommissie zouden worden van P.S. Onze commissie miste op dat moment nog één assessor. Snel na de ALV vulde Fleur deze functie in, onze commissie was compleet, ons avontuur kon beginnen. Met de oude redactiecommissie eten en naar de negende, met z’n allen in thema naar het EJC-feest, bowlen, eten en vergaderen, onze commissie houdt erg van gezelligheid. Toch hadden we binnen een paar weken een naam, logo en commissieshirts. Een vliegende start. Na het laatste Foliolum van ‘Diepgang’ was het tijd voor het serieuze gedeelte. Na veel vergaderen en brainstormen hadden we een hoop goede ideeën. Misschien wel iets te veel. Na een aantal discussies over het thema hebben we gekozen voor ‘Hard Gaan’, omdat niet alleen wij van ‘Comic Sans’ hard gaan, maar ook de farmaceutische wereld in het algemeen. De ontwikkelingen gaan snel en zijn nauwelijks bij te houden. Om jullie hier een klein beetje van op de hoogte te houden, staan in dit nummer een artikel over de designerdrug 4-FMP en een artikel over nieuwe geneesmiddelen voor harten vaatziekten. Natuurlijk ontbreken de leuke, grappige en interessante artikelen van studenten niet in dit nummer. Wij als commissie hebben hier een column en de ‘Selfie van het Foliolum’ aan toegevoegd. Stuur dus allemaal je mooiste selfies naar redactiecommissie1516@gmail.com en win een leuke prijs!

Voor u ligt het eerste nummer van het Foliolum van dit collegejaar, tevens het eerste nummer van deze redactiecommissie. Wanneer dit Foliolum bij u op de mat is gevallen, zullen de eerste bladeren alweer van de bomen gevallen zijn en heeft P.S. weer nieuwe enthousiaste Farmaciestudenten mogen ontvangen. Op de Introductiedag en het Introductiekamp hebben zij kennis gemaakt met onze vereniging. De commissie heeft voor hun eerste nummer meteen gekozen voor een thema dat ingaat op de basis van ons leven: het hart. De spier die ervoor zorgt dat alle cellen van ons lichaam van zuurstof en voedingsstoffen worden voorzien. Een spier waar van alles mis mee kan zijn, hier zult u ongetwijfeld over lezen in deze uitgave van het Foliolum. Aan de andere kant kan het thema ‘Hard Gaan’ ook duiden op iets anders. Naast dat het de reclameslogan van Walibi is, wordt de term ook vaak gebruikt in de illegale drugsscene. Hierbij duidende op de mentale dan wel fysieke staat waarin de gebruiker van de drugs verkeerd. Twee kanten van dit thema welke ook betrekking op elkaar hebben. Het nuttigen van drugs kan schadelijke gevolgen hebben op het hart. Zo is er bekend dat het gebruik van cocaïne de kans op het krijgen van een hartstilstand verhoogt. Ik ben benieuwd hoe de commissie deze twee kanten van het thema zal belichten en wens u veel leesplezier. Met vriendelijke groet, namens het 134e bestuur der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” Theo Last, h.t. praeses

Met vriendelijke groet,

Ceren Zwijnenburg h.t. praeses

DOOR JULES VAN BOVEN

Kunt u zichzelf voorstellen? wie bent u en wat voor beroep oefent u uit? “Mijn naam is Ad van Boven, en ik ben interventiecardioloog aan het Medisch Centrum te Leeuwarden.” Met wat voor medische ontwikkelingen heeft u als cardioloog te maken?

Veel plezier met het lezen van ons eerste nummer!

namens 29e de Redactiecommissie ‘Comic Sans’,

Een interview met weledelzeergeleerde heer A.J. van Boven, cardioloog aan het Medisch Centrum te Leeuwarden. Het interview valt in het kader van ‘Hard gaan’, omdat het zich verdiept in de ontwikkelingen op het gebied van harten vaatziekten. Ad Van Boven wordt gevraagd naar de belangrijkste ontwikkelingen, waarmee hij als cardioloog te maken heeft. Ook wordt aan hem met nadruk gevraagd of er vernieuwingen zijn in medicatie voor harten vaatziekten, met het oog op de farmacie.

PHARMACIAE SACRUM

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | Oktober 2015

“Er zijn nieuwe stentimplantaties beschikbaar, die oplosbaar zijn. Dit maakt het mogelijk dat de vaatwand van vaten in het hart kan bewegen. Normale stents maken het onmogelijk dat de vaatwand kan bewegen door het ijzer van de stent. Daarnaast zit er

anti-afstotingsmedicijn, Biolimus A9TM, op de oplosbare stents. Dit zorgt ervoor dat de vaatwand zich niet afstoot van de stent.

“Nieuwe oplosbare stentimplantaten zorgen voor een beweegbare vaatwand” Verder zijn er nieuwe ontwikkelingen in hartkleppen, die via een dunne katheter ingebracht kunnen worden. Een voordeel van dunne katheters is dat ze een minder grote wond veroorzaken in de lies dan reguliere katheters, die een grotere diameter hebben. Ook zijn de dunne katheters meer

wendbaar dan gewone katheters, wat het inbrengen van de hartklep vereenvoudigt.” Zijn er ook vernieuwende medicijnen op de markt waarmee u te maken heeft? “Ja, er zijn nieuwe cholesterolremmers, de PCSK9remmers. De merknamen voor de verkrijgbare PCSK9-remmers zijn evolocumab, alirocumab, en bococizumab. Ze remmen het enzym Proproteine Convertase Subtilisin/Kexin 9, kortweg PCSK9. PCSK9 is een enzym, dat ervoor zorgt dat LDL-receptoren afnemen. Deze receptoren zijn verantwoordelijk voor het afbreken van Low Density Cholesterol (LDL-C). Doordat de receptoren afnemen kan er minder LDL-C afgebroken worden en zal LDL-C stijgen, waardoor risico op harten vaatziekten wordt verhoogd. De PCSK9-remmers verstoren de interactie tussen het PCSK9-enzym en de LDL-receptor, waardoor er meer receptoren beschikbaar komen en het LDL-gehalte drastisch daalt.”

Oktober 2015 | Foliolum | G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM”

REDACTIONEEL

REDACTIONEEL Waarom bent u zo enthousiast over deze PCSK9-remmers? “Ik ben ervan overtuigd dat het een goed medicijn is. Wij voeren al een tijd een onderzoek uit, waarbij we met ultrageluid naar verstoppingen (vetophopingen) kijken in slagaders en kransslagaders in het hart om te kijken of een PCSK9-remmer reductie van de plakvorming geeft. Tot zover boeken wij gunstige resultaten, die de theorie van de PCSK9-remmers ondersteunen. Echter loof ik ook de werking van reguliere statines, die gebruikelijk zijn als cholesterolverlagers. Tien jaar geleden hebben wij een onderzoek (AVERT studie) gedaan waarin we bij patiënten met bepaalde hartcomplicaties de effectiviteit van een statine als cholesterolverlager onderzochten ten opzichte van een dotterbehandeling. Er waren twee groepen patiënten, waarbij de ene groep cholesterolverlager, atorvastatine, kreeg, en de andere groep een dotterbehandeling. Uit het onderzoek bleek dat beide groepen patiënten ongeveer gelijkmatig verbeterden op het gebied van hartcomplicaties.” U zegt dat zowel PCSK9-remmers als reguliere statines goede resultaten boeken als cholesterolverlagers. Mijn vraag is: waarin verschillen PCSK9-remmers van de reguliere statines? “PCSK9-remmers werken beter als cholesterolverlagers dan reguliere statines. Ze geven een duidelijke streefwaarde van het LDL-gehalte in hartpatiënten, terwijl bij gangbare statines, die wel het LDL-gehalte laten dalen, het moeilijk is om het LDL-gehalte op een bepaalde streefwaarde te brengen. Verder krijgen een heleboel patiënten bijwerkingen van reguliere statines, zoals spierpijn. Voor zover bekend geven PCSK9-remmers op de korte termijn geen of weinig bijwerkingen. Wel is het mogelijk dat bij het gebruik van PCSK9-remmers op lange termijn er neurocognitieve bijwerkingen kunnen ontstaan, zoals verwardheid, en geheugendefecten.

Een ander verschil tussen PCSK9 remmers en reguliere statines is dat mensen reguliere statines dagelijks moeten innemen, terwijl PCSK9remmers maar één keer per maand tot 1x per twee weken toegediend hoeven te worden. Verder betreft de toediening van een PCSK9-remmer slechts een injectie in het bovenbeen, waarbij de patiënt zelf kan injecteren. PCSK9-remmers zijn in dit opzicht in het voordeel, omdat door de geringe frequentie van toediening de therapietrouw verbetert. Sommige patiënten, die reguliere statines gebruiken, houden zich niet altijd aan hun dagelijkse dosis. Zij kunnen hun medicatie vergeten in te nemen, of haken na twee weken af met het gebruik door de bijwerkingen. De PCSK9-remmers kunnen dus een uitkomst zijn voor mensen die het lastig vinden dagelijks een dosis statine in te nemen of veel last hebben van de bijwerkingen. De kosten van reguliere statines zijn wel een voordeel boven PCSK9remmers. Ze zijn al buiten het patent gevallen, daar waar PCSK9-remmers nog onder een patent vallen. Reguliere statines zijn daardoor makkelijk verkrijgbaar omdat zij goedkoop en eenvoudig na te maken zijn. Dat maakt de statines in sommige gevallen heel voordelig, afhankelijk van het merk waaronder zij uitgebracht worden.” U zegt dus dat PCSK9-remmers nog binnen een patent vallen. Hoe lang zijn PCSK9-remmers dan al op de markt? “Ik schat op ongeveer vijf jaar.” Verder zei u dat reguliere statines goedkoper zijn dan PCSK9remmers. Zijn PCSK9-remmers betaalbaar? “De prijs voor PCSK9-remmers is momenteel nog erg hoog, omdat het een innovatief medicijn is, en nog binnen een patent valt. De kosten van PCSK9-remmers verschillen uit m’n hoofd van zo’n 6500 tot 11000 euro per jaar. Ook is het zo dat de patiënt geen vergoeding krijgt voor het medicijn. De patiënt moet het medicijn dus zelf betalen.”

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | Oktober 2015

Om nog even terug te komen op het gebruik van PCSK9-remmers: hoe lang moet het medicijn gebruikt worden? “Circa vijf tot tien jaar, afhankelijk van de complicaties van de patiënt. Daarbij is het belangrijk hoe de patiënt reageert op het medicijn. De dosis kan afgestemd worden op de behoefte van de patiënt. Ook kan er gekeken worden naar welk merk PCSK9-remmer qua samenstelling het meest geschikt is voor de patiënt.” De laatste vraag: kan het in Nederland qua kosten-effectiviteit uit om over te gaan op het gebruik van PCSK9-remmers, in plaats van statines? “Momenteel in ieder geval niet. Er zijn 1,6 miljoen Nederlanders die statines slikken. Als dit aantal Nederlanders over zouden gaan op het gebruik van PCSK9-remmers, zouden de kosten kunnen oplopen tot wel 18 miljard per maand. Dit is niet reëel, omdat wij in Nederland jaarlijks maar zo’n 70 miljard te besteden hebben aan de gezondheidszorg. PCSK9remmers werken beter dan reguliere statines om LDL-C te verlagen, dat ongetwijfeld. Maar de kosten van de PCSK9-remmers laten voor de gemiddelde statinegebruiker te wensen over. Als het patent verloopt van PCSK9-remmers, zou het misschien wel uit kunnen qua kosten om iedere statinegebruiker in Nederland over te laten gaan op PCSK9-remmers. Het hangt er dan wel vanaf of PCSK9-remmers goedkoop na te maken zijn. Misschien is de technologie te duur om PCSK9-remmers na te maken. In dat geval zullen reguliere statines nog steeds de voorkeur krijgen in Nederland qua kosten. Reguliere statines zijn evengoed effectief om het LDL-C van patiënten te verlagen, hoewel in mindere mate dan PCSK9-remmers.” Bij deze bedank ik u voor het interview! Graag gedaan, en bedankt dat ik deel mag uitmaken van het Foliolum!

COLUMN BRYAN YILMAZ Bryan Yilmaz is tweedejaars Farmacie, assessor II van het 134e bestuur der G.F.S.V “Pharmaciae Sacrum” en boven alles een gezellige vent. Vanaf nu zal hij ieder nummer een column schrijven over zijn ervaringen als jonge bestuurder van een grote, actieve studievereniging. DOOR BRYAN YILMAZ

Het begon allemaal vorig jaar op het Eerstejaars Introductiekamp. Ik was net afgestudeerd van de middelbare school en wist niks van de wereld. Na het Introductiekamp werd ik gebeld door de praeses van de Liefdadigheid-, Ontspanning- en Sportcommissie (LOS) met de vraag of ik assessor II van de LOS wilde worden. Het was me nog allemaal onduidelijk wat me te wachten stond dat jaar, maar ik gaf met alle vreugde het jawoord. Steeds meer werd ik betrokken bij de vereniging, begon steeds meer mensen te leren kennen en elke maandagavond was een feest! Maar helaas was het niet altijd feest, want er moest natuurlijk ook gestudeerd worden. Na een half jaar gestudeerd en gefeest te hebben kwam de datum van de bekendmaking van het nieuwe bestuur steeds dichterbij. Stiekem was ik erg benieuwd wie het allemaal zouden worden, aangezien er één bestuurslid uit mijn jaar werd gekozen. Op een woensdagmiddag na college, nog steeds nietsvermoedend, werd ik gebeld door mijn praeses met de vraag of ik mee wilde gaan naar het bestuur voor een evaluatiegesprek over de LOS. Dus met de gedachte dat ik een evaluatiegesprek ging voeren met het bestuur ging ik mee. Vervolgens kwamen we aan bij het bestuur en was de deur van het hok gesloten. Dat was al erg vreemd maar ik ging nietsvermoedend naar binnen. Toen we binnen waren ging het allemaal heel snel, maar dat was het moment dat ik werd gevraagd voor het volgende bestuur. Natuurlijk was ik erg overdonderd, maar tevens erg vereerd. Na goed nagedacht te hebben, heb ik besloten om het te accepteren. Dat was het begin van onze kandidaatsperiode. Het was een erg drukke periode waarin van alles gebeurde. Uiteindelijk zijn we in juni gewisseld en waren wij officieel bestuur. Het was een gek gevoel om ineens bestuur te zijn, maar het heeft tot nu toe gebleken dat het erg leuk is! Het is altijd gezellig op het hok en je verveelt je bijna nooit. Tot op heden ben ik zeer druk geweest om de Beroepenmiddag te regelen. Het is meer werk dan je zou verwachten, maar achteraf was het toch een mooie dag die leuk was om te organiseren. Ook kreeg ik de vraag hoe het is zo jong al in het bestuur te zitten.

Het is wel raar, omdat je nu eigenlijk al studievertraging oploopt terwijl je net een jaar bent begonnen met studeren. Maar ik heb nu wel ontdekt dat het een juiste keuze was. Wat ik de hele dag doe is erg variërend waardoor geen dag saai is! Als bestuur zijnde ga je naar erg veel feesten, wat natuurlijk ontzettend gezellig is. Daarnaast leer je zeer veel mensen kennen waardoor je sociale kring wordt verbreed. Je eigen sociale ontwikkeling heeft hier veel baat bij evenals je organisatorische vaardigheden. Vergeleken met de chaoot die ik eerst was, ben ik zeer vooruit gegaan!

Oktober 2015 | Foliolum | G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM”

REDACTIONEEL

4 - FLUORAMFETAMINE Meer dan een one-night stand

Wereldwijd is de drugsmarkt al zo’n tien jaar drastisch aan het veranderen. Het aantal nieuwe beschikbare middelen dat per jaar op de markt wordt gebracht is van 14 (nieuwe middelen) in 2005, gegroeid naar 101 in 2014. De algemene term voor deze nieuwe middelen zijn ‘Research Chemicals’ (RC), ‘New Psychoactive Substances’ (NPS) of ‘designer drugs’.

Onderhand zijn er al NPS-en te vinden in alle categorieën: stimulantia, psychedelica, dissociatieven, benzodiazepines en zelfs opioïden. Vaak zijn het middelen die erg op de al bestaande klassiekere drugs lijken. In de chemie van de drugswereld wordt het dan ook analoguing genoemd, een praktijk die veel wordt toegepast bij met name amfetamines, cathinonen en cannabinoïde stoffen.

4-Fluoramfetamine 4-Fluoramfetamine (4-FA of 4-FMP genoemd) is een veelgebruikte NPS in Nederland. Uit een onderzoek van het Trimbos Instituut in 2013 bleek dat 4-FA niet alleen de meest gebruikte NPS was, maar bijna evenveel werd gebruikt als ketamine of GHB. 4-FA is een stimulerend en entactogeen middel door de heropname van dopamine, serotonine en noradrenaline te remmen. Daarbij wordt de secretie van de mono-amines versterkt. De effecten van 4-FA liggen dan ook tussen MDMA en speed, maar lijkt een mildere variant te zijn dan de twee klassiekers. Zo toont ons onderzoek onder andere aan dat gebruikers er socialer en euforischer van worden dan speed. Tegelijkertijd blijven ze scherper en is het een minder intense ervaring dan MDMA. Mogelijke bijwerkingen zijn: hoge hartslag en temperatuur, strakke kaken, misselijkheid, hoofdpijn of angst.

DIMS

4-FA valt onder de phenetylamines en bevat een fluor atoom aan de benzeenring. Ondanks de grote overeenkomst met verboden middelen als MDMA en speed, valt het middel niet onder de Opiumwet. Door de innovatie van analoguing in de drugshandel is er een heuse wedloop ontstaan tussen producenten en overheden, waarbij producenten telkens op zoek gaan naar nieuwe varianten. Psychoactieve stoffen worden vaak gevonden in wetenschappelijke literatuur, waar het middel alleen in vitro of in ratten is onderzocht.

Bij het Drugs Informatie en Monitoring Systeem (DIMS) van het Trimbos Instituut komen alle drugs monsters van verschillende test locaties in Nederland terecht en wordt de chemische samenstelling getest. De gebruikers krijgen vervolgens belangrijke informatie: wat er precies in zit, hoe sterk het is en wat de mogelijke risico’s bij dit middel zijn. Dit systeem is niet alleen goed voor schadebeperking en informatieverstrekking op individueel niveau, maar levert ook een database op van de beschikbare drugs in Nederland. Hierdoor kan de relatief onbekende drugsmarkt worden gemonitord en kan gewaarschuwd worden als er zich een gevaarlijke ontwikkeling voordoet.

Generiek verbod

Tekort aan grondstoffen

DOOR FELIX LINSEN

Analoguing

beleid is overigens dat het moeilijker wordt voor de wetenschap om in de toekomst onderzoek te doen met middelen die binnen deze verboden analoge groepen vallen.

Opiumwet

Landen als de Verenigde Staten en Engeland hebben in reactie op de veranderende drugsmarkt een generiek verbod ingesteld op nieuwe analoge stoffen die zijn afgeleid van al verboden middelen. Dit zou de legale verspreiding van NPS-en tegen moeten gaan. De praktijk laat echter zien dat er nog genoeg mogelijkheden zijn om nieuwe groepen te synthetiseren voor een legale high. Een vervelende bijwerking van dit

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | Oktober 2015

4-FA werd voor het eerst in 2007 getest bij het DIMS, in deze beginperiode werd het altijd verkocht als zijnde speed of MDMA. Waarschijnlijk werd het eerst als versnijdingsmiddel gebruikt en zodoende wisten gebruikers dus niet dat ze 4-FA hadden gekocht of gebruikt. In deze periode werden er verscheidene andere onbekende middelen voor het eerst opgemerkt door het DIMS. Mogelijke oorzaak

hiervan was een wereldwijd tekort in grondstoffen voor de productie van amfetamines. Daardoor ontstond er een schaarste in speed en XTC op de nog altijd pompende dansvloeren waar jongeren zich wekelijks op uitleven. Het aanbod was geslonken, maar de wereldwijde honger naar amfetamines moest en zou gestild worden.

Miauw Miauw Een van de eerste middelen die dit gat vulde was ‘mefedron’ (4-methylmethcathinone) ook wel ‘Miauw Miauw’ genoemd. Mefedron beleefde een grote opleving, met name in Engeland. Al snel werd het opgepikt door de media en de demonisering van mefedron was begonnen. Mefedron bleek als nare bijwerking hunkering op te wekken om opnieuw te gaan gebruiken, waarbij het verslavingsrisico hoger zou zijn dan bijvoorbeeld MDMA. De overheid verbood het al snel en de clubs en straten werden weer ‘veilig’.

Legaal en eenvoudig

Niets was minder waar, want ondertussen was er al een scala aan alternatieve middelen beschikbaar. De spin in dit verhaal is het internet.

Veel NPS-en zijn namelijk legaal en eenvoudig op het internet te verkrijgen, ze vallen immers nog niet onder de Opiumwet. In Engeland kwam het zelfs voor dat er naast de hysterische krantenkoppen over NPS-en, doodleuk advertenties via Google Ads tevoorschijn kwamen van de online NPS verkopers. Jonge Britten wisten daardoor meteen waar ze terecht konden om deze middelen te kopen.

Warenwet Voor de handel in middelen bedoeld voor menselijke consumptie moet nog altijd rekening worden gehouden met de Warenwet. Dit is de reden waarom er expliciete vermeldingen op de verpakkingen staan met: ‘Not for human consumption’, ‘Plant nutrition for a plant of 75 Kg’ of ‘Carpet cleaner’. Het grote gevaar van deze aankopen is dat het vaak (relatief) nieuwe middelen betreft en er nog nooit onderzoek is gedaan naar de mogelijke schadelijke effecten hiervan op mensen. Daarnaast maken webshops ook fouten en krijg je niet altijd wat je besteld had.

Effecten vs. legale status Nadat de amfetamine markt rond 2009 weer aantrok, zagen we dat 4-FA steeds meer werd getest bij het DIMS. Vanaf 2010 werd het voor het eerst verkocht onder de daadwerkelijke naam, 4-fluoramfetamine. Sindsdien is de stof steeds populairder geworden. In ons onderzoek gaven veel respondenten aan dat ze 4-FA voornamelijk gebruiken om de effecten die het oplevert en niet zozeer om zijn legale status. De legale status van een middel lijkt in Nederland dus niet zo belangrijk te zijn en voorkomt gebruik in ieder geval niet. Alles wijst er dan ook op dat 4-FA voorlopig nog wel gebruikt wordt en mogelijk een nieuwe klassieker wordt. Let wel, desondanks het vele gebruik van 4-FA, is er nog steeds weinig bekend over de neurotoxiciteit! Voor meer informatie over drugs, waaronder 4-FA, kan je kijken op Unity.nl. Voor informatie over het testen van je drugs zie www.drugs-test.nl 4-Fluoroamphetamine in the Netherlands: more than a one-night stand. Linsen et al. 2015 Addiction 10.1111/add.12932

Oktober 2015 | Foliolum | G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM”

REDACTIONEEL

Kort wetenschappelijk Wist je dat... Wist je dat een verliezer van een weddenschap in

Groot Brittannië maar liefst 35 Viagrapillen in een uur moest slikken? De 36 jarige Brit en vader van twee kinderen kreeg naast de gebruikelijke erectie een groen gezichtsveld, werd ziek, duizelig en begon te hallucineren. Zijn vrouw bedacht zich niet na thuiskomst van haar man en belde het ziekenhuis. De Brit werd met spoed opgenomen in het ziekenhuis en heeft maar liefst 5 dagen met een erectie rond gelopen. Leg dat maar eens uit aan je kinderen.

Wist je dat in Coca-Cola vroeger Cocaïne zat? De

apotheker John Pemberton, de uitvinder van Coca-Cola, had dit drankje ontwikkeld als medicijn tegen hoofdpijn en vermoeidheid. De hoeveelheid cocaïne is nooit bepaald, maar dat cocaïne in het drankje zat is bewezen. Sterker nog, pas vanaf 1929 werd Coca-Cola pas cocaïne vrij!

Wist je dat het genetisch bepaald is dat veel Aziaten

slecht tegen alcohol kunnen? Ongeveer 50% van de Japanners, 35% van de Chinezen en 40% van de Indonesiërs en Vietnamezen hebben een afwijking in het ADH en ALDH enzymsysteem. Deze twee enzymen zijn betrokken bij de afbraak van alcohol na inname. Een genetisch afwijkende variant van bijvoorbeeld het enzym ADH kan voor een snellere omzetting van ethanol naar uiteindelijk acetaldehyde zorgen. Het effect hiervan is het sneller optreden van de symptomen die horen bij dronkenschap.

Wist je dat in 1967 een tijdschrift genaamd Berkeley Barb een verhaal publiceerde over bepaalde stoffen in bananen die hallucinaties konden opwekken? Deze stof in bananen had de naam Bananadine en kon door de bananenschillen te roken in je lichaam worden opgenomen. Het doel van deze publicatie was om de discussie aan te gaan over het verbod van drugs en was dus nep. Echter waren er enorm veel mensen in die tijd die dit niet snapten en de bananenschillen begonnen te roken. Ze beweerden ook daadwerkelijk iets te voelen en het werd voor een tijdje populair onder hippies. Over placebo-effect gesproken..

Wist je dat de Duitsers tijdens de tweede wereld oorlog een eigen gemaakte drugs cocktail hadden ontworpen voor de Duitse troepen? Het hoofd van het onderzoeksteam was een farmacoloog uit Kiel en kreeg direct de orders van Hitlers hoofdkwartier. De drug cocktail droeg de naam D-IX. Het moest de Duitse troepen meer vechtlust geven en geen angst, pijn of vermoeidheid laten voelen. Oftewel het scheppen van een super leger. D-IX bevatte een mix van cocaïne, methamphetamine en een morfine achtige stof. Het goedje werd eerst getest op gevangenen uit concentratiekampen. De gevangenen moesten zwaar bepakt maar liefst 90 km lopen. Een ooggetuige melde dat de gevangenen fluitend en zingend begonnen, maar na 24 uur marcheren ze volledig instortten.

Wist je dat Adolf Hitler tijdens zijn periode als Fürher

maar liefs 82 verschillende soorten medicatie heeft genomen? Van heroïne tot crystal meth. Er wordt zelfs beweerd dat Hitler crystal meth heeft gerookt voor het historische 2 uur lang durende gesprek met Mussolini in 1943. Aan het eind van het bewind van Hitler had Hitler constant in een roes geleefd. Op zijn laatste dag liep hij zelfs rond met maar liefst 9 injecties Vitamultin. Dit was een methamphetamine bevattende drug. “Hij wilde zich onkwetsbaar voelen” aldus Hitlers arts Dr. Theodor Morrell.

Wist je dat Bret Easton Ellis (schrijver van American Psycho) in plaats van een SMS of een direct message in twitter met de bestelling van cocaïne naar de dealer te sturen per ongeluk een tweet plaatste aan zijn 350000 volgers. De tweet luidde: “Come over at do bring coke now” en werd al snel populair.

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | Oktober 2015

Wist je dat... Wist je dat het drugsgebruik is gestegen na de verhoging van de alcohol leeftijd. Uit een onderzoek van het themakanaal NPO101 van BNN waarbij 5000 jongeren tussen de 16 en 18 jaar werden ondervraagd blijkt dat 1 op de 3 jongeren meer drugs gebruikt dan voorheen. Jongeren mogen onder de 18 jaar geen alcohol meer consumeren dus stappen ze over op andere stimulerende middelen.

Wist je dat koffie door geiten is ontdekt? Een Ethiopische geitenhoeder schijnt de bonen ontdekt te hebben. Het grappige is dat de geiten daardoor actief werden, en zogenaamde ‘dancing goats’ werden. De Ethiopische geitenhoeder ging toen zelf ook de bonen proeven, en merkte dat hij ook een soortgelijk effect kreeg. Later bedacht men dat je van deze bonen een lekkere drank kon maken in plaats van de bonen op te eten. Zo is koffie ontstaan.

Wist je dat er in het leger vandaag de dag nog

steeds veel geëxperimenteerd wordt met bepaalde drugs die gebruikt kunnen worden in oorlogssituaties? Legers overwegen nieuwe drugs. Al eeuwen lang proberen legers uit te zoeken welke drugs de mensen bovenmenselijk kunnen maken. Een optimale concentratievermogen is van levensbelang tijdens bepaalde missies. Er werd in 2013 bijvoorbeeld veel geëxperimenteerd met modafinil in het leger. De werking van modafinil wordt vergeleken met ritalin. De slaap wordt uitgesteld en het concentratievermogen wordt verhoogd.

Wist je dat ze in Walibi condooms verkopen met de tekst erop ‘Hard Gaan’? De ChristenUnie is hier fel op tegen, omdat de condooms als het ware tussen de speeltjes door verkocht worden. Het mooie is dat de JOVD, de jongerenvereniging van de VVD, hier hard tegenin ging en de condooms uitdeelde bij de ingang van Walibi World.

Wist je dat het over de hele wereld verboden is om reclame te maken voor medicijnen? Uitzonderingen zijn Nieuw Zeeland en de Verenigde Staten.

Oktober 2015 | Foliolum | G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM”

REDACTIONEEL

VIJF VRAGEN AAN... DE De volgende studenten vragen beantwoord: Carel Botterman Lilly van Rooi Lennard Ringnalda Lars Seekles Victor Pera

STUDENT

hebben

-1ste jaars -2de jaars -3de jaars -4de jaars -5de jaars

Wat versta jij onder hard gaan? “Alle remmen los laten en keihard feesten, onder invloed van (hard)drugs.” - Carel “Als je helemaal van de kaart bent doordat je iets hebt genomen.” - Lilly “Op een feestje hoor ik wel eens de term ‘hard gaan’. Als ik dit hoor, ben ik ervan overtuigd dat het een erg leuke avond gaat worden met vele avonturen. Zelf ben ik niet zo’n drugsgebruiker (al zal men dat wel denken als farmacie student), maar ik kan zeker meegenieten met mede feestgangers die niet zo verantwoord hiermee omgaan. Deze feestgangers gaan door, en door... en door tot het korte termijn geheugen niet meer zo lekker functioneert en men de volgende morgen wakker wordt met het gevoel alsof ze meegedaan hebben aan het NK stoeptegels koppen. Dit is mijn kijk op ‘hard gaan’.” -Lennard “Eat, sleep, rave... repeat!” -Lars “140% van mezelf geven in welke situatie dan ook.” -Victor

Noem zoveel mogelijk medicijnen die gebruikt worden om hard mee te gaan. “Alcohol, XTC, paddo’s, marihuana, speed, cocaïne, GHB.” -Carel “XTC/MDMA, LSD, Speed” -Lilly “XTC, Cocaïne, GHB, (meth)amfetamine, LSD, speed en natuurlijk alcohol” -Lennard “XTC, Crystal meth, speed, lekker lijntje wit poeder” - Lars “Reguliere medicijnen kan ik niet zo opnoemen. Mogelijke alternatieven zijn XTC, Speed, Coke, Red Bull, koffie, chocola, zaad van rode pepers en Supradyn” - Victor

Denk jij dat het gratis testen van drugs een goed initiatief is? Of stimuleert dit alleen maar tot gebruik? “Ik ben van mening dat het gratis testen van drugs een erg goed initiatief is, omdat je hiermee voorkomt dat er onverwachte effecten zijn wanneer je drugs gebruikt. Ik denk niet dat het gratis testen stimuleert tot drugsgebruik, maar dat het meer een voorzorgsmaatregel is voor als je dit wel doet.”-Carel “Ik denk niet dat het stimuleert tot gebruik. Als mensen drugs willen nemen doen ze dat toch wel, dan kun je er maar beter voor zorgen dat ze een drug nemen die goed is.” -Lilly “Dat denk ik niet. Een test zie ik niet zonder doel. Daarmee bedoel ik, dat een test niet wordt gedaan zonder een bepaald doel te bereiken. Het doel van samples die ik af en toe wel eens op het treinstation krijg (Milka Crispello, Belvita ontbijtgranen etc.), is om mensen ervan te overtuigen dat ze dit moeten gaan kopen in de supermarkt. Als men dit met drugs gaat doen en het bevalt de gebruikers, zullen deze eerder nogmaals in contact komen met de drugs. Het gratis testen stimuleert alleen maar het gebruik ervan en dit zal vele gevolgen met zich meebrengen. Anderzijds, kunnen de testers het ook als negatief ervaren en daarmee gedestimuleerd worden om vaker de drugs te gaan gebruiken.” -Lennard

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | Oktober 2015

“Lijkt me een goed initiatief, je voorkomt toch niet dat mensen drugs gebruiken dus kan je drugs beter laten testen op veiligheid”-Lars “Gratis is goed, vooral als je het hebt over het testen van obscure pilletjes gehaald om de hoek bij de Appie, maar eigenlijk denk ik dat dit alleen het gebruik van kwalitatief goede “drugs” stimuleert… De waarschuwingscampagne in Amsterdam, eind 2014, was een goed initiatief om onnodig doden te voorkomen t.g.v. het onbedoeld gebruik van witte heroïne. De kennistesten over drugs op mijn middelbare school waren interessant en ook leerzaam.” -Victor

Wat vind je er van dat mensen met een overdosis die in het ziekenhuis belanden zelf voor de kosten op moeten draaien? “Ik vind het in principe goed dat deze mensen zelf voor de kosten op moeten draaien, mits zij wel enigszins wisten waar ze mee bezig waren.” -Carel “Ik vind het goed. Als iemand een overdosis neemt is hij/zij daar zelf verantwoordelijk voor. Het is zijn/haar eigen schuld. Dan mag diegene er ook zelf voor betalen.” -Lilly “Dit vraagstuk kreeg ik eerder voor me bij een opdracht van beroepsvoorbereiding II. Ik vind dat mensen die met een overdosis het ziekenhuis in belanden niet zelf voor de kosten op moeten draaien. Het is een risico wat mensen nemen en er bestaat niet voor niks een ‘eigen risico’ in ons verzekeringsstelsel. Bij een eventuele tweede keer, vind ik wel dat de kosten naar de patiënt zelf gaan.” -Lennard “Prima idee! Wellicht houden ze zich in de toekomst meer in!” -Lars “Als je het hebt over onverantwoord gebruik, dan zeg ik ja. Het verhaal dat eromheen speelt vind ik belangrijk voor de discussie.” -Victor

Met wie zou je wel eens hard willen gaan? En waarom? “Met de teamgenoten van mijn hockeyteam, omdat zij als enige ervaring hebben met (hard)drugs.” -Carel “Ik zou niet een keer hard willen gaan. Ik vind een avondje uit al hartstikke leuk met een beetje alcohol. Dat is voor mij al genoeg, ik hoef niet per se hard te gaan.” -Lilly “Er is niet één persoon waar ik specifiek mee hard zou willen gaan. Het mooist lijkt mij om met m’n hele studiejaar eens een groot feest te organiseren om lekker met z’n allen hard te gaan. Wij als pillendraaiers mogen ook wel eens gebruik maken van ons vakgebied lijkt mij!” -Lennard “Ik zou best wel eens hard willen gaan met Doutzen. Laten we eerlijk zijn, wie wil dat niet?” -Lars “Met Johnny Cash en Bruce Lee. De eerste voor de muziek en de tweede voor de vechtkunsten. (Zelf speel ik gitaar en train ik judo.)” -Victor

Oktober 2015 | Foliolum | G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM”

FACULTAIR

REDACTIONEEL

Afgestudeerden

Augustus 2015

Afgestudeerde

Vakgroep

Michelle de Roo

Klinische Farmacie en Farmacologie

Wahidullah Samandarry

Klinische Farmacie en Farmacologie

Anoeska Wever

Klinische Farmacie en Farmacologie

Eva van den Berg

Farmacotherapie en Farmaceutische Patiëntenzorg

Afgestudeerde

Vakgroep

Elsemiek Groot Koerkamp

Farmacotherapie en Farmaceutische Patiëntenzorg

Jan van Brussel

FE2 (FarmacoEpidemiologie en FarmacoEconomie)

Burak Güney

Farmacokinetiek, Toxicologie en Targeting

Betül Göksu

Farmacotherapie en Farmaceutische Patiëntenzorg

Joost van Heuveln

Moleculaire Farmacologie

Annemarie Jipping

Farmacotherapie en Farmaceutische Patiëntenzorg

Liesenke Huisman

Farmacotherapie en Farmaceutische Patiëntenzorg

Laurens Middag

Moleculaire Farmacologie

Anne van Kleef

Farmacokinetiek, Toxicologie en Targeting

Leanne Oostwoud

Moleculaire Farmacologie

Marrit Aaten

Farmacotherapie en Farmaceutische Patiëntenzorg

Myrthe de Boer

Moleculaire Farmacologie

Gerbrich Flapper

Farmacotherapie en Farmaceutische Patiëntenzorg

Harmen Bolks

FE2 (FarmacoEpidemiologie en FarmacoEconomie)

Ikrame Mouchf

Farmacotherapie en Farmaceutische Patiëntenzorg

Erwin van Breugel

FE2 (FarmacoEpidemiologie en FarmacoEconomie)

Blessing Odigie

Farmacotherapie en Farmaceutische Patiëntenzorg

Marleen van Brussel

Farmacotherapie en Farmaceutische Patiëntenzorg

Berdien Oortgiesen

Farmacotherapie en Farmaceutische Patiëntenzorg

Rami Hado

Farmacokinetiek, Toxicologie en Targeting

Herman Veenhof

Farmacotherapie en Farmaceutische Patiëntenzorg

Wolfram Huizinga

FE2 (FarmacoEpidemiologie en FarmacoEconomie)

Rik de Vries

Farmacotherapie en Farmaceutische Patiëntenzorg

Fianne van Loveren

Farmacotherapie en Farmacuetische Patiëntenzorg

Renée Westerhof

Moleculaire Farmacologie

Rob van de Velde

Moleculaire Farmacologie

Boy van Basten

Klinische Farmacie en Farmacologie

Johanna Abma

Moleculaire Farmacologie

Mendy ter Avest

Moleculaire Farmacologie

Willem Abma

Klinische Chemie

Martijn Bos

Klinische Farmacie en Farmacologie

Inge Bazuin

Klinische Chemie

Alper Daskapan

Klinische Farmacie en Farmacologie

Hilda Dijkstra

Farmaceutische Technologie en Biofarmacie

Sanne Geling

Klinische Farmacie en Farmacologie

Ildar Farrakhov

Farmaceutische Technologie en Biofarmacie

Koen Hilgerink

Klinische Farmacie en Farmacologie

Wietse Klaassen

Klinische Chemie

Maurits de Jong

Farmacotherapie en Farmaceutische Patiëntenzorg

Sander Kooijmans

Farmaceutische Technologie en Biofarmacie

Vera Kuipers

Farmaceutische Technologie en Biofarmacie

Marjan Lesschen

Farmaceutische Technologie en Biofarmacie

Anne-Fleur van der Paarts

Klinische Chemie en ziekenhuisfarmacie

Rabab Tarasse

Klinische Chemie

Steven van Welie

Farmacotherapie en Farmaceutische Patiëntenzorg

Anna Voûte

Klinische Chemie

Mehdi Alizadeh Aghdam

Klinische Farmacie en Farmacologie

Dianne van Beesten

Farmacokinetiek, Toxicologie en Targeting

Sophie Berends

Farmacokinetiek, Toxicologie en Targeting

Bahez Gareb

Farmaceutische Technologie en Biofarmacie

Luc Huurneman

Klinische Farmacie en Farmacologie

Marrit Kistemaker

Klinische Farmacie en Farmacologie

Rosanne Peters

Farmaceutische Technologie en Biofarmacie

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | Oktober 2015

Gefeliciteerd met het behalen van jullie bul!

Oktober 2015 | Foliolum | G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM”

FACULTAIR

APOTHEKER EEN KANTOORBAAN? Projectapotheker in het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis

Konijntje medicijntje

en de historie van een product. Samen met de ziekenhuisapotheker kwaliteitscontrole en klinisch farmaceutisch analist werken wij aan de implementatie van de Internationale norm ISO 15189 op het apotheeklaboratorium. Deze internationale norm is een voortvloeisel van de CCKLpraktijkrichtlijnen en specificeert de eisen die gelden voor kwaliteit en competentie in medische laboratoria.

Keuzes maken doe je elke dag. Maar wat als je nou worstelt met de keuze wat je na je studie farmacie gaat doen? Hoe maak je de juiste keuze? Wat voor apotheker wil je zijn? DOOR Sara Daliri

Ook ik heb even met deze keuze geworsteld, maar gelukkig werd het tijdens mijn laatste studiejaar vrij snel duidelijk. Na twee mooie stages in de ziekenhuisapotheek was ik vastberaden om mijn loopbaan in die richting voort te zetten. Sinds begin dit jaar werk ik als projectapotheker in het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis te Amsterdam. Ik houd mij voornamelijk bezig met ‘backoffice’ projecten op het gebied van kwaliteitszorg. Dit is vergelijkbaar met een kantoorbaan maar dan in de ziekenhuisapotheek. Momenteel werk ik aan drie projecten voor verschillende units van de ziekenhuisapotheek, onder begeleiding van de hiervoor verantwoordelijke ziekenhuisapothekers.

“Als projectapotheker heb je een leuke afwisselende functie” Voor onze bereidingsunit maak ik productdossiers van alle producten die wij in de ziekenhuisapotheek bereiden of voor toediening gereed maken (denk maar aan cytostatica, aseptische of niet-steriele bereidingen). In een productdossier wordt de zogenaamde ontwerpkwaliteit van de apotheekbereiding vastgelegd. Alle relevante gegevens voor dat product worden verzameld, zoals de farmacotherapeutische plaatsbepaling, samenstelling, bereidingswijze, validatiegegevens, analyseresultaten

Voor mijn derde project beoordeel ik alle leveranciers die producten (bijvoorbeeld grondstoffen, verpakkingsmaterialen of etiketten) en/ of diensten (denk aan geneesmiddelentransport of E-learning modules) leveren aan de ziekenhuisapotheek. Als ziekenhuisapotheek moet je waarborgen dat toeleveranciers betrouwbaar zijn. Samen met de ziekenhuisapotheker “Quality Assurance” beoordelen wij aan de hand van hiervoor opgestelde procedures en diverse formulieren op een gestructureerde wijze al onze leveranciers.

“Na twee mooie stages was ik vastberaden mijn loopbaan in de ziekenhuisapotheek voort te zetten” Naast deze projecten draai ik ook mee met de dagdiensten. Tijdens de dagdienst voer ik de medicatiebewaking uit voor alle klinische patiënten en ben ik het aanspreekpunt voor iedereen uit de kliniek (assistenten, artsen en verpleegkundigen). Ook presenteer ik af en toe een relevante casus in de apotheek of voor onze Opleidingen Onderwijsregio. Al met al ontzettend leerzaam! Ik wil iedereen adviseren om in het laatste studiejaar de stages zorgvuldig uit te kiezen; zorg ervoor dat je een goed beeld krijgt van de verschillende farmaceutische sectoren. Als je al weet welke richting je op wil gaan, zorg ervoor dat je wat contacten legt dat maakt het solliciteren veel makkelijker! Wat is het mooie aan mijn beroep? Als projectapotheker heb je een leuke afwisselende functie, je kunt je verdiepen in projecten en ze zelfstandig uitvoeren. En mocht je ergens niet uitkomen, dan kun je altijd terugvallen op je collega apothekers!

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | Oktober 2015

DOOR ANNEKE HEMRICA

Lijkt het jou leuk om samen met kinderen drankjes en zetpillen te maken voor hun zieke knuffel? Dat is precies wat wij doen bij Konijntje Medicijntje! Geneesmiddelvergiftiging is bij kinderen een groot probleem. Omdat kinderen denken dat geneesmiddelen snoepjes zijn en van alles in hun mond stoppen worden er jaarlijks meer dan 1000 kinderen tussen de 0 en 4 jaar opgenomen in het ziekenhuis door een geneesmiddelvergiftiging.

‘Kinderen denken snoepjes zijn’

dat

geneesmiddelen

Om kinderen bewuster te maken van de gevaren van geneesmiddelen is vorig jaar het project Konijntje Medicijntje opgezet. Hierin proberen we kinderen uit de groepen 1 en 2 van de basisschool op een speelse manier van alles over geneesmiddelen te leren. We laten de kinderen kennis maken met verschillende soorten geneesmiddelen zoals zetpillen en drankjes. Daarnaast leren we ze dat geneesmiddelen geen snoepjes zijn en dat het gebruik van geneesmiddelen die niet voor jou bedoelt zijn erg gevaarlijk is.

we binnenkort weer met nieuwe lessen. Voorafgaand aan de lessen zal een eenmalige trainingsavond plaatsvinden.

‘Samen met kinderen drankjes en zetpillen maken voor hun zieke knuffel’ Hierna kun je zelf aangeven wanneer je beschikbaar bent om te helpen met lesgeven. Dus lijkt het je leuk om samen met kinderen drankjes en zetpillen voor hun zieke knuffel te maken en hierdoor hun kennis over de apotheek en geneesmiddelen te vergroten? Dan zijn we opzoek naar jou! Wil je meer informatie of wil je je opgeven, laat het ons weten via: medicijntje@ifmsagroningen.nl

De les begint met een informatief kringgesprek waarin aan de hand van het verhaal van Lotte, het konijn, een interactief gesprek aangaan wordt met de kinderen over het doen en laten van de apotheek. Hierna gaan we samen met de kinderen aan de slag om o.a. doosjes te maken, pillen te draaien en drankjes te maken. Vorig jaar waren de lessen een enorm succes en dus beginnen

Oktober 2015 | Foliolum | G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM”

fotopagina

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | Oktober 2015

Oktober 2015 | Foliolum | G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM”

PHARMACIAE SACRUM

Even voorstellen...

EJC ‘t Haantje Jasper is onze assessor III. Hij is dankzij zijn ouders die jarenlang een apotheek runden een heuse apotheker in de dop. Maar dit doet natuurlijk niet af aan zijn verdere kwaliteiten. Zo heeft hij eens bijna een podiumplaats tijdens de Dodenherdenking op de Dam weten te bereiken met een van zijn prachtige gedichten. Daarnaast heeft Jasper jarenlang gefungeerd als pannenkoekenbakker in een restaurant in Epe, waar hij tevens vandaan komt. Dus voor een exotische pannenkoek kun je zeker bij hem terecht. Ook is Jasper een groot muziekliefhebber, hij is vaak bij festivals en concerten te vinden. En hierbij is hij dan niet vies van een alcoholische versnapering. Kortom, Jasper is een echte levensgenieter.

DOOR EJC ‘T HAANTJE

Op het moment van schrijven zijn wij nog kandidaat EJC ’t Haantje. Daar zijn we echter niet minder trots op. We hopen dit jaar 4 onvergetelijke feesten te organiseren! Laten we beginnen met het voorstellen assessoraat. Lilian, de enige echte stadjer in de EJC heeft inmiddels al meer colleges gemist dan commissieavonden. Ze is dan ook altijd in voor een feestje. Deze lange tennisster torent als assessor VI boven het gehele assessoraat uit. Haar functie getrouw is deze chille meid iemand die het allemaal wel prima vindt. Toch heeft ze heel enthousiast een diploma gehaald in alle VWO profielen en is ze uiteindelijk bij Farmacie en de EJC terechtgekomen. Robin, onze assessor I drinkt zich door alle drankjes heen. Vooral als ze geen bier schenken, bier is namelijk niet haar favoriet! Daarom stel ik voor dat we met z’n allen Robin helpen haar fobie te overwinnen om zo aan het einde van het jaar het mooiste adtje van allemaal te trekken! Robin is een hele gezellige en vrolijke meid die met haar lach de wereld voor haar wint. Daar zijn wij als EJC ontzettend blij mee. Verder is Robin altijd in voor een feestje. Met deze mega gezellige meid zal geen enkel feestje meer hetzelfde zijn. PS. Wing(wo)man gezocht voor Robin. Tom, de enige in de EJC die nog het beugelleven leidt, zal dit jaar de functie van assessor II op zich gaan nemen. Een functie die door velen wordt bestempeld als de mooiste die er is. Als 2e assessor moest ook hij eraan geloven. Meegesleept door andere assessoren van de 2e graad, werd het ene adtje na het andere getrokken. En niet zonder gevolgen! Nog diezelfde avond is Tom namelijk hele goede vrienden geworden met een stoeprand. Maar, ’s avonds een vent, ’s ochtends een vent en deze goedlachse jongen zit de volgende ochtend gewoon weer, veelal gehuld in een gestreept shirt, in de collegebanken.

Deze wildebrassen hebben natuurlijk enige sturing nodig. Deze sturing vinden zij in de vorm van Aly, Laurine en Jan. Aly is de Praeses van onze EJC. Oorspronkelijk Biologiestudent, maar hij had het daar na een weekje college wel weer gezien, en is zodoende net op tijd geswitcht naar Farmacie, waardoor hij nog mee kon op het fantastische EIK! Omdat hij een ontsteking had opgelopen tijdens zijn Albertus introtijd zat hij net aan een antibioticakuur tijdens het EIK. Dit mocht de pret echter niet drukken, Aly nam het er lekker van en liet geen enkel biertje staan. Ook houdt Aly van lekker (veel) eten, niets is hem te gek. Zo heeft hij op het kamp meerdere broodjes currysaus gegeten. Je had hem moeten zien genieten. Fantastisch! Zoals gebleken, is Aly zeker geen laffe borrelaar. Hij weet het feesten en drinken, op zijn manier, goed te combineren met zijn studie. Aly is hierdoor dan ook de perfecte praeses. Hij weet hoe je de dingen aan moet pakken! Laurine is de meest brave chick van alle Haantjes. Lieve lach, onschuldige blik, maar schijn bedriegt! Eenmaal bezig met een potje vla-sjoelen verandert Laurine in een echte farmatiekeling, die je niet als tegenstander wil hebben... Ondanks de loopafstand tussen haar kamer en het UMCG is ze nooit op tijd. Toch is het een eer om iedere maandagavond gezellig met haar te mogen eten (de extra kosten vanwege haar intense behoefte aan knoflook nemen we voor lief). Altijd overal voor in, maken we er met Laurine een echt feestje van. Wij zijn vereerd om met Laurine als onze ab-actis te dienen als EJC.

P.S. - activiteiten Eerstejaars Introductiekamp Vrijdag

DOOR Aly Najak

Het kampje begon voor mij al awkward vrijdag met het vragen aan mijn nieuwe buitenlandse huisgenote of ik haar bh kon lenen voor de themakleding voor mijn paklijst. Vervolgens gooide ik een doos met eieren (niet zo slim), mijn pruik en nog wat dingen snel in de koffer en haastte mij naar het station. Daar kende ik nog niemand, omdat ik was overgestapt van biologie naar farmacie en diezelfde dag nog mijn eerste college bij farmacie had gehad. Tijdens dat eerste college leken het allemaal hele nette en brave studenten bij farmacie. Op het kampje zou nog anders blijken! In de bus merkte ik al dat het toch wel gezellige mensen waren met wie je wel een leuk babbeltje kon maken. Tijdens levend Stratego werd er eigenlijk ook alleen maar gekletst. En toen het gratis fust er was, werd het bier adellijk in onze middeleeuwse kostuums gedronken alsof het water was! Het regelbord zat hierdoor al aardig vol na de eerste avond. De prullenbak had de eerste avond bijna niet overleefd en de mensen uit onze kamer lagen als laatst in bed. Dan heb je zeker een leuke avond gehad!

doen, daar is uiteraard niks van terechtgekomen gelukkig. Na in de middag een brakke gps tocht te hebben gedaan en na het boogschieten, voelde het toch alsof er nog iets miste. Het vla-sjoelen! Dus besloten we om maar gewoon te vlasjoelen met een paar fanatiekelingen. Tijdens het vla-sjoelen hebben we ook gelijk besloten om een Eerstejaarscommissie (EJC) op te gaan richten. De commissierondjes hierna waren ook best zwaar voor sommigen… Later in de avond hebben we EJC Kip opgericht, die een uurtje later gesplitst werd in EJC ‘t Haantje en EJC Kip, omdat we met teveel mensen waren. Daarna kwam het moment waar ik mij stiekem toch wel op verheugd had, het geslachtswisselfeestje! Een paar dames zijn die avond een half uur bezig om mij om te toveren tot een beeldschone travestiet, die een beetje te realistisch geworden was. We schitterden allemaal in onze mooie outfits en iedereen ging los, omdat we er allemaal toch al awkward uitzagen!

Zondag Zaterdag

Toen ik op de paklijst zag dat we eieren moesten kopen, had ik eigenlijk wel op z’n minst een ei tegen mijn hoofd verwacht tijdens het kamp. Echter waren de volgende morgen alle eieren omgetoverd tot een heerlijk ontbijt! Na de geur op de wc en onze kamer te hebben geroken werd al gezegd dat we het vanavond echt rustig aan zouden

Zondag was iedereen half dood. In de morgen hoorden we dat EJC Kip was opgeheven en hebben het daarna tegen de oude EJC moeten opnemen. Als traditie hebben we daarna in de bus het laatste beetje sterk opgedronken als de nieuwe EJC ’t Haantje! Ik was vrijdag begonnen aan het kamp zonder ook maar iemand te kennen, maar op de terugreis zat ik daar dan in een bus vol met bekende gezichten en een gezellige commissie. Een geslaagd kampje dus!

Jan is naast onze quaestor een fervent hockeyer. Elke zondag weer speelt hij de sterren van de hemel in het 2e van zijn club GHHC, waar hij ook als trainer actief is. Want ja, op de woensdagavond staat jan, weer of geen weer, op het hockeyveld, waar hij de 15-jarige meisjes van zich af probeert te slaan. Om bij te komen luistert hij dan graag naar een van zijn Muse cd’s, waar hij naar eigen zeggen “gillende fan-girl-niveau” liefhebber van is. Er moet natuurlijk wel gestudeerd worden, gelukkig is jan een gedisciplineerde werker en goede planner. Ik denk dat we als EJC nog heel veel gaan genieten van zijn culinaire vaardigheden op onze commissieavonden!

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | Oktober 2015

Oktober 2015 | Foliolum | G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM”

PHARMACIAE SACRUM

Ps-activiteiten Van lanschot bankiersavond

DOOR DAAN ODINK

Het was dinsdag 28 april 2015 en samen met Jop en Niels begaf ik mij om zes uur naar het News Café. Daar aangekomen moesten we vier trappen omhoog alvorens we in een mooie zaal werden opgewacht door Louk Jongmans en Bart van Hamersveld. Met een groep van ongeveer twintig farmacie studenten hebben we eerst genoten van een overheerlijk buffet met rijk belegde broodjes.

Veranderende zorgmarkt

Om zeven uur namen we in uiterst comfortabele stoelen plaats en kregen wij van Louk en Bart een oogstrelende presentatie. Tijdens deze presentatie werd ons eerst verteld wat van Lanschot Healthcare inhoudt. Van Lanschot Healthcare is onderdeel van F. van Lanschot bankiers N.V. en is zelf onder te verdelen in vijf teams, namelijk een team dat zich richt op medische specialisten, een team voor mondzorg specialisten, een team voor mensen die werkzaam zijn in de eerstelijnszorg, een team dat dierenartsen financiert en natuurlijk het mooiste team dat zich richt op apothekers. Daarna vertelden Louk en Bart iets over de veranderende zorgmarkt. Zo stipten zij belangrijke punten aan voor ons apothekers. De vergrijzing zet bijvoorbeeld versneld door, omdat mensen steeds ouder worden. Ook werd verteld dat patiënten steeds

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | Oktober 2015

kritischer zijn doordat er meer informatie beschikbaar is op het internet. Door middel van deze punten probeerden ze ons duidelijk te maken dat het apothekers vak verandert. Als apotheker ben je dus ook ondernemer en zal je met deze punten moeten omgaan. Vervolgens kregen we verschillende stellingen om te bekijken of de apotheker nog wel ondernemer is. In het laatste deel van de presentatie werd ons uitgelegd hoe van Lanschot naar de boekhouding van een apotheek keek, om te bepalen of Van Lanschot de overname zou financieren. Ook werden er een paar opdrachten gegeven om ons een beetje gewend te laten raken aan boekhouden. Aan het einde van de presentatie maakte Niels zich onsterfelijk door een fout in het rekenwerk dat op de dia’s gepresenteerd stond op te merken. Als afsluiter werd er nog een quiz gedaan met vragen over de mooiste stad van de wereld… Groningen.

Finale

Uiteindelijk stonden Jeroen en ik in de finale en de winnaar won een fles wijn. Jeroen nogmaals van harte en ik hoop dat de wijn gesmaakt heeft. Hierna werd nog even nagepraat onder het genot van een natje en een droogje alvorens Louk en Bart weer terug moesten naar Almere. Ik zou iedereen aanraden om naar de Van Lanschot Bankiersavond te gaan, omdat het, buiten leerzaam, ook heel gezellig is.

Oktober 2015 | Foliolum | G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM”

PHARMACIAE SACRUM

P.S. - activiteiten Mediq hockeytoernooi

P.S. - activiteiten Binnenland Bedrijven bezoek DOOR EVERT JAN BREMAN

Op een vroege ochtend ergens in de vakantie was het dan eindelijk tijd voor het Binnenlang Bedrijven Bezoek (BBB). Met de bus werden wij naar Intravacc gebracht in Bilthoven. Nadat iedereen door de paspoortcontrole was kregen we onder het genot van koffie en thee een introductie waar Intravacc zich mee bezig houdt. Ze houden zich nu vooral bezig met een nieuw poliovaccin wat bestaat uit alleen de componenten van polio. Dit is noodzakelijk om polio volledig uit te roeien. Daarna kregen we een rondleiding over het lab om inzicht te krijgen in hoe Intravacc werkt. Toen werd het tijd om ons volgende bedrijf te bezoeken, MSD in Oss. Na een korte reis en vele stuurmanskunsten van de buschauffeur verder werden we gastvrij ontvangen met een uitgebreide lunch.

“Een nieuw poliovaccin met alleen de componenten van polio” DOOR JORREN SPIT

Op donderdag 27 augustus ging om 8 uur ‘s ochtends een bus vol enthousiaste P.S.-ers, waaronder ik, richting hockeyclub Maarssen te Maarssen om mee te doen aan het Mediq Hockeytoernooi. Maarssen ligt een dik uur rijden vanaf Groningen. Dat was gezien de vroegte van de dag wel handig voor de meesten onder ons, die wat slaap tekort hadden opgelopen door de nasleep van de BBB van de dagen ervoor of door hun ontregelde slaapritme van de vakantie. Het was een grijze, bewolkte dag met af en toe wat miezerregen maar dat was voor ons team geen reden om in te zakken en begonnen daarom vol energie aan onze eerste wedstrijd tegen het team van U.P. Deze inspanning werd beloond met onze eerste overwinning van maar liefst 4-0. Dit bleek later ook onze enige overwinning te zijn, maar dat mocht de pret niet drukken. Bij de volgende wedstrijd bleek dat we iets te hard van stapel waren gelopen en gingen toen op onze beurt behoorlijk onderuit tegen het team van Aesculapius met een 0-4 nederlaag.

“Thomas Leferink kaatste de bal uit een onmogelijke hoek op de rand van de cirkel binnen” Nadat we weer hadden bijgetankt met de door Mediq goed verzorgde lunch, mochten we spelen tegen het beruchte team van Mediq zelf. Het is een berucht team, omdat Mediq altijd de beste hockeyers die werken voor Mediq uit het hele land naar Maarssen stuurt om weer

de eerste prijs van het toernooi naar binnen te slepen. Met dit in gedachten lieten we geen man van hen vrij en ging bijna geen enkele bal langs ons heen. Het was bijna bloedstollend, de partij. Helemaal toen Thomas Leferink uit een onmogelijk hoek op de rand van de cirkel de bal binnen kaatste en wij met 1-0 voor stonden. Met deze fenomenale bal werd Thomas dan ook onze topscoorder van het toernooi met 2 doelpunten. In de wedstrijd tegen Mediq hebben we gestreden voor de overwinning maar moesten het met een gelijkspel afsluiten nadat het team van Mediq toch een gaatje vond in onze verdediging. Met deze uitslagen hadden we de halve finale nog in zicht maar dan moest er nog wel gewonnen worden van het team van de K.N.P.S.V. Dit bleek voor ons te hoog gegrepen. Hoewel we aan elkaar gewaagd waren in de wedstrijd wist het team van de K.N.P.S.V. te scoren en wij niet.

Na de lunch was het tijd voor een korte introductie en daarna een rondleiding. DSM houdt zich in Nederland vooral bezig met het produceren van de Nuvaring en Implanon, dit zijn beide anticonceptiemiddelen. Van de tweede conceptie methode liet men zien hoe dit getest werd. Bij de Implanon werd vooral de productie manier uitgelegd. Eerst werd er een mengsel gemaakt van het geneesmiddel etonogestrel en plastic bolletjes. Dit werd samen gesmolten tot een kern. De tweede stap was om deze kern een kleine laag plastic aan te brengen om de afgifte van het geneesmiddel te reguleren. Voor deze dag zat het serieuze deel erop en was het tijd om ons naar Breda te begeven.

Aangekomen bij ons hotel, inclusief discokamer met rookmachine, maakte iedereen zich klaar voor een gezellig avondje uit. Na een heerlijk maal bij de plaatselijke Italiaan was het tijd voor het hoogtepunt van de avond, de karaoke bar. Na een paar drankjes zat de sfeer er goed in en werd er volop meegezongen en liedjes aangevraagd. Eenmaal aan de beurt kon je op het podium je zangkunsten showen. Er zijn deze avond zeker wat zangtalenten ontdekt. Na een heftige avond begaven we ons naar Novartis in Arnhem. Novartis had voor ons een symposium geregeld met verschillende sprekers. De eerste spreker vertelde globaal over Novartis. Verder werd ook stilgestaan bij wat de mogelijkheden voor farmacie studenten zijn qua stage en werk. Als laatste kwam een spreker aan bod die ons uitleg gaf hoe de marketing bij geneesmiddelen werkt. Hierna was het tijd naar Groningen te gaan en de BBB af te sluiten met een etentje bij Benz. Het waren twee geslaagde dagen en hiervoor wil ik de SSS bedanken.

Met één overwinning, één gelijkspel en twee nederlagen konden we helaas niet door naar de halve finale. Dit verdriet moest door ons maar opzij geschoven worden want er was nog een borrel georganiseerd in het clubhuis van de hockeyvereniging. Hierbij hebben we heel wat kaartspelletjes gedaan om de tijd te overbruggen naar de heerlijke barbecue die Mediq ook voor het toernooi had verzorgd. In de busreis terug naar Groningen begon bij de meesten de spierpijn zich al te ontwikkelen. Al met al was de dag zeker geslaagd. Voor sommigen van ons was de dag nog niet ten einde, want die gingen ’s avonds weer door naar het beestachtige Introductiefeest van P.S.!

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | Oktober 2015

Oktober 2015 | Foliolum | G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM”

PHARMACIAE SACRUM

ETEN MET...

PHARMACIAE SACRUM

De FOLIA PHARMACEUTICA

ETEN MET...

De almanakcommissie keer gooien belt de moeder van een van onze commissiegenoten, die zegt dat er meer gezopen moet worden. Dit betekent voor het redactieteam dat er gedronken moet worden. Jules doet een rietadt, behoorlijk snel, maar niet zo snel als James, en Ceren een soort van rietadt, het gaat niet zo snel.

DOOR ceren Zwijnenburg

DOOR FLEUR VAN GELDER

Lichtelijk nerveus fietsen we richting “de Toeter” voor de borrel van P.S.. Ons eerste etentje is aangebroken en wel met een commissie van de KNPSV; de Folia Pharmaceutica. Onze rivalen, vijanden maar toch ook wel onze collega’s. Daarnaast een kleine hereniging van de SpoCo waar Ceren en Fleur gelukkig van worden. Na een lange zomer hebben we eindelijk bijgepraat, genoeg biertjes gedronken en we hebben honger. Daarom vervolgen we ons avontuur naar de enige echte farmaboot gelegen aan het Schuitendiep. Inge R. staat ondertussen met het zweet op haar voorhoofd de kip met pesto en mozzarella te bereiden terwijl Alexander de salade aan het klaarmaken is.

“We hebben ja zo gelachen!” Wij zijn neergestreken op de bank met een biertje wat afgeleverd is door de bierkoerier terwijl Ceren “Munupuli” aan het voorbereiden is. De 30 sex kaartjes worden klaargelegd evenals de beruchte kanskaarten. Allemaal krijgen we een heerlijk bordje voorgeschoteld van

Inge en de ontgroening van het spel kan beginnen (de glitters zijn dan ook prominent aanwezig op deze avond, Jules’ snor is helemaal bedekt). Natuurlijk is het spel een grandioos succes. Dit doordat de moeder van een van onze commissieleden geregeld heeft gebeld, dat er meer gezopen moet worden. Evengoed hebben we toch ook weer een hoop farmaceutische weetjes meegekregen van Munupuli! De camera wordt ondertussen door Niek en Inge S. opgehaald vanaf Inges huis. Er wordt een fotoshoot uitgevoerd op het dak van de boot waarbij Harmen zijn enkel verstuikt. De moeder van een van onze commissieleden belt alweer en iedereen drinkt vrolijk verder tijdens het maken van de foto. Na dit nachtelijke avontuur vervolgen we Munupuli (Jeroen is zeer enthousiast en roept dan ook aldoor

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | Oktober 2015

“Door Door”) waarna Inge en Fleur de camera van Inge even naar huis brengen. Het feestgedruis verplaatst zich naar de Negende waar ditmaal geen leden van de Francken aanwezig zijn (Inge R. vindt ze een beetje eng). Er is bier en gezelligheid in overvloed; Mainstreet en Linda, Roos en Jessica worden dan ook uit volle borst gezongen. Een tripje naar de Blauwe Engel lijkt Jitske niet zo’n goed idee want ze is bang haar tante tegen te komen.Na een sprintje naar de fietsen (waarbij Jules geblesseerd is geraakt) komt ook deze prachtige avond ten einde. We hebben ja zo gelachen. Bedankt Folia!

De avond begon om half zeven bij de jumbo. Iedereen was zoals gewoonlijk fashionably late en om tien voor zeven startte de lange fietstocht naar Paddepoel. Aangekomen bij Matthijs stond een deel van de Almanakcommissie pasta met tonijn te koken. De rest zat gezellig op de bank te praten en ranja te drinken. De ranja werd snel verruild voor de drankjes, die de Redactiecommissie had meegenomen en de sfeer zat er meteen goed in. Iris showt haar hipster ovenwanten (die volgens Sofie niet hipster zijn omdat ze geen ogen hebben) en het Eerstejaars Introductiekamp (EIK) wordt besproken. We zijn het erover eens dat het bier van Volonté te koud was en Inge verbaast zich over de belevenissen van (een van) haar EIKkindjes. Dan wordt het eten geserveerd, Matthijs geeft een toelichting:

“Koken is mijn passie, maar dit is het enige gerecht dat ik kan maken” Iedereen laat zich de pasta goed smaken en tijdens het eten wordt de dag besproken. Er komt bij iedereen wat jaloezie naar boven als Lisette vertelt dat ze de hele dag in bed kon liggen en we komen tot de conclusie dat het organische chemie practicum een mooi practicum is, maar je geluk moet hebben met je student-assistent.

Ondertussen begint het al aardig donker te worden en nadat Matthijs zijn sfeervolle lichten in de kamer heeft aangedaan is het tijd voor de foto. Dan volgt de discussie of de foto in de voortuin tussen de mooie planten moet of in de achtertuin. Matthijs’ broertje wordt opgetrommeld om de foto te maken en iedereen kijkt nog even snel in de spiegel. De eerste opstelling voor de foto bleek niet goed te zijn. Van Niek zijn alleen zijn ogen zichtbaar, omdat Inge de rest van zijn gezicht bedekt. De volgende foto’s zijn gelukkig wel goed en eindelijk kunnen we weer naar binnen. Daar vertelt Iris nog even dat ze bij sommige mensen niet ziet of ze dronken zijn en komen Inge en Niek tot de conclusie dat dit bij hun niet het geval is. Iris vertrekt naar de UB en eindelijk is het tijd voor het commissiespel Munupuli. Het assessorteam van de Almanak komt op de Martinitoren en James trekt een rietadt om dit meest bekende gebouw van Groningen te kopen. Het biertje is tot verbazing van Ceren in slechts 10 seconden leeg. Het assessorteam blijkt zeer democratisch. Ze stemmen bij iedere beurt aan wie ze drank uitdelen of wie van de commissie moet drinken. Fleur en Karen gaan op een gegeven moment weg en de teams worden samengevoegd.

Jules rent als hij klaar is snel naar de wc. Sofie moet meteen daarna naar de wc, maar is bang voor wat ze daar aantreft. Ze vraagt Jules naar alle details, waar James en Ceren niet zo blij van worden. Door dit gesprek komt een verhaal van het EIK weer aan bod. Volgens James proef je als je met iemand zoent die net gekotst heeft wat diegene heeft gegeten en doet een erg grappige improvisatie: “hmm, wat een goede combinatie, ik proef wraps en bier…”. Hierna vertelt Sofie over Sziget en besluiten we dat wij ook zin hebben in een feestje. Tijd voor de Negende dus. Matthijs gaat naar bed en de rest begint aan de lange terugweg naar de stad. Uiteindelijk zijn Inge en Sofie als eerste in de Negende, waarna Ceren volgt. In de Negende is iedereen al lam of naar huis. Inge en Sofie gaan eten en Ceren gaat naar haar fiets. Jules en Niek blijken deze avond de grootste feestbeesten van deze twee commissies, escaleren volledig, en gaan als laatste naar huis. Al met al kunnen we terug kijken op een geslaagde avond. Bedankt Almanakcommissie!

Ceren probeert met haar team bij iedere ronde Jules te laten drinken, maar dit kan nu niet meer omdat hij bij haar in het team zit. Na een paar

Oktober 2015 | Foliolum | G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM”

PHARMACIAE SACRUM

PUZZEL

Farmaceutische Biologie: een andere insteek

PUZZelPAGINA

Foto: Maarten Mensink Alternatieve Farmacie. Dat klinkt onbetrouwbaar. Maar niets is minder waar. Met Alternatieve Farmacie bedoel ik een andere insteek. Farmacie is niet alleen het ontwikkelen en produceren van geneesmiddelen. Het is ook het optimalizeren van productieprocessen. In mijn PhD bij de afdeling Farmaceutische Biologie heb ik een andere insteek op Farmacie. DOOR LINDA DIJKSHOORN

Waar ik mee bezig ben is een microbiële farmacaproducent (bacterie) op een alternatieve voedingsbron te laten groeien voor duurzame farmaca, eiwit of hoogwaardige moleculen productie. Dus in plaats van aan het product te werken werk ik aan hoe het product gemaakt wordt. Dit om economische en en milieu redenen, lees: duurzaamheid.

“Farmacie is voor mij meer dan onderzoek naar nieuwe geneesmiddelen” Bacillus subtilis is, gekeken naar kg product, de meest gebruikte en succesvolle productiebacterie. Culturen van deze bacterien worden gevoerd met suiker. Suiker is echter ook een humaan voedingsproduct. Door suiker als voedingsbron te gebruiken competeer je met de comsumptiemarkt wat de prijs omhoog drijft. Er is dus gekeken naar alternatieve voedingsbronnen die of goedkoop zijn, of een afvalproduct zijn. Men kwam uit op methanol. Methanol is een afval product van de destillatie, kan gewonnen worden uit aardgas en is relatief goedkoop. Het is een molecuul met een enkel koolstofatoom. In principe hebben stoffen met maar een koolstofatoom een

lage energiewaarde. Maar in de natuur zijn er organismen die op methanol als enige voedingsbron kunnen groeien. Een voorbeeld hiervan en gelijk het modelorganisme voor “methylotrofie”, de mogelijkheid om op methanol te kunnen groeien, is Bacillus methanolicus. Dit organisme kan op suiker en methanol groeien. Als we de metabole routes van Bacillus subtilis en Bacillus methanolicus met elkaar vergelijken dan zijn er maar twee grote verschillen. Eén, B. Subtilis mist het essentiële eiwit methanol dehydrogenase (MDH) die methanol omzet in formaldehyde. Ten tweede heeft B. methanolicus een plasmide met extra kopieën van genen die B. subtilis ook bezit, B. methanolicus heeft daardoor meer van deze eiwitten. Het idee is het missende gen van MDH in te voegen in B. subtilis en de benodigde genen die op het plasmide van B methanolicus zitten in te voegen. Dit creëert een totaal nieuwe metabole route! Dit grenst aan de vakgebieden synthetische biologie en “metabolic engineering”. Door het invoegen van deze genen kan B. subtilis op methanol groeien en na toevoeging van een genetische productiemodule ook farmaca produceren. Farmacie is voor mij meer dan onderzoek naar nieuwe geneesmiddelen. Het productieproces is net zo belangrijk, en zoals in alle productielijnen, moet er gekeken worden naar efficiëntie en duurzaamheid. Met mijn project creëeren we een bacterie die op een goedkopere en duurzame voedingsbron kan groeien. De manier van denken en de technieken die ik moet gebruiken tijdens mijn onderzoek zijn heel breed waardoor ik veel samenwerk met andere afdelingen. Hierdoor ben je nooit verveeld, krijg je heel veel ervaring en het staat ook nog eens prachtig op je CV. En ja! We hebben stage plekken!

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | Oktober 2015

Horizontaal Verticaal 2. Ontstaat bij te veel drugsgebruik 1. Tekort aan vocht 3. Het logo is een paard; gaat heel hard 5. Versnelde hartslag 4. Werkzame stof van Ritalin 6. De dag na een avondje in de Negende 7. Werd veel gebruikt door Sherlock Holmes 8. Meest gebruikte drugs 9. Stof waar alleen mannen hard op gaan 11. Die van de blauwe vinvis heeft een 10. Zorgt voor pupilverwijding diameter van 25cm 11. Werd veel gebruikt in de Tweede Wereldoorlog 14. Hartkramp heet ook wel ... pectoris 12. Hartglycoside 13. Werkzame stof van XTC 15. Fight or Flight hormoon Degene die de oplossing van deze puzzel vinden kan, maakt kans op een mooie prijs! De kruiswoordpuzzel kan ingeleverd worden op het P.S.-hok. Succes!

Oktober 2015 | Foliolum | G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM”

SELFIE

Selfie van het Foliolum Activiteitenagenda Oktober 27 Algemene Ledenvergadering

Voor het eerst in dit nummer, de Selfie van het Foliolum. Elke uitgave kiezen we de mooiste selfie, uit de negende app, van de P.S.-site of ingezonden selfies. De winnaar krijgt een leuke P.S.-gadget, dus stuur allemaal je selfies naar: redactiecommissie1516@gmail.com

November 03 Bestuur Informatie Avond 06 Jaardiner Jaar 4 10 P.S.-borrel 12 Jaardiner Jaar 3 24 Ziekenhuisfarmacie Avond 27 Hooghoudt Eerstejaars Excursie

De selfie van deze editie gaat uit naar Riemer! Van harte gefeliciteerd! Na verscheidende shotjes en andere alcoholische dranken was Riemer nog steeds zo vol adrenaline van de Negende dat in slaap komen er voor hem niet inzat. Om toch zijn tijd nuttig te besteden maakte Riemer deze selfie en dit leidde tot dit prachtige exemplaar. Bedankt Riemer dat we deze foto mochten delen met de rest van Farmacie!

December 01 STOF-vergadering 01 P.S.-borrel 02 Mediq Workshopavond 08 Mediq Workshopavond 09 AlDi-feest

GEFELICITEERD RIEMER!

TIEN TIPS...

Colofon Redactie

Ceren Zwijnenburg Niek Metzlar Harmen Huizinga Jules van Boven Inge ten Seldam Fleur van Gelder

Design

Voor eerstejaars van Pharmaciae Sacrum

Helena Bukovac

Ab-actiaat

TIP 1

Leer het P.S. - lied uit je hoofd, zo kan je bij P.S.activiteiten uit volle borst meezingen.

TIP 2

Weet waar het P.S.- hok zit: hier kun je het hele studiejaar een beetje ‘loungen’, mede P.S.-ers ontmoeten en koffie drinken.

TIP 3

Train je lever: never skip liver day! Ga elke eerste dinsdag van de maand naar de borrel in Café de Toeter om gezellig een biertje te drinken met studiegenoten.

TIP 4

Maak een leuke tekening op de labjas van je labpartner!

TIP 5

Leer netjes werken bij practica. Een goed begin is het halve werk.

TIP 6

Neem de leerstof voor practica zo goed mogelijk door voor het practicum. Je kan namelijk snel onvoldoendes scoren indien je je niet goed voorbereid hebt.

TIP 7

Werk aan je Engels: sommige docenten, voornamelijk buitenlandse docenten, geven college in het Engels. Ook zijn de meeste studieboeken voor Farmacie in het Engels.

TIP 8

Leer veel bier in 1 keer dragen. Tijdens het gratis fust in ‘De Toeter’ moet je veel bier voor je studiegenoten kunnen meenemen.

TIP 9

Koop al je boeken bij stichting boekenbureau. Zo heb je ze goedkoop en altijd op tijd.

TIP 10

Ga naar veel P.S. – activiteiten!

G.F.S.V. “PHARMACIAE SACRUM” | Foliolum | Oktober 2015

Niek Metzlar J.C. Kapteynlaan 1 9714 CL Groningen Tel.: 06-23122155 redactiecommissie1516@gmail. com

Drukkerij

Perfect Book

Oplage

1150 stuks Copyright 2015 Redactiecommissie Foliolum ‘Comic Sans’ der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum”. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van schrift, druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van de auteurs. Gebruikt bronnenmateriaal is op te vragen bij de Redactiecommissie.

JE LOOPBAAN START MET HET MEDISCH STUDENTENPAKKET Volg je een medische studie? Dan duurt jouw opleiding langer dan de meeste andere. Regel je bankzaken daarom in ĂŠĂŠn keer goed, zodat je er tijdens je studie geen omkijken naar hebt. Voor jou is er het Medisch Studenten Pakket; speciaal voor studenten geneeskunde, tandheelkunde, diergeneeskunde en farmacie. Wil je een Medisch Studenten Pakket? Regel het snel bij een ABN AMRO kantoor. Of bij een van de medische faculteitsshops in de studentensteden. Meer informatie vind je op abnamro.nl/medischestudent