Foliolum juni 2018

G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum�

Opleiding Farmacie

Foliolum

Infectieziekten

Bofuitbraak onder jongvolwassenen Waarom ontstaan ze en wat kunnen we eraan doen?

Interview met Prof. dr. Barbro Melgert

Gespecialiseerd in longziekten en de verschillen in immuunrespons tussen man en vrouw.

Uitgave 4 | Juni 2018

BENU KRACHT VAN 8!

Bij BENU Apotheek staat u centraal. Wij staan voor optimale service en kwaliteit, geven u graag advies en begeleiden u bij het verstrekken van medicijnen. Dat vatten we samen in de Kracht van 8.

1

3

WE STAAN KLAAR VOOR UW GEZONDHEIDSVRAGEN

UW PERSOONLIJKE GEGEVENS BIJ ONS IN VERTROUWDE HANDEN

2 DESKUNDIGE VEILIGHEIDSCHECK VAN UW MEDICIJNGEBRUIK

5 ONZE ZORG IS ALTIJD MAATWERK

4

6 DAG EN NACHT BEREIKBAAR VIA APOTHEEK, DIENSTREGELING EN ONLINE

HERHAALSERVICE VOOR UW MEDICIJNEN

7 UW MENING TELT

8 SERVICE MET EEN GLIMLACH

www.benuapotheek.nl

Foliolum | Juni 2018

Foliolum Editie 4 juni 2018 G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” in samenwerking met de opleiding Farmacie aan de Rijksuniversiteit Groningen

What’s inside

Redactioneel 2 Voorwoorden 3 Bofuitbraken onder jongvolwassenen:

Waarom ontstaan ze en wat kunnen we

hieraan doen?

6 Interview met Prof. dr. Barbro Melgert 8 Wetenschappelijke feitjes Facultair 10 Alumnus 12 Afgestudeerden 14 PhD 16 Buitenlandse student in Nederland Pharmaciae Sacrum 18 P.S.-activiteiten 28 Even voorstellen 31 Eten met...

33 Top 3 koffie; de stad 34 Column assessoraat 35 Ab-actieel jaarverslag 38 Activiteitenlijst 44 Puzzel

1

Foliolum | Juni 2018

Voorwoorden Redactie

Bestuur

Redactioneel Geachte lezers,

Geachte lezer, beste P.S.-er,

De zomer komt eraan en dat betekent ook dat ons laatste nummer is verschenen. Afgelopen jaar hebben wij met veel plezier 4 Foliola voor u gemaakt, maar hierna is het echt tijd om het stokje over te dragen.

Daar zit ik dan, aan de tafel op het P.S.-hok en schrijf ik alweer mijn laatste voorwoord voor het Foliolum.

Het duurt inmiddels nog minder dan 2 maanden voordat wij het stokje overdragen aan het 137e bestuur. Komende maanden staan er gelukkig nog een aantal leuke activiteiten op het programma, waaronder de Vrouwenactiviteit, de RWPT, het JAK en nog verschillende workshops en lezingen. Ook voor de Redactiecommissie gaat het jaar snel voorbij en ligt er voor jullie alweer het vierde nummer van de redactiecommissie “Koffietijd”.

Het thema van dit nummer is “Autoimmuunziekten”. Auto-immuunziekten komen helaas veel voor en zijn in sommige gevallen dodelijk. Bijvoorbeeld wanneer een patiënt niet behandeld wordt. Een voorbeeld hierbij is diabetes type I, maar ook reumatoïde artritis en psoriasis zijn auto-immuunziekten. In dit nummer zal Patricia Kaaijk ingaan op de oorzaken van bofuitbraken ondanks vaccinatie. Daarnaast is er in dit nummer een interview met Adjunct hoogleraar Farmaceutische Immunologie Barbro Melgert te lezen.

Auto-immuunziekten, ziektes waarbij het immuunsysteem lichaamseigen stoffen of cellen ziet als lichaamsvreemd. Dit klinkt als een vrij simpel concept, maar auto-immuunziekten zijn nog steeds de meest gecompliceerde ziekten en ze zijn zeer lastig te genezen. Bubble boy is wel de meest internationaal bekende jongen die lijdt aan een auto-immuunziekte. Natuurlijk zijn er ook Daarnaast hebben wij voor dit nummer weer ons wel minder bekende auto-immuunziektes, die toch best gedaan om de lekkerste koffie in Groningen nog als gevaarlijke ziektes worden gezien. Het zijn te vinden. Het resultaat hiervan leest u op bladzijde ingewikkelde, moeilijke ziektes, waardoor ik erg benieuwd ben wat er allemaal verteld wordt in deze editie van het Foliolum.

Wij wensen jullie veel leesplezier!

Met vriendelijke groet, namens de Redactiecommissie “Koffietijd” Charlotte Sikking h.t. praeses Redactiecommissie

Als laatste wens ik iedereen veel leesplezier met 2017-2018 dit Foliolum! En daarnaast zou ik iedereen willen bedanken voor de aanwezigheid op activiteiten, op het P.S.-hok of voor alle gegeven adviezen. Zonder jullie was het jaar nooit zo geweldig geweest!

Met vriendelijke groet, namens het 136e bestuur der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” Keri Mangnus h.t. praeses

2

Foliolum | Juni 2018

Bofuitbraken onder jong volwassenen: Waarom ontstaan ze en wat kunnen we hieraan doen?

Na haar studie medische biologie rondde Patricia Kaaijk in 1996 haar promotieonderzoek in het AMC af. Vervolgens werkte zij eerst als KWFonderzoeker op het gebied van tumorimmunologie (LUMC) en later als senior onderzoeker bij de afdeling kinderoncologie van het VUMC. Bij het voormalig Nederlands Vaccin Instituut ontwikkelde zij zich tot vaccin expert met kennis over het ontwikkelen van een vaccinconcept tot het uiteindelijk registreren van het vaccin.

In haar huidige functie als senior wetenschappelijk onderzoeker van het centrum van infectieziektenbestrijding van het RIVM houdt zij zich bezig met advisering en (klinisch) onderzoek naar de optimalisatie van het Rijksvaccinatieprogramma en de immunologie van infectieziekten en vaccins tegen onder andere bof. Daarnaast is zij redactieraadlid van het Infectieziektenbulletin.

Voorwoord In Nederland is het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) verantwoordelijk voor het Rijksvaccinatieprogramma (RVP). Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) coördineert de uitvoering van het RVP. De minister bepaalt welke vaccinaties kinderen krijgen aangeboden op basis van advies van de Gezondheidsraad.

De vaccins worden gemaakt door farmaceutische bedrijven, maar zij hebben geen invloed op de inhoud van het RVP. Namens de Rijksoverheid koopt het RIVM de vaccins in voor het RVP via een openbare Europese aanbesteding. Dat betekent dat het RIVM beschrijft aan welke voorwaarden het vaccin moet voldoen.

De farmaceutische industrie bepaalt niet tegen welke ziekten er gevaccineerd gaat worden binnen het RVP en heeft geen invloed op de keuze van de minister. Ook voert het RIVM onderzoek uit om na te kunnen gaan of, en zo ja, hoe het RVP verder zou moeten worden geoptimaliseerd.

Hierbij kan gedacht worden aan het verminderen van het aantal prikken of het verbeteren van vaccinatieschema’s naar aanleiding van bijvoorbeeld uitbraken of stijging van de incidentie van bepaalde infectieziekten die binnen het surveillanceprogramma van het RIVM gesignaleerd zijn.

Bofuitbraken onder jong volwassenen: Waarom ontstaan ze en wat kunnen we hieraan doen?

Samenvatting De afgelopen jaren zijn er wereldwijd (ook in Nederland) verschillende bofuitbraken geweest waarbij jongvolwassenen tussen de 18-25 jaar de bof kregen, ook al waren zij 2 keer gevaccineerd met het combinatievaccin tegen bof, mazelen en rode hond (BMR). Het RIVM doet onderzoek naar de oorzaak en mogelijke oplossing hiervoor.

Artikel Bof is een acute infectieziekte die veroorzaakt wordt door het bofvirus. Het virus verspreidt zich via speeksel en kan daarom worden overgedragen door hoesten, niezen en direct contact met geïnfecteerd speeksel.

Voordat er gevaccineerd werd tegen bof, kwam de ziekte vooral voor bij kinderen van 5-9 jaar en was bof een van de voornaamste oorzaken van permanente doofheid bij kinderen. Ongeveer 60-70% van de bofpatiënten heeft een éénof dubbelzijdige zwelling van de oorspeekselklieren (parotitis).

In de overige patiënten zijn de symptomen minder kenmerkend of afwezig. Er kunnen ook andere complicaties optreden, zoals hersenvliesontsteking (meningitis) of teelbalontsteking

33

Foliolum | Juni 2018 (orchitis; 20% van de volwassen mannen), onvruchtbaarheid tengevolge hiervan is uiterst zeldzaam; het risico op complicaties neemt toe met de leeftijd (1).

Redactioneel

In 1987 werd bofvaccinatie opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) als onderdeel van de BMR-vaccinatie tegen bof, mazelen en rodehond. Het vaccinatieschema bestaat uit een eerste vaccinatie op de leeftijd van 14 maanden en een tweede vaccinatie op de leeftijd van 9 jaar.

Aangetoond is dat deze vaccinatie productie van antistoffen induceert die specifiek gericht zijn tegen het bofvirus. Na infectie met het wild-type bofvirus, neutraliseren deze antistoffen het virus en wordt men niet ziek. Sinds de invoering van BMR vaccinatie in Nederland, maar ook in andere landen waar dit werd ingevoerd, is het aantal bofgevallen drastisch afgenomen. Verondersteld werd dat de BMR vaccinatie levenslange bescherming zou bieden tegen bof. Echter, sinds 2004 zijn er wereldwijd (ook in Nederland) diverse uitbraken van bof gerapporteerd (2-4). Opvallend is dat deze bofuitbraken vooral onder jong volwassenen voorkomen, die langere tijd geleden voor het laatst gevaccineerd werden. Daar waar bof eerst een piek liet zien op de leeftijd van 5-9 jaar, zien we nu vooral bofgevallen in de leeftijd van 18-25 jaar. Aangetoond is dat gevaccineerden wel een kleiner risico hebben op complicaties tengevolge van bofinfectie dan ongevaccineerden (5, 6).

Ondanks de bofuitbraken wordt er wereldwijd nog weinig onderzoek gedaan aan bof, zeker in vergelijking met andere infectieziekten. Dit terwijl de verwachting is dat het aantal bofuitbraken in de toekomst zal groeien. Belangrijk dus dat er onderzoek gedaan wordt naar de oorzaak en een mogelijke oplossing voor dit probleem.

Hoewel het er op lijkt dat de bescherming tegen bof van de bofcomponent van het BMR-vaccin na verloop van tijd afneemt, moet benadrukt worden dat het BMR-vaccin bijzonder goed beschermend werkt tegen mazelen en rodehond. In 2016 was er geen enkel geval van rodehond gerapporteerd en hoewel er 6 gevallen van mazelen werden gerapporteerd, waren dit voornamelijk importgevallen onder ongevaccineerde volwassenen.

In een grote klinische studie in 2006-2007 van het RIVM met als doel na te gaan of de Nederlandse bevolking goed genoeg beschermd is tegen infectieziekten waartegen gevaccineerd wordt, werd duidelijk dat de antistofconcentratie na vaccinatie tegen bof in de loop der tijd afneemt, ook wel “waning immunity” genoemd (7). Dit is in meerdere internationale vaccinatiestudies bevestigd (8, 9). Naast de ‘waning immunity’ draagt ook het feit dat het bofvirus minder

4

circuleert na de introductie van vaccinatie en het immuunsysteem daardoor minder wordt ‘geboost’ bij aan de oorzaak van de verminderde immuniteit tegen bof. In een recente studie, uitgevoerd in de Verenigde Staten, werd aangetoond dat personen die meer dan 13 jaar geleden gevaccineerd waren, tijdens een bofuitbraak een 9x groter risico hadden op het krijgen van bof dan personen die korter geleden gevaccineerd waren (10). Naast de afname van de antistofconcentratie (humorale immuniteit) tegen het bofvirus die gevonden werd in de loop der tijd na vaccinatie, heeft het RIVM recentelijk ook gekeken naar de specifieke T-cel immuniteit (cellulaire immuniteit) tegen het bofvirus. De T-cel immuniteit is een belangrijk onderdeel van het immuunsysteem dat bescherming kan bieden tegen virussen.

Virussen of virale vaccins wekken bescherming op door het activeren van diverse soorten lymfocyten: B-cellen die antistoffen produceren, helper T-cellen die de B-cellen ondersteunen om antistoffen tegen het virus te kunnen maken, en cytotoxische (killer) T-cellen die virus-geïnfecteerde cellen kunnen opruimen. Deze T- en B-cellen, onderdeel van de cellulaire immuniteit, herkennen met hun unieke receptor zeer specifiek moleculen (antigenen) van een bepaalde ziekteverwekker, zoals bijvoorbeeld het bofvirus. Naar schatting zijn er ongeveer 1018 variaties van T-celreceptoren en 1013 variaties van B-celreceptoren/antistoffen mogelijk, waarvan elke lymfocyt één variant draagt. De bof-specifieke Ten B-cellen zijn zo een kleine selectie van de totale lymfocytenpopulatie die een breed repertoire heeft van verschillende antigeenspecificiteiten.

Herkenning van het specifieke antigeen leidt tot activatie en vermeerdering van B- en T-cellen en tevens tot vorming van geheugencellen die samen met gevormde antistoffen bij latere blootstelling aan de ziekteverwekker effectief een infectie zullen voorkómen of inperken (11).

Over de cellulaire immuniteit tegen het bofvirus is weinig bekend. Het krijgen van meer inzicht in de cellulaire immuniteit tegen het bofvirus draagt bij aan het beter begrijpen waarom er ondanks vaccinatie toch vatbaarheid voor bof ontstaat. De cellulaire immuunrespons na een natuurlijke bofinfectie lijkt te leiden tot een levenslange immuniteit tegen bof.

Als we die immuunrespons vergelijken met die na BMR vaccinatie wordt duidelijk dat de sterke bofspecifieke T cel respons, vooral bestaand uit (CD8+) killer T-cellen, zichtbaar na natuurlijke bofinfectie, niet aanwezig is bij recent gevaccineerde kinderen.

Deze bof-specifieke killer T cellen van natuurlijk geïnfecteerden bleken multifunctioneel, en in staat tot de productie van verschillende immuunregulerende

Foliolum | Juni 2018 stoffen IFN-γ, TNF én IL-2. Deze zogenoemde cytokinen zijn belangrijk voor het verder versterken van de immuniteit tegen virussen. Daarnaast bleken deze bof-specifieke killer T cellen een cytotoxisch fenotype te hebben, dat wil zeggen goed uitgerust om een virus-geïnfecteerde cel te kunnen vernietigen.

Deze sterke (en multifunctionele) killer T-cel respons die in ieder geval nog aantoonbaar was tot 3 jaar na bofvirusinfectie, zou verantwoordelijk kunnen zijn voor de langdurige bescherming tegen bof. De inductie van de cellulaire immuniteit na vaccinatie met het BMR vaccin lijkt dus minder sterk te zijn dan die opgewekt wordt na natuurlijke infectie en zou de tijdelijke aard van de bescherming na vaccinatie kunnen verklaren (12).

Maar wat nu?

Een ander vaccin is voorlopig niet voor handen. Het geven van een extra vaccinatie tijdens een bofuitbraak zou uitkomst kunnen bieden om de bof-specifieke antistof concentratie te kunnen verhogen en op deze manier (tijdelijke) bescherming te kunnen bieden tegen bof. Recentelijk is er in de Verenigde Staten een advies uitgebracht waarbij het wordt aanbevolen om een derde BMR vaccinatie tijdens een uitbraak toe te passen voor personen met een hoger risico op het krijgen van bof. Dit advies kwam tot stand op basis van data uit epidemiologische studies van de VS, die aantoonden dat een derde BMR vaccinatie leidt tot een lagere kans op bofinfectie (13). In Nederland wijkt het routine BMR vaccinatieschema af van het schema dat gebruikt wordt in de VS. Er zijn geen studiegegevens waarbij het effect van een extra BMR vaccinatie naast het gebruikelijke Nederlandse BMR schema werd onderzocht. Daarom heeft het RIVM eind 2016 een BMR-3 studie gestart (zie ook de actuele webpagina www.rivm.nl/bmr3) met als doel inzicht te krijgen of een derde BMR-vaccinatie als vroege interventie een bofuitbraak in Nederland snel onder controle zou kunnen krijgen. In deze BMR-3 studie werden jongvolwassenen (18-25 jaar), die 9-16 jaar geleden hun laatste BMR vaccinatie ontvingen en ontvankelijk lijken voor het krijgen van een bofinfectie tijdens een bofuitbraak, gevaccineerd met een extra BMR vaccin dosis. Na vaccinatie werd er bloed en speeksel afgenomen om de humorale en cellulaire immuniteit tegen bof te kunnen meten. Afgelopen maand werden van de laatste deelnemers bloed- en speekselmonsters van 1 jaar na vaccinatie afgenomen. In het bloed en speeksel van de studiedeelnemers zal zowel de humorale als de cellulaire immuniteit tegen het bofvirus worden onderzocht met de nieuwste immunologische methoden. De resultaten van deze studie zullen in internationale (peer-reviewed) tijdschriften worden gepubliceerd.

Referenties 1.

Plotkin SA, Rubin SA. Mumps vaccines (Chapter 40). 7th ed. Plotkin SA Orenstein W OP, editor: Elsevier Inc.; 2018. 663-88 p.

2.

Dayan GH, Quinlisk MP, Parker AA, Barskey AE, Harris ML, Schwartz JM, et al. Recent resurgence of mumps in the United States. N Engl J Med. 2008;358(15):1580-9.

3.

Kaaijk P, van der Zeijst B, Boog M, Hoitink C. Increased mumps incidence in the Netherlands: review on the possible role of vaccine strain and genotype. Euro Surveill. 2008;13(26).

4.

Greenland K, Whelan J, Fanoy E, Borgert M, Hulshof K, Yap KB, et al. Mumps outbreak among vaccinated university students associated with a large party, the Netherlands, 2010. Vaccine. 2012;30(31):467680.

5.

Hahne S, Whelan J, van Binnendijk R, Swaan C, Fanoy E, Boot H, et al. Mumps vaccine effectiveness against orchitis. Emerg Infect Dis. 2012;18(1):191-3.

6.

Yung CF, Andrews N, Bukasa A, Brown KE, Ramsay M. Mumps complications and effects of mumps vaccination, England and Wales, 2002-2006. Emerg Infect Dis. 2011;17(4):661-7; quiz 766.

7.

Smits G, Mollema L, Hahne S, de Melker H, Tcherniaeva I, Waaijenborg S, et al. Seroprevalence of mumps in The Netherlands: dynamics over a decade with high vaccination coverage and recent outbreaks. PLoS One. 2013;8(3):e58234.

8.

Kontio M, Jokinen S, Paunio M, Peltola H, Davidkin I. Waning antibody levels and avidity: implications for MMR vaccine-induced protection. J Infect Dis. 2012;206(10):1542-8.

9.

Fiebelkorn AP, Coleman LA, Belongia EA, Freeman SK, York D, Bi D, et al. Mumps antibody response in young adults after a third dose of measles-mumps-rubella vaccine. Open Forum Infect Dis. 2014;1(3):ofu094.

10.

Cardemil CV, Dahl RM, James L, Wannemuehler K, Gary HE, Shah M, et al. Effectiveness of a Third Dose of MMR Vaccine for Mumps Outbreak Control. N Engl J Med. 2017;377(10):947-56.

11. Guichelaar T, Kaaijk P. De impact van veroudering op de immuunrespons tegen vaccinatie en infectieziekten. Infectieziekten Bulletin. 2012;Jaargang 23 (8). Themanummer Vaccinaties(8):271-5.

12. de Wit J, Emmelot ME, Poelen MCM, van Binnendijk RS, van der Lee S, van Baarle D, et al. Mumps infection but not childhood vaccination induces persistent polyfunctional CD8(+) T-cell memory. The Journal of allergy and clinical immunology. 2018.

13. Marin M, Marlow M, Moore KL, Patel M. Recommendation of the Advisory Committee on Immunization Practices for Use of a Third Dose of Mumps Virus-Containing Vaccine in Persons at Increased Risk for Mumps During an Outbreak. MMWR Morbidity and mortality weekly report. 2018;67(1):33-8.

55

Foliolum | Juni 2018

Interview met Prof. dr. Barbro Melgert

Prof. dr. Barbro Melgert was vroeger van plan astronaut te worden, maar door het hoge gehalte mannen in Delft zag ze hiervan af en ging ze Farmacie in Groningen studeren.

Ook was ze actief bij P.S., waar ze een functie in de Eerstejaarscommissie heeft bekleed. Tegenwoordig is ze wetenschapper aan de RuG, en geeft ze les bij de studie die ze zelf ooit volgde.

Ze is gespecialiseerd in longziekten en de verschillen in immuunrespons tussen man en vrouw. Wij hebben haar geïnterviewd om meer te weten te komen over haar beroep.

6

Hoe ziet een gemiddelde werkdag er voor u uit?

Ik vergader veel, waarvan een groot deel bestaat uit wetenschappelijk overleg en het begeleiden van onderzoekers.

Verder doceer ik natuurlijk vakken en als hier sprake van is dan neemt dit ook meteen het grootste deel van mijn tijd in beslag. Daarnaast heb ik nog enkele managementtaken en zit ik in de examencommissie van de opleiding Farmacie.

Hoe zou u uw eigen vakgebied omschrijven?

Mijn eigen onderzoeken gaan over de immunologie van longziekten.

Ik ben geïnteresseerd in astma, COPD, longfibrose, en wat de rol van het immuunsysteem is binnen die ziekten.

Draagt het bij aan de ziekte, of probeert het de ziekte juist te voorkomen?

Ik specialiseer me vooral in het aangeboren immuunsysteem en nog specifieker specialiseer ik me in de rol van macrofagen binnen deze ziekten. Inmiddels kijk ik ook naar andere soorten longcellen en hoe die interacties met elkaar en macrofagen hebben en wat er fout gaat in een longziekte.

Het uiteindelijke doel is natuurlijk wel om iets voor de patiënt te betekenen, om bijvoorbeeld de therapie of diagnose voor deze ziekten te verbeteren.

Op dat moment komt de farmaceutische immunologie naar boven. Heel vaak kun je behandelen met dingen van het immuunsysteem zelf, met de cellen of met de eiwitten die ze maken. Het doel is dan om die vervolgens in te kunnen zetten in de gezondheidszorg.

Is het toevallig zo gekomen dat u een macrofaagexpert bent geworden? Of is er een specifieke interesse?

Ik zou het eerder toeval noemen.

Ik heb mijn promotieonderzoek gedaan op het gebied van leverfibrose, en toentertijd was het idee dat fibrose in de lever ontstaat door chronische ontstekingen, waar macrofagen natuurlijk heel belangrijk bij zijn.

Macrofagen zouden dus fibrose stimuleren en in stand houden, terwijl uit mijn onderzoek bleek dat fibrose juist verergert wanneer de macrofagen worden onderdrukt. Dat snapten we toen niet.

Na mijn promotie ben ik overgestapt naar de longen en kwam ik op een gegeven moment weer in de wereld van de macrofagen terecht en toen bleek er veel meer kennis over macrofagen te zijn ontwikkeld.

Heel lang zijn die cellen niet goed begrepen, omdat ze zo plastisch zijn. Daardoor is het moeilijk om ze in hokjes in te delen, en krijg je dus ook hele variabele resultaten afhankelijk van hoe je jouw cellen behandelt.

Dit plastische gedrag verklaarde ook waarom er in mijn promotieonderzoek zulke opvallende resultaten uit kwamen. Dat vond ik toen zo interessant dat ik besloot verder te gaan met de macrofagen.

Zijn er interessante ontwikkelingen of nieuwe inzichten die eraan zitten te komen?

Bij longziekten zijn het vooral de biologicals die interessant zijn. Voor de rest is het namelijk nog niet heel anders dan toen ik studeerde en worden er dus nog steeds vooral beta-mimetica en corticosteroiden gebruikt.

Ook heb ik het idee dat we op de drempel staan om fibrose beter te gaan bestrijden. Op het moment kunnen we het leven van een patiënt met longfibrose nog maar met een paar maanden verlengen, maar ik heb goede hoop dat dat in de toekomst veel beter zal worden.

Bij de macrofagen wordt, nu we ze beter begrijpen, onderzocht in hoeverre de macrofagen te sturen zijn.

Toevallig is er nu ook een middel voor longfibrose in klinische studies, die mogelijk pro-fibrotische macrofagen naar anti-fibrotisch kan duwen. Dus wat dat betreft zitten er wel echt nieuwe ontwikkelingen aan te komen op fibrose gebied, en ook in de mate waarin we de plasticiteit van macrofagen kunnen inzetten om een ziekte te genezen.

Waar komt de specifieke interesse voor geslachtsverschillen in immuunrespons vandaan?

Die heeft er altijd al ingezeten. Op de middelbare school had ik mijn profielwerkstuk al over de man/ vrouw-presentatie in reclames, en of het geslacht van de maker van reclames van invloed hier op was.

De uitkomst van het onderzoek kan ik me helaas niet meer herinneren, maar ik was er dus al vroeg mee bezig. Toen ik me later ging specialiseren in longziekten kwam ik geslachtsverschillen ook weer tegen, want ook bij longziekten zijn er significante verschillen. Als onderzoekers hier geen rekening mee houden in hun onderzoek, kunnen ze hele waardevolle informatie missen.

vinden.

Daarnaast doe ik ook onderzoek naar longfibrose en name om een marker te vinden die kan voorspellen welke patiënten snel achteruitgaan en welke niet, en welke op hun behandeling reageren en welke niet.

Nu komen patiënten pas in de kliniek als het eigenlijk al te laat is, en hopelijk kunnen we met dit onderzoek bijdragen aan een eerdere diagnose. Dan zouden we de patiënten sneller kunnen behandelen en ook beter kunnen helpen wanneer de behandeling niet aanslaat.

Wat kunnen apothekers bij autoimmuunreacties betekenen?

Ik moet dan altijd denken aan die keer dat ik een antibioticakuur had gevolgd en ik vervolgens, een tijdje nadat ik klaar was met de kuur, een allergische reactie ontwikkelde. Ik ging toen langs bij een apotheker die mij vervolgens een Epi-pen adviseerde. Een basale fout, want adrenaline is voor type-I overgevoeligheidsreacties, die binnen een uur optreden, en dat was deze reactie duidelijk niet Toen had ik door dat het immunologie-onderwijs beter moest, en heel belangrijk is voor apothekers.

Verder denk ik dat apothekers een goede gesprekspartner zullen moeten zijn voor de patiënt, maar ook voor de arts over bijvoorbeeld biologicals.

Er is inmiddels al veel te kiezen onder de biologicals, en daar kan de apotheker dan echt van pas komen.

Is er nog iets wat u kwijt wil naar de lezers?

Wees zuinig op je longen: Niet beginnen met roken!

En ventileer je huis voldoende, zeker als het goed geïsoleerd is.

Met welk onderzoek bent u momenteel bezig?

Ik ben nu met een onderzoek naar exacerbaties (longaanvallen) van astma en COPD bezig. Die kosten de gezondheidszorg en de patiënt ontzettend veel, en we kunnen er eigenlijk nog niet zoveel mee. We kunnen ze niet voorspellen en ook nog niet goed behandelen. Daardoor gaan er nog steeds heel veel mensen aan dood, met name bij COPD. We hebben samen met een onderzoeksgroep uit Amsterdam een idee wat een fenotype zou kunnen zijn van iemand die vaker een longaanval zal krijgen. Met die informatie hopen we de longaanvallen beter te voorspellen en daar dan later ook nog een goede behandeling bij te

76

Redactioneel

Foliolum | Juni 2018

Foliolum | Juni 2018

Korte wetenschappelijke feitjes

Redactioneel

Struisvogel Het oog van een struisvogel is groter dan zijn hersenen. Wellicht is dit omdat de struisvogel vooral zijn zicht nodig heeft om veilig te blijven en niet zijn denkvermogen.

Varken Wist je dat varkens fysiek niet in staat zijn om naar boven te kijken? Ze kunnen simpelweg hun dikke nek niet in een andere positie krijgen dan links en rechts. Stel je voor dat je geen idee hebt van hoe hoog de lucht is!

Zebra’s De strepen van zebra’s hebben een heel verfijnde evolutionair doeleind: ze zorgen ervoor dat de zebra niet oververhit raakt.

Dieren met een donkere vacht bleken dat als nadelig te ervaren omdat zwart het meeste zonlicht en dus hitte absorbeert; af en toe witte strepen hebben zorgde ervoor dat dit gecompenseerd werd.

Worm Wist je dat een worm wel 10 harten heeft?

Of, organen met de functie van min of meer een hart. Omdat de worm zo’n lang lijfje heeft zit er om de haverklap een hart om dat stukje te voorzien van bloed.

8

Foliolum | Juni 2018

Redactioneel

Korte wetenschappelijke feitjes Woestijn Wist je dat het grootste gevaar in de woestijn niet uitdroging maar juist verdrinking is?

Het regent er bijna nooit, maar als het er regent, is dat zo hevig dat je meteen weggespoeld wordt.

Lichaamslengte In de ochtend ben je langer dan in de avond. Dit is omdat als je lang staat, je ruggengraat een beetje inzakt. Als je dan een tijd hebt gelegen is dit weer hersteld en lijk je een paar millimeter langer.

Chauffeur Een chauffeur wordt getraind om zo min mogelijk te toeteren. Dit om chaos in het verkeer te voorkomen en de passagiers rustig te houden.

Toch moet de gemiddelde chauffeur zo’n 15.250 keer toeteren in zijn werkleven.

Koriander There’s two kind of people in this world: de één vind koriander heerlijk, de ander zweert dat het smaakt naar zeep. Dit komt omdat het genetisch bepaald is hoe iemand de smaak van koriander ervaart; bepaalde aldehyden, die de geur en smaak van vettig zeep hebben, ervaren bepaalde mensen wel en anderen niet.

9

Foliolum | Juni 2018

Alumnus Myra Langendonk “Het feit dat het onderzoek dat wij doen dicht bij de kliniek staat, maakt het voor mij nog interessanter.”

Facultair

Al redelijk vroeg in mijn studietijd had ik door dat ik geen apotheker wilde worden, waardoor ik ben gaan kijken naar andere mogelijkheden naast de master Farmacie. In mijn derde jaar kwam ik uit op de research master Medical Pharmaceutical Sciences. Het voordeel in mijn ogen was de vrijheid om een eigen vakkenpakket samen te stellen en de mogelijkheid om een afstudeerrichting te kiezen die mij beter zou voorbereiden op een carrière in de farmaceutische industrie. De afstudeerrichting die ik gekozen heb is Science, Business & Policy. Hier krijg je een stuk bedrijfskunde en een stuk beleid en de mogelijkheid om een half jaar stage te lopen bij een bedrijf. Het leuke aan deze stroming vond ik dat je studenten van heel veel verschillende masters tegenkomt, van wiskunde tot scheikunde, farmacie en biologie. En de stagebedrijven verschilden van de Hartstichting en Longalliantie Nederland tot farmaceutische grondstofbedrijven en oncologische consultancy bureaus. Ikzelf heb stage gelopen bij een Health Economics consultancy bureau waar ik een bedrijfsanalyse heb gemaakt. Daarnaast heb ik 6 weken meegelopen op de Market Access afdeling van Pfizer in Rotterdam. Hier heb ik meegewerkt aan meldingen naar het Zorginstituut Nederland voor vergoedingsaanvragen.

Mijn masteronderzoek heb ik gedaan bij de afdeling Pathologie en medische biologie in het UMCG. Het onderzoek ging over interleukine 13 in Hodgkin lymfoom. Hier heb ik met veel plezier gewerkt en hier is mijn interesse voor onderzoek groter geworden.

10

Toen mij vervolgens na het behalen van mijn bul gevraagd werd om een PhD te doen heb ik deze kans aangepakt terwijl ik daarvoor nooit had gedacht dat dit iets voor mij zou zijn.

Ik doe mijn promotieonderzoek bij de afdeling Hematologie in het UMCG, in samenwerking met de afdeling Pathologie. Dit betekent in mijn geval dat ik voornamelijk op het pathologie lab werk.

Hier doe ik onderzoek naar diffuus grootcellig B-cel lymfoom (DLBCL), de meeste voorkomende vorm van non-Hodgkin. DLBCL is een erg agressieve ziekte waarbij met de huidige behandeling ongeveer 60% van de patiënten genezen kan worden. 40% van de patiënten krijgt echter een terugval of reageert niet op de therapie.

Onze groep heeft aan de hand van mRNA data van ongeveer 2100 DLBCL patiënten een ‘guilt by association’ gedaan met CD20, de B-cel receptor.

De resultaten zijn vervolgens door de Drug Gene Interaction Database gehaald om te selecteren voor targets waar al medicatie voor bestaat. Dit geeft het voordeel dat op deze manier geen jaren gespendeerd hoeven te worden aan het ontwikkelen en op de markt krijgen van een nieuw geneesmiddel.

Wanneer blijkt dat een middel effectief is kan dit gelijk klinisch getest worden.

Wij testen deze mogelijke targets en de bijbehorende geneesmiddelen voornamelijk in vitro op cellijnen en weefsel. Wij hebben bijvoorbeeld 10 verschillende

Foliolum | Juni 2018 DLBCL cellijnen in kweek waarmee ik experimenten kan doen. Ten eerste kijken we natuurlijk of de cellen doodgaan aan de behandeling, en als dit het geval is gaan we kijken hoe dit komt. Ik kijk op dit moment naar de estrogeen receptor, welke hoog tot expressie blijkt te komen in DLBCL. Ook lijkt er een verschil in incidentie te zijn tussen mannen en vrouwen, waarbij de incidentie van DLBCL hoger is bij mannen.

Een kleine greep uit de technieken die ik gebruik voor mijn experimenten: flow cytometry, immuunhistochemie, western blot, BH3 profiling en metabole assays. Daarnaast zijn we ook bezig met het maken van een knock-out cellijn met behulp van CRISPR-Cas. Hiermee hopen we aan te tonen dat het effect van de inhibitor geen off-target effect is maar daadwerkelijk komt door het binden van de estrogeen receptor. De volgende stap is dan om dit in vivo te gaan testen, met een xenograft model in muizen.

Facultair

Alles bij elkaar denk ik dat ik een behoorlijk gevarieerde baan heb, elke week is anders en dat bevalt mij goed. Het feit dat het onderzoek dat wij doen dicht bij de kliniek staat, maakt het voor mij nog interessanter. Daarnaast is het natuurlijk een bijkomend voordeel dat ik nog een paar jaar in het mooie Groningen mag vertoeven!

11

Foliolum | Juni 2018

Afgestudeerden afgestudeerde

vakgroep

Iris de Haan Drug Design Bas Vrieselaar

Chemische en Farmaceutische Biologie

Farhad Khalili

Farmaceutische Technologie en Biofarmacie

Facultair

Guido Boel Farmacokinetiek, Toxicologie en Targeting Jurriaan Brouwer Farmacokinetiek, Toxicologie en Targeting Anouska Wolf Farmacokinetiek, Toxicologie en Targeting

Iris de Jong Farmacotherapie, Epidemiologie, Economie Lisa de Jong Farmacotherapie, Epidemiologie, Economie Tristan Snoei Farmacotherapie, Epidemiologie, Economie Sharon Wolters Farmacotherapie, Epidemiologie, Economie Florian Zeevat Farmacotherapie, Epidemiologie, Economie Leonoor Bousema Farmacotherapie, Epidemiologie, Economie Job Eijsink Farmacotherapie, Epidemiologie, Economie Shahin Habibi Farmacotherapie, Epidemiologie, Economie Quincy de Hoog Farmacotherapie, Epidemiologie, Economie Hanne Rozema Farmacotherapie, Epidemiologie, Economie Marijke de Vries Farmacotherapie, Epidemiologie, Economie Roshna Azad Farmacotherapie, Epidemiologie, Economie Anna Leenders Farmacotherapie, Epidemiologie, Economie Jasper Kamp Ziekenhuisfarmacie

Gefeliciteerd met het behalen van jullie bul!

12

Foliolum | Juni 2018

it always seems impossible until it’s done nelson mandela Gefeliciteerd met het behalen van jullie bul!

13

Facultair

Afgestudeerden

Foliolum | Juni 2018

PhD Sven de Krou “Nadat ik in november 2013 de master Farmacie succesvol heb afgerond ben ik direct aan de slag gegaan als promovendus bij de ziekenhuisapotheek van het Nederlands Kanker InstituutAntoni van Leeuwenhoek (NKI-AvL).”

Facultair

Al sinds het begin van de master Farmacie wist ik dat ik na de studie wilde gaan werken in de richting productie/kwaliteit, maar naar aanleiding van mijn bachelor- en masteronderzoek was er ook interesse in een promotieplek. De functie als promovendus op formuleringsonderzoek leek mij de perfectie combinatie van deze interesses.

De ziekenhuisapotheek valt binnen het NKI-AvL onder de divisie Farmacologie en doet voornamelijk onderzoek binnen drie gebieden: bioanalyse, PK/PD modelling en formulering.

Binnen de formulering is het onderzoek wederom op te delen in een aantal onderwerpen. We houden ons onder andere bezig met de ontwikkeling van tabletten (met gereguleerde afgifte) van intraveneuze geneesmiddelen; Het ontwikkelen van solid dispersions middels sproei- of vriesdrogen ter bevordering van de biologische beschikbaarheid van BSC klasse II en IV geneesmiddelen; Onderzoek naar subcutane toedieningsvormen (implantaten). Met dit laatste onderwerp houd ik mij bezig sinds de start van mijn promotietraject.

Hierbij probeer ik (injecteerbare) implantaten te ontwikkelen die geneesmiddel gedurende een langere periode gecontroleerd afgeven voor de systemische behandeling van kanker; Zogenoemde In Situ Forming Implants (ISFI’s). Voor toediening bestaat deze formulering uit een laagviskeuze oplossing, welke na subcutane toediening

14

in vivo transformeert in een implantaat. Ten opzichte van orale inname hebben ISFI’s een aantal voordelen. Zo hoeft er niet dagelijks een tablet/ capsule te worden ingenomen en zijn er geen grote naalden of incisies nodig bij het plaatsen van het implantaat. Daarnaast verwachten we een afname van de bijwerkingen aangezien er minder fluctuaties in de bloedspiegel zijn dan na orale inname.

Implantaten bestaan uit twee hoofdbestanddelen, te weten een polymeer, de matrix, en de werkzame stof (API). Beiden worden opgelost in een, voor toediening geschikt, organisch oplosmiddel. Een groot aantal biologisch afbreekbare polymeren komt in aanmerking. De keuze van de matrix maar ook de fysisch-chemische eigenschappen van het API zijn van invloed op het afgifteprofiel van het implantaat.

Daarnaast zijn parameters als de geneesmiddel/ polymeer ratio en polymeer/organisch oplosmiddel ratio van invloed op het afgifteprofiel. Als laatste kunnen ook additieven worden toegevoegd welke van invloed zijn op de gecontroleerde afgifte van het geneesmiddel.

Momenteel onderzoeken we implantaten die biologisch afbreekbaar zijn middels hydrolyse. Onder invloed van waterige vloeistoffen in de huid worden de polymeerketens langzaam afgebroken en wordt het geneesmiddel gecontroleerd vrijgegeven. Met in vivo onderzoek in muizen hebben we aangetoond dat gedurende een periode van minimaal twee maanden gecontroleerde afgifte mogelijk is. Na het afronden

Foliolum | Juni 2018

Vanaf 2016 ben ik naast mijn promotieonderzoek eveneens aan de slag gegaan als productieapotheker binnen de ziekenhuisapotheek van het NKI-AvL. Een compleet nieuwe GMP productiefaciliteit was zojuist opgeleverd. Naast het uitvoeren van formuleringsonderzoek produceren we op deze afdeling onder GMP geneesmiddelen voor (voornamelijk fase I/II) klinisch onderzoek. Deze producties worden grotendeels uitgevoerd voor onderzoek in het NKI-AvL, maar ook externe partijen kunnen bij ons terecht voor de productie van batches voor klinisch onderzoek. Bij de productie maken we onder andere gebruik van vriesdrogen, sproeidrogen, tabletteren, capsuleren, granuleren en op korte termijn ook hot-melt extrusion. Naast conventionele toedieningsvormen als tabletten en capsules produceren we ook celtherapieproducten in samenwerking met de spin-off Amsterdam Biotherapeutics Unit (AmBTU).

Als productieapotheker houd ik mij bezig met het opzetten, uitvoeren en controleren van producties en het waarborgen van de farmaceutische kwaliteit van de producten. Maar ook met andere zaken zoals onder andere het opstellen en uitvoeren van validaties, de aanschaf van nieuwe apparatuur, het organiseren van (preventief) onderhoud en het opstellen van OOS, CAPA´s en changes. Aangezien de productiefaciliteit klein is in vergelijking met de farmaceutische industrie kom ik hier als productieapotheker met alle facetten van farmaceutische productie in aanraking.

Dit ervaar ik als zeer leerzaam en komt de diversiteit van het werk ook zeker ten goede. Voor dit alles is er een nauwe samenwerking met productiepersoneel, de kwaliteitsafdeling en het QC-laboratorium.

Middels bovenstaand stuk hoop ik jullie inzicht te hebben gegeven in mijn werkzaamheden als promovendus en productieapotheker. Met enige regelmaat komen er promotieplekken vrij binnen het NKI-AvL, dus mocht je interesse gewekt zijn, kijk dan ook eens op www.werkenbijavl.nl.

Facultair

van de muizenexperimenten willen we een “first in human” studie opzetten waarbij deze implantaten voor het eerst in de mens getest worden.

Zoals je ziet kan binnen afzienbare tijd in vitro onderzoek vertaald worden naar in vivo onderzoek in muizen en vervolgens naar humane studies. Er is echt sprake van translationeel onderzoek. Dat is een unieke situatie en ook gelijk de kracht van het Instituut. Een gespecialiseerd oncologiecentrum met daarbij een research instituut met 650 onderzoek gerelateerde werknemers waarbij fundamenteel onderzoek snel vertaald kan worden naar de kliniek.

15

Foliolum | Juni 2018

Buitenlandse student in Nederland

Facultair

Door: Kara Ioannou My time in the Netherlands was a wonderful way to experience a new culture and expand my knowledge on pharmacy in other countries. I was able to meet great people that became friends who showed me around the country and taught me about the pharmacy. Traveling to a few different cities was also a great way to explore the history and culture of the Netherlands.

My trip was an internship abroad with May and Gert Jan in their two pharmacies. I was grateful to have them and their two children as a host family, and I stayed with them and worked in their pharmacy.

Comparing our two countries, I was really impressed with the community pharmacy automation. The machines to pack the medications were efficient, and I had never seen all medication packed in boxes. It saved the pharmacist time, which is something we try to do too, so we can spend more time talking to the patients. I saw two different pharmacies, and I think they both offered great learning experiences.

There was also a central fill pharmacy I helped in.

The central fill pharmacy was exciting, because I had never worked in one before back home.

16

I was also able to go to Gronigen to attend a lecture with the Groningen University pharmacy students.

Afterwards, I was able to talk to the students and get a sense of how pharmacy school is here. This was one of my favorite experiences, because I realized we were all going through the same thing. I was also impressed with how well everyone spoke English, and I really appreciated when they made the effort to speak English around me.

When I wasn’t working, I wanted to get a sense of the culture and lifestyle of everyone living in the Netherlands. I enjoyed how close everything was to the house, and I loved running to explore new places in Damwald. I also learned how to get around on a bike and I found that almost anything I could need was within biking distance. I participated in a four night community 5k walk which I found a fun way to meet the community. Our communities participate in many 5k runs, but I liked that this was able to include everyone. The sense of community was really strong during this event.

I saw a few other cities in the Netherlands that were similar and yet very different. The history with the water surrounding each city allowed me to appreciate how old each city is. Leewarden was beautiful with flowers over the water, and I was able to be there for a festival with entertainment on the streets. The street theater was unlike anything I had ever seen before. Dokkum was fun, because I was able to bike there and explore whenever I wanted.

Spending time with my host family was especially nice with the kids around. I was able to see some parks, daycare, museums and swimming lessons with them. Although we could not communicate with words, we learned to communicate with hand motions which made the experience unique. I also tried a few new kinds of food with them, although a lot of it was similar to what we eat. The weather also reminded me of home.

One of the best parts of my trip was making a friend with the neighbor next door. With him, I was able to explore Dokkum by boat as well as go to Ameland and find new running paths. Ameland was fun to bike, and I enjoyed the beach and light house. The beach was much larger than any I have ever seen before. I also found it fascinating that you could walk to the islands if you timed it correctly-I definitely want to come back and try that next time!

Overall, I am thankful to have had such a diverse, enjoyable, and educational trip to the Netherlands.

It has changed how I look at pharmacies overall and learning about a new culture allowed me to see other perspectives which is crucial in patient care. I met some wonderful people that I am thankful for making the experience great, and I cannot wait to come back some day!

17

Facultair

Foliolum | Juni 2018

Foliolum | Juni 2018

P.S.-activiteiten

Eerstejaarssymposium

LOS-sportavond

Pharmaciae Sacrum

Door: Marijke van der Wagt

Door: Laura Nijboer

‘The Perfect Body’: misschien wel een doel waar veel mensen, bewust of onbewust, altijd naar streven.

Maar waar streven we dan eigenlijk echt naar? En is ‘The Perfect Body’ eigenlijk ook maakbaar?

Een perfect lichaam zit hem misschien wel deels in een perfecte mentale gezondheid. Dr. A.M. Roest liet ons zien dat de farmaca tegen depressies en angststoornissen niet altijd onze mentale gezondheid zo positief beïnvloeden als de publicaties ons doen geloven.

Maar misschien bestaat de mogelijkheid in de toekomst wel om al voor de geboorte ‘The Perfect Body’ te creëren. Dr. K.C. van Zomeren nam ons mee in de wondere wereld van alle IVF-ontwikkelingen en bracht daarmee een aantal belangrijke ethische vraagstukken aan de orde.

Een perfect gezond lichaam wil je natuurlijk ook behouden. Dr. J.O. Mierau sprak over healthy ageing en belichtte het feit dat mensen met andere (sociaal-)economische achtergronden ook behoorlijk verschillende leeftijdsverwachtingen blijken te hebben: een opmerkelijk gegeven dat tot denken aanzet.

Dr. M.A.J. Bolster sloot af met plastische chirurgie. Er werd ons eens goed duidelijk gemaakt dat plastische chirurgie niet alleen bedoeld is voor de billen van Kylie Jenner, maar ook voor hele andere mooie reconstructieve doeleinden dient. Er werd afgesloten met het onderwerp borstcorrecties, wat bij de semivolwassen jongemannen onder ons toch (nog) wel voor wat onrust zorgde.

Op 1 maart was het tijd om in beweging te komen, want de LOS-sportavond ging plaatsvinden! We gingen met vijftig man op de fiets door het koude weer naar het klimcentrum bij Kardinge. Na een korte uitleg konden we in tweetallen gaan klimmen.

De ene route was iets moeilijker dan de andere, maar er was voldoende uitdaging voor iedereen. Tussen het klimmen door kon je een pauze nemen en stond er drinken met wat nootjes klaar.

Al met al ben ik onwetend de collegezaal binnengekomen, maar een stuk wijzer weer weggegaan. Ik kwam wel tot de conclusie dat onze imperfecte lichamen voorlopig (helaas?) toch nog echt even zullen blijven voortbestaan.

18

Toen ik pauze hield zag ik opeens iemand door de hal heen slingeren. Er was een nieuwe attractie. Voor degene die wilde, was er een touw waaraan je door de hele hal kon slingeren. Er stond een hele lange rij voor, iedereen wilde dat wel doen. Nouja iedereen, ik ging zelf nog wat routes klimmen.

Na het klimmen ging iedereen zich even omkleden en gingen we op de fiets naar het Harbour Cafe. Het was tijd om na zoveel inspanning onze magen te vullen met een heerlijke burger met patat.

Het Harbour Cafe staat bekend om zijn 27 speciaal biertjes van de tap en daar hebben we er wel een paar van geproefd.

Al met al het was een sportieve en gezellige activiteit!

P.S.-activiteiten

Foliolum | Juni 2018

Carrièredag

Na weer een jaar wachten, was het dan eindelijk tijd voor de tiende Carrièredag. Een heus Lustrum!

Voor mij was dit alweer de tweede Carrièredag die ik mocht bezoeken. De organisatie van deze dag ligt in handen van de Carrièredagcommissie van G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum”. Tijdens de Carrièredag kunnen de masterstudenten van de opleiding Farmacie in aanraking komen met verschillende beroepsvelden. Tijdens de studie Farmacie ligt de nadruk voornamelijk op het worden van Openbaar Apotheker. Er zijn echter nog veel meer mogelijkheden voor ons als kersverse Masters of Science. Met deze filosofie is 10 jaar geleden de eerste Carrièredag georganiseerd. Door middel van plenaire lezingen, bedrijfspresentaties, workshops en speeddating komen de studenten in contact met de deelnemende bedrijven. Van te voren kon een voorkeur worden doorgegeven met welk bedrijf de student in contact wilde komen. Om ook achteraf nog contact te kunnen leggen met de bedrijven werd er dit jaar voor het eerst gebruik gemaakt van de zogenaamde Shake-on armbanden. Door de hand te schudden met iemand van een bedrijf of een medestudent werd informatie over elkaar uitgewisseld.

was het tijd voor een luchtig intermezzo met een stukje cabaret verzorgd door Tim Alpherts. Hierna volgde Jens van Wijngaarden die ons iets vertelde over het werk dat het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen uitvoert. Met de naderende komst van de European Medicines Agency, was dit een erg toepasselijke lezing. De plenaire lezingen werden afgesloten door Godelief van den Hurk namens de JongNVZA. Na de plenaire lezingen was het tijd voor het persoonlijke programma. In totaal waren er vier rondes waarin iedere deelnemer was ingedeeld in een workshop, bedrijfspresentatie of speeddatesessie. Op de bedrijvenmarkt was het ook mogelijk om je cv te laten controleren of om een portretfoto te laten schieten voor op LinkedIn. Mocht het bovenstaande je nog niet hebben overtuigd om ook de Carrièredag te bezoeken, dan wil ik je nog even wijzen op de grote hoeveelheden gratis eten en drinken die aanwezig zijn op de dag zelf. Tenslotte wil ik de commissie hartelijk bedanken voor de organisatie van deze topdag!

De dag werd plenair geopend door Pieter Annema, praeses van de Carrièredag. Het stokje werd overgenomen door Bob Wilffert, die iets vertelde over de verschillende beroepskeuzes die hij zelf heeft gemaakt in zijn leven. Door problemen met de NS (we leven immers in Nederland) moest de commissie creatief omgaan met het programma, doordat niet alle sprekers op tijd aanwezig konden zijn. Na een praatje van de VJA was het daarna tijd voor een riante pauze waar de studenten alvast konden rondstruinen op de bedrijvenmarkt. Vervolgens

19

Pharmaciae Sacrum

Door: Luke van der Koog

Wall o

of fame

Foliolum | Juni 2018

P.S.-activiteiten Eerstejaars Ouderdag

Door: Nina Nooteboom Op vrijdag 23 maart vond de Ouderdag van Pharmaciae Sacrum plaats. Op deze dag hadden de eerstejaars farmaciestudenten de perfecte gelegenheid om hun ouders mee te nemen naar de faculteit en ze daar iets te laten zien van de studie, de studievereniging en het studentenleven.

We werden ’s middags ontvangen in de hal van de Keuningzaal, waar voor iedereen een heerlijke lunch was klaargezet. Hier kregen de ouders de gelegenheid om elkaar te ontmoeten onder het genot van lekkere broodjes en een kopje koffie of thee.

Pharmaciae Sacrum

Daarna gingen we naar de Faberzaal. Hier gaf Herman Woerdenbag een presentatie met algemene informatie over de studie. Hierbij kwamen onder andere de verschillende vakken en masteropleidingen aan bod. Ook vertelde Keri Mangnus iets over Farmacie en Pharmaciae Sacrum. Aansluitend gaf Ykelien Boersma een minicollege over antibiotica.

Na al deze informatie was het tijd voor pauze met koffie of thee. Vervolgens werden we ingedeeld in groepen. Onze groep begaf zich naar de labzalen om daar een practicum Recepteerkunde te volgen.

Hier gingen we hard aan het werk om de mooiste zetpillen, capsules en crèmes te maken. Dit ging niet altijd in één keer goed, maar de ouders waren erg enthousiast en wilden graag hun handen uit de mouwen steken, dus met goede samenwerking kwam iedereen er uiteindelijk wel uit.

Na het practicum werden we in groepen meegenomen door ouderejaars voor een rondleiding over de faculteit. Hierbij kwamen onder andere de collegezalen en de kantines aan bod. Het P.S.-hok mocht niet overgeslagen worden en hier kregen de ouders nog meer informatie over de studievereniging.

22

Ook kregen ze de mogelijkheid om vragen te stellen en hier werd goed gebruik van gemaakt.

Tijdens de rondleiding mochten we ook even kijken bij het tweedejaars practicum van Farmaceutische Technologie en Biofarmacie. De assistenten omschreven het practicum en lieten de machines zien die erbij gebruikt worden. Dit gaf de ouders een goede indruk van het verloop van de practica.

De rondleiding werd afgesloten met een bezoek aan de vakgroep Moleculaire Farmacologie, waar Eline van Dijk een praatje deed over haar onderzoek naar mogelijkheden om COPD op cellulair niveau met medicijnen te bestrijden. Dit was erg interessant en leerzaam.

De dag werd afgesloten met een borrel waar gezellig nagepraat werd over de dag onder het genot van een drankje.

Al met al was het een hele gezellige en interessante ouderdag. Er zijn veel verschillende aspecten van de studie aan bod gekomen en het programma was erg interactief. Hierdoor heeft de dag de ouders een goede indruk gegeven van wat hun kind, een eerstejaars farmaciestudent, precies doet.

P.S.-activiteiten

Sollicitatieworkshop

Door: Sofie Kos

Door: Lemke Slijkhuis

Op 13 april was alweer het derde evenement van de Mastercommissie. Na een avond in Pronk en een spelletjesavond was het deze keer tijd voor een masterdiner gesponsord door BENU. De avond begon met een tweegangendiner in het Goudkantoor. Dit bestond uit heerlijke mosterdsoep en een kipfilet met tomaat-basilicumsaus. Nadat we onze buikjes rond hadden gegeten was het tijd voor een pubquiz. Hierbij kregen we ook nog 4 drankjes van BENU. Als dit geen goede reclame is dan weet ik het ook niet meer. Met behulp van het programma Kahoot en onze mobiele telefoons werden er een aantal random feitjes getest en natuurlijk de kennis over BENU. Door snel te reageren en natuurlijk het juiste antwoord geven kon je een prijs winnen.

Wisten jullie al dat BENU een vogel uit de Egyptische mythologie is en dat er al meer dan 260 BENU Apotheken zijn? Ik wist dit niet, misschien heb ik daarom helaas niet gewonnen. Luke, LTB en Jorren (die ook nog eens jarig was) hebben wel gewonnen en kregen een goed gevulde goodiebag. Zo heeft Jasper ook eindelijk een Brocacef pasjeshouder voor op zijn telefoon gekregen. Toen was de avond voor iedereen compleet. Uiteindelijk werd de gezelligheid in de stad werd voortgezet tot in de late uurtjes. Ik heb er ontzettend van genoten en ik kijk alweer uit naar de laatste masteractiviteit van dit jaar.

Vandaag is de sollicitatie workshop. Zelf ga ik deze workshop bijwonen, omdat ik binnenkort wil solliciteren voor een bijbaan in een apotheek. Ik hoor dat er vaak veel concurrentie is. Niet iedereen wordt zomaar aangenomen. Deze workshop lijkt mij daarom een goede mogelijkheid om mijn kans te vergroten. Er zullen ongetwijfeld nuttige aspecten aan de orde komen.

Er wordt gestart met een heerlijk (gratis) diner.

Na het diner moeten we aan de slag! Rond kwart voor 7 zit iedereen in het lokaal, waar twee mannelijke studenten ons verwelkomen. Door hun open en vriendelijke houding, realiseer ik me dat ik deze houding tijdens een sollicitatiegesprek goed kan werken.

Tijdens de workshop worden je eigen kwaliteiten gereflecteerd. Op basis hiervan leer je ook wat je valkuilen zijn en met welke personen je minder goed kunt samenwerken. Ook is het belangrijk dat je moet oppassen om niet te overdrijven in je kwaliteiten. Dit blijkt vaak negatief uit te pakken.

Vervolgens moeten we het lokaal uitlopen en een kwartier lang met iemand praten die we nog niet (goed) kennen. Dennis Berends en ik geven een korte pitch aan elkaar. Tijdens deze pitch krijg ik waardevolle tips van Dennis, bijvoorbeeld hoe ik naar vacatures kan zoeken. TOP! Aansluitend moet je samen met de persoon tegenover je, een sollicitatiegesprek simuleren. Tot slot krijgt de ĂŠĂŠn van de ander eventuele tips en tops.

Mastercommissie en BENU bedankt!

In deze workshop heb ik veel over mijn eigen kwaliteiten geleerd, over hoe ik anderen moet benaderen, hoe je een sollicitatiegesprek moet voeren en heb ik tips en tops gekregen voor een sollicitatiegesprek. Hopelijk kan ik na deze workshop aan de slag bij de apotheek waar ik ga solliciteren.

Kortom: een geslaagde en leerzame avond!

23

Pharmaciae Sacrum

Masteractiviteit

Foliolum | Juni 2018

Foliolum | Juni 2018

P.S.-activiteiten Van Lanschot Workshop

Door: Kirsten van der Veen Op dinsdag 17 april vond de van Lanschot workshop plaats. Van Lanschot is een bank die is gespecialiseerd op verschillende vakgebieden, waaronder het gebied van de apotheek. Tijdens deze avond werd dan ook de financiĂŤle kant van de apotheek belicht.

Er werd onder andere gesproken over het nut om een apotheek over te nemen en of een apotheek in een keten of een zelfstandige apotheek gunstiger is. Daarbij wordt in gedachten gehouden dat een apotheek in een keten voordelen kan halen uit het ketenverband, wat een zelfstandige apotheek niet kan. De opkomst van de ketenvorming van de apotheken maakt het lastiger voor een apotheek die volledig zelfstandig wil zijn. Een zelfstandige apotheker kan echter ook zijn voordelen halen uit een samenwerkingsverband met bijvoorbeeld de huisartsen in eenzelfde praktijk. Daarom is het niet gezegd dat een ketenverband de toekomst is, maar het geval is wel dat door deze opkomst een volledig zelfstandige apotheker het moeilijk krijgt.

de groei periode volgt de periode van overname, hier is de vermogensbehoefte aanzienlijk groter dan de financieringsbehoefte. Wat nu van belang is, is dat de apotheek gereed is voor overname of misschien eerst nog een gedeeltelijke overname. Er zullen veranderingen plaatsvinden in de persoonlijke financiĂŤle situatie waar rekening mee moet worden gehouden voor bepaalde beslissingen. Voor het maken van zulke beslissingen is vaak hulp gewenst van specialisten op dit gebied.

Verder is in ons vakgebied de zorglogistiek ook een belangrijk aspect. Het is belangrijk om de juiste zorg te geven met de juiste medicatie, natuurlijk het liefst met de minste kosten. De zorgdraag verandert over tijd en het is belangrijk om hier rekening mee te houden en op in te kunnen spelen.

Pharmaciae Sacrum

Na een avond de financiĂŤle kant van de apotheek besproken te hebben, werd de avond afgesloten met het niet te missen petje op, petje af. Hierbij werden we nog wat extra feitjes wijzer en de winnaar werd beloond. Al met al was het een leuke, leerzame Voor degene die zelf een apotheek wil starten of avond die goed was georganiseerd. overnemen, werden de verschillende stadia die ondervonden zullen worden doorgenomen. In de startperiode is de behoefte aan de financiering groot en zijn de inkomsten nog laag. Er moet rekening worden gehouden met risicodekking maar ook met de persoonlijke omstandigheden.

Dit wordt allemaal meegenomen in het opstellen van de financieringsstructuur. In de periode van groei vindt er groei van het vermogen plaats, de schulden worden afgelost of zijn al afgelost. De financieringsstructuur kan worden aangepast op de veranderde wensen. Zo dient het vermogen veilig te worden gesteld, de apotheek kan worden uitgebreid of geoptimaliseerd en wat betreft de persoonlijke situatie is misschien een tweede huis gewenst. Na

24

U wordt apotheker.

Geen paniek!

Apotheker worden is een bijzondere stap. Toch geen stap zonder zorgen. U wordt ondernemer en krijgt te maken met bijhorende financiële vraagstukken. Als Van Lanschot Healthcare zijn wij gespecialiseerd om u hierin te adviseren. Ons advies beperkt zich niet alleen op de zakelijke kant van het ondernemerschap.

Ook voor uw privé situatie hebben wij op maat gesneden adviezen. Maak een afspraak met een van onze healthcare bankiers gespecialiseerd in ‘apothekers’.

Louk Jongmans, 06 30 30 80 13 Bart van Hamersveld, 06 54 78 83 06

www.vanlanschot.nl/healthcare

Foliolum | Juni 2018

P.S.-activiteiten Buitenland Excursie naar Parijs

Door: Robin Emaus

Pharmaciae Sacrum

Op het moment dat ik dit schrijf is het ongeveer een week geleden dat we met de bus terug zijn gekomen in het mooie Groningen. Mijn allereerste Buitenland Excursie, ook wel de BEC genoemd, begon onzeker.

Onzeker omdat ik graag mee wilde, maar de kans dat ik mee mocht even groot was als dat ik niet mee mocht: het animo dit jaar was enorm! Uiteindelijk was ik een van de gelukkigen.

werden de kroegen die we de avond ervoor hadden ontdekt,

De reis begon in de bus, waarmee we om 5 uur in de nacht vertrokken richting Parijs. Met een kleine vertraging arriveerden we bij GEA, een bedrijf dat handelt in geavanceerde farmaceutische technische apparaten. Dit was echter een kort (maar krachtig) bezoekje doordat we na een uur door het brandalarm het gebouw uit werden gestuurd. Dit leverde ons wel een leuk kiekje met de brandweer op! In de avond hebben we voor het eerst het Franse nachtleven ontdekt tijdens de kroegentocht. Met nog drie drukke dagen en twee avonden voor de boeg besloot iedereen het deze avond echter niet te laat te maken, rond twee uur ging ik (als een van de laatsten) al richting het hostel.

De tweede ochtend was zeker een stuk pittiger dan de eerste. Gelukkig stonden er deze dag minder serieuze dingen op de planning: een stadswandeling, een tour door het Louvre en een tour door Versailles. Minder serieus betekende echter niet minder vermoeiend… dit was een zware maar zeer mooie dag. Ook heb ik me in het Louvre goed vermaakt met de camera (MMC’er by heart) en alle poserende mensen en bijpassende beelden. De dag werd afgesloten met een lekker diner, een heerlijke wijnproeverij (inclusief speech van de lustrum-BEC’ers) en een wederom memorabele avond in de Negende en in de Enzo.

De volgende dag bezochten we het tweede farmaceutische bedrijf: Ipsen. Hier werden we uitgenodigd mee te doen aan een interactieve discussie… iets wat mij persoonlijk net iets te veel gevraagd was op de vroege ochtend. Maar, ontzettend interessant en leuk om bij te zijn! Het plan was om hierna door te gaan naar de universiteit om hier een rondleiding te krijgen. Dit leek me erg leuk, maar klaag ook zeker niet over het extra beetje vrije tijd te danken aan de slechte voorbereiding van de uni (niet van de BEC natuurlijk). Na een paar heerlijke Franse crêpes te hebben gegeten was het alweer tijd voor de tweede avond stappen. Al snel

26

omgetoverd tot ‘Negende’ (klein en warm maar wel nice) en ‘Enzo’ (groot en veel dansruimte). De drank vloeide, Iedereen vermaakte zich en dit uitte zich in de eindtijd: pas om 5 uur ’s nachts vertrok ik, wederom als laatste, richting het hostel.

Als kers op de taart werd de reis afgesloten met een ritje in een luchtballon in Disney Village en een traditioneel afsluitend diner bij de MacDonalds.

Graag wil ik hierbij nog de BEC nogmaals bedanken voor de prachtige reis! Ik heb genoten, en heb nu al zin in volgend jaar.

P.S.-activiteiten

Foliolum | Juni 2018

Vrouwenactiviteit

Door: Tine Folkertsma had niet iedereen kunnen ontsnappen deze avond.

Uiteindelijk is het drie teams gelukt om binnen de tijd te ontsnappen. Na een uur puzzelen en clues vinden, had iedereen wel een verfrissend drankje verdiend.

De Escape Room was niet het enige wat de dames van het bestuur voor ons in petto hadden. Met zijn allen zijn we op weg gegaan naar de Donavan’s, waar wij konden genieten van een heerlijke cocktail, speciaalbiertjes of shotjes. Zelfs aan bitterballen was gedacht! Tijdens het borrelen is nog even nagepraat over de avond, waarna al snel de voetjes van de vloer gingen. De avond was zeer geslaagd en ik wil via deze weg de dames van het bestuur nogmaals bedanken voor het organiseren van de leuke avond!

Pharmaciae Sacrum

Dinsdag 15 mei was het eindelijk zo ver: dé activiteit van P.S. waar alle vrouwen een heel jaar naar uitkijken. Een avond zonder mannen, zou dat wel goed gaan? De vrouwen van het bestuur hebben dit jaar gekozen voor een avond waar wij onze hersenen moesten laten kraken. Er zijn 6 teams gevormd en elk team heeft geprobeerd te ontsnappen uit één van de Escape Rooms. Escape Hunt Groningen was deze avond voor ons alleen, zodat gebruik kon worden gemaakt van alle kamers. Een tiental dames heeft zich gestort op het Engelse Familiedrama, terwijl de voetballiefhebbers hebben kunnen zoeken naar de KNVB beker uit het FC Groningen museum.

Tot slot was er ook nog een kamer met een iets meer farmaceutisch karakter. In de botanische tuin moest gezocht worden naar het antidotum voor een dodelijk virus. In elke kamer is gepuzzeld, zijn sloten gekraakt en is samengewerkt. Zoals echte dames, ging elke oplossing gepaard met veel gegil. Gelukkig kon er gevraagd worden om hints, anders

27

Foliolum | Juni 2018

Even voorstellen Almanak

BEC

Lieve lezers,

Beste lezers,

Op een zonnige maandagavond schrijven wij als 33e Almanakcommissie dit introductie stukje voor in het Foliolum. Wij stellen ons graag aan jullie voor.

Wij zijn de BEC 2018-2019: ThrowBEC. Zoals altijd blijft de locatie nog een verrassing, maar gelukkig zitten wij ook nog vol spanning te wachten op HET idee voor een fantastische plek. Over spanning gesproken, onze appie II is een master in adtjes in alle soorten en maten. Dit zal ze ons het komende jaar vast nog vaak laten zien en leren. Haar roots liggen in Brabant maar gelukkig is het Gronings accent er al ingeslopen door de liters bier jaaa. We hebben het natuurlijk over de enige echte Wies van Bakel.

Dan gaan we nu door naar de langste persoon van P.S., hierdoor doet het assessoraat HOOG zijn naam eer aan. Daarnaast vindt hij het zeer belangrijk dat zijn achternaam goed uitgesproken wordt en daarom nog ĂŠĂŠn keer voor de duidelijkheid: Wynand SchOOOOOOOO-tanus.

Dan nu de man van de geldzaken: Floris Hofman. Hij komt oorspronkelijk uit Neede, maar heeft zijn draai inmiddels goed gevonden in het studentenleven in het mooie Groningen. Het is een verstandige keuze om een stapje hogerop te doen, assessor II van de redactie was een mooie taak maar nu gaat dan toch het echte werk beginnen.

Onze enige echte typemiep heeft al adtjes leren trekken tijdens haar vorige commissie. Thirsa Lohuis is nogal onhandig dat resulteert in koffievlekken en eten op de grond.

Wie de prijs van onhandigheid binnensleept dit jaar is nog maar de vraag, want ook de praeses kan er wat van. Lotte Hulskotte, onze trotse tukker en tevens onze nieuwste aanwinst is gemaakt voor de nuchterheidsdienst. Na 2 wijntjes kan je haar wegdragen dus dat belooft een hele mooie BEC te worden.

Martijn is onze praeses. Hij is lekker zichzelf en dit laat hij terug zien in de Almanak. Dan komt Ulrike, zij is onze ab-actis en probeert de vergaderingen nauwkeurig bij te houden. Wanneer het om de centen gaat, is Anniek essentieel. Zij sleept voor ons de beste sponsoren binnen. Als appie I hebben wij Danique, deze Amsterdammer vecht net zo hard voor de Almanak als dat ze doet voor haar cluppie.

Nick is onze enige echte appie II, odanks dat hij nog in training is om net zo snel te worden als oud Almanakker Bjorn. We sluiten af met Nina, de jongste van het stel. Ondanks appie III, is ook zij een aanwinst voor dit zestal.

Onze echte creativiteit zie je terug in onze Almanak.

Wij hopen jullie allemaal te zien op het Aldi-feest.

Liefs, de 33e Almanakcommissie

Pharmaciae Sacrum

Wij hebben heel veel zin in komend jaar en gaan proberen een fantastische BEC neer te zetten!!

28

Foliolum | Juni 2018

Even voorstellen DIES

Lieve lezers,

Beste leden,

Dit jaar hebben wij de eer en het genoegen om een fantastisch EIK neer te mogen zetten. Maar voordat we dit gaan doen, zullen we ons even voorstellen.

Vereerd zijn wij om volgend jaar de 137e Dies Natalis te organiseren: de verjaardagsweek van onze mooie vereniging. Tijdens deze week zullen wij ervoor zorgen dat jullie optimaal kunnen genieten van alle door ons georganiseerde activiteiten, en uiteraard veel pils, behalve Mirte.

Regina is onze koningin, wat tevens de betekenis van haar naam is. Zij zorgt ervoor dat iedereen binnen de lijntjes kleurt.

Evelien is onze ab-actis. Mocht je ooit flessenpost door de Groningse grachten zien drijven, weet dan dat deze van Evelien afkomstig is.

Joost heeft, in tegenstelling tot vele anderen, wel een pot goud gevonden aan het einde van de regenboog. Het was een logische stap om hem quaestor te maken.

Onze commissie is natuurlijk niet compleet zonder onze drie biggetjes. Biggetje 1, Marlies, heeft altijd al een prinses willen zijn. Daarom woont zij nu in een kasteel. Edwin, ons biggetje 2, woont in de brouwerij.

Hij is niet vies van een pilsje en zit ook niet verlegen om dames. Het kon dan ook niet anders dan dat hij omringd werd door twee vrouwelijke biggetjes.

Het laatste maar zeker niet het minste biggetje is Marjolein. Als ervaren barvrouw zorgt zij ervoor dat biggetje 2 nooit droog komt te staan.

Samen zullen wij een magische EIK neerzetten, waar sprookjes tot leven worden gebracht en waar alle dromen werkelijkheid zullen worden!

Met sprookjesachtige groet, Eerstejaars Introductie Commissie ‘‘EIK’’ 2018-2019 “FantasierEIK”

Praeses Robin moeten we “helaas” nog een tijdje delen met de MMC. Vergeet vaak de locatie van haar fiets en sleutels tijdens het stappen, lekker verantwoordelijke P wel. Gelukkig is ze wel vrolijk. Mirte mag geen bier, geen pizza en geen paprikachips. Typisch gevalletje hoe overleef ik mezelf; kan Carry Slee nog wat van leren. Gelukkig mag onze glutenvrije ab-actis wel wijn, vindt ze fijn! Nienke, onze... ginger? Of toch quaestor? We zijn er nog steeds niet over uit, ze snapt het zelf ook niet zo goed. Met de motoriek van een zeester hopen we wel dat haar rekenkunsten toch van hoger niveau zijn. Prinses Sander, onze assessor I, heeft geluk dat zijn hoofd vast zit aan zijn nek, aangezien hij álles kwijtraakt. Dit betreft ook zijn geheugen na een paar drankjes. Gewoon Daan man heeft zijn krantenwijk ingeruild voor functie 5 in de DIES-commissie. Daan’s grootste probleem’n zijn een poar neem’n, iets met een vicieuze cirkel. Bas, onze assessor III, is op de valreep nog als appie III de commissie binnengedronken (woordgrapje). Veel weten we nog niet van hem, maar drinken kan hij als Volontéër in ieder geval zeker wel. Dan past het vast prima.

Dit belooft een prachtig commissiejaar te worden!

Liefs, DIES-bestuur (Geintje natuurlijk)

29

Pharmaciae Sacrum

EIK

Foliolum | Juni 2018

Even voorstellen Redactie

137e kandidaatsbestuur

Pharmaciae Sacrum

Lieve P.S.’ers,

Lieve P.S.’ers,

Wij houden van actie! Wij kunnen niet stil zitten en zijn van plan om vier fantastische Foliola neer te zetten, die daadwerkelijk zullen worden gelezen.

Lotte, onze fantastische praeses, zal de touwtjes in handen hebben. Lotte is onze fantastisch goed kokende verpleegster.

Charlotte zal ervoor zorgen dat de communicatie op rolletjes zal lopen. Ook heeft zij de commissienaam na de maart ALV-borrel al verteld en zal altijd goed op moeten letten voor naar beneden vallende muizen.

Bjorn is meneer koning, de meester van het geld. Hij is erg vergeetachtig en vergeet soms zelfs het thema van het 27e Lustrum. Zijn aanwezigheid doet ons deugd. Hijzelf was daar tot voorkort niet zeker van door een Almanakcommissieweekend met harsstrips.

Tijn, assessor I, heeft samen met Charlotte in een fantastische KEI-groep gezeten en sindsdien is een ‘foamglow stick’ zijn beste vriend. De verwachting is dat Tijn volledig uit zijn dak zal gaan tijdens het OudRedactie diner, waar Comic Sans veel zin in heeft.

Emma, assessor II, heeft helaas geen hobby’s. Wel kan zij prachtig kleuren en is goed in pubquizzen.

Voor Nederlandstalige hitjes moet je bij Marijke, assessor III, zijn: zij zingt en rapt alles mee. Dit doet zij maar al te graag met Mei Dong, met wie zij een levensgevaarlijk duo vormt.

We hebben bijzonder veel zin in het komende commissiejaar. Lotte zal er dit jaar nog voor gaan zorgen dat de broodnodige bodempjes gelegd worden. Charlotte zal de meeste jongens gaan regelen, Bjorn zal deadlines vergeten, Tijn zal alles tot de laatste avond uitstellen, Emma gaat de liefde van haar leven tegenkomen en Marijke wordt onze taalnazi. En trouwens: Charlotte gaan we nog heel vaak kwijtraken.

Met klotsende oksels stonden we op de maart-borrel te wachten tot we bekend gemaakt zouden worden.

Laura heeft het langst met het geheim moeten rondlopen. Voor velen was het echter geen enorme verrassing toen zij naar voren stapte. Met haar vlotte babbel en uitgesproken mening hebben wij er het volste vertrouwen in dat zij de vereniging komend jaar in goede banen zal leiden.

Heel veel liefs, ACTIE Redactie

Liefs, Het 137e kandidaat-bestuur

30

Niet veel later werd Laura Schot met een smoes naar het hok gelokt. Daar werd ze opgewacht en was ze gelijk erg enthousiast toen haar de vraag werd gesteld of ze ab-actis wil worden. Laura heeft een goed taalgevoel en is ordelijk, waarmee deze functie haar op het lijf is geschreven.

Als derde werd Remco gevraagd door de Laura’s.

Na een aantal pogingen zaten we eindelijk in zijn kamer. Een paar dagen later kon ons geluk niet op toen hij ‘ja’ zei. Als quaestor zal hij volgend jaar met zijn charisma en rekenkwaliteiten het geld voor de vereniging binnenhalen.

Met zijn drieën stonden wij vervolgens Lisa op te wachten in haar kamer. Bij binnenkomst was ze zeer geschrokken en wist ze niet wat haar overkwam. Lisa is een erg spontane meid en kan het met iedereen goed vinden. Ideaal als assessor I. Toen Menno de kaarsjes zag bij Laura thuis, was het kwartje nog niet helemaal gevallen. Na enige toelichting waren wij verheugd dat hij met ons het avontuur aan wilde gaan. Menno maakt graag een praatje en is in staat iedereen enthousiast te maken.

Hij houdt zowel van een goede kop koffie als een biertje, wat hem een zeer geschikte assessor II maakt.

Eten met ...

Foliolum | Juni 2018

de JAK

Door: Marlyn Leferink op Reinink

Dan was het daarna toch echt tijd voor ons commissie spel ‘Jenga’. Waar het rustig begon, eindigde het in hilarische situaties. Ondertussen werd er door zowel de JAK als de Redactie een onaangenaam cadeau op de wc gezet. Tijdens het spel zijn we de meest gênante verhalen rijker geworden en leerden we de commissie beter kennen. Ruud kreeg de opdracht om een steen uit de toren te halen als een olifant en omdat de toren al heel onstabiel stond, besloot Ruud om zijn blouse uit te doen, zodat hij met precisie de steen uit de toren kon halen. En ja dat is hem gelukt, zonder de toren om te laten vallen. Even later mocht Liene een opdracht verzinnen, ze bedacht om Floris en Ruud op handen en knieën boven op elkaar te laten zitten, ook dit leverde komische momenten en foto’s op. Ook Jasper en Charlotte ontkwamen er niet aan en mochten buiten op het balkon in de kou samen een shotgun-adt trekken. Zo ging de avond nog wel even door en niemand ontkwam aan de opdrachten of adtjes.

Ook was het een hele uitdaging om een leuke groepsfoto te maken. Bij gebrek aan een goede camera, besloten we om een selfie te maken. Liene ging heel behendig aan de trap van het bed van Ruud hangen om zo een selfie te maken. Dit moest wel een enkele keer opnieuw, omdat ofwel iemand niet keek of omdat er mensen bewogen. Maar het is gelukt, zie de foto voor het resultaat.

Uiteindelijk besloten we om naar het Vaatje te gaan en de Redactie wist dat het niet verstandig was om als eerst naar beneden te gaan. Lotte zei nog “Oh ze hebben er vast geen Ice neergezet” en liep vol overtuiging naar beneden, waar ze dan toch een Ice vond. Nadat deze met behendigheid was leeg getrokken konden we dan eindelijk vertrekken naar het Vaatje, waar de avond nog even heeft voortgeduurd.

Het was een erg leuke mix en we zijn erg benieuwd naar het kamp. Nu de JAK bekend heeft gemaakt, waar het kamp gaat plaatsvinden, wat de thema’s zijn van de feesten en vooral waar de Buitendag zal zijn, belooft het niets anders dan een heel geslaagd kamp te worden!

31

Pharmaciae Sacrum

Op een koude maandagavond was het dan zover, we gingen eten bij de JAK. Van tevoren werden de benodigde drankjes ingeslagen. Eenmaal aangekomen bij het huis van Ruud, stonden de vrouwen van de JAK het eten klaar te maken en niet zomaar iets. Nee, het was overheerlijke risotto, waarbij heel goed rekening is gehouden met alle eetwensen. Nadat iedereen hiervan had gesmuld, stonden er nog toetjes klaar. En ook dit was niet zomaar iets, namelijk danoontjes. Zo behulpzaam als de redactie is, besloten ze om de afwas netjes weg te werken als dank voor het lekkere eten.

Foliolum | Juni 2018

Eten met ... de Redactie

Door: Hannah Berndt

Pharmaciae Sacrum

Op maandag 16 april gingen wij als inmiddels bijna oude Redactiecommissie een leuke avond tegemoet: onze allerlaatste mix van het jaar, met de nieuwe Redactiecommissie! Omdat niemand van de leden van de nieuwe commissie een geschikte kamer of ruimte had om 10 man in kwijt te kunnen, besloten we de rollen om te draaien. Zogezegd, zo gedaan. Een uurtje nadat wij zelf nog even snel hadden vergaderd om de laatste puntjes op de i te zetten voor ons laatste nummer, werd er aangebeld. Omdat wij allemaal al een half uur aan het wachten waren op de commissie en we vooral al een half uur uitkeken naar het moment dat de eerste Ice werd gevonden onderaan de trap bij Martijns huis (inmiddels een legendarische plek geworden voor het “verstoppen” van ice, wanneer je bij Martijn of Joost op bezoek gaat heb je 80% kans om eerst ge’iced te worden voordat je überhaupt binnen bent). De gelukkige was Tijn; het eerste wat hij trof was een grote fles Ice en daarna toen hij naar boven keek al onze hoofdjes bovenaan de trap, genietend van zijn vondst. Na de dappere Tijn volgde de rest van de commissie. Inmiddels hadden wij het eten klaar: risotto met spekjes en crème fraîche. We verplaatsten ons naar de woonkamer en begonnen aan ons avondmaal.

Charlotte vertelde over haar zeilcursus en wij kwamen ook al snel achter de nieuwe commissienaam: ACTIE Redactie! Een heel vlotte naam, vonden wij zo.

Al die tijd had Tijn zichzelf de Ice nog bespaard, maar na het eten kwam hij er niet meer onderuit! Tijn gaf ons de indruk dat hij de Ice niet erg goed zou gaan doen aangezien hij lang op zich liet wachten (het filmpje heb ik na een minuut maar gestopt en ben toen een nieuwe begonnen omdat het anders te langdradig werd om in de app te sturen, dat zegt genoeg) maar niets bleek minder waar; eenmaal begonnen aan de ice was hij zo leeg! Tijn, respect!

32

Na de Ice zijn we al snel begonnen met ons spel; we hadden er zin in! De blokjes van onze drank-jenga werden vertrouwd opgestapeld en de tafel werd leeggeruimd. De eerste steen die werd getrokken was direct een leuke: Never Have I Ever. Van “een koprol gedaan in de stad” tot “beschamend langzaam over een Ice gedaan” (thanks, Char); we hebben weer een heleboel originele opties voor het spel voorbij horen komen! Bij de Never Have I Ever “gekotst in ’t Vaatje” dronk Charlotte op het verhaal van Floris, wat achteraf niet zo heel denderend bleek te zijn als ze had gehoopt.

Met de Totale Escalatiemix van de Gebroeders Scooter ging het er al met al vlot aan toe. Bjorn genoot ook goed van het koude bier op deze hete lentedag, waardoor hij uiteindelijk was genoodzaakt om een bezoekje aan het toilet brengen. Helaas ging dit niet zo makkelijk zoals hij had gehoopt, en vond hij uiteraard een grote fles Ice. Maar zoals iedereen weet kennen we Bjorn als de Ice-ninja en was de fles leeg na één keer knipperen.

Het spel ging verder, en kwam uiteindelijk op het punt dat het assessorraat van de nieuwe redactiecommissie een adt moest trekken omdat ze de toren omgooiden.

Het assessorraat had er echter erge moeite mee (het prachtige memorabele begin van een commissiejaar), en trok hem met rechts; dit was nieuw voor ons allemaal, misschien wel een nieuwe life hack! We besloten naar de Negende te verplaatsen om ons bij de andere commissies te voegen (’t Vaatje was besloten) en een mooie avond voort te zetten in de stad.

We hebben een leuke mix gehad met de nieuwe commissie en hebben er alle vertrouwen in dat de taak van het samenstellen van het Foliolum voor onze vereniging in goede handen terecht komt; de sfeer in de groep was goed, wat al het halve werk is voor een goed functionerende commissie en natuurlijk een leuk commissiejaar!

Top 3 koffie: de stad

Foliolum | Juni 2018

Door: De mannelijke leden van de de Redactiecommissie ‘Koffietijd’ Voor het laatste nummer zijn wij van ‘Koffietijd’ opnieuw de stad Groningen in gedoken om drie verschillende koffietentjes in het centrum te onderwerpen aan een test. De mannelijke leden zijn dit keer op pad gegaan en hebben drie uiteenlopende koffiegelegenheden bezocht voor een beoordeling. Wij hebben hier naast de smaak van de koffie ook gelet op de entourage en aankleding, service en uitstraling.

Palazzo Wij betraden op een zonnige dinsdagmiddag de Zwanestraat voor ons eerste kopje koffie. Vol goede moed stapten wij het eerste koffietentje binnen. Hier werden wij erg vriendelijk ontvangen door de eigenaresse en na een korte kennismaking namen wij plaats in afwachting van ons zwarte goud. Binnen enkele ogenblikken werd er naast ons gebruikelijke bakje koffie nog wat anders geserveerd. Hier ging ons studentenhart sneller van kloppen: het ging namelijk om een heerlijk glaasje advocaat met slagroom. Eerst de koffie proevend, voldeed deze aan onze verwachtingen.

Een lekker stevig bakje koffie, een gezellige aankleding, een goede en vriendelijke bediening: al met al was het een geslaagd bezoek aan Palazzo.

Palazzo wordt hierom ook beoordeeld met een 8.

Bakkerij Blanche Toen wij deze bakkerij betraden viel ons gelijk op dat het er erg goed uitzag.

Hierin stak bakkerij Blanche dan ook uit boven de andere koffietentjes.

Naast al de lekkere broodjes die in het assortiment aanwezig zijn, kwamen uiteraard voor de koffie. Hier besloten wij ons naast de gebruikelijke zwarte koffie ook te richten op een espresso. Beide koffievariaties zijn ons goed bevallen. Er werd ons trots verteld dat de koffie gemaakt was van Red Beans. Verder kan gesteld worden dat de bediening erg vriendelijk was. Al met al was het een geslaagd bezoek. Bakkerij Blanche wordt dan ook beoordeeld met een goede 7,5.

Pharmaciae Sacrum

Lunch en Lavazza Inmiddels helemaal strak staand van de cafeïne liepen we de deze lunchroom bij Westerhaven binnen. Mooi ingericht, doet de inrichting een beetje denken aan de jaren 30. Inmiddels na het middaguur was het wat rustig in de koffietent, wat de bedrijfsleider de tijd gaf om ons een hartelijk welkom te geven. Naast een bakkie pleur naar keuze kregen we ook een lekker gebakje en een paasei erbij. Dit beviel allemaal natuurlijk heel goed, zeker ook omdat het welkom echt wel het hartelijkst was van de hele middag. Dit is dan ook de reden dat we Lunch en Lavazza met een 8,5 beoordelen.

33

Foliolum | Juni 2018

Column Assessoraat

Door: Cees Boone Een emotioneel moment, op het moment van schrijven zijn we namelijk al weer bezig met de laatste loodjes van ons bestuursjaar. Het is nu al een jaar waar ik met veel genoegen op terug kijk. Na een succesvolle ALV in maart met veel input vanuit de leden, kunnen wij nog even de laatste dingen afmaken voordat wij het stokje zullen overdragen.

Als bestuur is het natuurlijk mooi als je iets achter kan laten voor de vereniging. Zo is er in ons jaar besloten dat er nu officieel een Mastercommissie geïnstalleerd zal worden. Ook hebben we nu een Technisch Ondersteunende Commissie (TOC) in plaats van een Internetcommissie. Als waardig lid van de TOC mag ik mijzelf nu, naast assessor II, ook een echte “Toccie” noemen. Bij deze nieuwe naam hoort natuurlijk ook een geheel nieuwe invulling van de commissie, waar P.S. een stuk meer aan heeft.

Verder is er nog goed gekeken naar het Alcoholen Drugsbeleid. Deze is helaas niet door de ALV gekomen zoals we hem aanleverden. Maar wij hebben hier goede feedback over ontvangen dus daar zal zeker nog naar worden gekeken. Verder zijn we nu natuurlijk bezig met de nieuwe privacywet, de AVG. Allemaal zeer belangrijke zaken voor onze vereniging. We kijken ook naar wat dingen die op een wat andere manier belangrijk zijn voor de vereniging. Zo zijn we bezig met het kijken naar een vervanging voor de geluidsinstallatie op het P.S.-hok. Na jarenlange levering van trouwe dienst waren de oude boxen toch echt aan vervanging toe.

Vooral omdat er uit één box een geluid meer kwam.

Wanneer jullie dit lezen hoop ik dat jullie kunnen genieten van een gruwelijk goede geluidsinstallatie!

Pharmaciae Sacrum

Verder zijn er natuurlijk ook nog een paar leuke activiteiten geweest. In bijzonder wil ik de P.S.-borrel van april belichten. Ik vond dit een van de leukste P.S.-borrels. Op de borrel hebben wij als bestuur een pubquiz georganiseerd. Veel teams hebben

34

xzich van tevoren opgegeven. Het was een van de drukstbezochte borrels in tijden met veel leden die niet vaak te vinden zijn op de maandelijkse borrel.

Bij de pubquiz mocht ik de muziekronde verzorgen.

Volgens mij was mijn ronde goed te doen, op een paar liedjes na. Het lijkt erop dat de Nederlandse rap niet erg geliefd is onder de farmaceuten. Slechts een enkeling uit de zo gehete “Snapchat generatie” kon deze beats ontcijferen tot de naam van de artiest en het nummer. De Spotify lijst “Woordenschat” moet duidelijk meer gedraaid worden. Verder hebben we mogen genieten van veel gesponsorde activiteiten.

De van Lanschot petten zijn weer binnen! Deze activiteiten waren erg leuk en interessant, maar we kijken natuurlijk ook nog uit naar een paar andere activiteiten. Grote activiteiten die eraan komen zijn natuurlijk onder andere het Gangfeest en de RijWielPrestatieTocht. Maar het allermeeste kijk ik toch nog uit naar het ons compleet laten gaan op het JAK als OUD-bestuur.

Foliolum | Juni 2018

Ab-actieel jaarverslag

De kandidaat-periode stond in het teken van elkaar en de vereniging beter leren kennen. We moesten bij elke P.S.-activiteit aanwezig zijn en ook gingen we vaak met elkaar eten op de maandag avonden.

Ook moesten we beginnen met ons Beleidsplan. In het begin vonden we het lastig om te bedenken wat er in een Beleidsplan moet staan. Gelukkig zijn we er met de hulp van het 135e bestuur uitgekomen en hebben we een aantal zaken kunnen uitvoeren in ons bestuursjaar.

Het eerste punt in ons beleidsplan is ‘Internationalisering’. Vanaf het studiejaar 20182019 zal de internationalisering van de bachelor beginnen en zullen er internationale leden bij P.S. kunnen komen. Vanaf dit studiejaar werd er al een pilot uitgevoerd en werden er verschillende vakken in het Engels gegeven. Wij hadden een paar ideeën om de Nederlandse studenten te helpen met de internationalisering en om te zorgen dat de internationale studenten zich welkom voelen bij P.S. Om de Nederlandstalige studenten te helpen bij de internationalisering hebben we een Engelse Verslagen Avond georganiseerd. Omdat niet alles besproken kon worden in één avond, zijn er twee avonden georganiseerd. Tijdens deze avonden heeft dr. Diane Black tips gegeven over de structuur van een verslag. Ook heeft ze verteld wat juist wel en wat niet handig is tijdens het schrijven van een verslag

en heeft ze ons wat tips meegegeven. Daarnaast wilden we weten waar de studenten nog meer tegen aan liepen bij het volgen van Engelstalige vakken. We hebben een vragenlijst gemaakt over de verschillende pilots voor de bachelorstudenten.

Hieruit kwam dat deze studenten vooral bang zijn voor de slechte Engelse taalvaardigheid van henzelf of van de mensen om hun heen. Hopelijk hebben we deze mensen kunnen helpen met onze Engelse Verslagen Avond. Ten slotte werd er bij dit punt genoemd dat er volgend jaar een activiteit kan komen om internationale studenten kennis te laten maken met P.S. Ik hoop dat het 137e bestuur hier een succesvolle avond van zal maken.

Het volgende punt uit ons Beleidsplan draaide om ‘Ondersteuning van het studieprogramma’.

Wij hebben tijdens onze studie gemerkt dat vooral de beroepen openbaar apotheker en ziekenhuisapotheker aan bod komen. We wilden graag dat studenten ook op de hoogte zijn van andere beroepen waar je met een farmacie diploma terecht kan komen. Daarom hebben we een middag georganiseerd waarbij de beroepen poliklinisch apotheker en project apotheker belicht werden.

Tijdens deze middag hebben twee project apothekers en een poliklinisch apotheker gesproken over hun dagelijkse werkzaamheden en hoe ze bij deze baan terecht zijn gekomen. Het was een interessante middag, waarvan ik veel geleerd heb. Ook wilden we mensen beter op de hoogte stellen van de banen in de industrie. Vorig jaar is de Asc Academics Workshop georganiseerd, deze workshop gaf al een uitleg over de sommige banen in de industrie. Wij willen graag dat alle aspecten van de industrie worden belicht en dit hopen we te kunnen bereiken met een bredere Asc Academics Workshop. Keri en Dennis zijn in overleg geweest met Asc Academics en het lijkt wederom een zeer interessante avond te worden.

Deze activiteit heeft nog niet plaatsgevonden op het moment van schrijven, maar ik hoop dat men veel kan leren over de industrie tijdens deze avond.

35

Pharmaciae Sacrum

Op 7 maart 2017 werden we onthuld als kandidaatbestuur en begon voor ons het avontuur. Deze borrel lijkt nog niet zo lang geleden, want wat is de tijd snel gegaan dit jaar. We hebben dit jaar veel meegemaakt met elkaar en we hebben ook allemaal ongelofelijk veel geleerd. Alle tijd samen op het hok en op de activiteiten zal ik nooit vergeten. Nu zijn we meer dan een jaar verder en is er een nieuw kandidaat-bestuur onthuld. Voor ons is het nu tijd om te beginnen met de voorbereidingen voor de Jaarvergadering en met het afronden van de andere zaken.

Foliolum | Juni 2018

Ab-actieel jaarverslag Het is niet alleen belangrijk om wat te leren over wat je in de toekomst kan gaan doen. Het is ook belangrijk om jezelf persoonlijk tijdens je studie te ontwikkelen. Wij hebben een Sollicitatieworkshop aangeboden, waardoor studenten zich persoonlijk konden ontwikkelen en hun sociale vaardigheden konden verbeteren. We hopen dat deze workshop de drempel voor het solliciteren van een (bij)baan heeft verlaagd. Deze workshop is in samenwerking met Career Services georganiseerd. Tijdens deze workshop is Career Services ingegaan op de verschillende kwaliteiten die je bezit, wat de valkuil is van deze kwaliteit en wat je nog kan verbeteren aan deze kwaliteit. We hebben veel geleerd over onszelf en hoe we dit kunnen gebruiken tijdens een sollicitatie.

Pharmaciae Sacrum

Het volgende punt uit ons Beleidsplan draait om de promotie. P.S. kent vele activiteiten en een hoge opkomst op deze activiteiten is natuurlijk gewenst.

Om zoveel mogelijk mensen op de hoogte te stellen van de activiteiten zijn goede promotie en promotiekanalen nodig. P.S. maakte al promotie via Facebook en de ledenmail, maar nog niet via Snapchat of Instagram. We wilden graag kijken of er via een andere vorm van social media promotie kon worden gemaakt. We zijn begonnen met het maken van een Snapchataccount. In het begin was het een beetje zoeken naar wat we hier precies op wilde plaatsen en het onthouden dat we foto’s moesten maken en plaatsen op de Snapchat. Na een tijdje hebben we onze draai hierin gevonden en hebben we verschillende sfeerimpressies gegeven van activiteiten en hebben we voor kleinere dingen, zoals een uitverkoop, promotie gemaakt via dit kanaal. De Snapchat wordt nog steeds erg goed ontvangen en het verhaal wordt vaak bekeken. Als jullie P.S. nog niet hebben toegevoegd op Snapchat raad ik dit zeker aan! Omdat we eerst wilde uitzoeken hoe de Snapchat precies werkt en wat we hier op wilde plaatsen, hebben we besloten om dit jaar nog geen Instagramaccount te maken.

36

Onder het punt ‘Promotie’ viel ook de uitbreiding van de Multimediacommissie (MMC). We vonden het leuk als de MMC ook mee zou gaan met de tijd en zich niet alleen meer bezig hield met het maken van posters en foto’s, maar ook met het maken van blogs en vlogs. De MMC heeft dit jaar verschillende vlogs gemaakt. De eerste vlog was opgenomen bij het AlDi-feest, hier konden mensen het thema van de almanak raden, het was een erg leuke en geslaagde vlog. Deze vlog werd op Facebook geplaatst en werd erg goed ontvangen. De MMC heeft hierna dan ook nog een vlog gemaakt, dit keer op het galabal. Om een leuke vlog te maken hebben ze de aanmeldingen voor prom king en prom queen gemaakt, waarbij iedereen mocht stemmen tijdens het Galabal. Tijdens het Galabal werd ook de uitslag bekend gemaakt en hiervan werd een vlog gemaakt. Ook deze vlog was een groot succes en is vaak bekeken.

Ook zijn er dit jaar een aantal blogs geschreven. In het Beleidsplan werd genoemd dat dit kon worden gebruikt ter promotie van de bestuurssollicitaties.

Afgelopen jaar is voor elke functie een blog geschreven door een huidige bestuurder of een oud-bestuurder. In de blogs werd beschreven wat elke functie doet en hoe men later terug kijkt op hun bestuursjaar. Via de site beheerder konden we zien hoe vaak elke blog werd bekeken en veel van de blogs zijn meer dan honderd keer gelezen.

Hier zijn we natuurlijk erg blij mee en we hopen dat we via deze weg veel mensen enthousiast hebben kunnen maken voor een bestuursjaar bij P.S. Ook zijn er blogs geschreven over sommige commissies.

Tijdens de Algemene Ledenvergadering in maart werden verschillende commissies geïnstalleerd. We hebben sommige commissieleden van de huidige/ oude Almanakcommissie en de Redactiecommissie gevraagd om een blog te schrijven over het doen van deze commissies. Hier werd gesproken over de verschillende taken die je uitvoert en waarom een commissie doen bij P.S. zo leuk is. Ook deze blogs werden vaak gelezen en goed ontvangen. De laatste blog ging over de uitverkoop van (oude) P.S.artikelen.

Foliolum | Juni 2018

Ab-actieel jaarverslag

Ten slotte werd er nog gesproken over een LinkedInpagina van P.S. Een LinkedIn pagina kan worden gebruikt voor het uitbreiden van het netwerk van P.S. met professoren, alumni, PhD’ers, apothekers, (oud-)studenten et cetera. Er was al een account aangemaakt. Ook bestond er al een groep, deze werd echter niet door P.S. beheerd. Wij zijn bezig geweest met eigenaar worden van de groep en uitzoeken wat je in de groep wil plaatsen en wat je op de pagina wil plaatsen. Er is in ons jaar ook een bericht geplaatst over het Dies Symposium en de Carrièredag. Het bericht over de Carrièredag is meer dan 2100 keer bekeken. We denken dat LinkedIn ook volgend jaar gebruikt kan worden om promotie te maken voor het Dies Symposium en hopelijk ook voor bijvoorbeeld het vinden van sprekers.

Het laatste punt van ons Beleidsplan was ‘Toegankelijkheid’. Het is belangrijk dat P.S. toegankelijk blijft voor alle leden. Daarom is er een paar jaar geleden voor het eerst een Jaardiner georganiseerd. Deze Jaardiners waren erg gezellig, maar niet altijd even goed bezocht. Hierdoor hadden wij het idee om in plaats van de Jaardiners een Bachelordiner te organiseren. Hierdoor zouden de studenten ook de mogelijkheid krijgen om mensen uit andere jaarlagen te leren kennen.

Ook zouden sommige studenten die vertraging hebben opgelopen hierdoor niet hoeven kiezen tot welke jaarlaag ze behoren. Dit Bachelordiner is georganiseerd aan het eind van periode Ia en we zijn met ongeveer 35 mensen gaan eten bij Kleintje Maas. Het was een erg lekker en gezellig diner.

Het laatste punt onder ‘Toegankelijkheid’ en ook het laatste punt van het Beleidsplan ging over een lunch tussen docenten en studenten. Voorgaande jaren werden er Lunchmiddagen georganiseerd voor verschillende jaarlagen. Wij hadden het idee om een grote lunchmiddag te organiseren in plaats van de aparte Lunchmiddagen. Tijdens deze lunch zijn alle studenten en docenten welkom om met elkaar te eten. Deze lunch zal plaatsvinden voor de Onderwijsmiddag en er zullen docenten en studenten worden uitgenodigd. We hopen dat de

integratie tussen de docenten en studenten wordt bevorderd op deze lunch. Terwijl ik dit schrijf heeft deze lunch nog niet plaatsgevonden. Ik hoop dat het een druk bezochte en gezellige lunch zal worden.

Wanneer je een beleidsplan schrijft heb je nog niet meegemaakt hoe het is om elke dag bezig te zijn met een vereniging. Als je bestuursjaar begint kom je steeds meer dingen tegen die ook nog veranderd kunnen worden en die moeten gebeuren.

Zo zijn we dit jaar ook bezig geweest de site en hebben hierop verschillende dingen toegevoegd, zoals de ‘Veel gestelde vragen’ en een kopje waarbij alle artikelen te vinden zijn. Ook zijn we druk bezig met de nieuwe privacy wet en is Keri druk bezig geweest met het convenant. Ten slotte zijn er voorstellen aangenomen waardoor er een Mastercommissie zal komen en is de Internetcommissie veranderd naar de Technisch Ondersteunende Commissie. Natuurlijk zijn er nog veel andere dingen gedaan dit jaar, maar dit is te veel om allemaal op te noemen.

Ons jaar zit er bijna op. Ik kijk tevreden terug op het jaar dat we samen hebben doorlopen en op alles wat we uitgevoerd hebben. We hebben het afgelopen jaar veel gedaan en hard gewerkt om ons in te zetten voor Pharmaciae Sacrum. Het was een jaar waarin we zoveel mensen hebben leren kennen, zoals de besturen van de zusterverenigingen en de verenigingen van de gang. We zijn onszelf tegen gekomen en we weten hoe het is om intensief met vier anderen om te gaan. We hebben met elkaar alle ups en downs meegemaakt en we hebben elke dag op het hok met elkaar gezeten (mits iedereen op tijd kwam). Dit zorgt er allemaal mede voor dat het weer even wennen wordt na de wissel. Ik wil iedereen bedanken, met name Keri, Dennis, Melanie en Cees, die dit jaar onvergetelijk hebben gemaakt!

Aldus naar waarheid opgemaakt, 14 mei 2018 te Groningen, Lilly van Rooi h.t. ab-actis der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum”

37

Pharmaciae Sacrum

Omdat er op het boekenhok veel vesten/truien/ gadgets van jaren geleden lagen, die niet meer werden verkocht, besloten we een uitverkoop van deze artikelen te houden. Deze artikelen werden flink afgeprijsd en kon men twee weken lang kopen op het P.S.-hok. Er zijn deze weken veel artikelen verkocht, misschien wel mede door de blog.

Foliolum | Juni 2018

Activiteitenlijst

Pharmaciae Sacrum

Als kandidaat-bestuur Koninklijk Natuurkundig

Genootschap Maart 17-mei EHBO-cursus 7-mrt P.S.-borrel 18-mei ABN Amro Workshop 10-mrt Carrièredag Masteruitreiking Masteruitreiking 19-mei Functionarissenactiviteit 16-mrt Overleg FVOG 20-mei RijWielPrestatieTocht 18-mrt Workshop Teambuilding 22-mei GRIP op Onderzoek

Personal Development Day der 23-mei Vrouwenactiviteit K.P.S.V. 25-28-mei Congres der K.N.P.S.V. 21-mrt EJC-feest 29-mei Bekendmaking kandidaat- 24-mrt Ouderdag Eerstejaars

bestuur der T.M.F.V. Archigenes 28-mrt Algemene Ledenvergadering der 30-mei Pubquiz FVOG

G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” 31-mei EHBO-cursus

April Juni 4-apr P.S.-borrel met pubquiz 1-jun Constitutieborrel JFV 10-apr Praesidesoverleg 2-jun Netwerkborrel 11-apr Pre-BEC borrel

Van Lanschot Workshopavond Als bestuur 12-apr Quaestorenoverleg

13-apr KNMP Jubileumcongres Juni 18-apr Asc Academics Workshop 6-jun Jaarvergadering der STOF-vergadering

G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” 19-apr Overleg met het bestuur over 7-jun ISCOMS Congres Beleids plan 8-jun EHBO-examen 19-24-apr Buitenland Excursie

Constitutieborrel TBV Lugus 26-apr Algemene Verenigingen Vergadering 9-11-jun JaarAfsluitingskamp der FVOG 12-jun Jaarvergadering der 28-apr Raad van Quaestoren L.P.S.V. „Aesculapius”

13-jun Afspraak met de SOG Mei Reglementencommissie overleg 1-mei Bètastuf Meeting STOF-vergadering 2-mei P.S.-borrel P.S.-borrel Onderwijsmiddag en 14-jun Jaarvergadering der U.P.S.V. Docent-van-het-Jaar-Verkiezing “Unitas Pharmaceuticorum” 3-mei EHBO-cursus 15-jun Afspraak met Yael Benjamins

Raad van Advies

Constitutieborrel Pharmaciae 4-mei Overleg met het bestuur over Beleids Sacrum plan 16-jun Raad van Praesides 9-mei Overleg met het bestuur over Beleids Raad van Quaestoren plan Functionarissenactiviteit der 10-mei Gangfeest K.N.P.S.V. EHBO-cursus 18-jun Hoi-dag

Jaardiner jaar 1 19-jun Study Associations Meeting 12-mei Besturen Beachvolleybaltoernooi

Kenningsmakingsgesprek met de 16-mei After-BEC borrel Eerstejaarscommissie ‘16-’17

Lezing in samenwerking met het Kenningsmakingsgesprek

38

Foliolum | Juni 2018

de Diescommissie ‘17-’18

Establishment party SIRIUS

Eten met de Redactiecommissie 7-jul Pharmalead Workshop ‘17-’18

20-jun Afspraak met het Vaatje Augustus

Kenningsmakingsgesprek met de 9-aug Afspraak met de Studentist

Liefdadigheid, Ontspanning en Sport 28-aug Eten met de Eerstejaars Introductie Commissie ‘16-’17

Commissie ‘EIK’ ‘17-’18

Afspraak met de Toeter 29-30-aug Binnenland Bedrijven Bezoek 21-jun Afspraak met NoordNegentig 31-aug Facultaire Introductiedag

over de acquisitieworkshop

Kenningsmakingsgesprek met de September

Eerstejaars Introductie Commissie 4-sep Opening Academisch jaar ‘EIK’ ‘17-’18 5-sep P.S.-borrel

Kenningsmaking met NoordNegentig 6-sep Study Associations Meeting

Kenningsmakingsgesprek met 7-sep Lunch Mosadex de Buiteland Excursie

Besturen Overleg met de KNPSV Commissie ‘17-’18

Constitutieborrel Vereniging

Kenningsmakingsgesprek met

Internationaal en Europees recht

de Almanakcommisie ‘17-’18 8-10 sep Eerstejaars Introductie Kamp

Constitutieborrel IBN Battuta 11-sep Afspraak met de Acquisitieworkshop NoordNegentig Carrièredagcommissie 22-jun Career Services Overleg

Eten met de Diescommissie ‘17-’18

Afspraak met de USS 12-sep Contitutieborrel Groninger

Career Services Soft Skill Workshop StudentenBond 23-jun Afspraak met Fagron Constitutieborrel TeMa 26-jun Kenningsmakingsgesprek met 13-sep Raad van Praesides

het Studenten Overleg Farmacie Meeting Educations Support Desk ‘17-’18

Afspraak met Denise van Calimero

Kenningsmakingsgesprek met Constitutieborrel IFMSA

de Multimediacommissie ‘16-’17 Constitutieborrel EBF Constitutieborrel Caerus 14-sep Afspraak met de Studentassessor van Gangborrel de USS 27-jun Kenningsmakingsgesprek

Raad van Quaestoren Carrièredagcommissie ‘17-’18 Kenningsmaking kandidaat-

Kenningsmakingsgesprek met de

bestuur Studiosi Mobilae Commissie Farmaceutische Kenningsmaking kandidaat-

Wetenschappen ‘SSS’ ‘16-’17

bestuur T.M.F. Archigenens

Afspraak met de Werkgroep

Constitutieborrel Chemische Binding Masterstudenten 15-sep Eerstejaars Lunschmiddag 28-jun Skype afspraak Alumnicommissie Meeting VvAA 30-jun Gangoverleg

Gang quaestoren borrel

18-sep Algemene Verenigingen Juli Vergadering FVOG 3-jul Kenningsmaking ABN AMRO

Afspraak met Asc Academics 4-jul Afspraak met Talent&Care Constitutieborrel VIP P.S.-borrel 19-sep Masteruireiking 5-jul Raad van Advies Informatieavond CUOS 6-jul Afspraak met Perfect Book Constitutieborrel Esperia

39

Pharmaciae Sacrum

Activiteitenlijst

Foliolum | Juni 2018

Activiteitenlijst

Pharmaciae Sacrum

Constitutieborrel FVOG 8-okt Functionarissenactiviteit der 20-sep Afspraak met Pharmaconnect K.N.P.S.V.

Afspraak met Triomed 9-okt Lunch met Pharmastep Constitutieborrel Commotie Constitutieborrel Sociëtas Gangdiner 10-okt Afspraak met Niesko Pras en 21-sep Afspraak over de Engelse Claudia Dantuma Verslagen Avond

Afspraak met Diane Black

Afspraak met Denise van Calimero

Kenningsmaking bestuur der Constitutieborrel VCSVU Villa Volonté Constitutieborrel Idun 11-okt Algemene Ledenvergadering der Constitutieborrel Siduri U.P.S.V. “Unitas Pharmaceuticorum” Kenningsmaking ISCOMS 12-okt KNMP Congres 23-sep Talent&Care Besturendag 13-okt Laatste hokdag Studiosi Mobilae 25-sep Gangborrel ISCOMS 16-okt Algemene Ledenvergadering der 26-sep Afspraak met de SOG L.P.S.V. „Aesculapius” Afspraak Carrièredagcommissie 17-okt FaMe-overleg

Afspraak met de JAK Commissie Constitutieborrel

‘16-’17

GHD Ubbo Emmius

en de JAK Commissie ‘17-’18

Kenningsmakingsgesprek Commissie LOS-Liefdadigheidsactiviteit Farmaceutische Wetenschappen ‘SSS’ 27-sep Raad van Advies ‘17-’18 Afspraak TEVA 18-okt Kick-off Event Career Services Constitutieborrel FMF Belafspraak met Tio Pharma 28-sep Constitutieborrel Cover

Raad van Praesides 29-sep Kenningsmakingsgesprek Contitutieborrel ISCOMS Eerstejaarscommissie ‘17-’18 19-okt Constitutieborrel Studiosi Mobilae

Career Services Overleg 21-okt Oud-besturendiner

23-okt Betastuf Meeting Oktober 24-okt Algemene Ledenvergadering 2-okt Kascommissie overleg

der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” Kenningsmakingsgesprek Liefdadig 26-okt Constitutieborrel ESN

heid, Ontspanning en Sport Constitutieborrel Villa Volonté Commissie ‘17-’18 27-okt Diner met de VJA Constitutieborrel TWIST

Eten met de Buitenland November

Excursie Commissie ‘17-’18 1-nov Constitutieborrel STUFF 3-okt Study Associations Meeting 2-nov Afspraak met Pharmalead Kenningsmakingsgesprek 3-nov Bachelordiner Multimediacommissie ‘17-’18 6-nov Eten met de Almanakcommissie STOF-vergadering ‘17-’18 P.S.-borrel 7-nov P.S.-borrel 4-okt Eerstejaars Beroepenmiddag Gangoverleg 5-okt Afspraak mevrouw Inia-Douma 8-nov Afspraak met Talent&Care

Internationale lezing der K.N.P.S.V.

Bestuur Informatie Avond 6-okt Afspraak met Pharmaconnect EHBO-Cursus Reglementencommissie overleg 9-nov Career Services Overleg 7-okt Algemene Vergadering der K.N.P.S.V. Belafspraak met Pharmamediair

Feest van de K.N.P.S.V. 10-nov Open dag Farmacie

40

Foliolum | Juni 2018

Talent&Care Masterborrel Masterdiner 13-nov Lunch met BENU

Career Services Overleg

Engelse Verslagen Avond 14-nov Receptie der U.P.S.V. “Unitas Pharmaceuticorum” 15-nov EHBO-Cursus 16-nov Study Associations Meeting

Bijeenkomst bij de Gemeente 17-nov Gala U.P.S.V. “Unitas Pharmaceuticorum” 18-nov Bezoek aan mevrouw van Remmerden-Gleis 20-nov Eten met de Vaandeldrager 21-nov Afspraak VvAA

Afspraak met de SOG

BENU Apothekersopleiding 1 22-nov Een Dag Student EHBO-Cursus Gang Quaestorenborrel 23-nov NIA Lunchlezing

Engelse Verslagen Avond 24-nov Oud-besturen Overleg 27-nov Quaestorenoverleg 28-nov Ziekenhuisfarmacieavond 29-nov EHBO-Cursus 30-nov Afspraak met de CGM

BENU Apothekersopleiding 2

December 5-dec P.S.-borrel 6-dec EHBO-cursus

Besturenoverleg met de K.N.P.S.V. 7-dec Afspraak met de Studentassessor van de USS

Raad van Advies

Afspraak Yael Bejamins 8-dec FVOG kenningsmaking Kenninsmaking kandidaat-

bestuur M.F.V. Panacea Alumniborrel 11-dec AlDi-feest 12-dec Lunchlezing Pharmalead STOF-vergadering

Afspraak Denise van Calimero 13-dec Afspraak CUOS

Afspraak mevr. Dantuma

en dhr. Pras Gangoverleg 14-dec Masteruitreiking

Afspraak met Mijnpil.nu Gangdiner 15-dec Afspraak met NoordNegetig

Career Services Overleg

Receptie der T.M.F.V. Archigenes 18-dec Raad van Praesides

Receptie der L.P.S.V. „Aesculapius” 19-dec Gluhweinborrel

Dies Openingsfeest Studiosi Mobilae 20-dec FaMe-avond overleg

Eten met T.M.F.V. Archigenes 21-dec Kerstborrel faculteit 22-dec Gala der L.P.S.V. „Aesculapius”

Januari 7-jan Bezoek aan Prof. Jonkman 8-jan Reglementencommissie overleg

Eten met de Commissie

Farmaceutische Wetenschappen ‘SSS’ ‘17-’18 Evaluatie acquisitiebeleid 9-jan Meeting over ESC

Overleg met het STOF P.S.-borrel 11-jan TV-opnames: Weet ik Veel 12-jan Gangoverleg 15-jan Afspraak met Denise van Calimero 16-jan EJC-feest 17-jan Ouderejaarssymposium 19-jan Raad van Quaestoren

Raad van Praesides 22-jan Career Services Overleg 23-jan Algemene Ledenvergadering

der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum 25-jan Bezoek aan prof. Neef 26-jan Kerstdiner met U.P.S.V.

“Unitas Pharmaceuticorum” 27-jan Alegmene Vergadering der K.N.P.S.V. 29-jan Afspraak ABN AMRO

Algemene Ledenvergadering

der L.P.S.V. „Aesculapius” 30-jan Werkgroep Stemprocedure FVOG Kascommissie overleg

41

Pharmaciae Sacrum

Activiteitenlijst

Foliolum | Juni 2018

Activiteitenlijst

Pharmaciae Sacrum

31-jan Afscheidsborrel M.F.V. Panacea

Februari 1-feb Opening ABN AMRO 2-feb Masteractiviteit

Open Dag Farmacie 3-feb Beroependag der K.N.P.S.V. 5-feb Afspraak met Nynke Schuiling

Afspraak met het kandidaat-bestuur 6-feb Raad van Advies STOF-vergadering P.S.-borrel 7-feb Dies Wetenschappelijk Symposium Dies Receptie Dies Openingsfeest 8-feb Dies Culturele Avond 9-feb Afspraak met Apotheek Hardenberg

Gala der T.M.F.V. Archigenes 10-feb Dies Buitendag Dies Galadiner Dies Galabal 12-feb Eten met de Eerstejaarscommissie ‘17-’18 13-feb Commissie Informatie Avond 14-feb FVOG AVV

Algemene Ledenvergadering der

U.P.S.V. “Unitas Pharmaceuticorum”

Study Associations Meeting 15-feb FaMe-avond 15-feb Een Dag student 16-feb Afspraak VvAA 19-feb Eten met de Multimediacommissie ‘17-’18 20-feb Gala der Studiosi Mobilae 21-feb Overleg kandidaat-bestuur 22-feb Gangoverleg

Overleg over de Biercantus 23-feb Overleg Werkgroep Masterstudenten 26-feb FVOG Overleg

Gesprek met de Internetcommissie 27-feb FVOG Overleg Ouderdag Overleg 28-feb Eerstejaarssymposium

Maart 1-mrt LOS-Sportactiviteit 2-mrt Gangoverleg

42

5-mrt Kascommissie overleg 6-mrt P.S.-borrel

Career Services overleg 7-mrt Algemene Verenigingen Vergadering FVOG Biercantus 8-mrt Afspraak met het Vaatje 12-mrt Study Associations Meeting

Eten met de Liefdadigheid,

Ontspanning en Sportcommissie ‘17-’18 13-mrt KNMP Congres 15-mrt Masteruitreiking Carrièredag 16-mrt Oud-besturen overleg 17-mrt Personal Development Day der K.N.P.S.V. 18-mrt Bezoek aan mw. Inia-Douma 19-mrt Buitengewone Ledenvergadering

der L.P.S.V. „Aesculapius” 20-mrt BENU Lunchlezing EJC-feest 21-mrt Study Associations Meeting 22-mrt Gangoverleg 23-mrt Ouderdag 26-mrt Eten met Carrièredagcommissie ‘17-’18 27-mrt Besturen Overleg met de K.N.P.S.V. FaculteItsbestuur Algemene Ledenvergadering

der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” 28-mrt Afspraak met de SOG 29-mrt Afspraak SPITS Praesidesborrel

April 3-apr College Caroussel

Raad van Praesides STOF-vergadering

P.S.-borrel met pubquiz 4-apr Afspraak Sollicitatieworkshop

GRIP op Onderzoek 5-apr College Caroussel

Afspraak met Lidia Westers

over het rooster 2018-2019 9-apr Raad van Advies Praesides overleg

Openingsfeest Villa Volonté

Foliolum | Juni 2018

Activiteitenlijst

Pharmaciae Sacrum

10-apr Eten met de K.N.P.S.V 4-mei Raad van Quaestoren College Caroussel 7-mei Afspraak met kandidaat-bestuur over 11-apr Kenningsmkaingsgesprek Beleidsplan Redactiecommissie ‘18-’19 Eten met de JaarAfsluitingsKamp

Study Assiociations Meeting Commissie ‘17-’18 College Caroussel 8-mei Kenningsmaking met het kandidaat-

FVOG AVG bijeenkomst

bestuur der Prof. Francken Kenningsmakingsgeprek Quaestorenoverleg

Buitenland Excursie Commissie 9-mei Receptie M.F.V. Panacea ‘18-’19 ACI voorlichting Pre-BEC borrel 10-13 mei K.N.P.S.V.-Lustrumcongres 12-apr Kenningsmakingsgeprek 15-mei Onderwijsmiddag en Diescommissie ‘18-’19 Docent-van-het-Jaar-Verkiezing College Caroussel Vrouwenactiviteit

Besturen Overleg met de K.N.P.S.V. Kascommissie overleg Kasoverleg 16-mei InDesign Workshop 13-apr Afspraak Ofichem B.V. 17-mei Masteruitreiking

BENU Masterdiner en pubquiz Reglementencommissie overleg 14-apr Opendag Farmacie Quaestorenborrel 16-apr Kenningsmakingsgesprek Almanak Kascommissie overleg commissie ‘18-’19 18-mei Study Associations Meeting Kenningsmakingsgesprek Eerstejaars

Asc Academics Workshop

Introductie Commissie ‘18-’19 22-mei SPITS Workshop Quaestoren overleg 23-mei Gangfeest 17-apr Career Service Overleg 24-mei Functie twee borrel

Van Lanschot Workshop 25-mei Functionarissenactiviteit 18-apr Afspraak met kandidaat-bestuur over 26-mei RijWielPrestatieTocht Beleidsplan 29-mei P.S.-borel

Constitutieborrel VESTING 30-mei Algemene Verenigingen Vergadering Pre-BEC diner FVOG

Afspraak met Denise van Calimero 31-mei EHBO-cursus 19-22-apr Buitenland Excursie

23-apr Afspraak bij de ABN AMRO Juni Constitutieborrel Calimero 4-jun Afscheidsborrel Constitutieborrel Unipartners EHBO-cursus Borrel Bernlef 5-jun ½Jaarvergadering der G.F.S.V. 24-apr Sollicitatieworkshop “Pharmaciae Sacrum” 25-apr Constitutieborrel SOG Acquisitieworkshop 27-29-apr Gangweekend 30-apr Afspraak met de Toeter

Mei 1-mei P.S.-borrel 2-mei Afspraak met kandidaat-bestuur over Beleidsplan Gangdiner 3-mei Afspraak met Nynke Schuiling

43

Foliolum | Juni 2018

Pharmaciae Sacrum 44

Puzzel

Foliolum | Juni 2018

Activiteitenagenda Juni 5 Jaarvergadering 6 EHBO-cursus 8-10 JaarAfsluitingsKamp 9 Buitendag 12 STOF-vergadering 12 EHBO-cursus 19 EJC-feest 20 EHBO-cursus Juli 3 P.S.-borrel Augustus 28-29 Binnenland Bedrijven Bezoek 31 Facultaire Introductiedag 31 EIK Introductiefeest September 7-9 Eerstejaarsintroductiekamp

Colofon

Redactie Charlotte Sikking Hannah Berndt Jasper Claessen Martijn Hagedoorn Floris Hofman Marlyn Leferink op Reinink Ab-actiaat Hannah Berndt Mauritsdwarsstraat 21 9724 BN Groningen Tel.: 06-13990355 redactie@psgroningen.nl Drukkerij Perfect Book Oplage 1150 stuks Copyright 2018 Redactiecommissie Foliolum ‘Koffietijd’ der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum”. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van schrift, druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van de auteurs.

Gebruikt bronnenmateriaal is op te vragen bij de Redactiecommissie.

29 45

Mr Johan Heuker Gertjan Ronner Mr. Richard A. Veening

Gezondheid is het allerbelangrijkst.

Ook op financieel gebied.