/juni2012

G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum�

Universitair Centrum voor Farmacie

Foliolum Jaargang XXV Editie V juni 2012

Hematologie Andrea Stiene en Lesley Berenbak

Andra Hart, Joke W. Baars en Dieta Brandsma

Arend Overeem

Aplastische anemie

Primair centraal zenuwstelsel lymfoom

Multipel Myeloom

Inhoudsopgave

Foliolum Jaargang

XXV

Editie

V

Juni

2012

REDACTIONEEL

Voorwoord Redactie 4 Voorwoord Bestuur 5 Ingezonden artikel 6 Primair centraal zenuwstelsel lymfoom 7 Aplastische Anemie 10 Multipel myeloom 12 Bezoek aan Sanquin 14

FACULTAIR

Trending topics aan de RUG - BSA 17 Student in het Buitenland 18 Farmaceutische genmodulatie 21 Basiseenheid FarmaEpidemiologie & 22 FarmacoEconomie

PHARMACIAE SACRUM

Alumnus 24 Agenda 25 Buitenland Excursie 26 Spelletjesavond 27 Vrouwenactiviteit 27 Mediq workshopavonden 28 Eerstejaars excursie 29 Eten met de nieuwe Redactiecommissie 30 Jaarverslag 32 Activiteitenlijst van het bestuur 2011-2012 44 Beleidsplan 50 Lustrum “Yeah, Write” 53 Lustrum “Between the Lines” 54 Lustrum “Schrijfwijzen” 55 Lustrum “Ex-libris” 56 Lustrum “van A tot Zilver” 57 Slotpagina 58 Copyright 2012 Redactiecommissie Foliolum ‘van A tot Zilver’ der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum”. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van schrift, druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van de auteurs.

G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” in samenwerking met het Universitair Centrum voor Farmacie aan de Rijksuniversiteit Groningen

Colofon Redactiecommissie

Denise van Marion Charlie Brouwers Sebnem Akgöl Arend Overeem Mike Koops Mark Pratt

Ab-actiaat

Charlie Brouwers Sint Eustatiusstraat 59 9715 PG Groningen tel: 0648865366 foliolum@rug.nl

Drukkerij Smeets & Hagenbeck Foto voorkant

Mike Koops en Denise van Marion

Puzzels slotpagina Boy van Basten

Oplage 1250

Redactioneel Redactiecommissie “van A tot Zilver”

Denise van Marion

Geachte lezer, Het is zover, mijn laatste voorwoord voor dit welgevormde facultaire blad. Een extra dikke editie om mee af te sluiten. Een fenomenaal eind van deze 25e jaargang van het Foliolum. Een jaar van vernieuwing met interessante artikelen en, voor ons, mooie leerervaringen over het reilen en zeilen van het maken van een blad. Niet alleen voor ons zal dit jaar leerzaam zijn geweest, maar ook voor u. Met de dag worden we wijzer en daarom wil ik u het thema ‘hematologie’ voorleggen.

We beginnen met een reactie van Dr. Stefan Vegter op het eerder verschenen artikel van de heer Van Rooij.

Daaropvolgend een artikel over het primair centraal zenuwstelsel lymfoom (PCZSL) door Andra Hart, Joke W. Baars en Dieta Brandsma waarin onder andere een uitgebreid overzicht wordt gegeven van de behandeling van deze aandoening. Vervolgens gaan Andrea Stiene en Lesley Berenbak in op de ziekte aplastische anemie (AA). Patiënten hebben bij AA bloedarmoede door onvoldoende aanmaak in het beenmerg, vanwege een tekort aan stamcellen. Kunnen alleen de symptomen worden bestreden? Of is er ook daadwerkelijk een behandeling tot genezing? Het derde artikel heeft als onderwerp Multiple Myeloom. Voor dit artikel hebben wij interessante informatie toegestuurd gekregen van Hans Boot, secretaris van de ‘Contactgroep Myeloom en Waldenström Patiënten’ (CMWP), waar Arend vervolgens een mooi artikel van heeft weten te schrijven.

Mark en Mike hebben voor het laatste artikel, binnen het Redactionele gedeelte, een bezoek gebracht aan Sanquin, waar ze een uitgebreid verslag van hebben geschreven.

Nieuws vanuit de faculteit: Gwen Verstappen en Tonnis Jan Kruizinga vervolgen hun vorige stuk ‘onderwijsveranderingen’ nu met ‘Trending topics aan de RUG – BSA’. Dit stuk wordt gevolgd door de avonturen van Laura Holtzer in Berlijn. Hierna geeft Dr. Frank Dekker verslag van het onderzoek binnen zijn vakgroep, waarna prof. dr. M.J. Postma vervolgens de onderzoeken binnen FarmaEpidemiologie & FarmacoEconomie bespreekt.

In het P.S.-gedeelte is, zoals gebruikelijk, een alumnus aan het woord. Hierna volgen verslagen van de buitenland excursie, spelletjesavond, vrouwenactiviteit, Mediq workshopavonden, eerstejaars excursie en ons etentje met de nieuwe Redactiecommissie. De ab-actis van het bestuur geeft haar jaarverslag, met hierna de activiteitenlijst van het bestuur 2011-2012 en het beleidsplan 2012-2013 van het kandidaat-bestuur.

Het is alweer de 25e jaargang van het Foliolum, het vijfde lustrum. Daarom laten wij de laatste vijf praesides van de Redactiecommissie aan het woord voor hun terugblik op hun commissiejaar.

Geniet tot slot van de puzzelpagina in thema.

Ik wens u voor nu veel leesplezier toe en succes met de puzzel!

Met vriendelijke groet, Namens de 25e Redactiecommissie “van A tot Zilver”, Denise van Marion h.t. praeses

4 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum”

Sophie Berends

Geachte lezer, Voor u ligt het laatste Foliolum van dit collegejaar en daarmee het laatste Foliolum waar ik een voorwoord in mag schrijven. Afgelopen jaar heeft de commissie voor interessante thema’s gezorgd en het was voor mij dan ook elke keer een uitdaging een interessant voorwoord te schrijven! Ik hoop dat u deze stukjes en vooral natuurlijk het hele Foliolum afgelopen jaar met plezier heeft gelezen en ik wil de Redactiecommissie via deze weg alvast complimenteren met hun werk van het afgelopen jaar.

Voor dit laatste nummer heeft de commissie gekozen voor het thema: ‘Hematologie’.

Het bekendste verhaal uit de geschiedenis over een bloedziekte gaat over de laatste tsaar van Rusland, Nicolaas II Aleksandrovitsj die leefde rond 1900. Nicolaas en zijn vrouw Maria kregen samen vijf kinderen. Vier daarvan waren meisjes en de laatste was, eindelijk, een jongen. Aleksej was de beoogde troonopvolger van zijn vader Nicolaas, echter leed hij aan hemofilie. Deze zeldzame, erfelijke bloedziekte zorgde ervoor dat hij bijvoorbeeld nooit kon buitenspelen.

Tegenwoordig leven er alleen al in Nederland zo’n 1.600 mensen met hemofilie. Hoewel vrouwen ook drager kunnen zijn van het betreffende gen wat te maken heeft met deze erfelijke bloedziekte, komt hemofilie alleen bij mannen voor.

Naast hemofilie bestaan er meer dan twintig soorten bloedziekten, de één minder ingrijpend, zoals bloedarmoede, dan de ander, zoals leukemie. Bij in principe alle ziektes gaat het om een te veel aan of juist een tekort aan bloedcellen of bloedplaatjes. Bloedziekten zijn gelukkig steeds beter te genezen zodat men zoveel mogelijk door kan gaan met leven.

Ons bestuursleven is op dit moment helaas bijna ten einde. Een rare gedachte dat een jaar zo snel voorbij kan gaan en er voor zorgt dat vijf mensen in een jaar een bijzondere vriendschap met elkaar opbouwen. Eén van de absolute hoogtepunten in ons jaar is het Lustrum geweest, waar het een voorrecht was om op deze manier bij aanwezig te zijn.

Ook de laatste paar maanden hebben we als bestuur nog vele activiteiten mogen organiseren en meemaken zoals de Buitenland Excursie naar Praag, de P.S.-pubquiz, de FaMe-avond, de RijWielPrestatieTocht en de Onderwijsmiddag met de Docent van het Jaar-verkiezing. Dit alles was voor ons een mooie afsluiting en verderop in dit Foliolum kunt u van een aantal activiteiten het verslag teruglezen.

Als laatste wil ik u veel plezier wensen met deze laatste editie van het Foliolum.

Ik wens het nieuwe bestuur alvast veel succes maar bovenal plezier het komende jaar!

Met vriendelijke groet, namens het 130e bestuur der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum”, Sophie Berends h.t. praeses

Foliolum Jaargang XXV Ed. V ■ 5

Redactioneel Ingezonden artikel

Dr. Stefan Vegter;

Basiseenheid farmaco-epidemiologie en farmaco-economie, Rijksuniversiteit Groningen

I

n het april 2012 nummer van het Foliolum stond een artikel van Johan van Rooij, opgeleid als verpleegkundige en werkzaam als acupuncturist. De boodschap van dit artikel was dat acupunctuur een bewezen effectieve therapie is voor vele klachten, waaronder opvliegers door hormoontherapie bij borstkanker [van Rooij, J. 2012]. De basis voor deze uitspraak wordt hieronder nader bekeken.

Twee belangrijke eisen voor goede behandelingen zijn effectiviteit en veiligheid. Deze eisen moeten onderbouwd worden met valide onderzoeken, dit heet Evidence-based-medicine (EBM). Van Rooij citeert een onderzoek naar het verschil tussen acupunctuur en venlafaxine voor het verlichten van bijwerkingen (opvliegers) door borstkanker behandeling [Walker, E.M., et al.

2010]. Op basis van dit onderzoek concludeert Van Rooij dat acupunctuur net zo effectief is als venlafaxine.

Ten tweede valt het kleine aantal patienten op: slechts 25 patienten in beide groepen, waarvan ook nog meerderen uitvielen tijdens de behandeling. Het ontbreken van een significant verschil tussen de behandelingen wordt door Van Rooij een ‘positief ’ resultaat genoemd. Deze conclusie is wellicht te sterk.

Wanneer het aantal patiënten in een onderzoek te klein is, kan er nooit een significant verschil worden gevonden, zelfs als er wel degelijk een verschil bestaat. Er is geschat dat in studies naar opvliegers minstens 50 patiënten per behandelgroep nodig zijn om conclusies te kunnen trekken [Sloan, J.A.,2001].

Door deze (en andere [Levine, M.N., 2010]) gebreken in het onderzoek kan niet geconcludeerd worden dat acupunctuur helpt tegen opvliegers bij borstkanker. Volgens de Cochrane review groep is er slechts één dubbelblind, gerandomiseerd, placebogecontroleerd onderzoek naar de effectiviteit van acupunctuur bij opvliegers bij borstkanker behandeling uitgevoerd [Rada, G., 2010]. In dit onderzoek, waaraan bovendien meer patiënten meededen, was de effectiviteit van zowel acupunctuur als placebo Ten eerste valt op dat het geciteerde onderzoek niet klein en niet significant verschillend [Deng, G., dubbelblind was: de patiënten wisten of ze acupunc- 2007]. Evidence-based-medicine is één van de pijlers tuur kregen of venlafaxine. Vooral bij uitkomsten van goede gezondheidzorg. Zonder EBM is het onmet een subjectieve component, zoals opvliegers, is verantwoord om acupunctuur te geven. Het is zelfs blindering essentieel. Zonder blindering worden de gevaarlijk, omdat andere, wél bewezen effectieve beeffecten van behandelingen namelijk vaak overschat handelingen, mogelijk dan niet worden gegeven.

[Wood, L., et al. 2008]. Acupunctuur werd bovendien niet vergeleken met een placebo (nep-behandeling). Voor de beoordeling van behandelingen, zowel alHet placebo-effect van vertrouwen in acupunctuur ternatieve als reguliere, zijn EBM, kritische beschouof de persoonlijke aandacht van een acupuncturist wing van de onderzoeksopzet en exacte interpretaties kan invloed hebben op de resultaten [Vickers, A.J., cruciaal. De opleiding Farmacie verzorgt cursussen 2002]. Bij placebo-acupunctuur worden de naalden over Farmaco-epidemiologie, waar Evidence-basedniet in de ‘meridianen’ geplaatst waar acupunctuur medicine en het beoordelen van onderzoeken onop gebaseerd is en/of wordt de huid niet gepene- derdelen zijn. treerd.

6 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

Primair centraal zenuwstelsel lymfoom Andra Hart; co-assistent Academisch Medisch Centrum (AMC), Joke W. Baars; internist-oncoloog en

Dieta Brandsma; neuroloog Nederlands Kanker Instituut-Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (NKI-AVL), Amsterdam

H

et primair centraal zenuwstelsel lymfoom (PCZSL) is een zeldzame variant van een extranodaal non-Hodgkin lymfoom (NHL). Onbehandeld is de mediane overleving slechts 1,5 maanden. In onderstaand artikel wordt kort dit ziektebeeld besproken.

Epidemiologie en pathogenese Het PCZSL maakt ongeveer 1-2% uit van alle NHL. Men spreekt van een PCZSL als het lymfoom alléén gelokaliseerd is in de hersenen, ruggenmerg, meningen of ogen. De meeste PCZSL zijn gelokaliseerd in het hersenparenchym. Zeer zeldzaam zijn solitaire lokalisaties in het oog, ruggenmerg of uitsluitend de meningen. Als er ook elders lokalisaties zijn in het lichaam of als een patiënt eerder een systemisch NHL heeft gehad, spreekt men van een NHL met een lokalisatie of recidief in het CZS. De incidentie in West-Europa en de VS is 4 per 106 personen per jaar. Meer dan negentig procent van de PCZSL zijn diffuus grootcellige B-cel lymfomen.

De mediane leeftijd waarop de diagnose wordt gesteld ligt tussen 53-57 jaar. De incidentie stijgt met de leeftijd. De pathogenese van de ziekte is bij de meeste patiënten onbekend. Het PCZSL komt vaker voor bij mensen die een aangeboren of verworven immuundeficiëntie hebben.

De incidentie van het PCZSL bij personen die met HIV besmet zijn, is sterk gedaald sinds het gebruik van HAART (Highly Active Antiretroviral Therapy).

[Ferreri, 2011; Batchelor, Loeffler 2006].

onderzoek), laboratoriumdiagnostiek (bloedbeeld, nier- en leverfunctie, serum LDH), virusserologie (HIV), CT-scan van hals, thorax en abdomen en beenmergonderzoek uitgevoerd. Indien mogelijk kan met liquoronderzoek geprobeerd worden om de diagnose lymfoom te stellen. Vaak is echter een stereotactisch biopt van een hersenlaesie noodzakelijk ter bevestiging van de diagnose.

Prognose De International Extranodal Lymphoma Study Group (IELSG) [Ferreri et al 2003] heeft een prognostisch score systeem opgesteld voor patiënten met een PCZSL. Leeftijd (> 60 jaar), ECOG (Eastern Cooperative Oncology Group) performance status (>1), een verhoogd serum LDH, verhoogde eiwitconcentratie in de liquor en betrokkenheid van de diepe gelegen regio’s van de hersenen (corpus callosum, basale ganglia, hersenstam, cerebellum) zijn slechte prognostische kenmerken. De twee-jaarsoverlevingspercentages met of zonder hoge dosis methotrexaat (MTX) bevattende chemotherapie zijn weergegeven in tabel 1.

Symptomen De neurologische symptomen ontstaan vaak sluipend. Ongeveer 70% van de patiënten presenteert zich met focale neurologische uitval (b.v. een halfzijdige verlamming), 43% met neuro-psychiatrische Tabel 1. Twee-jaarsoverleving van PCZSL patiënten geclasstoornissen (apathie, depressie, verwardheid, traag sificeerd volgens het prognostisch PCZSL score systeem van de denken), 33% met verschijnselen van verhoogde IELSG, behandeld zonder of met hoge dosis MTX bevattende chemotherapie. hersendruk (hoofdpijn, misselijkheid, braken), 4% met epilepsie en 4% met visusstoornissen.

Behandeling De volgende behandelingen kunnen al of niet geDiagnostiek Als er op grond van een MRI-scan van de herse- combineerd toegepast worden bij het PCZSL: nen, een radiologische verdenking is op een PCZSL, worden een oogheelkundig onderzoek (spleetlamp-

Foliolum Jaargang XXV Ed. V ■ 7

Redactioneel 1. Neurochirurgie: Neurochirurgie wordt ingezet voor het stellen van de diagnose door middel van een biopt en heeft verder geen grote rol bij de behandeling van het PCZSL. Soms wordt een Ommaya reservoir geplaatst voor het toedienen van intrathecale chemotherapie of een ventriculoperitoneale drain ter behandeling van een hydrocephalus.

2. Corticosteroïden: Gebruikte corticosteroïden zijn prednison of dexamethason. De initiële respons is 40-70%. Bij monotherapie kan er snel een recidief optreden. De radiologische respons op prednison of dexamethason kan binnen enkele dagen optreden. Door de toediening van corticosteroïden kunnen de cerebrale laesies binnen een aantal weken verdwijnen op een MRI scan, waardoor de diagnose vertraagd kan worden.

Bij voorkeur worden deze middelen daarom pas ingezet na het nemen van hersenbiopt.

3. Radiotherapie: Bij monotherapie (tot 40 Gray totale schedelbestraling) is er sprake van een snelle respons bij de meerderheid van de patiënten. Bij meer dan 90% van de patiënten treedt echter een recidief op binnen 1 jaar.

De mediane overleving met radiotherapie alleen is 23 maanden voor patiënten jonger dan 60 jaar en 6-8 maanden voor patiënten ouder dan 60 jaar. Voor patiënten die niet in aanmerking komen voor behandeling met chemotherapie kan radiotherapie een goede palliatie geven en is het risico op late neurotoxiciteit slechts een relatieve contra-indicatie gezien de beperkte levensverwachting.

Figuur 2: Transversale MRI FLAIR (Fluid Attenuated Inversion Recovery) van de hersenen van een patiënte behandeld voor een PCZSL met hoge dosis MTX en 40Gy totale schedelbestraling waarna uitgebreide periventriculaire witte stofafwijkingen, klinisch gepaard gaand met een dementieel syndroom.

4. Chemotherapie: De chemotherapie die over het algemeen toegepast wordt bij diffuus grootcellige B-cel lymfomen, de zogenaamde CHOP kuur (combinatie van cyclofosfamide, hydroxydaunorubicine = doxorubicine, Oncovin = vincristine, prednison) is niet effectief bij PCZSL. Voor het PCZSL worden cytostatica gebruikt die in staat zijn de bloed-hersenbarrière te passeren. Het meest effectief is een hoge dosis ( > 1 g/m2) methotrexaat (MTX) al of niet gecombineerd met andere cytostatica. Andere cytostatica die gebruikt kunnen worden bij de behandeling van het PSZL zijn: cytarabine (Ara-C), thiotepa, temozolomide, lomustine (CCNU), carmustine (BCNU), probarbazine, cyclofosfamide, ifosfamide, teniposide, etoposide en topotecan. Voor patiënten in goede conditie wordt tegenwoordig aangeraden, naast de hooggedoseerde MTX, ook hoge dosis Ara-C te gebruiken, omdat dit de behandelingsresultaten kan verbeteren. De rol van de andere genoemde middelen is minder duidelijk. Er is ook geen consensus over het optimale MTX schema (dosis, interval).

De combinatie van chemo- en radiotherapie kan leiden tot aanzienlijke centrale neurotoxiciteit met een dementieel syndroom zich uitend in een gestoorde cognitie en looppatroon. Dit treedt vooral op bij Figuur 1. Links: Transversale T1 MRI scan van de hersenen zon- mensen die ouder zijn dan 60 jaar (80%) en in minder gadolineum: hypo-intense tumor uitgaande van het corpus dere mate bij mensen die jonger zijn (30%). Daarom callosum met uitbreiding in beide zijventrikels. Rechts: diffuse neigt men ertoe vooral bij personen ouder dan 60 aankleuring van de tumor na gadolineum. Tevens ependymale jaar alleen chemotherapie te geven als de patiënten aankleuring van de mediale wanden van de hiermee in complete remissie (CR) komen. Radiovoorhoornen. therapie vindt dan uitsluitend plaats als er geen CR

8 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

bereikt wordt met chemotherapie of bij een recidief [Thiel et al.2010, Hoang-Xuan et al. 2003].

Veel gebruikte chemotherapieschemata bij een PCZSL zijn: Monotherapie MTX al of niet gecombineerd met radiotherapie [Thiel et al. 2010], het EORTC 20962 schema met MTX, teniposide, carmustine en prednisolon (MBVP schema) [Poortmans et al. 2003] in combinatie met radiotherapie en het EORTC 26952 schema voor oudere patiënten (> 60 jaar) met MTX, lomustine, procarbazine, prednisolon [Hoang-Xuan et al. 2003] zonder radiotherapie bij een CR na deze chemotherapie.

De mediane overleving voor de patiënten in de studie van Thiel et al. was 32 maanden voor de patiënten die radiotherapie na de chemotherapie kregen en 37 maanden voor de groep die behandeld was met chemotherapie alleen. De mediane overleving was 14.3 maanden in de EORTC 26952- en 46 maanden in de EORTC 20962 studie. Deze laatste studie bevatte veel patiënten die jonger waren dan 60 jaar, hetgeen de betere overleving verklaart. De mortaliteit ten gevolge van de hoge dosis MTX was hoog in deze studie (10%). Dit komt overeen met de retrospectieve studie die we recent uitvoerden bij 52 HIV negatieve patiënten met een PCZSL die in de periode 20002010 in het NKI-AVL en AMC buiten trialverband waren behandeld (nog niet gepubliceerd).

5. Rituximab: Rituximab, een monoclonale antistof gericht tegen het CD 20 antigeen, aanwezig op de meeste B-lymfocyten, heeft nog geen bewezen meerwaarde bij het PCZSL [Ferreri 2011]. De waarde van systemische toevoeging van dit middel aan de bestaande chemotherapie wordt onderzocht in de HOVON 105 studie die nu onder andere in Nederland loopt.

6. Intrathecale chemotherapie: Intrathecale chemotherapie met MTX, Ara-C en dexamethason. Dit heeft geen meerwaarde bij patiënten met alleen parenchymateuze hersenlaesies, maar wordt over het algemeen wel gegeven als er meningeale lokalisaties aanwezig zijn.

Genezingskans Met hoge dosis MTX bevattende systemische chemotherapie al of niet gecombineerd met radiotherapie worden in de literatuur CR percentages van 30-87% en 5-jaarsoverlevings- percentages tussen 30-50% gemeld [Ferreri 2011]. De meeste patiënten, die de eerste 5 jaar overleven zonder recidief van het PCZSL, zijn van deze ziekte genezen.

Conclusie Een behandeling met hoge dosis MTX al of niet gecombineerd met andere cytostatica en eventueel aanvullende schedelbestraling bij een PCZSL geeft een kans op genezing, maar kan gepaard gaan met toxiciteit en is niet voor iedereen mogelijk. Schedelbestraling na chemotherapie geeft met name bij patiënten ouder dan 60 jaar een hoge kans op late neurotoxiciteit. Bij deze groep moet gekozen worden voor alleen chemotherapie als de conditie dit toelaat en hiermee complete remissie bereikt is of voor radiotherapie alleen als chemotherapie geen optie is.

De therapie voor het PCZSL en het inzicht in de pathogenese behoeven verbetering. Het zoveel mogelijk behandelen van patiënten in studies en het opzetten van een database om te leren van patiënten die niet in studieverband behandeld kunnen worden, kunnen hierbij van waarde zijn.

Foliolum Jaargang XXV Ed. V ■ 9

Redactioneel Aplastische Anemie Andrea Stiene en Lesley Berenbak

A

plastische anemie (AA) betekent letterlijk: bloedarmoede door onvoldoende aanmaak. Het is een vorm van bloedarmoede waarbij het beenmerg geen bloedcellen aanmaakt door een tekort aan stamcellen. Dus naast het tekort aan erytrocyten is er ook een tekort aan leukocyten en trombocyten.

Er zijn twee vormen van AA: een zeer zeldzame erfelijke variant en een relatief vaker voorkomende verworven, niet-erfelijke vorm [1].

Symptomen en diagnose De symptomen die optreden bij (beginnende) AA worden veroorzaakt door lage bloedwaarden. Anemie ten gevolge van te weinig erytrocyten veroorzaakt vermoeidheid, bleekheid, kortademigheid bij inspanning en een snelle hartslag. Het tekort aan trombocyten veroorzaakt blauwe plekken, neusbloedingen en tandvleesbloedingen. Als laatste veroorzaakt het tekort aan leukocyten een vergroot risico op het oplopen van infecties. De symptomen die zullen optreden, zijn afhankelijk van de celreeksen die aangetast zijn. Voor de diagnose van de aandoening is vereist dat er bij een test van de bloedwaarden, een tekort is aan ten minste twee van de drie verschillende celreeksen: bij granulocyten minder dan 0,5 x 109/l, trombocyten minder dan 20 x 109/l en/of reticulocyten (jonge rode bloedcellen) minder dan 1 promille. Daarnaast moet het beenmerg celarm zijn, dit houdt in dat er minder dan 30 procent beenmergcellen aanwezig zijn. Voor de diagnose AA is een volledig beenmergonderzoek dus essentieel, alleen dan is met zekerheid aan te tonen dat de aanmaak van beenmergcellen geheel ontbreekt.

Er wordt dan gesproken van een ‘leeg’ of aplastisch beenmerg. In plaats van dat het beenmerg is gevuld met beenmergcellen, zoals dat bij een gezond perPrevalentie Er zijn in Nederland geen exacte cijfers bekend over soon het geval is (zie afbeelding 1), is het beenmerg hoe vaak AA voorkomt. Echter bij een geschatte pre- dan gevuld met vetcellen (zie afbeelding 2) [1]. Tot valentie van 2 op de 100.000 inwoners zijn er onge- slot wordt ook bij een klein deel van de patiënten een veer 325 tot 330 patiënten in Nederland. Op basis afwijking aan het oppervlak van de cellen gevonden, van cijfers uit buitenlandse studies, is de geschatte zoals het ook voorkomt bij paroxismale nachtelijke incidentie in Nederland waarschijnlijk 30 tot 35 hemoglobinurie (PNH) [1]. nieuwe patiënten per jaar. AA kan op alle leeftijden ontstaan, echter zijn er twee incidentiepieken: een piek bij de leeftijdscategorie 15-25 jaar en een piek bij de leeftijdscategorie ouder dan 60 jaar [5].

De meeste onderzoeken naar AA suggereren dat de afbraak van de stamcellen plaatsvindt doordat het lichaamseigen immuunsysteem bij vergissing de eigen beenmergcellen aanvalt [2]. De T-lymfocyten zouden zich tegen de beenmergstamcellen richten.

Onderzoekers gaan er dan ook vanuit dat AA een auto-immuunziekte is. Bij de grote meerderheid van de patiënten wordt de niet-erfelijke vorm van de ziekte vastgesteld, de ziekte ontstaat dus tijdens het leven. De oorzaak van deze vorm van AA is bij circa 75 procent van deze patiënten onbekend [2]. Bij de overige circa 25 procent van de patiënten zijn er aanwijzingen voor een relatie van het ontstaan van de aandoening met: schadelijke stoffen als pesticiden en benzeen, straling en chemotherapie voor de behandeling van kanker, behandelingen van andere auto-immuunziekten als reuma, virusinfecties als hepatitis B en hepatitis C, een thymoom (gezwel van de zwezerik) of een zwangerschap [1,2]. Een voorbeeld van de erfelijke vorm van AA is Fanconi-anemie genoemd. De diagnose wordt meestal gesteld op jonge leeftijd en patiënten hebben naast beenmergfalen ook een vergrote kans op andere kwaadaardige ziekten [2].

10 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

Behandeling Voor de behandeling van AA zijn er middelen om de symptomen te bestrijden en middelen om de ziekte te behandelen. De middelen om de symptomen te bestrijden zijn bloedtransfusies (zowel erytrocyten als trombocyten), behandeling van ijzerstapeling, antibiotica en groeifactoren [2].

Zoals eerder genoemd, is bij het overgrote deel van de patiënten de oorzaak van de AA onbekend en wordt aangenomen dat het om een eigen afbraakreactie tegen de beenmergcellen gaat. Op dit laatste is dan ook de lange-termijnbehandeling gebaseerd [1]. Deze behandeling is afhankelijk van de ernst van de aandoening. AA wordt ingedeeld in drie verschillende groepen, afhankelijk van de hoeveelheid overgebleven cellen. Zeer ernstige AA (granulocyten minder dan 0,2 x 109/l), ernstige AA (granulocyten minder dan 0,5 x 109/l maar boven de 0,2 x 109/l) en niet ernstige AA (overige vormen, twee van de drie cellijnen zijn verlaagd en de hoeveelheid granulocyten is meer dan 0,5 x 109/l) [1]. AA kan behandeld worden met immunosuppressiva of een allogene stamceltransplantatie. Voor minder ernstige gevallen van AA kan de behandeling met ciclosporine alleen voldoende zijn [1]. De ernstigere gradaties van AA worden behandeld met een combinatie van immunosuppressiva of, bij onvoldoende resultaat, een allogene stamceltransplantatie. De combinatie van immunosuppressiva bestaat uit antithymocytenglobuline (ATG) en ciclosporine. ATG wordt een aantal dagen via de bloedbaan toegediend. Het is een polyklonaal antilichaam (verkregen uit paarden/konijnen) dat gericht is tegen de lichaamseigen T-lymfocyten. Hierdoor worden de T-lymfocyten voor een lange tijd uitgeschakeld. Ter preventie van bijwerkingen van ATG (overgevoeligheidsreacties, serumziekte) wordt kortdurend prednison gegeven. In combinatie met de ATG wordt ciclosporine voorgeschreven, het onderdrukt de immuunreactie onder andere door remming van de activering van T-cellen.

Afbeelding 1: Gezond beenmerg.

Uit onderzoek blijkt dat de behandeling met de combinatie van ATG en ciclosporine bij ongeveer de helft van de patiënten met AA succes heeft. De reactie is zowel op korte, als op lange termijn merkbaar.

In een onderzoek bij 122 patiënten met ernstige AA bedroeg de respons 60 procent na drie maanden, 61 procent na zes maanden, en 58 procent na één jaar na de start van de behandeling. De patiënten die reageerden, hadden een verbetering van de bloedwaarden en hadden geen transfusies meer nodig. Na zeven jaar was het algemene overlevingspercentage 55 procent [3]. Naast verschillende onderzoeken naar de werking van ATG en ciclosporine, worden er ook onderzoeken gedaan naar de toepassing van bestaande medicatie voor andere aandoeningen op patiënten met AA. Een voorbeeld hiervan is het toedienen van alemtuzumab aan patiënten met (zeer) ernstige AA die niet reageren op behandeling met ATG of die een recidief hebben na behandeling met ATG [4]. Alemtuzumab wordt normaal gebruikt voor de behandeling van chronische lymfocytaire leukemie en is een monoklonaal antilichaam dat lymfocyten vernietigt. Resultaten van deze studie worden in de loop van 2013 verwacht.

Tot slot, omdat AA zo zeldzaam en ingewikkeld is, is er voor patiënten met de aandoening een contactgroep die hen ondersteunt en informeert, namelijk de Stichting AA & PNH contactgroep (www.bloedziekten.nl).

Literatuur 1 http://www.hematologiegroningen.nl/patienten/ content/3apl_anemie.htm 2 http://www.aamds.org/about/aplastic-anemia 3 http://www.bloedziekten.nl/details.php?BloedziekteI D=3&AID=21&SAID=49&SSAID=167&NavB=0 4 http://clinicaltrials.gov/ct/show/ NCT00195624?order=1 5 http://www.hematoslife.org/files/broch_AA.pdf

Afbeelding 2: Aplastisch beenmerg.

Foliolum Jaargang XXV Ed. V ■ 11

Redactioneel Multipel myeloom

Arend Overeem

M

ultipel myeloom is een type kanker dat wordt veroorzaakt door de woekering van B-lymfocyten. Per jaar wordt bij ongeveer 770 patiënten de diagnose multipel myeloom gesteld, 1% van de nieuwe kanker patiënten. Momenteel lijden ongeveer 3000 mensen aan multipel myeloom. De ziekte komt vooral bij ouderen voor, het grootste deel van de patiënten is namelijk tussen de 60 en 75 jaar. De prognose is afhankelijk van de leeftijd van de patiënt, maar gemiddeld is de kans op overlijden na 5 jaar ongeveer 75%. Volledige genezing komt zelden voor, dit is alleen mogelijk bij patiënten die een stamceltransplantatie hebben ondergaan.

Over de oorzaak van de ziekte is weinig bekend. Het lijkt te gaan om een combinatie van genetische variaties en blootstelling aan omgevingsfactoren. In die zin kan men spreken van ‘pech’. Er wordt wel gesuggereerd dat overmatige blootstelling aan benzeen, pesticide, kleurstoffen en bepaalde cosmetische producten een rol kunnen spelen, maar hiervoor is geen overtuigend bewijs. Een ander opmerkelijke eigenschap is dat de ziekte twee keer zo vaak voor komt bij mensen met een donkere huidskleur als bij blanken en de ziekte komt zelden bij Aziaten voor.

Zoals reeds gezegd, wordt multipel myeloom veroorzaakt door de woekering van B-lymfocyten.

Het gaat hier om volledig uitgerijpte B-lymfocyten, oftewel de plasmacellen. Al deze woekerende plasmacellen zijn klonen van elkaar en produceren dus hetzelfde type antilichaam. Dit antilichaam wordt het M-proteïne genoemd (monoklonaal proteïne).

De hoeveelheid M-proteïne kan gemeten worden en is een maat voor de hoeveelheid zieke cellen in het lichaam. Bij multipel myeloom is er excessieve productie van IgA of IgG of in zeldzame gevallen IgD. Produceren de plasmacellen IgM, dan spreekt men van de ziekte van Waldenström. De aanwezigheid van grote hoeveelheiden M-proteïne veroorzaken veel van de symptomen van de ziekte, waarbij de aard van de symptomen wordt bepaald door het type immunoglobine dat wordt geproduceerd.

en bewaard om later aan de patiënt te kunnen teruggeven. Als de patiënt jong is en in goede conditie verkeert, kan er naar een stamcel donor worden gezocht onder broers en zussen. Is zo’n allogene donor aanwezig, dan valt een stamceltransplantatie te overwegen. Dit is echter een zeer intensieve behandeling, die in sommige gevallen zelfs fataal afloopt. Daar staat tegenover dat een klein percentage patiënten hiermee volledige genezing kan bereiken.

Steekt de ziekte na deze behandelingen toch weer de kop op, dan is thalidomide de eerste keus om te geven. Dit kan eventueel gecombineerd worden met middelen als dexamethason en cyclofosfamide. Ook kan men proberen om opnieuw de chemotherapie te proberen, of kan de tweede behandeling ondersteund worden met een stamceltransplantatie.

Oudere patiënten worden eerst behandeld met een combinatie van melfalan, prednison en eventueel thalidomide. Maar in Nederland gaat nu ook een onderzoek van start waarin nagegaan wordt of de toevoeging van lenalidamide de effectiviteit verbetert. Ook heeft men eerder geprobeerd alfa-interferon aan de behandeling toe te voegen, maar dat leidt nauwelijks tot een langere overleving Na deze eerstelijns behandeling gaat men tegenwoordig meestal over op een combinatie van thalidomide, adriamicyne en dexamethason. Is thalidomide al eerder toeBij de behandeling van een complexe ziekte als deze, gediend, dan is een behandeling met bortezomib en komt een breed scala aan medicijnen kijken. De be- dexamethason tegenwoordig de standaard. handeling verschilt tussen jongere en oudere patiënten. Bij jongere patiënten wordt over het algemeen De bijwerkingen van prednison en melfalan worintensief behandeld. De behandeling wordt gestart den als vrij mild beschouwd. Prednison (en ook met een drietal kuren met een combinatie van adri- dexamethason) kunnen onrust, slapeloosheid en amycine dexamethason samen met een nieuw medi- maagklachten veroorzaken. De belangrijkste bijcijn zoals bortezomib of lenolidamide (een afgeleide werking van melfalan is remming van de aanmaak van thalidomide). Ook worden stamcellen ‘geoogst’ van gezonde bloedcellen. Thalidomide kan enkele

12 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

vervelende bijwerkingen hebben zoals misselijkheid, diarree of juist obstipatie en beschadiging van de zenuwen (polyneuropathie). Om het risico op trombose tegen te gaan, kan er voor gekozen worden om een heparine derivaat, zoals nadroparine, of aspirine toe te voegen aan de therapie. Deze bijwerkingen zijn een stuk minder bij het nieuwe thalidomide derivaat lenolidamide, echter heeft dit middel als extra bijwerking dat het de aanmaak van gezonde witte bloedcellen doet dalen.

Het remmen van de woekering van de kankercellen is niet het enige doel bij de behandeling van multipel myeloom. Bij het stellen van de diagnose is de kanker vrijwel altijd al verspreid door het skelet, waar haarden van woekerende cellen in het merg aanwezig zijn. Botpijn en spontane botbreuken zijn het gevolg. Deze botpijnen krijgen in de loop van de tijd een forse consequentie voor de kwaliteit van leven.

Dit is vooral het geval bij het belasten van het skelet, zoals tijdens het lopen, zitten, ademhalen, of het liggen op een bepaalde zij. In het begin vindt de patiënt in rust vaak nog wel een houding waarin minder of geen pijn wordt gevoeld. In een latere fase kan de pijn de patiënt echter uit de slaap houden.

De plasmacellen produceren factoren die leiden tot de activatie van de botafbrekende osteoclast cellen.

Voor pijn kunnen paracetamol, NSAIDs en in een later stadium morfine worden gegeven. Bisfosfonaten kunnen gebruikt worden om osteoclast formatie te remmen en zo de botafbraak tegen te gaan. Bovendien verminderen ze ook het te hoge kalkgehalte in het bloed dat ontstaat als gevolg van de botafbraak. Mogelijk kunnen ook in de toekomst antistoffen tegen het eiwit RANK ligand (een belangrijke activator van osteoclasten) gebruikt worden in het voorkomen van de botafbraak.

nadruk legt op andere medicijnen. Tegenwoordig ligt de focus meer op (bio)farmaceutica die specifiek werken op kwaadaardige cellen, bijvoorbeeld door apoptose in deze cellen te induceren. Een praktisch voorbeeld hiervan is bortezomib.

Een ander relatief nieuw onderzoeksgebied is de immunotherapie. Hierbij wordt getracht de natuurlijke afweer van de patiënt te gebruiken om kankercellen te verwijderen uit het lichaam. In het laboratorium worden monoklonale antistoffen gefabriceerd, die eiwitten specifiek op het oppervlak van de kankercellen herkennen, waardoor ze vervolgens door gezonde immuuncellen gedood worden. Rituximab en alemtuzumab zijn twee van zulke antistoffen die specifiek gericht zijn op een eiwit op het celmembraan van lymfocyten. Ook kunnen zulke antistoffen eventueel gekoppeld worden aan radioactieve elementen zoals ytrium, waardoor men zeer lokaal kankercellen kan bestralen. Een ander type biofarmaceuticum dat momenteel wordt onderzocht voor mogelijke therapeutisch toepassing, zijn antilichamen gericht tegen interleukine-6, een cytokine dat de groei van plasmacellen stimuleert.

Recent is ook de relevantie van thalidomide bij multipel myeloom duidelijk geworden, en de werking ervan wordt steeds beter begrepen. Thalidomide heeft een regulerende werking op het immuunsysteem. Er is daarom nu sprake van een geheel nieuwe klasse van medicijnen, de zogenaamde IMID’s: immune modulating agents. Inmiddels is ook al een derivaat ontwikkeld, het eerder genoemde lenalidomide. Waarschijnlijk zullen er nog meer medicijnen volgen met vergelijkbare werking.

Alle informatie is verkregen uit het boek: Patientenboek Multipel myeloom en De ziekte van WaldenVerder kan eventueel ondersteunend behandeld ström, geschreven door H. Jansen en Dr. P.W. Wijworden met radiotherapie, ondermeer om botpij- ermans. nen te verminderen. Behandeling met groeifactoren zoals G-CSF kan de aanmaak van gezonde cellen stimuleren. De productie van bloedcellen, bijvoorbeeld, kan gestimuleerd worden door therapie met erytropoiëtine om op die manier bloedarmoede tegen te gaan.

Echt nieuwe cytostatica zijn er in de afgelopen jaren niet ontwikkeld en op afzienbare termijn ook niet te verwachten, omdat de farmaceutische industrie de

Foliolum Jaargang XXV Ed. V ■ 13

Redactioneel Bezoek aan Sanquin

De Redactiecommissie

S

anquin is sinds 1998 door de Wet inzake bloedvoorziening als enige organisatie in Nederland aangewezen te voorzien in bloed en bloedproducten. Voor dit nummer van het Foliolum zijn wij langsgeweest bij Sanquin Groningen, het grootste bloedbank in de regio Noordoost, waaronder Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel vallen.

Tot 1973 was de houdbaarheid van bloed vrij kort, waardoor de bloedvoorziening regionaal geregeld moest worden. Door de ontdekking van antistollingsmiddelen, was het mogelijk het bloed maximaal vijf weken te bewaren, zodat de bloedvoorziening steeds centraler geregeld werd. Tot 1982 waren er nog 22 regionale bloedbanken, waarna dit aantal steeds verder afnam en er aan het eind van de jaren negentig nog zes bloedbanken waren.

Deze zes regionale bloedbanken vielen na de invoering van de Wet inzake bloedvoorziening allemaal onder de Stichting Sanquin Bloedvoorziening. Sinds 2001 is Nederland onderverdeeld in vier regio’s, elk met een grote, centrale bloedbank.

één van de vaste bloedbanken. Doordat de bloedbanken in Nederland erg gecentraliseerd zijn, zorgt dit in sommige gevallen voor lange reistijden voor donoren. Om hen tegemoet te komen, heeft Sanquin de beschikking over een mobiel donorcentrum, dat op vaste tijden in het jaar op verschillende locaties te vinden is.

Doordat het ijzergehalte, dat nodig is voor de aanmaak van erytrocyten, bij mannen hoger is, kunnen zij vaker per jaar doneren dan vrouwen. Mannen mogen vijf keer per jaar een halve liter volbloed doneren, terwijl vrouwen slecht drie keer mogen doneren.

Bloedplasma kan ten opzichte van volbloed, vaker worden gedoneerd, doordat de bloedcellen van het plasma gescheiden worden en teruggebracht worden in het lichaam. Het is dan ook mogelijk plasma elke twee tot vier weken te geven.

De bloedvoorziening in Nederland berust op de belangloze, vrijwijllige onbetaalde donatie van bloed of bloedderviaten, zoals bloedplasma en bloedplaatjes.

Er vinden jaarlijks bijna een miljoen bloeddonaties plaats, door ruim 500.000 donoren. Deze donoren worden per brief uitgenodigd bloed te geven. Deze Elke keer dat een donor zich bij de bloedbank meldt donoren kunnen met deze uitnodiging langsgaan bij om bloed te geven, vult deze een vragenlijst in om te kijken of de donor in bepaalde risicogroepen valt.

Mocht dit het geval zijn, dan wordt zijn bloed extra onderzocht op mogelijke infecties, horend bij deze risicogroep. Deze vragenlijst blijkt zeer effectief om het risico op infecties te beperken. Ook worden de donoren kort onderzocht om te kijken of deze in een voldoende staat van gezondheid zijn om te doneren.

Na de controle en het invullen van de vragenlijst, wordt het bloed afgenomen. Dit proces duurt ongeveer 10 minuten, waarna de donor iets te drinken wordt aangeboden om het volume van het bloed weer op peil te brengen.

Een sample van het afgenomen bloed wordt opgestuurd naar het hoofdkantoor in Amsterdam, waar het bloed getest wordt op infecties en gescreend wordt aan de hand van aangegeven risicofactoren.

Hier vindt ook het wetenschappelijk onderzoek van

14 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

De resultaten van de testen uit Amsterdam komen normaal gesproken binnen vierentwintig uur binnen, waarna bij een goed resultaat het bloed direct uit quarantaine vrij kan worden gegeven. In Amsterdam wordt in dit geval alleen op veiligheid getest, terwijl er in Groningen wordt getest op verschillende antistoffen die aanwezig zijn in het bloed. Deze testen worden uitgevoerd omdat er gevallen zijn van patiĂŤnten met zeldzame (combinaties van) antistoffen, die bij transfusie problemen kunnen veroorzaken. Deze gegevens worden per persoon opgeslagen in een databank; mocht er een patiĂŤnt zijn met een speciale (combinatie van) antistof(fen), dan kan Sanquin gebruik maken van deze databank om een Sanquin plaats. Dit onderzoek richt zich op de vele passende donor te contacteren. aspecten van bloed, zoals stollingsmechanismen bij hemostase en trombose, de ontwikkeling en produc- In principe geldt dat bloed van Nederlandse donotie van biotechnologische, humane therapeutische ren alleen gebruikt mag worden in Nederlandse zietoepassingen als monoklonale antistoffen en recom- kenhuizen en voor onderzoek. In zeldzame gevallen binant DNA-producten, maar ook verbeteringen ten kan er een uitzondering gemaakt worden, mits dit levensbedreigende situaties betreft. aanzien van de veiligheid van bloedtransfusie.

Foliolum Jaargang XXV Ed. V â– 15

Facultair

Trending topics aan de RUG - BSA Tonnis Jan Kruizinga en Gwen Verstappen

D

e kogel is door de kerk, het College van Bestuur (CvB) zal per 2012-2013 de BSA-norm in het eerste jaar RUG-breed te verhogen van 40 naar 45 EC. Er zijn voornemens om deze norm per 2013-2014 te verhogen naar 50 EC. Waarom deze ophoging?

In 2010 kwam de commissie Veerman met een rapport over het Hoger Onderwijs in Nederland. Zij constateerden onder meer dat de studie-uitval te hoog is, dat talent te weinig wordt uitgedaagd en dat het studiesucces van studenten verbeterd moet worden om het universitair onderwijs toekomstbestendig te maken. Als maatregel gaat het kabinet prestatieafspraken maken met universiteiten om rendementen te verhogen en de onderwijskwaliteit te verbeteren. 7 procent van het budget voor de universiteiten wordt verbonden aan prestatieafspraken.

Financiële argumenten hebben dan ook zwaar gewogen bij de ophoging van het BSA. Daarnaast zou een ophoging van het BSA de selecterende, oriënterende en verwijzende functie van het eerste jaar versterken, zodat uitval vervroegd wordt (en niet in het 2e of 3e jaar nog plaatsvindt).

BSA in het tweede jaar?

Momenteel laat de Wet het nog niet toe, maar zoals gezegd heeft het College van Bestuur voornemens om ook een BSA in het tweede jaar in te voeren. De universiteit zou hiermee steeds verder richting een ‘jaarklassensysteem’ gaan, waarbij je het hele jaar haalt of het hele jaar over moet doen.

Wat vind jij hiervan?

Als studentvertegenwoordigers horen wij graag hoe jullie over het BSA denken. Is het effectief? Of wordt de academische vrijheid te ver ingeperkt? Is dit de beste manier om rendementen te verhogen? Of zijn er andere mogelijkheden? Als je samen met ons en andere studenten hier over wilt discussiëren, nodigen we je van harte uit om naar de STOF-vergaderingen te komen. Ook kun je persoonlijk via de email contact met ons opnemen:

t.j.kruizinga@student.rug.nl of

De uitval in jaar 2 en 3 is aan de RUG gemiddeld het g.m.p.j.verstappen@student.rug.nl hoogste in Nederland, waarbij onze faculteit (Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen) er bovenuit springt met 22,6% (cohort 2008). Het bachelor rendement in 4 jaar (cohort 2007) was bij onze faculteit 51,6%. Bij Farmacie ligt dit cijfer een stuk hoger, zo rond de 60%. Ook de BSA-rendementen liggen bij Farmacie hoger dan het gemiddelde van de faculteit.

Van cohort 2010 heeft 78% in jaar 1 40 EC of meer behaald (41% 60 EC en 37% 40-59 EC).

Hoewel farmaciestudenten op onze faculteit bovengemiddeld presteren, zal ook voor hen de studiedruk de komende jaren toenemen. Allereerst door de verhoging van het BSA en bovendien door de ambitie van het CvB om de rendementen voor FWN de komende jaren te verhogen naar 70% voor cohort 2012. Ze verwachten dat de gestelde maatregelen (verhoging van het BSA, de invoering van de harde knip, de langstudeermaatregel) en een eventuele invoering van BSA in het tweede jaar impuls kunnen geven aan deze stijging.

Foliolum Jaargang XXV Ed. V ■ 17

Facultair Student in het Buitenland

Laura Holtzer

W

at kunnen 5 maanden ongelofelijk snel voorbij gaan. Vijf maanden naar onze oosterburen, Duits leren, nieuwe mensen leren kennen, onderzoek doen in een ander lab, de stad leren kennen en ontzettend veel bezoek krijgen! Kortom, een tijd om niet te vergeten en met een heel goed gevoel naar terug te kijken.

Begin november was het dan zover, het avontuur ging beginnen. Met een auto volgeladen met veel te veel spullen ging ik samen met mijn ouders op weg naar Berlijn. Via Martina Schmidt en Herman Meurs (Moleculaire Farmacologie), waar ik ook mijn Bachelorproject had gedaan, ben ik in contact gekomen met de collega’s van het Max-Delbrück-Center for Molecular Medicine in Berlijn.

Mijn onderzoek staat in het teken van chronic obstructive pulmonary disease (COPD). Blootstelling aan sigarettenrook is de hoofdoorzaak van de ontwikkeling van COPD. Tijdens dit onderzoek wordt er gekeken naar de invloed van sigarettenrook op de β2-adrenerge receptorsignaalroute in luchtweggladdespiercellen. Door stimulatie van deze receptor wordt cyclisch AMP geproduceerd, welke op zijn beurt PKA en Epac kan activeren. Deze cAMP effectoren reguleren verschillende cellulaire processen in de luchtweggladdespiercellen. AKAP-eiwitten zorgen voor de controle van deze regulatie, door te binden aan PKA, Epac en andere eiwitten in de cel en deze naar de juiste plaats in de cel te brengen.

In mijn eerste week op het MDC heb ik een Duits meisje leren kennen uit een andere groep. Met haar heb ik veel tijd doorgebracht. We zijn naar verschillende concerten geweest, hebben musea bezocht, feestjes gevierd, in de mooie parken gezeten en nog veel meer. Daarnaast heb ik ontzettend veel bezoek gehad van familie en vrienden, wat ik heel erg leuk vond.

Ook heb ik twee Nederlandse meisjes leren kennen Nadat ik in september in Groningen was gestart, ben waar ik het erg gezellig mee heb gehad. Af en toe was ik in november naar Berlijn vertrokken. Ik voelde het wel heel fijn om gewoon lekker in het Nederlands me al snel thuis bij mijn collega’s in Berlijn en heb te kunnen kletsen in plaats van Duits of Engels. met veel plezier op het lab gestaan. Ik heb samen met hen verschillende feestjes mogen bijwonen, zowel binnen het MDC als in de stad en bij collega’s thuis. Een aantal keer werd er zelfs na het middageten een ‘Sec’ (of meer) gedronken, waarna er daarna weer druk aan het werk werd gegaan.

18 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

Met mijn huisgenootjes sprak ik vooral Duits. Ik woonde samen met een Italiaans meisje, die Duits studeerde en een Duitse jongen, die ons een beetje hielp met het Duits. Zijn vriendin, een Georgisch meisje, die al 6 jaar in Berlijn woont en al erg goed Duits sprak, woonde ook bij ons in. Ik heb er met erg veel plezier gewoond en de locatie was voor mij helemaal perfect. Dicht bij het centrum van de stad en om naar het MDC te gaan hoefde ik niet over te stappen.

Nu ben ik weer terug in Groningen. Ik weet, er gaat niets boven Groningen, maar bij mij staat Berlijn ook hoog in het vaandel!

Foliolum Jaargang XXV Ed. V â– 19

Facultair

Farmaceutische genmodulatie; nieuwe geneesmiddelen voor de genen

dr. F.J. Dekker

D

oor het ontrafelen van het complete humane genoom is de genetische en moleculaire kennis van ziektes enorm toegenomen. Het is nu van groot belang dat deze kennis wordt toegepast voor het ontwikkelen van nieuwe methodes voor farmacotherapie. Daarom richt de basiseenheid farmaceutische genmodulatie zich op het toepassen van genetische en moleculaire kennis voor het ontwikkelen van nieuwe medicijnen tegen kanker of chronische ontstekingen.

Een belangrijke onderzoekslijn binnen farmaceutische genmodulatie is het ontwikkelen van methodes voor de therapeutische modificatie van het genoom.

Hiertoe worden genetische geneesmiddelen en toedieningsvormen ontwikkeld voor een specifieke en efficiënte modificatie van het genoom in bijvoorbeeld kankerweefsel. Door letale genen in tumorCelcultuur die behandeld is met een nieuw geneesmiddel cellen tot expressie te brengen, kunnen ze specifiek gedood worden. In eerste instantie wordt hiervoor die gericht zijn op het modificeren van gentranscriptie. Binnen de cel zit het DNA opgewonden rond de histonen. Dit zijn kleine globulaire proteïnen die door specifieke enzymen gemodificeerd worden met acetyl-, fosfaat- of methylgroepen. Gentranscriptie wordt gereguleerd door deze modificaties. Door nieuwe remmers te ontwikkelen voor de enzymen, die dit soort modificaties aanbrengen, kan de gentranscriptie gereguleerd worden. Binnen onze basiseenheid wordt de effectiviteit van dit soort nieuwe geneesmiddelen bij ziektes zoals kanker en chroniMoleculair model van een nieuw geneesmiddel sche ontstekingen bestudeerd. het adenovirus als toedieningsvorm gebruikt. Dit verkoudheidsvirus is zodanig veranderd dat het Onze basiseenheid heeft de beschikking over een veilig kan worden toegediend. Tot nog toe is dit de breed scala van technieken variërend van organische meest efficiënte vector voor genoverdracht. Helaas is chemie tot celbiologie met als hoofddoel het ontwikde adenovirale infectie niet zo efficiënt dat 100% van kelen van innovatieve geneesmiddelen. We werken alle zieke cellen kan worden behandeld. Voorname- dus in een onderzoeksveld, dat bij uitstek geschikt is lijk bij de behandeling van kanker met letale genen is voor farmaceutische bachelor- en masterstudenten, dit een belangrijke uitdaging. Deze uitdaging wordt wat we ook terugzien in de uitstekende resultaten binnen onze basiseenheid aangepakt door het ver- van onze studenten bij hun onderzoeksprojecten. beteren van de zogenoemde ‘transgen transmissie’.

Hierdoor wordt het eiwit dat door het ingebrachte gen wordt geproduceerd beter verspreid over de cellen in de buurt van de behandelde tumorcellen.

Naast afwijkingen in het genoom speelt ook het aflezen van genen (gentranscriptie) een belangrijke rol in ziekteprocessen. Daarom worden er in onze basiseenheid nieuwe geneesmiddelen ontwikkeld

Foliolum Jaargang XXV Ed. V ■ 21

Facultair Basiseenheid FarmaEpidemiologie & FarmacoEconomie (FE2) Prof. dr. M.J. Postma

D

e basiseenheid FE2 verricht onderzoek naar rationeel gebruik van geneesmiddelen. Met het onderzoek beoogt FE2 bij te dragen tot inzicht in effectief, veilig en kosten-effectief geneesmiddelgebruik. Dit onderzoek wordt verricht in nauwe samenwerking met de basiseenheid FarmacoTherapie & Farmaceutische Zorg en met twee groepen binnen het UMCG (Klinische Farmacologie en Epidemiologie).

Afgemeten aan het aantal promovendi, is farmacoeconomie momenteel de grootste onderzoekslijn binnen FE2. Prof. Maarten Postma is hoofd van de basiseenheid en verantwoordelijk voor die onderzoekslijn. “Van oudsher” neemt daarbinnen het kosten-effectiviteitsonderzoek van vaccins een belangrijke rol in, met diverse promoties in recente jaren en twee op de rol in de nabije toekomst. Het gaat daarbij altijd om onderzoek op actuele vaccins waarover de GezondheidsRaad advisering zoekt, zoals de rotavirus en de pneumokokken vaccins. Het onderzoek is internationaal ingebed met onderzoeken in Vietnam, Indonesië en Zimbabwe. Verdere onderwerpen waaraan farmaco-economisch gewerkt wordt, betreffen de hematologie (met het UMCG en MCL), preventieve cardiologie en nefrologie. Recent werden analyses voor de GezondheidsRaad verricht voor de nieuwe orale antitrombotica bij preventie van beroertes en er bestaat een langjarige samenwerking met de PREVEND-onderzoekers van de Nefrologische afdeling van het UMCG. Dr. Hoa Le en Drs Pechlivanoglou trekken een lijn van methodologisch onderzoek bij farmaco-economische analyse, betreffende zogenaamde “mixed treatment analyses”, discontering en statistische methoden.

Prof. Eelko Hak is verantwoordelijk voor het farmaco-epidemiologisch onderzoek binnen de basiseenheid. Ook hij is “van oudsher” geïnteresseerd in vaccins, hetgeen een mooie combinatie met het farmaco-economisch onderzoek op dat gebied oplevert.

Profs. Hak en Postma organiseren jaarlijks de Groninger Vaccinatiedagen in september, hetgeen reeds een begrip is geworden in “vaccinatieland”. De logistiek en inhoudelijke ondersteuning wordt daarbij nu voor het derde jaar geregeld door Dr. Ed Schmidt.

Veel van het vaccinatie-onderzoek van Prof. Hak

22 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

richt zich met name op de effectiviteit en veiligheid van influenza-, pneumokokken- en RSV-vaccinatie.

Internationaal wordt dit momenteel ook uitgewerkt binnen een verblijf aan de University of Boston.

Daarnaast richt het farmaco-epidemiologisch onderzoek zich op de analyse “bias” of vertekening in epidemiologisch onderzoek. Dit betreft met name onderzoek naar “verstorende factoren” die relaties tussen oorzaak en gevolg verhullen of vertekenen.

Het betreft met name methodologisch onderzoek gericht op verbanden in bestaande databases zoals PREVEND. Tenslotte zijn recentelijk 2 promovendi begonnen binnen het kader van een samenwerking met de afdeling Demografie van de RuG. Dit betreft epidemiologisch onderzoek naar geneesmiddelgebruik met de nadruk op demografische aspecten zoals leeftijd, geslacht, woonplaats, postcode e.d., veelal gebaseerd op onze “in-house” database IADB.nl IADB.nl is ooit opgezet door Prof. Lolkje de Jong – van den Berg. Het is sinds 1995 uitgegroeid tot een rijke database met voorschriftgegevens van 50 apotheken een half miljoen personen en ruime mogelijkheden tot koppelen met andere databases (PREVEND, huisartsen en vragenlijsten). Koppeling van gegevens is tevens het doel van een meerjarig project met de UU (het zogenaamde Mondriaan project).

Het IADB-team is verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van de database en het aanleveren van valide data voor onderzoekers: Ing. Bert Bijker, Jens Bos en Dr. Sipke Visser.

Prof. Lolkje de Jong- van den Berg pensioneert in 2012 en draagt een bloeiende onderzoekslijn over inzake geneesmiddelgebruik en zwangerschap. Dit onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met de Europese registratie van aangeboren afwijkingen

EUROCAT (in Groningen en Belfast), het UMCG en de Safety-werkgroep van de EMA in Londen.

Het onderzoek betreft zowel de effectiviteit (bijvoorbeeld foliumzuur) en de veiligheid (bijvoorbeeld een recente studie naar anti-epileptica) van geneesmiddelgebruik tijdens de zwangerschap. Zij blijft vooralsnog betrokken bij een tweetal EU-projecten op dit terrein en haar werk wordt verder voortgezet door Dr. Wang binnen FE2 en binnen een beoogde nauwere samenwerking met het UMCG.

tijdens zwangerschap en astma, populaire onderwerpen bij farmacie studenten. Een ander gebied dat heel populair blijkt bij de farmacie studenten betreft het onderzoek naar de kosten-effectiviteit van farmaceutische patiëntenzorg, gecoördineerd door Dr. Stefan Vegter en gefinancierd door onder andere de KNMP. Diverse studenten kozen er reeds voor om onder Stefan’s bezielende leiding afstudeeronderzoek te doen op dit gebied, bijvoorbeeld inzake statinegebruik, osteoporose middelen, ACE-remmers en effectenpreferentiebeleid op kwaliteit en kosten.

Het onderwijs van de basiseenheid wordt gecoördineerd door Dr. Nynke Schuiling – Veninga. Zij or- Contact: Jannie Schoonveld, ganiseert het onderwijs in de diverse jaargangen, de (j.schoonveld@rug.nl) Bsc-theses, de BSc- en MSc-projecten en begeleidt inhoudelijk projecten inzake geneesmiddelgebruik

secretariaat

Foliolum Jaargang XXV Ed. V ■ 23

Pharmaciae Sacrum Alumnus

Cyril van Erp

T

oen ik begon met Farmacie/Farmaceutische Wetenschappen was al vrij snel duidelijk dat ik geen openbare apotheker wilde worden. Ik had deze studie gekozen vanwege interesse in scheikunde en (menselijke) biologie. Op excursies van P.S. en faculteit trok het openbare apothekersvak me niet vanwege de “winkel” factor. Ik heb toen gekozen om de Technische Farmacie richting op te gaan om me meer te richten op de farmaceutische industrie. Wat ik daar zou gaan doen, was nog onduidelijk. Ik vond het moeilijk voor te stellen wat er precies voor functies waren in die richting.

Tijdens de studie ben ik aanraking gekomen met een artsenbezoeker, een qualified person (QP) en mensen die werkten in de farmaceutische ontwikkeling.

Werken in de farmaceutische ontwikkeling trok me het meeste. Daar heb ik mijn studie dan ook op aangepast. Ik ben na de bachelor Technische Farmacie ingestroomd op de Faculteit Technische Scheikunde voor “ Pharmaceutical Product Engineering”. Mijn gedachte was dat de ingenieurstitel, die ik hiermee zou halen, mij een voorsprong gaf op de rest van de apothekers.

moment hebben aan formulering, met waar nodig een vergelijkend middel. Dit kan een middel zijn, dat al op de markt is of een placebo. Mijn taak is het leveren van de middelen die exclusief voor onderzoek gebruikt worden. Daarbij zorg ik dat ze goed verpakt zijn, dat de informatie duidelijk is en in de juiste taal, dat aan de wetgeving wordt voldaan, dat het een geschikte houdbaarheidsconditie heeft en boven alles bruikbaar is voor de te onderzoeken patiëntengroep.

Veel van deze klinische onderzoeken vinden plaats op meerdere plekken over de wereld. Dat maakt het werk ook logistiek gecompliceerd. Uitdagingen als Na mijn studie wilde ik bij een innovatief farmaceu- deze vereisen een projectmanager, die farmaceutitisch bedrijf werken. Ik heb gesolliciteerd bij Solvay sche kennis heeft en weet hoe je met verschillende Pharmaceuticals in Weesp (nu Abbott) voor een partijen een oplossing vindt. Dit gaat natuurlijk in functie als farmaceutisch procestechnoloog. Precies overleg met allerlei disciplines. Met artsen, biostade functie waarover ik tijdens mijn studie geleerd tistici, ziekenhuiscontactpersonen, kwaliteitscontrohad. De functie was echter al vervuld door iemand leurs en productiepersoneel heb ik dagelijks contact. anders, maar ze wilden wel verder met mij. Door Dat maakt het werk afwisselend en vraagt veel vermijn extracurriculaire activiteiten tijdens mijn stu- schillende kennis, die ik heb opgedaan tijdens mijn dietijd zagen ze wel een projectmanager in mij. Dat studie. zag ik ook wel zitten.

Momenteel werk ik in een soortgelijke functie voor Ik ben begonnen als “Global Clinical Supply Mana- Astellas, in Leiden. Het werk gaat snel, is internatiger”. Een functie waar je verantwoordelijk bent voor onaal en dynamisch en bevalt me dus goed. In de het klinisch proefmateriaal in klinische studies. Bij toekomst zie ik mezelf groeien binnen de industrie het ontwikkelen van nieuwe medicatie komt er een in verschillende projectmanagementfuncties. Met periode dat je nog geen “eindproduct” hebt dat klaar het veel duidelijkere beeld wat ik nu van de industrie is voor de apotheek/verkoop. In die periode wordt heb, hoef ik me voorlopig nog niet te vervelen. onderzoek gedaan naar wat het effect is van de te onderzoeken stof (klinisch onderzoek). Op dat moment wordt ook onderzoek gedaan naar een werkbaar proces. Kan je er een tablet van slaan? Wat voor hulpstoffen heb je nodig? Werkt deze formulering ook als ik een miljoen tabletten per keer moet maken?

Mijn werkzaamheden bestaan vooral uit zorgen dat het klinisch onderzoek doorgaat met wat we op dat

24 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

Agenda Juni 02 - Eerstejaaractiviteit der K.N.P.S.V. 04 - STOF-vergadering 05 - Jaarvergadering P.S. 06 - EHBO-cursus 09 - Buitendag 12 - P.S.-borrel 13 - EHBO-cursus 15 - Functionarissenborrel der K.N.P.S.V. 16 - Sportdag der K.N.P.S.V. 19 - EJC-feest 21 - EHBO-cursus 28 - EHBO-cursus Juli 02 - STOF-vergadering 03 - P.S.-borrel 04 - EHBO-examen 07 - K.N.P.S.V.-VJA Golfdag

Augustus 23 - Masteruitreiking 29 - t/m 30 Binnenlands

Bedrijven Bezoek 31 - Mediq Hockeytoernooi 31 - Facultaire Introductiedag September 25 - Internationale avond der K.N.P.S.V. 27 - Masteruitreiking

Binnenlands Bedrijven Bezoek Op 29 en 30 augustus, voordat het nieuwe collegejaar weer van start gaat, organiseren wij het Binnenlandse Bedrijven Bezoek (BBB) voor jullie. Hierbij zullen verschillende farmaceutische bedrijven in Nederland bezocht worden. Dit tweedaagse evenement heeft naast de serieuzere gedeelten overdag, ’s avonds een leuke activiteit waarbij we het nachtleven gaan ontdekken van een nog onbekende stad!

Foliolum Jaargang XXV Ed. V â– 25

Pharmaciae Sacrum Buitenland Excursie

Alper Daskapan

E

en zenuwslopende lotingprocedure ging er aan vooraf, hier en daar vielen enkelen af en werden een paar mazzelaars uit de reservelijst in de groep geplaatst. Na vervolgens weken te hebben gesmacht was het eindelijk zover, het is donderdagavond 26 april en de bus is gereed voor vertrek. We kunnen eindelijk instappen om met de BEC mee te gaan naar Praag!

Iedereen heeft er zin in en de nodige B-films die je alleen tijdens busreizen wil zien, zijn al opgezet.

Na ongeveer veertien uren in 1001 verschillende houdingen te hebben gelegen waren we eindelijk aangekomen bij ons eerste programmaonderdeel; PharmaNord. PharmaNord is een internationaal opererend Deens bedrijf dat voedingssupplementen produceert. Hier werden wij enigszins wegwijs gemaakt in de wondere wereld van de supplementen en werd hun ‘holy grail’ de Q10 pil de hemel in geprezen. Nadat we klaar waren bij PharmaNord was het middag en gaf de thermometer een temperatuur van ongeveer 25 graden aan. We gingen naar ons hostel om bij te komen en ons op te frissen. Tot mijn verbazing had bijna iedereen geanticipeerd op het feit dat het kwik in Praag in de middag niet onder de 25 graden zou komen en had iedereen behalve ik luchtige zomerkleding aan.

We gingen als groep een wandeling maken door de Joodse wijk en liepen ook richting de stad. Nu had ik gehoord dat Praag een mooie stad was, maar ik had niet verwacht dat het zo geweldig was. Het is een zeer moderne stad, maar het authentieke is nog op een subtiele manier aanwezig.

Men zegt wel eens dat muziek goed is voor de spijsvertering, dus gingen we na het diner naar een jazzcafe. Hierna gingen we het uitgaansleven van Praag verkennen, we gingen naar club Roxy.

De volgende dag gingen we naar de St. Nicolaaskerk, naar de burcht en proefden we enigszins van de mooie Tsjechische cultuur. Na van de stad te hebben genoten en heerlijk te hebben gepicknickt in een mooi park was het tijd om te gaan naar U Fleku. Dat is een gigantische restaurant dat ook zijn eigen bierbrouwerij heeft. Ik ben absoluut geen bierdrinker, maar zelfs ik vond het bier heerlijk. Dit komt doordat het bier met zorg en liefde wordt bereid zoals ons is uitgelegd door een trotse medewerker.

In de avond gingen de bezwete kleren uit en de mooie kleertjes werden aangedaan. De nodige make-up, gelen, parfums et cetera werden gebruikt, vannacht

26 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

gaan we naar Karlovy Lazne, de grootste disco in centraal Europa. Voor Nederlandse begrippen is het een kolossale discotheek met wel zes verdiepingen, elk in een ander thema. Na binnen te zijn geloodst door mannen die zoveel anabole steroïden slikken dat ze vast last hebben van oligospermie kon het feesten beginnen. Het was een legendarische avond, er zijn daar dingen gebeurd die het beste tussen de BEC-reizigers en Praag kunnen blijven. Na te hebben ‘geslapen’ kon iedereen bijkomen tijdens een bezoek aan de dierentuin. Hierna gingen we als groep voor de tweede keer een stadswandeling maken om de reis nog enigszins cultureel te houden. Zondagavond was een perfecte afsluiting van een geweldige reis, het laatste avondmaal samen op een dinercruise.

Het had inderdaad bijna iets heiligs; een heerlijk fris briesje wind erbij en de stad was heel mooi verlicht.

Na een kroegentocht te hebben gedaan was het tijd om naar onze hostel te gaan. De volgende dag zouden we vroeg vertrekken naar de universiteit. Op de universiteit werden we rondgeleid in de botanische tuin en werd ons uitgelegd hoe de studie Farmacie aldaar is. Om ongeveer 14:00 uur was het helaas tijd om in de bus te stappen en terug te gaan naar huis.

Het is heel erg moeilijk om zo een boeiende en leuke reis kort te samenvatten in een A4-tje en wat ook opgemerkt moet worden is dat de reis natuurlijk zo erg leuk was door de mensen die mee waren. Verder denk ik dat alle BEC-reizigers het met mij eens zijn als ik zeg dat de organisatie ook perfect was, dus hierbij ook alle lof aan de commissieleden die dit mogelijk hebben gemaakt.

Spelletjesavond

Vrouwenactiviteit

Irma Dogterom Verburg

Rick IJpelaar

G

ezelschapsspelletjes, de ultieme uitkomst voor een avondje offline vermaak. Na een vol dagje was het tijd voor een heerlijk avondje ontspanning.

Terwijl iedereen al helemaal gefocust was op het spel waarmee hij of zijn bezig was, kwam ik binnen. Helaas iets later dan de pizza, maar ach, de laatste stukjes smaakten goed genoeg. Na een kort rondje kijken, besloot ik om de avond te beginnen met een potje Jungle Speed, waarbij je zo snel mogelijk de totempaal moest grijpen, wanneer je kaarten dat toelieten.

Even inkomen, maar uiteindelijk werd er vol overgave gegrepen naar de totempaal. Ook Halli Galli, het spel met de bekende hotel bel, werd natuurlijk gespeeld evenals het simpele, maar toch altijd lastige spel ‘Set!’ waarbij een setje kaarten vormen toch lastiger kan zijn dan gedacht.

N

a een geslaagde biercantus vorig jaar was het nu weer de beurt aan de vrouwen, de vrouwenactiviteit op 3 mei is een feit gebleken. Zoals het een echte vrouwenavond betaamt, was het een behoorlijke drukte en gezelligheid. Het geklets van de dames kwam je al van ver tegemoet zodra je richting het P.S.-hok wandelde. Daar binnen gekomen, was het een kleurenexplosie van de verschillende marsepeinen en versiersels voor op de cupcakes. Iedereen kon dan ook naar hartenlust versieren en al zijn creativiteit de vrije loop laten.

Bepaalde dames bleken uitzonderlijke talenten te bezitten en zo zijn werkelijk de mooiste creaties ontstaan. Van cupcakes versierd met rozen tot aan de voltallige leden van Sesamstraat zijn gemaakt. Ook de dames van het bestuur hadden behoorlijk hun Als echte studenten werd het welbekende Stef Stunt- best gedaan, want de zelfgemaakte cupcakes van de piloot natuurlijk niet ongebruikt in de doos gelaten. dames waren al een traktatie op zich. Gevuld met Een ronddraaiend rood vliegtuigje dat jaagt op kip- frambozen of met verschillende soorten chocolade pen, het klinkt (en is) heel simpel, maar het resultaat was het bijna zonde om de cakejes te moeten versiemag er zijn. Vier zeer enthousiaste studenten die uit ren. alle macht hun kippen probeerden te redden van de ondergang. Zelfs zonder sterke drank kan dit spel Onder het mom van ‘we blijven toch student’ was er toch leuk zijn. Ondertussen werd aan de andere tafel ook nog een heuse cocktailbar ingericht. Voor deflink onderhandeld over wie welke boon wilde rui- genen die niet zoveel hadden met het versieren van len voor een andere boon om zo het meest aantal cupcakes of gewoon voor tussendoor kon er dus ook munten te scoren met Boonanza, ontstond het idee nog lekker gemixt worden. De mojito’s, cuba libres om een groot groepsspel te starten. Zo rond de klok en cosmopolitans waren niet aan te slepen. De één van elf was het tijd voor een potje Weerwolven. Een- nog sterker gemixt dan de ander, werd de avond maal gesetteld op de gang, kon het spel beginnen. Na steeds gezelliger. een rumoerig eerste potje, waar de lijken toch nog bleken te leven, werd besloten een serieus rondje te Om toch nog enigszins een farmaceutisch tintje aan beginnen. Een potje waar de burgers stuk voor stuk de avond te geven, werd de avond afgesloten met de werden vermoord door de weerwolven of door me- film Love & other drugs. Eén ding is zeker het was deburgers en waar liegen de normaalste zaak was. een fantastische avond en ik kan niet wachten tot de Uiteindelijk bleken, mede door een slechte keuze volgende keer. Dames van het bestuur bedankt voor van ondergetekende, de leugens het te winnen van de mooie avond. de eerlijkheid en wonnen de weerwolven het helaas van de burgers.

Na dit spannende eind was het tijd om richting huis te gaan. Het was een zeer geslaagde avond, met veel gezelligheid en leuke spellen met als afsluiter een spel voor de gehele groep. Zeker voor herhaling vatbaar, leuke avond gegarandeerd!

Foliolum Jaargang XXV Ed. V ■ 27

Pharmaciae Sacrum Mediq Workshopavonden

Anne van Kleef

O

p donderdagavond 22 maart en dinsdagavond 27 maart vonden de Mediq Workshopavonden plaats in het Heerenhuis. In deze workshops draaide het allemaal om leiding geven in een team.

Natuurlijk is dit een taak die je als apotheker zeker op je moet nemen. Onderdelen hiervan zijn het voeren van functioneringsgespreken en het motiveren en coachen van je medewerkers. Voordat je anderen kunt helpen of beoordelen en daarmee een team kunt leiden, is het van belang dat je je eigen plaats in het team weet en dat je op basis van je eigen kwaliteiten weet met welke mensen je goed of slecht kan opschieten. Dit kwam allemaal aan bod in de vorm van verschillende opdrachten in deze workshop.

Beide avonden begonnen met een heerlijk diner, waarna we met tevreden volle buiken en met veel enthousiasme konden beginnen aan de avond.

Op de eerste dag werd er vooral aandacht besteed aan je eigen kwaliteiten. De avond begon met ‘vierkantje leggen’, hierbij werd de groep in tweeën gedeeld. We moesten geblinddoekt een touw vinden en daar met z’n achten een vierkant mee vormen, twee mensen moesten vervolgens in het midden van dit vierkant gaan staan. Aan het begin van de opdracht had je geen idee wat je moest doen, maar omdat er steeds iemand op een goed idee kwam, werd er uiteindelijk een mooi vierkant gevormd. Het was duidelijk te horen aan het geluidsvolume van de groepen dat het naar elkaar luisteren in de ene groep beter ging dan in de andere groep. Oftewel, in de ene groep was het een kippenhok waar met krachttermen gesmeten werd en in de andere groep ging het er een stuk rustiger aan toe. De volgende opdracht werd gedaan in kleine groepjes waarbij je je eigen goede eigenschappen moest benoemen uit een tafel met kaarten. Bij iedere kwaliteit moest je een voorbeeld geven volgens de zogenaamde STAR-techniek. Hierna moest je hetzelfde doen voor de anderen van de groep.

Dit laatste was nog lastiger dan je eigen kwaliteiten benoemen, vond ik zelf. Als afsluiter van de avond werd er bediscussieerd welke van de eigenschappen van de kaarten het meest noodzakelijk zijn voor de functie van apotheker. Daarmee kwam een einde aan de eerste avond.

De tweede avond stond vooral in het teken wie er allemaal nodig zijn in een team en welke rol je zelf in een team vervult. We moesten met onze eerder gevonden kwaliteiten zogenaamde kernkwadranten gaan vormen, waarbij je de ‘valkuil’ van je kwaliteit moest benoemen. Vervolgens moest je hier de tegenovergestelde eigenschap van bedenken, je ‘allergie’.

Mensen met deze eigenschap zijn meestal mensen

28 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

waar je je ontzettend aan stoort. Aan de hand van deze eigenschap moest je je ‘uitdaging’ bedenken, dit was dus een eigenschap waar je zelf nog aan kon werken. Bij de volgende opdracht mochten we een teamroltest invullen om te testen welke rollen in een team het beste bij onze eigenschappen en kwaliteiten pasten. Het bleek dat er een hoop dezelfde teamrollen in onze groep waren, vooral de ‘bedrijfsman’ was goed vertegenwoordigd net als de ‘zorgdrager’. Als afsluiter van de cursus mochten we aangeven welke kwaliteiten een apotheker van zijn/haar assistentes verwacht en wat er andersom verwacht werd. In ons groepje waren over dat eerste de meningen nogal verdeeld en dus was de tijd die we hiervoor kregen eigenlijk te kort voor ons. Met deze opdracht kwam de workshop alweer aan zijn eind maar al met al waren het twee leuke, gezellige en leerzame avonden en we hebben ons zeker vermaakt!

Eerstejaars excursie

Nick Schubert

O

p 24 april was het dan zover. Met een groep eerstejaars en de assessoren fietsten we naar de Hooghoudt destilleerderij. Eenmaal aangekomen, werden we hartelijk ontvangen door een medewerkster van Hooghoudt. Meteen toen we het proeflokaal binnenstapten, werd ons al de eerste alcoholische versnapering onder de neus gedrukt, een cocktail.

De mevrouw zei dat we onze zintuigen moesten gebruiken zodat we na de proeverij konden raden wat er in de cocktail zat. Het was namelijk een combinatie van twee alcoholische dranken, een siroop en sinaasappelsap, dus we hoefden er nog maar drie te raden. Ondertussen werd er een film gestart waarin werd verteld over de rijke historie die Hooghoudt heeft. Zo worden de dranken nog steeds op ambachtelijke wijze bereid, al sinds 1888. Na de film mochten we zelf een kijkje nemen in de keuken van Hooghoudt. De eerste hal was de destilleerderij en hier stonden grote roestvrijstalen ketels waarin de dranken bereid werden. In de volgende hal lagen de dranken te rijpen. Dit gebeurde in grote houten vaten. Hierna kwam de bottelarij en hier waren ze net bezig met het bottelen. Alles was geheel geautomatiseerd, van het bottelen tot aan het stapelen van de ingepakte dozen. Het was erg leuk om te zien. Tijdens de wandeling kon je interessante feitjes lezen over Hooghoudt op borden langs de route. Hierna gingen we weer terug naar het nostalgisch ogende proeflokaal waar we ook begonnen waren. Gelukkig was de excursie nog niet op haar einde. Die dranken moesten natuurlijk uitgebreid geproefd worden,

want we moesten nog uitzoeken wat er nou in die cocktail zat. Er waren meerdere rondes en tijdens iedere ronde stonden er weer andere dranken op de bar. Het waren er heel veel! Iedereen was bezig met zoveel mogelijk verschillende drankjes te proeven.

Intussen schreven de mensen, die dachten te weten wat er in de cocktail moest zitten, dit op de formulieren. Nadat alle rondes waren geweest, werden de formulieren ingeleverd en werden deze nagekeken.

Degene die de samenstelling raadde, kreeg namelijk een aardigheidje van Hooghoudt. Jammer genoeg had niemand het goede antwoord gegeven, maar iemand moest het flesje drank meenemen. Daarom werd er een formulier uit de stapel getrokken en de gelukkige was Marc Joosten. Hierna konden we nog even rondkijken in het winkeltje waar alles wat we net hadden geproefd ook verkocht werd. Velen vertrokken met een gevuld Hooghoudt-tasje. Na dit alles kwam er een einde aan de excursie, we moesten alleen nog terugfietsen naar de faculteit. Al met al is iedereen weer een ervaring rijker. Iedereen heeft namelijk wel iets nieuws geproefd, of hij of zij het lekker vond is natuurlijk een ander verhaal. Ik vond het in ieder geval een geslaagde excursie.

Foliolum Jaargang XXV Ed. V â– 29

Pharmaciae Sacrum Eten met de nieuwe Redactiecommissie

De Redactiecommissie

N

a een lange reis naar het zuiden, kwamen we maandag 23 april aan bij de kamer van Rick voor het vijfde en laatste commissiespel van het jaar. Doordat de nieuwe Redactiecommissie nog niet compleet is, werden we verwelkomd door vijf commissieleden. Zelf waren we ook incompleet, omdat Sebnem ziek was en Mike bij zijn nieuwe commissie at.

Wij begonnen het spel echter toch voorspoedig doordat Denise ons direct vijf steentjes schonk, gevolgd door een collectief adtje. Hierdoor stonden we na de eerste ronde voor, waarschijnlijk de eerste keer dit jaar. Hierna bouwden we onze voorsprong uit, doordat Charlie van Myrthe won, door een betere boer te laten. De voorsprong was helaas van korte duur, doordat we direct vijf steentjes verloren, en zo de stand weer gelijk was. Annelies pakte twee gratis steentjes door alle kaarsjes uit te blazen. Wij verloren echter meteen weer vijf steentjes, zodat we als vanouds op grote achterstand stonden. Niels zorgde voor het hoogtepunt van het jaar, door een sprekende imitatie van een dolfijn, terwijl Arend Animal Planet blijkbaar niet ontvangt, daar hij in plaats van een dolfijn een potvis nadeed.

Rick had een enorme hoeveelheid nasi klaargemaakt.

Nadat iedereen voldaan was, bleek dat Rick de rest van de week ook nog nasi moest eten. In afwachting van Mike konden we even heerlijk uitbuiken, maar doordat dit langer duurde dan gedacht, besloten we Omdat onze Assessor II nog niet aanwezig was, viel toch maar met het spel te beginnen.

Mark voor hem in. Hij pakte de eerste van de drie spelletjes: Juffen. Na de spelregels meermaals uit te Inmiddels zullen de regels ongeveer bekend zijn; hebben gelegd, kwamen we, door toedoen van Deom te beslissen welke commissie als eerste mocht nise niet verder dan acht. Hierna trok Ruben de gooien werd het hippospel gespeeld. Hierbij maakte Mosselman, waarbij Denise wéér de mist in ging.

Rick Denise vrij hard in met acht balletjes tegenover Als laatste pakte Mark in zijn eigen ronde Vikingen, slechts twee voor Denise. Dit betekende dat Rick, of- waar de nieuwe commissie weinig koek van gegeten tewel de nieuwe Redactiecommissie, het spits mocht had. Ook dit spel was na enkele ronden al snel voorafbijten. Hij trok de kruiwagenracekaart, waarna we bij doordat twee leden van de nieuwe commissie niet met zijn allen naar buiten gingen om te kijken hoe doorhadden dat het water aan de buitenkant van het Niels Rick naar de overwinning hielp, terwijl Denise schip zit, en dat roeien aan de binnenkant dan weimet behulp van Arend niet verder dan drie meter nig zin heeft. bleek te komen.

30 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

Op dit punt van het spel stonden we alweer ver achter qua zilver stukken en mocht Rick zijn tweede kaart pakken. Hij pakte de soesjeskaart, waardoor hij de strijd aan moest gaan met Denise, om te kijken wie de meeste soesjes binnen de minuut naar binnen kon werken. Beide bleken hiervoor niet in de wieg gelegd, maar toch ging Rick met de winst, en de twee steentjes, door een soesje meer te eten dan Denise’s zeven. Zij compenseerde meermalig falen door weer vijf steentjes te krijgen.

Myrthe moest vervolgens spijkerpoepen tegen Charlie, waarbij zij, net als in de eerste ronde, niet bleek opgewassen tegen Charlie, die in haar eigen beurt een regel afschafte. Echter, aangezien er nog geen regel was ingesteld, kon deze ook niet vernietigd worden, waarna het weer de beurt was aan Annelies om een kaart te trekken. Zij zorgde ervoor dat de hele nieuwe commissie een glas cola moesten adten. Ook Arend zorgde voor makkelijke steentjes door de piramidekaart te pakken, waarna Niels een nieuwe regel mocht bedenken. Hij verbood namen te zeggen, wat al snel en zeer vaak mis zou gaan. Mark kwam al vroeg in de feeststemming door een ronde te gaan housen. Net nadat hij uitgehoused was, kwam Mike

binnen, die er direct voor zorgde dat we vijf steentjes verloren en meteen meerdere malen iemands naam noemde.

Rick trok de spagaatkaart, waarbij Denise haar eerste overwinning van de avond pakte, waarna Charlie en Ruben helaas weg moesten vanwege andere verplichtingen. Denise bezorgde ons vervolgens nog twee makkelijke steentjes door samen het P.S.-lied te zingen voor Quincy de Hoog. Myrthe mocht haar commissie verblijden door ze met hun hoofd op tafel hun drankje op te laten drinken. Wij verloren door toedoen van Arend nog vijf steentjes, waarna het spel waardig werd afgesloten met de whiskeyadt voor de nieuwe Redactiecommissie.

Uiteindelijk bleek dat we ook deze keer met ruime cijfers te kort kwamen tegen de nieuwe redactiecommissie. Deze nederlaag betekende dan ook dat het ons dit jaar niet gegeven bleek om een overwinning te pakken. Als afsluiting van de avond gingen we meerdere leden van zowel de oude als de nieuwe redactiecommissie richting het Vaatje. Tevens willen we via deze route de nieuwe Redactiecommissie veel succes wensen met het verdedigen van hun ongeslagen status met hun nieuwe spel.

Foliolum Jaargang XXV Ed. V â– 31

Pharmaciae Sacrum Jaarverslag van de ab-actis der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” Jessica van Oppen

H

et heeft ons enige tijd gekost om compleet te worden, maar op de maart ALV was het eindelijk zover dat we werden onthuld en ons tevens officieel mochten voorstellen als kandidaat-bestuur voor het bestuursjaar 2011-2012. Het was fijn dat we dit niet nog langer geheim hoefden te houden, ook al was het niet voor iedereen een totale verrassing meer. Onze inwerkperiode ging van start en tot aan de Jaarvergadering hebben we daarvoor vele P.S.-activiteiten bezocht, om ons zo goed voor te kunnen bereiden op alles wat ons nog te wachten stond.

Op zaterdag 26 maart vond de langverwachte Voorjaarsdag van de K.N.P.S.V. in Utrecht plaats. Overdag konden we onze soft skills bijspijkeren en ’s avonds tijdens de borrel en het diner leerden we, naast de aanwezige oud- en huidige besturen, onder het genot van een hapje en een drankje onze collega kandidaat-besturen goed kennen. Na het eten gingen we nog met een grote groep de stad in, hadden onze boys duidelijk nog wat training nodig toen ze kwijlend aan de bar wakker werden gemaakt.

Op het Inwerkweekend, wat plaats vond van 8 tot en met 10 april, bracht het bestuur Verstappen ons de fijne kneepjes van het besturen en alles over de vereniging bij. Daarnaast leerden we ook elkaar goed kennen en kwamen we in contact met onze gevoelige kant.

Op woensdag 11 mei vond de FaMe-avond, voorheen de FTO-dag, dit jaar voor het eerst in de vorm van discussies aan de hand van verschillende stellingen plaats. De aanwezige Farmacie- en Geneeskundestudenten hadden allen een duidelijke mening en discussieerden gebroederlijk over de kijk op de stellingen vanuit de beide vakgebieden. Op de Intrafacultaire bierestafette van dinsdag 17 mei dachten wij de andere verenigingen wel even te kunnen laten zien wat voor brute borrelaars er bij P.S. zitten.

Helaas kwamen we van een koude kermis thuis toen bleek dat we niet opgewassen waren tegen de man-

nen van De Chemische Binding, die allemaal hun biertjes in één teug naar binnen konden werken.

Tijdens de RijWielPrestatieTocht van zaterdag 21 mei kon professor Frijlink ons team helaas niet versterken en ging de bokaal dan ook ruimschoots aan onze neus voorbij. De naam van de RWPTC was erg goed gekozen, want na wat 100 km fietsen leek, was ‘Zadelpijn’ inderdaad onvermijdelijk.

Anders dan voorgaande jaren vond de Buitendag dit jaar niet op de dag na de Jaarvergadering plaats, maar op zaterdag 28 mei. Met een hippe Blackberry in de hand gingen we per team de stad Groningen verkennen. Via de Blackberry kreeg je vragen toegestuurd en moest je foto’s terugsturen om punten te verdienen. Toen we de opdracht kregen om roddels over iedereen in te leveren, kwamen alle geheimen op tafel. Verder bleek het handiger als je de planking-opdracht niet uitvoert op een auto waar nog iemand in zit.

Van 1 tot en met 4 juni vond het K.N.M.P.-congres plaats. Helaas moesten we het met z’n drieën, tijdens het touwtrekken, afleggen tegen de andere kandidaat-besturen. Verkleed als hartendieven barste ’s avonds de race om de herten- en bokkenbokaal los, waarbij er met name een bijzondere combinatie tussen het kandidaat-bestuur van P.S. en U.P. met elkaar integreerde. Tijdens de AV konden we alvast een beetje afkijken hoe het Utrechtse K.N.P.S.V.-bestuur plaats maakte voor het nieuwe bestuur uit Groningen. Nu het K.N.P.S.V.-bestuur gewisseld was, hoefden wij ook niet lang meer te wachten.

Op dinsdag 7 juni was daar eindelijk de langverwachte Jaarvergadering. We konden niet wachten om de bestuurslinten van bestuur Verstappen in ontvangst te mogen nemen. Nog een beetje onwennig namen we plaats aan de andere kant van de tafel, maar alles verliep vlot en om 2:58 uur kon Sophie

32 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

de vergadering sluiten en ons bestuursjaar officieel beginnen.

De weken daarna stonden voornamelijk in het teken van kennismaking met commissies en relaties.

Na een productieve eerste dag op het hok, stond ’s avonds onze eerste activiteit als bestuur op het programma; de constitutieborrel van TBV Lugus. Zelf nog niet eens 24 uur bestuur zijnde, hield Sophie een mooi blaatverhaal over hoe oud P.S. wel niet was en dat ze voor wijze raad altijd bij ons aan mochten kloppen. Er volgde nog vele constitutieborrels. Achteraf kwam ons via via ter ore dat helaas niet iedere vereniging onze felicitaties altijd op prijs stelde. Jaloezie speelde hier waarschijnlijk parte.

Ook de Jaarvergaderingen van ,,Aesculapius’’ en Unitas Pharmaceuticorum mochten wij als bestuur meemaken. Tijdens de Jaarvergadering van ,,Aesculapius’’ vond tevens onze eerste P.S.-borrel als bestuur plaats. Daarom bleef het assessoraat in Groningen en reisde de dames af naar Leiden. Sophie was deze avond toch wat minder blij met haar privilege, om als enige dame van ons bestuur het vaandel aan te mogen raken, toen ze alles in haar eentje drie trappen omhoog moest sjouwen. Zelf was ik in de haast mijn lint vergeten mee te nemen. Bestuur Verstappen had deze, na een actie waardoor ik mijn mooie lint nooit meer zou vergeten, gelukkig nog voor mij meegenomen. De volgende dag vond de Jaarvergadering van Unitas Pharmaceuticorum plaats en waren alle besturen voor het komende jaar officieel een feit.

Op vrijdag 17 juni zagen we opnieuw de buitenlandse besturen tijdens de Functionarissenborrel van de K.N.P.S.V. in ’t Golden Fust. De volgende dag reisden we af naar Katwijk aan Zee voor de Sportdag van de K.N.P.S.V. De dag bestond uit surfen, brandingraften en andere beachsporten. We hadden ons op weer en wind voorbereid aangezien in heel Nederland storm was voorspeld, maar we hadden geluk, want in Katwijk aan Zee scheen tegen alle verwachting in heerlijk het zonnetje.

Op dinsdag 21 juni vond ons eerste EJC-feest plaats.

Onze verkleedmoties waren wel even wennen, maar we hadden erg ons best gedaan om zoveel mogelijk op de toren van Pisa, een pizza calzone, gummibeer, fleshlight en Rebecca Black te lijken.

Op donderdag 23 juni vond de interactieve Van Lanschot Bankiers workshop plaats, met als thema ‘De ondernemende zorgverlener’. Tijdens deze avond werd in kleine groepjes en later plenair gediscussieerd over verschillende onderwerpen, als de invoering van het preferentiebeleid, de vrije tarieven, de ketenzorg, de rol van de apotheker als zorgverlener en de omgevingsfactoren voor het opzetten van een apotheek. Aan het einde van de avond werd een ‘Petje-op, Petje-af ’-quiz gehouden. De moeilijkste vraag van de avond bleek over de P.S.-ers in de zaal zelf te gaan. Na de vraag; ‘Hebben er acht P.S.-ers, vanavond hier aanwezig, met elkaar geregeld?’, was er even een doodse stilte. Niemand zette zijn petje op en iedereen had het mis. Het antwoord op de vraag zorgde voor de nodige ophef en op de borrel achteraf werd iedereen toch nog even gechecked wie nou met wie geregeld had.

De volgende dag vond de eerste Liefdadigheids Initiatief Farmacie-dag plaats van de werkgroep LIF. Met een groep van 20 studenten fietsten we door de stromende regen naar woonzorgcentrum ‘De Dilgt’ in Haren, om onze oudere medemens een leuke dag te bezorgen. Er werd gewandeld, bij de piano gezongen, een spelletje gespeeld of gewoon een kopje koffie gedronken. Sommige ouderen staarden wat apathisch voor zich uit, maar de verzorgers verzekerde ons dat ze de tijd van hun leven hadden. Aan het einde van de dag was er, onder het genot van de nodige advocaatjes en vele hapjes, nog een Pubquiz waarbij zowel de kennis van jong en oud nodig was om een lekkere taart te kunnen winnen. Het was een erg ge-

Foliolum Jaargang XXV Ed. V ■ 33

Pharmaciae Sacrum slaagde activiteit, die zeker voor herhaling vatbaar is.

Tijdens de HOI-dag op dinsdag 28 juni leerden onze de collega-besturen nog beter kennen tijdens een rondje pitch-en-put. Sophie kwam in contact met haar innerlijke Tigerwoods toen ze een hole-in-one sloeg. Hylke kon op deze hete dag het dragen van een shirt blijkbaar niet meer aan. Met ontblootte borstkas banjerde hij door de studentengang op zoek naar verkoeling. Dankzij de oplettende blik van Studiosi Mobilae kon gelukkig worden voorkomen dat onverlaten zich onze onbewaakte eigendommen zouden toekennen. Om onze dankbaarheid voor hun goede zorgen te tonen, hebben we een gezellige borrel met hun gehad

op het programma. Op 26 augustus waren we uitgenodigd door mevrouw Westhoff van PharmaStep voor een kennismakingslunch in Wassenaar. We kwamen aan bij een prachtig kantoor en hebben heerlijk in de tuin kunnen eten.

Op dinsdag 30 augustus was het tijd om op de Facultaire Introductiedag de nieuwe eerstejaars Farmaciestudenten warm te maken voor P.S. Tijdens het ontvangst op het P.S.-hok konden we al onze enthousiaste verhalen over P.S. kwijt en kregen we ieder rondje weer de vraag of die grote band met planten erin altijd op tafel staat. Tijdens de Pubquiz in Café ‘De Toeter’ werd, onder het genot van een biertje, de opgedane kennis van de eerstejaars over Groningen Op woensdag 29 juni vond onze eigen constitutie- en P.S. getest. De dag werd in stijl afgesloten met een borrel plaats. Het was een leuke kennismaking met mooi feest in ‘Ome Ko’, waarbij iedereen zijn creatide andere verenigingen uit de stad en we werden viteit kwijt kon met het thema ‘Raar met je haar’. overladen met lekkere drankjes en leuke cadeaus die al enige tijd in de roulatie waren, die wij op latere De volgende dag stond het Binnenlands Bedrijvenconstitutieborrels weer mooi cadeau konden doen. bezoek voor de deur. Op de eerste dag bezochten we Op donderdag 30 juni vond de afscheidsreceptie van de bedrijven QPS in Groningen en Autopharma B.V. professor dr. J. P. Franke plaats in de nieuwe Facul- in Leeuwarden. Na de opgedane kennis over fase I teit der Wiskunde en Natuurwetenschappen plaats; geneesmiddelonderzoek en de voordelen en werking de Linnaeusborg. We waren blij dat professor dr. van robotten in de apotheek vervolgden we onze weg J.P. Franke het op prijs stelde dat we bij zijn afscheid naar Scheveningen. Na een heerlijke barbecue in de aanwezig waren, omdat we ons toch nog enigszins tuin van het hostel, maakte we ons op voor een potje brak voelde van de vorige avond. De volgende dag ‘Glowgolfen’; midgetgolfen in blacklight. De avond waren we uitgenodigd op het hoofdkantoor van Me- werd afgesloten in de Crazy Piano’s, waar we tot in diq, om kennis te maken met mevrouw de Wolf en de late uurtjes hebben kunnen genieten van goede mevrouw Demmers. Met lekkere gebakjes voor onze livemuziek. In ons midden bleek ook een minstens neus, hebben we naast een gezellig kennismaking zo goede zangeres te zitten, die van de spelende aruiteraard ook gesproken over serieuze zaken. De tiesten, die dit talent duidelijk niet verwacht hadK.N.P.S.V.-VJA golfdag op zaterdag 9 juli was onze den, na afloop van haar nummers een staande ovatie laatste activiteit voor de zomer, waarna iedereen kreeg. Ook Sterretje van ‘Oh oh Cherso’ was van de ruim een maand zomervakantie kon gaan houden. partij en enkele van onze dames konden deze celebirty uiteraard niet weerstaan en moesten met hem Nadat we allemaal lekker waren bijgekleurd tijdens op de foto. De volgende dag was het alweer vroeg tijd de vakantie, stonden er weer veel leuke activiteiten om onze tassen te pakken en een bezoek te brengen aan AMT in Amsterdam. Na de bedrijfspresentatie over de ontwikkelingen van geneesmiddelen met behulp van gentherapie kregen we nog een rondleiding door het bedrijf, waarna we weer de bus in gingen om richting Groningen te vertrekken. Aangekomen in Groningen sloten we met z’n allen deze twee leerzame en leuke dagen, al lurkend aan een waterpijp, af met een diner bij Benz.

Nog niet helemaal bijgekomen van de BBB was het op vrijdag 2 september tijd om ons van onze spor-

34 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

tieve kant te laten zien tijdens het Mediq Hockeytoernooi in Utrecht. Hylke moest blijkbaar nog even wennen aan weinig slaap, omdat hij ’s ochtends de bus miste en zich in de loop van de middag pas bij de groep voegde. De rest van het jaar bleek hij nog steeds niet begrepen te hebben hoe hij zijn wekker in moest stellen. Vastbesloten om dit jaar wederom met de hoofd- en poedelprijs naar huis te gaan, barste de strijd met de andere afdelingen en apothekers los. Helaas ging de hoofdprijs aan onze neus voorbij, maar hadden we gelukkig wel deel van onze doelstelling bereikt door het behalen van de poedelprijs.

Op maandag 5 september ging voor iedereen het nieuwe collegejaar van start. Tijdens de officiële opening van het academisch jaar mochten we op de trappen van het Academiegebouw weer interessant doen met ons lint om en zorgden we er uiteraard voor dat we in het midden bovenaan duidelijk met ons vaandel op de foto kwamen te staan. Het was die week weer een gezellige drukte op het hok en tijdens de eerste P.S.-borrel kon iedereen met elkaar bijpraten over de vakantie. Van 9 tot en met 11 september vond het EIK-kamp plaats, waar er met ruim 100 eerstejaars werd afgereisd naar Bakkeveen en wederom de P.S.-pappa’s en -mamma’s aanwezig mochten waren. Er werd de eerste avond al gelijk goed geïntegreerd tussen en met de eerstejaars wat uiteraard werd vastgelegd op het welbekende regelbord.

De volgende dag stonden de kennismakingsrondjes met de commissies van P.S., het K.N.P.S.V.-bestuur en ons op het programma. We probeerden de eerstejaars, meestal tevergeefs, enthousiast te maken voor ons verenigingsdrankje en brachten ze het P.S.-lied bij, zodat ze deze voortaan uit volle borst mee kunnen zingen. Ook de tweede avond bleek wederom dat onze nieuwe aanwinst eerstejaars wel van een feestje houdt. Zondag werd de nieuwe eerstejaarscommissie ‘Carpe Noctem’ gekozen om het komende jaar de EJC-feesten te verzorgen. Tijdens het kamp bleek ook de dochten van de vervaardigster van ons mooie vaandel aanwezig te zijn. Omdat het vaandel hier en daar wel een klein facelift kon gebruiken, hebben we gelukkig mevrouw Kuiper-Bos bereid weten te vinden om enkele reparaties uit te voeren.

Op vrijdag 23 september vond voor de eerste keer een feest voor het goede doel plaats, namens de Benefiet-feestcommissie van de K.N.P.S.V. De opbrengst van het feest kwam volledige ten goede aan

de Hartstichting. Van alle afdelingen kwam iedereen gekleed in het rood naar het Heartbeat-feest in Utrecht, waarbij Tristan weer wat dichter bij de winst van de hertenbokaal wist te komen. Van 30 september tot 2 oktober stond alweer de volgende activiteit van de K.N.P.S.V. op de agenda; het Functionarissenweekend. Hier werd gedurende het weekend het moordspel gespeeld waar iedereen erg in opging.

Sanne ging zichzelf te buiten, door buiten met een sigaret aan haar mond met haar slachtoffer te staan roken, hopende hem tijdens een onbewaakt moment te kunnen vermoorden. Hierbij bleek ook maar weer eens dat je niet altijd op je bestuursgenootjes kan bouwen toen Tristan en ik door respectievelijk Hylke en Sophie bruut werden vermoord. Op dit weekend vond tevens de Algemene Vergadering van de K.N.P.S.V. plaats.

Op dinsdag 4 oktober vond het KNMP-congres in Amsterdam plaats. Daar aangekomen waren we erg content met het feit dat we naar binnen mochten via de ingang ‘Gast van het hoofdbestuur’. Na enkele presentaties was het tijd voor de bedrijvenmarkt. Hylke, Tristan en ik moesten helaas vroegtijdig weer vertrekken in verband met de P.S.-borrel later die dag.

Een mevrouw bij de garderobe vroeg nog, al wijzend naar mijn lint, of ik een lintje van de koningin had gekregen. Ik moest haar uitleggen dat dit helaas nog niet het geval was. Sophie en Sanne bleven nog voor de borrel met band na afloop, waar de apothekers hun wilde haren weer eens konden losgooien.

Omdat we alweer ruim vier maanden bestuur waren vonden we het tijd worden voor een bestuursweekend. We legden de lange reis af naar Middelburg, waar de vader van Hylke een mooi appartement in het centrum heeft. Na vele potjes Boonanza was het

Foliolum Jaargang XXV Ed. V ■ 35

Pharmaciae Sacrum tijd om de stad in te gaan. Rustig liepen we door de verlaten straten op zoek naar een leuke tent die nog open was na 01.00 uur, totdat ik werd aangehouden wegens een BVO-tje en €70,- lichter was. Dit mocht de pret niet drukken en we vonden uiteindelijk een leuke tent waar we ons konden vergapen aan het Middelburgse uitgaanspubliek.

Op woensdag 12 oktober vond de Eerstejaars Beroepenmiddag plaats. Er was een enthousiaste groep eerstejaars op af gekomen die veel vragen hadden voor de aanwezige sprekers.

het een activiteit die zeker voor herhaling vatbaar is.

Die avond vond ook het EJC/Lustrumonthullingsfeest plaats. Verkleed als verschillende soorten Rum pasten we goed in het thema ‘EJC at the PirateBay’.

De Lustrumcommissie was al ruim anderhalf jaar bezig met de planning voor het aankomende Lustrum en mocht op deze avond eindelijk het thema, programma en lustrumlied met iedereen delen. Na het spetterende onthullingsfilmpje was het de dagen aftellen tot het 26e Lustrum van start zou gaan. De EJC had die avond ook nog voor een mooie act gezorgd. Hoewel de buikdanseres niet de droom was Het oud-besturendiner vond plaats op zaterdag 15 van iedere vent, wilde velen graag even de meters oktober. Op verzoek was er het plan om voorafgaand lange python vasthouden die deze dame ook had aan het diner een oud-besturengolfdag te organise- meegenomen. ren. Na iedere golfende oud-bestuurder gemaild te hebben, hebben Loek Rappange en ik gezellig met Op vrijdag 21 oktober waren we door professor Neef z’n tweetjes een rondje op de Noord Nederlandse en zijn vrouw uitgenodigd om in Maastricht op begelopen. Ondanks het gebrek aan animo, was het zoek te komen. In het MUMC werden we ontvangen toch een geslaagde middag. Het diner vond plaats bij met echte Limburgse vlaai, die zelfs de goedkeuring Café Restaurant ‘De Branderij’, waar we met een gro- van Sanne kon wegdragen, waarna we een rondleite groep in een apart zaaltje ongestoord een mooie ding door de ziekenhuisapotheek kregen. Tijdens avond konden hebben. Ons met zorg gemaakt kb- een bezoekje aan de wc was ik even bang dat ik een vaandel heeft daar plekken gezien waar het zonlicht nieuwe telefoon aan moest schaffen, toen ik mijn niet kan komen. Na het diner gingen bijna alle oud- Blackberry bijna in de riolering van het MUMC zag bestuurders mee om de avond traditiegetrouw af verdwijnen. Gelukkig doet het ding het tot op de dag te sluiten met een drankje in ‘De Tapperij’, waar er van vandaag nog steeds. Die avond werden we in de traditiegetrouw goed werd gemixt tussen de e.t. be- stad mee uit eten genomen voor een heerlijke rijsttafel, waarna we van mevrouw Neef een interessante sturen. rondleiding door het centrum van Maastricht kreOp dinsdag 18 oktober vond voor het eerst de Twee- gen en veel over de stad te weten zijn gekomen. Na dejaars Excursie plaats, die werd georganiseerd in een laatste biertje op het terras hebben we overnacht samenwerking met de docenten van het vak Orga- bij professor Neef thuis en stond er de volgende ochnische- en Biosynthese. Aangekomen bij BASF in tend een lekker ontbijtje voor ons klaar. De rest van Heerenveen bleek echter dat ze op deze locatie meer die zaterdag hebben we bij de ouders van Sanne in deden met waterdragende polymeerproducten voor Weert onze eerste eigen ALV voorbereid die drie de inkt- en coatingindustrie, dan de verwachtte ont- dagen later zou plaatsvinden. Het weekend stond in wikkeling, productie en verkoop van grondstoffen het teken van de ereleden, want die zondag waren we variërend van chemicaliën, kunststoffen en verede- door professor Jonkman en zijn vrouw in Balkbrug lingsproducten tot olie en gas. Desalniettemin was uitgenodigd voor een High-champagne. Op het station van Meppel werden we opgehaald in een super vette oude Landrover. Aangekomen bij het huis van professor Jonkman maakten we een wandeling door zijn bos en kregen we mooie verhalen te horen over jagen, de honden en zijn studententijd. Tijdens de High-champagne konden we ons te goed doen aan zoveel lekkers dat we die avond zeker geen avondeten meer nodig hadden.

Op maandag 24 oktober vond de Inaugurele ALV

36 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

van ,,Aesculapius’’ plaats. De volgende dag zou onze eerste eigen ALV zijn en omdat we goed voorbereid hieraan wilde beginnen, zijn alleen de mannen naar Leiden geweest. Gelukkig verliep alles redelijk naar wens en werd, tijdens onze ALV op 25 oktober, ons voorstel om van de werkgroep LIF een commissie te maken aangenomen. Daarnaast werd er over de nieuwe naam voor de STERC/RWPTC gestemd.

De commissie zou voortaan door het leven gaan als STERC; Sport Training en Rijwielprestatietocht Commissie. Tevens werd de mooie doch prijzige nieuwe P.S.-sticker onthuld.

Op maandag 31 oktober hebben we kennisgemaakt met mevrouw Inia-Douma in ‘t Feithuis. Onder het genot van een kopje thee met een lekker stuk taart spraken we onder andere over het naderende Lustum en de invloed van de maatregelen om het langstuderen tegen te gaan voor P.S.

helaas niet echt met enthousiasme werd ontvangen.

De volgende dag reisde we weer af naar Utrecht voor het gala van U.P. Sophie en ik hadden die middag onze bacheloruitreiking en konden daarom niet bij het diner aanwezig zijn. Het gala werd gehouden op een mooie lokatie; het stadion van FC Utrecht, waar je buiten mooi uitzicht had op het veld. Ik had me alleen enigzins vergist in de aanvangsttijd voor het gala, waardoor Sophie en ik veels te vroeg daar aankwamen. De lichten in de garderobe waren nog uit, maar toen er eindelijk iemand arriveerde, hadden we wel mooi nummertje 1 en 2 voor onze jassen. De band was nog aan het soundchecken en na wat geflirt met de zanger, mochten we mee naar zijn kleedkamer om een schaar te lenen. Het was weer een mooi feest om meegemaakt te hebben.

September en oktober waren twee maanden waarin we vele constitutieborrels bezochten. Zo ook de constitutieborrel van Pro Memorie. Op deze borrel konden we gelukkig voorkomen dat één van hun eigendommen in handen van boeven en bandieten terecht zou komen. Op een gegeven moment werd er door een horde mensen geprobeerd de pedelstok naar buiten te krijgen. Onder het oog van het bestuur van Pro Memorie en terwijl de rest op de pedelstok gefocust was, liepen onze heren zonder enige tegenwerking fluitend met de pedelplaat naar buiten.

Op maandag 21 november vond het blinddatediner met de gangbesturen plaats. Iedereen had van tevoOp maandag 7 november vond de STOF-thema- ren een personage gekregen, en verkleed als diegene vergadering over studievertraging plaats. Gezien de zocht je voor het diner je date. Elk bestuur had een opkomst bleek het een hot toppic en is er een hoop aantal hapjes klaar gemaakt, waardoor er een overopgehelderd voor de aanwezigen. vloed aan eten aanwezig was. Na afloop van het diner ging er nog een grote groep naar ’t Golden Fust, Die woensdag vertrokken we met een busje vol eer- waar de banden tussen de gangverenigingen nog stejaars naar het distributiecentrum van Mediq in eens extra werden versterkt. De volgende dag was Staphorst voor de Mediq Eerstejaarsactiviteit. Hier het tijd voor serieuzere zaken tijdens de Ziekenhuiswerd de eerstejaars het reilen en zeilen in het cen- farmacieavond. Het assessoraat had een drietal leuke trum uitgelegd. Na afloop werd er gezellig geborreld, sprekers uitgenodigd en met een opkomst van ruim waarna de groep weer richting Groningen vertrok.

50 deelnemers was deze avond wederom een groot Op donderdag 17 november waren we uitgeno- succes. Het moge duidelijk zijn dat velen een baan in digd voor de receptie van U.P. De Domkerk was een de ziekenhuisfarmacie wel zien zitten. prachtige lokatie om het U.P.-bestuur te kunnen feliciteren en dat deden we dan ook door gezamelijk te Dinsdag 29 november vond de VvAA Workshopproosten op onze mooie vereniging. We hadden erg avond plaats met als thema ‘Samenwerkingsverbanons best gedaan om ze blij te maken met een mooi den’. De avond begon met een uitgebreid tapasbuffet, blauw-geel beeldje van ’t Peerd van Ome Loeks, wat waarna de twee vlotte heren van de VvAA ons een

Foliolum Jaargang XXV Ed. V ■ 37

Pharmaciae Sacrum introductie gaven over de loop van de avond. Ze legden uit hoe je aan de hand van een SWOT-analyse, wanneer verschillende mensen besluiten om samen te gaan werken, er achter kan komen wat de groep gezamelijk zoekt in het samenwerkingsverband.

Vervolgens gingen we in groepen aan de slag om de Strenghts, Weaknesses, Opportunities en Threats van een groep samenwerkende apothekers in oostGroningen vast te leggen. Na afloop was er nog een kleine borrel op het P.S.-hok, waar deze geslaagde avond nabesproken kon worden.

Lang hadden we uitgekeken naar maandag 5 december. Dit was de dag waarop ‘De tijd van je Leven’ zou beginnen, ofwel het 26e Lustrum van Pharmaciae Sacrum. Op de P.S.-site, die al enkele maanden was omgetoverd in de Lustrumkleuren, stond eindelijk de counter op 0 en de officiële opening in de Lutherse kerk kon beginnen.

Iedereen werd ontvangen met beschuit met muisjes.

Kristian Pool opende het Lustrum waarna Sophie Berends, professor dr. J.H.G. Jonkman, Dr. professor dr. H.J. Haisma en dr. H.J. Woerdenbach ook enige woorden aan de viering van het Lustrum wijdden.

Tevens werd het Lustrumvaandel onthuld. Trots als een pauw liepen beide vaandeldragers met hun vaandels voorop in de optocht van de Lutherse kerk richting Huize Maas, waar de receptie plaats zou vinden. De jenever smaakte goed en het openingsfeest in de ChuChu wilde we dan ook niet overslaan.

De volgende dag waren we erg blij met het overlevingspakket van Jan Baltink inclusief paracetamol, Rennies en ORS-jes. Die avond vond de P.S.-borrel plaats, waar ook Sinterklaas, zijn pietermannen en de tandenfee van de partij waren. Helaas was ik niet in staat de goedheiligman een handje te komen geven, omdat de vorige avond me toch zwaarder was gevallen dan gedacht. Op woensdag 7 december vertrokken we met een volle bus, om 7.45 uur, richting

38 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

de Efteling om ons weer een dagje kind te kunnen voelen. Op het park hebben we ons laten betoveren in het sprookjesbos, vlogen we gillend door de lucht in de achtbanen en werden onze zintuigen voor de gek gehouden in Villa Volta. Na een uitgebreid pannenkoekenbuffet vertrokken we moe maar voldaan weer richting Groningen. Vrijdag 9 december was het tijd voor de sportavond. Op de velden van GCHC waagden we ons aan een potje lacrosse. Aan de hand van verschillende oefeningen maakten we eerst kennis met de basisvaardigheden van deze sport. Vervolgens werd er door de verschillende groepen fanatiek gestreden, om uit te maken welk team met de eer naar huis mocht gaan. Moegestreden wachtten in het clubhuis de warme broodjes knakworst en glühwein ons op en konden we napraten over deze geslaagde avond. De tweede week van het Lustrum startte op maandag 12 december met het Lustrumsymposium in Martiniplaza, met als thema ‘Pediatrie; kinderlijk eenvoudig?’. De dagvoorzitter dr. E van Roon begon met het testen van de kennis van de aanwezigen door middel van een ingangstoets. Het thema werd door acht sprekers vanuit verschillende disciplines belicht en mede dankzij de verschillende achtergronden van de sprekers was het een erg interessant en afwisselend programma. Die avond had de Almanakcommissie voor het eerst een compleet feest georganiseerd ter ere van de onthulling van de 26e almanak. Met als thema ‘Reëel’ en wederom een prachtig boekwerk is de lat voor volgend jaar weer hoog gelegd. De farmacieband ‘the Labrats’ kwam spelen en zo werd de 12de van de 12de met een mooi feest afgesloten. Van 14 tot en met 16 december vond in het OUTheater drie avonden lang het toneelstuk van het Lustrum plaats, waarvan de opvoering geheel door farmaciestudenten werd gedaan. Het stuk heette ‘Midzomernachtsdroom’ en was gebaseerd op ‘Midsummer night’s dream’ van Shakespeare. Op de derde avond hadden we met het bestuur en ouders gedineerd en gingen we met z’n allen naar het toneelstuk. We hadden al vele goede verhalen gehoord, maar wat we te zien kregen overtrof alle verwachtingen. Er werd verbazingwekkend goed gezongen en geacteerd. We hebben ontzettend genoten en vooral veel gelachen van begin tot eind. Op vrijdag 16 december werd geheel volgens traditie een autorally georganiseerd. Er deden 17 teams mee aan de ‘Midlife-drive’. Het werd een hilarische race, waarbij we het mooie landschap van Groningen beter hebben leren kennen en we op wegen zijn beland die

hoogstwaarschijnlijk niet door de commissie waren uitgestippeld. Op 17 december brak alweer de laatste dag van het Lustrum aan. Alleen de Reünistendag en het galadiner en gala lagen nog voor ons. Door de goede promotie en het leuke programma van de Lustrumcommissie waren er ruim 80 reünisten en alumni aanwezig. De dag begon met een uitgebreide lunch gevolgd door een rondleiding in het Groninger museum. Daarna lag er een rondvaartboot klaar om ons over de Groningse grachten te varen. Helaas waren de ramen zo beslagen dat niemand van het uitzicht kon genieten, maar eigenlijk was iedereen ook veel te druk met elkaar aan het bijpraten. Op de Ossenmarkt werd nog een groepsfoto gemaakt. Een van de reünisten had op de boot duidelijk een glaasje prosecco te veel op toen hij besloot dat het grappig was om even mijn rokje op te tillen. De middag werd afgesloten met een borrel in Café ‘De Toeter’, waar we van een aantal reünisten een hoop mooie spullen voor in het archief hebben gekregen. Toen was het haasten om ons klaar te maken voor het galadiner en het gala. In de Martiniplaza werd er voor de 160 aanwezigen een heerlijk diner op tafel gezet. Het gala dat volgde vond plaats in Huize Maas. Met een live band, roulette- en blackjacktafel en natuurlijk 550 feestende studenten en oud-studenten was het een spetterende afsluiting van de afgelopen twee weken.

Het 26e Lustrum van Pharmaciae Sacrum was een feit en het thema deed zeker eer aan deze onvergetelijke tijd.

feest van de nieuwe EJC. Ze hadden het thema ‘In one night all around the world’ bedacht en met een verkleedmotie als lekkere hapjes uit alle hoeken van de wereld gingen de voetjes van de vloer. Om het commissiewerk binnen P.S. te promoten, hadden we op donderdag 19 januari een Commissie Interesse Avond georganiseerd. Voornamelijk eerste tot derdejaars studenten waren hierbij aanwezig. Deze avond had zijn vruchten afgeworpen, want op de avond zelf of een aantal dagen later had iedere aanwezige een interessestrookje ingeleverd.

Op dinsdag 24 januari stond onze eigen ALV weer Nog niet helemaal bijgekomen van het Lustrum, voor de deur. Ons enige voorstel, over het gelijktrekvierde ,,Aesculapius” in de laatste week voor de ken van de puntentelling van het Studie Actief Certikerstvakantie nog hun Dies. Voor het galadiner en ficaat met U.P., werd helaas niet aangenomen omdat gala had ,,Aesculapius” een mooie locatie weten te de ALV niet eens met de nieuwe puntenverdeling. regelen; de Pier in Scheveningen. Het gala kan ik me Daarnaast presenteerde Sanne haar halfjaarlijkse afniet heel veel meer van herinneren, op de foto’s zag rekening. Het was weer een periode van vele ALV’s het er gezellig uit en het schijnt een mooie avond te want die zaterdag reisden we af naar Utrecht voor zijn geweest. Graag wil ik het U.P.-bestuur en in het de AV van de K.N.P.S.V. en de maandag daarop was bijzonder Rick nog even bedanken voor de goede ,,Aesculapius” weer aan de beurt. zorgen.

Op de oktober ALV hadden we een motie gekregen Op maandag 9 janauri begon het nieuwe jaar met om een onthullingsborrel te organiseren voor prooliebollen op het hok. Die vrijdag was op Zernike fessor Fijlink, wanneer zijn foto voor ‘Docent van de officiele opening van het nieuwe gebouw voor de het Jaar’ werd opgehangen. De foto hing al enige Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen; tijd, maar op donderdag 26 januari vond de onthulDe Linnaeusborg. Na enkele toespraken werd er lingsborrel plaats. Professor Frijlink zou professor een indrukwekkende openingsact gehouden waarbij Frijlink niet zijn geweest, als hij niet een grapje uit twee acrobaten aan linten door de lucht zwierden. moest halen. Hij had voor de onthulling plaatsvond, Op dinsdag 17 januari was het tijd voor het eerste op een foto met een anabole mannentorso zijn eigen hoofd gefotoshopt en deze over de echte foto heen

Foliolum Jaargang XXV Ed. V ■ 39

Pharmaciae Sacrum geplakt. Professor Haimsa, die de foto onthulde, en de overige aanwezigen waren duidelijk even uit het veld geslagen.

toch wel een beetje uitgekeken op de tractorband die we, geschilderd in de mooie Lustrumkleuren, tijdens de Jaarvergadering van de Lustrumcommissie hadden gekregen. Aangezien de verf nog steeds niet Op dinsdag 14 februari vond de STERC-sportdag was opgedroogd en menig kledingstuk hierdoor was plaats. Op deze romantische dag met de liefde in de voorzien van een rode, blauwe of oranje veeg, was lucht, gingen we natuurlijk naar de klimmuur op het tijd om iemand anders hier blij mee te maken.

Kardinge. Iedereen had erg zijn best gedaan op een Volonté had aangegeven graag de banden met P.S. te mooie outfit, al zaten de harnassen, met name bij de willen versterken en dus vonden we dit het uitgelemannen, niet altijd even charmant. Twee dagen later zen moment om ze deze tractorband aan hen cadeau vond de Mannenactiveit plaats. Dankzij een motie te doen. mochten de dames van het bestuur hier bij aanwezig zijn en moesten wij ervoor zorgen dat de mannen Op de eerste maandag van maart had de STOF weer op deze avond voldoende bier in hun pullen hadden. een themavergadering georganiseerd. Dit keer werd Ook het serveren van sappige, warme worsten werd de kwaliteit van het onderwijs bij de studie Farmaaan ons toevertrouwd. Uiteraard in gepaste kledij cie onder de loep genomen en velen kwamen naar konden wij aanschouwen hoe niet iedere deelnemer deze vergadering om hun mening hierover te geven. mans genoeg was om de avond uit te zitten.

Diezelfde avond vond het openingsfeest van M.F.V. Panacea plaats; een zwembadfeest op Kardinge.

Op donderdag 23 februari vond het Ouderejaars- Enigzins bewust van onze witte winterlijven, was het symposium van de Commissie Farmaceutische We- even wennen in je zwemkleding rond te lopen, maar tenschappen ‘SSS’ plaats. Het thema van het sympo- na een paar biertjes merkte gelukkig niemand dat sium was ‘Je zal het maar hebben; Verkeerde Genen’. meer op. Er werd goed gefeest, wat ook te zien was Dankzij de interessante praatjes van de spekers, leid- aan de dingen die in het water ronddreven. Na voor de dit tot vele vragen uit het publiek. Op maandag de zoveelste keer kopje onder te zijn geduwd zochten 27 februari werd voor de vierde keer de Carrièredag Sophie, Sanne en ik een bubbelbad op, dat we voor van P.S. georganiseerd. ‘Het Kasteel’ was de perfecte de rest van de avond hebben geclaimed. Vrijdag 9 locatie om masterstudenten van Farmacie en Farma- maart was een zwarte bladzijde uit ons bestuursjaar. ceutische Wetenschappen kennis te laten maken met Bij het opruimen van het commissiehok kwamen we de mogelijkheden op de arbeidsmarkt. Door middel een uitgedroogde kreeft Faber tegen die twee weken van (bedrijfs)presentaties, workshops, speeddates eerder, op een onbewaakt moment, uit zijn bak was en de aanwezige stands van bedrijven konden de gekropen. We hebben hem een mooi houten kistje studenten kennis maken met de farmaceutische be- gegeven en hij ligt nog steeds opgebaard op het hok roepsgroep. De commissie had de dag tot in de punt- om afscheid van hem te kunnen nemen. jes voorbereid en de deze werd afgesloten met een gezellige borrel en een buffet.

Op zondag 11 maart waren uitgenodigd door mevrouw Inia-Douma en haar man om in Leeuwarden Op woensdag 29 februari vond de constitutieborrel op bezoek te komen. We hebben kunnen genieten van Villa Volonté plaats. Tegen deze tijd waren we van een heerlijk diner en onder andere gepraat over de mooie reizen die mevrouw Inia-Douma en haar man hebben gemaakt. Ook hebben we het verloop van de januari ALV en de voorstellen voor de maart ALV besproken.

Op dinsdag 13 maart was het weer tijd voor een EJCfeest. De commissie had voor het thema ‘Turn me (ne)on!’ heel veel kleurtjes neon-schmink gekocht, waar iedereen zichzelf en elkaar mee onder kon smeren. Omdat dit ons laatste EJC-feest als bestuur was, hebben we er een mooie avond van gemaakt waar

40 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

nog de nodige puntjes zijn gescoord.

Donderdag 15 maart had de Commissie Farmaceutische Wetenschappen ‘SSS’ een mooi programma neergezet voor het Eerstejaarssymposium. Het thema ‘Drugs: genot, gevaar of genezing’ sprak de meeste eerstejaars wel aan en mede door de leuke sprekers waren de eerstejaars na het laatste interessante praatje van professor Uges nog niet uitgeluisterd.

De volgende dag vond de proefschriftverdediging van Stefan Vegter plaats. Het vuur werd hem aan de schenen gelegd, maar hij verdedigde zijn proefschrift goed. Toen het ‘Hora est!’ klonk, zat het erop en niet veel later mocht hij voortaan door het leven gaan als dr. Vegter. Die avond vertrokken we met de auto naar Sleatemar voor ons tweede bestuursweekend.

De eerste avond hebben we tot laat chill filmpjes gekeken. Sophie, die misschien op één hand het aantal films kan tellen die ze in haar leven heeft afgekeken, viel al na 30 minuten in slaap, gevolgd door Sanne en Tristan. Omdat de dinsdag daarop de maart ALV zou plaatsvinden, hebben we de volgende middag voornamelijk besteed aan het voorbereiden hiervan.

Die avond zijn we naar discotheek d’Ald Wal gegaan.

In de taxi kregen we te horen dat de tent waar we heen wilden uitgestorven zou zijn, vanwege een jaarlijks schuurfeest in de buurt. We besloten het er toch maar op te wagen en met waarschijnlijk maximaal 30 man hebben we ons prima vermaakt. Sophie en ik hebben er zelfs een paar nieuwe vrienden aan over gehouden.

strategisch personeelsmanagement en analyseerden onze persoonlijkheden en eigenschappen.

Op vrijdag 23 maart hebben we samen met het bestuur van de K.N.P.S.V. en U.P. op de Dam in Amsterdam geprotesteerd tegen de afschaffing van de Masterstudiefinanciering. We voelden ons niet helemaal ons gemak tussen het aanwezige publiek, maar we hebben ons prima vermaakt met de ballonnen en Thomas mocht zelfs nog even zijn mening verkondigen voor de camera van de NOS. De volgende dag stonden de kandidaat-besturen uit Groningen, Leiden en Utrecht te trappelen om elkaar, en de aanwezige e.t.- en h.t.-besturen, beter te leren kennen tijdens de Voorjaarsdag van de K.N.P.S.V. De dag begon met een aantal leerzame workshops voor het verbeteren van onze soft-skills. Toen we alle kandidaat-besturen tijdens het diner zo gezellig bij elkaar aan tafel zagen, beseften we ons nogmaals dat dit Op dinsdag 22 maart vond de maart ALV plaats. Na toch wel echt het officiële begin van het einde benogmaals goed naar de puntenverdeling te hebben tekende. Het werd tijd om te bedenken wat we nog gekeken, kwam het SAC-voorstel er zonder enige echt wilde organiseren en bereiken in onze laatste weerstand doorheen. Ook de andere voorstellen twee maanden als bestuur. over de verhoging en verdeling van de alumnicontributie, de belastingteruggave van 2010/2011 en de Voor het eerst dit jaar had de STERC, op donderdag besteding voor het geld van Stichting Red een Kind 29 maart, een spelletjesavond op het hok georganiwerden aangenomen. Over de gepresenteerde comseerd. Onder het genot van pizza, snackjes en een missiebegrotingen was meer ophef, maar deze zijn drankje werden er aan verschillende tafels spelletjes tevens, enkele na stemming, goedgekeurd. gespeeld van Machiavelli tot aan Weerwolven. Het was een ouderwets gezellige avond, die zeker voor Op donderdag 22 en dinsdag 27 maart vonden de herhaling vatbaar is.

Mediq Workshopavonden in het Heerenhuis plaats.

Om er voor te zorgen dat niemand met een knorrenTijdens het weekend van 13 tot en met 15 april hebde maag aan de workshop hoefde te beginnen, beben we het kandidaat-bestuur alles bij gebracht over gonnen beide avonden met een heerlijk dinerbuffet. het besturen van deze mooie vereniging en zijn ze Tijdens deze twee avonden kregen we een workshop helemaal klaargestoomd om binnen afzienbare tijd Human Resource Management. We leerden over het stokje van ons over te nemen.

Foliolum Jaargang XXV Ed. V ■ 41

Pharmaciae Sacrum Op vrijdag 20 april zijn we met een team fanatieke P.S.-ers en een team getrainde AIO’s de strijd aangegaan op de voetbalvelden van Corpus den Hoorn.

Na de Hooghoudt Eerstejaarsexcursie op dinsdag 24 maart, was het die donderdag tijd om in de bus naar Praag te stappen voor de Buitenlandse Excursie. Met 49 studenten en Reinoud Gosens als docent, zat de bus vol. Na de nacht gereisd te hebben, kwamen we de volgende ochtend vroeg aan bij Pharma Nord. Dit is een van origine Deens bedrijf dat marktleider is in de productie en ontwikkeling van voornamelijk wetenschappelijk gefundeerde voedingssupplementen. Na een interessant praatje werden we rondgeleid door het bedrijf, waar we een bijzonder LAF-kast hebben gezien waar je staand je werk in kan doen.

Na een korte maar uitgebreide lunch was het nog een klein ritje richting het hostel in Praag. Voordat we aan de stadwandeling begonnen was er nog genoeg tijd om heerlijk in het zonnetje te liggen. De temperatuur in Praag was een verademing vergeleken bij het weer in Nederland en het hele weekend zou de temperatuur rond de 28 graden liggen. Na de stadswandeling door de Joodse wijk gingen we eten bij Jazz Café Ungelt. Na het eten ging de hele groep mee naar Club Roxy. Iedereen had hoge verwachtingen van deze avond, want het was de verjaardag van de Club. Toen we daar echter binnen kwamen, was er bijna niemand te bekennen. Met een groep van 50 man kan je uiteraard overal een gezellig feestje bouwen, dus dat deden we dan ook. De volgende ochtend bezochten we de Praagse Burcht. Dit was een immens terrein wat bestond uit verschillende kerken, paleizen en pleinen. Ook kon je vanaf verschillende punten mooi uitkijken over Praag. Na met de lunch lekker geluierd te hebben in het park, kregen we een rondleiding door de bierbrouwerij U Fleku.

Hier hebben ook kennis gemaakt met de Tsjechische keuken en kunnen genieten van een soort deegballen met vlees erin en pullen vol met bier. Deze dingen

bleken vrij zwaar op de maag te liggen en iedereen had dan ook de grootste moeite om zijn bordje leeg te eten. Die avond gingen we naar een club met vijf verdiepingen. Op iedere verdieping werd een andere soort muziek gedraaid, dus er was voor ieder wat wils. Nadat het laatste verloren schaap weer in het hostel aanwezig was, kon iedereen zijn bed in duiken. De volgende ochtend moesten we alweer vroeg uit de veren om de tassen te pakken en ons op te maken voor de terugreis. Eerst stond nog een bezoekje aan de faculteit van Farmacie in Hradec Kralové op het programma. We werden enthousiast rondgeleid door de botanische tuinen van de faculteit. Hier hebben de farmaciestudenten nog vakken voor het herkennen van medicinale plantjes en leren ze hoe ze deze gebruiksklaar kunnen maken. In de eerste instantie leek het me wel leuk dit ook te kunnen, maar na het zien van de honderden plantjes tijdens de rondleiding, benijdde ik deze studenten toch niet echt. Na het universiteitenbezoek was het weer tijd om naar Groningen te gaan en konden we om half 6 ’s ochtends lekker ons eigen bedje in duiken Nog maar net bijgekomen van de BEC, vond op dinsdag 1 mei de laatste P.S.-borrel van ons bestuursjaar plaats, waar maar liefst 175 man bij aanwezig waren. We wilden graag geloven dat al deze mensen voor onze laatste borrel waren gekomen, maar waarschijnlijk had de hoge opkomst iets te maken met de Pubquiz die we voor deze borrel hadden georganiseerd. Veel teams gingen lange tijd gelijk op, maar uiteindelijk kwam het team DESillusie, met slechts vier man sterk, als winnaar uit de strijd.

Op donderdag 3 mei hadden Sophie, Sanne en ik de vrouwenactiviteit georganiseerd. De aanwezigheid van mannen was ten strengste verboden en onder het genot van een overvloed aan prosecco en cocktails barstte het gekakel los. Er werden cupcakes versierd en op groot scherm konden we wegzwijmelen bij de romantische film ‘Love and other drugs’. Die zondag waren we uitgenodigd bij professor Frijlink en zijn vrouw voor het langverwachte aspergediner.

We hebben uitgebreid gesproken over de farmaceutische industrie en kwam erachter dat je prima met vier personen op de achterbank van de Audi van professor Frijlink kan zitten.

Op het moment van schrijven liggen er nog slechts drie weken voor ons tot de Jaarvergadering daar is.

42 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

In deze drie weken zal er nog een aantal activiteiten plaatsvinden. Op woensdag 9 mei zal de FaMe-avond worden georganiseerd, waar studenten Farmacie en Geneeskunde met elkaar kunnen discussieren aan de hand van drie verschillende stellingen. De avond daarna zal het Faculteitsfeest plaatsvinden, met het thema ‘1001 nacht’. Van 16 tot en met 19 mei is het weer tijd voor het K.N.P.S.V.-congres te Apeldoorn.

Met de aanwezige P.S.-ers zullen we proberen om dit jaar voor de zestiende keer de Faber-bokaal mee naar Groningen te nemen. Kijkende naar het programma beloven het weer vier mooie dagen te worden. We kijken uit naar de Goodwill-activiteit en een mooie overdracht tijdens de wissel AV. Tijdens de receptie van het nieuwe K.N.P.S.V.-bestuur zullen we tevens proberen een van onze moties uit te voeren. Op dinsdag 22 mei zullen de Onderwijsmiddag en de ‘Docent van het Jaar’ verkiezing plaatsvinden.

De volgende avond zal het Gangfeest losbarsten en op donderdag 24 mei hebben we de ABN AMRO Workshopavond op de agenda staan. De volgende avond kunnen we tijdens de Functionarissenborrel alle commissies bedanken voor de gezellige samenwerking en voor het feit dat ze er mede voor hebben gezorgd dat we dit jaar zoveel leuke activiteiten hebben kunnen doen. Op zaterdag 26 mei zal de STERC de traditionele Rijwieprestatietocht organiseren met als activiteit; Multigolfen. Dit jaar kunnen professor Neef en professor Frijlink helaas niet meefietsen en zullen het bestuur en het kandidaat-bestuur zonder hun hulp de strijd met de andere teams aan moeten gaan. Dan is onze laatste week aangebroken en zullen op vrijdag 1 juni alleen nog de ouderdag van de RUG, het oud-besturenoverleg en de oud-besturenborrel plaatsvinden.

De oud-besturenborrel van die avond zal dan toch echt onze laatste activiteit als bestuur zijn en met het einde van het academisch jaar in zicht, zit ook ons jaar als het 130e bestuur der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” er bijna op. Nu volgt alleen nog de Jaarvergadering en dan is ons bestuursjaar een feit. Een jaar geleden begonnen wij enthousiast aan de gewichtige taak van een jaar lang verantwoordelijkheid voor “Pharmaciae Sacrum”. Nu, een jaar later, maken we de rekening op van een bestuursjaar dat voorbij is gevolgen. Het is een mooi jaar geweest met vele succesvolle activiteiten en behaalde doelen. Graag wil ik iedereen bedanken die ervoor heeft gezorgd dat onze vereniging weer een mooi jaar heeft gedraaid en met name alle leden en ere-leden van Pharmaciae

Sacrum, het bestuur van de K.N.P.S.V., ,,Aesculapius” en U.P., die er voor ons een onvergetelijk jaar van hebben gemaakt.

Lieve Sophie, Sanne, Hylke en Tristan, wat hebben we een mooie tijd gehad! Het was een prachtig jaar, waarin we geweldige mensen hebben ontmoet, spannende, hilarische en verbazingwekkende dingen hebben meegemaakt, maar waarin we vooral heel veel plezier hebben gehad. Natuurlijk hebben we ook wat mindere dagen gehad, maar belangrijk is om te beseffen wat voor mooie dingen een jaar als bestuurslid van P.S. ons heeft gebracht. Van vijf mensen die aan het begin onwennig hun eerste vergadering hielden, zijn we in de loop van het jaar steeds beter op elkaar ingespeeld geraakt. Ik hoop dat we elkaar nog vaak zullen zien en ben er trots op dat ik me samen met jullie een jaar voor deze vereniging in heb mogen zetten.

Nu ons jaar er bijna op zit, kijken we met vertrouwen uit naar het komende bestuur. De afgelopen maanden hebben zij laten zien zeer gemotiveerd en enthousiast te zijn en ik hoop dat zij net zo’n mooi en onvergetelijk jaar zullen hebben als het onze.

Aldus naar waarheid opgemaakt, Groningen, 8 mei 2012 Jessica van Oppen h.t. ab-actis der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum”

Foliolum Jaargang XXV Ed. V ■ 43

Pharmaciae Sacrum Activiteitenlijst van het bestuur 2011-2012 Activiteitenlijst als kandidaat-bestuur

Datum Activiteit Maart 1 maart 2011 P.S.-borrel 3 maart 2011 Buitengewone Ledenvergadering

G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” 4 maart 2011 Oud-besturenbijeenkomst en -borrel 7 maart 2011 Carrièredag 8 maart 2011 STOF-vergadering 8 maart 2011 EJC-feest 15 maart 2011 Voorjaarsdag KNMP te Utrecht 17 maart 2011 Mediq Workshopavond deel 1 22 maart 2011 Algemene Ledenvergadering G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” 22 maart 2011 Eerstejaarssymposium Commissie Farmaceutische Wetenschappen ‘SSS’ 24 maart 2011 Mediq Workshopavond deel 2 26 maart 2011 Voorjaarsdag der K.N.P.S.V. te Utrecht 31 maart 2011 Mediq Workshopavond deel 3 April 4 april 2011 STOF-vergadering 5 april 2011 P.S.-borrel 8-11 april 2011 Inwerkweekend

Mei 2 mei 2011 STOF-vergadering 2 mei 2011 Overleg met bestuur over beleidsplan 3 mei 2011 P.S.-borrel 6-8 mei 2011 Batavierenrace 10 mei 2011 Faculteitsfeest 11 mei 2011 FaMe-avond 12 mei 2011 Contractbespreking Café ‘De Toeter’ 17 mei 2011 Intrafacultaire Bierestafette 19 mei 2011 Overleg met bestuur over beleidsplan 20 mei 2011 Gala M.F.V. Panacea met bestuur 21 mei 2011 RijWielPrestatieTocht 21 mei 2011 Functionarissenborrel 24 mei 2011 Onderwijsmiddag en Docent van het Jaar-verkiezing 26 mei 2011 Contractbespreking ABN AMRO 26 mei 2011 Contractbespreking Café ‘De Toeter’ 27 mei 2011 Voetballen met AIO’s

44 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

28 mei 2011 Buitendag Juni 1-4 juni 2011 2 juni 2011

6 juni 2011

Congres der K.N.P.S.V. te Apeldoorn Algemene Vergadering der K.N.P.S.V. te Apeldoorn STOF-vergadering

Activiteiten als bestuur

Datum Activiteiten Juni 7 juni 2011 Jaarvergadering G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” 8 juni 2011 Constitutieborrel TBV Lugus 9 juni 2011 Constitutieborrel Prof. Francken 9 juni 2011 Gangbesturen-borrel 10 juni 2011 Overleg met Lustrumcommissie 10 juni 2011 Ontvangst studietwijfelaars op P.S.-hok 11 juni 2011 Eerstejaarsactiviteit der K.N.P.S.V. te Loosdrecht 14 juni 2011 Kennismaking Van Lanschot

Bankiers + bespreking workshopavond 14 juni 2011 P.S.-borrel 14 juni 2011 Jaarvergadering L.P.S.V. ,,Aesculapius” 15 juni 2011 Jaarvergadering U.P.S.V. “Unitas Pharmaceuticorum” 16 juni 2011 Algemene Verenigingen Vergadering FVOG 16 juni 2011 Gangfeest 17 juni 2011 Overleg met Multimediacommissie 17 juni 2011 Functionarissenborrel der K.N.P.S.V. te Groningen 18 juni 2011 Sportdag der K.N.P.S.V. te Katwijk aan Zee 20 juni 2011 Constitutieborrel IBN Battuta 21 juni 2011 EJC-feest 22 juni 2011 Gangbesturen-overleg 22 juni 2011 Diesborrel M.F.V. Panacea 23 juni 2011 Overleg met Almanakcommissie 23 juni 2011 Van Lanschot Bankiers workshopavond 23 juni 2011 Diesfeest M.F.V. Panacea 24 juni 2011 Liefdadigheids Initiatief

Farmacie-dag te Haren

27 juni 2011 Nationaal Routeplan Farmacie

KNMP te Amsterdam 28 juni 2011 HOI-dag te Groningen 29 juni 2011 Kennismakingsgesprek met mevr.

Westers en Professor Haisma 29 juni 2011 Overleg met Carrièredagcommissie 29 juni 2011 Constitutieborrel bestuur “Pharmaciae Sacrum” 30 juni 2011 Masteruitreiking 30 juni 2011 Overleg met Eerstejaars Introductie Commissie 30 juni 2011 Afscheidsreceptie van Prof. dr. J. Piet 30 juni 2011 Constitutieborrel ODIOM 30 juni 2011 EHBO-opfriscursus Juli 1 juli 2011 Kennismakingslunch mevr. de Wolf

en mevr. Demmers (Mediq) te Utrecht 5 juli 2011 STOF-vergadering 5 juli 2011 P.S.-borrel 6 juli 2011 Overleg P.S.-pappa’s en -mamma’s 7 juli 2011 Raad van Advies 8 juli 2011 Jaarcontract ABN AMRO tekenen 9 juli 2011 K.N.P.S.V.-VJA Golfdag te Naarden Augustus 17 augustus 2011 Overleg met Lustrumcommissie 18 augustus 2011 Contractbespreking Mediq 25 augustus 2011 Masteruitreiking 26 augustus 2011 Kennismakingslunch mevr.

Westhoff (PharmaStep) te

Wassenaar 30 augustus 2011 Facultaire Introductiedag 31 aug. - 1 sept. 2011 Binnenlands Bedrijven Bezoek September 2 september 2011 Mediq Hockeytoernooi te Utrecht 5 september 2011 Afspraak boekhoudprogramma

YOB 5 september 2011 Officiële opening Academisch

Jaar 6 september 2011 P.S.-borrel 7 september 2011 Algemene Verenigingen

Vergadering FVOG 8 september 2011 Constitutieborrel FVOG 9 september 2011 Sponsorgesprek Meeùs 9-11 september 2011 Eerstejaars Introductie Kamp

te Bakkeveen

12 september 2011 Contractbespreking Studystore 12 september 2011 STOF-vergadering 12 september 2011 Kennismaking SOG met

Andries Bakker 13 september 2011 Raad van Praesides 14 september 2011 Voorzittersvergadering FWN 14 september 2011 Sponsorgesprek Flexzon te

Almelo 15 september 2011 Constitutieborrel SV Commotie 15 september 2011 EHBO-cursus 16 september 2011 Kennismakingsontbijt

kandidaat-bestuur Studiosi

Mobilae 19 september 2011 Overleg met Eerstejaars

Introductie Commissie 19 september 2011 Borrel met bestuur Studiosi

Mobilae 20 september 2011 Constitutieborrel CLIO 20 september 2011 Constitutieborrel MARUG 21 september 2011 Taskforce tradities 21 september 2011 Overleg Gebouwenbeheer 22 september 2011 Bezoek Polyfarma (Mediq) 22 september 2011 Raad van Quaestoren 22 september 2011 Constitutieborrel GLV Idun 22 september 2011 EHBO-cursus 23 september 2011 Heartbeatfeest der K.N.P.S.V. te

Utrecht 26 september 2011 Overleg Liefdadigheids Initiatief

Farmacie 26 september 2011 Kennismakingsgesprek Lijst

Calimero met Bart Noort 26 september 2011 Eten met Almanakcommissie 27 september 2011 Evaluatiegesprek Eerstejaars

Introductie Commissie 27 september 2011 Internationale avond der

K.N.P.S.V. 29 september 2011 Masteruitreiking 29 september 2011 Vergadering Universiteitsraad 29 september 2011 Gangbesturen overleg 29 september 2011 Constitutieborrel FMF 29 september 2011 EHBO-cursus 29 september 2011 Workshopavond ABN AMRO

in Villa Volonté 29 september 2011 Overleg Reglementencommissie 30 september 2011 Overleg met Eerstejaars

Commissie 30 sept.-2 okt. 2011 Functionarissenweekend der

K.N.P.S.V. te Putten

Foliolum Jaargang XXV Ed. V ■ 45

Pharmaciae Sacrum Oktober 2 oktober 2011 Algemene Vergadering der

K.N.P.S.V. te Putten 3 oktober 2011 STOF-vergadering 3 oktober 2011 FIGON Dutch Medicines Days te Lunteren 4 oktober 2011 KNMP-congres te Amsterdam 4 oktober 2011 P.S.-borrel 5 oktober 2011 Overleg met STERC/RWPTC 5 oktober 2011 Constitutieborrel GHD Ubbo Emmius 6 oktober 2011 Commissie Interesse Avond 6 oktober 2011 EHBO-cursus 7 oktober 2011 Kennismakingsgesprek MSD met

dhr. Wolf 7–9 oktober 2011 Bestuursweekend te Middelburg 10 oktober 2011 Overleg met Eerstejaarscommissie 10 oktober 2011 Eten met Multimediacommissie 11 oktober 2011 Overleg met Commissie

Farmaceutische Wetenschappen

‘SSS’ 11 oktober 2011 EHBO-examen 12 oktober 2011 Eerstejaars Beroepenmiddag 12 oktober 2011 Algemene Ledenvergadering

U.P.S.V. “Unitas

Pharmaceuticorum” 12 oktober 2011 Constitutieborrel T.M.F.V.

Archigenes 13 oktober 2011 Constitutieborrel Sociëtas 15 oktober 2011 Oud-besturendiner 18 oktober 2011 Tweedejaars Excursie te

Heerenveen 18 oktober 2011 EJC-feest en onthulling

Lustrumthema 19 oktober 2011 Borrel met kandidaat-bestuur

M.F.V. Panacea 20 oktober 2011 Kennismakingsgesprek Mosadex 20 oktober 2011 Constitutieborrel Studiosi Mobilae 20 oktober 2011 Constitutieborrel SOG 20 oktober 2011 Overleg met Alumnicommissie 21–22 oktober 2011 Kennismaking professor Neef

te Maastricht 23 oktober 2011 Kennismaking professor Jonkman

te Balkbrug 24 oktober 2011 Inaugurele Algemene

Ledenvergadering L.P.S.V.

,,Aesculapius” 25 oktober 2011 Algemene Ledenvergadering

G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum”

46 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

27 oktober 2011 Constitutieborrel Unitas

Studiosorum Groningana 31 oktober 2011 Kennismaking mevr. Inia-Douma 31 oktober 2011 Eten met Lustrumcommissie November 1 november 2011 Overleg met Almanakcommissie 1 november 2011 P.S.-borrel 2 november 2011 FVOG faculteitsoverleg 2 november 2011 Kennismaking Studieboeken.com 2 november 2011 Afscheidsborrel vaandel 4 november 2011 Overleg met

Redactiecommissie 7 november 2011 STOF-themavergadering 7 november 2011 Overleg met FaMe 8 november 2011 Constitutieborrel Meander 8 november 2011 Constitutieborrel COVER 9 november 2011 Constitutieborrel Studentendesk

Rode Kruis 11 november 2011 Eerstejaars Excursie te Staphorst 11 november 2011 Assessoraat-thee 15 november 2011 Kennismakingsborrel met

ISCOMS 16 november 2011 Overleg met

Carrièredagcommissie 17 november 2011 Overleg met Buitenland

Excursie Commissie 17 november 2011 Receptie U.P.S.V. “Unitas

Pharmaceuticorum” 18 november 2011 Galadiner en galabal U.P.S.V.

“Unitas Pharmaceuticorum” 21 november 2011 Sponsorgesprek Escura 21 november 2011 Blinddate-diner met

gangbesturen 22 november 2011 Ziekenhuisfarmacieavond 23 november 2011 Vergadering en borrel KNCV te

Utrecht 24 november 2011 Één dag Student 28 november 2011 Kennismakingsgesprek nieuwe

contactpersoon Studystore 28 november 2011 Eten met Redactiecommissie 29 november 2011 Contractbespreking Mediq 29 november 2011 VvAA Workshopavond 30 november 2011 Overleg met hoofd Lustrum

Ondersteunings Commissie 30 november 2011 Vereniging Voorzitters

Vergadering 30 november 2011 Overleg Kascommissie

December 1 december 2011 Raad van Praesides 1 december 2011 High-tea van Studiosi Mobilae 1 december 2011 Constitutieborrel Pro Memori 2 december 2011 Uitleg boekhoudprogramma YOB

Noord Negentig 4 december 2011 Ab-actis High-tea 5 december 2011 Patient Counseling Event der

K.N.P.S.V. 5 december 2011 STOF-vergadering 5 december 2011 Opening 26e Lustrum Pharmaciae

Sacrum 5 december 2011 Receptie 26e Lustrum

Pharmaciae Sacrum 5 december 2011 Openingsfeest 26e Lustrum

Pharmaciae Sacrum 6 december 2011 P.S.-borrel met Sinterklaas 7 december 2011 Buitendag 26e Lustrum

Pharmaciae Sacrum 8 december 2011 Champagnebrunch COVER 8 december 2011 Borrel T.M.F.V. Archigenes 9 december 2011 Contractbespreking VvAA 9 december 2011 Sportavond 26e Lustrum

Pharmaciae Sacrum 12 december 2011 Symposium 26e Lustrum

Pharmaciae Sacrum 12 december 2011 Onthulling 26e almanak

Pharmaciae Sacrum 13 december 2011 Faculteitsfeest vergadering 14 december 2011 Raad van Advies 14 december 2011 Kennismaking kandidaat bestuur Villa Volonté 14 december 2011 Overleg Gebouwenbeheer 14 december 2011 Overleg Reglementencommissie 15 december 2011 Contractbespreking

Mosadex 15 december 2011 Overleg met Redactiecommissie 16 december 2011 Rally 26e Lustrum Pharmaciae

Sacrum 16 december 2011 Toneelvoorstelling 26e Lustrum \

Pharmaciae Sacrum 17 december 2011 Reünistendag 26e Lustrum

Pharmaciae Sacrum 17 december 2011 Gala diner en gala bal 26e

Lustrum Pharmaciae Sacrum 18 december 2011 Brunch met Lustrumcommissie 19 december 2011 Afscheid mevr. ter Huizen van

Bureau Onderwijs

19 december 2011 Onderwijsprijs 2010-2011 20 december 2011 Ontbijt met Pro Memorie 20 december 2011 Receptie L.P.S.V. ,,Aesculapius” 21 december 2011 Algemene Verenigingen

Vergadering FVOG 21 december 2011 Eindejaarsborrel UMCG 21 december 2011 Diesfeest Studiosi Mobilae 23 december 2011 Galadiner en -bal L.P.S.V.

,,Aesculapius” Januari 9 januari 2012 STOF-vergadering 9 januari 2012 Nieuwjaarsreceptie KNMG te Amsterdam 10 januari 2012 P.S.-borrel 11 januari 2012 Contractbespreking Noord

Negentig 12 januari 2012 Contractbespreking Studystore 13 januari 2012 Officiële opening Linnaeusborg 14 januari 2012 Young Researchers Day der

K.N.P.S.V. te Utrecht 14 januari 2012 Oud-quaestoren borrel 16 januari 2012 Fac-feest vergadering 16 januari 2012 Zesdejaarsborrel 17 januari 2012 ommissie-assessoren II-borrel 17 januari 2012 EJC-feest 18 januari 2012 Overleg Kascommissie 18 januari 2012 Overleg FaMe 18 januari 2012 EHBO-cursus 19 januari 2012 Contractbespreking Mosadex 19 januari 2012 Overleg met FVOG 19 januari 2012 Commissie Interesse Avond 20 januari 2012 Raad van Quaestoren 24 januari 2012 Algemene Ledenvergadering

G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” 25 januari 2012 Overleg Eerstejaars

Beroepenmiddag met dhr. Elzenga 25 januari 2012 Contractbespreking Café ‘De

Toeter’ 25 januari 2012 EHBO-cursus 26 januari 2012 Sponsorgesprek De Centrale

Apotheek 26 januari 2012 Onthullingsborrel foto Docent van

het Jaar professor Frijlink 27 januari 2012 Contractbespreking PharmaStep 28 januari 2012 Algemene Vergadering der

K.N.P.S.V. te Utrecht 30 januari 2012 Halfjaarlijkse Algemene

Vergadering ,,Aesculapius”

Foliolum Jaargang XXV Ed. V ■ 47

Pharmaciae Sacrum 31 januari 2012 Specialisme Openbare Farmacie der

K.N.P.S.V. Februari 1 februari 2012 Gangbesturen-overleg 1 februari 2012 EHBO-cursus 3 februari 2012 Fac-feest vergadering 6 februari 2012 STOF-vergadering 6 februari 2012 Overleg FaMe 6 februari 2012 Feest M.F.V. Panacea 7 februari 2012 Raad van Advies 7 februari 2012 P.S.-borrel 8 februari 2012 Constitutieborrel M.F.V. Panacea 8 februari 2012 EHBO-cursus 10 februari 2012 Vereniging Voorzitters

Vergadering 10 februari 2012 Overleg kostenplaats met dhr.

Scheerstra 10 februari 2012 Gala T.M.F.V. Archigenes 13 februari 2012 Eten met Carrièredagcommissie 14 februari 2012 Sportdag STERC 15 februari 2012 Algemene Ledenvergadering

U.P.S.V. “Unitas

Pharmaceuticorum” 15 februari 2012 EHBO-examen 16 februari 2012 Mannenactiviteit 17 februari 2012 Open Huis RuG 17 februari 2012 Patient Counceling Event der

K.N.P.S.V. 20 februari 2012 Eten met Eerstejaarscommissie 23 februari 2012 Masteruitreiking 23 februari 2012 Ouderejaarssymposium 23 februari 2012 ASCI besturenborrel 24 februari 2012 5e Lustrumfeest Bètastuf 27 februari 2012 Carrièredag 29 februari 2012 Constitutieborrel Villa

Volonté 29 februari 2012 Informatieavond CUOS-regeling Maart 1 maart 2012 Constitutieborrel BAZES 5 maart 2012 STOF-themavergadering 5 maart 2012 Diesborrel M.F.V. Panacea 5 maart 2012 Onthulling almanak T.M.F.V. Archigenes 5 maart 2012 Zwembadfeest M.F.V. Panacea 6 maart 2012 P.S.-borrel 8 maart 2012 Overleg commissiepraesides 10 maart 2012 Beroependag der K.N.P.S.V. 11 maart 2012 Bezoek mevr. Inia-Douma te

48 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

Leeuwarden 12 maart 2012 Raad van Praesides 12 maart 2012 Bètastuf vergadering 12 maart 2012 Eten met STERC 13 maart 2012 Assessor II-borrel 13 maart 2012 EJC-feest 15 maart 2012 Eerstejaarssymposium 15 maart 2012 Verdediging proefschrift Stefan Vegter 20 maart 2012 Algemene Ledenvergadering Pharmaciae Sacrum 22 maart 2012 Mediq Workshopavond (1) 23 maart 2012 Protesteren Dam Amsterdam 24 maart 2012 Voorjaarsdag der K.N.P.S.V. 25 maart 2012 Achtgangen-diner oud-praesides Pharmaciae Sacrum 26 maart 2012 Bijzondere Ledenvergadering L.P.S.V. ,,Aesculapius” 27 maart 2012 Mediq Workshopavond (2) 28 maart 2012 Opstartgesprek Diescommissie 28 maart 2012 Motieavond met K.N.P.S.V. 29 maart 2012 Één dag student 29 maart 2012 Praesidesoverleg 29 maart 2012 Spelletjesavond STERC 30 maart 2012 Kennismaking kandidaat-bestuur der K.N.P.S.V. 31 maart 2012 Assessor I-dag April 2 april 2012 Brainstormmiddag Career Service RuG 2 april 2012 Eten met Commissie Farmaceutische Wetenschappen ‘SSS’ 3 april 2012 P.S.-borrel 4 april 2012 Overleg Villa Volonté 4 april 2012 Overleg Reglementen- en Kascommissie 5 april 2012 Pre-BEC-borrel 10 april 2012 EHBO-opfriscursus 11 april 2012 Overleg commissiequaestoren 12 april 2012 Mediq-besturendag 12 april 2012 Masteruitreiking 13–15 april 2012 Inwerkweekend 16 april 2012 Opstartgesprek Almanakcommissie 18 april 2012 Ondertekenen contract Studystore 18 april 2012 Raad van Advies 18 april 2012 Opstartgesprek Eerstejaars Introductie Commissie

19 april 2012 Contractbespreking Niels van Eck 19 april 2012 Opstartgesprek Redactiecommissie 20 april 2012 Vereniging Voorzitters Vergadering 20 april 2012 Voetballen met AIO’s 24 april 2012 Hooghoudt Eerstejaarsexcursie 24 april 2012 Commissiequaestorenborrel 26 april 2012 Algemene Verenigingen Vergadering FVOG 26–30 april 2012 Buitenland Excursie Praag Mei 1 mei 2012 Raad van Praesides 1 mei 2012 Raad van Quaestoren 1 mei 2012 P.S.-borrel met pubquiz 2 mei 2012 Overleg met kandidaat-bestuur 2 mei 2012 Sponsorgesprek Tapasco 3 mei 2012 Vrouwenactiviteit 6 mei 2012 Kennismaking professor Frijlink te Eelde 7 mei 2012 STOF-vergadering 7 mei 2012 Commissieoverleg Buitenland Excursie Commissie 7 mei 2012 Eten met commissie STudenten Overleg Farmacie 7 mei 2012 Onthulling kandidaat-bestuur T.M.F.V. Archigenes 9 mei 2012 Overleg Tapasco 9 mei 2012 Contractbespreking Café ‘De Toeter’ 9 mei 2012 FaMe-avond 10 mei 2012 Faculteitsfeest 11 mei 2012 Overleg Reglementencommissie

14 mei 2012 Bespreking invulling bijlessen dhr.

Cool en mevr. Hirsch 14 mei 2012 Bespreking Workshopavond met

ABN AMRO en Noord Negentig 14 mei 2012 Bespreking invulling bijlessen mevr.

Verpoorte en mevr. van Leeuwen 14 mei 2012 Afscheidsborrel met K.N.P.S.V. bestuur 14 mei 2012 Symposium ‘Marktwerking in de Gezondheidszorg’ RUG 15 mei 2012 After-BEC-borrel 15 mei 2012 Contractbespreking ABN AMRO 16 -19 mei 2012 Congres der K.N.P.S.V. te

Apeldoorn 17 mei 2012 AV der K.N.P.S.V. te Apeldoorn 21 mei 2012 Eten met Buitenland Excursie Commissie 22 mei 2012 Onderwijsmiddag en Docent van het Jaar-verkiezing 23 mei 2012 Gangfeest 24 mei 2012 ABN AMRO-workshopavond 25 mei 2012 Functionarissenborrel 26 mei 2012 RijWielPrestatieTocht 30 mei 2012 Constitutieborrel JFV Juni 1 juni 2012 RUG ouderdag 1 juni 2012 Oud-besturenbijeenkomst en -borrel 4 juni 2012 STOF-vergadering 5 juni 2012 Jaarvergadering G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum”

Foliolum Jaargang XXV Ed. V ■ 49

Pharmaciae Sacrum Beleidsplan 2012-2013 Geachte leden der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum”,

V

oor u ligt het beleidsplan van het 131e kandidaatbestuur der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum”. Voor ons hebben 130 besturen met hun inzet en gestelde doelen gezorgd voor een levendige vereniging en wij zien er naar uit om deze lijn voort te zetten.

Wij zullen de vereniging met volle inzet en naar beste kunnen besturen. We hopen hierbij gebruik te kunnen maken van de kennis van oud-besturen en de ereleden. Wij hechten veel waarde aan de band met de oud-besturen en ereleden en zullen deze banden warm houden. We zullen er aankomend jaar naar streven onze doelen, gesteld in dit beleidsplan, te realiseren.

Wij denken dat het belangrijk is om de eerstejaars in het begin van hun studie zo enthousiast mogelijk te maken voor P.S. De Eerstejaars Beroepenmiddag en de Eerstejaarsactiviteit naar een farmaceutische groothandel zijn interessante activiteiten, waar de eerstejaars kennis kunnen maken met P.S. Wij hechten echter ook waarde aan sociale activiteiten zoals de Eerstejaars Excursie naar een distilleerderij.

Dit is in onze ogen een uitgelezen mogelijkheid voor de eerstejaars om elkaar en de vereniging beter te leren kennen. Wij streven ernaar aanstaand jaar opnieuw een soortgelijke activiteit te organiseren.

Afgelopen jaar is in samenwerking met de opleiding voor de eerste keer de Tweedejaars Excursie georganiseerd. Door de integratie in het vak Organische- en biosynthese zijn alle tweedejaars leden aangesproken. Hiermee wordt een bredere doelgroep bereikt dan op de algemene activiteiten.

Wij zijn van mening dat dit erg belangrijk is en willen deze lijn dan ook voortzetten. Wij streven ernaar volgend jaar opnieuw een Tweedejaars Excursie te organiseren die is geïntegreerd in een vak.

In samenwerking met de opleiding willen we meer studie gerelateerde activiteiten aanbieden. Naast de al bestaande activiteiten willen we de mogelijkheid voor het aanbieden van lessen voor het verbeteren van de Nederlandse en Engelse taalvaardigheid gaan onderzoeken en deze indien mogelijk gaan realiseren.

Tevens willen we verder gaan met het organiseren

50 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

Kandidaat-bestuur

van bijlessen die in samenwerking met de opleiding worden gegeven, zodat studenten die moeite hebben met een vak hier via P.S. hulp bij kunnen krijgen.

Wij streven er tevens naar een dag te organiseren waarop verschillende trainingen met betrekking tot de soft skills worden gegeven. Deze trainingen zullen niet alleen gericht zijn op soft skills die na de opleiding van nut zullen zijn, maar ook op soft skills die tijdens de opleiding nuttig zijn, zoals het houden van presentaties en dergelijke. Wij denken dat dit voor de leden een nuttige toevoeging op het huidige activiteitenprogramma zal zijn.

Om meer leden aan te spreken en te stimuleren om naar activiteiten te komen, willen wij de promotie van activiteiten uitbreiden. We willen dit realiseren door standaard een maandagenda te verstrekken bij de verkoop van boeken. Tevens streven we ernaar het gebruik van de pauzesheets door de docenten actief te stimuleren door vakgroepen persoonlijk aan te spreken en te zorgen dat de sheets standaard op de computers staan in de collegezalen. We willen ook vaker langs colleges gaan om hier uitleg te geven over de inhoud van minder bekende activiteiten om hiervoor het animo te verhogen.

Verder willen wij voor ALV’s in de ledenmail een uitgebreidere samenvatting gaan versturen, waarin wordt verteld wat er de aanstaande ALV zal worden behandeld. Tevens zal deze samenvatting de belangrijkste onderwerpen van de afgelopen ALV’s behandelen. Op deze manier willen we ook de leden die niet bij voorgaande ALV’s waren, op de hoogte brengen wat er voorheen behandeld is en wat er nu gaande is. Door deze samenvatting hopen we dat de drempel voor het bezoeken van een ALV verlaagd wordt en meer leden een ALV zullen bezoeken.

We hopen dat leden op deze manier beter kunnen meepraten of reageren op voorstellen.

Met betrekking tot het vormen van commissies zien wij graag meer transparantie. Wij denken dat het belangrijk is om mensen die een interessestrookje inleveren te vragen voor commissies, maar we vinden het minstens net zo belangrijk om mensen die niet voor een commissie zijn gevraagd een reactie

te sturen. Hierin willen we een bedankje zetten voor het tonen van interesse en vermelden dat ze niet gekozen zijn voor de commissie, opdat men zich niet bezwaard voelt om opnieuw een interessestrookje in te leveren. Ditzelfde willen we doen bij het vormen van het bestuur.

Wij zullen de mogelijkheid bekijken om meer invulling aan de Internetcommissie te geven, zodat deze deskundig genoeg is om de verschillende sites te beheren en te bewerken. Hierdoor hoeven de vereniging en haar commissies geen externen in te huren om dit te doen. Door mensen binnen de vereniging te werven voor deze commissie kan er geld bespaard worden. We zijn van mening dat we actief naar deze mensen op zoek zullen moeten en eventueel een samenwerking kunnen aangaan met een externe studievereniging.

Wij hechten veel waarde aan de goede band van P.S. met de K.N.P.S.V. en vinden de rol die zij speelt bij het verkleinen van de overgang tussen opleiding en bedrijfsleven erg belangrijk. Tevens zorgt zij voor contact tussen alle studenten (bio-)farmacie, die onze collega’s van de toekomst zijn. Het is in onze ogen dan ook belangrijk om de activiteiten van de K.N.P.S.V. goed te promoten, zodat de opkomst van P.S. bij hun activiteiten hoog is en blijft. Om dit te realiseren willen wij ervoor zorgen dat onze jaaragenda zo min mogelijk overlapt met de jaaragenda van de K.N.P.S.V. Wij zijn van mening dat het Studie Actief Certificaat van groot belang is. Met het SAC wordt actief zijn tijdens de studie tastbaar gemaakt en het is tevens een waardevolle toevoeging aan het CV. Nu het SAC dit jaar is verbeterd, willen wij vanaf de oktober ALV in 2012 van iedereen die vanaf dat moment punten verdient, gaan bijhouden hoeveel punten hij/zij heeft. De aanwezigheid bij symposia willen we hier tevens in verwerken. Na decharge van commissies en de afloop van symposia zal het bestand bijgewerkt worden, zodat het bestand zich steeds uitbreidt en uiteindelijk alle leden die punten hebben behaald zal bevatten. Zo hoeven de leden hun SAC niet meer aan te vragen en kan het SAC proactief verstrekt worden bij de masteruitreiking.

Het STOF is een belangrijke studiegerelateerde commissie, die veel voor de leden van P.S. kan betekenen. Wij denken echter dat het nut van het

STOF meer benadrukt kan worden en willen hier graag in samenwerking met het STOF verandering in aanbrengen. Zo willen we samen met het STOF de vergaderingen populairder maken onder de leden, bijvoorbeeld door het aanbieden van koffie/thee en eventueel een hapje of lunch. Verder zullen wij de mogelijkheden bekijken van een andere locatie voor de vergaderingen, bijvoorbeeld het P.S.-hok. Het STOF is van grote waarde voor het verbeteren van de opleiding en het is belangrijk dat alle leden zich hiervan bewust zijn.

Dit jaar zijn er veel maatregelen tegen het langstuderen ingegaan, waardoor de prioriteit voor studenten vooral bij de studie is komen te liggen. Hierdoor wordt de drempel om deel te nemen aan activiteiten en om plaats te nemen in commissies hoger. Om hoge opkomsten bij de activiteiten te behouden en daarmee ook het doen van commissiewerk aantrekkelijk te laten blijven, streven wij ernaar om zoveel mogelijk studenten bij P.S. te betrekken.

Nieuwe actieve leden zullen ervoor zorgen dat de continuïteit van onze vereniging gewaarborgd blijft en dat nog velen na ons kunnen genieten van de mogelijkheden die P.S. te bieden heeft. Door de promotie van activiteiten uit te breiden, de rol van P.S. op studie ondersteunend gebied te vergroten, meer transparantie bij het vormen van commissies te hebben en daarnaast de openheid op het hok te behouden, denken wij dat actief worden aantrekkelijk blijft en er nieuwe leden worden bereikt.

Wij kijken vol enthousiasme uit naar aankomend jaar. De doelen gesteld in ons beleidsplan zullen ons helpen de lijn die onze voorgangers hebben ingezet te vervolgen. Met het oog op het politieke klimaat zullen we, met behulp van dit beleidsplan, de rol van de vereniging aanpassen waar nodig, zonder dat dit ten koste gaat van het nut en plezier wat haar leden aan G.F.S.V “Pharmaciae Sacrum” kunnen beleven.

Hopende de verwachtingen van de leden en onze voorgangers waar te maken, het kandidaat-bestuur der G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” 2012-2013, Lotte Šebek Margot van der Zee Ivo Schueler Merel Tebbens Marc Joosten

Praeses Ab-actis Quaestor Assessor I Assessor II

Foliolum Jaargang XXV Ed. V ■ 51

Pharmaciae Sacrum

“Yeah, Write”

Linet Tanke

Lieve lezer, Verhuizen is een crime, zeker als je altijd alles bewaard. Deze keer wilde ik het anders doen en alle kasten zijn zorgvuldig gescreend op nuttigheid. Een winkelwagen vol naar het oud papier, maar onze oude Foliolia, die blijven zorgvuldig bewaard. Het is inmiddels alweer vier jaar geleden dat Tonnis Jan Kruizinga, Pieter Oomen, Laurien Tijink, Linda Labberton, Janneke Klein Gunnewiek en ik een jaar lang het Foliolum hebben gemaakt.

Voor dit lustrumnummer van het Foliolum mag ik naar hartenlust herinneringen ophalen aan dat jaar. Ons jaar werd gekenmerkt door heel veel lol, heel hard lachen om onze fouten (en er ook van leren), zelfspot, creativiteit en hard werken. In ons eerste nummer ontdekten we bijvoorbeeld dat twee schrijvers aanschrijven met dezelfde vraag niet gewaardeerd wordt. De door ons zelf gecreëerde herinnering ligt nog altijd in mijn kast: ‘De logica in uw gedachtegang ontgaat mij volledig’.

Uiteraard wilden wij het, net als waarschijnlijk alle commissies, anders doen. We bedachten ‘Het beeld van de apotheker’, waarin we een apothekersassistent, een patiënt, een huisarts, iemand werkzaam bij een zorgverzekeraar en een CDA-politicus aan het woord lieten over hoe zij de apotheker zagen. Voor de voorpagina maakten we altijd zelf de foto’s, wat, vond ik, altijd een van de hoogtepunten van het jaar was. Janneke in een Sneeuwwitjepak in het Noorderplantsoen, eindeloos poseren met een Barbie voor de spiegel of met onze zelf gekluste robot naar het Groninger Museum. We, en dan vooral Laurien, keken ook altijd in spanning uit naar de nieuwe Bas & Sil, die in ons jaar geboren zijn, en tot onze grote vreugde nog lang in het Foliolum te zien waren.

Ik zou willen dat ik nog ruimte zou hebben voor verhalen over Weerwolven met commissies, Waar is Wim?, onze gezichtsanalyse, bezoek aan de drukkerij, gezichtsmaskertjes, de kluskwaliteiten van Linda’s vader, Tonnis die opschept, de foto’s van Pieter, onze vergaderingen, de carnavalskraker en de genootschappenenquête, die niet iedereen kon waarderen. Dit stukje is te kort om alle noemenswaardige momenten te beschrijven, maar ik denk dat onze kracht lag in zes totaal verschillende persoonlijkheden met één doel: een mooi Foliolum (en de grootste lol op maandagavond).

Mocht je nog een commissie willen doen, het Foliolum biedt alles wat je kan bedenken: inhoud, financiën, creativiteit, veel eigen inbreng, een duidelijk resultaat en met een beetje geluk ook nog onvergetelijke commissieavonden.

Namens Redactiecommissie 2007-2008 “Yeah, Write”, Linet Tanke Janneke Klein Gunnewiek Linda Labberton Laurien Tijink Pieter Oomen Tonnis Jan Kruizinga

Foliolum Jaargang XXV Ed. V ■ 53

Pharmaciae Sacrum “Between the Lines”

Ilse Dubbelboer

Beste lezer, Het is inmiddels al bijna drie jaar geleden dat ik voor het laatst een paragraaf of drie voor het Foliolum op mijn computer heb getikt. De tijd vliegt en nu is de termijn van de 25e redactiecommisie ook al bijna om.

Sinds de tijd van de 22e redactiecommissie ‘Between the Lines’ is er veel veranderd, maar niet aan het uiterlijk van het Foliolum. Dit laatste doet me goed. Het staat me nog goed bij hoeveel tijd we elke keer weer besteedden aan de lay-out. Een van mijn favoriete bezigheden van het maken van een nieuwe editie van het Foliolum en een van de redenen om me op te geven voor de Redactiecommissie.

Het leven van de praeses van de Redactiecommissie gaat vaak niet over rozen, het is een veeleisende taak die veel van de praeses vraagt. Afhankelijk van de inzet van de rest van de commissie kan de taak met meer of mindere mate verlicht worden en ik kan zeggen dat mijn commissie een goede inzet heeft getoond tijdens onze termijn.

Ik ben inmiddels al bijna een jaar afgestudeerd en geen alumni van Pharmaciae Sacrum, dus het Foliolum ontvang ik niet meer. Maar dit schrijvende komen er veel herinneringen boven drijven van ons Foliolumjaar en de periode erna. Eigenlijk was er altijd veel onzin gaande op onze vergaderingen. Dat er ooit een Foliolum af is gekomen, is een wonder. De meeste vergaderingen begonnen, zoals standaard is, met avondeten.

Zodra de maaltijd achter de kiezen was, probeerden we de vergadering te houden. Meestal ging dit ongeveer 10 minuten goed, waarna (meestal) of Gert of Louis een verhaal te vertellen had wat niets met het Foliolum te maken had. Dit geleerd te hebben na onze eerste vergadering, probeerde ik de vergadering er altijd in een zo kort mogelijke tijd door heen te drukken. Naar mate het jaar vorderde zagen steeds meer mensen het nut daarvan wel in. Zodra het ‘saaie’ over is, blijft er tijd over voor gezelligheid! En dat was het eigenlijk ook altijd. Ik kan me geen commissieavond herinneren waarin we het niet leuk hebben gehad.

Ook nadat het commissiejaar officieel over was, deden we nog regelmatig dingen. Een van de dingen was het bezoek aan de Efteling. De Efteling is nogal ver weg, dus namen we de dag van tevoren al de trein naar Eindhoven, waar Louis z’n ouders wonen. Hier brachten we een avond in de kelder door, waar een soort van home-cinema was. Hoe chill! De dag in de Efteling kon niet beter. Mooi weer en lange rijen, die door het goede gezelschap eigenlijk vrij kort leken.

Met andere woorden: De redactiecommissie ‘08-’09 “Between the Lines” heeft een superjaar gehad en ik kijk er meer veel plezier op terug.

Namens de 22ste Redactiecommissie “Between the Lines”, Ilse Dubbelboer e.t. praeses Redactiecommissie 2008-2009

54 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

“Schrijfwijzen”

Naomi Teekamp

Beste lezer, Het is alweer twee jaar geleden dat ik deel uitmaakte van de 23ste redactiecommissie ‘Schrijfwijzen’ samen met Frank K, Sanne, Marieke, Niek, Frank M. en Koen. In de korte tijd tussen toen en nu zijn er rubrieken gekomen en gegaan en dit jaar heeft het Foliolum ook een geheel nieuw uiterlijk gekregen. Zo zie je maar weer dat elke nieuwe commissie zo zijn eigen ideeën heeft over het Foliolum en dat is denk ik ook het leukste aan deze commissie. Het is een prachtig blad voor en door farmaceuten en als commissie mag je daar zelf een invulling aan geven.

Zo hebben wij in de 23ste jaargang vooral veel nieuwe rubrieken ingevoegd. Omdat de bachelorprojecten toen net opgestart waren, wilden we bachelorstudenten de kans geven om, net als masterstudenten, hun onderzoek te presenteren in ‘Bacheloronderzoek belicht’. Ook zijn we in de geschiedenis van P.S. gedoken met ‘Bouwstenen van P.S.’ Helaas bleek deze rubriek lastiger in te vullen dan gedacht, dus heeft deze niet in al onze nummers gestaan. Toch hebben we de lezer iets kunnen bieden over de oprichting van P.S. en over het vaandel, altijd handig voor de farmaceutische pubquiz! In het redactionele gedeelte hebben we een oude rubriek nieuw leven in geblazen: ‘Geneesmiddel belicht’. Bij elk thema is natuurlijk wel een passend geneesmiddel te bedenken en in deze rubriek werd dat middel nader toegelicht. Ook zijn we als commissie zelf op pad geweest voor een artikel in het redactionele gedeelte, dit vond ik zelf het leukst om te doen. Met ‘RC on the Road’ zijn we namelijk op zeer uiteenlopende plekken geweest: het apothekersmuseum Kisters, Brainlink, DSM Biologics, Xendo en een central filling apotheek (voor die tijd een zeer vernieuwend concept, nu, slechts twee jaar later, doet het merendeel van de apotheken aan central filling).

Met al deze nieuwe rubrieken begonnen onze nummers al aardig dik te worden. Ons streven was om in het redactionele gedeelte altijd minimaal drie artikelen te plaatsen. Zo wilden we elke student op zijn eigen interessegebied en kennisniveau een artikel aanbieden. Door veel te mailen en mensen aan te schrijven is dat elk nummer gelukt en dat vind ik nog steeds iets om trots op te zijn. Daardoor werden onze nummers regelmatig meer dan 60 pagina’s dik!

In een van de langstlopende rubrieken van het Foliolum gaat de redactiecommissie eten met een andere commissie. Omdat alle spellen voor grote gezelschappen wel zo’n beetje gedaan waren, heeft Frank K. ons eigen spel gemaakt: Red de Cavia!, vol met handige caviaweetjes en lastige opdrachten. Het was altijd weer een geduchte strijd tussen de functies!

Een laatste mijlpaal van onze jaargang was het 12,5 nummerige jubileum van Bas & Sil, het droge microbiologische duo. In ons nummer over Farmaceutische microbiologie keken zij dan ook op elke pagina mee.

Jaargang 23 van het Foliolum stond altijd propvol, maar daar hebben we met de commissie altijd hard voor moeten werken: veel mailen, nog meer mailen, zelf stukjes schrijven, lange avonden lay-outen, tussendoor weer even mailen en minitieus proefdrukken nakijken. Al het werk met alle stress heeft uiteindelijk vijf prachtige nummers opgeleverd.

Namens de 23ste Redactiecommissie “Schrijfwijzen”, Naomi Teekamp e.t. praeses Redactiecommissie 2009-2010

Foliolum Jaargang XXV Ed. V ■ 55

Pharmaciae Sacrum “Ex-libris”

Thomas van der Woude

Geachte lezer, Het Foliolum beleeft alweer haar vijfde lustrum. En in die tijd is ons verenigingsblad van een eenvoudig blaadje uitgegroeid tot een professioneel vormgegeven magazine. In het jaar 2010 – 2011 heb ik de eer gehad om met mijn commissie hieraan ons steentje bij te dragen.

Ex-libris was de naam waaronder Jeroen, Lisanne, Geert, Marrit, Merlijn en ik getracht hebben het Foliolum met name grafisch te verbeteren.

In plaats van u als lezer te vermoeien door iets te schrijven over alle thema’s die wij behandeld hebben in ons commissiejaar, vertel ik u graag iets over wat het betekent om zitting te nemen in de Redactiecommissie. Alhoewel “Studentenziekten”, “Geneesmiddelen in een nieuw jasje”, “Uitzonderlijke farmacie”, “Zelfzorgmiddelen” en “Farmacie door dik en dun” zeker interessante onderwerpen zijn, verwijs ik u daarvoor graag naar de betreffende edities.

De Redactiecommissie is bij uitstek een commissie om je creatieve geest in vrij te laten. Enkele zaken zult u in iedere jaargang terugvinden maar voor het grootste deel van de rubrieken staat het de commissie vrij om te schrappen, toe te voegen en te innoveren. Zowel inhoudelijk als grafisch kan je als commissie er geheel je eigen draai aan geven. Door de jaren heen is het mooi om te zien hoe het Foliolum hierdoor verandert en zich ontwikkelt. Daarnaast kom je nog eens ergens; voor onze rubriek “Kiekje buut’n Grunn” hebben we bijvoorbeeld een militair apotheker in Utrecht en een openbaar apotheker op Schiphol geïnterviewd. Ontzettend interessant om met mensen die een niet alledaagse vorm van farmacie uitoefenen eens om tafel te zitten en een kopje koffie te drinken en uiteraard maak je er ook een gezellig dagje uit met de commissie van.

Het mooiste van de Redactiecommissie is het inmiddels traditionele commissiespel, dat voor elke editie met een andere commissie van P.S. gespeeld wordt. Alle bizarre opdrachten en vragen leveren prachtige herinneringen, gênante momenten en hilarische foto’s op. Mensen met hun mond vol spekjes, ondergoed modeshows, een koprol bijna de trap af en leedvermaak bij het drinken van Luft zijn slechts enkele voorbeelden hiervan.

Ik hoop dat mijn verhaal de mensen, die nog niet de eer hebben gehad het Foliolum met hun goede ideeën te verijken, enthousiast gemaakt heeft om het volgende lustrum te halen en allicht de 50e jaargang. Graag bedank ik bij dezen Jeroen, Lisanne, Geert, Marrit en Merlijn nogmaals voor een mooi commissiejaar en hoop ik dat de stamppot lekker was.

Namens de 24e Redactiecommissie “Ex-libris”, Thomas van der Woude, e.t. praeses

56 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V

“van A tot Zilver”

Denise van Marion

Geachte lezer,

Het eerste wat ik u wil zeggen, is dat dit commissiejaar voor mij en mijn commissiegenoten fantastisch was.

Dit jaar was tweedelig: een jaar van keihard werken en een jaar met veel lol en gezelligheid.

Met het harde werken hebben we heel wat voor elkaar gekregen. Vijf gloednieuwe edities, in een nieuw jasje, vol met mooie en vooral interessante artikelen met betrekking tot psychoactieve stoffen, die gebruikt kunnen worden als medicatie, pediatrie, parasitologie, hormonen en hemofilie, zoals u allen heeft kunnen lezen.

Maar dat niet alleen. Ook hebben we u kunnen schetsen wat voor baanbrekend onderzoek er wordt gedaan binnen de basiseenheden van farmacie. U heeft kunnen genieten van de belevenissen van de studenten in het buitenland, het boeiende leven van de alumni en de activiteitenverslagen zullen u ook zeker niet ontgaan zijn.

Van het Foliolum zelf ga ik nu terug naar de belevenissen van de 25e Redactiecommissie “van A tot Zilver”.

Gezelligheid is, vind ik, een heel belangrijk aspect om tot goede resultaten te komen. Onze commissieavonden waren daarom luidruchtig, hilarisch, amusant, vertrouwd, familiaal, grappig, etc. Ik zou heel graag heel veel hilarische verhalen en voorvallen willen delen, maar helaas kan dit niet allemaal. Ten eerste vanwege deze ene pagina, die ik hiermee kan vullen, en ten tweede, sommige dingen kan je beter voor je houden.

Een paar hilarische momenten die niet schadelijk zijn: Mark, die de hak van zijn schoen verliest, terwijl we naar Bedrocan gaan; Sebnem, die niet begrijpt hoe een machinist vanaf de achterkant van de trein, de trein kan besturen (conducteur); Mike, die we als vervanging voor Boudewijn kregen en een heel goede aanvulling geeft op de gezelligheid; Arend, die altijd mooie weetjes over facebook gooit; het spel, waar we keer op keer mee verloren en waar we keer op keer meer drank naar binnen werkten, de geheime groep op facebook, wat ‘SOGgen’ te makkelijk maakte met alle onzin die je maar kan bedenken, Sebnem die Arend zijn huis af probeerde te branden met koken, de lekkere taarten, of andere baksels die uitgeprobeerd moesten worden, het Turkse eten dat wij absoluut geprobeerd moesten hebben (en nog steeds graag willen leren koken) en natuurlijk de liters thee die gedronken werden tijdens het lay-outen.

Ik hoop dat de nieuwe Redactiecommissie net zo zal genieten van hun commissiejaar als wij dit jaar hebben gedaan en veel mooie ideeën hebben om tot fantastische edities van dit prachtige blad te komen. Succes!

Bedankt schatten voor het mooie commissiejaar!

Namens de 25e Redactiecommissie “van A tot Zilver”, Denise van Marion h.t. praeses

Foliolum Jaargang XXV Ed. V ■ 57

Pharmaciae Sacrum Slotpagina Woordzoeker Streep alle woorden door die…: Een nieuw woord vormen met ‘bloed’ ervoor; Een bestanddeel zijn van bloed; 8 letters hebben en de letters ‘BLOED’ bevatten; Volgens Galenus, naast bloed, tot de vier lichaamssappen behoren.

De overgebleven woorden vormen samen een gezegde.

Paardensprong In onderstaande vierkanten staan drie bloedgerelateerde begrippen verstopt. De letter in het midden is telkens de eerste letter van het woord. De rest van het woord is te vinden met behulp van een ‘paardensprong’: door telkens één vakje horizontaal of verticaal en één vakje diagonaal te gaan, kan de rest van het woord gevormd worden. Hierbij moet eerst zelf de goede beginpositie gevonden worden.

58 ■ Foliolum Jaargang XXV Ed. V