Farmer 04 2016 zajawka by Grupa PTWP

partner nowoczesnego rolnika

ROZPOZNAJ CHOROBĘ W POLU DOWIEDZ SIĘ, JAK I KIEDY JĄ ZWALCZAĆ

kup i pobierz e-wydanie

Chcesz mieć ziemię – bądź rolnikiem Technika

Test ciągnika Claas ATOS 350 Zamawiając minimum roczną prenumeratę miesięcznika

„Farmer”, poradnik w formie papierowej otrzymasz gratis!

4 kwiecień 2016

Temat numeru

Aktualności

Zeskanuj kod QR,

Ferma

Rok bez kwot mlecznych

Złoto majów

uprawa kukurydzy nr indeksu 365394

Pobierz e-wydanie

kwiecień 2016 cena 10 zł (w tym 8% VAT) nr indeksu 365394

I RZEPAKU

ukazuje się od 1931 r. • cena 10 zł (w tym 8% VAT)

farmer.pl

ZBÓŻ

NR 4

PRZEWODNIK PO CHOROBACH

EDY TORIAL

Ziemia rolna dla rolników

„ fa r m e r a”

1 mają będą obowiązywać nowe przepisy regulujące obrót gruntem rolnym w Polsce. Główny cel, jaki determinował wprowadzenie zmian, to uniemożliwienie wykupu gruntów rolnych przez cudzoziemców, którzy po tym terminie mieli mieć do nich swobodny dostęp. Niestety, nowe przepisy zmieniają zasady obrotu ziemią należącą nie tylko do Zasobów Własności Rolnej Skarbu Państwa, lecz także do osób prywatnych, co od razu wzbudziło wiele kontrowersji. Niestety, trudno znaleźć złoty środek, który pogodzi wszystkie interesy. Z pewnością zmiana przepisów ustalających zasady obrotu gruntami rolnymi była potrzebna, nie tylko z powodu ryzyka, że polską ziemię wykupią obcokrajowcy. W ostatnim czasie ziemia rolna zbyt często stawała się przedmiotem spekulacji, będąc dobrą inwestycją m.in. dla różnych instytucji finansowych. Problem w tym, że czysto rynkowe regulacje nie dają przeciętnemu rolnikowi szans rywalizacji z dużym kapitałem. Ma to poważne konsekwencje społeczne. Następuje koncentracja gruntów wokół dużych podmiotów, a małe i średnie gospodarstwa nie mają szansy na powiększenie się, co zazwyczaj jest warunkiem rozwoju i poprawy wyników ekonomicznych. Kolejny krok to bezrobocie na obszarach wiejskich i wyludnianie się wsi. Problem ten został dostrzeżony już dawno w wielu krajach europejskich, w których obecnie obrót ziemią rolną często podlega dość restrykcyjnym przepisom.

Jednak dla polskiego rolnika ziemia ma wartość szczególną. To często ukochana ojcowizna i jakakolwiek próba ograniczania możliwości swobodnego nią dysponowania w naturalny sposób spotyka się ze sprzeciwem i oburzeniem. Minister rolnictwa uspokaja, że utrudnienia w dostępie do ziemi nie będą dotyczyć prawdziwych rolników. Problem w tym, że nowe przepisy nie wyjaśniają precyzyjnie wielu spornych kwestii, m.in. tego, kto ma się czuć prawdziwym rolnikiem. Większość rolników wciąż nie ma pełnej świadomości zmian, które wejdą w życie 1 maja. Właściwie dopiero za miesiąc okaże się, czym w praktyce będą skutkować nowe przepisy, m.in. kiedy i na jakich warunkach Agencja Nieruchomości Rolnych będzie korzystać z prawa pierwokupu. Emocjom trudno się dziwić. Ziemia to kapitał rolnika, najczęściej gromadzony olbrzymim wysiłkiem. Czy teraz straci na wartości? Zdania są podzielone. Są głosy, że ograniczony dostęp do ziemi rolnej może spowodować wzrost jej cen. Jednak znacznie częstsza jest obawa, że ceny ziemi spadną. Myślę, że tendencje mogą być różne w zależności od regionu Polski. Na razie na całej sytuacji zyskują notariusze, którzy są oblegani przez osoby chcące sprzedać lub kupić ziemię na starych zasadach. Tematy obrotu gruntami rolnymi poruszamy również w tym wydaniu „Farmera” – mam nadzieję, że wyjaśnią one niektóre wątpliwości.

3 farmer kwiecień 2016

wojciech denisiuk, redaktor naczelny

dział a d r e s r e da kc ji: al. Jana Pawła II 27, 00-867 Warszawa; tel. 22 550 69 03, faks 22 550 69 01; www.farmer.pl r e da k to r n ac z e l n y: Wojciech Denisiuk: wojciech.denisiuk@farmer.pl Z A S T Ę P C Y r e da k to r A n acz e l n eg o: Wojciech Konieczny: wojciech.konieczny@farmer.pl Agnieszka Królak: agnieszka.krolak@farmer.pl z e sp ó ł r e da kcyj n y: Karol Hołownia: karol.holownia@farmer.pl Małgorzata Tyszka: malgorzata.tyszka@farmer.pl Marzena Pokora-Kalinowska: marzena.kalinowska@farmer.pl Iwona Dyba: iwona.dyba@farmer.pl Łukasz Chmielewski: lukasz.chmielewski@farmer.pl Anna Kobus: anna.kobus@farmer.pl Katarzyna Szulc: katarzyna.szulc@farmer.pl Bartosz Wojtaszczyk: bartosz.wojtaszczyk@farmer.pl Jacek Kościański: jacek.koscianski@ptwp.pl Karol Wieteska: karol.wieteska@farmer.pl sta ł a wsp ó ł p r aca: Tomasz Roszkowski Henryk Wątroba: henryk.watroba@farmer.pl Tomasz Piotrowski: tomasz.piotrowski@farmer.pl Łukasz Głuchowski: lukasz.gluchowski@farmer.pl

spis treści

temat numeru u p r awa k u k u r y d z y Kukurydza mimo wszystko �� 32 Ocena uproszczonych sposobów uprawy roli �� 34 Odmiany kukurydzy zarejestrowane w 2016 r. �� 40 Czy rolnicy będą przesiewać kukurydzą? �� 48 Zwalczanie chwastów w kukurydzy �� 50 Przedwschodowa ochrona kukurydzy przed zachwaszczeniem �� 58 Poziom stężeń fumonizyn w odmianach kukurydzy �� 64 Porażenie kukurydzy chorobami w zależności od rodzaju nawozu azotowego �� 68

dzia ł ma r k e ti n g u i r e k l amy: Tomasz Ruszkowski – dyrektor Aleksandra Janik-Janus: aleksandra.janik@ptwp.pl, tel. 32 356 76 32 Urszula Tarasiuk: urszula.tarasiuk@farmer.pl, tel. 22 550 69 09 m e n e dż e r tyt u ł u: Magdalena Twardokęs: tel. 32 356-76-58; tel. kom. 608 291 412; magdalena.twardokes@ptwp.pl

ko l p o rta ż i p r e n u m e r ata: Michał Wybraniec – kierownik Działu Kolportażu: tel. 32 209 13 03 w. 135; michal.wybraniec@ptwp.pl Na p o czci e i u l isto n osza m oż n a zam ówi ć p r e n u m e r atę n a k wa rta ł: – do 30 listopada na I kwartał, – do 28 lutego na II kwartał, – do 31 maja na III kwartał, – do 31 sierpnia na IV kwartał. „Ruch” przyjmuje wpłaty na okresy kwartalne: – do 5 grudnia na I kwartał, – do 5 marca na II kwartał, – do 5 czerwca na III kwartał, – do 5 września na IV kwartał. p r e n u m e r ata zag r a n icz n a: Oddział Krajowej Dystrybucji Prasy w Warszawie, „RUCH SA” ul. Jana Kazimierza 31/33, 00-958 Warszawa, skr. pocztowa 12, tel. 22 532 88 16 lub 22 532 87 31 w y dawc a: Polskie Towarzystwo Wspierania Przedsiębiorczości SA KATOWICE BUSINESS POINT

4 P r e z e s: Wojciech Kuśpik

ul. P. Ściegiennego 3, 40-114 Katowice, tel. 32 209 13 03, fax 32 253 06 77

st u di o g r a ficz n e: Jakub Tabor – Dyrektor kuba@ptwp.pl; tel: 32 209 13 03 S k ł a d: Karina Chrapka, Marcelina Luks, Szymon Rybka, Katarzyna Świerczek KOREKTA: Jolanta Goryczka, Anna Kamińska, Tomasz Rabsztyn o k ł a d k a: Studio PTWP d ru k: ORTIS Sp. z o.o., Wrocław Na k ł a d: 17 000 egz. O d da n o d o d ru ku: 22.03.2016 r. o g łosz e n ia d ro b n e b e zp ł at n e T y l ko d l a ro l n i ków: tel. 22 550 69 03 z dj ęcia: PTWP SA, Żelazna studio, FARMER Redakcja prosi Autorów o nieprzesyłanie materiałów już publikowanych lub wysłanych do innych czasopism. Zastrzega się prawo skracania, adiustacji tekstów, zmiany tytułów oraz innych poprawek w nadesłanych artykułach i ogłoszeniach. Przedruk, kopiowanie całości lub części bez pisemnej zgody PTWP SA są zabronione. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń.

Codzienne informacje dla rolników

spis t r e ści

16 chcesz mieć ziemię

–

bądź rolnikiem

Głodni wiedzy i informacji – relacja z konferencji „Farmera” � � � � � � 8 Polityka rolna jest zmienna � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 12 Kradną sprzęty rolnicze � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 20 Wypadek podczas prac sezonowych � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 22

agrotechnik a

stałe działy „Farmera” Wiadomości �� 6 „Farmer” poleca �� 26 Farmer.pl �� 28 Sonda �� 30 O tym się mówi �� 31 Agronowości �� 78 Agrowydarzenia �� 86 Technika nowości �� 184 Technika wydarzenia �� 186 Gadżety �� 229 Ferma �� 231 Notowania rynku wołowiny i mleka �� 240 Wydarzenia świnie �� 254 Notowania rynku wieprzowiny �� 256 Kuchnia �� 270

74 ko n t r a k t y

Relaks z „Farmerem” �� 272 Ogłoszenia drobne �� 273 Co mi leży na Wątrobie �� 274

solidne i drogie

–

m a s z y n y u ż y w a n e j o h n a d e e r e 'a

218

Pszenica po wznowieniu wegetacji � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 88 Odchwaszczanie zbóż jarych � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 90 Fuzariozy zbóż � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 98 Odchwaszczanie pszenicy ozimej wiosną � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 102 Stosowanie retardantów z adiuwantem Slippa w jęczmieniu jarym � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 106 Środki chemiczne a jakość ziarna jęczmienia browarnego � � � 112 Łączne stosowanie bioregulatorów i herbicydów w zbożach � � 116 System uprawy roli a nasilenie występowania podsuszek � � � 120 Stosowanie herbicydów a występowanie chorób podsuszkowych � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 126 Rzepak więcej niż ładny � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 130 Optymalny termin zabiegu zwalczania zgnilizny twardzikowej � � 132 Wpływ przedplonu na skuteczność fungicydów � � � � � � � � � � � � � � 136 Wpływ zmianowania i ochrony chemicznej na ograniczenie występowania chorób rzepaku ozimego � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 140 Żarłoczny szkodnik rzepaku � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 144 Mikroelementy na zielony pąk rzepaku � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 150 Preparaty naturalne w ochronie ziemniaka przed alternariozą � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 156 Rola wsiewek międzyplonowych w ograniczaniu zachwaszczenia ziemniaka � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 162 Wykorzystanie NPK z nawozów kompleksowych przez bardzo wczesne odmiany ziemniaka � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 166 Łączenie ochrony herbicydowej i dokarmiania mikroelementami � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 170 Znaczenie szczepionki bakteryjnej oraz startowej dawki azotu w uprawie soi � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 174 Jak uzyskać zdrowe sadzonki chmielu? � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 178 Impas w wapnowaniu – czas to zmienić � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 180

technik a rolnicz a Made in Austria – wizyta w fabryce Case IH & Steyr � � � � � � � � � � � � 188 Rolnictwo precyzyjne w Polsce – dziś i jutro � � � � � � � � � � � � � � � � � � 192 Ochrona na kołach – przegląd opryskiwaczy zaczepianych � � 194 Żniwne nowości włoskiego giganta – zmiany w kombajnach New Hollanda � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 202 Przekonuje nie tylko mocą – test ciągnika Claas Atos 350 � � 204 Ładowarki dopasowane do potrzeb � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 210 Zbiór pod kontrolą � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 214 Przekładnie ręczne w ciągnikach � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 224

ferma Targi Ferma 2016 – dobre miejsce do specjalizacji � � � � � � � � 232 XXIV Szkoła Zimowa Hodowców Bydła � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 238 Światło w oborze prosto z dachu � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 242 Ocena żywienia krów mlecznych na podstawie analizy odchodów � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 244 Pozażywieniowe czynniki wpływające na wynik rozrodu � � � � 248 Rok bez kwot � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 251 Uporządkowany tucz – wagi sortujące w tuczarni � � � � � � � � � 258 Dobrze zadbać o oseski po porodzie � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 260 Ferma na obrzeżach metropolii � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 262 Skuteczna dezynfekcja to prawdziwa sztuka � � � � � � � � � � � � � � � � � 266

uprawa kukur ydzy

t e m at n u m e ru

Przedwschodowa

ochrona kukurydzy

przed zachwaszczeniem

W kukurydzy charakteryzującej się wolnym zakrywaniem międzyrzędzi i brakiem tolerancji na zachwaszczenie intensywna ochrona przed konkurencyjnością rozpoczyna się od momentu siewu. Powinna ona zapewniać utrzymanie czystości łanu w całym okresie wegetacji. t e k s t: pr o f. H a n n a G o ł ę b i o wsk a , IUNG – P I B, Z a k ł a d H e rb o l o g i i i T e ch n i k Upr aw y R o l i w e W r o c ł aw i u, z d j ę c i a: W o j c i e c h Ko n i e c z n y

ochronie kukurydzy przez wiele lat dominowały herbicydy zawierające w składzie atrazynę, a po jej wycofaniu lukę tę w największym procencie wypełniają herbicydy z grupy pochodnych sulfonylomocznika z uwagi na łatwe dopasowanie ich do stanu zachwaszczenia widocznego po wschodach aż do późnych faz rozwojowych. Jednak skutki ocieplenia klimatu, jakimi są coraz częściej występujące bezśnieżne zimy, wiosenna anomalia – przymrozki oraz okresy suszy, często skłaniają rolników do podejmowania decyzji o wcześniejszym siewie w celu wykorzystania zapasów wody, po czym wymagana jest natychmiastowa ochrona przed zachwaszczeniem.

su bs ta n c je c z y n n e

w y ko r z ys t y wa n e pr z e dwsch o dowo

Atrazyna oprócz niewątpliwie złego oddziaływania na środowisko (długie zaleganie w glebie,

przenikanie do wód gruntowych oraz zagrożenie dla upraw następczych) dawała wiele korzyści w ochronie kukurydzy – zarówno brak fitotoksyczności dla rośliny uprawnej, nawet gdy substancja była aplikowana w wysokich dawkach i w różnych terminach (od zabiegów posiewnych po późne aplikacje powschodowe), jak i skuteczne oraz długotrwałe przeciwdziałanie przed zachwaszczeniem wtórnym. Po wycofaniu atrazyny na liście środków dopuszczonych do użycia w grupie przedwschodowych pozostały herbicydy zawierające jako substancje czynne linuron, pendimetalinę, petoksamid, terbutyloazynę skutecznie zwalczające chwasty prosowate i dwuliścienne, w tym powszechnie występującą komosę białą oraz s- metolachlor do niszczenia głównie gatunków jednoliściennych (tab. 1). Herbicydy zawierające wymienione substancje aktywne stosowane na początku wegetacji nawet przy zbiegu

niekorzystnych warunków pogodowych (susza i niskie temperatury) są na ogół bezpieczne i rzadko wpływają fitotoksycznie na wzrost i rozwój kukurydzy, a także nie stwarzają problemów do uprawy roślin następczych po ewentualnych przesiewach. Ryzykiem stosowania ich jest to, że przy zaistnieniu warunków pogodowych sprzyjających wschodom gatunków ciepłolubnych preparaty te nie przeciwdziałają pojawieniu się tych roślin w zachwaszczeniu wtórnym. Dominacja gatunków pojawiających się w tym okresie prowadzi do osłabienia rozwoju rośliny uprawnej, obniżenia plonowania, wzbogacania banku nasion, utrudnienia zbioru oraz zanieczyszczenia ziarna. Od zabiegów przedwschodowych oczekuje się skutecznego hamowania wschodów zarówno gatunków prosowatych, jak i typowych dla tej uprawy gatunków dwuliściennych: komosy białej, przetaczników, bratka polnego, przytulii

co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l

f i n a n s e „fa r m e r a”

ko n t r a k t y

pszenica M AT I F

pszenica CBOT

kukurydza M AT I F

kukurydza CBOT

+1,45%

+4,32%

+3,51%

+2,72%

maks. 684 z ł / t m i n . 610 z ł / t

maks. 681 z ł / t m i n . 643 z ł / t

maks. 665 z ł / t m i n . 631 z ł / t

maks. 570 z ł / t m i n . 552 z ł / t

673 zł/t*

678 zł/t

664 zł/t

561 zł/t

Odwrócenie tendencji cen surowców rolnych

W ostatnim miesiącu ceny większości towarów rolnych poszły w górę. Chociaż w okresie 12.02-15.03 br. większość zbóż i oleistych podrożała, to jednak nie był to spokojny czas na światowych giełdach.

t e k s t: t o m a s z r o s z k o w s k i

przełomu lutego i marca wszystkie prezentowane kontrakty na surowce rolne na światowych giełdach zniżkowały, wyznaczając w niektórych przypadkach wieloletnie minima cenowe. Następnie doszło do nagłego odwrócenia tendencji i do połowy marca prawie bez przerwy ceny rosły. Na rynku krajowym, jak to zwykle bywa, wraz ze spadkiem cen na świecie taniały zboża i rzepak. Jednak pierwsze dwa tygodnie marca – odmiennie od giełd światowych – nie przyniosły wzrostu cen, a jedynie stabilizację na niskich poziomach. W efekcie kolejny miesiąc na naszym rynku zakończył się spadkiem cen. Pszenica notowana na giełdzie w Paryżu przez ostatni miesiąc podrożała o 1,5 proc., do 157,25 euro/t (673 zł/t). Jednak od 12 lutego do 4 marca potaniała aż o 9,2 proc., do 140,75 euro/t, osiągając najniższą cenę od połowy 2010 r. Następnie do 15 marca notowania wzrosły o 11,7 proc. Znacznie więcej, o 4,3 proc. podrożała pszenica na CBOT, do 175,36 USD/t (678 zł/t). Na początku marca – po spadku ceny od 12 lutego o 4,2 proc. – wyznaczyła najniższe notowanie od czerwca 2010 r. (161,12 USD/t). Kolejne dwa tygodnie zakończyły się wzrostem ceny o 8,8 proc. (notując siedem kolejnych sesji wzrostowych). W tym okresie spadek cen nie ominął pszenicy w Polsce. Jednak odmiennie niż na światowych giełdach pierwsze dwa tygodnie marca nie przyniosły wzrostu notowań, a jedynie stabilizację. Średnia cena

pszenicy w sondzie „Farmera” (oferty w skupach) przez miesiąc obniżyła się o 4,3 proc., do 597 zł/t. Mniejsze wahania cen były w przypadku kukurydzy. Na giełdzie MATIF najpierw do 24 lutego obniżka wyniosła 3,7 proc., do 144,25 euro/t (najniższa cena od pierwszej dekady listopada 2014 r.), a następnie wzrost notowań osiągnął 7,5 proc. W sumie przez miesiąc cena wzrosła o 3,5 proc., do 155,00 euro/t (664 zł/t). Dość stabilnie przebiegały notowania amerykańskiej kukurydzy. Początkowy niewielki spadek ceny (o 1,5 proc. do 29 lutego) został z nawiązką zrekompensowany w kolejnych dniach i w sumie miesiąc zakończył się wzrostem notowań o 2,7 proc., do 145,07 USD/t (561 zł/t). Na krajowym rynku notowania kukurydzy zachowywały się podobnie jak pszenicy. Według sondy „Farmera” średnia cena w skupie obniżyła się w tym okresie o 2,9 proc., do 600 zł/t. Podobnie do zbóż zachowywał się rynek oleistych. Najpierw do końca lutego wystąpiły spadki cen rzędu 3-5 proc., a następnie wzrosty notowań również mieszczące się w granicach 3-5 proc. W efekcie przez miesiąc soja podrożała o 2,2 proc., do 327,75 USD/t (1274 zł/t), rzepak na MATIF potaniał o 0,4 proc., do 354,75 euro/t (1519 zł/t), a cena kanadyjskiej canoli praktycznie pozostała na poziomie sprzed miesiąca – 467,30 CAD/t (1363 zł). Średnia cena rzepaku w Polsce spadła o 1,9 proc., do 1543 zł/t.

co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l

o c h r o n a r ze p a k u

ag ro t e c h n i k a

Wpływ przedplonu na skuteczność fungicydów W integrowanej ochronie rzepaku przed chorobami wykorzystuje się różne metody, między innymi agrotechniczną. Często niedocenianym jej elementem jest płodozmian, a zwłaszcza zachowanie odpowiednio długich przerw w uprawie roślin z tej samej grupy. T e k s t: d r Ag n i e s z k a M ą c z y ń s k a , IOR-P IB O d d z i a ł w S o ś n i c o w i c a c h, Z d j ę c i a: W o j c i e c h Ko n i e c z n y

Wykres 1. Wpływ przedplonu na obsadę roślin, przezimowanie, wysokość roślin i liczbę łuszczyn

Obsada roślin Przezimowanie Wysokość roślin BBCH 69 (cm) na 1 m2 – jesień

Przedplon zbożowy

Liczba łuszczyn

Przedplon rzepakowy

Wykres 2. Wpływ przedplonu i terminów ochrony fungicydowej suchej zgnielizny kapusnych

% roślin porażonych

136

140 130 120 110 100 90 80 70 60 50 40 0

40 35 30 25 20 15 10 5 0

kontrola

jesień

Przedplon zbożowy

wiosna

jesień, wiosna

Przedplon rzepakowy

co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l

t e s t cią g nik a Cl aa s A t o s 350

t e c h n i k a ro l n i c z a

Przekonuje nie tylko mocą

204

Model 350 to najmocniejsza wersja Claasa Atosa. Choć wygląda niepozornie dysponuje mocą 109 KM, którą naprawdę czuć podczas pracy. Jednak ten ciągnik ma jeszcze kilka innych zalet.

T ekst: W ojciech D enisiuk, Z dj ę cia: W ojciech D enisiuk, K a r ol H o ł ownia

ferta ciągników Claasa w ubiegłym roku wzbogaciła się o serię Atos, która wypełniła lukę pomiędzy serią lekkich ciągników Elios a znacznie cięższą i bardziej zaawansowaną technicznie serią Arion. Nie jest tajemnicą, że Atos nie jest efektem samodzielnej pracy inżynierów Claasa, ale wspólnym projektem z Grupą SDF. Z punktu widzenia rolnika nie jest to jednak tak istotne,

jak to, czy maszyna sprawdza się w gospodarstwie i czy warta jest swojej ceny. My również byliśmy ciekawi efektów praktycznego zastosowania ciągnika. Naszą ciekawość potęgował m.in. nowy silnik FarMotion, który właściwie debiutował w tym modelu, a został zaprojektowany od podstaw m.in. pod presją nowych norm czystości spalin. Według producenta (SDF) miało to pozwolić osiągnąć

wiele korzystnych cech, takich jak: wysoka sprawność, a tym samym niskie zużycie paliwa, duża moc i elastyczność. Czy to się udało? O tym dowiecie się z naszej relacji z testu.

N ajwiększ y w rodzinie

Do redakcyjnego testu dostarczono nam najmocniejszego w rodzinie Atosa 350 o mocy maksymalnej 109 KM, a w dodatku

co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l

t e c h n i k a ro l n i c z a

m a s z y ny u ż y w a n e: J o h n D e e r e 6 020

Solidne i drogie

Wśród ciągników o mocy od 75 do 160 KM dużym zainteresowaniem na rynku maszyn wtórnych cieszy się seria 6020 marki John Deere. Pozytywne opinie użytkowników i serwisantów świadczą o wysokiej trwałości – na poziomie swoich poprzedników – serii 6000 i 6010. T ekst i zdj ę cia: M ateusz Ko łtun

218

1992 r. do oferty maszyn Johna Deere’a dołączyła nowa seria ciągników 6000 cechująca się na tle konkurencji konstrukcją modułową, czyli umieszczeniem silnika, przekładni, tylnego mostu w pełnej ramie przenoszącej główne obciążenia. W 2001 r. firma przedstawiła III generację ciągników o mocy od 80 do 160 KM, składającą się z modeli: 6120, 6220, 6320, 6420, 6420S (4-cylindrowe) oraz 6520, 6620, 6820, 6920, 6920S (6-cylindrowe). Uboższa pod względem wyposażenia wersja SE (modele 6020, 6210, 6220, 6320, 6420, 6520, 6620) wprowadzona w 2003 r. miała stanowić konkurencję dla ciągników: New Holland TM, Case MXM, Renault Ares, Massey Ferguson 6400. Bogatsze wersje Premium i Premium Plus charakteryzowały się szerszą paletą modeli (10 modeli Premium, 8 modeli Premium Plus), większym wyborem przekładni oraz bogatszą listą wyposażenia dodatkowego. Ciągniki Johna Deere’a serii 6020 cieszą się bardzo dobrą opinią i należą do najbardziej poszukiwanych maszyn na rynku wtórnym. To sprawia, że ich ceny na tle konkurencji są stosunkowo wysokie. Nawet za najmniejsze modele z początkowych lat produkcji, ale w przyzwoitym stanie technicznym trzeba zapłacić 100-130 tys. zł (wszystkie ceny podane w artykule są kwotami brutto). Zadbane wersje Premium najmocniejszych modeli 6620, 6820 i 6920 z lat 2005-2007

(eksploatowane od nowości w Polsce) są wyceniane nawet na 160-180 tys. zł brutto. W ogłoszeniach maszyn używanych najwięcej można wybierać spośród modeli 6-cylindrowych 6520-6920S sprowadzonych z Zachodu. W przypadku maszyn sprowadzanych widać także przewagę w liczbie wersji Premium nad uboższą SE.

N A J WA Ż NIE JS Z E CECH Y

Wyróżnikiem ciągników Johna Deere’a z serii 6020 na tle konkurencji, tak jak wspomnieliśmy wcześniej, jest zastosowanie pełnej ramy przenoszącej główne obciążenia bez udziału bloku silnika i układu przeniesienia napędu. Kolejnym atutem konstrukcji pełnoramowej jest ułatwienie montażu przedniego TUZ lub ładowacza bez dodatkowych wsporników. Na rynku maszyn wtórnych egzemplarze często są wyposażone w oryginalny ładowacz czołowy Johna Deere’a z hydrauliką wpiętą w blok zaworów bez zajmowania szybkozłączy hydraulicznych z tyłu ciągnika. Najczęściej dżojstik do sterowania pracą oryginalnego ładowacza jest wyposażony w przyciski do zmiany półbiegów, co zwiększa komfort obsługi maszyny. Główne podzespoły, takie jak: silnik, przekładnia (oprócz wersji bezstopniowej AutoPowr) oraz kabina, pochodzą z fabryk Johna

co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l

dla

dwuletnia

roczna

półroczna

kwartalna

192,00 zł

102,00 zł

51,00 zł

25,50 zł

przedłużających prenumeratę

180,00 zł

96,00 zł

dla uczniów i studentów

78,00 zł

nowych prenumeratorów dla czytelników

78 1600 1055 0002 3211 5599 3001

Prenumerata może się rozpoczynać od dowolnego numeru

P o l s k i e To w a r z y s t w o W s p i e r a n i a P r z e d s i ę b i o r c z o ś c i S A u l . P. Ś c i e g i e n n e g o 3 , 4 0 - 11 4 K a t o w i c e 7 8 1 6 0 0 1 0 5 5 0 0 0 2 3 2 1 1 5 5 9 9 3 0 0 1

Polskie Towarzystwo Wspierania Przedsiębiorczości SA ul. P. Ściegiennego 3, 40-114 Katowice

ferma

polecamy: u p o r z ą d kowa n y t u c z rok bez k wot

str.

176 251

Właśnie minęło 12 miesięcy od zniesienia kwotowania produkcji mleka. Odpowiadamy na pytania: co przyniósł sektorowi mleczarskiemu ostatni rok i jak bardzo zaprzestanie limitowania wpłynęło na sytuację producentów mleka?

str.

187 258

Zastosowanie wag sortujących w tuczarni to możliwość większej kontroli tuczu, w tym głównego kosztu utrzymania zwierząt, jakim jest pasza. Przedstawiamy, jak takie rozwiązanie jest wykorzystywane w dużych chlewniach.

f a r m ef ar rkmweire cl u i ety ń 2016

231

w y p o s a że nie o b ó r

Ferma

Światło w oborze prosto z dachu Jednym z czynników spełniających wymogi dobrostanu zwierząt jest zapewnienie dostatecznego oświetlenia, przy czym warto w maksymalny możliwy sposób wykorzystać światło pochodzenia naturalnego. T e k s t: Ł u k a s z C h m i e l e w s k i, Z d j ę c i a: Ł u k a s z C h m i e l e w s k i, m at e r i a ły p r o d u c e n tó w

242

ie podlega dyskusji fakt, że najtańszym źródłem oświetlenia w budynku inwentarskim jest światło słoneczne. Watro więc rozsądnie wykorzystać ten dar natury, tym bardziej że naturalne światło ma ogromne znaczenie dla prawidłowego wzrostu i rozwoju organizmów, szczególnie w przypadku młodych osobników. Promieniowanie słoneczne stymuluje w organizmie syntezę witaminy D, która pełni istotną rolę w rozwoju wielu układów, a szczególnie układu kostnego. Nie bez znaczenia pozostaje również dla prawidłowego funkcjonowania układu rozrodczego. Stąd też pojawiła się bogata oferta różnego rodzaju świetlików zapewniających dopływ dziennego światła do budynku. Przelicza się, że 1 m2 świetlika zapewnia podobną ilość światła jak 3,5 m2 okien. Przy wykorzystaniu światła naturalnego należy jednak zachować umiar, gdyż zbyt duża powierzchnia świetlików w połaci dachu może spowodować nadmierne nagrzewanie wnętrza budynku, co stanowi duży problem szczególnie w okresach letnich, w czasie panowania wysokich temperatur.

Dwa w jednym

W nowo budowanych oborach najczęściej instaluje się w konstrukcji dachu świetliki kalenicowe, które pełnią podwójną rolę w budynku. Istotną rolą takich świetlików jest zapewnienie dodatkowego źródła światła w oborze. Świetliki kalenicowe oświetlają zazwyczaj znajdujący się pod nimi stół paszowy, przy którym krowy spędzają dużo czasu podczas pobierania paszy. Ich dodatkowym zadaniem jest stworzenie dobrze funkcjonującej,

czyli zapewniającej sprawną wymianę powietrza, wentylacji grawitacyjnej. Praktycznie w obrębie każdego typu świetlika są do wyboru dodatkowe możliwości wyposażenia. Klienci mają do wyboru materiał, z jakiego wykonana jest konstrukcja świetlika, rodzaj jego pokrycia, wyposażenie w wiatrownice czy klapy regulujące wielkość szczeliny, które mogą być sterowane ręcznie lub elektrycznie. Jeśli chodzi o rodzaj materiału, z jakiego wykonywana jest konstrukcja świetlika, do wyboru jest szkielet stalowy ocynkowany, aluminiowy oraz kwasoodporny. Przy wyborze materiału należy wziąć pod uwagę agresywne środowisko, w jakim będzie znajdować się konstrukcja, stąd też poleca się ostatnie dwie pozycje wymienionych wyżej materiałów. Sam świetlik wykonywany jest najczęściej z wielokomorowej płyty poliwęglanowej o grubości najczęściej minimum 10 mm. Tego rodzaju płyty przepuszczają ok. 80 proc. światła.

Świetlik łukowy

Najczęściej wybieranym przez rolników rodzajem świetlika do obór jest świetlik kalenicowy łukowy. Ten typ świetlika znajduje zastosowanie w ok. 85 proc. obór. Świetlik łukowy nie powinien być węższy niż 1,5 m, ze względu na możliwości wygięcia poliwęglanu. Przy wąskich świetlikach naprężenia mogą powodować przedwczesne jego zużycie, a w konsekwencji pękanie. Rodzaj pokrycia dobiera się do gabarytów obiektu. Przy wysokich oborach, powyżej 6,5 m w kalenicy, gdzie następuje duże rozproszenie światła słonecznego, można zastosować świetlik przezroczysty. Natomiast w niższych

oborach zalecany jest poliwęglan mleczny, który zapobiega nadmiernemu nagrzewaniu się wnętrza obory w czasie intensywnego naświetlania. Alternatywną formą świetlika łukowego z poliwęglanu jest pokrycie go specjalnie do tego celu stworzonym materiałem, takie rozwiązanie oferuje firma Huesker. Świetlik wykonywany w tym systemie może mieć szerokość nawet do 7 m na całej długości budynku. Pokrycie świetlika stanowi dwuwarstwowa membrana, która składa się z warstwy rozszczepiającej światło słoneczne, przepuszczając do budynku jedynie frakcję odpowiedzialną za oświetlenie, zatrzymując jednocześnie widmo ogrzewające. Druga warstwa jest odporna na warunki atmosferyczne i promieniowanie UV.

Świetlik jedno- i dwuspadowy

Ten rodzaj świetlika jest zbliżony do świetlika łukowego, różni się nieco konstrukcją, na której spoczywa świetlik. Świetlik dwuspadowy wykorzystywany jest zazwyczaj przy mniejszej szerokości szczeliny, która uniemożliwia zastosowanie świetlika łukowego. Natomiast w obiektach z jednospadowym dachem również istnieje możliwość zainstalowania świetlika – jednospadowego.

Świetlik kominowy

Ciekawym rozwiązaniem jest świetlik kominowy. Ten rodzaj świetlika jest dość rzadkim rozwiązaniem ze względu na otwartą konstrukcję, zabezpieczaną czasem jedynie siatką, co zniechęca rolników do jego wyboru ze względu na lęk

co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l

higie n a w c hl e w ni

Ferma

Skuteczna dezynfekcja to prawdziwa sztuka Wysoki poziom higieny w chlewni jest dziś nieodzownym elementem opłacalnej produkcji żywca wieprzowego. A skuteczna dezynfekcja obiektu to prawdziwa sztuka.

T e k s t: B a r t o s z W o j ta s z c z y k, Z d j ę c i a: C i d L i n e s, s h u tt e r s t o c k

266

arunki panujące w środowisku, w którym przebywają świnie, to obok żywienia i potencjału genetycznego najważniejszy element wydajnej i opłacalnej produkcji trzody chlewnej. Oprócz takich parametrów jak odpowiednia temperatura, wilgotność powietrza, stężenie odorów czy natężenie światła, bardzo ważnym aspektem produkcji żywca wieprzowego jest ilościowy i jakościowy skład mikroflory środowiska. Całkowite wyeliminowanie patogenów z otoczenia jest w praktyce bardzo trudne, jednak przy starannie przeprowadzonej dezynfekcji, ich populację można ograniczyć do tego stopnia, że obecność szkodliwych drobnoustrojów nie odbije się negatywnie na kondycji zdrowotnej zwierząt. W poprzednim numerze „Farmera” szeroko rozpisywaliśmy się na temat znaczenia dokładnego umycia chlewni przed właściwą dezynfekcją. Zabieg ten jest fundamentem utrzymania wysokiego poziomu higieny w chlewni. Bez starannego umycia powierzchni nie uda się bowiem usunąć biofilmu, pod którym zalegać mogą

Dezynfekcja poprzez zamgławianie jest skuteczniejsza i mniej pracochłonna niż tradycyjne opryskiwanie. Niestety, ceny zamgławiaczy zaczynają się od 3 tys. złotych

niezliczone ilości patogennych drobnoustrojów. Sama dezynfekcja jest w tym przypadku przysłowiową wisienką na torcie. Bez niej jednak trudno mówić o higienie w chlewni. Samo umycie redukuje wprawdzie populację drobnoustrojów, jednak dopiero właściwa dezynfekcja ogranicza ich populacje do poziomu, który nie stwarza ryzyka dla zwierząt. Niestety eksperci zgodnie podkreślają, że wśród producentów trzody chlewnej świadomość znaczenia dezynfekcji obiektu wciąż jest niewystarczająca. Wielu rolników wcale nie przeprowadza zabiegów sanityzacji. Przyczyn tego stanu rzeczy jest kilka: jedni rezygnują z dezynfekcji w myśl źle pojętej oszczędności, inni wciąż nie chcą zrozumieć, że dezynfekcja chlewni jest działaniem niezbędnym. Wszak całkiem niedawno nikt nie słyszał nawet o tym, by myć czy dezynfekować chlewnię. Inna rzecz to fakt, iż nawet rolnicy prowadzący w swoich gospodarstwach dezynfekcję, często wykonują ją nieprawidłowo. Skuteczna dezynfekcja polega

co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l