NR 10
partner nowoczesnego rolnika
ukazuje się od 1931 r. • cena 10 zł (w tym 8% VAT)
nr
10 październik 2016
październik 2016 cena 10 zł (w tym 8% VAT) nr indeksu 365394
Temat numeru
Nowe wyzwania
– nowe technologie Aktualności
Główny Lekarz Weterynarii o ASF
Agrotechnika
Jesienna ochrona rzepaku przed chorobami
ferma
farmer.pl
Komfortowe legowiska nr indeksu 365394
EDY TORIAL
Czas na przemyślenia
P
„ fa r m e r a”
odczas wrześniowej konferencji „Farmera” pt. „Nowoczesna produkcja mleka” profesor Zygmunt Kowalski dokonał dość krytycznej oceny sposobu, w jaki znaczna część rolników zarządza finansami w swoich gospodarstwach. Wytknął rolnikom m.in. nadmierne skupianie się na cenach zbytu – na które rolnik na ogół nie ma dużego wpływu – a jednocześnie poświęcanie zbyt mało uwagi temu, aby produkcja była tańsza i bardzie efektywna. Nikt nie lubi słuchać krytyki, ale z argumentami przytaczanymi przez profesora trudno było polemizować. Producenci mleka usłyszeli, gdzie powinni szukać oszczędności, w co inwestować, czyli na co zwrócić uwagę, by produkować efektywniej. Czy problem dotyczy jedynie producentów mleka? Oczywiście, że nie. Ten rok jest trudny nie tylko dla właścicieli gospodarstw mlecznych i nie tylko one często mają problemy finansowe. W innych sektorach opłacalność też nie jest satysfakcjonująca. Czy kiedyś będzie lepiej? Kiedy i na jak długo poprawi się koniunktura? Nie da się tego przewidzieć. Sytuacja zależy od zbyt wielu zmiennych, na które rolnicy nie mają żadnego wpływu lub zaledwie minimalny. Jednak każdy rolnik może popracować nad ograniczeniem kosztów produkcji. Myślę, że okres jesieni to dobry czas, by poświęcić więcej uwagi analizom wpływów i wydatków w swoich gospodarstwach. Na ogół można już podsumować akcję żniwną. Niestety, z rozmów z rolnikami wynika, że zbiory okazały się nie tak dobre, jak planowano,
a ponadto szanse na wyższą cenę często przekreśliła gorsza jakość niż w ubiegłym roku. Wnioski w wielu gospodarstwach mogą być podobne – w przyszłym sezonie trzeba ograniczyć wydatki. Problem w tym, że zbyt często zapadają najprostsze, ale jednocześnie bardzo ryzykowne decyzje – ograniczenie wydatków na kwalifikowany materiał siewny, ochronę i nawożenie upraw, zastosowanie tańszych pasz lub zmniejszenie obsady zwierząt. Większość takich decyzji daje szybko doraźne oszczędności, ale w końcowej ocenie powoduje spadek rentowności w gospodarstwie. Warto zacząć od cięcia innych kosztów. W wielu gospodarstwach problemem jest bardzo zła organizacja prac, używanie mało efektywnych maszyn lub przeciwnie – drogich i efektywnych, ale nieefektywnie wykorzystanych. Często drobne zmiany mogą znacznie poprawić bilans kosztów i dochodów – nie zawsze trzeba do tego kolejnych inwestycji. Najważniejsze jest, aby szukając sposobu na trudne czasy, w pierwszej kolejności nie podejmować decyzji, które ograniczają produkcję. Czasami to konieczne, ale zanim do tego dojdzie, zastanówmy się, jak poprawić plony zbóż, wydajność zwierząt i ich odporność na choroby, jak zmniejszyć wydatki na paliwo, prąd, wodę, przeanalizujmy zaciągnięte kredyty i przemyślmy, jak zmniejszyć obciążenie z ich strony. Czas, który na to poświęcimy, z pewnością nie będzie stracony.
_
3 farmer październik 2016
wojciech denisiuk, redaktor naczelny
dział a d r e s r e da kc ji: al. Jana Pawła II 27, 00-867 Warszawa; tel. 22 550 69 03, faks 22 550 69 01; www.farmer.pl r e da k to r n ac z e l n y: Wojciech Denisiuk: wojciech.denisiuk@farmer.pl Z A S T Ę P C Y r e da k to r A n acz e l n eg o: Wojciech Konieczny: wojciech.konieczny@farmer.pl Agnieszka Królak: agnieszka.krolak@farmer.pl z e sp ó ł r e da kcyj n y: Karol Hołownia: karol.holownia@farmer.pl Małgorzata Tyszka: malgorzata.tyszka@farmer.pl Marzena Pokora-Kalinowska: marzena.kalinowska@farmer.pl Iwona Dyba: iwona.dyba@farmer.pl Łukasz Chmielewski: lukasz.chmielewski@farmer.pl Anna Kobus: anna.kobus@farmer.pl Katarzyna Szulc: katarzyna.szulc@farmer.pl Bartosz Wojtaszczyk: bartosz.wojtaszczyk@farmer.pl Jacek Kościański: jacek.koscianski@ptwp.pl Karol Wieteska: karol.wieteska@farmer.pl Łukasz Głuchowski: lukasz.gluchowski@farmer.pl Joanna Groszyk: joanna.groszyk@farmer.pl
spis treści
temat numeru n o w o c z e s n a u p r awa Nowe wyzwania – nowe technologie �������������������������� 32
sta ł a wsp ó ł p r aca: Tomasz Roszkowski Henryk Wątroba: henryk.watroba@farmer.pl Tomasz Piotrowski: tomasz.piotrowski@farmer.pl dzia ł ma r k e ti n g u i r e k l amy: Tomasz Ruszkowski – dyrektor Aleksandra Janik-Janus: aleksandra.janik@ptwp.pl, tel. 32 356 76 32 Urszula Tarasiuk: urszula.tarasiuk@farmer.pl, tel. 22 550 69 09 m e n e dż e r tyt u ł u: Magdalena Twardokęs: tel. 32 356-76-58; tel. kom. 608 291 412; magdalena.twardokes@ptwp.pl
ko l p o rta ż i p r e n u m e r ata: Michał Wybraniec – kierownik Działu Kolportażu: tel. 32 209 13 03 w. 135; michal.wybraniec@ptwp.pl Na p o czci e i u l isto n osza m oż n a zam ówi ć p r e n u m e r atę n a k wa rta ł: – do 30 listopada na I kwartał, – do 28 lutego na II kwartał, – do 31 maja na III kwartał, – do 31 sierpnia na IV kwartał. „Ruch” przyjmuje wpłaty na okresy kwartalne: – do 5 grudnia na I kwartał, – do 5 marca na II kwartał, – do 5 czerwca na III kwartał, – do 5 września na IV kwartał. p r e n u m e r ata zag r a n icz n a: Oddział Krajowej Dystrybucji Prasy w Warszawie, „RUCH SA” ul. Jana Kazimierza 31/33, 00-958 Warszawa, skr. pocztowa 12, tel. 22 532 88 16 lub 22 532 87 31
4
w y dawc a: Polskie Towarzystwo Wspierania Przedsiębiorczości SA KATOWICE BUSINESS POINT P r e z e s: Wojciech Kuśpik ul. P. Ściegiennego 3, 40-114 Katowice, tel. 32 209 13 03, fax 32 253 06 77
st u di o g r a ficz n e: Jakub Tabor – Dyrektor kuba@ptwp.pl; tel: 32 209 13 03 S k ł a d: Karina Chrapka, Marcelina Luks, Urszula Przyłucka, Katarzyna Świerczek KOREKTA: Jolanta Goryczka, Anna Kamińska, Tomasz Rabsztyn o k ł a d k a: Studio PTWP d ru k: ORTIS Sp. z o.o., Wrocław Na k ł a d: 17 000 egz. O d da n o d o d ru ku: 22.09.2016 r. o g łosz e n ia d ro b n e b e zp ł at n e T y l ko d l a ro l n i ków: tel. 22 550 69 03 z dj ęcia: PTWP SA, Żelazna studio, FARMER Redakcja prosi Autorów o nieprzesyłanie materiałów już publikowanych lub wysłanych do innych czasopism. Zastrzega się prawo skracania, adiustacji tekstów, zmiany tytułów oraz innych poprawek w nadesłanych artykułach i ogłoszeniach. Przedruk, kopiowanie całości lub części bez pisemnej zgody PTWP SA są zabronione. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń.
Codzienne informacje dla rolników
spis treści
68 o d c h wa s zc z a n i e oz i m i n
stałe działy „Farmera” Wiadomości ���������������������������������������������� 8
42
„Farmer” poleca ������������������������������������� 28
ko n t r a k t y
Farmer.pl ������������������������������������������������ 29 Sonda „Farmera” ������������������������������������ 30 O tym się mówi �������������������������������������� 31 Agronowości ������������������������������������������ 46 Agrowydarzenia ������������������������������������� 48 Technika nowości ���������������������������������� 90 Technika wydarzenia ���������������������������� 92 Gadżety ������������������������������������������������� 123 Ferma ���������������������������������������������������� 125 Nowości bydło �������������������������������������� 126 Wydarzenia bydło �������������������������������� 127 Notowania rynku wołowiny i mleka �� 128 Nowości świnie ������������������������������������� 142 Wydarzenia świnie ������������������������������ 143 Notowania rynku wieprzowiny ���������� 144 Kuchnia ������������������������������������������������� 166 Relaks z „Farmerem” ��������������������������� 168 Ogłoszenia drobne ������������������������������� 169 Co mi leży na wątrobie ������������������������ 170
„Nowoczesna produkcja mleka” po raz drugi – konferencja „Farmera” ���������������������������������������������������� 10 Nowe ogniska ASF to efekt skrajnej nieodpowiedzialności – wywiad z GLW ���������������������� 14 Co z rolnikami ze strefy ASF? ������������������������������������������ 18 Pomoc UE: zaliczki dopłat, pomoc na ograniczenie produkcji mleka ���������������������������������� 20 Rolnik powinien pilnować komornika? ������������������������� 22 Niegodność dziedziczenia, czyli kiedy spadek się nie należy ������������������������������������������������������������������������ 24 agrotechnik a
Dzień Kukurydzy w Hodowli Roślin Smolice ������������ 50 Konferencja firmy BASF ���������������������������������������������������� 52 Burak cukrowy à la Syngenta ����������������������������������������� 55 Soja wraca do łask �������������������������������������������������������������� 56 Nordkalk otworzył nowy zakład do granulacji wapna ����������������������������������������������������������� 58 Kukurydza na kiszonkę ������������������������������������������������������ 59 Uproszczenia w uprawie a dostępność składników pokarmowych ����������������������������������������������� 60 Za opóźnienie zapłacisz podczas żniw ������������������������������������64 Clearfield, czyli sposób na rzepakoi rzepikochwasty ������������������������������������������������������������������ 66 Czasami herbicyd nie działa – część 2 ������������������������� 74 Uprawa międzyplonu sposobem na chwasty ����������� 78 Jesienna ochrona rzepaku ozimego ������������������������������ 82 Zmiany w rejestracji środków ochrony roślin szansą czy zagrożeniem dla pszczół? �������������������������� 86 technik a rolnicz a
Dla każdego coś odpowiedniego – nowości Johna Deere’a na sezon 2017 ��������������������� 94 Nie tylko moc się liczy – Case IH Quadtrac 600 ����� 97 Dobrze zamieszać – wozy paszowe o pojemności 10 m3 ���������������������������������������������������������� 100 Prosto w glebę – aplikatory doglebowe ������������������ 106 Mocny i komfortowy – test „Farmera”: New Holland T 7.210 �������������������������������������������������������� 112 Stary, ale nie archaiczny – ciągnik T-150 K ����������� 118 ferma
Święto spółdzielczości mleczarskiej �������������������������� 130 Choroby metaboliczne krów mlecznych ������������������� 132 Efektywny rozród to większy zysk ����������������������������� 136 Komfortowe legowiska ��������������������������������������������������� 138 Wpływ światła i temperatury na parametry rozrodu świń ������������������������������������������������������������������������ 146 ABC płynnego żywienia �������������������������������������������������� 154 Trudności administracyjne przy budowie fermy trzody chlewnej ��������������������������������������������������� 157
150 c z a s na kukury dzę
budownict wo
Energooszczędne technologie w domu i w gospodarstwie rolnym �������������������������������������������� 158
Serdecznie zapraszamy na konferencję „Narodowe wyzwania w rolnictwie na narodowym”
Wojciech Denisiuk, Redaktor Naczelny „Farmera” Serdecznie zapraszam na konferencję „Narodowe wyzwania w rolnictwie na Narodowym”. Wszystko wskazuje na to, że w tym roku spotkamy się w jeszcze większym gronie. Odpowiadając na potrzeby naszych gości, poszerzyliśmy program spotkania o zagadnienia związane z produkcją wieprzowiny. Dzięki temu każdy rolnik, bez względu na profil produkcji, znajdzie na naszej konferencji coś dla siebie. Spotkanie 22 listopada to okazja nie tylko do wysłuchania polityków i ekspertów, lecz także do wymiany doświadczeń z innymi rolnikami.
Dr Marian Kamyczek
Prof. Witold Grzebisz
W dzisiejszych czasach opłacalna produkcja żywca wieprzowego jest nie lada wyzwaniem. Wymaga od rolników nie tylko wiedzy zootechnicznej, ale także znajomości ekonomicznych aspektów produkcji. Wszystkich rolników chcących rozwinąć swoją wiedzę z zakresu produkcji świń zapraszam do udziału w konferencji, która odbędzie się już 22 listopada na stadionie PGE Narodowym w Warszawie.
Wysoki i powtarzalny w latach plon można uzyskać tylko w warunkach zrównoważonego odżywiania mineralnego roślin! O niedoborze pierwiastków i czynnikach warunkujących efektywne odżywianie mineralne roślin opowiem podczas konferencji 22 listopada na stadionie PGE Narodowym. Zapraszam do wysłuchania całego referatu.
Prof. Marek Mrówczyński
Prof. Marek Korbas
Czy ewentualne wycofanie przez Unię Europejską 53 substancji czynnych spowoduje problemy z prawidłową realizacją integrowanej ochrony roślin? Czy wywoła to wzrost kosztów ochrony roślin? Jak ta decyzja może wpłynąć na obrót nielegalnymi środkami ochrony roślin? Odpowiedzi na te i inne pytania będzie można usłyszeć w trakcie mojego wystąpienia, na które serdecznie zapraszam.
Serdecznie zapraszam wszystkich rolników do wysłuchania mojego referatu na temat zwalczania chorób podsuszkowych. Wspólnie zastanowimy się nad zależnością pomiędzy systemem uprawy a występowaniem sprawców chorób oraz ilością i jakością plonu. Do zobaczenia w Warszawie.
p r aw o
p r ze pis y s p a d ko w e
Niegodność dziedziczenia, czyli kiedy spadek się nie należy W przypadku śmierci rolnika przejście majątku na spadkobiercę bądź spadkobierców następuje na podstawie dziedziczenia ustawowego bądź testamentowego. Nie zawsze jednak spadkobierca – z uwagi na swoje naganne zachowanie względem spadkodawcy – zostanie dopuszczony do dziedziczenia. Poniżej o tym, kto i w jakich sytuacjach może zostać uznany za niegodnego dziedziczenia, czym różni się uznanie za niegodnego dziedziczenia od wydziedziczenia oraz czy są sytuacje, w których można odwrócić skutki bezprawnych zachowań spadkobiercy. 24
D
tekst: a d w. a n n a s z a j n a-o l s z o w y, ADW. ANNA KLICZEWSKA zdj ę cia: s h u tt e r s t o c k
ziedziczenie majątku ruchomego (np. pieniędzy czy samochodu) oraz nieruchomości (np. gospodarstwa rolnego) może nastąpić na podstawie ustawy lub testamentu1. Nierzadko zdarza się, że spadkobierca powołany do spadku na podstawie ustawy czy testamentu wskutek swojego nagannego zachowania wobec spadkodawcy nie powinien zostać dopuszczony do dziedziczenia, tj. do przejęcia majątku spadkodawcy, wobec którego dopuścił się popełnienia jednego bądź więcej czynów wskazanych przez ustawodawcę. Za niegodnego dziedziczenia uznany zostać może spadkobierca zarówno ustawowy, jak i testamentowy. W niniejszym artykule przedstawimy sytuacje niegodności dziedziczenia, ponieważ coraz częściej pojawia się potrzeba stosowania jej, w tym również w przypadku dziedziczenia np. gospodarstw rolnych.
_
P ojęcie i pr z yc z y n y niego dn ości
dzie dzic z e ni a
Prawo przewiduje trzy sytuacje, w których spadkobierca może być uznany przez sąd za niegodnego. Podkreślić należy, iż wskazany przez ustawodawcę katalog jest zamknięty, to znaczy, że wyłącznie przyczyny wskazane w ustawie mogą stanowić podstawę uznania spadkobiercy za niegodnego. Nie mogą one być interpretowane rozszerzająco, zabronione jest również stosowanie wobec nich analogii. Pierwszą przyczyną uznania spadkobiercy za niegodnego jest dopuszczenie się przez niego umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy. W piśmiennictwie prawniczym wskazuje się, iż chodzi tu o przestępstwo w znaczeniu karnoprawnym, a zatem uregulowane w ustawie Prawo karne. Zaś wyrażenie „dopuszcza się” interpretowane jest nie tylko jako
co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l
t e m at n u m e ru
n o w o c ze s n a u p r a w a
Nowe wyzwania – nowe technologie
32
t e k s t: K a r o l H o ł o w n i a , K a r o l W i e t e s k a , Ł u k a s z G ł u c h o w s k i, z d j ę c i a: a r c h i w u m „Fa r m e r a”, m at e r i a ły p r a s o w e
P
rzed rolnictwem stoją ogromne wyzwania. Z jednej strony w szybkim tempie wzrasta liczba ludności na świecie, z drugiej zaś kurczy się powierzchnia upraw. Jak zatem zapewnić niezbędną ilość pożywienia jak najwyższej jakości? Kluczem do sukcesu w tej dziedzinie może być szeroko pojęte rolnictwo precyzyjne, dzięki któremu możliwe staje się zwiększenie plonów przy jednoczesnym racjonalnym wykorzystaniu środków produkcji. Przyglądając się światowym nowinkom w technice rolniczej, nie sposób nie zauważyć
postępu w kierunku automatyzacji pracy. Coraz częściej pojawiają się zaawansowane prototypy maszyn mogących wykonywać zadania bez udziału człowieka. Roboty pracują już od kilku lat w zamkniętych pomieszczeniach, na przykład w oborach. Wygląda jednak na to, że w niedalekiej przyszłości mogą znaleźć zastosowanie także w polu. Przykładem może być BoniRob oraz Selective Weed Control – dzieła firmy Deepfield Robotics związanej z firmą Bosch. Maszyny zostały zaprezentowane na targach Agritechnica 2015 w Hanowerze. To w pełni automatyczne
i selektywne urządzenia do pielenia, które mogą pochwalić się ponad 90-proc. skutecznością w wykonywaniu poleconych zadań. Na pola – na razie doświadczalne – zaczynają wkraczać również ciągniki, takie jak: Case IH Autonomus Concept Vehicle zaprezentowany na tytułowym zdjęciu. Rozwiązania nie są już tylko naukową fantazją, ale działającymi maszynami, oczywiście, wymagającymi udoskonalenia. Przeszkodą na drodze do wdrożenia tego typu rozwiązań są przede wszystkim przepisy bezpieczeństwa. Niewątpliwie jednak rewolucja
co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l
o c h r o n a r o ś l in
ag ro t e c h n i k a
Jesienna ochrona rzepaku ozimego T e k s t: M g r i n ż. J o a n n a G r o s z y k, SGGW w Wa r s z aw i e , Z d j ę c i a: MAREK Ko r b a s
Stosowanie fungicydów na plantacji rzepaku we wczesnych fazach rozwojowych pozwala na zwalczenie chorób, podnosi mrozoodporność i zwiększa szanse na szybsze ruszenie wegetacji na wiosnę.
W
momencie, kiedy rzepak wytworzy 4-8 liści, jest już narażony na porażenie przez groźne patogeny wywołujące choroby. Zlekceważenie ich pojawienia się we wczesnych fazach rozwojowych jest następstwem
Sucha zgnilizna kapustnych Choroba wywoływana jest przez dwa gatunki grzybów Leptosphaeria maculans oraz Leptosphaeria biglobosa
82
Źródłem infekcji są resztki pożniwne porażonych roślin oraz materiał siewny. Zdarza się, że źródłem zakażenia mogą być rośliny z rodziny kapustowatych. Rzepak porażany jest w okresie jesiennym poprzez zarodniki stadium workowego powstające na resztkach słomy rzepakowej. Owocniki po pewnym czasie uwalniają zarodniki workowe, które unoszone z masami powietrza – niekiedy na duże odległości – opadają na liście rosnącego na plantacji rzepaku i rozpoczyna się proces chorobowy. Po infekcji zarodnikami workowymi mamy do czynienia ze stadium konidialnym grzyba – Phoma lingam. Zarodniki te przenoszone są z kroplami deszczu na niewielkie odległości. Miejscem infekcji jest zwykle część podliścieniowa oraz liście. Objawami choroby są żółte, chlorotyczne plamy o wielkości 2-5 mm. Następnie plama zmienia barwę na jasnobrązową lub jasnoszarą. Na powierzchni takich plam można zauważyć czarne punkty – owocniki (piknidia), z których uwalniane są w śluzowatej wstędze zarodniki, które są ważnym wtórnym źródłem choroby w czasie jesiennej, a potem wiosennej wegetacji rzepaku.
dużych strat w plonie. W okresie jesiennym na plantacji rzepaku mogą wystąpić następujące choroby: sucha zgnilizna kapustnych (Leptosphaeria spp. st. kon. Phoma lingam), czerń krzyżowych (Alternaria spp.), szara pleśń (Botryotinia fuckeliana st. kon. Botrytis cinera) czy cylindrosporioza (Pyrenopeziza brassicae st. kon. Cylindrosporium concentricum). W okresie wschodów wiele patogenów może być przyczyną zgorzeli siewek lub zahamowania rozwoju roślin (np. Pythium debaryanum, Fusarium spp., Rhizoctonia solani, Alternaria spp. i Peronospora parasitica – sprawca mączniaka rzekomego). Powszechne nasilenie pojawienia się chorób związane jest z rosnącym udziałem rzepaku
Choroba powoduje zamieranie liści, co zmniejsza powierzchnię asymilacyjną. Grzybnia poprzez nerw główny lub boczne przerasta i lokuje się w szyjce korzeniowej. Kiedy liść odpadnie jesienią, w miejscu blizny po ogonku widać brunatną plamę. To oznaka wniknięcia grzyba w to miejsce i rozpoczęcie procesu chorobowego, który, jeśli nie zostanie przerwany, rozwinie się w mokrą zgniliznę, a pod koniec wegetacji doprowadzi do zmurszenia porażonej łodygi i do wyłamania się rośliny. W ten sposób dochodzi do ostatniej fazy rozwoju sprawcy suchej zgnilizny kapustnych.
co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l
t e s t cią g nik a N e w H ol l a n d T 7. 210
t e c h n i k a ro l n i c z a
Mocny i komfortowy Nowa seria ciągników T7 firmy New Holland debiutowała na naszym rynku prawie równo rok temu podczas targów Agro Show w Bednarach. Minęło więc trochę czasu, zanim mogliśmy w redakcyjnym teście ocenić nowe traktory. Warto jednak było czekać...
_
T e k s t: K a r o l W i e t e s k a , Z d j ę c i a: K a r o l W i e t e s k a , R a fa ł B l u s
Do
testu „Farmera” otrzymaliśmy ciągnik oznaczony symbolem T7.210, który dostarczyła firma Agroskład (oddział w Łowiczu) będąca jednym z autoryzowanych dealerów marki New Holland. Bogato wyposażona maszyna testowa kosztuje katalogowo 360 tys. zł (wszystkie podane ceny są wartościami netto), ale podstawową wersję można nabyć za 325 tys. zł. Głównymi zadaniami, jakie postawiliśmy przed ciągnikiem, były orka siewna i transport obornika rozrzutnikiem o pojemności 16 m 3.
l ż e js z a t7- k a
Testowany New Holland T7 należy do tzw. „małej serii T7”, ponieważ od swoich „większych braci” z tej samej rodziny ma mniejszy rozstaw osi: 2734 mm w stosunku do 2884 mm. Mniejsze modele (T7.175, T7.190, T7.210, T7.225) są również wyraźnie lżejsze – ich masa bez obciążników wynosi 6750 kg (duże modele ważą 8140 kg). Jednakże mniejsza masa nie stanowi tutaj żadnego problemu, pozwala na pełne wykorzystanie mocy ciągnika i zapewnia także bardzo dobrą stabilność podczas pracy
z zawieszanymi maszynami, jak i transportu po nierównych drogach. Dodatkowym atutem naszego ciągnika był przedni TUZ, na którym zawieszono obciążnik o masie 1,5 t. Dzięki temu z 4-skibowym pługiem o masie przekraczającej 1,6 t zawieszonym na tylnym TUZ (który jest w stanie podnieść maksymalnie ponad 8,2 t) traktor zachowywał się bardzo stabilnie zarówno podczas obracania, jak i transportu drogowego. Duża w tym też zasługa amortyzacji tylnego układu zawieszenia narzędzi, która wychwytuje drgania zawieszonej maszyny i przenosi je
112
co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l
Prenumerata miesięcznika dwuletnia
192,00 zł
dla
nowych
prenumeratorów
roczna
102,00 zł
roczna
96,00 zł
kwartalna
25,50 zł
dla czytelników przedłużających prenumeratę
półroczna
51,00 zł
dwuletnia
180,00 zł dla uczniów i studentów Prenumerata może się rozpoczynać od dowolnego numeru
78 1600 1055 0002 3211 5599 3001
roczna
78,00 zł
P o l s k i e To w a r z y s t w o W s p i e r a n i a P r z e d s i ę b i o r c z o ś c i S A u l . P. Ś c i e g i e n n e g o 3 , 4 0 - 11 4 K a t o w i c e 7 8 1 6 0 0 1 0 5 5 0 0 0 2 3 2 1 1 5 5 9 9 3 0 0 1
Polskie Towarzystwo Wspierania Przedsiębiorczości SA ul. P. Ściegiennego 3, 40-114 Katowice
ferma
p a gin a
ferma
polecamy:
str.
176 132
c h o r o b y m e ta b o l i c z n e k r ó w m l e c z n y c h
w p ły w ś w i at ł a i t e m p e r at u r y
Wzrost wydajności mlecznej krów spowodował pojawienie się w stadach bydła mlecznego niekorzystnych zjawisk powodujących pogorszenie zdrowia i płodności utrzymywanych zwierząt.
n a pa r a m e t ry ro z ro d u ś w i ń
str. 146 187
Intensywność oświetlenia i temperatura powietrza należą do najważniejszych czynników środowiskowych stymulujących wyniki rozrodu stada podstawowego.
f a r mfearr m pf aerźrm dpzeaireź rd lu nzty iike r2n0i k1 62 0 1 6
125 125
w y p o s a że nie o b ó r
Ferma
Komfortowe legowiska Krowy mleczne dużą część czasu spędzają w pozycji leżącej, która stanowi optymalną pozycję do przeżuwania. Należy więc zapewnić im do tego celu jak najlepsze warunki.
T e kst: Ł u kasz C hmi e l e wski, Z dj ę cia: Ł u kasz C hmi e l e wski, T omasz P iotrowski, mat e riały prod u c e ntów
O
138
becnie istnieje wiele możliwości wyposażenia boksu legowiskowego dla krów mlecznych – jednego z najważniejszych miejsc w oborze, od którego w dużym stopniu zależy produkcja mleka w stadzie. Planując rozmieszczenie legowisk, należy jednak pamiętać przede wszystkim o zachowaniu odpowiedniej obsady krów. Pomijając kwestię rodzaju powierzchni, legowiska będą spełniały swoją funkcję jedynie wtedy, gdy krowy będą miały do nich swobodny dostęp. Nie może mieć miejsca sytuacja, że krów w oborze jest więcej niż boksów legowiskowych. Wówczas następuje wśród zwierząt rywalizacja o legowiska, co niepotrzebnie generuje zachowania agresywne i stres w stadzie.
_
Odpowiednie wymiary
Projektując legowiska, trzeba również wziąć pod uwagę dostosowanie wymiarów legowisk do posiadanych zwierząt i konstrukcji budynku. Biorąc pod uwagę naturalny ruch krowy przy wstawaniu, należy zachować określoną odległość legowisk od ścian budynku, która powinna wynosić min. 60 cm. Często popełnianym błędem jest montaż legowisk zbyt blisko ściany budynku, w wyniku czego krowa nie ma możliwości wymachu głową podczas wstawania. W efekcie krowy mniej chętnie korzystają z takich legowisk lub też kładą się w nienaturalnych pozycjach (bokiem, tyłem). Wymiary legowisk muszą być dostosowane do gabarytów zwierząt. Oczywiste jest, że inne standardy będą musiały spełnić legowiska dla krów rasy jersey, a inne dla krów holsztyńsko-fryzyjskich. Wyznaczając długość boksu legowiskowego, można posłużyć się wzorem:
• 2 x wysokość w krzyżu (cm), kiedy stanowisko ograniczone jest ścianą, • 1,8 x wysokość w krzyżu (cm), kiedy stanowisko jest otwarte. Wyznaczając z kolei szerokość stanowiska, pomocny może okazać się wzór: • 2 x szerokość krowy w guzach biodrowych (cm). Kluczową rolę w funkcjonalności stanowisk odgrywa rura karkowa. To jej położenie limituje faktyczną głębokość legowiska. Prawidłowe jej usytuowanie określają następujące wzory: • wysokość = 0,83 x wysokość krowy w krzyżu (cm) • głębokość = 1,2 x wysokość krowy w krzyżu (cm). Jeżeli rura karkowa znajduje się zbyt blisko kanału gnojowego, zmniejsza się w ten sposób głębokość legowiska. Można wówczas obserwować, że znaczna część zwierząt chcących się położyć stoi jedynie przednimi nogami na legowisku. Z kolei u innej części zwierząt można zaobserwować w takim przypadku powstałe w wyniku naporu na rurę karkową odgniecenia i wrzody w okolicach karku. Sytuacji takich można unikać poprzez (oprócz oczywiście odpowiedniego położenia przegrody karkowej) wykorzystanie zamiast stalowej rury przegród elastycznych (taśmy, liny), które pod naporem zwierząt nieco się uginają, ograniczając w ten sposób ryzyko powstawania urazów.
_
Co na legowiska?
Podstawowe wymagania, jakie powinna spełniać powierzchnia legowiska, to przede wszystkim wygoda i komfort dla zwierząt podczas kładzenia się, leżenia
co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l