Farmer 12 2016 zajawka by Grupa PTWP

NR 12

partner nowoczesnego rolnika

ukazuje się od 1931 r. • cena 10 zł (w tym 8% VAT)

12 grudzień 2016

grudzień 2016 cena 10 zł (w tym 8% VAT) nr indeksu 365394

Temat numeru

Narodowe Wyzwania w Rolnictwie na Narodowym

farmer.pl Aktualności

Agrotechnika

ferma

MRiRW: przed

Raport

Jak budować

nami dobry rok

o stanie ozimin

w kryzysie?

nr indeksu 365394

VI cykl konferencji

konferencje na Więcej informacji oraz rejestracja na poszczególne www.farmer.pl/konferencje/

LOK ALIZACJE 2017 ek Topacz 12 stycznia – woj. dolnośląskie – Zam ek Biedrusko 19 stycznia – woj. wielkopolskie – Zam ek w Gniewie 31 stycznia – woj. pomorskie – Zam – Zamek Ryn 7 lutego – woj. warmińsko-mazurskie Zamek Pułtusk 9 lutego – woj. mazowieckie – Hotel d Lublinem Akropol 14 lutego – woj. lubelskie – Pałac po

Organizator:

CH POROZMAWIAMY ZA TR NĘ W H YC OW MK ZA W M ZE TYM RA HNICE ROLNICZE J. O FINANSACH, AGROTECHNICE I TEC

EDY TORIAL

Czy to był dobry rok? Rz

„ fa r m e r a”

ąd Beaty Szydło, podsumowując pierwsze 12 miesięcy działalności, przekonuje, że był to dobry rok… również dla rolnictwa. Także ministerstwo rolnictwa pod kierownictwem Krzysztofa Jurgiela pozytywnie ocenia miniony rok, zaznaczając, że choć niektórym gospodarstwom było trudno, to i tak wiele udało się zmienić na lepsze. A jak oceniają ten czas rolnicy? Pod względem wyniku ekonomicznego wielu gospodarzy uznaje go za jeden z najgorszych w ciągu kilku ostatnich lat. W rok 2016 weszliśmy już z niskimi cenami w niemal wszystkich sektorach produkcji rolniczej i niestety z bardzo niskimi temperaturami, których skutki większość rolników zaobserwowała wiosną na swoich polach, a właściwie w pełnym zakresie po żniwach, gdy okazało się, że zbiory są znacznie niższe niż zazwyczaj. Wysoka skala złego przezimowania upraw dotknęła dużą część Polski, zwracając uwagę na konieczność dyskusji nad zmianami w systemie ubezpieczeń rolnych. W efekcie trudnej zimy 2015/2016 ubezpieczenia z państwową dopłatą jesienią 2016 r. rozeszły się w ciągu niespełna 2 dni, co więcej – starczyło ich dla mniejszej liczby zainteresowanych niż przed rokiem. Jednak w przyszłym roku kwota przeznaczona na dopłaty do ubezpieczeń rolnych ma być kilkakrotnie większa. Na pewno ubezpieczenia, choć kosztowne, dają pewną gwarancję przychodów dla rolnika. Wiosną dużo kontrowersji wywołała też ustawa o sprzedaży ziemi, ograniczająca dostęp do gruntów rolnych obcokrajowcom i dużym gospodarstwom (niespełniającym definicji gospodarstwa rodzinnego). Z pewnością jednym z jej największych plusów było wyeliminowanie spekulantów z rynku ziemi, ale mimo kilku nowelizacji wciąż niektóre zapisy wymagają dalszej dyskusji.

W sierpniu wybuchła prawdziwa bomba – ASF. Niemal codziennie słyszeliśmy o kolejnych ogniskach i rozszerzeniach strefy objętej zagrożeniem. Scenariusz malował się w bardzo ciemnych barwach. Na szczęście, m.in. dzięki działaniom służb weterynaryjnych, udało się zwolnić rozprzestrzenianie się choroby zagrażającej nie tylko polskiej, lecz także europejskiej produkcji trzody. Niestety, największy dramat przeżyli producenci z zagrożonych stref, od których nikt nie chciał kupić świń. Specustawa okazała się nieskuteczna, a część rolników od bankructwa uratowały wcześniej wypłacone pieniądze z zaliczek na poczet dopłat bezpośrednich. To na pewno większość rolników oceniła pozytywnie. Czy jednak to wystarczy do takiej samej oceny całego roku? Co prawda kończymy go z optymistycznymi trendami w cenach trzody, mleka i nawet lekkimi wzrostami cen zbóż, ale czy to początek lepszych czasów? Mam nadzieję, że przynajmniej dobra prognoza na nowy rok.

Radosnych świąt Bożego Narodzenia, spokojnych chwil w rodzinnej atmosferze, a w nadchodzącym nowym roku wysokich plonów, dobrej pogody, sukcesów w hodowli, korzystnych cen, wzrostowych trendów, udanych inwestycji oraz wszelkiej pomyślności życzy redakcja „Farmera”

3 farmer grudzień 2016

wojciech denisiuk, redaktor naczelny

DZIAŁ

SPIS TREŚCI

A D R E S R E DA KC JI: al. Jana Pawła II 27, 00-867 Warszawa; tel. 22 550 69 03, faks 22 550 69 01; www.farmer.pl R E DA K TO R N AC Z E L N Y: Wojciech Denisiuk: wojciech.denisiuk@farmer.pl Z A S T Ę P C Y R E DA K TO R A N AC Z E L N EG O: Wojciech Konieczny: wojciech.konieczny@farmer.pl Agnieszka Królak: agnieszka.krolak@farmer.pl Z E S P Ó Ł R E DA KC YJ N Y: Karol Hołownia: karol.holownia@farmer.pl Małgorzata Tyszka: malgorzata.tyszka@farmer.pl Marzena Pokora-Kalinowska: marzena.kalinowska@farmer.pl Iwona Dyba: iwona.dyba@farmer.pl Łukasz Chmielewski: lukasz.chmielewski@farmer.pl Anna Kobus: anna.kobus@farmer.pl Katarzyna Szulc: katarzyna.szulc@farmer.pl Bartosz Wojtaszczyk: bartosz.wojtaszczyk@farmer.pl Jacek Kościański: jacek.koscianski@ptwp.pl Karol Wieteska: karol.wieteska@farmer.pl S TA Ł A W S P Ó Ł P R AC A: Tomasz Roszkowski Henryk Wątroba: henryk.watroba@farmer.pl Tomasz Piotrowski: tomasz.piotrowski@farmer.pl Łukasz Głuchowski: lukasz.gluchowski@farmer.pl

temat numeru ko n f e r e n c j a „ f a r m e r a” na narodow ym

na Narodowym KONFERENCJA / IV EDYCJA

DZ I A Ł M A R K E T I N G U I R E K L A M Y: Tomasz Ruszkowski – dyrektor Aleksandra Janik-Janus: aleksandra.janik@ptwp.pl, tel. 32 356 76 32 Urszula Tarasiuk: urszula.tarasiuk@farmer.pl, tel. 22 550 69 09

Tłumy rolników na Narodowym �� 28

M E N E DŻ E R T Y T U Ł U: Magdalena Twardokęs: tel. 32 356-76-58; tel. kom. 608 291 412; magdalena.twardokes@ptwp.pl

Agrotechnika w dwóch odsłonach �� 34

Bolączki krajowych producentów świń �� 32 II konferencja „Sady i Ogrody na Narodowym” �� 37 Innowacyjność w rolnictwie nagrodzona po raz drugi �� 38

KO L P O RTA Ż I P R E N U M E R ATA: Michał Wybraniec – kierownik Działu Kolportażu: tel. 32 209 13 03 w. 135; michal.wybraniec@ptwp.pl N A P O C ZCI E I U L IS TO N OS Z A M OŻ N A Z A M ÓW I Ć P R E N U M E R AT Ę N A K WA RTA Ł: – do 30 listopada na I kwartał, – do 28 lutego na II kwartał, – do 31 maja na III kwartał, – do 31 sierpnia na IV kwartał. „Ruch” przyjmuje wpłaty na okresy kwartalne: – do 5 grudnia na I kwartał, – do 5 marca na II kwartał, – do 5 czerwca na III kwartał, – do 5 września na IV kwartał. P R E N U M E R ATA Z AG R A N I C Z N A: Oddział Krajowej Dystrybucji Prasy w Warszawie, „RUCH SA” ul. Jana Kazimierza 31/33, 00-958 Warszawa, skr. pocztowa 12, tel. 22 532 88 16 lub 22 532 87 31 W Y DAWC A: Polskie Towarzystwo Wspierania Przedsiębiorczości SA KATOWICE BUSINESS POINT P R E Z E S: Wojciech Kuśpik ul. P. Ściegiennego 3, 40-114 Katowice, tel. 32 209 13 03, fax 32 253 06 77

S T U DI O G R A FI C Z N E: Jakub Tabor – Dyrektor kuba@ptwp.pl; tel: 32 209 13 03 S K Ł A D: Karina Chrapka, Urszula Przyłucka, Katarzyna Świerczek KO R E K TA: Jolanta Goryczka, Anna Kamińska, Jacek Molencki O K Ł A D K A: Studio PTWP D RU K: ORTIS Sp. z o.o., Wrocław N A K Ł A D: 17 000 egz. O D DA N O D O D RU KU: 24.11.2016 r. O G ŁOS Z E N I A D RO B N E B E Z P Ł AT N E T Y L KO D L A RO L N I KÓW: tel. 22 550 69 03 Z DJ ĘCI A: PTWP SA, Żelazna studio, FARMER Redakcja prosi Autorów o nieprzesyłanie materiałów już publikowanych lub wysłanych do innych czasopism. Zastrzega się prawo skracania, adiustacji tekstów, zmiany tytułów oraz innych poprawek w nadesłanych artykułach i ogłoszeniach. Przedruk, kopiowanie całości lub części bez pisemnej zgody PTWP SA są zabronione. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń.

Codzienne informacje dla rolników

SPIS TREŚCI

72 Wiosenne

oznacz anie a zotu miner alnego

Przed nami dobry rok � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 8 Ostatnie 12 miesięcy w opinii polityków i związkowców � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 10 Dopłaty się opóźnią? � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 14 Pohandlować z Kanadą – kuszące czy ryzykowne? � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 16 Rolnictwo kanadyjskie � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 20 Odszkodowanie w przypadku naprawy

stałe działy „Farmera” 44 Ko n t r a k t y

Wiadomości �� 6 Farmer.pl �� 24 „Farmer” poleca �� 25 Sonda „Farmera” �� 26 O tym się mówi �� 27 Agronowości �� 48 Agrowydarzenia �� 50 Technika nowości �� 78 Technika wydarzenia �� 79 Gadżety �� 103 Ferma �� 105 Nowości bydło �� 106 Wydarzenia bydło �� 107 Notowania rynku wołowiny i mleka � 108 Nowości świnie �� 122 Wydarzenia świnie �� 123 Notowania rynku wieprzowiny �� 124 Kuchnia �� 140 Relaks z „Farmerem” �� 142 Najlepsi z najlepszych – jubileuszowe konkursy rozstrzygnięte �� 142 Krzyżówka �� 144 Ogłoszenia drobne �� 145 Co mi leży na wątrobie �� 146

94 S p r aw dzo n y s i ł ac z – u ż y w a n y J o h n D e e r e 7830

maszyn rolniczych � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 22 agrotechnik a

Stan ozimin przed zimą � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 60 Pszenica ozima wymagać będzie dokrzewienia � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 64 Dlaczego herbicyd nie działa – część 4 � � � � � � � � � � � � � � 68 Perspektywy rozwoju uprawy soi � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 76 technik a rolnicz a

Priorytetem tania eksploatacja – nowy Zetor Proxima � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 80 Cicho i bez spalin – ładowarka Kramer KL 25.5 eL � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 82 „Szóstka” to podstawa – przyczepy o ładowności 6 t � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 84 Zdążyć przed zimą – mycie i konserwacja maszyn � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 90 Common rail – fakty i mity � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 98 ferma

Dobry TMR to sztuka � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 110 Dlaczego krowa poleguje? � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 114 Naturalnie znaczy lepiej? � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 118 Jak budować w kryzysie? � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 120 Jakie są bariery dla rozwoju produkcji świń w kraju? � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 126 Opłacalność produkcji tuczników i możliwość jej poprawy � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 128 Czas na krajową soję? � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 132 Żelazna recepta na sukces � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 134 Wszystko zaczyna się od loszki � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 136 Biogazownia – antidotum na problemy z zagospodarowaniem gnojowicy � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 139

C E TA

AKTUALNOŚCI

Pohandlować z Kanadą – kuszące czy ryzykowne? Jakie możliwości daje CETA, umowa o wolnym handlu między Unią Europejską i Kanadą, polskiemu rolnikowi? Czy producenci żywności znad Wisły mają jakiekolwiek szanse w starciu z wysokoprzemysłowym rolnictwem Kanady? Eksperci mają wątpliwości, ale nasz eksport rolno-spożywczy do Kanady wzrósł o 60 proc. w ciągu czterech lat. T E K S T: A L E K S A N D R A P TA K, Z D J Ę C I A: S H U T T E R S T O C K

K 16

anada, kraj długi na pięć tysięcy kilometrów z zachodu na wschód, jest dziś w centrum zainteresowania przedsiębiorców z Unii Europejskiej. Firmy patrzą na Kanadę zarówno z nadzieją, jak i z obawą, trudno bowiem jednoznacznie określić, jak po wejściu w życie umowy o wolnym handlu rozwiną się gospodarcze stosunki po obu stronach Atlantyku. Większość ekspertów straszy, inni uspokajają, handel międzynarodowy nigdy nie rozpalał takich emocji. W chwili spokoju między podpisaniem umowy CETA a jej wejściem w życie jest więc czas, by zastanowić się nad wpływem tej umowy na polską gospodarkę, a zwłaszcza rolnictwo. CETA to skrót od angielskiej nazwy Umowy o wolnym handlu pomiędzy Unią Europejską a Kanadą. Donald Tusk podpisał ją pod koniec października w imieniu Unii Europejskiej, wspierany przez szefa Komisji Europejskiej Jean-Claude Junckera oraz premiera Słowacji Roberta Fico. Kanadę reprezentował jej premier Justin Trudeau. To pierwsza umowa handlowa pomiędzy UE a jedną z najważniejszych światowych gospodarek. Jej pięcioletnie negocjacje zakończyły się w 2014 roku. Teraz z kolei muszą ją ratyfikować parlamenty krajów członkowskich. Część handlowa CETA wejdzie w życie już na początku 2017 roku.

Teoretycznie, CETA ma przynieść samo dobro, otwarcie rynków handlowych, zniesienie ceł. Komisja Europejska liczy, że handel z Kanadą wzrośnie o 23 proc., na czym Europa ma zarobić 12 mld euro. Już samo zniesienie 99 proc. ceł na towary ma przynieść 500 mln euro zysku. Wzajemnie otwarte zostaną przetargi publiczne, a także rynek usług finansowych. CETA ma też ułatwić podróżowanie pracowników przedsiębiorstw między UE i Kanadą, powstrzymać nielegalne kopiowanie europejskich innowacji i znaków towarowych, chronić produkty regionalne. Na liście produktów chronionych nie znalazła się jednak żywność z Polski.

C Z Y DZIĘKI CETA POL SK A Ż Y WNOŚĆ

PODBI JE K ANADĘ?

Do tej pory z pewnością tego nie zrobiła. Eksport z Polski do Kanady w 2015 r. wyniósł ok. 1,2 mld dolarów, natomiast eksport towarów rolno-spożywczych zajmował niewielką

co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l

F I N A N S E „FA R M E R A”

ko n t r a k t y

pszenica M AT I F

pszenica CBOT

kukurydza M AT I F

kukurydza CBOT

+2,29%

-3,09%

+3,61%

-2,47%

maks. 7 4 5 z ł / t min. 694 zł/t

maks. 6 2 9 z ł / t min. 587 zł/t

maks. 7 3 5 z ł / t min. 686 zł/t

maks. 5 7 1 z ł / t min. 527 zł/t

745 zł/t*

629 zł/t

735 zł/t

571 zł/t

Rosną ceny europejskich surowców rolnych

Rekordowa produkcja zbóż i oleistych na świecie nie przeszkadza wzrostom cen w Europie. Rzepak na MATIF jest najdroższy od 2,5 roku.

t e k s t: t o m a s z r o s z k o w s k i

minionym okresie (14 października – 18 listopada) na światowych giełdach surowców rolnych doszło do rozbieżnych notowań zbóż w Europie i USA. Silnie umacniający się amerykański dolar w stosunku do światowych walut (po wyborach prezydenckich 8 listopada), w tym do euro, spowodował spadek cen zbóż na giełdzie w Chicago (mniejsza konkurencyjność eksportu) i jednocześnie wzrost notowań zbóż europejskich (wzrost konkurencyjności eksportu). W tym klimacie inwestycyjnym spośród amerykańskich towarów jedynie soja podrożała za sprawą utrzymującego się wysokiego eksportu (zwyżkom nie przeszkodziły nawet zapowiadane rekordowe w historii zbiory soi w USA). Ponownie liderem rynku w ostatnim miesiącu był rzepak, którego cena 31 października wyznaczyła lokalny szczyt notowań w obecnej fali wzrostowej i była najwyższa od 2,5 roku, osiągając w tym dniu cenę 400,5 euro/t. Następnie notowania przeszły w fazę korekty i 18 listopada zakończyły sesję z ceną 397,5 euro/t (1768 zł/t) – wzrost przez miesiąc o 2,3 proc. Korekta na rzepaku jest niewielka, co świadczy o silnym rynku i należy oczekiwać powrotu do trendu wzrostowego. W Polsce (sonda „Farmera”) średnia cena rzepaku w skupie wzrosła w tym czasie o 3,0 proc., do 1683 zł/t. Pszenica na Matif po wzroście o 2,3 proc. kosztowała 167,50 euro/t i osiągnęła najwyższą cenę od 11 sierpnia br. W przeliczeniu na złotówki jest najdroższa od 22 lipca

br. i kosztuje 745 zł/t. Wyższa wycena notowań jest zasługą silnego osłabienia złotówki względem euro. Niestety, w Polsce średnia cena pszenicy w skupie (według sondy „Farmera”) jest o ok. 150 zł/t niższa. Kukurydza na paryskiej giełdzie podrożała o 3,6 proc. do 165,25 euro/t (735 zł/t). W Polsce (sonda „Farmera”) średnia cena w skupie kształtuje się na poziomie niższym o 190 zł/t (przez miesiąc zwiększyła się o 20 zł).

Z BOŻ A

Międzynarodowa Rada Zbożowa (IGC) w raporcie opublikowanym 27 października br. podniosła (w stosunku do raportu z 28 września br.) prognozę globalnej produkcji zbóż w sezonie 2016/17 o 8 mln t, do rekordowego historycznie poziomie 2077 mln t. Zapasy końcowe mają wynieść 498 mln t (wzrost o 6 mln t w stosunku do raportu wrześniowego). W poprzednim w sezonie światowe zbiory zbóż wyniosły 2003 mln t (korekta w górę o 1 mln t), a zapasy 475 mln t (korekta w górę o 3 mln t). Światowe zbiory pszenicy prognozowane są w obecnym sezonie na poziomie o 1 mln t wyższym niż przed miesiącem i mają wynieść rekordowe 748 mln t (przypomnę, że jeszcze w raporcie z 1 kwietnia br. prognozowano jedynie 713 mln t, a w poprzednim sezonie 2015/16 zebrano również rekordowe 737 mln t). Spadek produkcji w stosunku do poprzedniego raportu oczekiwany jest – to już tradycja w ostatnich miesiącach – w Unii

co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l

l u s t r a cja p ol a

AG RO T E C H N I K A

Stan ozimin przed zimą Lustracja pola przed spoczynkiem zimowym jest ważnym elementem prowadzenia upraw. Pozwala zaplanować strategię nawożenia oraz ochronę roślin po wiosennym ruszeniu wegetacji. T E K S T : J O A N N A G R O S Z Y K, A N N A KO B U S, K ATA R Z Y N A S Z U L C , Z D J Ę C I A: A N N A KO B U S, K ATA R Z Y N A S Z U L C

egoroczne warunki do siewu zbóż ozimych nie były zbyt korzystne ze względu na pogodę. Suchy wrzesień i mokry październik utrudniły dotrzymanie zalecanych terminów agrotechnicznych. Opóźniony termin siewu zbiegł się ze spadkiem średniej temperatury dobowej, co zdecydowanie spowolniło tempo wschodów oraz dalszy wzrost roślin. Na początku III dekady listopada rośliny nie przekroczyły fazy 3 liści. Szansa na ich wejście w krzewienie przed zimą jest coraz mniejsza, tym bardziej że w niektórych regionach

Polski, m.in. na Mazowszu i na Podlasiu, pojawił się pierwszy śnieg, który zahamował wegetację roślin. Przypomnijmy, że faza krzewienia jest bardzo ważnym etapem w rozwoju roślin i rozpoczyna się, kiedy wyrosną 4 liście. Powstaje wówczas pierwszy węzeł krzewienia. Wraz z 5. liściem pojawia się drugi, a od 6. kolejny. To szczególnie istotne dla takich gatunków, jak żyto i jęczmień ozimy, które krzewią się wyłącznie jesienią. Pozostałe gatunki ozime, tj. pszenica i pszenżyto, dokrzewiają się wiosną. Należy jednak pamiętać,

co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l

n a w oże nie r o ś l in

AG RO T E C H N I K A

Wiosenne oznaczanie azotu mineralnego Ustalając wiosenną dawkę azotu, warto wiedzieć, ile tego pierwiastka znajduje się już w glebie. Pozwoli to na oszczędne gospodarowanie jednym z najdroższych środków produkcji, jakim jest nawóz azotowy. T E K S T I Z D J Ę C I A: W O J C I E C H KO N I E C Z N Y

R 72

ośliny potrzebują dużych ilości azotu, przy czym suchy materiał roślinny zawiera 3-4 proc. tego pierwiastka. Azot atmosferyczny, pomimo swojej obfitości, dla roślin jest niedostępny. Większość roślin może pobierać azot tylko z gleby i to głównie w dwóch formach: amonowej i azotanowej. Badania wykazują, że najlepiej rosną rośliny, które mają dostęp do obydwu form azotu. Stosunek pobierania obydwu form zależy od danego gatunku rośliny, ale i tak większość azotu pobierana jest w formie azotanowej. Ze względu na szybciej zachodzącą w glebie przemianę mikrobiologiczną formy amonowej do azotanowej i jej większą mobilność korzenie są w większym stopniu wystawione na oddziaływanie formy azotanowej niż amonowej. W mokrych lub kwaśnych ekosystemach sytuacja może wyglądać inaczej. Na przykład rośliny uprawiane w warunkach zalewowych, takie jak ryż, większość zużywanego przez siebie azotu pobierają w formie amonowej. Azot pobierany przez korzenie roślin jest przemieszczany do górnej części rośliny, zazwyczaj w postaci grupy aminowej (-NH2). Tam ulega przekształceniu na aminokwasy, a następnie białka. Ponadto służy do budowy kwasów nukleinowych

RNA i DNA. Wchodzi też w skład witamin, nukleotydów, alkaloidów. Azot w glebie występuje przede wszystkim w formie związków organicznych. W wierzchniej jej warstwie, czyli tam, gdzie dochodzi do akumulacji próchnicy, N organiczny stanowi średnio 94 proc. całkowitej zawartości. Im bardziej warunki panujące w glebie sprzyjają powstawaniu związków humusowych, tym wyższa jest zawartość azotu. Próchnica ma znaczny wpływ na gospodarkę azotem. Jest podstawowym źródłem organicznych form tego pierwiastka, który w tej postaci jest magazynowany w glebie. Głównym źródłem azotu organicznego w glebie są resztki roślinne i zwierzęce oraz składniki próchnicy. Gleby drobnoziarniste mają więcej azotu niż gleby gruboziarniste. Decyduje o tym wyższa pojemność wodna, mniejsza przepuszczalność i większa zawartość połączeń organiczno-mineralnych. Najbogatsze w ten pierwiastek są czarnoziemy, czarne ziemie i rędziny. Najmniej zawierają go gleby bielicowe. Pośrednie miejsce zajmują gleby brunatne. Podobnie jak zawartość materii organicznej, ilość azotu w glebie zmniejsza się w miarę głębokości.

co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l

u ż y w a ny J o h n D e e r e 783 0

T E C H N I K A RO L N I C Z A

SPRAWDZONY SIŁACZ

T E K S T: Ł U K A S Z G Ł U C H O W S K I, Z D J Ę C I A: Ł U K A S Z G Ł U C H O W S K I, K A R O L W I E T E S K A , M AT E R I A ŁY P R A S O W E

Przeglądając oferty ciągników używanych o mocy około 200 KM, zwróciliśmy uwagę na Johna Deere’a 7830. Nie jest to maszyna tania, ale sprawdzona, ciesząca się uznaniem właścicieli dużych gospodarstw z racji niskiej awaryjności oraz trwałości i bardzo dobrych właściwości uciągowych. 94

iągniki Johna Deere’a serii 7030 były produkowane w latach 2006-2011 (następcą serii 7030 jest 7000R, która jest obecnie oferowana w sprzedaży), więc najmłodsze egzemplarze mają 5 lat. Musimy jednak pamiętać, że ciągniki tej serii to prawdziwe „woły robocze”, które nierzadko wypracowują ponad 2 tys. godzin rocznie. Z drugiej strony, egzemplarze o przebiegu ponad 20 tys. godzin, w których nie było potrzeby przeprowadzenia poważniejszych napraw, nie należą do rzadkości. Sercem modelu 7830 jest silnik o mocy 225 KM i z maksymalnym momentem obrotowym na poziomie 957 Nm. Przy masie własnej sięgającej 8 ton, dobrym układzie przeniesienia napędu i wydajnej hydraulice, ciągnik znakomicie radzi sobie w ciężkich pracach uprawowych, jak i transportowych. Ceny za używany egzemplarz

wyprodukowany w latach 2006-2011 kształtują się w zakresie 180-250 tys. zł. SIL NIK Z DUŻ Y M Z A PA SE M M OC Y

Ciągniki serii 7030 są napędzane silnikami o mocach od 175 do 220 KM. Są to modele: • 7630 (o mocy 175 KM, zastępujący model 7720), • 7730 (o mocy 190 KM, zastępujący model 7820), • 7830 (o mocy 205 KM, zastępujący model 7920), • 7930 (o mocy 220 KM, niemający odpowiednika w poprzedniej serii 7020). W stosunku do poprzedzającej je serii 7020 moc nominalna w każdym modelu została zwiększona o 15 KM. Ponadto u poprzedników dwa największe modele napędzał silnik PowerTech o pojemności 8,1 l.

Nowością w serii 7030 było wprowadzenie w dwóch największych modelach silnika PowerTech Plus o pojemności 6,8 l, czyli jednostki montowanej w dwóch mniejszych modelach tej serii. PowerTech Plus to 6-cylindrowe, czterozaworowe silniki wysokoprężne z układem wtrysku Common Rail, wyposażone w układ recyrkulacji spalin (EGR) oraz turbosprężarkę o zmiennej geometrii. Obecny w ciągnikach serii 7030 „system inteligentnego zarządzania mocą” (IPM) zwiększa dostępną nominalnie moc podczas prac z wykorzystaniem WOM i przy transporcie z prędkością powyżej 15 km/h. Komputer sterujący wtryskiem paliwa odczytuje obciążenie silnika i w razie potrzeby natychmiast reaguje, generując dodatkowe konie i niutonometry. Parametry mocy i momentu obrotowego mogą zostać zwiększone do 20 proc.

co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l

PRENUMERATA MIESIĘCZNIKA DWULETNIA

192,00 zł

DLA

NOWYCH

PRENUMERATORÓW

ROCZNA

102,00 zł

ROCZNA

96,00 zł

KWARTALNA

25,50 zł

dla czytelników przedłużających prenumeratę

PÓŁROCZNA

51,00 zł

DWULETNIA

180,00 zł DLA UCZNIÓW I STUDENTÓW Prenumerata może się rozpoczynać od dowolnego numeru

78 1600 1055 0002 3211 5599 3001

ROCZNA

78,00 zł

P o l s k i e To w a r z y s t w o W s p i e r a n i a P r z e d s i ę b i o r c z o ś c i S A u l . P. Ś c i e g i e n n e g o 3 , 4 0 - 11 4 K a t o w i c e 7 8 1 6 0 0 1 0 5 5 0 0 0 2 3 2 1 1 5 5 9 9 3 0 0 1

Polskie Towarzystwo Wspierania Przedsiębiorczości SA ul. P. Ściegiennego 3, 40-114 Katowice

ferma

p a gin a

FERMA

105

Dobry TMR

str.

110

farmer grudzień 2016

polecamy: t o s z t u k a?

Znaczna część producentów mleka nie wyobraża sobie współczesnego żywienia krów mlecznych bez wozu paszowego. Niektórzy z recepturą TMR-u doszli już do perfekcji, inni się uczą, a część dopiero przymierza się do wprowadzenia tego systemu.

Ws z ys t ko

str.

136

z acz yna się od loszki

Wszelkie działania podjęte przed rozpoczęciem użytkowania rozpłodowego loszek w dużym stopniu decydują o tym, na ile wykorzystamy tkwiący w nich potencjał genetyczny.

b u d o w nic t w o in w e n t a r s k ie

FERMA

Jak budować w kryzysie? Kryzys na rynku mleka dał się mocno we znaki producentom białego surowca. Dla wielu rolników był to czas weryfikacji kierunku rozwoju własnych gospodarstw. Znaleźli się jednak i tacy producenci, którzy uznali, że jest to dobry czas na inwestycje. T E K S T: Ł U K A S Z G Ł U C H O W S K I, Z D J Ę C I A: W O L F S Y S T E M

rudna sytuacja na rynku mleka, która na szczęście ulega poprawie, nie tworzy dobrego klimatu dla nowych inwestycji. Niska cena skupu mleka surowego skłania rolników raczej do wprowadzania oszczędności niż myślenia o rozbudowie gospodarstwa. Z drugiej strony stara zasada biznesu mówi, że najlepiej inwestuje się w czasie kryzysu. Takie działanie pozwala bowiem jeszcze szerzej rozwinąć skrzydła i zwiększyć zyski po ustąpieniu dołka. Budowa nowej obory dla bydła mlecznego to poważna inwestycja. Ceny w przeliczeniu na 1 DJP mieszczą się zwykle w granicach 15-30 tys. zł, co przy dużych obiektach daje nam nawet kilka mln złotych. Bardzo

120

Coraz częściej przy wznoszeniu budynków inwentarskich wykorzystuje się drewno klejone, stal cynkowaną oraz płyty warstwowe

duże obciążenie związane z spłatą kredytu na inwestycje powoduje, że jakiekolwiek błędy przy tworzeniu biznesplanu mogą być katastrofalne dla finansów gospodarstwa. Ostatni kryzys na rynku mleka pokazał, że przeinwestowanie, związane zwykle z błędnym (zbyt optymistycznym) założeniem ceny uzyskiwanej za mleko, może doprowadzić do bankructwa. Z przykrością wysłuchujemy historii rolników zajmujących się produkcją mleka, którzy z powodu niskiej ceny płaconej za mleko w skupach popadli w poważne problemy finansowe.

INWESTYCJE SĄ DŁUGOFALOWE

Kryzys na rynku mleka nie przez wszystkich był postrzegany jako czas, kiedy trzeba „zacisnąć pasa” i oszczędzać każdą złotówkę. Wśród producentów białego surowca znalazła się niemała rzesza rolników gotowych na inwestowanie i powiększanie swoich stad. Widać to najlepiej po ilości nowych budynków dla bydła mlecznego, które powstały w naszym kraju. – Niska cena płacona rolnikom za mleko w skupach powoduje, że trudno patrzeć z optymizmem w przyszłość. Jednak okresy recesji i koniunktury przeplatają się od zawsze. W przypadku produkcji zarówno mleka, jak i innych produktów nie można patrzeć na krótki okres, lecz na całe lata, ponieważ inwestycja w nową oborę musi być rozpatrywana w kontekście co najmniej 20-30 lat – mówi rolnik, który zdecydował się na budowę nowej obory. Inwestycja związana z postawieniem nowej obory musi być dogłębnie przemyślana. Zarówno wielkość obsady (w stosunku do np. posiadanej bazy paszowej), zastosowane technologie, a także sposób finansowania oraz wy-

co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l